Anda di halaman 1dari 68

Äli LËAOEN

Idlisen-nne$

Tudert d usirem
Isefra n tesrevt

HCA / 2006
Äli LËAOEN

Tudert d usirem
Isefra n tesrevt

HCA / 2006
Cet ouvrage publié dans le cadre de la collection
"Idlisen-nne$"
Initiée par la Direction de la promotion culturelle du
Haut Commissariat à l'Amazighité

© Tous droits réservés


Dépôt Légal : 284-2006 - ISBN : 9961-789-54-7

Conception et PAO :
Tudert d usirem

Tanemmirt d tameqqrant seg wul azedgan i


kra n win i d-yefkan afus n lemâawna akken a d-ilal
wedlis-agi yellan gar ifassen-nwen.

Ameskar

05
Tudert d usirem

06
Tudert d usirem

IBUDDAN

Asefru amezwaru n wedlis-agi, ad t-hdu$ i lexwan


yellan di yal tamurt; lexwan inedren $er webrid n lxir,
lexwan i d-yeqqaren “deffir ddunit d laxart”.
Ur tettu$ ara lexwan wukud d-lêi$ yal yiwen s yisem-is am
yem$aren am yelmeéyen.
Isefra nniven, ad ten-hdu$ i yemdanen n ddunit
merra umi ttwaksen izerfan yerna ur zmiren ara a d-neîîqen
si tugdi n wid yeççan amur-nsen akk d wamur n wiyav, rnan
t$ebblen fell-asen.

Ameskar

07
Tudert d usirem

08
Tudert d usirem
Tamurt tettidir, tettbed s tiddi-s, ma twelhev agdud
$er tussna akk d tdelsant. Amezruy mi ara t-îîfen
imusnawen ad t-sneqden, a d-teffe$ seg-s tidett ara d-
yesseknen i wegdud abrid n tafat; ad iéer ansi d-yekka,
ani$er i d-yewwev, ani$er i ileêêu yerna tamâict ur s-d-
tettas ara ééayet.
Ma d Tadelsant yesdukulen tikli n yemdanen, tetteéu
tilisa, yal yiwen ansi d-yu$al wezref-is. Tettas-d am ééerb; a
win t-yes$ersen yexdem tise$lit.
Yella yiwen wanzi i d-yeqqaren : “Nnig webrid, ddaw
webrid, leqrar-is d abrid”.
Yella da$en lêadit d-yeqqaren :”Lamer iwennâen, d win
yellan d alemmas gar lumur“.
Yella lêadit nniven i d-yeqqaren : ''Ur tettilim ara d lmumnin
alamma teb$am i watmaten-nwen ayen teb$am i yiman-
wen''.
Ahat zemre$ ad ini$ win ara ibedden i wayen akka i d-
nenna ad yeffe$ $er yiwet tudert a yelhun aîas; d tudert ideg
ara tili téeîîawt n tegmatt akk d tiddukla gar yemdanen n
ddunit mera. Timlitlit n imusnawen, tnedder $er wayen
iûelêen; wa s tdelsant, wa s ddin, wa s tussna.
Yal yiwen amek yessawal. Ahat a naf cwiî n wemkan
gar-asen i lexwan yessawalen s ddkar (lemdaê).
A nevfer asefru-yagi : Lexwan sadap yumnen.

Lexwan sadap yumnen

Lexwan sadap yumnen


A rsul âzizen
D wayen d-inezlen fell-as

Yelha webrid tvefrem


£urwat ad t-teooem
Aîas i tâettbem fell-as

09
Tudert d usirem
Myeâqalet d atmaten
Rebbi ad ken-iâiwen
Ur yettwexxir êedd $ef gma-s

Lexwan win a ten-ivefren


U ileêêu yid-sen
A s-kksen seg wul nnêas

S abrid yelhan i reccden


D lxir i xeddmen
D pfakur am yiv am ass

Ar leûlaê dayem wejden


D ddwa n win yuvnen
Baâda win yeîîef layas

La Ilah Rebbi yiwen


Yella êaqiqen
Snen acu d lmaâna-s

D îîelba msefhamen
Leêêun d atmaten
Pûellin ar d yali wass

A Llah éerreb fell-asen


Qewwi agraw-nsen
Ïîejra n liman di ttnaûfa-s

Lexwan mi ara ddekkiren


D ta$rast iâemren
Kul lxir ansi a tt-id-yas

Am tament awal-nsen
Sfaqayen imdanen
Win i$eflen sawlen-as

10
Tudert d usirem
D ûûeê i la d-qqaren
Ulac win a ten-yeréen
Abrid n dir xvan-as

£ef wudem n Rebbi ttâawazen


Qqaren ss$aren
Win i$eflen sawlen-as

Di l$aci i sen-yesmeêsisen
Aîas i d-jebden
S abrid n Nnbi d sunn-as

Si Leqran i d-paddamen
D ayen ibanen
Bu yir tannumi iwexxer-as

Ïîariqa i ten-yeccerken
Yis-s i mcudden
Sersen Leqran d lsas

Akkenni i ddukulen
Dayem d irfiqen
Axaîar éran lbavna-s

Din i yufan ddwa-nsen


D ddikr i êemmlen
Yeêla win yesâan lweswas

Tamurt ara ten-iêerzen


Di perbegga ad t-âiwnen
Ad pwavmen di loedra-s

Ur yezmir win a tt-yawven


Leswaq ad âemren
Ad yelhu rray n dderya-s

11
Tudert d usirem
D lxir ad p-id-mmagren
Laréaq ad ûaben
Mmi-s ad ivuâ baba-s

L$ella n cc$el-nsen
D abrid n lmumen
A sseâd n win yeddan di loerra-s

Ddunit-is ad tûeggem
Ad s-yecbeê wudem
Yerna ad yelhu uéekka-s

Ad yili seg imusnawen


Widen ixeddmen
£ef lxir akken ad ten-id-yas

A Llah a Rebbi âzizen


A win izemren
Sbedd i wexxam tigejda-s

Üeggem rray n yemdanen


Sseêlu ulawen
Err-a$ s abrid ma nunef-as

Ëareb $ef wid k-iêemmlen


£er lêaq welleh-iten
Cciîan ad te$li lqima-s

12
Tudert d usirem
Amdan yettmenni aîas leêwayeo; yella wayen
yelhan, yella wayen n dir deg wayen yettmenni. Ma llant
leêwayeo yepmenni deg tid s-yefka wezref-is, ttilint tid ur
yettêemmil ara wa s-tent-ixedmen i netta xas ma yella azref
iqbel-itent; am wayen yaânan turda (la morale).
Amedya : Win ara irevlen idrimen i wayev $er-s
azmil, yewwev-d lweqt ad s-ten-yerr netta ur yesâi ara,
yelha ma yerna-yas kra littaâ deg wakud-nni i s-imudd ass
amezwaru, ne$ ma yella iwala ur yezmir ara ad as-ten-id-
yerr, yesâa lajer $er Rebbi d ameqqran ma yeooa-yas-ten.
Axaîar $er zdat ma d-yesmekti amek i s-yekka cehwan deg
laâqel ad yehlek iman-is s tuzzma; ad s-tiréig ddunit ma
iwali ayen i s-yesse$res ur yezmir ara ad t-ixiv. Ihi tewwi-
yas-d i wemdan ad iêezzeb $er zdat, ad yessexdem aîas
alla$-is, axaîar tewâer tnefsit akk d tuzzma n tmeddit.
A nevfer asefru : Tinefsit taâdawt n wemdan.

