REPUBLIKA E SHQIPRIS MINISTRIA E ARSIMIT DHE SHKENCS

DISPOZITAT NORMATIVE
PR SISTEMIN ARSIMOR PARAUNIVERSITAR Tiran, 2013

PRMBAJTJA
KREU I KREU II KREU III Dispozita t prgjithshme . Arsimi parashkollor .........................................................

f. 3 f. 5 f. 6 f. 8 f. 10 f. 13 f. 14 f. 18 f. 21 f. 23 f. 25 f. 30 f. 34 f. 43 f. 46 f. 51 f. 53 f. 54 f. 56 f. 59 f. 60 f. 61 f. 64 f. 65 f. 67
F. 69

Aspekte t organizimit t kurrikuls. przgjedhja e teksteve shkollore KREU IV Arsimi baz ................................................................. KREU V Vlersimi i nxnsve pas klass III . KREU VI Gjimnazi .. KREU VII Shkollat profesionale, artistike, sportive, e gjuhve t huaja dhe seksionet dygjuhshe .. KREU VIII Institucionet arsimore ......... KREU IX Shrbimi psiko-social n institucionet arsimore ......... KR E U X Komisioni i etiks dhe sjelljes n institucionin arsimor KREU XI Drejtori i institucionit arsimor KREU XII Plane t shkolls, vlersimi i brendshm, raporti vjetor KREU XIII Msuesi .. KREU XIV Nxnsit KREU XV Arsimimi i fmijve me aftsi t kufizuara .................... KREU XVI Prindrit .. KREU XVII Provimet kombtare KREU XVIII Konkurrimet e nxnsve . KREU XIX Masat disiplinore ............................................................ KREU XX Dokumentacioni n institucionet arsimore ..................... KREU XXI Biblioteka e institucionit arsimor ... KREU XXII Shndeti, siguria, mirmbajtja n institucionin arsimor KREU XXIII Ruajtja e dokumentacionit t institucionit arsimor, trofeve, historikut dhe albumeve. Inventari ... KREU XXIV Njsit arsimore vendore (DAR/ZA) .... KREU XXV Institucionet e varsis qendrore t MASh-it ....
SHTOJCAT ...

KREU I
DISPOZITA T PRGJITHSHME
NENI 1

Objekti, baza ligjore dhe fusha e zbatimit t Dispozitave Normative 1. Objekti i Dispozitave Normative sht prcaktimi i funksioneve dhe i detyrave t institucioneve arsimore dhe t punonjsve t tyre n sistemin arsimor parauniversitar n Republikn e Shqipris. 2. Dispozitat Normative jan bazuar te Kushtetuta e Republiks t Shqipris, ligji nr. 69/2012, dat 21.06.2012 Pr sistemin arsimor parauniversitar n Republikn e Shqipris, vendimet e Kshillit t Ministrave, akt-marrveshjet e Ministris s Arsimit dhe Shkencs me ministri t tjera dhe akteve nnligjore t ministrit t Arsimit dhe Shkencs (M tutje ministri). 3. Dispozitat Normative zbatohen n institucionet arsimore n Republikn e Shqipris. 4. Veprimtaria e institucioneve arsimore sht n prputhje me legjislacionin shqiptar. Neni 2 Prkufizime N kto Dispozita Normative termat e mposhtm kan kto kuptime: 1. Arsimi baz prfshin arsimin fillor dhe arsimin e mesm t ult 2. Arsimi fillor prbhet nga gjasht klasa, nga klasa e par deri n klasn e gjasht. 3. Arsimi i mesm prbhet nga arsimi i mesm i ult dhe arsimi i mesm i lart. 4. Arsimi i mesm i ult prbhet nga tri klasa, nga klasa e shtat deri n klasn e nnt. 5. Arsimi i mesm i lart prfshin gjimnazin, arsimin profesional dhe arsimin e mesm t lart t orientuar. 6. Arritje t nxnsve do t thot zotrimi i njohurive, formimi i aftsive, kultivimi i qndrimeve dhe i vlerave t nxnsve nprmjet veprimtarive t institucioneve arsimore. 7. Drejtues i institucionit arsimor do t thot drejtor ose nndrejtor. 8. Institucion arsimor do t thot kopsht ose shkoll. 9. Nivele t arsimit parauniversitar jan niveli parashkollor, fillor, i mesm i ult dhe i mesm i lart. 10. Njsia baz e qeverisjes vendore do t thot bashkia dhe komuna. 11. Njsia vendore arsimore do t thot Drejtoria Arsimore Rajonale (DAR) dhe Zyra Arsimore (ZA). 12. Punonjsit arsimor t institucioneve arsimore jan drejtori, nndrejtori, msuesi, msuesi ndihms dhe instruktori. 13. Shkolla t arsimit t orientuar jan shkollat artistike, shkollat sportive, shkollat pr gjuht e huaja dhe shkollat pr fusha t tjera t t nxnit 14. Titullari i DAR-it/ZA-s sht drejtori i DAR-it/prgjegjsi i ZA-s. 3

15. Viti msimor sht periudha nga data e fillimit t msimeve deri n datn e prfundimit t provimeve t sesionit t par. 16. Viti shkollor sht periudha nga data e fillimit t msimeve deri n datn e mbarimit t provimeve t sesionit t dyt (t vjeshts). 17. Zona e nj gjimnazi prbhet nga shkollat e arsimit baz, nxnsit e t cilave u takon t regjistrohen n at gjimnaz. 18. Zona e nj kopshti/shkolle t arsimit baz sht territori i banesave ku banojn nxnsit, q gjenden m afr nga ky kopsht/kjo shkoll e arsimit baz se sa nga kopshtet/shkollat t tjera t arsimit baz. Sqarime: 1. Kur n Dispozitat Nomative sht shkruar DAR/ZA, prgjegjsia e DAR-it sht vetm pr institucionet arsimore n juridiksionin e saj, por pa prfshir ZA-t prkatse. 2. Kur n DN prmendet thjesht intitucion arsimor sht fjala pr institucionet arsimore publik dhe ato private. 3. Detyrat e individve si: drejtori i institucionit arsimor, msuesi, dhe t organizmave si: kshilli i msuesve, bordi i institucionit arsimor, Drejtoria Arsimore Rajonale, prshkruhen: a) n kapituj t posam t Dispozitave Normative dhe n nene t kapitujve t tjer t saj; b) n Dispozitat Normative dhe n aktet nnligjore, akt-marrveshjet dhe vendimet e Kshillit t Ministrave q citohen n Dsipozitat Normative. 4. Dispozitat Normative nuk prfshijn pagesat, shprblimet dhe ngarkesn msimore t msuesve.
NENI 3

Shkurtime AKAFPK AKP DAR DN IShA IZhA LAPU MASh OJF VKM ZA
NENI 4

Agjencia Kombtare e Arsimit, Formimit Profesional dhe Kualifikimeve Agjencia Kombtare e Provimeve Drejtoria Arsimore Rajonale Dispozitat Normative Inspektorati Shtetror i Arsimit Instituti i Zhvillimeve Arsimore Ligji pr sistemin arsimor parauniversitar n Republikn e Shqipris Ministria e Arsimit dhe Shkencs Organizat Jofitimprurse Vendim i Kshillit t Ministrave Zyra Arsimore

Himni dhe flamuri kombtar 1. Himni kombtar kndohet n institucionet arsimore n Republikn e Shqipris do t hn, para fillimit t msimit. 2. Flamuri Kombtar i Republiks s Shqipris vendoset n do institucion arsimor.

KREU II
ARSIMI PARASHKOLLOR
NENI 5

Organizimi i kopshteve publike. Ndjekja e arsimit parashkollor. Procedurat e regjistrimit t fmijs n kopshtin publik 1. Kopshtet: a) jan me ushqim ose pa ushqim; b) kan grupin e par, t dyt dhe t tret (klasa prgatitore); c) funksionojn gjat gjith vitit kalendarik. 2. Fmija, q ditn e fillimit t vitit shkollor, mbush moshn 3, 4 ose 5 vje, ka t drejt t regjistrohet prkatsisht n grupin e par, t dyt, t tret. Fmija regjistrohet n grupin q i prket moshs s tij. 3. Fmija 6 vje ka t drejt t qndroj n kopsht deri nj dit para fillimit t klass s par. 4. Grupi i tret (klasa prgatitore) ngrihet n kopsht ose n shkolla t arsimit baz. 5. Regjistrimi i fmijve n kopshtet publike nis n datn e fillimit t regjistrimit n shkolln e arsimit baz. 6. Regjistrimi i fmijs n kopsht bhet me kto dokumente: a) Certifikata e lindjes s fmijs. b) Vrtetimi i vaksinimeve nga qendra shndetsore. Pr kopshtet pa ushqim jepet adresa e fmijs. Pr kopshtet me ushqim jepen adresa e fmijs dhe vrtetimi i marrdhnies s puns s njrit prind. 7. Raste t veanta a) Kur prindi nuk ka certifikatn e lindjes s fmijs, drejtoresha e kopshtit lejon q fmija t ndjek grupin, sipas moshs s pretenduar nga prindi, dhe i cakton prindit, sipas rrethanave, nj afat pr paraqitjen e certifikats. b) Kur prindi nuk ka vrtetimin e vaksinimeve t fmijs, drejtoresha e kopshtit i krkon prindit ti drejtohet qendrs prkatse shndetsore dhe pas marrjes s vrtetimit, e regjistron fmijn.
NENI 6

Kurrikula 1 2 Kurrikula e kopshtit bazohet n kto dokumente: a) Standardet e prmbajtjes. b) Standardet e arritjeve. c) Programet e arsimit parashkollor pr do grup. Programet e miratuar nga ministri zbatohen n kopsht pr periudhn e vitit msimor. Gjat vers, veprimtaria e kopshtit planifikohet nga msueset dhe miratohet nga drejtoresha e kopshtit. Msuesja e kopshtit harton, n bashkpunim me prindrit e fmijve, planin vjetor t veprimtarive t grupit i cili miratohet nga drejtoresha e kopshtit. Msuesja e kopshtit vlerson fmijt nj her n tre muaj, sipas fushave t zhvillimit. 5

3 4

Msueset e kopshtit bashkpunojn me prindrit, me qllim q veprimtarit q zhvillohen n kopsht dhe n shtpi, t plotsojn dhe t prforcojn njra-tjetrn.

KREU III ASPEKTE T ORGANIZIMIT T KURRIKULS PRZGJEDHJA E TEKSTEVE SHKOLLORE

NENI 7

Kurrikula n institucionet arsimore Msuesit realizojn procesin msimor, drejtuesit, specialistt e njsive arsimore vendore dhe inspektort ndihmojn msuesit t prmirsojn kt proces, mbi bazn e ktyre dokumenteve kryesore: a) Ligji Pr sistemin arsimor parauniversitar n Republikn e Shqipris, Nr. 69/2012. b) Korniza kurrikulare c) Standardet e t nxnit. ) Programet lndore. d) Standardet e msuesit. dh) Udhzimet e MASh-it. e) Udhzuesit e IZhA-s, IShA-s dhe AKAFPK-s.
NENI 8

Ekipi kurrikular i shkolls. Marrja e vendimit pr kurrikuln me zgjedhje t ofruar nga shkolla. Kurrikula me zgjedhje t lir 1. Ekipi kurrikular i shkolls kryesohet nga drejtori i shkolls dhe prbhet nga nndrejtort dhe kryetart e ekipeve lndore. 2. Ekipi kurrikular harton nj list paraprake t lndve me zgjedhje t detyruara q shkolla do tu ofroj nxnsve. 3. Ekipi kurrikular shqyrton dhe miraton projektet ndrlndore/lndore: a) n t cilat marrin pjes dy a m shum msues; b) krkojn shpenzime. 4. Ekipi kurrikular przgjedh projektet m t mira t nj viti shkollor. 5. Vendimi pr listn e lndve/moduleve me zgjedhje, q shkolla u ofron nxnsve, merret pas nj takimi t zgjeruar t drejtoris s shkolls me ekipin kurrikular, qeverin e nxnsve, kshillin e prindrve dhe bordin e shkolls. 6. Kurrikula me zgjedhje t lir hartohet mbi bazn e plqimeve t nxnsve. 7. Modulet me zgjedhje t lir shqyrtohen nga ekipi kurrikular i shkolls dhe mund t realizohen vetm pas miratimit me shkrim nga DAR/ZA-ja. 8. N kurrikuln me zgjedhje t lir, prfshihen edhe prforcimi pr nxnsit me vshtirsi t prkohshme n t nxn, shrbimi komunitar dhe modulet profesionale (Shihni prshkrimin e tyre n shtojcat 1, 2 dhe 3).
NENI 9

Veprimtarit plotsuese 1. Veprimtarit plotsuese planifikohen nga drejtoria e institucionit arsimor n bashkpunim me kshillin e msuesve. 2. Veprimtarit plotsuese prfshijn: a) veprimtari kulturore-artistike, sportive, letrare, shkencore, mjedisore. b) ekskursione, vizita dhe konkurse q plotsojn e thellojn kurrikuln. c) festime t ditve t shnuara.

3. Veprimtarit plotsuese, q zhvillohen n nivel institucioni arsimor, pasqyrohen n nj dokument n t cilin tregohet synimi i veprimtaris, pjesmarrja dhe prshkruhet prmbledhtas ecuria e saj. Dokumenti ruhet n zyrn e drejtorit t institucionit pr 2 vjet. 4. Veprimtarit plotsuese dhe veprimtari t tjera si olimpiadat, konkurset, nuk cenojn ort msimore t parashikuara n programet lndore.
NENI 10

Ekskursionet 1. Ekskursionet me nxnsit duhet t ken t garantuar kushtet e siguris dhe t ruajtjes s shndetit t nxnsve dhe punonjsve arsimor. 2. Drejtori i institucionit arsimor paraqet pran DAR/ZA-s, jo m von se dy jav para dats s ekskursionit, kto t dhna: a) Qllimi i ekskursionit. b) Prshkrimi prmbledhs i etapave t ekskursionit. c) Miratimi me shkrim i prindrve t nxnsve. c) Dokumentet e agjencis pr transportin e nxnsve (licenca e shoferve, dokumenti i gjendjes teknike t automjeteve) ) T dhnat pr ushqimin. d) Kushte e fjetjes. dh) Shpenzimet dhe burimet e financimit. 3. Titullari i DAR/ZA-s miraton me shkrim kryerjen e ekskursionit. 4. Shpenzimet nga prindrit pr ekskursionin (nse ka) miratohen nga bordi i institucionit dhe qeveria e nxnsve. 5. Ndalohen ekskursione t punonjsve arsimor me burime financiare nga prindr t nxnsve t institucionit arsimor ose nga fonde t siguruara nga institucioni nprmjet shrbimeve pr t trett ose sponsorizimeve pr institucionin.
NENI 11

Procedurat e przgjedhjes s teksteve shkollore. Kompensimi i mimit t teksteve shkollore. 1. Procedurat e przgjedhjes s teksteve shkollore prshkruhen n dokumentin Altertekst. 2. Shkolla ka dokumentet e mposhtme, q i sigurohen nga DAR/ZA-ja: Paketa Altertekst, Katalogu i Teksteve Shkollore, Udhzimi i prbashkt i MASh-it dhe Shkencs dhe Ministris s Financave pr subvencionimin e teksteve shkollore. 3. Tekstet shkollore przgjidhen n prani t prindrve, t cilt caktohen nga kshilli i prindrve. Prindrit mbikqyrin procedurat e przgjedhjes dhe nuk marrin pjes n vlersimin e teksteve. 4. Drejtori i shkolls ngre komisionet e przgjedhjes s teksteve shkollore t cilat, n prgjithsi, prputhen me ekipet lndore t shkolls. 5. Przgjedhja e teksteve shkollore prfundon n muajin prill. N muajin maj afishohet n mjedise t shkolls lista e teksteve t przgjedhura pr do klas. 6. Drejtori i shkolls ka prgjegjsin pr: a) zbatimin korrekt t procedurave t przgjedhjes s teksteve shkollore; b) sigurimin e formateve q do t plotsohen nga do komision; c) prvetsimin e procedurave t przgjedhjes s teksteve nga

antart e komisioneve; ) informimin e prindrve dhe t nxnsve pr tekstet e vitit t ri shkollor. 7. Dokumentacioni i przgjedhjes s teksteve ruhet n arkivin e shkolls pr 2 vjet dhe sht objekt i inspektimit nga IShA. 8. Titullari i DAR/ZA-s, do punonjs i saj dhe drejtori i shkolls e kan t ndaluar t ndikojn te antart e komisioneve n przgjedhjen e teksteve. 9. Drejtori i shkolls publike t arsimit baz, ose nndrejtori i ngarkuar prej tij, n bashkpunim me msuesit kujdestar,: a) organizojn njohjen e prindrve me procedurat e prfitimit t kompensimit t mimit t teksteve; b) hartojn listn e nxnsve q prfitojn tekste falas dhe kompensime t tjera t mimit t teksteve. KREU IV
ARSIMI BAZ
NENI 12

Detyrimi shkollor. Identifikimi i fmijve t moshs s klass s par. 1. Fmija, q ka mbushur moshn 6 vje prfshihet n detyrimin shkollor. 2. Nxnsi q, sipas vrtetimit nga organet e njsis baz t qeverisjes vendore, do t qndroj jasht shtetit, nuk prfshihet n detyrimin shkollor pr aq koh sa sht jasht shtetit. 3. Kur prindi nuk i paraqet vrtetimin drejtorit t shkolls publike q nxnsi/fmija duhet t ndjek, drejtori e krkon zyrtarisht vrtetimin te njsia baz e qeverisjes vendore. Largimi nga shkolla e nxnsit shnohet n amzn e shkolls. Shihni marrveshjen e bashkpunimit Pr identifikimin dhe regjistrimin n shkoll t t gjith fmijve t moshs s detyrimit shkollor 4. DAR/ZA-ja harton nj list t vetme emrore t fmijve, q duhet t fillojn klasn e par n vitin e ardhm shkollor, duke ballafaquar t dy listat e ardhura n muajin prill nga zyra e gjendjes civile dhe qendra shndetsore. DAR/ZA-ja e drgojn kt list t gjitha shkollave n juridiksion (publike, private) brenda muajit maj. 5. N fund t periudhs s regjistrimit n shkollat publike, drejtort e shkollave baz publike dhe ato private i drgojn DAR/ZA-s listat emrore t fmijve t regjistruar n shkollat e tyre. 6. DAR/ZA-ja harton listn e re t fmijve q nuk jan regjistruar n shkollat baz publike dhe ato private n juridiksionin e tyre dhe, brenda muajit shtator, e drgon kt list kryeplakut prkats t zons dhe inspektorit t policis se zons. 7. Kryeplaku dhe inspektori i policis gjen n listn e fmijve ende t paregjistruar, q i drgohet nga DAR/ZA-ja, fmijt q i prkasin zons q mbulon dhe duhet t regjistrohen n klasn e par n nj shkoll t DAR/ZA-s. Emrat e fmijve shoqrohen me vendndodhjet e tyre. 8. DAR/ZA-ja, deri m 15 tetor, i drgon shkollave publike t dhnat e kryepleqve dhe t inspektorve t policis s zons. 9. Shkollat publike identifikojn fmijt, q u prkasin zons s tyre dhe, deri n fund t muajit tetor t vitit t ri msimor, marrin prsipr regjistrimet e nxnsve dhe informojn zyrtarisht DAR/ZA-n prkatse.

10. DAR/ZA-t dhe shkollat bashkpunojn me OJF-t, q veprojn n fushn e arsimit, pr zbatimin e LAPU-s pr detyrimin shkollor.
NENI 13

Procedurat e regjistrimit t fmijve n klasn e par. 1. Regjistrimi i nxnsve n klasn e par t shkollave publike bhet n dy javt e fundit t muajit qershor. 2. N gjasht ditt e para kan t drejt t regjistrohen n klasn e par t nj shkolle publike vetm nxnsit q i prkasin zons s shkolls. Kur largesa e baness s fmijs nga dy shkolla publike sht e diskutueshme, prindi zgjedh njrin nga t dyja shkollat. N katr ditt pasuese kan t drejt t regjistrohen edhe nxns q u prkasin shkollave t zonave t tjera. Regjistrime t veanta pranohen deri ditn para fillimit t vitit shkollor. 3. Regjistrimi i fmijs n klasn e par bhet me kto dokumente: a) Certifikata e lindjes e fmijs. b) Vrtetimi i vaksinimeve nga qendra shndetsore. b) Raporti nga okulisti. c) Adresa e fmijs; ) Vrtetimi i ndjekjes s kopshtit sipas grupeve, i firmosur nga drejtoresha e kopshtit. (nse ka) 4. N raste t veanta, kur prindi dshiron t regjistroj fmijn n klas e par, por nuk disponon certifikatn e lindjes ose/dhe vrtetimin e vaksinimeve veprohet si n rastet analoge me kopshtet.
NENI 14

Klasat mbi norm n shkollat e arsimit parauniversitar 1. Drejtori i shkolls nuk regjistron nxns nga zonat q nuk i prkasin shkolls kur a) krijohen klasa me numr nxnsish mbi normn e prcaktuar n udhzimin e ministrit; b) nuk ka msues t mjaftueshm pr hapjen e klasave t reja. 2. Drejtori i shkolls publike njofton me shkrim titullarin e DAR/ZA-s kur, me nxns t zons s shkolls, mund t krijohen klasa mbi norm ose kur nevojiten msues t tjer. 3. Kur nj shkoll publike ka vende pr nxns t zons t shkollave t tjera, kta nxns regjistrohen sipas radhs s paraqitjes pr regjistrim.
NENI 15

Klasat I-III: Prkujdesja e posame nga msuesit dhe drejtoria. Vlersimi i nxnsit. Prsritja e klass. 1. Msuesi n klasat I-III, n bashkpunim me prindrit, prcakton pr nxnsin n vshtirsi n t nxn mnyrat e posame t ndihms pr t si: prforcimi, hartimi dhe zbatimi i programeve individuale, ndihma konkrete e prindrve. 2. Drejtori, n bashkpunim me msuesit, organizon forma plotsuese pr mbarvajtjen e nxnsve t klasave I-III, si: prindr vullnetar n rolin e msuesit ndihms, msues ndihms, ndihmesa e qeveris s s nxnsve. 9

3. Drejtoria e shkolls: a) zhvillon mbledhje mujore t posame me msuesit e klasave I-III; b) teston, t paktn tri her gjat vitit msimor, ecurin e nxnsve t klasave I-III n lndt: gjuh shqipe dhe matematik. DAR/ZA-ja kryen teste t till nj her n vit. 4. Plani i veprimtarive t drejtoris pr t prmirsuar arritjet e t gjith nxnsve t klasave I-III dhe testet jan objekt inspektimi nga IShA dhe shqyrtimi nga specialistt e DAR/ZA-ve pr prhapjen e prvojave t suksesshme. 5. Msuesi vlerson nxnsit me prshkrim: gjat vitit msimor, n prfundim t disa periudhave t vitit msimor dhe n fund t vitit msimor, pr: a) qndrimin dhe aftsit e prgjithshme t fmijs si nxns; b) pr objektivat kryesore n fushat e t nxnit. Periudhat caktohen nga ministri. Msuesi kryen vlersimet sipas formatit q hartohet nga IZhA dhe miratohet nga ministri. 6. Kur prindrit dshirojn prsritjen e klass pr fmijn e tyre, i paraqesin drejtorit t shkolls krkesn me shkrim. Krkesa i bashkngjitet amzs dhe ruhet n arkivin e shkolls derisa nxnsi ndjek at shkoll.
NENI 16 MNYRA T TJERA T NDJEKJES S ARSIMIT BAZ

Shihni aktet prkatse nnligjore.

a) Procedurat e ndjekjes s arsimit baz me koh t pjesshme b) Procedurat e ndjekjes s arsimit baz pr nxnsit q nuk kan ndjekur t paktn dy klasa t arsimit baz c) Procedurat pr arsimimin e fmijve t ngujuar d) Marrveshja me Ministrin e Drejtsis Pr arsimimin e individve n institucionet e paraburgimit/t vuajtjes s dnimit n Republikn e Shqipris dhe udhzimi prkats i ministrit. e) Arsimimi i individve t moshs shkollore n institucionet e prkujdesjes shoqrore
KREU V VLERSIMI I NXNSVE PAS KLASS III

Shnim: M tutje: lnda sht prbrs i planit msimor t nj klase q vlersohet me not vjetore.
NENI 17

Vlersimi i nxnsit pas klass s tret 1. Nxnsi nuk vlersohet me not n: a) prforcim dhe shrbim komunitar; b) veprimtarit e kurrikuls me zgjedhje t lir, n klasat IV-IX; c) projektet kurrikulare n nivel shkolle ose t disa klasave, n gjimnaz. 2. Nxnsi vlersohet me not: a) n t gjitha lndt, pr klasat IV-VI; b) n lndt e kurrikuls brtham dhe ato me zgjedhje, pr klasat VII-deri n fund t arsimit parauniversitar. 10

