SCE 3109 TENAGA DALAM KIMIA

PRAKTIKAL 6 NILAI PEMALAR AVOGADRO

Tujuan:

Untuk mengetahui nilai pemalar Avogadro dengan menggunakan prosedur elektrolisis.

Teori :

Hukum Avogadro juga dikenali sebagai Teori Avogadro ataupun Hipotesis Avogadro. Prinsip ini merupakan satu hukum dimana gas-gas dengan isi padu yang sama, pada suhu dan tekanan yang sama, mempunyai bilangan zarah atau molekul yang sama. Mol dianggap sebagai unit asas dalam sistem SI iaitu unit asas kuantiti. Jisim atom suatu unsur dalam gram adalah sama dengan satu mol elemen. Bilangan molekul yang ada pada isi padu gas yang tertentu adalah bebas daripada saiz ataupun jisim molekul gas tersebut. Dalam menentukan nombor Avogadro, iaitu bilangan zarah dalam satu mol, alat pengukuran yang tepat dan sesuai yang masih tidak wujud sehingga awal abad ke dua puluh. Oleh itu, untuk menentukan nombor avogadro, elektron yang mengalir akan diukur, seterusnya jumlah arus dicatat dan masa yang diperlukan untuk electron dalam unit ampere mengalir melalui litar diukur dengan teliti. Bilangan atom dalam sampel yang akan ditimbang dikaitkan dengan bilangan elektron yang digunakan. Berdasarkan nilai tersebut, nombor Avogadro dapat dikira. Justeru, eksperimen ini menggunakan elektrolisis kuprum untuk menentukan nombor Avogadro. Dua plat kuprum dicelup dalam bikar yang mengandungi larutan kuprum (II) sulfat. Elektrod yang akan disadur ditimbang terlebih dahulu sebelum (mi = jisim awal) dan selepas eksperimen (mf = jisim akhir). Perbezaan jisim ini mewakili jisim logam yang disadur.

M = mf mi
Cas elektrik yang mengalir melalui sistem semasa elektrolisis, q, boleh dikira melalui persamaan dibawah: Koh Ing Tai Page 1

SCE 3109 TENAGA DALAM KIMIA

Q=It
dimana, I adalah arus dan t adalah masa

Nombor Avagadro, NA, boleh dikira melalui persamaan di bawah:

dimana, M is the jisim atom logam, n adalah nombor elektron dalam tindak balas separuh dan qe adalah cas satu electron.

Senarai Bahan: 1 mol dm-3 larutan kupum(II) sulfat Larutan propana Dua kepingan kurpum

Senarai Radas: Bateri Bikar 250 cm3 Wayar penyambung dan klip buaya Ammeter Suis Reostat Jam randik

Prosedur:

Koh Ing Tai

Page 2

SCE 3109 TENAGA DALAM KIMIA

1. Dengan menggunakan kertas pasir untuk membersihkan dua kepingan kuprum dan jisimnya ditimbang. 2. Larutan 1 mol dm-3 kuprum (II) sulfat diisi ke dalam bikar sehingga separuh penuh. 3. Radas : bateri, bikar 250 cm3 , wayar penyambung dan klip buaya, ammeter, suis , rheostat dan jam randik dipasangkan seperti rajah 1 . Suis dihidupkan dan jam randik dimulakan. 4. Reostat diselaraskan untuk membenarkan arus kecil melaluinya. 5. Bacaan ammeter direkodkan ke dalam Jadual 1 bagi setiap selang masa satu minit. 6. Suis dimatikan selepas 30 minit. 7. Perubahan yang berlaku di anod dan di katod direkodkan. 8. Kepingan kuprum dibasuh dan dikeringkan dengan propanon. Kepingan tersebut ditimbang sekali lagi.

Gambar Eksperimen:

Rajah 1

Keputusan: Koh Ing Tai Page 3

SCE 3109 TENAGA DALAM KIMIA

a) Hasil Pemerhatian

Katod (Kuprum 1)

Anod (Kuprum 2)

Elektrolid

Jisim Sebelum, g

22.0

22.9

Jisim Selepas, g

22.2

22.7

Tindak Balas

Berlaku tindak balas penurunan : Cu2+ Cu

Berlaku tindak balas pengoksidaan. : Cu Cu2+

Elektron

Menerima dua elektron untuk membentuk ion Cu

Membebaskan dua elektron dan membentuk ion Cu2+

Kepekatan dan kuantiti ion Cu2+ dalam larutan akues berkurang dan warna biru larutan akan pudar.

Keadaan fizikal elektrod / Perubahan jisim

Jisim logam kuprum semakin bertambah disebabkan enapan logam kuprum.

Jisim logam kuprum semakin bekurang dan menjadi semakin nipis kerana terhakis.

Persamaan Setengah

Persamaan setengah : Cu2+ + 2e- Cu

Persamaan setengah : Cu Cu2+ + 2e-

b. Nilai arus elektrik, sepanjang proses elektrolisis Koh Ing Tai Page 4

SCE 3109 TENAGA DALAM KIMIA

Keputusan:

Masa, / minit 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 hingga 15 16 hingga 20 21 hingga 25 26 hingga 30

Arus Elektrik, / A 0.26 0.24 0.32 0.30 0.30 0.30 0.30 0.30 0.30 0.32 0.32 0.32 0.32 0.33

Pengiraan Koh Ing Tai

Page 5

SCE 3109 TENAGA DALAM KIMIA

Jisim yang diperolehi di katod,

Purata bagi jumlah arus yang melalui litar, [ ( ) ( ) ( )]

Masa elektrolisis,

Cas bagi satu elektron,

LANGKAH 1 Kira jumlah cas yang melalui litar tersebut.