Tinefsit taâdawt n wemdan

Tinefsit taâdawt n wemdan


Teskew ifadden i l$aci

Teîîalab ayen i tt-yexvan


Wa lukan d ayen ur nelli

Xas ûûawav-as-d kan


I s-d-tewwiv ur tt-yettqiddi

Tinefsit win s-yesewsaâen


Siwa lehlak ad as-d-tawi

Têemmel ad tserreê i uleggam


Akken i t-yettaf leb$i

13
Tudert d usirem
Ameddakel-ines d cciîan
Tettawi $er wayen n diri

Ad k-tini medden akk rwan


Win yelluéen ala keççini

Eçç, xdem ayen i k-yehwan


Abrid n Rebbi i wumi

Wiyav xedmen ayen b$an


Leêêun s ûûifa iêili

Tinefsit win ad p-itebâen


A d-yas wass ideg ara ye$li

Ad yeoo leêbab d imawlan


Yal ddnub ad t-iâebbi

Ad yeçç lêeq n ime$ban


Amek ara iqabel Rebbi

Win teîîef ad tger deg i$ulnan


Laxart ur s-yettban sani

Ad yeffe$ i webrid yelhan


Ad s-d-teoo aîas n cwami

Mi imuqel ansi s-d-kkan


Ad yaf d rray lmexzi

Tinefsit akk d liman


Si zik nitni d amaréi

D iâdawen di yal zzman


Win i$eflen wayev ad t-yawi

14
Tudert d usirem
Qlilit wid i s-imenâen
Mi yettwet yiwen ad yaki

Ad tessiken idurar weîîan


Yerna ad icebbeê tamu$li

Ad t$um yal imukan


Anda icuk lâebd ad ye$li

Win teîîef ivarren-is belâen


Ad as-d-tessedher kulci

Nettat tedda d win icehhan


Fell-ak kan ara d-tezzi

Aql-ak seg yidis n vvellam


Tbanev deg wazal qayli

D rray-ik i k-ixedâen
Ur têezbev ara ivelli

A Rebbi azen-a$-d loebran


Axaîar keçç d Lqawi

Err-a$ s abrid iûeêêan


Deg-s i telha tikli

Ssizdeg ulawen am waman


Tsefvev-a$ imeîîi

15
Tudert d usirem
Lweqt ur yesnexfat ur iêebbes. Yerna, ayen d-yexleq
Rebbi, iêudd-as-d ussan ne$ iseggasen ara yesâeddi. Mi
yekfa lweqt-is ad yu$al. Nezmer a d-nini, ahat, d yiwet
ssebba tameqqrant i$ef i t-êepben yemdanen.
Anzi : Lweqt am ssif, ma yella ur t-tegzimev ara, a k-
yegzem.
Lweqt ma ur as-tefkiv ara azal a k-yewwet. Axaîar di tudert,
tella teméi, tella ûûeêa, tella tem$er akk d âeggu yerna tella
tmepant. Ihi xdem i ddunit am waken ur tepmettatev ara,
xdem i laxart am waken ad temtev azekka. Win ur ngi ara
ttawil i yiman-is mi yesâa tazmert akk d teméi ad yendem ar
tewser-is.
Anzi : Heggi usu uqbel naddam.
Anzi nniven : Aîas i ye$wi unebdu, di ccetwa yedda âeryan.
Amdan yessefk ad yebvu lweqt-is aken ur s-yettruêu
wacemma; ad yexdem akk tazmert-is.
Ma yella kra s-iruêen, ur itezzem ara iman-is azekka axaîar
maççi s $ur-s i d-tekka.
A nevfer asefru : A lweqt acêal t$eûbev.

