Anda di halaman 1dari 42

19-10-2008

Anatomia Humana

Aparelho locomotor Ossos, articulaes e msculos da cabea, pescoo e tronco

Licenciatura em Cincias da Sade Lisboa, 3 de Outubro de 2008

Ana Duarte Gonalves Ferreira

Posio anatmica descritiva


Em p Olhar em frente (infinito) Membros superiores ao longo do tronco Palmas das mos viradas para a frente (supinao da mo) Ps assentes no cho
Calcanhares unidos Extremidades anteriores ligeiramente afastadas

19-10-2008

Planos anatmicos
Sagital Frontal ou coronal Umbilical ou horizontal

Descrio anatmica - osteologia


1. Nome do osso 6. Enunciar sistematicamente os principais acidentes anatmicos

5. Posio correcta do osso (planos)

1. 2. 3. 4. 5. 6.

Identificao Classificao Paridade Localizao Orientao Descrio


4. Regio anatmica a que pertence

2. Longo, curto, achatado?

3. Par (h 2) ou mpar (h 1)?

19-10-2008

Ossos da cabea
F P

Crnio
Frontal (1) Etmide (1) Esfenide (1) Parietal (2) Temporal (2) Occipital (1)

O T

Corte sagital da cabea

Vista lateral da cabea ET

ON U M MS V MI Vista anterior da cabea ssea

Face
Corneto inferior (2) nguis (2) Ossos prprios do nariz (2) Vomer (1) Maxilar superior (2) Malar (2) Palatino (2) Maxilar inferior (1)

CI P Vista interna da parede externa das fossas nasais

19-10-2008

Frontal
Face exocraneana:
Arcadas supra-ciliares Arcadas orbitrias
Buraco supra-orbitrio (BSO)
BSO

Vista anterior do osso frontal

Chanfradura nasal Chanfradura etmoidal (semi-clulas) Espinha nasal

FO

Fossas orbitrias (FO)


Vista inferior do osso frontal

Frontal
Face endocraneana
GS BC

Vista posterior do osso frontal

Impresses das circunvolues Goteira do seio longitudinal superior (GS) Buraco cego (BC) Bossas orbitrias

Bordo circunferencial
Parietal Esfenide (grandes e pequenas asas)
Corte sagital da cabea

19-10-2008

Etmide

Lmina horizontal (crivada)


Goteiras olfactivas Buracos olfactivos (filetes do nervo olfactivo)

Lmina vertical
Apfise crista galli (duramter) Lmina perpendicular (septo)
Corte sagital do crnio

Etmide

Vista anterior da cavidade orbitria

Massas laterais
Face superior
Canais etmoidais (anterior e posterior) Semi-clulas

Face externa (lmina papircea) Face interna


Cornetos (mdio e superior) Meatos

Faces anterior, posterior e inferior (semiclulas)

Vista interna da parede externa das fossas nasais

19-10-2008

Esfenide
CO ST

Corpo
Face superior
Sela turca (ST) Lmina quadriltera

Face anterior
Orifcio do seio esfenoidal (SE)
SE

Face inferior (tecto das fossas nasais) Face posterior (articular) Face lateral
Goteira do seio cavernoso

Pequenas asas
Canal ptico (CO)

Esfenide
FE GR PR LA O O

Grandes asas
Face endocraneana -buracos
Grande redondo (GR) Oval (O) Pequeno redondo (PR) Lcero anterior (LA)

PM

Vista anterior da cavidade orbitria Vista superior da base do crnio

Face exocraneana
Poro orbitria (O) Poro temporal (T) Poro zigomtica (Z)

T Z

Fenda esfenoidal (FE) Fenda pterigo-maxilar (PM)

Vista lateral da cabea

19-10-2008

Esfenide

Vista interna da parede externa das fossas nasais

Apfises pterigoideias
Razes Canal vidiano Asa externa
Vista lateral do crnio

Asa interna Fossa pterigoideia

Vista lateral da cabea

Parietal
Face exocraneana
Linhas curvas temporais Buraco parietal (BP)

Face endocraneana
Impresses
Circunvolues Artria menngea mdia Goteira do seio longitudinal superior

