Anda di halaman 1dari 32

Mrekullia

Teknologjia

Qyprilinjt

Nj 70-vjeare, nna m e vjetr n bot


NE FAQEN 14

Shpikjet q ndryshuan jetn moderne


NE FAQEN 15

Dinastia e vezirve shqiptar


NE FAQET 18-19

Drejtor Kryeredaktor

BESNIK MYFTARI URIM BAJRAMI

Adresa e redaksis: Rr. Sami Frashri, Pallatet e Aviacionit, Nr. 4 Tel: 04 2 272 565 069 20 35 300 E-mail: info@gazeta-shqip.com

Viti IV - Nr. 70 (1081)

E diel, 15 mars 2009

E prditshme e pavarur

mimi 50 lek, 1.5 euro

www.gazeta-shqip.com

Socialistt kan marr tashm "vullnetart" dhe sloganin e Presidentit amerikan. Edhe LSI ka pajtuar nj kompani konsulente nga prtej Atlantikut

Berisha, Rama e Meta, fushat si Obama


Demokratt lidhin kontrat me nj nga kompanit q "fitoi" zgjedhjet e fundit n SHBA
Kritika nga Saranda, ku ka pasur shum t prangosur pa faj

Ina Rama, prokurorve: Mendohuni mir kur krkoni arrestime


NE FAQEN 12

ompanit amerikano-izraelite jan t preferuarat e kreut t socialistve Edi Rama. Me nj t till perfor manc ai sht i vendosur t'u drejtohet zgjedhjeve t ardhshme parlamentare. Strategjia e fushats mbetet ajo e modelit amerikan dhe konkretisht stili "Obama". Ekipi konsiderohet kompleks me prbrje vendasish dhe me t huaj, natyrisht kta t fundit me eksperiencn dhe filozofin e ndryshimit e t prfshirjes masive t shtetaseve bazuar n modelin e fushats s Presidentit aktual t Shteteve t Bashkuara t Ameriks. "Arthur J. Finkelstein & Associates" sht kompania q ndjek gjithnj nga afr strategjit elektorale dhe veprimet politike t kreut t socialistve Edi Rama. Nj tjetr kompani q mendohet se do t angazhohet pr fushatn, ndonse jo e pranuar zyrtarisht, sht ajo me emrin "Kidron Strategies", q drejtohet nga amerikano-izraeliti George Birnbaum. Nj funksionar socialist thot se prmbajtja dhe imazhi sht dika e mirorganizuar dhe e asistuar nga kompanit kshilluese. Teoria e konsultimit me qytetart dhe kontakti direkt ka...
NE FAQET 4-5

15 mars 2008 - 15 mars 2009

Afr dhe Larg

Grdeci, Shqipria kujton njvjetorin e dits s tmerrit

LIBOFSHA, NJE UDHETIM MES SEMANIT DHE ARDENICES


FATOS BAXHAKU

T dhnat pr vitin 2008: Komunikimi u kushtoi 600 milion dollar shqiptarve

Sa shpenzuam n nj vit pr telefona dhe internet


Berisha shkon me ministrin e ri n qytetin e ballokumeve

NE FAQET 24-25

Babylon

Dita e Vers "nxjerr" Tirann n bulevard, Elbasani pret miq


NE FAQEN 22

omunikimi n forma t ndryshme vazhdon t mbe tet dshir e shqiptarve, aq sa gati 20 pr qind e t ardhurave mesatare t donjrit shkojn pr kt qllim. Edhe pse gjat vitit 2008, tarifat mesatare pr bisedat celulare psuan rreth 50 pr qind ulje, shrbimi i internetit u rrit, kurse kostot pr instalimin gati shkuan drejt minimales, t gjitha kto nuk pasqyruan kursim pr konsumatort shqiptar. Ndoshta t ndikuar nga ideja pr t msuar gjithka ndodh, me an t telefonit, internetit, faksit etj., ne kemi shpenzuar gjat 2008-s n total rreth 600 milion dollar, q mesatarisht i bie 120 dollar pr do individ. N vitin 2007, shpenzimi pr komunikim...
NE FAQEN 6 NE FAQET 2-3

TE PERJETUARIT E DIELLIT
VETON SURROI

lasim pr vdekjen e gazetave n Amerik, si shkas pr temn e prhershme, at t rrezikut q prjeton t shkruarit. Jemi n dark n Cambridge, tashm lagje e Bostonit. sht aty Rose Styron, nj emr i njohur...
NE FAQEN 9

Tiran

BIG BROTHER 2

Personazh

Vajza 19 vjee nuk di t tregoj se ku e uan me makin

Piktori ka plane t reja pr nj vepr t uditshme

Denoncimi i adoleshentes: M rrmbyen dhe prdhunuan


Ministri i Brendshm grek nxjerr qarkoren

Saimir Strati, surpriza e nj rekordi tjetr "Gines"


rekja e t pamundurs dhe rruga drejt t panjohurs ka qen grishja e prhershme pr t. Idet e tij rrokin deri n ekstremet e mjeteve pr t br art. N nj Leonardo Da Vini me gozhd, n nj kal me kunja dhmbsh apo edhe n nj mozaik mesdhetar me tapat e shisheve t vers. Pr hir t talentit, fantazis, durimit...nj rresht epitetesh t tjera, Saimir Strati ka merituar tri her "Ginesin"...
NE FAQEN 29

Emigrantt n Greqi, lehtsi lvizjeje pr Pashk


NE FAQEN 11

sht marr peng n mes t dits, sht prdhunuar n nj hotel, ndrkoh q policia ende nuk ka mundur ta dokumentoj kt ngjarje dhe t arrestoj autorin. Ngjarja e rnd ka ndodhur n mes t Tirans, ku sipas denoncimit t 19-vjeares s dhunuar, personi ka qen duke udhtuar me nj mjet, kur e ka futur me forc brenda dhe ka br me t ka dashur. Policia e kryeqytetit bri t ditur...
NE FAQEN 11

Zhuljeta braktis garn pr 70 mij eurot


NE FAQEN 27

GAZETA SHQIP

P E R R E K L A M A K O N T A K T O N I N E N U M R A T: 0 6 9 2 0 5 0 4 2 0 F A X 0 4 2 7 2 5 6 7 0 6 9 2 0 5 0 4 5 8

marketing@gazeta-shqip.com

shqip
E DIEL, 15 MARS 2009

NGJARJE DITE
TRAGJEDIA PRHAPJA JEHONA

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

Nga tragjedia e Grdecit gjetn vdekjen 26 persona t moshave t ndryshme dhe u plagosn 300 t tjer. Gjithashtu, dmet materiale arritn n vlera marramendse

Vala e shprthimit arriti deri n FushKruj, ku pati dme n njerz dhe dme materiale. Edhe n Rinas u pezulluan gjith fluturimet, pr shkak t rrezikut

Tragjedia e Grdecit pati nj impakt jo t pakt n t gjith botn. Mediat m prestigjioze e pasqyruan kt ngjarje pr dit me radh, duke nxjerr edhe skandale mbi kt rast

Prvjetori

15 mars 2008, Hiroshima mbrrin n fshatin Grdec


far ndodhi nj vit m par n fshatin q bri "xhiron" n gjith botn

shte mesdita e s shtuns, 15 marsi 2008, kur n Grdec, vetm pak kilometra larg Tirans ndodhi shprthimi tragjik, i cili u mori jetn 26 personave e mbi 300 t tjer u plagosn. Ajo dit e shtun ishte shum e qet, kur nj lkundje si trmet, apo si bomb atomike, tronditi, jo vetm Tirann, por gjith Shqiprin. T gjith pyesnim veten se far mund t kishte ndodhur, e pa kaluar shum koh, u deklarua se kishte shprthyer nj fabrik municionesh pak prtej Vors. Ishte pikrisht

T PANDEHURIT:
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 11. 11. 12. 13. 14. 15. 16. Fatmir Mediu, ish-ministr i Mbrojtjes Luan Hoxha, ish-shef i Shtabit Agim Lala, ish-zvendsshef i Shtabit Shptim Spahiu, ish-komandant i Forcs s Bashkuar Zija Bahja, ish-komandant i Komands Mbshtetse Ramadan Tartari, ish-drejtor n Ministrin e Mbrojtjes Ndue Marku, ish-drejtor i Harmonizimit t Legjislacionit Ardian Mullahi, ish-sekretar i prgjithshm i ministris Adriatik Mema, ish-sekretar i prgjithshm i ministris Shklzen Madani, ish-drejtor i Drejtoris s Menaxhimit Dashnor aushaj, kryetar i komisionit t kategorizimit t municioneve Zenun Fero, antar i komisionit t kategorizimit t municioneve Hysni Coka, antar i komisionit t kategorizimit t municioneve Hilmi Laaj, antar i komisionit t kategorizimit t municioneve Fari Toska, antar i komisionit t kategorizimit t municioneve Rezart Trshana, antar i komisionit t mimeve t fishekve 17. Besnik Dauti, antar i komisionit t mimeve t fishekve 18. Agim Babameto, antar i komisionit t mimeve t fishekve 19. Fiqiret Mato, drejtor i uzins mekanike Gramsh 20. Lavdi Shatro, drejtor i Kombinatit Mekanik Polian 21. Gzim Oshafi, antar i komisionit t mimeve t municioneve t rnda 22. Denis Hajdari, antar i komisionit t mimeve t municioneve t rnda 23. Jorgo Mino, antar i komisionit t mimeve t municioneve t rnda 24. Fatbardh Kui, antar i komisionit t mimeve t municioneve t rnda 25. Juliana Margariti, ekonomiste, shefe finance te MEICO 26. Firma Albademil, me pronar Mihal Delijorgjin 27. Bardhyl Hoxha, drejtor i Logjistiks

Grdec

Askush nuk donte ta besonte, pavarsisht se tronditjet e shprthimit ishin dgjuar n Tiran, Durrs, FushKruj, e deri n Lezh
n fshatin Grdec, q deri n ato momente shum pak veta e dinin q ekzistonte nj fshat i till. Lajmi i kobshm mori dhen dhe u tha se tragjedia sht e prmasave shum t mdha. Askush nuk donte ta besonte. Pavarsisht se tronditjet e shprthimit ishin dgjuar n Tiran, Durrs, Fush-Kruj, e deri n Lezh. Ndrsa nj vajz, e cila akoma nuk kishte mbledhur veten u shpreh se mendonte se kishte filluar Lufta e Tret Botrore. E vrtet tragjedia ishte e prmasave tejet t mdha. Fillimisht, t plagosurit e par erdhn n spital, duke deklaruar se kishte ndodhur nj shprthim

T PANDEHUR N BURG
28. 29. 30. 31. Ylli Pinari, ish-drejtor i MEICO-s Mihal Delijorgji, administrator i shoqris Albademil Dritan Minxholi, drejtor teknik i shoqris Albademil Sokol Gjei, ish-punonjs i ndrmarrjes shtetrore MEICO

galopant, e q ata kishin qen duke udhtuar n autostrad, ku avulli i nxeht u kishte spostuar mjetin. Pak minuta m von, njoftohet se nj autobus me m shum se 40 udhtar ishte prmbysur nga tronditja. Policia dhe ushtria vihen n gatishmri numr 1 dhe nisen pr n vendngjarje. Aty kuptohet se kishte shprthyer fabrika e demontimit t armve, e cila ishte vendosur n Grdec, jasht gjith kushteve t mundshme. Brenda flitej se kishte pasur mbi 50 puntor, fati i asnjrit prej tyre nuk dihej. Kishte kaluar vetm nj or pas shprthimit katastrofal dhe pasojat kapn prmasat e ngjashme me

ato t nj bombe atomike. Shtpit e fshatit ishin dmtuar plotsisht nga vala goditse dhe muret ishin rrzuar n nj largsi, q mund t matet me kilometra. Ndrsa sa t vdekur ishin, nuk kishte asnj informacion. Autoritetet deklarojn se n fabrik ka pasur shum puntor. Numri i sakt nuk dihej. T mbijetuarit e fshatit, t tmerruar, bni lvizje pa orientim dhe n vesh mbanin telefona, pr t gjetur t afrmit e tyre. Ndrsa Spitali Ushtarak mbipopullohet me njerz t gjakosur, t gjymtuar, e pa kaluar shum koh, me kufoma. T gjith ishin prfshir nga paniku dhe evakuimi sht br n

rrmuj e sipr, duke u larguar krejt instinktivisht sa t munden n ann tjetr t shprthimit. Makinat kishin bllokuar rrugt, se nga nxitimi pr t ikur sa m larg vals goditse, ishin prplasur mes tyre. Minutat dhe ort kalonin dhe tragjedia merrte prmasa edhe m t mdha. Frika dhe paniku ishte i pranishm edhe tek autoritetet ushtarake, pasi ekzistonte mundsia q t kishte edhe shprthime m t fuqishme. Aeroporti i Rinasit del jasht funksionit. Vala goditse kishte mbrritur edhe aty, duke shkaktuar disa t plagosur. Askush nuk dinte t jepte nj prgjigje ekzakte sesa ishte numri i vikti-

mave. Por, spitalet numronin rreth 300 pacient t dmtuar pikrisht nga ky shprthim. Krateri vazhdonte t ishte i aktivizuar dhe digjte predha e barut, duke i hedhur n nj largsi me qindra metra. Ndrsa gjith vendi po prjetonte kt tmerr n mbrmje fillojn t dalin edhe emrat e viktimave t para. Tragjedia nuk kishte t sosur. 26 persona mbetn t vdekur, 300 t plagosur dhe qindra shtpi ishin rrnuar. Tashm ka kaluar nj vit nga ajo dit e zez pr t gjith. Por edhe pse kaloi nj vit, ende shihen gjurmt e shprthimit tragjik, q vshtir do fshihet nga kujtesa e t gjithve.

RETROSPEKTIV

Durrsi, si u prball me traumat e udhtarve


1
5 marsi i nj viti m par prcolli dhe n Durrs zhurmn e pasojat e shprthimit n fabrikn e demontimit t predhave n Grdec t Vors. Udhtart e njrit prej autobusve t linjs Tiran-Durrs u prfshin papritur n ngjarjen e pazakont, ndrsa spitali rajonal u mbush plot me njerz t plagosur. Ata q ishin n autobus kujtojn valn e fort t nxehtsis dhe presionin q theu xhamat e dritareve dhe njkohsisht dmtoi rnd kabinn e autobusit. Alarmi se u bn viktima t nj akti terrorist i mbshtolli n panik, po shoferi nuk e humbi toruan dhe vazhdoi rrugn duke dal nga zona e rrezikut. Pasagjert e autobusit, ku ndodheshin edhe 2 gazetar t TVSH-s, ende ndiejn se i detyrohen nj falnderim t przemrt shoferit anonim. Spitali i Durrsit priti rreth 100 t plagosur q morn aty ndihmn e par, ndrsa shtpit e pushimit t Ministris s Brendshme dhe asaj t Mbrojtjes, si dhe objektet e hoteleris private akomoduan mbi 800 t evakuuar nga zona prreth vendit t shprthimit. Me gjith kushtet e ofruara t evokuarit u prballn me shum vshtirsi, ndrsa mbartnin probleme t natyrs psikike pr shkak t shprthimit dhe asaj q kaluan pas largimit nga shtpit e tyre pr t shptuar kokn. Prokuroria nisi hetimet dhe bllokoi prkohsisht biznesin e Delijorgjit n Shkozet. Nj vit m pas n Durrs gjithka i sht kthyer normalitetit. Grdeci ka mbetur ve nj ngjarje e kohs, po jo mnyra si po trajtohet ajo. V. Q.

LISTA E PERSONAVE Q HUMBN JETN NGA TRAGJEDIA E GRDECIT


1. Jetmir Sali Ballazhi, 2. Rajmonda Medi Durda, 3. Muhamet Ramiz Hoxha, 4. Besim Fadil anga, 5. Roland Gzim Alla, 6. Hysen Abaz Cani, 7. Liljana Ramiz Deliu, 8. Jetmir Qemal Deliu, 9. Flavio Uran Deliu, i moshs 10. Reshit Haxhi Kruja, 11. Mehmet Laze Hazizi, 12. Bukurie Bektash Cani, 13. Arben Fetah Hasa, 14. Zilie Shyqyri Kaca, 15. Endri Mustafa Dvorani, 16. Shefki Ahmet Cani, 17. Zelije Bajram Leti, 18. Ilirjan Ndue Malci, 19. Shqipe Dilaver Hasa, 20. Azem Kadri Hamolli, 21. Azem Meliu ndrroi jet n spital, 22. Nafie Laci ndrroi jet n spital, 23. Kore Deliu ndrroi jet n spital, 24. Zylfi Ahmeti, ndrroi jet n spital, 25. Qemal Deliu, 48 vje, ndrroi jet n 26. Edison Durda, ndrroi jet n 20 vje, lindur dhe banues n Mat 34 vjee, banuese n Marqinet 57 vjee, banues n Tiran 51 vje, banues n Vor 20 vje, banues n Vor 50 vje, me banim n Marqinet 25 vje, banues n Grdec 22 vje, banues n Grdec 4 vje, banues n Grdec 46 vje, banues n Vor 62 vje, banues n Marqinet 46 vje, banues n Grdec 30 vje, puntor n Vor 29 vje, puntore n Grdec 46 vje, ekonomist i firms 45 veje, banues n Grdec 20 vjee, banuese n Marqinet 45 vje, lindur e banues n La 25 vjee, banuese n Picar 44 vje, banues n Shkoz Itali Itali Itali Itali Itali Itali

je n mesdit, familjar t viktimave t tragjedis s Grdecit dhe aktivist t lvizjes "Mjaft!" zhvilluan nj protest paqsore n njvjetorin e ksaj ngjarjeje. Banor t zons dhe t fshatrave prreth, grupime sindikale dhe organizata t tjera t pamotivuara politikisht, intelektual e qytetar t Tirans dhe t qyteteve t tjera iu bashkuan tubimit prkujtimor. T pranishmit iu drejtuan me lule n dor dhe qirinj kraterit, ku zhvilluan homazhe n nderim t atyre q humbn jetn nj vit m par n kt ngjarje t rnd. Grupi "15 Mars" zgjodhi pikrisht ditn e shtun n mesdit dhe vendin pran kraterit n Grdec pr t prkujtuar viktimat dhe pr t krkuar drejtsi, n mnyr t pavarur nga zhvillimet e politizuara t dits s diel. Kjo prkujtimore u organizua n

Grupi i "15 Marsit", nuk sht nj grupim i krijuar aty pr aty, pr nj rast t veant, por ka punuar dhe do t vazhdoj t punoj
mnyr q familjart e viktimave t kishin mundsi t shprehin qndrimin dhe shqetsimet e tyre, t pavarur nga manifestimet dhe deklaratat politike. Feruzan Durda, prfaqsues i familjeve t viktimave t Grdecit, u shpreh se si sot nj vit m par, mesditn e s shtuns, ndodhi shprthimi tragjik q vrau dhjetra shqiptar dhe plagosi qindra t tjer. "Ne jemi ktu sot, pr t prkujtuar t dashurit tan q humbn jetn n kt tragjedi dhe pr t krkuar drejtsi dhe prgjegjsi jo vetm pr vdekurit, por dhe pr t

shqip
E DIEL, 15 MARS 2009

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

HOMAZHET

PROCESI

T pranishmit iu drejtuan me lule n dor dhe qirinj kraterit, ku zhvilluan homazhe n nderim t atyre q humbn jetn nj vit m par

Aktualisht familjet e viktimave jan prfshir n nj proces ligjor q krkon drejtsi dhe nuk do t ndalen pr asnj ast

Tubimet

Socialistt n "Sknderbej" me: Mos harro!. LSI n "Nn Tereza" me: "Berisha ik!"

PS dhe LSI, sot dy protestat pr tragjedin


O
pozita pritet t zhvilloj sot dy mitingje n njvjetorin e tragjedis s Grdecit. I pari organizohet n sheshin "Sknderbej" dhe kryesohet nga Partia Socialiste. N kt tubim do t mblidhen edhe mbshtetsit e Partis Socialdemokrate, ata t Lvizjes G99 dhe Partis Demokracia Sociale. T tjer t ftuar pr t'iu bashkuar nisms jan edhe Shoqata e Minatorve, shoqata "Grdeci", ish-ushtarakt n lirim, konfederata e sindikatave dhe Shoqata e Veteranve t Lufts. Ky aktivitet do t filloj n orn 18.00 dhe n turm do t ket vetm flamuj evropian dhe kombtar. N krahun tjetr sht programuar t zhvillohet n 17.00, protesta e kryesuar nga Lvizja Socialiste pr Integrim dhe e mbshtetur edhe nga Partia Socialiste e Vrtet PS91. N programin e t dyja protestave sht parashikuar q pas fjalimeve t rastit t kalohet n marshim deri prball godins s Kryeministris. Partia Socialiste dhe mbshtetsit e saj do t ken si moto t protests togfjalshin "Mos Harro!" ndrsa Lvizja Socialiste do t thrras "Berisha ik!". Si sht deklaruar paraprakisht nga t dyja kampet opozitare qllimi i protestave sht i njjt dhe synon largimin e qeveris "Berisha". Opozitart gjat ditve t fundit kan replikuar gjat lidhur me kto manifestime dhe pr moton me t ciln po organizohen. Socialistt ishin t part q lanuan nismn, por prjashtuan nga pjesmarrja Lvizjen Socialiste pr Integrim t Ilir Mets. Kjo e fundit deklaroi protestn e saj dhe sulmoi ashpr lidershipin socialist.

Opozitart, gjat ditve t fundit, kan replikuar gjat lidhur me kto manifestime dhe pr moton me t ciln po organizohen

Familjart e viktimave dhe Mjaft!, homazhe pran kraterit


Duhet t jet nj dit reflektimi, jo dit e politiks"

gjallt", tha Durda. Ai theksoi se aktualisht familjet e viktimave jan prfshir n nj proces ligjor q krkon drejtsi dhe se nuk do t ndalen pr asnj ast derisa

dika e till t vihet n vend. "Kjo sht nj dit pr t nderuar humbjen ton dhe pr t krkuar drejtsi e jo pr t'u prdorur nga politika pr qllimet e saj", pr-

fundoi ai. Bajram Leti, nj tjetr banor i Grdecit q ka humbur t afrmit n kt tragjedi falnderoi t pranishmit pr mbshtetjen e vazhdueshme dhe dek-

laroi se ky ishte vetm fillimi i betejs pr drejtsi. "Ne t gjallt nuk do t gjejm asnj ast prehje derisa t gjejm prgjegjsit dhe t vihet drejtsi pr t dashurit tan q vdiqn n kt tragjedi", u shpreh ai. Leart Kola, prfaqsues i lvizjes "Mjaft!" tha se kta viktima dhe t afrmit e tyre, n kt dit duhet t nderohen. "Kjo dit duhet t jet nj moment heshtjeje nga politika dhe t na kujtoj se n do ast, secili prej nesh mund t jet viktim e korrupsionit t ktij sistemi jofunksional. Kjo duhet t jet nj dit reflektimi dhe jo nj dit e politiks q t mos shfrytzohet pr qllime elektorale, sepse duhet respektuar vdekja ashtu si dhe jeta", nnvizoi Kola. Ai theksoi se grupi i "15 Marsit", nuk sht nj grupim i krijuar aty pr aty, pr nj rast t veant, por ka punuar dhe do t vazhdoj t punoj pr t garan-

PR

Godo

Alibali: Opozita po mbron shkaktarin e tragjedis


artia Republikane nuk ka preferuar t hesht nj dit prpara njvjetorit t tragjedis s Grdecit. Nnkryetari i PR-s, Neritan Alibali, ka dnuar veprimet e opozits se po prdor politikisht vdekjen e 26 personave, dhe e akuzon at pr mbrojtje t nj prej shkaktarit kryesor t tragjedis, biznesmenit Mihal Delijorgji. N prvjetorin e tragjedis s Grdecit Partia Republikane nprmjet nnkryetarit t PR-s, Neritan Alibali, thekson se "opozita duhet t prgjigjet pr lidhjet e saj me Delijorgjin, si dhe pr lehtsirat q u ka krijuar bizneseve t tij". Kreu i Partis Republikane, Fatmir Mediu, ishte ministr i Mbrojtjes kur

Certifikat mirnjohjeje ambasadorit italian


inistrja e Shndetsis, Anila Godo, i dorzoi dje ambasadorit italian certifikatn e mirnjohjes pr ndihmn e dhn t lnduar ve n tragjedin e Grdecit, nj vit m par. Ministrja Godo n nj ceremoni t organizuar n Ministrin e Shndetsis, i prcolli falnderimet e przemrta ambasads italiane, n emr t punonjsve t shndetsis, si edhe popullit shqiptar, me an t certifikats s mirnjohjes. "Gatishmria e vazhdueshme pr trajtimin e t prekurve nga tragjedia e Grdecit, q n momentet e para edhe sot, n spitalet e vendit fqinj, sht nj pun kolosale dhe

shprtheu fabrika e demontimit t municioneve n Grdec, Mediu sht gjithashtu nj nga t pandehurit kryesor n shtjen q ndodhet n Gjykatn e Lart. Ishministri Mediu ka dhn dorheqjen vetm dy dit pas tragjedis s Grdecit, pas nj maratone negociatash dhe takimesh n Kryeministri me shefin e qeveris, Sali Berisha. Megjithse pesha e fajit pr tragjedin e 15 marsit ra mbi qeverin "Berisha", ishte Partia Republikane ajo q vuajti pasojat, por edhe q u shprblye m pas po nga Kryeministri Berisha duke fituar pas disa muajsh nj tjetr post ministror n qeveri.

humane, e cila meriton mirnjohjen ton t thell", u shpreh Godo. Ambasadori italian, D'Elia, nga ana e tij n emr t shtetit italian, e falnderoi ministren dhe shprehu gatishmrin n vazhdimsin e bashkpunimit mes dy vendeve tona n fushn e shndetsis. Nj pik e diskutimit, ishte edhe zgjerimi dhe vnia n jet e marrveshjes s nnshkruar n vitin 2007 mes Ministris s Shndetsis shqiptare dhe asaj italiane, marrveshje e cila konsiston n shkmbimin e eksperiencave dhe trajtimin e stafit mjeksor n vendin fqinj, si edhe asistenc n nevojat e shndetsis son.

Ne jemi ktu sot, pr t prkujtuar t dashurit tan q humbn jetn n kt tragjedi dhe pr t krkuar drejtsi
tuar drejtsi pr viktimat e ksaj tragjedie, para 15 marsit, n 15 mars dhe pas 15 marsit. "sht mbi dhimbjen e vrtet t ktyre njerzve q duhet ndrtuar nj institucion moral, nj Shqipri tjetr, me t gjitha garancit q tragjedi t tilla varresh masive t mos prsriten m. sht mbi dashurin q kta njerz kan pr t afrmit e humbur dhe dashurin q ata kan pr ata q jan gjall q ne duhet t ndrtojm nj kult t asaj se si duhet t jet Shqipria e s nesrmes", vlersoi Kola i lvizjes "Mjaft!". D. M .

shqip
E DIEL, 15 MARS 2009

POLITIKE
"ARTHUR"

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

"KIDRON"

Konsulentt

28 qershori

"Arthur J. Finkelstein & Associates" sht kompania q ndjek gjithnj nga afr strategjit elektorale dhe veprimet politike t Rams

Nj tjetr kompani q mendohet se do t angazhohet pr fushatn, ndonse jo e pranuar zyrtarisht, sht ajo me emrin "Kidron Strategies"

Zgjedhjet 2009, fushata amerikane e liderit opozitar


PS, ekipi me prbrje t huaj dhe vendase K
ompanit amerikano-izra elite jan t preferuarat e kreut t socialistve Edi Rama. Me nj t till performanc ai sht i vendosur t'u drejtohet zgjedhjeve t ardhshme parlamentare. Strategjia e fushats mbetet ajo e modelit amerikan dhe konkretisht stili "Obama". Ekipi konsiderohet kompleks me prbrje vendasish dhe me t huaj, natyrisht kta t fundit me eksperiencn dhe filozofin e ndryshimit e t prfshirjes masive t shtetaseve bazuar n modelin e fushats s Presidentit aktual t Shteteve t Bashkuara t Ameriks. "Arthur J. Finkelstein & Associates" sht kompania q ndjek gjithnj nga afr strategjit elektorale dhe veprimet politike t kontakti direkt ka shoqruar gjith turin e kreut t opozits q prej disa vitesh. "Dialogu me Shqiprin" dhe hartimi i programit t qeverisjes s ardhshme sht nj pjes e strategjis amerikane, me t ciln realizohet kontakti maksimal me zgjedhsit. Eksponent t fushats s Presidentit amerikan Barak Obama jan marr pr shum koh me organizimin e turit t "Vullnetarve t Bashkimit t Ri" npr t gjitha qytetet e vendit. Duke marr shkas nga 1-vjetori i tragjedis s Grdecit, Rama realizoi edhe nj sr takimesh "der m der" me qytetart, duke dgjuar problemet e tyre. Nj tjetr element i fushats ka t bj me ann virtuale t saj. Prej kohsh, Partia Socialiste dhe mbshtetsit e saj i kan dhn rndsi arsenalit luftarak n internet. "Ditari javor" sht forma e komunikimit t prjavshm t kreut t socialistve me qindra mijra prdorues t posts elektronike. Prtej ksaj, gjithka sht konceptuar n form interaktive, pr shkak se lexuesit mund t'i drejtojn pyetje kreut t socialistve dhe t marrin prgjigjet e tij. N disa raste, n e-mail-et e personave brenda dhe jasht Shqipris ka mbrritur nj mesazh q mban emrin dhe mbiemrin (drgues) t liderit t opozits. Nj gjetje kjo pr t shkrir akujt mes politiks dhe qytetarve t thjesht. Prej disa muajsh strukturat partiake jan transformuar n organizma elektoral bashk me zgjerimin e tyre n t gjith elementt e nevojshm jasht partiak. N mars, prfundon faza e dyt e paraprgatitjeve elektorale pr t br t mundur futjen n fazn prfundimtare, ku vendin dhe rndsin kryesore do ta ket fushata elektorale dhe veprimet e tjera deri n momentin e legalizimit t fitores. D.M.

Shtabi

Strategjia e fushats mbetet ajo e modelit amerikan dhe konkretisht stili "Obama"
kreut t socialistve Edi Rama. Nj tjetr kompani q mendohet se do t angazhohet pr fushatn, ndonse jo e pranuar zyrtarisht, sht ajo me emrin "Kidron Strategies", q drejtohet nga amerikanoizraeliti George Birnbaum. Nj funksionar socialist thot se prmbajtja dhe imazhi sht dika e mirorganizuar dhe e asistuar nga kompanit kshilluese. Teoria e konsultimit me qytetart dhe

Selia qendrore menaxhon strukturat n fushat


reu i Asambles Ko mbtare t Partis Socialiste, Gramoz Rui, sht drejtuesi i Shtabit Elektoral Qendror t Partis Socialiste. N prbrje jan edhe disa prej figurave kryesore t ksaj partie dhe antar t Kryesis. N shtab bn pjes sekretari pr shtjet zgjedhore, Kastriot Islami, sekretari pr shtjet ligjore, Fatmir Xhafaj, sekretari organizativ, Blendi Klosi, antari i Kryesis, Shptim Idrizi, si dhe Etleva Bishaj. Kjo struktur qendrore shoqrohet me disa ndarje t tjera n sh-

tabe m t vogla, q ndahen sipas tematikave t veanta. Secili nga minishtabet koordinon punn me strukturat lokale dhe raporton rregullisht n Shtabin Qendror t Fushats pr zgjedhjet parlamentare t 28 qershorit. N vijimsi funksionon edhe takimi i ngusht i shtabit dhe kryetarit t Partis Socialiste, Edi Rama. Kjo form organizimi sht menduar si m e duhura pr t'i siguruar selis roz dhe aleatve t saj fitoren n zgjedhjet e ardhshme parlamentare.

