31. Gaius Carbo tribunus plebis vim fricano attulisse existimatus est.
Infinitivo en construccin personal / Se cree que el tribuno de la plebe Cayo Carbn hizo violencia a Africano.
3!. "aec #cipio cum dixisset$ %. &urium repente venientem aspexit eum'ue salutavit.
Cum "co. (art. Concertado/ Habiendo Escipn dicho esto vio a !. "urio que ven#a de repente y lo salud.
30. Caesar eo die milites tabernacula statuere passus non est . Caesar eo die tabernacula statui passus non est.
1os e*emplos- Infinitivos no concertados- C,sar no consinti que en aquel d#a los soldados montararan las tiendas . C,asr no consinti que en aquel d#a las tiendas fueran montadas.
32. Consul 3omanos captivum vincire et necare vetuit. Consul captivum vinciri et necari vetuit.
Infinitivos concertados. Infinitivos no concertados- El cnsul prohibi que los romanos ataran y mataran al cautivo . El cnsul vet que el cautivo fuera atado y muerto.
34. 1ux vetuit milites lon,ius discedere. 1ux interdixit ne milites lon,ius discederent.
Infinitivo no concertado. #ubordinada sustantiva$ introducida por /ne/- El 'eneral prohibi que sus soldados se ale/aran m)s.
+0. (rudentissima civitas theniensium$ dum ea rerum potita est$ fuisse traditur.
Infinitivo en construccin personal. #ubordinada temporal /dum/. !a tradicin dice que la ciudad de Atenas mientras tuvo el poder fue muy prudente. * - Se cuenta que 0 fue +.
10
Inf.con #u* en c. / 6o creo que esto deba ser concedido 5 &rase t;pica cuando se recha<a el ar,umento del inerlocutor8
11
11. :t litteras recipio$ valde ,audeo. 1!. Caveamus ut omnia parata sint.
Aemporal / Cuando recibo una carta me ale'ro mucho.
!1. Aantus fuit ardor animorum ut motum terrae nemo pu,nantium senserit.
Consecutiva 5tantusButCsub*.8 / !a #ntensidad *ardor+ de los )nimos fue tal que nadie sinti el terremoto.
!4. 7ullus liber est tam malus ut non ali'ua parte prosit.
Consecutiva 5tamDutC #ub*.8 / 6in':n libro es tan malo que no sea :til en al'una parte.
30. nimalia 'uaedam$ ne inveniri possint$ vesti,ia sua circum ipsum cubile confundunt.
1!
&inal / 7@6 'ue no / para 'ue no- / Ciertos animales emborronan sus huellas alrededor de su cubil para que no puedan ser encontrados.
31. >estiae pro suo partu ita propu,nant$ ut vulnera excipiant et nullos ictus reformident.
Consecutiva 5itaDutC #ub*.8 / !os animales luchan por sus cr#as * y lle'an +hasta *a+ recibir heridas y *a+ soportar * - no temer+ cualquier 'olpe.
3!. 7ulla aer tam inmobilis est$ ut non in ali'ua sit a,itatione.
Consecutiva 5tamDutC #ub*.8 / 6in'una atmsfera est) tan inmvil que no est, en cierto movimiento.
3+. Aotae res rusticae eius modi sunt ut eas non ratio ne'ue labor$ sed res incertissimae$ venti tempestates'ue$ moderentur.
Consecutiva 5eius modiDutC #ub*.8 / !as actividades a'rarias son todas de una naturaleza tal que no las 'obierna nin':n criterio ni traba/o sino los vientos y las tormentas unas fuerzas totalmente impredecibles. 5Etraduccin al,o libreF8
Formas en -ND- :Gerundio, Gerundivo, Inf. de fu uro !asivo 1. #p. Cassius et 9. 9anlius$ propter suspicionem re,ni appetendi$ sunt necati.
Gerundivo en ,enitivo- Sp. Cassio y &. &anlio fueron muertos a causa de la sospecha de apetecer el reinado * - de pretender ser reyes+.