Bordos
Superior (parietal) Anterior (frontal) Inferior (escama, temporal) Posterior (occipital)

Vista superior da cabea

ngulos
Antero-superior e antero-inferior Postero-superior e postero inferior

BP

19-10-2008

Temporal

Escama (E)
Face exocraneana
Inferiormente
Apfise zigomtica Cndilo temporal Cavidade glenideia

Superiormente
Superfcie convexa (msculo temporal)

Face endocraneana
Impresses das circunvolues

Mastide (M)

Vista lateral da cabea


M

Temporal
EA FG

Rochedo (pirmide quadrangular)


Faces endocraneanas
Antero-superior Eminncia arcuata (EA) Fosseta de Gasser (FG) Postero-superior Orifcio do canal auditivo interno (CAI)

Faces exocraneanas
CAI LA

Antero-inferior
Goteira tubria (trompa de Estquio) - GT

CC (sada) GT

LP

CA (o.ext) AE EM FJ

CC (entrada)

Postero-inferior Apfise estiloideia (AE) Buraco estilo-mastoideu (EM) Fossa jugular (FJ) Orficio inferior do canal carotdio (CC entrada)

Base
Vista superior da base do crnio

Orficio externo do canal auditivo (CA)

Vrtice
Orifcio de sada do canal carotdio (CC sada)

19-10-2008

Occipital

GS GSL

POI

GB LP CO CCA TF

CCP BO

POE

Apfise basilar Face superior Goteira basilar (GB) Face inferior Tubrculo farngeo (TF) Massas laterais Buraco lcero posterior (temporal) - LP Cndilos occipitais (CO) Canais condilianos anterior (CCA) e posterior (CCP) Escama Face exocraneana Protuberncia occipital exterior (POE) Face endocraneana Protuberncia occipital interior (POI) Goteira do seio longitudinal superior (GS) Goteira do seio lateral (GSL) Buraco occipital ou foramen magnum (BO)

Corneto inferior e nguis


Corneto inferior
Por baixo e frente do corneto mdio Articula com maxilar superior palatino etmide

nguis
Parede interna da cavidade orbitria Canal lcrimo-nasal

19-10-2008

Vomer e ossos prprios do nariz


Vomer
Septo das fossas nasais Articula com
Etmide Esfenide (asas do vmer) Maxilar superior

Corte sagital da cabea

Ossos prprios do nariz


Duas lminas sseas que articulam uma com a outra Limite superior do orifcio anterior das fossas nasais sseas Articulam com
Frontal Maxilar superior Etmide Vista anterior da cabea

Maxiliar superior
Maxilar superior
Face externa Apfise zigomtica Face superior (pavimento da cavidade orbitria), goteira e canal infra-orbitrios Face anterior Face posterior (canais dentrios posteriores) Vrtice (malar) Buraco infra-orbitrio Face interna Apfise palatina (palato duro) Superiormente: orifcio do seio maxilar, goteira lacrimal (canal lcrimo-nasal) Inferiormente: cavidade bucal

10

19-10-2008

Maxiliar superior
Bordo inferior: alveolar Bordo posterior: articula com palatino Bordo anterior (orifcio anterior das fossas nasais)
Vista interna da parede externa das fossas nasais

Bordo superior Apfise ascendente articula com Frontal, nguis, ossos prprios do nariz, corneto mdio e inferior

Vista lateral do crnio

Malar
Malar
Face externa, face interna, 4 bordos e 4 ngulos Apfise orbitria: parede externa e pavimento da cavidade orbitria Articula com frontal, maxilar superior e temporal
Vista anterior da cabea

Vista lateral da cabea

11

19-10-2008

Palatino
Palatino (2 lminas, horizontal e vertical)
Horizontal Superiormente: pavimento das fossas nasais Inferiormente: palato duro Articula frente com o maxilar superior e atrs limita inferiormente as choanas
Vista interna da parede externa das fossas nasais

Vertical Parede externa das fossas nasais Articula frente e externamente com o maxilar superior, atrs com o esfenide, internamente com o corneto mdio (sup) e corneto inferior (inf) Apfise orbitria (pavimento/parede interna da cavidade orbitria)

