PRESENTASI KASUS Dermatitis Venenata

Disusun oleh: Iedwal Dwi Rahardjo 1010221048 Jhohans ah R 101022104! Moderator : dr"""""""""""# S$"KK

FK UPN FK UPN

Dipresentasikan tanggal: 0! J%li 2012

KEPANITERAAN KLINIK ILMU KULIT KELAMIN RUMA !AKIT PU!AT AN"KATAN DARAT "AT#T !#E$R#T# %AKULTA! KED#KTERAN UNIVER!ITA! PELITA ARAPAN PERI#DE & 'ULI ( )* A"U!TU! &)+& 'AKARTA &)+&

STATUS PEN&AKIT KU'IT DAN KE'A(IN DEPARTE(EN PEN&AKIT KU'IT DAN KE'A(IN RSPAD )AT*T S*E+R*T*

IDENTITA! PA!IEN Na,a Jenis Kela,in Usia Ala,a0 Pe.erjaan A1a,a - Sdr" T - 'a.i/la.i - 1! 0ah%n - Pelajar - Isla,

Tan11al $e,eri.saan II ANAMNE!I! Dia,2il dari A%0oana,nesis 0an11al """"""""""""""" 2012# ja, 10"30 4I+ Keluhan Utama: Ti,2%l 2in0i./ 2in0i. .e,erahan di len1an Keluhan Tam,ahan Rasa $anas dan $erih $ada len1an

Ri-a.at Pen.akit !ekarang: Seja. 1 2%lan S(RS $asien ,eliha0 0erda$a0 len0in1 $ada len1an .iri" Pasien ,%lai ,en adari adan a len0in1 0erse2%0 saa0 sedan1 ,en5%5i 0an1ann a" Awaln a len0in1 2er%.%ran .e5il se2esar jar%, $en0%l dan 2erwarna a1a. ,erah lal% d%a ,in11% .e,%dian ,enjadi ,e,2esar 2erwarna a1a. ,erah dan ji.a $e5ah .el%ar 5airan 2erwarna jernih dan 0erasa $edih" Pasien 2el%, $ernah ,en1ala,i .el%han se$er0i ini se2el%,n a" Dari awal $asien ,en adari 0a,$a. len0in1 $ada 0an1ann a# $asien ,en1a.% 0ida. ,e,2eri.an o2a0 a$a$%n $ada len0in1n a i0%" Pasien 2el%, $ernah 2ero2a0 .e do.0er se2el%,n a ,en1enai .el%han ini" Pasien ,erasa 0ida. n a,an den1an adan a len0in1 0erse2%0 .arena i0% ia da0an1 .e RSPAD )a0o0 Soe2ro0o %n0%. dio2a0i"

Ri-a.at Pen.akit Dahulu Tida. ada Ri-a.at Pen.akit Keluarga Tida. ada III !TATU! "ENERALI! Keadaaan %,%, Kesadaran Keadaan 1i6i 7i0al Si1n - 2ai. - 5o,$os ,en0is - 2ai. - Te.anan darah Nadi Perna;asan S%h% Ke$ala (a0a 9id%n1 Telin1a (%l%0 - 110880 ,,91 - 81 :8,eni0 - 18 :8,eni0 - a;e2ris

- nor,o5he$al# ra,2%0 hi0a,# dis0ri2%si ,era0a - .onj%n50i<a ane,is =/8/># s.lera i.0eri. =/8/> - si,e0ris# de<iasi se$0%, =/># se.re0 =/> - 2en0%. da%n 0elin1a nor,al# se.re0 =/> - ,%.osa 2i2ir dan ,%l%0 le,2a2# sianosis =/> 3

Ten11oro.an Thora: Jan0%n1 Par% A2do,en E.s0re,i0as I7

- 0ida. dila.%.an - Si,e0ris # re0ra.si =/> - +J I ? II re1%ler # ,%r,%r =/> # )allo$ =/> - SN <esi.%ler # ron.i =/8/> # whee6in1 =/> - S%$el#da0ar#+U =@> nor,al - a.ral han1a0# ede,a = / >

Kelenjar )eah +enin1- 0ida. 0era2a $e,2esaran"

!TATU! DERMAT#L#"IKU! 'o.asi E;;loresensi - Pada len1an .iri - Ta,$a. 2er5a. eri0e,a0osa 2er%.%ran $la.a0# 2er2a0as 0e1as dan dia0asn a 0erda$a0 """"" 2e2era$a $a$%l ,ilier di se.i0ar 2er5a." Fo0o .linis -

PEMERIK!AAN PENUN'AN" Tida. dila.%.an

7I

RE!UME Pasien $ria den1an inisial sdr" T 2er%,%r 1! 0ah%n da0an1 den1an .el%han adan a len0in1 $ada len1an .iri" 'en0in1 0i,2%l seja. 1 2%lan an1 lal% den1an %.%ran jar%, $en0%l an1 se,a.in la,a se,a.in ,e,2esar dan warna ,enjadi .e,erahan" Ter.adan1 len0in1 0erasa 1a0al dan $anas" Pasien 2el%, ,e,2eri.an $en1o2a0an $ada $en a.i0 ini" Pada $e,eri.saan ;isi.# s0a0%s 1eneralis dala, 2a0as nor,al" Pada s0a0%s der,a0olo1i.%s re1io len1an .iri 0erda$a0 Ta,$a. 2er5a. eri0e,a0osa 2er%.%ran $la.a0# 2er2a0as 0e1as dan dia0asn a 0erda$a0 """"" 2e2era$a $a$%l ,ilier di se.i0ar 2er5a."