Deklarata

KUOV

Eksponent t Partis Socialiste konsultohen me Brukselin pr statusin e kandidatit Erion Veliaj deklaron koalicionin me PS

Balla: Aplikimi nuk mund t prdoret si instrument elektoral


ryetari i Komisionit pr Politikn e Jashtme dhe Integrimin Evropian n Partin Socialiste, Taulant Balla, gjat nj vizite disaditore n Bruksel dhe Strasburg zhvilloi takime me prfaqsues t Komisionit Evropian dhe antar t Parlamentit Evropian. Tematika e bisedave kishte t bnte me mundsin e paraqitjes s aplikimit t Shqipris pr statusin e vendit kandidat pr antarsim n Bashkimin Evropian. Qllimi i ksaj vizite, sipas deputetit Balla, ishte konsultimi me Komisionin dhe Parlamentin Evropian, nse Shqipria duhet t aplikoj para ose pas zgjedhjeve t ardhshme parlamentare. "sht shum e rndsishme t kuptojm q aplikimi pr statusin e vendit kandidat nuk duhet prdorur si nj instrument elektoral. Standardi i zgjedhjeve prbn nj detyrim dhe kriter t rndsishm pr ecurin e procesit t integrimit t Shqipris", u shpreh Balla. Ai nnvizoi se Bashkimi Evropian ka nj axhend shum t ngjeshur politike, pr shkak

Qarku Berat, PS prezanton kandidatin Fidel Ylli


P
artia m e re politike n vend, G99, ka deklaruar dje nga qyteti i Kuovs se do t jet pjes e koalicionit t majt pr zgjedhjet e qershorit. Erion Veliaj zgjodhi qytetin e Kuovs pr t festuar ditn e vers, ku sht takuar dhe me drejtuesit e strukturave s PS-s n kt rreth dhe deklaroi se partia q ai drejton do t jet pjes e koalicionit t majt. N takimin e organizuar nga strukturat e PS-s s rrethit, u b prezantimi i Fidel Yllit, si kandidati i par pr deputet n kt qark i mbshtetur nga PS-ja. N fjaln e mbajtur n takim, kandidati Ylli krkoi votat jo vetm nga t majtt, por edhe nga t djathtt, duke u shprehur se tashm ka ardhur koha e bashkimeve t mdha mbi partit politike pr t ardhmen e vendit. "Un jam sot ktu pr t deklaruar se jam nj nga kandidatt e majt pr zgjedhjet e qershorit n Qarkun e Beratit, pasi dhe origjina ime i prket ktij qarku. Me mbshtetjen e miqve t mi, un pranova t kandidoj, pasi shoh q vendi i prejardhjes sime sht ln krejt pas dore, duke u par si bastion i s majts", tha n fjaln e tij Fidel Ylli. M pas, kryetari i G99-s, Erjon Veliaj, deklaroi se partia q ajo drejton do t jet pjes e koalicionit t majt n zgjedhjet e qershorit dhe e quajti koalicionin e madh q do t sjell ndryshimin. "Simbolika e fests s vers mund t quhet m s miri simbolika e ndryshimit dhe ky ndryshim duhet t vij me vot n datn 28 qershor", u shpreh Veliaj. Ai u bri thirrje t rinjve t jen pjes e politiks, pasi vetm duke u bashkuar do t mund t rrzojn nga pushteti politikn e vjetr q prfaqson Berisha. M.Haxhialiu

Standardi i zgjedhjeve prbn nj detyrim dhe kriter t rndsishm pr ecurin e procesit t integrimit t Shqipris

t krizs ekonomike, zgjedhjeve evropiane n fillim t muajit qershor, zgjedhja e presidentit t ri t komisionit dhe kolegjit. Gjat vizits n Strasburg, Balla pati takime me zvendspresidentt e Parlamentit Evropian, Alejo Vidal Quadras (PPE) dhe Kristian Vigenin (PSE). Gjithashtu, zoti Balla u takua me eurodeputett Doris Pack, Hannes Swoboda, Vicotor Bostinaru etj. Ndrsa n Bruksel zhvilloi takime me antar t Komisionit Evropian: me komisionerin Orban, me drejtoreshn e njsis pr Shqiprin dhe Malin e Zi, Marta Garcia Fidalgo, dhe prfaqsues t tjer t Drejtoris pr Zgjerimin. "Menjher pas 28 qershorit, qeveria e re do t intensifikoj hapat, me qllim prmbushjen e plot t detyrimeve. Kshtu q do t jet plotsisht e mundur marrja e vendimit pr liberalizimin e vizave brenda ktij viti, ndrsa 2010-a do t jet viti i realizimit t lvizjes s lir pr shqiptart n hapsirn evropiane", premtoi Balla.

shqip
E DIEL, 15 MARS 2009

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

ZGJEDHJA

ARSYET

EKSPERIENCA

NEGOCIATAT

PD-ja ka vendosur prfundimisht se do t jet pikrisht nj kompani amerikane q do t modeloj fushatn e demokratve pr zgjedhjet

Arsyet pse sht krkuar nj kompani e huaj jan eksperienca, strategjia pr kurimin e imazhit dhe promovimin e kandidatve

PD-ja ka przgjedhur pr menaxhimin e fushats nj kompani t kalibrit botror, q ka n bord ishadministratn "Klinton"

Negociatat me kompanin mund t jen br n SHBA, gjat vizits s Kryeministrit Berisha dhe kreut t PR-s, Fatmir Mediut

E djathta

E djathta "braktis" BG&R. Demokratt po prgatiten pr nj strategji amerikane n zgjedhjet e qershorit

Kryeministri Berisha huazon konsulentt e fushats s Obams


ERJON AJAZI

artia Demokratike kthen syt nga fushata e Presi dentit aktual t Ameriks, Barak Obama, pr sfidn e parlamentareve. Kryeministri Sali Berisha ka vendosur ta "braktis" prfundimisht kompanin amerikane BG&R, pr t firmosur kontratn e bashkpunimit me nj kompani tjetr amerikane, q ka marr pjes edhe n fushatn gjigante t Presidentit Obama, organizim q i solli atij suksesin drejt rrugs pr n Shtpin e Bardh. Tashm selia blu ka vendosur prfundimisht se do t jet pikrisht nj kompani amerikane q do ta modeloj fushatn e tyre, por nuk e bn publik emrin e kompanis, duke e mbajtur sekret dhe mbrojtur me fanatizm. Burime zyrtare pohojn se prezantimi publik i ksaj kompanie do t bhet nga Kryeministri Berisha, duke pohuar vetm "se ajo ka qen pjes aktive n fushatn e Presidentit amerikan Barak Obama". Selia blu do ta lr n dorn e amerikanve skicn strategjike pr mnyrn e organizimit t fushats s PD-s. Burime konfidenciale pran partis n pushtet pohojn se arsyet pse sht vendosur t zgjidhet nj kompani e huaj sht eksperien-

njohur n t gjith arenn ndrkombtare si kompania q jep konsulenc pr politikat strategjike dhe pr bizneset. T njjtat burime rrfejn se bordi drejtues i ksaj kompanie prbhet nga njerzit q kan drejtuar n administrata t ndryshme sektort ky t administrats amerikane. Ndonse sht mbajtur gjithka sekrete, emri i kompanis amerikane "Cohen Group" sht m i qarkulluari n gjirin e PD-s si opsioni q mund t drejtoj fushatn e demokratve. T pyetur nga gazeta, zyrtart demokrat nuk e pohuan dhe as e mohuan dika t till. Gjat vizits m t fundit t Kryeministrit Berisha n SHBA, sht zhvilluar nj takim i gjat mes presidentit t kompanis s fuqishme t konsulencs "Cohen

Group", njkohsisht edhe ishsekretar amerikan i Mbrojtjes, Uilliam Cohen, Kryeministrit Berisha dhe kryetarit t Partis Republikane, Fatmir Mediu. Aktualisht kompania "Cohen Group" ofron shrbime konsulence dhe tregtie kudo n bot, duke u prezantuar si nj nga kompanit lider n kt fush. N bordin e saj qndrojn ish-zyrtar t lart t administrats "Klinton", si Madlein Obllrajt, Uilliam Cohen etj. Pra duket qart se shtrngimi i duarve n fillim t muajit shkurt mes Kryeministrit Berisha dhe sekretares amerikane t Shtetit, Hillari Klinton, "fsheh" n thelb edhe huazimin e modelit t suksesit "Obama", q drgoi demokratt n krye t lokomotivs amerikane.

PERFORMANCA E LSI

Marrveshja e Mets me Greenberg Quinlan Rosner


reenberg Quinlan Rosner sht kompania amerikane q ka preferuar ta kontaktoj pr fushat kreu i Lvizjes Socialiste pr Integrim, Ilir Meta. Pak koh m par, ai konfirmoi se sht mbyllur nj marrveshje mirkuptimi me nj nga kompanit m t njohura n Shtetet e Bashkuara t Ameriks, e cila asiston dhe prkrah kandidat progresist, si n SHBA, por edhe Evrop, e n vende t tjera. "Me kompanin kemi rn dakord pr t realizuar dhe nj strategji tepr t gjer pr sa i takon mbrojtjes s vots nga manipulimi", tha Meta. do gj do t bhet transparente pr publikun n momentin e duhur, shtoi ai, por mund t'ju them se u realizua ai premtim q ne kemi dhn, se do t bjm do gj pr t ofruar garanci shtes, q procesi zgjedhor n Shqipri t jet i mbrojtur nga ato qllime t kqija t dy partive, binjake pr sa i takon konceptit tepr t ngusht q kan pr zgjedhjet dhe pr demokracin. "Pra, ky sht nj proces, i cili padyshim q do t na konfirmoj ne si nj forc politike, jo vetm fituese, por edhe si nj garantuese e nj procesi zgjedhor, sepse nuk bhet fjal pr t ruajtur t paprekshme thjesht votat e LSI-s, por bhet fjal pr votat e t gjith shqiptarve", konstatoi Meta. Kjo sht fushata m e rndsishme e Lvizjes Socialiste pr Integrim, ndaj edhe zgjedhja e modelit amerikan pr imazhin e saj ka shum rndsi pr sfidn e 28 qershorit.

Selia blu ka vendosur prfundimisht se do t jet pikrisht nj kompani amerikane q do ta modeloj fushatn e tyre
ca, strategjia e duhur q kto kompani ofrojn pr kurimin e imazhit, por edhe pr promovimin e kandidatve dhe koordinimin e lvizjeve t duhura pr partin q mban pushtetin prej katr vjetsh. T njjtat burime pohojn se spotet televizive, reklamat, posterat, banerat, koncertet, shpenzimet operative, telefonat, karburantet, udhtimet, shpenzimet pr logot, bluzat, kapelat, stilolapsat dhe deri te detajet m t vogla do t'u besohen vetm kompanis amerikane. N kt form, Partia Demokratike ka przgjedhur pr menaxhimin e fushats nj kompani t kalibrit botror. Demokratt, megjithse ruajn me fanatizm emrin e kompanis, strukturat organizative t PD-s pohojn se ajo sht e

shqip
E DIEL, 15 MARS 2009

EKONOMI

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

Komunikimi, shpenzuam 600 milion USD


T gjitha bisedat me fiks, celular, faks dhe internet. Shifrat e aktivitetit t 2008-s
ARD KOLA

omunikimi n forma t ndryshme vazhdon t mbetet dshir e shqiptarve, aq sa gati 20 pr qind e t ardhurave mesatare t donjrit shkojn pr kt qllim. Edhe pse gjat vitit 2008, tarifat mesatare pr bisedat celulare psuan rreth 50 pr qind ulje, shrbimi i internetit u rrit, kurse kostot pr instalimin gati shkuan drejt minimales, t gjitha kto nuk pasqyruan kursim pr konsumatort shqiptar. Ndoshta t ndikuar nga ideja pr t msuar gjithka ndodh, me an t telefonit, internetit, faksit etj., ne kemi shpenzuar gjat 2008-s n total rreth 600 milion dollar, q mesatarisht i bie 120 dollar pr do individ. N vitin 2007, shpenzimi pr komunikim arriti n rreth 500 milion dollar. Nj pjes e ktyre t dhnave jan publikuar nga autoriteti i komunikimeve elektronike dhe postave, kurse pjesa tjetr, gazeta Shqip i ka siguruar nga Drejtoria e Tatimeve. Pjesa drrmuese e shpenzimeve shkuan pr bisedat celulare, rreth 520 milion dollar,

det e tjera t BE-s. Pr kompanin, n raportin vjetor t AKEP-it nuk ka t dhna rreth xhiros vjetore, kurse nga tatimet raportohet nj shifr q shkon n rreth 60 milion dollar. Numri i prdoruesve t telefonit fiks sht 10 banor n 100, n nj koh kur BE-ja e ka 45 prdorues. T tjerat N rang vendi jan 32 operator t shrbimit internet. Ky treg ka gjeneruar rreth 5 milion dollar. N morin e ktyre shifrave gjithnj e n rritje bie n sy ritmi i ult i prdorimit t shrbimeve call center. Duke i prfshir t katrta shrbimet, pra telefoni rurale, kartat me parapagim te telefonat fiks, interneti dhe call center-i, Tirana mban vendin e par pr nga shpenzimet e mdha, n rreth 13 milion dollar. Pas ksaj vjen Vlora me 1.5 milion dollar dhe Durrsi me 1.3 milion, shpenzime pr shrbimet e prmendura m lart. T dhnat i referohen vitit 2008, t mundsuara nga Drejtoria e Prgjithshme e Tatimeve.

Vzhgimi

Prdorimi i 0900-ave z m pak se 1% nga totali i xhiros. Vetm 200 mij dollar

Nga statistikat zyrtare, tet nga 10 individ kan celular, me nj rritje prej rreth 15 pik prqindje
n nj koh q n treg operojn tri kompani celulare. Vetm njra nga kto zotron 55 pr qind t tregut. Pjesa tjetr e shpenzimeve, rreth 80 milion dollar kan shkuar pr telefonat fiks, internet etj. N total jan rreth 105 operator, t vegjl dhe t mdhenj, q ofrojn shrbimin e telekomunikacionit. Celulart Nga statistikat zyrtare, tet nga 10 individ kan celular, me nj rritje prej rreth 15 pik prqindje. Rreth 2 milion e 700 mij persona n Shqipri jan t pajisur me aparate celular, duke iu referuar shitjeve t kartave sim. Pavarsisht ktij numri, n dukje i lart, krahasimet me vendet e tjera t BE-s sa i takon prdorimit t celularit, nuk na nxjerrin dhe aq pozitiv, pasi n 10 individ, prdoren 12 aparate. Tarifat n tregun e bisedave celulare kan psuar ulje t dukshme, duke nisur nga muaji shtator i vitit 2008, n nivele 30-60 pr qind. Vetm tri operatort celular krijuan nj xhiro vjetore prej 520 milion dollar, kurse n 2007-n shifra e afarizmit ishte 480 milion dollar. Fiksi Ndryshe paraqitet tregu i telefonis fikse, duke futur edhe operatort rural. Subjektet q operojn n sektorin e telekomunikimit, prjashto Albtelekomin, krijuan gjat vitit 2008 rreth 20 milion dollar t ardhura. Ktu futen, prve telefonat fiks rural, edhe linjat e internetit, si dhe shrbimet me vler t shtuar, ndryshe call center (0900). Gjithnj, pa prfshir operatorin e madh fiks, prdoruesit e subjekteve rurale kan arritur n 50 mij, nj rritje 20 pr qind n krahasim me vitin 2007. Sa i takon Albtelekomit, numri i abonentve ka shnuar shifrn e rreth 320 mij, q pr AKEP vlersohet me nj rritje t vogl n krahasim me 2007-n, por nj tregues pozitiv n raport me ven-

Shqiptart ftohen nga linjat e nxehta


Nga t dhnat e ktij aktiviteti, t ofruara nga Tatimet, nuk rezulton q shqiptart t ken shpenzuar shum
Kor
eklamat e shrbimeve call center t japin prshtypjen se aktiviteti i ktij sektori po ecn pozitivisht. T specifikuara nga autoriteti i komunikimeve elektronike dhe postave, si shrbime me vler t shtuara, por q ndryshe quhen rndom edhe 0900-at, subjektet call center n treg gjat vitit 2008 kapn numrin 23. Shrbimet nga kto linja, q kan tarifa ekstra, aplikohen pr marrje vizash n ambasada, pr funksione shtes n celular (zile, pamje etj.), si dhe pr marrje me-

sazhesh pr qllime t ndryshme. M s shumti, kto linja jan t identifikuara me shrbimin e bisedave erotike, ku me nj pages ekstra, (120 lek/minut), persona t ndryshm mund t njihen me njri-tjetrin. Pra, n prgjithsi shrbimet e ofruara nga 0900-at trheqin klient t ndryshm, por nga t dhnat e ktij aktiviteti, t ofruara nga Tatimet, nuk rezulton q shqiptart t ken shpenzuar shum. N total jan rreth 200 mij dollar, t ardhura nga bisedat hot, duke zn m pak se 1 pr

qind t totalit t shpenzimeve pr prdorimin e telefonit. N Tatime, vetm nj subjekt sht i regjistruar pr kt lloj shrbimi, edhe pse nga reklama dallohen se n treg jan t paktn edhe dy t tjera. Mendohet se kt shrbim e ofron vetm nj subjekt, i cili ua ka dhn t drejtn edhe operatorve t tjer, prndryshe nuk mund t jepet asnj shpjegim pse kto subjekte nuk figurojn t regjistruar n tatime, ose m sakt nuk kan deklaruar aktivitetin pr llogari t detyrimeve fiskale.

Hapja e plagve t vjetra on n zbulimin e autorve t dy ngjarjeve t tjera

Ndrtuesit ngren duart: Nuk shesim dot


iznesi i ndrtimit n Kor sht bllokuar nga mungesa e tregut dhe shitjeve. Firmat e ndrtimit deklarojn se nuk mund t shesin apartamente, duke bllokuar kshtu edhe ndrtimet e reja, pasi ka nj munges t theksuar t blerjeve, q ka ln pezull punn. Jan t paktn 700 apartamente banimi, q sipas Shoqats s Ndrtuesve kan mbetur pa shitur dhe kjo jo pr shkak t mimit, por pr shkak t rnies s interesit dhe fuqis blerse. Situata, sipas t dhnave nga Shoqata e Ndrtuesve, sht prkeqsuar n dy vitet e fundit, ku edhe pse ka nj mim t ult pr metr katror, ka nj rnie drastike t fuqis blerse t apar-

tamenteve. N qytetin e Kors, mimi i shitjes pr metr katror shkon nga 40 n 50 mij lek, q sipas ndrtuesve sht mim i ult. Por, fakti se nj numr i madh apartamentesh nuk gjen treg sht dshmi e varfris dhe papunsis. Sipas kryetares s Shoqats s Ndrtuesve n Kor, Lida Kushe, n ish-zonn industriale t qytetit mimi sht edhe m i ult, por nuk ka asnj interes q t kryhen ndrtime t reja pr sa koh q banesat nuk mund t shiten. Deri m tani tregun e kan dominuar emigrantt, t cilt kan qen edhe fuqia kryesore n blerjen e ktyre apartamenteve. N dy vitet e fundit, si deklaron kryetarja e shoqats, krkesat kan qen minimale

edhe nga kjo kategori. Ritmi i ndrtimeve t reja sht tepr i ngadalt, pasi ka nj rnie t madhe t fuqis blerse, pavarsisht se n Kor mimi sht i ult. Jan t paktn 700 apartamente q kan mbetur t bllokuara dhe nuk gjejn shitje, thot Kushe. Sipas saj, nj nga nismat q kan aplikuar vet firmat e ndrtimit pr t mos bllokuar shitjet ka qen edhe lehtsimi i pagess me kste, ndrsa kur blersi paguan pr vlern e apartamentit t banimit bhet nj ulje prej 5 pr qindsh. Mungesa e tregut ka br q prkohsisht t ndrpritet puna me ndrtimet, edhe pse nga ana e bashkis, sht miratuar ndrtimi i alternuar tek ish-zona industriale. J.Dh.

OSSH

Privatizimi, testim 6400 punonjsve


alimi i OSSH-s n dor t privatit fal privatizimit t nnshkruar pak dit m par parashikon t sjell mentalitet t ri shrbimi pr konsumatorit. N kt mnyr, drejtuesit e Operatorit t Sistemit t Shprndarjes deklaruan dje se, 6400 punonjsit e ksaj shoqrie do t hyjn n procesin e testimit. Kjo sht nj shenj e pastr reforme, e paralajmruar koh m par nga ministri i Ekonomis, Genc Ruli. Nuk bhet ende e ditur numri i shkurtimeve, por zra nga ministria garantojn q reforma e largimeve nga puna do t prek t paktn 3500 punonjs, shumica e t cilve jan faturist. Kreu i OSSH, Sahit Dollapi u prpoq para mediave q t shmang kt shtje, duke folur pr punn e br deri tani n drejtim t prmirsimit t rezultateve. Ju ve ne dijeni se q kt muaj do t merren n testim pr ruajtjen e vendit t puns 6400 punonjs dhe 3 do t jen kriteret e vlersimit t tyre, tha Dollapi. Sipas tij, testi do ti prmbahet tre parimeve baz: marrdhniet me konsumatorin, rezultatet n pun dhe ngritja profesionale e do punonjsi.

shqip
E DIEL, 15 MARS 2009

POLITIKE OPINION

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

ALEKSANDER KOCANI

rej m se dy javsh n shumicn e kanaleve televizive shqiptare po gumzhihet lidhur me rezultatet e sondazheve t kryera nga nj kompani prestigjioze amerikane Zogby. N panele t ndryshme jan thirrur politikan e analist nga m t ndryshm pr t diskutuar pr pranueshmrin ose jo t rezultateve t ktij sondazhi, si dhe pr interpretimin e tyre. Ata q mungonin (me sa kam ndjekur emisionet prkatse) n kto panele ishin vetm profesionistt e fushs s metodave t krkimit, q kan kompetenc sa teorike aq edhe praktike pr metodat e kryerjes s studimeve empirike sasiore n fushn e shkencave sociale. Sigurisht q ka interes q t merren opinionet e analistve lidhur me interpretimin apo shpjegimin e shifrave q japin rezultatet e anketimeve mbi sjelljen votuese t elektoratit n Republikn e Shqipris. Pra, pr nj publik t kulturuar sht me vler q t hamendsohen shkaqe t ndryshme q shpjegojn prse bie apo rritet prqindja e mbshtetjes pr X apo Y partie, nisur nga lvizjet apo angazhimet politike t saj. Natyrisht q kt mund ta bnin m mir analist me formim politologu, por kjo sht nj shtje tjetr q krkon diskutim m vete. Por, ajo q anashkalohet n kt rast dhe kjo duket nga prjashtimi n debatin publik i profesionistve t metodave t krkimit, sht shqyrtimi kritik, me kompetenc shkencore i besueshmris dhe vlefshmris s rezultateve t ktyre sondazheve. Pa nj shqyrtim t till, pa vendosur paraprakisht nse rezultatet n fjal jan relativisht t pranueshme, domethn, jan n prputhje me metodologjin e krkimit shkencor, nuk ka kuptim q t kalohet n analizn cilsore t tyre n rrafshin e interpretimit. Me nj fjal, fillimisht duhet t bihet dakord, n baz t nj shqyrtimi rigoroz shkencor t komponentve kryesor t metodologjis s brjes s sondazhit, nse rezultatet e tij jan t pranueshme n masn e nj gabimi t matjes t arsyeshm t parashikuar nga teoria dhe, n veanti, praktika e anketimeve n realitetin shqiptar. M tej, nse pranohen besueshmria dhe vlefshmria e ktyre rezultateve, pra, marrja e tyre si t mirqena, mund t kalohet n analizn e shkaqeve t tendencave t ndryshme t sjelljes votuese t elektoratit shqiptar qoft edhe e pr-

A DUHEN PRANUAR REZULTATET E SONDAZHEVE TE ZOGBY?


thyer ndaj partive t ndryshme. Ku qndron problemi n rastin konkret? sht prdorur nj metodologji q, n vetvete, duket e pranueshme dhe q mund t prdoret me mjaft sukses n shoqri t caktuara q jan t emancipuara nga pikpamja politike, t themi, n SHBA. Domethn nj metodologji q ndjek (me sa duket) me korrektes rregullat e prcaktimit t madhsis s kampionimit (rreth 1000 respondent), gj q sht mjaft e pranueshme pr realitetin shqiptar, si dhe mnyrn e przgjedhjes dhe realizimit t kampionimit (sample): me bistak (cluster), me strate bazuar n zonat elektorale (ktu mund t ket vshtirsi realizimi sidomos n qytetet relativisht t mdha), q prmbyllen me zgjedhje rastsore t tipit sistematik t familjeve dhe respondentve. Kjo prmbyllje ka vetm nj t met: ajo identifikon familjen apo personin e intervistuar. Nuk mund ti thuhet atij se do t mbetet anonim, pavarsisht se fardo q t thot. Kt askush nuk do ta besonte. Aq m pak nj i intervistuar n shoqrin aktuale shqiptare. Nse atij nuk do ti bheshin pyetje q konsiderohen n shoqrin e sotme si delikate, domethn pyetje q identifikojn preferencat e tija partiake apo t udhheqsve partiak, ktu nuk do t kishte asnj problem me mungesn e anonimatit t respondentit. Mirpo, si shihet nga ekspozeja e rezultateve t sondazhit t Zogby (paraqitur, pr shembull, nga gazeta Shqip e dats 11 mars 2009), del se ka pyetje t drejtprdrejta lidhur me partin q do t votoj respondenti dhe vlersimin e dy udhheqsve kryesor, zotrinjve Berisha dhe Rama. Vzhgimet dhe anketimet e ndryshme kan treguar se votuesit n vendin ton e perceptojn si t rrezikshme pr statusin e tyre social (punsimin, vlersimin etj.) identi-

VZHGIMET DHE ANKETIMET E NDRYSHME KAN TREGUAR SE VOTUESIT N VENDIN TON E PERCEPTOJN SI T RREZIKSHME PR STATUSIN E TYRE SOCIAL (PUNSIMIN, VLERSIMIN ETJ.) IDENTIFIKIMIN E BINDJEVE T TYRE POLITIKE. KJO I KA BR ATA DYSHUES NDAJ PERSONAVE Q U BJN ATYRE PYETJE DELIKATE POLITIKE (T TIPIT T SIMPATIVE OSE KRITIKAVE NDAJ PARTIVE APO UDHHEQSVE PARTIAK)

fikimin e bindjeve t tyre politike. Kjo i ka br ata dyshues ndaj personave q u bjn atyre pyetje delikate politike (t tipit t simpative ose kritikave ndaj partive apo udhheqsve partiak). Nj faktor i till sht pr tu pasur n konsiderat n lidhje me vlersimin e shkalls s sinqeritetit t prgjigjeve t respondentve, e cila ndikon drejtprdrejt n shkalln e besueshmris dhe vlefshmris t rezultateve t anketimit q prdor pyetje t tilla delikate. Se sa ndikon pikrisht nj faktor i till (n kushtet e identifikimit t respondentit), nuk mund t thuhet konkretisht pa br matjet prkatse. I intriguar nga nj problem i till, Departamenti i Shkencave Politike n Fakultetin e Shkencave Sociale pran Universitetit t Tirans, gjat periudhs mars maj 2009 do t zhvilloj dy anketime pr sjelljen votuese t elektoratit t qytetit t Tirans (pr munges fondesh nuk shtrihet n tr vendin, sepse fondet pr kto studime i marrin vetm OJF!) me synim matjen e diferencave n vlersimin e preferencave partiake. Anketimet do t zhvillohen me t njjtin kampionim si madhsi (500 respondent votues t qytetit t Tirans), me t njjtin pyetsor dhe pothuajse me t njjtin tip kampionimi. Ndryshimi do t jet vetm n hallkn e fundit t mnyrs s kampionimit: anketimi i par do t ndjek rrugn e zgjedhjes n fund t respondentve me sistemin kuot (sipas gjinis dhe grupmoshs), gj q siguron anonimatin dhe shkall m t lart sinqeriteti n prgjigjet e tyre (ndonse e rrit pak paprcaktueshmrin apo gabimin q sjell kampionimi). Anketimi i dyt do t ndjek n fund sistemin e przgjedhjes n mnyr sistematike (si sondazhet e Zogby), gj q supozohet se do ta ul shkalln e sinqeritetit n prgjigjet e respondentve. Vetm mbas ktij eksperimenti do t jemi n gjendje

q t flasim konkretisht me shifra lidhur me marzhin e gabimit q bhet kur supozohet se identifikimi i respondentve nuk ndikon n shkalln e sinqeritetit t respondentve, kur atyre iu drejtohen pyetje delikate politike. far propozohet konkretisht Gabimi q sht br me sondazhet e tipit Zogby (ka pasur edhe t tjera si kto m par) qndron n zbatimin mekanik t nj metodologjie t prcaktimit dhe realizimit t kampionimit (q mund t ket pasur sukses n sondazhet e zhvilluara n SHBA) pa prfillur se sht ruajtur n skemn logjike t ndrtimit t hipotezs s anketimit nj premis q nuk mund t pranohet pr shoqrin politike aktuale shqiptare. Fjala sht pr supozimin se shoqria politike n fjal sht e emancipuar n at shkall, saq sht garantuar sinqeriteti i prgjigjeve edhe ndaj pyetjeve lidhur me preferencat partiake apo liderve partiak t respondentve pavarsisht nga realizmi apo jo i anonimatit t tyre. Kjo premis, si tregojn vzhgimet n terren, ende nuk vlen pr shoqrin e sotme politike shqiptare. Kshtu q pranimi apo nnkuptimi i saj e bn mjaft t dyshimt besueshmrin e rezultateve t anketimit q e prfshin at n skemn e vet logjike (epistemologjike) dhe e bn t pranishm manipulimin e mundshm t opinionit publik shqiptar. Prandaj ktu ka prve problemit shkencor edhe nj problem etik. Pr t shmangur kt problem sa shkencor, aq edhe etik, propozojm q n kuadrin e sondazheve t sjelljes votuese t elektoratit shqiptar t ndrtohen kampionime q n fund t hallks s tyre t ken elementin kuot (sipas gjinis dhe grupmoshs), n mnyr q t sigurohet realisht anonimati i respondentve dhe, me t, edhe shkalla e pranueshme e sinqeritetit t prgjigjeve t tyre. Pr t garantuar e rritur kt shkall sinqeriteti n prgjigje, propozojm q n pyetsor t shmangen pyetjet e drejtprdrejta delikate, duke u zvendsuar secila prej tyre me disa pyetje t tjera, n thelb t barazvlershme, por jo t drejtprdrejta. Kto propozime bhen duke u mbshtetur nga prvoja mbi 16vjeare e zhvillimit t anketimeve n shoqrin shqiptare n tranzicion. S fundi, pyetjes s br n titull, do t mund ti jepet nj prgjigje e konkretizuar n shifra t marzheve t gabimit t br, vetm pasi t mbyllet eksperimenti i nisur nga ky departament.