Vista anterior da cavidade orbitria

Apfise piramidal (fossa pterigoideia) Buraco esfeno-palatino

Maxiliar inferior ou mandbula


Mandbula (corpo e 2 ramos ascendentes)
Corpo Face anterior Buraco mentoniano Face posterior Linha milo-hioideia
Vista anterior da mandbula

Goteiras sub-lingual e sub-maxilar Apfises geni Bordo superior: alveolar Ramo ascendente Apfise coronoideia Cndilo do maxilar (ATM) Orifcio do canal dentrio inferior ngulo (inseres musculares)

Vista posterior da mandbula e lateral da face

12

19-10-2008

Hiide
Localiza-se entre a lngua e a laringe Corpo (mediano) 2 pequenos cornos 2 grandes cornos No articula com nenhum outro osso (mantido por ligamentos e msculos) D insero a msculos do pescoo e da lngua

Vista lateral dos ossos cabea e pescoo

Esqueleto do tronco
Coluna vertebral Esterno Costelas

Esterno + costelas + cartilagens costais + D1 a D12 Trax

13

19-10-2008

Coluna vertebral
Generalidades
Constituda por 26 ossos
7 vrtebras cervicais 12 vrtebras dorsais ou torcicas 5 vrtebras lombares 5 vrtebras sagradas (fundidas - sacro) 3 a 5 vrtebras coccgeas (fundidas - cccix)

Discos intervertebrais
Vistas anterior, lateral e posterior da coluna vertebral

Coluna vertebral
Funes
Suporte do peso Proteco da medula Postura erecta
Curvaturas: Concavidade posterior: lordose Concavidade anterior: cifose Desvio lateral: escoliose

Curvaturas

14

19-10-2008

Vrtebras
Caractersticas gerais
Corpo vertebral Arco neural
Pedculos (buracos de conjugao) Lminas vertebrais

Apfises
Articulares Transversas Espinhosas
Vista superior de D6

Vrtebras cervicais
Generalidades
Corpo rectangular
Apfises semilunares
C4

Ap. Transversas
Bituberculadas Buracos transversrios

Ap. Articulares
Planas Superiores: olham para trs e cima Inferiores: olham para frente e baixo

Vista superior de C4

Ap. Espinhosas bituberculadas Buraco vertebral triangular

15

19-10-2008

Vrtebras cervicais
Particularidades
Atlas
Arco anterior Arco posterior Massas laterais Apfises articulares Buraco vertebral (lig.transverso)
S Atlas Axis A

Axis
Apfise odontoideia Apfises articulares

Vista superior (em cima) e inferior (em baixo) do atlas

Vista anterior (em cima) e posterior (em baixo) do axis C7

C7
Apfise espinhosa Buraco transversrio
Vista superior de C7

Vrtebras dorsais
Generalidades
Corpo cilndrico Ap.transversas
Facetas costais
D6

Ap. articulares
Planas (iguais s cervicais)
D6

Vista superior de D6

Ap. Espinhosas
Salientes (trs e baixo) Unituberculadas

Buraco vertebral redondo

Vista lateral de D6

16

19-10-2008

Vrtebras dorsais
Particularidades
D1
Faceta costal sup completa Apfises semilunares

D10
No tem hemifaceta inferior

D11
Faceta costal completa No h faceta costal nas ap.transversas
D12 Vista lateral de D12

D12
Faceta costal completa No h faceta costal nas ap.transversas Ap. Articulares inferiores iguais s lombares

Vrtebras lombares
Generalidades
Corpo reniforme Ap.transversas afiladas Ap. Articulares
Superiores: goteira vertical (olha para dentro e trs) Inferiores: segmento de cilindro (olha para frente e fora)

L2

L3/L4

Ap. espinhosas desenvolvidas Buraco vertebral triangular

17

19-10-2008

Sacro e cccix
Sacro (4faces, base, vrtice)
Face anterior Cristas transversais Buracos sagrados anteriores Face posterior
Crista sagrada mdia
Cornos do sacro

