LIGJ Nr.

69/2012 PR SISTEMIN ARSIMOR PARAUNIVERSITAR N REPUBLIKN E SHQIPRIS1 N mbshtetje t neneve 78 dhe 83 pika 1 t Kushtetuts, me propozimin e Kshillit t Ministrave, KUVENDI I REPUBLIKS S SHQIPRIS VENDOSI: KREU I DISPOZITA T PRGJITHSHME Neni 1 Objekti, qllimi dhe fusha e zbatimit t ligjit 1. Objekti i ktij ligji sht prcaktimi i parimeve baz pr strukturn, veprimtarin dhe qeverisjen e sistemit arsimor parauniversitar n Republikn e Shqipris. 2. Qllimi i ktij ligji sht garantimi i s drejts kushtetuese pr arsimim, sipas kuadrit ligjor prkats pr funksionimin e sistemit arsimor parauniversitar. 3. Fusha e zbatimit t ktij ligji sht sistemi arsimor parauniversitar n Republikn e Shqipris, prve aspekteve t strukturs, veprimtaris dhe qeverisjes s arsimit profesional, q rregullohen me ligj t veant. Neni 2 Prkufizime N kt ligj termat e mposhtm kan kto kuptime: 1. Arsimi parauniversitar prfshin nivelet arsimore me kodet 0, 1, 2 dhe 3, sipas Klasifikimit Ndrkombtar Standard t Arsimit, t miratuar nga Konferenca e Prgjithshme e UNESCO-s, n sesionin e 29-t t saj, n nntor 1997, prkatsisht: a) Niveli me kodin 0, arsimi parashkollor; b) Niveli me kodin 1, arsimi fillor; c) Niveli me kodin 2, arsimi i mesm i ult; ) Niveli me kodin 3, arsimi i mesm i lart. 2. Arsim n distanc sht mnyr arsimimi, ku pjesa m e madhe e procesit msimor kryhet kur msuesi dhe nxnsi nuk jan zakonisht n t njjtin vend e n t njjtn koh dhe realizohet kryesisht me ndihmn e teknologjis s komunikimit dhe informacionit. 3. Fush e t nxnit sht nj lnd ose bashksi lndsh q shqyrtojn realitetin nga kndvshtrime t caktuara.
Ky ligj sht prafruar plotsisht me: Kartn e t Drejtave Themelore t Bashkimit Europian (2000/C 364/01), dat 18 dhjetor 2000, Numri CELEX 32000X1218(01) Fletorja Zyrtare e Bashkimit Europian, Seria C, Nr 364, dat 18.12.2000, faqe 1-22.
1

4402

4. Gjimnaz sht shkolla e mesme e prgjithshme. 5. Institucion arsimor sht kopshti ose shkolla. 6. Institucion arsimor plotsues sht institucioni q pasuron prvojat msimore dhe jetsore t nxnsve. 7. Kshilli i prindrve sht organ i prbr nga prfaqsues t prindrve t nxnsve t institucionit arsimor. 8. Kurrikula sht trsia e dokumentacionit si: korniza kurrikulare, plani shkollor, programi msimor, teksti dhe materiale t tjera t nj lnde ose fushe t t nxnit dhe e tr veprimtaria e organizuar n mjedisin e t msuarit, q shrben pr t siguruar nj formim t caktuar t atyre q nxn. 9. Korniz kurrikulare sht dokumenti themelor i kurrikuls, ku prshkruhen synimet e prgjithshme t saj, kompetencat themelore, rezultatet e pritshme pr nxnsit, pr sa i prket dijeve, aftsive dhe qndrimeve n fund t arsimit baz dhe atij t mesm t lart, synimet e fushave t t nxnit dhe parimet e prgjithshme t procesit t msimdhnies e nxnies e t vlersimit t nxnsve. 10. Kompetenc themelore sht ndrthurja e dijeve, aftsive, qndrimeve dhe vlerave q u nevojiten nxnsve pr zhvillimin vetjak, qytetarin aktive, prfshirjen shoqrore dhe punsimin. 11. Kopsht sht institucioni arsimor q ofron shrbim arsimor t nivelit me kodin 0. 12. Kurrikula brtham sht kurrikula e prbashkt pr t gjith nxnsit e nj klase n sistemin arsimor. 13. Ministri sht ministri q mbulon shtjet e arsimit parauniversitar. 14. Ministria sht ministria q mbulon shtjet e arsimit parauniversitar. 15. Msues sht personi q ka fituar t drejtn pr t ushtruar profesionin e msuesis n arsimin parauniversitar. 16. Nxns sht personi q arsimohet n arsimin parauniversitar. 17. Nxns me aftsi t kufizuara sht personi, i cili ka dmtime afatgjata fizike, mendore, shqisore, t sjelljes ose t kombinuara, q, n ndrveprim, mund ta pengojn t marr pjes n mnyr t plot dhe t barabart n arsimimin e tij dhe n jetn shoqrore. 18. Partner social jan sindikatat, me t cilat ministri nnshkruan kontratn kolektive t puns. 19. Program msimor sht dokumenti q prmban synimet e lnds, kompetencat e saj specifike, objektivat e arritjeve t nxnsve, prmbajtjen kryesore, metodologjit specifike t msimdhnies, nxnies dhe t vlersimit t arritjeve t nxnsve. 20. Shkoll sht institucioni q ofron shrbim arsimor pr nivelet me kodet 1, 2, 3. 21. Shkoll private sht shkolla jopublike, e cila nuk themelohet, financohet dhe administrohet nga qeveria qendrore ose vendore. 22. Veprimtari plotsuese jan veprimtarit q planifikohen nga institucioni arsimor dhe kan pr qllim pasurimin e prvojave msimore e jetsore t nxnsve. Neni 3 Qllimi i sistemit arsimor parauniversitar Sistemi arsimor parauniversitar ka pr qllim formimin e do individi, n mnyr q t prballoj sfidat e s ardhmes, t jet i prgjegjshm pr familjen, shoqrin e kombin dhe n mnyr t veant: a) t njoh, t respektoj, t mbroj identitetin kombtar e t zhvilloj trashgimin dhe diversitetin ton kulturor; 4403

b) t zhvillohet n aspektin etik, intelektual, fizik, social dhe estetik, t jet i aft t mendoj n mnyr t pavarur, kritike e krijuese, tu prshtatet ndryshimeve, t ket vetbesim e shpirt bashkpunimi, t jet i gatshm t ofroj ndihmesn e tij pr mirqenien, prparimin, lirin e demokracin; c) t ket bindjen e thell se drejtsia, paqja, harmonia, bashkpunimi dhe respekti pr t tjert jan vlerat m t larta njerzore; ) t njoh dhe t respektoj traditat e popujve t tjer; d) t ndrgjegjsohet pr t prmbushur prgjegjsit e tij pr mbrojtjen e mjedisit. Neni 4 Kuadri rregullator dhe mbshtets i sistemit arsimor Sistemi arsimor parauniversitar mbshtetet n traditn e arsimit shqiptar, funksionon n prputhje me Kushtetutn e Republiks s Shqipris, legjislacionin shqiptar n fuqi dhe zhvillohet sipas vlerave t prbashkta t sistemeve arsimore bashkkohore. Neni 5 E drejta pr arsimim 1. N Republikn e Shqipris garantohet e drejta pr arsimimin e shtetasve shqiptar, t huaj dhe personave pa shtetsi, pa u diskriminuar nga gjinia, raca, ngjyra, etnia, gjuha, orientimi seksual, bindjet politike ose fetare, gjendja, ekonomike apo sociale, mosha, vendbanimi, aftsia e kufizuar ose pr arsye t tjera q prcaktohen n legjislacionin shqiptar. 2. N shkollat publike arsimi i detyrueshm dhe arsimi i mesm i lart jan falas. Neni 6 Parime t prgjithshme 1. N veprimtarit e institucioneve t sistemit arsimor parauniversitar, interesi i nxnsit sht parsor. 2. N sistemin arsimor parauniversitar respektohen, mbrohen dhe promovohen t drejtat e lirit e njeriut n prgjithsi dhe t drejtat e fmijve n veanti. 3. N sistemin arsimor parauniversitar, nxnsve dhe punonjsve u ofrohet mbrojtje nga do form veprimi ose mosveprimi q mund tu shkaktoj diskriminim, dhun, keqtrajtim ose dm moral. 4. N institucionet arsimore zbatohet parimi i gjithprfshirjes s nxnsve. 5. do nxnsi i sigurohet e drejta pr arsimim cilsor, si dhe shanse t barabarta pr arsimim. 6. Nxnsve t familjeve n nevoj, nxnsve me aftsi t kufizuara dhe atyre me vshtirsi n t nxn u ofrohet prkujdesje e posame, sipas prcaktimeve n kt ligj. 7. Veprimtaria e institucioneve n sistemin arsimor parauniversitar dhe e punonjsve t tyre sht transparente dhe e bazuar n llogaridhnie ndaj prfituesve t shrbimit arsimor. 8. N sistemin arsimor parauniversitar garantohet e drejta e nxnsve, e punonjsve arsimor, e prindrve dhe prfaqsuesve t tyre ligjor, m posht prindr, pr t shprehur pikpamjet e tyre pr cilsin e shrbimit arsimor dhe pr tu dgjuar pr kto pikpamje. 9. Sistemi arsimor parauniversitar funksionon mbi bazn e decentralizimit dhe autonomis s institucioneve arsimore. 4404