3. N arsimin baz pas klass III, n gjimnaz dhe n lndt e kulturs s prgjithshme t shkollave profesionale dhe ato t orientuara, nxnsi vlersohet pr: a) nj ose disa tema msimore t sapozhvilluara; b) nj ose disa kapituj t tekstit t nxnsit; c) projekte ndrlndore/lndore. 4. Nxnsi vlersohet n do lnd t paktn nj her gjat vitit shkollor pr projekt ndrkurrikular/kurrikular. Ort msimore pr projektet u takojn orve t parashikuara n programin lndor pr prpunimin e njohurive. 5. Msuesi lndor, sipas lnds,: a) cakton cilat vlersime u takojn pikave 3/a dhe 3/b; b) ndan afrsisht barabar t dy llojet e vlersimeve (3a dhe 3b). 6. Nxnsi, q ka munguar n vlersimin e nj ose disa kapitujve t tekstit t nxnsit, sht i detyruar ti nnshtrohet ktij vlersimi, prndryshe vlersohet me notn katr. 7. Nxnsi, q me raport mjeksor, kufizohet nga veprimtarit fizike ose prkohsisht ka kufizime t tilla, merr pjes n lndn e edukimit fizik dhe t sporteve sipas nj programi lndor t hartuar nga msuesi. Nxnsi vlersohet pr programin e reduktuar. 8. Msuesi vendos vet, nse do t zhvilloj nj vlersim prmbledhs t lnds pr nj vit msimor. Ky vlersim prfshihet n notat e provimeve pr nj ose disa kapituj t tekstit. 9. N arsimin e mesm t ult, n gjimnaz dhe n lndt e kulturs s prgjithshme n shkollat profesionale dhe ato t orientuara, nota vjetore lndore nxnsit prllogaritet nga msuesi i lnds me formuln: Nota vjetore lndore = 0,4 x M1 + 0,5 x M2 + 0,1 x M3, ku M1, M2, M3 jan prkatsisht mesataret aritmetike t vlersimeve pr pikat 3/a, 3/b dhe 3/c , t piks 3 t ktij neni, t rrumbullakosura me nj shifr pas presjes. 10. Provimet me shkrim t nxnsve ruhen nga msuesi pr 1 (nj) vit shkollor dhe jan objekt i inspektimit nga IShA, q shqyrton prputhjen me programin lndor dhe objektivitetin e vlersimit. 11. Vlersimet e shkurtra (minitestet), nga fundi i ors msimore, pr rendimentin e ors msimore ose t nj kapitullit, nuk vlersohen me not. 12. Notat q nxnsit marrin n testime, t cilat nuk kryhen nga msuesit lndor, nuk hidhen n regjistr. 13. Msuesi i ciklit fillor ose msuesi kujdestar (M tutje msuesi kujdestar) njehsojn mesataren e notave vjetore t t gjitha lndve t do nxnsi.
Mesatarja vjetore njesohet me nj shifr pas presjes.
NENI 18

Vlersimet vjetore me short 1. Nga fundi i vitit msimor, drejtoria e shkolls organizon provimet vjetore me short pr t gjitha lndt ose fushat e t nxnit dhe t gjitha klasat, me prjashtim t klass s nnt dhe t klass s fundit t arsimit t mesm t lart. N arsimin profesional dhe at t orientuar prfshihen vetm lndt e kulturs s prgjithshme dhe ato teorike-profesionale. 2. Procedurat e shortit dhe numri i provimeve caktohen nga drejtoria e shkolls pas kshillimit me kshillin e msuesve. 11

3. Notat e nxnsve n provimet me short prfshihen n vlersimin pr nj ose disa kapituj t tekstit t nxnsit. 4. Prgjigjet e nxnsve ruhen n arkivin e shkolls pr 2 vjet dhe jan objekt i inspektimit nga IShA. 5. Provime vjetore, si n pikn 1 t ktij neni, zhvillohen nga DAR/ZA-ja. Analiza e rezultateve t provimeve u drgohet t gjitha shkollave.
NENI 19

Vlersimi i sjelljes s nxnsit pas klass s tret 1. Sjellja e nxnsit vlersohet me kto shkall: a) Shum mir; b) Mir; c) Mjaftueshm; ) Dobt. 2. Nxnsi vlersohet me: a) Shum mir, kur nuk ndshkohet gjat vitit shkollor me ndonj mas disiplinore; b) Mir, kur e prfundon vitin shkollor me mas disiplinore t shlyer ose masa disiplinore e pashlyer nuk sht ulje e nots n sjellje; b) Mjaftueshm, kur e prfundon vitin shkollor me ulje t nots n sjellje; ) Dobt, kur vendos kshilli i disiplins. 3. Vlersimi i sjelljes s nxnsve vendoset n regjistrin e klass, dftesn e klass dhe amz.
NENI 20

Sesioni i dyt (i vjeshts)

1. Nxnsi vlersohet n sesionin e vjeshts, kur sht pakalues n nj ose dy lndt brtham dhe ato q ka przgjedhur.

2. Msuesi i jep nxnsit pr sesionin e vjeshts detyra konkrete pr ti zhvilluar gjat vers. 3. Komisioni, i prbr nga msues t shkolls, i ngritur nga drejtori i saj,: a) shqyrton kryerjen e detyrave nga nxnsi gjat vers; b) vlerson me not prgatitjen e nxnsit. Dokumenti i vlersimit t nxnsit ruhet n arkivin e shkolls pr 2 vjet. 4. Kur nxnsi nuk paraqitet n provim pr arsye q drejtori e justifikon, drejtori cakton nj dat tjetr brenda sesionit t vjeshts.
NENI 21

Mbetja n nj lnd, mbetja n klas, prsritja e klass 1. Vendimin pr mbetjen e nxnsit n nj lnd e merr msuesi lndor. 2. Nxnsi mbetet n klas kur: a) sht pakalues n t paktn tri lnd brtham ose lnd q ka przgjedhur; b) sht pakalues n nj lnd n sesionin e vjeshts; c) ka sjelljen Dobt n prfundim t vitit shkollor. 3. Nxnsi, mbets n nj klas, mundet ta prsris klasn n vitin pasues shkollor kur sht brenda moshs s prcaktuar te LAPU.

12

KREU VI GJIMNAZI
NENI 22

Procedurat e regjistrimit pr her t par n klasn e dhjet t gjimnazit 1. Regjistrimi paraprak i nxnsve n klasn e dhjet t gjimnazit bhet n dy javt e fundit t muajit maj. 2. N gjasht ditt e para kan t drejt t regjistrohen n klasn e dhjet t nj gjimnazi publik vetm nxnsit q u prkasin shkollave t arsimit baz t zons s gjimnazit. N katr ditt pasuese kan t drejt t regjistrohen edhe nxns q u prkasin shkollave t zonave t tjera. Regjistrime t veanta pranohen deri n 1 (dit) para fillimit t vitit shkollor. 3. Regjistrimi paraprak i nxnsit n klasn e dhjet bhet me kto dokumente: a) Certifikata e lindjes s nxnsit. b) Formulart e plotsuar pr lndt me zgjedhje. 4. Gjat 5 ditve, duke filluar dy jav para fillimit t vitit shkollor, nxnsit regjistrohen prfundimisht n klasn e dhjet me dftesn e lirimit.
NENI 23

Procedurat pr kurrikuln me zgjedhje 1. Drejtori i gjimnazit publik i drgon drejtorit t do shkolle t arsimit baz t zons s vet, n javn e fundit t muajit prill: a) listn e lndve me zgjedhje q gjimnazi ofron pr klasn e dhjet; b) modelin e formularve pr tu plotsuar nga nxnsit e klass s nnt. 2. Drejtori i shkolls s arsimit baz dhe msuesit kujdestar informojn nxnsit e klasave t nnta dhe prindrit e tyre pr plotsimin e formularve. 3. Formulart e lndve me zgjedhje pr klasat e tjera t gjimnazit plotsohen nga nxnsit brenda muajit maj. 4. Drejtori i shkolls ka t gatshm, brenda muajit gusht, planin e kurrikuls me zgjedhje pr do lnd/modul me zgjedhje dhe msuesit q do ti zhvillojn.
NENI 24

Niveli i thelluar 1. Lnda brtham dhe niveli i saj i thelluar jan dy lnd t veanta dhe mund t jepen nga msues t ndryshm. 2. Nuk pranohet t przgjedh nj lnd t thelluar, nxnsi q n lndn prkatse brtham t klass paraardhse e ka notn vjetore m t vogl se 8 (tet).
NENI 25

Ndrrimi i lnds me zgjedhje (Brenda shkolls ose kur transferohet n nj shkoll tjetr) 1. Nuk lejohet q nxnsi ta ndrroj lndn me zgjedhje gjat vitit shkollor. 2. Kur nj nxns przgjedh pr her t par n nj klas nj lnd, q zhvillohet edhe n klasn paraardhse, i nnshtrohet provimit t asaj lnde pr klasn paraardhse, para nj komisioni t ngritur nga drejtori i shkolls. 13

Provimi sht pa not. Kur nxnsi mbetet n provim, nuk e fiton t drejtn t ndjek at lnd. 3. Nxnsi mund t heq dor n klasn e 12-t nga nj lnd me zgjedhje, t ciln e ka msuar n dy vitet paraardhse, por nuk mundet t przgjedh nj lnd q sht zhvilluar n dy klasat paraardhse.
NENI 26

Ndjekja e gjimnazit me koh t pjesshme Shihni aktin prkats nnligjor.

KREU VII SHKOLLAT PROFESIONALE, ARTISTIKE, SPORTIVE, E GJUHVE T HUAJA DHE SEKSIONET DYGJUHSHE
NENI 27

Pranimet 1. Shkollat e arsimit profesional, shkollat e arsimit t orientuar (artistike, sportive, gjimnazet gjuhsore) dhe seksionet dygjuhshe (m tutje shkollat) afishojn n nj vend t dukshm t shkolls dhe publikojn n faqen e tyre t internetit, nj muaj para dats s regjistrimit: a) kuotat e pranimeve t reja; b) afatet e aplikimit; c) datat e regjistrimit. 2. DAR/ZA publikon n faqen e saj zyrtare t internetit t dhnat e parashikuara n pikn 1 t ktij neni, pr ato shkolla q jan n juridiksionin e saj. 3. Shkollat pranojn nxns edhe nga DAR/ZA-t e tjera q nuk kan shkolla t profileve t siprprmendura. 4. Dokumentet pr aplikim jan: a) Krkesa pr regjistrim. b) Kopje e noterizuar, e njehsuar me origjinalin, e dftess s lirimit t nxnsit. c) Kopje e karts s identitetit t nxnsit. (N shkollat sportive edhe raporti mjeksor i nxnsit) 5. Nxnsi fitues n shkollat pa konkurs ose me konkurs q nuk paraqitet n shkoll n fillim t vitit shkollor, njofton drejtorin e saj para fillimit t ktij viti shkollor. Kur nj nxns fitues nuk paraqitet n shkoll brenda 15 ditve nga fillimi i vitit shkollor, nxnsi tjetr, sipas radhs n list, gzon t drejtn e pranimit n shkoll.
NENI 28

Pranimet n shkollat pa konkurs 1. Pranohen pa konkurs nxnsit n shkollat profesionale, gjimnazet gjuhsore dhe seksionet dygjuhshe. 2. DAR/ZA-t, n bashkpunim me shkollat profesionale, organizojn: a) takime t drejtuesve t shkollave profesionale me drejtues t shkollave nntvjeare; b) biseda t drejtuesve dhe msuesve t shkollave profesionale me nxns t klass s nnt dhe me prindr t tyre. 3. Kur n shkollat profesionale, gjimnazet gjuhsore dhe seksionet dygjuhshe ka krkesa m t mdha se numri i nxnsve t planifikuar, nxnsit przgjidhen

14

sipas mesatares s notave t provimeve t lirimit, t rrumbullakosur me nj shifr pas presjes. 4. Kur numri i aplikantve pr nj shkoll profesionale sht m i madh se kapaciteti i shkolls, drejtori i saj drgon n MASh, njsin baz t qeverisjes vendore dhe DAR/ZA-n prkatse krkesn me shkrim pr shtimin n t ardhmen t kapaciteteve t shkolls.
NENI 29

Pranimet n shkollat me konkurs 1. N shkollat artistike dhe ato sportive nxnsit pranohen me konkurs. 2. Shkollat artistike dhe ato sportive afishojn n nj vend t dukshm t shkolls dhe publikojn n faqen e tyre t internetit datat e konkursit nj muaj para fillimit t konkursit. 3. Komisioni afishon n shkoll dhe n faqen e saj t internetit listn e fituesve. Lista firmoset nga t gjith antart e komisionit. 4. Nxnsi, fitues i konkursit, quhet i regjistruar n shkolln prkatse. 5. Proces-verbalet e komisioneve dhe do material i konkursit ruhen n arkivin e shkolls pr 2 vjet dhe jan objekt i inspektimit nga IShA.
NENI 30

Normativa pr arsimin profesional 1. Veprimtaria msimore n shkollat profesionale mbshtetet n skeletkurrikulat e kualifikimeve profesionale, t cilat miratohen nga MASh. 2. Shkollat profesionale, bazuar n skeletkurrikulat e kualifikimeve profesionale, hartojn kurrikulat shkollore, t cilat miratohen nga drejtori i shkolls, pas plqimit nga ekipi lndor prkats. 3. Kurrikula shkollore e do kualifikimi profesional ka kt prbrje: a) Plani msimor operativ, i cili hartohet bazuar te Plani msimor q jepet n skeletkurrikuln e kualifikimit profesional prkats. b) Planet e msimdhnies s lndve teorike profesionale, t cilat hartohen bazuar n Programet e prgjithshme t lndve profesionale prkatse. c)Planet e msimdhnies s moduleve praktike profesionale t cilat hartohen bazuar n Prshkruesit e moduleve profesionale prkatse. 4. Skeletkurrikula e nj kualifikimi profesional ofron nj list me module me zgjedhje t detyruar. Przgjedhja e tyre bhet nga vet shkolla duke konsideruar: a) krkesat e tregut t puns; b) plqimet e nxnsve; c) mundsit e shkolls. 5. Plani msimor shkollor prshtat planin msimor t skeletkurrikuls (kombtar) sipas kushteve dhe mundsive t shkolls dhe merr parasysh numrin e klasave e t msuesve dhe ndarjen e teoris me praktikn, duke prcaktuar grafikun e realizimit t moduleve praktike profesionale, si dhe vendin e realizimit t tyre. 6. Modulet e praktiks profesionale mund t realizohen t grupuara (n bllok, me kohzgjatje 1, 2 ose disa javore) ose t shprndara prgjat javve t vitit msimor. Ato mund t realizohen n mjediset e praktikave t shkolls ose shkollave t tjera profesionale, gjithashtu n ato t ndrmarrjeve/bizneseve. 15

NENI 31

Vlersimi i nxnsve n arsimin profesional 1. N lndt teorike profesionale, nxnsi, gjat vitit shkollor vlersohet pr: a) nj ose disa or msimore t sapozhvilluara; b) nj ose disa tema (kapituj) sipas programit lndor 2. Nota vjetore e nj nxnsi pr lndt teorike profesionale, njehsohet me formuln: Nota vjetore lndore = 0,4 x M1 + 0,6 x M2, ku M1, M2 jan prkatsisht mesataret aritmetike t vlersimeve pr pikat 1/a dhe 1/b , t rrumbullakosura me nj shifr pas presjes. 3. N do modul praktik profesional, pr do Rezultat Msimor (RM), nxnsi vlersohet gjat dhe n fund t periudhs q i prket prmbushjes s nj RM-je. Nota vjetore e praktiks msimore prllogaritet me formuln: , ku M1, M2, M3, ..., Mn jan notat e moduleve profesionale dhe N1, N2, N3, ...,Nn jan ort prkatse t tyre. 4. N fund t realizimit t do projekti, nxnsi vlersohet pr ann teorike dhe praktike (vlersimin Mp). 5. Pr praktikn profesionale n industri/biznes, nxnsi vlersohet n fund t realizimit t detyrave/projekteve praktike. (vlersimin Mi). 6. Nota vjetore e nj nxnsi pr praktikn profesionale Mvp prllogaritet me formuln: Mvp = 0.5xMm + 0.4xMi + 0.1 x Mp 7. Nxnsi q ka munguar n m shumse 30% t orve t praktikave, n do rast, vlersohet pakalues (pk) dhe humbet vitin. 8. Nxnsi q ka munguar n vlersimin prfundimtar t nj niveli dhe ata q jan mbets, i nnshtrohen ktij provimi n sesionin e vjeshts.
NENI 32

Sesioni i vjeshts. Kalimi, mbetja, prsritja e klass. 1. Nxnsi, q n nj klas, sht pakalues n nj ose dy lnd, ka t drejt ti jap ato n sesionin e vjeshts. 2. Nxnsi sht kalues i nj klase kur sht kalues n lndt dhe praktikn profesionale q zhvillon n at klas dhe n provimet prfundimtare prkatse t nivelit.
3. Nxnsi mbetet n klas kur sht pakalues n: a) t paktn tri lnd teorike; b) praktikn profesionale.

4. Nxnsi, q nuk kalon klasn, ose mbetet n nj apo t dy provimet prfundimtare t do niveli, ka t drejt ti prsris brenda moshs s prcaktuar te LAPU.
NENI 33

Provimet prfundimtare t nivelit 1. N prfundim t klass s njmbdhjet, dymbdhjet dhe t trembdhjet, sipas strukturs s drejtimeve/profileve profesionale dhe planit msimor prkats, nxnsi i nnshtrohet provimeve prfundimtare n: a) Teori profesionale e integruar. b) Praktik profesionale e integruar. 2. Provimet prfundimtare t do niveli vlersohen vetm me not. 16

3. Nxnsi i nnshtrohet provimeve prfundimtare vetm nse sht kalues n klasn prkatse n t gjitha lndt dhe praktikn profesionale. 4. Nxnsi q sht pakalues n njrin ose t dy provimet prfundimtare t nj niveli, ka t drejt ti jap ato n sesionin e vjeshts.
NENI 34

Arsimi profesional me koh t pjesshme (AKP) 1. Prfituesit nga arsimi profesional me kohe t pjesshme jan personat, q kan prfunduar arsimin e detyruar,: a) jan t punsuar n nj profesion dhe krkojn t rrisin nivelin teorik-profesional n profesionin q ushtrojn dhe t ken nj certifikat formale kualifikimi profesional (pa shkputje nga puna); b) jan t punsuar n nj profesion dhe krkojn t kualifikohen n nj profesion tjetr (pa shkputje nga puna); c) nuk jan n marrdhnie pune dhe krkojn t ken nj certifikat formale kualifikimi profesional, pr t rritur shanset e punsimit. 2. APKP-ja ofrohet n dy forma: a) Prmban kultur t prgjithshme, teori profesionale dhe praktik profesionale, pr t gjith ata q nuk jan t punsuar n profesionin prkats. b) Prmban kultur t prgjithshme dhe teori profesionale pr t gjith ata q jan t punsuar n profesionin prkats. Si praktik profesionale u njihet puna q bjn ku jan punsuar. 3. Msimi teorik dhe praktik n APKP zhvillohet pasdite dhe, sipas kushteve t shkolls, zhvillohet dhe paradite. 4. Pr t plotsuar numrin e nxnsve pr klas, krijohen klasa t bashkuara. 5. Drejtort e shkollave caktojn ditt e zhvillimit t msimit dhe t praktikave profesionale pas konsultimit m kshillin e msuesve dhe nxnsit. 6. Module t detyruara t praktiks profesionale zhvillohen vetm nga nxnsit q nuk jan t punsuar n profesionin prkats. 7. Modulet e praktiks zgjidhen n varsi t lndve teoriko-profesionale t przgjedhura. 8. Shkollat profesionale q ofrojn APKP-ne, mund t prdorin personelin msimdhns t shkolls profesionale me koh t plot ose t jashtm (me koh t pjesshme). 9. Nxnsi pajiset me kto dokumente: a) Dshmi e prfundimit t shkolls s arsimit profesional, kur sht kalues n t gjitha lndt, si dhe certifikat profesionale t nivelit prkats, kur sht kalues n provimin e teoris profesionale dhe t praktiks profesionale t integruar; b) Diplom e maturs shtetrore kur, maturanti sht kalues n provimet e maturs shtetrore.
NENI 35

Vlersimi i nxnsve n shkollat artistike dhe ato sportive 1. Vlersimi i nxnsve gjat dhe n fund t vitit shkollor n lndt teorike-artistike (teoriko-sportive) sht si n gjimnaz. 2. Nota vjetore e nj nxnsi pr do lnd praktike-artistike (praktiko-sportive) njehsohet si mesatare aritmetike e thjesht e t gjitha notave t lnds.

17

3. Nxnsi sht kalues n nj klas kur sht kalues n lndt e prgjithshme dhe ato teoriko-profesionale (teoriko-sportive) dhe lndt praktiko-profesionale (praktiko-sportive) 4. Nj nxns sht mbets pr vjesht kur sht pakalues n nj ose dy lnd t prgjithshme ose/dhe teorike-artistike (teoriko-sportive) ose/dhe praktiko-artistike (praktiko-sportive). 5. Nj nxns sht mbets n klas kur: a) mbetet n t paktn tri lndt e prmendura n pikn 3 t ktij neni; b) mbetet n nj lnd n sesionin e vjeshts; c) ka sjelljen Dobt n prfundim t vitit shkollor.
NENI 36

Pajisja e nxnsve me dftes klase Shihni aktin prkats nnligjor. KREU VIII
INSTITUCIONET ARSIMORE
NENI 37

Shkollat, grupet/klasat e bashkuara (pr shkollat publike) 1. N rrethana t veanta, t prcaktuara me udhzim t ministrit, funksionojn me t njjtin drejtor klasa t arsimit baz dhe t gjimnazit. 2. Me vendim t titullarit t DA/ZA-s formohen shkolla vetm fillore, shkolla vetm t arsimit t mesm t ult ose shkolla vetm t arsimit t mesm. 3. Kur numri i nxnsve n dy grupe t kopshteve ose ne dy klasa t arsimit baz sht m i vogl se numri i prcaktuar me udhzim t ministrit, formohen grupe/klasa t bashkuara. Paraplqehen t bashkuara klasat I-III, IV-VI dhe VIIIX. 4. Drejtori i institucionit arsimor public njofton DAR/ZA-n prkatse pr formimin e klasave t bashkuara. 5. Kur numri i nxnsve pr nj klas t caktuar rezulton nn kufirin minimal sipas udhzimit t ministrit, drejtori i institucionit publik njofton DAR/ZA-n.
NENI 38

Organizmi i msimit n shkoll. Ndrprerja e veprimtaris s institucioneve arsimore. Rregullorja e brendshme e institucionit arsimor 1. Veprimtaria n institucionet arsimore sht 5 dit n jav, nga e hna deri t premten. 2. Me propozim t drejtorit t shkolls dhe miratim t DAR/ZA-s, shkolla funksionon me dy ndrresa. Msimi, si rregull, n t gjitha shkollat e ndrress s par fillon n orn 8. Pr ndrresn e dyt, ora e fillimit t msimit miratohet nga DAR/ZA-ja. 3. Drejtori i shkolls cakton msues ditor pr t lehtsuar mbarvajtjen e shkolls. Detyrat e msuesit ditor prshkruhen n rregulloren e brendshme t shkolls. 4. N kushte t rnduara t motit, t terrenit ose pr arsye t transportit rrugor, drejtori i institucionit arsimor vendos ndryshimin e fillimit t msimit. 18

Drejtori njofton titullarin e DAR/ZA-s pr kt ndryshim. 5. Ndrmjet orve t msimit, pushimi sht 5 ose 10 minuta. Pas ors s dyt ose t tret t msimit, pushimi i madh sht 20 deri n 30 minuta. Minutat e pushimit ndrmjet orve msimore, t pushimit t madh, dhe kur bhet ky pushim, prcaktohen n rregulloren e brendshme t institucionit. 6. Kohzgjatja e ors msimore n shkollat sht 45 minuta. 7. Ora msimore sht e pacenueshme. a) Ora e msimit nuk ndrpritet nga drejtuesit e institucionit, msuesit e tjer, punonjs t institucioneve t tjera ose vizitor, prve lajmrimit t fatkeqsive familjare t nxnsit ose msuesit ose t lajmrimeve t emergjencs. b) Msuesi nuk e ndrpret procesin msimor pr t komunikuar me nj person tjetr. 8. Punonjsit e MASh-it, inspektort e IShA-s dhe punonjsit e DAR/ZA-s vzhgojn veprimtari n institucionin arsimor, prfshir dhe or msimore, pasi njoftojn paraprakisht drejtorin e institucionit arsimor. 9. Msuesit ndihms ose t tjer, q bashkpunojn me msuesin, lejohen n ort e msimit nga drejtori i institucionit arsimor. 10. Ndrprerja e veprimtaris s institucioneve arsimore n t gjith vendin ose n zona t caktuara propozohet nga njsia baz e qeverisjes vendore ose Ministria e Shndetsis dhe miratohet me vendim t posam t ministrit. 11. Titullari i DAR/ZA-s i propozon ministrit mnyrn e kompensimit t kohs s humbur nga ndrprerja e msimeve. 12. Rregullorja e brendshme e institucionit arsimor: a) hartohet, nn drejtimin e drejtorit t institucionit arsimor, nga grupe t gjera pune q prbhen nga msues, nxns, prindr dhe prfaqsues t tjer nga komuniteti; b) paraqitet pr shqyrtim nga drejtori i institucionit arsimor te bordi i institucionit; c) c) paraqitet pr miratim nga drejtori i institucionit arsimor tek titullari i njsis arsimore vendore prkatse. 13. Nxnsit dhe prindrit e tyre kan t drejt t informohen pr rregulloren e brendshme t institucionit arsimor. Drejtori i institucionit ka pr detyr t organizoj informimin e tyre. 14. Me propozim t drejtorit t institucionit arsimor, t kryetarit t bordit t institucionit arsimor, t kshillit t prindrve, t qeveris s nxnsve ose t paktn t 1/3-s s msuesve me koh t plot, nisin procedurat pr ndryshimin e neneve ose prfshirjen e neneve t reja n Rregulloren e Brendshme t Institucionit Arsimor.
NENI 39

Aspekte financiare n institucionet arsimore publike 1. Institucionet arsimore publike, n pajtueshmri me politikat e tyre, prfitojn fonde financiare ose mbshtetje materiale nga dhurues ose sponsorizues, sipas legjislacionit n fuqi. Dhurimet dhe sponsorizimet shrbejn vetm pr t prmirsuar cilsin e shrbimit arsimor t institucionit. 19

2. Institucionet arsimore publike lejohen t sigurojn t ardhura nga shrbime pr t trett, n prputhje me fushn e veprimtaris s tyre. Fondet e siguruara nga shrbimet pr t trett prdoren sipas legjislacionit n fuqi dhe pr t prmirsuar vetm cilsin e shrbimit arsimor t institucionit. 3. Nuk jepen me qira mjedise q, pr rrjedhoj, cenojn standardet e veprimtarive msimore si: tejkalohet kufiri i siprm i nxnsve pr klas ose ulet numri i laboratorve.
NENI 40

Punonjsi arsimor 1. Punonjsi arsimor respekton Kodin e Etiks s Msuesit. 2. N veanti, punonjsi arsimor e ka t ndaluar: a) t ushtroj dhun fizike ose psikologjike ndaj nxnsve ose kolegve; b) ta largoj nxnsin nga shkolla pr shtje a nevoja t tij vetjake; c) t bj kurse private me nxnsit e shkolls s tij; ) t pij duhan ose pije alkoolike n institucionin arsimor; b) t ket marrdhnie me para me nxnsit ose prindrit e tyre; c) ti detyroj nxnsit t blejn literatur q nuk prfshihet n Katalogun Vjetor t Teksteve Shkollore; ) tu deklaroj nxnsve bindjet e tij partiake ose fetare; d) t detyroj nxnsit ose msuesit t marrin pjes n veprimtari partiake ose fetare. 3. Punonjsi arsimor nuk merr pjes n grupe pune q kan me t konflikt interesi. 4. N institucionet arsimore, publike dhe ato private, ndalohet: a) propaganda dhe
organizimi i veprimtarive: a) partiake; b) fetare, prve institucioneve t parashikuara n pikn 4 t nenit 42 t LAPU-s.

