2006/2007
Technische Aardwetenschappen
BSc-opleiding
STUDIEGIDS 2006/2007
Disclaimer
Deze gids is met grote zorgvuldigheid samengesteld onder verantwoordelijkheid van de faculteit. Voor een aantal onderwerpen komt nadere informatie pas na het ter perse gaan van de gids ter beschikking. Daarom publiceert de faculteit de gegevens in dit handboek onder voorbehoud. Wijzigingen, aanvullingen en uitgebreide vakbeschrijvingen vind je op Blackboard: http://blackboard.tudelft.nl en/of op de SIS website http://www.tudelft.nl/sis
Inhoud
1 > Disclaimer 4 > Persoonlijke gegevens 5 > Voorwoord 7 > Academische jaarkalender en dagindeling 7 > Jaarindeling TU Delft studiejaar 2006/2007 9 > Profiel van de Universiteit 10 > Onderwijs- en studentenzaken 10 > 10 > 12 > 13 > 13 > 14 > 14 > 15 > 16 > 16 > 17 > 17 > 18 > 18 > 19 > Ideenlijn o&s Centrale studentenadministratie TU Delft (CSa ) Minors Blackboard - de digitale leeromgeving Servicepunt Studentenstatuut Bibliotheek van de TU Delft TU Delft Student Facility Centre (SFC) Faciliteiten voor gehandicapte studenten Ontspanning Ombudsman voor studenten Huisvesting Medische zorg MoTiv Studium Generale
20 > Plattegrond TU Delft 24 > De Bacheloropleiding Technische Aardwetenschappen 25 > Specialismen in mondiale vraagstukken 29 > Het Bachelorprogramma 31 > De Masteropleiding 36 > Mineralogisch-geologisch museum 39 > De Mijnbouwkundige Vereeniging 43 > Onderwijs- en examenregeling (OER) 44 > Informatievoorziening 45 > Studieprogramma
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN 3 STUDIEGIDS 2006/2007
47 > Tentamens 49 > Examens 53 > Excursies 55 > Voorlichtingsactiviteiten 56 > Afstudeervariant Technologie in Duurzame Ontwikkeling (TiDO) 57 > Interfacultair onderwijs 58 > Technische Universitaire Lerarenopleiding 59 > Studie, -advies en -begeleiding 65 > Jaarprogrammas 75 > Beschrijving van de 1e-jaarsvakken 78 > Beschrijving van de 2e-jaarsvakken 82 > Beschrijving van de 3e-jaarsvakken
Persoonlijke gegevens
naam adres postcode/plaats geboortedatum telefoon priv telefoon werk e-mail postbanknr. paspoortnr. rijbewijsnr. sofinr. huisarts gebruik medicijnen verboden geneesmiddelen bloedgroep rh-factor donor: ja/nee bankrekeningnr. geldig tot geldig tot telefoon mobiel fax werk
IN BiJZONDERE GEVALLEN A.U.B. WAARSCHUWEN naam adres postcode/plaats telefoon priv mobiel
In geval van verlies verzoekt de eigenaar/eigenares van deze agenda de vinder om direct contact met hem/haar op te nemen, waarvoor bij voorbaat dank. 4 TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN 5 STUDIEGIDS 2006/2007
Voorwoord
Ook dit jaar is veel zorg besteed aan de samenstelling van deze Studiegids. Uit reacties van studenten is gebleken dat het pocket-formaat zeer op prijs wordt gesteld. Consequentie van dit formaat is wel dat informatie verkort is opgenomen. Kijk voor gedetailleerde informatie over vakken en andere zaken op de websites die in deze studiegids vermeld staan. Kun je de aanvullende informatie niet vinden, mail ons dan via DienstO&S@tudelft.nl, wij zorgen dat je mail bij de juiste persoon terecht komt. Drs. Ellen Touw Hoofd Dienst Onderwijs & Studentenzaken CiTG
8/1/2007 - 12/1
2e semester 5/2/2007 - 23/3 26/3 10/4 (di) - 27/4 30/4 - 4/5 onderwijs onderwijs onderwijs 6/4 Goede Vrijdag, meivakantie - 5/4 (do) roostervrij/tentamens/
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
STUDIEGIDS 2006/2007
onderwijs roostervrij
tentamens hertentamens
College-uren Een college-uur is drie kwartier in de praktijk. Hieronder staat de dagindeling. Uur 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Tijd 08.45 09.30 09.45 10.30 10.45 11.30 11.45 12.30 13.45 14.30 14.45 15.30 15.45 16.30 16.45 17.30
Adres: Technische Universiteit Delft (TU Delft) Bezoekersadres: Julianalaan 134 2628 BL Delft Postadres: Postbus 5 2600 AA Delft Tel.: (voor doorverbindingen) +31 (0)15 27 89111 Fax: +31 (0)15 27 86522 E-mail (voor vragen): voorlichting@tudelft.nl Website: http://www.tudelft.nl
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
STUDIEGIDS 2006/2007
Onderwijs- en studentenzaken
De dienst O&S verzorgt de ondersteuning van het onderwijs: administratie, begeleiding van studenten, ondersteuning buitenlandse studenten, sport, cultuur en projecten in het buitenland. Veel faciliteiten en diensten ten behoeve van studenten die niet door de faculteiten worden uitgevoerd worden verzorgd door Studenten en Docentenvoorzieningen van O&S, het Student Facility Centre. Adres: Mekelweg 2 2628 CD Delft Tel.: +31 (0)15 27 84670 E-mail: os@tudelft.nl Website: www.os.tudelft.nl Rond oktober 2006 verhuist O&S naar de nieuwe locatie aan de Mekelweg Correspondentieadres: Jaffalaan 9A 2628 BX Delft Bezoekersingang is aan de Mekelweg. IdeeNlijN o&s Studenten en medewerkers kunnen vanaf heden suggesties en opmerkingen ter verbetering van de door O&S geleverde diensten melden via de website: www.ideeenlijnOS.tudelft.nl Uiteraard kunnen via deze weg ook klachten gemeld worden. CeNtrale studeNteNadmiNistratie TU Delft (CSA) Je kunt je wenden tot de CSa voor zaken als: - het aanmelden en inschrijven voor een opleiding aan de TU Delft, - het inleveren van het inschrijvingsformulier, - het betalen van college- of examengeld via een betaalautomaat (pinnen),
10 TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
-h et regelen van een tweede inschrijving binnen de TU Delft, of van een inschrijving in de loop van het studiejaar, - het staken van de studie of het omzwaaien naar een andere TU-opleiding, - het aanvragen van financile ondersteuning krachtens de Regeling Afstudeersteun Studenten (RAS); -h et verkrijgen van voorlopige verklaringen van inschrijving, indien je nog geen CampusCard en/of Bewijs van Inschrijving bezit, t.b.v tentamens en dergelijke, - het aanvragen van officile verklaringen in Nederlands, Engels, Frans, Duits en Spaans ten behoeve van andere instanties, met betrekking tot: - vooraanmelding (bijvoorbeeld i.v.m. het zoeken van een woning), -b etaald collegegeld en wijze van inschrijving (i.v.m. inschrijving aan een andere instelling), - inschrijvingen in voorgaande studiejaren, - het slagen voor een P-, K-, B-, M- of doctoraal examen, - het gestaakt hebben van de studie (i.v.m. het aanvragen van een uitkering), -h et waarmerken van kopien van diplomas en cijferlijsten (t.b.v. inschrijvingen, sollicitaties en dergelijke), -h et ondertekenen en stempelen van formulieren van de Informatie Beheer Groep, Sociale Verzekeringsbank, ziektekostenverzekeraars, enz., -h et aanvragen van een duplicaat-Bewijs van inschrijving of van een vervangende CampusCard, -h et aanvragen van restitutie en het beindigen van de inschrijving wegens afstuderen, ziekte, bijzondere familieomstandigheden, studiestaken (eerstejaars propedeusestudenten), of niet-aansluitend onderwijs, -h et doorgeven van adreswijzigingen (worden tevens doorgegeven aan de onderwijsadministraties van de faculteiten), -s ubsidies voor studiereizen naar het buitenland (aanvragen via International Office), - wijzigingsformulieren voor de Informatie Beheer Groep. Bij de CSa-balie kun je ook terecht voor het afhalen van je CampusCard, voor het aanvragen van een duplicaat, voor het aanbrengen van wijzigingen, en voor informatie over het laten maken van de vereiste (digitale) pasfoto. De balie van de CSa is gevestigd in het bestuursgebouw van de Universiteit,
11 STUDIEGIDS 2006/2007
Julianalaan 134. Je vindt de balie vanaf de zijde van de Julianalaan gezien, links naast de centrale hal, derde deur links (kamernummer 0.004). De openingstijden zijn: maandag t/m vrijdag 08.30 - 16.45 uur. Postadres: CSa TU Delft Postbus 5 2600 AA Delft Tel.: +31 (0)15 27 84249 Fax: +31 (0)15) 27 86457 E-mail: CSa@tudelft.nl www.csa.tudelft.nl Rond oktober 2006 verhuist CSA naar de nieuwe locatie aan de Mekelweg Correspondentieadres: Jaffalaan 9A 2628 BX Delft Bezoekersingang is aan de Mekelweg. MiNors Per september 2006 voert de TU Delft de major/minor-structuur in bij alle Bacheloropleidingen. Enkele opleidingen zijn al eerder met minors gestart. Een minor is een samenhangend geheel van vakken (ter grootte van 30 EC) dat bij vrijwel alle opleidingen in het begin van het derde cursusjaar van de Bachelorfase is geprogrammeerd. Minors hebben primair als doelstelling om de kennis te verbreden. Ze zijn in te delen in een aantal typen: 1. V erbredingsminor: Dit type minor is bedoeld voor verbreding van kennis, toepassingen en/of competenties in een bepaald domein of rond een thema. 2. S chakelminor: Dit type minor is bedoeld als voorbereiding op een andere masteropleiding dan de aansluitende masteropleiding van jouw bacheloropleiding zodat je zonder vertraging toegang kunt verkrijgen tot een andere masteropleiding dan de doorstroommaster.
12 TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
3. V erdiepingsminor: Dit type minor is bedoeld voor verdieping en/of specialisatie van kennis, toepassingen en/of competenties in een bepaald domein of rond een thema. 4. V rije minor: Dit type minor is een door de student zelf samengestelde minor die niet uit een van tevoren vastgesteld pakket bestaat maar waarvoor vooraf toestemming moet worden gevraagd aan de Examencommissie van jouw bacheloropleiding. Verder kan de minor bestaan uit een onderzoeksminor, een stageminor of uit het volgen van vakken aan een universiteit in het buitenland. Gedetailleerde informatie over de minors vind je in de Studiegids Minors in de Bacheloropleidingen van de TU Delft en op de website van de TU Delft. Blackboard - de digitale leeromgeviNg Blackboard isde digitale leeromgeving vanTU Delft. Alle studenten van de TU Delft die ingeschreven staan in het studenteninschrijfsysteem ISIS, alle docenten, overige medewerkers die geregistreerd zijn in Peoplesoft en alumni hebben toegang tot Blackboard en kunnen gebruik maken van de digitale leeromgeving. Bijna alle communicatie tussen studenten,docenten en werknemers gaat via Blackboard.Na een inlogprocedure vind je relevante informatie over het studeren en werken aan de TU Delft. Website: blackboard.tudelft.nl Ondersteuning: www.blackboard-support.tudelft.nl ServicepuNt Je kuntbij hetServicepunt (voorheen de Studentenadministratie) terecht voor o.a. de volgende zaken: Verstrekken van studiegidsen Verstrekken van cijferlijsten Inleveren van cijferbriefjes V erklaringen voor studenten (bv. m.b.t. behaalde onderwijsonderdelen, cijfers of studiepunten i.v.m. omzwaaien naar een andere opleiding of i.v.m. tempobeurs/prestatiebeurs) Examenaanvragen
13 STUDIEGIDS 2006/2007
Beantwoorden van vragen van studenten, zoals vragen over TAS. De servicepunten zijn het eerste aanspreekpunt voor studenten (en medewerkers) voor alle vragen op het gebied van onderwijs- en studentenzaken, ICT en facilitaire dienstverlening. Een Servicepunt is te vinden in iedere faculteit. Meer informatie zoals openingstijden kun je vinden op de website http://servicepunt.tudelft.nl
Openingstijden centrale balie: StudeNteNstatuut In het Studentenstatuut staan alle rechten en plichten van de student aan de TU Delft en andersom beschreven. Hierin is informatie te vinden over onder andere garantiemaanden, inschrijving en rechtsbescherming. Het studentenstatuut is o.a. te vinden op de website van de TU Delft onder: www.studentenstatuut.tudelft.nl Vragen over het studentenstatuut kun je voorleggen aan een van de studentendecanen van het SFC: Student Facility Centre Tel.: +31 (0)15 27 88012 Email: sfc@tudelft.nl Bij het SFC is ook een informatiecentrum ondergebracht. Je kunt het Bibliotheek vaN de TU Delft De Bibliotheek van de TU Delft bestaat uit een centrale vestiging achter de Aula en uit zeven faculteitsbibliotheken, verspreid over een aantal locaties. De collectie, de excellente studiefaciliteiten, moderne PCs en het dienstenpakket van iedere bibliotheek zijn erop gericht om je optimaal toegang te geven tot relevante technisch-wetenschappelijke literatuur. Op de website van de Bibliotheek kun je alle informatie vinden die je nodig hebt als je een bibliotheek wilt bezoeken of gebruik wilt maken van de diensten van de Bibliotheek TU Delft. Klantenservice Bibliotheek TU Delft: Tel.: +31 (0)15 27 85678 Fax: +31 (0)15 27 85706 E-mail: library@tudelft.nl Website: www.library.tudelft.nl
14 TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN 15 STUDIEGIDS 2006/2007
Maandag-donderdag Vrijdag Zaterdag Zondag 9.00 - 19.00 uur 9.00 - 17.00 uur 10.00 - 13.00 uur gesloten
Iedere eerste maandag van de maand: 11.00 - 19.00 uur. TU Delft StudeNt FacilitY CeNtre (SFC) Het Student Facility Centre verstrekt algemene informatie aan (aspirant-) studenten over toelating, inschrijving, studievoortgang, administratieve zaken, internationale studentenmobiliteit en andere studentenvoorzieningen.
SFC en het informatiecentrum bezoeken gedurende de openingstijden: maandag tot en met vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur. De studentenpsychologen houden open spreekuur op dinsdag en donderdag van 11.30 tot 12.30 uur. Voor wettelijke problemen en voor faciliteiten voor gehandicapten kun je een afspraak maken met de studentendecaan, tel.: +31 (0)15 27 88012 of aan de balie. Alle informatie wordt strikt vertrouwelijk behandeld. Adres: Julianalaan 134 2628 BL Delft Tel.: +31 (0)15 27 88012 E-mail: sfc@tudelft.nl Website: www.sfc.tudelft.nl
Rond oktober 2006 verhuist het SFC naar de nieuwe locatie aan de Mekelweg Correspondentieadres: Jaffalaan 9A 2628 BX Delft Bezoekersingang is aan de Mekelweg. FaciliteiteN voor gehaNdicapte studeNteN De universiteit zorgt er voor dat gekwalificeerde studenten met een handicap gelijkgerechtigd zijn wat betreft onderwijsmogelijkheden. Dit betekent dat we extra faciliteiten geven aan studenten met een handicap of een chronische ziekte. Ondersteuning kan gegeven worden in financile vorm of door speciale onderwijsfaciliteiten. Neem in het geval dat je speciale behoeften hebt contact op met je studieadviseur. Doe dit zo vroeg mogelijk want het organiseren van de faciliteiten kan enige tijd nemen. ONTSPANNING Het Sport- & Cultuurcentrum van de TU Delft biedt allerlei activiteiten en faciliteiten op het gebied van sport en cultuur. Adres: Mekelweg 8-10 2628 CD Delft Tel.: +31 (0)15 27 83988 Fax: +31 (0)15 27 83946 E-mail: balie.mw10@tudelft.nl Website: www.SnC.tudelft.nl De Visiting Students Guide van het Student Facility Centre bevat gegevens over musea, bioscopen, restaurants en het verdere uitgaansleven. Lokale kranten en Delta zijn ook bronnen van dergelijke informatie. Medestudenten zullen je graag introduceren in het bloeiend sociaal leven van Delft.
OMBUDSMAN VOOR STUDENTEN Heb je als student klachten over de Technische Universiteit Delft, de faculteiten of medewerkers ervan? Probeer ze altijd eerst zelf op te lossen met hulp van de studieadviseur van je faculteit. Lukt dat niet, kom dan naar de ombudsman voor studenten. Hij kan je helpen om problemen op te lossen en doet voorstellen om te voorkomen dat anderen in soortgelijke situaties terechtkomen. De ombudsman van de TU Delft is drs. W.J.M. Knippenberg Adres: Aula TU Delft Mekelweg 5 2628 CC Delft Tel.: +31 (0)15 27 84403 E-mail: ombudsman@tudelft.nl Neem eerst contact op per e-mail. HUISVESTING De huisvestingsorganisatie DUWO kan bemiddelen voor huisvesting. Adres: Stichting DUWO Kanaalweg 4 2628 EB Delft Postbus 54 2600 AB Delft Tel.: +31 (0)15 21 92200 E-mail: info@duwo.nl Website: www.duwo.nl Een gebruikelijk systeem in Delftse studenthuizen is instemming. Dit betekent dat je op sollicitatie moet bij de bewoners van het huis. Huisvesting vinden in Delft is moeilijk, zeker als je goedkope huisvesting zoekt, dus begin zo vroeg mogelijk te zoeken!
16
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
17
STUDIEGIDS 2006/2007
MEDISCHE ZORG De Stichting Studentengezondheidszorg (SGZ) biedt zowel medische als psychotherapeutische gezondheidszorg voor studenten. Omdat SGZ voornamelijk preventieve hulp biedt, adviseren we je je eigen huisarts te nemen, die bij je op bezoek kan komen in geval van ziekte. Dit kan een van de huisartsen van de SGZ zijn. Adres: Stichting Studentengezondheidszorg Surinamestraat 4 2612 EE Delft Huisartsen: Tel.: +31 (0)15 21 35358, E-mail: studentenartsen@sgz.nl Vaccinaties: Tel.: +31 (0)15 21 21507, E-mail: vaccinatie@sgz.nl Psychologen: Tel.: +31 (0)15 21 33426, E-mail: psychologie@sgz.nl. Website: www.sgz.nl MOTIV MoTiv werkt aan de Technische Universiteit Delft vanuit de kerken. Zij legt zich toe op de ontwikkeling van motivatie, inspiratie en passie van mensen die voor een beroep in de technologie kiezen. In de programmas van MoTiv verkennen zij hun kracht en betrokkenheid. MoTiv wil zo persoonlijke competenties en maatschappelijk commitment versterken en bijdragen aan het techniek- en cultuurdebat in de samenleving. Bij MoTiv werken pastores waarmee je een afspraak kunt maken voor individueel pastoraat coaching. Voor wie bezinning zoekt is er elke zondag om 11:15 uur een Oecumenische kerkdienst op Noordeinde 4. Adres: Voorstraat 60 2611 JS Delft Tel.: +31 (0)15 21 23421 E-mail: info@motiv.tudelft.nl Website: www.motiv.tudelft.nl
STUDIUM GENERALE Bij Studium Generale hoor je wat over de oudste en jongste ontwikkelingen op het gebied van wetenschap, kunst, cultuur en maatschappij en word je de mogelijkheid geboden je horizon te verbreden en kennis te nemen van andere disciplines dan het eigen studieterrein. Twee maal per jaar geeft Studium Generale een programmablad uit waarin alle activiteiten worden aangekondigd. Dit wordt verspreid over alle TU gebouwen, maar is ook los verkrijgbaar. De makkelijkste manier om op de hoogte te blijven van onze programmas is door middel van een gratis abonnement. Stuur ons daarom nu een briefje of emailbericht met je naam, adres en emailadres. Adres: Jaffalaan 5 2628 BX Delft Tel.: +31 (0)15 27 85235 E-mail: studiumgenerale@tbm.tudelft.nl Website: www.sg.tudelft.nl Openingstijden : Maandag, dinsdag en vrijdag: 09.00 12.30 uur, Donderdag: 09.00 17.00 uur
18
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
19
STUDIEGIDS 2006/2007
Plattegrond TU Delft
121
O os tp O os tp
121
afrit 9 Delft/Pijnacker
Den
eg
eg
rt w
tp oo
tp oo
rt w
O os
O os
laa
au
au
laa
ss
Na
Na
ss
Waterman weg
Calandw eg
Stieltjesw eg
Mijnbouwstraat
Mijnbouwstraat
Pieter
al w eg
w eg na al
64
Kruithuisweg
el dl aa
dl aa el sv el
Ka na
Kluyverweg
Anthony Fokkerweg
Ez el sv
Cornelis Drebbelw eg
Korvezeest raat
Landbergst raat
Landbergst raat
Jaffalaa n
Techniek Museum
l naa ie k a
w ou nb in ij le M p
Techniek 12 Museum
Ju
31
32
o nb in ij le M p
12
Korvezeest raat
M ic
2 33 uw
M ic
35
33
Korvezeest raat
h ie
h ie
Feldmann weg
Cornelis Drebbelw eg
e ld
Ru
Ez
yt
15
30
e ld
Ru
yt
15
Feldmann weg
34
e34
34
34
Anthony Fokkerweg
e rw
31
35
ie k a
Leeghwater straat
Leeghwate rstraat
32
61 62
65 64
63
61 62
WL|Delft Hydraulics 65
Kluyverweg
Ka
es V ri st de Hey en n v a n ts o p la
es V ri st de Hey en n v a n ts o p la
Mekelweg
eg rw a
36 30
37
69 Mekelweg 129
36
37 60
Kruithuisweg
20
64
8Lorentz weg
Stevin weg
20
Lorentz weg
38
Stevin weg
Pieter
Botanische tuin
n
22
laa
24 22 17
Berlagew eg
theus plein
Poortland plein
Poortland Promeplein
10 11
Prometheus plein
Stieltjesw eg
Oo sts ing
el
Oo sts 10 11
ing el
Zu id p
5
tso
N.C. Kistweg
N.C. Kistweg
Calandw eg
Oost plein
la a n
la a n
ana
S Oost plein
ana
63 121 201
J u li
cho
em
ake
rs tr
aat
J u li
21
Zu
Sch
oem
ake
rs tr
aat
21
63 201
Thijsse weg
Waterman weg
-S ch
na
-S ch
R ij n
R ij n
Kruithuisweg
NS Statio n Delft
NS Statio n Delft
NS Station Delft Zuid
MPB TU-plattegrond240506ZW.indd 1
MPB TU-plattegrond240506ZW.indd 1
Kruithuisweg
oo rt w eg
Haag
/ Am
am sterd
afrit 9 Delft/Pijnacker
Den
oo rt w eg
Haag
/ Am
am sterd
A13
Rotterdam
A13
Rotterdam
121 64
121 64
TNO Zuidpolder
Delftech Park
TNO Zuidpolder
Delftech Park
Technopolis
Technopolis
NMI
121
Schoemakerstraat Schoemakerstraat
NMI
121
201
201
Thijsse weg
50
50
id p
la n
la n tso
23
24 Mekelweg 17
Mekelweg
Ju lia na laa n
Ju
en
en
lia na
38 69
60
69 129 201
WL|Delft Hydraulics
63
lia
la
an
id
40
43 44
Ju
45 lia
na
46
an
Leeghwater straat
Leeghwate rstraat
63
63
la
40
Rotterdamsew eg
43 44
45
46
64
Zu
id
Zu al
Rotterdamsew eg
al
129 201
129 201
Zu id w al
Zu id w al
We stv est
Wes tsin gel
24-05-2006 12:06:49
24-05-2006 12:06:49
20
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
21
STUDIEGIDS 2006/2007
A Ezelsveldlaan 61 3 Mijnbouwstraat 120 5 Julianalaan 67 6 Poortlandplein 6 8 Julianalaan 132-134 9 Zuidplantsoen 2 10 Zuidplantsoen 6 11 Zuidplantsoen 8 12 Julianalaan 136 15 Prins Bernhardlaan 6 17 19 Mekelweg 3 20 Mekelweg 5 21 Prometheusplein 1 22 Lorentzweg 1 23 Stevinweg 1 24 Berlageweg 1 30 Jaffalaan 9 31 Jaffalaan 5 32 Landbergstraat 15 33 Landberghstraat 19
Techniek Museum Delft Technische Aardwetenschappen Kluyverlaboratorium voor Biotechnologie Botanische Tuin TU Delft Hoofdgebouw MultiMedia Services (MMS) Studentenraad Directie Facilitair Management & Vastgoed Delft ChemTech Kramerslaboratorium voor fysische technologie i-WEB Studentenuitzendbureau Aula Bibliotheek TU Delft Gebouw Technische Natuurkunde Faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen Faculteit Bouwkunde Onderzoeksinstituut OTB Faculteit Techniek, Bestuur en Management Faculteit Industrieel Ontwerpen Composietenlab Hogeschool INHOLLAND Techniek en Technische Materiaalwetenschappen
50 Mekelweg 15 Radiation Radionuclides & Reactors (R3) & Reactor Instituut Delft (RID)(voorheen IRI) 51 Watermanweg 42 Laboratorium voor lage snelheden/Instituut voor Windenergie 60 Anthony Fokkerweg 5 Logistiek & Milieu Services 61 Kluyverweg 3 Vliegtuighal Laboratorium voor constructies en materialen 62 Kluyverweg 1 64 Kluyverweg 2 65 Kluyverweg 4 + 6 Faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek Laboratorium voor hoge snelheden Delft Transport Centre 63 Anthony Fokkerweg 1 SimoNa
De digitale versie van deze studiegids is ook te vinden op campuswebsite van de faculteit.