10. N sistemin arsimor parauniversitar garantohet e drejta e organizimit t nxnsve, msuesve dhe prindrve pr t mbrojtur t drejtat e tyre, si dhe pr t dhn ndihmes n mbarvajtjen e institucionit. 11. Shrbimi arsimor mbshtetet dhe vlersohet mbi bazn e standardeve. Vlersimi sht i brendshm dhe i jashtm. Neni 7 Laiciteti 1. Arsimi parauniversitar sht laik. 2. Prjashtim bjn ato institucione arsimore q themelohen nga bashksi fetare t njohura me ligj, sipas prcaktimeve t nenit 42 pika 4 t ktij ligji. Neni 8 Depolitizimi Arsimi parauniversitar sht i depolitizuar. Neni 9 Gjuha e arsimimit N institucionet arsimore, gjuha e arsimimit sht gjuha shqipe, prve rasteve t prcaktuara ndryshe n kt ligj. Neni 10 Arsimimi pr pakicat kombtare 1. Personave, q u prkasin pakicave kombtare, u krijohen mundsi t msojn dhe t msohen n gjuhn amtare, t msojn historin dhe kulturn e tyre, sipas planeve dhe programeve msimore. 2. Pr t mundsuar pjesmarrje aktive dhe t barabart n jetn ekonomike, shoqrore, politike e kulturore t Republiks s Shqipris, nxnsve t pakicave kombtare u krijohen kushte pr msimin e gjuhs shqipe dhe njohjen e historis e t kulturs shqiptare. 3. Planet e programet msimore, si dhe raportet e prdorimit t gjuhs amtare dhe asaj zyrtare n procesin msimor prcaktohen me akte t veanta t ministrit. Neni 11 Arsimimi pr fmijt shqiptar jasht vendit Ministria, n bashkpunim me prfaqsit diplomatike t Republiks s Shqipris dhe institucione t tjera shtetrore, mbshtet zbatimin e programeve t posame pr msimin e gjuhs shqipe dhe njohjen e trashgimis kulturore shqiptare pr fmijt e diaspors, n prputhje me legjislacionin shqiptar.

4405

Neni 12 Arsimimi n dy gjuh Arsimimi n dy gjuh n arsimin e mesm t lart realizohet sipas marrveshjeve dypalshe ndrmjet Republiks s Shqipris dhe vendeve t tjera. Neni 13 Kompetencat themelore Kompetencat themelore pr t gjith nxnsit jan: a) komunikimi n gjuhn amtare; b) komunikimi n gjuh t huaja; c) kompetenca matematikore dhe kompetencat baz n shkencat dhe teknologjin; ) kompetenca dixhitale; d) kompetenca pr t nxn gjat gjith jets; dh) kompetencat shoqrore dhe qytetare; e) kompetenca e iniciativs dhe siprmarrjes; ) kompetenca e formimit kulturor dhe e shprehjes. KREU II INSTITUCIONET ARSIMORE DHE FORMAT E ARSIMIMIT Neni 14 Institucionet n sistemin arsimor parauniversitar N sistemin arsimor parauniversitar funksionojn kopshtet, shkollat dhe institucionet plotsuese, t cilat jan publike ose private. Neni 15 Qendrat kulturore t fmijve Qendrat kulturore t fmijve jan institucione plotsuese, t cilat jan n varsi t njsive t qeverisjes vendore dhe hapen me vendim t Kshillit t Ministrave. Neni 16 Format e arsimimit Format e arsimimit n shkolla jan: a) arsimim me koh t plot; b) arsimim me koh t pjesshme; c) arsimim n distanc. Neni 17 Arsimimi n kushtet e shtpis Arsimimi n kushtet e shtpis ofrohet n raste t veanta, pr t gjitha klasat e arsimit baz ose vetm pr disa prej tyre. Ministri prcakton rastet e veanta, kriteret dhe procedurat pr arsimimin n kushtet e shtpis. 4406

Neni 18 Arsimimi n institucionet joshkollore Ministria, n bashkpunim me organet prkatse, siguron arsimimin pr individt e moshs shkollore n institucionet e paraburgimit, t vuajtjes s dnimit dhe n institucione t prkujdesjes shoqrore. Neni 19 Prkujdesje pr kategori t veanta t nxnsve Kategorive t veanta t nxnsve u sigurohet kujdes i posam nga shteti. Format dhe kriteret e prkujdesjes prcaktohen me vendim t Kshillit t Ministrave. Neni 20 Shrbimi psiko-social n institucionet arsimore 1. Njsit arsimore vendore u sigurojn shrbim psiko-social nxnsve dhe punonjsve t institucioneve arsimore. 2. Shrbimi psiko-social ofron mbshtetje nprmjet psikologve ose punonjsve social pr trajtimin e problematikave t rasteve t ndryshme, vlersimin e rasteve t fmijve me nevoja t veanta psiko-sociale, hartimin e programeve parandaluese, sipas nevojave t komunitetit shkollor. KREU III NIVELET E ARSIMIT PARAUNIVERSITAR Neni 21 Arsimi parashkollor 1. Arsimi parashkollor synon zhvillimin shoqror, intelektual e fizik, t do fmije, ushtrimin e rregullave themelore t sjelljes e t higjiens, kultivimin e vlerave, si dhe prgatitjen pr arsimin fillor. 2. Arsimi parashkollor ndiqet nga fmijt e moshs nga tre deri n gjasht vje. Fmijve t moshs pes vje u mundsohet ndjekja e klass prgatitore edhe pran shkollave t arsimit baz, me synim integrimin n arsimin e detyruar. Neni 22 Arsimi baz 1. Arsimi baz synon zhvillimin shoqror, intelektual e fizik, t do nxnsi, zotrimin e rregullave t sjelljes dhe kultivimin e vlerave, prkujdesjen pr shndetin, si dhe prgatitjen e mjaftueshme pr vazhdimin e arsimit t mesm t lart ose pr tregun e puns. 2. Arsimi baz prfshin arsimin fillor dhe arsimin e mesm t ult. Arsimi fillor prbhet nga gjasht klasa, nga klasa e par deri n klasn e gjasht. Arsimi i mesm i ult prbhet nga tri klasa, nga klasa e shtat deri n klasn e nnt. 3. Shkollat e arsimit t orientuar mund t nisin n klasa t caktuara t arsimit baz, duke siguruar formimin e mjaftueshm t nxnsve n lndt e kulturs s prgjithshme. 4. Arsimi baz me koh t plot sht i detyrueshm pr t gjith fmijt q jan shtetas shqiptar me banim n Republikn e Shqipris nga mosha gjasht vje deri n moshn 4407

gjashtmbdhjet vje, me prjashtim t rasteve t parashikuara n kt ligj. Nxnsi ka t drejt ta ndjek arsimin baz me koh t plot deri n moshn shtatmbdhjet vje. Nxnsi, q ka mbushur moshn shtatmbdhjet vje dhe nuk ka prfunduar arsimin baz, lejohet t prfundoj klasn q po ndjek. Nxnsit, q kan mbushur moshn gjashtmbdhjet vje dhe nuk e kan prfunduar arsimin baz me koh t plot, kan t drejt t regjistrohen n shkollat e arsimit baz me koh t pjesshme. 5. Nxnsi, q nuk ka ndjekur t paktn dy klasa t arsimit baz me koh t plot, ka t drejt ta ndjek arsimin baz me program msimor individual, sipas procedurave t prcaktuara me udhzim t ministrit. Neni 23 Arsimi i mesm i lart 1. Arsimi i mesm i lart synon zhvillimin e mtejshm t kompetencave t fituara nga arsimi baz, konsolidimin e individualitetit t do nxnsi dhe trsin e vlerave e t qndrimeve, zgjerimin dhe thellimin n fusha t caktuara t dijes, prgatitjen pr arsimin tretsor ose pr tregun e puns. Kshilli i Ministrave zhvillon politika q synojn krijimin e mundsis pr do nxns q prfundon arsimin baz t regjistrohet n arsimin e mesm t lart. 2. N klasn e dhjet t arsimit t mesm t lart me koh t plot pranohen nxns t moshs jo m t madhe se tetmbdhjet vje. Nxnsi deri n moshn njzet e nj vje lejohet t ndjek arsimin e mesm t lart trevjear, kurse deri n moshn njzet e dy vje arsimin e mesm t lart katrvjear. Nxnsi, q ka mbushur prkatsisht moshn njzet e nj vje n arsimin e mesm t lart trevjear apo njzet e dy vje n at katrvjear dhe nuk ka prfunduar arsimin e mesm t lart, lejohet t vazhdoj klasn q ndjek deri n fund t atij viti shkollor. Neni 24 Llojet e arsimit t mesm t lart 1. Llojet e arsimit t mesm t lart jan gjimnazi, arsimi i mesm profesional dhe arsimi i mesm i orientuar. 2. Gjimnazi prbhet nga tri klasa. Nxnsve, q kan mbushur moshn njzet e nj vje dhe nuk e kan prfunduar gjimnazin, u mundsohet ndjekja e gjimnazit me koh t pjesshme ose n distanc. 3. Arsimi i mesm profesional sht me kohzgjatje dy deri katrvjeare dhe sht i strukturuar n tri nivele kualifikimi, n prputhje me nivelet e Kornizs Shqiptare t Kualifikimeve. 4. Shkolla t arsimit t orientuar jan shkollat artistike, shkollat sportive, shkollat pr gjuht e huaja dhe shkolla pr fusha t tjera t t nxnit. Pranimi n shkollat e arsimit t orientuar bhet sipas kritereve dhe procedurave q prcaktohen me udhzim t ministrit. KREU IV DREJTIMI I SISTEMIT ARSIMOR PARAUNIVERSITAR Neni 25 Funksionet kryesore t ministris Funksionet kryesore t ministris jan: a) prgatitja e akteve ligjore dhe nnligjore t sistemit arsimor; b) zbatimi i i Strategjis Kombtare t Arsimit Parauniversitar; 4408