5. Ndalime t tjera t punonjsit arsimor prshkruhen n rregulloren e brendshme t institucionit arsimor. 6. Punonjsit arsimor t institucioneve arsimore mbajn uniform gjat qndrimit n mjediset e institucionit. Uniforma prcaktohet nga kshilli i msuesve. 7. Mungesat e punonjsve arsimor t institucionit, pa lejen me shkrim t drejtorit t tij ose pa dshmi mjeksore, jan mungesa t paarsyeshme. 8. Mungesat e drejtorit t institucionit arsimor publik, pa lejen me shkrim t titullarit t DAR/ZA-s ose pa dshmin mjeksore, jan mungesa t paarsyeshme.
NENI 41

Ankimet 1. Punonjsi i institucionit arsimor dhe nxnsi, kan t drejt t ankohen pr qndrimet dhe vendimet ndaj tij ose ndaj nj punonjsi apo nxnsi tjetr. Nxnsi i ndjek procedurat e ankimit bashk me prindin ose prindi i ndjek n emr t nxnsit. 2. Ankimi paraqitet me shkrim, sht i prshkallzuar, duke kaluar n instancat m t larta, dhe shoqrohet me kopjen e prgjigjes s instanc paraardhse. 3. Prgjigjet pr ankimet jepen me shkrim. 4. N komisionet e ankimeve nuk merr pjes antari n konflikt interesi me ankuesin.

20

NENI 42

Planifikimi i fondeve buxhetore dhe ndjekja e procedurave t prokurimit pr blerjen e librave t bibliotekave t institucioneve arsimore publike Shihni aktin prkats nnligjor.
NENI 43

Planifikimi i fondeve buxhetore, prokurimi dhe blerja e mjeteve msimore pr institucionet arsimore publike Shihni aktin prkats nnligjor. KREU IX
SHRBIMI PSIKO-SOCIAL N INSTITUCIONET ARSIMORE
NENI 44

Funksioni i shrbimit psiko-social n institucionet arsimore. Roli i Ministris s Arsimit dhe Shkencs 1. Shrbimi psiko-social vlerson gjendjen psiko-sociale t nxnsve me probleme t nxnit ose sjelljes dhe, n bashkpunim me msuesit, drejtuesit e institucioneve arsimore dhe prindrit, planifikon e realizon shrbime t prshtatshme q ndihmojn n zhvillimin arsimor, social dhe personal t nxnsit. 2. Shrbimi psiko-social u ofrohet nxnsve t institucioneve arsimore publike dhe ato private. 3. Ministria e Arsimit dhe Shkencs a) miraton standardet e psikologve/punonjsve social q shrbejn n institucionet arsimore; b) akrediton programet e trajnimit t psikologve/punonjsve social; c) siguron mbstetjen financiare dhe logjistike pr shrbimin psiko-social n institucionet arsimore publike. 4. Ministri miraton pr shrbimin psiko-social n institucionet arsimore: a) Manualin e Shrbimit Psiko-Social; b) Udhzuesin e Inspektimit dhe t Vetvlersimit t Shrbimit Psiko-Social; b) /kriteret e kualifikimit t psikologve/punonjsve social.
NENI 45

Njsia e shrbimit psiko-social (ngritja dhe prbrja). Drejtuesi i njsis. 1. DAR/ ZA organizon ngritjen e Njsis s Shrbimit Psiko-Social. 2. Njsia prbhet nga psikolog dhe punonjs social, numri i t cilve prcaktohet sipas normave pr nxnsit e institucioneve arsimore publike. 3. Drejtuesi i njsis: a) harton planin vjetor t njsis; b) organizon mbledhjet dymujore t njsis; c) bashkpunon me Njsin e Mbrojtjes s Fmijve pr t trajtuar shtje t abuzimit dhe mbrojtjes s fmijve. ) komunikon rregullisht me organizma qeveritare dhe joqeveritare pr rastet e fmijve n rrezik dhe me vshtirsi sociale dhe ekonomike; d) njofton me shkrim organet prkatse do fakt pr abuzimin e nxnve. 4. DAR/ZA-t dhe institucionet arsimore, me lejen e DAR/ZA-s , mund t sigurojn shrbime psikologjike shtes nprmjet projekteve q mbshteten nga burime t ligjshme. 21

NENI 46

Detyrat kryesore t psikologut/punonjsit social n institucionin arsimor. Emrimi, largimi nga puna. Zhvillimi profesional i psikologve/punonjsve social. Ruajtja e privatsis. 1. Psikologu/punonjsi social ka kto detyra kryesore n institucionin arsimor: a) N bashkpunim me msuesit dhe prindrit, identifikon e vlerson, sa m hert, nxnsit me probleme t sjelljes ose me vshtirsi n t nxn, dhe harton e zbaton pr kta nxns plane individuale parandaluese ose rehabilituese. b) Ndihmon punonjsit arsimor, prindrit dhe nxnsit n parandalimin ose eliminimin e abuzimeve t punonjsve arsimor ndaj nxnsve, t nxnsve ndaj nxnsve dhe abuzimeve t vet nxnsve nga duhani, alkooli, droga etj. c) Informon, nprmjet bisedave e leksioneve, punonjsit e institucioneve arsimore pr zhvillimet moshore tipike t nxnsve dhe problemet tipike q nxnsit hasin gjat t msuarit dhe t nxnit. ) Ndihmon msuesit kujdestar dhe msuesit lndor pr integrimin e fmijve me aftsi t kufizuara n klasat e institucioneve arsimore t zakonshme. d) Kshillon nxnsit pr karriern e tyre. dh) Administron dhe interpreton teste psikologjike (nga psikologu). e) Plotson dosjet individuale pr rastet e nxnsve q kan prfituar nga shrbimi psikosocial. ) Raporton me shkrim te drejtuesi i njsis s shrbimit psiko-social do fakt pr abuzim t nxnsve nga punonjs arsimor dhe prindr t nxnsit. f) Merr pjes n krkime t parashikuara n planin vjetor t njis. 2. Titullari i njsis arsimore vendore emron drejtuesin dhe specialistt e njsis s shrbimit psiko-social me konkurrim t hapur, sipas procedurave t emrimit t specialistve t DAR/ZA-ve. 3. Titullari i DAR/ZA-s, pas kshillimit me drejtuesin e njsis s shrbimit psikosocial, cakton psikologun/punonjsin social pr do institucion arsimor publik. 4. Nj psikolog/punonjs social mund t mbuloj nj ose disa kopshte ose shkolla n varsi t numrit t nxnsve t ktyre institucioneve arsimore. 5. Titullari i DAR/ZA-s largon nga njsia punonjsin psiko-social, pr t cilin ka prova se: a) ka abuzuar fizikisht ose psikologjikisht ndaj nxnsve; b) nuk raporton me shkrim te drejtuesin e njsis pr abuzimet fizike ose psikologjike t nxnsve nga prindrit dhe punonjsit arsimor t institucionit arsimor; c) ka shkelur rregullat e privatsis. 6. Njsia e shrbimit psiko-social realizon zhvillimin e brendshm profesional sipas nj plani vjetor t miratuar nga titullari i DAR/ZA-s. 7. Punonjsit psiko-social marrin pjes n rrjetet profesionale nn drejtimin e supervizorve prkats. 8. Psikologu/punonjsi social ruan privatsin e informacionit q siguron gjat puns n institucionet arsimore. 9. Pr realizimin e testeve psikologjike dhe do komunikimi tjetr t psikologut/punonjsit social drejtprdrejt vetm me nxnsin, merret miratimi me shkrim i prindrve, me prjashtim t rastit kur komunikimi sht pjes e nj hetimi pr nj abuzim dhe krkohet nga autoriteti prkats. 10. Informacioni pr nxnsit edhe familjet e tyre, t marra pr shkak t detyrs nga psikologu/punonjs social, ruhet n dosje. Dosja sht e siguruar nga prdorimi i i saj prej personave t paautorizuar. 22

11. Dosja e nxnsit, e hartuar nga psikologu/punonjsi social mund t lexohet vetm nga prindrit e tij dhe vet nxnsi mbi moshn 16 vje.
NENI 47

Supervizori n njsin e shrbimit psiko-social Supervizori ka kto detyra: a) Ndihmon nga ana profesionale psikologt/punonjsit social n kryerjen e detyrave t tyre. b) Vzhgon veprimtarit e psikologve/punonjsve social prkats. c) Takon rregullisht punonjs arsimor, nxns dhe prindr q prfitojn nga shrbimi i psikologve/punonjsve social. ) Harton raporte dymujore pr drejtuesin e njsis s shrbimit psiko-social, ku prshkruan veprimtarin e tij dhe propozon prmirsime t shrbimit psiko-social.
NENI 48

Punonjsit e institucionit arsimor dhe shrbimi psiko-social 1. Drejtuesit dhe msuesit e institucionit arsimor u kultivojn nxnsve vlersimin pr dobin e shrbimit psiko-social. 2. Drejtori i institucionit arsimor dhe msuesit kujdestar sigurojn lehtsira n pjesmarrjen e nxnsve, t prindrve dhe t msuesve n veprimtarit e planifikuara nga psikologu/punonjsi social. 3. Drejtori i institucionit arsimor i siguron psikologut/punonjsit social nj mjedis pr veprimtarin s tij. KREU X
KOMISIONI I ETIKS DHE SJELLJES N INSTITUCIONIN ARSIMOR
NENI 49

Funksionet dhe detyrat e Komisionit t Etiks dhe Sjelljes n institucionin arsimor 1. Komisioni i Etiks dhe Sjelljes (komisioni) ka pr detyr: a) t jap ndihmesn pr prmirsimin e etiks dhe sjelljes n institucionin arsimor; b) t shqyrtoj ankesat e nxnsve, t prindrve e t punonjsve t institucionit ndaj shkeljeve t normave t etiks dhe t sjelljes dhe ti propozoj drejtorit t institucionit masat prkatse; c) t shqyrtoj shkeljet nga punonjsit dhe nxnsit e institucionit t normave t etiks dhe sjelljes. 2. Komisioni prpiqet fillimisht q palt ta zgjidhin konfliktin me ndrmjetsin e komisionit. 3. Kryetari i komisionit, bazuar n ankesat e paraqitura, me vendim t komisionit, i drgon nj shkres drejtorit, ku i propozon t zbatoj legjislacionin n fuqi ose rregulloren e institucionit ndaj punonjsve ose nxnsve. 4. Komisioni, bazuar n ankesat q i paraqiten, formulon rregullisht me shkrim pr drejtorin, prgjithsime t shkeljeve t normave t etiks dhe t sjelljes n institucion dhe parashtron masat q drejtori do t duhet t ndrmarr pr ti parandaluar ose paksuar ato. 5. Kryetari i komisionit, ia drgon rekomandimet pr drejtorin t parashikuara n pikat 3 dhe 4, edhe kryetarit t bordit dhe kryetarit t kshillit t prindrve. 23

NENI 50

Veprimtaria e komisionit. Prbrja, ngritja dhe funksionimi i komisionit. 1. Komisioni: a) ka t drejt t thrras paln ankuese ose paln pr t ciln bhet ankimi, ose ti ballafaqoj ato; b) ka t drejt t thrras msuesin kujdestar dhe t ftoj psikologun/punonjsin social n institucionin arsimor, kur bhet fjal pr nxns; c) pranon ankesa t nj ose disa punonjsve t institucionit arsimor, nxnsve ose prindrve pr qndrime ndaj punonjsve arsimor, nxnsve ose prindrve t tjer; ) kthen ankesa q nuk i kan t plota faktet; d) nuk pranon ankesa anonime; dh) pranon ankesa me shkrim pr ngjarje q kan ndodhur jo m hert se nj muaj m par dhe sipas formatit n shtojcn nr. 4; e) jep prgjigje pals ankuese, t shumtn brenda 30 ditve, sipas formatit n shtojcn nr. 5; ) harton rregulloren e brendshme t tij. 2. Komisioni prbhet nga msues, prindr dhe nxns. N komision bjn pjes nxns t moshs mbi 14 vje. Drejtori nuk bn pjes n komision. 3. N institucionet arsimore me m pak se 24 klasa, komisioni prbhet nga pes vet, kurse n ato me t paktn 24 klasa, prbhet nga shtat vet. 4. Msuesit n komision zgjidhen me shumic t thjesht t votave nga kshilli i msuesve. Prindrit zgjidhen nga kshilli i prindrve me shumic t thjesht t votave. Nxnsit caktohen nga qeveria e nxnsve. 5. Numri i msuesve, prindrve dhe nxnsve n komision prcaktohet n rregulloren e institucionit. 6. Antart e komisionit nuk duhet t jet n konflikt interesi me personat prfshihen n nj ankim. 7. Nj komision funksionon pr nj periudh trevjeare. 8. Drejtori organizon ngritjen e komisionit t ri. N komisionin e ri mund t marrin pjes dhe antar t komisionit paraardhs dhe t jet kryetar prsri kryetari i komisionit paraardhs. 9. Komisioni mblidhet katr her n nj vit msimor, por edhe m shpesh, sipas ankesave t paraqitura. 10. Mbledhja e komisionit zhvillohet kur merr pjes shumica e thjesht e antarve t tij, n rast t kundrt, mbledhja shtyhet. 11. Komisioni i merr vendimet me shumic t thjesht votash. Vendimet firmosen nga kryetari dhe sekretari i komisionit. 12. Veprimtaria e antarve t komisionit sht vullnetare. 13. do antar i komisionit largohet nga komisioni kur, gjat nj viti shkollor, mungon n t paktn gjysmn e mbledhjeve t tij. Zvendsimi i tij organizohet nga antari m i vjetr n mosh n komision, sipas procedurave t ktij neni. 14. Kur nj antar i komisionit shkel nj norm etike ose t sjelljes, largohet nga komisioni me shumic t thjesht t votave t antarve t komisionit.
NENI 51

Kryetari dhe sekretari i komisionit 1. Kryetari i komisionit: a) zgjidhet n mbledhjen e par t komisionit me shumicn e thjesht t votave t fshehta, pas kandidimit nga antar t komisionit; c) drejton 24

veprimtarin e komisionit; ) shkarkohet me shumic t thjesht t votave t fshehta t antarve t komisionit pr moskryerje t detyrs. 2. Nj antar i komisionit sht sekretar i tij. Sekretari caktohet nga kryetari i komisionit. 3. Sekretari: a) prgatit materialet q do t shprndahen n mbledhjet e komisionit; b) mban proces-verbalet e mbledhjeve t komisionit; c) lajmron antart e komisionit dhe t ftuarit pr mbledhjen e radhs; ) arkivon dokumentacionin e komisionit.
NENI 52

Drejtori dhe komisioni i etiks dhe sjelljes Drejtori: a) ka t drejt ti krkoj komisionit kshilla pr aspekte t prmirsimit t etiks dhe sjelljes n institucion dhe t marr prgjigje me shkrim; b) miraton rregulloren e komisionit; c) i siguron komisionit nj mjedis pr zhvillimin e takimeve dhe nj vend pr arkivin e tij.
NENI 53

Bordi i institucionit arsimor Shihni aktin prkats nnligjor. KREU XI

DREJTORI I INSTITUCIONIT ARSIMOR
NENI 54

Detyra t prgjithshme 1. Drejtori i institucionit arsimor (m tutje, n kt kre, drejtori) sht titullari i institucionit, personi juridik q ka t drejtn e firms dhe t vuls s institucionit. 2. Drejtori, kur mungon prkohsisht, autorizon me shkrim njrin nga nndrejtort ose nj msues t institucionit, kur nuk ka nndrejtor, t ushtroj t drejtn e firms dhe t vuls s institucionit, duke saktsuar se pr cilat dokumente e ka kt t drejt. 3. Drejtori ka prgjegjsin pr respektimin n institucion t legjislacionit n fuqi dhe t rregullores s brendshme t institucionit arsimor. 4. Drejtori njeh dhe zbaton Kodin e Puns dhe Kontratn Kolektive. 5. Drejtori bazohet, n t gjith veprimtarin e tij, te standardet e drejtorit dhe ka pr detyr t vetvlersohet periodikisht bazuar n kto standarde. 6. Drejtori ka prgjegjsin pr krijimin n institucion t klims s bashkpunimit dhe respektit n mes tij e msuesve dhe t msuesve ndrmjet tyre. 7. Drejtori krijon mundsi t bashkpunimit t institucionit arsimor me organizata qeveritare ose joqeveritare, brenda ose jasht vendit, dhe me institucione arsimore analoge. Pas shqyrtimit t ktyre bashkpunimeve n kshillin e msuesve dhe bordin e institucionit, drejtori i institucionit arsimor publik merr miratimit pr to nga titullari i DAR/ZA-s prkatse. 8. Drejtori i institucionit arsimor publik prgjigjet pr aspektet financiare n institucion. 25

NENI 55

Aspekte t menaxhimit 1. Drejtori ka prgjegjsi pr plotsimin n afat dhe me saktsi t treguesve statistikor, t prcaktuar nga MASh-i, dhe do t informacioni tjetr, q i krkohet nga MASh-i dhe DAR/ZA-ja. 2. Drejtori ka pr detyr t organizoj shprndarjen e informacionit n dispozicion t qytetarve, me t dhna t mjaftueshme pr cilsin e shrbimit arsimor t institucionit arsimor. 3. Drejtori, pas kshillimit me kshillin e msuesve,: a) vendos ndarjen e klasave; b) cakton ngarkesn msimore t msuesve; c) cakton msuesit kujdestar; ) harton vet ose ngarkon nj nndrejtor/msues pr hartimin e orarit javor msimor t institucionit. 4. Drejtori shpall, n nj vend t dukshm pr nxnsit dhe prindrit e tyre, orarin javor t takimeve t cilat krkohen nga nxns ose prindr t veant.
NENI 56

Kurrikula 1. Drejtori ka prgjegjsi pr zbatimin e dokumenteve kurrikular t miratuar nga ministri. 2. Drejtori ka prgjegjsi, n veanti, pr realizimin sipas planit msimor dhe programeve msimore t lndve t edukimi fizik e sportet, e muziks dhe arteve figurative 3. Drejtori ka pr detyr t organizoj periodikisht analizn e gjendjes reale t arritjeve t nxnsve. 4. Drejtori drejton hartimin e planit q prcakton mnyrat konkrete pr prmirsimin e arritjeve t nxnsve n vshtirsi n t nxn. Ky plan dhe zbatimi i tij jan objekt i inspektimit nga IShA. 5. Drejtori ka prgjegjsi pr: a) zhvillimin cilsor t kurrikuls me baz shkolle; b) prmbushjen e plqimeve t nxnsve pr lndt me zgjedhje. 6. Drejtori i shkolls, n bashkpunim me kshillin e msuesve, shqyrton rregullisht mbingarkesn e mundshme t nxnsve. 7. Drejtori nuk ka t drejt t ngarkoj msuesit me detyra shtes t cilat nuk rrjedhin drejtprdrejt nga zbatimi i legjislacionit arsimor. 8. Drejtori i institucionit merr nisma dhe nxit e mbshtet nismat pr zbatimin e teknologjis s informacionit dhe komunikimit n administrimin e menaxhimin e institucionit dhe n zhvillimin e kurrikuls. 9. Drejtori lejon t prdoren n nga nxnsit n institucionin arsimor vetm botime ndihmse dhe materiale t tjera msimore, t miratuara nga ministri nprmjet udhzimeve t tij.
NENI 57

Veprimtari pas orve msimore 1. Drejtori i institucionit arsimor, n bashkpunim me kshillin e msuesve, qeverin e nxnsve dhe kshillin e prindrve, planifikojn pr nxnsit e institucionit 26

veprimtari sportive, kulturore e zbavitse, pas orve msimore, si dhe n ditt e pushimit, n mjediset dhe me pajisjet e institucionit. 2. Pjesmarrja e nxnsve n kto veprimtari sht vullnetare. 3. Veprimtarit e nxnsve prmbushin kushtet e siguris, t ruajtjes s jets dhe t shndetit t tyre.
NENI 58

Zhvillimi profesional i msuesve 1. Drejtori ka prgjegjsi pr: a) hartimin dhe zbatimin t planit vjetor t zhvillimit t brendshm profesional t institucionit. (Plani ruhet pr 4 vjet n arkivin e shkolls dhe sht objekt i inspektimit nga IShA); b) krijimin e lehtsirave pr trajnimin e msuesve t paktn 3 dit gjat nj viti shkollor. 2. Drejtori nxit dhe kontrollon pjesmarrjen e msuesve n rrjetet profesionale. 3. Drejtori organizon a) prhapjen e prvojave t msuesve n trajnimet 3 dit n vit te msuesit e tjer; b) ndihmn profesionale t msuesve m me prvoj ndaj msuesve m t rinj. 4. Drejtuesit e institucionit arsimor: a) vzhgojn or msimore, or t kujdestaris, mbledhje t ekipeve lndore, takime t msuesve kujdestar me prindrit, veprimtari jasht-kurrikulare; b) organizojn zhvillimin e pyetsorve me nxns dhe prindr. 5. Drejtuesit zhvillojn miniteste, si baz pr bisedn profesionale me msuesit dhe organizimin e ndihms pr ta. Shihni aktet nnligjore: a) Pr kriteret dhe procedurat e kualifikimit t msuesve b) Pr funksionimin e sistemit t zhvillimit t vazhdueshm profesional t punonjsve arsimor c) Pr organizimin dhe zhvillimin e praktikave profesionale pr profesionin e rregulluar t msuesit
NENI 59

Ndjekja e shkolls publike nga nxnsit 1. Drejtori i shkolls publike t arsimit baz me koh t plot bashkpunon me njsin vendore pr mbrojtjen e t drejtave t fmijs, kshillin e prindrve t shkolls dhe asaj t klass, me qeverin e nxnsve, bordin e shkolls pr t siguruar ndjekjen e shkolls nga nxnsit. 2. Drejtori organizon msuesit pr t siguruar ndjekjen e shkolls nga nxnsit q i prkasin zons s shkolls s arsimit baz. 3. Nndrejtori, q mbulon ndjekjen e shkolls nga nxnsit, ose drejtori, kur nuk ka nndrejtor, plotson fletoren e kontingjentit t nxnsve t shkolls n fund t semestrit t par dhe t vitit shkollor.