34 Mekelweg 2 Faculteit Werktuigbouwkunde, Maritieme 34a Cornelis Drebbelweg 9 College van Bestuur 35 Cornelis Drebbelweg 5 Tentamengebouw 36 Mekelweg 4 + 6 Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica 37 Mekelweg 8 38 Mekelweg 10 Sportcentrum TU Delft Cultuur Centrum TU Delft
40 Rotterdamseweg 137 Technische Materiaalwetenschappen 41 Rotterdamseweg 139 Dienst Technische en Mechanische Ondersteuning 43 Leeghwaterstraat 36 45 Leeghwaterstraat 42 46 Leeghwaterstraat 44
22
24
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
25
STUDIEGIDS 2006/2007
Geschiedenis Een volledige opleiding tot mijningenieur bestaat in Nederland sinds 1905 toen, met de stichting van de TH Delft, ook een afdeling Scheikunde en Mijnbouwkunde werd ingesteld. In 1912 werd die opleiding ondergebracht in een zelfstandige afdeling met een eigen huisvesting in het nieuw gebouwde instituut aan de Mijnbouwstraat 120. In het verleden richtte de opleiding zich vooral op de ontginning en verwerking van vaste grondstoffen (de afstudeerrichting Grondstoffentechnologie). Sinds de 70-er jaren is het zwaartepunt verlegd naar de opsporing en winning van aardolie en -gas (de afstudeerrichtingen Technische Geofysica en Petroleumwinning). Daarnaast bestaat er sinds 1975 ook een afstudeerrichting Ingenieursgeologie die als doel heeft het kunnen voorspellen (en daarmee controleren) van de reactie van de ondergrond (de geologische omgeving) op allerhande menselijke ingrepen (civieltechnische werken, mijnwerken, waterwinning, afvalberging etc.). In de laatste jaren zien wij een weer toenemende aandacht voor de Grondstoffentechnologie, waarbij de belangstelling vooral uitgaat naar het beheer van de grondstoffenkringloop. Sinds de TH Delft een technische universiteit is geworden (1986) wordt de opleiding verzorgd door wat voorheen heette de Faculteit der Mijnbouwkunde en Petroleumwinning. Recente ontwikkelingen binnen het vakgebied hebben geresulteerd in een geleidelijke accentverlegging binnen de opleiding: De arbeidsmarkt vraagt in toenemende mate om multidisciplinair georinteerde technische wetenschappers die in staat zijn de diverse mijnbouw- en geo-disciplines te combineren bij de exploitatie, het beheer, en alle overige technische toepassingen van de ondergrond. De beroepsmijnbouwer wordt geleidelijk vervangen door een multidisciplinair ingenieur die functioneert op het grensvlak van aardwetenschappen en techniek. De organisatie heeft zich aan die ontwikkelingen aangepast en de naam van de opleiding veranderd van Mijnbouwkunde en Petroleumwinning in Technische Aardwetenschappen. De opleiding tot ingenieur technische aardwetenschappen is een nog altijd relatief kleine organisatie waar bijna iedereen elkaar kent. De sociale band tussen studenten en staf en tussen de studenten onderling wordt vooral
26 TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
gestimuleerd door de actieve Mijnbouwkundige Vereeniging (MV), de enige studievereniging in Delft die een eigen caf beheert. Organisatie Prof.dr. S.M. Luthi is als afdelingsvoorzitter eindverantwoordelijke voor de opleiding Technische Aardwetenschappen. Hij wordt in zijn taak bijgestaan door de Opleidingsdirecteur, dr. R. Weijermars. De opleidingsdirecteur is verantwoordelijk voor de uitvoering van het programma zoals dat op advies van de Opleidingscommissie door de decaan is vastgesteld. De afdelingsvoorzitter en opleidingsdirecteur worden geadviseerd door enkele commissies, -d e Opleidingscommissie: adviseert over alle onderwijs- en studieaangelegenheden. De Opleidingscommissie bestaat uit 5 docenten en 5 studenten. De student-leden worden jaarlijks aangewezen door het gekozen STARO (Studenten Technische Aardwetenschappen Responsie Orgaan) en het bestuur van de Mijnbouwkundige Vereeniging (MV). -d e Examencommissie. Deze commissie houdt toezicht op de gang van zaken rond tentamens en examens, stelt de examenuitslagen vast en beslist of een student in aanmerking komt voor vrijstellingen. De Examencommissie voor onze opleiding bestaat uit de docenten en hoogleraren die belast zijn met de cordinatie van de jaarprogrammas. Voor de Propedeuse is dat mw. drs. M.M. van Tooren, Bachelorregelaar is ir. J.J. de Ruiter en de afstudeerregelaars zijn dr.ir. E.C Slob, dr. G.J. Weltje, ir. J.J. de Ruiter en mw.dr. D.J.M. Ngan-Tillard. De Examencommissie regelt de gang van zaken rond het afleggen van de examens en stelt de examenuitslagen vast. -d e Wetenschapscommissie: adviseert over alle onderzoeksaangelegenheden. -D aarnaast is er de Studentenraad (SR). De Studentenraad heeft maandelijks, of zoveel als nodig wordt geacht, overleg met de afdelingsvoorzitter over studentenaangelegenheden.
27
STUDIEGIDS 2006/2007
Opbouw van de opleiding; Bachelor/Mastersysteem Met ingang van het studiejaar 2002-2003 kent de TU Delft een Bachelor/ Master structuur voor al haar opleidingen. De opleiding is opgedeeld in een Bachelorfase en een Masterfase. Allereerst volg je de driejarige bacheloropleiding die voor alle studenten grotendeels gelijk is. Deze drie jaar sluit je af met een individuele opdracht waarna je het Bachelor of Science-diploma ontvangt. De laatste twee jaar volg je het studieprogramma van n van de drie Mastervarianten. De masteropleiding wordt afgesloten met een individueel afstudeeronderzoek, waarna je het Master of Science- ofwel ingenieursdiploma ontvangt.
Het Bachelorprogramma
Het eerste jaar, de propedeuse Het eerste jaar is opgebouwd uit vakken als Inleiding Technische Aardwetenschappen, Geologie, Mineralogie, Mechanica, Analyse, Mondeling & schriftelijk rapporteren, Statistiek en Chemie. Het vak Inleiding TA, in de vorm van probleemgestuurd onderwijs, is de rode draad door het propedeusejaar. Je ontdekt met een klein team aan de hand van actuele opdrachten vraagstukken die TA-ingenieurs onder de loep nemen. Zo ervaar je de brede en veelzijdige kanten van jouw studie- en toekomstige werkgebied. De propedeuse heeft een orinterend, verwijzend en selecterend karakter.
Bachelor-opleiding (BSc) 1e jaar, Propedeuse gemeenschappelijk basisprogramma 2e jaar gemeenschappelijk basisprogramma 3e jaar gemeenschappelijk programma / MSc-orintatie: specialisatie in n van de afstudeervarianten
Selecterend omdat je een examen aflegt, je weet dan of je de studie aankunt; verwijzend omdat je na het eerste cursusjaar een schriftelijk advies krijgt over de voortzetting van de studie. Dat advies is overigens niet bindend. Waar het om gaat is dat je, eventueel samen met de studieadviseur, nagaat of je verder moet gaan op de ingeslagen weg, en wat er eventueel voor andere mogelijkheden zijn. De propedeuse heeft ook een orinterend karakter, omdat je je een beeld kunt vormen van de verdere studie. Indien je niet in staat bent binnen 1,5 jaar je propedeuse te behalen is het noodzakelijk een afspraak met de studieadviseur te maken om je te bezinnen op je studiekeuze. Het tweede en derde jaar Het tweede studiejaar is opgebouwd uit specialistische vakken, excursies en een gezamenlijk project. Je volgt vakken als Sedimentologie, Structurele geologie en Geologie van Nederland. Daarnaast leer je meer over fysische transportverschijnselen, elektriciteitsleer en lineaire algebra en ontwikkel je vaardigheden bij het chemiepracticum. Tevens bestudeer je verschillende methoden voor het verzamelen en verwerken van onderzoeksgegevens. Deze kennis is vooral van belang voor het project dat je in de laatste zes weken van het studiejaar uitvoert. Met een team van zes studenten ga je onder begeleiding van een hoogleraar aan de slag met een actueel probleem. Deze problemen zijn complexer dan de vraagstukken die je in het propedeusejaar onderzocht.
Master-opleiding (MSc) Petroleum Engineering & Geosciences Geo-Engineering Resource Engineering Applied Geophysics 1e jaar specialisatie-programma 2e jaar afstudeeronderzoek
28
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
29
STUDIEGIDS 2006/2007
Het derde jaar bestaat uit stevige verdieping in het vakgebied Technische Aardwetenschappen en een orintatie op de Mastervarianten. Vakken als Petrofysica, Gesteentemechanica en Seismiek geven je inzicht in de kennis die je nodig hebt om complexe problemen te onderzoeken. Tevens neem je in het derde jaar deel aan geologisch veldwerk in Frankrijk, waarin je de kennis van geologie die je in de eerste twee jaar hebt opgedaan toepast. Na deze gezamenlijke vakken kies je in het derde jaar voor n van de masterorintatiepakketten. Afhankelijk van je belangstelling verdiep je je verder in Petroleum Engineering (petroleumwinning), Engineering Geology (ingenieursgeologie), Applied Geophysics (technische geofysica), Reservoir Geology (reservoir geologie) of Resource Engineering (grondstoffentechnologie). Ook het onderwerp van de eindopdracht van je bacheloropleiding kies je binnen n van deze specialisaties. Onder begeleiding van een hoogleraar werk je zes weken aan een vraagstuk waar je een beknopte scriptie over schrijft.
-B eschikt over kennis van economie, organisatieleer, marketing en besliskunde Vaardigheden -I s in staat een technisch aardwetenschappelijk probleem te analyseren en creatieve en innovatieve oplossingen van dit probleem te formuleren, zowel individueel als in groepsverband - Is in staat inzicht te krijgen in technisch-aardwetenschappelijke processen en die te abstraheren tot een conceptueel model -I s in staat schriftelijk helder te rapporteren in de Engelse en Nederlandse taal -I s in staat resultaten van een onderzoek boeiend en overtuigend aan gebruikers te presenteren - Beschikt over vergader- en discussietechnieken -B eschikt over een breed scala van computervaardigheden Attitude
Na het derde jaar kies je echter pas definitief voor n van de drie genoemde mastervarianten. Mocht je bijvoorbeeld een orintatie in Petroleum Engineering gevolgd hebben maar uiteindelijk toch voor Applied Geophysics kiezen dan is dit geen punt. In het begin van je masteropleiding is tijd ingeruimd om vakken of vaardigheden die mist bij te spijkeren. Eindtermen Bachelorfase Technische Aardwetenschappen De afgestudeerde Bachelor in de Technische aardwetenschappen voldoet aan de volgende eindtermen: Kennis - Beschikt over brede technisch-wetenschappelijke basiskennis op het gebied van de wiskunde, natuurkunde, scheikunde en geologie - Beschikt over specifieke kennis gericht op opsporing, winning, verwerking en recycling van energiedragers en grondstoffen en het duurzaam gebruik van de ondiepe en diepe ondergrond - Beschikt over brede kennis van methoden voor dataverzameling en dataverwerking
30 TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
-H eeft een positief kritische houding ten opzichte van het gebruik van grondstoffen, energie en ruimte en de gevolgen daarvan voor aarde en mens. -V oelt zich verantwoordelijk voor de toekomstige ontwikkeling van techniek en wetenschap.
De Masteropleiding
De tweejarige Engelstalige masteropleiding volg je samen met andere Nederlandse en buitenlandse studenten. Het is een intensieve opleiding van vierentwintig maanden waarin je diepgaande kennis opdoet en vele vaardigheden ontwikkelt die van belang zijn voor het werk als internationaal ingenieur. Naast het volgen van colleges, werk je bij veel vakken in teamverband actief aan complexe vraagstukken. Je doet ruime ervaring op met diverse apparatuur en computerprogrammas en met presenteren en converseren in het Engels. Een onmisbare vaardigheid in zowel het bedrijfsleven als in het wetenschappelijk onderzoek.
31
STUDIEGIDS 2006/2007
De masteropleiding van Technische Aardwetenschappen kent vier varianten: Resource Engineering P etroleum Engineering & Geosciences (met de specialisaties Petroleum Engineering en Reservoir Geology) Applied Geophysics Geo-Engineering Hieronder volgt per specialisatie een korte karakterisering. Resource Engineering Van medische apparatuur tot autos: onze huidige maatschappij doet een groot beroep op consumentenproducten. Voor veel producten zijn vaste delfstoffen nodig. Ingenieurs Resource engineering leggen zich toe op winning, maar ook de verwerking en de kringloop van deze grondstoffen. Een breed specialisme met een brede verantwoordelijkheid: Hoe maakt technologie de grondstoffencyclus rond? Hoe winnen en verwerken we delfstoffen zo duurzaam mogelijk? Hoe voorkomen we ongewenste afvalstoffen? Met hoogstaande technologische methoden en nieuwe processen geven ingenieurs steeds nieuwe antwoorden op deze vragen. Hergebruik van materialen ofwel recycling vormt de basis voor een duurzame grondstoffenkringloop. Wat doen we bijvoorbeeld met gebruikte autos? Belastend voor het milieu en een economische schadepost: grondstoffen, tijd en geld genvesteerd in zon auto kunnen we natuurlijk beter gebruiken. Om grondstoffen in een bruikbare staat terug te winnen is een ingewikkeld proces nodig. Producten zijn vaak complex samengesteld. Door het combineren van nieuwe technieken varirend van het gebruik van infraroodcameras voor scheiding tot jigging voor plasticrecycling komen Delftse ingenieurs steeds verder. Andere facetten van Resource engineering, belangrijk voor een duurzame samenleving, zijn grondsanering, verwerking van landbouwproducten en grondwaterbeheer.
Petroleum Engineering Energie voor de toekomst is een belangrijk internationaal item. Olie- en gasvoorraden wereldwijd kunnen ons nog tot ver in de 21e eeuw van energie voorzien. Fossiele voorraden zijn overvloedig maar zijn steeds complexer winbaar en te verwerken. Petroleum engineers kijken vooruit, bedenken innovatieve wintechnieken en nieuwe mogelijkheden voor de (verre) toekomst. Haalbaarheid en realiteit van andere energiebronnen die onze aarde bergt, denk aan geothermie (aardwarmte), spelen een belangrijke rol bij beleidskeuzes en in onderzoek wereldwijd. Als petroleum engineer in het bedrijfsleven onderzoek je in de eerste plaats huidige mogelijkheden van een reservoir (een opslagplaats van olie en/of gas in de aarde): hoe ziet dit eruit, is exploitatie rendabel? Zo ja, hoe exploiteren we de olie of het gas zo efficint mogelijk? Op basis van gegevens over de ondergrond doe je als ingenieur uitspraken over de winbare reserves. Je bent verantwoordelijk voor het ontwerpen van een ontwikkelingsplan en houdt daarbij de specifieke eigenschappen van de ondergrond heel sterk in de gaten. Het internationale vakgebied is de laatste jaren steeds breder geworden. Natuurlijk door nieuwe technologie en energiebronnen maar ook door het inzetten van de winningstechnieken van olie en gas bij bijvoorbeeld bodem- en waterreiniging. Reservoir Geology Hoewel Westernfilms misschien anders doen vermoeden: olie, gas of water liggen niet als een eenvoudig winbaar plasje onder de grond. Het bevindt zich in gesteenten in een grondlaag afgesloten door een ondoordringbare laag. Zon opslagplek noemen we een reservoir. Niet alleen bij het winnen maar ook bij het in kaart brengen van zon reservoir komt veel kennis van de aardlagen kijken. Reservoir Geology vormt een schakel tussen de andere vakspecialismen. Als reservoir geoloog voorzie je collega-ingenieurs van tools in de vorm van geologische gegevens. Daarentegen gebruik je ook hun gegevens voor jouw projecten: je hebt je namelijk toegelegd op begrijpen en meten van geologische processen. Denk hierbij aan hydrologie (waterhuishouding)
32
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
33
STUDIEGIDS 2006/2007
in de ondergrond, van groot belang voor onze drinkwatervoorziening. Een ander proces is sedimentatie (vormen van afzettingen) van miljoenen jaren oude aardlagen die olie of gas kunnen bevatten. Voor het meten van al deze processen maak je als ingenieur reservoir geology gebruik van specialistische apparatuur als GPS (een systeem voor plaatsbepaling), laser tracks en digitale cameras. Daarmee leg je statische maar ook dynamische eigenschappen vast: de aarde is immers volop in beweging! Als ingenieur ben je steeds op zoek naar nieuwe inzichten: innovatieve meetmethodes, apparatuur. Veldprojecten zijn van groot belang om gegevens te verzamelen en technologien aan de praktijk te toetsen. Dit maakt het werk spannend en uitdagend. Projecten vinden overal ter wereld plaats. Zo reizen Delftse ingenieurs Reservoir geology momenteel naar Centraal Azi, Zuid Afrika, Spanje en Brazili. Ingenieurs reservoir geology zijn teamworkers. Op zoek naar een beeld van de geologie werk je voorbeeld samen met petroleum engineers en technische geofysici. Het team verzamelt met hulp van seismiek of boringen gegevens. Met de juiste apparatuur en rekenmethodes ga je nu aan de slag om de inzichten te krijgen die jij belangrijk vindt: processen in de bodem en de verspreiding van afzettingen. Met een computermodel ontwikkel je het gewenste beeld en voer je simulaties uit. Denk bijvoorbeeld aan de beweging van olie naar een boorput. Je hebt nu een compleet plaatje ontwikkeld van de geologie in dit gebied. Applied Geophysics Zomaar even in de ondergrond kijken is helaas niet mogelijk. Toch willen ingenieurs weten hoe die ondergrond is opgebouwd. Op zoek naar structuren bij bijvoorbeeld keuzes over boven- en ondergronds bouwen, lokaliseren van energie- of andere grondstoffen, bodemverontreiniging of geologisch onderzoek. Boren of graven is niet altijd rendabel en soms zelfs onnodig belastend voor de bodem. Gelukkig bied je als technisch geofysicus oplossingen. Met behulp van seismiek maak je een driedimensionaal beeld van de ondergrond. Het
34 TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
principe komt je misschien bekend voor van de echografie in het ziekenhuis. Geluidsgolven (trillingen) worden de grond ingestuurd en uit de reflecterende signalen haal je informatie over de opbouw van de aardkost. Je doorgrondt letterlijk de lagen, herkent mogelijke grondstoffen en de ligging. Kinderlijk eenvoudig maar in werkelijkheid komt er flink wat puzzelen rekenwerk aan te pas voordat er concrete informatie op je beeldscherm verschijnt. Als geofysicus gebruik je diverse en vaak indrukwekkende apparatuur, (stel je seismisch onderzoek op de zeebodem voor!) geavanceerde computers, rekenmodellen en jouw eigen dosis kennis van wis-, natuurkunde en bodemstructuren. Voor de ondiepe ondergrond maak je tevens gebruik van elektromagnetische stralingen. Dit principe ken je wellicht van de radar voor het bepalen van objecten in de ruimte. Technische geofysici gebruiken de grond- of georadar om bodemverstoringen dicht aan het oppervlak te schetsen. Belangrijk bij het in kaart brengen van bodem- of watervervuiling of het zoeken naar objecten in de bodem bij bijvoorbeeld archeologie, het opsporen van munitie of graven. De specialisaties Petroleum Engineering, Applied Geophysics en Reservoir Geology hebben een gemeenschappelijk programma van 23 ECTS (zie programmatabel). Geo-Engineering Nederland heeft een unieke zachte bodem. Door de razendsnelle groei in West-Nederland is er de afgelopen jaren behoefte ontstaan aan voorzieningen als een metro in Amsterdam, de hogesnelheidslijn (HSL) en tunnels. Ook woonruimte is schaars geworden. Ondergronds bouwen lijkt een oplossing of toch niet? Je begrijpt het al: grote (bouw)projecten kunnen voortdurend geconfronteerd worden met technische risicos door de zwakke bodem. Door het tijdig inschakelen van Ingenieursgeologen worden grote problemen voorkomen. Het is maar n van de vele voorbeelden van het werk van Ingenieursgeologen. Niet alleen in Nederland, overal ter wereld wordt gebouwd. Wat is daarbij de rol van de ingenieursgeologen? Zij leggen zich toe op het verzamelen
35 STUDIEGIDS 2006/2007
van kennis over de ondergrond en geven tevens advies over de mogelijke technische toepassingen. Ze verrichten onderzoek voor bijvoorbeeld civieltechnische werken. Vooral bij grootschalige projecten, denk aan dam- en tunnelaanleg, moet heel nauwkeurig te werk worden gegaan. Ontbreken van zon deskundig oordeel kan enorme kosten met zich meebrengen maar ook levensgevaarlijke situaties veroorzaken. Ingenieursgeologen hebben een grondige kennis van de geologie en staan daarmee letterlijk aan de basis van grote ingenieursprojecten.
Molengraaff, aangesteld in 1905, was een grote verzamelaar. Vooral door zijn toedoen groeide de collectie gestaag. In 1909 kreeg de collectie via ministerile beschikking de status van museum. Ondertussen floreerde de Koninklijke Academie. Dit had in 1864 een naamsverandering tot gevolg. De Koninklijke Academie kreeg de naam Polytechnische School. In 1905 werd dit omgezet in Technische Hoogeschool en in 1986 in Technische Universiteit. De opleiding Mijnbouwkunde werd in 1904 losgekoppeld van de opleiding Scheikundige Technologie. In de praktijk vond deze loskoppeling echter pas plaats in 1912, toen de afdeling Mijnbouwkunde verhuisde naar een eigen pand, het huidige pand aan de Mijnbouwstraat. In het nieuwe gebouw werd de hele zuidoostelijke vleugel ingericht als museum. Deze vleugel kreeg een extra stevige fundering om het gewicht van de mineralen, ertsen en gesteenten te kunnen houden. De collectie lag uitgestald over drie verdiepingen. Maatschappelijke veranderingen resulteerden in wijzigingen in het onderwijsprogramma van de studie Mijnbouwkunde. Deze veranderingen hadden in de loop van de tijd tot gevolg dat Mijnbouwkunde gewijzigd werd in Mijnbouwkunde en Petroleumwinning dat op zijn beurt overging in Technische Aardwetenschappen, de huidige naam van de opleiding. De gevolgen voor de collectie van het museum bleven niet uit. De koloniale collecties verloren hun betekenis voor de studie en werden ingepakt. Hierdoor kon op de begane grond in 1960 een scheikunde laboratorium ingericht worden, de huidige IT-vleugel. Ook de fossielen verloren hun betekenis voor de studie. In 1985 werden zij ingepakt en getransporteerd naar het huidige Naturalis. De zolderverdieping, waar zij uitgestald lagen, is nu ingericht voor AIOs en afstudeerders. De zaal op de eerste verdieping is overgebleven. In deze zaal liggen objecten uit de huidige kerncollectie van het museum uitgestald. Deze kerncollectie is nog steeds gerelateerd aan het geologisch onderwijs en onderzoek dat de opleiding verzorgd. Studenten kunnen als aanvulling op colleges en practica hier extra informatie over de stof vergaren.