Grdeci, nj vit m pas


VALI QYRFYI

j vit m pas, Grdeci mbetet nj krim n prmasa shtetrore, i padnuar, i papranuar nga fajtort. 26 t vdekurit e tragjedis jan atje, ndrsa ne t gjith kujtojm skenat makabre, t gjakosurit e shokuar, dasmn e prgjakur dhe nj nuse n t bardha q vraponte e tmerruar pr ti shptuar gjms, pa kthyer kokn pas, e zbathur. Jet t prera n mes, trupa t gjymtuar pr jet. Shpirtra t gjymtuar shum her m tepr. Shprthimi akoma vazhdon t na trondit me imazhet e tij dhe realitetet q nxori n shesh, ndrsa jemi futur n nj vit t nxeht elektoral ku padyshim Grdeci do t ket fjaln e vet. Mishmashi talls i pushtetarve, shtetit me grdecart dhe t gjith qytetart vazhdon. Mohime dhe deklarata kryeministrore se Grdeci qe nj gabim njerzor Akuza dhe kundrakuza deri n deklarata fyese, jo pr ata q i lshojn dhe i presin, pasi i kan pjes t lojs, po pr masn, q gjersisht trajtohet si turm, ndrsa kambanat e alarmit bien fort. Kt her m shum se kurr pr shtetin q duam dhe na mungon. Prognoza duket e errt. Prokuroria q m n fund dorzon dosjen voluminoze t Grdecit akuzohet pr vendime politike nga kreu i ekzekutivit. Cilat jan akuzat? A ndalen ato thjesht n shkeljet e bra apo shkojn prtej tyre? A do t vihen

t gjith para ligjit, apo ve ata mbi t cilt u vun prangat dhe q qen vetm pjes e vogl e autorve t mdhenj t tragjedis? Prgjegjsit q rrjedhin nga vendimi i Kshillit t Ministrave, q lejon operatort privat t demontojn municionet luftarake npr reparte ushtrie dhe q prfshijn shum m tepr se disa ushtarak t lart dhe Delijorgj, harrohen. Trumbetohen arritjet, ndrsa kundrsulmohet fort kur dikush i kujton drejtuesve t ksaj qeverie, po dhe ish-ministrit t

shirs. Duket se ka nj marrdhnie t heshtur mes s djathts dhe s majts pr t luajtur politikisht, pr tu shar dhe n gjra intime, po dhe pr t shfrytzuar pushtetin kur ai merret. Dhe kur krahu n pushtet ndihet i cenuar lshon britmn e madhe. Akuzon, i kujton pals tjetr se nuk sht pa gj. Flitet pr kriminel, pushtetar dhe opozitar t prfshir n trafiqe, pastrim parash, imoralitet dhe orgji. Loja me qytetarin vazhdon. N kt ritm t artur kohe t politiks shqiptare, zgjedhsit

Prognoza duket e errt. Prokuroria q m n fund dorzon dosjen voluminoze t Grdecit akuzohet pr vendime politike nga kreu i ekzekutivit. Cilat jan akuzat? A ndalen ato thjesht n shkeljet e bra apo shkojn prtej tyre? A do t vihen t gjith para ligjit, apo ve ata mbi t cilt u vun prangat dhe q qen vetm pjes e vogl e autorve t mdhenj t tragjedis?
dorhequr at q ndodhi mesditn e 15 marsit t nj viti m par. Grdeci nxori n pah shum an t tjera t shtetit t munguar, gjyqsorit t dshtuar e shum t tjera dhe srish jemi n t njjtin stad. Gazeta Shqip zbardhi pak dit pas tragjedis vendimin e Apelit t Durrsit q ndonse me nj mal provash kundr e shpallte Delijorgjin t pafajshm duke e zhveshur nga barra fiskale q i detyrohej shtetit. Vendimi u mor nga tre gjyqtar ushtarak (?!). Grdeci ende na dhemb shum pr dritn q hodhi n shum gjra dhe pr fatkeqsin q na mbulon e nuk gjen reagim gjithprfndihen t armatosur e t oroditur nga fytyra e vrtet e saj. Demokracia sht mbrthyer n lak nga gjoja shtetart ligjor. N nj an qeverisja dhe skandalet n t cilat sht prfshir dhe n krahun tjetr opozita e coptuar si mos m keq dhe aspak e fuqishme pr t reaguar pr shkak t s kaluars n pushtet. N kt vit vendimtar pr politikn e t dy krahve, shum zgjedhs kan par lakuriq t vrtetn e saj dhe nuk din se nga do t anojn pr t dhn votn e tyre. Kaluam nj Grdec t vshtir q nuk ndryshoi asgj prve fjalve dhe ulrimave t atyre q e vuajtn dhe q ende nuk u

jan shkulur nga zemrat pasojat e asaj tragjedie. U b nj vit dhe paniku sht dhe brenda nesh q e prjetuam at dit 15 marsi, q kudo do t ishte pasur me dorheqje qeveritarsh dhe shtrngim prangash, ndrsa kaloi plot 1 vit dhe asgj nuk ka ndryshuar. Qameti 3 dit zgjat e gjrat harrohen. Dhe vrtet kaluam n t tjera ngjarje t mdha. Delijorgji sikur u harrua. I konsideruari dshmitar ky n shtjen e trafikut t armve dhe rrjedhimisht asaj q ndodhi n Grdec vdiq. Shum aludime u ngritn, ekspert vendas dhe t huaj u angazhuan pr t zbardhur shkaqet e nj vdekjeje ende t dyshimt. Gjithka prfundoi me mbylljen e dosjes Trebicka. Nj vdekje aksidentale. Kaloi dhe kjo, ndrsa na u desh t prballemi me boshnjako-britanikun Fazlli, bmat e tij prej biznesmeni t suksesshm n shitje-blerje kompanish financiare dhe sigurim fondesh, po mbi t gjitha lvizjet e tij investuese n Shqipri dhe lidhjet e forta me drejtues e antar t qeveris aktuale dhe rrethe t ngushta familjare t tyre. Gjithka kalon. Edhe stuhia Fazlli pati nj fund. T tjera patn dhe do t ken prderisa kemi nj politik q nuk ndryshon. Mbetet e kastruar n t dyja kraht e saj, e prfshir n afera q mbajn peng vendin dhe zhvillimin e tij. Na mbajn peng n mnyrn m t shmtuar edhe ne votuesve q pr fat t keq mbesim n udhkryqin e vots, ndrsa luhet poker me t.

shqip
E DIEL, 15 MARS 2009

POLITIKE OPINION

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

ABYLO

VETON SURROI

1. lasim pr vdekjen e gazetave n Amerik, si shkas pr temn e prhershme, at t rrezikut q prjeton t shkruarit. Jemi n dark n Cambridge, tashm lagje e Bostonit. sht aty Rose Styron, nj emr i njohur, si aktiviste gjysmshekullore pr liri t shprehjes, n emr t PEN-it amerikan. Jan aty njeriu i cili modernizoi trafikun urban n New York, ishprefekti i Nashville-it, zemrs s muziks country, nj dirigjent amerikan, i cili u dashurua me Bosnjn aq sa nj pjes t kohs s vet ia kushton filarmonis s ktij vendi. N Amerik ka filluar mbyllja e gazetave, t njohura, regjionale, dhe prgjigjja imediate q jepet si arsyetim sht se pr nj gjenerat t tr njerzish, gjenerat t re, informata sht elektronike, sht n TV apo n internet. Fenomenin kam filluar ta vrej prej kohsh si njrin prej paradokseve m t mdha t shekullit t ri. Interneti ka ofruar revolucion n informat, me hapjen marramendse t burimeve t informats. Njkohsisht, e me munges prpunimi profesional t informats (redaktimit), njeriu q informohet vetm prej Internetit po bhet m i varfr n njohurit e tij. Raporti i nj korrespondenti t lufts, njeriut q e ka profesion shkrimin, barazohet n konkurrenc me mendimin e cilitdo q ka pasur qasje n kompjuter, e t ktill ka shum. Libri, nj mendim i edukuar i prmbajtur n t, duhet t hyj n konkurrenc me blogun e dikujt q ka mundsi t lexohet vetm pse ka mundsin e t postuarit n internet. E drejta, dhe komoditeti i t informuarit, mund t shndrrohen n nj ecje npr nj pyll t panjohur, them n dark, pa vetdije se metafora e pyllit do t prdorej n kt artikull, me nj kontekst tjetr, por pr tem t njjt, shkrimin. Metaforn e pyllit do ta prdor JMC Le Clezio, n adresimin e tij me rastin e marrjes s mimit Nobel pr letrsi m 2008, nj pledoaje pr m shum lexim e m shum libra. Pylli, thot, ka dimensionin e njtrajtshmris, sikur oqeani apo shkrettira, ku n munges t shenjave orientuese, mund t humbsh. Por, n pyll , ai do t zbuloj prjetimin i cili ilustron, n mnyr kye, arsyetimin e identitetit vetjak. N nj pyll t Panama-

TE PERJETUARIT E DIELLIT
J.M.G. le Clezio, Afrikani, Ylli endacak, rreziku pr t shkruarit, rrfimtarja n pyllin e Panamas dhe vdekja e nj refugjati palestinez
s, ku ka jetuar prgjat 3 vjetve mes nj populli t izoluar nga qytetrimi, shkrimtari do t zbuloj Elvirn, gruan e cila fiton ushqimin, rakin e ndonjher edhe dashurin, duke shkuar kasolle m kasolle e treguar rrfime pr mitet, legjendat dhe prjetimet e saj, nj narracion letrar q shkrimtarit francez Le Clezio i jep sensin e jets brenda njtrajtshmris s pyllit. Elvira, shkrimtart, thot ai, jan gardiant e gjuhs dhe imazheve e ndjenjave q mund t ndrtohen me t. 2. Ndrsa rrfimet e Elvirs do t qen t nxitura me ruajtje t dyfisht, ruajtje t miteve, legjendave dhe imazheve t krijuara prgjat rrfimit, nga njra an, dhe ruajtja e mirqenies bazike personale nga ana tjetr, Le Clezio ka prsritur se nxitja e tij fillestare ka qen lufta. Lufta, jo si nj koh e veant e trazimit, ku prjetohen ngjarjet historike...Jo, pr mua lufta sht ajo q e prjetojn civilt, fmijt e vegjl, pikspari. As edhe nj her nuk m sht dukur lufta si nj moment historik. Ne ishim t uritur, ishim t friksuar, kishim t ftoht, kaq. Dhe ruajtja e imazheve t lufts, nga kndvshtrimi i fmijs e adoleshentit, sht dika q bn n mnyr mjeshtrore autori n romanin Ylli endacak (Albin, Tiran , 2001). N t, Lufta e Dyt Botrore kundrohet me syt e nj vajze hebreje n Francn e okupuar nga italiant (ashtu si e kishte kaluar luftn edhe vet shkrimtari). E fshehur prapa nj emri t krishter, dhe duke psuar humbjen e babait, nj hebreu jobesimtar q i hyn rezistencs s armatosur kundr okupatorit, Ester do t jap rrfimin e saj t gjat pr luftn si nj

N YLLIN ENDACAK, PA GJUH POLITIKE, RRFEHET PR MOMENTIN KUR REFUGJATT E ARDHUR HEBRENJ N PALESTIN TAKOHEN N RRUG ME REFUGJATT E RINJ, ATA ARAB, T CILT E FITOJN KT CILSI ME SHPALLJEN E SHTETIT T IZRAELIT DHE LUFTN MES HEBRENJVE DHE ARABVE

udhtim (edhe fizik), prej ndrydhjes s friks pr ekzistenc drejt liris s quajtur Jerusalem, nj vendi i cili merr prmasa mitike, madje edhe kur pr t flet babai i saj jobesimtar. Ky motiv, i lufts s shikuar nga syt e fmijs apo adoleshentit do ta prcjell Le Clezion gjithkund, edhe n sensin e gjeografis e edhe n at t narracionit. N Afrikani (Skanderbeg books, Tiran, 2009), nj libr i shkurtr i nj eseistike t veant, me t cilin prpiqet ta njoh veten nprmjet t babait, mjek q kishte jetuar pothuaj tr jetn n Afrik, do t prshkruaj varrezn e madhe t quajtur Afrik me citatin e vargut t poetit Chinua Abache, Krishtlindje n Biafra: Jo, asnj Virgjresh me fmij smund t matet Me tablon e dashuris s nj nne Ndaj t birit q s shpejti duhet ta harroj. 3. M pyesin n dark pr prvojn time t dits, t mbajtjes s nj ligjrate studentve t Universitetit Tufts si pjesmarrjes n ndryshimet n Kosov, deri te shpallja e pavarsis. Para se t hynim n ligjrat, organizatori i ligjrats m trhoqi vmendjen: Ki parasysh se kta jan student q me gjas nuk i kan prcjell, n moshn e tyre, as bombardimet e NATO-s para dhjet vjetsh. Kosova, pr ta, nuk sht prjetim personal q mbajn mend, Kosova sht ajo q mund t nxjerrin nga t lexuarit. Them se ekziston nj afrsi mes t prjetuarit dhe t lexuarit, por do definuar se ka sht t lexuarit. Nga kjo distanc dhjetvjeare, leximi gjithnj e m

shum shndrrohet n tabel statistikore dhe protokoll veprimesh politike e ushtarake. N vitin kaq e kaq, ishte ky numr refugjatsh, ishte ky numr ushtarsh e policsh serb, kishte kaq aksione t UK-s dhe Grupi i Kontaktit bri kt formulim n deklaratn e vet. Leximi i ktill do t jet gjithnj e m i largt. Por mund t shndrrohet edhe n dika tjetr. N Yllin endacak, pa gjuh politike, rrfehet pr momentin kur refugjatt e ardhur hebrenj n Palestin takohen n rrug me refugjatt e rinj, ata arab, t cilt e fitojn kt cilsi me shpalljen e shtetit t Izraelit dhe luftn mes hebrenjve dhe arabve. Prjetimi pr palestinezt, n 60 vitet e fundit, leht mund t prmblidhet n nj moment t rrfyer n roman: Kampi i Nur Shamsit sht duke u zhytur pak nga pak mes fatkeqsis. Kur mbrritm me kamionin e mbuluar me mushama t Kombeve t Bashkuara, nuk e dinim se ai vend do t ishte jeta jon e re. Ne mendonim se ai do t ishte pr nj apo dy dit...Djemt e plakut Nas kishin nj ferm, n Tulkarm. Ata i kishin ln t gjitha, kafsht, veglat, madje edhe rezervat e grurit, vajin dhe grat e tyre kishin ln orendit e tyre t kuzhins, ndrresat e tyre, sepse edhe ato besonin se po largoheshin pr nj apo dy dit, aq sa duhej pr tu rregulluar gjrat. 4. Plaku Nas i romanit vdiq, i mbuluar me gur, n nj kodr mbi kampin e refugjatve. Ditn kur ishte br refugjat, e kishin nxjerr nga shtpia ushtart t cilt nuk e kishin kuptuar pyetjen e tij, por edhe sikur ta kishin kuptuar, me siguri q ajo pyetje do ti kishte br pr t qeshur: A nuk ndrin dielli pr t gjith? Autori Le Clezio, n fjaln e tij me rastin e marrjes s mimit srish shtron dilemn e shkrimtarit: nse ai nuk mund ta ndryshoj botn, prse ather t shkruaj? Dhe, prgjigjet, sikur shum t tjer, se shkrimtari shkruan pr t qen dshmitar. Me plakun Nas, ai ka arritur t jet dshmitar i nj pyetjeje q palestinezt e shtrojn 60 vjet, pr aq sa sht shndrruar n nj pyetje universale pr t gjith ata q kalojn npr padrejtsi, individuale a kolektive. Ne prfundojm darkn, me sensin se nuk ka gj t re, se t shkruarit ka qen gjithnj n rrezik dhe se gjithnj ia ka dal mban.

Pr arsye t ndryshme, shteti i Kosovs nuk ka nnshkruar marrveshje kontraktuale me Bashkimin Evropian dhe pr rrjedhoj zyrtarisht nuk mund t flasim pr marrdhnie tipike, por me nj situat sui generis

Integrimi evropian i Kosovs


ERMIR HAJDINI*

sht m se e vrtet q Kosova ka nj perspektiv t qart evropiane. Dhe ky fakt mjaft domethns sht theksuar shum her nga faktori politik brenda vendit dhe kryesisht nga Brukseli zyrtar. Konkretisht, Komisioni i Bashkimit Evropian n bashkpunim me Qeverin e Kosovs kan krijuar Mekanizmin Prcjells t Stabilizim-Asocimit ndryshe MPSA, ky mekanizm i ngjason nj HLSC (High Level Steering Comitee), i cili sugjeron dhe jep rekomandime me qllim t vetm prafrimin me standardet evropiane, kriteret politike dhe ekonomike. Theksohet fjala ngjason, pasi gjithka bazohet n dshirn e mir t palve pr bashkpunim, pra t Kosovs nga njra an dhe t Komisionit Evropian nga ana tjetr, pasi MPSA sht nj obligim vullnetar i Qeveris s Kosovs dhe asgj m shum. Pr arsye t ndryshme, shteti i Kosovs nuk ka nnshkruar marrveshje kontraktuale me Bashkimin Evropian dhe pr rrjedhoj zyrtarisht nuk mund t flasim pr marrdhnie tipike, por me nj

situat sui generis. Ksaj situate t ndrlikuar i shtohet edhe fakti q studimi i fizibiletit pr Kosovn q pritet t publikohet n fund t ktij viti i sht hequr fjala fizibilitet (arritshmris), pra do t quhet thjesht studim. Dhe kjo pr arsye se disa shtete t Bashkimit Evropian nuk e njohin shtetin e Kosovs. N kt pik theksohet se qllimi i ndrmarrjes s nj studimi fizibiliteti nga ana e Komisionit Evropian sht q ti rekomandoj Kshillit t Bashkimit Evropian nivelin e marrdhnieve kontraktuale q BE duhet t ket me vendin n fjal, pra n rastin e Kosovs Komisioni duhet ti rekomandoj/propozoj Kshillit fillimin e negociatave pr nnshkrimin e Marrveshjes s Stabilizim-Asocimit (MSA). Me t drejt ngrihet pyetja far do ti rekomandoj Kshillit te Bashkimit Evropian ky studim n mungese t aspektit t fizibilitetit? Dhe pr far qllimi ndrmerret nj studim i till? N kt pik lindin dy shtje q mendoj se duhen trajtuar: e para kredibiliteti i politiks s jashtme t Bashkimit Evropian; e dyta, a sht i justifikuar euro-entuziazmi i pals kosovare? Pr sa i prket kredibilitetit t politiks s jashtme t Bashkimit

Evropian duhet t theksojm se n shum raste Bashkimi Evropian ka treguar se sht thjesht nj organizat tjetr ndrkombtare natyrisht me shum resurse, por gjithsesi nj organizat ndrkombtare e paralizuar nga votimi me unanimitet t antarve t saj. Ky parim i vendosur me Traktatin Themelues (Rom 1952), i nnshkruar prej 6 shtetesh, tashm sht jasht do realiteti dhe nj gj e till vrtetohet do her. shtja e dyt n kt kuadr sht edhe pragmatizmi politik apo standardet e dyfishta q zbatohen nga ana e BE. Fjala sht pr tolerimin e tepruar t deficiteve t theksuara politike apo ligjore n disa shtete evropiane dhe pr kundr ksaj Bashkimi Evropian u bn oferta apo u qartson perspektivn evropiane. Nse kjo sht e vrtet ather Bashkimi Evropian nuk po justifikon besimin apo euro entuziazmin e shqiptarve. Ndrkoh, euroentuziazmi i pals kosovare mbshtetur n studimet statistikore t fundit, sht m i lart se n vendet brtham t Bashkimit Evropian si p.sh: Franca, Gjermania. Kjo tendenc ndihet kudo n qarqet akademike, administrat publike etj., kjo pritshmri e

lart mund t ket aspekte shum negative. Pasi krijon iluzione deficitare dhe largon vmendjen nga problematika ditore. Mbshtetur n sa tham m lart kjo tendenc nuk justifikohet nga politikat q ndjek Bashkimi Evropian pr Kosovn. E para, nj antarsim i shpejt kur potenciali ekonomik i vendit apo konceptualiteti shoqror nuk sht n nivelin e duhur me antaret e tjer t Bashkimit Evropian potencialisht mund t sjell m shum dme sesa dobi dhe shembujt pr kt fakt ekzistojn n vendet e antarsuara rishtas n BE. Nuk sht ende e qart pr popullin e Kosovs se integrimi n Bashkimin Evropian nuk duhet t jet qllim n vetvete (goal per se) i elits politike n vend, porse prosperiteti ekonomik, begatia shoqrore duhet t jet busulla orientuese e elits politike te vendi. Nga ana tjetr mohet se duhet t drgohet nj mesazh i qart nga BE drejt popullit t Kosovs dhe ky mesazh nuk duhet t jet thjesht retorik burokratik, por nj hap i qensishm sikurse hapja e negociatave pr Marrveshjen e Stabilizim-Asocimit. * Kshilltar n Qeverin e Republiks s Kosovs

shqip
E DIEL, 15 MARS 2009

POLITIKE AKTUALITET

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

11

Ministria e Brendshme e vendit fqinj saktson se ky lehtsim nuk vlen pr lvizjen n zonn Shengen

Qarkorja greke, emigrantt kthim edhe me leje t skaduar


migrantt shqiptar, q jetojn dhe punojn n shtetin grek, do t ken mundsi t kthehen n Shqipri pr t festuar Pashkt edhe me leje qndrimi t skaduar. Sikundr ndodh me raste festash, ose pr procese elektorale, qeveria greke, njlloj si edhe ajo italiane, bn disa lshime mbi lvizjen e lir t qytetarve shqiptar q jetojn prtej kufirit. Kshtu, edhe me afrimin e fests s Pashkve katolike dhe atyre ortodokse pritet q emigrantt t kthehen n shtpi pr t festuar me familjet. Ministri i

Brendshm grek ka firmosur urdhresn q lejon lvizjen e lir t t gjith emigrantve, q u kan skaduar lejet e qndrimit. Kjo urdhres prfshin t gjith ata persona q kan dorzuar tashm pran autoriteteve greke dokumentet pr rinovimin e lejeve t qndrimit n kt vend. Pr kt kategori personash, Ministria e Brendshme greke mundson lvizjen lirisht vetm n pikat doganore t kufirit shqiptaro-grek. Por kjo lvizje, sipas urdhress, ka edhe nj afat t prcaktuar qart, q nuk duhet t shkelet.

Kshtu, urdhresa e ministrit t Brendshm grek saktson se lvizja e lir e emigrantve shqiptar, edhe me leje t skaduara qndrimi, do t bhet n harkun kohor q prfshin datn 14 mars dhe deri m 3 maj. sht pikrisht kjo periudh q prkon me festn e Pashkve. N qarkoren e firmosur nga Prokopis Pavllopullos rreth dy dit m par, prcaktohet edhe se emigrantt duhet t jen t pajisur me pasaport. Gjithashtu, ata duhet t ken me vete nj vrtetim q t dshmoj se kan dorzuar dokumen-

tet pr leje-qndrimin, e natyrisht edhe lejen e skaduar s bashku me numrin e kodit fiskal. N dokument bhet thirrje q ata t zbatojn afatet e lvizjes dhe thuhet se lejohet vetm nj udhtim dhe jo pr n vendet e zons Shengen. Qarkorja sht shprndar npr pikat kufitare dhe aeroportet e Greqis. Prfaqsues t Ministris s Brendshme thon gjithashtu, se autoritetet greke do t nxjerrin nj tjetr qarkore vetm pr emigrantt shqiptar, pr tu dhn mundsin t vijn pr t votuar n zgjedhjet e qershorit.

Merret peng dhe prdhunohet 19-vjearja


Policia e Tirans dyshon se agresori mund t jet pronar i nj hoteli n kryeqytet
BLEDI GILAJ

sht marr peng n mes t dits, sht prdhunuar n nj hotel, ndrkoh q policia ende nuk ka mundur ta dokumentoj kt ngjarje dhe t arrestoj autorin. Ngjarja e rnd ka ndodhur n mes t Tirans, ku sipas denoncimit t 19vjeares s dhunuar, personi ka qen duke udhtuar me nj mjet, kur e ka futur me forc brenda dhe ka br me t ka dashur. Policia e kryeqytetit bri t ditur se kjo ngjarje e rnd sht denoncuar dy dit m par, ndrkoh q ka nisur puna pr kapjen e autorit. Vajza e re, e cila sht studente e vitit t par n shkolln e lart, sht paraqitur n Komisariatin e Policis Nr. 2 dy dit m par. Rreth ors 08.30 minuta, e veshur thjesht, e tmerruar dhe me lot n sy, ajo sht paraqitur para ders s Komisariatit, ku oficeri roje e ka pyetur se far krkonte. Dua t kontaktoj me ndonj shef policie,

momente t vshtira dhe t mbaj n mendje nj imazh t tij. Pas ksaj ngjarjeje, ajo ka shkuar n shtpi, duke u ndjer fajtore pr far i kishte ndodhur dhe nuk ka dashur t denoncoj n polici. Por, me kalimin e ditve, sht ndjer m e qet dhe ka vendosur t denoncoj n polici, me shpresn se

uniformat blu do e arrestojn agresorin e saj dhe do e drgojn para drejtsis. Grupi hetimor, pasi ka dgjuar dshmin rrqethse t adoleshentes, ka ndrtuar nj identikit t agresorit t saj, q vajza mendon se ishte pronari i hotelit, ku sht prdhunuar, pavarsisht se nuk

ka ditur t tregoj vendin. M pas, hetimet i kan kaluar seksionit kundr krimeve seksuale dhe liris s personit, i cili q prej tri ditsh po merret me dokumentimin e plot t ksaj vepre penale. Sipas policis, sht identifikuar nj i dyshuar pr kt ngjarje, por ende nuk ka prova pr arrestimin e tij.

Operacioni

Pranga trafikantit t klandestinve n Fier

Tiran

Ajo sht prdhunuar disa her nga agresori, ndrkoh q m pas e ka ln srish t lir, duke e uar me makin, pikrisht ku e ka marr
sht shprehur ajo me gjysm zri, ndrsa dihaste nga trauma q kishte kaluar. Menjher policia sht vn n dispozicion t saj, duke e pyetur se pr far krkonte ndihm nga policia. E n kto kushte, pasi ajo sht qetsuar, ka treguar se e kishin marr peng dhe e kishin prdhunuar. Ajo ka rrfyer se disa dit m par, pikrisht m dat 10 mars, ka qen duke ecur n rrugn Ylbere Bylykbashi, kur nj makin, tipi i s cils nuk deklarohet nga policia pr arsye hetimore, i ka ndaluar para kmbve dhe ka filluar ta ngacmoj. Duke dashur t vazhdoj rrugn, vajza 19-vjeare, me iniciale K. A., i ka krkuar ta linte t qet, por kjo e ka nevrikosur edhe m shum agresorin, ende t paidentifikuar. N kto kushte, ai ka zbritur me nerva, e ka kapur me forc pr krahu, ndrkoh q askush nuk kalonte n rrug, ia ka krcitur me pllmb fytyrs dhe e ka futur n makin. Vajza e re ka treguar se n ato aste ka humbur ndjenjat dhe e ka par veten n nj hotel, q nuk ka ditur t tregoj ekzaktsisht vendndodhjen. Aty, ajo sht prdhunuar disa her nga agresori, ndrkoh q m pas e kan ln srish t lir, duke e uar me makin, pikrisht ku e ka marr. Megjithat, vajza e re ka mundur t ruaj pak qetsi n ato

Zjarr n pallat, digjen tri apartamente


j zjarr i shkaktuar nga shkndija elektrike ka rrezikuar dje jetn e disa banorve n Yzberisht t Tirans. Zjarri ka rn n katin e katrt t nj pallati, por flakt jan prhapur gjersisht edhe n katet e tjera. Mesditn e djeshme, zjarrfikset jan njoftuar se nj zjarr ka rn n nj pallat t ri n Yzberisht. Me tu njoftuar, n vendngjarje jan nisur dy mjete zjarrfikse, ndrkoh q banort kan braktisur pallatin nga paniku i krijuar. Zjarrfiksit, t ndihmuar edhe nga policia, brenda nj kohe t shkurtr kan mundur t hyjn pran vatrs dhe t lokalizojn flakt. Megjithat, intensiteti i zjarrit ka qen i madh

dhe ka shkaktuar dme t konsiderueshme materiale, ku jan prfshir edhe dy banesa t tjera. Por, fatmirsisht nuk ka pasur asnj t dmtuar. Policia tha se pas shuarjes s flakve kan nisur hetimet pr zbardhjen e shkaqeve q solln kt zjarr. Paraprakisht mendohet se zjarri sht shkaktuar nga ndonj shkndij elektrike, megjithat nj version prfundimtar pritet t jepet pas konkluzioneve t ekipit zjarrfiks, n bashkpunim edhe me policin. Vetm pak dit m par, nj tjetr zjarr ra n nj gomisteri, ku rrezikoi jetn e banorve, t cilt jetonin n nj kat sipr ktij objekti.

olicia e Komisariatit t Ballshit ka vn n pranga mbrmjen e s premtes Besmir Hoxhn, me akuzn e dhnies ndihm pr kalim t paligjshm t kufirit. Msohet se 23-vjeari banues n Berat, u ka premtuar 3 personave se do ti kalonte pr n shtetin fqinj, Greqi. Ai merrte shumn e 700-800 eurove, ndrkoh q sipas burimeve jan nn hetimi edhe disa persona t tjer me banim n Fier, Berat, Patos dhe Ballsh. Burime nga policia bjn t ditur se i riu grumbullonte grupe klandestinsh nga Fieri dhe Ballshi, i kalonte pr n Greqi nga pika kufitare e Qaf-Bots. Arrestimi sht br rreth ors 22.30, n nj autobus t linjs TiranSarand. Ai kishte hipur n kt linj autobusi pasditen e s premtes, ndrkoh q kishte orientuar dhe klandestint q t ndiqnin t njjtn linj. Uniformat blu t Policis Ballsh ishin sinjalizuar m par pr itinerarin e beratasit dhe kishin mundur t infiltronin nj agjent policie n grupin e klandestinve. Sapo autobusi sht nisur pr n drejtim t Ballshit, i infiltruari ka njoftuar policin. Uniformat blu t Ballshit, nn drejtimin e shefit t komisariatit Viktor Agaj, kan ndaluar autobusin n vendin e quajtur Qafa e Kashit, prgjat rrugs Ballsh-Tepelen, vetm 2 kilometra larg nga qendra mallakastriote. Pasi kan ushtruar kontroll te pasagjert, policia me pretekstin e kontrollit t dokumenteve ka shoqruar pr n komisariat 4 persona: Fatjon Sanin, Ervis Hysin, Artion Hoxhn dhe Besmir Hoxhn. T ndaluarit u mbajtn n qeli t veanta dhe u morn n pyetje. Tre shtetasit kan pranuar se ishin nisur pr n Sarand, pr t kaluar m tej pr n tokn helene. Ata kan pranuar se i kan dhn 23-vjearit Hoxha shumn nga 700 dhe 800 euro. Pazari kishte prfunduar q n Fier dhe Besimi mbante kontakte me ta q prej disa ditsh. Pas dshmive t para, policia ka kontrolluar tri aparatet celular q dispononte Hoxha, q kishin karta shqiptare dhe greke. N telefonatat e tij, policia gjeti prova t pakundrshtueshme dhe menjher vendosi masn e arrestit pr 23-vjearin nn akuzn e dhnies ndihm pr kalim t paligjshm t kufirit. Ai ka pranuar gjithka dhe me dshmin e tij ka zbardhur gjith itinerarin q ndiqte preh gati 2 vitesh, pr t kaluar klandestint. M. Troka