A lweqt acêal t$eûbev

A lweqt acêal t$eûbev


Tugiv ad têebsev
A nfares ayen âzizen

Amer d amdan ad teérev


Acu i yi-txedmev
Tessekwev-iyi ifadden

Imi neéra tettuêekmev


Ruê kan ad truêev
Ttawil $er win $-ixelqen

16
Tudert d usirem
Amer d ta$awsa tesnev
Yili ad teqqimev
Ulac acu a k-iqerêen

D lêanin ara tvelbev


Yelha ma tmuvlev
Ma yella ad yeqbel win ibedden

S lferê ara $-têevrev


Yerna ad tcehdev
D ayen yelhan ara nexdem

èer amek tettuêawtev


Zi$en $layev
A leâbad wid ifaqen

Ma yella tugiv ad tqeblev


D rwaê i tqesdev
Ma ad arou$ ayen ilaqen

Si syagi ar d-tu$alev
Anda a yi-d-tafev ?
Ala Rebbi i iâelmen

Tesâiv lêeq ma trewlev


Bessif ad tzeâfev
Aîas i k-yeîîeggiren

Sâeddayen-k s lekdeb
Ulac aêezzeb
Ttun-k d inebgi $ur-sen

Alamma walan-k tfatev


Fell-asen tbeâdev
Ad ten-id-twaliv nedmen

17
Tudert d usirem
Win yeéran iman-is yeccev
Yeb$a a s-iâiwed
Ad yekkes ayen t-ivurren

Yettmuqul wu$ur yesfev


Ayen ideg ye$lev
Maççi d ayen s-isehlen

Keçç maççi ad tendemmev


D abrid ad tkemmlev
D cc$el-ik i yezwaren

Akka ad tepâawadev
L$afel ad t-tzeglev
Deg win ye$lin qlil win ibedden

Vvaâif dayem ad t-tewtev


Yerna ad t-tserdev
Ulac win ad t-id-yessuksen

Aql-ak la $-tesselmadev
Dima la $-tes$arev
Ineggura ad issinen

Ay amdan $$ar u tfehmev


Amek ara tâemdev
Ayen ara k-ivurren

D laâdez ara tekksev


Di cc$el textirev
Vfer abrid iûelêen

Ar tem$er-ik ad tferêev
Yerna ad tertiêev
Ad thenniv seg yi$ilifen

18
Tudert d usirem
Amdan yestehzan ye$lev
Dima ad t-in-tafev
Yettru $ef wayen ifaten

Dinna kan ara itennev


Am akken yenîev
Meêsub am win yettucaden

Akken kan ara ixellev


Am zun yettwawev
Netta d lweqt i t-yewten

Lweqt akken ad t-t$elbev


Ilaq ad t-têeylev
Ad tiliv seg wid ibegsen

D leâqel-ik ad t-tsersev
Cciîan ad t-terzev
Ad txedmev ayen ilaqen

Beddel cc$el s wayev


D amedya tesnev
Sers amger rfed ase$wen

A Rebbi aâziz tâelmev


I kulci tzemrev
Nugi aneddu d wid ivelmen

A nelêu neb$a a nawev


D webrid tjervev
S amkan n wid iêeûnen

Di loennet ad $-tsersev
Din ad $-tzed$ev
S jmiâ kra d-iêessen

19
Tudert d usirem
Yella wanzi i d-yeqqaren : « A win umu yeshel walluy,
qareâ iman-ik di trusi ». Akken tella zik i tt-mazal ass-a. Wid
ioehden, ççan widak ivaâfen.
Amezruy ad yettmeslay, l$aci ad pmeslayen, igujilen
ad pmeslayen, tuooal ad pmeslayent, imhanen n ûûeêêa
ad pmeslayen, im$aren ad pmeslayen, igellilen ad
pmeslayen… Anwa umi ad tiniv susem… ? Yella yiwen n
lêadit n Nnbi d-yeqqaren : « Akken teb$iv i yiman-ik, ad
teb$uv i wiyav ».
Anzi : Iberdan di tmurt i llan maççi deg igenni.
Anzi nniven : Azrem mi yet$ebbel a t-refden lmalayek.
Wid ur ntteg ara azal i tdelsant, mi ara oehden t$ebblen,
yerna rwan, ttwalin amur-nsen mazal-it $er medden ; asen-
tmuddev ne$ a d-asen $ur-k ad k-tekksen ; axaîar tettun
ansi i d-âeddan nitni.
Akka i d mmi-s n Adem ; ilaq ad teérev l$ella n wefras
n tneqqeltt, tif l$ella n lluzin d-yessufu$en lbumbat.
Asefru : A loahel ers-d tura.

A loahel ers-d tura


A loahel ers-d tura
Efk-a$ lehna
Acêal aya la trekvev

Win d yelêan yid-k almi da


T$evlev-t $er lqaâa
Teb$iv weêd-k ad teççev

Tefkiv i yiman-ik tiyita


A k-d-gen ssebba
Swayes ara d-tersev

20
Tudert d usirem
Mi temlalem tazwara
Txedmem tiddukla
Akken yiwen ur yetteccev

Treûûam abrid d tlisa


Yal wa anda yella
Ur yettwat ur yettawev

Ad ijar akken s-yehwa


Leêkum lemcawra
Sani s-yehwa ad yessiwev

D tasarfit (la démagogie) umu nesla


Nevmeâ rreêma
Mi truê ad tefsi ad teémev

Win ivelben cwiî n ddwa


Ad ya$ tiyita
Ad yesusem am zun semmev

Ad icâef ur ihedder ara


lmenîeq yekfa
Si syin ad yebdu ad yeêfev

Tebvam $ef sin timura


Yal wa ani$er yedda
Yettêewwis amek a yentev

Tu$em abrid n vlala


Têemmlem nneqma
Yal yiwen ani$er ijebbed

Teb$am i sin lexûara


A nidir akka
Win yentezâan ad yettwanfev

21
Tudert d usirem
Yal yiwen yeddem kra
Yewwi-t d loiha
Ad yaf wukud a yexlev

Ad yexdem akken s-yehwa


Ur yettneéma ara
Win wu$ur yezzi ad yesfev

Lbaîel yu$al d tirrugza


Neêver nwala
Leohel ani$er yeûûawev

Ma d-theggim yiwen i lmakla


Ad t-tferqem d tuna
Win yesâan aêbib ad t-yeârev

Ad temsawalem, a gma
Wiyav a dadda
Ma yelha wayen tnefqev

Din i tban amek tebva


Maççi di tuffra
Yeffe$-d akikan leb$ev

Agdud ur nekni ara


Ad s-d-tafem ssebba
Ad t-têersem ad iâeggev

Ad s-ta$ tmess di lêara


Ad s-d-tas d lmerta
Ad ixelleû ayen yekrev

Ad s-teûersum tiyita
Mi tt-yu$ di loedra
Kker ay agdud ad t-qablev

22
Tudert d usirem
Azgen n lqern u zyada
Ayagi neroa
Mazal lbaîel la itennev

Lêeq hat fi sma u lehwa


Ur t-nemlal ara
Néerr-it kan di lka$ev

Nettraou ad yeffe$ am ass-a


Ad tekfu cceda
A vvalem ma d-teste$frev

Tâegcem arduz i nneqma


Am umesmar n Oeêêa
Melmi s-yehwa at yessefqed

Mi imuqel akkin d wakka


Ay ayen iwala
Netta ad t-id-yessiwev

Yezra win yelhan i lmakla


D win yelhan i tteâbegga
S tezdemt maççi d asquccev

A loahel ers-d tura


Ma tella leqniâa
Aîas aya i tesrewtev

Farâun acêal i tâedda


Ye$li-d $er lqaâa
Yeooa amkan i wayev

Alluy-agi s nnuba
Win ixedmen ûûfa
Mi d-yers ad yeski isenned

23
Tudert d usirem
Ta$erma (civilisation) d tin yesdukulen deg tikli-s
tussna d yidles. D tin isuâden imdanen merra ; ama di kra n
wesnulfu di tussna, ama deg izerfan-nsen.
Ta$erma yesgamen, d tin iwellhen l$aci $er twizi, s
amyerfed gar-asen bla ma inuda yiwen tactalt n wayev ne$
tilisa ansi d-tu$al tmurt-is. Win ixedmen lxir ur
yettendemmi ara, ur itezzem ara iman-is azekka axaîar
ayen umu yezmer yexdem-it.
D ddunit win i$elven (ala Rebbi i d lkamel; ur ye$liv
ur i$ellev) yella ttawil s wayes ara yefdu iman-is; ad
yeste$fer, ad yezzi $er webrid yelhan.
Asefru : A lêanin keçç d rreêman.

