Koran en Hadieth Inleiding Wat is de Koran?

Vooronderstellingen en misvattingen Koran = Bijbel van de moslims; wet van de moslims Namen voor de Koran In de eredienst van de beide niet-heidense godsdiensten die Mohammed bekend ware n, speelde Gods Woord een belangrijke rol. Het mocht dan in een boek zijn opgesc hreven, het kwam in de liturgie pas tot leven als het duidelijk voorgedragen, ge declameerd werd. Hoezeer de eerste openbaringen ook onverwacht waren, het moet voor Mohammed toch geen volslagen verrassing zijn geweest dat de openbaring die volgens de overlev ering waarschijnlijk de eerste was, begon met de woorden: iqra bismi rabbika ('d eclameer in de naam van je Heer') .Van de stam van de gebiedende wijs iqra (decl ameer, lees), komt volgens de gangbare opvatting de meest gebruikte aanduiding v oor de boodschap die aan de Profeet van de islam werd geopenbaard: al-qoer'aan. Met dit woord in het Nederlands als 'de koran' bekend wordt dan in eerste instan tie het voorgedragen Woord Gods bedoeld, zoals dat aan Mohammed is geopenbaard.V olgens een andere, minder algemeen aanvaarde opvatting komt het woord koran van een stam die verzamelen, samenstellen betekent. 'Koran' blijkt aanvankelijk een tamelijk algemene term geweest te zijn, waarmee de vorm werd aangeduid waarin Go ds Woord aan een bepaalde cultuur werd geopenbaard. Dit kan men onder meer opmak en uit de toevoeging van een aanwijzend voornaamwoord en uit de specificatie dat de openbaring aan Mohammed een Arabische koran is, zoals in 39:27-28: 'En Wij h ebben in deze Koran allerlei voorbeelden voor de mensen gegeven; misschien zulle n zij zich laten vermanen. Een Arabische koran, die geen afwijking heeft.' Later is deze term binnen en buiten de islam tot de benaming bij uitstek geworde n voor die versie van Gods Woord die aan de Profeet van de Islam werd geopenbaar d. Andere aanduidingen spelen in de koran zelf echter ook een rol. In de latere openbaringen komt steeds vaker kitaab (Boek, Schrift) voor als aanduiding van da tgene waarin Gods Woord is vervat. Deze term roept in zijn gebruik allerlei asso ciaties op, zoals: vastlegging, corpus, codificatie, voorschrift, Heilige Schrif t. Het woord al-kitaab wordt dan ook niet alleen voor Gods Woord in het Arabisch gebruikt, ook de Thora en het Evangelie worden er wel mee aangeduid (bijvoorbee ld in 2: 53 en 19: 30). Dat is ook niet zo verwonderlijk, want of de joden en ch ristenen het wilden geloven of niet, de boodschap aan Mohammed was de bevestigin g van de openbaringen die al eerder aan hen waren gegeven ( zie bijvoorbeeld 3:3 -4: 'Hij heeft het Boek met de waarheid op jou neergezonden als bevestiging van wat er al was en Hij heeft ook de thora en het evangelie neergezonden, vroeger a l, als leidraad voor de mensen.' In de koran zelf komen nog andere namen voor, z oals al-tanziel nederzending, openbaring al-foerqaan onderscheiding, maatstaf al-dzikr en al-dzikraa, vermaning, aansporing, terechtwijzing Al in de vroegste openbaringen komen deze laatste twee termen voor, die duidelij k op de inhoudelijke kant van Gods boodschap slaan. Dat is niet voor niets, want als Gods boodschapper had de Profeet de taak de mensen in zijn woonplaats, maar ook in het algemeen te waarschuwen voor Gods Oordeel, dat de ongelovigen en onr echtdoeners hard zou treffen. De Koran als laatste update van Gods boodschap De islam is de godsdienst van de totale overgave aan de wil van de ne God. De isl am is daarbij volgens de eigen leer niet in tegenspraak met de andere echte open baringsgodsdiensten, zoals vooral jodendom en christendom. De islam is er de bev estiging en correctie van. Mohammed, de gezant van God is het zegel van de profe ten, dwz. met Mohammed werd de boodschap van God aan de mensheid, zoals die verk