Mineralogisch-geologisch museum
De opleiding Technische Aardwetenschappen is een van de weinige opleidingen in Nederland die een eigen museum beheert. De verzameling omvat ca. 110.000 aardwetenschappelijke objecten die zijn ondergebracht in een aantal deelcollecties. De geschiedenis van het museum gaat terug naar 1842. In 1842 werd in Delft de Koninklijke Academie ter opleiding van burgerlijk ingenieurs opgericht. De Academie verzorgde vier studieprogrammas. De opleiding tot mijningenieur behoorde tot een van deze programmas. Professor Bleekrode, een medicus, werd aangesteld om de vakken mineralogie, kristallografie en geologie te onderwijzen. In 1864 werd Bleekrode opgevolgd door professor Vogelsang. Dit was de eerste hoogleraar die zelf uit het mijnwezen kwam, de eerste hoogleraar met mijnbouwkundige kennis en ervaring. Onder zijn leiding kwam een gedegen opleiding tot mijningenieur tot stand. De afgestudeerde mijningenieurs vonden allen werk in onze toenmalige kolonin. Vogelsang was van mening dat de mijnbouwkundige studenten tijdens hun opleiding een gedegen kennis moesten opbouwen over de materialen waar zij later, tijdens hun loopbaan als mijnbouwkundig ingenieur, mee te maken zouden krijgen. Vogelsang begon een studiecollectie met mineralen, ertsen, gesteenten en fossielen aan te leggen. Deze studiecollectie vormt de basis van de huidige collectie van het museum. Medewerkers en studenten van de studierichting verzamelden tijdens excursies, veldwerken en stages, waar ook ter wereld, allerlei bijzondere geologische objecten en de collectie groeide en groeide. Professor
36 TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
37
STUDIEGIDS 2006/2007
Er zijn 4 grote deelcollecties aanwezig, nl.: Collectie Algemene Geologie Objecten uit deze collectie zijn voornamelijk te vinden in de voorzaal van het museum. Tot deze collectie behoren o.a. de meteorieten, de maquettes van vulkanen, de wandplaten, de fossiele schedel van een Triceratops en het skelet van een dodo. Collectie Mineralogie In de eerste helft van de middenzaal worden mineralen volgens de systematiek van Strunz gexposeerd. Deze collectie is een internationaal belangrijke referentiecollectie. Collectie Ertsen In de tweede helft van de middenzaal zijn de vitrinekasten gevuld met ertsen. De ertsen liggen per land uitgestald. Veel ertsen komen uit mijnen die al lang uitgeput zijn.
De Mijnbouwkundige Vereeniging
De Mijnbouwkundige Vereeniging (MV) is een zeer actieve studievereniging met een rijke traditie. Naast vrijwel alle studenten zijn ook zon 1100 van de 1600 afgestudeerden lid van de MV. Hoogleraren en andere personen die de vereniging een warm hart toedragen kunnen ook lid worden van de Mijnbouwkundige Vereeniging. Het contact tussen de leden is - mede door de vele activiteiten en evenementen van de MV - erg goed. Zo viert de MV om de 2,5 jaar haar (half)lustrum met vele activiteiten zoals onder andere een renistendiner, een internationaal symposium en een gala. Daarnaast worden ruim 20 studenten vanuit de hele wereld een week lang rondgeleid door Delft en omstreken. De hoge opkomst van de mijnbouwers, zowel studenten als ingenieurs, bij MV activiteiten getuigt van de bijzondere band die er heerst tussen mijnbouwers wereldwijd. Geschiedenis
Collectie Gesteenten In de achterzaal wordt het ontstaan en de naamgeving van gesteenten uitgelegd. De toegang tot het museum is voor iedereen gratis. Het museum is open op maandag t/m vrijdag van 09.00 tot 17.00 uur, gesloten op feestdagen en op dagen dat de TU gesloten is. In de museumzaal zijn circa 20 studieplaatsen aanwezig. Voor meer informatie over het museum kan contact opgenomen worden met: Maaike van Tooren Kamer 230 Tel.:+31 (0)15 27 86021, E-mail: M.M.vanTooren@citg.tudelft.nl, Website: www.ta.tudelft.nl/museum/index.html
Vanaf 1892 werden om de veertien dagen vergaderingen gehouden, waarop door n van de student-leden een lezing werd gehouden. Later veranderde het karakter van de bijeenkomsten, doordat steeds vaker nietstudenten gevraagd werden om een lezing te houden. Na de lezing werd dan nog een biertje gedronken om de onderlinge band te versterken. In 1904 organiseerde de MV voor het eerst een excursie naar het buitenland. Nog steeds heeft de MV de organisatie van de jaarlijkse tweedejaarsexcursie in handen, waarbij in vier dagen tijd een aantal bedrijven uit de verschillende afstudeerrichtingen bezocht wordt, zodat de tweedejaars zich kunnen orinteren op hun afstudeerrichting. Het Noorden Omstreeks 1937 groeide het biertje drinken na de lezingen uit tot een wekelijkse gebeurtenis in caf Het Noorden aan het Noordeinde 4 te Delft, waar op woensdagavond menig mijnbouwer te vinden was. Na het overlijden van Jan Garos, de eigenaar van het caf, kreeg de MV het beheer over Het Noorden. Zo werd de Mijnbouwkundige Vereeniging in 1964 als eerste en enige studievereniging in Nederland de trotse bezitter van een
38 TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN 39 STUDIEGIDS 2006/2007
eigen caf. Iedere eerste vrijdag van de maand is er de traditionele Barbaraborrel, waar mijningenieurs en ouderejaars mijnbouwstudenten hun ervaringen kunnen uitwisselen. Daarnaast is er elke eerste woensdag van de maand de eerstejaarsborrel, waarin bijvoorbeeld n van de afstudeerrichtingen nader wordt toegelicht. Nog steeds staat iedere woensdagavond vanaf 21.00 uur de deur van Het Noorden open voor leden van de MV. Onderwijskundige Activiteiten Om de eerstejaars studenten in de eerste maanden goed op weg te helpen in hun studie, is in 1988 door de Mijnbouwkundige Vereeniging het mentorensysteem opgezet. In groepjes van ongeveer acht studenten krijgen de eerstejaars een ouderejaars student toegewezen, die hen begeleidt bij het volgen van het onderwijs en het zich voorbereiden op tentamens. Ook zaken zoals huisvesting en het maken van een nieuwe vriendenkring verdienen de aandacht van de mentor. Door het grote aantal leden dat de MV heeft, is zij in staat een groot deel van de boeken die nodig zijn voor de mijnbouwstudent met korting te verkopen. De MV beheert een uitgebreid tentamenarchief op internet dat al jaren intensief gebruikt wordt. De toegang tot het digitale tentamenarchief gaat via Blackboard.
Overige activiteiten Naast de al genoemde wekelijks woensdagavondborrels in Het Noorden zijn er nog vele activiteiten die de mijnbouwers bezig houden. Zo wordt er een jaarboek uitgebracht waar de jaarboekcommissie een aantal maanden hard aan heeft gewerkt. In dit jaarboek staan onder andere wetenschappelijke artikelen, verslagen van excursies, feesten en alle adressen van studenten en afgestudeerden. Omdat er vele interessante zaken zijn die niet tijdens de colleges behandeld worden, organiseert de MV op gezette tijden lezingen en excursies voor genteresseerde studenten. Dit gebeurt al dan niet in samenwerking met het Koninklijk Instituut Voor Ingenieurs (KIVI) met wie de MV goede contacten heeft. Binnen Delft heeft de Mijnbouwkundige Vereeniging contacten met de andere studieverenigingen via de StudieVerenigingenRaad (SVR). Deze vergadert maandelijks over onderwijskundige en algemene studenten zaken. Daarnaast hebben de mijnbouwers uit Delft contact met de geologiestudenten van de universiteiten van Amsterdam (VU) en Utrecht. Internationaal is de MV nauw verbonden met andere mijnbouwstudenten
Daarnaast cordineert de MV het STARO, dat twee maal per kwartaal vergadert over allerlei concrete onderwijszaken. Onderwerpen die op de agenda staan zijn: de inroostering van practica en tentamens, de beschikbaarheid van studiemateriaal en de evaluatie van colleges en tentamens. De Opleidingscommissie (OC) bestaat uit vijf studenten en vijf docenten, die maandelijks vergaderen over zaken als de invoering van het Bachelor/ Master systeem, de aanschaf van nieuwe computers voor studenten, de evaluatie van alle vakken die op TA gegeven worden en het afschaffen van verouderde vakken. Daarnaast is er de facultaire Studentenraad (FSR), die zich ook nog bezig houdt met niet-onderwijskundige bestuurszaken. Dit in samenwerking met de facultaire Ondernemingsraad waarin het personeel vertegenwoordigd is. Zowel in de OC als in de FSR zijn de studenten van de Mijnbouwkundige Vereeniging goed vertegenwoordigd en erg actief.
40 TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
via het IFMMS (International Federation of Mining and Metallurgy Students). Iedere mijnbouwuniversiteit in Europa en Canada organiseert eens in de twee jaar een Internationale Studenten Week waar mijnbouwstudenten uit heel Europa welkom zijn. De afgelopen jaren hebben studenten uit Delft een bezoek gebracht aan onder andere Londen, Mons (Belgi), Helsinki, Stockholm, Miskolc (Hongarije), Leoben (Oostenrijk), Trondheim (Noorwegen) en Zagreb (Kroati). Jaarlijks wordt er een culturele of sportieve trip georganiseerd naar een van de andere mijnbouwsteden in Europa. Er zijn enkele jaren geleden 40 Engelse sporters in Delft geweest om het op te nemen tegen de Delftse mijnbouwers. Ook zijn we in Clausthal, Freiberg en Aken in Duitsland geweest om de historie van de mijnbouw te ervaren. Natuurlijk zijn er nog meer activiteiten die het vermelden waard zijn, zoals
41 STUDIEGIDS 2006/2007
bijvoorbeeld het jaarfeest van de MV, de Annual Party, of de Velzeboerbeker, een wedstrijd tussen studenten en het personeel. Naast deze activiteiten zijn er nog voldoende evenementen waarbij je tijdens de studie zal ontdekken dat de MV niet zomaar een studievereniging is. Voor al je vragen kun je uiteraard altijd bij ons terecht. In de hoop je snel tegen te komen op de faculteit, op de MV-kamer of in het Het Noorden, tekent het Bestuur der Mijnbouwkundige Vereeniging met een immer welluidend en krachtig, Glck Auf!
Bestuur 2005-2006: Roeland Jan Dijkhuis Hein van Heekeren Lars van Zelm Sanne Brinkman Bestuur 2006-2007: Pieter Sturm Ted Brueren Roel Huneker Claartje Wiggers - President - Secretaris/Beheerder - Penningmeester - Onderwijscommissaris/Vice-president - President - Secretaris/Beheerder - Penningmeester - Onderwijscommissaris/Vice-president
www.ta.tudelft.nl Opgeven voor tentamens Aanmelden voor de schriftelijke tentamens uit het tentamenrooster doe je door middel van het TentamenAanmeldSysteem (TAS) (www.tas.tudelft.nl). Let op: de aanmelding voor de schriftelijke tentamens sluit 2 weken voor de tentamendatum. Daarna is inschrijven niet meer mogelijk!! Aanmelden voor tentamens voor andere opleidingen doe je op TAS bij de betreffende opleiding, dit geldt dus ook voor de verplichte wiskundevakken. Terugtrekken voor een tentamen doe je ook via het TAS-systeem. Verdere regelingen staan vermeld in de Regels van de examencommissie. Tentamenrooster Het tentamenrooster voor de schriftelijke tentamens staat op de website www.tas.tudelft.nl
42
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
43
STUDIEGIDS 2006/2007
Informatievoorziening
Blackboard Een groot deel van de communicatie tussen docenten en studenten verloopt via Blackboard. Binnen Blackboard is er voor ieder vak informatie te vinden. Blackboard is te bereiken via de website van TA. Uitleg van het rooster Het rooster bestaat uit 2 semesters, onderverdeeld in twee kwartalen van elk 10 weken. Aan het eind van ieder kwartaal is een tentamenperiode waarin in principe de vakken worden afgerond die in dat kwartaal gegeven zijn. De roosters staan op de site van de faculteit: www.citg.tudelft.nl/iris Voor de tentamens moet je je aanmelden via het TentamenAanmeldSysteem (TAS). De tentamenroosters zijn te vinden op: www.tas.tudelft.nl Nieuwsbrief In het TA-nieuws worden mededelingen opgenomen die voor de studie van belang zijn. Regelmatig (ca. 1 maal per 2 weken) komt deze nieuwsbrief uit, waarin deze mededelingen (zoals colloquia, lezingen, informatie over keuzevakken e.d.) worden gebundeld. Deze nieuwsbrief wordt via e-mail verspreid. Studiematerialen bestellen via Nextstore De TU Delft heeft ervoor gekozen om readers en dictaten via het internet bestelbaar te maken. Dit heeft als direct voordeel dat je overal ter wereld op elk moment je studiematerialen kunt bestellen en dat deze na betaling thuis worden afgeleverd. Indien gewenst is de mogelijkheid tot afhalen op de campus wel aanwezig. Je vindt de bestelsite voor de readers binnen het blackboard van de TU Delft (http://blackboard.tudelft.nl). Je NetID en password ontvang je automatisch na inschrijving bij de TU Delft.
Studieprogramma
Periodes Elk studiejaar is verdeeld in twee semesters. Ieder semester bestaat uit twee periodes. Een periode bestaat uit zeven weken waarin onderwijs (colleges en oefeningen) wordt gegeven, gevolgd door een onderwijsvrije of losse week, gevolgd door n tot drie weken waarin tentamens kunnen worden afgelegd. De losse (of witte) week is gn extra vakantie maar is bedoeld voor de voorbereiding op de tentamenperiode en, indien nodig, het inhalen van colleges en practica. Na de zomervakantie volgt in de laatste weken van augustus nog een herkansingsperiode om gemiste of onvoldoende tentamens over te doen. In de examenreglementen zijn de eisen te vinden waaraan een student moet voldoen om voor de examens te slagen. Studielastpunten en cijfers De TU Delft gebruikt het European Credit Transfer System (ECTS) om de studielast van onderwijseenheden in uit te drukken. En studiejaar bestaat uit 60 ECTS punten. 1 ECTS punt staat voor 28 uur studiebelasting. Er is geen vaste relatie tussen college-uren en studielastpunten, maar een algemene regel is dat een college dat 1 uur collegetijd per week vraagt, in een semester 1.5 ECTS punten oplevert in de bacheloropleiding en 3 ECTS punten in de masteropleiding. Dit betekent dat de verhouding tussen contacttijd en zelfstudietijd tussen 1 : 3 en 1 : 6 is. Er wordt dus een hoop werk van je verwacht in de vorm van zelfstudie! Veel practica en projecten hebben huiswerk, zoals voorbereiding en rapportschrijven. De verhouding tussen uren in het practicum en uren huiswerk kan ongeveer 1:1 zijn, maar dit hangt erg af van de aard van het practicum. Dus 30 uren (6-8 halve dagen) in het practicum kan je tussen de 1 en de 2 ECTS punten opleveren, afhankelijk van het gevraagde huiswerk. De waarderingscijferschaal loopt van 1-10, met de voor Nederland gebruikelijke betekenis. Een 6 of hoger is een voldoende, een 5 of lager een onvoldoende. Soms, speciaal bij practica, krijg je geen cijfer, maar een aanduiding v (voldoende) of 0 (onvoldoende)
44
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
45
STUDIEGIDS 2006/2007
Nakijktermijn en geldigheidsduur Cijfers voor schriftelijke tentamens worden zo snel mogelijk maar in ieder geval binnen 15 werkdagen bekend gemaakt. Je kunt een overzicht van al je behaalde cijfers krijgen via Blackboard. De geldigheidsduur van cijfers voor delen van je opleiding is 10 jaar. Heb je de opleiding voltooid, dan is het diploma eeuwig geldig. Let er op dat de geldigheidsduur van toetsing van onderdelen van eenheden, zoals (computer)toetsen, deeltentamens, huiswerk, opgaven etc. heel beperkt kan zijn! Het bijwonen van colleges en practica De in de colleges gedoceerde stof wordt in de aansluitende tentamenperiode getentamineerd. Nauwgezet collegebezoek is dan ook voor de doorsnee-student de kortste weg naar goede studieresultaten. Er geldt voor de meeste colleges echter geen aanwezigheidsplicht. Anders ligt dit bij de practica, oefeningen en instructies. Deze worden lang niet altijd getentamineerd; in een aantal gevallen wordt een verklaring afgegeven inhoudende dat het practicum in voldoende mate is gevolgd. Daarnaast moeten er voor sommige practica opdrachten of verslagen gemaakt worden. Voor de practica geldt ook een aanwezigheidsplicht. Het wordt overgelaten aan de individuele docent om per practicum te bepalen welke mate van (geldig) verzuim toelaatbaar is. De docent zal je bij het begin van het practicum op de hoogte stellen van de door hem gehanteerde regels. Een practicummiddag duurt doorgaans 3 uren. Niet alle practica kunnen door alle studenten van een jaar tegelijk worden gevolgd. Deze practica zijn dan in 2 of meer groepen verdeeld. Op welke wijze je bent ingedeeld wordt nader bekendgemaakt. Welk onderwijsprogramma volg ik? In het onderwijsprogramma wordt continu gewerkt aan onderwijsvernieuwing. Ieder opvolgend jaar heeft zijn eigen programma en dus volgt ook elke studentengeneratie zijn eigen studieprogramma (generatie naar jaar van aankomst aan de opleiding: de generatie 2001, 2002, etc.). Daarbij gelden voor elke student in principe de jaarprogrammas die hij in een nominaal
46 TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
studietempo (een jaarcursus per jaar) zou kunnen volgen. Dus voor de studentengeneratie 00 geldt het Propedeuse-programma als omschreven in de Gids en Papieren Patroon 2000-2001, het 2e-jaarsprogramma uit 2001-2002, etc. In schema:
Nominaal
Studiejaar 1 2 3 4 5
2000-2001
2001-2002
2002-2003
2003-2004
2004-2005
Cijferoverzichten Op verzoek kan een student bij het Servicepunt (voorheen de administratie) een overzicht van de behaalde studieresultaten verkrijgen. De studieresultaten zijn ook in te zien op Blackboard.
Tentamens
Tentamenroosters De collegestof (en soms ook de practicumstof) wordt getentamineerd in de tentamenperiode die aansluit op de onderwijsperiode waarin het college gedoceerd wordt. Daarnaast is er voor elk tentamen jaarlijks minstens n herkansing. In de jaarprogrammas zijn deze tentamengelegenheden ook aangegeven in de kolom tentamens, waarin vijf posities voor vijf perioden, waarvan er gewoonlijk twee zijn aangekruist. De tentamenroosters zijn te vinden op de website: www.tas.tudelft.nl
47
STUDIEGIDS 2006/2007
Tentamenuitslagen De tentamenuitslagen zijn te vinden op Blackboard (per individuele student; je kunt alleen je eigen behaalde resultaten opvragen). In het kader van de privacy worden op de uitslaglijsten alleen studienummers vermeld.
Studenten die door problemen onderweg te laat arriveren op het tentamen, moeten zich ook melden bij de surveillant. Die kan dan bekijken wat de verstandigste aanpak is. Kwaliteitszorg
Tentamenuitslagbriefjes Soms (bijv. bij het afleggen van een mondeling tentamen) ontvang je van de docent een tentamenuitslagbriefje. Dit dient bij het Servicepunt (voorheen de administratie) te worden ingeleverd. Oude tentamenopgaven De opgaven van een aantal eerder afgenomen tentamens zijn tegen inlevering van je collegekaart te verkrijgen bij de MV-kamer (kamer 360). Het is de bedoeling dat er kopien gemaakt worden waarna je de kaart, na inlevering van het origineel, terug krijgt. Inzage en beroepsrecht Nadat het tentamenresultaat bekend is gemaakt heb je minstens 20 dagen recht op inzage van je gemaakte werk. Gedurende deze termijn mag je ook om een nabespreking vragen. Als je na een nabespreking bezwaar hebt tegen de becijfering, dan kun je binnen tien dagen schriftelijk beroep aantekenen bij het College van Beroep voor de Examens, Postbus 5, 2600 AA Delft. Calamiteiten en tentamens Het kan gebeuren dat er onderweg iets misgaat wanneer je op weg bent naar een tentamen: files, een stroomstoring of iets anders buiten je schuld, waardoor je veel te laat of helemaal niet op het tentamen kunt komen. Als je kunt opbellen, is het verstandig om direct contact op te nemen met n van de studieadviseurs (Pascal de Smidt, tel. +31 (0)15 27 81068 of Karel Karsen, tel. +31 (0)15 27 83337) Van daaruit wordt dan gezocht naar een oplossing.Houd er wel rekening mee dat dit natuurlijk alleen geldt wanneer er echt iets serieus aan de hand is en dat we ook niet alle gevallen voor een oplossing kunnen zorgen.
Om de kwaliteit van het onderwijs vast te kunnen stellen, is de mening van studenten belangrijk. Zo kunnen knelpunten worden opgespoord. Daarom worden per kwartaal vakevaluaties gehouden met de opleidingsdirecteur, de adviseur kwaliteitszorg en de commissaris onderwijs van de MV. De vakevaluaties zijn bedoeld om de kwaliteit van het onderwijs te waarborgen. Er komen dus positieve en negatieve punten in voor. De evaluaties kunnen leiden tot verbeteracties. Samenvattingen van vakevaluaties worden in de Opleidingscommissie besproken.
Examens
Aanmelden examens Studenten dienen na het afsluiten van een onderdeel (Propedeuse, Bachelor en Master) een examenaanvraagformulier in te vullen en in te leveren bij het Servicepunt. Indien men een contract heeft moet daarvan een kopie worden bijgevoegd. In de eerstvolgende vergadering van de Examencommissie worden vervolgens de examenuitslagen vastgesteld. Examenzittingen Voor het studiejaar 2006-2007 zijn de volgende data vastgesteld: Aanvragen vr 15 juli 2006 3 oktober 2006 6 februari 2007 8 mei 2007 Examenvergadering Diploma-uitreiking 17 augustus 2006 31 oktober 2006 6 maart 2007 5 juni 2007 MSc-uitreiking: 17 augustus 2006 BSc en MSc: 10 november 2006 P-in-n-jaar: 3 november 2006 16 maart 2006 15 juni 2007
48
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
49
STUDIEGIDS 2006/2007
Uitreiking P-diplomas Voor alle TU-studenten (2005-2006) die binnen n jaar hun Propedeuse hebben gehaald wordt op 3 november een feestelijke diploma-uitreiking georganiseerd: Aanvragen voor 3 oktober 2006 Uitreiking P-diplomas 3 november 2006
Uitschrijven voor een opleiding van de TU Delft Er is maar n instantie waarbij men zich kan uitschrijven voor een opleiding van de TU Delft, en dat is de Centrale Studentenadministratie van de TU Delft. De CSa heeft standaardformulieren voor uitschrijven. De CSA is gevestigd in het hoofdgebouw aan de Julianalaan 132/134 en is iedere werkdag open van 8.30 tot 16.45 uur. Contracten Het kan voorkomen dat studenten tijdens de studie sterk achter raken en moeten switchen naar een jonger programma of dat studenten studieonderdelen die bij een programmaherziening zijn geschrapt moeten vervangen door equivalente onderdelen uit het nieuwe programma. In al zulke gevallen wordt per individuele student op schrift vastgelegd op welke onderdelen zijn/haar studieprogramma gewijzigd wordt. Zon schriftelijke vastlegging noemen we een contract. V oor de Propedeuse wordt het contract afgesloten met de P-regelaar, drs. M.M. van Tooren, kamer 230, tst. +31 (0)15 27 86021. Studenten die hun Propedeuse hebben voltooid op het geologisch werkbezoek na (excursie ta1913), kunnen verzoeken dat onderdeel per P-contract te laten verplaatsen naar hun 2e jaar, zodat zij de Propedeuse kunnen afronden. Zij dienen hiervoor contact opnemen met de P-regelaar. B achelor-contracten (2e/3e-jaars-programmawijzigingen) worden afgesloten met de bachelor-regelaar, ir. J.J. de Ruiter, kamer 147, tst 85001. M Sc-contracten (4e/5e-jaars-programmawijzigingen) en Afstudeercontracten worden afgesloten met de betreffende afstudeerregelaar). De P, BSc, en MSc contracten worden afgesloten als dat nodig is; afstudeercontracten worden altijd afgesloten, ze vermelden ondermeer de gekozen keuzevakken en de inhoud van het afstudeerwerk. Bij elke examenaanvraag dient met het ingevulde examenaanvraagformulier tevens een kopie van het betreffende contract te worden ingeleverd.