Cristas sagradas laterais Buracos sagrados posteriores

Faces laterais
Faceta auricular

Base
Corpo de S1 Canal sagrado Asas

Vista anterior do sacro

Vista posterior do sacro

Vrtice (articula com o cccix)

Cccix
Articula com o sacro ao nvel da sua base (disco intervertebral) Destacam-se:
Pequenos cornos (ligamentos) Cornos laterais

Corte transversal ao nvel de S1

Esterno
3 pores: manbrio, corpo e apndice xifoideu Manbrio
Bordo superior
Facetas articulares (clavcula) Forquilha esternal

Bordos laterais
Facetas articulares (1costela) Hemi-facetas (2costela)

Corpo
Bordos laterais 6 facetas costais (2 a 7costelas)

Apndice xifoideu
No articular Inseres musculares e ligamentosas

ngulo de Louis ou esternal

Vista anterior do esterno (esquerda) e do trax (direita)

18

19-10-2008

Costelas
12 costelas
7 verdadeiras 3 falsas 2 flutuantes

Generalidades (3 10 costelas)
Extremidade posterior
Cabea (2 hemi-facetas) Colo Tuberosidade (faceta articular)

Corpo
Dirige-se para fora e para baixo Inflexo para a frente e para baixo (ngulo posterior) Inflexo para dentro (ngulo anterior) Vista anterior do trax

Extremidade anterior (cartilagens costais) Bordo superior Bordo inferior


Goteira costal (pedculo intercostal) Vista posterior de uma costela

Costelas
Particularidades
1 costela
Tem face superior e inferior Relaes com vasos subclvios, msculos escalenos e plexo braquial

2 costela
Orientao e forma intermdios

Vista anterior do trax

11 e 12 costelas
No tm tuberosidade Cabea s tem uma faceta articular 12 no tem ngulo posterior

Vista anterior da coluna cervical e 1costela

19

19-10-2008

Articulaes - classificao
Imveis Mveis

Sinartroses

Anfiartroses
Movimentos de pequena amplitude

Diartroses
Movimentos de grande amplitude

Articulaes - classificao
Sinartroses
Sinfibroses ou suturas Sincondroses

Artrodias Enartroses Condilartroses Trocartroses Encaixe recproco Trocleartroses

Anfiartroses
Gonfartroses Anfiartroses propriamente ditas

Diartroses

20

19-10-2008

Descrio anatmica - artrologia


1. Nome da articulao 7. Indicar os movimentos que a articulao permite 2. Sinartrose,

6. Indicar e descrever caso existam

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Identificao anfiartrose, diatrose? Que tipo? Classificao Superfcies articulares Meios de unio 3. Indicar e descrever Sinovial (incluir cartilagens, meniscos, debruns) Msculos periarticulares Movimentos
4. Indicar e descrever (cpsula, ligamentos)

5. Tem ou no? Descrever

Articulaes - movimentos
Flexo Extenso Abduo Aduo Rotao interna Rotao externa

Circunduo

Pronao Supinao

21

19-10-2008

Articulaes
Crnio e face
Abbada, base e face ATM

Coluna vertebral
Atlas e occipital Atlas e axis Geral (corpos vertebrais, apfises espinhosas, lminas vertebrais e apfises articulares)

Trax
Esterno-costo-clavicular Costo-vertebrais Costo-condrais Intercondrais Condro-esternais Peas esternais

Articulaes do crnio e face


Abbada, base e face
Ossos da base: sincondroses Ossos da abbada e da face: sinfibroses
Vista lateral da cabea

22

19-10-2008

ATM (diartrose)
Bicondilomeniscartrose conjugada Superfcies articulares
Cndilo da mandbula Cndilo do temporal + poro anterior da cavidade glenoideia do temporal Menisco interarticular (bicncavo)

Meios de unio
Cpsula articular Ligamento interno e externo Ligamentos acessrios
Estilo-maxilar Esfeno-maxilar Pterigo-maxilar Vista lateral (esquerda) e interna (direita) da ATM

Movimentos da articulao
Elevao e abaixamento Propulso e retropropulso Lateralidade ou diduo da mandbula
Vista antero-lateral da mandbula Vista inferior do temporal