ondigd is door een lange reeks van profeten, bezegeld, voor de laatste maal over gebracht, afgesloten. Om het in een modern jargon te zeggen: Mohammed heeft de l aatste update van Gods boodschap ontvangen en verkondigd en wel in de Arabische taal, omdat dat de taal van zijn omgeving was, de taal van de eerste hoorders va n de nieuwe en toch aloude boodschap. Via de Arabieren was deze boodschap echter aan alle mensen, ja zelfs aan de djinn, de demonen, gericht. Dat was nodig, zoal s dat ook al vaker nodig was geweest, omdat de mensen Gods boodschap steeds weer verhaspeld en vervormd hadden. Omstreeks het jaar 610 ontving de toen ongeveer veertigjarige Muhammad ibn Abdall ah zijn eerste openbaring die hem werd aangereikt door de aartsengel Djibriel/Ga briel die hem een doek voorhield met daarop de volgende woorden: (1) Lees voor in de naam van jouw Heer die heeft geschapen. (2) Geschapen heeft Hij de mens uit een bloedklonter. (3) Lees voor! Jouw Heer is de edelmoedigste, ( 4) die onderwezen heeft met de pen. (5) Hij heeft de mens onderwezen wat hij niet wist. In tussenpozen blijven daarna de volgende twintig jaar de openbaringen komen, vr ijwel tot aan het einde van Mohammed's leven. Gezamenlijk vormen deze openbaring en de Koran, het heilige basisboek van het nieuwe geloof, het woord van God en G ods laatste boodschap aan de mensheid. Volgens zowel fundamentalisten als de in 1966 gexecuteerde Egyptisch korangeleerde en leider van de Moslim Broederschap Sa yyid Qutb en seculariserende vernieuwers als de korangeleerde Nasr Aboe Zaid die tot zijn dood in Nederland in ballingschap doceerde is Mohammed het Zegel der p rofeten en de Koran de laatste boodschap omdat daarna de mensheid geacht werd vo lwassen te zijn geworden: De mensheid heeft in de boodschap aan Mohammed voldoen de advies en leidraad meegekregen om het verder zelf te doen. De Koran is de bevestiging van wat er voordien al was en is een leidraad en goed nieuws voor de gelovigen. Deze boodschap moest uitgedragen worden door hem te v erkondigen, door hem voor te dragen, door hem te reciteren. Koran betekent volge ns de meest verbreide opvatting met name immers de voorlezing, de recitatie van de tekst. Dat is behalve om Arabisch etymologische redenen nog extra waarschijnl ijk omdat de term aldus ook verwant is aan de Syrische term Qerjana, die gebruik t werd voor de liturgische lezing van de Schrift in de kerk. Mohammed verspreide de door hem ontvangen boodschap door voorlezers, voordragers, recitatoren van d e tekst uit te zenden. In de eerste bewogen openbaringen komen in enthousiaste en lyrische vorm en nog niet zeer uitgewerkt de fundamentele lijnen van de boodschap toch al duidelijk n aar voren: Er is n almachtig God, de maker en de heer van de schepping, de meester over het leven van de mens, de uitdeler van weldaden en straffen, de strenge re chter bij het laatste oordeel dat bij het angstwekkende einde der wereld zal pla atsvinden, als de opstanding der doden zal geschieden. In afwachting daarvan hee ft de mens de plicht die enige, hoogste God te erkennen, te gehoorzamen en te aa nbidden; hij moet een fatsoenlijk en vroom leven leiden volgens Gods voorschrift en, met vermijding van leugen, plichtverzaking en geweld. Wie dat doet, of er al thans eerlijk naar streeft, zal dan ook merken dat God, die van alles op de hoog te is, een beschermer en bondgenoot van de gelovigen is. God beproeft de gelovig en misschien wel, maar Hij redt hen uit alle nood en vergeeft hun hun zonden. Ko rtom, God is de Erbarmer, de Barmhartige. In de Koran wordt ook vaak verwezen naar verhalen die uit de Bijbel, de joodse e n de christelijke, bekend zijn. Zoals de verhalen van Adam en Eva, Noach, Abraha m, Jozef, Mozes en de Farao en de uittocht van de Isralieten uit Egypte, het verh aal van Jona, evenzeer als de verhalen over Zacharia, de geboorte van Jezus en d iens verdere leven met zijn discipelen etc. etc. Vaak hebben deze verhalen ander e accenten dan de bijbelse overlevering of bevatten ze onderdelen die uit buiten bijbelse joodse en christelijke overlevering bekend zijn. Ze maken naast de gesc hiedenis van het ontstaan van de islam deel uit van de islamitische heilsgeschie denis. Plaats van de Koran in de islamitische theologie De Koran dus is het heilige basisboek van meer dan een miljard moslims. Maar, vo