7II

DIA"N#!A KER'A Der,a0i0is 7enena0a

7III

DIA"N#!I! $ANDIN" Tida. ada

IA

PEMERIK!AAN AN'URAN Tida. ada

PENATALAK!ANAAN Non/ (edi.a,en0osa B B B

Tida. ,en11ar%. lesi (enja1a hi1ieni0as 0%2%h (e,ini,alisir $a$aran den1an 5ara 0id%r den1an la,$% $ada,"

(edi.a,en0osa B B
Ko,$res NaCl 0#! D sela,a 10 ,eni0" 2/3 .ali sehari 9 dro5or0ison 5rea, 1 D

AI

PR*)N*SIS E%o ad <i0a, E%o ad ;%n50iona, E%o ad sana0iona, -2ona, - 2ona, - 2ona,

TIN'AUAN PU!TAKA DERMATITI! K#NTAK IRITAN I PENDA ULUAN Der,a0i0is .on0a. iri0an =DKI> ,er%$a.an rea.si $eradan1an noni,%nolo1i. $ada .%li0 an1 dise2a2.an oleh .on0a. den1an ;a.0or e.so1en ,a%$%n endo1en" Fa.0or e.so1en 2er%$a 2ahan/2ahan iri0an =.i,iawi# ;isi.# ,a%$%n 2iolo1i.> dan ;a.0or endo1en ,e,e1an1 $eranan $en0in1 $ada $en a.i0 ini"1 Pada 0ah%n 18!8# der,a0i0is .on0a. $er0a,a .ali di$aha,i ,e,ili.i le2ih dari sa0% ,e.anis,e# dan saa0 ini se5ara 1eneral di2a1i ,enjadi der,a0i0is .on0a. iri0an dan der,a0i0is .on0a. aler1i" Der,a0i0is .on0a. iri0an 2er2eda den1an der,a0i0is .on0a. aler1i# di,ana der,a0i0is .on0a. iri0an ,er%$a.an s%a0% res$on 2iolo1is $ada .%li0 2erdasar.an <ariasi dari s0i,%lasi e.s0ernal a0a% 2ahan $ajanan an1 ,en1ind%.si 0erjadin a in;la,asi $ada .%li0 0an$a ,e,$rod%.si an0i2odi s$esi;i."2 Der,a0i0is .on0a. iri0an le2ih 2an a. 0ida. 0erde0e.si se5ara .linis dise2a2.an .arena $en e2a2n a an1 2er,a5a,/,a5a, dan in0er<al wa.0% an0ara .on0a. den1an 2ahan iri0an ser0a ,%n5%ln a r%a, 0ida. da$a0 di$er.ira.ann a" Der,a0i0is ,%n5%l se1era se0elah $ajanan dan 0in1.a0 .e$arahann a di0en0%.an 2erdasar.an .%an0i0as# .onsen0rasi# dan la,an a 0er$ajan oleh 2ahan iri0an 0erse2%0"3 G

Penan1anan der,a0i0is .on0a. 0ida. sela,an a ,%dah .arena 2an a. dan serin1n a ;a.0or/;a.0or 0%,$an1 0indih .on0a. iri0an"4 II ETI#L#"I Der,a0i0is .on0a. iri0an adalah $en a.i0 ,%l0i;a.0or di,ana ;a.0or e.so1en =iri0an dan lin1.%n1an> dan ;a.0or endo1en san1a0 2er$eran"1#2#3 Faktor Eksogen Selain den1an asa, dan 2asa .%a0# 0ida. ,%n1.in %n0%. ,e,$redi.si $o0ensial iri0an se2%ah 2ahan .i,ia 2erdasar.an s0r%.0%r ,ole.%ln a" Po0ensial iri0an 2en0%. sen awa ,%n1.in le2ih s%li0 %n0%. di$redi.si" Fa.0or/;a.0or an1 di,a.s%d.an 0er,as%. - =1> Si;a0 .i,ia 2ahan iri0an- $9# .ondisi ;isi.# .onsen0rasi# %.%ran ,ole.%l# j%,lah# $olarisasi# ionisasi# 2ahan dasar# .elar%0an B =2> Si;a0 dari $ajanan- j%,lah# .onsen0rasi# la,an a $ajanan dan jenis .on0a.# $ajanan seren0a. den1an 2ahan iri0an lain dan jara.n a se0elah $ajanan se2el%,n a B =3> Fa.0or lin1.%n1an- lo.alisasi 0%2%h an1 0er$ajan dan s%h%# dan ;a.0or ,e.ani. se$er0i 0e.anan# 1ese.an a0a% 1oresan" Kele,2a$an lin1.%nan an1 rendah dan s%h% din1in ,en%r%n.an .adar air $ada s0ra0%, .orne%, an1 ,en e2a2.an .%li0 le2ih ren0an $ada 2ahn iri0an"1 Faktor Endogen a Fa.0or 1ene0i. Ada hi$o0esa an1 ,en1%n1.a$.an 2ahwa .e,a,$%an indi<id% %n0%. ,en1el%ar.an radi.al 2e2as# %n0%. ,en1%2ah le<el en6 , an0io.sidan# dan .e,a,$%an %n0%. ,e,2en0%. $erlind%n1an heat shock $ro0ein se,%an a di2awah .on0rol 1ene0i." Fa.0or 0erse2%0 j%1a ,enen0%.an .e2era1a,an res$on 0%2%h 0erhada$ 2ahan/2ahan i0i0an" Selain i0%# $redis$osisi 1ene0i. 0erhada$ .eren0anan 2ahan iri0an 2er2eda %n0%. se0ia$ 2ahan iri0an" 1 Pada $eneli0ian# diduga bahwa faktor genetik mungkin mempengaruhi kerentanan terhadap bahan iritan. TNF- polimorfis telah dinyatakan sebagai marker untuk kerentanan terhadap kontak iritan.3 an1 ,e,i5% se0ia$ .as%s der,a0i0is" Pen5e1ahan 2ahan/2ahan iri0asi .%li0 adalah s0ra0e1i 0era$i an1 %0a,a $ada der,a0i0is