Shkodr

Ngjarja n fshatin Nnshat, arrestohet 42-vjeari

Sherr pr pronn, plagos me spat kunatn

j grua 35 vjee rrezikon seriozisht jetn pasi sht qlluar me spat n kok nga vllai i burrit t saj. Ngjarja e rnd ka ndodhur dje pasdite n fshatin Nnshat t rrethit t Shkodrs. Burimet policore nga ky qytet bn t ditur se 35-vjearja Ana Cuku sht plagosur rnd n kok nga kunati i saj, Pjetr Cuku, 42 vje. Gruaja sht goditur me tehun e spats n kok, gjat nj sherri ku jan prfshir disa antar t fisit Cuku. Burimet policore pohojn se nga hetimet paraprake ka rezultuar se sherri mes familjeve t t njjtit gjak ka nisur pr motive pronsie, por ky nuk sht ende versioni zyrtar pr ngjarjen. Ndrkoh, msohet se pak minuta pas krimit sht arrestuar 42-vjeari Pjetr Cuku, q i sht bllokuar n cilsin e provs materiale edhe spata me t ciln ka goditur kunatn. Pr ngjarjen sht njoftuar fillimisht Policia e Lezhs, pasi fshati Nnshat ndodhet n kufirin mes rretheve Shkodr e Lezh dhe sht m afr me qytetin e Lezhs. Mjekt e spitalit t Lezhs kan njoftuar policin sapo n urgjenc ka mbrritur gruaja e plagosur rnd dhe m pas dy drejtorit e Policis n Shkodr dhe Lezh kan koordinuar punn pr kapjen e autorit t krimit. Ndrkoh, gruaja e plagosur sht drguar n Spitalin Ushtarak t Tirans, pasi gjendja e saj ka qen shum e rnd. Burimet policore bn t ditur se nga ky sherr kan mbetur t plagosur leht edhe persona t tjer dhe po punohet pr zbardhjen e krejt ngjarjes. A.Hoti

shqip
E DIEL, 15 MARS 2009

12

POLITIKE AKTUALITET

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

rokurori me shum probleme, ky ka qen vlersimi q kryeprokurorja Ina Rama ka dhn pr organin e akuzs s Sarands, n analizn vjetore pr 2008-n. N fjaln e saj, kreu i akuzs ka lshuar kritika t shumta pr prokurort e Prokuroris s Sarands dhe mes t tjerash u ka krkuar zbardhjen e krimeve t vjetra, dosje q jan mbartur ndr vite n kt prokurori. N analizn e br prej saj ka rezultuar se kjo prokurori ka pasur mjaft ele-

Ina Rama, prokurorve: Kujdes kur krkoni arrestime


Kritika n Sarand, gjat analizs s prokuroris

Kreu i akuzs ka lshuar kritika t shumta pr prokurort e Sarands


mente t diskutueshme, ku mes t tjerash ka qen masat disiplinore pr tre prokuror, nga t cilt nj gjendet n procedur ndshkimi, si dhe numri i lart i shtjeve t mbartura, e sidomos ato t pushuara, kan qen ndr argumentet e tjera q ka prezantuar Rama gjat analizs s zhvilluar dje. Ndrkoh, prokurori i rrethit, Alfred Agolli, n parashtrimin e puns s organit q ai kryeson, nuk ka anashkaluar realitetin e zgjatjes s hetimeve dhe zvarritjeve. N mnyr t veant ai sht ndalur n arsyetimin e shtjeve q jan pushuar. Pr Ramn ka qen shum shqetsues fakti se ka nj numr t madh t dosjeve q jan t mbartura, por sidomos

Vlor

N protest, prfaqsues t 40 familjeve: Na vendosni matsa, nuk paguajm aforfe

Skan drita, bllokojn rrugn te Plazhi i Vjetr

reth 40 familje t zons s Plazhit t Vjetr kan bllokuar rrugn kryesore pr t protestuar pr mosfurnizimin pr rreth 1 muaj me energji elektrike nga ana e OSSH. Banort t irrituar kan bllokuar rrugn me gur dhe kan penguar kalimin e makinave dhe autobusve urban. Rruga sht bllokuar pr rreth 30-40 minuta dhe sht krkuar ndrhyrja e policis pr t normalizuar situatn. Banort kan krkuar nga OSSH rilidhjen e menjhershme me energji elektrike t banesave t tyre, si dhe kan krkuar vendosjen e matsve, n mnyr q t mos paguajn m faturat aforfe. Banort e indinjuar kishin krkuar ndihmn e Bashkis s Vlors pr t zgjidhur kt problem, q sipas tyre sht jetik. Kemi pleq dhe fmij, nuk mund t qndrojm m n kto kushte, jan shprehur t

indinjuar protestuesit. Pas m shum se 30 minutash bllokim rruge ka ndrhyr Policia e Shtetit s bashku me rrugort, pr zhbllokimin e rrugs, si dhe kalimin normalisht t automjeteve, t cilat kalojn e punojn prgjat ksaj rruge. Banort e zons pak dit m par patn nj takim me prefektin e Qarkut t Vlors, Hasan Halili, t cilit i kan krkuar ndihm pr zgjidhjen e problemit t tyre, por megjithse prefekti u kishte premtuar zgjidhje, nuk u b asgj konkrete. N protest kan qen rreth 70 banor, t cilt kan deklaruar pr mediat se protesta e tyre do t vazhdoj edhe n ditt n vijim, nse shteti dhe OSSH nuk marrin masat pr rikthimin e energjis elektrike tek ish-kabinat e plazhit t vjetr. M..Marsi

t atyre q jan pushuar. Sipas saj, ka nj tendenc t prokurorve pr t dhn masa arrest n burg dhe m pas ka rezultuar se qytetart kan qen t pafajshm. Ajo i ka konsideruar si mani krkesat e shumta dhe n do rast pr dhnien e mass arrest n burg. Ajo ka krkuar q prokurort t vlersojn maksimalisht krkesn pr t ndaluar shtetasit. Ndrkoh, kryeprokurorja, i ka konsideruar si mjaft t rnd 5 rastet kur pavarsisht se kan munguar elementet e veprs penale, akuza ka krkuar masn e arrestit n burg, ndrkoh q nuk ka qen e nevojshme q t merret ndonj lloj mase sigurie. Lidhur ngusht me kt praktik t keqe, numri nj i akuzs shqiptare ka krkuar q prokurort t jen profesional n punn e tyre e ta tregojn kt duke e thelluar hetimin dhe kaprcyer pretendimet jasht kornizave ligjore. T premten, Rama ka qen n Kor ku ka krkuar t njjtn gj nga ana e akuzs s ktij rrethi pr prfundimin e shtjeve t mbartura. N analiz ajo tha se jan t paktn 193 shtje nn hetim, t cilat do ti kalohen gjykats pas konkludimit t procesit hetimor pr kto dosje n vitin n vijim. Kryeprokurorja Ina Rama ka krkuar zbardhjen e ktyre dosjeve dhe kryesisht ato q kan t bjn me krimet kundr personit dhe t trafiqeve t paligjshme. Pasi sht njohur me treguesit, Ina Rama bri nj analiz pr problemet specifike t ktij institucioni q lidhen me hetimet e paprfunduara pr veprat penale. Th.Nika

shqip
E DIEL, 15 MARS 2009 13

@ Shkrimtari

Ka tuar mimin Nobel pr letrsin n vitin 1998 dhe sht autor i 16 botimeve mjaft t suksesshme. S fundmi ka hedhur n treg nj libr alegorik, ku rrfehet prvoja e nj elefanti q udhton npr Evrop. N nj intervist t fundit tregon si ka nisur t shkruaj, jetn pas mimit Nobel dhe bindjet politike
NE FAQEN 20

N nntor, indiania solli n jet fmijn e saj t par, pas 40 vitesh t gjat pritjeje

Qyprilinjt

70-vjearja q po prjeton mmsin


Nuk ka br asnj lloj kure dhe konsiderohet si nj mrekulli biologjike
eri tre muaj m par askush nuk kishte dgjuar pr Aleuan, nj fshat i vogl n veri t Indis, i rrethuar me fusha dhe rrug t pashtruara. T pakt ishin ata q shkonin ta vizitonin. Mirpo, q nga fundi i vitit t kaluar, vendi ka nisur t vizitohet nga nj numr i madh t huajsh, pr shkak t mrekullis natyrore t ndodhur aty n muajin nntor. Shum prej tyre vijn posarisht pr t par banoren m t vogl t ktij fshati, nj vajz 2-muajshe me emrin Naveen Lohan. Me shikim t par sht e vshtir ta dallosh Naveen nga 25 milion fmijt q lindin do vit n Indi: me ok t dendur, sy t zinj dhe lkur ngjyr lajthie. Nn nj batanije t madhe prej leshi, t verdh me vija t kuqe, Naveen pi e qet qumsht gjiri nga nna e saj. E n fakt sht mamaja e saj ajo q meriton vmendjen maksimale nga t gjith. Rajo Devi Lohan ishte 70 vjee kur lindi n nntorin e vitit t shkuar, duke u br kshtu nna m e vjetr n bot, e cila solli n jet n kt mosh fmijn e par. Rajo sht nj grua me tipare t mprehta dhe e dobt. Edhe pse kur ngrihet n kmb duket e krrusur pr shkak t moshs, ajo e mban plot kujdes vajzn e saj. Kemi pritur m shum se 40 vjet pr kt fmij. Lindja e saj sht dhurat e Zotit pr ne, thot duke e prekur Naveenin e vogl nga faqet. Ajo tregon gjithashtu se ka ndrmend ta ushqej me gji vajzn e vogl pr t paktn tre vjet. Eh, ku i dihet, ndoshta ja del mban. Para se t lindte vajza, mungesa e shtatznis...
NE FAQEN 14

Foto fakt

Ndrsa anija hapsinore Discovery ishte n fazat e fundit para lshimit n hapsir, n Cape Canaveral t Florids hna e plot dukej sikur po i jepte bekimin pr nj rrugtim t mbar t misionit t radhs

Dinastia shqiptare n Perandorin Osmane

Q nga satelitt, bar-kodi, mikrovalt apo kartat e kreditit

10 shpikjet q na dhuruan botn moderne


R
reth nj vit e gjysm m par, historiani Riard Overi publikoi The Times Complete History of the World, librin ku prmendte 50 datat m t rndsishme t historis njerzore dhe shpikjet m t mdha t bra nga njerzit n rrjedhn e mijvjearve. N mnyr m modeste, kto dit disa shkenctar t British Science Association kan krijuar listn e dhjet shpikjeve t fundit q kan ndryshuar trsisht botn. Faqja e internetit e londinezes Telegraph ka paraqitur listn e plot. Si shum nga shpikjet e fundit, llimet e teknologjis u uan prpara nga Departamenti i Mbrojtjes s Shteteve t Bashkuara t Ameriks. Gps-ja (Sistemi i Pozicionimit Global) prdor nj rrjet satelitsh q gjenden rreth toks pr t prcaktuar me saktsi pozicionin e do marrsi...
NE FAQEN 15

nga momenti i emrimit t Mehmetit n funksionin e Vezirit t Madh dhe gjith periudha e qeverisjes prmbi gjysmshekullore prej Qyprilinjve t Perandoris Osmane, konsiderohet tanim prej t gjith politologve, kritikve dhe studiuesve t historis si periudha e nj qeverisjeje t qndrueshme, periudha e rivendosjes s prestigjit dhe autoritetit shtetror, periudha q ktheu kohn e art dhe t lavdis, e cila kish lluar t venitej q prej shekullit XVI pr kt perandori. Duke iu referuar dekadave q paraprin ngjitjen n pushtet t ksaj dere shqiptarsh nga Berati, kushteve t vshtira q kalonte Perandoria Osmane n fundin e shekullit XVI dhe llim t shekullit XVII, duket se ato karakterizoheshin nga: - Lkundja e thell e autoritetit qendror perandorak, dobsimi i bazs s shtetit osman npr provincat (pashallqet) e afrta dhe t largta... - Zvetnimi i drejtimit q shfaqej me mungesn e aftsis dhe rreptsis pr shkak t zvendsimit t drejtuesve nga jenier t dhunshm dhe grupe piratsh pa autoritet dhe aftsi drejtuese. - Indiferenca ndaj problemeve...
NE FAQET 18-19

shqip
E DIEL, 15 MARS 2009 14

NDRYSHE

KONTAKT info@gazeta-shqip.com rrethe@gazeta-shqip.com

Rajo Devi Lohan sht gruaja indiane, e cila solli n jet n nntor fmijn e saj t par, n moshn 70-vjeare

REVOLUCIONI As ajo dhe as Baba Ram nuk mund t shkruajn dhe lexojn, kshtu q ata nuk kishin dgjuar kurr pr revolucionin mjeksor dhe bebet n provz, kur po prpiqeshin t sillnin n jet nj fmij. Por, fatmirsisht pr ta, nj fqinj kishte lexuar pr nj grua 60 vjee q kishte lindur dy binjak prmes fertilizimit articial n nj spital t vendit

Nna m e vjetr n bot


D
Edhe pse kur ngrihet n kmb duket e krrusur pr shkak t moshs, ajo e mban plot kujdes vajzn e saj. Kemi pritur m shum se 40 vjet pr kt fmij. Lindja e saj sht dhurat e Zotit pr ne, thot duke e prekur Naveenin e vogl nga faqet. Ajo tregon gjithashtu se ka ndrmend ta ushqej me gji vajzn e vogl pr t paktn tre vjet. Eh, ku i dihet, ndoshta ja del mban
eri tre muaj m par askush nuk kishte dgjuar pr Aleuan, nj fshat i vogl n veri t Indis, i rrethuar me fusha dhe rrug t pashtruara. T pakt ishin ata q shkonin ta vizitonin. Mirpo, q nga fundi i vitit t kaluar, vendi ka nisur t vizitohet nga nj numr i madh t huajsh, pr shkak t mrekullis natyrore t ndodhur aty n muajin nntor. Shum prej tyre vijn posarisht pr t par banoren m t vogl t ktij fshati, nj vajz 2-muajshe me emrin Naveen Lohan. Me shikim t par sht e vshtir ta dallosh Naveen nga 25 milion fmijt q lindin do vit n Indi: me flok t dendur, sy t zinj dhe lkur ngjyr lajthie. Nn nj batanije t madhe prej leshi, t verdh me vija t kuqe, Naveen pi e qet qumsht gjiri nga nna e saj. E n fakt sht mamaja e saj ajo q meriton vmendjen maksimale nga t gjith. Rajo Devi Lohan ishte 70 vjee kur lindi n nntorin e vitit t shkuar, duke u br kshtu nna m e vjetr n bot, e cila solli n jet n kt mosh fmijn e par. Rajo sht nj grua me tipare t mprehta dhe e dobt. Edhe pse kur ngrihet n kmb duket e krrusur pr shkak t moshs, ajo e mban plot kujdes vajzn e saj. Kemi pritur m shum se 40 vjet pr kt fmij. Lindja e saj sht dhurat e Zotit pr ne, thot duke e prekur Naveenin e vogl nga faqet. Ajo tregon gjithashtu se ka ndrmend ta ushqej me gji vajzn e vogl pr t paktn tre vjet. Eh, ku i dihet, ndoshta ja del mban. Para se t lindte vajza, mungesa e shtatznis pr jetn e iftit Lohan ishte subjekt vuajtjesh dhe turpi. Pr shum vite Rajo Devi dhe Baba Ram, bashkshorti i saj 72-vjear, ishin t detyruar t duronin llafet e fshatit, q i kishin shmangur thuajse nga t gjitha ngjarjet q zhvilloheshin aty. Presioni pr t ruajtur nderin e familjes s tyre, pjes e zakoneve indiane, ishte kaq i madh, sa miqt dhe t afrmit krkonin q ifti t ndahej. T gjith i krkonin Baba-s q t ndahej nga un dhe t martohej me dik q mund ti jepte atij nj fmij, thot Rajo Devi. Baba Ram tregon se familja e tij sht lutur pr vite me radh pr t pasur nj fmij. ifti lidhi kuror n vitin 1950, n vendin ku t dy kishin lindur. N at koh, Baba Ram ishte 14 vje dhe Rajo Devi 12. Pr 45 vjet me radh ata u prpoqn q t krijonin nj familje, por nuk arritn tia dilnin mban, edhe pse nuk lan vend pa vizituar, mjek popullor, ilae popullore, fallxhor dhe lutje pa fund n tempujt e shenjt t vendit. Asgj nuk e ndihmonte iftin e ri t krijonte nj familje. N fund, i dshpruar, Baba Ram u kthye te shtpia e vjehrrs s tij, duke i krkuar ndihm. Pr t qetsuar at dhe Zotat, burrit iu dha dora e motrs s vogl t Rajo Devit, Omnit. Edhe pse ishte 8 vjet m e re se e motra, edhe ajo fatkeqsisht nuk mund t lindte fmij. I dorzuar prball fatit t tij, Baba Ram dhe dy grat e tij lan mnjan shpresat dhe vendosn t ndrtonin nj jet t tre s bashku. Ata ndrtuan nj shtpi me tulla pr veten dhe kafsht shtpiake. Familja hante dhe flinte n katin e siprm t shtpis, ndrkoh t njjtn gj bnte bagtia e gjall nj kat m posht. Ne njiheshim si njerz q nuk mund t bnim fmij dhe kjo nuk sht gj e mir n fshat. N vendin ton, familja identifikohet me fmijt, thot Baba Ram. N Aleua, gati 100 milje larg Nju Delhit, rreth 200 familjet e tij jetojn larg trazirave dhe jets moderne, mes bagtive dhe bujqsis. Rajo Devi nuk ka shum gjra n pronsi, prvese nj televizor t vjetr. Edhe veshjet i ndan me bashkshortin. As ajo dhe as Baba Ram nuk mund t shkruajn dhe lexojn, kshtu q ata nuk kishin dgjuar kurr pr revolucionin mjeksor dhe bebet n provz, kur po prpiqeshin t sillnin n jet nj fmij. Por, fatmirsisht pr ta, nj fqinj kishte lexuar pr nj grua 60 vjee q kishte lindur dy binjak prmes fertilizimit articial n nj spital t vendit. Ai i tregoi Lohanve pr ilain e ri dhe t tre vendosn t shkonin t shihnin mrekullin familjare, e cila jetonte 25 milje larg. Na treguan se mund t bnim disa analiza, t pinim disa ilae pr t lindur nj fmij. Ne nuk kishim dgjuar kurr pr kto gjra m par, thot Rajo Devi. Ndryshe nga shum vende t bots, n Indi doktort nuk marrin parasysh moshn e gruas, por vetm zikun e saj. Po ashtu nuk ka ligje q pengojn numrin e vezve q duhen vendosur n mitr. Edhe pse ka m shum se 30 vjet q fertilizimi n provz zhvillohet n Indi, nuk ka ende asnj ligj pr t. T vendosur pr t br nj fmij, ifti shiti dy buaj dhe mori nj kredi, duke ln peng prodhimin e orizit, grurit dhe kallameve t sheqerit. Me 175 mij rupi, afrisht 2500 euro, t tre nisn prpjekjet pr t realizuar dshirn m t madhe. Iu desh t udhtonin vetm 30 milje pr n qytetin m t afrt, Hisar, ku gjetn nj doktor q mund t ndiqte rastin e tyre. N fillim blen nj vez nga nj dhurues dhe sipas doktorit q u kujdes pr ta, Lohant nuk e dinin identitetin e dhuruesit. Ishte e nj vajze vendase, por ata nuk pyetn se kush, thot ai. Doktor Anurag Bishnoi drejton nj klinik private n qytetin e Hisarit dhe shton se National Fertility Center pret rreth 50 pacient n dit. N Indi vlersimi i shoqris pr iftet q nuk bjn fmij sht i tmerrshm. Ne kemi pasur ifte q kan qen gati pr t vrar veten. Mosha nuk merret n konsiderat, por vetm gjendja psikologjike dhe fizike e gruas. Kur Lohant shkuan aty, doktori n fillim vizitoi Omnin, m t ren nga dy grat, por Bishnoi tha se ajo nuk mund t ishte zgjedhja e duhur, pasi vuante nga tensioni i lart i gjakut. Kshtu q mundsia e vetme pr Lohant ishte gruaja m e madhe n mosh. Ajo nuk kishte asnj problem. Ishte e fort dhe pr m t tepr ishte shum e vendosur. Pas procedurave t nevojshme, embrioni, q doktori pranoi se ishte normal, u vendos n mitrn e Rajo Devit. Kshtu gruaja hyri n vitin e 70t t jets me shqetsime t shumta do mngjes. Muajt e par ajo vazhdonte t punonte jasht shtpis, duke prer kallam sheqeri, por doktort e paralajmruan q t mos punonte. Nuk kisha dhimbje shpine apo probleme me gjunjt. N fshat ne jemi rritur me pun t rnda dhe kjo na ka br m t fort. Nse do t kisha qndruar ulur gjat gjith jets sime, mund t kisha pasur probleme me shtatznis. Jam e fort, sepse punoja rreth 12 or n fush. Doktort thon se jam aq e fort sa nj 40-vjeare. Edhe kur t jem 80 vjee, do t jem n gjendje ta ndjek vajzn nga pas kur luan, tregon gruaja. Edhe pse lindi 8 jav para kohe, Naveen tani gzon shndet t plot, ndrsa Rajo tregon se t gjith mund t kujdesen pr t n momentin kur prindrit e saj t mos jen m. Ndrkoh, Baba Ram tregon se i do t dyja grat njlloj dhe se ka shum njerz n shtpi q mund t kujdesen pr fmijn. Ato jan motrat dhe grat e mia, dhe t dyja mund t kujdesen njlloj pr Naveen, thot ai. Edhe pse vajza sht produkt i sperms s t atit me nj dhuruese anonime t vezs, Rajo thot: Ajo ka tiparet e Bab Ramit dhe kmbt e duart njlloj si t miat. N t ardhmen, Lohant pretendojn ta zgjerojn familjen me m shum fmij. Ata shpresojn q nj dit t ken nj djal, q n shoqrin indiane konsiderohet si bekim dhe arrin t trashgoj edhe emrin e familjes ndr breza. Problemi i vetm jan parat. Shpenzova gjithka pr Naveen. Por ne duam nj djal tani. fardolloj pasurie q t kem, do ta jap pr t. Naveen do t martohet dhe largohet nga familja brenda 15 vjetve. Mbiemri jon do zhduket nse nuk kemi nj djal. N fshat, ardhja e vajzs u pa si nj rast pr tu festuar. Festimet zgjatn plot dhjet dit pasi vajza doli nga spitali dhe u soll n shtpi. mblsirat, pijet, urimet dhe fjalt e mira mbushn shtpin. Edhe sot, banort e Aleuas, kur i pyet pr Lohant, buzqeshin dhe asin pr nj Dhurat t Zotit. N kt pjes t Indis, gzimi i t pasurit nj fmij sht tepr i madh, pavarsisht moshs.

shqip
E DIEL, 15 MARS 2009 15

NDRYSHE

KONTAKT info@gazeta-shqip.com rrethe@gazeta-shqip.com

Lista e hartuar nga British Science Association

Shpikjet q ndryshuan jetn moderne


Teknologji, mjete, madje edhe zakone q kan br revolucion n botn e sotme
reth nj vit e gjysm m par, historiani Riard Overi publikoi The Times Complete History of the World, librin ku prmendte 50 datat m t rndsishme t historis njerzore dhe shpikjet m t mdha t bra nga njerzit n rrjedhn e mijvjearve. N mnyr m modeste, kto dit disa shkenctar t British Science Association kan krijuar listn e dhjet shpikjeve t fundit q kan ndryshuar trsisht botn. Faqja e internetit e londinezes Telegraph ka paraqitur listn e plot. GPS (Sistemi i Pozicionimit Global) Si shum nga shpikjet e fundit, llimet e teknologjis u uan prpara nga Departamenti i Mbrojtjes s Shteteve t Bashkuara t Ameriks. Gps-ja (Sistemi i Pozicionimit Global) prdor nj rrjet satelitsh q gjenden rreth toks pr t prcaktuar me saktsi pozicionin e do marrsi t pranishm n planetin ton. N t kaluarn, pr shembull, ishte prdorur nga Mbrojtja amerikane pr ta br m t leht lvizjen e anijeve, pozicionimin e trupave, apo pr t drejtuar zjarrin e artileris. N fund t viteve 70, prdorimi i tij u prhap gjersisht edhe mes civilve. Sot prdoret pr stabilizimin e pozicioneve t makinave, anijeve apo aeroplanve q lvizin n hapsira t mdha. Walkman N vitin 1979, Sony hodhi n treg nj lexues t kasetave muzikore t quajtur Walkman. Q ather, zakonet e atyre q e dashurojn muzikn kan ndryshuar vazhdimisht. Kush donte t dgjonte muzik, nuk ishte m i detyruar t qndronte n nj vend t caktuar dhe ta ndante muzikn me ata q e rrethonin. Gjat viteve 80, walkman-t njohn nj bum t jashtzakonshm shitjesh. M von, llimisht lexuesit portativ t Cdve dhe pastaj MP3-ve e nxorn trsisht jasht qarkullimit. Bar-kodi E ka br jetn e konsumatorve m t thjesht dhe m moderne. Kjo seri elementesh grak i lejon sensort t lexojn shpejt se cilat produkte ka vendosur t blej konsumatori. Lloji i tij i par u krijua nga Norman Uoodland n vitin 1949, por u desh m shum se 20 vjet para se ideja e tij t bhej vrtet efikase. Produkti i par q u shit, ku u prdor nj lexues i bar-kodit, ishte nj paket gomash amerikane n nj supermarket n Troi, n Ohajo. Darkat prpara televizionit dhe ushqimet e gatshme N kt rast, m shum se pr nj shpikje duhet t flitet pr zakone t kqija moderne. Megjithat, sipas shkenctarve t British Science Association, bhet fjal pr nj zakon q ka revolucionuar mnyrn ton t jetess.

Nse para viteve 70 perndimort ishin msuar t hanin rreth nj tavoline dhe t diskutonin, me zhvillimet e shoqris s konsumit u bn gjithmon e m t shpeshta darkat prpara televizionit, duke shijuar ushqime t gatshme. Kto vakte na bjn t kursejm koh (nuk gatuhet m n shtpi), por pr shkak t prmbajtjes s madhe t yndyrave dhe sheqernave q prmbajn, shum njerz i kan shtyr drejt jets sendentare dhe obezitetit. PLAYSTATION Playstation sht nj tjetr shpikje e Sony-t q ka ndryshuar jetn ton e mbi t gjitha mnyrn ton t argtimit. I shfaqur pr her t par n Japoni, n

dhjetor t vitit 1994, kjo tastier pr videolojra u b shum shpejt nj nga ikonat e viteve 90, aq sa t rinjt e asaj dekade nisn t cilsoheshin si Brezi Playstation. Gjat rrjedhs s viteve, m shum se 100 milion playstation u shitn anemban bots. Rrjetet sociale Nse t rinjt e viteve 90 i prkasin Brezit t Playstation-it, ata t sotmit mund t quhen Brezi Facebook, nga emri i rrjetit social m t famshm n bot. Sot, miliona njerz komunikojn prmes rrjeteve social, duke shkmbyer mesazhe, foto dhe video. I krijuar n vitin 2004 nga nj ish-student i Harvardit, Mark Zuckerberg, Facebook sot

numron 175 milion antar. Mesazhet Jo vetm q i kan detyruar njerzit t shkruajn n mnyr articiale, por kan krijuar edhe nj fjalor t ri (shpesh t pakuptueshm) dhe nj gramatik t re (pr shkak t kuzimeve t hapsirs). SMS-t (akronim i short message service) jan tashm nj nga shpikjet prej s cilave njeriu e ka dhe do ta ket t pamundur t heq dor. Kartat e kreditit Ja n q u a j t u r n d r y s h e p a r a elektronike dhe sigurojn besueshmri dhe siguri. Edhe pse sot numri i mashtruesve q krkojn t klonojn kartat e kreditit sht i madh, prve

bindjes dhe siguris, kjo mnyr i lejon njerzit t harxhojn para n do cep t bots. Mikrovalt Jan rreze elektromagnetike, me nj gjatsi vale nga nj milimetr n nj metr. Fal tyre mund t prdorim telefonat celular, sistemin wi-fi dhe televizorin satelitor. Atletet Ekzistojn prej pothuajse nj shekulli, por n 40 vitet e fundit nuk jan m vetm nj mjet pr t praktikuar sportin, duke u br edhe nj objekt shum n mod fal emrave t mdhenj t sportit, si pr shembull, Majkll Xhordan, q i bn t veanta dhe t domosdoshme.

shqip
E DIEL, 15 MARS 2009 16

PROGRAMI DITOR I DIGITALB

PER ME SHUME www.digitalb.al

FILM SHQIPTAR

AVENTUR

BIOGRAFI/ HISTORI

CINEMA AUTOR

MILITANTI
Regjia: Pirro Milkani Aktort: Timo Flloko, Agim Shuka, Artur Gorishti, Margarita Xhepa etj... Sinops: Nj lm nga kinostudio Shqipria e Re, viti 1965. Personazhe q mbetn t gdhendur n memorien kombtare, vepra t regjisorve q kaluan edhe kujt e Shqipris. Filmat m t realizuar shqiptar, me personazhe q kan ln gjurm n memorien e t gjithve; vepra t regjisorve dhe skenaristve m t mdhenj shqiptar.

DUBLANT T MENDUR, PJ. 34


ORA 15 30
Nj hedhje spektakolare nga nj avion n 9100 metra lartsi. Nj tjetr ekstremist q prballet me shpejtsin e nj treni n lvizje. Nj skeitborder q lshohet drejt e n Grend Kenion Kto dhe shum t tjera do t provohen pr her t par n ciklin m t ri t Explorer 1. Atlet t sporteve ekstreme, q provojn numra nga m t rrezikshmit dhe m t pabesueshmit!

ora 21:00

TRUPROJA E RILLIT, PJ. 6


Pr 18 vjet me radh, nga 1921 deri 1945, ai qe hija e Kryeministrit m t madh q ka pasur ndonjher Britania: Uollter Tompson, bezdia e prjetshme e Klementins, gruas s rillit, vjen me kujtimet e tij, n nj rrm t jashtzakonshm. Uollteri pran Uinstonit S bashku ata bn udhtime t rrezikshme prej mijra kilometrash pr t takuar Stalinin, Ruzveltin dhe t tjer udhheqs botror.