Cum laude (Dit is een samenvatting van de tekst uit de Onderwijs- en Examenregeling) Het predikaat met lof wordt onder de volgende voorwaarden toegekend: Voor het Propedeutisch examen: 1. het gewogen gemiddelde van de onderdelen is minimaal een 8; 2. er zijn geen onvoldoendes behaald; 3. de studieduur is niet langer dan 1 jaar Voor het Bachelor examen: 1. h et gewogen gemiddelde is minimaal een 8 en de lijst bevat geen cijfers lager dan een 6; 2. de studieduur van de bacheloropleiding bedraagt ten hoogste 4 jaar; 3. het cijfer voor de afrondende toets of opdracht is minimaal een 8; 4. d oor de examinator van de afrondende toets of opdracht is een met lof voorstel ingediend. Vervolgopleiding De logische vervolgopleiding na je bacheloropleiding Technische Aardwetenschappen in Delft is een masteropleiding Applied Earth Sciences in Delft. Informatie hierover vind je op de website http://www.ta.tudelft.nl/. Je kunt de Study Guide Master of Science Applied Earth Sciences krijgen bij het Servicepunt. Tot deze aansluitende masteropleiding word je toegelaten als je je Propedeuse hebt gehaald en ten minste 105 ECTS punten aan bachelorvakken.
50
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
51
STUDIEGIDS 2006/2007
Honours Track Studenten die de BSc-opleiding met een gemiddelde van 7.5 of hoger hebben afgesloten kunnen toegelaten worden tot de honours track in de MSc-opleiding. Om de honours track te volgen dient te student nominaal te lopen. Wanneer hij meer dan het nominale programma heeft gelopen, mag hij daar ook in verhouding langer over doen. Een honours track is een speciaal programma binnen de reguliere MSc-opleiding en is gerelateerd aan uw discipline en/of aan de rol van technologie in de samenleving. Het biedt meer verrijking dan het reguliere programma, bijvoorbeeld voorbereiding op een PhD of een bredere orintatie. Een speciale TU Delft brede cursus van 160 uur studie is ontwikkeld; deze cursus is interdisciplinair van opzet en is gericht op het ontwikkelen van academische competenties als communicatieve vaardigheden, methodologie, wijsbegeerte en ethiek. Deze cursus is verplicht voor studenten die de honours track volgen. De honours track bevat in totaal 800 uur extra (30 ECTS) naast het reguliere MSc- programma. Speciale faciliteiten zullen beschikbaar zijn. Studenten die de honours track succesvol hebben doorlopen, ontvangen een speciaal certificaat. Als je belangstelling hebt voor het volgen van de honours track, kun je contact opnemen met de Opleidingsdirecteur, dr. R. Weijermars. Vrijstellingen Studenten die afgestudeerd zijn aan een hogeschool in een aanverwante studierichting en studenten die aan een dergelijke opleiding een propedeuse hebben behaald kunnen op grond van die diplomas in sommige gevallen voor bepaalde vakken vrijstelling krijgen. Een overzicht van deze vrijstellingen is te verkrijgen bij de studieadviseur P. de Smidt (kamer 2.79, telefoon: +31 (0)15 27 81058). Studenten die aan een andere faculteit van de TU Delft hebben gestudeerd, kan eveneens in sommige gevallen vrijstelling worden verleend voor bepaalde vakken op grond van elders behaalde studieonderdelen. Ook zij moeten zich hiervoor wenden tot de studieadviseur.
Reglementen Er zijn een aantal reglementen waarin de regels staan voor de organisatie van de faculteit en de opleidingen. Dit zijn: Het Onderwijs en Examen Reglement (OER). De Uitvoeringsregeling van het Onderwijs en ExamenReglement. De Regels en Richtlijnen van de Examen Commissie. Het Studentenstatuut. Deze reglementen worden op het web gepubliceerd. Raadpleeg in gevallen van twijfel de cordinator onderwijs of studieadviseur. Afstudeerprijs Jaarlijks wordt er door de Wetenschapscommissie een prijs toegekend aan de student die het beste afstudeerwerk heeft afgeleverd. Dit geschiedt op voordracht van de afstudeerregelaar. De bekendmaking vindt plaats tijdens de uitreiking van het doctoraal diploma. Het bedrag dat hieraan verbonden is bedraagt 455,-; tevens wordt een oorkonde toegekend. Een kopie hiervan zal een jaar tentoongesteld worden in de vitrine.
Excursies
Nuldejaarsexcursie Om aankomende studenten (nuldejaars) een blik te gunnen op hun toekomstig beroep wordt van maandag 4 tot en met vrijdag 8 september 2006 een verplichte excursie georganiseerd die diverse facetten van de mijnbouwkundige praktijk laat zien: de nuldejaarsexcursie. Op maandagmiddag is er een introductie op de excursie. Dinsdag t/m donderdag worden bezoeken gebracht aan bedrijven in Nederland. Er wordt overnacht in Kerkrade. Vrijdag is er een geologische excursie in Belgi. De nuldejaarsexcursie eindigt vrijdag om ongeveer 18.00 uur in Delft. Tijdens de excursie dient een opdracht te worden uitgevoerd die geldt voor het vak ta1009. De kosten dienen vr de excursiedatum te worden voldaan op gironummer 4002486 t.n.v. nuldejaarsexcursie, Delft.
52
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
53
STUDIEGIDS 2006/2007
Informatie over de excursie wordt verstrekt door P. de Smidt, telefoon +31 (0)15 27 81068. Excursies, algemeen Het studieprogramma kent een aantal verplichte excursies, werkbezoeken, veldwerk etc. waarvan de kosten over de Bachelor en Master opleiding tezamen kunnen oplopen tot 1500 per student. Deze kosten kunnen bestaan uit zgn. uitrustingskosten (bijv. aanschaf van helm, loupe en kompas) en omvatten altijd reis- en verblijfkosten inclusief verzekering. Om deze kosten niet onredelijk te laten oplopen is door de opleiding de volgende subsidieregeling opgesteld: Studiekosten (zie ook Studentenstatuut, art. 11) Norm kosten boeken, collegedictaten e.d. Er is geen normbedrag aan studiekosten vastgelegd. Norm kosten excursies en andere onderwijsactiviteiten De opleiding kent een aantal excursies, werkbezoeken, veldwerken etc., die zijn opgenomen in het curriculum. Deze kosten kunnen bestaan uit zgn. uitrustingskosten (bijv. aanschaf van helm, loep en kompas) en omvatten altijd reis- en verblijfkosten, inclusief verzekering. Om deze kosten niet onredelijk te laten oplopen is door de opleiding de volgende subsidieregeling opgesteld: Eigen bijdrage studenten De eigen bijdrage bedraagt maximaal 1800 voor de bachelor- en master-opleiding samen (per opleiding maximaal 900). N.b. deze regeling is van toepassing op alle EU studenten die het zgn. lage tarief collegegeld betalen. - Veldwerk: de student betaalt 65% van de uitgaven tot een maximum van 25 per dag. - Excursie/werkbezoek: de student betaalt 65% van de uitgaven/student* zonder maximum.
54 TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
-V oor de voorkomende excursies/veldwerk wordt de maximale totale eigen bijdrage** over de studieduur van de bacheloropleiding vastgesteld op 900 en voor de masteropleiding eveneens 900 per student; daarboven komen de kosten voor 100% voor rekening van de TU Delft. -O nvrijwillige extra excursies/veldwerk (b.v. omzwaaiers) vallen onder bovenstaande regeling***. -V rijwillige extra excursies/veldwerk: kosten 100% student. Deze kosten tellen niet mee voor de maximale eigen bijdrage van 900 per opleiding. - De student toont zelf aan dat hij het maximum van 900 per opleiding heeft bijgedragen en declareert kosten die daarboven uitgaan bij de financile administratie. (DUS kwitanties GOED bewaren.) Het kostenoverzicht dient te zijn voorzien van een handtekening van de docent. Studenten die door de financiering hiervan in ernstige problemen komen, kunnen contact opnemen met de opleidingsdirecteur. * Afwijkend van veldwerk in verband met invloed reiskosten, accommodatie-mogelijkheden en ook om de totale bijdrage per student per afstudeerrichting meer gelijk te trekken. ** Bijdrage uit eigen zak betaald, dus exclusief eventuele externe subsidies. *** Bij het behalen van een onvoldoende voor veldwerk/excursie krijgt de student normaliter een vervangende opdracht, d.w.z. geen verplichte herhaling van veldwerk/excursie.
Voorlichtingsactiviteiten
Studenten Technische Aardwetenschappen geven ieder jaar actief voorlichting op beurzen, voorlichtingsdagen, tijdens meeloopdagen en op scholen. Lijkt het je leuk om mee te werken? Geef je naam en telefoonnummer even door aan de Dienst Communicatie zodat zij je kunnen benaderen. Een scholenbezoek kun je ook zelf regelen, bijvoorbeeld op je oude school of een school in de buurt. Laat leerlingen, decanen en je ouddocenten weten welke studie je volgt!
55
STUDIEGIDS 2006/2007
Werkwijze: 1) B el je oude (of een andere) school en neem contact op met een decaan, wis-, natuur- of scheikundedocent 2) R egel een presentatie of tafel op een voorlichtingsavond of vraag om een half uurtje tijd in de les van een vakdocent 3) G eef de datum door aan Bureau Management Ondersteuning (kamer 214) of de Dienst Communicatie (telefoon +31 (0)15 27 8234), voorlichtingsmaterialen en (eventueel) slides staan dan op tijd voor je klaar 4) Reiskosten en gewerkte uren worden vergoed Naast voorlichting over de studie biedt TA VWO-gastlessen aan, lespakketten en begeleiding bij profielwerkstukken of experimenteel onderzoek. Heeft jouw oude school daar belangstelling voor? Laat de docent contact opnemen met R.M. Groenewegen tst. +31 (0)15 27 84023, wereldstudie@ ta.tudelft.nl of een kijkje nemen op de websites www.aarde.nu en www. ta.tudelft.nl/lesmateriaal
Referenten Op iedere opleiding is een contactpersoon aanwezig, die studenten en anderen meer informatie over duurzame ontwikkeling op die faculteit kan geven en contact onderhoudt met de projectgroep Onderwijs en Duurzame Ontwikkeling. De referenten voor Technische Aardwetenschappen zijn: prof.dr. S.M. Luthi en prof.dr.ir. R.J. Arts. Projectgroep Onderwijs en Duurzame Ontwikkeling (ODO) De projectgroep Onderwijs en Duurzame Ontwikkeling ondersteunt alle faculteiten bij de daadwerkelijke integratie van duurzame ontwikkeling in het onderwijs en is ondergebracht bij de faculteit Techniek, Bestuur en Management Meer informatie is te vinden op de Internet site: www.odo.tudelft.nl
Interfacultair onderwijs:
onderwijs in de maatschappelijke aspecten van techniek De faculteit Techniek, Bestuur en Management (TBM), verzorgt interfacultair onderwijs voor alle opleidingen van de TU Delft. Het overgrote deel van dit onderwijsaanbod bestaat uit keuzevakken die een aantal grensgebieden tussen techniek en maatschappij bestrijken, bijvoorbeeld: technologiebeleid, ondernemerschap, arbeidsrecht, bedrijfsleer, ontwerpfilosofie of milieueconomie. Daarnaast zijn er vakkengericht op het ontwikkelen van de vaardigheden die belangrijk kunnen zijn voor een toekomstig ingenieur, bijvoorbeeld: discussie- en gesprekstechnieken of presentatietechnieken. In de het studieprogramma zijn een aantal verplichte TBM-vakken opgenomen. TBM biedt echter ook keuzevakken aan. Wie een onderdeel wil volgen vanuit een persoonlijke belangstelling, ter voorbereiding op een stage of als aanvulling op het eigen studieprogramma, kan de vrije keuzeruimte daarvoor gebruiken. Voor meer informatie over het interfacultair onderwijs: zie de website van de faculteit TBM, www.tbm.tudelft.nl
57 STUDIEGIDS 2006/2007
Technische Universitaire Lerarenopleiding (TULO) van TU Delft Onder het motto: De ingenieur voor de klas leidt de TULO eerstegraads docenten wiskunde, natuurkunde en scheikunde op. Met een eerstegraads lesbevoegdheid kun je in alle klassen van het voortgezet onderwijs lesgeven. Eerstegraads docenten zijn uitstekend thuis in hun vakgebied en beschikken tegelijkertijd over een solide basis aan vakdidactische en onderwijskundige kennis en vaardigheden. Het leraarsberoep is bij uitstek geschikt voor wie kennis wil overdragen. De school en de leerlingen doen een beroep op je sociale vaardigheden en op je vakkennis. De TULO bestaat uit vier MSc opleidingen, voor de schoolvakken wiskunde, natuurkunde, scheikunde en informatica. Je bent toelaatbaar tot n van deze MSc programmas als je k toelaatbaar bent tot een disciplinaire master (dus: MSc Applied Mathematics, Applied Physics, (Bio)Chemical Engineering, Computer Engineering of Computer Science). In veel gevallen is het dus nodig extra vakken of een schakelprogramma te volgen.
De TULO verzorgt ook een TU-brede minor Educatie die je voorbereidt op de lerarenopleiding. Het opleidingsprogramma In het MSC programma zitten 60 studiepunten in het schoolvak (op masterniveau) en zijn 60 punten gewijd aan pedagogische en didactische onderwerpen, die verdeeld zijn over vier aandachtsgebieden: Vakdidactiek Schoolpracticum Onderwijskunde Onderzoek en vrije ruimte Meer informatie op http://www.tulo.tudelft.nl of bij de cordinator van de TULO, Martin Jacobs (tel +31 (0)15 27 85594; e-mail: m.a.f.m.jacobs@tnw.tudelft.nl).
De studieadviseur ondersteunt de mentoren bij de uitvoering van hun taak; de organisatie berust bij hem i.s.m. de onderwijscommissaris van de Mijnbouwkundige Vereeniging. Naast de groepsgewijze begeleiding door de mentoren biedt de studieadviseur, dhr. Pascal de Smidt, individuele begeleiding aan studenten die moeilijkheden ondervinden in en rond hun studie. Afhankelijk van de behoefte van de student kan deze hulp zich richten op de programmering en de aanpak van de studie of in algemenere zin op het welzijn van de individuele student. Soms zal een verwijzing naar een studentenarts of -psycholoog nodig blijken. Tevens roept hij studenten op voor een gesprek indien hij dit op grond van behaalde resultaten nodig acht. Hiernaast kan de studieadviseur informatie verstrekken over inschrijving, studiefinanciering, uitwisselingsprogrammas e.d. De studieadviseur neemt een onafhankelijke positie in. Alle gesprekken dragen een strikt vertrouwelijk karakter.
58
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
59
STUDIEGIDS 2006/2007
De studieadviseur is in principe elke dag aanwezig, behalve op donderdag (tel. +31 (0)15 27 81068). Afspraak met de studieadviseur en inloopspreekuur Voor algemene informatie of voor een afspraak met n van de studieadviseurs kun je contact opnemen met de secretarieel medewerker van de studieadviseurs, kamer 2.81, telefoon +31 (0)15 27 85742. In zeer dringende gevallen word je direct met de studieadviseurs in contact gebracht. Voor korte, informatieve vragen kun je ook terecht op het inloopspreekuur. Tijdstip: maandag t/m vrijdag van 12.45 13.30 uur. Plaats: kamer 2.79 en 2.77.1 Je kunt de studieadviseurs ook mailen: P.deSmidt@tudelft.nl of K.Karsen@tudelft.nl Studieadvies Met de invoering van de twee-fasenstructuur is de opleiding de wettelijke verplichting opgelegd om alle studenten in de propedeuse aan het einde van hun eerste studiejaar schriftelijk te adviseren over de wenselijkheid om de studie al dan niet voort te zetten. De Studie-Adviescommissie van TA brengt dit advies uit na de derde tentamenperiode. De studieadviseur neemt ambtshalve deel aan de werkzaamheden en de vergaderingen van de commissie. In het advies wordt een indicatie gegeven of de TA-studie binnen een redelijke termijn kan worden afgerond. In verband met de beperkingen van de studiefinanciering is het van groot belang dat de student(e) aan het einde van zijn eerste studiejaar afweegt of het verstandig is om de TA-studie voort te zetten. Het schriftelijke studieadvies moet beschouwd worden als een bijdrage vanuit de opleiding aan het afwegingsproces bij de student(e) zonder dat het advies een bindend karakter heeft. Dit laatste betekent dat uitsluiting van onderwijs en vervallen van cijfers niet uit het studieadvies kunnen voortvloeien.
Prestatiebeurs Ben je in het studiejaar 2006/2007 niet alleen voor het eerst aan de TU Delft, maar ook voor het eerst voor een opleiding in het hoger onderwijs (WO en HBO) ingeschreven, dan is op jou de regeling voor het eerste jaar van de prestatiebeurs van toepassing. Voor nadere informatie kun je je ook wenden tot de Centrale Studenten Administratie (CSA) of Student Facility Centre (SFC). Voorkom hoge boetes Het recht op studiefinanciering is gekoppeld aan een geldig bewijs van inschrijving. Het is daarom zaak dat je er voor zorgt tijdig ingeschreven te zijn voor de volle periode dat je studiefinanciering ontvangt. Die studiefinanciering wordt niet automatisch ingehouden wanneer je je te laat inschrijft, maar wel achteraf teruggevorderd. Bovendien zal in zon geval de universiteit een forse boete moeten opleggen voor het onrechtmatig gebruik dat je dan gemaakt hebt van de onderwijsfaciliteiten. Inschrijving met terugwerkende kracht is sinds september 1991 niet langer mogelijk. Zorg er dus voor dat je vr 1 september van het studiejaar je inschrijvingsformulier correct en volledig ingevuld hebt toegestuurd aan de Centrale Studenten Administratie (CSA), dat je het verschuldigde collegegeld hebt voldaan en dat je desnoods de bewijzen van die toezending en van die betaling vr 1 september 2006, kunt overleggen. Je kunt jezelf daarmee enige duizenden euros cumulatieve terugvordering en boete besparen. Regeling Financile Ondersteuning Studenten Er zijn bijzondere omstandigheden denkbaar die veroorzaken dat je je studie niet kunt afronden binnen de periode gedurende welke je recht hebt op gemengde studiefinanciering (studiefinanciering die voor een deel uit basisbeurs bestaat). Die omstandigheden zijn: ziekte, bijzondere familieomstandigheden, handicap, zwangerschap, en bestuursactiviteiten. De studievertraging vanwege zulke omstandigheden heeft tot gevolg dat je afstudeert in een studiejaar waarin je slechts recht hebt op een rentedragende lening, terwijl dat niet het geval geweest zou zijn als die omstandigheden zich niet hadden voorgedaan. In zon geval kun je een aanvraag indienen t.l.v. de Regeling Financile Ondersteuning Studenten. Het College van
60
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
61
STUDIEGIDS 2006/2007
Bestuur zal zich beraden of de aangevoerde omstandigheden een financile ondersteuning rechtvaardigen en zo ja, waaruit die ondersteuning zal bestaan. Het College laat zich daarbij door een commissie adviseren. In het studiejaar waarin de vertragende omstandigheden zich voordoen dien je deze vertraging te laten registreren via de studieadviseur. Neem daarom contact met hem op indien zich deze situatie voordoet. Aanvullende informatie is te vinden op internet: www. studentenstatuut. tudelft.nl en/of bij het Student Facility Centre. Studeren in het buitenland Een deel van je studie in het buitenland doen is goed mogelijk bij de opleiding Technische Aardwetenschappen. Er zijn verschillende samenwerkingsverbanden met andere universiteiten, die internationale uitwisseling vergemakkelijken. Kijk voor adressen in diverse landen op de site: www.tudelft.nl/buitenland. Voor meer informatie kun je contact opnemen met Pascal de Smidt, tel. +31 (0)15 27 81068 of het International Office CiTG, kamer 2.73, tel.: +31 (0)15 27 81174/4800. Afwezigheid wegens ziekte e.d. Afwezigheid wegens ernstige ziekte of wegens andere geldige redenen gedurende de onderwijs- en tentamenperioden, die van invloed kunnen zijn op de studieresultaten, kunnen worden doorgegeven aan de studieadviseur (Pascal de Smidt, tel. +31 (0)15 27 81068). Na genezing is het eveneens nuttig contact op te nemen met de studieadviseur. Virtueel Kenniscentrum TA Met het Virtueel Kenniscentrum Technische Aardwetenschappen biedt de Bibliotheek TU Delft je een ideaal gereedschap om onderzoek en zoektocht naar kennis te ondersteunen. Het Virtueel Kenniscentrum is een geavanceerde website met online informatiebronnen en zoekmachines toegespitst op (technische) aardwetenschappen. Deze gebruiksvriendelijke website geeft snel en gemakkelijk toegang tot s werelds beste tijdschriften, databases en citatie-indexen. Bijna alle bronnen zijn vanaf de campus van de TU Delft fulltext beschikbaar.
