TAFASKA N TMEDYAZT
Yusef U Qasi
d
Si Muêend U Mêend
Timizar
Tadwilt tis 5
si 15 ar 20 yulyu 2007
i terwiêt n
Yousef AGUINI
TIGEJDIT
6
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
7
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
TAZWART
8
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
belli kra ur yewâir $ef wawal n teqbaylit ticki tella gar ifassen
n yiâebbajen n tmeslayt, widen yesnen azal n usefru akked
tsekla !
Yenna umedyaz :
9
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
Asirem i d-yettlalen
Di ccetwa iffud uéar-is
Ula d im$i yeoouogen
Sellawen yak, leryuf-is
Xas cbi$ tawriqt mellulen
Tudert twecm-iyi s wafrasen-is
Samira Ait Ahmed
Lemtul u$en tizenqatin nniven, rewlen i tuzzya d tunnva deg
wayen yeooa lawan. Zwin takka n tattut $ef yixfawen-nsen,
deqqren amedil n ukukru akin $er lebâid. Inzizen n thuski
bran afaten-nsen $ef u$anib n tira tucbiêt i d-yuowen aêiêa
di tliwa n lehhu. Tu$al tmedyazt tamazi$t telsa taqendurt
yeddan d wakud ideg nella. Mi ara nsel i wacu i d-ssefruyen
tmedyazin d yimedyazen-nne$, ad naf asefru s teqbaylit
yekcem deg illel war tilas n tsekla yesfallten tafat i wegdud,
yeggaren isteqsiyen ice$ben yal amdan di yal tama n ddunit.
Tu$al tmedyazt n teqbaylit ur tettlaâi ara kan amdan aqbayli
imi tidyanin i tâebba d tid yeânan yal amdan di yal tama n
umaval. Tu$al tga amviq i yiman-is di talsa.
Am akken i s-teqqar di$ tmedyazt-nniven deg wawal-is :
10
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
Tzelz lqaâa
Terra adrar s iciwi-s
Yeqqel-d luva
Negren merra laâbad-is
Yiwen ur as-yenna
Agdud anda-t yixef-is ?
Tzelz lqaâa
Tu$al telli-d imi-s
D acu i d-terra
D adar s t$altin-is
Yiwen ur as-yenna
Agdud anda-t uéar-is ?
Tagged taqsiî
N wegdud yettna$en d zzman
11
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
Tebda txelqit
Di ddunit fernen amkan
Asyax yewwet-it
Isxerb-asen merra iberdan
Xedmen ass-a
Ttruéun azekka-nni
Neîven dinna
Tten$asen ur yelli unerni
Negren merra
£ilen aâdaw a ten-id-yemmekti
Wid i d-yeggran
Ass-a ttnadin acu$er
Aten-in wehmen
Acimi ayla-nsen yexûer
Degmi i âewqen
Selt-asen a ttgallan s ûûber
12
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
CHAPITRE I
LE COMITE D’ORGANISATION
13
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
CHAPITRE II
LES CONFERENCES
* Abdenour Abdeslam
Théme :
Si Mohand Ou Mhand ou
la révolution par le verbe
* Mohamed Ghobrini
Thème :
Youcef Ou Kaci :
la part entre le guerrier et le poète
* Youcef Merahi
Thème :
La poésie kabyle
entre hier et aujourd’hui
14
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
CHAPITRE III
* La troupe Iguerbouchène
Titre de la pièce :
ZZHER IÄEWJEN
15
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
Titre de la pièce :
* Tamazirt Akli
Monologue
16
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
CHAPITRE IV
RECITALS POETIQUES
* Poésie au féminin :
Présentée par :
Aldjia Oumseur
Lynda Koudache
Madame Fellag
Lynda Benamar
* Montage poétique :
Älay ay aéru
Présenté par :
Noredine Ait Slimane
Hamid Ait Slimane
17
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
CHAPITRE V
LES EXPOSITIONS
18
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
CHAPITRE VI
Représentée par :
19
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
* Salem Amrane
* Noredine Ait Slimane
* Lynda Koudache
* Mourad Rahmane
* Jugurtha
* Hamid Ait Slimane
20
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
CHAPITRE VII
21
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
Sihem Kahine
22
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
CHAPITRE VIII
23
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
CHAPITRE IX
TAMEDYAZT
Lêamdu…
Gen argu
Ëess i bururu
Te$liv ?... susef $er lqaâa ad tafev duru !
24
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
*
* *
Limer am nekk
Hakim OUALI
Limer am nekk
Kunwi ay tellam
Ur yettlaé win yeççan
Ur yettfad win yeswan
Ad neddu
Ad nelêu
Ad ncerreg avu
£as neâya, ad nernu
25
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
Ad neddu, ad nelêu
Ad nezger idurar
Ad nezger i yizu$ar
Yal tama, lêeqq ad t-neééu
Ad nernu ad neddu
Ad nerreé snasel
Ad nerreé leêbus
Ad neqqen lbaîel
Ad nebru i waklan
Limer am nekk
Kunwi ay tellam
Limer am nekk
Kunwi ay tellam
Ur yettili zzur
Ur neskerkis
Igenni ad t-yezde$ waggur
Lqaâa ad tefk amur-is
Yal tama ad tfeggev tala
Ad nsew
Ur nessen$al
Ad nebnu
Ur nesse$val
D tidet ara nesâu
Tadukli d tegmat yeûfan
Limer am nekk
Kunwi ay tellam !