c) vlersimi i cilsis s shrbimit arsimor mbi bazn e treguesve; ) kontrolli i zbatimit t ligjshmris dhe i prdorimit t fondeve n institucionet arsimore; d) hartimi dhe zbatimi i politikave t zhvillimit profesional t punonjsve arsimor dhe akreditimi i programeve trajnuese; dh) sigurimi i mbshtetjes profesionale nga institucione t specializuara, vendase ose t huaja, pr krkime dhe eksperimentime n fushn e arsimit; e) bashkpunimi n fushn e arsimit me ministrit e linjs, njsit e qeverisjes vendore dhe me organizma t tjer qeveritar ose joqeveritar, t vendit ose t huaj; ) publikimi pr do vit shkollor i raportit t arritjeve t sistemit arsimor parauniversitar. Neni 26 Ministri 1. Ministri sht prgjegjs pr realizimin e programit politik qeveriss n fushn e arsimit parauniversitar. 2. Prve detyrave t tjera t prcaktuara n kt ligj, ministri: a) nxjerr urdhra dhe udhzime pr zbatimin e ktij ligji; b) propozon buxhetin e arsimit parauniversitar, sipas prcaktimeve n aktet e tjera ligjore dhe nnligjore n fuqi; c) miraton dokumentacionin kurrikular, sipas prcaktimeve n kt ligj; ) miraton strukturn e vitit shkollor; d) miraton ngarkesn msimore, javore e vjetore, t punonjsve arsimor dhe numrin e nxnsve pr klas pr institucionet arsimore publike; dh) miraton kriteret, dokumentacionin dhe procedurat e regjistrimit t nxnsve n institucionet arsimore; e) miraton rregulloren tip t institucioneve arsimore; ) miraton kriteret pr dhnien e certifikatave e t mimeve dhe i lshon ato pr nxnsit dhe punonjsit e sistemit arsimor. f) nnshkruan me partnert social kontratn kolektive t puns t nivelit t par. Neni 27 Inspektorati Shtetror i Arsimit 1. Inspektorati Shtetror i Arsimit, n vijim inspektorati, sht institucion n varsi t ministrit dhe funksionon n mbshtetje t ligjit nr.10 433, dat 16.6.2011 Pr inspektimin n Republikn e Shqipris. 2. Funksionet kryesore t inspektoratit pr arsimin parauniversitar jan: a) vlersimi i cilsis s shrbimit t institucioneve arsimore dhe t njsive arsimore vendore; b) kontrollimi i pajtueshmrin s veprimtaris t institucioneve arsimore dhe t njsive arsimore vendore me aktet ligjore dhe nnligjore n fuqi; c) kshillimi i drejtuesve dhe i punonjsve t institucioneve arsimore e t njsive arsimore vendore; ) informimi i ministrit, njsive arsimore vendore dhe institucioneve pr gjetjet e inspektimeve arsimore, si dhe brja publike e tyre; d) prhapja e praktikave t suksesshme t institucioneve arsimore dhe t njsive arsimore vendore. 4409

3. Inspektimi, sipas ktij neni, rregullohet nga ligji nr. 10 433, dat 16.6.2011 Pr inspektimin n Republikn e Shqipris, prvese kur parashikohet shprehimisht ndryshe n kt ligj. Neni 28 Njsia baz e qeverisjes vendore 1. Njsia baz e qeverisjes vendore ka pr detyr prmirsimin e vazhdueshm t cilsis s shrbimit arsimor pr t gjith nxnsit n institucionet arsimore parauniversitare publike, n prputhje me legjislacionin n fuqi. 2. Kompetencat kryesore t njsis baz t qeverisjes vendore jan: a) ndrtimi dhe rikonstruksioni i godinave t institucioneve arsimore publike, sipas standardeve t miratuara nga Kshilli i Ministrave, me fonde t Buxhetit t Shtetit ose me fonde nga transferta e pakushtzuar ose t ardhurat e veta; b) garantimi i paprekshmris s institucioneve arsimore n juridiksionin e saj, si dhe i mjediseve t tyre; c) ruajtja dhe mirmbajtja e institucionit arsimor publik; ) garantimi i kushteve higjieno-sanitare e atyre t ngrohjes n godinat e institucioneve arsimore publike. 3. Njsia baz e qeverisjes vendore, n bashkpunim me njsin prkatse arsimore vendore dhe institucionet arsimore publike, sht prgjegjse pr regjistrimin e nxnsve n shkollat publike t arsimit t detyrueshm me koh t plot. 4. Njsia baz e qeverisjes vendore, mbshtetur n propozimet e njsive arsimore vendore dhe kshillat e msuesve t institucioneve, sipas kritereve t miratuara n kshillat e njsive vendore, mbshtet: a) nxnsit e familjeve n nevoj; b) nxnsit me arritje t shklqyera; c) punonjsit e institucioneve arsimore pr zhvillimin e tyre profesional dhe pr zhvillimin e kurrikuls; ) pajisjen e institucioneve arsimore me mjete msimore. Neni 29 Kshilli Kombtar i Arsimit Parauniversitar 1. Kshilli Kombtar i Arsimit Parauniversitar sht organ kshillimor i ministrit pr politikat e zhvillimit t arsimit parauniversitar. 2. Kshilli Kombtar i Arsimit Parauniversitar jep mendime pr: a) hartimin e strategjive, programeve kombtare dhe akteve ligjore; b) projektbuxhetin pr arsimin parauniversitar; c) shtje t tjera t politikave arsimore, me krkesn e ministrit. 3. Veprimtaria e Kshillit Kombtar t Arsimit Parauniversitar ushtrohet n prputhje me rregulloren, q miratohet nga Kshilli i Ministrave. 4. Kshilli Kombtar i Arsimit Parauniversitar kryesohet nga ministri dhe prbhet nga katrmbdhjet antar, me kt prbrje: a) prfaqsuesi i Ministrit t Financave; b) prfaqsuesi i Ministrit t Brendshm; c) prfaqsuesi i Ministrit t shtjeve Sociale dhe Shanseve t Barabarta; 4410

) nj prfaqsues i shoqats s bashkive me numrin m t madh t bashkive; d) nj prfaqsues i shoqats s komunave me numrin m t madh t komunave; dh) dy prfaqsues nga partnert social; e) nj prfaqsues i shoqats kombtare t prindrve; ) gjasht personalitete t njohura pr kontribute n fushn e arsimit, shkencs dhe n jetn publike, t cilt zgjidhen me konkurrim publik. 5. Antart e Kshilli Kombtar t Arsimit Parauniversitar, t cilt i nnshtrohen konkurrimit publik, przgjidhen nga nj komision, i ngritur pran ministris, i prbr nga nj prfaqsues i kabinetit t Kryeministrit, nj prfaqsues i ministrit dhe nj prfaqsues i Kshillit t Arsimit t Lart dhe Shkencs. Kriteret dhe procedurat pr przgjedhjen e kandidatve prcaktohen me udhzim t ministrit dhe bhen publike. 6. Kshilli i Ministrave cakton n detyrn e antarit t Kshillit Kombtar t Arsimit Parauniversitar gjasht nga kandidatt e przgjedhur me konkurrim publik. 7. Antart, personalitete t njohura pr kontribute n fushn e arsimit, zgjidhen me mandat 4-vjear. 8. Antart e prmendur n shkronjn t piks 4 t ktij neni prfitojn pages, n masn dhe mnyrn e prcaktuar me vendim t Kshillit t Ministrave. Neni 30 Njsit arsimore vendore 1. Ministria prfaqsohet n nivelin vendor nga njsit arsimore vendore, t cilat krijohen me vendim t Kshillit t Ministrave. Struktura dhe organika e tyre miratohen me urdhr t Kryeministrit. 2. Njsit arsimore vendore jan drejtorit arsimore, n nivel qarku, dhe zyrat arsimore, n nivel rrethi. 3. Njsia arsimore vendore sht prgjegjse pr funksionimin e institucioneve arsimore brenda juridiksionit t saj. 4. Njsia arsimore vendore: a) zbaton Strategjin Kombtare t Arsimit Parauniversitar; b) mbshtetet institucionet arsimore pr prmirsimin e vazhdueshm t cilsis s shrbimit arsimor; c) bashkpunon me njsin baz t qeverisjes vendore pr planifikimin, realizimin e investimeve dhe mirmbajtjen e institucioneve arsimore, si dhe pr rastet e braktisjes s shkolls; ) siguron pr institucionet arsimore publike mjetet msimore, sipas formuls pr nxns. d) prdor fondin e veant t buxhetit vjetor pr shprblimin e punonjsve t institucioneve arsimore publike me arritje t shquara. Kriteret e prdorimit t ktij fondi prcaktohen me vendim t Kshillit t Ministrave. 5. Drejtuesi i njsis arsimore vendore, prgjegjsit e sektorve dhe specialistt e tyre przgjidhen me konkurrim t hapur, sipas kritereve dhe procedurave t prcaktuara n ligjin nr. 8549, dat 11.11.1999 Statusi i npunsit civil. 6. Kandidati pr drejtues i njsis arsimore vendore duhet t ket t paktn kategorin msues i kualifikuar dhe t mos bj pjes, pas emrimit, n forumet drejtuese t partive politike. Neni 31 Kshilli vendor i arsimit parauniversitar 1. Kshilli vendor i arsimit parauniversitar sht organ kshillimor, n nivel qarku, pr politikat e zhvillimit t arsimit parauniversitar, brenda juridiksionit territorial t qarkut. Kshilli 4411