A lêanin keçç d rreêman

A lêanin keçç d rreêman


Txelqev amdan
Tussna yerna tilleli

Ad yevfer abrid s-yehwan


Leêlal ne$ leêram
L$ella yak ad tili

Ar yum leêsab ad s-d-iban


Acu i s-heggan
Mi ara iqabel s wayen yewwi

Yefreq-d Rebbi iberdan


Sin kan i yellan
Lewqama d wayen n diri

D amezwaru i yelhan
D aêbib n lewqam
Tessken-it-id tmusni

24
Tudert d usirem
D win d-yefkan izerfan
N yergazen akken llan
Yesseâdel-iten irkelli

D acebêan ne$ d aberkan


D arraw n wemdan
D lxelq n Llah l$ani

Yenna-d fell-as Leqran


D awal iûeêêan
Ulac din acu a d-nini

Lêeq n wiyav win t-yeççan


Xas êellen-t iâekzan
Ad t-ixelleû am ass-agi

Farâun ibedden acêal qern


Yeclex lmizan
Yeçça i medden tidi

Acêal d ûraya i s-bnan


A lbaîel iâeddan
S usewwaî i ten-yettawi

Iâebba ddnub n ime$ban


Yelmeé axeddam
Di lebêer i tt-id-yewwi

Lemêellat i t-itebâen
£ef yidis-is ddan
£ilen Farâun d lqawi

Yiwen webrid i ten-yefkan


£ef lekdeb mxawan
Ye$wi-ten akk selfani

25
Tudert d usirem
U$en-as awal i cciîan
Maççi d ikukran
Lêeq merra a d-yesteqsi

D Musa i d-iceggeâ rreêman


Ad s-yemel i t-yeroan
Amer ansi d-yettaki

A d-yeoo amviq n vvellam


D ayen ad t-imenâen
Tidett yiwass a d-tali

Am tqeccuct $ef waman


Mi ara d-tifliw tettban
Yal yiwen ad p-iwali

Im$aren ahat cfan


Ëevren yerna éran
Lbaîel amek i$elli

Im$aren ahat cfan


Ëevren yarna éran
Lêeq amek d-yettali

A Rebbi azen-a$-d loebran


D wayen a$-inefâen
Di lxir i telha tikli

26
Tudert d usirem
Ayen ssuturen yegduden n ddunit merra kif kif; b$an
akk tudert deg tuddsa (organisation) a d-yesduklen
ta$demt, axxedim, lehna akk d tlelli di kra n tmeéla
(la logique) ur nettrué ara tilisa i yidles, yerna ad ilin yal
yiwen s izerfan-is deg wemkan yeîîef.
Cc$el n yeâwwajiyen (les professionnels) ireffed
tamurt. Aqeddac yelhan d win yettûeggimen ayen i$ef d-
yettuwekkel.
Yella lêadit d-yennan : « Aql-aken akk d-imeksawen, yal
ameksa d amray $ef teqvaât-is ».
Rray d ayen ééayen aîas, yerna aîas l$aci i iêemmlen ad t-
îîfen. A win yufan, uqbel ad t-yeddem yiwen, ilaq ad
iêezzeb $er zdat.
Asefru : Yal tamurt agdud yelha.

Yal tamurt agdud yelha

Yal tamurt agdud yelha


Ulac lemxalfa
Si rray akk ara ttwaten

Agni n tmusni d leqraya


Maççi d syasa
A win yeb$an ad iûeggem

Vegger akkin cyaxa


Tesâuv tirrugza
Tkecmev s iqeddacen

Tirrugza maççi d ttnefxa


Akka i d-nenna
Muqel nfeâ medden

27
Tudert d usirem
Tameslayt irkel telha
Abrid-is iwehha
A l$aci ad msefhamen

Ïîef abrid n lewqama


Vegger nneqma
Ad tesferêev akk medden

Ayen yellan d agdud merra


Kif kif ayen yeb$a
Abrid d-u$en akk yiwen

Ttnadin akk $ef lehna


Ëemmlen lxedma
Yerna ad myussanen

B$an tamâict s lewfa


Ur ttlaéen ara
Ad sâun amur-nsen

Win ibennun axxam i uzekka


Iâell-as tigejda
Tigejda tid ioehden

Ad iâas tin n ttnaûfa


S tidett akk d ûûfa
Yeg leqrar i yi$erbazen

Akka i ttalint tmura


Ad tili tdukla
L$aci ad myeâqalen

Yal tamurt agdud yelha


Ulac lemxalfa
Si rray akk ara ttwaten

28
Tudert d usirem
Imvebber ur nettbedda
D lêif i d-yerna
I wegdud ad yetmeêêen

Tevra-yas am umeksa
Yeîîsen yestehza
Yeooa lmal ad t-yeçç wuccen

Üûwab iban kan akka


Win ur nezmir i kra
Yeoo amkan i win s-yesnen

Ad yexdem cc$el s ûûfa


Yeéra acêal yeswa
D Rebbi ad t-id-ixellûen

Yewâer rray i twaîfa


Win s-yesnen yeéra
Deg-s ddnub d iâemmuren

Adrar ur t-yeqbil ara


Yugad ssiya
Yessebâed i yiman-is lhem

Win t-yeb$an atan yella


Unfen-as merra
Maççi d ta$awsa xfifen

Yewwi-t wemdan bu tlufa


I$il d tiêila
Ur yeéri acu d-yeddem

Teqqim-d i wemdan tura


Ad yidir akka
Xas ad yesâu i$ilifen

29
Tudert d usirem
Yerra ttevbir d cciâa
I$il d tirrugza
Maâlic ma yella kra ixeûren

Awi-d ad yali netta


A d-yas sufella
Ad yeêkem kan $ef yemdanen

Ur nettayes ara rreêma


£ur Rebbi i tella
Ma yeqbel, anwa ara $-tt-yekksen ?

Ad t-nessuter di t$awsa
£ur-s tisura
N wayen akk yessefraêen

D abrid n lxir i neb$a


Ad $-yefsi ccedda
Siwa netta i izemren

30
Tudert d usirem
Amdan yettna$ $ef ddunit xas teççur d i$ilifen akk d
wurfan. Ula ma wesser ne$ yehlek yeb$a-tt ad yeqqim deg-
s axaîar tesâa kra n lewqat yelhan swayes tessevmeâ
imezda$en-is. Amer yettaf ur ibeîîu ara yid-s. Dayem
yettmuqul $er zdat; mi yewwev $er yiwet t$awsa yessarem
ad yerou tin nniven... èidet ddunit s lesrar-is, yeqbel-itt
wemdan s lêif-is, $ef wudem n cwiî n wakud-nni swayes i
t-tessefraê; xas wezzilet yal yiwen amek tt-yettfaras.
Nezmer a d-nini ahat tarwiêt tett$imi dayem meééiyet; xas
tafekka ideg tezde$ teâya ur tbe$$u ara ad tebvu yid-s
axaîar aîas i têerrek deg-s.
A nevfer asefru : Ddunit tecbeê terqem.