62 TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
Het Virtueel Kenniscentrum Technische Aardwetenschappen maakt het studenten gemakkelijk om die literatuur te vinden die zij bij hun studie nodig hebben. Kwalitatief hoogwaardige en actuele informatie staat overzichtelijk op n website bij elkaar. Bovendien biedt deze website online tutorials die helpen bij het zoeken, vinden, beoordelen en verwerken van informatie. Kijk op http://earth.library.tudelft.nl Overzicht belangrijkste commissies en afdelingen Alle telefoonnummers van de TU Delft beginnen met +31 (0)15 27, daarna komt het toestelnummer. Naam Bespreken college- c.q. vergaderzalen: Via Servicepunt CiTG Examencommissie Voorzitter Secretaris Leden Secretariaat Facility Management Concirges Informatietechnologie & Automatisering Studentenhelpdesk Management Ondersteuning (MO) Mineralogisch en Geologisch Museum Beheerder mw. drs. M.M. van Tooren 86021 84000 81423 CT 86034 ir. J.J. de Ruiter M.H. van Vollenhoven-Geldof dr. G.J. Weltje mw.dr.ir. D.J.M. Ngan-Tillard mw.drs. M.M. van Tooren ir. J.J. de Ruiter dr.ir. E.C. Slob mw. W. ter Hark 85001 81765 85722 86843 86021 85001 88732 85742 2.81 2.71 89802 Telefoon
63
STUDIEGIDS 2006/2007
Onderwijs & Studentenzaken (O&S) Cordinator onderwijs mw. M.H. van Vollenhoven Studieadviseur Secretariaat drs.P. de Smidt mw. J. Ammerlaan 81765 81068 83190 87801 87801 81765 83190 83628 86032 86843 88732 85001 86039 2.71 2.69 2.71 2.79 2.69
Secretariaat PW/TG/RG/GT 81328/81423/81328 Geo-Engineering Studievereniging Voorlichting/PR mw. L. Coelet-Dekker Mijnbouwkundige Vereeniging telefoon: (015) 278 6039 e-mail: mv@ta.tudelft.nl R.M. Groenewegen 84023 81880 86039 CT 0.13 mw. L. Broekhuijsen
Opleidingsdirecteur dr. R. Weijermars Opleidingscommissie Voorzitter Ambt. secretaris Secretariaat Stafleden: Studentleden dr. R. Weijermars mw. M.H. van Vollenhoven mw. J. Ammerlaan drs. J.C. Blom dr. J. Bruining mw.dr.ir. D.J.M. Ngan-Tillard dr.ir. E.C. Slob ir. J.J. de Ruiter Claartje Wiggers (onderwijscommissaris) Gregory Bahlen (GT) Thom van der Heijden (PW) Chris van Wijngaarden (TG) Ilja de Winter (RG)
Jaarprogrammas
Toelichting op de jaarprogrammas Hierna zijn de jaarprogrammas 2006-2007 van de Bachelorfase opgenomen. Studenten die studievertraging hebben opgelopen en daardoor een studiecontract moeten opstellen worden verzocht met de studieadviseur en de betreffende regelaar contact op te nemen. Bachelorfase Alle jaarprogrammas worden gecordineerd door de zgn. regelaars, dat zijn docenten die door de decaan met die taak zijn belast. Voor de Bacheloropleiding TA zijn de regelaars: Eerstejaarsprogramma: mw. drs. M.M. van Tooren, tst. +31 (0)15 27 86021 2e en 3e-jaarsprogramma: ir. J.J. de Ruiter, tst. +31 (0)15 27 85001
Personeel & Organisatie Secretariaat Regelaars P-regelaar Bachelor-regelaar PW TG IG GT RG mw. drs. M.M. van Tooren ir. J.J. de Ruiter dr. E.C. Slob dr. E.C. Slob mw.dr.ir. D.J.M. Ngan-Tillard ir. J.J. de Ruiter dr. G.J. Weltje
64
85020
1. Resource Engineering 2. Petroleum Engineering & Geosciences Deze variant kent 2 specialisaties: a) Petroleum Engineering b) Reservoir Geology De specialisaties hebben circa 25 ECTS aan gemeenschappelijke vakken. 3. Applied Geophysics 4. Geo-Engineering
65 STUDIEGIDS 2006/2007
MSc/Afstudeerregelaars:
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
Ad 1) MSc variant/ afstudeerrichting Resource Engineering (RE) (Grondstoffentechnologie) Regelaar: ir. J.J. de Ruiter De studenten die kiezen voor de afstudeerrichting Grondstoffentechnologie stellen daartoe een afstudeercontract op met de regelaar (zie ook de Regeling Afstudeerfase) waarin in elk geval afspraken worden gemaakt over de keuzevakken en het afstudeerwerk incl. het colloquium. Het eerste MSc-jaar Resource Engineering: Het eerste MSc-jaar jaar bestaat voor zowel de winningsoptie als de verwerkingsoptie uit een internationaal programma. Voor winning is dit de European Mining Course (EMC) waarbij de student, samen met ca. 15 buitenlandse studenten, gedurende 8 maanden het onderwijs volgt in Helsinki, Exeter, Aken en Delft. Voor verwerking is dit de European Mineral Engineering Course (EMEC) waarbij het onderwijs plaatsvindt in Helsinki, Exeter, Aken en Delft. De student verblijft dus voor een aantal maanden in het buitenland, waarbij de student o.a. via het Socrates programma van de EU een financile compensatie ontvangt om de kosten op hetzelfde niveau te houden als wanneer hij deze periode in Delft gestudeerd zou hebben. Nadere details en een beschrijving van de vakken zijn te vinden op internet: http://www.emc-edu.org/ en http://www.emec-edu.org/ Ook kunnen inlichtingen verkregen worden bij ir. J.J. de Ruiter, tst. +31 (0)15 27 85001 Ad 2) MSc variant Petroleum Engineering & Geosciences Specialisatie / afstudeerrichting Petroleum Engineering (PE) Afstudeerregelaar: Uitvoerend regelaar: prof.dr. W.R. Rossen dr.ir. E.C. Slob
zouten. De ontginning van steenkool door ondergrondse vergassing kan in de toekomst een belangrijke rol gaan spelen. Dit geldt eveneens voor allerlei vormen van ondergrondse opslag van vloeibare of gasvormige stoffen (buffervoorraden van olie of gas, CO2-opslag, warmte-opslag, etc.) Het afstudeerwerk omvat in elk geval een scriptie en een colloquium waarvoor het onderwerp in overleg met de regelaar gekozen wordt uit de navolgende lijst van onderwerpen voor scripties en colloquia: 1. Boortechnologie 2. Productietechnologie 3. Reservoirtechnologie 4. Productiegeologie 5. Offshoretechnologie 6. Petrofysica 7. Keuze-onderwerp op een ander vakgebied (bijv. economie, energierecht) De scriptie is gebaseerd op eigen onderzoek door laboratorium- en/of praktijkwaarneming en literatuurstudie. Het keuzevakkenprogramma wordt in overleg met de regelaar gekozen. Specialisatie /afstudeerprogramma Reservoir Geology (RG) Afstudeerregelaar: Uitvoerend regelaar: prof.dr. S.M.Luthi dr. G.J. Weltje
Reservoir Geology leidt studenten op in het gebruik van moderne meetmethoden, wiskundige methoden en nieuwe geologische concepten voor het verkrijgen van inzicht in processen die hebben geleid tot de vorming van reservoirgesteenten. Dit inzicht is niet alleen van groot belang bij het werken in de olieindustrie maar ook op het gebied van Geohydrologie en bij het zoeken naar nieuwe opkomende energiebronnen. Deze variant komt voor een deel van het programma overeen met de vakken van de programmas Petroleum Engineering en Applied Geophysics.
Petroleumwinning houdt zich bezig met het winnen van vloeibare en gasvormige delfstoffen via boorgaten. Daartoe behoren aardolie- en aardgasvoorkomens maar ook heetwaterreservoirs en oplosbare delfstoffen zoals
66 TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN 67 STUDIEGIDS 2006/2007
Ad 3) MSc Applied Geophysics (AG) Afstudeerregelaar: Uitvoerend regelaar: prof.dr. C.P.A. Wapenaar dr.ir. E.C.Slob
Technische Geofysica en Petrofysica; Toegepaste Geologie en een groep Grondstoffentechnologie. Naast een verdiepingsminor Resources and Recycling en een Research Minor wordt tevens een BSc Minor Geologie aangeboden voor non-Majors, met als oogmerk de zij-instroom te bevorderen. Bachelor-vakken die niet (meer) gedoceerd worden in 2005-2006 t.g.v. invoering Major-Minor structuur in de bachelor Technische Aardwetenschappen Per september 2006 wordt de Major-Minor structuur ingevoerd in het bachelor-programma van de opleiding Technische Aardwetenschappen. Dit betekent concreet dat de eerstejaarsstudenten van lichting 2006 in hun 3e studiejaar een Minor programma van 30 ECTS zullen hebben. Als gevolg van het invoeren van de Minor zijn er zowel in de Propedeuse 2006-2007 als in het Tweedejaarsprogramma 2006-2007 een aantal wijzigingen ingevoerd. Propedeuse Een aantal vakken zijn uit het programma verwijderd. Dit zijn: 1. WB3180 Werktuigkunde I 2. WBP513-00 Technische Inrichtingen 2 ECTS 2 ECTS
Applied Geophysics houdt zich bezig met geofysische exploratie (opsporing), voornamelijk gericht op olie, gas, steenkool, ertslichamen en andere mineraalafzettingen. Alle geofysische exploratie-technieken bestaan uit drie stappen: data acquisitie (het verrichten van metingen), data verwerking (corrigeren van de metingen - meestal met behulp van een computer) en interpretatie (het ontwerpen van een geologisch model). Het afstudeerwerk omvat in elk geval een hoofdscriptie met bijbehorend colloquium en mondeling examen. Het afstudeerwerk wordt uitgevoerd onder supervisie van de regelaar. Het keuzevakkenprogramma wordt in overleg met de regelaar gekozen. Ad 4) MSc variant Geo-Engineering/afstudeerprogramma Engineering Geology (EG) Afstudeerregelaar: mw. dr.ir. D.J.M. Ngan-Tillard
Ingenieursgeologie is het vakgebied waarbinnen geologische principes, gegevens en technieken worden toegepast bij de bestudering van natuurlijke gesteenten, grond of ondergrondse vloeistoffen. Het doel daarbij is de geologische factoren die van invloed kunnen zijn bij de bouw en het onderhoud van civiele constructies te berekenen, te interpreteren en te presenteren, zodanig dat die factoren in ontwerp en planning van de civiele constructies in afdoende mate worden verdisconteerd. Het scriptie-onderwerp en de wijze van uitwerking worden bepaald in overleg met de regelaar. De BSc Technische Aardwetenschappen bestaat vanaf 2006, conform de invoering van het Major-Minor systeem aan de TU Delft, uit een kerncurriculum (Major 2006-2009, 150 ECTS) en Minor ruimte (30 ECTS, in het 5e semester m.i..v 2008, met keuze mogelijkheden tot verdieping, verbreding, danwel BSc onderzoek). Het kerncurriculum wordt vastgesteld en inhoudelijk verzorgd door de onderzoeksecties: Ingenieursgeologie, Petroleumwinning,
68 TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
Studenten die deze vakken nog moeten afronden worden voor Werktuigkunde I nog 2 herkansingstentamens ingepland, voor WBP 513 dient contact opgenomen te worden met de docent de heer Visser ( R.Visser@wbmt.tudelft.nl of +31 (0)15 27 83757). Het vak ST7031ta Mijnbouwchemie 6 ECTS wordt gentegreerd met het tweedejaars vak ST1692tu Thermodynamica en opgesplitst in twee nieuwe vakken te weten:
69
STUDIEGIDS 2006/2007
ST7041ta Chemie voor TA 3 ECTS MST1211ta1 Chemische Thermodynamica 5 ECTS Studenten die het vak ST7031ta nog moeten afronden kunnen voor deel 1 contact opnemen met de docent dhr. G. Koper (G.J.M.Koper@tnw.tudelft.nl) en voor deel 2 met de docente mw. P.Kooyman (P.J.Kooyman@tudelft.nl)
Wegens het vetrek van de docent is dit vak in 2005-2006 niet meer gedoceerd en eenmalig vervangen door het vak wm0103tu Werken in teamverband 3 ECTS. Indien dit vak niet is gevolgd kunnen de 3 ECTS ingevuld worden door een keuzevak bij TBM. Derde studiejaar
Tweede jaar Een aantal vakken zijn uit het programma verwijderd. Dit zijn:
Er zijn in het studiejaar 2006-2007 geen wijzigingen in het derde studiejaar ten gevolge van de invoering van de Major-Minor structuur. Indeling van de jaarprogrammas
1. ST1692tu Thermodynamica 4 ECTS Voor studenten die dit vak nog moeten afronden worden in het studiejaar 2006-2007 nog 2 herkansingen ingepland. Studenten die het vak in 20052006 niet hebben gevolgd, maar voor wie dit wel een verplicht onderdeel is van hun tweede jaarsprogramma kunnen contact opnemen met dhr. Ger Koper die in 2006-2007 eenmalig het vak MST1211ta2 Thermo voor TA zal aanbieden. Dit vak is een deel van het nieuwe eerstejaars vak Chemische Thermodynamica. Met de heer Koper kan tevens besproken worden hoe de resterende 2 ECTS ingevuld kan worden. 2. TA2090 Geostatistiek 3 ECTS 3. TA2050 Data-Analyse 3 ECTS Deze vakken zijn in 2006-2007 gecombineerd tot n vak TA2060
Elk cursusjaar bestaat uit 4 onderwijsperioden of kwartalen van zeven weken, elke periode wordt gevolgd door een onderwijsvrije week die weer gevolgd wordt door een tentamenperiode (van 1, 2, of 3 weken). Daarnaast is er een herkansingsperiode (van 2 weken) in de tweede helft van augustus. In ieder jaarprogramma worden per vak vermeld: Onderwerp de vakcode de vaknaam collegeperiode(s) de practica Voorbeeld TA2930 Geologie van Nederland 0.0.0.2 (2 uur college per week in de 4e periode) 0.0.0.0 (geen practicum middagen) 2 ECTS (= 2 * 28 uur, incl. zelfstudie) ...xx (tentamen in 4e periode en herkansing in de 5e periode)
Studenten die Geo-statistiek of Data-Analyse nog moeten afronden, dienen contact op te nemen met de docent (dhr. Bruining voor Geostatistiek en dhr. Rem voor Data-Analyse). Studenten die beide vakken nog niet gevolgd hebben kunnen het nieuwe vak TA2060 volgen en in overleg met de bachelor-regelaarir.J.J. de Ruiter een afspraak maken over het invullen van de resterende ECTS. 4. TA2940 Remote Sensing 3 ECTS
Voor een aantal onderwijsonderdelen worden deelcijfers gegeven waaruit de docent het eindcijfer berekent. Het eindcijfer telt voor de exameneisen (zie aldaar). Voor de deelcijfers van de stof (colleges n practicumtoetsen) geldt dat zij niet lager mogen zijn dan 5.0.
70 TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN 71 STUDIEGIDS 2006/2007
Systematiek vakcodes Alle onderdelen van het studieprogramma (colleges, practica, instructies, oefeningen, excursies etc.) hebben elk een eigen code, bestaande uit een combinatie van letters en cijfers. De letters geven aan door welke opleiding het vak verzorgd wordt. De cijfers zijn gebaseerd op wisselende opvattingen omtrent de meest geschikte indeling van een vakkenpakket. Met de overgang naar de BSc/MSc structuur is besloten de vakken te hercoderen. Hierbij is uitgegaan van onderstaande systematiek. Waar mogelijk zijn de oude vakcodes gehandhaafd. 2 of 3 initialen TA is lettercode voor alle BSc-vakken die door onze opleiding worden verzorgd AES is de uniforme lettercode voor alle MSc-vakken die door onze opleiding worden verzorgd 1e cijfer Geeft aan in welk het jaar het vak wordt gegeven BSc: 1 t/m 3 MSc: 1 en 2 Voor identificatie van het vak, waarbij: 2e cijfer: geeft aan tot welke richting het vak behoort 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 3e cijfer: vrij te gebruiken 4e cijfer: type onderwijs: 0 1 2 3 4 5 6 9 Evt. 5e cijfer = = = = = = = = college practicum veldwerk excursie stage colloquium eindproject/scriptie project Algemene vakken Resource engineering idem Petroleum engineering idem A pplied geophysics and petrophysics Geo-engineering idem Applied geology idem
TA1900-00 TA1900-1 TA1900-2 TA1900-3 TA1900-4 TA1900-5 ST7041ta Code Vak
Tentamen
Chemie voor TA
4.0.0.0
xx...
MST1211ta1
Chemische Thermodynamica
0.0.2.1
0.0.2.2
...xx
12 0 3 3 3 3
presentatie
3 cijfers
Mineralen & Gesteenten I deel 1, theorie deel 2, theorie deel 3, practicum deel 4, practicum deel 5, practicum
6.6.6.0
4 2 2 .x.x. ..xx.
TA1911
Geologisch kaartlezen
7.0.0.0
xx...
TA1913
Geologisch werkbezoek
4e periode
TA2930
0.0.0.2
...xx
73
STUDIEGIDS 2006/2007
TN4110ta
Mechanica 1
0.0.4.0
..x.x
TN4120ta
Mechanica 2
0.0.0.4
...xx
TA1009 TA1009-0 TA1009-1 TA1009-2 TA1009-3 TA1009-4 TA1900-00 TA1900-1 TA1900-2 TA1900-3 TA1900-4 TA1900-5 TA1910 TA1910-1 TA1910-2 TA1911 TA1913 TA2930 TN4110ta TN4120ta WM0201TU WM0203TU
Inleiding TA excursie deel 1, PW deel 2, TG deel 3, IG deel 4, GT Mineralen & Gesteenten I deel 1, theorie deel 2, theorie deel 3, practicum deel 4, practicum deel 5, practicum Algemene geologie deel 1 deel 2 Geologisch kaartlezen Geologisch werkbezoek Geologie van Nederland Mechanica 1 Mechanica 2 schriftelijk rapporteren Mondeling presenteren
12 0 3 3 3 3 5 1.4 1.4 .7 .7 .7 4 2 2 1 2 2 4 4 2 2
WI1275ta
Toegepaste statistiek
0.4.4.0
..x.x
WM0201
Schriftelijk rapporteren
0.0.0.2
WM0203
Mondeling presenteren
2.0.0.0
Totaal BSc-ta1:
60
74
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
75
STUDIEGIDS 2006/2007
TN4560tu
Systemen en signalen
6.0.0.0
xx...
Code
Vak
Tentamen
TN4780tu
0.2.2.2
.xxxx
MST1211ta2
Thermo voor TA
WI2034ta
Differentiaalvergelijkingen
4.0.0.0
xx...
TA2009-06
Project TA
4e periode
WI2273ta
Lineaire algebra
4.4.0.0
.x.x.
WI2255ta TA2060 Data analyse en Geostatistiek 0.3.0.0 0.6.0.0 3 .x.x. WM0325ta TA2201 Practicum Mijnbouwchemie 18.15.0.0 4
Practicum Matlab
0.0.0.7
0.0.1.0 0.0.7.0
..x..
TA2910 TA2911
2.0.0.0 0.0.10.0
2 1
TA2920
Structurele geologie
0.0.2.0
..xx.
TA2921
Geologische constructies
0.0.14.0
..xx.
TA2930
0.0.0.2
...xx
TA3530
Subsurface characterization
0.4.0.0
.x.x.
TA3700
0..0.0
0. 0.0
.x.x.
TA3942
4e periode
TN4010ta
4.4.0.0
.xx.x
76
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
77
STUDIEGIDS 2006/2007
Subject
ECTS
Exams
3 0
x.x..
Mining Engineering I Fluid flow, heat & mass transfer Subsurface characterization Introduction to rock mechanics
3 4 3 3
Numerical analysis
..x.x
8 9
37
78
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
79
STUDIEGIDS 2006/2007
3rd year BSc (BSc-ta3) 2006-2007 MSc-orientation: Petroleum Engineering (PE) Applied Geophysics (AG) Reservoir Geology (RG) Engineering Geology (EG) Period Code Common block Subject ECTS Exams 1 TA3130-05 TA3131 Introduction to reflection seismics Petroleum Geology Geological Fieldwork (VESC) 3 3 6 xx... xx... 3 TA3190-05 Period Code Common block
3rd year BSc (BSc-ta3) 2006-2007 MSc-orientation: Resources Engineering (RE) Subject ECTS Exams
5 0 3
mond.
opdr.
TA3120
opdr.
TA3370
..x.x
Fys. Chemie van de vaste stof Extractieve metallurgie Practicum Extr. Metallurgie II
3 3 2
Specific courses
Subtotal:
23
TA3440/ PE+RG TA3540/AG TA3620/EG Petroleum Engineering Fields and waves Foundations of Eng.geology 3 3 3 ..x.x ..x.x ..x.x
TA3009
Field exploration/exploitation
Subtotal:
23
80
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
81
STUDIEGIDS 2006/2007
TA3210 TA3231-05
3 2
BSc TA 3e jaar MSc-orieNtatioN (RE) Code Vaktitel ECTS TA3120 TA3130-05 TA3131 TA3190-05 TA3200-05 TA3210 TA3231-05 Mining engineering II (incl. Surpac + Sampling) Mineral Processing inclusief practicum Ore mineralogy Fys. Chemie van de vaste stof Extractieve metallurgie Practicum Extr. Metallurgie II 7 5 0 3 3 3 2
WI3097TU Numerieke methoden voor differentiaalvergelijkingen 3 MSc Orientation PE, AG, RG, EG TA3009 TA3370 TA3520 TA3540/AG TA3620/EG TA3820 TA3942 TA3120 TA3130-05 TA3131 TA3190-05 TA3200-05 Field exploration/exploitation Flow in rocks and soils Introduction to reflection seismics Fields and waves Foundations of Eng.geology Petroleum Geology Geological Fieldwork (VESC) Mining engineering II (incl. Surpac + Sampling) Mineral Processing inclusief practicum Ore mineralogy Fys. Chemie van de vaste stof
82
5 3 3 3 3 3 3 6 7 5 0 3 3
83 STUDIEGIDS 2006/2007
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
Code: TA1009
Inleiding TA
ECTS: 12
Code: TA1009-0
excursie
ECTS: 0
1e onderwijsperiode, 2e onderwijsperiode, 3e onderwijsperiode, 4e onderwijsperiode 1e tentamenperiode, 2e tentamenperiode, 3e tentamenperiode, 4e tentamenperiode Dr.ir. G.G. Drijkoningen; E-mail: G.G.Drijkoningen@citg.tudelft.nl Dr.ir. T.P.R. de Jong; E-mail: T.P.R.deJong@tudelft.nl Prof.bsc.msc.ph. P.K. Currie; E-mail: P.K.Currie@tudelft.nl
1e onderwijsperiode 1e tentamenperiode Prof.bsc.msc.ph. P.K. Currie; E-mail: P.K.Currie@tudelft.nl Dr.ir. G.G. Drijkoningen; E-mail: G.G.Drijkoningen@citg.tudelft.nl Dr.ir. T.P.R. de Jong; E-mail: T.P.R.deJong@tudelft.nl
Onderwijsvorm
excursie/project. De onderwijsvorm die wij hiervoor gekozen hebben is als volgt: elk onderwerp (deelgebied) wordt ingeleid met een of twee colleges. Vervolgens worden de studenten ingedeeld in groepjes van maximaal 6. De groepjes krijgen vervolgens een aantal opdrachten die tot doel hebben een orintatie op het vakgebied te geven. De studenten zullen gezamenlijk informatie moeten verzamelen en de opdrachten uitvoeren.
Onderwijsvorm
De onderwijsvorm die wij hiervoor gekozen hebben is als volgt: elk onderwerp (deelgebied) wordt ingeleid met een of twee colleges. Vervolgens worden de studenten ingedeeld in groepjes van maximaal 6. De groepjes krijgen vervolgens een aantal opdrachten die tot doel hebben een orintatie op het vakgebied te geven. De studenten zullen gezamenlijk informatie moeten verzamelen en de opdrachten uitvoeren. Beoordeling Vakinhoud
Aan de hand van verschillende opdrachten die groepsgewijs moeten worden uitgewerkt wordt een overzicht gegeven van het brede vakgebied van Technische Aardwetenschappen. Het vak begint al in eerste week van het jaar met een kennismakingsexcursie waarin diverse bedrijven bezocht worden. Vervolgens wordt in iedere onderwijsperiode een deelgebied centraal gesteld.
Vakinhoud
Aan de hand van verschillende opdrachten die groepsgewijs moeten worden uitgewerkt wordt een overzicht gegeven van het brede vakgebied van Technische Aardwetenschappen. Het vak begint al in eerste week van het jaar met een kennismakingsexcursie waarin diverse bedrijven bezocht worden. Vervolgens wordt in iedere onderwijsperiode een deelgebied centraal gesteld. Leerdoelen
De belangrijkste doelstelling is dat studenten zich orinteren op het vakgebied Technische Aardwetenschappen en dat duidelijk wordt op welke wijze de verschillende algemene (wis-, natuur-, en scheikunde) en specifieke (petroleumwinning, grondstoffentechnologie, geofysica en ingenieursgeologie) vakken samenhangen. Handouts die worden uitgedeeld bij de colleges. Reference literature wordt nog bekendgemaakt geen excursie
Leerdoelen
De belangrijkste doelstelling is dat studenten zich orinteren op het vakgebied Technische Aardwetenschappen en dat duidelijk wordt op welke wijze de verschillende algemene (wis-, natuur-, en scheikunde) en specifieke (petroleumwinning, grondstoffentechnologie, geofysica en ingenieursgeologie) vakken samenhangen.