!. )er adulescentiam si,nificat- reli'ua tempora demetendis fructibus et percipiendis accommodata sunt.
Gerundivo en dativo / !a primavera si'nifica la adolescencia. !as restantes etapas son adecuadas para reco'er y disfrutar los frutos.
1!. (Htha,oras >abilonem ad perdiscendos siderum motus profectus est. Inde Cretam et
13
%acedaemona ad co,noscendas 9inois et %Hcur,i le,es contendit.
Gerundivo con adCacusativo / ;it)'oras fue a @abilonia para conocer los movimientos de los astros. 8e all# se diri'i a Creta y a !acedemonia para conocer las leyes de &inos y de !icur'o.
1.. Caesar le,atis imperat uti 5 6 ut- completiva8 'uam plurimas possint naves aedificandas veteres'ue reficiendas curent.
Gerundivo en acusativo / C,sar ordena a sus le'ados que construyan cuantas naves puedan y que se reparen las vie/as. 5 9isma situacin 'ue la anterior si se sobreentiende JesseK8
10. 3atio et oratio docendo$ discendo$ communicando$ disceptando$ iudicando conciliat inter se homines.
Gerundios Huxtapuestos$ en ablativo / comunicando$ *u<,ando. %a ra<n H la palabra concilia5n8 entre si a los hombres$ enseLando$ aprendiendo$
!. Cum vita sine amicis insidiarum plena sit$ ratio ipsa nos monet ut amicitias comparemus.
Aemporal M causal / Na 'ue la vida sin ami,os estG llena de peli,ros$ la propia ra<n nos aconse*a 'ue acumulemos amistades.
1+
Cum "co. / $esonio habi,ndose retirado a su tablino * BdespachoC pero tambi,n dorm#a all# y recib#a a las visitas+ se puso a leer.
1!. Cum diu pu,natum esset$ omnes hostes ter,a verterunt et ad flumen fu,erunt.
Cum "co. / Habi,ndose conbatido durate mucho tiempo todos los enemi'o dieron la vuelta * volvieron las espaldas+ y huyeron hacia el r#o.
13. Cum metus in urbe esset$ (atres oratorem ad plebem miserunt ut eam conciliaret.
Cum "co. / Habiendo miedo en la ciudad los senadores enviaron un orador a la plebe para que la calmara.
1+. (Hrrhus$ cum 3omanos proelio vicisset$ pacem cum eis facere putavit.
Cum "co. / ;irro habiendo vencido a los romanos en una batalla consider hacer con ellos la paz.
10. Iam milites ascendebant murum$ cum repente incolae eruptionem fecerunt.
Aemporal- Da los soldados ascend#an el muro cuando de repente los habitantes hicieron una salida.
!!. ,er$ cum multos annos 'uievit$ uberiores efferre fru,es solet.
Aemporal M causal ( En campo cuando descans muchos a5os suele dar me/ores frutos.
!3. 1ionHsius tHrannus$ cum #Hracusis pulsus esset$ Corinthi ludum aperuit.
Cum "co. / @l tirano 1ionisio$ habiendo sido expulsado de #iracusa$ abri una escuela en Corinto.
!+. )os convenit sociorum salutem defendere$ cum de maximis vestris vecti,alibus a,atur.
Inf. no concertado B Cum temporalMcausal / Conviene que vosotros defend)is la salvacin de los aliados ya que se trata de vuetros mayores tributarios.
!.. Cenabam apud #eium$ cum utri'ue nostrum redditae sunt litterae.
Aemporal - Cenaba yo en casa de Seio cuando a cada uno de nosotros se nos dio una carta.
!/. @picurus ex animis hominum extraxit radicitus reli,ionem$ cum dis inmortalibus et opem et ,ratiam sustulit.
Causal- @picuro arranc de ra;< la reli,in de los animos de los hombres$ cuando priv a los dioses de poder H de ,racia.
!2. 9ulti$ cum obesse vellent$ profuerunt$ et$ cum prodesse$ obfuerunt .