Articulaes
Coluna vertebral
Atlas e occipital
Articulao occipito-atloideia e ligamentos Flexo, extenso e inclinao lateral da cabea

Atlas e axis
Articulao atloido-axoideia e atloido-odontoideia, ligamentos Rotao da cabea

Occipital e axis
Ligamentos

Vistas anterior e posterior da coluna cervical e occipital

Vistas posterior e superior da juno atloido-odontoideia

23

19-10-2008

Articulaes
Geral
Corpos vertebrais Apfises articulares Lminas vertebrais Apfises espinhosas
Vista posterior dos corpos vertebrais Vista lateral da coluna lombosagrada

Vista lateral da coluna cervical

Vista lateral da coluna lombar

Vista posterior dos ligamentos amarelos e lminas

Articulaes
Trax
Esterno-costoclavicular Costo-vertebrais Costo-condrais Intercondrais Condroesternais Peas esternais

Esquema das articulaes do trax

Vista anterior do trax

24

19-10-2008

Descrio anatmica - miologia


Identificar grupo muscular Identificar planos Identificar e descrever msculos:
Forma Localizao Trajecto Inseres (origem e terminao) Descrio (fibras musculares) Aco

Msculos
Crnio e face
Msculos da mmica Msculos mastigadores Msculos da rbita* Msculos da lngua*

Pescoo Tronco
Intercostais Diafragma Msculos da parede antero-lateral (abdominais) Msculos posteriores do tronco

25

19-10-2008

Msculos da mmica
Msculos das plberas e sobrancelhas
Occipito-frontal Piramidal Orbicular das plpebras Supraciliar

Msculos do pavilho auricular


Msculos auriculares (anterior, superior e posterior)

Msculos do nariz
Transverso do nariz Dilatador das narinas Mirtiforme

Msculos dos lbios Dilatadores dos lbios


Levantadores (superficial e profundo) da asa do nariz e lbio superior Canino Pequeno e grande zigomticos Bucinador Risorius Triangular dos lbios Quadrado do mento Msculo da borla do mento Cuticular do pescoo

Constritores dos lbios


Orbicular dos lbios Compressor dos lbios

3 caractersticas comuns: enervao, 1 insero cutnea e


localizao em torno de cavidades

Enervao motora: facial Enervao sensitiva: trigmio

Msculos mastigadores
Temporal
Estende-se dos ossos frontal, parietal, temporal e esfenide (grande asa) apfise coronoideia da mandibula Aco: elevao da mandbula
Vista lateral da cabea (msculo temporal)

Masster
Estende-se da arcada zigomtica ao ngulo da mandbula (face externa) Aco: elevao da mandbula Enervao motora e sensitiva: trigmio
Vista lateral da cabea (msculo masster)

26

19-10-2008

Msculos mastigadores
Pterigoideu interno
Estende-se da apfise pterigoideia ao ngulo da mandbula (face interna) Aco: elevao da mandbula

Pterigoideu externo
Estende-se da apfise pterigoideia e grande asa do esfenide ao colo do cndilo da mandbula (internamente) Aco: antepulso/propulso; retropropulso; diduo ao lateralidade Enervao motora e sensitiva: trigmio

Vista posterior da face (pterigoideu interno)

Vista lateral da cabea (pterigoideu externo)

Msculos do pescoo
Grupo anterior
Plano profundo mdio Plano profundo lateral Msculos infra-hioideus (planos profundo e superficial) Msculos supra-hioideus (planos profundo, mdio e superficial)

Grupo antero-lateral Grupo posterior


Plano profundo Plano dos complexos Plano do esplnio e do angular da omoplata Plano superficial

27

19-10-2008

Grupo anterior
Plano profundo mdio
Longo do pescoo (LP)
Estende-se desde C1 a D3 Aco: flexo da coluna GRA PRA LP

Pequeno recto anterior (GRA)


Estende-se da apfise basilar do occipital massa lateral do atlas Aco: flexo e inclinao da cabea

Grande recto anterior (PRA)


Estende-se da apfise basilar do occipital at C2 a C6 Aco: flexo e rotao da cabea Vista anterior da coluna cervical e msculos (plano profundo)