Jenis Kela,in )a,2aran .lini. der,a0i0is .on0a. iri0an $alin1 2an a. $ada 0an1an# dan wani0a dila$or.an $alin1 2an a. dari se,%a $asien" Dari h%2%n1an an0ara jenis .ela,in den1an den1an .eren0anan .%li0# wani0a le2ih 2an a. 0er$ajan oleh 2ahan iri0an# .erja 2asah dan le2ih s%.a $erawa0an dari$ada la.i/la.i" Tida. ada $e,2edaan jenis .ela,in di0e0a$.an 2erdasar.an $eneli0ian"1#3 U,%r Ana./ana. di2awah 8 0ah%n le2ih ,%da ,en era$ rea.si/rea.si 2ahan/2ahan .i,ia dan 2ahan iri0an lewa0 .%li0" +an a. s0%di an1 ,en%nj%..an 2ahwa 0ida. ada .e5%ri1aan $ada $enin1.a0an $er0ahanan .%li0 den1an ,enin1.a0n a %,%r" Da0a $en1ar%h %,%r $ada $er5o2aan iri0asi .%li0 san1a0 2erlawanan" Iri0asi .%li0 an1 .eliha0an =eri0e,a> ,en%r%n $ada oran1 0%a se,en0ara iri0asi .%li0 an1 0ida. .eliha0an =.er%sa.an $er0ahanan> ,enin1.a0 $ada oran1 ,%da"1 Rea.si 0erhada$ 2e2era$a 2ahan iri0an 2er.%ran1 $ada %sia lanj%0" Terda$a0 $en%r%nan res$on in;la,asi dan TE4'# di,ana ,en%nj%..an $en%r%nan $o0ensial $ene0rasi $er.%0ane%s"1#3 S%.% Tida. ada $eneli0ian an1 ,en1a0a.an 2ahwa jenis .%li0 ,e,$en1ar%hi 2er.e,2an1n a der,a0i0is .on0a. iri0an se5ara si1ni;i.an" Karena eri0e,a s%li0 dia,a0i $ada .%li0 1ela$# $eneli0ian 0er2ar% ,en11%na.an eri0e,a se2a1ai sa0%/sa0%n a $ara,e0er %n0%. ,en1%.%r iri0asi an1 ,%n1.in s%dah sa,$ai $ada .esalahan in0er$re0asi 2ahwa .%li0 hi0a, le2ih resis0en 0erhada$ 2ahan iri0an dari$ada .%li0 $%0ih"3 'o.asi .%li0 Ada $er2edaan sisi .%li0 an1 si1ni;i.an dala, hal ;%n1si $er0ahanan# sehin11a .%li0 wajah# leher# s.ro0%,# dan 2a1ian dorsal 0an1an le2ih ren0an 0erhada$ der,a0i0is .on0a. iri0an" Tela$a. 0an1an dan .a.i ji.a di2andin1.an le2ih resis0en"3 %n0%. der,a0i0is .on0a. iri0an an1

PAT#"ENE!I! Kelainan .%li0 0i,2%l a.i2a0 .er%sa.an sel an1 dise2a2.an oleh 2ahan iri0an ,elal%i .erja .i,iawi a0a% ;isis" Ada e,$a0 ,e.anis,e an1 dih%2%n1.an den1an der,a0i0is .on0a. iri0an# ai0%-3 9ilan1n a s%2s0ansi da a i.a0 air dan le,a. $er,%.aan 1 2 3 Jejas $ada ,e,2ran sel Dena0%rasi .era0in e$ider,is E;e. si0o0o.si. lan1s%n1

)a,2ar 1 - /a0d1 ,e.anis,e i,%nolo1is 0erjadin a der,a0i0is .on0a. iri0an =DKI>" /a1 2ahan iri0an ;isi. dan .i,ia ,e,i5% $ele$asan si0o.in dan ,edia0or in;la,asi lainn a an1 dise2%0 sin al 2aha a" /,1 sel e$ider,is dan der,is ,eres$on sin al 2aha a 0erse2%0" /21 se0elah i0%# si0o.in in;la,asi di.el%ar.an dari sel residen dan sel in;la,asi an1 s%dah 0erin;il0rasi" Si0o.in %0a,a $ada $roses ini adalah CAC' 8 =2en0%. an1 di.elan adalah I'/8> /d1 se2a1ai a.i2a0n a# dari $rod%.si si0o.in in;la,asi# 2an a. sel in;la,asi 0er,as%. ne%0ro;il diseran1 dan di2awa $en1ar%h $i5%an in;la,asi ,en1el%ar.an ,edia0or in;la,asi" 9asiln a da$a0 diliha0 se5ara .linis $ada DKI" Di.%0i$ dari .e$%s0a.aan I4J