vendor i arsimit parauniversitar krijohet me vendim t kryetarit t kshillit t qarkut dhe funksionon sipas rregullores s miratuar prej tij. 2. Kshilli vendor i arsimit parauniversitar kryesohet nga kryetari i kshillit t qarkut dhe prbhet nga prfaqsues t qeverisjes vendore dhe personalitete t njohura pr kontribute n jetn publike. Kriteret dhe procedurat pr przgjedhjen e antarve t kshillit vendor t arsimit parauniversitar prcaktohen me udhzim t ministrit. Neni 32 Institucioni arsimor 1. Institucioni arsimor ka pr detyr krijimin e mjedisit miqsor pr nxnsit dhe t mundsive q secili nxns t shfaq, t zhvilloj individualitetin dhe t realizoj potencialin e tij n prputhje me kt ligj. 2. Institucioni arsimor funksionon sipas rregullores s tij t brendshme, e cila sht n prputhje m kt ligj e aktet e tjera ligjore n fuqi dhe miratohet nga titullari i njsis arsimore vendore prkatse. 3. Institucioni arsimor u ofron nxnsve mjediset dhe pajisjet pr veprimtari sportive, kulturore e zbavitse edhe pas orve msimore, si dhe n ditt e pushimit. 4. Ndalohet organizimi i veprimtarive partiake n institucionet e sistemit arsimor parauniversitar. Neni 33 Komisioni i etiks dhe sjelljes n institucionin arsimor N institucionin arsimor funksionon komisioni i etiks dhe sjelljes, i prbr nga msues, prindr dhe nxns. Komisioni ka pr detyr t shqyrtoj ankesat e nxnsve, t prindrve e t punonjsve t institucionit ndaj shkeljeve t normave t etiks dhe t sjelljes dhe ti propozoj drejtorit t institucionit masat prkatse. Neni 34 Bordi i institucionit arsimor 1. do institucion arsimor ka bordin e tij t prbr nga prindr, nxns, msues, prfaqsues t qeveris vendore dhe t komunitetit. Bordi kontribuon pr mbarvajtjen e institucionit arsimor dhe i raporton pr veprimtarin e tij kshillit t prindrve t institucionit. 2. Detyrat kryesore t bordit jan: a) miraton planin afatmesm dhe at vjetor t institucionit; b) miraton planin e shpenzimeve t institucionit arsimor pr fondet, t cilat sigurohen nga institucioni; c) miraton kurrikuln e hartuar nga institucioni arsimor; ) merr pjes n procedurat e emrimit e t largimit t drejtorit t institucionit arsimor dhe t msuesit. 3. Prbrja e bordit, t drejtat, detyrat e tjera dhe mnyra e zgjedhjes s antarve prcaktohen n udhzimin e ministrit.

4412

Neni 35 Kshilli i msuesve 1. Kshilli i msuesve t institucionit arsimor, i cili ka n prbrje t gjith msuesit dhe kryesohet nga drejtori, sht organ kolegjial kshillimor pr drejtimin e veprimtaris s institucionit. 2. Detyrat dhe funksionet e kshillit t msuesve prcaktohen me udhzim t ministrit. Neni 36 Qeveria e nxnsve 1. Qeveria e nxnsve sht organizm q mbron dhe promovon t drejtat e nxnsve dhe ndihmon n mbarvajtjen e shkolls. Ajo ngrihet dhe funksionon sipas udhzimit t ministrit. 2. Kryetari i qeveris s nxnsve n arsimin e mesm t lart zgjidhet nga nxnsit me vot t drejtprdrejt dhe t fsheht. 3. Qeveria e nxnsve przgjedh msuesin ndihms. 4. N shkoll funksionojn edhe organizime t tjera t nxnsve, t ngritura pr interesat e tyre shkencore, kulturore dhe sportive. KREU V FINANCIMI I ARSIMIT PARAUNIVERSITAR Neni 37 Planifikimi i financimit n arsimin parauniversitar publik 1. Burimet pr financimin e arsimit parauniversitar jan: a) Buxheti i Shtetit; b) t ardhurat e njsive t qeverisjes vendore; c) dhurimet e sponsorizimet; ) t ardhurat e prftuara nga institucionet arsimore; d) t ardhura t tjera t ligjshme. 2. Financimi nga Buxheti i Shtetit planifikohet me formuln pr nxns, sipas treguesve t veant t niveleve arsimore dhe kushteve t institucioneve arsimore publike. 3. N Buxhetin e Shtetit, pr njsit baz t qeverisjes vendore, caktohet nj fond pr nxns, i cili prdoret pr mirmbajtjen e institucioneve arsimore publike, n prputhje me standardet e mirmbajtjes pr institucionet arsimore, t prcaktuara me vendim t Kshillit t Ministrave. 4. Mallra dhe shrbime t caktuara pr institucionet arsimore publike njehsohen me formuln pr nxns, sipas udhzimit t prbashkt t ministrit dhe Ministrit t Financave. 5. Shtesa mbi pag ose prfitime t tjera pr punonjsit arsimor dhe/ose pr msuesit q punojn n zonat larg vendbanimit t tyre, jepen sipas kritereve t vendosura nga Kshilli i Ministrave. Neni 38 Financimi i institucioneve arsimore publike 1. Institucioni arsimor publik prfiton nga njsia baz e qeverisjes vendore prkatse nj fond, sipas formuls pr nxns, q e prdor pr shpenzime t vogla, pr ndrhyrje emergjente, sipas kritereve dhe procedurave t vendosura nga Kshilli i Ministrave. 4413

2. Nga buxheti i ministris veohet nj fond, fondi i cilsis, pr t cilin konkurrojn institucionet arsimore publike me projekte pr t prmirsuar cilsin e shrbimit arsimor, sipas kritereve t prcaktuara me udhzim t ministrit dhe Ministrit t Financave. 3. Ministria dhe Ministria e Financave miratojn hapjen dhe mbylljen e llogaris buxhetore t nj institucioni arsimor publik. Institucionet arsimore publike t miratuara mbajn llogari buxhetore pran degs s thesarit n njsin prkatse arsimore vendore. Rregullat e administrimit financiar jan t njjta me ato t institucioneve t tjera publike. Neni 39 Mbshtetja financiare pr arsimin parauniversitar privat 1. Ministria mbshtet financiarisht, sipas mundsive dhe programeve t miratuara, institucionet arsimore private vendase, t cilat jan jofitimprurse dhe kan t paktn pes vjet q funksionojn si institucione private. Sipas kritereve t prcaktuara me vendim t Kshillit t Ministrave, mbshtetja financiare pr shkollat private diferencohet sipas renditjes s tyre n provimet kombtare t arsimit baz ose t maturs shtetrore, si dhe n testimet ose konkurset ndrkombtare. 2. Shkollat private e prdorin mbshtetjen financiare vetm pr nxnsit e shklqyer n veprimtarit kombtare dhe ndrkombtare. Neni 40 Mbledhja dhe prdorimi i fondeve financiare n institucionet arsimore publike 1. Institucionet arsimore publike, n pajtueshmri me politikat e tyre, prfitojn fonde financiare ose mbshtetje materiale nga dhurues ose sponsorizues, sipas kritereve dhe procedurave t prcaktuara nga ministri, n bashkpunim me Ministrin e Financave. Dhurimet dhe sponsorizimet shrbejn pr t prmirsuar cilsin e shrbimit arsimor. 2. Institucionet arsimore publike lejohen t sigurojn t ardhura nga shrbime pr t trett, n prputhje me fushn e veprimtaris s institucioneve. Fondet e siguruara nga shrbimet pr t tret prdoren sipas akteve ligjore e nnligjore n fuqi. KREU VI HAPJA DHE MBYLLJA E INSTITUCIONEVE ARSIMORE Neni 41 Hapja dhe mbyllja e institucioneve arsimore publike 1. Hapja dhe mbyllja e nj institucioni arsimor publik bhen me urdhr t ministrit, me propozim t prbashkt t njsis baz t qeverisjes vendore dhe t njsis arsimore vendore. Kriteret dhe procedurat e hapjes dhe t mbylljes s tyre prcaktohen me vendim t Kshillit t Ministrave. 2. Hapja dhe mbyllja e institucioneve arsimore t pakicave kombtare bhen me vendim t Kshillit t Ministrave, me propozim t ministrit.