Plano profundo lateral


Escaleno anterior (EA)
Estende-se das ap.transversas de C3 a C6 1costela

Escaleno mdio (EM)


Estende-se das ap.transversas de C2 a C7 1costela RL

Escaleno posterior (EP)


Estende-se das ap.transversas de C4 a C6 2costela Aco dos escalenos: inspirao e inclinao lateral da coluna EM EP

Intertransversrios do pescoo
Entre as ap.transversas de cada espao (2 por cada) Aco: inclinao lateral da coluna

EA

Recto lateral (RL)


1intertransversrio Estende-se do occipital ap.transversa do atlas Aco: inclinao lateral da cabea
Vista anterior da coluna cervical e msculos (plano profundo)

28

19-10-2008

Msculos infra-hioideus
Plano profundo Esterno-tiroideu (ET)
Estende-se desde o manbrio esternal cartilagem tiroideia Aco: baixar a laringe
TH

Tiro-hioideu (TH)
Estende-se desde a cartilagem tiroideia ao hioide Aco: baixa o hioide e eleva a laringe (ocluso pela epiglote)

ET

Vista anterior do pescoo (msculos infra e suprahioideus)

Msculos infra-hioideus Plano superficial Esterno-cleido-hioideu (ECH)


Estende-se da clavcula ao hioide Aco: baixar o hioide

Omo-hioideu (digstrico) (OH)


Estende-se da omoplata ao hioide; o seu tendo intermdio cruza anteriormente a veia jugular interna Aco: puxar o hioide para baixo e para trs

OH

ECH

Vista anterior do pescoo (msculos infra e suprahioideus)

29

19-10-2008

Msculos supra-hioideus
Plano profundo Geni-hioideu (GH)
Estende-se das ap.geni inferiores ao hioide Aco: elevar o hioide
GH

Vista postero-superior da mandbula

Plano mdio Milo-hioideu (MH)


Estende-se da linha milohioideia (mandbula) at ao hioide e ao rafe mdio milohioideu Aco: elevar o hioide e baixar a mandbula
MH

Vista inferior da mandbula

Plano superficial Digstrico (D)


Estende-se da mandbula (bordo inf da mandbula) mastide; tendo intermdio fixo no hioide Aco: baixar a mandbula e elevar o hioide

Vista inferior da mandbula

Estilo-hioideu (EH)
Estende-se da apfise estiloideia do temporal at ao hioide Aco: elevar o hioide
D EH

Vista lateral e inferior da face

30

19-10-2008

Grupo antero-lateral
Esternocleidomastoideu
Estende desde a clavcula e manbrio esternal at mastide Aco: inspirao, flexo da cabea, inclinao homolateral da cabea, rotao contralateral da cabea

Vista lateral dos msculos do pescoo

Grupo posterior
Plano profundo
Pequeno recto posterior (PRP)
Estende-se do occipital ao tubrculo posterior de C1 Aco: extenso da cabea
PRP

GRP

Grande recto posterior (GRP)


Estende-se do occipital ap.espinhosa de C2 Aco: extenso e rotao da cabea

31

19-10-2008

Grande oblquo (GO)


Estende-se da ap.transversa de C1 ap.espinhosa de C2 Aco: rotao da cabea

Pequeno oblquo (PO)


Estende-se do occipital ap.transversa de C1 Aco: extenso, inclinao e rotao oposta da cabea
PO

Poro cervical do transversrio espinhoso (TE) Interespinhosos do pescoo (I)

GO

TE

Entre as ap.espinhosas de 2 vrtebras consecutivas (2 por cada espao) Aco: extenso da coluna

Plano dos complexos


Grande complexo (GC)
Estende-se do occipital a D6 Aco: extenso e inclinao da cabea
GC PC

Pequeno complexo (PC)


Estende-se da ap.mastoideia at C4 a D1 Aco: igual ao GC
TP

Transverso do pescoo (TP)


Estende-se das ap.transversas de C3 a C7 s ap.transversas de D1 a D5 Aco: extenso e inclinao da coluna