Pada res$on iri0an# 0erda$a0 .o,$onen ,en er%$ai res$on i,%nolo1is

an1

da$a0 dide,ons0rasi.an den1an jelas# di,ana hal 0erse2%0 di0andai oleh $ele$asan ,edia0or radan1# .h%s%sn a si0o.in dari sel .%li0 an1 non/i,%n =.era0inosi0> an1 ,enda$a0 ran1san1an .i,ia" Proses ini 0ida.lah ,e,2%0%h.an sensi0asi se2el%,n a" Ker%sa.an sawar .%li0 menyebabkan pelepasan sitokin-sitokin seperti Interleukin-1 (IL-1 ! IL-1"! tumor ne#rosis fa#tor- (TNF- . $ada dermatitis kontak iritan! diamati peningkatan TNF- hingga sepuluh kali lipat dan granulocyte-macrophage colony-stimulating factor =)(/CSF> dan IL-% hingga tiga kali lipat. TNF- adalah salah satu sitokin utama yang berperan dalam dermatitis iritan! yang menyebabkan peningkatan ekspresi Major Histocompatibility Complex =(9C> .elas II dan in0ra5ell%ler adhesin ,ole5%l/I $ada .era0inosi0"1#4#F Pada der,a0i0is .on0a. iri0an a.%0# ,e.anis,e i,%nolo1isn a ,iri$ den1an der,a0i0is .on0al aler1i a.%0" Na,%n# $er2edaan an1 ,endasar dari .ed%an a adalah .e0erli2a0an dari s$esisi; sel/T $ada der,a0i0is .on0a. aler1i a.%0" Ren0e0an .ejadian 0erse2%0 ,eni,2%l.an $eradan1an .lasi. di 0e,$a0 0erjadin a .on0a. di.%li0 2er%$a eri0e,a# ede,a# $anas# dan n eri 2ila iri0an .%a0" Ada d%a jenis 2ahan iri0an ai0% iri0an .%a0 dan iri0an le,ah" Iri0an .%a0 a.an ,en e2a2.an .elainan .%li0 $ada $ajanan $er0a,a $ada ha,$ir se,%a oran1# sedan1.an iri0an le,ah a.an ,eni,2%l.an .elainan .%li0 se0elah 2er%lan1 .ali .on0a.# di,%lai den1an .er%sa.an s0ra0%, .orne%, oleh .arena de$ilasi an1 ,en e2a2.an desi.asi dan .ehilan1an ;%n1si sawarn a# sehin11a ,e,$er,%dah .er%sa.an sel di 2awahn a oleh iri0an"4 V3 "AM$ARAN KLINI! Der,a0i0is .on0a. iri0an di2a1i 0er1an0%n1 si;a0 iri0an" Iri0an .%a0 ,e,2eri.an 1ejala a.%0# sedan1 iri0an le,ah ,e,2eri 1ejala .ronis" Selain i0% j%1a 2an a. hal an1 ,e,$en1ar%hi se2a1ai,ana ,enjadi se$%l%h ,a5a,# ai0%1 Dermatitis Kontak Iritan Akut Pada DKI# .%li0 0erasa $edih a0a% $anas# eri0e,a# <esi.el a0a% 2%lla" '%as .elainan a se2a0as daerah an1 0er.ena dan 2er2a0as 0e1as"1#3#H Pada 2e2era$a indi<id%# 1ejala s%2 e.0i; =rasa 0er2a.ar# rasa 0ersen1a0> ,%n1.in han a sa0%/ sa0%n a ,ani;es0asi" Rasa sa.i0 da$a0 0erjadi dala, 2e2era$a de0i. dari an1 dise2%0.an se2el%,n a"G +erdasar.an $en e2a2 0erse2%0 dan $en1ar%h ;a.0or 0erse2%0# der,a0i0is .on0a. iri0an di2a1i

10

$ajanan" S$e.0r%, $er%2ahan .%li0 2er%$a eri0,a hin11a <esi.el dan 2ahan $ajanan 2ahan an1 da$a0 ,e,2a.ar .%li0 da$a0 ,en e2a2.an ne.rosis" 1#G Se5ara .lasi.# $e,2en0%.an der,a0i0is a.%0 2iasan a se,2%h se1era se0elah $ajanan# den1an as%,si 0ida. ada $ajanan %lan1 ? hal ini di.enal se2a1ai Kde5res5endo $heno,enonL" Pada 2e2era$a .as%s 0ida. 2iasa# der,a0i0is .on0a. iri0an da$a0 0i,2%l 2e2era$a 2%lan se0elah $ajanan# dii.%0i den1an resol%si len1.a$"2 +en0%. DKI A.%0 serin1.ali ,en er%$ai l%.a 2a.ar a.i2a0 2ahan .i,ia# 2%lla 2esar a0a% le$%han" DKI ini jaran1 0i,2%l den1an 1a,2aran e.se,a0o%sa an1 serin1 0i,2%l $ada der,a0i0is .on0a."3#H

)a,2ar 2 - DKI a.%0 a.i2a0 $en11%naan $elar%0 ind%s0ri" Di.%0i$ dari .e$%s0a.aan IHJ