Handouts die worden uitgedeeld bij de colleges. Reference literature: Wordt nog bekendgemaakt prof.dr. P.K. Currie, tst. 86033 Geen
84
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
85
STUDIEGIDS 2006/2007
Code: TA1009-1
deel 1, PW
ECTS: 3
Code: TA1009-3
deel 3, IG
ECTS: 3
1e onderwijsperiode n.v.t. Prof.bsc.msc.ph. P.K. Currie; E-mail: P.K.Currie@tudelft.nl Dr.ir. G.G. Drijkoningen; E-mail: G.G.Drijkoningen@citg.tudelft.nl Dr.ir. T.P.R. de Jong; E-mail: T.P.R.deJong@tudelft.nl
3e onderwijsperiode 3e tentamenperiode Prof.bsc.msc.ph. P.K. Currie; E-mail: P.K.Currie@tudelft.nl Dr.ir. G.G. Drijkoningen; E-mail: G.G.Drijkoningen@citg.tudelft.nl Dr.ir. T.P.R. de Jong; E-mail: T.P.R.deJong@tudelft.nl
Code: TA1009-2
deel 2, TG
ECTS: 3 Cursus/Vak Onderwijsperiode Tentamenperiode Docenten Code: TA1009-4 2e onderwijsperiode 2e tentamenperiode Prof.bsc.msc.ph. P.K. Currie; E-mail: P.K.Currie@tudelft.nl Dr.ir. G.G. Drijkoningen; E-mail: G.G.Drijkoningen@citg.tudelft.nl Dr.ir. T.P.R. de Jong; E-mail: T.P.R.deJong@tudelft.nl Onderwijsvorm Beoordeling Vakinhoud Leerdoelen Literatuur en studiemateriaal Voorkennis Geen Zie TA1009-0. Zie TA1009-0. Zie TA1009-0. Zie TA1009-0. deel 4, GT ECTS: 3
4e onderwijsperiode 4e tentamenperiode Prof.bsc.msc.ph. P.K. Currie; E-mail: P.K.Currie@tudelft.nl Dr.ir. G.G. Drijkoningen; E-mail: G.G.Drijkoningen@citg.tudelft.nl Dr.ir. T.P.R. de Jong; E-mail: T.P.R.deJong@tudelft.nl
86
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
87
STUDIEGIDS 2006/2007
Code: TA1900-00
ECTS: 5
De nadruk wordt gelegd op die mineralen die gesteentevormend zijn. Daarnaast komen enkele ertsen ter sprake. Daar de vorm (de kristalvorm) van een mineraal een zeer belangrijk determinatiekenmerk is, wordt de helft van de tijd besteed aan het bestuderen van kristalvormen. ta1900-4: Tijdens dit practicumonderdeel word je geleerd hoe je de belangrijkste gesteentevormende mineralen kunt determineren m.b.v. de polarisatiemicroscoop. ta1900-5: Dit practicumonderdeel is gericht op de determinatie van gesteenten; zowel macroscopisch als microscopisch. Leerdoelen ta1900-1Tijdens het tentamen moet je vragen kunnen beantwoorden die betrekking hebben op: de interne opbouw van kristalroosters; de externe symmetrie van kristallen; de optische eigenschappen van kristallen; de werking van de polarisatiemicroscoop. ta1900-2: Tijdens het tentamen moet je vragen kunnen beantwoorden die betrekking hebben op: de classificatie van gesteenten; de ontstaanswijzen van gesteenten; de mineralogische samenstelling van gesteenten. ta1900-3:Tijdens het tentamen moet je: de symmetrie-elementen van een kristal kunnen analyseren en projecteren; de kristallografische assen van een kristal kunnen analyseren en projecteren; de kristalvlakken van een kristal kunnen projecteren; ongeveer 30 mineralen kunnen herkennen; tevens moet je de chemische formule van deze mineralen kennen. ta1900-4 Tijdens het tentamen moet je: de optische eigenschappen van mineralen kunnen bepalen. ta1900-5Tijdens het tentamen moet je: m.b.v. de microscoop mineralen kunnen determineren; de belangrijkste gesteenten macroscopisch en microscopisch kunnen analyseren. Literatuur en studiemateriaal Dictaat ta1900 Mineralen en Gesteenten. Voor het laatste practicumonderdeel is een extra handleiding nodig. Informatie hierover krijg je tijdens het practicum. Het dictaat is verkrijgbaar bij de dictatenverkoop TA. Voorkennis kennis van scheikundige verbindingen is wenselijk
4e tentamenperiode Drs. M.M. van Tooren; E-mail: M.M.vanTooren@tudelft.nl Hoorcollege en practicum Studiepunten: ta1900-1 en ta1900-2: beide 1 stp.; ta1900-3, ta1900-4 en ta1900-5: alle delen 0,5 stp. Tentamen: Elk onderdeel van ta1900 wordt getentamineerd met een schriftelijk tentamen. Tijdens de tentamens behorende bij de hoorcolleges moet je antwoord geven op meerdere open vragen (zie leerdoelen). Tijdens de tentamens behorende bij de practica moet je materiaal analyseren (zie leerdoelen). De cijfers voor de verschillende onderdelen worden gecombineerd tot een eindcijfer voor het vak ta1900. Wanneer de tentamens gegeven worden en wanneer de herkansingstentamens zijn, staat vermeld in het tentamenrooster en het dictaat. In het dictaat staat tevens vermeld waaraan de cijfers moeten voldoen en hoe het eindcijfer tot stand komt. Vakinhoud Mineralen en gesteenten zijn zeer belangrijke grondstoffen. In het grootste gedeelte van de voorwerpen die wij dagelijks om ons heen zien en gebruiken, zijn deze grondstoffen verwerkt. Zeker voor studenten in de technische aardwetenschappen is kennis van deze grondstoffen onontbeerlijk daar zij op deze grondstoffen, op wat voor manier dan ook, hun carrire gaan bouwen. Of je je nu gaat specialiseren in de winning of verwerking van grondstoffen, of je juist gaat toeleggen op civiele toepassingen, kennis van het materiaal blijft voorop staan. In het vak Mineralen en Gesteenten wordt de basis gelegd voor deze kennis. ta1900-1: Tijdens dit college-onderdeel wordt ingegaan op de theoretische achtergrond van de kristallografie, de mineralogie en de mineralogische optica. ta1900-2: Tijdens dit college-onderdeel zal de nadruk liggen op de ontstaanswijzen van gesteenten en de daaraan gerelateerde classificatie van gesteenten. Zowel de magmatische, desedimentaire als de metamorfe gesteenten komen aan bod. ta1900-3: Tijdens dit practicumonderdeel maak je kennis met een aantal algemeen voorkomende mineralen.
88
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
89
STUDIEGIDS 2006/2007
Cursus/Vak Onderwijsperiode Tentamenperiode Docenten Onderwijsvorm Beoordeling Vakinhoud Leerdoelen Literatuur en studiemateriaal Voorkennis Cursus/Vak Onderwijsperiode Tentamenperiode Docenten Onderwijsvorm Beoordeling Vakinhoud Leerdoelen Literatuur en studiemateriaal Voorkennis Cursus/Vak Onderwijsperiode Tentamenperiode Docenten Onderwijsvorm Beoordeling Vakinhoud Leerdoelen Literatuur en studiemateriaal Voorkennis
Code: TA1900-1
deel 1, theorie
ECTS: 1.4
Cursus/Vak Onderwijsperiode Tentamenperiode Docenten Onderwijsvorm Beoordeling Vakinhoud Leerdoelen Literatuur en studiemateriaal Voorkennis
Code: TA1900-4
deel 4, practicum
ECTS: .7
1e onderwijsperiode 1e tentamenperiode Drs. M.M. van Tooren; E-mail: M.M.vanTooren@tudelft.nl Hoorcollege Zie TA1900-00. Zie TA1900-00. Zie TA1900-00. Zie TA1900-00. kennis van scheikundige verbindingen is wenselijk Code: TA1900-2 2e onderwijsperiode 2e tentamenperiode Drs. M.M. van Tooren; E-mail: M.M.vanTooren@tudelft.nl Hoorcollege en practicum Zie TA1900-00. Zie TA1900-00. Zie TA1900-00. Zie TA1900-00. kennis van scheikundige verbindingen is wenselijk Code: TA1900-3 1e onderwijsperiode 1e tentamenperiode Drs. M.M. van Tooren; E-mail: M.M.vanTooren@tudelft.nl Practicum Zie TA1900-00. Zie TA1900-00. Zie TA1900-00. Zie TA1900-00. kennis van scheikundige verbindingen is wenselijk deel 3, practicum ECTS: .7 deel 2, theorie ECTS: 1.4
2e onderwijsperiode 2e tentamenperiode Drs. M.M. van Tooren; E-mail: M.M.vanTooren@tudelft.nl Hoorcollege en practicum Zie TA1900-00. Zie TA1900-00. Zie TA1900-00. Zie TA1900-00. kennis van scheikundige verbindingen is wenselijk
Cursus/Vak Onderwijsperiode Tentamenperiode Docenten Onderwijsvorm Beoordeling Vakinhoud Leerdoelen Literatuur en studiemateriaal Voorkennis
Code: TA1900-5
deel 5, practicum
ECTS: .7
3e onderwijsperiode 3e tentamenperiode Drs. M.M. van Tooren; E-mail: M.M.vanTooren@tudelft.nl Practicum Zie TA1900-00. Zie TA1900-00. Zie TA1900-00. Zie TA1900-00. kennis van scheikundige verbindingen is wenselijk
90
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
91
STUDIEGIDS 2006/2007
Code: TA1910
Algemene geologie
ECTS: 4
Code: TA1910-1
deel 1
ECTS: 2
2e onderwijsperiode, 3e onderwijsperiode 2e tentamenperiode, 3e tentamenperiode Prof.dr. S.B. Kroonenberg; E-mail: S.B.Kroonenberg@tudelft.nl Hoorcollege. Het hoorcollege beslaat 3 uur per week gedurende 2 kwartalen. Voor elk college hoort men 1 tot 2 uur de betreffende hoofdstukken uit het boek te hebben gelezen. Voor elk deeltentamen is zeker 30 uur lees/leertijd nodig.
2e onderwijsperiode 2e tentamenperiode Prof.dr. S.B. Kroonenberg; E-mail: S.B.Kroonenberg@tudelft.nl Hoorcollege. Het hoorcollege beslaat 3 uur per week gedurende 2 kwartalen. Voor elk college hoort men 1 tot 2 uur de betreffende hoofdstukken uit het boek te hebben gelezen. Voor elk deeltentamen is zeker 30 uur lees/leertijd nodig.
Vakinhoud
Het college bestaat uit twee delen waarin de basisprincipes van de geologie worden uitgelegd. Er wordt een verband gelegd met de andere disciplines op TA zodat de andere vakken beter in hun kader kunnen worden geplaatst. Deel I : Ontstaan der aarde, geologische tijd, gesteenten en mineralen, gesteentedeformatie; Endogene processen: interne warmte van de aarde, magmas, vulkanisme, metamorfose, aardbevingen en seismiek, magnetisme en gravitatie, plaattektoniek Deel II : Verwering, erosie, grondwater, rivier-, wind-, glaciale, eolische en mariene afzettingsmilieus, sedimenten, oceanen en de atmosfeer; klimaatveranderingen; milieuvervuiling; energie en grondstoffen.
Vakinhoud
Het college bestaat uit twee delen waarin de basisprincipes van de geologie worden uitgelegd. Er wordt een verband gelegd met de andere disciplines op TA zodat de andere vakken beter in hun kader kunnen worden geplaatst. Deel I : Ontstaan der aarde, geologische tijd, gesteenten en mineralen, gesteentedeformatie; Endogene processen: interne warmte van de aarde, magmas, vulkanisme, metamorfose, aardbevingen en seismiek, magnetisme en gravitatie, plaattektoniek Deel II : Verwering, erosie, grondwater, rivier-, wind-, glaciale, eolische en mariene afzettingsmilieus, sedimenten, oceanen en de atmosfeer; klimaatveranderingen; milieuvervuiling; energie en grondstoffen.
Leerdoelen
Het doel van het hoorcollege Algemene Geologie is de student inzicht te geven in het functioneren van het systeem aarde: wie de aarde bewerkt moet ook weten hoe de aarde werkt. Daarmee wordt een basis gelegd voor latere vakken als geologisch kaarttekenen, structurele geologie, sedimentologie, bekken-analyse, mineralogie, reservoirgeologie, produktiegeologie, geofysica en petrofysica. De geologie vormt hierbij het cement tussen de verschillende disciplines. Vooral het leren denken in ruimte en tijd is hetgeen wat de student in de technische aardwetenschappen onderscheidt van studenten van alle andere faculteiten. Dit is het Leitmotiv van dit inleidende college.
Leerdoelen
Het doel van het hoorcollege Algemene Geologie is de student inzicht te geven in het functioneren van het systeem aarde: wie de aarde bewerkt moet ook weten hoe de aarde werkt. Daarmee wordt een basis gelegd voor latere vakken als geologisch kaarttekenen, structurele geologie, sedimentologie, bekken-analyse, mineralogie, reservoirgeologie, produktiegeologie, geofysica en petrofysica. De geologie vormt hierbij het cement tussen de verschillende disciplines. Vooral het leren denken in ruimte en tijd is hetgeen wat de student in de technische aardwetenschappen onderscheidt van studenten van alle andere faculteiten. Dit is het Leitmotiv van dit inleidende college.
Literatuur en studiemateriaal
Boek Dynamic Earth - An introduction to Physical Geology (5e druk, 2003) van B.J. Skinner, S.C. Porter en J. Park, Wiley International edition, 584 p. (ISBN0-471-45157-6); te verkrijgen bij MV. Overhead sheets en figuren van de collegas (staan op de Blackboard site)
Literatuur en studiemateriaal
Boek Dynamic Earth - An introduction to Physical Geology (5e druk, 2003) vanB.J. Skinner, S.C. Porter en J. Park, Wiley International edition, 584 p. (ISBN0-471-45157-6); te verkrijgen bij MV. Overhead sheets en figuren van de collegas (staan op de Blackboard site)
Voorkennis
VWO kennis van wiskunde, natuurkunde, scheikunde, biologie, aardrijkskunde, Nederlands en Engels is noodzakelijk. Enige kennis van Duits en Frans wordt dringend aanbevolen.
Voorkennis
VWO kennis van wiskunde, natuurkunde, scheikunde, biologie, aardrijkskunde, Nederlands en Engels is noodzakelijk. Enige kennis van Duits en Frans wordt dringend aanbevolen.
Opmerkingen
Opmerkingen
92
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
93
STUDIEGIDS 2006/2007
Code: TA1910-2
deel 2
ECTS: 2
Vakinhoud
Het vak Geologisch kaartlezen dient als introductiecursus voor de interpretatie en het maken van geologische kaarten. Geologische kaarten worden zeer veel gebruikt bij vrijwel alle aspecten van het werk van een geo-ingenieur, zoals bij mijnbouwkundige, civieltechnische en bouwkundige projecten, alsook bij de exploratie en winning van olie, gas en water. Bij al deze zaken is een gedegen kennis van de geologie van in de ondergrond van zeer groot belang. Tijdens het practicum zal aandacht worden besteed aan de volgende zaken: De orintaties van geologische vlakken en lijnen, hoe deze te bepalen en te interpreteren; De interpretatie van dagzoompatronen, ontstaan door het aan de oppervlakte komen van gesteentelagen; Structuurlijnen van geologische vlakken, en hun belang voor de interpretatie van geologische kaarten; De constructie van geologische profielen; De effecten van plooien en breuken in het gesteente; Enige aspecten van olie- en gasreservoirs; Het afleiden van de geologische geschiedenis uit kaarten en profielen.
3e onderwijsperiode 3e tentamenperiode Prof.dr. S.B. Kroonenberg; E-mail: S.B.Kroonenberg@tudelft.nl Hoorcollege. Het hoorcollege beslaat 3 uur per week gedurende 2 kwartalen. Voor elk college hoort men 1 tot 2 uur de betreffende hoofdstukken uit het boek te hebben gelezen. Voor elk deeltentamen is zeker 30 uur lees/leertijd nodig.
Zie TA1910-1. Zie TA1910-1. Zie TA1910-1. Zie TA1910-1. Oude tentamens kunnen worden bekeken op Blackboard. Leerdoelen
Het doel van dit vak is om kennis en vaardigheden te verwerven met betrekking tot:- het verkrijgen van een driedimensionaal (geologisch) inzicht uit een tweedimensionaal medium,- de interpretatie van geologische kaarten,- de constructie van geologische kaarten en profielen,- de geologische problemen bij een juiste interpretatie van breuken en plooien,- de introductie van de vierde dimensie bij de interpretatie van geologische kaarten.
Code: TA1911
Geologisch kaartlezen
ECTS: 1
1e onderwijsperiode 1e tentamenperiode Drs. J.C. Blom; E-mail: J.C.Blom@tudelft.nl Practicum. Het practicum bestaat uit 7 middagen die allen als volgt zijn ingedeeld:- een inleidend college van ca. 1 uur, waarin de theorie wordt behandeld,- een practicum waarin de behandelde theorie door het maken van opgaven in de praktijk wordt gebracht. Het practicum is niet verplicht en behoorlijk arbeidsintensief en wordt begeleid door de docent en een aantal student-assistenten. De totale hoeveelheid tijd benodigd voor het maken van alle opgaven varieert van student tot student, maar op zon 2 tot 3 uur per practicummiddag moet wel gerekend worden. Voor de voorbereiding voor het tentamen is, indien alle opgaven gemaakt en goed begrepen zijn, 2 uur toereikend. Literatuur en studiemateriaal Voorkennis
Dictaat Geologisch Kaartlezen en opgavenbundel (beiden bij dictaatverkoop) Geen, ofschoon enig ruimtelijk inzicht wonderen kan doen.
Beoordeling
Tentaminering: Het tentamen, waarvoor 3 uur beschikbaar is, bestaat uit een geologische kaart, waar schriftelijk vragen over worden gesteld en waarbij alle aspecten van de behandelde theorie ter sprake zullen komen. Indien tijdens de practicummiddagen alle zijn opgaven gemaakt telt dit mee voor 2 punten van het eindcijfer, het tentamen telt voor 8 punten.
94
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
95
STUDIEGIDS 2006/2007
Code: TA1913
Geologisch werkbezoek
ECTS: 2
Code: TA2009-06
ECTS: 4
4e onderwijsperiode 4e tentamenperiode Drs. M.M. van Tooren; E-mail: M.M.vanTooren@tudelft.nl Drs. J.C. Blom; E-mail: J.C.Blom@tudelft.nl Excursie. Het werkbezoek bestaat uit een zesdaagse excursie door Belgi, Luxemburg en Duitsland, waarbij overnacht wordt in jeugdherbergen en hotels. Het vindt plaats in de eerste week van de vierde onderwijsperiode, waarbij de dagen als volgt zijn ingedeeld:- overdag het bekijken van een aantal ontsluitingen; - s avonds nabespreking van de bekeken excursiepunten en het uitwerken van de aantekeningen. Het Geologisch Werkbezoek omvat een 6-daagse excursie door de Belgische en Luxemburgse Ardennen en het Duitse Eifelgebied. Tijdens deze excursie worden ontsluitingen van dagzomend gesteente bekeken teneinde de gedurende het eerste studiejaar behandelde geologie in de praktijk te bestuderen. Onderwerpen die o.a. ter sprake zullen komen zijn:- Tertiaire estuariene zandafzettingen; De sedimentaire opvulling van een bekken tijdens het Devoon; Diverse aspecten van het ontstaan van kalkkustafzettingen; Hercynische deformatie van het Ardennenbekken; Diverse aspecten van klastische delta-afzettingen; Het ontstaan van verschillende soorten structuren, zoals breuken, plooien en foliaties; Het ontstaan van de Luxemburgse ijzerafzettingen; Verschillende soorten van ingenieurs-geologische hulpmiddelen; Diverse aspecten van het Eifel-vulkanisme; Het fenomeen hoekdiscordantie. Een eerste confrontatie met practische geologie; Het verkrijgen van inzicht in de grootte en het uiterlijk van geologische fenomenen; Een beter begrip van de processen die ten grondslag liggen aan de vorming, de deformatie en de erosie van gesteenten en gebergten; Een verhoogd drie- en vierdimensionaal (geologisch) inzicht; Begrip voor de problemen die kunnen ontstaan bij de interpretatie van geologische fenomenen; Het verkrijgen van inzicht in opbouw en dimensies van potentile olie- en gasreservoirs. Excursiegids (wordt uitgereikt) Voor de vakken Algemene Geologie delen 1 en 2 (ta1910), Mineralen en Gesteentedelen 1 en 2 (ta1900-1 en 1900-2), Practicum Mineralen en Gesteenten (ta1900-3,1900-4 en 1900-5) en Geologisch Kaartlezen (ta1911) dient een 5 of hoger behaald te zijn.
4e onderwijsperiode 4e tentamenperiode Dr. R. Ghose; E-mail: R.Ghose@tudelft.nl Dr.ir. T.P.R. de Jong; E-mail: T.P.R.deJong@tudelft.nl Dr. J.E.A. Storms; E-mail: J.E.A.Storms@tudelft.nl Dr. P.L.J. Zitha; E-mail: P.L.J.Zitha@tudelft.nl Project Het project in het tweede jaar moet studenten een kans geven zich te verdiepen in een van de onderzoeksthemas van TA en ervaring op te doen met het analyserenen oplossen van een (deel)probleem uit het betreffende onderzoeksgebied. Op deze wijze maken studenten kennis met de kern van het werk binnen TA. De precieze invulling van de projecten wordt door de verschillende secties gedaan en verandert ieder jaar.
Onderwijsvorm Vakinhoud
Beoordeling Vakinhoud
Leerdoelen
Kennismaken met het definiren en uitvoeren van een onderzoeksvraag binnen een lopend onderzoeksproject van een van de secties. Onderdelen daarvan zijn het doen van literatuuronderzoek, verzamelen en analyseren van gegevens en het schrijven van een verslag en geven van een presentatie.
Wordt bij de start van het project bekendgemaakt ta1100 Inleiding TA De secties Petroleumwinning, Reservoir Geology, Technische Geofysica, Grondstoffentechnologie en Ingenieursgeologie bieden ieder een project aan waarop studenten kunnen intekenen. Dit zal tijdig in het TA Nieuws worden aangekondigd. Vervolgens zal ieder groepje door een of meer docenten begeleid worden.
Leerdoelen
Code: TA2060
ECTS: 3
2e onderwijsperiode 2e tentamenperiode Dr. J. Bruining; E-mail: J.Bruining@tudelft.nl Dr. P.C. Rem; E-mail: P.C.Rem@tudelft.nl
Opmerkingen
96
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
97
STUDIEGIDS 2006/2007
Code: TA2201
Practicum Mijnbouwchemie
ECTS: 4
Code: TA2910
Sedimentologie
ECTS: 2
1e onderwijsperiode, 2e onderwijsperiode 1e tentamenperiode, 2e tentamenperiode J.A.M. van den Berg; E-mail: J.A.M.vandenBerg@citg.tudelft.nl Practicum Ter voorbereiding van een practicummiddag is gemiddeld 1 uur voldoende wanneer de twee tentamens ST7031ta Mijnbouwchemie met voldoende resultaat zijn afgelegd. De voorbereiding wordt steeksproefgewijs gecontroleerd door middel van een of meerdere voorbesprekingen.
1e onderwijsperiode 1e tentamenperiode Dr. M.E. Donselaar; E-mail: M.E.Donselaar@citg.tudelft.nl Hoorcollege. Het college beslaat 12 lesuren, en is als volgt ingedeeld:- Een inleidend college van drie lesuren. Hierin wordt de samenhang van het vak met de rest van het curriculum binnen de faculteit uitgelegd. Er wordt een overzichtgegeven van de indeling van de 12 lesuren. Er wordt uitgebreid ingegaan op de principes en definities van de sedimentologie. De sedimentaire analysemethoden worden uitgebreid uitgelegd, inclusief de subsurface analyse.- In de resterende lesuren worden de belangrijkste sedimentaire milieus behandeld. Dit zijn: fluviatiel, eolisch, lacustrien, deltaisch, lineaire klastische kusten, kalkkusten, klastische getijdeshelf (inclusief getijde-theorie), diepzee-zanden. Aan het eind van elk dubbel lesuur (de lessen worden gegeven in 6 ochtenden van elk twee uren) wordt een preview gegeven van de stof die in het volgende college zal worden behandeld. Aan het begin van elk dubbel lesuur wordt een kort overzicht gegeven van de stof die in het vorige college behandeld is. Het vak Sedimentologie I geeft een inleiding in de sedimentologie. De verschillende sedimentaire milieus worden geanalyseerd. De sedimentaire processen welke een rol spelen in de afzonderlijke milieus worden beschreven. De resulterende sedimentaire facieskarakteristieken worden behandeld. De nadruk hierbij ligt op de analyse van: de preservatiemogelijkheden in de geologische geschiedenis; de inwendige opbouw en heterogeneiteiten van sedimentlichamen; de uitwendige vorm van sedimentlichamen; de ruimtelijke stapeling (architectuur) van de lichamen tijdens bekkenvulling; de subsurface (well log) expressie van de gepreserveerde sedimenten. Het verkrijgen van kennis en vaardigheden met betrekking tot: het herleiden van sedimentaire processen door analyse van sedimentaire facies; het interpreteren van sedimentaire milieus met hulp van facies-analyse; ruimtelijk inzicht in de architecturele opbouw van sedimentlichamen in de ondergrond; de mogelijke heterogeneiteiten binnen sedimentlichamen en de invloed hiervan op de stroom van vloeistoffen. syllabus + Blackboard site Colleges Algemene Geologie (ta1910)
Vakinhoud
Het practicum is opgebouwd uit drie blokken. Aan de orde komen chemische analysetechnieken, verdelingsevenwichten, stroomsterkte-potentiaaldiagrammen, reactiekinetiek, elektrodes, corrosie, Eh-pH diagrammen, het roosten van een chalcopyriet erts, scalevorming, T-x diagram van een binair systeem en de bepaling van het carbonaatgehalte in loss en het gehalte aan chloriden in zand.
Leerdoelen
Confrontatie voor wat betreft de Mijnbouwchemie van theorie en praktijk. Het opdoen van experimentele vaardigheid in algemene zin. Het leren interpreteren van experimentele gegevens.
Practicumhandleiding VWO-chemie of voldoende resultaat voor toets ta0200, De Chemische Basis. Locatie: Scheikundige Technologie en Materiaalkunde, Julianalaan 136, Delft.
Vakinhoud
Leerdoelen
98
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
99
STUDIEGIDS 2006/2007
Code: TA2911
Practicum Sedimentologie
ECTS: 1
Code: TA2920
Structurele geologie
ECTS: 2
3e onderwijsperiode 3e tentamenperiode Dr. M.E. Donselaar; E-mail: M.E.Donselaar@citg.tudelft.nl Practicum. Het practicum beslaat 10 practicummiddagen en is als volgt ingedeeld:Elke middag begint met een inleidend college. Hierin wordt uitleg gegeven van de toe te passen analysemethoden. Dias worden getoond van dunne doorsneden en de relevante informatie uit deze doorsneden wordt uitgebreid behandeld. Daarna volgt het zelfwerkzaamheidgedeelte, waarin de student (vaak in groepen van twee) de analyse-opdrachten uitvoert. Aan het eind van de middag wordt klassikaal het geanalyseerde materiaal behandeld met behulp van dunne doorsneden. Hierbij vindt actieve participatie van de student plaats.