Aemporal- 9uchos$ cuando 'uisieron estorbar$ aHudaron$ H cuando 5'uisieron8 aHudar$ estorbaron.
!4. Iu,urtha$ cum omnes ,loria anteiret$ omnibus tamen carus erat.
1.
Cum "co. / *$alor concesivo+( 1u'urta aunque aventa/aba a todos en fama sin embar'o era querido para todos *- todos lo quer#an( verbo SE& F dativo . dativo posesivo+
1!. 7icias theniensium imperator veritus classem portu educere opes eorum afflixit.
(articipio concertado en nominativo- El 'eneral de los atenienses 6icias debilit sus fuerzas.
13. 1ionHsius in Italia classem opperiebatur adversariorum$ ratus neminem sine ma,nis copiis ad se venturum.
(articipio concertado en nominativo- 8ionisio a'uardaba en 1talia la flota de los enemi'os creyendo que nadie lle'ar#a hasta ,l sin 'randes tropas. 5"aH tambi?n una oracin de infinitivo no concertado DneminemD venturum 5esse8D 8
1/
(articipio concertado en acusativo 5con el C18 / Aen,o el pensamiento de Clodio anali<ado$ conocido 5H8 *u<,ado.
1/. >ellum scrupturus sum$ 'uod populus 3omanus cum Iu,urtha ,essit.
(erifrGstica activa / &e dispon'o a escribir la 'uerra que el pueblo romano llev a cabo con 1u'urta.
10. "erculem Germani$ primum omnium virorum fortium$ ituri in proelia canunt.
(articipio de futuro activo$ concertado con el su*eto H con valor final / !os 'ermanos al ir * para ir+ a la 'uerra cantan a H,rcules el primero de todos los varones fuertes.
!0. 1ionHsius$ cultros tonsorios metuens$ candenti carbone sibi adurebat capillos.
(articipio concertado en 7om. / 8ionisio temiendo los cuchillos del barbero se chamuscaba sus pelos con un carbn encendido.
30. Consul$ edicto ut$ 'uicum'ue ad vallum tenderet$ pro hoste haberetur$ obstitit effuse tendentibus suis in castra.
(articipio concertado en 1ativo / El cnsul se opuso a los suyos que pretend#an volver desordenadamente al campamento con la orden de que fuera tenido por enemi'o todo el que se diri'iera a la empalizada.
31. C. &laminius$ cum tribunus plebis esset$ invito senatu ad populum le,em a,rariam ferebat.
blativo absoluto / Cum "co. C. / "laminio siendo tribuno de la plebe presennt la ley a'raria a la asamblea con la opsicin del senado.
10
3+. )idi Catonem in bibliotheca sedentem$ multis circumfusum libris.
1os participios concertados con el C1 / $i a Catn sentado en la biblioteca rodeado de muchos libros.
3.. Oenophon facit #ocratem disputantem formam 1ei 'uaeri non oportere
(articipio concertado con el C1 / 7enofonte representa a Scrates razonando que no conviene investi'ar la forma de la divinidad. *!a proposicin de infinitivo formam Dei quaeri funciona como su/eto en acusativo de oportere y ambas como C8 de disputantem+
3/. Grues cum loca calidiora petentes maria transmittunt$ trian,uli efficiunt formam.
(articipio concertado con el #u*eto / !as 'ruyas cuando atraviesan el mar diri'i,ndose a lu'ares m)s c)lidos forman un tri)n'ulo.
30. Consulatui Ciceronis non mediocre adiecit decus natus eo anno divus u,ustus.
(articipio concertado con el #u*eto / Au'usto al nacer en ese a5o a5adi un honor no peque5o al consulado de Cicern.
34. 3e,natum est 3omae ab condita urbe ad liberatam 53omam8 annos ducentos 'uadra,inta 'uattuor.
1os participios concertados$ uno en ablativo$ otro en acusativo$ ?ste referido a Romam$ sobreentendido / 8urante doscientos cuarenta y cuatro a5os hubo reyes en 2oma desde su fundacin hasta su liberacin.