27

NENI 60

Plani i drejtorit t institucionit arsimor (Vlersimi nga titullari i DAR/ZA-s) 1. Plani i drejtorit t institucionit arsimor sht marrveshje pr dy vite shkollore n mes titullarit t DAR/ZA-s dhe drejtorit. 2. Qllimi i planit sht: a) t nxis drejtort pr prmirsime t puns s tyre; b) t diskutojn bashkrisht, drejtori dhe titullari prkats, pr ant e forta t drejtorit dhe mundsit e tij pr prmirsime; c) t dalin n pah prvojat e suksesshme t drejtorve dhe t prhapen te drejtort e tjer. 3. Drejtori harton planin e tij t dy viteve shkollore dhe ia paraqet titullarit t tij t DAR/ZA-s n fillim t nj viti shkollor. Plani prmban kta tregues: a) Masa e realizimit t objektivit (objektivave) t secilit nga dy planet e fundit vjetore t shkolls. b) Prqindja e nxnsve q braktisin shkolln ose largohen nga shkolla (pr shkollat publlike) c) Numri i krediteve q drejtori do t fitoj. ) Numri i kumtesave t paraqitura nga drejtori n kshillin e msuesve ose jasht shkolls. d) Prqindja e orve msimore t munguara t drejtorit jo pr arsye shndetsore. dh) Numri i ankesave pr t n Komsionin e Etiks dhe t Sjelljes q komisioni i ka vlersuar t drejta. e) Renditja e shkolls sipas treguesve t shkollave t suksesshme. ) Masat disiplinore nga titullari. Plani mund t prmbaj tregues t tjer t matshm me krkesn e titullarit t DAR/ZA-s. 4. Titullari i DAR/ZA-s shqyrton dhe miraton planin e drejtorit. 5. Plani i drejtorit ruhet n dy kopje, njern e mban drejtori n portofolin e tij profesional dhe tjetrn e mban titullari. Plani ruhet prej tyre pr 3 vjet. 6. N fund t dy viteve shkollore, titullari analizon me drejtorin realizimin e planit t tij. 7. Titullari harton vlersimin dyvjear t drejtorit, ku prshkruan prmbledhtas ant pozitive t veprimtaris s tij dhe prmirsimet q duhet t arrij. Vlersimi vjetor i drejtorit mbahet n portofolin e tij profesional pr 4 vjet. 8. Kopje e planit t drejtorit dhe vlersimi nga titullari i tij i dorzohen nga drejtori kryetarit t bordit t institucionit arsimor.
NENI 61

Emrimi dhe shkarkimi i drejtorit t institucionit arsimor publik Shihni aktin prkats nnligjor.
NENI 62

Ngarkimi i detyrave nga drejtori i institucionit arsimor 1. Drejtori ndan punt me nndrejtorin duke e ngarkuar me detyra t caktuara. 2. N shkolln e mesme profesionale njeri nga antart e drejtoris sht me arsim t lart profesional, sipas profilit t shkolls. 3. Drejtori dhe nndrejtori nnshkruajn prshkrimin e puns s nndrejtorit n t cilin prcaktohen detyrat e nndrejtorit. 4. Nndrejtort prgjigjen prpara drejtorit t institucionit arsimor pr realizimin e detyrave dhe i raportojn sipas prshkrimit t puns. 28

5. Drejtori ngarkon me detyra t posame pr mbarvajtjen e institucionit msues t cilt nuk kan klas n kujdestari.
NENI 63

Emrimi dhe shkarkimi i nndrejtorit t institucionit arsimor publik Shihni aktin prkats nnligjor.
NENI 64

Drejtoria e institucionit arsimor 1. Drejtoria e institucionit arsimor kryesohet nga drejtori i tij. Antar t drejtoris jan nndrejtort (nse ka), kryemsuesit e shkollave vartse (nse ka) dhe, kur sht e nevojshme, kryetar t ekipeve lndore ose msues t caktuar nga drejtori. Numri i antarve t drejtoris caktohet n rregulloren e brendshme t institucionit. 2. Drejtoria e institucionit analizon do dy muaj ecurin e nxnsve, n prgjithsi, dhe, n veanti, t nxnsve me vshtirsi n t nxn. 3. Drejtoria fton n takime t veanta, nj her n tre muaj,: a) bordin e institucionit; b) kshillin e prindrve t institucionit; c) qeverin e nxnsve. 4. Drejtoria e shkolls zhvillon parateste pr nxnsit e klass s nnt dhe maturantt. Nota nuk prfshihet n vlersimin vjetor t nxnsit.
NENI 65

Sekretari i institucionit arsimor Sekretari i institucionit arsimor, ose nj punonjs i institucionit n vend t tij, ka kto detyra kryesore: 1. Sistemon dhe mirmban arkivin e institucionit arsimor. 2. Plotson amzn. 3. Prgatit dokumentet q shkolla lshon pr nxnsit ose ish-nxnsit e saj. 4. Ve n dijeni drejtorin e shkolls kur vren pasaktsi n dokumentacionet. Bn korrigjime n dokumentacione vetm n pranin e drejtorit dhe t dy msuesve, duke nnshkruar t gjith nj procesverbal ku shpjegohet korrigjimi. 5. Merr dhe drgon postn zyrtare. 6. Prgatit, sipas udhzimeve n fuqi, statistikat q drgohen n DAR/ZA dhe i ruan ato. (N munges t sekretarit t emruar, statistikat ruhen pr katr vjet n arkivin e institucionit arsimor) 7. Pr do regjistrim t ri t nxnsve siguron dhe ruan certifikatn personale dhe dftesn e lirimit ose kopjet e tyre. 8. Prgatit procedurat e transferimit t nxnsve. 9. Administron regjistrat e klasave q jan n prdorim t prditshm. 10. Prgatit do muaj list-prezencn e punonjsve t institucionit arsimor

29

KREU XII
PLANE T SHKOLLS, VLERSIMI I BRENDSHM, RAPORTI VJETOR
NENI 66 PLANI AFATMESM I SHKOLLS

T prgjithshme 1. Plani afatmesm i shkolls sht pr katr vite shkollore. 2. Drejtori i shkolls i paraqet bordit t shkolls pr miratim planin afatmesm jo m von se data 15 prill e nj viti t caktuar shkollor. Drejtori i shkolls i paraqet pr miratim titullarit t njsis vendore arsimore, prparsit e planit afatmesm, t firmosura nga ai dhe kryetari i bordit, jo m von se muaji prill i atij viti shkollor. Titullari i njsis arsimore vendore prkatse miraton prparsit e planit afatmesm, jo m von se muaji maj i atij viti shkollor. 3. Drejtori i shkolls ngre grupin qendror t puns s planit afatmesm q prbhet nga msues, prindr e nxns dhe kryesohet prej tij. 4. Grupi qendror harton a) draftin e planit afatmesm me ann e grupeve t puns q ngrihen prej tij; b) organizon diskutimin e draftit me kshillin e msuesve, kshillin e prindrve, me bordin e shkolls, me qeverin e nxnsve dhe me prfaqsues t tjer t komunitetit t shkolls. 5. Plani afatmesm mbahet n disa kopje n bibliotekn e shkolls dhe ruhet n arkivin e shkolls pr 8 vjet. Rubrikat e planit afatmesm 1. Planit afatmesm i shkolls ka kto rubrika: Procedura e hartimit t planit, vizioni, analiza e gjendjes, prparsit, veprimtarit kryesore pr realizim e prparsive, vzhgimi i zbatimit t planit afatmesm, buxheti i prafrt. 2. Vizioni i shkolls prmbledh aspiratn e komunitetit dhe t punonjsve arsimor pr cilsin e shrbimit arsimor t shkolls. 3. Analiza e gjendjes prmban kta zra: a) Numri i nxnsve, i msuesve dhe i klasave
para zbatimit t planit afatmesm. b) Disa an t forta dhe t dobta t shkolls pr kta zra si: Ndjekja e shkolls nga nxnsit, aspekti social i nxnsve dhe i komunitetit t shkolls, arritjet e nxnsve, sjellja e nxnsve, niveli profesional i msuesve dhe t tjera q jan t rndsishme pr shkolln.

4. Plani afatmesm prmban nj numr t kufizuar prparsish, t cilat prcaktojn drejtimet kryesore t prmirsimeve t shkolls gjat katr viteve. Prparsit shpallen n mjediset e shkolls dhe jan t njohura nga msuesit, nxnsit dhe prindrit.

30

5. Veprimtarit prshkruajn si do t prmbushet do prparsi dhe, n prgjithsi, jan me objektiva t matshm dhe me afate t prafrta. 6. Nj grup i posam, i ngritur nga drejtori i shkolls, vzhgon zbatimin e planit afatmesm. Grupi i posam vzhgon se sa planet vjetore kan marr parasysh dhe prmbushin prparsit dhe veprimtarit e planit afatmesm. 7. Drejtori i shkolls i raporton nj her n vit bordit t shkolls pr zbatimin e planit afatmesm. Ndryshimet n planin afatmesm miratohen nga bordi i shkolls.
NENI 67

Plani vjetor i shkolls T prgjithshme 1. Plani vjetor i shkolls, m tutje: plani vjetor, bazohet n planin afatmesm t shkolls dhe arritjet e vitit t mparshm shkollor. 2. Plani vjetor hartohet dhe zbatohet nga grupe pune q prbhen nga msues, prindr nga kshillat e prindrve t klasave e t shkolls, nxns nga qeveria e nxnsve dhe prfaqsues t tjer nga komuniteti. 3. Formati i nj plani vjetor ka kto rubrika: Procedura e hartimit t planit, analiza e gjendjes, synimi, objektivi (objektivat), veprimtarit pr realizimin e objektivit (objektivave), veprimtarit pr vzhgimin e zbatimit t planit vjetor, buxheti (nse ka nevoj pr buxhet), raporti i prmbledhur i realizimit t planit vjetor. Analiza e gjendjes Analiza e gjendjes pr vitin e kaluar msimor prmban kta tregues: 1. Ndjekja e shkolls (prqindja e braktisjes s shkolls, prqindja e mungesave vjetore t
t gjith nxnsve kundrejt t gjitha orve msimore).

2. Aspekti social: Numri i nxnsve nga familje me ndihm ekonomike, i nxnsve pa njrin prind, q nuk jan nn kujdestarin e prindrve, i nxnsve t sapoardhur nga krahina t tjera ose jasht vendit, i nxnsve me aftsi t kufizuar. 3. Arritjet e nxnsve: Mesatarja e nots vjetore t shkolls dhe prqindja e kalueshmris pas provimeve t vjeshts, diferenca e nots mesatare n lndt e gjuhs shqipe dhe t matematiks n fund t vitit msimor t klass s nnt dhe n provimin e lirimit ose diferenca e nots mesatare t shkolls, pr t gjitha lndt e prfshira n maturn shtetrore, ndrmjet fundit t vitit msimor dhe maturs shtetrore. 4. Treguesi pr t cilt shkolla ka arritjen m t mir dhe m t ult n renditje pr shkollat e suksesshme n nivel DAR/ZA-je. 5. Etika dhe Sjellja: Numri i masave disiplinore ndaj nxnsve, numri i ankesave t nxnsve q konsiderohen t drejta nga Komisioni i Etiks dhe i Sjelljes. 31

6. Msuesit: Prqindja e msuesve pa profilin prkats, prqindja e orve msimore t munguara nga msuesit kundrejt t gjitha orve msimore, numri i krediteve t punonjsve arsimor. 7. Pjesmarrja n projekte me fondacione, OJF, n olimpiada, konkurse, gara 8. Qndrimi i nxnsve ndaj cilsis s shrbimit t shkolls (Pyetsor me 10% 20% t nxnsve t klasave t shkolls me pyetjen: Sa t knaqur jeni nga shkolla? Prqindja e nxnsve q jan Shum t knaqur, T knaqur, Jo t knaqur) 9. Shkolla shton tregues t tjer pr rubrika t caktuara. 10. Pr seciln rubrik, shnohen nj deri dy an t forta dhe an t dobta t shkolls gjat vitit t kaluar. Synimi, objektivat dhe t tjera 1. Plani vjetor ka nj synim q prshkruan nj prparsi t shkolls gjat nj viti shkollor. 2. Objektivi (objektivat) tregon n mas do t arrihet synimi gjat vitit shkollor. do objektiv lidhet me arritjet e nxnsve, sht i matshm, mundson krahasimin e shkolls gjat viteve dhe nuk nxit ngritjen fiktive t notave. Objektivi shpallet n mjediset e shkolls. 3. Nj shkoll, n varsi t problemeve dhe sipas klasave, harton m shum se nj plan t till vjetor. Shkolla ka aq plane vjetore, sa synime prcakton. 4. N nj plan t till vjetor nuk vendosen t gjitha veprimtarit e shkolls, por vetm ato q i prkasin nj synimi t caktuar. 5. N nj plan vjetor shnohen afatet dhe personat prgjegjs pr veprimtarit q realizojn objektivin (objektivat) dhe ata q vzhgojn zbatimin e planit vjetor. 6. Drejtoria, n bashkpunim me grupet e puns, vzhgon rregullisht realizimin e veprimtarive t parashikuara dhe vlerson ecurin e arritjes s objektivave. 7. Buxheti, nse sht i nevojshm pr nj plan vjetor, prmban burimet e financimit dhe shpenzimet sipas veprimtarive. 8. Drejtori i paraqet pr miratim nj plan vjetor bordit t shkolls. Plani vjetor, i firmosur nga drejtori dhe kryetari i bordit t shkolls, i paraqitet pr miratim titullarit t DAR/ZA-s prkatse. 9. Plani vjetor duhet t jet i gatshm pr tu zbatuar q n ditn e par t fillimit t vitit shkollor. 10. Plani vjetor ruhet n arkivin e shkolls 4 vjet.
NENI 68

Vlersimi i brendshm i shkolls

32

1. Vlersimi i brendshm i shkolls ka pr qllim prmirsimin e cilsis s shrbimit t saj, nprmjet analizs dhe reflektimit pr arritjet dhe mundsit pr prmirsime. 2. Vlersimi i brendshm analizon ant e forta, mundsit pr prmirsime, faktort q kan favorizuar ose penguar cilsin. 3. Vlersimi i brendshm: a) prfshin t gjith punonjsit arsimor t institucionit; b) kryhet do vit; c) mbulon t gjitha fushat e Udhzuesit zyrtar t inspektimit brenda katr viteve shkollore. 4. Vlersimi i brendshm kryhet n nivel individual (drejtori, nndrejtori, msuesi) dhe n nivel organizmash t shkolls (drejtoria, kur ka t paktn dy nndrejtor, kshilli i msuesve, ekipet lndore). 5. Vlersimi individual dorzohet te drejtori i shkolls, pa shnuar emrin e punonjsit arsimor dhe mbahet n portofolin profesional t punonjsit. Vlersimet e organizmave dorzohen te drejtori i shkolls. 6. Etapat e vlersimit t brendshm jan: a) Przgjedhja vjetore e 1-2 fushave pr
vetvlersim nprmjet diskutimit n kshillin e msuesve. b) Przgjedhja e instrumenteve nga kshilli i msuesve pr do fush q do t kryhet vetvlersimi. c) Realizimi i vetvlersimit individual dhe plotsimi i formatit prkats (Shihni

shtojcn nr. 6). ) Realizimi i vetvlersimit t organizmave t shkolls dhe plotsimi i formatit prkats (Shihni shtojcn nr. 7). d) Hartimi i draft-raportit t vlersimit t brendshm t nj fushe nga nj grup pune i caktuar dhe i kryesuar nga drejtori. dh) Paraqitja e raportit t vlersimit te kshilli i msuesve dhe, m pas, prfundimi i raportit. 7. Vlersimi i organizmave t shkolls dhe i shkolls pr nj fush bhet me shprehjet: Shum mir, Mir, Mjaftueshm dhe Dobt. 8. Kohzgjatja e vlersimit t brendshm prcaktohet nga drejtoria e shkolls pas kshillimin me kshillin e msuesve. 9. Vlersimi i brendshm kryhet n do periudh t vitit msimor. 10. Vlersimet individuale, t organizmave dhe i shkolls jan objekte inspektimi nga IShA. 11. Raporti vjetor i vlersimit t brendshm ruhet n arkivin e shkolls pr 4 vjet. Bazat e vetvlersimit. Raporti i vlersimit t brendshm 1. Shkollat e zhvillojn vetvlersimin duke prdorur fusha, tregues dhe instrumente standard t njjt me ata q prdor vlersimi i jashtm (inspektimi) nprmjet Udhzuesit zyrtar t inspektimit. 2. Shkollat e zhvillojn vetvlersimin edhe duke prdorur: a) standardet e drejtorit t institucionit arsimor, standardet e prgjithshme t msuesit, rezultatet n testet e ndryshme t drejtoris s shkolls, rezultatet n testet e DAR/ZA-s dhe n 33

provimet kombtare, renditja e shkolls n krahasim me shkollat e tjera, pyetsort me nxns dhe prindr. 3. Raporti i vlersimit t brendshm pr nj fush prmban prmbledhtas: a) ant e forta dhe t dobta mbizotruese, t prcaktuara nga msuesit dhe drejtoria, kshilli i msuesve dhe ekipet lndore; b) shtjet mbizotruese q jan vlersuar t nevojshme pr tu prmirsuar; c) mnyrat kryesore t prmirsimeve. Raporti vjetor i institucionit arsimor 1. Drejtori i institucionit arsimor drgon n fund t vitit shkollor te titullari i DAR/ZA-s raportin vjetor t institucionit. 2. Raporti vjetor bazohet n planin vjetor t institucionit arsimor. 3. Raporti vjetor, me jo m shum se dy faqe, prshkruan: a) sa jan prmbushur objektivat e planit vjetor dhe shkaqet e mosprmbushjes (nse ka); b) aspektet financiare (pr shkollat publike); c) risi t suksesshme n drejtimin e institucionit dhe n procesin msimor t realizuara gjat vitit shkollor; ) bashkpunimet e suksesshme ndrmjet organizmave t institucionit, me OJF etj.; d) certifikata, mime etj. t fituara nga institucioni, nga nxns dhe punonjs t institucionit; dh) propozime pr prmirsimin e cilsis s shrbimit arsimor n institucionin arsimor, n nivel vendor dhe kombtar. 4. Raporti vjetor hartohet nn drejtimin e drejtorit t institucionit, nga nj grup pune i prbr nga msues, prfaqsues t kshillit t prindrve dhe qeveria e nxnsve. Raporti vjetor drgohet n DAR/ZA, pas shqyrtimit nga kshilli i msuesve, bordi dhe kshilli i prindrve t institucionit. 5. Raporti vjetor publikohet n faqen e internetit t institucionit. KREU XIII
MSUESI
NENI 69

T drejta dhe detyra t msuesit 1. Msuesi ka t drejt: a) t kryej punn n kushte t sigurta pr jetn dhe shndetin e tij; b) t trajtohet me respekt, me dinjitet, n mnyr t kulturuar dhe t moralshme nga kushdo, pa presione, pa padrejtsira, pa fyerje, pa diskriminime; c) ti sigurohen kushtet e mjaftueshme pr msimdhnie efektive; ) t informohet n koh pr udhzimet zyrtare t cilat kan lidhje m veprimtarin e tij; d) t ket, n prputhje me legjislacionin n fuqi dhe kto DN, liri profesionale n zbatimin dhe zhvillimin e kurrikuls; dh) ti krijohen mundsit pr zhvillim profesional. 2. Msuesi ka pr detyr: a) t trajtoj kdo, n mjediset e institucionit arsimor, me respekt, me dinjitet, n mnyr t kulturuar dhe t moralshme, pa presione, pa padrejtsira, pa fyerje, pa diskriminime, pa dhun; b) t prkujdeset pr mbarvajtjen e do nxnsi t tij; c) t jap ndihmesn e tij pr mbarvajtjen e 34

institucionit ku punon; ) t krkoj t shqyrtohen n drejtorin e institucionit, kshillin e msuesve, kshillin e prindrve t institucionit dhe bordin e institucionit shtje q shqetsojn cilsin e shrbimit arsimor n institucion.
NENI 70

Koha e puns s msuesit n institucionet arsimore publike 1) Msuesit e institucioneve arsimore publike paraqiten n shkoll 15 minuta para fillimit t orarit msimor t shkolls. 2) Drejtuesit dhe msuesit e institucioneve arsimore publike qndrojn 30 or n jav n mjediset e shkolls ose n mjedise t tjera zyrtare, pr t kryer veprimtarit msimore dhe jomsimore t planifikuara, duke prfshir veprimtarit jashtshkollore, mbledhjet profesionale, takimet me prindrit dhe pjesmarrjen n grupet e puns. 3) Punonjsi i institucionit arsimor mund t paraqitet n pun me vones ose t largohet gjat kohs s puns vetm me lejen e drejtorit t institucionit ose t personit t ngarkuar prej tij, n rastet kur drejtori nuk sht n institucion.
NENI 71

Plani vjetor lndor i msuesit. Aspekte t zbatimit t tij. 1. Pes dit para fillimit t vitit shkollor, msuesi dorzon planin vjetor lndor te drejtori i institucionit arsimor. 2. Msuesi harton planin vjetor lndor sipas pikpamjeve t tij pedagogjike dhe n prshtatje me nxnsit e tij. 3. Pr do kapitull t tekstit, plani vjetor lndor prmban: objektivat prkats t programit lndor, temat njorshe pr njohurit e reja dhe temat njorshe pr prpunimin e njohurive, duke specifikuar llojin e prpunimit (projekte ndrlndore/lndore, prsritje, vlersimi i nxnsve dhe t tjera si punt laboratorike). 4. Plani vjetor lndor prmban prqindjen e orve msimore pr prpunimin e njohurive t reja kundrejt totalit vjetor t orve msimore. 5. Plani vjetor lndor nuk prmban detyrat e shtpis pr nxnsit dhe as objektivat e arritjeve t nxnsve pr kapitull. 6. Sipas kushteve t klass, msuesi sht i lir t parashikoj n planin vjetor ose t realizoj gjat zbatimit t tij, nj luhatje me 10% t orve msimore pr linj/nnlinj/kapitull, n krahasim me programin lndor. 7. Gjat vitit, sipas rrethanave t reja q i krijohen, msuesi mund t bj ndryshime n planin vjetor lndor. do ndryshim n planin lndor vjetor shoqrohet me nj sqarim t shkurtr.

35

8. Msuesi: a) plotson ato pjes t programit lndor q mungojn n tekstin prkats q prdor; b) nuk zhvillon pr t gjith nxnsit ato pjes t tekstit q nuk parashikohen n programin prkats lndor. 9. Msuesi e ka t ndaluar q pr ort e programit t parashikuara pr prpunim, t zhvilloj tema q n programin lndor parashikohen pr njohurit e reja.
NENI 72

Projektet kurrikulare ndrlndore/ lndore 1. Temat e projekteve kurrikulare ndrlndore/lndore (m tutje n kt nen projektet) przgjidhen nga nxnsit. 2. Msuesi udhzon nxnsit para dhe gjat zhvillimit t projektit, vzhgon qndrimin dhe kontributin n projekt t secilit nxns-pjesmarrs gjat puns individuale e n grup dhe vlerson nxnsit. 3. Drejtori i shkolls nxit msuesit t punojn pr projekte ndrlndore. 4. Projekti ka aspak ose shum pak shpenzime dhe nuk krkon shpenzime nga prindrit. 5. N projekte sht e dshirueshme t prfshihen edhe prindr. 6. Msuesi prshkruan prmbledhtas projektin kurrikular sipas nj formati me kto rubrika: Titulli i projektit, objektivat e projektit, temat e njohurive kryesore lndore t cilat do t rimerren n saj t projektit, partneret (nse ka, si: prindr, OJF), numri i orve gjithsej t projektit dhe i ndar n mes t msuesve, numri i nxnsve q prfshihen n projekt ose numri i klasave, prshkrimi i shkurtr i veprimtarive kryesore t projektit; prshkrimi i shkurtr i produktit t projektit; mnyra e prezantimit prfundimtar t projektit. 7. N orarin msimor t klass shnohen ato or msimore t projektit q zhvillohen n klas (przgjedhja e projektit, nj pjes e puns s nxnsve n projekt dhe prezantimi i projektit) 8. Msuesi (msuesit) planifikojn nj numr orsh t mjaftueshme pr realizimin cilsor t projektit. 9. Ort msimore t projekteve prfshihen n ngarkesn msimore vjetore t msuesve prkats. 10. Ort msimore t projektit shnohen n regjistr si ort e tjera lndore. 11. Kur projekti sht ndrlndor, secili msues bn vlersimin e nxnsve pr pjesn e lnds s tij ku nxnsit jan prfshir. 12. Institucioni arsimor krijon arkivin e projekteve m t mira, t cilat msuesit i shfrytzojn prgjat viteve. Arkiva sht objekt inspektimi nga IShA dhe vzhgimi nga DAR/ZA-ja pr prhapjen e prvojave t suksesshme.
NENI 73

Plani ditor (ditari) i msuesit 1 2 Msuesi harton planin (ditarin) e do ore msimore. Plani i do ore msimore prmban kto rubrika: Tema e ors msimore, data e zhvillimit t ors msimore, objektivi ose objektivat e ors msimore, mjetet msimore t veanta pr orn msimore; prshkrimi i shkurtr pr mnyrn se si 36

msuesi parashikon prmbushjen e objektivit (objektivave); detyrat e shtpis, t paraqitura n mnyr q nxnsve tu mundsohet diferencimi i puns sipas mundsive dhe interesave. 3 Msuesi paraqet n planin ditor (ditar), her pas here, kto rubrika: a) Prshkrimi i shkurtr i mnyrave t vlersimit t nxnsve, kur e ka parashikuar kt vlersim. b) Testet e zhvilluara. c) Shnime-refleksione, si: koncepte a njohuri q duhen theksuar prsri, pr nxnsit n prgjithsi ose pr nxns t veant; punt plotsuese me nxns t caktuar etj. Nuk sht e detyrueshme q: a) objektivat t prshkruhen n nivele; b) plani i ors msimore t prmbaj shtjellimin e prmbajtjes s tems msimore. 4. Pr klasat paralele me nj klas, plani i ors msimore mund t prmbaj vetm veorit e zhvillimit t ors msimore, nse ka t tilla. 5. Mbajtja e planit ditor dhe respektimi i rubrikave jan objekt i kontrollit nga drejtuesit e institucionit arsimor, specialistt e kurrikuls s njsive arsimore vendore dhe i inspektimit nga IShA. 6. Msuesi e ruan planin ditor t nj klase pr 1 (nj) vit shkollor
NENI 74

Plani i msuesit (Vlersimi nga drejtori/nndrejtori i shkolls) 1 Plani i msuesit sht marrveshje n mes drejtorit/nndrejtorit t shkolls dhe msuesit gjat nj viti shkollor. Msuesi i shkolls, prve msuesve q kryejn praktikn profesionale, harton kt plan n fillim t vitit shkollor. . 2 Plani prmban kta tregues: a) Numri i krediteve q msuesi do t fitoj brenda vitit shkollor. b) Prqindja e notave kaluese dhe nota mesatare e nxnsve t nj klase n provimet me shkrim q drejtoria kryen (gjat viti ose me short). c) Vlersimi i objektivave minimale pr kapitull (Mesatarja e disa matjeve). ) Vlersimi i ors msimore (arritjet minimale t nxnsve) (Mesatarja e disa matjeve). d) Numri i kumtesave t paraqitura n kshillin e msuesve ose n organizma t tjera. dh) Prqindja e orve msimore t munguara jo pr arsye shndetsore. e) Numri i ankesave pr t n Komisionin e Etiks dhe t Sjelljes q komisioni i vlerson t drejta, paraqitur nga Kryetari i Komisionit. ) Masat disiplinore nga drejtori i shkolls. Plani mund t prmbaj tregues t tjer t matshm me krkesn e drejtorit/nndrejtorit t institucionit arsimor. 4. Plani shqyrtohet nga drejtori/nndrejtori dhe miratohet prej tij. 5. Plani i msuesit ruhet n dy kopje, njra nga msuesi n portofolin e tij profesional dhe tjetra nga drejtori i shkolls/nndrejtori. Plani ruhet pr 2 vjet. 6. N fund t vitit msimor, drejtori/nndrejtori analizon me msuesin realizimin e planit t tij. Drejtori/nndrejtori harton vlersimin vjetor t msuesit, ku prshkruan prmbledhtas ant pozitive t veprimtaris s tij vjetore dhe prmirsimet q duhet t arrij n vitin pasues shkollor.