)(

)(

LANGKAH 2 Koh Ing Tai Page 6

SCE 3109 TENAGA DALAM KIMIA

Kira bilangan elektron di dalam elektrolisis ini. (Cas bagi satu elektron = 1.602 x 10-19 C)

)(

LANGKAH 3 Mengenalpasti bilangan atom kuprum yang terbentuk di katod.

)(

LANGKAH 4 Kira bilangan atom kuprum di dalam satu gram kuprum.

LANGKAH 5 Kira bilangan atom kuprum di dalam satu mol kuprum, 63.546 g. ( )( )

Perbincangan : Koh Ing Tai Page 7

SCE 3109 TENAGA DALAM KIMIA

1. Secara teori, pertambahan jisim dalam satu elektrod kuprum sepatutnya sama dengan pengurangan jisim pada satu lagi elektrod. Jelaskan mengapa terdapat sedikit perubahan kecil bagi kedua-dua nilai ini di dalam eksperimen yang telah dijalankan. Perbezaan adalah disebabkan oleh kuantiti ion Cu2+ yang ditarik untuk dinyahcaskan di elektrod katod adalah lebih daripada kuantiti ion Cu dibebaskan untuk dibentuk oleh elektrod anod.
2+

yang

2. Tuliskan persamaan tindak balas yang seimbang untuk tindak balas yang berlaku di anod dan katod. Cu (pe) Cu2+ + 2eCu
2+

Anod : Katod :

[ Pengoksidaan ] [ Penurunan ]

+ 2e Cu (pe)

3. Apakah kesan ke atas pemalar Avogadro yang diperoleh jika bekalan kuasa dimatikan beberapa saat selepas 30 minit dan bukannya tepat 30 minit?

Nilai pemalar Avogadro akan bertambah kerana pertambahan masa menyebabkan lebih banyak zarah Cu dipindahkan melalui elektrolit dari anod ke katod.

4. Apakah kesan ke atas pemalar Avogadro yang diperoleh jika elektrod tidak dibiarkan kering sebelum jisim akhir elektrod diambil?

Akan berlaku ralat ke atas nilai pemalar Avogadro kerana elektrod yang tidak kering masih mengandungi lapisan elektrolit iaitu propanon dan pepejal kuprum tidak dapat terbentuk sepenuhnya sewaktu masih basah. Hal ini akan menjejaskan bacaan jisim bagi elektrod tersebut.

Koh Ing Tai

Page 8

SCE 3109 TENAGA DALAM KIMIA

5. Seorang pelajar menjalankan satu eksperimen untuk menentukan pemalar Avogardo dengan menggunakan katod zink dan anod kuprum yang berjisim 5.100g. Arus 0.468A dialirkan selama 3 minit. Selepas data dikumpulkan, anod kuprum dikeringkan dan ditimbang. Jisim akhir anod kuprum ialah 5.037g.

Jumlah arus yang melalui litar = 0.468 A Masa elektrolisis, Cas bagi satu elektron,

a) Kirakan jisim anod kuprum yang hilang.

b) Kirakan jumlah cas (dalam Coulomb) yang mengalir melalui sel elektrolisis.

)(

)(

c) Kirakan bilangan elektron yang digunakan untuk menyadurkan zink. (Cas bagi satu elektron ialah 1.602 x 10-19 C)

)(

Koh Ing Tai

Page 9

SCE 3109 TENAGA DALAM KIMIA

d) Kirakan bilangan atom kuprum yang hilang dari elektrod kuprum.

)(

e) Kirakan bilangan atom kuprum per gram yang hilang pada anod.

f) Kirakan bilangan atom kuprum dalam satu mol kuprum. ( )( )

g) Kirakan peratus ralat (students percent error) | ( )|

Nilai ralat

Peratus ralat

)(

6. Selain daripada mengukur nilai pemalar Avogadro, nyatakan dan jelaskan dua kegunaan proses elektrolisis dalam industri. Koh Ing Tai Page 10

SCE 3109 TENAGA DALAM KIMIA

i) Pengelektrosaduran Proses menyalut kepingan logam dengan logam yang lain melalui elektrolisis disebut pengelektrosaduran. Sebagai contoh, keluli boleh dielektrosadurkan dengan kromium. Tujuan pengelektrosaduran ialah untuk melindungi logam tersadur daripada kakisan dan menjadikannya lebih cantik. Dalam sel elektrolisis bagi pengelektrosaduran katod ialah bahan yang ingin disadur, anod ialah logam saduran dan elektrolit ialah larutan garam yang mengandungi ion-ion logam saduran contohnya seperti NiSO4, CrSO4 dan AgNO3.

Tindak balas : Anod Logam penyadur akan mengkakis untuk menghasilkan ion-ion bercas positif di dalam lauratan elektrolit. Setengah persamaan : Ni Ni+ + e

Katod : Ion bercas positif akan tertarik ke elektrod ini dan dinyahcas menjadi logam yang terenap sebagai satu lapisan nipis di atas permukaan logam atau bahan yang ingin disadur. Setengah persamaan : Ni+ + e- Ni

Kelebihan pengelektrosaduran : Dapat melindungi logam atau bahan daripada kakisan atau pengaratan Mencantikkan rupa logam dan meningkatkan penampilan fizikal sesuatu logam atau bahan

Kesimpulan : Nilai pemalar Avogadro boleh ditentukan dengan menggunakan proses elektrolisis.

Koh Ing Tai

Page 11