Ddunit tecbeê terqem

Ddunit tecbeê terqem


Tettmuddu udem
Tewwi win umu rhif leâqel

B$an akk medden ad p-melken


Deg-s ad qqimen
Ttaîîafen-tt ansi teshel

Nettat teskew imdanen


Tettezi-yasen
Win yulin ad t-id-te$vel

Üebêan Llah tt-ixelqen


Igra-s-d irfiqen
widak wukud teddukel

Itran ad tt-psaâafen
Tleêêu yid-sen
Ulac yiwen ad imavel

31
Tudert d usirem
Aggur la s-yeddewiren
D lmil i myaren
Yebva lweqt yerna ifeûûel

Timura d yetran $eûben


Deg igenni ttazzalen
Win ur numin ad iqabel

Ddunit, aggur akk yid-sen


D iîij umu tt-nnven
D imeddukal ur n$effel

Akken irkel imcaden


Ani$er qesden
Tussna ad a$-t-id-tmel

Imdanen yessenqaden
Di tikli-s wehmen
Amek tugi ad tbeddel

Tesâa lewqat yettwassnen


I d-yeskanen
Abrid-is amek ifeûûel

Lexsuf acêal imeéren


Ad temsevfaren
Yal yiwen amek ad yemel

A sadap imusnawen
Nâenna-d $ur-wen
Sellket, alla$ icekkel

Kkset leêjab i wallen


Akken ad ferzen
La nleêêu am zun nedder$el

32
Tudert d usirem
Tussna win tt-ifehmen
I wass ad yamen
S cc$el n Llah lkamel

Ddunit tecbeê terqem


S wayen tt-iâemren
Idurar akk d swaêel

Lewêuc, tiéegwa ten-yefren


Lebêur d isaffen
Terna sêari-s d rrmel

Widak akk i yemdanen


Akken ma p-zed$en
Tamâict ad as-nteshel

Ddunit tecbeê terqem


S wayen s idewwren
Win yellan deg-s ad p-iêemmel

Xas neâya aql-a$ nessusem


Nettu i $-yu$en
Negguma a d-nini nefcel

Aql-a$ am win yettuêebsen


£er $ur-s neqqen
Nettkukru a d-yeqreb lajel

D nekni ara tt-ckenîiven


Nettat ma tceîîen
Axaîar dayem tec$el

Uvan, ussan la regglen


Ugin ad êebsen
Din, din ad yekfu lefûel

33
Tudert d usirem
Teooa-ya$-d am wid yuvnen
Idis i$ef îîsen
Mi yeâya ad yessiwel

Üebêan Llah tt-ixelqen


I a$-tt-yeééaéden
Xas tesâa udem imcewwel

Üebêan win yessemlalayen


D netta i iferqen
Yal yiwen anida yenîel

Seddu-ya$ d yerfiqen
D wid iruêen
A lfirdus a neddukel.

34
Tudert d usirem
Tamusni d lsas n lehna gar yemdanen merra.
Tesse$lay-d leênana gar wegdud d win nniven.
Teççuddu-ten $er wayen iûelêen. Asmi ara qeblen yergazen
ad mâawanen, ad ûeggmen lmil; tiâdilin ur celxent ara, ad
yili îmeâ i tussna ad telêu $er zdat.
Asefru : Ayen yellan d imdanen.

Ayen yellan d imdanen

Ayen yellan d imdanen


Cettlen seg yiwen
Ur d-yekki êedd si berra

D arraw n Ëewwa d Adem


Irkel d atmaten
Lêan dderya n dderya

Xas di ddin mxallafen


Nevmaâ ad dduklen
Nekni ur nettayes ara

Ana$ a Rebbi âzizen


D acu i $-yu$en
Tugi ad teêbes lfitna

Mi kkren sin ad nna$en


Wiyav ad azlen
A n$il usan-d i rreêma

Mi kecmen $er gar-asen


D nitni ad ten-yesmeréen
Akken ad tishil tukarva

35
Tudert d usirem
Yal yiwen d anwa yedhem
Mi t-yewwet ad yeddem
Ayen ur yexliû ara

Yettnadi win iveâfen


D win i isehlen
Ad t-yarez lmenîeq yekfa

A l$aci ad t-id-iselken
D axûim i t$ublen
I yesse$li $er lqaâa

Yal yiwen $ef waydeg a t-wwten


Ssebba ad as-tt-id-afen
Xas yeda yid-sen di chada

Wa ixeddem ayen ivurren


S zzur i iêekkem
Xas zik d aêbib i yella

B$an d nitni ad t-i$evlen


D nitni a d-yextiren
Win ara sxedmen azekka

Wayev b$an ad yefhem


Ad yeqqel am medden
Ad yisin tikli n tura

S agraw ad t-id-skecmen
D nitni ad t-yesse$ren
Axaîar ixuû lefhama

Zik-nni itett imdanen


D lweêc ibanen
Ad as-nbeddel tterbegga

36
Tudert d usirem
Win ara kkaten ad s-êettben
Aâekkaz yeréen
£ef lqebl-is i yedda

Labud ad sen-t-id-ye$rem
S wazal ad cerven
Yerna ad imud lexîiya

D wa umi qqaren vvelm


D acu ara t-yekksen
D ûûber akk d leqraya

S kra n widak yettwawven


Taggara mlalen
£ef yiwet lâeqliya

D lêif i ten-yeskaren
Akken ad $evlen
Widen yeééaéen tilisa

Mi teslek a n$il rekden


Ad yali vvalem
Ad p-id-yerr akken tella

D aya i ihelken imdanen


Akk d rray êemmlen
Arnu lqella n leqniâa

Mi yufan iman-nsen
Ad $ilen oehden
Ad ssekren tagrawla

Dayen…, ugin ad fehmen


Am zun dre$len
Cwal rran-t d lmakla

37
Tudert d usirem
A Rebbi keçç d lêakem
Siwa keçç i izemren
Ad a$-d-tessersev lehna

Lldi i l$aci allen


Ad myeâqalen
Ad zzin $er lewqama

Lxir win ad t-iqesden


Am win ixedmen
Tisura yeldin rreêma

38
Tudert d usirem
Nlul-d akk seg yiwet tmeîîut akk d yiwen wergaz. Ihi,
amer d leb$i ayen yellan d imdanen ad mqaraben irkel s
lxedma-nsen akk d wulawen-nsen yerna ad mêemmalen.
A nevfer asefru : Ana$ a Rebbi âzizen.

Ana$ a Rebbi âzizen

Ana$ a Rebbi âzizen


Helken wulawen
Win yuvnen ceggeâ-as-d ddwa

Eg-d ttawil i yemdanen


Ad msefhamen
Atnan dayem di lmerta

S lqedra-k seêlu-ten
Siwa keçç i izemren
Erfed fell-asen ccedda

Yal tamurt ad pmiwwaten


Tamu$li zdat-sen
S lbeâd ur walan ara

£ef wulac msekrahen


La ttemqellaâen
£ilen d tagi i d lefhama

Widen ara ten-yessemcaâlen


La zehhun deg-sen
Vunnen sâan lfayda

Aql-a$ di lqern icewlen


Mucaâ win yesxesren
Reglen abrid n lewqama

39
Tudert d usirem
Loehd fkan-t ad xedmen
Swayes a mmen$en
Ttun Rebbi acu d-yenna

Mi $elven isertiyen
D agdud i ixelûen
Ad ibibb akk lexûara

S amezruy i pmuqulen
Seg-s ara d-neqqcen
Ayen texdem tegrawla

Ooan abrid i vvalem


Ten-yettnaharen
La ixeddem akken s-yehwa

Netta awi-d kan ad yeêkem


A d-yas nnig medden
Yegzem abrid i lehna

Anda llan imusnawen


Wid yesselmaden
Tagmatt akk d tiddukla

Win ur nessin ad t-sfehmen


Ne$ ad t-id-nedren
Ad yeoo abrid n nneqma

Ad yezzi s ayen iûelêen


Ad yaf win ara icehden
£ef leqdic-is ma yelha

Ledyan akk mseqbalen


£ef loed yiwen
Ulac win d-yennan ala

40
Tudert d usirem
D arraw n Ëewwa d Adem
Akka i t-nessen
Ula amek t-nenker ass-a

D rray i yemxallafen
D netta i ten-iferqen
Yal leêkem d acu yeb$a

Ay Agellid a lêakem
Sawale$-ak dayem
Nettraou s$ur-k rreêma

Hdu-d tura imnaqmiyen


Akken a d-iêninen
Beddel nnêas s lfeîîa

Ad mêemmalen yemdanen
Aql-a$ d atmaten
Ur d yekki êedd si berra

41
Tudert d usirem
Win a d-iâeddin di ddunit ur ilmeé ara imdanen,
yexdem cc$el-is s nniya, iâawen igellil s wayen umi yezmer,
ibedd i ugujil yerna yesâa leênana n wul a l$aci, ad s-d-yegri
liser d ameqqran, axaîar mi ara imuqel amek d-yelêa ad yaf
ur yesâi acu i$ef a yezzem iman-is; yiwen am winna d isiâi.