37

NENI 75

Portofoli profesional i msuesit 1. Msuesi mban dhe prditson portofolin e tij profesional, i cili prmban kopje t ktyre dokumenteve: a) CV, sipas modelit n shtojcn nr. 8 b) Certifikata t krediteve t fituara. c) Kumtesa q ka mbajtur, duke filluar nga ato n kshillin e msuesve; ) mime, certifikata t tjera pr merita profesionale. d) Plani i msuesit sipas nenit nr. 74 dh) Vlersimi vjetor i msuesit nga drejtori i institucionit arsimor. e) T tjera, sipas dshirs s msuesit. 2. Drejtori/nndrejtori i institucionit mban pr do msues kopjet e dokumenteve t pikave a), d) dhe dh) t piks 1 t ktij neni.
NENI 76

Shprblime pr drejtort dhe msuesit e institucioneve arsimore publike nga titullari i njsis arsimore vendore. Shprblimi pr merita profesionale t msuesve nga drejtori prkats i institucionit arsimor publik. Shihni aktin prkats nnligjor. 1. Kriteret e shprblimit t msuesve pr merita profesionale jan sa vijon: a) Pr merita profesionale n karrier, shprblimi i punonjsve t institucioneve publike t arsimit parauniversitar (drejtor, nndrejtor, msues) sht nj pag mujore. b) Fituesi n konkursin kombtar pr produkte/arritje profesionale, t shpallura nga MASh, shprblehet me nj pag mujore. c) Fituesi n konkursin lokal pr produkte/arritje profesionale, t shpallur nga njsia arsimore vendore, shprblehet me e pags mujore. ) Fituesi pr produkte/arritje profesionale, t shpallura nga institucioni publik i arsimit parauniversitar, shprblehet me e pags mujore. d) Msuesi m i votuar pr merita profesionale,me shumic t thjesht votash t fshehta nga kshilli i msuesve, shprblehet me e pags mujore. 2. Shprblimi i punonjsve arsimor, t shpallur fitues sipas kritereve t piks 1 t ktij neni, realizohet sipas procedurs si vijon: a) Drejtori i institucionit arsimor publik, pas kshillimit me partnert social e bordin e institucionit prcakton msuesin q propozohet pr shprblim nga fondi i veant pr merita profesionale n karrier dhe njofton me shkrim titullarin e njsis prkatse arsimore vendore. b) Titullari i njsis arsimore vendore nnshkruan urdhrin pr shprblimin pr merita profesionale t msuesit t institucionit publik t arsimit parauniversitar t prcaktuar sipas kritereve t piks 1 t ktij neni.

38

NENI 77

Kshilli i msuesve 1. Kshilli i msuesve ka pr funksion: a) t shqyrtoj zbatimin e akteve t legjislacionit arsimor dhe kshilloj prmirsime n drejtimin e institucionit; b) t analizoj periodikisht arritjet e nxnsve dhe kshilloj prmirsimet n veprimtarin e institucionit arsimor q ojn n arritje m t mira t nxnsve; c) t marr pjes n procedurat e emrimit dhe largimit t msuesit, drejtorit dhe nndrejtorit t institucionit arsimor. 2. Kshilli i msuesve ka pr detyr: a) t shqyrtoj rregullisht prvojat e suksesshme t msuesve t institucionit; b) t shqyrtoj praktikat e suksesshme t kolegve t institucioneve arsimore vendase dhe sugjeroj mnyrat e zbatimit t tyre; c) t kryej studime pr praktikat e suksesshme t institucioneve analoge t huaja dhe sugjeroj mnyrat e zbatimit t tyre. Kto funksione realizohen nga grupe msuesish ose msues t veant t caktuar nga drejtori i institucionit arsimor ose t propozuar paraprakisht nga msuesit. 3. Kshilli i msuesve mblidhet, si rregull, jo m pak se nj her n muaj. Kshilli mblidhet edhe n rastet kur e gjykon t arsyeshme drejtori i institucionit arsimor ose kur e krkon jo m pak se 1/3 e antarve t tij. 4. Mbledhjen e par kshilli i msuesve e zhvillon t paktn dhjet dit para fillimit t vitit shkollor. N kt mbledhje kshilli i jep mendime drejtorit pr formimin e klasave, orarin msimor, tematikat e prafrta t mbledhjeve t zakonshme t kshillit, veprimtarit e zhvillimit t brendshm professional dhe shtje t tjera, sipas krkess s drejtorit ose me nismn e kshillit. 5. N prfundim t vitit msimor, kshilli i msuesve analizon veprimtarin vjetore t institucionit dhe rekomandon synimin dhe objektivat pr vitin e ardhshm. 6. Drejtori i institucionit arsimor vendos q n mbledhje t caktuara t kshillit t msuesve t bjn pjes, msuesit ndihms dhe instruktort, si dhe nga personeli i konviktit dhe personeli ndihms (nse ka t till). 7. N mbledhjet e kshillit t msuesve, drejtori ka t drejt t ftoj prfaqsues t njsis baz prkatse t qeverisjes vendore, t njsis arsimore vendore, punonjsin psiko/social, kryetarin e bordit, kryetarin e kshillit t prindrve, kryetarin e qeveris s nxnsve, kryetarin e komisionit t etiks dhe sjelljes ose t deleguar t tyre, personelin mjeksor t shkolls (kur ka t till), si dhe prfaqsues t tjer nga komuniteti. 8. Drejtori cakton nj msues si sekretar t kshillit. Sekretari mban shnimet e mbledhjeve n Protokollin e Kshillit t Msuesve dhe vendos n arkivin e institucionit materialet e paraqitura n kshill nga drejtuesit e institucionit dhe msuesit. Dokumentacioni i kshillit t msuesve sht objekt i kontrollit t IShA.

39

NENI 78

Ekipi lndor 1) Ekipi lndor: a) sht form e zhvillimit t brendshm profesional t institucionit arsimor; b) prbhet nga msues t shkolls, t cilt japin msim n po at lnd a fush t nxni, ose n m shum se nj fush t nxni. 2) Drejtori i shkolls, pas kshillimit me kshillin e msuesve, ngre ekipet lndore sipas numrit t msuesve n nj ekip lndor.. 3) Ekipi lndor mblidhet nj her n muaj. 4) N mbledhjet e ekipit lndor: a) diskutohen aspekte t praktikave t prditshme profesionale t msuesve; b) trajtohen shtje t integrimit ndrlndor; c) shqyrtohen prvoja t suksesshme t kolegve dhe praktikat vendase dhe ato t huaja. 5) N mbledhjet e ekipit lndor ftohen msues t tjer t asaj shkolle ose t shkollave t tjera dhe specialist t kurrikuls. 6) Ekipi lndor nuk merr vendime. 7) Ekipi lndor n shkollat profesionale ka pr detyr t ndihmoj msuesit n zbrthimin e kurrikuls qendrore (skeletkurrikuls) n programe t nivelit shkollor. 8) Kryetari i nj ekipi lndor propozohet nga antart e ekipit prkats dhe caktohet nga drejtori. 9) Kryetari i ekipit lndor ka pr detyr t moderoj mbledhjet e ekipit. 10) Kryetari i ekipit lndor, kur sht e mundur, t ket punuar t paktn 5 vjet si msues n po at nivel arsimor, t jet vlersuar me t paktn shum mir n provimin e kualifikimit, nse e ka dhn kt provim, t shquhet pr arritje t nxnsve t tij. 11) Procesverbalet e mbledhjeve t ekipeve lndore ruhen pr 2 vjet nga kryetari i tij.
NENI 79

Emrimi dhe largimi nga puna i msuesit n institucionin arsimor publik Shihni aktin prkats nnligjor.
NENI 80

Msuesi jo n profilin prkats 1) N munges t msuesve-aplikant me arsimin prkats, shqyrtohen pr tu pranuar msues jo n profilin prkats. 2) Msuesi jo n profilin prkats: a) punon me kontrat pune me afat; b) emrohet dhe largohet nga drejtori i shkolls pas plqimit nga kshilli i msuesve. 3) Drejtori e largon nga shkolla msuesin jo n profilin prkats kur pr vendin e tij aplikon nj msues n profilin prkats.

40

NENI 81

Zvendsimi i msuesit q mungon 1. Kur nj msues mungon pr nj koh t shkurtr, drejtori i institucionit arsimor publik, si rregull, e zvendson at me msues ose drejtues t institucionit arsimor. 2. Kur mungesa e nj msuesi sht e zgjatur, drejtori i institucionit prpilon listn e kandidatve pr zvendsimin e msuesit, q prbhet nga: a) msues q kan aplikuar pran DAR/ZA-s; b) aplikantt drejtuar shkolls, pas shpalljes nga shkolla pr msues zvendsues, n nj mjedis publik t saj dhe n faqen e saj t internetit. 3. Drejtori i institucionit arsimor njofton me shkrim DAR/ZA-n pas marrjes n pun ose largimit nga puna t msuesit zvendsues.
NENI 82

Emrimi dhe largimi nga puna i punonjsit jomsimor t institucionit arsimor publik 1. Punonjsit jomsimor t institucionit arsimor publik punsohen dhe largohen nga puna nga drejtori i institucionit arsimor, pas kshillimit me drejtorin e institucionit. 2. Krkesa pr punonjsit jomsimor shpallet n nj vend publik t institucionit. 3. Menjher pas vendimit pr marrjen n pun ose largimit nga puna t nj punonjsi joarsimor, drejtori i institucionit njofton me shkrim DAR/ZA-n. 4. Punonjsit joarsimor, t marr n pun, i nnshtrohen periudhs tremujore t provs. 5. Drejtori i institucionit arsimor dhe punonjsi joarsimor nnshkruajn prshkrimin e puns s punonjsit joarsimor.
NENI 83

Punsimi i msuesve me koh t plot ose t pjesshme dhe msuesve ndihms me fonde t siguruara nga institucioni arsimor publik Shihni aktin prkats nnligjor.
NENI 84 MSUESI KUJDESTAR I KLASS

Detyra t msuesit kujdestar. Ort e kujdestaris. 1. Msues kujdestar i nj klase sht nj nga msuesit lndor t klass. Msuesi i fillores sht msues kujdestar i klass s tij. 2. Drejtori i shkolls cakton msuesit e rinj kujdestar, jo m von se 15 dit para fillimit t vitit shkollor. 41

3. Msuesi kujdestar prkujdeset posarisht: a) t krijoj atmosfer mirkuptimi dhe bashkpunimi n mes nxnsve; b) pr nxnsit me aftsi t kufizuara, nxnsit me vshtirsi n t nxn, t sapoardhurit dhe ata me shqetsime t sjelljes; c) pr ndjekjen e shkolls nga nxnsit; ) pr plotsimin e plqimeve t nxnsve t kurrikuls me zgjedhje; d) t mos mbingarkohen nxnsit; dh) t kshilloj nxnsit n zgjedhjet kurrikulare dhe zgjedhjet e karriers. 4. Msuesi kujdestar bashkpunon me psikologun/punonjsin social. 5. Msuesi kujdestar ka pr detyr t plotsoj faqet e regjistrit t klass. 6. Msuesi zhvillon t paktn 6 or t kujdestaris n nj vit shkollor sipas nj plani t hartuar n bashkpunim me kshillin e prindrve t klass. N ort e kujdestaris prfhsihen dhe takimet me t gjith prindrit t klass bashk me nxnsit. 7. Plani vjetor i orve t kujdestaris miratohet nga drejtori/nndrejtori i shkolls. 8. Ort e kujdestaris: a) shnohen nga msuesi kujdestar n nj faqe t posame t regjistrit t klass; b) vendosen n orarin javor t shkolls. 9. Ditari i orve t kujdestaris sht objekt inspektimi nga ISHA. Bashkpunimi i msuesit kujdestar me prindrit 1. Msuesi kujdestar njeh prindrit dhe nxnsit me: a) kushtet e shndetit dhe t siguris n institucion; b) nenet e DN-s q shtjellojn t drejtat dhe detyrimet e prindrve e t nxnsve dhe detyrimet e punonjsve t institucionit arsimor ndaj prindrve e nxnsve; c) rregulloren e brendshme t institucionit; c) kurrikuln me zgjedhje; ) mundsit e karriers s fmijs pas prfundimit t nj niveli arsimor; dh procedurat e zhdmtimeve; dh) procedurat e ankimit. 2. Msuesi kujdestar ka pr detyr: a) t informoj rregullisht prindrit rreth mbarvajtjes s fmijve t tyre; b) t takoj me prparsi prindrit e nxnsve me vshtirsi n t nxn, me sjellje shqetsuese ose me probleme n ndjekjen e shkolls; c) t shtoj interesimin e prindrve pr mbarvajtjen e fmijve t tyre. 3. Msuesi kujdestar prgatit pr do nxns notat lndore t semestrit t par dhe dftesn e fundvitit dhe ia dorzon prindit t tij. 4. Msuesi kujdestar fton n mbledhje t prgjithshme t gjith prindrit, bashk me nxnsit ose pa ta, t paktn nj her n tre muaj, ku: a) parashtron shtje q i takojn klass n trsi; b) shtjellon tema rreth rolit t prindrve n suksesin e fmijve t tyre. 5. Msuesi kujdestar e ka t ndaluar q n mbledhjet me prindrit t prmend me emr nxns t klass pr mosarritje ose arritje t tyre. Informacioni pr nxnsin i jepet vetm prindrve t tij.

42

KREU XIV
NXNSIT
NENI 85

T drejta dhe detyra t nxnsve 1. Nxnsi ka t drejt: a) t kryej veprimtarit e tij n institucionin arsimor n kushte t qeta dhe t sigurta pr jetn dhe shndetin; b) t trajtohet me respekt, me dinjitet, n mnyr t kulturuar dhe t moralshme n institucionin arsimor, pa presione, pa padrejtsira, pa fyerje, pa diskriminime, pa dhun; c) t njihet me t drejtat dhe detyrat e tij n institucionin arsimor; ) ti sigurohet nga institucioni shrbim arsimor cilsor, sipas interesave, nevojave dhe mundsive t tij, si dhe ndihm e posame pr t prballuar vshtirsit e tij t veanta t t nxnit; d) ti merren parasysh krkesat e tij pr kurrikuln me zgjedhje. 2. Nxnsi ka pr detyr: a) t respektoj t drejtat e nxnsve t tjer dhe t punonjsve t institucionit arsimor; b) t respektoj rregullat e institucionit pr mbrojtjen e shndetit, t siguris e t mjedisit dhe t krkoj respektimin e tyre nga nxnsit e tjer dhe punonjsit arsimor; c) t msoj e vijoj rregullisht; ) t jap ndihmes n suksesin shkollor t bashknxnsve dhe mbarvajtjen e institucionit arsimor; d) t respektoj rregulloren e institucionit.
NENI 86

Nxnsit me merita t veanta 1. N fund t vitit shkollor: a) msuesi kujdestar shpall tre nxnsit e klass me mesatare m t lart vjetore; b) drejtori i shkolls shpall pes nxnsit me rezultate m t larta vjetore. 2. Msuesi kujdestar dhe drejtori i shkolls u japin ktyre nxnsve certifikatn M t mirt e vitit n msime (n klasn n shkoll). Ky vlersim shnohet n dftesn e klass. 3. Drejtori i shkolls, pas konsultimit me kshillin e msuesve, shpall n fillim t vitit shkollor, nxnsit q n vitin paraardhs shkollor jan shquar n mnyr t veant pr kontribute n mbarvajtjen e shkolls ose pr ngjarje t spikatura n t cilat nxnsi sht dalluar. 4. N rregulloren e brendshme t institucionit arsimor parashikohen nderime t tjera dhe shprblime pr nxnsit.
NENI 87

Medalja e art Shihni aktin prkats nnligjor.

NENI 88

Mungesat e nxnsve 1. Kur nxnsi i klasave I-III, mungon pr nj periudh t vitit msimor, msuesi: 43

2.

3. 4.

5. 6.

7.

8.

a) zbaton nj program individual pr nxnsin gjat kohs q kthehet n shkoll; b) n bashkpunim me prindrit, hartojn planin e puns s prindrve me fmijn gjat periudhs q fmija mungon n shkoll dhe gjat pushimeve verore. N fillim t vitit pasues, msuesi vlerson arritjen nga nxnsi t objektivave baz t programeve lndore t klass paraardhse, dhe, sipas rastit, vazhdon me program individual. Nxnsi i klasave IV-IX q mungon m shum se 35% deri n 50% t orve msimore vjetore t nj lnde sht pakalues n at lnd. Prjashtimi sht pr nxnsit t cilve shkolla u krijon kushte pr msimin n shtpi nga msues t caktuar nga drejtori i shkolls. Kta nxns, pas kthimit n shkoll, i nnshtrohen provimeve pr ort e munguara, n data t caktuara nga msuesi dhe t miratuara nga drejtori i shkolls. Nxnsi i klasave IV-IX, q mungon m shum se 50% t orve msimore vjetore t nj lnde, sht pakalues n at lnd. Nxnsi i shkolls s mesme t lart, q mungon m shum se 30%: a) t orve msimore vjetore t nj lnde, sht pakalues n at lnd; b) t orve vjetore t planit msimor, mbetet n klas. Pr nxnsit mbets n klas pr shkak t mungesave, shnohet n regjistr dhe amz pk (i paklasifikuar). Nxnsi i shkolls s arsimit t mesm t ult, q mungon deri n 35% t orve msimore vjetore t nj lnde dhe nxnsi i shkolls s arsimit t mesm t lart, q mungon deri n 30% t orve msimore vjetore t nj lnde, vlersohet me shkrim nga msuesi lndor pr ato tema t tekstit shkollor q ka munguar. Notat e do provimi vendosen n shtylla t veanta t regjistrit dhe i takojn notave pr kapitull (kapitujve) t tekstit t nxnsit. Datat e provimeve caktohen nga msuesi lndor, n bashkpunim me prindin e nxnsit, dhe miratim t drejtorit t shkolls. Nxnsi i shkolls s mesme t lart q: a) mungon pa arsye 30 or msimore, paralajmrohet me shkrim nga drejtori i shkolls pr prjashtim nga shkolla dhe njoftohen prindrit e tij; b) mungon pa arsye 15 or t tjera msimore, prjashtohet nga shkolla pr at vit shkollor dhe njoftohen prindrit e tij. Masa ndaj nxnsit ruhet n arkivin e shkolls pr 2 vjet. Drejtori i shkolls s arsimit baz njofton me shkres titullarin e DAR/ZA-s pr nxnsin, q i prket shkolls s tij dhe nuk sht regjistruar n shkoll, ose pr nxnsin q mungon pa arsye m shum se 25% t orve msimore gjat nj viti shkollor. Titullari i DAR/ZA-s njofton me shkres bashkin/komunn, ku nxnsi banon, me t dhnat e paraqitura nga drejtori i shkolls. Bashkia/komuna prkatse prcakton dnimin me gjob t prindrve, n prputhje me ligjin nr. 10279, dat 20.5.2010 Pr kundrvajtjet administrative dhe procedon m tej sipas legjislacionit n fuqi.

44

9. Nxnsi, q ndrpret vazhdimin e nj klase pasuese, ka t drejt t regjistrohet n klasn pasuese, me dokumentacionin q parashikohet n DN, n qoft se plotson kriterin e moshs s prcaktuar te LAPU.
N ENI 89

Mungesat e arsyeshme t nxnsit. Prpunimi i t dhnave pr mungesat e nxnsve. 1. Mungesat e nxnsit jan t arsyeshme kur justifikohen me raport mjeksor ose prindi ka krkuar leje paraprakisht dhe m pas ka paraqitur nj shnim sqarues. 2. Prindi e paraqet arsyetimin pr mungesat e fmij s tij te msuesi prkats kujdestar. Arsyetimet me shkrim t prindit ruhen nga msuesi kujdestar pr 1 (nj) vit shkollor. 3. Msuesi kujdestar ka t drejt t vlersoj si t arsyeshme/t paarsyeshme mungesa deri n dy dit gjat nj muaji. Pr mungesa m t gjata se dy dit, vlersimi bhet me shkrim nga drejtori/nndrejtori i shkolls dhe i dorzohet msuesit kujdestar. 4. Brenda javs s par t do muaji, msuesi kujdestar i dorzon drejtorit/nndrejtorit t shkolls tabeln e mungesave mujore t klass, t ndara n: gjithsej, t arsyeshme, t paarsyeshme, mungesa 1-3 orshe. 5. Drejtori/nndrejtori prpilon tabeln e t dhnave mujore t shkolls dhe rendit klasat sipas dy treguesve: a) Numri i mungesave pr nxns e rrumbullakosur me nj shifr pas presjes; b) Prqindja e mungesave 1-3 orshe kundrejt t gjitha orve e rrumbullakosur me nj shifr pas presjes. 6. Renditjet e klasave afishohen n nj vend t dukshm pr nxnsit e shkolls. 7. Drejtoria e shkolls zhvillon mbledhje t posame pr mungesat e nxnsve n trsi ose pr klasa t veanta, sipas gjendjes s mungesave.
NENI 90

Procedurat e transferimit t nxnsve 1. Transferimi nxnsit, si rregull, bhet pas prfundimit t vitit shkollor ose pas prfundimit t semestrit t par dhe, n raste t t ndrrimit t vendbanimit, gjat vitit shkollor. 2. Nxnsi transferohet nga nj shkoll me konkurs n nj tjetr t t njjtit profil pas prfundimit t vitit t par shkollor. 3. Krkesa pr transferim formulohet m shkrim nga prindi i nxnsit dhe i drejtohet drejtorit t shkolls ku nxnsi sht regjistruar. Drejtori i shkolls firmos dhe vulos dokumentacionin e transferimit, ia dorzon prindit t nxnsit dhe ia drgohet zyrtarisht drejtorit t shkolls pritse. Dokumentacioni i transferimit prmban a) notat ose shprehjet e nxnsit t marra gjat vitit shkollor deri n astin e transferimit; b) numrin e mungesave t arsyeshme
dhe ato t paarsyeshme; c) nderimet ose/dhe masat disiplinore ndaj nxnsit.

Drejtori i shkolls, ku nxnsi transferohet, njofton menjher zyrtarisht pr regjistrimin drejtorin e shkolls nga nxnsi vjen. Drejtori i shkolls drguese, pas ktij njoftimi, bn regjistrimin e nxnsit. 45

4.

5.

6.

7.

8. 9.

Lvizjet e nxnsve pasqyrohen n amz. Kur nxnsi ka prfunduar nj klas t arsimit baz, regjistrimi i tij n shkolln tjetr bhet mbi bazn e vrtetimit t prfundimit t klass paraardhse, n t cilin shnohet dhe numri i amzs, i firmosur dhe vulosur nga drejtori i shkolls, ku nxnsi ka prfunduar klasn prkatse. Nxnsi i arsimit baz artistike, i cili n sesionin e vjeshts sht pakalues n lnd t profilit artistik, transferohet n klasn pasardhse t arsimit baz t zakonshm. Transferimi i nxnsit t shkolls s mesme t lart n nj shkoll t nj profili tjetr, mund t bhet pasi prfundon viti shkollor dhe me miratim t MASh-it, pas propozimit t DAR/ZA-s. Nxnsi shlyen detyrimet, q rrjedhin nga ndryshimet n planet msimore dhe programet lndore t shkollave, n prputhje me njvleshmrin e prcaktuar nga DAR/ZA-ja. Drejtoria e shkolls cakton datat e provimeve. Ndrrimi i gjimnazin gjat vitit shkollor, kur t dy gjimnazet jan brenda nj qyteti, lejohet vetm n raste t veanta, me shkres t DAR/ZA-s, drguar gjimnazit prits. Pr nxnsit e shkollave t arsimit t mesm t lart, regjistrimi n nj shkoll tjetr bhet mbi bazn e vrtetimit me notat e t gjitha klasave paraardhse. Nxnsi transferohet nga shkolla e arsimit profesional n gjimnaz vetm pas vitit t par shkollor dhe pasi t kaloj n provimet e njvlershmris.