Dermatitis Kontak Iritan Lam,at /Delayed ICD1 Pada der,a0i0is .on0a. iri0an a.%0 la,2a0# 1ejala o2 e.0i; 0ida. ,%n5%l hin11a 8/24 ja, a0a% le2ih se0elah $ajanan" 1#G#H Se2ali.n a# 1a,2aran .lini.n a ,iri$ den1an der,a0i0is .on0a. iri0an a.%0" Con0ohn a adalah der,a0i0is an1 dise2a2.an oleh seran11a an1 0er2an1 $ada ,ala, hari =dermatitis venenata># di,ana 1ejalan a ,%n5%l .eeso.an harin a# $ada awaln a 2er%$a eri0e,a an1 .e,%dian da$a0 ,enjadi <esi.el a0a% 2ah.an ne.rosis"G Der,a0i0is 7enena0a serin1 di.enal den1an se2%0an To, Ca0" Der,a0i0is 7enena0a ,er%$a.an 1a,2aran s$esi;i.# dise2a2.an oleh 11

se.re08de2ris seran11a 0er%0a,a dari 1en%s Paeder%s# ser0a 1e0ah 0%,2%han den1an 2en0%. lesi linier" K%li0 0er2a.ar" 8#! Fase ,erah# ,ele$%h# dan 0er as a $anas ini 2ias an a 2erlan1s %n1 1/3 hari" +ila les i in i di1ar%.# ,a.a l es i ini da$a0 ,en e2ar dan ,el%as" Inilah ,en1a$a $en a.i0 ini serin1 disan1.a se2a1ai $en a.i0 in;e.si" +ila $en a.i0 ini s%dah ,ende.a0i se,2%h# ,a.a .%li0 a.an 2erwarna 5o.la0# dan ,eni,2%l.an 2e.as se$er0i l%.a 2a.ar dan her$es" Kelenjar 9e,ol ,$ha $ada Paedr%s ini ,en1and%n1 Paederine an1 a.an ,en1enai .%li0 a$a2ila seran11a ini re,%. a.i2a0 re;le.s ,en in1.ir.an seran11a ini" 8 P aederine ini da$a0 ,e ,i5% e$ider ,al ne5ros is dan a5an0ho lis s s ehin11a 0 i,2%l der,a0 i0is " Seran11a ini se2enarn a 0ida. ,en en1a0 dan 0ida. ,en11i1i0# a$a2ila seran11a 0erse2%0 0ida. re,%.# ,a.a Paederine an1 0ersi,$an dala, he,ol ,$ha an1 2an a. 2era.0i<i0as di l%ar 0ida. 2er2aha a 2a1i ,an%sia" Pasien 1e0ah 0%,2%h/0%,2%han" )ejala dari Der,a0i0is 7enena0a adalah MTida. ada 1ejala $rodor,al =les%# le,as# na;s% ,a.an ,en%r%n>" M'esi ,%n5%l 0i2a/0i2a di $a1i hari" M'esi 2er2en0%. 1aris linear dan 2erwarna ,erah" M'esi han a $ada 0e,$a0 an1 0ida 0er0%0%$ $a.aian" MTid%r den1an la,$% ,en ala" MKKissin1 e;;e50L a0a% K.issin1 lesionL# .%li0 a0a% 0er.ena lesi a.an 2er%2ah ,enjadi lesi 2ar%" 8 Dermatitis Kontak Iritan Kronis /DKI Kumulati41 J%1a dise2%0 der,a0i0is .on0a. iri0an .%,%la0i;" Dise2a2.an oleh iri0an le,ah =se$er0i air# sa2%n# de0er1en# dll> den1an $ajanan an1 2er%lan1/%lan1# 2iasan a le2ih serin1 0er.ena $ada 0an1an" 1#G#H Kelainan .%li0 2ar% ,%n5%l 12 an1 0er0e,$el an1 0er.ena $en a.i0 ini a.an ,enjadi ,erah dan ,ele$%h# diser0ai rasa $anas se$er0i

r%an1an ,e,%n1.in.an le2ih serin1 den1an se.re08de2ris seran11a a0a%$%n

se0elah 2e2era$a hari# ,in11%# 2%lan# 2ah.an 0ah%n" Sehin11a wa.0% dan ren0e0an $ajanan ,er%$a.an ;a.0or an1 $alin1 $en0in1" Der,a0i0is .on0a. iri0an .ronis ini ,er%$a.an der,a0i0is .on0a. iri0an an1 $alin1 serin1 di0e,%.an" )ejala 2er%$a .%li0 .erin1# eri0e,a# s.%a,a# dan la,2a0 la%n a.an ,enjadi hi$er.er0osis dan da$a0 0er2en0%. ;is%ra ji.a .on0a. 0er%s 2erlan1s%n1"1#G

)a,2ar 3 - DKI .ronis a.i2a0 e;e. .orosi; dari se,en Di.%0i$ dari .e$%s0a.aan IHJ

Dis0ir2%si $en a.i0 ini 2iasan a $ada 0an1an" Pada der,a0i0is .on0a. iri0an .%,%la0i;# 2iasan a di,%lai dari sela jari 0an1an dan .e,%dian ,en e2ar .e 2a1ian dorsal dan 0ela$a. 0an1an" Pada i2% r%,ah 0an11a# 2iasan a di,%lai dari %j%n1 jari =$%l$i0is>"H DKI .%,%la0i; serin1 2erh%2%n1an den1an $e.erjaan# oleh .arena i0% le2ih 2an a. di0e,%.an $ada 0an1an di2andin1.an den1an 2a1ian lain dari 0%2%h =5on0ohn a- 0%.an1 5%5i# .%li 2an1%nan# ,on0ir 2en1.el# j%r% ,asa.# 0%.an1 .e2%n# $ena0a ra,2%0>"G Reaksi Iritan Se5ara .linis ,en%nj%..an rea.si a.%0 ,ono,or;i. an1 da$a0 2er%$a s.%a,a# eri0e,a# <esi.el# $%s0%l# ser0a erosi# dan 2iasan a 0erlo.alisasi di dors%, dari 0an1an dan jari" +iasan a hal ini 0erjadi $ada oran1 an1 0er$ajan den1an $e.erjaan 2asah" Rea.si iri0asi da$a0 se,2%h# ,eni,2%l.an $ene2alan .%li0 a0a% da$a0 ,enjadi DKI .%,%la0i;"1#G#H