3e onderwijsperiode 3e tentamenperiode Drs. J.C. Blom; E-mail: J.C.Blom@tudelft.nl Hoorcollege. Het college beslaat 14 lesuren, bestaande uit 7 zittingen van elk 90 minuten. Hierbij worden alle onderwerpen zoals vermeld in de inhoud behandeld d.m.v. computerpresentaties. De gebruikte tekst en figuren zullen beschikbaar zijn op een van de servers van de opleiding, het precieze adres wordt bekendgemaakt tijdens het eerste college
Beoordeling Vakinhoud Het vak Toegepaste Structurele Geologie bouwt voort op delen van Algemene Geologie en is vooral gericht op het leggen van een basis voor elementaire toepassingen van het vak. De leerstof bevat de volgende onderwerpen: inleiding in de structurele geologie, de plaattektoniek, classificatie van structurele domeinen en verschillende soorten analyse; de effecten van stress en strain op gesteenten; bepaling van in situ stress, spanningsverdeling in de korst; het ontstaan en de vorm van breuken en barsten in het gesteente en het effect ervan op vloeistofstromen; compressiestructuren en gebalanceerde profielen; extensiestructuren; strike slip-, zout- en inversiestructuren. Het verkrijgen van kennis en vaardigheden met betrekking tot: de interpretatie van structuren in de korst aan de hand van kaarten en profielen en met behulp van kennis van fundamentele deformatieprocessen en -principes; de interpretatie en analyse van gesteentebewegingen in ruimte en geologische tijd, gebaseerd op regionale en detail gegevens; berekeningen van gesteenteverplaatsingen gebruikmakend van basisprincipes en formules. Verdelingen van (ondergrondse) vloeistofdrukken; de interpretatie van extensie- en compressiestructuren in sedimenten met behulp van eenvoudige berekeningen; het beoordelen van gesteentedeformatievormen in termen van spanningsverdelingen. Berekenen en grafisch weergeven van deformatie randvoorwaarden m.b.v. Mohr cirkels; Het interpreteren van de deformatie van sedimenten als gevolg van horizontale bewegingen in de ondergrond of van het inverteren van reeds aanwezige structuren. wordt uitgedeeld tijdens colleges en is beschikbaar via Blackboard. Reference literature. Literatuur: Structural Geology of Rocks and Regions, second edition, Davis & Reynolds, Wiley and Sons, 1996 Voorkennis TA1910, TA1911
Vakinhoud
Het practicum sedimentologie I maakt de student vertrouwd met de sediment-petrografische analyse. De analyse vindt plaats aan de hand van microscopie van boorcuttings en dunne doorsneden van boorkernen en monsterstukken. Het practicum concentreert zich op de beschrijving van zanden, zandsteen en kalksteen. De nadruk van de beschrijving ligt op de relatie tussen de verschillende sediment-petrografische parameters (zoals korrelgrootte, sortering, textuur, diagenese) en petrofysische eigenschappen (porositeit en permeabiliteit). Tevens wordt ingegaan op de relatie tussen de sediment-petrografische eigenschappen en het milieu van afzetting. Leerdoelen
Leerdoelen
Het verkrijgen van kennis en vaardigheden met betrekking tot: het interpreteren van sedimentaire milieus met hulp van sediment-petrografische analyse; de invloed van diagenetische processen op de stroom van vloeistoffen.
Practicumhandleiding Toegepaste Sedimentologie, Blackboard files Het vak Mineralen en Gesteenten I (TA1900, inclusief practica) dient met succes te zijn afgerond (vijf of hoger). Literatuur en studiemateriaal
100
T ECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
101
STUDIEGIDS 2006/2007
Code: TA2921
Geologische constructies
ECTS: 2
Code: TA2930
ECTS: 2
3e onderwijsperiode 3e tentamenperiode Drs. J.C. Blom; E-mail: J.C.Blom@tudelft.nl Oefening. Het practicum bestaat uit ca.14 middagen die allen als volgt zijn ingedeeld: een inleidend college van ca. 1 uur, waarin de theorie wordt behandeld, een practicum waarbij de theorie wordt losgelaten op de te maken opgaven. Het practicum is behoorlijk arbeidsintensief en niet verplicht. Begeleiding wordt gegeven door de docent en een aantal student-assistenten. De totale hoeveelheid tijd benodigd voor het maken van alle opgaven varieert sterk, maar op zo'n 2 uur per middag moet zeker gerekend worden. Voorbereidingstijd voor het tentamen zal ook sterk variren, maar hoeft, indien alle opgaven gemaakt zijn, niet erg lang te zijn.
4e onderwijsperiode 4e tentamenperiode Prof.dr. S.B. Kroonenberg; E-mail: S.B.Kroonenberg@tudelft.nl Hoorcollege. Het onderwijs bestaat uit 12 college-uren, geroosterd in blokken van twee uur Het vak bestaat uit 6 colleges over de diepere ondergrond van Nederland (Carboon t/m Tertiair) en 6 over de ondiepe ondergrond (Kwartair). Leerstof: Onderwerpen (globaal): 1. Tectonische setting, Nederland in Europa; 2. Devoon, Carboon, steenkool; 3. Perm, gas; 4. Trias, zout; 5. Jura Krijt, olie, kalk; 6. Tertiair, Bruinkool, zilverzand; 7. Kwartair inleiding; 8. Kwartair Presaalien; 9. Elsterien, Saalien; 10. Eemien, Weichselian, zand, grindwinning; 11. Holoceen, zeespiegel, kust, turf, waterwinning; 12. Holoceen, rivieren, kleiwinning
Beoordeling Vakinhoud Het vak Geologische Constructies is een vervolg op de eerstejaars cursus Geologisch Kaartlezen (TA1911), waarbij verder wordt ingegaan op de verschillende constructiemogelijkheden voor zowel de constructie als de interpretatie van geologische structuren en kaarten. De volgende onderwerpen zullen behandeld worden: Structuurkaarten; Breuken; Stereografische projectie; Geologische profielconstructies; Olie- en gasvoorkomens; Subsurfacekaarten; Boorgatgegevens. Leerdoelen Het verkrijgen van kennis en vaardigheden met betrekking tot: - een vergrote geologische kennis; - het verkrijgen van driedimensionaal (geologisch) inzicht; - de constructie van geologische kaarten en profielen; -d e verwerking en interpretatie van diverse soorten geologische gegevens; - de uitwerking van verschillende soorten gegevens tot een model voor de geologie van de ondergrond in drie (en soms vier) dimensies. Literatuur en studiemateriaal Dictaat Geologische Constructies en opgavenbundel (beiden bij dictaatverkoop TA en op het Blackboard). Reference literature Derek Powell: Interpretation of geological structures through Voorkennis maps, Longman Scientific, 1992 Geologisch Kaartlezen (TA1911) Voorkennis Literatuur en studiemateriaal Leerdoelen
De student verkrijgt inzicht in de geologische bouw van Nederland, zowel de diepe ondergrond ten behoeve van de studierichtingen TG en PW als de ondiepe ondergrond voor TG (GPR) en IG. Tevens heeft hij globaal inzicht in het voorkomen van de voornaamste delfstoffen, en in enkele milieuaspecten die met winning te maken hebben (bodemvervuiling, bodemdaling). H.J.A. Berendsen: (1996) De vorming van het land. E. de Mulder et al. (2003) De ondergrond van Nederland (NITG-TNO). Overheadsheets en figuren (op de Blackboard site) College Inleiding geologie (TA1910)
102
T ECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
103
STUDIEGIDS 2006/2007
Code: TA3006
Thesis/individual project
ECTS: 8
Code: TA3009
Field exploration/exploitation
ECTS: 5
1e onderwijsperiode, 2e onderwijsperiode, 3e onderwijsperiode, 4e onderwijsperiode 1e tentamenperiode, 2e tentamenperiode, 3e tentamenperiode, 4e tentamenperiode Drs. J.C. Blom; E-mail: J.C.Blom@tudelft.nl Dr. R. Ghose; E-mail: R.Ghose@tudelft.nl Dr.ir. D.J.M. Ngan-Tillard; E-mail: D.J.M.Ngan-Tillard@tudelft.nl Ir. J.J. de Ruiter; E-mail: J.J.deRuiter@tudelft.nl Dr. R. Weijermars; E-mail: R.Weijermars@citg.tudelft.nl
4e onderwijsperiode 4e tentamenperiode Dr. R. Ghose; E-mail: R.Ghose@tudelft.nl Dr. G.J. Weltje; E-mail: G.J.Weltje@tudelft.nl Drs. K.H.A.A. Wolf; E-mail: K.H.A.A.Wolf@tudelft.nl Prof.bsc.msc.ph. P.K. Currie; E-mail: P.K.Currie@tudelft.nl Project. Er wordt gewerkt in Project Teams. Daarnaast worden informele colleges gegeven, om kennis van voorgaande vakken op te frissen, en om beperkte nieuwe kennis te introduceren. Studenten werken samen in teams om een veldontwikkelingsplan voor een gasveld te maken. Seismische- en putdata van een bestaand veld worden gebruikt. Er wordt een volledig plan gemaakt, inclusief reservoir management, een economische analyse en Gezondheids-, Veiligheids- en Milieuaspecten. Toepassen van bij andere vakken geleerde theorie op echte velddata; Begrip van de interrelatie tussen de verschillende disciplines in reservoirbeheer; Begrip van de invloed van onzekerheden op de veldontwikkelingsplan. TA3700 (ta3100), TA3220, TA3440, TA3820 (ta3450), TA3500, TA3370 (ta3510), TA3520 (ta3630), TA3530 (ta3660) Het vak wordt gegeven als blok van 4 weken. Voltijdse aanwezigheid is essentieel. Code: TA3110 Mining Engineering I ECTS: 3
Onderwijsvorm
Project Met het bachelor eindwerk sluit de student de bachelorfase af. Het gekozen eindwerk kan daarbij een eerste stap zijn in de richting van het toekomstige werkveld waarin de student later als ingenieur werkzaam wil zijn. De student kan in overleg met de contactpersoon/docent een onderwerp kiezen.
Vakinhoud
Leerdoelen
Leerdoelen
Het doel van het bachelor eindwerk is dat studenten zich verder verdiepen in een van de onderzoeksthemas van TA en zich verder bekwamen in het analyseren, beschrijven en eventueel oplossen van een (deel) probleem uit het onderzoeksgebied van een van de secties. Opmerkingen Voorkennis
Een uitgebreide beschrijving en tips zijn te vinden op: Blackboard en in het Onderwijs- en Examenreglement, Bijlage 8.6 (te vinden achterin deze studiegids) De student dient contact op te nemen met de docent van de sectie waarbij hij/zij zijn eindopdracht wil doen. Voor een eerste orintatie kan ook een afspraak met de opleidingsdirecteur gemaakt worden. Onderwijsperiode Tentamenperiode Docenten Onderwijsvorm Voorkennis Cursus/Vak Onderwijsperiode Tentamenperiode Docenten Onderwijsvorm Voorkennis Cursus/Vak
2e onderwijsperiode 2e tentamenperiode Ir. J.J. de Ruiter; E-mail: J.J.deRuiter@tudelft.nl Hoorcollege TA1009 Code: TA3120 Mining engineering II (incl. Surpac + Sampling) ECTS: 7
3e onderwijsperiode 3e tentamenperiode Ir. J.J. de Ruiter; E-mail: J.J.deRuiter@tudelft.nl Hoorcollege ta1100, ta3110
104
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
105
STUDIEGIDS 2006/2007
Code: TA3130-05
Mineral Processing
ECTS: 5
Code: TA3190-05
Ore mineralogy
ECTS: 3
1e onderwijsperiode 1e tentamenperiode Dr.ir. T.P.R. de Jong; E-mail: T.P.R.deJong@tudelft.nl Dr. P.C. Rem; E-mail: P.C.Rem@tudelft.nl Hoorcollege met oefeningen Theorie van het verkleinen, breekinstrumenten en breek- en maalcircuits. Theorie van de zeving, zeefmachines. De grondbeginselen van sedimentatie, filtratie, fluidisatie, drogen, magnetische en wervelstroomscheiding. Kostprijsberekening van de unit-operations en kostprijsberekening van een proces.
1e onderwijsperiode 1e tentamenperiode Dr. J.H.L. Voncken; E-mail: J.H.L.Voncken@tudelft.nl Practicum De laatste practicummiddag van het microscopiepracticum is toetsmiddag waarbij men twee onbekende preparaten moet determineren.
Vakinhoud
Het vak ertsmineralogie bestaat uit het practicum OpvallendLichtmicroscopie, waarin naast microscopie andere technieken voor bestudering en analyse van ertsen gentroduceerd worden. In Opvallend-Lichtmicroscopie worden met behulp van een reflectiemicroscoop verschillende ertsen bestudeerd. Hierin is de determinatie van ertsmineralen m.b.v. optische metingen en bepalingen (reflectie, bireflectie, anisotropie) van cruciaal belang. Naast ertsen zullen tussenproducten uit de grondstoffentechnologie (pyrometallurgie) worden bestudeerd (pellets, sinters, matte). Ook vrijmakingsanalyse komt aan de orde. Ook zal men een introductie krijgen in het maken van een geslepen en gepolijst gesteentepreparaat.
Leerdoelen Voorkennis
Begrip van de fundamentele principes van vrijmaking en fysische scheiding TA1009, deel GT
Code: TA3131
inclusief practicum
ECTS: 0
1e onderwijsperiode 1e tentamenperiode Dr.ir. T.P.R. de Jong; E-mail: T.P.R.deJong@tudelft.nl H. van der Meulen; E-mail: H.vanderMeulen@citg.tudelft.nl Practicum ta3130 Leerdoelen
Het bezitten van basiskennis van de belangrijkste ertsmineralen m.b.t. ontstaan, geassocieerde mineralen, eigenschappen, structuur en uiterlijk, het kunnen werken met een reflectie-polarisatiemicroscoop, het kunnen determineren van de belangrijkste ertsmineralen m.b.v. een reflectie-polarisatiemicroscoop, en het beheersen van basistechnieken in kwantitatieve geautomatiseerde analyse van (microscopische) beelden.
Literatuur en studiemateriaal
Dictaat Ertsmineralogie, Handleiding Introduction to Quantitative Image Analysis; Microscopie-practicumhandleidingen. Reference literature W. Uytenboogaard en E.A.J. Burke, Tables for microscopic identification of ore minerals, J.R. Craig, D.W. Vaughan, Ore microscopy and Ore petrography ICDD database (PCPDFWIN) for identification of solid phases by X-Ray Diffraction. Phase Equilibria reference books
Voorkennis Opmerkingen
ta1900 Deelneming aan het microscopie-practicum geschiedt, wegens beperkte capaciteit,op basis van inschrijving.
106
T ECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
107
STUDIEGIDS 2006/2007
Code: TA3200-05
ECTS: 3
Code: TA3210
Extractieve metallurgie
ECTS: 3
3e onderwijsperiode 3e tentamenperiode Dr. J.H.L. Voncken; E-mail: J.H.L.Voncken@tudelft.nl Hoorcollege Het vak ta3200 dient om de toekomstige grondstoffentechnoloog inzicht te geven in een aantal basisaspecten van de vaste-stof scheikunde en vaste-stof natuurkunde. Deze kennis is nodig bij sommige grondstoffentechnologische specialisaties, en ook als voorbereiding op meer diepgaande vervolgvakken. In het college worden een aantal onderwerpen behandeld. In het eerste deel komen aan de orde: roosterfouten (dislocaties) en hun effect op plasticiteit van materialen, elementaire aspecten van plasticiteit, deformatie, annealing, hardingsprocessen. In het tweede deel komen aan de orde: elementaire aspecten van diffusie, diffusiecofficint, stoichiometrie en a-stoichiometrie, vast-vast reacties, kiemvorming. Het derdedeel van het college heeft als onderwerp de elementaire aspecten van sinteren. Tenslotte worden in het laatste deel van het college magnetisme en magnetische materialen besproken. Hier worden een aantal aspecten van magneten besproken die een beter begrip van de aard van magneten mogelijk maken. Ook fabricageprocessen van sommige magneten komen aan de orde. In het komende studiejaar zal het college wegens het verdwijnen van het practicum worden uitgebreid met twee onderdelen: de theorie van malen en breken, en binaire en ternaire fasendiagrammen. Defecten, beschrijvingdefecten, modellen/berekingeneffect op mechanische eigenschappen hardingsprocessen, Diffusie volgens Fick, Nernst Einstein, en volgens de theorie v/d reactiesnelheid; Stoichiometrie en a-stoichiometrie; vast-vast-reacties; sinteren (theorie)korrelgroei en textuurontwikkeling in een sinterend compact; typen van magnetisme,magnetische anisotropie en vormanisotropie; magnetostrictie; mechanische deformatie van magneten; fabricageprocessen van magneten; Theorie van malen en breken; Binaire en ternaire fasendiagrammen Het verkrijgen van een inzicht in verschillende aspecten van vaste stoffen, zoals defecten in kristallen, de invloed hiervan op mechanische eigenschappen, harding van materialen,, stoichiometry en a-stoichiometry, diffusie, vast-vast reacties, sintering, materiaalkundige aspecten van magnetische materialen ST7031ta, TA2050
3e onderwijsperiode 3e tentamenperiode Dr. Y. Yang; E-mail: Y.Yang@tudelft.nl Hoorcollege The Extraction and Refining of Metals, Colin Bodsworth, 1994 Handouts for the lectures. Reference literature: Ullmanns Encyclopedia of Industrial Chemistry
Code: TA3220
ECTS: 4
2e onderwijsperiode 2e tentamenperiode G.M. Sigon; E-mail: G.M.Sigon@citg.tudelft.nl Dr. Y. Yang; E-mail: Y.Yang@tudelft.nl Prof.bsc.msc.ph. P.K. Currie; E-mail: P.K.Currie@tudelft.nl
Onderwijsvorm Voorkennis
Code: TA3231-05
ECTS: 2
3e onderwijsperiode 3e tentamenperiode J.A.M. van den Berg; E-mail: J.A.M.vandenBerg@citg.tudelft.nl Dr. Y. Yang; E-mail: Y.Yang@tudelft.nl Practicum Diverse hydro- en pyrometallurgische experimenten: de reductie van ijzeroxide in een isotherme reactor, matte smelten van een sulfidisch kopererts, het Parke's proces, de warmtebalans van een oven, de fysische aspecten van mengen en roeren, de verbrandingswaarde van een vaste brandstof + LECO C/S analyse.
Leerdoelen
Voorkennis
108
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
109
STUDIEGIDS 2006/2007
Code: TA3370
ECTS: 3
Petroleum Engineering
ECTS: 3
3e onderwijsperiode 3e tentamenperiode Ir. W-J. Plug; E-mail: W.J.Plug@citg.tudelft.nl Dr. J. Bruining; E-mail: J.Bruining@tudelft.nl Hoorcollege en practicum. De cursus bestaat uit 7 hoorcolleges van 2 uur en 2 halve dagen practicum. Examinering door huiswerkopdrachten die een maand na de cursus moeten worden ingeleverd. Het cijfer is in de eerste instantie gebaseerd op een mondeling examen waarbij de opdrachten worden doorgesproken. Het cijfer wordt voornamelijk bepaald door het mondeling examen, waarbij de huiswerkopdracht wordt besproken. De huiswerk opdrachten moeten minimaal een zes opleveren. Iedere student maakt zijn eigen thuisopdracht maar het programmeerwerk kan worden verricht in teams van twee en bij hoge uitzondering drie personen.
Dr. J. Bruining; E-mail: J.Bruining@tudelft.nl Prof.bsc.msc.ph. P.K. Currie; E-mail: P.K.Currie@tudelft.nl Dr.ir. J.D. Jansen; E-mail: J.D.Jansen@tudelft.nl Dr. P.L.J. Zitha; E-mail: P.L.J.Zitha@tudelft.nl
Hoorcollege 1) Jahn, F., Cook, M. and Graham, M.: Hydrocarbon Exploration and Production, Elsevier, 1998. 2) Handouts. Aanbevolen: ta1100 Inleiding TA ? module petroleumwinning. Het bijbehorende studiemateriaal is beschikbaar op Blackboard.
Vakinhoud
A: Incompressibele een-fase-stroming door poreuze media: Wet van Darcy; inertia, slip en anisotropie; generatie stochastische random ongecorreleerde velden; diverse gemiddelden van permeabiliteit. B: Inleiding in meer-fasenstroming: hechtwater, residuele olie, relatieve permeabiliteit en capillaire druk. C: Transportverontreinigingen: convectie, diffusie, adsorptie.
Leerdoelen
Het belangrijkste doel is om een fundamentele basis te leggen voor een- en twee-fasen transportprocessen in poreuze media. Een tweede doel is om de programmeer vaardigheden verder to ontwikkelen, bijvoorbeeld door gebruik van EXCEL of MATLAB. De cursus vormt de ondergrond voor de Master of Science cursus Rock-Fluid Interaction en de toegepaste cursussen in het tweede jaar van de Master of Science-opleiding.
Voorkennis
Basis wiskunde en statistiek: WI1266ta, WI1228ta, WI1229ta, WI1230ta, WI1231ta, WI1275t, WI2034ta TA2090, chemieTA1200, Fys transport verschijnselen TN4780tu
Opmerkingen
11 0
T ECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
111
STUDIEGIDS 2006/2007
Code: TA3500
ECTS: 3
Code: TA3520
ECTS: 3
2e onderwijsperiode 2e tentamenperiode R. Ephraim J.G. van Meel; E-mail: J.G.vanMeel@tudelft.nl G.M. Sigon; E-mail: G.M.Sigon@citg.tudelft.nl Drs. K.H.A.A. Wolf; E-mail: K.H.A.A.Wolf@tudelft.nl Hoorcollege met oefeningen Afwisselend colleges en oefeningen/werkopdrachten. Inleiding tot de herkenning,het meten en gebruik van fysische gesteenteparameters. De mineraal- en porie-inhoud en texturen, van hoofdzakelijk sedimentaire gesteenten, worden gerelateerd aan eigenschappen, zoals, dichtheid, geleidbaarheid, magnetisch gedrag, (natuurlijke) radioactiviteit, akoestisch gedrag, en compressibiliteit. Daarnaast worden de aan de fysische eigenschappen gekoppelde mineralogie, porositeit en porininhoud behandeld. Verder worden fysische, mechanische en chemische informatie gebruikt om de gesteente-inhoud permeabiliteit en capillariteit te bepalen. Tenslotte worden een aantal voorbeelden van boorgatmetingen en lithologie-interpretaties behandeld. Praktische oefeningen worden afwisselend met de cursusonderwerpen doorgenomen. Gezien het belang van deze praktische oefeningen is aanwezigheid hierbij ten sterkste aanbevolen. Het praktische werk bestaat uit 2 onderwerpen: 1. Experimenten in het Dietz-laboratorium. Metingen aan dichte en poreuze kernen ter bepaling van: Bulk volume, bulk gewicht, de hoeveelheid matrix materiaal en matrix dichtheid. Porositeitsberekeningen met een droge methode en een gecombineerde natte/droge methode Berekening van de gaspermeabiliteit m.b.v. de Ruska permeameter. Inschatten van meetfouten en nauwkeurigheidsberekeningen. Dit werk wordt gedaan in het Dietz laboratorium in groepen van 4 studenten. Een technische rapportage wordt ingeleverd bij dhr. B. Meijer. 2. Gebruik van beeldanalyse bij textuur quantificatie. Na een introductie door dhr. R. Ephraim wordt in groepen van 2 studenten gewerkt aan schattingsmethoden om m.b.v. korrelgrootte en sortering permeabiliteiten te bepalen. Hiervan wordt bij dhr. Ephraim een rapport ingeleverd. De rapporten bepalen voor 1/3 deel het eindcijfer. Afspraken voor de groepsopdrachten worden gemaakt bij: Gerard Sigon(Dietz lab) en Joost Meel (Image Analysis De student leert de beginselen van gesteente/vloeistofinterpretatie m.b.v. metingen van de fysische, mechanische en chemische eigenschappen. AES0101, TA900, TA1910, TA2910, TN4010ta Onvoldoende aanwezigheid bij de praktische onderdelen of afwezigheid bij de beeldanalyse c.q. porositeit/permeabiliteit oefening betekent geen deelname aan het tentamen
1e onderwijsperiode 1e tentamenperiode D.W. van der Burg; E-mail: D.W.vandeBurg@citg.tudelft.nl Dr.ir. G.G. Drijkoningen; E-mail: G.G.Drijkoningen@citg.tudelft.nl Hoorcollege en practicum. De onderwijsvorm is een hoorcollege met een practicum in data-acquisitie (1 dagdeel in het veld) en 6 dagdelen computer-oefeningen. Voorbereidingstijd van tentamen: 20 uur. Oefenen met oude tentamens: 5 uur
Beoordeling Vakinhoud In dit vak worden de meest belangrijke aspecten van de reflectieseismiek behandeld: data-acquisitie (seismische bronnen, ontvangers en opname-apparatuur), en van de data processing (CMP processing, snelheidsanalyse, stacking, migratie). Voor dit vak is bovendien een dagdeel practicum data-acquisitie verplicht (normaliter op het Wassenaarse strand). The cursus wordt aangevuld met een practicum van 6 middagen waarin de studenten de meest belangrijke data-verwerkingsstappen zullen zien via oefeningen. Leerdoelen Het doel van het vak is:- de toepassingen van signaalprocessing in de seismiek te laten zien;- de belangrijkste data-verwerkingsstappen te bespreken om van ruwe seismische data tot een gemigreerd seismische reflectie plaatje van de ondergrond te komen Dit stelt de deelnemende studenten voldoende in staat om het vak Seismische Interpretatie te volgen.