NENI 91

Orientimi i nxnsve pr karriern e tyre 1. Drejtoria e shkolls s arsimit baz organizon me nxnsit e klass s nnt dhe prindrit e tyre: a) takime me punonjs arsimor t shkollave t mesme t larta; b) vizita n shkolla t mesme t larta; c) vizita n mjedise t mundshme pr punsim. 2. Drejtoria e shkolls s arsimit t mesm t lart organizon me nxnsit e vitit t fundit dhe prindrit e tyre: a) takime me pedagog t degve t institucioneve t arsimit t lart; b) vizita n mjediset e institucioneve t arsimit t lart; c) vizita n mjedise t mundshme pr punsim.
NENI 92

Qeveria e nxnsve Shihni aktin prkats nnligjor. KREU XV

ARSIMIMI I FMIJVE ME AFTSI T KUFIZUARA
NENI 93

Ngritja e komisionit pran DAR /ZA-s dhe detyra t tij 1. DAR/ZA ngre komisionin multidisiplinar t prbr nga nj mjek pediatr (kur sht e mundur, mjek pediatr zhvillimi), nj psikolog, nj punonjs social, nj

46

msues ( kur sht e mundur, msues i kualifikuar pr arsimin e specializuar) dhe drejtuesi i njsis s shrbimit psiko-social. Kryetar i komisionit sht drejtuesi i njsis s shrbimit psiko-social. 2. Komisioni, me krkesn e prindit t fmijs ose t drejtorit t institucionit arsimor, ku fmija sht regjistruar, vlerson nevojat arsimore e shoqrore t fmijs dhe ecurin e tij. 3. Komisioni mblidhet 3 her n vit, para fillimit t vitit shkollor, n fund t semestrit t par dhe n fund t vitit msimor. 4. Drejtori i institucionit arsimor kshillohet me komisionin e institucionit arsimor para se ti drejtohet komisionit pran DAR/ZA-s dhe bashkpunon me prindrit e fmijs pr t paraqitur krkesn e tij. 5. Prindi i paraqet komisionit pran DAR/ZA-s raportin vlersues t fmijs s tij t kryer nga Komisioni Mjeksor i Caktimit t Aftsis pr Pun, kur fmija sht vlersuar nga ky Komision Mjeksor. 6. Komisioni: a) njofton prindin pr gjendjen dhe ecurin e fmijs b) i jep me shkrim personit q ka paraqitur krkesn, rekomandimin pr ndjekjen nga fmija t shkolls s zakonshme ose t specializuar ose kalimin nga shkolla e specializuar n shkolln e zakonshme apo anasjelltas; ) sugjeron kopshtin/shkolln me kushtet m t prshtatshme pr nxnsin; d) rekomandon shrbimet shtes q duhet t marr fmija n qendra ditore ose n institucione t tjera t specializuara pr shrbimet rehabilituese; dh) rekomandon pajisjen e fmijs me raportin mjeko-ligjor kur fmija nuk e ka. 7. Vlersimi dhe praktika e puns s komisionit mbshtetet n standardet ndrkombtare t vlersimit dhe funksionimit t aftsis s kufizuar (standarde t Organizats Botrore t Shndetsis). 8. Komisioni fton t paktn nj prind gjat vlersimit t fmijs, dhe po t jet e nevojshme, t afrm t tij. Kur fmija sht n kopsht/shkoll, prve prindit marrin pjes: punonjsi i shrbimit psiko-social n institucionin arsimor, msues t fmijs t caktuar nga drejtori i institucionit arsimor. 9. Komisioni rekomandon ndjekjen e shkolls s specializuar vetm kur gjykon se ndjekja e nj shkolle t zakonshme nuk do t zhvillonte sa duhet fmijn me aftsi t kufizuara (AK). 10. Komisioni njofton me shkrim drejtorin e institucionit t zakonshm arsimor se cilt nga fmijt me AK do t msojn me plan msimor dhe programe lndore t zakonshme, t prshtatura ose individuale. 11. Komisioni pran DAR/ZA-s udhzon komisionet e institucioneve arsimore pr punn me nxnsit me AK. 12. Komisioni mban dokumentacionin e gjendjes fillestare t fmijs me AK dhe prditson ecurin e tij n bashkpunim me komisionin n institucionin arsimor. 13. DAR/ZA siguron kushtet e prshtatshme pr ushtrimin e puns s komisionit.
NENI 94

Detyra t DAR/ZA-ve DAR/ZA-ja ka kto detyra:

47

1. Siguron: a) arsimimin e fmijve me AK n nj institucion arsimor publik t zakonshm ose t specializuar; b) arsimimin n shtpi t nxnsve me AK q nuk munden t ndjekin shkoll t zakonshme ose t specializuar t arsimit baz. 2. Informon institucionet arsimore publike pr shrbimet rehabilituese q ofrohen nga institucionet shtetrore shndetsore. 3. Pajis me prparsi nxnsit me AK me mjete msimore dhe pajisje ndihmse pr mbarvajtjen e procesit msimor dhe zhvillimin e tyre personal e ndr-personal. 4. Lehtson arsimimin n distanc me ann e teknologjis s informacionit dhe t komunikimit pr fmijt e rekomanduar nga komisioni pran DAR/ZA-s. 5. Organizon, nprmjet njsis s shrbimit psiko-social pran DAR/ZA-s, bashkpunimin e msuesve t shkollave t specializuara me msuesit e shkollave t zakonshme, pr hartimin dhe vnien n jet t planeve edukative individuale (PEI) t nxnsve me AK.
NENI 95

Komisioni i institucionit arsimor t zakonshm 1. Drejtori i institucionit arsimor t zakonshm ngre komisionin pr nxnsit me AK, n prbrje t t cilit jan tre msues t lndve t fushave t ndryshme t t nxnit dhe psikologu/punonjsi social. N komision merr pjes, t paktn nj nga msuesit e nxnsit me AK dhe msuesi ndihms (kur ka). Kryetar i komisionit sht punonjsi i shrbimit psiko-social. 2. Komisioni i institucionit arsimor t zakonshm, bazuar n vlersimin e komisionit pran DAR/ZA,: a) udhzon msuesit pr hartimin e PEI-ve dhe i miraton; b) ndihmon msuesit gjat zbatimit t PEI-ve; c) ndjek ecurin e fmijve me AK. 3. Komisioni i institucionit arsimor paraqet pran komisionit t DAR/ZA-s, raportin e ecuris s nxnsit me AK, sipas formatit t vendosur nga komisioni pran DAR/ZA-s 4. Antart e komisionit pran DAR/ZA-s dhe n institucionit arsimor, msuesit dhe msuesit ndihms, q punojn me fmij me AK, nuk kan t drejt t japin t dhnat personale t ktyre fmijve personave t paautorizuar nga komisioni pran DAR/ZA-s/drejtori i institucionit arsimor.
NENI 96

Drejtori i institucionit arsimor t zakonshm 1. Drejtori i institucionit arsimor t zakonshm sht prgjegjs pr: a) realizimin e integrimit t nxnsve me AK n veprimtarit e institucionit arsimor; b) funksionimin e komisionit t institucionit; c) realizimin cilsor t PEI-ve. 2. Drejtori a) u mundson msuesve marrjen e njohurive dhe kultivimin e aftsive pr kujdesin dhe arsimimin e nxnsve me AK; b) nxit vullnetarizmit n lehtsimin dhe prmirsimin e jets s nxnsve me AK n mjediset e insitucionit arsimor; c) organizon marrdhnie bashkpunimi me institucione t tjera arsimore, institucione t arsimit t lart, OJF pr shkmbim t prvojave me fmijt me AK.

48

NENI 97

Msuesi ndihms dhe msuesi lndor n institucionet arsimore t zakonshme. Bashkpunimi me prindrit 1. Sipas norms s prcaktuar nga ministri dhe vlersimit nga komisioni pran DAR/ZA-s, n klasat e zakonshme q kan edhe fmij me AK, punojn msues ndihms. Msuesi ndihms duhet t ket diplomn e nivelit arsimor prkats, t prcaktuar n nenin 57 t LAPU-s, dhe specializim t prshtatshm n fushn e arsimimit t nxnsve me AK. 2. Msuesi ndihms, n bashkpunim me msuesin lndor dhe prindin, hartojn dhe ven n jet PEI-n e fmijs. PEI bazohet n dokumentet zyrtare t kurrikuls dhe prmban edhe objektiva pr aftsit e vet-ndihms dhe aftsi t tjera sociale, q nxnsi duhet t arrij, sipas udhzimeve t komisionit pran DAR/ZA-s. 3. Msuesi ndihms shnon n planin ditar aspekte t ecuris s fmijs me AK. 4. Ndryshimi i PEI-s vendoset nga komisioni i institucionit n bashkpunim me prindrit e fmijs, pas propozimit t msuesve ose prindrve. 5. Msuesi ndihms ose msuesi kujdestar informon prindrit e fmijve me AK pr shrbimet shtetrore shndetsore rehabilituese q u ofrohen ktyre fmijve. 6. Pas marrrjes s rekomandimit nga komisioni pran DAR/ZA, prindrit vendosin nse fmija e tyre me AK do t ndjek nj institucion t specializuar ose t zakonshm t arsimit baz. 7. Prindrit mund t largojn n do koh nga shkolla fmijn, kur gjykojn se fmija nuk prfiton nga msimet ose ka mundsi t tjera m t mira. 8. Msuesit dhe msuesi ndihms bashkpunojn me prindrit, n mnyr q veprimtarit, q zhvillohen n institucionin arsimor dhe n shtpi t plotsojn dhe t prforcojn njri-tjetrin. Sqarim Kur nxnsi me AK nuk ka msues ndihms, detyrat e msiprme jan pr msuesin e grupit/lndor.
NENI 98

Ndjekja e shkolls. Vlersimi i nxnsve me AK. Dokumente t prfundimit t shkollimit. 1. Mosha e pranimit n klasn e par t shkollave t specializuara sht 6 - l0 vje. Nxnsit me AK qndrojn n shkolla t specializuara deri n moshn 19 vje. Mosha e pranimit t nxnsve me AK n klasn e par t shkollave t zakonshme sht 6 vje 2. Dokumentacioni i regjistrimit t nxnsve me AK sht i njjt me ato t nxnsve t tjer. Kryetari i komisionit pran DAR/ZA-s i dorzon drejtorit t kopshtit/shkolls dokumentin e hartuar pr nxnsin. 3. Transferimi i nxnsit me AK nga nj institucion arsimor i zakonshm n nj tjetr, bhet sipas procedurave t transferimit t nxnsve t prshkruara n DN. N shkolln pritse dorzohet nj raport i hartuar nga komisioni i institucionit arsimor, i firmosur nga drejtori i shkolls, ku paraqitet PEI dhe ecuria e nxnsit n realizimin e tij. 49

4. Vlersimi i nxnsve me AK sht si i nxnsve t tjer. Nxnsit me AK me PEI vlersohen n prputhje me objektivat e vendosura n PEI-n prkats. 5. Nxnsit me AK n shkollat e zakonshme nuk e prsrisin klasn, ndrsa n shkollat e specializuara, e prsrisin klasn n raste t veanta, kur komisioni i shkolls dhe prindrit mojn dobin e prsritjes. 6. Nxnsi me AK, pas prfundimit t do klase, pajiset me dftes q prmban nj rubrik, ku prshkruhen prmbledhtas objektivat kryesore t PEI-t t tij. 7. Nxnsit me AK zhvillojn provimet n prshtatje me veorit e tyre. 8. Nxnsit me AK, q nuk kan msuar me programet e zakonshme lndore, i nnshtrohen nj provimi lirimi t posam. 9. Testet e provimeve t lirimit, pr nxnsit me AK, hartohen nga shkolla dhe miratohen n DAR/ZA. N prbrje t komisionit pr hartimin e testeve pr nxnsit me AK duhet t ket dhe msues me prvoj n punn me kta nxns. 10. Nxnsi me AK, q ka prfunduar me sukses provimin e posam t lirimit, pajiset me dftesn e posame t lirimit.
NENI 99

Nxnsit q nuk dgjojn ose/dhe nuk flasin ose/dhe nuk shohin 1. Nxnsve, q nuk dgjojn e nuk flasin, u garantohet e drejta e komunikimit n gjuhn e shenjave, ndrsa atyre q nuk shikojn, prdorimi i shkrimit Brail. Materialet ndihmse msimore jan n formatin e prshtatshm. (n Brail, tekste me shkronja t mdha etj). Kur sht e nevojshme, prdoren versione t thjeshtuara t tekstit t lnds msimore. 2. Kurrikula e nxnsve q nuk shikojn apo nuk flasin ose/dhe dgjojn sht prgjithsisht kurrikula e zakonshme. M rekomandimin e komisionit pran DAR/ZA, nxnsve u sigurohen edhe tekste pr msimin e gjuhs s folur dhe komunikimin global.
NENI 100

Shkollat e specializuara pr nxnsit me aftsi t kufizuar 1. Msuesit e shkollave t specializuara jan t diplomuar n arsimin special. 2. Shkollat e specializuara kan punonjs t specializuar n aftsin e kufizuar, q ofrojn shrbime mbshtetse t specializuara (mjek, punonjs t shrbimit psiko-social terapist), si dhe msues ndihms. 3. Nxnsit, q sipas gjykimit t komisionit t vlersimit, kan nevoj pr trajtim t individualizuar, punojn me PEI. 4. Shkollat e specializuara, nn organizimin e DAR/ZA-ve, shrbejn si qendr shkmbimi prvoje pr msuesit e shkollave t zakonshme q punojn me fmij me AK. 5. Biblioteka e shkollave t specializuara sht e hapur pr prindrit, msuesit ndihms dhe msuesit e shkollave t zakonshme q kan nxns me AK.

50

NENI 101

Msuesi ndihms n shkollat e specializuara 1. Emrimi dhe largimi nga puna i msuesit dhe msuesit ndihms n shkollat e specializuara kryhet sipas procedurave pr msuesit n shkollat e zakonshme. 2. Drejtori i shkolls vendos kalimin nga msues ndihms n msues pas kshillimit me kshillin e msuesve. 3. do msues ndihms ka n varsi nj klas nxnsish. Detyrat e msuesit ndihms prshkruhen n rregulloren e brendshme t shkollave t specializuara. KREU XVI
PRINDRIT
NENI 102

T drejta dhe detyra t prindrve. Detyrime t institucionit arsimor ndaj prindrve 1. Prindi ka t drejt t informohet nga institucioni arsimor pr: a) legjislacionin arsimor n fuqi, pr kurrikuln q institucioni i ofron fmijs s tij dhe rregulloren e brendshme t institucionit; b) t drejtat dhe detyrimet e prindrve ndaj institucionit arsimor; c) kushtet e siguris, t shndetit dhe t mjedisit t institucionit dhe t krkoj prmbushjen e tyre sipas standardeve t prcaktuara nga legjislacioni shqiptar; ) masat disiplinore pr nxnsit; d) procedurat e ankimit; dh) dh procedurat e zhdmtimeve; e) arritjet e institucionit n krahasim me institucione t ngjashme; ) t propozoj prmirsime t shrbimit arsimor n nivel klase ose institucioni arsimor. 2. Prindi ka pr detyr: a) t kujdeset q fmija i tij t ndjek rregullisht institucionin arsimor dhe t msoj rregullisht; b) t njoftoj msuesin kujdestar pr ndryshime t shndetit dhe t sjelljes s fmijs s tij; c) t marr pjes n takimet pr fmijn e tij dhe me prindrit e klass; dh) t jap ndihmes n mbarvajtjen e institucionit. 3. Drejtori i institucionit arsimor ose msuesi kujdestar njoftojn prindin dhe krkojn lejen e tij me shkrim pr veprimtari t nxnsit pas orarit msimor ose veprimtari jashtshkollore..
NENI 103

Kshilli i prindrve t institucionit arsimor T drejta dhe detyra t kshillit t prindrve. Prbrja dhe ngritja e kshillit t prindrve. 1. Kshilli i prindrve t institucionit arsimor ka t drejt: a) t mbroj dhe promovoj t drejtat e prindrve t institucionit arsimor; b) t shpreh pikpamjet dhe t organizoj prindrit p t shprehur pikpamjet pr cilsin e shrbimit t institucionit arsimor dhe t dgjohet pr kto pikpamje; c) t thrras mbledhjen e prgjithshme t prindrve. 2. Kshilli i prindrve t institucionit ka pr detyr: a) t ndrmarr nisma pr ndihmesn e prindrve pr mbarvajtjen e institucionit dhe ti realizoj n 51

3.

4. 5.

6. 7.

bashkpunim me drejtorin e institucionit; b) t organizoj takime t prbashkta me kshillat e prindrve t klasave. Kshilli i prindrve t institucionit prbhet nga 6-9 prindr t zgjedhur nga kshillat e klasave. Numri i prindrve n kshillin e prindrve prcaktohet n rregulloren e brendshme t institucionit arsimor. N mbledhjen e par t kshillit, zgjidhet kryetari i saj me shumic t thjesht votash t antarve t kshillit, ndrmjet kandidatve pr kt detyr. Kryetari dhe antart e kshillit t prindrve nuk duhet t jen n konflikt interesi me drejtorin institucionit, nuk duhet t ken precedent penal dhe t mos jen n forumet drejtuese t partive politike. N mbledhjen e par prcaktohen detyrat e antarve t kshillit. N vitin pasues shkollor rizgjidhet kshilli i prindrve t institucionit arsimor dhe kryetari i tij.

Mbledhjet dhe vendimet e kshillit t pindrve t institucionit arsimor 1. Kshilli mblidhet dy her n vit. Mbledhje t tjera zhvillohen ose me nismn e kryetarit t kshillit ose t shumics s thjesht t antarve t tij. 2. Mbledhja e kshillit zhvillohet kur merr pjes shumica e thjesht e antarve t tij, prndryshe shtyhet. 3. Kshilli i merr vendimet me shumic t thjesht votash. Vendimet firmosen nga kryetari dhe sekretari. 4. N mbledhjet e kshillit ftohen antar t kshillave t prindrve t klasave, prindr t tjer, drejtues dhe msues t institucionit, prfaqsues t OJF-ve etj. 5. Veprimtaria e antarve t kshillit sht vullnetare. 6. Kryetari dhe antar t kshillit shkarkohet me shumic t thjesht t votave t fshehta t antarve pr moskryerje t detyrs ose kur mungojn m shum se gjysmn e mbledhjeve gjat dy vitete t njpasnjshme. Kryetari dhe sekretari i kshillit. Drejtori dhe kshilli i prindrve institucionit arsimor 1 2 3 Kryetari i kshillit drejton veprimtarin e kshillit. Nj antar i kshillit caktohet nga kryetari n rolin e sekretarit t kshillit. Sekretari: a) prgatit materialet q do t shprndahen n mbledhjet e kshillit; b)/mban proceverbalin e mbledhjeve t kshillit; c) lajmron antart e kshillit dhe t ftuarit pr mbledhjen e radhs; ) mban arkivin e kshillit. 4. Drejtori i institucionit ka pr detyr: a) ti dorzoj kryetarit t kshillit kopje t udhzimeve e rregulloreve t ministrit, q u prkasin veprimtaris s institucionit, si dhe t raporteve t IShA-s pr institucionin arsimor; b) ta informojn kshillin e prindrve pr rezultatet shkolls n provimet kombtare, duke pasur parasysh mbrojtjen e t dhnave personale t nxnsve, dhe do studim q krahason institucionin arsimor me institucionet e tjera; c) t organizoj, t paktn nj her n vit, mbledhje t prbashkta t kshillit t msuesve me kshillin e prindrve t institucionit; ) ti siguroj kshillit nj mjedis pr zhvillimin e takimeve t tij.

52

NENI 104

Kshilli i prindrve t klass 1. Kshilli i prindrve t klass jep ndihmesn n prmirsimin e cilsis s shrbimit arsimor pr nxnsit e klass. 2. Pr do klas, brenda 10 ditve, q nga data e fillimit t vitit shkollor, me prkujdesjen e msuesit kujdestar, zhvillohet mbledhja e prgjithshme e prindrve t nxnsve t klass, ku zgjidhet, me shumic votash, kshilli i prindrve t klass (3-5 veta). Kryetari i kshillit t prindrve t klass zgjidhet prej ktij kshilli. 3. Kshilli i prindrve t klass mblidhet nj her n dy muaj, sipas nj tematike t planifikuar prej tij, ose me propozimin e msuesit kujdestar. Kshilli mund t mblidhet, me nismn e tij, edhe m shpesh. 4. Kshilli: a) i propozon msuesit kujdestar prmirsime n mbarvajtjen e nxnsve t klass; b) dgjon parashtrimet e msuesit kujdestar dhe i jep kshilla ose ofron bashkpunim; c) komunikon me prindr t nxnsve q rrezikojn braktisjen e shkolls, ose mbetjen n klas, ose q kryejn shkelje t disiplins. 5. Kshilli i prindrve nxit prindrit t japin ndihmesn e tyre vullnetare: a) pr t punuar me nxns me vshtirsi n t nxn; b) pr t hartuar ose/dhe ven n jet lnd ose module me zgjedhje; c) pr t bashkpunuar n projekte kurrikulare. 6. Kshilli ka t drejt t ftoj n mbledhjet e tij msues t tjer t klass, nxns nga qeveria e nxnsve, antar t drejtoris, t bordit dhe t kshillit t prindrve t shkolls. 7. Kshilli ka t drejt ti drejtohet me propozime pr mbarvajtjen e shkolls drejtorit t shkolls, kryetarit t bordit dhe kryetarit t kshillit t prindrve t shkolls. 8. Kryetari i kshillit raporton n mbledhjen e prgjithshme t prindrve t klass, si rregull, dy her gjat vitit shkollor. KREU XVII
PROVIMET KOMBTARE
NENI 105

Konsultimet 1. N kndin Provimet e lirimit ose Matura shtetrore, pr seciln nga lndt e provimeve, paraqitet orari i konsultimeve t cilat zhvillohen deri n prfundim t vitit msimor dhe gjat ditve prpara do provimi. 2. Ort e konsultimeve i prkasin ngarkess vjetore t msuesit. 3. DAR/ZA-t vzhgojn shkollat n organizimin dhe zhvillimin e konsultimeve.

53

NENI 106

Provimet e arsimit baz (provimet e lirimit) dhe t maturs shetrore 1. Nxnsi ka t drejt t marr pjes n provimet e lirimit, kur sht kalues n klasn e nnt. 2. Nxnsi ka t drejt t marr pjes n provimet e maturs shtetrore, kur sht kalues n klasn e fundit t arsimit t mesm t lart. 3. Organizimi dhe zhvillimi i provimeve kombtare t maturs shtetrore rregullohet me udhzim t ministrit.
NENI 107

Sesioni i vjeshts. Nxnsi pakalues n t paktn nj lnd n provimin kombtar 1. N provimet kombtare, kur nxnsi nuk paraqitet n t paktn nj lnd, pranohet pr at lnd n sesionin e vjeshts. 2. Nxnsi, q vlersohet pakalues n t paktn nj lnd n sesionin e vjeshts, ka t drejt t rijap lndn (lndt) n nj nga sesionet e viteve t ardhshme shkollore, me testin q provohen edhe nxnsit e tjer t atij viti shkollor. 3. Kur nxnsi mbetet n nj ose m shum lnd t maturs shtetrore, ka t drejt ti rijap n vitin/vitet pasardhse t maturs shtetrore. Testet e provimeve jan testet e atij viti shkollor.
NENI 108

Shkelje t korrektess n provimet kombtare nga persona t ngarkuar me prgjegjsin e zhvillimit t provimeve 1. Ankesat pr korrektesn gjat maturs shtetrore i drgohen me shkrim Komisionit t Maturs Shtetrore. 2. Kur pr nj drejtor shkolle ose msues, q merr pjes n nj etap t provimeve kombtare, ka prova pr shkelje t korrektess, Komisioni i Maturs Shtetrore i drgon me shkrim titullarit t DAR/ZA-s/drejtorit t shkolls prkatese shkeljen e kryer nga drejtori i shkolls/msuesi.
NENI 109

Publikimi i t dhnave pr provimet kombtare 1. AKP publikon t dhnat pr provimet e maturs shtetrore sipas DAR/ ZA-ve dhe shkollave t arsimit t mesm t lart. 2. DAR publikon t dhnat e provimeve t lirimit pr shkollat n juridiksion. KREU XVIII
KONKURRIMET E NXNSVE
NENI 110

Konkurset 1. MASH-i, DAR/ZA-t dhe institucionet arsimore shpallin n fillim t vitit shkollor konkurset sipas prparsive t tyre vjetore. Temat e konkurseve prfshijn: 54

a) produkte profesionale t msuesve, si: projekte ndrlndore/lndore, risi t procesit msimor; b) arritje t nxnsve n artet, sportet, krijimet letrare, veprimtari shkencore; c) arritje t institucioneve arsimore, si: risi t institucioneve n prkujdesjen ndaj nxnsve n vshtirsi ose me prirje t veanta, zbatime t TIK-ut n administrimin e institucionit. 2. Rezultatet e konkurseve shpallen me ceremoni t posame n fund t vitit shkollor ose n fillim t vitit shkollor pasues.
NENI 111

Prcaktimi i kritereve pr krijimin dhe prdorimin e fondit t cilsis Shihni aktin prkats nnligjor.
NENI 112

Gjimnaze me rezultate m t larta n provimet e maturs shtetrore 1. Ministri, bazuar n rezultatet e prpunuara nga AKP, shpall, n fund t provimeve t maturs shtetrore, pes gjimnazet e renditura sipas mesatares m t lart t shkallzuar t t gjith nxnsve t tij n t gjitha provimet e maturs shtetrore. 2. DAR shpall gjimnazin me rezultate m t larta sipas kriterit t parashikuar n pikn 1 t ktij neni.
NENI 113

Olimpiada Kombtare 1. N olimpiadat marrin pjes nxnsit e shkollave publike dhe ato private n lndt: a) matematik pr klasn e nnt; b) matematik, fizik, kimi, biologji, informatik, gjuh e ltrsi, histori dhe gjeografi pr shkollat e arsimit t mesm t lart. 2. Drejtoria e Prgjithshme e Arsimit Parauniversitar harton Udhzuesin Vjetor t Zhvillimit t Olimpiadave Kombtare, i cili miratohet nga ministri. 3. Olimpiada kombtare zhvillohet n tri faza. Faza e par zhvillohet n nivel shkolle. N fazn e par marrin pjes nxns t cilt kan t paktn 8 notn vjetore t klass paraardhse n lndn ku do t marrin pjes n olimpiad. DAR/ZA-t organizojn hartimin e testeve, administrimin e olimpiads, vlersimin e prgjigjeve dhe shpalljen e fituesve. Faza e dyt zhvillohet n nivel DAR/ZA-je. N fazn e dyt marrin pjes nxnsit fitues t fazs s par. AKP harton testet. DAR/ZA-t organizojn administrimin e olimpiads, vlersimin e prgjigjeve dhe shpalljen e fituesve. Faza e tret zhvillohet n nivel kombtar. AKP harton testet, organizon administrimin e olimpiads, vlerson prgjigjet dhe shpall fituesit
NENI 104

Olimpiadat Ndrkombtare

55

1. Nj Komision, i ngritur me Urdhr t ministrit, organizon testimin przgjedhs t nxnsve q do t marrin pjes n olimpiadat ndrkombtare. Nxnsit jan fitues n t trija fazat e olimpiads kombtare. 2. Testi hartohet dhe prgjigjet e nxnsve vlersohen nga pedagog t shkollave t larta, n bashkpunim me specialistt e lndve prkatse n AKP. KREU XIX
MASAT DISIPLINORE
NENI 105