or de meeste moslims is het veel meer dan dat. De Koran, inclusief de recitatie ervan, is ook een wonder van literaire schoonheid en bovenal het is het Woord va n God. Zoals in het christendom Jezus het vlees geworden Woord Gods is zo is de Koran in de islam, zou je kunnen zeggen, het boek geworden Woord Gods. De Koran neemt dus in de islam een zelfde centrale plaats in als Jezus in het christendom . In de traditionele dogmatiek is de Koran dan ook het letterlijke woord Gods, d at van eeuwigheid tot eeuwigheid bij God was en is. Het is aan de andere kant he t letterlijke woord van God net zoals voor traditionele christenen de Bijbel het letterlijke woord van God is. De traditionele visie in de islam valt goed te vergelijken met de woorden van de 19e eeuwse Engelse bijbelgeleerde John William Burgon over de Bijbel: "De Bijbel is niets anders dan de stem van Hem die op de troon zetelt. Ieder boe k, ieder hoofdstuk, ieder vers, ieder woord, iedere lettergreep, iedere letter i s de rechtstreekse uiting van de Allerhoogste" Evenals de Bijbel dat was voor theologen als Burgon, zo is dus voor de orthodoxe islam van tegenwoordig de tekst van de Koran in al zijn details een goddelijke tekst die er in alle eeuwigheid was en is. Het is waar, er zijn ook stromingen in de islam geweest die in bepaalde perioden zelfs grote invloed hadden die anders tegen de korantekst aankeken. Zoals zo va ak in de geschiedenis van de islam waren deze theologische posities nauw verbond en met sociaal-politieke posities. Om het sterk vereenvoudigd te presenteren: Al s de Koran niet het eeuwige, ongeschapen, dus altijd bestaand hebbende, onverand erlijke woord Gods zou zijn, dan is de Koran geschapen en wel geschapen op een be paald moment, in een bepaalde context in een bepaalde cultuur. De erin vervatte boodschap moet dan begrepen worden binnen die context. Zo wordt er ruimte gecreer d tot herinterpretatie van de religieuze wet, want Gods woord moet niet naar de letter, maar naar de geest begrepen worden. De consekwentie van deze visie is da t uiteindelijk de samenleving, in het verleden meestal als door de overheid gere presenteerd gezien, het primaat heeft bij uitleg en toepassing van de wet. Zo ka n de boodschap van de Koran opgevat worden als een dynamische boodschap. Als Gods woord wel eeuwig, ongeschapen en onveranderlijk is, dan is er geen moge lijkheid voor herinterpretatie in een nieuwe situatie. Dat te suggereren staat g elijk met godslastering, want de in de Koran vervatte Goddelijke Wet is naar let ter en geest gelijk en het zijn de theologen aan wie het primaat toekomt bij het handhaven en bewaken ervan. In die visie is de boodschap van de Koran een stat ische boodschap. In zijn essentie is de theologische discussie over de aard van de tekst van de K oran een discussie over gezag, leergezag, maar in feite ook politiek gezag. Na de negende eeuw (AD) is de dominante visie in de islam geworden dat de Koran het ongeschapen Woord Gods is en een eeuwig en onveranderlijk attribuut van Zijn wezen. Niettemin duiken er sinds het eind van de vorige eeuw keer op keer invlo edrijke geleerden op die de oude dynamische visie op de Koran, vaak met nieuwe a rgumenten, propageren. Die hebben het dan vaak behoorlijk moeilijk en worden dan van ketterij beschuldigd. Geschiedenis van de Koran 1 Ontstaansgeschiedenis en historische context a Arabi aan het begin van de 7e eeuw Schets van politiek religieuze context: Arabisch polythesme, Jodendom, Christendo m en Manicheisme. Mecca lay on the Incense Road, the Incense Road survived until the sixth and sev enth centuries CE, and the inhabitants of the southern ijz participated in the tr ade flowing through it, mostly as caravaneers. The caravan trade thus lost none of its importance to the sea routes, and functioned throughout the entire pre-Is lamic period. Hence, from the last centuries bce until the rise of Islam, the so uthern ijz was connected with East Africa, South Arabia, and the eastern Mediterra nean by overland and sea routes and was thus open to external linguistic and rel igious influences (Mikhail D. Bukharin, Mecca on the Caravan Routes in Pre-Islami c Antiquity The Quran in Context.)