4414

Neni 42 Hapja dhe mbyllja e institucioneve arsimore private 1. Institucionet arsimore private krijohen dhe funksionojn sipas ktij ligji, prve rasteve kur ligji ka formulim t veant pr institucionet arsimore publike, si edhe akteve nnligjore t nxjerra n mnyr specifike pr to. 2. Licencimi i institucioneve private bhet nprmjet Qendrs Kombtare t Licencimit, sipas vendimit t ministrit. Institucioni arsimor privat fillon veprimtarin e tij vetm pas marrjes s licencs. Licencimi i tij bhet sipas prcaktimeve t ligjit nr. 10081, dat 23.2.2009 Pr licencat, autorizimet dhe lejet n Republikn e Shqipris. 3. Pezullimi dhe revokimi i institucioneve arsimore private, t cilat prmenden n pikn 2 t ktij neni, kryhet nga Qendra Kombtare e Licencimit me vendim t ministrit. 4. Institucionet arsimore private, n t cilat zhvillohen edhe lnd fetare, ose q themelohen apo administrohen nga bashksit fetare, hapen dhe mbyllen me vendim t Kshillit t Ministrave, me propozimin e ministrit, mbshtetur n krkesn e prfaqsuesve t bashksive fetare. Kriteret dhe procedurat e hapjes s tyre prcaktohen me vendim t Kshillit t Ministrave. 5. Shkollat private, n t cilat msimi zhvillohet edhe n gjuh t huaj, ose q lshojn diplom t huaj apo t ngjashme me t, hapen dhe mbyllen me vendim t Kshillit t Ministrave, me propozimin e ministrit. Kriteret dhe procedurat e hapjes s tyre prcaktohen me vendim t Kshillit t Ministrave. 6. N shkollat private t prcaktuara n pikat 4 dhe 5 t ktij neni, lndt gjuh shqipe dhe letrsi, histori e kombit shqiptar dhe gjeografi e Shqipris zhvillohen detyrimisht n gjuhn shqipe. 7. Institucioni arsimor privat e ndrpret veprimtarin e tij vetm n fund t vitit shkollor. Neni 43 Vlefshmria e licencs 1. Licenca vlen vetm pr subjektin prgjegjs dhe vetm pr at nivel arsimor, vendndodhje dhe mjedise, pr t cilat sht dhn fillimisht. 2. do ndryshim i br nga ana e subjektit t licencuar duhet t miratohet nga ministri dhe Qendra Kombtare e Licencimit. N rast se ndryshimet e bra kan t bjn me kriteret e licencimit, licenca revokohet dhe krkesa trajtohet si aplikim i ri. KREU VII KURRIKULA Neni 44 Parime t prgjithshme 1. Kurrikula zhvillohet si nj e tr pr t gjitha nivelet arsimore, pr sa i prket formimit t vlerave, aftsive e koncepteve kryesore, si dhe parimeve t msimdhnies, t t nxnit dhe t vlersimit t nxnsve. 2. Kurrikula sht n prputhje me ecurin e zhvillimit fizik, mendor, shoqror, etik t nxnsve dhe veorit e tyre individuale t t nxnit. 3. Kurrikula hartohet dhe zbatohet n baz t kompetencave themelore t nxnsve. 4. Kurrikula, sipas niveleve arsimore dhe klasave, hartohet dhe zhvillohet n baz t kornizs kurrikulare t arsimit parauniversitar. 5. Kurrikula mishron parimin e integrimit nprmjet fushave t t nxnit dhe lndore. 4415

6. Kurrikula u mundson nxnsve zgjedhje individuale, sipas nevojave dhe interesave t tyre. Neni 45 Dokumentacioni kurrikular 1. Kurrikula prbhet nga kurrikula brtham, kurrikula me zgjedhje, si dhe kurrikula pr veprimtarit plotsuese. 2. Ministri, pas konsultimit me Kshillin Kombtar t Arsimit Parauniversitar, miraton: a) kornizn kurrikulare; b) planin msimor pr do nivel arsimor; c) standardet e t nxnit; ) programet lndore, prve atyre q hartohen nga institucioni arsimor. 3. Kurrikula, q hartohet n nivel institucioni arsimor, miratohet nga drejtori i tij pas marrjes s plqimit nga njsia arsimore vendore. Neni 46 Kurrikula n institucionet arsimore private Institucioni arsimor privat zbaton planin dhe programin msimor t miratuar n momentin e licencimit. Pr do ndryshim krkohet miratimi i ministrit. Neni 47 Tekstet shkollore 1. Tekstet pr nxnsit jan alternative. Ato przgjidhen nga msuesit n baz shkolle, n prani t prindrve, pas certifikimit nga ministria. Prjashtimet nga ky rregull prcaktohen me vendim t Kshillit t Ministrave. 2. Numri i alternativave t teksteve shkollore pr lnd dhe klas nuk kufizohet. 3. Tekstet pr nxnsit sigurohen nga subjektet botuese, prmes nj procesi konkurrimi t barabart dhe transparent, sipas procedurave t prcaktuara me udhzim t ministrit. 4. Shprndarja dhe shitja e teksteve shkollore bhet nprmjet njsive tregtare t shitjes s librave ose n pika t tjera shitjeje pran shkollave nga subjekte t licencuara, me mime t vendosura nga botuesit e t vlersuara nga ministria n procesin e certifikimit t tekstit. KREU VIII VLERSIMI I NXNSVE Neni 48 Qllimi, kriteret dhe mnyrat e vlersimit 1. Vlersimi i nxnsve ka pr qllim t evidentoj arritjet e t nxnit. 2. Nxnsit e klasave t para, t dyta dhe t treta vlersohen me fjal dhe shprehje. Nxnsit e klasave t tjera vlersohen me nota, numra t plot nga 4 deri n 10, ku nota m e ult kaluese sht pesa. Nxnsit e arsimit t mesm t lart vlersohen edhe me kredite dhe me shprehje n vlersimin prfundimtar. 4416

3. Nxnsi i klasave t para, t dyta dhe t treta nuk e prsrit klasn, me prjashtim t rasteve kur krkohet nga prindrit e tij. 4. Rregullat e kalimit ose t prsritjes s klass dhe t njehsimit t nots vjetore lndore, t nots s tij mesatare pr nj vit shkollor, si dhe t krediteve prcaktohen me udhzim t ministrit. Neni 49 Provimet kombtare dhe testet ndrkombtare 1. Vlersimi i jashtm i nxnsve realizohet nprmjet provimit t arsimit baz dhe provimit t maturs shtetrore. Form tjetr e vlersimit t jashtm sht ai me nj numr t caktuar nxnsish. 2. Nxnsit me aftsi t kufizuara zhvillojn provimet kombtare n prshtatje me veorit e tyre. 3. Hartimi i testeve, administrimi dhe vlersimi n provimet kombtare kryhen nga msues t certifikuar. Pagesa e tyre bhet sipas akteve nnligjore n fuqi. 4. Ministria siguron pjesmarrjen e Shqipris n testime ndrkombtare. Neni 50 Provimet kombtare t arsimit baz 1. N provimet kombtare t arsimit baz nxnsit vlersohen n lndt gjuh shqipe, matematik dhe gjuh e huaj. 2. Nxnsit e pakicave kombtare vlersohen n lndt gjuh amtare, gjuh shqipe, matematik dhe, sipas dshirs, edhe n nj gjuh t huaj. 3. Organizimi dhe zhvillimi i provimeve kombtare t arsimit baz rregullohen me udhzim t ministrit. Neni 51 Matura shtetrore Arsimi i mesm i lart prfundon me provimet e maturs shtetrore. N provimet e maturs shtetrore nxnsit japin nj numr lndsh t prbashkta dhe nj numr lndsh me zgjedhje. T gjith nxnsit kan kto tre lnd t prbashkta: gjuh shqipe dhe letrsi, matematik dhe nj gjuh e huaj. Lndt me zgjedhje prcaktohen me udhzim t ministrit. Organizimi dhe zhvillimi i provimeve kombtare t maturs shtetrore rregullohen me udhzim t ministrit. Neni 52 Dokumente t prfundimit t shkollimit 1. Dokumenti i prfundimit t arsimit baz sht dftesa e arsimit baz, e cila lshohet nga drejtori i shkolls pasi nxnsi sht kalues n provimet kombtare t arsimit baz. Dokumenti i prfundimit t arsimit t mesm t lart sht diploma e maturs shtetrore, e cila lshohet nga Agjencia Kombtare e Provimeve pasi nxnsi sht kalues n provimet kombtare, t detyruara dhe me zgjedhje, t maturs shtetrore. 2. N prfundim t do klase, nxnsi pajiset me dftes klase. Kriteret pr lshimin e dftess prcaktohen me udhzim t ministrit. 3. Shkolla private e arsimit t mesm t lart e licencuar mund t lshoj diplom t nj institucioni arsimor t huaj ose t ngjashm me t. Ministri prcakton procedurat e njsimit t ktyre diplomave. 4417