SL

Poro cervical do sacro-lombar (SL)

32

19-10-2008

Plano do esplnio e do angular


Esplnio capitis (ECA) e colli (ECO)
Estende-se das ap.espinhosas de C7 a D4 at C1 a C3 (ECO) e ap.mastoideia e occipital (ECA) Aco: extenso, inclinao e rotao da cabea
ECO AO ECA

Angular da omoplata (AO)


Estende-se do ngulo superior da omoplata s ap.transversas de C1 a C4 Aco: elevao do ngulo da omoplata e inclinao da cabea

Plano superficial
Trapzio (T)
Estende-se do occipital, ligamento cervical posterior e ap.espinhosas de C7 a D10 at omoplata (acrmio e espinha) e clavcula Aco: elevao do ombro, rotao da omoplata, aproximao das 2 omoplatas, inclinao da cabea, rotao oposta da cabea, elevao do tronco
T

33

19-10-2008

Intercostais
Intercostais
Externos (E)
Estendem-se desde a tuberosidade das costelas (articulao costo-transversal) at juno costo-condral
M

Mdios (M)
Estendem-se desde a linha axilar mdia at ao bordo do esterno

Internos (I)
Estendem-se desde o ngulo posterior das costelas at 5 ou 6cm do bordo do esterno

Diafragma
Diafragma
Centro frnico (3 fololos anterior (FA), esquerdo (FE) e direito (FD)) Orifcio da veia cava inferior Poro mais perifrica (carnuda) Inseres Poro esternal (face posterior do apndice xifoideu), Poro costal (6 ltimas costelas e cartilagens costais) Poro vertebral (pilares do diafragma, esquerdo at L2 - e direito at L3)
Vista inferior do diafragma

FE FD

FA Vista superior do diafragma

34

19-10-2008

Diafragma
Arcadas Psoas Quadrado lombar Orifcio artico (D12) Aorta e ao canal torcico Esfago e nervo pneumogstrico Interno ou principal Externo ou acessrio Orifcio esofgico (D10) Pilares divididos em 2 feixes

Entre os 2 feixes: nervo grande esplncnico e raz interna das veias zigos Entre os pilares e a arcada do psoas: cadeia para-vertebral do simptico e o nervo pequeno esplncnico Aco: Respirao Contribui para: mico, defecao e parto Vista inferior do diafragma

Msculos abdominais
Transverso Pequeno oblquo Grande oblquo Grande recto Piramidal

35

19-10-2008

Transverso (T)
Estende-se desde as 6 ltimas costelas e cartilagens, ap.transversas de L1 a L5, crista ilaca e arcada crural ao apndice xifoideu, linha branca e pbis

GO

Pequeno oblquo (PO)


Estende-se da fascia lombar, crista ilaca e arcada crural s 3 ltimas costelas e cartilagens, apndice xifoideu, linha branca e pbis
PO

Grande oblquo (GO)


Estende-se das 8 ltimas costelas at ao apndice xifoideu, linha branca , crista ilaca e pbis

Vistas laterais dos msculos abdominais (esquema)

Grande recto
Estende-se do pbis s cartilagens costais da 5 7 costelas e apndice xifoideu Bainha do grande recto

Aco dos m.abdominais: flexo do tronco. Contribuem para os processos de inspirao, expirao forada, mico, defecao, vmito e parto

Corte transversal da parede abdominal anterior acima da linha arcuata

GR

Corte transversal da parede abdominal anterior abaixo da linha arcuata Vista anterior dos msculos do tronco

36

19-10-2008

Pontos fracos da parede abdominal


Posteriores
Tringulo de Jean-Louis Petit Quadriltero de Grynfeltt

Pontos fracos da parede abdominal


Anteriores
Linha branca (umbigo) Linha de Spiegel Canal inguinal
Vista anterior dos msculos do tronco

Corte transversal da parede abdominal anterior acima da linha arcuata

Corte transversal da parede abdominal anterior abaixo da linha arcuata

Vista anterior do canal inguinal

37

19-10-2008

Msculos posteriores do tronco


Grupo posterior
Plano profundo
Transversrio espinhoso Longo dorsal Sacro-lombar ou ileo-costal Epi-espinhoso Interespinhosos