Limer am nekk
Kunwi ay tellam
Ur yettili ugujil
Ur yettili ugellil
Yal wa ad yawev leb$i-s
Kkert ! kunwi kkert
Kkert a neddut
Kkert a nelêut
Ur nettâicit am lêut
26
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
Limer am nekk
Kunwi ay tellam
D uccen ara iêarben $ef ulli
Ad d-nne$len lebêur
Deg tniri
Wi ijafen, ad t-nesmendi
Deg dduê, ad d-yevs llufan
Limer am nekk
Kunwi ay tellam
Limer am nekk
kunwi ay tellam
D tafat
Ur yettili îîlam
Limer am nekk
Kunwi ay tellam
D tagmat
Yiwen n uâebbuv i a$-yesâan
Limer am nekk
Kunwi ay tellam
Frawse$-d
Ufi$-tt d lemnam !
*
* *
Tayri d yiîij
Boudjema REFES
27
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
*
* *
28
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
Itran i m-ye$lin
Fell-asen ur tesêissifev
Deb$e$-ten akk d tilwiêin
Ur yelli $er ara yi-d-teémev
Cebbêen-d akk ti$altin
£as mmuten kemm ur tettmettatev
A yi-tesâuv a kem-sâu$
Qqim-d a nemyeêku tiwenziwin
A yi-d-teêkuv ad aru$
A d-yeffe$ di tes$unin
I truv nekk a t-cnu$
A d-yeqqim deg tezlatin
A m-qqle$ d asaru
Ad urare$ deg-s i m-yerêan
Win t-iwalan ad yettru
Ad yewhem deg wayen yellan
Seg wassen ad yessefru
A m-ten-id-yesni i wuvan
*
* *
Awal
Mokrane HAMAR
29
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
30
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
A wen-nini
Bqaw âla xir
Rebbi axir
Tura awal a t-nessali
*
* *
D asaru
Hocine ALIOUET
Thelkev-iyi a m imezran
Acemma ur iban
Di sin newwi daâwessu
31
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
Idles
Akli BOURAB
*
* *
I kemm kan
Malek KEZWI
Lule$-d a kem-cnu$
Lule$-d a kem-ttru$
Kemm $ur-i d asirem
Lule$-d a kem-êku$
Lule$-d a kem-aru$
I lebda nekk i kemm
Lule$-d a kem-ssefru$
Lule$-d a kem-argu$
Xas di lexyalat qerriêen
32
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
Nni$-kem s tsusmi
Ass-a maççi d ivelli
Xas iruê wayen iruêen
Ttwali$-kem di tziri
Di ccbaêa n yal itri
Nekk ur nesâi ara allen
Cni$-kem ivelli
A kem-cnu$ ass-agi
Tudert-iw trehen-ikem
*
* *
Rri$-ken di lbal-iw
Gar wallen-iw ad ken-ttawi$
Terram zzerb i tmu$li-w
D yiman-iw wer ttili$
Nekk $ile$ bedde$ s tidi-w
Zi$ akka d aqbur mi lli$
33
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
34
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
*
* *
Tayri
Malek HOUD
D tafsut m yijeooigen
D tizzegzewt n yigenni
D timerqemt m yal ini
D ccbaêa-nni ijeggêen
Akkagi i tga tayri
D tinebgiwt $ef ulawen
Ul n tleméit yel$u$i
Tayri ur tesâi aêezzeb
S yimeîîawen d agelleb
Ma ur tewwi ara $er leb$i
Cc$el-ines d asegrireb
Tayri ; leâqel-is d anubi
35
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
*
* *
Di tefsut m ijeooigen
Acengu i kem-yejreê
Ulac anwa yeqlalêen
Takna-m assen i tefreê
36
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
*
* *
Ay asmi akken
Teélev tikti
A macahu !
Ay atmaten
Wigi d nekni
A la tzegglem
Uqbel ad tewtem
Nutni syihin
Kunwi syenni
37
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
La k-nettwahin
£er $er-ne$ nekni
D kunwi i tt-yudin
Äussen-tt nutni
… Dagi i n$elli !
Dagi i n$elli
Di tfuêanin
Nekk n dagi
Keçç n dihin
Qqlen nutni
Yellan n dihin
Tura n dagi
… Anwa i d nekni ?
Anwi i d nekni
D nekk d keçç
Nezga nettemyeçç
Ne$vel tikti !!!
A macahu !
Tagi $ef nekkini
Nezlev tikti
Asmi numen
Yis-wen kunwi
Din nesâa-ken
A kunwi thebrem
Nutni $ellten
Nutni tteégen
Kunwi teîîfem
Yerna tumnem
Zeâma téewrem !
38
Tafaska n tmedyazt Yusef U Qasi d Si Muêend U Mêend
… Kunwi teqqerûem
Tessengayem
Téelvem tikti…. !!!
A macahu !
Teggi fell-a$
Fell-ak fell-i
Imi n$ellev
Ay aqbayli
A leqbayel !
Ur tt-teérim
Alamma te$lim
Am umeççim
Skud teélev tikti
Tikti imeqqin
Teélev tikti
39
Cet ouvrage est publié par le
Haut Commissariat à l’Amazighité