KLIMA
Regjia: Nuri Bilge Aktort: Ebru Ceylan, Nuri Bylge Ceylan, Nazan Kesal etj. Fitues n festivalin e Kans. Nj ift n krkim t nj lumturie q siu prket m dhe shkatrrimi i ngadalt me kalimin e stinve.

ora 22:00

ora 21.30

REPORTAZH

KRIM

AKSION

KOMEDI

EXCLUSIVE INTERVISTE ME MINISTRIN SERB PR KOSOVN, GORAN BOGDANOVIC.


Ka kaluar nj vit nga pavarsia e Kosovs, si sht situata n Beograd ? Qeveria e Serbis gjat gjithe vitit ka thn se sht njfar toreje q Kosovn nuk e kan njohur shum shtete prve 50 e ca. Cila sht torja m e madhe e Serbise ? Pse z. Bogdanovic eshte shpallur njeri non grata nga qeveria e H. Thacit ? Serbet dhe shqiptaret jetojne nder shekuj prane njeri- tjetrit dhe problemet u takon ti zgjidhin se bashku. Bisedimet Beograd Prishtine.

T BSH N DENVER KUR JE I VDEKUR?


Aktort: Andy Garcia, Christopher Lloyd, Treat Williams Regjia: Gary Fleder Mund t vdesin ngadal, mund t vdesin shpejt, por duhet t vdesin. Pes kriminel prballen me vdekjen e pashmangshme, pasi dshtojn n misionin e marr prsipr.

LOJ SKUADRE
Regjia: Hark Tsui Aktoret: Jean Claude Van Damme, Dennis Rodman, Mickey Rourke Nj ish-agjent dhe nj trakant armsh kundr terroristit m t rrezikshm dhe enigmatik Stavros... Jean-Claude Van Damme, ylli i basketbollit amerikan, Dennis Rodman dhe Mickey Rourke, n nj loj pa rregulla.

GJENERATA X
ora 21:30
Aktort: Shannen Doherty, Jeremy London PERMBAJTJA: Dy shok t ngusht, tashm t braktisur nga t dashurat, e gjejn veten n nj qendr tregtare, ku diskutojn si ti rikthejn prsri ato.

ORA 21:30

ora 21:00

ora 20:05

06.30 Dokumentar Udhetime te pazakonta pj.11 07.30 Info (Lajme, Flesh, Moti, Horoskopi) 08:00 Reality Show ritr. Extreme 08.59 Programi i dites 09.00 Lajme 09.15 Moti 09:25 Film serial vizatimor Oborri i fermes pj.26 09.55 Film vizatimor ritr. Spongebob pj.9 10.30 Show Javor Prem. FansClub Big Brother 2 11.58 Programi i dites 12.00 Lajme 12.20 Moti 12.27 Talk Show ritr. Deja Vu 14.00 SHOW E DIELL NE TOP CHANNEL 25 19.28 Programi i dites 19.30 Lajme 20.00 Moti 20.05 Reportazh Exclusive 20.45 Premiere Show PORTOKALLI 3 22.50 Lajme 23.20 Moti 23.25 Film Serial Pr. West Wing pj.88 (sez.6/20) 00.25 Newsroom 01.00 Lajme 01.30 Moti 01.35 Film artistik ritr. Hakmarrja 90 mins LK 03.30 Lajme e moti 04.05 Muzike

HOROSKOPI
DASHI DEMI BINJAKET GAFORRJA LUANI
Parat do t hyjn dhe dalin nga llogaria juaj shum shpejt, por gjithsesi do t knaqni dshirat tuaja. N pun ju karakterizon nj intuit e shklqyer. Vshtroni me kujdes gjithka q ndodh rreth jush, pr t krijuar nj ide mbi kolegt e rinj t puns. Miq t rinj do t gjallrojn mbrmjen e sotme. sht dita m e keqe e muajit, e shkaktuar nga Hna n kundrshtim me shenjn tuaj. Tendenca juaj pr t prdorur nj ironi paksa thumbuese do t jet pa vend. Evitoni thashethemet n vendin e puns, n qoft se doni t shptoni imazhin dhe karriern tuaj. N dashuri do t shfaqen dyshime dhe xhelozi. Vetm nj prballje e sinqert me partnerin do ti zgjidh problemet tuaja. sht gjithmon e vshtir ti pranoni defektet me vetveten pr sa i prket karakterit tuaj, por n disa rrethana jan pikrisht kto q ju ndalojn n arritjen e objektivave t ksuara m par. Mundohuni gjithashtu t korrigjoni sjelljen tuaj ndaj personave q ju kan ndihmuar n momente t vshtira.

PESHORJA
AKREPI SHIGJETARI BRICJAPI UJORI PESHQIT

Kto dit mund tju paraqitet okazioni i duhur pr investime q do t rrisin t ardhurat tuaja. Informohuni q sot mbi nj biznes. Shndeti juaj krkon m shum vmendje. Marsi negativ n shenjn tuaj ka nj efekt lodhs dhe ju kshillon t bni nj pushim t rregullt e t merreni me ndonj aktivitet sportiv. Yjet pak t favorshme bjn q qielli juaj astral t jet gri, kshtu mund t mos keni shum besim tek aftsit dhe fati juaj sot. Mundohuni t kaloni do vshtirsi, duke prfunduar projektet q keni nisur, edhe pse dikush bn gjithka pr tju penguar.

N ambientin profesional, prqendrohuni m shum mbi organizimin dhe kryerjen me saktsi t do gjje dhe suksesi do t jet i garantuar. Mundohuni t vini n jet idet tuaja, duke qndruar me kmb n tok dhe duke dgjuar kshilln e personave kompetent.

N kt dit t veant do t bni gjithka mir. Do t keni takime, ftesa, mbshtetjen dhe ndihmn e personave q nuk e prisnit. Mundohuni ta shijoni kt dit me nj interes t ri prball njeriut q dashuroni. Promovime, bashkpunime t reja dhe mundsi t mira pune ju dhurojn knaqsi t mdha. Dita e sotme sht e karakterizuar nga nj lloj mbyllje n vetvete. Yjet sot pengojn realizimin e projekteve tuaja, sidomos n ato q i prkasin karriers. N qoft se do mundni, evitoni takimet e puns. Q nesr mund t eksperimentoni, pa br ndonj gaf t sikletshme.

Sot nuk do t ndiheni n formn e duhur, edhe pse Hna sht n shenjn tuaj, humori juaj nuk do t jet n nivelin ideal dhe disa shtje nuk i keni aspak t qarta. Mos e lini veten t pushtoheni nga pesimizmi, por prballojeni me entuziazm do problem. Dashuria do t kaloj n plan t dyt, pr fajin tuaj.

Hna te shenja e Demit i kthen t gjith planett n kundrshtim me shenjn tuaj, gj e cila do t sjell diskutime dhe humor t keq n familje e ambientin e puns. Mundohuni t modikoni pikpamjet tuaja, sepse duket q i ka kaluar koha. Klim paksa e ftoht n marrdhniet n ift, si shkak i nj konikti xhelozie.

E DIELE 15 MARS San Antonio @ Houston 02:30 Chelsea-Man City 14:30 Siena-Milan 15:00 Sampdoria-Roma 15:00 Lazio vs Chievo 15:00 Flamurtari-Dinamo 15:00 Aston Villa-Tottenham 17:00 Werder-Stuttgart 17:00 Malaga-Sevilla 17:00 Lyon-Auxerre 17:00 At Madrid-Villarreal 19:00 San Antonio @ Houston 20:00 Inter vs Fiorentina 20:30 Almeria-Barcelona 21:00 Paris SG-Marseille 21:00 Porto-Naval 21:15 E HENE 16 MARS West Ham-WBA 21:00 E MERKURE 18 MARS St Etienne Werder 20:30 Ajax Marseille 20:45 E ENJTE 19 MARS Zenit-Udinese 18:30 Shakhtar-CSKA M 18:30 Galatasaray-Hamburg 20:30

SSHD1 SS1 SS2 SS3 SS4 SS5 SSHD1 SS2 SS3 SS4 SS2 SS3 SSHD1 SS2 SS4 SS5 SS1 SS1 SS2 SS2 SS3 SS1

VIRGJERESHA

Interesa t reja kulturore dhe intelektuale do t shfaqen brenda jush, duke mos ju lejuar m t merreni me gjra q deri tani ju jan dukur humbje e kot kohe. Keni nevoj pr stimuj t rinj dhe yjet ju sugjerojn disa pr ti vn n praktik me miqt e vjetr dhe njeriun e zemrs.

Do t jeni shum t prqendruar n aspektin praktik dhe ekonomik t jets suaj. Bni kujdes, sepse pr t tuar sa m shum para, do ju duhet tju ik nga duart dashuria e personave q keni pr zemr. Parashikohen interesa t reja dhe mundsi t mira pr t organizuar nj udhtim q e ndrronit prej kohsh. Do ju kthehet nj shum parash dhn borxh nga ju.

shqip
E DIEL, 15 MARS 2009 18

NDRYSHE

Ve reformave t thella dhe kurajoze pr konsolidimin e pushtetit, rivendosjen e stabilitetit dhe autoritetit politik t Perandoris, Mehmeti riktheu vmendjen n rritjen e fuqis dhe potencialit ushtarak osman. I takon pikrisht ktij njeriu merita e toreve t mdha e t njpasnjshme ushtarake, t cilat kthyen besimin e hegjemonis ekspansioniste perandorake

QYPRILINJT
Dinastia e Vezirve t mdhenj shqiptar n Perandorin Osmane
DR. IRAKLI KOCOLLARI

nga momenti i emrimit t Mehmetit n funksionin e Vezirit t Madh dhe gjith periudha e qeverisjes prmbi gjysmshekullore prej Qyprilinjve t Perandoris Osmane, konsiderohet tanim prej t gjith politologve, kritikve dhe studiuesve t historis si periudha e nj qeverisjeje t qndrueshme, periudha e rivendosjes s prestigjit dhe autoritetit shtetror, periudha q ktheu kohn e art dhe t lavdis, e cila kish filluar t venitej q prej shekullit XVI pr kt perandori. Duke iu referuar dekadave q paraprin ngjitjen n pushtet t ksaj dere shqiptarsh nga Berati, kushteve t vshtira q kalonte Perandoria Osmane n fundin e shekullit XVI dhe fillim t shekullit XVII, duket se ato karakterizoheshin nga: - Lkundja e thell e autoritetit qendror perandorak, dobsimi i bazs s shtetit osman npr provincat (pashallqet) e afrta dhe t largta... - Zvetnimi i drejtimit q shfaqej me mungesn e aftsis dhe rreptsis pr shkak t zvendsimit t drejtuesve nga jenier t dhunshm dhe grupe piratsh pa autoritet dhe aftsi drejtuese. - Indiferenca ndaj problemeve t rnda ekonomike, si qen shtjet financiare dhe inflacioni galopant i monedhs vendase. - Korrupsioni n mjediset juridike (ajo q ne i themi sot korrupsioni n drejtsi) dhe n administrat. - Dhnia e timareve jo ushtarakve, q ishin shtylla baz e funksionimit dhe gjallimit t ksaj perandorie, si dhe dhurimet e tyre t prkdhelurve t pushtetit. - Dobsimi i autoritetit t jenierve. - Rebelimi pr her t par i tregtarve vendas kundr autoritetit qendror. - Rnia e interesit pr rrugt e njohura tregtare, q kalonin npr territorin e perandoris dhe q lidhnin Evropn me Azin dhe zvendsimi i tyre me rrugt detare. - Prballimi i fronteve t panumrta t luftrave n Evrop kundr austriakve, polakve, gjermanve dhe koalicioneve t tjera hungareze e serbe, frontet n Azi kundr kazakve, rusve, azervve, iranianve, afganve etj... - Mediokriteti i sulltanve t fundit etj. T gjitha kto arsye, si dhe t tjera shkaqe n radh me to, e kishin shpn Perandorin Osmane, n mesin e shekullit XVII, n nj moment

N astet e rnda dhe krizat e thella, n momentet e humbjes s besimit dhe t amullis s drejtimit, pikrisht n mesin e shekullit XVII, emrimi i Mehmet Qypriliut si Vezir i Madh shnon periudhn e kthess s madhe n rrjedhat politike, ekonomike dhe ushtarake t Perandoris Osmane

dramatik, krize t thell me pasoja t rnda dhe pse jo t pariparueshme... Pikrisht n kto aste t rnda dhe krizash t thella, n momentet e humbjes s besimit dhe t amullis s drejtimit, pikrisht n mesin e shekullit XVII, emrimi i Mehmet Qypriliut si Vezir i Madh shnon periudhn e kthess s madhe n rrjedhat politike, ekonomike dhe ushtarake t ksaj Perandorie. ( Ro b e r t Ma n t ra n , Hi s t o r i a e Perandoris Osmane, Dituria, 2004, f.235) Nga burime zyrtare osmane dhe studime t autorve t specializuar n kto fusha, pohohet dhe nnvizohet n mnyr unanime se Mehmet Qypriliu rridhte nga nj familje fisniksh shqiptar t krishter nga Berati, e cila kishte emigruar dhe qe vendosur n zonn e Edrenese, afr Merzifonit, n qytetin Qpry, n territoret q kuzohen me Bullgarin nga veriu dhe Greqin nga perndimi. Nga vendvendosja e ksaj familjeje emigrante ata morn edhe mbiemrin e njohur Qyprili (si dihet, pr nder t fams q pinjollt e ksaj familjeje tuan n karriern politike dhe ushtarake, sot ky qytet quhet Vezirqpry). N kto territore ka edhe vendosje t tjera emigrantsh shqiptar, por ky fenomen dhe kto territore jan ende t pastudiuara... (Nga burime osmane, National Master Enciclopedia Kara Mustafa) Q n mosh t vogl ai kreu shrbime t ndryshme n Saraj, vend ku u lidh me Husrev Pash Boshnjakun, i cili m pas u caktua Vezir i Madh. Mehmeti pati nj kreshendo n hierarkin politike t vendit, pasi kishte kryer me sukses nj numr detyrash dhe funksionesh n radht e ushtris, administrats qendrore dhe deri guvernator i Tripolit. Ishte Valide Sulltane q ndrhyri pr emrimin e tij n funksionin e Vezirit t Madh, m 15 shtator 1656. Mehmet Qypriliu e pranoi kt detyr me kushtin q t merrte funksionet, t drejtat dhe autoritetet maksimale ligjore, t cilat e bnin at si Vezir t Madh, t gjithfuqishm. MEHMET QYPRILIU (1656-1661) Ishte viti 1656 kur frenat e vrteta t pushtetit n Perandorin Osmane i mori Mehmet Qypriliu (duke ln vetm nn hijen e fronit mbretror

Sulltanin). Pushteti i tij zgjati deri m 1661. Mandej, kt funksion e mori i biri i tij, Fazil Ahmet Pash Qypriliu, ose Qyprilizadeja, i cili qndroi n kt fron pr gati 15 vite, prej vitit 1661, deri n vitin 1676. Pastaj sht dhndri i tij, Kara Mustafa Pash Merzifonuliu, i cili ushtroi funksionin e Vezirit t Madh prej vitit 1676, deri n vitin 1683, vezirati i t cilit prfundoi n mnyr tragjike pas dshtimit t rrethimit t Vjens. *** Duke folur pr t parin e ksaj dere shqiptarsh n fronin e Vezirit t Madh, Mehmetin, sht e uditshme dhe gati paradoksale kur dgjon faktin se ky burr ishte n mosh t thyer, mbi shtatdhjet vje, kur mori funksionin dhe detyrn e rnd dhe t vshtir. (Nse do ta njehsonim nga vlerat dhe t drejtat politike-juridikeligjore, ky funksion balancohet me shefin e ekzekutivit, apo me Kryeministrin e vendit, bile me t drejta m t zgjeruara). Ai kishte aq vite n shpin, saq zakonisht njerzit e asaj moshe mendojn se sht momenti optimal pr tiu larguar pretendimeve pr karrier dhe arrivizm politik pr ofiqe dhe lavdi. sht koha e nj piku kur dokush do t mendonte t shkonte qet-qet drejt ports s rehatshme

dhe pa andralla t pleqris. Por, duket q ky burr, Mehmeti, ka qen far e nj karakteri t fort, vital dhe me energji t veanta, me ndrra t veanta pr t realizuar misione t mdha. E themi kt, pasi si shprehet Robert Martram (Historia e Perandoris Osmane, f.220), nj histor ian i njohur i Perandor is Osmane, duhet t vinte n fuqi nj Vezir i Madh si Mehmet Qypriliu (1656), q shteti osman t njihte gjat njzet viteve nj riprtritje t dukshme, e cila fatkeqsisht u njollos nga humbjet e luftrave n fund t shekullit XVII (si qen dshtimi n rrethinat e Vjens n vitin 1863, prparimet e rusve n Ukrain dhe n Krime), t cilat e shpun Turqin n vitin 1699 te Traktati i Karlovacit, i pari traktat q u nnshkrua nga osmant jo n dobi t tyre. Ve r e f o r m a v e t t h e l l a d h e kurajoze pr konsolidimin e pushtetit, rivendosjen e stabilitetit dhe autoritetit politik t Perandoris, Mehmeti riktheu vmendjen n rritjen e fuqis dhe potencialit ushtarak osman. I takon pikrisht ktij njeriu merita e fitoreve t mdha e t njpasnjshme ushtarake, t cilat kthyen besimin e hegjemonis ekspansioniste perandorake. N radhn e fushatave t bujshme q ndrmori, drejtoi dhe fitoi Mehmeti, ishte rimarrja mbas betejave t njohura

shqip
E DIEL, 15 MARS 2009 19

KONTAKT info@gazeta-shqip.com rrethe@gazeta-shqip.com

navale t ishujve t humbur t Egjeut, si Tenedos dhe Limnosit, nga duart e Republiks se Shn Markut, pra venedikasve. Fitoret detare mbi veneciant n korrik 1657 dhe vemas rimarrja e dy ishujve n hyrje t ngushtics s Bosforit, n shtator t vitit 1657, i riktheu Perandoris nj pozicion t rndsishm, strategjik ky, q n t kundrt do ti kishte kushtuar asaj mjaft shtrenjt, pasi n kt mnyr fuqia perndimore mund realizonte kundr Stambollit nj bllokad ekonomike me rrjedhoja t paparashikuara. Ndr pasojat e pritshme nga bllokimi i hyrjes s Bosforit ishte ndrprerja e furnizimit t Stambollit e m gjer me ushqime, drithra dhe krcnimi eventual nga zija e buks. Situata t tilla mund t krijonin dhe favorizonin kushte pr revolta dhe kryengritje t brendshme, t cilat pa asnj mdyshje do t tronditnin seriozisht Portn dhe vet Perandorin. Sigurimi i ngushticave, vendkalimeve t lira dhe t rndsishme detare i dha mundsi Mehmetit tu rikthehej problemeve t brendshme. Ndshkoi n mnyr t menjhershme kadizadt, q ishin ekstremist fetar. Dnoi me vdekje gjeneralin Ahmet Pash Abaza, i cili qe ngarkuar pr t mbrojtur bazn e rndsishme detare t ishullit t Tenedos dhe q ua kishte dorzuar at venedikasve. U kthye dhe shtypi nj

kryengritje t spahinjve dhe i spastroi radht e tyre nga kundrshtart konspirativ. N vitin 1658, me gjith moshn e tij t thyer, Mehmeti iu drejtua me nj ushtri numeroze Transilvanis, ku Princi i saj, George II Rakozi (Rakozi ishte sundimtar hungarez i Transilvanis. N vitin 1649 lidhi aleanc me kozakun Bogdan Khmelinski dhe gospodarin e Moldavis, si dhe at t Vllahis, Vasile Lupu dhe Matei Basarab. N aleanc edhe me Karlin X Gustav t Suedis, ai zgjeroi pushtetin e tij duke marr territoret e Polonis, Krakovin dhe Varshavn... Por, n momentin q kjo aleanc u shthur, ndrrat e tij pr t marr fronin e Polonis u shprbn... N momentin e prshtatshm, n janar t vitit 1659, forcat osmane qen drejtuar kundr tij dhe e kishin thyer kryengritsin. Por, ai ishte rikthyer, grupuar dhe rebeluar prsri, gjersa n maj t vitit 1660, forca t komanduara nga Veziri i Madh qen ndeshur n nj betej t ashpr, ku kryengritsit u thyen keq, Rakozi u plagos rnd dhe nga plagt pak dit m von vdiq), kishte arritur fitore t bujshme duke marr nn kontroll tr territoret dhe krahinat e ksaj shtrirjeje gjeografike. N betejn e prgjakshme, forcat osmane t komanduara nga Mehmeti korrn nj fitore t bujshme dhe kthyen n fron Akos Barksain. (Otoman Empire, f.774)

N vitin 1658, me gjith moshn e tij t thyer, Mehmeti iu drejtua me nj ushtri numeroze Transilvanis, duke arritur tore t bujshme dhe marr nn kontroll tr territoret dhe krahinat e ksaj shtrirjeje gjeograke

Pasi siguroi kufijt verior evropian dhe vendosi stabilitetin e nevojshm mbi to, Mehmeti iu drejtua me forca t shumta nj kryengritjeje t fuqishme t himarjotve, t cilt ishin rebeluar kundr masave t ashpra dhe qndrimit t rrept t Qypriliut. Kryengritsit e udhhequr nga Kara Hasan Pasha Abaza prparuan me shpejtsi deri n Anadollin Perndimor dhe synimi i tyre ishte t vrisnin Vezirin e Madh. Por, me nj kuraj t pazakont, Mehmeti veproi me egrsi kundr tyre, duke mobilizuar mijra spahinj dhe duke dnuar me vdekje mjaft t tjer... Numri i prgjithshm i t ekzekutuarve, si tregojn statistikat, ishte rreth 4000 vet. N betejn frontale me t rebeluarit, n dhjetor t vitit 1658, ata u thyen keq dhe kryetart e tyre u ekzekutuan t gjith muaj m von. Brenda disa muajve, Mehmeti mposhti n beteja t ashpra edhe forcat kryengritse q kishin fituar terrene t gjra n Egjipt dhe Antalia, n vitin 1659. Duke iu kthyer anarkis financiare, korrupsionit, shmangies s detyrimeve, mospagimit t borxheve t mdha, Mehmeti rivendosi nj politik t ashpr dhe kontroll t rrept fiskal, duke imponuar rihartimin e t gjitha evidencave t falsifikuara t t pasurve dhe rikthimin n arkn

e shtetit t bor xheve financiare, si dhe ndshkimin e tregtarve t privilegjuar nga administrata e lart shtetrore, pr shkak t lidhjeve q ata kishin me ta. Veziri i Madh ndrmori gjithashtu nj fushat radikale pr ndshkimin e mashtruesve dhe detyroi mbledhsit e tatimeve dhe zeamett t ribnin evidenca t sakta t detyrimeve t falsifikuara. Si rezultat i masave radikale t ndrmarra nga Qypriliu, taksat dhe tatimet filluan t paguheshin me korrektsi, aq sa brenda nj kohe t shkurtr arka e shtetit filloi t prballoj shprndarjen n koh dhe rregullisht t pagave t ushtris dhe, pr her t par mbas shum vitesh, t ardhurat n buxhetin shtetror ishin n baraspesh me shpenzimet, n masn 593 milion aspra (Ottoman Empire Turky - Mehmet IV, f.437). Me h m e t Q y p r i l i u p r m e n d e t gjithashtu edhe pr faktin se n vitet q ai drejtoi Perandorin, ndoshta ishte i pari, dhe pse jo ndr m t dalluarit, n mbshtetjen q u dha krijuesve, shkrimtarve dhe njerzve t letrave, aq sa nga personalitetet e njohura t ksaj fushe, Naima-ja e prmend vemas pr kt kontribut ( J.A.R. Mariot, The Eastern Question An Historical Study of Europian Diplomacy, Oxford University, Clarendom, 1919, f.95-115). Por, padyshim n vitet e karriers s tij nuk duhen anashkaluar edhe nj numr aktesh q errsojn figurn e Mehmetit. Kshtu mund t prmenden ekzekutimet me vdekje q ai urdhroi kundr npunsve dhe zyrtarve t njohur t administrats s tij. Nuk mund t mos prmenden masat arbitrare q ai ndrmori kundr tregtarve francez, vetm pr faktin se qeveria e Luigjit XIV kishte mbshtetur venedikasit, nuk mund t anashkalohet stanjacioni i operacioneve detare pr marrjen e Krets prej venecianve, si dhe trheqja e tij nga disa fronte lindore n prballje me rust etj. Por, nse do t duhej t prkufizonim dimensionet e veprs s ktij shqiptari, si i pari i ksaj fare n fronin e Vezirit t Madh n Perandorin Osmane, ndoshta do t shkonte m mir prcaktimi q studiuesi Mariot i ka br Qypriliut n veprn e tij, The Easter Question..., duke theksuar: Sukseset brilante t flots veneciane kundr forcave osmane n Egje dhe Mesdhe, t lidhura kto me degjenerimin dhe korrupsionin galopant t sulltanve dhe administrats osmane n trsi, dukej qart q, n mesin e shekullit XVI, po krcnonin me shthurje dhe shprbrjen e pashmangshme t tr Perandoris. Ajo kishte arritur kshtu n pikn m t ult dhe kritike t saj. Por, tamam n kt koh t pashpres, n vitin 1656, Perandoris i rikthehet nj ringjallje e pabesueshme!!! Kjo ringjallje u dedikohet energjive vigane dhe t mahnitshme, aftsive t shklqyera t nj njeriu t vetm shqiptarit Mehmet Qypriliut... Ai pranoi t sulmonte me kuraj misionet e vshtira t ngarkuara... me nj kusht: t insistoj se do ta bnte kt vetm duke u investuar me tr autoritetin e tij absolut... Kushti i krkuar prej tij u pranua! N kto rrethana ai u hodh dhe u dedikua i tri mbi misionin e tij historik dhe ja arriti t dal fitimtar!!! ( J.A.R. Mariot; The Eastern Question An Historical Study of E u r o p i a n D i p l o m a c y , O x f o r d University, Clarendom, 1919, f.95-115) Mehmeti, ky burr shteti i shquar, q u ngjit i pari n fronin e Vezirve t Mdhenj, duke hapur rrugn pr nj dinasti t tr dhe pinjoll t tjer t mvon shqiptarsh, vdiq pak muaj pas dorzimit t detyrs dhe fronit, n fund t vitit 1661, duke ln n kt detyr t birin, Ahmet Pashn. (vijon n numrin e ardhshm)

shqip
E DIEL, 15 MARS 2009 20

NDRYSHE

KONTAKT info@gazeta-shqip.com rrethe@gazeta-shqip.com

Ka tuar mimin Nobel pr letrsin n vitin 1998 dhe sht autor i 16 botimeve mjaft t suksesshme. S fundmi ka hedhur n treg nj libr alegorik, ku rrfehet prvoja e nj elefanti q udhton npr Evrop. N nj intervist me revistn italiane, LEspresso, tregon si ka nisur t shkruaj, jetn pas mimit Nobel dhe bindjet politike

Saramago
Jam nj elefant i zgjuar
oze Saramago ka lindur n Portugali, n vitin 1922, n nj familje aq pak t msuar me t shkruarin, sa ti ngatrronte edhe emrin n regjistrin e lindjes (Saramago do t thot barishte t kqija). Ka fituar mimin Nobel pr letrsin n vitin 1998 dhe sht autor i 16 botimeve mjaft t s u k s e s s h m e. S f u n d m i ka hedhur n treg nj libr alegorik, ku rrfehet prvoja e nj elefanti q udhton npr Evrop. N nj intervist me revistn italiane, LEspresso, tregon si ka nisur t shkruaj, jetn pas mimit Nobel dhe bindjet politike. Zot i Saramago, s i n i st t shkruanit? E kujtoj shum mir. Po lexoja nj faqe t Rilke, kur papritmas m lindi nj ide, e cila m frymzoi pr t shkruar librin tim t par, Toka e Mkatit. Nuk kishte asnj lidhje mes asaj q po lexoja dhe ides. Nuk ekziston ndonj shpjegim i sakt pr kto gjra: thjesht ndodhin. Q ather, prej 62 v i tesh nuk keni ndalur m s shkruari. do t kishte ndodhur sikur t mos kishte ardhur ai frymzim? Do isha br prkthyes, besoj. Aktivitet q gjithsesi sht i lidhur me analizn e me letrsin. far sht letrsia pr ju? sht nj mnyr pr t shpjeguar at q ndjej dhe at q nuk ndjej. sht nj mnyr t jetuari, nj mnyr pr t qen, pr t analizuar realitetin prreth. far msohet duke shkruar? Po ju ndryshoj pyetjen. Si msohet nga e ecura? Duke ecur! Kshtu q prgjigjja sht: duke shkruar. Duke shkruar shum. Dhe duke lexuar, natyrisht. T f l a s i m p r ro m a n i n H i stor i a e Elefant i t. Prse ken i zgjedhur kt h i stor i t vrtet? Shum personazhe prplasen me njri-tjetrin gjat zhvillimit t ngjarjeve, hyjn e dalin, shpesh me tone komike...

Hoze

Jemi t vdekshm dhe do t ishte udi po t mos ndaleshim te vdekja. Por jo sepse i trembemi: frika nga vdekja sht m e vogl nga sa besohet. Msohemi me iden se do vdesim dhe prpiqemi t jetojm sa m mir t mundemi

far efekti donit t krijonit? Mendova se do ishte nj histori origjinale: nj elefant q sillet npr Evrop, duke vrejtur sjellje pak a shum t uditshme. Kafsht jan shpesh m t ndjeshm e perceptues se njerzit. Prve ksaj, ai libr nisi si tregim e mbaroi roman. E shkrova menjher pas nj smundjeje t rnd dhe m lodhi shum. T shkruarit ju ndihmoi pr t ln pas dobs i n ps i kofizike pas smundjes? Do t thosha se sht pikrisht kshtu: forca magjike e letrsis! Te mua, t paktn, bn kt efekt. Nuk e kam t vshtir t prqendrohem mbi nj flet letre. Prkundrazi, e l botn jasht n astin kur ulem t shkruaj. Nj her shkrova nj roman t tr me puntort q vazhdonin punn n shtpi, duke br shum zhur m. Ndrkaq, as q i dgjoja! T i kthehem i elefant i t . S i mund t shprehet perceptimi apo ndjeshmria e kafshve? Qeniet njerzore jan vrtet shum t veanta. Nuk mund t them se nuk jan t ndjeshme, e megjithat jan t vetmet q nuk msojn nga prvojat dhe historia e tyre. Thuhet se qenia njerzore sht e vetmja qenie e gjall n gjendje t pengohet dy her n t njjtin gur. Kjo sht nj thnie e urt portugeze n fakt. Un them, sikur t ndodhte vetm dy her, do t qem me fat. Bhet fjal pr nj pafundsi pengimesh, e gjithnj te i njjti gur. Duket se nuk duam t msojm nga gabimet tona. Ndrkoh q, n rast se pr shembull nj mace bie n nj kurth e mbetet e plagosur, ajo nuk kalon m andej. Ose n rast se del e jerr nga beteja me nj mace tjetr, i rri larg n t ardhmen. Ndrsa qenia njerzore shkon t luftoj n Irak jo nj her, por dy. A nuk sht pr t vrar mendjen? Don i t thon i se qen i et njerzore jan t paafta t nxjerr in msime nga prvojat q u v prpara jeta apo historia?