4. Kriteret dhe procedurat e njvlershmris s dftesave dhe diplomave t nxnsve t ardhur nga jasht vendit prcaktohen me udhzim t ministrit. Neni 53 Medalja e Art 1. Nxnsve t shklqyer n vite, pas prfundimit t arsimit t mesm t lart, u jepet Medalja e art nga Presidenti i Republiks, me propozimin e ministrit. 2. Kriteret dhe procedurat pr dhnien e Medaljes s art prcaktohen me udhzim t ministrit. KREU IX STATUSI I PERSONELIT MSIMOR Neni 54 Drejtori i institucionit arsimor 1. Drejtori drejton veprimtarin e institucionit arsimor. 2. Drejtori i institucionit arsimor, publik ose privat, sht prgjegjs pr: a) zbatimin e ktij ligji dhe t akteve nnligjore n zbatim t tij; b) prmirsimin e cilsis s shrbimit arsimor; c) zbatimin dhe zhvillimin e kurrikuls; ) menaxhimin e personelit dhe krijimin e kushteve pr zhvillimin profesional t punonjsve t institucionit. 3. Drejtori i institucionit arsimor publik kryen edhe kto detyra: a) menaxhon institucionin, prfshir edhe menaxhimin financiar; b) prdor nj fond t veant vjetor nga buxheti i njsis arsimore vendore pr shprblimin pr merita profesionale t msuesve, n prputhje me vendimin prkats t Kshillit t Ministrave, pas kshillimit me partnert social dhe bordin e institucionit; c) punson msues me koh t plot ose t pjesshme dhe msues ndihms, me fonde t siguruara nga institucioni, sipas kritereve dhe procedurave q prcaktohen me udhzim t ministrit dhe Ministrit t Financave. Masa e pagess prcaktohet sipas akteve nnligjore n fuqi. 4. Drejtori i institucionit arsimor lejon t prdoren nga nxnsit vetm botime ndihmse dhe materiale t tjera msimore, t miratuara nga ministri nprmjet udhzimeve t tij. Neni 55 Emrimi dhe shkarkimi i drejtorit t institucionit arsimor 1. Drejtori i institucionit arsimor publik emrohet nga titullari i njsis arsimore vendore prkatse, pas propozimit t dy kandidatve q vlersohen me konkurrim t hapur nga komisioni i vlersimit. Komisioni prbhet nga nj prfaqsues i njsis baz t qeverisjes vendore, kryetari i bordit t institucionit, kryetari i kshillit t prindrve t institucionit dhe dy msues t institucionit arsimor t zgjedhur nga kshilli i msuesve. Njri prej dy msuesve, me prvojn m t gjat n at institucion arsimor, drejton komisionin e vlersimit. Procedurat pr emrimin dhe/ose shkarkimin e drejtorit t institucionit prcaktohen me udhzim t ministrit. 2. Kandidati pr drejtor i institucionit arsimor duhet t ket t paktn kategorin msues i kualifikuar dhe t mos bj pjes, pas emrimit, n forumet drejtuese t partive politike. 4418

3. Titullari i njsis arsimore shkarkon drejtorin e institucionit arsimor publik pr shkelje t dispozitave t ktij ligji dhe akteve t tij nnligjore, shkelje t etiks e t sjelljes n institucion, si dhe pr mosrealizime t institucionit. 4. Emrimi dhe/ose shkarkimi i drejtorit n institucionin arsimor privat kryhet sipas procedurave t prcaktuara nga vet institucioni n rregulloren e tij. Kriteret e kualifikimit, t prcaktuara pr drejtorin e institucionit arsimor publik, jan t njjta edhe pr drejtorin e institucionit arsimor privat. 5. Drejtori i institucionit emron dhe shkarkon nndrejtorin pas marrjes s plqimit t kshillit t msuesve. Neni 56 Msuesi 1. Msuesi zhvillon msimdhnien me synim zotrimin e kompetencave themelore, n baz t standardeve t t nxnit dhe duke przgjedhur ndrmjet metodave dhe praktikave bashkkohore m t mira, vendase e t huaja. 2. Msuesi ka t drejt: a) t ket, n prputhje me kt ligj, liri profesionale n zbatimin dhe zhvillimin e kurrikuls; b) ti sigurohen kushtet e mjaftueshme n institucion pr msimdhnie efektive; c) ti krijohen mundsi pr zhvillim profesional; ) t zgjidhet dhe t zgjedh n bordin e institucionit dhe n komisionin e etiks dhe sjelljes. 3. Msuesi ka detyr: a) t zbatoj kt ligj dhe aktet nnligjore, n zbatim t tij; b) t prkujdeset pr mbarvajtjen e do nxnsi t tij; c) t zbatoj dhe t zhvilloj kurrikuln; ) t prditsoj kompetencat profesionale; d) t zbatoj rregulloren e institucionit; dh) t jap ndihmesn e tij pr mbarvajtjen e institucionit ku punon. Neni 57 Profesioni i msuesit 1. Msuesi n institucionin arsimor duhet t ket fituar diplomn e mposhtme n fushn e edukimit ose diplom t njvlershme me t: a) Msuesi i arsimit parashkollor: diplom universitare t ciklit t par t studimeve universitare Bachelor; b) Msuesi i arsimit fillor, msuesi i arsimit t mesm t ult dhe msuesi i gjimnazit: diplom e ciklit t dyt t studimeve universitare. 2. Msuesi i shkollave t arsimit profesional, q jep lnd profesionale, ai i arsimit t orientuar dhe msuesi, q punon me nxnsit me aftsi t kufizuara, duhet t ket fituar diplom t ciklit t dyt n fushn e edukimit. 3. Diplomat e njvlershme me diplomat e siprprmendura prcaktohen me udhzim t ministrit. 4. Msuesi i arsimit fillor dhe i arsimit t mesm ka t drejtn e ushtrimit t profesionit t msuesit pasi t ket kryer me sukses praktikn profesionale dhe t ket kaluar n provimin e shtetit, si parashikohet n ligjin nr. 10 171, dat 22.10.2009 Pr profesionet e rregulluara n Republikn e Shqipris, t ndryshuar, dhe aktet nnligjore t nxjerra n zbatim t tij. 4419

5. Institucionet arsimore, q shrbejn pr kryerjen e praktikave msimore t studentve t msuesis dhe t praktikave profesionale t atyre q jan t diplomuar pr msues, przgjidhen n baz t kritereve dhe procedurave t prcaktuara me udhzim t ministrit. Neni 58 Zhvillimi i vazhdueshm profesional 1. Institucioni arsimor planifikon zhvillimin profesional t msuesve, sipas nevojave t tyre dhe n prputhje me politikat arsimore qendrore, vendore dhe t institucionit. 2. Format e zhvillimit profesional jan: zhvillimi i brendshm profesional, trajnimet, rrjetet profesionale, kshillimet, kurset afatshkurtra dhe ato afatgjata. 3. Msuesit dhe drejtort trajnohen t paktn 3 dit n vit. 4. Trajnimet zhvillohen sipas sistemit krkes - ofert, n baz t krkesave nga institucionet arsimore dhe t ofertave nga agjenci trajnuese q mund t jen publike ose private. Programet trajnuese akreditohen nga ministria. 5. Njsit arsimore vendore organizojn zhvillimin e vazhdueshm profesional t msuesve, n bashkpunim me agjenci trajnuese, me programe trajnimi t akredituara, t przgjedhura me konkurrim t hapur, sipas procedurave t parashikuara n udhzimin e ministrit. 6. Burimet financiare pr trajnimet jan nga kontributi vetjak i punonjsit arsimor, Buxheti i Shtetit, projekte t organizatave jofitimprurse, t fondacioneve, t institucioneve, vendase ose t huaja, dhe burime t tjera t ligjshme. Neni 59 Kualifikimi i msuesve 1. Kategorit e kualifikimit t msuesve jan tri: a) Msues i kualifikuar; b) Msues specialist; c) Msues mjeshtr. 2. Rritja n kategori e msuesit bhet nprmjet prvojs, trajnimit dhe pasi t ket dhn me sukses provimin prfundimtar t kategoris prkatse t kualifikimit. Kriteret dhe procedurat e kualifikimit t msuesve prcaktohen me udhzim t ministrit. 3. do kategori kualifikimi shoqrohet me nj shtes n pag, masa e s cils prcaktohet me vendim t Kshillit t Ministrave. Neni 60 Pranimi dhe largimi nga puna i msuesit 1. N institucionin arsimor publik, pr nj vend t lir pune, msuesi emrohet nga drejtori i institucionit me konkurrim t hapur, pas propozimit t kandidaturave t komisionit pr vlersimin. Komisioni ka n prbrje t tij nj prfaqsues nga njsia arsimore vendore, kryetarin e bordit t institucionit, kryetarin e kshillit t prindrve t institucionit dhe dy msues q zgjidhen nga kshilli i msuesve n at institucion. Nj nga msuesit me prvojn m t gjat n at institucion drejton komisionin e vlersimit. Procedurat e vlersimit prcaktohen me udhzim t ministrit. 2. Drejtori i institucionit publik largon msuesin nga institucioni pr: a) shkelje t dispozitave t Kodit t Puns, t ktij ligji e t akteve t tjera nnligjore; b) shkelje t etiks e t sjelljes n institucion; 4420

