I ANATOMIA DO FGADO
1,2 a 1,5 Kg Suprimento Sangneo: veia porta (2/3) e artria heptica (1/3) Drenagem venosa: veias hepticas direita e esquerda BILE: hepatcitos canalculos e ductos biliares
I ANATOMIA DO FGADO
II FUNO HEPTICA
Circulatria- transporta sangue Armazenamento (Fe, glicognio, vitaminas) Proteo - fagocitose - clulas de Kupffer Depurao - clulas de Kupffer Excretora
Formao e excreo da bile. Excreo de sais biliares. Eliminao de produtos catablitos endgenos e substncias estranhas (medicamentos, corantes e metais pesados)
II FUNO HEPTICA
Hematolgica (Hematopoitica): embrio
Sntese de fatores de coagulao. Destruio dos eritrcitos velhos.
Qual a utilidade dos testes bioqumicos? Detectar presena de doena heptica; Diagnstico diferencial entre estes doenas; Contribui hepatocelular Avaliar a extenso do dano heptico; Avaliar resposta ao tratamento.
** Raramente sugerem diagnstico especfico. ** Apresentam baixa especificidade, mas alterao de mais de um teste aumenta a probabilidade doena heptica.
ou
-Albumina
Fatores da coagulao
TP (Tempo de Protrombina)
Enzimas Intracelulares: AST e ALT, LD (LD4 e LD5) Enzimas da membrana canalicular, epitlio do canal biliar e endotlio das veias central e periportal: ALP, -GT
5) Testes urinrios
Bilirrubina: BD: 1,5 mg/dL- sinal precoce leso heptica Urobilinognio: : ictercia por BI e hepatopatia (reexcreo
urobilinognio bile)
6) Testes hematolgicos
7) Outros: Bipsia, Diagnsticos de imagem
ROTINA
9) TRANSAMINASES
Classe: Transferases
AST - EC 2.6.1.1 - L-Aspartato, 2-Oxoglutarato Aminotransferase (antiga GOT ou TGO - Glutamato Oxaloacetato Transaminase) ALT - EC 2.6.1.2 - L-Alanina, 2-Oxologlutarato Aminotransferase (antiga GPT ou TGP - Glutamato Piruvato Transaminase)
Ocorrncia: AST (GOT): citoplasma e nas mitocndrias. Avaliao do grau de leso tecidual branda ou grave Maior quantidade: msculo cardaco, fgado, msculo esqueltico Menor uantidade: rins, pncreas, bao e eritrcitos. ALT (GPT): citoplasma Maior ocorrncia: Fgado
IV.BILIRRUBINA
METABOLISMO DA E UROBILINOGNIO
BILIRRUBINA
BI
BD
NOMENCLATURA
Bilirrubina Conjugada diglicurondio de bilirrubina BD Bilirrubina Direta Bilirrubina de reao rpida Bilirrubina hidrossolvel
Eritrcitos
120 dias
biliverdina que, por sua vez, reduzida bilirrubina (bilirrubina no conjugada ou bilirrubina indireta). Bilirrubina (apolar) transportada pela albumina das clulas reticulo-endoteliais para os hepatcitos
No fgado
transferase (UDPGT) catalisa a rpida conjugao da bilirrubina com o cido UDP-glicurnico para produzir o glicuronato de bilirrubina (bilirrubina conjugada ou bilirrubina direta). BILIRRUBINA CONJUGADA Aps formao do glicuronato de bilirrubina, este excretado pelo hepatcito atravs dos canalculos biliares na forma de bile e constitui um dos pigmentos biliares. - Qualquer doena que provoque uma diminuio da excreo da bilirrubina conjugada leva a um aumento da mesma no soro.
FORMAO DO UROBILINOGNIO - A bilirrubina conjugada secretada no lumen intestinal e hidrolisada pela beta glicuronidase formado bilirrubina livre e cido glicurnico. - No clon a bilirrubina livre convertida por bactrias anaerbicas formando o urobilinognio e posteriormente reduzida a L-urobilinognio e L-estercobilinognio.
Os urobilinognios so reabsorvidos desde o intestino, reincorporados a circulao extraheptica, e por ltimo excretados na urina. O estercobilinognio no reabsorvido desde o intestino e componente normal das fezes. Estes bilinognios sofrem oxidao espontnea no ar para formar os correspondentes biliares (urobilinas e estercobilinas) e contribui desse modo a cor da urina e fezes.