Komisioni i disiplins 1. Institucioni arsimor mban qndrim jotolerant ndaj cenimit t procesit msimor, t siguris n shkoll dhe shndetit t nxnsve dhe punonjsve t shkolls n mjediset e saj. 2. Komisioni i disiplins n shkoll prbhet nga 5 ose 7 vet, kryesohet nga drejtori i shkolls, ka antar nndrejtort (nse shkolla ka) dhe msues t zgjedhur nga kshilli i msuesve me votim t fsheht. Kur komisioni shqyrton shkelje t msuesve ose nndrejtorve, n prbrje t tij sht nj prfaqsues i DAR/ZA-s, i caktuar nga titullari i tij. 3. Komisioni i disiplins n shkoll shqyrton marrjen e masave disiplinore ndaj nxnsve, msuesve dhe nndrejtorve, pas krkess me shkrim t Komisionit t Etiks dhe t Sjelljes, ose t drejtuesve t institucionit arsimor, t msuesve kujdestar, msuesve lndor, nxnsve dhe prindrve, si dhe specialistve t DAR/ZA-s prkatse q kan vzhguar shkolln. 4. Kur komisioni i disiplins n shkoll shqyrton nj antar t komisionit, ky antar nuk merr pjes n mbledhjet e komisionit q shqyrtojn shtjen e tij. Kur nj antar i komisionit mungon ose shqyrtohet shtja e tij, drejtori i shkolls e plotson komisionin me nj msues, i cili sht paracaktuar q n fillim pr raste t tilla. 5. Komisioni i disiplins n institucionin arsimor dhe ai n DAR/ZA i marrin vendimet me shumicn e thjesht t antarve t tij dhe me votim t fsheht. Sqarim. Kur, n kt kre, thuhet t tjert, dikujt ose dik sht fjala pr nxns ose punonjs t institucionit arsimor, ose person q lejohet t hyj n mjediset ku institucioni kryen veprimtarit e tij.
NENI 106

Shkelje t disiplins nga nxnsit

I. SHKELJE T PRGJITHSHME T DISIPLINS NGA NXNSIT

56

1.Pengon nj nxns tjetr t ushtroj t drejtn e tij pr tu arsimuar. 2. Pengon nj punonjs t shkolls pr t kryer detyrn e tij. 3. Rrezikon shndetin e t tjerve. 4. Rrezikon sigurin e t tjerve. 5. Shfaq qndrime diskriminuese ndaj t tjerve.
II. SHKELJE T VEANTA T DISIPLINS NGA NXNSIT

1.Nuk i bindet krkess s punonjsit t shkolls, kur ajo sht n prputhje me legjislacionin n fuqi ose rregulloren e brendshme. 2. Vjen me vones n msim. 3. Prish qetsin n mjediset e shkolls. 4. Mungon pa arsye. 5. Largohet nga or msimore. 6. Prdor celular gjat msimit. 7. Nuk vishet sipas normave t prshkruara n rregulloren e shkolls. 8. Prdor fjal joetike n prani t t tjerve. 9. Ushtron dhun psikologjike ndaj dikujt. 10. Prhap informacione konfidenciale t nj tjetri pa plqimin e tij. 11. Shkruan vizatime t palejuara n mjediset e shkolls. 12. Kopjon ose jep kopje. 13. Krijon panik n institucion me informacione ose veprime t rreme. 14. Te kompjuteri i shkolls: a) dmton materiale t nj nxnsi tjetr; b) viziton faqe interneti q prmbajn material seksual; c) krijon, shkarkon ose transmeton viruse. 15. Krcnon. 16. Falsifikon. 17. Trheq n mjediset e shkolls persona q nuk kan leje t qndrojn aty. 17. Ushtron dhun fizike ndaj dikujt. 18. I shkakton dikujt dmtim fizik. 19. Ngacmon seksualisht. 20. Shprndan materiale pornografike. 21. Nxit grindjet ose dhunn fizike n mes nxnsve. 22. Mban mjete pr pirjen e duhanit ose pi duhan. 23. Prdor pije alkoolike. 24. Prdor drog. 25./ Tenton t dmtoj, ose dmton pronn n institucion, ose sende personale t t tjerve. 26. Tenton t vjedh, ose vjedh pronn n institucion, ose sende personale t tjerve. 27. Shprndan drog ose e mban drogn n rrethana, q kan pr qllim ta shprndaj. 29. Mban mjete q rrezikojn jetn e t tjerve ose i prdor ato. Pika t msiprme pr shkelje t nxnsit mund t ndryshohen ose shtohen me krkesn e drejtorit, t kshillit t msuesve, bordit t shkolls, kshillit t prindrve, qeveris s nxnsve dhe miratohen sipas procedurave t rregullores s brendshme.
NENI 107

Masat disiplinore pr nxnsit 1. Komisioni i disiplins merr pr nxnsin kto vendime t tjera t prshkallzuara: a) Qortim; b) Vrejtje; c) Paralajmrim pr ulje t nots s sjelljes; ) Ulje e nj shkalle t vlersimit t sjelljes; d) Vlersim Dobt i sjelljes. 2. Nota e sjelljes i ulet vetm nxnsve t shkolls s mesme. 3. Masa administrative sht e shlyer kur pr nj periudh katrmujore, komisioni i disiplins nuk ka shqyrtuar ndonj shkelje tjetr t nxnsit. 57

4. Komisioni i disiplins merr nj vendim t ri, kur nxnsi: a) nuk plotson krkesn e msuesit kujdestar, t prshkruar n nenin 108, ose nuk zbaton vendimin e komisionit t disiplins; b) e prsrit shkeljen ose kryen ndrkoh nj shkelje tjetr. 5. Pr nxnsit, prve atyre t klass s nnt dhe t klass s fundit t arsimit t mesm t lart, masat disiplinore t pashlyera t nj nxnsi gjat nj viti shkollor, mbarten n vitin shkollor pasues dhe mund t shlyhen gjat vitit shkollor pasues, sipas procedurs q parashikon pika 3 e ktij kreu. Pr nxnsit e klass s nnt dhe atyre t klass s fundit t arsimit t mesm t lart, komisioni disiplinor vendos n fund t vitit shkollor, shlyerjen ose jo t mass disiplinore. 6. Vendimi i komisionit t disiplins i paraqitet me shkrim prindit t nxnsit dhe ruhet n arkivin e shkolls pr 2 vjet.
NENI 108

Veprimet e prshkallzuara pr shkeljet e nxnsit Masat disiplinore ndaj nxnsve, t parashikuara n nenin , prgjithsisht, paraprihen me veprime t prshkallzuara nga msuesi kujdestar dhe komisioni i disipins, duke pasur parasysh udhzimet e mposhtme: 1. Msuesi lndor e kshillon nxnsin individualisht. 2. Msuesi kujdestar krkon takim me t paktn njrin prind t nxnsit, n prani t nxnsit. 3. Msuesi kujdestar krkon ndihmn e psikologut ose punonjsit social pr t shqyrtuar shkaqet e sjelljes s nxnsit. 4. Msuesi kujdestar krkon mbledhjen e kshillit t prindrve t klass n prani t nxnsit dhe prindit t tij. 5. Me krkesn e msuesit kujdestar ose t drejtorit t shkolls, nxnsi i krkon t falur atij ose atyre q jan prekur nga sjellja e tij (me goj, me shkrim, n prani t msuesit kujdestar, n prani t t gjith msuesve lndor, ose t drejtorit, ose t komisionit t disiplins, vetm ose bashk me prindrit e tij).
NENI 109

Mbledhjet e komisionit t disiplins n shkoll 1. N mbledhjen e komisionit t disiplins: a) merr pjes nxnsi (nxnsit), pr t cilt shqyrtohet shkelja, msuesi (msuesit) kujdestar i nxnsve, psikologu e punonjsi social dhe t tjer q ftohen nga komisioni; b) ftohen t marrin pjes prindrit e nxnsit. 2. do nxns ka t drejt t shoqrohet n mbledhje nga nj mbrojts i tij, q mund t jet nxns m i rritur ose nj person tjetr nga brenda ose jasht shkolls, i zgjedhur nga prindi i nxnsit.

58

NENI 110

Masat disiplinore pr msuesit dhe nndrejtort e institucionit arsimor

1. Komisioni i disiplins i institucionit arsimor vendos masn disiplinore pr msuesin, kur konstaton: a) shkelje t legjislacionit n fuqi, ose t DN-s, t rregullores s brendshme t institucionit; b) shkelje t etiks e t sjelljes n institucion; c) mosarritje t nxnsve, t prcaktuara n mnyr objektive, si: testimet e drejtoris s institucionit ose t njsis arsimore vendore, rezultatet n provimet kombtare, vlersimi i IShA-s. 2. Komisioni i disiplins i institucionit arsimor vendos masn disiplinore pr

nndrejtorin pr pikat a), b), c) t ktij neni dhe pr d) moskryerje t detyrave t tij si nndrejtor, sipas prshkrimit t tij t puns. 3. Masat e prshkallzuara q komisioni i disiplins vendos pr msuesin ose nndrejtorin, jan: a) Qortim; b) Vrejtje; c) Paralajmrim pr largim nga puna. Masa sht e shlyer kur nj periudh gjashtmujore komisioni i disiplins nuk ka shqyrtuar shkelje tjetr t msuesit/nndrejtorit.
NENI 111

Masat disiplinore pr drejtort e institucionit arsimor 1. Titullari i DAR/ZA-s ngre komisionin e disiplins, q shqyrton masn disiplinore pr drejtorin e institucionit arsimor. Komisioni prbhet nga 5 antar, t cilt jan prgjegjsit e sektorve dhe specialist t caktuar nga titullari. 2. Komisioni i disiplins vendos masn disiplinore pr drejtorin e institucionit, kur konstaton: a) shkelje t dispozitave t Kodit t Puns, ose LAPU-ut, t akteve t tjera nnligjore dhe t DN-s; b) shkelje t etiks e t sjelljes n institucion; c) moskryerje t detyrave; ) prsritje t rezultateve t ulta t shkolls n provimet kombtare dhe n renditjen e shkollave t suksesshme. 3. Masat q komisioni i disiplins vendos pr drejtorin, jan: a) Qortim; b) Vrejtje; c) Paralajmrim pr largim nga puna. 4. Komisioni i disiplins shqyrton marrjen e masave disiplinore ndaj drejtorit t institucionit arsimor, me krkesn me shkrim t specialistve t DAR/ZA-s, ose t ekipit t inspektimit t IShA-s, ose t msuesve, nxnsve t institucionit, prindrve t nxnsve dhe do personi q ka hyr me leje n institucion. KREU XX
DOKUMENTACIONI N INSTITUCIONET ARSIMORE
NENI 112

Regjistri i klass, dftesa e klass, amza e shkolls

59

1. Regjistrat e klass sigurohen n sekretari (aty ku ka), ose n zyrn e drejtorit. 2. Ndalohet dhnia e regjistrit nxnsve, prindrve ose personave t tjer t paautorizuar nga drejtori i shkolls. 3. Regjistri plotsohet, sipas rregullave n fuqi, vetm nga msuesit lndor t klass dhe msuesi kujdestar i klass. 4. Ndalohet do shnim n regjistr nga persona t tjer. 5. N periudhn kur regjistri nuk prdoret n klas, mund t merret vetm nga: a) msuesi kujdestar i asaj klase; b) msuesit lndor t asaj klase; c) inspektort, q jan duke kryer inspektim n shkoll; ) t tjer q jan t autorizuar me shkrim nga drejtori i shkolls. 6. Regjistri i nj klase ruhet n arkivin e shkolls pr 8 vjet. 7. Pajisen me dftes t klass t gjith nxnsit e klasave I-VIII dhe klasat X deri te klasa e parafundit e arsimit t mesm t lart. Karakteristikat e nxnsit n dftesn e klass paraqiten duke pasur parasysh shtojcn nr. 9. 8. Drejtori mban n vend t siguruar amzn e shkolls. 9. Amza plotsohet nga sekretari i shkolls. N munges t tij, drejtori nxjerr vendimin me shkrim pr nndrejtorin ose msuesin q e autorizon t plotsoj amzn. fardo shnimi n amz nga t tjer sht i kundrligjshm. 10. Plotsuesi i amzs prgjigjet penalisht pr shkelje t krkesave t plotsimit t saj. 11. Regjistrimi n amz i nxnsve t klass s par dhe atyre t klass s dhjet, si dhe i nxnsve q i nnshtrohen provimeve t vjeshts, bhet brenda semestrit t par. Regjistrimi i nxnsve t tjer bhet brenda 30 ditve pas prfundimit t vitit shkollor. 12. Pr shkollat e mbyllura, regjistri i veant, amza dhe indeksi i amzs drgohen nga drejtori i shkolls te Sektori prkats i Arkivit.
NENI 113

Kriteret dhe procedurat e njvlershmris s dftesave dhe t diplomave t arsimit t mesm t lart Shihni aktin prkats nnligjor. KREU XXI
BIBLIOTEKA E INSTITUCIONIT ARSIMOR
NENI 114

Biblioteka e institucionit arsimor Shihni aktin prkats nnligjor 1. Biblioteka e institucionit arsimor (m tutje n kt kre biblioteka), si rregull, qndron e hapur edhe pas prfundimit t orarit msimor. 2. Lexues n bibliotek jan nxnsit dhe msuesit e shkolls. Prjashtimet prcaktohen n rregulloren e brendshme t institucionit arsimor. 3. Kujdestari i biblioteks (M tutje n kt nen kujdestari) sht msues i institucionit arsimor 4. Drejtori: a) miraton rregulloren e biblioteks, q hartohet nga nj grup pune i prbr nga msues dhe nxns; b) miraton prshkrimin e puns s kujdestarit t biblioteks; c) cakton orarin ditor t funksionimit t biblioteks. 60

5. Kujdestari ka kto detyra: a) Siguron shrbimin e biblioteks pr lexuesit e saj. b) Klasifikon e prpunon n baza shkencore dhe inventarizon librat e biblioteks. c) Informon rregullisht lexuesit rreth prurjeve t reja n bibliotek. ) Bashkpunon me punonjsit arsimor t institucionit dhe nxnsit pr pasurimin e biblioteks. d) Zhvillon veprimtari t biblioteks vet, ose n bashkpunim me punonjsit arsimor t institucionit, ose t ftuar. 6. Biblioteka mban kopjet e ktyre dokumenteve: Kodi i Puns, Ligji i Arsimit Parauniversitar, Dispozitat Normative, Kontrata Kolektive, Dokumentet zyrtare q i vijn institucionit arsimor. Dokumentet kurrikulare t miratuara nga ministri. 7. Biblioteka ruan: a) koleksionin e revists Msuesi; b) historikun e institucionit arsimor; c) tekstet alternative t dhna nga shtpit botuese ose t blera nga shkolla. KREU XXII
SHNDETI, SIGURIA, MIRMBAJTJA N INSTITUCIONIN ARSIMOR PUBLIK

Sqarim: Pikat e mirmbajtjes i takojn vetm institucionit arsimor publik. Shihni VKM pr miratimin e fondeve pr funksionimin dhe mirmbajtjen e institucioneve arsimore publike t arsimit parauniversitar.
NENI 115

Komisionit i shndetit, siguris, mirmbajtjes dhe mjedisit (m tutje: komisioni) 1. Drejtori i institucionit arsimor ngre komisionin, q kryesohet prej tij ose nj nndrejtor i ngarkuar prej tij (nse ka) dhe prbhet nga msues t zgjedhur nga kshilli i msuesve, prindr t caktuar nga kshilli i prindrve dhe nxns nga qeveria e nxnsve. 2. Komisioni: a) mbikqyr rregullisht n institucionin arsimor kushtet e ruajtjes s shndetit, t higjiens, pastrtis, mjedisit, t siguris s nxnsve dhe punonjsve dhe ruajtjen e mirmbajtjen e mjediseve dhe t pajisjeve; b) identifikon nevojat pr mirmbajtje t institucionit, q plotsohen nga njsia baz e qeverisjes vendore; c) prcakton nevojat pr ndreqje t vogla, shrbime, zvendsime t pjesve pr shkak t dmtimeve. ) organizon veprimtari ndrgjegjsuese me nxns, msues dhe prindr pr kushtet e ruajtjes s shndetit, t siguris, mirmbajtjes s mjediseve e pajisjeve t institucionit; d) harton raporte pr drejtorin e institucionin arsimor pr kushtet e parashikuara n pikn a) t ktij neni dhe propozon prmirsime. a) Komisioni prcakton procedurat ditore dhe javore t higjiens, pastrtis dhe mirmbajtjes s institucionit arsimor. b) Komisioni drejton hartimin e rregullores q prmban: a) veprimet konkrete q kryhen n raste emergjence; b) procedurat e pranimit t njerzve t panjohur n mjediset e institucionit; c) procedurat e mirmbajtjes rutin ditore dhe javore t institucionit arsimor; ) t tjera, me propozimin e msuesve, prindrve dhe nxnsve. 61

NENI 116

Shndeti 1. Drejtori i institucionit arsimor: a) njofton menjher urgjencn shndetsore kur nevojitet ndihma e saj; b) drgon menjher me mjete t transportit t rastit nxnsin ose punonjsin msimor, kur urgjenca shndetsore e porosit t veproj kshtu. 2. Kur nj nxns smuret ose pson aksident, msuesi kujdestar ose nj drejtues i institucionit arsimor njofton menjher prindin. 3. Institucioni arsimor ka t paktn nj kuti t ndihms s par, prher funksionale. T paktn nj msues pr 400 nxns ka certifikatn pr administrimin e ndihms s par. Pr aksidente t vogla, nxnsi i dmtuar merr ndihmn e par n shkoll. 4. Kur nxnsi regjistrohet n konviktin e shkolls, paraqet vrtetimin mjeksor se nuk vuan nga ndonj smundje ngjitse. Drejtori i instiotucionit arsimor nuk pranon q t hyjn n mjediset msimore punonjsit ose nxnsit q kan smundje ngjitse. Drejtori njofton shrbimin shndetsor kur dyshohet pr prhapjen e nj smundjeje ngjitse n institucion. 5. Pirja e duhanit dhe alkoolit ndalohet n t gjitha mjediset e institucionit. Institucioni arrin marrveshje me institucionet e tjera pr mospirjen e duhanit n mjediset ku nxnsit kryejn veprimtari. 6. Drejtori siguron dokumentet, sipas legjislacionit n fuqi, pr ruajtjen e shndetit t nxnsve nga artikujt q tregtohen pr ta brenda territorit t institucionit ose pran institucionit, por q shesin kryesisht vetm pr nxnsit e instituciont arsimor. 7. Drejtori njofton autoritetet prkatse kur krijohen zhurma q shprqendrojn vmendjen e nxnsve.
NENI 117

Siguria 1. N nj vend t dukshm n shkoll afishohen numrat e emergjencs (numrat e policis, t zjarrfikseve, t urgjencs). 2. Punonjsit arsimor dhe nxnsit jan udhzuar dhe strvitur pr radhn e veprimeve n godinn e institucionit pr ngjarje t jashtzakonshme, si: rnie zjarri, prmbytje, trmete etj. 3. Institucioni arsimor: a) ka pajisjet e mjaftueshme pr mbrojtjen kundr zjarrit; b) ka shenja dalluese q tregojn rrugn pr t dal n ngjarje t jashtzakonshme. 4. Korridoret, shkallt dhe sheshpushimet n godinn e institucionit arsimor nuk jan t zna me objekte q pengojn lvizjen n ngjarje t jashtzakonshme.

62

5. Drejtori i institucionit arsimor publik komunikon menjher me njsin e qeverisjes vendore kur sht n rrezik siguria n institucion pr shkak t problemeve n mirmbajtjen e tij. 6. Msuesit dhe instruktort jan prgjegjs pr sigurin e mjeteve dhe t pajisjeve q prdoren nga nxnsit. N nj vend t dukshm pr nxnsit vendosen rregulloret e siguris n mjediset e shkolls. Nxnsit i kan prvetsuar rregulloret. 7. Kur drejtori i institucionit arsimor gjykon se rrezikohet siguria n nj mjedis ose n t gjith godinn, vendos ndrprerjen e funksionimit t mjedisit ose t institucionit dhe njofton DAR/ZA-n. Drejtori i institucionit arsimor publik njofton menjher bashkin/komunn dhe DAR/ZA-n. 8. Drejtori harton raportin pr do rast emergjence n institucion. 9. Drejtori i institucionit arsimor publik formulon periodikisht ose n koh reale me sistem elektronik, pr njsin prkatse t qeverisjes vendore, krkesn e detajuar pr mirmbajtjen e institucionit, bazuar n pyetsorin e mirmbajtjes. 10. Drejtori njofton menjher policin dhe bashkin/komunn pr vjedhje ose tentativ vjedhjeje n pronn e institucionit.
NENI 118

Procedurat e prdorimit t fondeve pr ndrhyrje emergjente dhe riparime e shrbime t vogla, t miratuara nga njsia baz e qeverisjes vendore pr institucionet publike t arsimit parauniversitar Shihni VKM prkatse.
NENI 119

Zhdmtimet n institucionet arsimore publike 1. Drejtori/nndrejtori, pr dmtimin/vjedhjen e prons publike n institucionin arsimor nga punonjsit/nxnsit e institucionit, harton proces-verbalin, ku prshkruan ngjarjen dhe dmin. Msuesi kujdestar njofton prindrit e nxnsit. 2. Drejtori i institucionit arsimor publik drgon zyrtarisht te njsia baz e qeverisjes vendore procesverbalin pr dmtimin e shkaktuar, bashk me emrin e dmtuesit/dmtuesve . N rastin e nxnsit jepet edhe emri i prindrve dhe adresa e tyre. 3. Njsia baz e qeverisjes vendore, sipas procedurave t legjislacionit n fuqi, prcakton masn e zhdmtimit dhe njofton zyrtarisht dmtuesin/dmtuesit. 4. Punonjsi arsimor/prindi i nxnsit likuidojn detyrimet pr dmin e shkaktuar me prfitues njsin baz t qeverisjes vendore. 5. Institucionet arsimore private prcaktojn n rregulloren e tyre t brendshme procedurat e zhdmtimeve.

63

KREU XXIII
RUAJTJA E DOKUMENTACIONIT T INSTITUCIONIT ARSIMOR, TROFEVE, HISTORIKUT DHE ALBUMEVE. INVENTARI
NENI 120

Ruajtjet n arkivin e institucionit arsimor 1. Ruhen prgjithmon kto dokumente: Amza e shkolls dhe indeksi alfabetik i amzs, evidenca e treguesve antropometrik dhe cilsive fizike t nxnsve, regjistri i veant ku nnshkruajn nxnsit q marrin dftesn e lirimit, t maturs dhe t prfundimit t niveleve t arsimit profesional, libri Historiku i kopshtit/shkolls, albumet me fotografi me veprimtarit e institucionit arsimor, protokollet e akteve zyrtare. 2. Ruhen deri n shfuqizimin e tyre: Ligje dhe vendime t Kshillit t Ministrave pr nivelin arsimor t institucionit, akte nnligjore t MASh-it, dokumentacioni kurrikular. 3. Ruhen: Inventari vjetor i institucionit arsimor t shkolls 10 vjet. Dokumentet e shpenzimeve financiare 8 vjet. Dokumentet e punsimit dhe largimit t punonjsve t institucionit 8 vjet. Fletorja e kontingjenteve t nxnsve t institucionit 4 vjet. Korrespondenca zyrtare e drejtorit 6 vjet. Procesverbalet e mbledhjeve t drejtoris dhe t kshillit t msuesve 4 vjet. Dokumentacioni i regjistrimit t nxnsve n institucionin arsimor 8 vjet. Dokumentacioni q pasqyron lvizjet e nxnsve pr 4 vjet. Ankesat me shkrim q i drejtohen drejtorit nga nxns, prindr,
qytetar dhe prgjigjet e drejtorit 2 vjet. Propozimet me shkrim q i drejtohen drejtorit nga nxns, prindr, qytetar 2 vjet. Dokumentet e shprblimit dhe lavdrimit t punonjsve 2 vjet. Procesverbalet e komisioneve t provimeve me baz shkolle 2

vjet. Prgjigjet me shkrim t nxnsve n provimet me baz shkolle 2 vjet. Punimet e nxnsve n konkurset e pranimit n shkollat me konkurse 2 vjet. 4. Institucioni arsimor ruan n nj vend t posam trofet q ka fituar n veprimtari t ndryshme t saj, si: dekorata, diploma, flamuj, kupa etj.
NENI 121

Inventari i institucionit arsimor 1. do institucion arsimor publik ka librin e tij t inventarit q prmban pajisjet dhe mjetet msimore q hyjn n institucion dhe shnohen ato q nuk prfshihen m n inventarin e institucionit. Libri i inventarit prmban t gjitha pajisjet dhe mjetet msimore q i dhurohen institucionit ose blihen prej tij. 2. Nj komision, n t cilin bn pjes drejtori i institucionit dhe prfaqsuesi i organit administrativ t njsis baz t qeverisjes vendore, kryejn kalimin e pajisjeve ose mjeteve msimore n inventarin e institucionit, duke nnshkruar dokumentacionin prkats. 3. do mjet, q i prket piks 1 t ktij neni, inventarizohet menjher nga nj komision i prbr nga drejtori i institucionit dhe dy msues t przgjedhur me votim t fsheht n kshilli i msuesve. 4. Dalja nga inventari e artikujve t caktuar dokumentohet nga nj komision, i prbr nga dy msues dhe i kryesuar nga nj nndrejtor ose nj msues i tret. 64

5.

6.

7. 8. 9.