c) mosarritje t nxnsve, t prcaktuara n mnyr objektive, si testimet e drejtoris s institucionit ose t njsis arsimore vendore, rezultatet n provimet kombtare dhe vlersimi i Inspektoratit Shtetror t Arsimit. 3. Drejtori i institucionit arsimor publik vendos largimin e tij pas konsultimit me komisionin e prmendur n pikn 1 t ktij neni, sipas procedurave t prcaktuara me udhzim t ministrit. KREU X T DREJTAT DHE DETYRAT E NXNSVE DHE PRINDRVE Neni 61 T drejtat dhe detyrat e nxnsit 1. Nxnsi ka t drejt: a) t przgjedh nj institucion arsimor, publik ose privat; b) t ndjek institucionin arsimor publik q sht n zonn e prcaktuar nga njsia baz prkatse e qeverisjes vendore; c) ti sigurohet nga institucioni shrbim arsimor cilsor, sipas interesave, nevojave dhe mundsive t tij, si dhe ndihm e posame pr t prballuar vshtirsit e tij t veanta t t nxnit; ) t informohet pr t drejtat e detyrimet e tij, rregulloren e institucionit arsimor, pr kurrikuln q institucioni i ofron, pr format e vlersimit, pr provimet kombtare, si dhe t vihet n dijeni me shkrim pr rezultatet e ndrmjetme dhe prfundimtare t arsimimit t tij; d) t shpreh pikpamjet pr shtje t arsimimit t tij, t ankohet pr qndrimet ndaj tij dhe t ket vmendjen e punonjsve t institucionit arsimor pr kto pikpamje e ankesa; dh) t zgjidhet n bordin e shkolls pas moshs gjashtmbdhjet vje; e) t transferohet nga nj shkoll n nj shkoll tjetr t t njjtit nivel arsimor. 2. Nxnsi ka detyr: a) t respektoj t drejtat e nxnsve t tjer dhe t punonjsve t institucionit, t njohura me ligj; b) t msoj rregullisht; c) t vijoj rregullisht dhe t marr pjes n veprimtari t tjera t institucionit; ) t respektoj rregullat e institucionit pr mbrojtjen e shndetit, t siguris e t mjedisit dhe t krkoj respektimin e tyre nga nxnsit e tjer dhe punonjsit arsimor; d) t respektoj rregulloren e institucionit. Neni 62 T drejtat dhe detyrat e prindrve 1. Prindrit jan partneri kryesor i institucionit arsimor n mbarvajtjen e fmijs dhe t institucionit. 2. Prindi ka t drejt: a) t informohet nga institucioni arsimor prkats pr legjislacionin arsimor n fuqi, pr rregulloren e institucionit dhe pr kurrikuln q institucioni i ofron fmijs s tij; b) t informohet pr kushtet e siguris, t shndetit dhe t mjedisit t institucionit dhe t krkoj prmbushjen e tyre sipas standardeve t prcaktuara nga legjislacioni shqiptar; c) t informohet pr veprimtarin e fmijs s tij n institucion dhe t jap plqim pr veprimtarit plotsuese dhe jashtshkollore q organizon shkolla; ) t vihet n dijeni pr drejtimet kryesore t veprimtaris s institucionit dhe arritjet e institucionit n krahasim me institucione t ngjashme. 4421

3. Prindi ka detyr: a) t kujdeset q fmija i tij t ndjek rregullisht institucionin arsimor dhe t msoj rregullisht; b) t njoftoj pr ndryshime t shndetit dhe t sjelljes s fmijs s tij; c) t marr pjes n takimet pr shtje q kan t bjn me fmijn e tij; ) t kontribuoj n mbarvajtjen e institucionit. KREU XI ARSIMIMI I FMIJVE ME AFTSI T KUFIZUARA Neni 63 Parime t arsimimit t fmijve me aftsi t kufizuara 1. Arsimimi i fmijve me aftsi t kufizuara synon zhvillimin e plot t potencialit intelektual e fizik dhe prmirsimin e cilsis s jets s tyre pr ti prgatitur pr integrim t plot n shoqri dhe n tregun e puns. 2. Prfshirja e fmijve me aftsi t kufizuara n institucionet arsimore t specializuara pr ta sht prgjithsisht e prkohshme. Prfshirja dhe integrimi i fmijve me aftsi t kufizuara n kopshtet dhe shkollat e zakonshme t arsimit baz sht parsore. 3. Nxnsve, q nuk dgjojn e nuk flasin, u garantohet e drejta e komunikimit n gjuhn e shenjave, ndrsa atyre q nuk shikojn, prdorimi i shkrimit Brail. Neni 64 Ndjekja e institucioneve arsimore nga fmijt me aftsi t kufizuara 1. Nxnsve me aftsi t kufizuara u sigurohet arsimimi n shkollat e arsimit t mesm t lart, sipas kritereve t miratuara nga ministri dhe Ministri i Shndetsis. 2. Nxnsi me aftsi t kufizuara qndron n shkolla t specializuara deri n moshn 19 vje. 3. Njsia arsimore vendore krijon nj komision, t prbr nga mjek, psikolog, msues dhe specialist pr fmijt me aftsi t kufizuara, i cili, pasi shqyrton krkesn e prindit ose t drejtorit t nj institucioni arsimor, jep rekomandimet prkatse pr ndjekjen nga fmija t nj institucioni arsimor t zakonshm a t specializuar. 4. Prindrit vendosin nse fmija e tyre me aftsi t kufizuara do t ndjek nj institucion t specializuar ose t zakonshm t arsimit baz. Prindrit mund t largojn n do koh nga shkolla fmijn, kur e gjykojn se ai nuk prfiton nga msimet ose ka mundsi t tjera m t mira. 5. Ministria, n bashkpunim me njsin baz t qeverisjes vendore dhe n kshillim me prindrit e komisionin, siguron arsimimin e fmijve me aftsi t kufizuara n njrin nga dy llojet e institucioneve arsimore, t zakonshme ose t specializuara. 6. Njsia arsimore vendore, sipas kritereve dhe procedurave t prcaktuara me udhzim t prbashkt t ministrit dhe t Ministrit t Shndetsis, i siguron arsimim n shtpi nxnsve q nuk munden t ndjekin nj shkoll t zakonshme ose t specializuar t arsimit baz. Neni 65 Organizimi i arsimimit t fmijve m aftsi t kufizuara 1. Nxnsit me aftsi t kufizuara msojn sipas planit msimor e programeve lndore t zakonshme, t prshtatura pr ta, ose sipas planit msimor e programeve lndore t specializuara pr ta. 4422