Üebêan win i $-ixelqen

Üebêan win i $-ixelqen


I $-yettâeggicen
Yal wa ad yesâeddi lweqt-is

Wa laréaq $ur-s ugaren


Wa yectaq-iten
I$il iruê umur-is

Rebbi maççi d win i$elven


Yeéra acu ixeddem
Ur yekkis i êedd lêeq-is

Acu akka yu$en imdanen


Mi akka la tqelliqen
Yal yiwen s lmektub-is

Albaâv yufa-tt tûeggem


Leqniâa dayem
Qqaren-as yefka-d wenyir-is

Netta d Rebbi i t-ireéqen


D rray t-iâawnen
Yerna anuz i bab-is

Atan seg wid ibedden


Yesteqneâ yumen
Yerna iserreê i ufus-is
42
Tudert d usirem
Ileêêu d wid yetâeqlen
D ûûifa n lmumen
Yepêasaben iman-is

Yep$il igujilen
Akk d igellilen
S wakken tezmer texriî-is

Mi yekker ûbeê ad yexdem


Ad yettu uguren
A d-yelhi kan d cc$el-is

Awal, d awal iûelêen


Yeêdeq s imdanen
Yerna yeîîef leowareê-is

Ur yelli win t-ikellxen


Akk ye$leb-iten
Yerra takmamt i yeblis

Tameddit mi ara d-yekcem


S wayen iketben
Iferreê ar warraw-is

£er lkanun mi ara d-garwen


Yetturar yid-sen
Yal yiwen a d-yini rray-is

£er lxir yettandar-iten


Nitni smeêsisen
Mi yeîîes yertaê walla$-is

Si taddart mi ara s-d-siwlen


D iwizi iwejden
Ur yettcuê ara i yiman-is

43
Tudert d usirem
Tirni-s ad tt-iqeddem
Ur iêessed yiwen
Ad imud akk tazmert-is

Yettjahad $ef iâeggalen


Inedder atmaten
Yerna zeddig leqdic-is

Wayev meskin yetwehhem


D acu i t-yu$en
Mi akka itennev di cce$l-is

Yal tikelt mi ara yessirem


Ad as-yettwagzem
Yixef d-yeîîef ufus-is

A d-yers si lberj âlayen


S amkan n lemêayen
Ad s-iâiwed da$en lqis

Mi iêerrek i$il ad tûeggem


Ad tt-yaf tettwaqqen
Ur s-yettaf ara ixef-is

Ulac tagmatt d yeêbiben


Ara t-isellken
Akken ad serêen wafriwen-is

Ad as-tevru am win yuysen


Mi t-yeîîef yizem
Ad yebru akk i yiman-is

Leqnaâa ûûber d atmaten


Win ten-yesduklen
Ad tgerrez ddunit-is

44
Tudert d usirem
Amdan ilaq ad yexdem
Ayen akk yessen
I wass a d-yas lexlaû-is

Rebbi ma yeréeq yiwen


Ulac win ara s-yekksen
Yal ass ad yili nnûib-is

45
Tudert d usirem
Deg wedlis « Isefra n ddin s Tmazi$t », newwi-d asefru
$ef Adem, Ëewwa akk d yeblis ; nevfer taqsiî-nsen armi d-
wwven $er ddunit. Dagi, a d-nawi asefru $ef warraw-nsen.
Kabel acu$er yen$a Habel; d taqsiî n imen$i amezwaru i d-
yevran di ddunit.
Asefru : Asmi d-ters Ëewwa d Adem.

Asmi d-ters Ëewwa d Adem

Asmi d-ters Ëewwa d Adem


Yeblis akk yid-sen
Yeb$a-ten d rrafqa-yis

Akk yid-s ad dduklen


Di tmess ad r$en
Ad iâeddi wawal-is

Yeârev amek ara ten-yeddem


Asmi t-id-êawzen
Iruê s anda ara yaf leb$i-s

Yezzi $er warraw-nsen


D nitni i isehlen
Seg-sen a yeddem aâwin-is

Yextar wid ara s-yeslen


Sebâa deg-sen
Ad yeççar yis-sen abrid-is

Wid yellan di loennet zed$en


Yewwet almi ff$en
Wexxer i ddunit s lêif-is

46
Tudert d usirem
S tismin iâemmer yiwen
D Qabel ara n$en
Akken ad yismiv wul-is

Idemmer-it s ayen ixuûûen


Lumur akk ferzen
Baâda mi ara s-yettweswis

Wwet Habel d vvalem


D acu ara k-iêebsen
Yewwi akter n umur-is

Aîas yid-sen d atmaten


Tullas iqcicen
Yal wa ad yaf tawacult-is

Ccerî i d-yewwi Adem


Ad mbaâaden
Ur yetta$ êedd tikent-is

Yerna d netta ara tt-imudden


I win p-iêellen
D ccreâ maççi d l$erd-is

Habel tin wu$ur yessurem


Ar Qabel i teqqen
Ilaq ad as-p-yefk s leb$i-s

Wagi yeqqim yeggugem


Iban kan yusem
Yugi ad tt-yekkes seg yir-is

Asmi sen-ifaq baba-tsen


Yellan d Nnbi-nsen
Yefka-d rray, icelleê-itt.