Sigurisht q jan t afta, por nuk duan. Pr shembull, italiant nuk kan msuar asgj prej prvojs historike, dhe m duket se as q kan qejf ta bjn: i referohem qeveris aktuale. Ti kthehemi Solomonit, far vren elefant i s i mpat i k gjat rrugtimit t tij? Mungesn e koherencs n sjelljet e qenies njerzore n p rg j i t h s i , t e n d e n c n imperialiste, etjen pr pushtet e pushtime, me t ciln qenia njerzor nuk ngopet dot kurr n kurriz t m t dobtve. Solomoni mendon: Njerzit jan vrtet shum t ngjashm me ne kafsht, por shpesh shum m t kqij. Po ju jap nj shembull. Solomoni kalon Alpet, pikrisht si Aleksandri i Madh para shum shekujsh. Kalon n krahun italian, ku emrat e rrugve jan shkruar n gjermanisht dhe habitet. Gjuht m t forta glltisin m t dobtat, ja nj realitet q ka ekzistuar gjithmon. Drama ju lejon t shprehni opinionin personal mbi temat aktuale? Po. Besoj se sht e natyrshme pr nj autor t shprehet mbi temat aktuale, veanrisht n form kritike. sht nj prej funksioneve t letrsis. Nuk ju duket kshtu? Pra, tr i llet art i st i ke mund t shrbejn pr t i dhn bots mesazhe e pr t dnuar padrejtsit? Jo domosdoshmrish, por sht nj mundsi q ekziston dhe sht mir t shfrytzohet, sigurisht pa e tepruar. Them se sht nj tendenc e natyrshme, q n disa raste nuk shfrytzohet si duhet. N tre prej romaneve tuaj t mparshm, Traz i m i i vdekjes, Verbr i a dhe Ese mbi qartsin, vdekja sht e kudondodhur. Prse kaq dendur kjo tem? Jemi t vdekshm dhe do t ishte udi po t mos ndaleshim te vdekja. Por jo sepse i trembemi: frika nga vdekja sht m e vogl nga sa besohet. Msohemi

me iden se do vdesim dhe prpiqemi t jetojm sa m mir t mundemi. mimi Nobel sigurisht ua ka ndryshuar jetn: pr mir a pr keq? Sigurisht q e ka ndryshuar: e ka br m t ndrlikuar, gj q ndoshta sht edhe normale. Por nuk m ka ndryshuar mua, ju siguroj pr kt. Jam tamam ai person q isha pa mimin Nobel. far projektesh keni pr t ardhmen? Po punoj mbi nj roman t ri, i cili duhet t mbaroj brenda nj viti, por nuk mund t them asnj fjal mbi t. Nga kndvshtrimi i besimit tuaj te komun i zm i , c i la sht e ardhmja e s majts n bot? F i lma e art i kuj mb i v i tet e terror i t, pr shembull, kan hapur temn e dhuns pr t shtn n dor pushtetin. Nse pranohet dhuna si mjet ndryshimesh apo pr marrjen n dor t pushtetit, duhet pranuar gjithashtu q edhe pala kundrshtare do t prdor t njjtin mjet. Dhuna prodhon dhun. M rast se duam t ndrtojm demokracin n gjith botn, gj q m duket absolutisht e domosdoshme, duhet t llojm me konkretizimin e ideve t s majts s vrtet socialiste, t bazuara te parimet e barazis. Ky do t ishte nj llim i mbar. 16 nntor i n e shkuar, n prvjetorin e 86-t t lindjes, ju hapt nj blog n internet. far raporti keni me teknologjin: dashuri, urrejtje apo nevoj? Nuk ndihem shum i lidhur me teknologjin. Dhe kush sht i lidhur n moshn time? Progresi na ofron mjete t reja, na prket ne t vendosim si ti prdorim. Kshtu q as dashuri e as urrejtje, do t thosha ve nevoj. E ndoshta edhe frymzim. Jeni akuzuar n t shkuarn pr antisemitizm. Si reagoni ndaj ksaj akuze? (Ngre duart) mund t bj tjetr? Marr nga LEspresso

shqip
E DIEL, 15 MARS 2009

BOTE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

21

Kriza mbledh ministrat e grupimit G20


U diskutua dje n Londr pr stimulimin e ekonomive dhe daljen nga recesioni
inistrat e shteteve m t pasura dhe ekonomive t mdha n zhvillim t grupit G20 u takuan dje n Britanin e Madhe pr t shqyrtuar edhe m tej rrugn q duhet ndjekur pr zbutjen e krizs m t rnd globale n dekada t tra. Ministrat e ktyre vendeve, t shoqruar nga krert e bankave qendrore, diskutuan pr stimulimin e ekonomive dhe daljen nga recesioni. Shtetet e Bashkuara t Ameriks e vn theksin te shtimi i shpenzimeve publike, por disa prej qeverive evropiane krkojn m shum prqendrim te rregullat pr kontrollin e tregjeve nanciare. Po krkohet gjithashtu edhe koordinimi i axhendave pr nj

gjitha problemet, tha ministri britanik i kabinetit pr rrjetin BBC. Sigurisht, kur ke 20 njerz n nj dhom, do t ket diferenca opinionesh. Secili nga

vendet duhet t vendos si t veproj me ekonomin e vet. Ai shtoi pr BBC-n se t gjith t pranishmit n takim pranonin se bota po prballet me rrethana t

jashtzakonshme dhe se shtetet gjendeshin para detyrimit pr t mos br gjithka lipsej pr t mbshtetur ekonomit. Nuk bhet fjal ve pr nj nevoj

ekonomike, por po t marrim parasysh se 90 milion njerz npr bot rrezikojn ti kthehen varfris, sht gjithashtu nj domosdoshmri morale.

Mosk

Bombardues rus n Kub e Venezuel

Evropiant kan ln t kuptohet se nuk kan ndr mend t shpenzojn edhe m shum fonde pa par rezultate
takim tjetr t G20-s n Londr. G20 sht nj grupi informal, i prbr prej shteteve m t fuqishme n Evrop, t cilat s bashku prfaqsojn 85 pr qind t ekonomis botrore. N t prfshihen Argjentina, Australia, Brazili, Kanadaja, Kina, Franca, Gjermania, India, Indonezia, Italia, Japonia, Meksika, Rusia, Arabia Saudite, Afrika e Jugut, Koreja e Jugut, Turqia, Britania e Madhe, Shtetet e Bashkuara t Ameriks dhe Bashkimi Evropian. N hapjen e sesionit t djeshm, ministri i kabinetit britanik Alister Darling, prgjegjs pr financat dhe ekonomin e vendit, tha se ishte i sigurt se takimi do t arrinte sukses n tri qllimet e tij kryesore: mbshtetjen e ekonomive, nxitjen e kreditimit bankar dhe sigurimi se veprimet do t jen t dobishme pr gjith ekonomin botrore. Shtetet e Bashkuara t Ameriks, me mbshtetjen e Britanis, krkojn q qeverit e tjera, veanrisht ato t Evrops kontinentale, t veprojm edhe m energjikisht pr t nxjerr ekonomit nga recesioni. Por, evropiant kan ln t kuptohet se nuk kan ndr mend t shpenzojn edhe m shum fonde deri n astin kur t vrehen rezultatet e nancimeve qeveritare t deritanishme. Kancelarja gjermane, Angela Merkel, tha ksaj jave se prpjekjet nuk duhet t prqendrohen te shpenzimet e mtejshme, por te ngritja e nj sistemi q do t ndalonte prsritjen e t tilla krizave n t ardhmen. Pas nj takimi kok m kok po t shtunn me Kryeministrin britanik Gordon Braun, Angela Merkel bri me dije se paketat ndihmse t deritanishme t shtetit gjerman zinin 4.2 pr qind t GDP-s s vendit. Gjithashtu tha se Gjermania ishte avangard n t gjith Evropn n kt kuadr, duke shtuar se duheshin pritur efektet e paketave t deritanishme prpara se t vendosej pr paketa t reja ndihmse. Gordon Braun u shpreh se t gjitha shtetet kishin marr masat prkatse pr t dal nga kriza dhe se tani shtetet e G20-s duhet t prqendrohen te marrveshjet e prbashkta pr politikat monetare dhe mbikqyrjen e bankave. Ndrkaq, Alister Darling, i cili edhe po drejton kt takim n Suseks, hodhi posht zrat q isnin pr mosmarrveshje dhe ashprsime tonesh mes antarve t grupimit G20. N prgjithsi besoj se kemi gjetur gjuhn e prbashkt mbi t

j ocer i lart i forcave ajrore ruse tha t shtunn se Presidenti venezuelas, Hugo avez, kishte ofruar nj ishull si baz t prkohshme strategjike pr bombarduesit rus. N nj deklarat pr agjencin e lajmeve Interfax, she i Shtabit t Forcave Ajrore t distancave t largta, Anatoli Zhikharev, shtoi se edhe Kuba mund t shfrytzohej pr nj qllim t till. Gjithsesi, Kremlini nnvizoi se situata n fjal sht hipotetike. Ushtria po et pr mundsi teknologjike, kjo sht e tra, tha pr The Associated Press Aleksei Pavlov, nj zyrtar i Kremlinit. Mund t komentonim vetm n rast se situata do t shnonte zhvillime. Gjenerali Anatoli Zhikharev tha se avez kishte vn n dispozicion nj ishull t tr bashk me nj aerodrom dhe se n rast t nj vendimi t mundshm politik, mund t bhej i mundshm prdorimi i ishullit nga forcat ajrore ruse.

sht e qart q disa lider arab i jan bashkuar konspiracionit kryqtaro-sionist

Bin Laden: Ofensiva izraelite n Gaza, nj holokaust


N
nj regjistrim audiofonik, autenticiteti i t cilit sht i paprovuar, lideri i Al-Kaeds, Osama Bin Laden, u bn thirrje myslimanve t lirojn Irakun e Palestinn, duke e cilsuar ofensivn izraelite n Gaza nj holokaust. Rrjeti Al Xhazira e publikoi mesazhin zanor t shtunn, por pa qen n gjendje t thoshte me siguri nse zri ishte i Bin Ladenit. Gjithashtu nuk bri me dije si e kishte shtn n dor

Itali

Martesa n Ballkonin e Zhuljets


allkoni ku sipas Uilliam Shekspirit, Romeo i shprehte adhurimin s dashurs s zemrs, Zhuljets, s shpejti do t vihet n dispozicion t ifteve q martohen. Autoritetet e qytetit t Verons kan vendosur ta forcojn edhe m tej imazhin e tij romantik. Shtpia dikur i prkiste familjes Kapelo me shum gjasa te kjo familje u bazua Shekspiri pr t krijuar Kapulett te drama e tij Romeo dhe Zhuljeta. Megjithse disa historian kmbngulin se mungojn provat pr ta vrtetuar kt teori, ballkoni i ndrtess s shekullit XIV mbetet nj prej destinacioneve turistike m t krkuara. Q prej muajit t ardhshm, kushdo dshiron mund ta prdor kundrejt pagess si vend i veant pr t konsumuar astin e martess. Por prpara se dikush t vendos ta zgjedh si vendin e duhur pr tu martuar, duhet t pyes pr mimin, i cili pr ata q nuk jan rezident t Bashkimit Evropian shkon deri 1 300 dollar.

Holokausti i Gazs sht nj ngjarje historike dhe nj pik kthese tragjike, thuhej n mesazhin e liderit islamik
regjistrimin. Holokausti i Gazs sht nj ngjarje historike dhe nj pik kthese tragjike. Rruga e rikthimit t Al Aksas krkon lidershipin e duhur, thuhej n mesazh, duke iu referuar xhamis s Jerusalemit, q konsiderohet vend i shenjt, i treti pr nga rndsia n botn myslimane. Sipas liderit t Al-Kaeds, xhamia duhet liruar me do kusht nga kontrolli izraelit. N mesazh shtohej se sht m se e qart q disa lider arab i jan bashkuar konspiracionit t aleancs kryqtare-sioniste

kundr palestinezve t Gazs. Jan pikrisht ata q Amerika i prshkruan si lidert e moderuar t bots son, vazhdonte mesazhi. Bin Laden u krkonte t gjith myslimanve t ndihmonin kryengritsit irakian, n mnyr q t mund t mposhtin aleatt e

sionistve (Shtetet e Bashkuara t Ameriks). Pas ksaj, zri i ftonte lufttart ti drejtoheshin Jordanit pr ta liruar gjith Palestinn nga pushtimi izraelit q nga deti deri n lum. Me Palestin zri ka parasysh rajonin mes Detit Mesdhe dhe lumit Jordan, ku prfshihet shteti i Iz-

raelit, tokat palestineze t Bregut Perndimor dhe Gaza. N mesazhin e tij t fundit, n janar t ktij viti (edhe pr at mesazh nuk u dhan garanci mbi vrtetsin) Bin Laden thirri pr nisjen e Xhihadit, ose lufts s shenjt, pr t ndaluar fushatn ushtarake t izraelit n Gaz.

shqip
E DIEL, 15 MARS 2009

22

SOCIALE

Dita e Vers

Kryeqytetasit braktisin shtpit pr festn


T gjith n qendr t Tirans pr t shijuar festimet

sht zhdukur dje bari n parkun Rinia n qendr t kryeqytetit dhe kjo jo pr shkak t ndonj katastrofe, por prej festimeve t dits s vers. Kryeqytetasit kan braktisur pr or t tra shtpit, si n qendr ashtu edhe n periferi, pr t shtitur dhe soditur mes klounve t cirkut, bands muzikore, tingujve t karaokes dhe surprizave t tjera t organizuara nga Bashkia e Tirans pr kt fest. Madje, nuk kan munguar as turmat e njerzve q kan rrethuar nga t gjitha ant pasareln e veant t mods n bulevardin Dshmort e Kombit, ku 50 vajza kan shfaqur veshjet e stiluara nga student t shkolls s ktij arti. M t knaqur n kt fest-rrokopuj t prgjithshme kan qen fmijt, q kan lodruar si elektrone t lir pa u brtitur kush, por duke u mbajtur nn vzhgim pr t mos humbur. Kndi i librave, ku shtpit botuese kan reklamuar risit e sezonit, dje ka trhequr jo pak vmendjen e qytetarve, q kan mbipopulluar bulevardin kryesor n Tiran. E ndrsa nga njra an e parkut Rinia fmijt shijonin muzikn e knduar nga bashkmoshatart e tyre, t rinjt kan zgjedhur kndin tjetr, at m pran Lans, pr t ndjekur

muzik moderne. Amvisat kan nxituar n kt dit feste, q ashtu t veshura si kan mundur pr m mir, tu drejtohen gatimeve tradicionale. Recetat e ballokumeve, apo gatimeve t tjera kan prmbushur plotsisht

knaqsin e tyre, me mendimin se t nesrmen apo n nj tjetr dit feste mund ti provojn n kuzhinat familjare. Sot qenka shum mir, po shtisim me fmijt, t bjm tjetr, sht dit vere, thot

Zanafilla

Zana e ermeniks, n legjendn pagane


ita e vers mbart me vete edhe mesazhe t trashguara q nga koht pagane. Sipas legjends, ajo prkujton ditn e daljes s zans s ermeniks, e cila njoftonte ardhjen e vers dhe rigjallrimin e natyrs. Kjo fest pagane rezulton se sht festuar q n kohrat m t lashta dhe nuk u harrua pr asnj moment, as gjat shekujve t errt t Mesjets. Vite m par, n kt dit prgatitej revania e dits s vers, por me kalimin e kohs ajo u zvendsua me ballokumen, e cila tani sht shndrruar n simbol t fests s Dits s Vers. Ve festimeve masive, ndoshta jan t pakt ata q e din se festa e vrtet nis q n ort e para t mngjesit. Tradita e do q familjart q ngrihen m hert t sprkasin me uj t freskt antart e tjer t familjes dhe ambientet e baness. Nj veprim i till lidhet me shpresn pr nj ver t pastr dhe t frytshme. M von festimet vijojn me vizita dhe drekn festive, e cila zakonisht shrbehet n formn e piknikut n hapsira t gjelbra.

Sadetja, e cila trheq me vete edhe dy kolopu faqekuq, q mbajn n duar akullore dhe tullumbace. T lumtur dhe me fytyrat q u rrzllejn jan edhe shitsit ambulant. Si pr dit feste ata nuk kan munguar q t pasurojn tezgat e tyre me gjithfarlloj lodrash pr fmij, por edhe mblsirash, akulloresh, apo bizhuterish pr mamat. E ndrsa ort e dreks u dukn sikur e fashitn nga pak festn, ajo sht ringjallur m fort gjat pasdites, teksa sht zhvendosur nga bulevardi kryesor n zonn e Bllokut. Pistat muzikore pr grupet e rokut t ardhura nga Danimarka, Holanda dhe ekia kan mbajtur ngjitur pas tyre pr shum koh mjaft kureshtar dhe prpara nisjes s koncerteve. M tej, tingujt e fort t rokut kan ndezur t gjith zonn e Bllokut, duke nisur q nga ura e Shallvareve dhe deri te prfundimi i rrugs pedonale prpara Vils 31. Ata q kan mbetur turivarur dje, kan qen drejtuesit e automjeteve, q jan detyruar t presin n radh t gjata, pr shkak t trafikut t kufizuar. E ndonse Bashkia e Tirans kishte njoftuar q m par pr kto bllokime t rrugve kryesore, srish shqiptart kan demonstruar se nuk jetojn dot pa makinat e tyre t lira a t shtrenjta. A.Rr.

Takimet

Elbasani pret mysafirt me ballokume


tur n qytet q n ort e para t mngjesit dhe m pas t gjith kan populluar zonat piktoreske prreth. N fakt, tashm sht br tradit q banor nga fshatrat e Elbasanit n kt fest t zbresin n qytet. Ora dhjet ka shnuar dhe nisjen e festimeve zyrtare. Sipas kalendarit, festa ka nisur me karnavalet, dekori i t cilave i ka dhn ngjyra dhe ka ekzaltuar atmosfern. N orn 10.00 ka mbrritur edhe Kryeministri Sali Berisha, pr tiu bashkuar festimeve t ksaj dite. Kreu i ekzekutivit sht pritur zyrtarisht nga ministri i MTKRS-s, njkohsisht edhe kreu i Qarkut t Elbasanit, Ardian Turku, si dhe shum zyrtar t degs s PD-s. Autoritetet vendore e

kot u lodh politika shqiptare t zyrtarizoj nj fest pagane t qytetit t Elbasanit n kryeqytetin shqiptar. Festa e vers, q tashm ka vite q i ka kaluar kufijt administrativ lokal, sht festuar denjsisht n qytetin e lindjes. Atmosfera e djeshme ka treguar m s miri se Elbasani ishte n fest. Aktivitetet filluan nj dit m par, pr ti qndruar besnik tradits qindrashekullore dhe dita e re i ka gjetur qytetart zgjuar. Amvisat e vjetra dhe t reja t ktij qyteti kishin dit q prgatisnin ballokumet, mblsirn tradicionale, jo vetm pr vete, por pr mijra mysafirt q u bashkuan me elbasanllinjt n kt dit feste. Banor t fshatrave prreth kan mbrri-

Takimet

Kryebashkiaku pret Berishn n Kurum, ndrsa Turku prqafon Kryeministrin n panair


me gjith zemr pr kt fest t bukur q bujaria juaj ua ka dhuruar shum qyteteve, e ka nisur prshndetjen e tij Kryeministri Berisha. Brenda ktij viti, un ju premtoj se do t nis rruga m e shkurtr q do t lidh Elbasanin me Tirann, kto dy qytete q i bashkon historia dhe kultura, po aq sa dhe tradita e fests s dits s vers, ka deklaruar kreu Berisha. Axhenda e Berishs ka

kan shoqruar m pas kreun e ekzekutivit n ambientet e panairit tradicional t dits s vers. Pr rreth 45 minuta, kreu i qeveris ka shtitur gati t gjitha pavijonet e panairit, q sht

pagzuar me emrin e fests elbasanase. Ai sht prshndetur me prfaqsuesit e pavijoneve t ktij panairi, t cilt i ka prgzuar pr prezantimin dinjitoz q i bhet biznesit elbasanas. Ju uroj

vijuar m pas me prag-prurimin e sistemit t filtrimit modern t kompanis Kurum. Ktu ai ka pasur mundsi t takohet dhe me kryebashkiakun, Sejdini. N festime kan marr pjes edhe kreu i LSI-s, Ilir Meta dhe ai i PADs Neritan Ceka, t cilt kan mbrritur ve e ve. Ministri i ri, Turku, ka prezantuar pr her t fundit si kreu i qarkut, planin urbanistik m modern pr t katr rrethet q mbulon Prefektura e Elbasanit. Pritej q n qytetin e ballokumeve t vinte si mik edhe ish-kryeministri Fatos Nano, po me gjith paralajmrimet ai nuk ka ardhur n Elbasan. Festa sht shtrir edhe n rrethinat e qytetit pr tu kurorzuar n mbrmje npr shtpit e elbasanasve. Besim Dybeli

Kuks

Breaking Views

Fier

Koncerti mbarshqiptar mbledh 10 mij veta n stadiumin e ri


ita e vers n Kuks sht shnuar me aktivitete t ndryshme, ku m kryesori ishte koncerti i madh n stadiumin e lojrave me dor, me pjesmarrjen e kngtarve t shquar nga trevat shqiptare. Rreth 10 mij spektator ishin t pranishm n koncert. Ata duartrokitn me ovacione kngtart e mirnjohur Mahmut Ferati, Shyrete Beluli, Fatmira Breani, Beglie Ahmeti, Nuhi Elezi etj. Bashkia e Kuksit ka promovuar me kt rast edhe investimin e fundit t kryer n stadiumin e lojrave me dor n shifrn prej rreth gjysm milioni dollar, duke e inauguruar pikrisht me koncertin e dits s vers. s.d.

Mir se vjen Pranver me Vodafone!


14 Mars, Vodafone Albania mirpriti ditn e vers, me nj shfaqje spektakolare organizuar n qendr t qytetit, n urn e madhe t bulevardit Dshmort e Kombit, ku kngtart m t njohur shqiptar t momentit entuziazmuan turmn duke ju rikujtuar emocionet e vers! Tradita e festimit t dits s vers me njerzit m t dashur n rrugt e Tirans, duke ofruar dhurata t thjeshta, por t przgjedhura t afrmve, sht nj nga gjrat q e bn kt dit m t bukur. Dhe far mund t jet m e przgjedhur pr t afrmit tan sesa planet e reja tarifore, t prshtatura m s miri komunikimit, ashtu sikundr

Asnj fest n qytet, banort shtegtojn drejt Tirans dhe Elbasanit


ierakt e kan festuar ditn e vers duke udhtuar drejt Elbasanit dhe Tirans. Nj pjes e madhe e tyre me automjete private, apo n mnyr t organizuar kan zgjedhur q llimin e pranvers ta presin n qytetin e Elbasanit, q sht kthyer n kryeqendr t dits s vers. Edhe Tirana ka qen nj destinacion shum i preferuar nga mjaft banor t Fierit, q duke mbetur pa asnj aktivitet pr kt fest kan shtegtuar n qytete t tjera. N Fier, festa e pranvers nuk ka ndryshuar nga ditt e zakonshme. T moshuarit si prdit mbushn lulishtet dhe nj pjes e t rinjve si zakonisht kan baritur lokaleve. m.t.

dhe idet e veanta q mund t gjenden pran dyqaneve Vodafone. Festimi i dits s vers do vit, sht kthyer n nj festim t dashur pr t gjith ne, dhe Vodafone Albania me prkushtimin ndaj klientve dhe mbshtetjen ndaj artit, i ofroi kryeqytetasve nj koncert special, q do t kujtohet gjat. Me nj sken t dizajnuar nn tapetin e kuq dhe me qindra flutura shumngjyrshe q lidhnin 2 pjest e urs s madhe, Vodafone Albania mirpriti kngtaret m t njohur shqiptar. Asgj nuk mund t ishte m e bukur dhe trheqse se sa mnyra e veant q Vodafone Albania mendoi t festonte ditn e vers, me qytetart e Tirans!

shqip
E DIEL, 15 MARS 2009

24

REPORTAZH&HISTORI

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

AFER &LARG

Rrug n t dal t Libofshs

N qendr t Libofshs

LIBOFSHA Nj rrugtim mes Semanit dhe Ardenics


FATOS BAXHAKU

t, Manastirin e Ardenics, e shohim q nga larg, teksa jemi duke udhtuar nga Lushnja drejt Fierit. I mbshtjell nga rojet, qiparisat e lart, duket shprlls ndaj bots q glon posht tij. Njsoj sikur ta dij se sa kalimtar jan fatet q kalojn me nxitim n kmbt e kodrs ku sht ngritur. Nuk kemi ndrmend t ndalojm n manastirin hijernd. Tashm, i vendosur n gjysmn e udhrrmeve turistike t bots, ai sht br fort i njohur. Duket se llesat e manastirit shkojn shum larg n histori, andej nga fundi i shekullit XIII, kur kto an bnin pjes n Despotatin e Epirit. Kisha e par i kushtohej Fjetjes s Shn Mris, nj dit shum e shnuar pr ortodokst, q prkujtohet do 8 shtator. Duket se ajo sht ngritur mbi nj kish edhe m t vjetr q, nga ana e saj, ishte ndrtuar mbi themelet e nj tempulli pagan q i kushtohej Artemiss. Ka q thon se pikrisht nga kjo lidhje vjen edhe vet emri Ardenic. Kisha u rindrtua dhe u rishugurua m 1743-shin me fondet e dhna prej besimtarve nga vendi dhe nga Voskopoja. Kambanorja e saj sht e von, e vitit 1925. Nj vit pas rindrtimit kisha sht pikturuar nga vllezrit Konstantin dhe Athanas Zogra. Dy ngjarjet m t mdha, q lidhen me t, jan shum t ndara n koh. E para sht martesa e Sknderbeut dhe Doniks, e dyta ka ndodhur m 1932shin, kur nj zjarr i madh shkatrroi gjith bibliotekn e manastirit. Shum dokumente me vler u prpin pa kthim nga gjuht e akve. Pastaj manastiri ka kaluar ciklin e pashmangshm: repart ushtarak-monument kulturelokal pr t ngrn zhaba Iu kthye Kishs Ortodokse Autoqefale t Shqipris nj t premte Pashksh t 1996-s. E lm manastirin e famshm n madhshtin e tij dhe, n t dal t Mbrostarit, nj komun periferike e Fierit, kthejm drejt detit, pr n Libofsh. Jemi nisur pr n kt zon me nj qllim: pr t par vende e dgjuar histori, t cilat manastiri i vjetr i ka ln disi n hije. Libofsha sht qendr e nj komune t gjer, afr 100 kilometra katror, q shtrihen n Veriperndim t Fierit, mes Adriatikut dhe Ardenics. N t banojn rreth 11 mij myzeqar t ndar n 11 fshatra. Te varri i Shn Kozmait Mbas Mbrostarit vjen Petova, nj fshat i madh, i strukur n kmb t disa kodrave t buta shum t gjelbra. Pas tij nis Fusha e Myzeqes, ajo e vrteta, ajo pa an e pa fund. M tej, n an t rrugs

Kisha e Shn Kollit

na tregojn nj grumbull shtpish q duken m pak t mbajtura se sa ato q kemi par deri m tani. I takojn fshatit me emr t uditshm ipllak. Vetm pak minuta pas tij shohim objektin e par t kultit. Jemi n Rreth-Libofsh. Ajo q shohim sht nj xhami e re, e vendosur mbi nj t ngritur, aq sa mund t jet i ngritur terreni i ktyre anve. Kolegt tan erak na rrfejn se ktu banojn shum familje boshnjake, nga ato q nisn t vendoseshin q nga Durrsi deri n Fier pas 1881-shit, vit n t cilin nisi zbatimi i Kongresit t Berlinit, i cili shum troje t banuara nga myslimant ia dha ose Austro-Hungaris, ose Malit t Zi. T friksuar nga ardhja e gjaurrit, shum familje boshnjake iu lutn Sulltanit q ti vendoste n tokat e tij. Kshtu patn mbetur nj pjes n rrethinat e Shijakut t sotm dhe nj pjes ktu, n Rreth-Libofsh. Asokohe krejt fusha nga Durrsi n Fier i prkiste nns s Sulltanit, nj mnyr e athershme pr t thn toka shtetrore. Boshnjakt e ktushm duket se i jan rikthyer identitetit t tyre t vjetr. Q m par kishim vn re n an t rrugs nj tabel q reklamonte punime duralumini. Duli shkruhej n t. Deri para disa viteve me siguri Duli ishte thjesht Dule. Mbi nj lokal, q dallon nga t tjert,

shohim t valviten bashk flamurin anglez dhe at shqiptar. Na thon se kt lokal e ka ndrtuar nj anglez i uditshm, i cili vite m par kishte ln Anglin pr tu vendosur pikrisht ktu, n zemr t Myzeqes. Anglezi paska mbajtur edhe nj emr shqiptar. Se Fatos, se Fatmir, vrasin mendjen kolegt tan. Historia e tij na kujton nj anglez tjetr: t njohurin W.M. Leak, koloneli q jetoi disa vjet n oborrin e Ali Pash Tepelens dhe q udhtoi n krejt Shqiprin e Jugut. N kto an Leak pat ardhur n shtatorin e 1805-s. Nuk ka ln shnime shum t hollsishme. I drrmuar nga ethet e malaries, ai nuk mund t mbahej as n kal. Vet rrfen se kt rrug e ka br shtrir mbi nj qerre myzeqare. Ka fjetur nj nat n Manastirin e Kolkondasit (atje ku jemi nisur t shkojm), nj nat tjetr n Ardenic dhe t fundit n nj depo mes fuive, koshave dhe thasve me drith. Pas Rreth-Libofshs marrim rrugn n t majt. Ja atje posht! Atje prtej n mes t fushs, ajo shtpia e kuqe ka qen shtpia ku kemi banuar. Dikur ishte shtpia e beut, dgjohet t thot Llazi. Ky sht nj miku yn nga Libofsha. Esht msues n shkolln fillore, por edhe veprimtar i Mitropolis s Beratit, nga varen kishat e ksaj ane. Vetm pas

pak minutash jemi krejt n an t Semanit, ose m mir me thn, lumit t shkurtr q bashkon ujrat e Osumit dhe t Devollit. N llim dgjojm trokitjen e veant q bn ekani i muratorit kur godet mbi gur, pastaj shohim disa skela dhe m n fund shohim dy ngrehina t

vjetra fare afr njra-tjetrs. Disa mbeturina muresh rrethuese mbahen ende n kmb prreth tyre. Jemi n Manastirin e Shn Mris n Kolkondas. Deri para pak vitesh e gjith kjo zon ishte e mbuluar nga llumi q sillte Semani prdit kndej. Tani, disa kanale kulluese e mbajn manastirin n gjendje thuajse t that. Nj sistem pompash vihet n funksionim sa her q Semani zemrohet me njerzin dhe me kishat e tyre. Me siguri, Kisha e vjetr e Shn Mris n an t Semanit do t ishte harruar sikur ktu t mos ishte varrosur m 24 gusht 1779 murgu Kozma. Ky, q n vegjli quhej Kosta, kishte lindur n nj fshat t Etolis malore n Greqin e sotme. Vinte nga nj familje e varfr, por thon se ka qen shum i etur pr dije. Pas shkollimeve t para Kosta vishet murg n nj manastir n Malin Athos. Kshtu nis rruga e tij e gjat. Pati br katr udhtime n Shqiprin e Jugut, Thesali, Maqedoni dhe deri n Serbi. Predikoi ruajtjen e ortodoksis dhe hapjen e shkollave, n gjuhn greke sigurisht. Kjo ishte e vetmja gjuh shrbimi q Porta e Lart i kishte njohur Patrikans s Stambollit. N udhtimin e tij t fundit kaloi pikrisht n kto an. Shkolla e tij e fundit u hap pikrisht n Kalkondas. Autor t vjetr dhe historian t kishs e lidhin arrestimin dhe m pas varjen e tij me hebrenjt e Beratit. Sipas tyre, kta q nuk ishin edhe aq t pakt n at koh, organizuan gjithka. Vetm veprimet e hebrenjve nuk ndalen. Blen pra, paguan Kurt Pashn me 50 qeska aspra dhe e bindn q ta prisnj Kozman. Po ky vazhdonte punn, thuhet n nj botim t kishs ortodokse. Ka gjas t jet e vrtet. Turmat q nisn ti shkonin pas predikuesit nisn t shtohen ca si frikshm. Shum pronar tokash dhe tregtar nuk po i shihnin m njerzit t punonin. Pastaj vet Kozmai kishte predikuar si dit pazari, ditn e shtun, sabatin e shenjt t hebrenjve. Pr kta t fundit kjo gj ishte nj fyerje e padgjuar. Por mbase e gjith kjo histori ssht gj tjetr vese nj zgjatim n koh t vona i tradhtis biblike t Juds n Darkn e