2. N institucionet arsimore t zakonshme, programi i personalizuar pr nxnsin me aftsi t kufizuara hartohet nga nj komision, n prbrje t t cilit jan msues t fushave t ndryshme t t nxnit t institucionit e psikolog. Hartimi i ktij programi bhet n bashkpunim me prindrit e nxnsit. Ndryshimi i programit t personalizuar brenda nj institucioni arsimor vendoset nga komisioni brenda institucionit, n bashkpunim me prindrit e fmijs. 3. Nxnsve me aftsi t kufizuara u sigurohen msues ndihms dhe shrbim rehabilitues, sipas kritereve t prcaktuara me udhzim t ministrit. Punonjsit arsimor t institucioneve, q kan nxns me aftsi t kufizuara, certifikohen n programe trajnimi pr trajtimin e ktyre nxnsve. 4. Njsia prkatse baz e qeverisjes vendore u siguron nxnsve me aftsi t kufizuara mjediset e prshtatshme t msimdhnies e t t nxnit, sipas standardeve t prcaktuara nga ministria. KREU XII SHKELJET E KRKESAVE LIGJORE N FUSHN E ARSIMIT PARAUNIVERSITAR Neni 66 Mbledhja dhe prpunimi i t dhnave personale 1. Mbrojtja dhe prpunimi i t dhnave personale t nxnsve dhe t punonjsve t sistemit arsimor bhen n prputhje me ligjin nr. 9887, dat 10.3.2008 Pr mbrojtjen e t dhnave personale, t ndryshuar. 2. Nxnsit jan t detyruar t japin t dhnat personale, sipas piks 1 t ktij neni. Institucioni arsimor njofton paraprakisht personat pr kt detyrim ligjor. 3. Institucioni arsimor mbledh e prpunon t dhna personale t personave dhe i vendos ato n dokumentet zyrtare, si dhe n dosjen vetjake t personit. Kto t dhna personale prcaktohen me udhzim t ministrit, pasi merret mendimi i Komisionerit pr Mbrojtjen e t Dhnave Personale. 4. Plqimi pr ti prdorur t dhnat personale jepet nga vet personi kur ka mbushur moshn tetmbdhjet vje, prndryshe jepet nga prindrit e tij. Plqimi paraqitet me shkrim. Neni 67 Mbrojtja e t dhnave personale t nxnsve 1. Personi ka t drejt t njihet me t dhnat e tij personale, q disponon institucioni arsimor prkats. 2. Punonjsit e institucionit arsimor nuk kan t drejt tu vn n dispozicion t tjerve, jasht institucionit, t dhna personale t nj personi, duke treguar identitetin e tij, me prjashtim t rasteve kur personi paraqet krkesn ose jep plqimin. 3. Drejtuesi i institucionit arsimor u drgon zyrtarisht institucioneve, q prcaktohen me udhzim t ministrit, t dhna personale pa identifikuar personat. 4. Rezultatet e nxnsve n provimet kombtare dhe t dhnat e tyre pr hyrjen n institucionet e shkollave t larta, si dhe rezultatet e msuesve n provimet e kualifikimit nuk zbulojn identitetin e personit. 5. Punonjsi i institucionit arsimor e ka t ndaluar t jap t dhna pr arritjet msimore dhe sjelljen e nj nxnsi t institucionit arsimor n mnyr publike ose tia jap ato nj personi t veant. 6. T dhnat personale t nj grupi personash mund tu vihen n dispozicion institucioneve t tjera pr studime, vetm pas miratimit me shkrim t drejtorit t institucionit arsimor, pa zbuluar identitetin e tyre. 4423

KREU XIII KUNDRVAJTJET ADMINISTRATIVE Neni 68 Ndjekja e arsimit t detyrueshm Mosregjistrimi dhe mungesat e paarsyeshme t fmijs n msim pr m shum se 25 pr qind t orve msimore gjat nj viti shkollor vlersohen si rast i neglizhencs prindrore dhe trajtohen n prputhje me ligjin nr.10 347, dat 4.11.2010 Pr mbrojtjen e t drejtave t fmijs. Neni 69 Ushtrimi i veprimtaris s institucioneve arsimore private pa licenc 1. Hapja dhe ushtrimi i veprimtaris s institucioneve arsimore private pa licencn prkatse, sipas ktij ligji, prbn kundrvajtje administrative. Kundrvajtsi dnohet me dnim administrativ kryesor gjob, n vlern nga 500 000 deri n 1 000 000 lek, dhe me dnim administrativ plotsues ndrprerjen e menjhershme t veprimtaris. 2. Vendimi pr dnimin e kundrvajtsit, sipas piks 1 t ktij neni, sht n kompetencn e Inspektoratit Shtetror t Arsimit dhe merret n vend me konstatimin e shkeljes. Neni 70 Shkelja e krkesave ligjore nga institucionet arsimore private 1. Shkelja e krkesave ligjore pr veprimtarin e institucioneve arsimore private prbn kundrvajtje administrative, q konstatohet dhe dnohet nga Inspektorati Shtetror i Arsimit me kto dnime administrative kryesore: a) paralajmrim; b) gjob n vlern nga 10 000 deri n 100 000 lek. 2. Kur sht e nevojshme, Inspektorati vendos q dnimi administrativ kryesor, sipas piks 1 t ktij neni, t shoqrohet me urdhrimin e subjektit t inspektimit pr t korrigjuar shkeljet e konstatuara dhe pr t eliminuar pasojat e tyre, duke prcaktuar edhe nj afat t arsyeshm pr kt qllim. 3. N rast t konstatimit t shkeljeve t rnda, q prbjn mosplotsim t kushteve t licencimit pr institucionin arsimor privat, Inspektorati merr vendimin pr dnimin e kundrvajtsit, me dnimin kryesor t parashikuar nga shkronja b e piks 1 t ktij neni dhe, nse sht e nevojshme, propozon dnimin administrativ plotsues t pezullimit apo heqjes s licencs pr ushtrimin e veprimtaris. Vendimi prfundimtar pr pezullimin apo heqjen e licencs sht n kompetencn e ministrit. 4. Institucioni arsimor privat, licenca e t cilit sht pezulluar, mund ta fitoj at pr vitin pasardhs shkollor, n qoft se plotson kushtet e licencimit. 5. N rast t pezullimit dhe/ose heqjes s nj licence, njsia arsimore vendore prkatse i vendos nxnsit n institucione t tjera arsimore, publike ose private. Shpenzimet pr prfundimin e nj viti shkollor, pr t gjith nxnsit e regjistruar n at shkoll private, prballohen nga garancia bankare e institucionit arsimor privat t mbyllur. Modalitetet e transferimit t nxnsve prcaktohen me udhzim t ministrit. 6. Ministri miraton rregulloren e inspektimit, n prputhje me kt ligj dhe me ligjin nr. 10 433, dat 16.6.2011 Pr inspektimin n Republikn e Shqipris. 4424

Neni 71 Shkelja e krkesave ligjore nga institucionet arsimore publike 1. Shkelja e krkesave ligjore pr veprimtarin e institucioneve arsimore publike prbn kundravajtje administrative nga drejtori i institucionit arsimor publik, q konstatohet dhe dnohet nga Inspektorati me kto dnime administrative kryesore: a) paralajmrim; b) gjob, n vlern e gjysms s pags mujore. 2. Pika 2 e nenit 70 zbatohet edhe n kt rast. 3. Prve zbatimit t dnimit administrativ, sipas piks 1 t ktij neni, Inspektorati Shtetror i Arsimit informon pr shkeljet e konstatuara edhe njsin arsimore vendore prkatse. KREU XIV DISPOZITAT E FUNDIT DHE KALIMTARE Neni 72 1. Ligji nr.7952, dat 21.6.1995 Pr sistemin arsimor parauniversitar, i ndryshuar, si dhe do dispozit tjetr q lidhet me arsimin parauniversitar dhe sht n kundrshtim me kt ligj, shfuqizohen. 2. Aktet e tjera normative, t miratuara para dats s hyrjes n fuqi t ktij ligji, zbatohen derisa nuk jan shfuqizuar. 3. Institucionet arsimore private dhe institucionet arsimore private plotsuese, t licencuara prpara hyrjes n fuqi t ligjit nr.10 081, dat 23.2.2009 Pr lejet, licencat dhe autorizimet n Republikn e Shqipris, dhe ato t licencuara me ligjin e siprprmendur, prshtatin dokumentacionin e organizimit dhe t funksionimit institucional, si dhe at msimor, n prputhje me kt ligj, brenda 9 muajve nga hyrja n fuqi e ktij ligji. 4. Struktura e re e arsimit baz, neni 22 i ktij ligji, i shtrin efektet duke filluar nga viti shkollor 2015 - 2016. Provimi i gjuhs s huaj i maturs shtetrore i shtrin efektet e zbatimit n maturn shtetrore 2014. Provimi i gjuhs s huaj i arsimit baz i shtrin efektet e zbatimit n vitin 2015. 5. Personeli msimdhns, q sht i punsuar me kontrat t prhershme dhe ka formimin prkats universitar, ruan vendet e puns dhe u nnshtrohet trajnimeve pr prditsimin e dijeve q lidhen me profesionin. Ky prcaktim vlen edhe pr msuesit q kan prfunduar arsimin e lart pedagogjik 3-vjear, prpara hyrjes n fuqi t sistemit t Bolonjs. Personeli msimdhns, q sht i punsuar me kontrat t prhershme dhe q ka mbaruar nj shkoll t mesme pedagogjike ose shkoll tjetr t profilizuar pr msuesi, si jan shkollat e mesme t muziks, artistike, t gjuhve t huaja dhe fizkulturs, dhe q ka fituar tri shkallt e kualifikimit, ruan vendet e puns dhe u nnshtrohet trajnimeve pr prditsimin e dijeve q lidhen me profesionin. Neni 73 Nxjerrja e akteve nnligjore 1. Ministri nxjerr urdhra dhe udhzime pr zbatimin e ktij ligji brenda nnt muajve nga hyrja n fuqi e tij. 2. Kshilli i Ministrave nxjerr aktet nnligjore pr zbatimin e ktij ligji brenda nnt muajve nga hyrja n fuqi e tij. 4425

Neni 74 Hyrja n fuqi Ky ligj hyn n fuqi 15 dit pas botimit n Fletoren Zyrtare. Miratuar n datn 21.6.2012

Shpallur me dekretin nr. 7696, dat 18.7.2012 t Presidentit t Republiks s Shqipris, Bamir Topi

4426