47
Tudert d usirem
Yumer-iten akken ad seddqen
Ayen iwulmen
Yal wa as-d-iban webrid-is

Yiwet i d-yettuqeblen
Üûadaqa izaden
D Habel umi zeddig wul-is

Qabel yu$al-d yemmu$ben


Cwiî ur yettwaddem
Din i d-iban dd$el-is

Di lweqt ideg mfaraqen


I das-ibeggen
Acêal yewwa $er loiha-yis

Yepnadi swayes ad t-yethem


I waken ad t-yekcem
Ad yesnefsusi lxaîer-is

Iruê-d s wul berriken


D acu ara t-yesferêen
D gma-s ma izazzel idamen-is

£er wexxam mi d-u$alen


Zzin la xeddmen
Yal yiwen yaâna cc$el-is

Ar tmeddit mi d-kecmen
Habel iâeîîlen
Adem tasa-s tettêewwis

Aqcic-agi n-yeqqimen
D acu t-in-yeîîfen
Mi akka yeggra $ef watmaten-is

48
Tudert d usirem
Qabel seg wid ibegsen
Yeéra acu ixeddem
Habel êuq yewwev-d wass-is

Tura ad mêasaben
£ef wayen t-ifellqen
Ad iban di loawab-is

Inuda-t almi mlalen


Akken tt-yessurem
Ssebba yufa-tt-id wass-is

Mi t-yewwev mqabalen
Yesken-as udem
N win umi berrik wul-is

Yenna-yas d nekk ara k-yen$en


Habel yetwehhem
Yerra-yas-d loawab-is

Rebbi iqbel-d lmumen


D win i s-yunzen
Maççi win yeooan ddin-is

Amer ad teélev ifassen


Tenniv ad iyi-n$en
Ur k-n-ttarra$ ara lqis

Nekk aten-a d isin urzen


Si tugdi n win ixelqen
Timura, itran s lefvel-is

Ad truêev s wul yeççuren


D rray k-idemren
£er tmess ad ter$ev deg-s

49
Tudert d usirem
Qabel mazal-it yecêen
Qnent-as wallen
Yewwet-it yessefsi zâaf-is

Ifassen, ivarren qquren


Ugin ad êerken
Icuk tuéa tiyita-yis

Mi t-iwala yessusem
Imi-s yeggugem
Yerra-d lexbar s lmut-is

La ileêêu am win iheblen


D acu t-yesteqlen
D tamgervt n gma-s $ef yiri-s

Acêal tt-yepbibbi akken


Anwa ad as-yemlen
Amek ara isellek iman-is

Yeéra agerfiw la ineîîlen


Gma-s yemmuten
Yexdem akken érant wallen-is

Almi t-i$um i yendem


Ldint-as wallen
Acu xedment tismin-is

£ef yiman-is la ittezzem


D acu i t-yeîîfen
Ur s-yefki ara tikent-is

Akka i tverru d yemdanen


Wid yesmeêsisen
I cciîan ma sen-yettweswis

50
Tudert d usirem
Win ileêêun $ef tidett ur yelli wacu ara yagad. Ad a$-
yawi Rebbi d webrid n lxir.
Asefru : Ay ul d acu k-ice$ben.

Ay ul d acu k-ice$ben

Ay ul d acu k-ice$ben
Ruê tura thedden
Tazmert-ik akk txedmev-tt

La theddrev medden dessen


Gguman ad fehmen
Rran a$ummu i tidett

D cciîan i ten-yes$aren
Fell-as la qeddcen
B$an-t yid-sen d tayett

Dayem yessevmaâ-iten
S lekdeb ye$wi-ten
Vvaâif yeîîef-it di tfexxett

Yugi ad sen-iserreê ad rewlen


Skud s-smeêsen
Win yeîîef yarez-as tiferrett

Ixdem deg-sen ayen yessen


£ur-s yurez-iten
D win i d nwal seg wayen itett

Yesâa loiha s imdanen


Yessexdam-iten
Win yeddan yebleâ di txumrett

51
Tudert d usirem
Mi d-yuki yiwen ad t-yesgen
Ad s-iûeggem asgen
Ad t-yesselâeb am teqlanoett

Yettextir imeslayen
Swayes ad ten-yeddem
Ddu-d, nekni ad k-nxelleû

Yal ass nneder deg-sen


Ad wexxren syen
Ad baâden $ef webrid n tmess

Lmexzi i ten-yesse$laven
Ad zzin ad t-êawzen
Ad as-kksen tisilett

Ad yettixer fell-asen
Nutni ad t-issinen
Ur tta$en ara awal-ines

A leêbab ay atmaten
Nekni d imdanen
Ansi d-yekka qablet-tt

Netta d Adem d iâdawen


Yeb$a ad a$-yeêkem
Ad a$-yessekcem di tcerkett

A nili seg wid iêercen


A nvegger lhem
Ur t-nettaooa ara ad a$-yeêwes

Mlilet temyeâqalem
S nniya tedduklem
Lxir ad tef$em $ur-s

52
Tudert d usirem
£er wayen yelhan tessirmem
Rebbi ad ken-iâiwen
Yeblis ad iâeddi ad yeîîes

A neddu $er loiha iûelêen


Ulawen ad ferêen
Seg irebbi a nvegger tirgett

Ay ul yelha win iûebbren


Tura ihi thedden
Tazmart-ik akk txedmev-tt

Vleb kan Rebbi âzizen


D netta i izemren
D lêif i neb$a ad $-t-yekkes

Ad $-yesseêlu ulawen
Yeg-a$-d ifadden
Si lêif ad a$-d-yessukkes

53
Tudert d usirem
Leqraya d lsas n tmusni. Tamusni teûûarûay ta$demt.
Ta$demt tessawal i lehna.
Yella wanzi d yeqqaren : Lehna tevmen le$na. Asmi ara
mseâdalen yemdanen $er webrid n lxir, ad tibnin ddunit ;
ihi ur nettayes ara.
Asefru : A Rebbi eg-a$-d ifadden.

A Rebbi eg-a$-d ifadden

A Rebbi eg-a$-d ifadden


D keçç i izemren
Yewâer lettkal $ef dderya

I yuzle$ deg ideflawen


Akk d isemmiven
Akken ad awven ar ass-a

Win d-yessem$in afriwen


Ad yafeg yis-sen
Ad yettu ansi d-iâedda

Siwa tidett i ilaqen


Ad p-hedren medden
Ama txuû, ama telha

Wellah bu yisem éiden


Ar nevmaâ deg-sen
A d-rren lxir am wass-a

Asmi muqrit zi$ ce$len


Yella win yezwaren
Aql-a$ ad nerou nnuba

54
Tudert d usirem
Nekni maççi seg wid yettaysen
Ad nezzi $ur-sen
Balak ad tekfu nneqma

Mi nwala wid $-yelfen


D ul i yembawlen
A n$il tusa-d ssebba

Ad necrek ayen ten-yu$en


A nelêu akken
Mi neddukel am zun neçça

Nitni a$-d-ddemmiren
Ugin ad qeblen
Ad $-ûûerwun lhedra

Leêêun am widak yuvnen


Leâqul sewqen
Ad thedrev ur sellen ara

D ddunit i ten-i$elben
D leqniâa iruêen
Yal ass ixuû-iten kra

Ula d nekni ahat nevlem


Nugi ad nefhem
Lehlak ansi ten-id-yusa

Nettwali ayen ixeûren


Neggumma a nâiwen
Balak ad sen-naf ddwa

A néer acu ten-ixuûen


Ma yella kra nessen
Ad t-id-nernu $er tterbegga

55
Tudert d usirem
Maççi d lerzaq i ixuûûen
D wid la iferqen
I la ixeddmen rriya

Sserûayen wid ten-iqurben


Ooan wid yeklalen
Ur êezben ara i uzekka

Tisura wid tent-yeîîfen


Lesrar gar-asen
Xedmen aken i sen-yehwa

Izerfan snen-ten medden


D lwajeb i terken
Lêif amezwaru d wa

Tijâal réant leqwanen


Yemneâ win yettwassnen
Ula d tagi d tiyita

Nevmeâ a d-yaki leêkem


Ad yeldi allen
Ad tennefsusi ccedda

56
Tudert d usirem
Ddunit d a$erbaz ameqqran. Ad a$-tesselmad $ef
yemdanen terna ad $-d-teskan dayem cwiî n wejdid si
lesrar-is. Akud di ddunit wezzil. Amasaâd n win ixedmen
lxir i yemdanen, ad yelêu s ûûaê, ad yernu a d-yesmektay
win i $-ixelqen. Ddunit d amkan n ukayav (examen).
Asefru : Ana$ a Rebbi lêanin.