Plano dos pequenos dentados


Pequeno dentado posterior e superior Pequeno dentado posterior e inferior

Plano do rombide
Rombide

Plano superficial
Trapzio Grande Dorsal

Grupo mdio
Quadrado lombar Intertransversrios

Grupo anterior
Psoas-ilaco Pequeno psoas

Grupo posterior
Plano profundo (msculos espinhais)
Transversrio espinhoso (TE)
Estende-se da MC at C2 (goteira compreendida entre as ap.transversas e espinhosas)

Longo dorsal (LD)


Estende-se da MC at 2costela (inseres costais e vertebrais)

TE EE LD SL

Sacro-lombar ou ileo-costal (SL)


Estende-se da MC at C3

Epi-espinhoso (EE)
Estende-se desde D1 a D12 (ap.espinhosas)

Interespinhosos
Ocupam o espao entre 2 ap.espinhosas consecutivas; 2 em cada espao (no existem na coluna dorsal)

MC

Aco: extenso da coluna. TE: rotao oposta do tronco. LD e SL: inclinao lateral e rotao homolaterais
Vista posterior do tronco (plano profundo)

38

19-10-2008

Plano dos pequenos dentados Pequeno dentado posterior e superior (PS)


Estende-se de C7 a D3 at s 4 primeiras costelas Aco: inspirao

PS

Vista posterior do tronco (plano profundo)

Pequeno dentado posterior e inferior (PI)


Estende-se de D11 a L3 at s 4 ltimas costelas Aco: expirao

PI R

Plano do rombide Rombide (R)


Estende-se de C7 a D4 at ao bordo espinhal da omoplata Aco: aproximao das omoplatas, rotao da omoplata para dentro e para cima e abaixamento da espdua

Vista posterior do tronco (plano do rombide)

Plano superficial
T

Trapzio (T) Grande Dorsal (GD)


Estende-se desde as ap.espinhosas de D6 a S5, crista ilaca e 4 ltimas costelas at ranhura bicipital no mero Aco: elevao do tronco, aduo e rotao interna do brao
GD

Vista posterior do tronco (plano superficial)

39

19-10-2008

Grupo mdio
Quadrado lombar
3 tipos de feixes: da crista ilaca s ap.transversas de L1 a L4; da crista ilaca 12costela; das ap.transversas de L1 a L4 at 12costela Aco: inclinao da coluna lombar e da bacia, abaixamento da 12costela

Intertransversrios
Entre as ap.transversas de 2 vrtebras consecutivas; 2 por cada espao; atrofiados na regio dorsal Aco: inclinao lateral da coluna
Vista anterior do quadrado lombar

Grupo anterior
Psoas (P) ilaco (I)
Psoas: estende-se das ap.transversas, corpos vertebrais e discos intervertebrais de L1 a L5 at ao pequeno trocanter Ilaco: estende-se da fosse ilaca interna ao pequeno trocanter ou um pouco mais externamente Aco: flexo da coxa sobre a bacia, flexo do tronco, rotao externa da coxa
Pequeno psoas (inconstante)

Vista anterior do psoas-ilaco

40

19-10-2008

Msculos da rbita
Levantador da plpebra superior Recto superior Recto interno Recto inferior Recto externo Grande oblquo Pequeno oblquo

Msculos da lngua
17msculos (8 pares, 1 mpar)
Geni-glosso Lingual inferior Hio-glosso Stilo-glosso Palato-glosso ou glosso-estafilino Amigdalo-glosso Faringo-glosso Transverso Lingual superior

41

19-10-2008

Bibliografia
Couinaud, C., Anatomie de labdomen, tome I, G.Doin & Cie Netter, F., Atlas of Human Anatomy, CIBA-GEIGY, 1989 Rouviere, H, Delmas, A, Anatomie Humaine descriptive, topographique et fonctionelle, 11dition, Tomes I et II, Masson et Cie, 1973 Snell, R., Clinical Anatomy for Medical Students, 4th edition, Little, Brown and Company, 1992

42

Anda mungkin juga menyukai