-Joden (Arabisch sprekend) in Medina, de noordelijke oases en in Zuid-Arabi. -Christenen in de Hedjaz individueel, maar Petra had een bisschop. De vijfde en zesde eeuwse kerk is opgegraven. Avdat en Shivta in de Negev waren Nabateese ves tigingen met meerdere kerken. (Shivtas zuid kerk heeft een 7e eeuwse gencorporeerd e moskee).In de Sina, maar ook daarbuiten waren verscheidene kloosters. Ghassanid en (monophysieten) hebben een tijdlang een gezantschap in Mekka. -Het Manichesme is in Egypte op zijn retour, maar in het Sassanidische Perzische rijk en aangrenzende gebieden bloeit het nog steeds. -In de polythestische Hedjaz zijn, behalve de eigen religieuze tradities, oud Ara bisch polythesme (cf. Petra en Palmyra), allerlei facetten van de omringende reli gies bekend, zoals dat niet Jesus aan het kruis stierf, maar iets of iemand die op hem leek. (een gegeven uit o.a. het Manichesme) vaak met een heterodox aspect, of uit de apocriefe traditie. Dat dat zo is heeft vooral ook te maken met het f eit dat Mekka een handelscentrum is. b Politieke en religieuze omgeving van Arabi in het begin van de 7e eeuw Het Oost-Romeinse Byzantijnse rijk tegenover het Perzische rijk van de Sassanide n. 614: De Sassaniden veroveren Jerusalem op Byzantium met hulp van joodse rebellen die aunomie krijgen toegekend. 619: De Sassaniden veroveren Egypte op Byzantium 6 23: Byzantiijnse troepen vernietigen de vuurtempel van Tacht-e-soelaiman 626: De Sassaniden belegeren Byzantium 627: De Sassanidische koning der koningen Chosrau II wordt door de Romeinse keizer Heraclius te Niniveh verslagen 628: Chosrau II wordt door zijn troepen vermoord, terwijl de Romeinen Syri op de Sassaniden herov eren 632: De Sassanidische koningin Poerandokht tekent een vredesverdrag met Byzantiu m Gevolg: de beide rijken zijn zeer verzwakt c Mohammed in Mekka d Mohammed in Medina 2 Tekstgeschiedenis a Van eerste openbaring tot Textus Receptus volgens de islamitische traditie b Verschillende benaderingen vanuit de kritische Koranwetenschap c Het probleem van de manuscripten De Koran als tekst 1 Vormgeving van de tekst a Indeling van de tekst b Structuur van de tekst (semitsche rhetorica, e.g. strijdgedichten, intratextualiteit, lectionarium) c Chronologische rangorde volgens de islamitische koranwetenschap en volgens de kritische Koranwetenschap d Taal van de Koran 2 Inhoud van de tekst a Algemene boodschap van de Koran b Intertextualiteit: verwijzing naar bijbelse literatuur c Soorten van tekst: Lofprijzing Eschatologie Profetenverhalen Voorschriften

Interpretatie en bestudering van de Koran in de Islam: Ulm al-Qur'n a Geschiedenis van de Korantekst b Philologie en de leer van de ijz (onnavolgbaarheid) c Uitleg van de Koran d Voordracht van de Korantext