Ana$ a Rebbi lêanin

Ana$ a Rebbi lêanin


Axellaq lâavim
A loehd ur nesâi lmital

Aql-a$ di zzman amuvin


Irgazen la $ellin
Kfan wid yekkaten uzzal

Tidett ye$leb-itt wedrim


£ummen-tt s tmedlin
Leêram yu$al d leêlal

Lekdeb rran-t d tiwiztin


Yis-s la ttâedin
Ad tûerrifen deg uzal

Lêeq kerhen ad t-walin


D lbaîel i ttêibbin
D netta i yesâan azal

Stufan i tqellaâin
D bu ûûeê umi ttandin
S zzur i cerken leqbal (confrontation)

57
Tudert d usirem
Zehhun s lêif n wiyav nin
Am ccayaîin
Lxir deg wul d lmuêal

Win yelhan ad t-sse$lin


àçuren d tismin
Vegren lehna ddmen cwal

Loehd-nsen si îafrin
Wid i ten-yetthabin
Imi kan sâan lmal

Ma îîfen yiwen ad s-zzin


Ulac win ara iêamin
Yal yiwen amek t-yettxatal

Ad ibibb ayen ur yexdim


Lbaîel ur yessin
Bu yeéri rran-t d ader$al

A t-rren am wiyav nin


Seg wid yettâebbin
Xas d lbaîel aqerval

Akken âedlen i ttemlilin


Leêêun d tinidwin
Yal yiwen d acu d-yemmal

Tamusni-nsen d tifextin
D wansi a d-âeddin
Ad k-d-afen ssebba i wawal

Mi k-s$evlen ad k-rkin
Melmi ara thennin
Alamma sefven-d yis-k akal

58
Tudert d usirem
Nitni dayem la ttnadin
Win d-yef$en d axûim
Ad t-nfun ur d-yettu$al

Ad t-beddlen s win ten-yepamin


Yid-sen ad t-awin
Am zun d agraw n lâeqqal

Kul mi ara iruê win yettrebbin


D loahel a d-yalin
Taâdilt $er $ur-s ad tmal

Ay aâziz keçç d Lêakim


A Llah a Lkarim
Lêeq atan d arejdal

Rrfed-it-id err-as tuflin


Ehdu-d win t-yugin
Sbedd-it d raslmal

Réeq-a$ loennet nnaâim


Nekni akk d ssamâin
Si mkul lxir ad nennal

59
Tudert d usirem

60
Tudert d usirem

Asefru Asebter
Lexwan sadatt yumnen ………… 09
Tinefsit taâdawt n wemdan …… 13
A lweqt acêal t$eûbev …………. 16
A loahel ers-d tura ………………. 20
A lêanin keçç d rreêman ……… 24
Yal tamurt agdud yelha……….. 27
Ddunit tecbeê terqem ………… 31
Ayen yellan d imdanen ………… 35
Ana$ a Rebbi âzizen …………… 39
Üebêan win i $-ixelqen ………… 42
Asmi d-ters Ëewwa d Adem …… 46
Ay ul d acu k-ice$ben ………….. 51
A Rebbi eg-a$-d ifadden.………. 54
Ana$ a Rebbi lêanin..…………… 57

61
Tizrigin n Useqamu Unnig n Timmuz$a
Collection “Idlisen-nne$” du HCA
- Khalfa MAMRI, Abane Ramdane, Ar taggara d netta i d
bab n timmunent, 2003.
- Slimane ZAMOUCHE, Uvan n tegrest, 2003.
- Omar DAHMOUNE, Bu tqulhatin, 2003.
- Mohand Akli HADDADOU, Lexique du corps humain,
2003.
- Hocine ARBAOUI, Idurar ireqmanen (Sophonisbe),
2004.
- Slimane ZAMOUCHE, Inigan : ammud isefra, 2004.
- S. HACID et K. FARHOUH, Laûel ittabaâ laûel suivi de
Tafunast igujilen, 2004.
- Y. AHMED ZAYED et R. KAHLOUCHE, Lexique des
sciences de la terre et lexique animal, 2004.
- Lhadi BELLA, Lunoa : Recueil de contes amazighs,
2004.
- Habib Allah MANSOURI, Ageldun amecîuê (Traduction
du “Petit Prince” de St. Exupéry), 2004.
- Djamel HAMRI, Agerruj n teqbaylit, 2004.
- Ramdane OUSLIMANI, Akli Ungif, 2004.
- Habib Allah MANSOURI, Amawal n tmazi$t tatrart,
Edition revue et augmentée, 2004.
- Ali KHALFA, Angal n webrid, 2004.
- Halima AIT ALI TOUDERT, Ayen i $-d-nnan gar yetran,
2004.
- Moussa OULD TALEB, Mmi-s n igellil, 2004.
- Mohand Akli HADDADOU, Recueil des prénoms
amazighs, 2004.
- Nadia BENMOUHOUB, Tamacahutt n Bas$ar, 2004.
- Youcef MERAHI, Taqbaylit ass s wass, 2004.
- Abdelhafidh KERROUCHE, Te$zi n yiles, 2004.
- Ahmed HAMADOUCHE, Ti$ri n umsedrar, 2004.
- Slimane BELHARET, Awal $ef wawal, 2005.
- Madjid SI MOHAMEDI, Afus seg-m, 2005.
- Abdellah HAMANE, Merwas di lberj n yitij - aêric I, 2005.
- Ouvrage collectif, Tibêirt n yimedyazen, 2005.
- Mourad ZIMU, Tikli, 2005.
- Tayeb DJELLAL, Si tinfusin n umaval, 2005.
- Yahia AIT YAHIATÈNE, Favma n Summer, 2006.
- Abdellah HAMANE, Merwas di lberj n yiîij - aêric II,
2006.
- Lounès BENREJDAL, Tamacahup n bu yedmim, 2006.
- Meziane Ou MOUH, Tamacahup n umeksa, 2006.
- Abdellah ARKOUB, Nnig wurfan, 2006.
- Ali MAKOUR, Ëmed n ugellid, 2006.
- Y. BOULMA et S. ABDENBI, Am tmeqqunt n tjeooigin,
2006.
Achevé d'imprimer sur les presses de
L’Imprimerie des Oliviers
Tizi-Ouzou 2006
Cet ouvrage publié dans le cadre de la collection
"Idlisen-nne$"
Initiée par la Direction de la promotion culturelle du
Haut Commissariat à l'Amazighité

© Tous droits réservés


Dépôt Légal : 284-2006 - ISBN : 9961-789-54-7

Conception et PAO :

Anda mungkin juga menyukai