13

)a,2ar 4 - Rea.si Iri0an" Di.%0i$ dari .e$%s0a.aan IHJ

Reaksi Traumatik /DKI Traumatik1 Rea.si 0ra%,a0i. da$a0 0er2en0%. se0elah 0a%,a a.%0 $ada .%li0 se$er0i $anas a0a% laserasi" +iasan a 0erjadi $ada 0an1an dan $en e,2%han se.i0ar G ,in11% a0a% le2ih la,a"1#G Pada $roses $en e,2%han# a.an 0erjadi eri0e,a# s.%a,a# $a$%l dan <esi.el" Se5ara .lini. 1ejala ,iri$ den1an der,a0i0is n%,%lar"1#2

Dermatitis Kontak Iritan Noneritematous J%1a dise2%0 rea.si s%2eri0e,a0o%s" Pada 0in1.a0 awal dari iri0asi .%li0# .er%sa.an .%li0 0erjadi 0an$a adan a in;la,asi# na,%n $er%2ahan .%li0 0erliha0 se5ara his0olo1i"1#2 )ejala %,%, an1 dirasa.an $enderi0a adalah rasa 0er2a.ar# 1a0al# a0a% rasa 0ersen1a0" Iri0asi s%2eri0e,a0o%s ini dih%2%n1.an den1an $en11%naan $rod%. den1an j%,lah s%r;a.0an s%2.linis>"G an1 0in11i"1 Pen a.i0 ini di0andai den1an $er%2ahan sawar s0ra0%, .orne%, 0an$a 0anda .linis =DKI

Dermatitis Kontak Iritan !u,.ekti4 /Sensory ICD) Kelainan .%li0 0ida. 0erliha0# na,%n $enderi0a ,en1el%h 1a0al# rasa 0ersen1a0# rasa 0er2a.ar# 2e2era$a ,eni0 se0elah 0er$ajan den1an iri0an" +iasan a 0erjadi di daerah wajah# .e$ala dan leher" Asa, la.0a0 2iasan a ,enjadi iri0an an1 $alin1 serin1 ,en e2a2.an $en a.i0 ini"1#2#G

Dermatitis Kontak Iritan "esekan /Friction ICD1 14

Terjadi iri0asi ,e.anis an1 ,er%$a.an hasil dari ,i.ro0ra%,a a0a% 1ese.an an1 2er%lan1"1#2 DKI )ese.an 2er.e,2an1 dari res$on $ada 1ese.an an1 le,ah# di,ana se5ara .linis da$a0 2er%$a eri0e,a# s.%a,a# ;is%ra# dan 1a0al $ada daerah an1 0er.ena 1ese.an"2 DKI )ese.an da$a0 han a ,en1enai 0ela$a. 0an1an dan serin1.ali 0erliha0 ,en er%$ai $soriasis den1an $la.a0 ,erah ,ene2al dan 2ersisi.# 0e0a$i 0ida. 1a0al" Se5ara .linis# DKI )ese.an da$a0 han a ,en1enai $in11iran/$in11iran dan %j%n1 je,ari 0er1an0%n1 oleh 0e.anan ,e.ani. an1 0erjadi"!

)a,2ar F - DKI )ese.an" Di.%0i$ dari .e$%s0a.aan I!J

Dermatitis Kontak Iritan Aknei4orm Dise2%0 j%1a rea.si $%s0%lar a0a% rea.si a.nei;or," +iasan a diliha0 se0elah $ajanan o.%$asional# se$er0i oli# ,e0al# halo1en# ser0a se0elah $en11%naan 2e2era$a .os,e0i." Rea.si ini ,e,ili.i lesi $%s0%lar an1 s0eril dan 0ransien# dan da$a0 2er.e,2an1 2e2era$a hari se0elah $ajanan" Ti$e ini da$a0 diliha0 $ada $asien der,a0i0is a0o$ se2oroi."1#2 ,a%$%n $asien der,a0i0is

1F

)a,2ar G- DKI A.nei;or," Di.%0i$ dari .e$%s0a.aan I!J

Dermatitis Asteatotik +iasan a 0erjadi $ada $asien/$asien %sia lanj%0 an1 serin1 ,andi 0an$a ,en11%na.an $ele,2a2 $ada .%li0" )a0al an1 he2a0# .%li0 .erin1# dan s.%a,a i.h0iosi;or, ,er%$a.an 1a,2aran .lini. dari rea.si ini"1#2#!