Komisioni ngrihet nga drejtori i institucionit. Msuesit przgjidhen si n pikn 3 t ktij neni. Nj komision, i ngritur nga drejtori, kryen, n do vit kalendarik, inventarin e mjediseve t institucionit, q nnshkruhet nga kryetari i komisionit dhe personi q prgjiget pr mjedisin prkats. Inventari kryhet do vit me komision nga organi administrativ prej t cilit varet institucion. Nj kopje e inventarit mbahet n organin administrativ. Inventarin e mban sekretari i shkolls, dhe, n munges t tij, drejtori i institucionit arsimor. Dorzimi i inventarit nga njeri msues te tjetri dhe nga nj drejtor te tjetri bhet me procesverbal. Drejtori ka prgjegjsi juridike pr ruajtjen e inventarit. Heqja nga inventari i mjeteve msimore dhe pajisjeve mbajn parasysh normat e konsumit dhe t garancis.

KREU XXIV
NJSIT ARSIMORE VENDORE (DAR/ZA)
NENI 122

Detyra DAR/ZA-ve 1. Njsia arsimore vendore mbshtet prmirsimin e vazhdueshm t cilsis s shrbimit arsimor t institucioneve arsimore n juridiksionin e saj. 2. DAR/ZA-ja: a) zbaton Strategjin Kombtare t Arsimit Parauniversitar n kushtet vendore; b) bashkpunon me njsin baz t qeverisjes vendore; c) vzhgon procesin msimor dhe menaxhimin e institucionit arsimor; ) prhap prvojat e suksesshme t msuesve dhe drejtuesve t institucioneve arsimore; d) kryen studime pr aspekte t zhvillimeve arsimore vendore; dh) prfshihet n eksperimente a pilotime t porositura nga MASh-i, ose t ndrmarra nga ajo vet, dhe bashkpunon pr to me organizma vendase a t huaja, pas miratimit nga ministri. 3. DAR/ZA-ja: a) harton plane t posame pr zbatimin e udhzimeve dhe urdhrave t ministrit; b) pajis do institucion arsimor n juridiksion me dokumentacionin e drguar nga MASh-i pr institucionet arsimore; c) organizon trajnimin e msuesve dhe rrjetet profesionale. 4. DARZA-ja, me nismn e saj, i krkon me shkrim IShA-s inspektime t institucioneve t caktuara arsimore ose me tematika t caktuara. 5. Titullari i DAR/ZA-s miraton synimet dhe objektivat e planit afatmesm dhe atij vjetor t shkollave n juridiksion. 6. Titullari i DAR/ZA-s miraton prshkrimin e puns s prgjegjsve t sektorve dhe punonjsve t tyre. 7. Sektori i Kurrikuls n DAR/ZA udhzon shkollat me arritje m t ulta n vlersimet
kombtare q t hartojn planin e prmirsimit dhe i ndihmon q t prmbushin objektivat e matshme t ktij plani.

65

NENI 123

Analiza vjetore, raporti vjetor 1. DAR/ZA-ja paraqet analizn vjetore me pjesmarrje t drejtorve t institucioneve arsimore, disa msuesve, disa kryetarve t bordeve e kryetarve kshillave t prindrve t institucioneve arsimore dhe me prfaqsues t OJF-ve q veprojn n fushn e arsimit. 2. DAR/ZA-ja harton raportin vjetor mbi bazn e raporteve t institucioneve arsimore prkatse dhe e drgon te ministri. 3. Raporti vjetor prmban prmbledhtas: a) zhvillimet e suksesshme tipike arsimore n nivel vendor (edhe n shifra). b) propozimet pr prmirsimin e cilsis s shrbimit arsimor n nivel institucioni arsimor, vendor dhe kombtar. 4. Raporti vjetor publikohet n faqen zyrtare t internetit t DAR/ZA-s.
NENI 124

Komunikimi me institucionet arsimore dhe grupet e tjera t interesit 1. DAR/ZA-ja qarkullon letra informuese n institucionet arsimore pr: a) zbatimin e udhzimeve, rregulloreve dhe urdhrave t ministrit; b) ecurin e institucioneve arsimore; c) prvojat e suksesshme t drejtuesve t institucioneve arsimore dhe msuesve. 2. Prgjegjsit e sektorve n DAR/ZA, bashk me specialistt, organizojn takime t rregullta me drejtues t institucioneve arsimore dhe msues pr a) udhzimet rregulloret dhe urdhrat e ministrit; b) ecurin e institucioneve arsimore; c) prvojat e suksesshme; ) debate rreth zhvillimeve arsimore. Proces-verbalet e takimeve jan objekt i inspektimit nga IShA. 3. Titullari i DAR/ZA-s, bashk me prgjegjs t sektorve dhe specialist, takon t paktn nj her n vit shkollor kryetar t bordeve t institucionve arsimore, kryetar t kshillave t prindrve t institucioneve arsimore, kryetar t qeverive t nxnsve, prfaqsues t OJF-ve, q veprojn n fushn e arsimit. Proces-verbalet e takimeve jan objekt i inspektimit nga IShA. 4. DAR/ZA-t vendosin rregullisht n faqen e tyre zyrtare t internetit prvojat e suksesshme t institucioneve arsimore, drejtuesve dhe msuesve.
NENI 125

Vzhgimet n institucionet arsimore 1. Titullari i DAR/ZA-s miraton planin mujor t vzhgimeve n institucionet arsimore. 2. Vzhgimet kan pr objekt veprimtarin e drejtuesve t institucioneve arsimore dhe t msuesve. 3. do specialist ose ekip specialistsh, q vzhgojn nj aspekt t veprimtaris s institucionit arsimor, i paraqet prgjegjsit t sektorit prkats dhe drejtorit t institucionit arsimor t vzhguar nj raport prmbledhs q prmban ant pozitive dhe sugjerimet pr prmirsime konkrete.

66

4. Bazuar n raportet prmbledhse, titullari i DAR/ZA-s merr masa administrative ndaj drejtorit t institucionit t vzhguar dhe i propozon drejtorit t institucionit arsimor marrjen e masave administrative ndaj msuesve.
NENI 126

Shkollat e suksesshme 1. DAR/ZA-ja shpall renditjen vjetore t shkollave pr do tregues, ndr treguesit q shkollat drgojn zyrtarisht t dhnat te DAR/ZA-t , ose pr ndryshimin ndrmjet dy viteve t njpasnjshme pr do tregues. DAR/ZA vendosin se pr cilat tregues do t shpallin renditjen e shkollave. 2. DAR/ZA-ja shpall shkolla t suksesshme disa nga shkollat q rezultojn n vende t para pr treguesit n prgjithsi, sipas kritereve t prcaktuara prej saj. 3. Drejtoria e do shkolle vendos tabeln e renditjes s shkolls pr do tregues n nj vend t dukshm pr nxnsit dhe prindrit. DAR/ZA e vendos tabeln e prgjithshme t renditjes n nj vend t dukshm pr publikun. 4. DAR/ZA shpall shkollat e sukseshme me nj ceremoni t posame. KREU XXV
INSTITUCIONET E VARSIS QENDRORE T MASH-it
NENI 127

T prgjithshme 1. Ministri miraton planet vjetore t institucioneve t varsis qendrore t MASh-it. 2. Drejtori i institucionit arsimor t varsis qendrore i paraqet ministrit raportin vjetor t ecuris s institucionit. 3. Drejtori i institucionit arsimor i varsis qendrore njofton paraprakisht ministrin pr projektet e bashkpunimit t institucionit me organizma t tjera dhe projekte t tjera ku punonjs t institucionit marrin pjes. Projektet funksionojn ose pjesmarrja e specialistve t institucionit realizohet pas miratimit nga ministri. 4. Institucionet e varsis qendrore prditsojn t dhnat pr projektet e realizuara nga institucioni ose ku kan marr pjes specialist t institucionit.
NENI 128

Inspektoriati shtetror i arsimit Funsionet dhe detyrat kryesore t inspektoratit pr arsimin parauniversitar 1. Funksionet kryesore t inspektoratit pr arsimin parauniversitar jan: a) Vlersimi i cilsis s shrbimit t institucioneve arsimore dhe t njsive arsimore vendore. b) Kontrollimi i pajtueshmrin s veprimtaris t institucioneve arsimore dhe t njsive arsimore vendore me aktet ligjore dhe nnligjore n fuqi. c) Kshillimi i drejtuesve dhe i punonjsve t institucioneve arsimore e t njsive arsimore vendore. ) Informimi i ministrit, njsive arsimore vendore dhe institucioneve pr gjetjet e inspektimeve arsimore, si dhe brja publike e tyre. d) Prhapja e praktikave t suksesshme t institucioneve arsimore dhe t njsive arsimore vendore. (LAPU) 67

2. IShA vlerson: a) arritje t nxnsve t institucionit arsimor me teste t hartuara n bashkpunim me msues t institucionit; b) procedurn e vetvlersimit t institucionit arsimor dhe dobin q i ka sjell institucionit. 3. IShA informon posarisht pr gjetjet e saj a) drejtuesit dhe specialistt e drejtorive t MASh-it dhe t njsive t saj t varsis qendrore; b) titullart, prgjegjsit e sektorve dhe specialistt e DAR/ZA-ve; c) drejtuesit e institucioneve arsimore dhe msues.
NENI 129

Inspektoriati shtetror i arsimit Shkelja e krkesave ligjore nga institucionet arsimore publike 1. Shkelja e krkesave ligjore pr veprimtarin e institucioneve arsimore publike prbn kundrvajtje administrative nga drejtori i institucionit arsimor publik, q konstatohet dhe dnohet nga IShA me kto dnime administrative kryesore: a) paralajmrim; b) gjob, n vlern e gjysms s pags mujore. 2. Kur sht e nevojshme, IShA vendos q dnimi administrativ kryesor, sipas piks 1 t ktij neni, t shoqrohet me urdhrimin e subjektit t inspektimit pr t korrigjuar shkeljet e konstatuara dhe pr t eliminuar pasojat e tyre, duke prcaktuar edhe nj afat t arsyeshm pr kt qllim. 3. Prve zbatimit t dnimit administrativ, sipas piks 1 t ktij neni, IShA informon pr shkeljet e konstatuara edhe njsin arsimore vendore prkatse.
(LAPU) NENI 130

Instituti i Zhvillimit t Arsimit (IZhA) 1. Me porosi t ministrit, IZhA harton kornizn kurrikulare, standardet e t nxnit, planet msimore dhe programet lndore. 2. Me porosi t Ministrit, ose me nismn e saj dhe miratim t ministrit, IZhA kryen krkime dhe eksperimentime n fushn e arsimit. Institucionet arsimore kan t drejt t aplikojn pran IZhA-s pr pjesmarrje n krkimet shkencore dhe eksperimentimet. 3. IZhA publikon n faqen e vet zyrtare t internetit dhe boton udhzues e materiale t tjera mbi zbatimin e kurrikuls pr a) msuesit dhe drejtuesit e institucioneve arsimore; b) autort e teksteve shkollore; c) prindrit. 4. IZhA: a) kryen takime t rregullta me zbatues t kurrikuls dhe realizon pyetsor me ta; b) vzhgon zbatimin e kurrikuls n institucionet arsimore. 5. Drejtori i IZhA-s organizon dy her n vit, takime n mes specialistve t IZhA-s dhe: a) specialist t AKP, AKAFPK dhe IShA-s; b) prfaqsues t departamenteve t shkollave t larta t msuesis. 6. Drejtori i IZhA-s , do vit: a) zhvillon pyetsor me msues pr cilsin e teksteve shkollore dhe publikon n faqen e vet zyrtare t internetit prfundimet nga pyetsort; b) organizon takime n mes specialistve t IZhA-s dhe prfaqsuesve t shtpive botuese t teksteve shkollore.

68

NENI 131

Detyra t Agjencis Kombtare t Provimeve (AKP) 1. AKP harton dhe publikon n faqen e vet zyrtare t dhnat e prpunuara t provimeve kombtare n mnyr q secila shkoll t mundet t krahasoj rezultatet e saj me mesataren kombtare dhe me shkollat n juridiksionin e DAR/ZA-s. 2. AKP harton teste t standardizuara lndore pr tu prdorur ose prshtatur nga msuesit, drejtoria e shkolls, specialistt e DAR/ZA-ve dhe IShA. 3. AKP zhvillon pyetsor dhe organizon takime me prfaqsues t grupeve t interesit pr ecurin e provimeve vjetore kombtare dhe gjetjet e tyre i drgojn n MASh dhe i publikojn n faqet e tyre zyrtare t internetit.
NENI 132

Certifikimi i hartuesve t testeve dhe vlersuesve n provimet kombtare Shihni aktin prkats nnligjor.

SHTOJCAT
SHTOJCA 1: PRFORCIMI 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Prforcimi sht nj nga mnyrat e ndihmess pr nxnsit me vshtirsi n t nxn. Prforcimi mban parasysh krkesat dhe nevojat e nxnsve. Ort e prforcimit prfshihen n orarin e shkolls, ashtu si lndt e tjera. Ort msimore t prforcimit prfshihen n ngarkesn msimore t msuesit. Prforcimi planifikohet nga shkolla vetm pr lndt e prbashkta pr t gjith nxnsit (lndt brtham). Pr klasat, duke filluar nga klasa V, lejohet t ndjekin prforcimin nxnsit me mesataren vjetore 5 ose 6 n lndn prkatse n klasn paraardhse. Gjat zhvillimit t prforcimit, msuesi prcakton prmbajtjen e orve msimore mbshtetur n sugjerimet e msuesit lndor, t prindrve, si dhe n krkesat e vet nxnsve. Msuesi vlerson n prforcim nxnsit pas klass s III me: Shum mir, Mir ose Dobt. N faqen e posame t regjistrit pr prforcimin, kto vlersime shnohen shkurt, prkatsisht me shkronjat S, M dhe D. Msuesi i prforcimit nuk nxjerr not mesatare vjetore. Nxnsi n arsimin e mesm t lart fiton kreditin e prforcimit vetm n qoft se kalon n lndn pr t ciln sht kryer prforcimi.

8.

9. 10.

SHTOJCA 2: SHRBIMI KOMUNITAR 1. Shrbimi komunitar sht veprimtari e nxnsit, pa shprblim financiar, n dobi t njerzve n nevoj ose komunitetit. 2. N shrbimin komunitar nuk prfshihet pjesmarrja n veprimtari pr biznese private dhe pr njerz t afrt. 3. DAR, n fund t do viti shkollor, u drgon shkollave nj list t organizatave t prshtatshme pr kryerjen e shrbimit komunitar. Pranohen vetm shrbime komunitare pa detyrim financiar nga shkolla ose nxnsit.

69

4. Pr informimin e nxnsve rreth shrbimit komunitar, shkolla planifikon n orarin msimor 1-2 or t cilat organizohen n baz klase, paraleleje ose m gjer, ku ftohen prfaqsues t institucioneve q ndrmarrin veprimtari t prkujdesjes komunitare, t qeverisjes vendore dhe prindr. Pr shkmbimin e prvojave dhe mbresave ndrmjet nxnsve rreth shrbimit komunitar q kan kryer, shkolla planifikon n orarin msimor 1-2 or, t cilat organizohen, si rregull, n baz klase, por edhe m gjer. Pjesa tjetr e kohs n dispozicion t shrbimit komunitar planifikohet jasht orarit msimor. 5. Nj nxns mund t plotsoj ort e shrbimit komunitar vetm me nj veprimtari ose me disa veprimtari, n t nj institucion ose institucione t ndryshme. Shrbimi komunitar mund t organizohet me grupe t vogla nxnsish, me t gjith klasn ose individualisht. 6. Prindi miraton me shkrim prfshirjen e fmijs s tij n nj shrbim t caktuar komunitar. 7. Pr mbarvajtjen e veprimtarive t shrbimit komunitar prgjigjet nj msues. Msuesi prgjegjs ka pr detyr: a) t planifikoj dhe t realizoj ort msimore t shrbimit komunitar t cilat prfshihen n orarin msimor; b) t vzhgoj mirkryerjen nga nxnsit t veprimtarive t planifikuara; c) t shqyrtoj plotsin dhe saktsin e dshmive pr shrbimet komunitare t nxnsve. 8. Koha e puns s msuesit prgjegjs pr shrbimin komunitar prfshihet n ngarkesn zyrtare msimore t tij. 9. Gjat kryerjes s veprimtarive t nj shrbimi komunitar nxnsi plotson portofolin e tij, i cili prbhet nga: a) plani i shrbimit komunitar (synimi, prmbledhja e veprimtarive q do t kryej); b) prshkrimi i veprimtarive q ka kryer; c) prshtypjet e tij; ) t tjera, si: fotografi. 10. Shrbimit komunitar nuk vlersohet me not. 11. Shrbimi komunitar mund t kryhet edhe gjat pushimeve t vers. N kt rast, ort llogariten pr vitin pasardhs shkollor. 12. Nxnsi nuk sht i detyruar t kryej shrbim komunitar n do vit. 13. Pr klasat e 10-ta dhe t 11-ta, shrbimi mund t zhvillohet n klasn pasuese. Pr kto klasa, nxnsi nuk vlersohet mbets, kur nuk e merr dshmin e shrbimit komunitar. SHTOJCA 3: MODULET PROFESIONALE 1. Modulet, q shkolla u ofron nxnsve, mbajn parasysh interesat e nxnsve. 2. Modulet profesionale: a) hartohen dhe realizohen nga msues t shkolls, nga msues ndihms, nga prindr vullnetar ose persona t tjer nga komuniteti; b) przgjidhen nga modulet e prgatitura nga IZhA; c) merren ose prshtaten nga gjimnaze t tjera ose shkolla profesionale; ) merren, prshtaten ose hartohen nga/ose n bashkpunim me organizata biznesi, OJF etj. 3. Nxnsit mund t ndjekin nj modul profesional n nj shkoll profesionale ose n nj shkoll tjetr, gjithashtu n mjedise joshkollore, n marrveshje me biznesin. 4. Nxnsi mund t shlyej brenda nj viti shkollor detyrimin e tij pr modulet profesionale q parashikohen n planin msimor. 5. Prfundimi me sukses i nj moduli profesional, q zhvillohet jasht shkolls, dshmohet me certifikat t lshuar nga biznesi, ku nxnsi zhvillon modulin. Nxnsit e nj klase mund t ndjekin module t ndryshme. 6. Shkolla krijon arkivin e moduleve profesionale, e cila shrben pr tu prdorur n vitet pasuese shkollore. Arkiva sht objekt i inspektimit nga IShA. 7. Nxnsi duhet t plotsoj t paktn 1 (nj) kredit pr modulet profesionale.

70

SHTOJCA 4: ANKESA Data e ankess ______________ Emri i ankuesit ___________________________ Emri pr t cilin bhet ankesa ____________________________ Prshkrim i shkurtr i ngjarjes pr t ciln bhet ankesa (prfshir datat) ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ____________________________________________________________ Shkruani emrat e atyre q kan qen t pranishm n ngjarje ose mund t sjellin fakte pr ankesn tuaj. (Shkruani adresat dhe numrat e tyre t telefonit, n qoft se i dini.) Shtoni ndonj material tjetr q vlen pr ankesn tuaj. Nnshkrimi i ankuesit (Ankesa e pafirmosur nuk sht e vlefshme.) SHTOJCA 5: PRGJIGJJA PR ANKESN Data e prgjigjes___________ Pas shqyrtimit t ankess s paraqitur nga ____________________, Komisioni i Etiks dhe i Sjelljes vendosi t jap kt prgjigje: ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ____________________________________________________________ Antart e komisionit 1.________________________________ 2.________________________________ ... SHTOJCA 6: VETVLERSIMI PERSONAL Data ________ Niveli arsimor (Kur sht arsimi baz: fillor, arsimi i mesm i ult) Ant e forta (Jo m shum se tri) Ant e dobta (Jo m shum se tri) far sht e domosdoshme t prmirsoj? (Jo m shum se tri) Kryetari i komisionit ___________________

71

Si mund ti prmirsoj? (Prpjekjet e veta dhe krkesa ndaj drejtoris) SHTOJCA 7: VETVLERSIMI I ORGANIZMAVE T SHKOLLS (emri i ekipit lndor, drejtoria, kshilli i msuesve) Data ________ Ant e forta (Jo m shum se tri) Ant e dobta (Jo m shum se tri) far jan t domosdoshme t prmirsohen? (Jo m shum se tri) Si mund t prmirsohen? (Prpjekjet e vet organizmit dhe krkesa ndaj drejtoris, kurse pr drejtorin krkesa ndaj DAR/ZA-s prkatse) SHTOJCA 8: CURRICULUM VITAE I. II. III. IV. V. VI. a) b) c) VII. VIII. Firma Data UDHZIM PR PLOTSIMIN E CURRICULUM VITAE ARSIMI Diploma (diplomat) e shkolls s lart. Licenca pas kalimit me sukses t Provimit t Shtetit. (nse i takon marrja e licencs) KUALIFIKIMI Kategoria e kualifikimit si msues dhe vlersimi (nse ka pasur vlersim). CERTIFICATA Certifikatat mund t jen marr brenda ose jasht vendit. Ndr certifikatat e marra brenda vendit, vendosen vetm ato q dshmojn marrjen e krediteve. BOTIMET Prmenden vetm botime t cilat kan t bjn me arsimin duke filluar nga 1 janar 1992. Pr do botim shkruhet emri mbiemri i bashkautorve (nse ka), titulli i botimit, institucioni botues dhe viti i botimit. Botimet ndahen n libra dhe shkrime. LIBRA Librat ndahen n: EMRI MBIEMRI DATLINDJA ARSIMI KUALIFIKIMI CERTIFICATA BOTIMET LIBRA SHKRIME REFERIME PROJEKTE PROVIMET KOMBTARE

72

- Tekste shkollore, - Tekste pr msuesit - Libra pr shtje t tjera arsimore Secila prej tyre renditet me numrat 1, 2, ... P.sh. Tekste shkollore Nuk ka Tekste pr msuesit 1) Me Agim Korabin; Teksti i nxnsit Fizika 7, Shtpia Botuese Egla, 1997 Libra pr msimdhnien 1)Strategjit e msimdhnie dhe nxnies, Shtpia Botuese Egla, 2004 Libra pr shtje t tjera arsimore 1) Braktisja e shkolls n qarkun e Shkodrs, Shtpia botuese 7 Marsi, 2010 SHKRIME Shkrimet ndahen n shkrime pr msimdhnien dhe ato pr shtje t tjera arsimore. Secila prej tyre renditet me numrat 1, 2, ... P.sh Msimdhnia 1. T msuarit m objektiva pr kapitull n lndn e fiziks, Gazeta Msuesi, 2007 shtje t tjera arsimore Nuk ka. KUMTESA Ktu prfshihen kumtesa n konferenca, simpoziume etj. t mbajtura brenda ose jasht vendit duke filluar nga ekipi lndor dhe kshilli i msuesve. Pr do referim tregohet emri mbiemri i bashkautorve (nse ka), titulli i kumtess, emri i konferencs ose simpoziumit, vendi dhe viti i mbajtjes. Secila prej tyre renditet me numrat 1, 2, ... P.sh Kumtesa n takime ndrkombtare pr arsimin 1. Prfshirja e fmijve me aftsi t kufizuara n veprimtari jashtshkollore, Konferenca Fmijt me aftsi t kufizuara, Bukuresht, botuar n revistn Education for all, 2003 Kumtesa n takime kombtare pr arsimin 1. Me Etleva Martn, Blerim Tirann, Altin Koten, Reforma e sistemit t trajnimit t msuesve n vendet n tranzicion, Konferenca Trajnimi i msuesve, Tiran, 2006 PROJEKTE Ktu prfshihen pjesmarrjet n projekte q kan t bjn vetm me aspekte t msimdhnies e nxnies. Pr secilin projekt prmendet titulli, organizmi q ka mbshtetur realizmin e projektit, viti (vitet) kur sht zhvilluar, roli n projekt. Secili prej tyre renditet me numrat 1, 2, ... P.sh. 1. Projekti Klasa miqsore me nxnsit; UNICEF, 2004-2006. Kam zhvilluar pyetsor me prindrit e nxnsve braktiss. PROVIMET KOMBTARE Administrator n provimet kombtare (matura ose lirimi) (Vitet) Hartues i testeve n provimet kombtare (matura ose lirimi) (Vitet) Vlersues i prgjigjeve t nxnsve n provimet kombtare (matura ose lirimi) (Vitet)

73

SHTOJCA 9: UDHZUESI PR KARAKTERISTIKAT E NXNSIT 1. Karakteristikat e nxnsit duhet t jen t mjaftueshme pr t prshkruar qart dhe plot personalitetin e tij, t shfaqur kryesisht n mjediset e institucionit arsimor. 2. N arsimin fillor, karakteristikat e nxnsit hartohen nga msuesi i tij. Prtej arsimit fillor, msuesi kujdestar kshillohet me msuesit e tjer t nxnsit. 3. do tipar i nxnsit prshkruhet n njrin nga tri nivelet: Niveli m i lart. (sht shum i vmendshm n msim) Niveli i mesm. ( sht i vmendshm n msim) Niveli i ult, niveli rekomandues, kshillues.(Duhet t jet m i vmendshm n msim). sht shum i prpikt, sht i prpikt, Duhet t jet m i prpikt n ardhjen n shkoll. 4. Nuk sht e detyrueshme q nj karakteristik t prmbaje t gjitha tiparet e pikave 1 dhe 2. Msuesi przgjedh disa prej tyre, q prshkruajn m mir nxnsin. 5. Secili nxns ka prirjet e veta q i shfaq n lnd t ndryshme. Msuesi duhet ti pikas ato dhe ti shnoj. 6. Te Ngjarje t veanta prfshihet si ato pozitive, p.sh, fitues n nj olimpiad ose konkurs ose gar etj. dhe ato negative, p.sh, masa disiplinore duke prmendur edhe shkakun. SHTOJCA 10
RREGULLORJA PR USHTRIMIN E VEPRIMTARIS S KSHILLIT T KOMBTAR T ARSIMIT PARAUNIVERSITAR

Shihni VKM prkatse.

SHTOJCA 11
KRITERET DHE PROCEDURAT PR PRZGJEDHJEN E ANTARVE T KSHILLIT VENDOR T ARSIMIT PARAUNIVERSITAR

Shihni aktin prkats nnligjor.

74