Shn Gjergji i Libofshs

shqip
E DIEL, 15 MARS 2009

REPORTAZH&HISTORI

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

25

Aliu dhe Kozmai, dy miq t uditshm


D
isa e quajn lidhjen e tyre hyjnore, t tjer t uditshme, ca t tjer akoma naive. Sido q t jet, lidhja e fort mes murgut Kozma dhe Ali Pash Tepelens sht e provuar. Sipas nj legjende fort t prhapur, Kozmai u strehua n Tepelen nga Hanko, e ma e Aliut, n kohn kur ky i fundit ishte n arrati. Pikrisht n at koh, pak koh para vrasjes s Kozmait, murgu i ka parashikuar t ardhmen pashait t ardhshm: Do t bhesh njeri i madh, do t sundosh gjith Shqiprin i ka thn Kozmai, Aliut do t nnshtrosh Prevezn, Pargn, Sulin, Delvinn, Kardhiqin dhe pjesn e Kurt Pashait. Do t lsh emr t madh n bot. Ky sht vullneti i Providencs Hyjnore. Por vetm kujtohu, q gjat gjith kohs s pushtetit tnd t duash dhe t mbrosh t krishtert n do q t mbetet pushteti edhe te pasardhsit e tu. T dy bashk pastaj thuhet se kan udhtuar n disa fshatra t tjer. Para se t ndahen, Aliu e ka pyetur Kozmain nse do t shkonte apo jo n Stamboll. Do t shkosh, por me mjekr t duke profetizuar kokn e prer t Aliut n kryeqytetin osman. 34 vjet pas vrasjes s Kozmait, n shtator t 1813-s, Aliu i shkruante myzeqarve: Tek juve rum (ortodoks) t Beratit, myzeqar dhe vlleh grabovar, katunde dhe iiqe. Ju lajmroj se ja tek vura nj epitrop q t m ndreqin manastirin e Plakut, Kozmait dhe ndihmova edhe un me t holla dhe t ndihmoni edhe ju si tju thot dhespoti, me qllim q t ndreqet ky manastir. Dhe pr ata q nuk do t japin ndihmn e tyre, do t m mbetet hatri dhe do ti paguajn dysh. Ashtu si ju urdhroj, kshtu t bni pas ktij vendimi. Nj vit m von, Aliu drgoi n Berat pr punn e manastirit Jusuf Arapin, dorn e tij t gjat. Askush nuk do t guxonte t bnte numra. N vitet e fundit Ali Pasha dhe e shoqja e krishter, Vasilika, luteshin para nj kutie t argjendt, ku ishte vendosur kafka e murgut Kozma. Aliu kishte besim se Plaku, apo Baba obani, sikurse e quanin myslimant Kozmain, do ti ndihte deri n fund.

kuqe, i sht prgjigjur murgu, Shn Kozmai

Fundit. Si do q t jet, murgu Kozma u burgos me urdhr t Kurt Pashs dhe m von u var. Ishte 65 vje. Kufoma e tij u gjet n Seman, n afrsi t manastirit t vjetr, nga nj lundrtar q kalonte aty pari. Trupi u varros n Kishn e Shn Mris dhe pr disa koh kjo histori u harrua, deri kur Ali Pash Tepelena, miku i tij i vjetr, doli timtar ndaj Kurt Pashs. Ather, me an t nj dekreti t veant i detyroi t gjith besimtart ortodoks q t jepnin ndihma n t holla pr ngritjen e nj kishe n kujtim t murgut Kozma. Kshtu u ngrit brenda manastirit dhe ngjitur me varrin e tij nj kish e re n kujtim t Kozmait. Ndrtimet e saj nisn m 1814-n. Esht pikrisht nj nga dy kishat q kemi prpara. Endemi nj her, me zhurmn e ustallarve q vazhdojn t punojn dhe me jehonn e historive t vjetra npr dy kishat. E vjetra, ajo e Shn Mris, tashm sht nj rrnoj q e ka prlar lumi. Vetm nj pjes e saj me disa afreske, tashm t zbehur dhe me odn e vogl ku u varros Kozmai mbahet ende n kmb. Pllaka e varrit t Kozmait sht ende aty. Llazi na rrfen se kur u bn punime ktu, trashsia e llumit arrinte mbi dy metra. Mbi pllakn e gurt ishte pikturuar gura e Kozmait. Me gjith nderimin e madh n botn ortodokse, Kozmai zyrtarisht sht nj shenjt i von. Shenjtrimi i tij nga Patrikana sht shpallur vetm m 1961-shin. N kto an besojn se shenjti vazhdon t bj udira. Sidomos vajzat fatpadala dhe grat, q nuk bjn fmij, besojn se do t prjetojn ndonj mrekulli nse kalojn nj nat pran varrit t tij. Edhe lipsani i shenjt, skeleti i tij, nuk shptoi nga aventurat e kohve moderne. Kur u zbulua varri nn llumin e Semanit, skeleti u depozitua pr do koh n Muzeun e Fierit, por nj dit prej ditsh ai u zhduk pa nam e nishan. Njeriu q i kishte n dorzim tha se i kishte vn n tarrac, me qllim q t mos vidheshin, por ato ishin zhdukur. Ishte si t kishte ndodhur nj mrekulli,

Manastiri i Kolkondasit, n an t Semanit

Xhamia n Rreth-Libofsh

Rrugs pr n Kolkondas

N qendr t Libofshs

por pr s prapthi. Koh m pas ato u rishfaqn dhe tani ruhen n Tiran, n qendrn e KOASH. N Libofsh, me histori e kisha E kemi t vshtir q ti rikthehemi t sotmes me gjith ato histori t vjetra q na rrotullohen ndr krye. N Libofsh, n qendr t komuns, rrim nj cop her teksa presim disa miq t tjer. Lapidari me emrat e dshmorve t lufts duket q sapo sht lyer. Menjher pas tij, nga xhamat e nj dyqani tualeti, na shikojn fotot e disa modeleve goxha t mira, si t gjitha modelet e dynjas. N shesh vazhdon nj loj e ndezur dominoje, q kush e di se sa ka q ka nisur. Prball nesh nj tabel e madhe ka mbetur q nga viti q shkoi: 1908-2008, 100 vjet shkolla e par shqipe n Myzeqe. Pyesim pr godinn ku msuesi Jovan Ndreko pat nisur t jap msim n shqip, por ajo tashm nuk sht m. Shn Kozmai, me t cilin jemi ndar vetm pak minuta m par, sht nj shenjt fort i diskutuar, mbase m i diskutuari nga historiograa shqiptare, nj pjes e mir e s cils e konsideron si prhaps t helenizmit dhe prues t asimilimit t shqiptarve me an t shkollave n greqisht. Tani, vetm tre-katr kilometra larg varrit t tij, jemi prball tabels q na kujton nj ngjarje e cila ka ndodhur 129 vjet pas vrasjes s Shn Kozmait. Do ta kishte profetizuar vall shenjti nj

shkoll shqipe n kto an? Po msuesi i vjetr myzeqar si e konsideronte Shn Kozmain? Pyetje t vshtira t dyja. N nntorin e 1912-s, kndej kaloi Ismail Qemali gjat rrugs nga Durrsi pr n Vlor. Kronikat thon se i prir nga Toni Kilica, kryebashkiaku i par i Fierit, Ismail Qemali, bujti nj nat n konakun e Medin bej Leskovikut. Mbase pikrisht n at shtpin n mes t fushs, ku kishte jetuar m par edhe Llazi, miku yn. N dimrin e 1913-s, mbi 20 mij ushtar turq t Armats s Vardarit, e shkatrruar nga aleatt ballkanik, u trhoqn n Shqipri, asokohe shtet i pavarur, por i rrmujshm, me shpresn se do t imbarkoheshin n Durrs pr n Atdhe. Kampi i ushtris s mundur u ngrit pikrisht n zonn mes Libofshs dhe Grizs. Ekrem bej Vlora dhe Qemal bej Vrioni i bjn nj vizit Zeki Pashs, komandantit t armats turke. Esht nj rrm i trisht ai q ka ln pas beu i Vlors n kujtimet e tij. Nj fush e pamat, e prbaltur, e fshikulluar nga shiu i pareshtur, e mbushur me trupa ushtarsh q jepnin shpirt nga uria, tifoja, fruthi. Njerz t paveshur, t plakitur, mjeran tashm me shpres t humbur, q silleshin vrdall n nj humbtir n an t Semanit, pa e ditur as vet se dreqin kishin dashur ktu. Pr ne t tre, Qemal Vrionin, Avni Delvinn dhe pr mua shkruan Ekrem bej Vlora ngritja e familjeve tona kishte nisur me rrezet e diellit t ksaj Perandorie, ndrsa tani po kridheshim n mjegulln e nj t tashmeje t luhatshme dhe t nj t ardhmeje edhe m t pasigurt Mua m kapi trishtimi (sot nuk kam prse ta mohoj) pr kt fund t rrugs son t prbashkt, aq t gjat e t ngarkuar me aq shum ngjarje. N zonn e Libofshs vite m pas sht zhvilluar edhe nj ngjarje tjetr, q mbase mund t kishte ndryshuar bilancin e njrs prej faqeve m t njohura t historis s Shqipris: Revolucionit t Qershorit t 1924-s. N maj t 1924-s

n kto an ishte vendosur fronti mes forcave fanoliste, t komanduara nga majori Taip Shkodra, dhe atyre prozogiste, t komanduara nga kapiten Dema. Duket se t dytt kan qen gati ta shtypin kundrshtarin, porse Kryeministri i ri, Iljaz bej Vrioni, pati dhn urdhr q t shmangej do vllavrasje. Kush e di se si do t shkonte puna, nse Dema do t tonte mbi Taipin. Ja ku kan mbrritur miqt tan. I pari na udit me emrin e tij: Anton Beltoja. Na duket vetja sikur jemi diku n Shkodr, a n rrethinat e saj dhe jo n zemr t Myzeqes. Antoni sht muzikant. Jet e mot sht marr me kngn e fmijve. Nuk ka gj m t bukur se sa kur kndojn fmijt thot po mua, kush e di se prse fmijt e Libofshs m duken m t mirt. Ju vetm ta kishit par korin me 400 fmij q dha koncert ktu m 7 Mars. Nj gj madhshtore. Pastaj Antoni nis t na rrfej historin e familjes s tij. Esht si t rishohsh nj cop Fier t vjetr. T part kan ardhur ktu n llim t viteve 20 vllezrit Beltoja, njri nga t cilt babai i Antonit. Makinat asokohe ishin fort t rralla dhe puna si shofer quhej nj gj e privilegjuar. Kshtu, dy vllezrit u vendosn n Fierin e porsakrijuar asokohe. Xhaxhai im ka qen dhndr i Jani Mings dhe ka qen pikrisht ky xhaxha, Kol Beltoja, q ka transportuar trupin e Avni Rustemit deri n Vlor. Antoni tani sht edhe veprimtar i kishs. Nj kish e re katolike sht ndrtuar n t hyr t Patosit. Jemi aty te 400 besimtar katolik n zonn e Fierit, thot Antoni. Miku tjetr, Vlash Bardhi 65-vjear, sht tipik myzeqar me okt biond dhe me t qeshurn e pandashme. Ai na thot si rastsisht se sht edhe kryeplak i Libofshs. M shum ka qejf t tregoj pr jetn e tij t mparshme. Kemi qen t varfr n kto an. Imagjino, shtpit ishin me kallama dhe me balt. Kur iu shkrep nj her rastsisht pushka nj kushririt tim n kasollen ngjitur, plumbi desh m vrau vllan, aq t holla ishin muret thot

Vlashi - beu nuk na lejonte q t ngrinim oxhak. Po ato koh kaluan. Un vet kam punuar me autokineman. Merrja lma n Tiran dhe i shfaqja npr fshatrat e zons ton. Kam punuar edhe n vatrn e kulturs n qendrn e zrit. Ju et Radio Libofsha, kshtu i nisja transmetimet. Ka qen nj pun e bukur. N qendr t Libofshs loja e dominos ka mbaruar. Vetm pak kalimtar shpejtojn t futen n shtpi para se t zr srish shiu. Ne marrim rrugn drejt kishs m t njohur t Libofshs, Shn Gjergjit. Pr fat rrugs takojm Zoin, kujdestarin e kishs. Ky e kthen sakaq motorin dhe na shoqron deri lart n maj t kodrs ku ndodhet kisha, n dern e s cils sht shkruar 1776. Nj cop her zhytemi n nj atmosfer q duket sikur nuk i prket ksaj bote. Ikonat e Shn Gjergjit, mbrojtsit t ushtarve, duke vrar kuedrn jan varur gjithandej. Ca kilometra m tej, mbi nj kodr tjetr ngjitur me fshatin Vanaj, vizitojm srish nj kish t vjetr. Esht Shn Kolli, q duhet t jet edhe kjo e shekullit XVIII. Neve na bn prshtypje kambanorja e saj krejt e veant, e tra prej druri. Kshtu kan qen dikur krejt kambanoret e kishave t Shqipris. Posht nesh, matan qiparisave, deri n det, shtrihet Myzeqeja, fusha e pamat, e mbushur plot histori. Autori falnderon posarisht zotrinjt Kleanthi Gjini dhe Pllumb Metaj pr ndihmn e dhn gjat realizimit t ktij reportazhi. (M gjer shiko: Fani Mihallopullo, Kozmai nga Etolia, prktheu Dhimitr Beduli, Neraida, Tiran 1999; Eqrem bej Vlora, Kujtime, Vllimi II, prktheu Afrim Koi, SH.L.K., Tiran 2001; Dionis Papa, Berati dhe Krishterimi, Jonalda, Berat 2001; Pllumb Xhu, Dilemat e Arbrit, Pegi, Tiran 2006; Uilliam Martin Lik, Udhtime n Shqiprin e vezirve, prktheu Nestor Nepravishta, Migjeni, Tiran 2008).

shqip shqip
E DIEL, DIEL,15 15 MARS 2009 MARS 2009

27

SPEKTAKEL
Zhuljeta

27

& TELEVIZION

Bjordi, Arjoni dhe Adi kan qen protagonistt e mbrmjes s djeshme. Pr secilin prej tyre, "Vllai i Madh", kishte menduar nga nj surpriz. Bjordit, me rastin e ditlindjes, Big Brother i dorzon nj zarf, Arjoni ka realizuar nj videomesazh pr Roseln, ndrsa Adi ka par n monitor nj mesazh prej nipit t tij
irita, Zhuljeta, Adelajda dhe Qetsori kan zhvilluar betejn e radhs. Katr banort, katr prej konkurrentve m t fort brenda shtpis s Big Brother kan marr pjes n sfidn mes njri-tjetrit. Me votat e publikut, Zhuljeta sht e treta banore q l prfundimisht shtpin e Big Brother 2. T sfidonte gjith konkurrentt e tjer, ishte motoja e saj n kt loj. Por aventura e saj ka prfunduar ktu. Spektaklit t mbrmshm n Top Channel, kushtuar Big Brother Albania edhe nj her nuk i kan munguar emocionet dhe surprizat e mdha. Adela-Bjordi, imazhe ekskluzive nga dhoma e rrfimit Arbana lajmroi dje disa imazhe ekskluzive nga shtpia e Big Brother, imazhe q na vijn nga dhoma e rrfimit. Jan t prfshir dy personazhe t rndsishme e t prfolura brenda shtpis, Adela dhe Bjordi. Mbrmjen e djeshme u shfaqn n ekran, ekskluzivisht pr publikun e Top Channel, sekuenca t patransmetuara m par nga ditlindja e Bjordit. T gjithve na kujtohet se Adela vendos ti bj nj surpriz Bjordit pr ditlindje. Por ndodhi gjat kohs q qndruan vetm n dhomn e rrfimit? Ndrkaq, gjat ksaj jave, ai djaloshi i rritur n Itali, kishte folur pr dy dyer. Ai deklaronte: Big Brother-i im ka dy dyer. Gjat mbrmjes s djeshme ai ka sqaruar pr far e kishte fjaln ndrsa

Megjithat, dihet edhe fakti se Arjonit i plqen t jet shum i qart me vajzat edhe pse atyre asnjher nuk u mjafton kjo. Arjoni gjithnj tregohet me shum mirsjellje e dashamirsi ndaj femrave, ndoshta kshtu mund t shpjegohet edhe ky raport q ka nisur mes tij dhe Zhuljets. Arbana i ka krkuar Arjonit t komentoj disa fotografi ku ai shfaqet s bashku me Roseln, ish t dashurn e tij. N dhomn e rrfimit ai realizon nj mesazh t cilin m von, Vllai i Madh ka menduar tia dorzoj Rosels n Itali. Adi dhe surpriza prej nipit Adi sht nj tjetr personazh i spektaklit t djeshm t Big Brother n Top Channel. Arbana thot se historia e tij sht gati e trishtueshme. Ai ka prjetuar momente t gjata vetmie dhe paqartsie. Njra prej arsyeve q dshironte t hynte n shtpin e Big Brother ishte se Adi dshironte t ndryshonte imazhin e tij. Arbana nnvizon se Adi me t vrtet q ka pasur nj kuraj t admirueshme q n moshn 40-vjeare t bhet pjes e lojs. Ata q e duan e mbshtesin fuqimisht e pr kt arsye Big Brother i ka br edhe atij nj surpriz. Arbana e fton Adin t shikoj n monitorin e sallonit. Nipi i tij, i komunikon dika shum t rndsishme. Pas ktij videomesazhi Arbana e lidh Adin n nj komunikim me mikun e tij, Olsi, i cili ndodhet n studio. Zgjidhet kryefamiljari i ri Kt jav, ndryshe nga java q kaloi, ishte pikrisht Aida, kryefamiljarja n

Prfundon aventurn n "Big Brother"


thoshte at fraz. Mos ndoshta pr dy vajzat Mesidn dhe Adeln? Gjithashtu, gjat spektaklit t mbrmjes s djeshme Bjordit i sht kushtuar edhe nj surpriz nga ana e Vllait t Madh. Arbana ka lajmruar se pr Bjordin ka mbrritur nj tjetr zarf, q ksaj here, pavarsisht se ai e ka n dor, do t ket mundsi ta hap vetm kur Big Brother tia lejoj. Nse e hap pa marr leje, ather Bjordi e humbet automatikisht zarfin bashk me surprizn q ai fsheh. Arjoni, videomesazh pr Roseln Ndrkaq, edhe pr Arjonin sht rezervuar nj surpriz prej Vllait t Madh. Arbana nnvizon faktin se Arjoni ka deklaruar se gjithnj ka qen n vmendjen e vajzave. Jo m kot, ajo e pyeti gjat mbrmjes s djeshme pr lidhjen e tij me Zhuljetn. Duket se sht krijuar nj raport i veant mes tyre. fuqi e cila vendosi pr kryefamiljarin e ri. Duke qen se javn q shkoi ishin vajzat ato q u favorizuan, Vllai i Madh kishte vendosur q ksaj here t jet nj djal ai q do t drejtoj buxhetin, me kusht q ai t mos e ket gzuar m par kt status. Prova e javs Arbana ka br t ditur se prova e ksaj jave ka t bj me gjenialitetin duke pasur parasysh se javn q kaloi, banort kan kryer aktivitete t ndryshme lidhur me kt tem. Arbana, u komunikoi banorve t shkonin n akuarium. Aty ata kan gjetur uniforma ushtarake. Kto uniforma ishin pr Dritanin, i cili sht vendosur t jet komandanti dhe Biken, e cila do t jet asistentja e tij. N kutin postare banort kan mundur t gjejn udhzimet prkatse pr provn e javs. Nata e mbrmshme ka vijuar me nj dark me baz peshku e shoqruar me muzik live.

shqip shqip
E DIEL, DIEL,15 15 MARS 2009 MARS 2009

28

28

e rinj LIBRAT
ALDA BARDHYLI

D
AUTORI: JANUSH VISHNJEVSKI

Titulli:Dashnorja
Botoi: OMSCA-1 mimi: 500 lek anush L. Vishnjevski u lind n vitin 1954 dhe sht nj nga shkrimtart bashkkohor m t suksesshm n Poloni, i prkthyer edhe n shum gjuh t tjera. Nprmjet romanit t tij Vetmi n rrjet, i botuar koht e fundit, ky autor sht br tashm shum i njohur e i vlersuar edhe n Shqipri. Banon n Frankfurt-mbi-Majn. Libri Dashnorja i Janush Vishnjevskit, t bn dshmitar t gjasht historive mbreslnse dashurie; ndr t tjera t njeh me sindromin e Mallkimit t Undins dhe me t fshehtat e asteve t fundit t Magda Gebelsit, natn e martess s Hitlerit me Eva Braunin. Libri t fut thell n psikologjin e femrs ku do tregim mbart n vetvete drama t jets s tyre.

AUTORI: MESA SELIMOVI

Titulli: Dervishi dhe vdekja


Botoi: Papirus mimi: 1000 lek elimovi, prsosi teknikn e monologut t brendshm, duke thurur nj ligjrim t kthjellt q e bn Dervishin nj poem t mahnitshme n proz, n mos nj paraqitje letrare t mjeteve qiellore t shprehjes, t cilat duan t arrijn Sut. Puna e tij sht qartsisht m e mira pr ti ndihmuar t huajt t kuptojn identitetin mysliman t Bosnjs n t shkuarn t tashmen dhe n t ardhmen. Vet shkrimtari ka thn n hyrje t ktij libri, se ky roman, ashtu si edhe t tjer ka t bj me gjetjen e lumturis. Dervishi dhe vdekja sht cilsuar si nj kryevepr, nj studim psikologjik imponues dhe nj roman magjepss.

shirat nuk plaken bashk me trupin. Jasunari Kavabata kishte n mndje kt fjali kur u ul pr t shkruar nj nga kryeveprat e letrsis pr moshn thyer Shtpia e bukurosheve t fjetura. Burri q besonte aq shum n ndjesit e trupit, krkonte t eksploronte n shtpit njkatshe japoneze ku t ofronin aj, dhe ku brenda dhomave me perde kadifeje t murrme mund t gjeje shtrir n shtrat bukuroshe t fjetura Ne nuk mund ta dim n Kavabata ndonjher ishte vizitor i tyre, n nj mbrmje t till marsi u fut n rrugn me drita t kuqe dhe ndali frymn tek ajo shtpi, me frikn se dikush e prgjonte nga pas. Por ajo far dim kaq vite pasi ai shkroi kt libr, sht se ai ka mundur t realizoj tablon e vrtet t nj ambienti ku vetmia krkon t bhet nj me dshirn. Jakio Mishima nj nga kritikt e njohur t letrsis s Kavabats e prshkruan at si nj burr q besonte te dashuria. Pavarsisht jets s tij gjithnj me luhatje, Kavabata deri n vitet e fundit t jets qndroi n pritje. Dashuria, sipas tij, nuk ishte gj tjetr vetm nj pritje, thot Mishima. Ndoshta letrsia e Kavabats lindi nga kjo pritje Burri q t kujton n pamjen e tij dashnort e zjarrt t geishave, sht njeriu q i dha jet historis s Japonis, duke shkrir n fjal do detaj njerz t prftuar gjat jets. Me nj ndjeshmri t thell, ai ktheu n art dshirat e fshehta t nj burri, duke i br ato t duken aq njerzore teksa i lexon n librat e shkruar prej tij. Ashtu si te Shtpia e bukurosheve t fjetura, ku askush nuk mund ta qortoj plakun Eguiku, q prtej jets n dukje t thjesht t nj burri n mosh t thyer, krkon t zbuloj srish dshirn pr jetn duke vizituar nj bujtin sekrete. sht pikrisht nj shtpi ku t moshuarit, t shtrnguar nga impotenca, kalojn natn nn shoqrin e nj vajze t fjetur, n krkim t knaqsive vizive t prfituara nga ndrrat dhe prfytyrimet, aventur q i mban t mbrojtur nga turpi i humbjes s mashkullorsis. N kt terren zhvillohen temat m t mdha e m intime t vetmis s individit, i shtyr prher e m larg nga presioni i pamshirshm i mekanizmave antinjerzor t ndrtuar nga vet shoqria. Syt e plakut po msoheshin me dritn e dhoms. I msuar t flinte n terr, pr t, ishte nj drit tepr e fort, por me sa dukej, llambat e papafingos nuk mund t shuheshin. U fut ngadal duke druajtur se vajza megjithse nuk do t kishte mundur t zgjohej. Me sa dukej ishte krejt e zhveshur. As u duk q duke ndjer afrimin e plakut, t tkurrte gjoksin, t shtrngonte vithet, apo t jepte nj shenj lvizjeje. Prej nj gruaje t re qoft n gjumin m t thell do t pritej nj reagim i pavetdijshm, por nuk bhej fjal pr gjum normal, dhe pikrisht pr kt, me kujdes akoma m t madh, duke u shtrir Eguiki zotronte nj hapsir t kufizuar. Vajza e cila flinte mbi krahun e majt, gjurin e djatht nuk e kishte t palosur n pozicionin mbrojts mbi t majtin, por e mbante kmbn krejtsisht t shtrir. Jan kto disa fjali nga romani Shtpia e bukurosheve t fjetura

Burri dhe bukuroshet e fjetura

JASUNARI KAVABATA

ku spikat prsosja e forms n rrfimin e Kavabats. Si shkrimtar, ai asnjher nuk gjykon. Ai rrfen gjithka ndodh me personazhin e tij, duke u kujdesur t tregoj dhe mendimet e tij m t fshehta Dhe ky shkrimtar kaq i ndjeshm deprton n gjumin m t thell duke u dhn jet dhe bukurosheve t fjetura nprmjet prshkrimit t gjumit t tyre. Kavabata di t shoh dhe ndrrat, aq m tepr kur ato vijn nga nj gjum i shqetsuar si ai n shtpin ku plaku Eguki hyri. sht nj gj tepr e rrall n letrsi t realizosh me gjallri t till sensin e nj jete individuale prmes prshkrimit t figurave q flen. Kavabata pr t prshkruar t parn nga bukuroshet e fjetura me t ciln 67-vjeari Eguki kalon natn shkruan: sht sikur ajo t prkdhel vetm nga fjalt. Njri gju i prthyer i vajzs shtrihej prpara: Eguki zotronte kshtu nj hapsir t kufizuar pr kmbt e veta. Vajza flinte mbi krahun e majt, nuk e kishte gjurin e djatht t palosur, mbi t majtin n pozicion mbrojts, por e mbante kmbn krejtsisht t shtrir. Eguki e kuptoi pa e vshtruar fare. Kshtu vajza q ishte br nj kukull e gjall sht pr plakun ajo jeta me t ciln mund t hysh qetsisht n kontakt, shkruan Kavabata. Por ashtu si dshirn ky roman rrfen dhe kulmin e rrnojs njerzore. N fund kur vajza zeshkane vdes dhe gruaja e shtpis thot sht dhe nj vajz tjetr apo jo? Me kt vrejtje t fundit t saj, ajo e shpie shtpin e knaqsis deri ather t mbajtur me shum kujdes n nj rrnoj njerzore q shkon tej do prshkrimi. Kjo vrejtje mund t ngjaj e rastsishme, por nuk sht. Aty pr aty ne shohim thelbin mizor t nj strukture q n pamje t par duket e ndrtuar me kujdes e n mnyr t gurt dhe ktij thelbi i prkasin gruaja e shtpis dhe plaku Eguki. Ne folm pr Shtpin e bukurosheve t fjetura, nj vepr e ardhur n shqip nga Eduard Grishaj, si nj nga librat ku mund t gjesh fuqin e madhe t t shkruarit, forcn e nj shkrimtari si Kavabata pr ti par gjrat ndryshe. Nj libr ku vetmia e nj burri t on t takosh gjith ndjesit negative q prftohen prej saj. Nj libr q i ngjason nj pritjeje, ku dhe pse personazhi ka nj mosh t thyer beson tek e bukura dhe sht n krkim t saj pavarsisht viteve Ky roman mbahet nga kritika botrore si libri m i bukur i shkruar ndonjher pr moshn e thyer. Jasunari Kavabata sht pa dyshim shkrimtari m i madh i Japonis dhe nj nga m t mdhenjt e letrsis botrore t shekullit XX. Kavabata ka lindur n Osaka n Japoni, m 14 qershor 1899. Vepra e tij e par q do ta bnte t njohur mes letrarve japonez sht Krcimtarja nga Izumi, shkruar m 1925. Jeta e tij do ti kushtohej letrsis, pavarsisht dramave t mdha q t sjell ky lloj arti n jetn private. Mjeshtr i rrfimeve melankolike, Kavabata mbahet ende sot si shkrimtari q di t tregoj me fines marrdhniet mes nj burri dhe nj gruaje. Ai sht fitues i mimit Nobel n letrsi m 1968, me librin Dashuri n vendin me dbor ku rrfehet dashuria mes nj geishe dhe nj biznesmeni nga Tokio. Vitet e fundit t jets, Kavabata do ti kaloj n nj gjendje t rnduar mendore, derisa m 16 prill 1972 ai jep fund jets me vetvrasje.

AUTORI: HALIT SHAMATA

Titulli: Nj vit i brisht


Botoi: Ombra GVG mimi: 1000 lek omani Nj vit i brisht i shkrimtarit Halit Shamata, nj tekst i shtrir n koh dhe hapsir, qysh n titull lajmron pr nj situat ndryshe n ndrtimin e realitetit letrar, krejt t ndryshm nga krijimtaria e mhershme. Me kt libr, si thnie dhe art-thnie, si mesazhe dhe prthyerje narrative dhe shprehse, si gjetje dhe shpalim, si frym dhe atmosfer, autori i njohur si poet dhe prozator, n fakt shnon fare qart nj prmas tjetr letrare, duke shprfaqur m shum se tjetrkund shenjat e nj shkrimi modern n proz. N faqet e librit m t fundit, q ta afron dhe largon prditshmrin, monotonin dhe trishtimin e saj, madje ktu ngjet edhe nj prmbysje e plot shkrimore, q shprfaq nivelin artistik, ku tashm edhe ka mbrritur autori n ligjrimin letrar, gjejm realitetin e prthyer prmes nj optike autoriale.