)a,2ar H- DKI As0ea0o0i." Di.%0i$ dari .e$%s0a.aan I!J

7I

DIA"N#!I! Dia1nosis der,a0i0is .on0a. iri0an didasar.an a0as ana,nesis an1 5er,a0 dan

$en1a,a0an 1a,2aran .linis an1 a.%ra0" DKI a.%0 le2ih ,%dah di.e0ah%i .arena ,%n5%ln a le2ih 5e$a0 sehin11a $enderi0a le2ih ,%dah ,en1in1a0 $en e2a2 0erjadin a" DKI .ronis 0i,2%l la,2a0 ser0a ,e,$%n ai 1a,2aran .linis an1 l%as# sehin11a .adan1 s%li0 di2eda.an den1an DKA" Selain ana,nesis# j%1a $erl% dila.%.an 2e2era$a $e,eri.saan %n0%. le2ih ,e,as0i.an dia1nosis DKI"G

Anamnesis Ana,nesis an1 de0ail san1a0 di2%0%h.an .arena dia1nosis dari DKI 0er1an0%n1 $ada ana,nesis ,en1enai $ajanan an1 ,en1enai $asien" Ana,nesis an1 da$a0 ,end%.%n1 $ene1a.an dia1nosis DKI =1ejala s%2 e.0i;> adalah-10 1G

Pasien ,en1.lain adan a $ajanan an1 ,en e2a2.an iri0asi .%0ane%s / *nse0 dari 1ejala 0erjadi dala, 2e2era$a ,eni0 sa,$ai ja, %n0%. DKI a.%0" DKI la,2a0 di.ara.0eris0i..an oleh 5a%sa $ajanann a# se$er0i 2en6al.oni%, .lorida / =2iasan a 0erda$a0 $ada 5airan disin;e.0an># di,ana rea.si in;la,asin a 0erjadi 8/24 ja, se0elah $ajanan" *nse0 dari 1ejala dan 0anda da$a0 0er0%nda hin11a 2er,in11%/,in11% ada DKI .%,%la0i; =DKI Kronis>" DKI .%,%la0i; 0erjadi a.i2a0 $ajanan 2er%lan1 dari s%a0% 2ahan iri0an an1 ,er%sa. .%li0" / Penderi0a ,erasa.an sa.i0# rasa 0er2a.ar# rasa 0ersen1a0# dan rasa 0ida. n a,an a.i2a0 $r%ri0%s an1 0erjadi" + Pemeriksaan %isik (en%r%0 Rie0s5hel dan Flowler# .ri0eria di1nosis $ri,er %n0%. DKI se2a1ai 2eri.%0- 10 (a.%la eri0e,a# hi$er.era0osis# a0a% ;is%ra $redo,inan se0elah 0er2en0%. <esi.el / / / C Ta,$a.an .%li0 2erla$is# .erin1# a0a% ,ele$%h +en0%. sir.%,s.ri$ 0aja, $ada .%li0 Rasa 0e2al di .%li0 an1 0er.ena $ajanan Pemeriksaan Penun5ang3 Tida. ada $e,eri.saan s$esi;i. %n0%. ,edia1nosis der,a0i0is .on0a. iri0an" R%a, .%li0 2iasan a se,2%h se0elah 2ahan iri0an dihilan1.an" Terda$a0 2e2era$a 0es an1 da$a0 ,e,2eri.an indi.asi dari s%2s0ansi an1 2er$o0ensi ,en e2a2.an DKI" Tida. ada s$esi;i. 0es an1 da$a0 ,e,$erliha0.an e;e. an1 dida$a0.an dari se0ia$ $asien ji.a 0er.ena den1an 2ahan iri0an" Der,a0i0is .on0a. iri0an dala, 2e2era$a .as%s# 2iasan a ,er%$a.an hasil dari e;e. 2er2a1ai iri0ans"!#10 Pa05h Tes0 Pa05h 0es0 di1%na.an %n0%. ,enien0%.an s%2s0ansi an1 ,en e2a2.an .on0a. der,a0i0is dan di1%na.an %n0%. ,endia1nosis DKA" Konsen0rasi an1 di1%na.an har%s 0e$a0" Ji.a 0erlal% sedi.i0# da$a0 ,e,2eri.an hasil ne1a0i; $als% oleh .arena 0ida. adan a rea.si" Dan ji.a 0erlal% 0in11i da$a0 0erin0er$re0asi se2a1ai aler1i =$osi0i; $als%>" Pa05h 0es dile$as se0elah 48 ja,# hasiln a diliha0 dan rea.si $osi0i; di5a0a0" Un0%. $e,eri.saan le2ih lanj%0# dan .e,a2ali dila.%.an $e,eri.saan $ada 48 ja, 2eri.%0n a" Ji.a hasiln a 1H