Resumindo:
BI (lipossolvel): no excretada na urina BD (hidrossolvel): mas normalmente no aparece na urina porque
passa direto do fgado para o ducto biliar e intestino. Vai aparecer na urina quando seu ciclo normal de degradao interrompido pela obstruo do ducto biliar ou comprometimento da integridade do fgado, permitindo seu extravasamento para a circulao. Urobilinognio: encontrado em concentraes normais na urina (< 1mg/dL).
AVALIAO LABORATORIAL
Valores de Referncia: BT = at 1,2 mg/dL BD = at 0,4 mg/dL Amostra: Soro, Plasma e Lquido Amnitico Sem hemlise e lipemia Fotossensvel
ICTERCIA
a condio geral que resulta de uma anormalidade metablica ou da reteno de bilirrubina, a qual provoca uma colorao amarelada da pele, membrana mucosa e da esclertica. Um enfoque organo - sistmico da classificao da ictercia na base de sua localizao conduz ao reconhecimento de trs tipos principais de ictercia: prheptica, heptica e ps-heptica.
Ictercia
V- DOENAS HEPTICAS
DOENA PR-HEPTICA OU HEMOLTICA DOENA HEPTICA DOENA PS-HEPTICA Colestase ou obstruo ps-heptica
Causas: - Ictercia fisiolgica - Anemia hemoltica - Reaes transfusionais - Eritroblastose fetal - Doena autoimune - ICC - Malria - Induzida por medicamentos
2) Leso Hepatocelular
Sangue: BI deficincia na captao Posterior BD deficincia na excreo AST, ALT; LD; GGT; FAL Albumina Amnia (leso heptica grave) TP Bilirrubina; Urobilinognio urinrio;
Urina:
Causas:
Hepatite (virtica, txica); Cirrose, Cncer; outras
DOENA HEPTICA
Ictercia heptica
Desequilbrios do metabolismo (Grigler Najjar) ou deficincia no transporte da bilirrubina (doena de Gilbert) Doenas genticas de deficincia das enzimas responsveis pela conjugao da bilirrubina com o glicurognio (deficincia enzimtica congnita como a doena de Crigler Najjar)
Enzima uridina difosfato glicuronil transferase (UDPGT)
3) DOENA PS-HEPTICA
Colestase ou obstruo ps-heptica
Sangue: BD:
BI: N (ou
ALP e GGT AST e ALT : nveis moderados Urobilinognio urinrio; bilirrubinria (limiar renal) Fezes brancas Causas: Clculos biliares, parasitas, carcinoma de cabea de pncreas, outros tumores, pancreatite
Os transtornos a este nvel, denominado sndrome de DubinJohnson, Johnson so caracterizados pelo aumento da bilirrubina conjugada srica e a presena de bilirrubina na urina.
Alanina aminotransferase (ALT/TGP) Albumina Aspartato aminotransferase (AST/TGO) Bilirrubina (comjugada e no-conjugada) Fosfatase alcalina -Glutamil transferase (-GT) Protena total
Marcadores imunolgicos: Hepatites Testes bioqumicos especiais: 5-Nucleotidase (colestase) alfa-1-antitripsina Ceruloplasmina (etiologia da cirrose)
Antgenos virais e anticorpos Imunoglobulinas (Doenas Crnicas) Autoanticorpos Acetominofeno (Doenas crnicas)
(intoxicao) e imagem
Resumindo:
BD URINA Doena hemoltica Leso heptica Obstruo ducto biliar Colestase negativo + +++ Urobilinognio URINA +++ ++ Negativo Fezes escuras escuras brancas
TESTES URINRIOS
Bilirrubina urinria Urobilinognio urinrio
Caso Clinico:
Um homem de 65 anos de idade foi admitido no hospital com ictercia e se queixando de fortes dores abdominais e relatando que sua urina estava escura e as fezes plidas. O perfil heptico revelou: Bilirrubina conjugada (direta): 0,9 mg/dl (normal: 0,1 a 0,3 mg/dl) Bilirrubina no conjugada (indireta): 0,8 mg/dl (normal: 0,1 a 0,7 mg/dl) AST (TGO) 32 UI/L (5 45 UI/L) ALT (TGP): 41 UI/L (5 40 UI/L) Fosfatase alcalina (ALP) 550 UI/L (50 136 UI/L) Gama-glutamiltransferase (g-GT): 420 UI/L (15 85 UI/L) Em relao ao caso responda: 1. Qual o possvel diagnostico do paciente? 2. Porque o paciente apresenta valores alterados de bilirrubina conjugada e no conjugada? 3. Como deveria estar a presena de urobilinogenio e bilirrubina na urina? 4. Porque as fezes do paciente esto plidas?