AUTORI: ARCHIBALD. J. CRONIN

Titulli: Rruga e Shenonit


Botoi: Besa mimi: 700 lek rchibald Cronin sht nj novelist, dramaturg dhe shkrimtar skocez. Pas studimeve n Mjeksi, ndrkoh q ushtronte profesionin, ai nisi t shkruaj edhe romanet e para me t cilat pati edhe sukses. N fund vendosi ti kushtohej trsisht letrsis. Shum libra t tij jan bestseller, t prkthyer n shum gjuh t huaja. Vlersohet te ky autor aftsia e tij e jashtzakonshme e t prshkruarit. N ndonj novel apo roman gjen t prshkruar edhe eksperiencn e tij si mjek, t prziera me realitetin dramatik, romanin romantik e kritikn sociale.

shqip
E DIEL, 15 MARS 2009

PERSONAZH

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

29

SAIMIR STRATI

Idet e tij rrokin deri n ekstremet e mjeteve pr t br art. N nj Leonardo Da Vini me gozhd, n nj kal me kunja dhmbsh apo edhe n nj mozaik mesdhetar me tapat e shisheve t vers. Pr hir t talentit, fantazis, durimit... nj rresht epitetesh t tjera, Saimir Strati ka merituar tri her Ginesin. Artisti q deri m tash kishte heshtur, apo m sakt nuk ishte ekspozuar fuqishm, u kishte dhn jet n studion e tij nj sr motivesh. Materiale t forta, t pajeta si guri, gozhdt, CD, por deri edhe n ato m delikatet si lvozhga e vezs, n duart e tij prkthehen n vepra estetikisht artistike

Surpriza e nj rekordi t katrt Gines


OLIVERTA LILA

rekja e t pamundurs dhe rruga drejt t panjohurs ka qen grishja e prhershme pr t. Idet e tij rrokin deri n ekstremet e mjeteve pr t br art. N nj Leonardo Da Vini me gozhd, n nj kal me kunja dhmbsh apo edhe n nj mozaik mesdhetar me tapat e shisheve t vers. Pr hir t talentit, fantazis, durimit... nj rresht epitetesh t tjera, Saimir Strati ka merituar tri her Ginesin. Artisti q deri m tash kishte heshtur, apo m sakt nuk ishte ekspozuar fuqishm, u kishte dhn jet n studion e tij nj sr motivesh. Materiale t forta, t pajeta si guri, gozhdt, CD, por deri edhe n ato m delikatet si lvozhga e vezs, n duart e tij prkthehen n vepra estetikisht artistike. N krijimtarin time sht shum e rndsishme t krijosh emocione t dyfishta, q do t thot: shikuesi t ndihet mir estetikisht me veprn dhe t befasohet me teknikn ose e kundrta. T transformosh nprmjet tekniks nj material inert (t ftoht) n nj vepr t mirfillt arti sht nj knaqsi. Gjithmon e kam menduar se kjo duhet t ket qen ndrra e alkimistve. Jam i lumtur q e kam arritur, shprehet Strati. E kishte shtruar ngadal rrugn q e oi

deri n librin e udirave. I lindur n qytetin e detit, Vlorn e konsideron gjithmon pjes t relaksit dhe frymzimit. Pr t, mozaiku sht teknik shum e lasht dhe e prdorur gjersisht n Mesdhe. Vlora sht gjithashtu qytet mesdhetar dhe ktu mund t jet edhe prejardhja e tij si mozaicist. Gjurmt e para t artistit gjenden n fmijri. Ishte vetm 5 vje, kur mjaftonte ti linin nj laps n dor, e ai t fillonte t vizatonte pa u shqetsuar pr mungesn e familjarve. Me baban ushtarak, familja u zhvendos n Fier, ndrsa Saimiri u rikthye srish n Vlor m 1984 pr t vazhduar shkolln e artit. N moshn 14-vjeare realizon mozaikun e par. I frymzuar nga mozaiku i vendosur n ballinn e Muzeut Kombtar, Saimir Strati, nj djalosh me frymzime artisti, realizon dy figura valltarsh e nj valltareje me kasht me ngjyr. Vitet n vazhdim do t shtronin t tjera krkesa pr t. Mendoj me bindje se arti pr mua nuk sht rastsi, por ndjenj. Pr t arritur aty ku mendon se je m pran asaj q ndien, duhet shum delikates. Gjithmon kam qen i bindur se ka vetm artist dhe jo art. Konseguenca pr t shprehur ndjenjn vizualisht ka qen dhe vazhdon t jet pr mua shum esenciale, shprehet Strati, i cili sot sht n nj eksperimentim t vazhdueshm ndaj t res, s panjohurs. Por n fakt, ndonse n pamje veprat e tij ngjajn t uditshme, teknika po ashtu, vet ai pohon se kto vijn nga nj tradit e hershme. Ajo ilire. Duhet t keni parasysh se mozaikt dikur i prkisnin

N moshn 14-vjeare realizon mozaikun e par. Realizon dy figura valltarsh e nj valltareje me kasht me ngjyr

elits. Nj nga arsyet q un ndihem mir kur punoj mozaik sht ideja pr ti rikthyer ksaj tradite aq t prhapur n Iliri lavdin e harruar. Kjo nuk sht e leht, sepse sht njsoj si t ringjallsh dinozaurt. Por, kam knaqsin t shpjegoj, se un e kam deklaruar me veprat e mia, absolutisht unike n bot, se nj kultur nuk vdes. Ndihem shum mir q jam pasardhs i ilirve n teknikn e mozaikve, shprehet Strati. Puna pr restaurimin e mozaikve t Apolonis ia ka shtuar edhe m shum kt ndjenj. Kujton shum mir deri edhe n detaje, q n kohn e qndrimit ather i ngjanin gati t gjalla. Kultura 3000-vjeare, midis qytetrimit helen dhe atij romak, t ciln e admironte dhe prej s cils u ndikua, e sheh sot t ln n hije. Krijimtaria e tij nuk jan vetm tre Gines. Figura femrash, motive floreale, portrete apo tema t tjera ndr koh kan marr jet brenda studios, n t ciln vazhdon edhe eksperimentimi. N fakt, tentimi i par pr t hyr n librin e rekordeve Gines(Guinness) me realizimin n gozhd t portretit t Da Vinit, nuk ishte nj rastsi. As nj ide e paramenduar pr tu br i njohur. Puna me gozhd ka qen nj teknik e menduar mir dhe e eksperimentuar t paktn pr pes vjet. Nuk mendoj se fama sht shum esenciale pr mua. M shum krenohen shqiptart me mua se un me veten. Kam akoma shum pr t krijuar, shprehet Strati, q gjithsesi ka gjetur nj indiferentizm pr ekspozimin e mtejshm t tre rekordeve. Gazetar t huaj q dgjojn pr t

krkojn intervista, nj dokumentar rus mbi Shqiprin e ka br pjes t xhirimeve, ndrsa jan t shumt kuriozt q krkojn ti shohin e ti prekin nga afr kto vepra. Por Strati shprehet se ai e ka t pamundur t merret personalisht me prezantimin e mtejshm t tyre. Pr vet prmasat e mdha, transporti n disa qytete, e pr m tepr jasht, kushton shum. Pr m tepr, i sht dashur tu gjej nj vend pr ti ruajtur. N nj magazin. Kshtu ndodhi me Da Vinin pas Ginesit, i cili zhvendosej nga nj kthin e Piramids n tjetrn. Si krijues, si shqiptar, si patriot, un mendoj se e kam kryer misionin. Nse kto vepra i vlejn kombit, le t ekspozohen, shprehet Strati. Dy djemt e tij ende nuk e kan zgjedhur rrugn e tyre, e ndoshta edhe mund t mos e trashgojn artin e t atit. Ndrkoh, ideja pr t vendosur nj rekord t katrt nuk sht e huaj pr t. Pr sa i prket krijimtaris artistike jam duke eksperimentuar pr nj teknik mikse, ndrsa pr projektet pr rekorde botrore, besoj se jan disa. Nuk mendoj se jam gati pr t specifikuar ndonj materie. Gjithsesi ka pr t qen shum interesant. Nj vepr e ardhshme, ende n mendime, sht m e paraplqyera pr t. Saimir Strati ka shum ide...

shqip shqip
30

E DIEL, 15 MARS 2009 E DIEL, 15 MARS 2009

NDRYSHE

30

SPORT

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

RIVALI
Vllaznia, e cila do t luaj n shtpin e Apolonis, duhet t'i bj llogarit pa Sinanin, i cili rezulton i dmtuar n rrz t kofshs. Ndrsa pjesa tjetr e ekipit sht n dispozicion t trajnerit Haxhiosmanovi, i cili shpreh optimizm pr marrjen e trepikshit n Fier

SUPERIORE/Java 24

SOT (ora 15.00)


*Bylis-Tirana

Sokol ekaj *Apolonia-Vllaznia Edvin Hoxha Partizani-Besa Tanush Latifi Flamurtari-Dinamo Sokol Jareci Elbasani-Shkumbini Artan Taullai Teuta-Lushnja Bardhyl Pashaj *Ndeshjet me shenj do t luhen pa tifoz

KLASIFIKIMI
Skuadrat 1. Tirana 2. Vllaznia 3. Dinamo 4. Shkumbini 5. Besa 6. Teuta 7. Elbasani 8. Flamurtari 9. Partizani 10. Apolonia 11. Bylis 12. Lushnja N 23 23 23 23 23 23 23 23 23 23 23 23 P 44 42 41 37 33 32 26 26 25 24 22 19

Dinamo n Vlor, pr t ruajtur serin e fitoreve nn drejtimin e Mus

Korari shpreson n nj hap fals t shkodranve ndaj Apolonis dhe n nj fitore t skuadrs s tij n Ballsh ndaj Bylisit

KOKSH

Memelli: Tirana, i dua t dy trofet


Sulmuesi shikon Vllaznin, Dinamon, por edhe Shkumbinin si rivale pr titull
ALTIN MANALLARI

Skandal me bursn n Federatn e Notit S

itulli kampion dhe Kupa e Shqipris jan dy objekti vat e mundshm pr t'u realizuar nga Tirana, e cila nuk ka ndrmend t lshoj pe n asnj prej ktyre kompeticioneve. Kt e konfirmon edhe golashnuesi i saj, Migen Memelli (14 gola), i cili konfirmon se rivalt e bardhebluve n luftn pr titull nuk jan vetm Vllaznia dhe Dinamo, por edhe Shkumbini. Tirana udhton sot drejt Ballshit, ndrsa Vllaznia do t luaj n transfert me Apolonin, nj tjetr ekip pjes e zons s ftoht t Superligs, ku bardheblut shpresojn n nj hap fals t shkodranve, pavarsisht se edhe takimi n "Loni Papuiu" do t luhet pa shikues. "Vllaznia, Dinamo, e pa prjashtuar edhe Shkumbinin, jan rivalet m t mdha tona n kampionat. Nj rezultat negativ i Vllaznis n Fier do t na ndihmonte edhe m shum n rrugn e titullit. Tani jemi t qet, pasi siguruam edhe vendin n gjysmfinale, por ne i synojm t dyja trofet e ktij sezoni, pasi jan shpenzuar shuma t mdha financiare nga ana e presidentit Refik Halili", prfundoi sulmuesi bardheblu, Memelli. Fitoren e saj m t thell gjat ktij sezoni, Tirana e ka arritur pikrisht me Bylisin (6-2), pavarsisht se n Fazn I n Ballsh nuk shkoi m tej se barazimi 0-0. Ndrsa sot n Ballsh t dyja skuadrat do t prballen pr her t tret dhe t fundit gjat ktij sezoni dhe kryesuesit e Superligs (44 pik) vlersojn se nuk do t lejojn t humbasin pik t tjera n nj takim q do t luhet pa pranin e shikuesve. Memelli shnoi tre nga gjasht golat q realizuan bardheblut n fitoren tenistike kundr Bylisit, teksa m par kt e kishte br kundr Flamurtarit (3-1). "Natyrshm q n Ballsh do t shkojm pr t fituar. Kjo ndeshje sht shum e rndsishme pr ecurin ton, pavarsisht se kryesojm me dy pik m shum se Vllaznia, nnvizon Migen Memelli. Bylisi i mori pik Vllaznis nj jav m par n Sh-

kodr, por fakti q luajn n fushn e tyre pa shikues, na krijon m shum qetsi n lojn ton. Ndoshta shnoj srish kundr tyre, pavarsisht se n kt faz q ndodhet kampionati nuk ka rndsi se kush shnon, por fitorja dhe pikt". Ndrkoh Memelli

nuk harron edhe objektivin personal, at t shnimit t golit n kt ndeshje. Ai mund t shnoj nj rekord personal n aktivizimin e tij t par me Tirann, pasi lufton pr dy trofe kolektiv, kampionat e kup, si dhe nj individual, "Kpucn e

Art" t kampionatit shqiptar. Vllaznia, e cila do t luaj n shtpin e Apolonis, duhet t'i bj llogarit pas Sinanin, i cili rezulton i dmtuar n rrz t kofshs. Ndrsa pjesa tjetr e ekipit sht n dispozicion t trajnerit Haxhiosmanovi, i cili shpreh opti-

mizm pr marrjen e trepikshit n Fier. Nj "kock e fort mbetet Dinamo, q sot ndaj Flamurtarit do t krkoj t ruaj serin e fitoreve nn drejtimin e Shklqim Mus. Ndeshjet e tjera jan Partizani-Besa, Teuta-Lushnja dhe Elbasani-Shkumbini.

Prjashtimi

As Apeli s'ka mshir pr Pukn e Sarandn


omisioni i Apelit pran FSHF-s, i mbledhur t shtunn e 14 marsit 2009, ka marr n shqyrtim reklamimet e paraqitura pran tij nga klube e lojtar t interesuar, por edhe nga sektori i garave. Pika kryesore e ksaj mbledhjeje t radhs s Apelit ka qen apelimi i br nga Trbuni dhe Butrinti ndaj vendimit t Komisionit t Disiplins, sipas t cilit, pr shkak t dhuns s pa precedent n takimet prkatse kundr Kastriotit dhe Memaliajit, t dyja skuadrat n fjal jan prjashtuar nga sezoni aktual, jan pezulluar pr 2 sezonet e ardhshme nga aktiviteti kombtar dhe kan zbritur nj kategori m posht. Edhe Komisioni i Apelit nuk ka pasur asnj pik mshire pr pukjant dhe delvinjott, pr t cilt ka ln n fuqi prjashtimin 2-vjear dhe zbritjen nj kategori m posht. M konkretisht, ja edhe vendimet e marra nga Apeli n mbledhjen e tij t radhs, mbajtur m 14 mars 2009. A. Manallari

kandal n listn e publikuar nga KOKSH-i n lidhje me emrat e sportistve q do t trajtohen me burs olimpike pr vitin 2009, sipas propozimit t federatave respektive. Prfituesit jan Aurora Shkoza (Judo), Mario Sulkja (Not), Ardian Hadribeaj, (Karate). Skandali qndron n faktin se, Federata e Notit ka propozuar Mario Sulkjan, i cili ka rezultate m t dobta se t tjer notar si Hoxha, Pepaj, Fici, Mema etj. Pr ta vrtetuar kt mjafton t'u hedhsh nj sy rezultateve: Sulkja ka 458 pik n 50 m stil i lir, 431 pik n 200 m stil i lir dhe 422 pik n 100 m stil i lir. Pepaj ka 560 pik n 50 m stil i lir, 559 pik n 50 m delfin, 549 pik n 100 m stil i lir, 531 pik n 100 m delfin, 472 pik n 100 m stil i przier. Para Sulkjes sht dhe Gzim Hyka me 539 pik n 50 m delfin, 461 pik n 100 m stil i lir dhe 458 pik n 50 metra stil i lir. A. Manallari

Bundesliga

E ARDHMJA

Mesfushori i kombtares zbulon planin e tij: "Angli ose Gjermani pr t fituar tituj"

orik Cana nuk ka m sekrete. Ai ka pohuar se do t largohet prfundimisht nga Marseja n fund t ktij sezoni dhe destinacioni m i mundshm do t jet Anglia ose Gjermania. Shqiptari rrfen se mungesa e trofeve e shtyn t zgjedh prfundimisht rrugn e largimit te nj skuadr tjetr. Gjithka Cana e ka br t ditur n nj intervist t dhn pr "maxifoot.fr" 24 or para sfids s mbrmjes s sotme ndaj PSG-s n "Parc de Princes". "Kam nj kontrat, e cila prfundon n fund t sezonit 2011-2012. Por, n fakt, nuk kam ndrmend t rri kaq gjat te kjo skuadr. Kam dshir t eksploroj kampionate t tjera n Angli, ose Gjermani, ku t kem mundsi t fitoj edhe tituj. N korrik mbush 26 vje, mosh kjo ideale pr t nisur nj karrier t re.

Cana nuk ka m sekrete: N qershor iki nga Marseja


Por dua t theksoj se, nuk jam nn presion pr ta ln kt skuadr. Ktu ndihem si n shtpin time dhe kam kaluar momente vrtet t bukura, por duhet ta pranoj: m mungon nj titull kampion", ka pohuar Lorik Cana. Zv/kapiteni i kombtares shqiptare u transferua te Marseja n vern e 2005-s, pasi kishte luajtur pr tri sezone n radht e PSG-s. Asokohe kalimi i tij te Marseja bri shum buj, kjo edhe pr faktin se mbi kt transferim hetoi edhe prokuroria franceze lidhur me nj shum parash, e cila kaloi n nj depozit bankare n emr t babait t Lorikut, Agim Cana. Por, pas tre vitesh, hetimet u mbylln n 2008n. I rikthyer srish n Paris pr ndeshjen e mbrmjes s sotme, Cana pohon se e ndien veten si pjes t PSG-s, madje edhe si kapiten i ksaj skuadre. "Nse do t kisha qndruar te PSG-ja me siguri q sot do t isha kapiten i ksaj skuadre. Kam pasur gjithnj n karakter dshirn pr t luajtur rolin e nj lideri dhe prderisa ia arrita ta bj n Marsej, besoj se te Parisi do ta kisha pasur edhe m t leht", prfundoi mesfushori shqiptar, Lorik Cana. A. Manallari

Ervin Skela me grip, s'luan ndaj Hamburgut E

rvin Skela nuk sht n form, pr shkak t nj gripi q e ka prekur ditt e fundit. Kshtu, sht e sigurt q shqiptari do t jet nj munges shum e rndsishme pr Energji Kotbus n ndeshjen e sotme ndaj skuadrs s Hamburgut. Regjisori i ksaj skuadre, Skela, nuk do t jet n dispozicion t trajnerit pr shkak t nj gjendjeje gripale, e cila e ka ln futbollistin n shtpi prej dits s premte. "Pr ne ky sht nj kthim prapa, pasi Ervin Skela sht lojtari ky i skuadrs son. Duhet me patjetr t gjejm nj variant tjetr para se t hedh skuadrn n fushn e lojs", ka pohuar trajneri slloven i Kotbusit, Bojan Prasnikar. Javn e shkuar Kotbus humbi n derbin me Hertn e Berlinit dhe nj rezultat tjetr negativ do t'i komplikonte ndjeshm pozitat n tabeln e renditjes. A. Manallari

shqip
E DIEL, 15 MARS 2009

SPORT
Barcelona, 3 prforcime pr trajnerin Guardiola
E
dhe pse deri tani ka zhvilluar nj sezon shum t mir, trajneri i Barcelons Guardiola, nuk sht i knaqur dhe pr sezonin e ardhshm sht hedhur n krkim t tre prforcimeve, t cilt duhet t jen lojtar me kualitet. Sikurse ka br t ditur e prditshmja spanjolle AS, si objektiv i par i domosdoshm sht krkuar nj lojtar i krahut t majt, emri i t cilit mungon ende, pastaj dy kampion t kalibrit si Frenk Riberi (25) e Peter eh (26). Ndrsa n listn e atyre q do t largohen, jan Abidal e Silvinjo bashk me t riun Bojan Krki, i cili deri tani sht impenjuar pak dhe mund t xhirohet n form huazimi.

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

31

Konfirmimi i MekLarenit: Nuk jemi ende konkurrues


larm i kuq n Uoking. Bosi i MekLaren, Martin Uajtmarsh, rrfen n prononcimin pr Autosport, gjith hidhrimin e tij pas testeve t para. Makina e re nuk sht e shpejt dhe konkurruese sa duhet pr t synuar tore. Po punojm shum pr ta riparuar deri pran prezantimeve. Drejtuesi m i lart i shigjetave t argjendta nuk fshihet pas provave mbi asfaltin katalanas t Montelmos: N Barcelon, zbritm n pist me nj paket aerodinamike t azhornuar. Ran n sy huazimet e pamjaftueshme, por po punojm pr ta zgjidhur situatn. MP4-24 nuk sht e shpejt pr momentin, krahasuar me standardet tona t larta.

FUTBOLLISTT

UAJTMARSH

Trajneri i Barcelons krkon nj mesfushor t krahut t majt dhe dy kualitete si Riberi e Peter eh

Flet bosi i MekLarenit: Makina e re nuk sht e shpejt dhe konkurruese sa duhet pr t synuar tore

Reagimi vjen vetm nj dit pas komenteve thumbuese t trajnerit t kuqezinjve n nj deklarat

PREMIER LEAGUE

Murinjo, sulm Anelotit: Ska dinjitet


Portugezi nuk i ka prtypur deklaratat e kolegut pr eliminimin e Interit
ampionati, mbrojtja pr tu verikuar dhe gjithka q ka pasuar eliminimin e Interit nga Champions League. N prag t sds s San Siro-s kundr Fiorentins, Hoze Murinjo u prgjigjet pyetjeve mbi temat e nxehta t aktualitetit zikaltr, duke i rezervuar nj replik t ashpr kolegut milanist. Nj trajner mund t humbas shum gjra, shum ndeshje, por nuk duhet t humbas dinjitetin. Pr nj person inteligjent nj gjysm fjale sht e mjaftueshme. Un ju kam thn nnt. Llogarit bjini vet.... Shnjestra sht precize, por sulmi q vjen n fund t konferencs s shtypit ka nj objektiv t qart: Karlo Anelotin. N faqen zyrtare t Interit gjithka u referohet atyre q n kto dit kan komentuar eliminimin e Interit. Trajneri kuqezi, n nj intervist t dhn pr Corriere della Sera, kishte kritikuar Interin pr ecurin e tij evropiane dhe kapiteni i tij, Javier Zaneti, pr analizn e br t kampionatit, t cilin e kishte konsideruar si nj objektiv t barabart me at evropian. Pra Murinjo nuk e ka prtypur dot kt dhe lshon edhe nj deklarat n drejtim t klubit kuqezi. Situata jon sht e ndryshme n krahasim me at t Milanit, q n mars nuk ka m objektiva. Nj polemik e destinuar t vazhdoj, pasi n nj intervist tjetr t dhn pr LAvvenire, Aneloti ka shprehur nj elozh pr kolegun pa i kursyer nj kritik t nj tipi tjetr, t ciln Muo dukshm nuk e ka prtypur: Murinjo? Flitet gjithmon pr oratorin, q sht nj komponent, i cili nuk m bn t trhiqem shum pas ktij personazhi, sepse shpesh thot gjra t kota. Ndrkoh q m duket interesante metodologjia e tij e puns. Nse do t m ftonte, do t shkoja m dshir t ndiqja nj seanc t tij n Apiano. Prtej asaj q thuhet pas Manesterit, mendoj se po asim pr nj trajner t madh. Duke u rikthyer nga Manesteri te titulli i Seris A, trajneri i Interit ka shprehur optimizm. Nuk kam frik nga nj kundr-goditje, kam besim te skuadra. Sigurisht, eliminimi na dhemb dhe nuk mund t itet pr tore morale, sepse ky sht fjalori i atyre q humbasin. Mrzitja do t konvertohet, do t transformohet n energji pozitive. Na duhet t tojm nj titull t rndsishm, q do t ishte nj m shum n serin e gjat zikaltr dhe q mund ta oj Interin n t njjtn kuot titujsh me Milanin. Dhe Juventusi sht nj kundrshtar, q ka demonstruar se nuk heq dor kollaj. Kemi nevoj pr pik n dy garat e ardhshme, kundr Fiorentins dhe Rexhins. Pastaj bn nj koment n lidhje me zrat pr t ardhmen e tij (mbi t gjitha n Spanj). E kam thn pas ndeshjes. Gjithka q shkruhet n shtyp sht e pamundur t dal nga goja ime, sepse un vet do t punoj deri n ditn kur raporti me Interin do t prfundoj. Ndrsa pr t tuar edhe n Champions duhet nj projekt i prbashkt. Kjo duhet t jet lozoa.

11 MARS
Fulham-Blackburn 1-2 Dempsei 2 / Diouf 69, Roberts 85

DJE
Manester J.-Liverp.1-4 K. Ronaldo (11m) 23 / Torres 28, Xherrard (11m) 44, Aurelio 77, Dosena 90 Arsenal-Blekbrn 4-0 Arshavin 2 e 65, Eboue 87 e (11m) 90 Bolton-Fullhem 1-3 Kamara 88 / Xhohnson 42, Davies 45 e 55 Everton-Stoke S. 3-1 Xho 18, Leskot 24, Fellaini 90 / 52 Shawcross

SULMI
Aneloti kishte kritikuar Interin pr ecurin n Champions dhe Zaneti, mbi analizn pr Serin, t ciln e konsideronte si nj objektiv t barabart me at evropian.

REPLIKA
Murinjo replikon ndaj trajnerit t kuqezinjve: Nj trajner mund t humbas shum gjra, shum ndeshje n karrier, por nuk duhet t humbas kurr dinjitetin profesional

IRONIA
Tekniku i zikaltrve ka thumbuar me ironi rivalin: Situata jon sht shum e ndryshme nga ajo e Milanit t Anelotit, i cili n muajin mars e ka prfunduar sezonin

Hull S.-Njukasll J. 1-1 Xheovanni 9 / Taylor 38 Midllsb.-Portsm King 90 / Krou 30 Sanderlend-Uigan Uatson 12 / Leadbiter 42, Zogbia 45 1-2 1-1

SOT
14:30 elsi-Manester S. 17:00 Aston Vila-Totenhem

NESR
21:00 Uest Hem-U.Bromui

ITALI - SERIE A

DJE INCIDENTI
N lidhje me goditjen e mundshme me grusht nj tifozi t Manester Junajtid nga ana e Murinjos, tashm kan dal n sken edhe disa dshmitar okular prve pamjeve lmike t kamerave t stadiumit apo edhe t atyre t marra me telefon. Por vet trajneri i Interit nuk kuptohet se far nnkupton me batut e dhn pr kt rast: Murinjo shet shum... Kagliari-Genoa Oliveira 85 0-1

SOT
15:00 15:00 15:00 15:00 15:00 15:00 15:00 20:30 Atalanta-Torino Lacio-Kievo Palermo-Lee Rexhina-Napoli Sampdoria-Roma Siena-Milan Udineze-Katania Inter-Fiorentina

SPANJ / PRIMERA

SOT
17:00 17:00 17:00 17:00 17:00 17:00 19:00 21:00 Espanjol-Majorka Malaga-Sevilja Racing-Numancia Real B.-Osasuna Sporting G.-Deportivo Vajadolid-Getafe Atletico M.-Vijarreal Almeria-Barcelona

Shtypi

Analiza

Hoze dshiron t fitoj tituj dhe t vlersohet

Trajneri i Anglis komenton daljen nga Champions

Murinjo te Reali, pr spanjollt ka mbaruar


N
Spanj e gjith vmendja sht prqendruar te zgjedhjet e ardhshme t Realit t Madridit. Florentino Perez sht tashm i sigurt pr toren n t tretn her t tij n drejtimin e madrilenve dhe po mendon pr nj fushat blerjesh faronike, e cila do t sjell nj mes Kristiano Ronaldo ose Kakas dhe m t mirt e Liverpulit, Stiven Xherrard dhe Ksabi Alonso. Por goditja e madhe mund t jet nj tjetr: Hoze Murinjo. Sikurse shkruan e prditshmja sportive spanjolle Marca, sht praktikisht e sigurt ardhja e trajnerit portugez n pankinn e madrilenve. Sipas gazets, nj burim pran portugezit ka konrmuar se, marrveshja mund t jet shum pran, pasi oferta pr rrogn e tij sht e knaqshme dhe kjo stimulohet nga vullneti i madh teknikut pr t shkuar n nj klub, ku mund t ndihet edhe m i vlersuar. Hoze dshiron t toj tituj dhe beson se n nj klub tjetr do t jet m i vlersuar nga drejtuesi, si po i ndodh n Itali.

Fabio Kapelo: Futbolli italian ka goxha kufizime


abio Kapelo, trajner i Anglis, kritikoi n RaiSport futbollin italian dhe, mbi t gjitha, gurn jo entuziazmuese t skuadrave italiane n Champions League: Ka goxha diferenc n mentalitet, me zakonin e nj loje m zike dhe t ankthshme. Skuadrat italiane jan m t buta n krahasim me ato angleze dhe kur Milani mundi Manesterin, ndodhi se kishte lojtar cilsor e t fort dhe nj Kaka n form t shklqyer. sht dika q duhet ta ndreqim nse duam t rikthehemi n niveleve t larta. Kapelo mbi t gjitha kritikon aspektin teknik: Ne luajm me 9 mbrojts dhe 1 sulmues, t ln atje duke krkuar t fus topin n rrjet. Ka edhe nj problem tjetr: N Itali ka shum ndrprerje dhe shpesh favorizohen dinakt, q hidhen vet n tok, duke penguar kshtu q loja t jet e rrjedhshme. Arbitrit duhet t lejojn q loja t vazhdoj, sepse edhe ky zakoni yn pr t luajtur futboll t bllokuar, sht nj tjetr barrier n krahasim me futbollin anglez, q ka goxha ritm.

GERMANY - BUNDESLIGA I.

13 MARS
Volfsburg-Shalke 4-3 Grate 25, 74 e 85, Xheko 45 / Vesterman 9, Xhons 76, Kuranji

DJE
Kln-Mgladbah 2-4 Brecko 64 e 82 / Bradlei 25 e (11m) 87, Matmour 41, Friend 67 Bokum-Bajern Mynih 0-3 Ze Roberto 32, Lahm 60, Demikelis 90 Eintraht F .-Hofenh. 1-1 Fink 47 / Eduardo 10 Hanover-B. Dortm. 4-4 Shtajner 42, Bruggink 49, Hanke 80, Forsell (11m) 83 / Frei (11m) 17 e 65, Kringe 27 e 62 Hertha-B.Leverk. 1-0 Voronin 50 Karlsruhe-A.Bielef. 0-1 Janji 86

SOT
17:00 Hamburger-E. Kotbus 17:00 V. Bremen-Shtutgart

Anda mungkin juga menyukai