dida$a0.an r%a, .%li0 an1 ,e,2ai.# ,a.a da$a0 didia1nosis se2a1ai DKI#1#H Pe,eri.saan $a05h 0es di1%na.an %n0%. $asien .ronis# den1an der,a0i0is .on0a. an1 re.%ren" K%l0%r +a.0eri K%l0%r 2a.0eri da$a0 dila.%.an $ada .as%s/.as%s .o,$li.asi in;e.si se.%nder 2a.0eri"! 7II PENATALAK!ANAAN Pena0ala.sanaan dari der,a0i0is .on0a. iri0an da$a0 dila.%.an den1an ,ela.%.an den1an ,e,$ro0e.si a0a% ,en1hinda.an .%li0 dari 2ahan iri0an" Selain i0%# $rinsi$ $en1o2a0an $en a.i0 ini adalah den1an ,en1hindari 2ahan iri0an# ,ela.%.an $ro0e.si =se$er0i $en11%naan sar%n1 0an1an># dan ,ela.%.an s%2s0i0%si dala, hal ini# ,en11an0i 2ahan/2ahan iri0an den1an 2ahan lain"1#4#F#G#! Selain i0%# 2e2era$a s0ra0e1i $en1o2a0an an1 da$a0 dila.%.an $ada $enderi0a der,a0i0is .on0a. iri0an adalah se2a1ai 2eri.%01 Ko,$res din1in den1an +%rrowNs solution Ko,$res din1in dila.%.an %n0%. ,en1%ran1i $e,2en0%.an <esi.el dan ,e,2an0% ,en1%ran1i $er0%,2%han 2a.0eri"F#1H Ko,$res ini di1an0i se0ia$ 2/3 ja,"F Kor0i.os0eroid 0o$i.al Un0%. ,en1a0asi $eradan1an da$a0 di 2eri.an .or0i.os0eroid 0o$i.al# ,isaln a hidro.or0ison a0a% %n0%. .elainan .or0i.os0eroid dosis an1 le2ih .%a0"G 2 An0i2io0i. dan an0ihis0a,in Ke0i.a $er0ahanan .%li0 r%sa.# hal 0erse2%0 2er$o0ensial %n0%. 0erjadin a in;e.si se.%nder oleh 2a.0eri" Per%2ahan $9 .%li0 dan ,e.anis,e an0i,i.ro2a an1 0elah di,ili.i .%li0# ,%n1.in ,e,ili.i $eranan an1 $en0in1 dala, e<ol%si# $ersis0en# dan resol%si dari der,a0i0is a.i2a0 iri0an# 0a$i hal ini ,asih di$elajari" Se5ara .linis# in;e.si dio2a0i den1an ,en11%na.an an0i2io0i. oral %n0%. ,en5e1ah $er.e,2an1an sel%li0 dan %n0%. ,e,$er5e$a0 $en e,2%han" Se5ara 2ersa,aan# 1l%.o.or0i.oid 0o$i.al# e,olien# dan an0ise$0i. j%1a di1%na.an" Sedan1.an an0ihis0a,in ,%n1.in da$a0 ,en1%ran1i $r%ri0%s an1 dise2a2.an oleh der,a0i0is a.i2a0 iri0an" Terda$a0 $er5o2aan .linis se5ara a5a. ,en1enai e;isiensi 18 an1 .ronis da$a0 diawali den1an

an0ihis0a,in %n0%. der,a0i0is .on0a. iri0an# dan se5ara .linis an0ihis0a,in 2iasan a direse$.an %n0%. ,en1o2a0i 2e2era$a 1ejala si,$0o,a0is"F 7III PR#"N#!I! Pro1nosisn a .%ran1 2ai. ji.a 2ahan iri0an $en e2a2 der,a0i0is 0erse2%0 0ida. da$a0 disin1.ir.an den1an se,$%rna" Keadaan ini serin1 0erjadi $ada DKI .ronis an1 $en e2a2n a ,%l0i;a.0or"1#G

DA%TAR PU!TAKA 1 4ol;; K# 'owel A)# S0e$hen IK# +ar2ara A)# A, SP# Da<id J'# edi0ors" Fi06$a0ri5.Ns Der,a0olo1 in 1eneral ,edi5ine" H0h ed" New &or.- (5)raw ? 9illB 2008"$"3!G/401" 1!

Chew A' and 9oward I(# edi0ors" Ten )eno0 $es *; Irri0an0 Con0a50 Der,a0i0is" In- Chew A' and 9oward I(# edi0ors" Irri0an0 Der,a0i0is" )er,an S$rin1er/7erla1 +erlin 9eidel2er1B 200G"$"F/8

+%di,%lja# Unandar" Der,a0o;i0osis" In- Dj%anda A# (o5h0ar 9# Aisah S# edi0ors" Il,% Pen a.i0 K%li0 Dan Kela,in" Ja.ar0a- Fa.%l0as Kedo.0eran Uni<ersi0as IndonesiaB 2008"$"!2/3

4 F G

+%:0on# Pa%l K" A+C *; Der,a0olo1 2003"$"1!/21

40h ed" 'ondon- +(J +oo.sB

)raw.rodjer# Da<id J" Der,a0olo1 an Ill%s0ra0ed Colo%r Te:0 Third Edi0" +ri0ish- Cr%r5hill 'i<in1s0one"2002"$"30/1 'e<in C# +asihir SJ# and (ai2a5h 9I# edi0ors" Trea0,en0 *; Irri0an0 Con0a50 Der,a0i0is" In- - Chew A' and 9oward I(# edi0ors" Irri0an0 Der,a0i0is" )er,an S$rin1er/7erla1 +erlin 9eidel2er1B 200G"$"4G1/F

H 8

4il.inson S(# and +e5. (9" Roo.Ns Te:02oo. *; Der,a0olo1 A%s0ralia- +la5.well P%2lishin1" 2004"5ha$0er 1!"

H0h ed"

S5hn%5h A and +eri0 CC# edi0ors" )ene0i5s And Indi<id%al Predis$o0i0ions in Con0a50 Der,a0i0is" In- Johansen JD# Pe0er JF# Jean P'# edi0ors" Con0a50 Der,a0i0is F0h ed" New &or.- S$rin1er" 2011"$"28/30

S%larsi0o# S"A dan S%ria Dj%anda# edi0ors" Der,a0i0is" In- Dj%anda A# (o5h0ar 9# Aisah S# edi0ors" Il,% Pen a.i0 K%li0 Dan Kela,in" Ja.ar0a- Fa.%l0as Kedo.0eran Uni<ersi0as IndonesiaB 2008"$"130/33"

10

9o1an D J" Con0a50 Der,a0i0is# Irri0an0" I*nlineJ 200! I5i0ed 2011 Jan%ar 8JI4 s5reensJ" A<aila2le ;ro,- UR'- h00$-88e,edi5ine",eds5a$e8 ar0i5le8104!3F2/ o<er<iew"h0,

20