Leerdoelen
Voorkennis Opmerkingen
11 2
T ECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
113
STUDIEGIDS 2006/2007
Code: TA3530
Subsurface characterization
ECTS: 3
Code: TA3620/EG
ECTS: 3
2e onderwijsperiode 2e tentamenperiode Dr. R.J. Schotting; E-mail: R.J.Schotting@citg.tudelft.nl Dr.ir. D.M.J. Smeulders; E-mail: D.M.J.Smeulders@CiTG.tudelft.nl Hoorcollege De diepe en ondiep ondergrond worden vanaf het aardoppervlak bestudeerd met behulp van seismiek en grondradar. In dit college wordt een overzicht gegeven van de basisbegrippen achter deze methoden. De eigenschappen en transportverschijnselen die in de ondergrond waargenomen worden, worden beschreven door de gesteentemechanica en de hydrodynamica. Beide onderwerpen komen aan bod. Tenslotte is het ook mogelijk om de ondergrond te benvloeden, bijvoorbeeld door injectie- of onttrekkingsbronnen (grondwaterreiniging of enhanced oil recovery). Ook deze toepassingen komen in het college aan bod. Na afloop van de cursus dient de student inzicht te hebben in de methoden om de ondergrond te bestuderen, karakteriseren, en benvloeden. Hiertoe wordt na afloop van het college kennis vanen kunde in de elementaire transport- en golfvergelijkingen bekend geacht, alsmede in de fundamentele gesteente-eigenschappen. Code: TA3540/AG Fields and waves ECTS: 3
Code: TA3700
ECTS: 3
2e onderwijsperiode 2e tentamenperiode, 5e tentamenperiode A. Mulder; E-mail: Arno.Mulder@tudelft.nl Ing. W. Verwaal; E-mail: W.Verwaal@tudelft.nl Dr.ir. D.J.M. Ngan-Tillard; E-mail: D.J.M.Ngan-Tillard@tudelft.nl
Leerdoelen
Onderwijsvorm
Hoorcollege en practicum
Cursus/Vak Onderwijsperiode
Code: TA3820
Petroleum Geology
ECTS: 3
3e onderwijsperiode Tentamen op afspraak Dr.ir. E.C. Slob; E-mail: E.C.Slob@tudelft.nl Dr. W.A. Mulder; E-mail: W.A.Mulder@tudelft.nl Hoorcollege7 colleges van twee uur elk De cursus biedt op een basis niveau een fysische interpretatie van in de aardwetenschappen voorkomende wiskundige beschrijving van velden en golven. Potentiaal, diffusie en golfverschijnselen worden behandeld in 1, 2 and 3 dimensies waarbij de onderliggende fysische principes worden verklaard en met voorbeelden gellustreerd. Het bieden van fysisch inzicht op basis niveau in de Aardwetenschappen meest voorkomende partiele differentiaalvergelijkingen die potentiaal, diffusie en golfverschijnselen beschrijven. Lecture notes: A guided Tour of mathematical physics, by Roel Snieder, see blackboard.tudelft.nl Propedeuse en 2de jaar
Leerdoelen
114
T ECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
115
STUDIEGIDS 2006/2007
Code: TA3942
ECTS: 6
Code: TN4010ta
ECTS: 4
1e onderwijsperiode n.v.t. Dr. M.E. Donselaar; E-mail: M.E.Donselaar@citg.tudelft.nl Drs. M.M. van Tooren; E-mail: M.M.vanTooren@tudelft.nl Dr. G.J. Weltje; E-mail: G.J.Weltje@tudelft.nl Drs. J.C. Blom; E-mail: J.C.Blom@tudelft.nl
1e onderwijsperiode, 2e onderwijsperiode 2e tentamenperiode, 3e tentamenperiode, 5e tentamenperiode Ir. S.W. Brok; E-mail: S.W.Brok@tudelft.nl Dr.ir. N.H. van Dijk; E-mail: N.H.vanDijk@tudelft.nl Dr. S.W.H. Eijt; E-mail: S.W.H.Eijt@tudelft.nl Dr.ir. C. Bruin; E-mail: C.Bruin@tudelft.nl
Onderwijsvorm Vakinhoud
Project Tijdens het geologisch veldwerk worden, in groepjes van 2 studenten, gebieden in de Franse Voor-Alpen met een oppervlakte van ca. 40 km2 gekarteerd. Per gebiedmoet deze kartering resulteren in een verslag over de aangetroffen geologie, een geologische, tektonische en feitenkaart, een stratigrafische kolom alsmede een aantal geologische profielen.
Onderwijsvorm
Hoorcollege met oefeningen. Hoorcollege van 2 uur per week + instructie van 2uur per week. Om het vak te kunnen blijven volgen is daarnaast minstens 4 uur per week aan thuisstudie noodzakelijk.
Vakinhoud
Elektrostatisch veld; magnetostatisch veld; elektromagnetische inductie; dielektrica en magnetiseerbare materialen; wetten van Maxwell.
Leerdoelen
Vakgericht- het zelfstandig verwerven van inzicht in de samenhang van geologische verschijnselen; - het zelfstandig in kaart en profiel brengen van geologische geometrieen; Studiegerichtoefening in het zelfstandig uitvoeren van een project in teamverband; Persoonlijk- het verwerven van inzicht in de eigen leerstijl en die van anderen.
Leerdoelen
Inzicht krijgen in de fundamentele wetten van, en het kunnen oplossen van eenvoudige vraagstukken uit, de theorie van het elektromagnetisme.
Literatuur en studiemateriaal
Inleiding Elektriciteit en Magnetisme 2e druk en Vraagstukken Elektriciteit en Magnetisme 3e druk, door W. Buijze en R. Roest, VSSD. Reference literature W.J. Duffin, Electricity and Magnetism, W.J.Duffin Publishing, ISBN 0951043811,October 1, 2001. Available at the VSSD.
Voorkennis
TA1900, TA1910, TA1911, TA2900, TA2910, TA2911, TA2920, TA2921Om deel te kunnen nemen dient voor al deze vakken een voldoende (5 of hoger) te zijn behaald) Contactpersoon Voorkennis Opmerkingen
Opmerkingen
Het veldwerk vindt plaats over een periode van drie weken in de Franse Voor-Alpen in de omgeving van het plaatsje Vesc (Drome), ca 60 km ten oosten van Montelimar. De eerste dag wordt middels een excursie een gedeelte van de plaatselijke stratigrafie bestudeerd. Daarna wordt er per groep van twee studenten een gebied van ca. 40 km2 toegewezen, dat gedurende de volgende drie weken zelfstandig in kaart gebracht dient te worden. Deze kartering moet resulteren in een verslag over de geologie van het bestudeerde gebied. Dit verslag wordt na terugkeer in Delft gecorrigeerd en besproken, waarna het definitieve verslag wordt samengesteld.
Analyse (wi1266ta). Sleutelwoorden: elektrostatische velden in vacuo en in materie; stationaire magnetische velden in vacuo en in materie; niet-stationaire magnetische velden; wetten van Maxwell.
11 6
T ECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
11 7
STUDIEGIDS 2006/2007
Code: TN4110ta
Mechanica 1
ECTS: 4
Code: TN4120ta
Mechanica 2
ECTS: 4
3e onderwijsperiode 3e tentamenperiode, 5e tentamenperiode Ir. S.W. Brok; E-mail: S.W.Brok@tudelft.nl Dr.ir. C. Bruin; E-mail: C.Bruin@tudelft.nl Hoorcollege met oefeningen. Hoorcollege van 2 uur per week + instructie van 2uur per week. Om het vak te kunnen blijven volgen is daarnaast minstens 4 uur per week aan thuisstudie noodzakelijk.
4e onderwijsperiode 4e tentamenperiode, 5e tentamenperiode Dr.ir. C. Bruin; E-mail: C.Bruin@tudelft.nl Ir. S.W. Brok; E-mail: S.W.Brok@tudelft.nl Hoorcollege met oefeningen. Onderwijsvorm: Hoorcollege van 2 uur per week en 2 uur instructie per week. Deze cursus van een half semester (7 weken) kan worden gevolgd door hen die de voorafgaande cursus (Mechanica I) hebben gevolgd. Eerst wordt het samenstellen besproken van krachten die op een star lichaam werken. Het samenstellen van evenwijdige krachten geeft de gelegenheid het begrip zwaartepunt te introduceren. Dan volgt bespreking van het impulsmoment van een star lichaam, en het behoud van impulsmoment. Het traagheidsmoment wordt gentroduceerd, en de hiermee samenhangende stelling van Steiner. Toepassing: fysische slingers. Vervolgens komen aan de orde: rotatie van starre lichamen, en arbeid en vermogen die hiermee samenhangen en rollen. Tenslotte worden gedempte trillingen behandeld, zowel met als zonder extern aangrijpende (constante of periodieke) krachten.
Vakinhoud
Kinematica en dynamica van een puntmassa en van een verzameling van N deeltjes. Bewegingsvergelijkingen. Gravitatiekracht. Mechanische energie; impuls; krachtmoment en impulsmoment. Centraal krachtveld. Twee-deeltjes systemen; botsingen.
Leerdoelen
Na het volgen van deze cursus is de student in staat om mechanicaproblemen meteen of meerdere puntmassas op te lossen door gebruik te maken van de wetten van Newton en/of de behoudswetten voor mechanische energie, impulsmoment, en impuls.
Literatuur en studiemateriaal
R. Roest: Inleiding Mechanica, uitg. VSSD, vijfde druk en R. Roest: Vraagstukken over Mechanica, uitg. VSSD, vijfde druk. Reference literature J.L. Meriam and L.G. Kraige, Engineering Mechanics Volume 2, third edition (John Wiley and Sons) Leerdoelen
Het begrijpen van, en het kunnen omgaan met de in de stof voorkomende begrippenen wetmatigheden; het kunnen oplossen van problemen die op de stof betrekking hebben.
Contactpersoon Voorkennis Opmerkingen VWO-wiskunde, analyse. Sleutelwoorden: Kinematica en dynamica van veel-deeltjes systemen (impuls, impulsmoment, energie). Gravitatiekracht. Centrale krachtvelden. Systemen van twee lichamen; botsingen.
Literatuur en studiemateriaal
Boek: Inleiding Mechanica, drs. R. Roest, DUP, 5e druk; Vraagstukken over mechanica, verzameld door R. Roest, DUP, 5e druk,beide verkrijgbaar bij de VSSD. Reference literature Bijv.: Understanding Physics, Michael Mansfield and Colm OSullivan, Wiley, ISBN 0-471-97554-0;De hoofdstukken 5.11 and 7.1 - 7.10 behandelen veel van de genoemde onderwerpen.
Voorkennis
Mechanica 1, Analyse
118
T ECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
119
STUDIEGIDS 2006/2007
Code: TN4560tu
Systemen en signalen
ECTS: 4
Code: TN4780tu
ECTS: 4
1e onderwijsperiode 1e tentamenperiode Ir. S.W. Brok; E-mail: S.W.Brok@tudelft.nl Prof.dr.ir. L.J. van Vliet; E-mail: L.J.vanVliet@tudelft.nl Hoorcollege en werkcollege. Hoorcollege inclusief voorbeelden en demonstraties (28 uur) in combinatie met werkcollege (14 uur) en schriftelijke toetsen (6x) tijdens de werkcolleges. Met de toetsen zijn maximaal 2.5 punten te verdienen. Het resultaat van het examen telt dan voor 75% mee. In het geval er X punten (X<2.5) voor de toetsen wordt behaald, telt het resultaat van het examen voor (100-10X)% mee.
2e onderwijsperiode, 3e onderwijsperiode, 4e onderwijsperiode 2e tentamenperiode, 3e tentamenperiode, 4e tentamenperiode Prof.dr.ir. C.R. Kleijn; E-mail: C.R.Kleijn@tudelft.nl Hoorcollege met oefeningen. Facultatief werkcollege met toetsen (3x per kwartaal)2e kwartaal: hoofdstuk 1 en 2* 1e college: hfdst. 1.1*. 2e college: hfdst. 1.2*. 3e college: hfdst. 1.3*. 4e college: hfdst. 1.4 + 1.5*. 5e college: hfdst. 2.1*. 6e college: hfdst. 2.2*. 7e college: hfdst. 2.3; vraagstukken: 1.3, 1.4, 1.5, 1.17, 1.29, 1.30, 1.31, 1.36, 2.2, 2.4, 2.7, 2.9, 2.17, 2.18, 2.19, 3.3, 4.9. 3e kwartaal: hoofdstuk 3* 1e college: hfdst. 3.1*. 2e college: hfdst. 3.2*. 3e college: hfdst. 3.3.1+2*. 4e college: hfdst. 3.3.3-5*. 5e college: hfdst. 3.5.1*. 6e college: hfdst. 3.5.2*. 7e college: hfdst. 3.6; vraagstukken: 3.1, 3.2, 3.3, 3.6, 3.12, 3.14, 3.15, 3.19, 3.20, 3.27, 3.28, 3.34, 3.41, 3.42, 3.43, 3.48. 4e kwartaal: hoofdstuk 4 en 5*. 1e college: hfdst. 4.1 + 4.2*. 2e college: hfdst. 4.5 + 4.6*. 3e college: hfdst. 5.1 + 5.2*. 4e college: hfdst. 5.3*. 5e college: hfdst. 5.4*. 6e college: hfdst. 5.5*. 7e college: hfdst. 5.6; vraagstukken: 4.4, 4.5, 4.6, 4.7, 4.8, 4.17, 4.36, 4.37, 5.5, 5.12, 5.15, 5.18, 5.20, 5.21, 5.22, 5.24. Op vrijwillige basis worden per kwartaal 3 toetsen afgenomen. Voldoende resultaat voor deze toetsen levert 0.5 bonuspunt op bij het aansluitende deeltentamen. Belangrijker is echter dat deelname aan de toetsen leidt tot een beter begrip van de stof en meer routine (belangrijk!) in het maken van vraagstukken. In het vak FT worden de procestechnische aspecten van de natuurkunde behandeld. Dit komt neer op het voeren van een boekhouding voor massa, energie en impuls. Het vak bestrijkt een zeer breed terrein van toepassingen, die gevonden worden in het dagelijks leven, de procesindustrie, de biotechnologie, het weer maar net zo goed bij de oliewinning en grondstoffen verwerking. In zeer veel processen die in de ingenieurspraktijk voorkomen speelt stroming van minstens een van de drie basisgrootheden uit de natuurkunde (massa, energie, impuls) een essentile rol. Het is dan ook van belang dat elke ingenieur de basisbegrippen, die een goede beschrijving van deze stromen in zich dragen, onder de knie heeft. In het college zal deze basis gelegd worden. Centraal in de aanpak van de diverse problemen staat de balans. In het eerste deel van de drie delen van het college zal daarom uitgebreid stil gestaan worden bij de techniek van het opstellen van balansen.
Beoordeling Vakinhoud Systemen en signalen in continue en discrete tijd. Basis deterministische signalen. Convolutie en eigenschappen van LTI systemen. Fourier reeks en Fourier transformatie met eigenschappen. Filters in theorie en praktijk. Modulatie en demodulatie. Bemonstering (Nyquist-theorema), aliasing en reconstructie. Leerdoelen Het analyseren, ontwerpen en doorrekenen van Lineaire TijdInvariante (LTI) systemen in zowel de continue als discrete tijd. Representatie van signalen in frequentiecomponenten met behulp van de Fourier transformatie (of Fourier reeks). Het kunnen doorrekenen van LTI systemen door middel van convolutie of door gebruik te maken van de Fourier transformatie en zijn eigenschappen. Het kunnen filteren van signalen en een beschrijving hiervan kunnen geven in termen van impulsresponsie, overdrachtsfunctie en differentiaal/differentievergelijking. Het toepassen van amplitude modulatie (enkele- en dubbele-zijband, quadratuur). Het bemonsteren van bandbreedte begrensde signalen volgens het Nyquist criterium en het reconstrueren van een continue signaal uit discrete monsters. Literatuur en studiemateriaal Voorkennis Oppenheim, Willsky and Nawab, Signals and systems 2nd edition, Prentice hall, 1997. (verkrijgbaar bij de boekhandel). Complexe getallen, differentiren, integreren, meetkundige reeksen (Analyse). Beoordeling Vakinhoud
120
T ECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
121
STUDIEGIDS 2006/2007
Gewapend met dit instrument zal vervolgens in het tweede deel dieper worden ingegaan op warmtetransport. Zowel stationaire als instationaire problemen worden onder de loep genomen. Tevens wordt aandacht besteed aan problemen waarbij er niet uitsluitend sprake is van geleiding van warmte, maar ook van vloeistofstroming en warmtetransport. Tenslotte wordt, gebruikmakend van een sterke analogie met het tweede deel, in het derde deel massa- en impulstransport beter bekeken. De situaties die uiteindelijk geanalyseerd moeten kunnen worden, combineren veelal een aantal deelproblemen uit de collegestof. Om enkele te noemen: Is er sprake van stroming? Zo ja, is de stroming laminair of turbulent? Is de situatie stationair? Wat zijn de mechanismen voor transport? Enkel moleculair of ook convectief van aard? Leerdoelen Het doel van het vak is kennis te verwerven over transport van massa, energie en impuls. Na afloop van het college moet de student in staat zijn voor een gegeven probleem uit de werkelijkheid van alle dag:- de hoofdmechanismen voor transport aan te wijzen;- een adequate balans voor dit probleem op te zetten;- de diverse vormen van transport te kunnen modelleren;- op basis van het bovenstaande een relevante beschrijving/modellering van het onderhavige probleem op te zetten;- (numerieke) antwoorden op detailvragen te geven. Tenslotte moet de student een globaal gevoel voor de grootte-orde van de diverse stromen, tijd- en lengteschalen ontwikkeld hebben. Fysische Transportverschijnselen I, prof.dr.ir. H.E.A. van den Akker en dr. R.F. Mudde, uitgave VSSD, eerste verbeterde druk, 1998. Transport Phenomena Data Companion, prof.dr.ir L.P.B.M. Janssen en dr.ir. M.M.C.G. Warmoeskerken, uitgave VSSD.200 Vraagstukken Fysische Transportverschijnselen, H.E.A. van den Akker R.F. Mudde en E. Stammers, uitgave VSSD, 1997. Reference literature R.B. Bird, W.E. Stewart & E.N. Lightfoot, Transport Phenomena, second edition, John Wiley & Sons, New York, 2002. ISBN: 0-471-41077-2 Analyse, Mechanica, Basis Thermodynamica Sleutelwoorden NL Balansen en behoudswetten voor massa, energie en impuls, dimensie-analyse, fenomenologische relaties voor massatransport (diffusie), impulstransport en warmtetransport (geleiding), technische stromingsleer.
Code: WI2255ta
Practicum Matlab
ECTS: 2
4e onderwijsperiode 4e tentamenperiode Drs. I.A.M. Goddijn; E-mail: I.A.M.Goddijn@tudelft.nl Computerpracticum Er wordt aandacht besteed aan het invoeren van Matlab-commandos, de helpfaciliteit, rekenen met getallen, toekenningen, werken met matrices, het tekenen van grafieken, scripts, functiefiles, de for-loop, de while-loop, het if-statement,het tekenen van grafieken in de ruimte. Het opdoen van eenvoudige computervaardigheden met Matlab. Dictaat, verkrijgbaar bij Technische Aardwetenschappen. Enige kennis van Lineaire Algebra. Sleutelwoorden: NL, gestructureerd denken, programmeren. Code: WI2273ta Lineaire algebra ECTS: 6
Leerdoelen Literatuur en studiemateriaal Voorkennis Opmerkingen Cursus/Vak Onderwijsperiode Tentamenperiode Docenten Onderwijsvorm Vakinhoud
1e onderwijsperiode, 2e onderwijsperiode 2e tentamenperiode, 4e tentamenperiode Drs. J.A. Verheij; E-mail: J.A.Verheij@tudelft.nl colstructie Stelsels lineaire vergelijkingen, lineaire afbeeldingen, matrixrekening, orthogonaliteit, projecties, determinanten, eigenwaardentheorie. vectorruimten, - omdat de student kennis heeft gemaakt en zal maken met lineaire problemen in verschillende vormen zal hij/zij zich een algemene theorie om lineaire problemen te beschrijven en op te lossen moeten eigen maken.- de student zal (op een handige manier) moeten kunnen rekenen met lineaire stelsels vergelijkingen, vectoren, matrices en determinanten.- de student zal wiskundige tekst moeten kunnen lezen en interpreteren.- de student zal bepaalde onderwerpen uit andere colleges van meer theoretische achtergrond moeten kunnen voorzien. Te denken valt aanonderwerpen als: het definiren van cordinaatonafhankelijke grootheden in de fysica, tensorrekening, Fourierreeksen, beste benaderingen in de approximatietheorie en bepaalde resultaten uit de theorie van de lineaire differentiaalvergelijkingen, integraalvergelijkingen en differentievergelijkingen. D.C. Lay, Linear algebra and its applications, third edition
Literatuur en studiemateriaal
Leerdoelen
Voorkennis Opmerkingen
Literatuur en studiemateriaal
122
T ECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
123
STUDIEGIDS 2006/2007
Code: WI3097TU
ECTS: 3
1e onderwijsperiode, 2e onderwijsperiode, 3e onderwijsperiode 2e tentamenperiode, 3e tentamenperiode, 5e tentamenperiode Dr.ir. C. Vuik; E-mail: C.Vuik@tudelft.nl colleges; oefening; practicum Introductie numerieke wiskunde: Taylorpolynoom en restterm Grote O + rekenregels. Definite absolute en relatieve fout Floating point getallen, afrondfout. Interpolatie: Lineaire interpolatie formule, Lagrange interpolatie alleen wanneer de formule gegeven is moet deze toegepast kunnen worden. Restterm bij lineaire en Lagrange interpolatie. Weten wat een spline is. Wanneer de formules gegeven zijn moet een Punische spline bepaald kunnen worden. Numerieke differentiatie: Voorwaartse, achterwaartse en centrale differentiatie voor de eerste orde afgeleide. Algemene formule af kunnen leiden voor eerste orde en hogere orde afgeleide. Afleiden van de afbreekfout en afrondfout Richardson foutschatting Beginwaarde problemen: Forward Euler, Backward Euler, Implicit Trapezoidal rule, Modified Euler Wanneer de formule gegeven is moet RK4 toegepast kunnen worden. Expliciet en impliciet. Afleiden van afbreekfout. Orde globale fout = orde afbreekfout, effect afrondfouten. Vergelijken efficinte verschillende numerieke methoden. Stabiliteit, stabiele differentiaalvergelijking. Testvergelijking, stabiliteit numerieke methode. Afleiden versterkingsfactor Q(Hlambda), onderzoek wanneer IQ(hlambda)I1e. Onderzoek stabiliteit algemene differentiaalvergelijking. Stabiliteit numerieke methode voor algemene differentiaalvergelijking. Als numerieke methode stabiel dan orde globale fout = orde afbreekfout, met bewijs voor de testvergelijking. Numerieke methode kunnen toepassen op een stelsel differentiaalvergelijkingen. Een hogere orde beginwaarde probleem om kunnen schrijven naar een stelsel. Numerieke stabiliteit van een (algemeen) stelsel differentiaalvergelijkingen kunnen bepalen, toepassen van een stabiliteitsgebied. Impliciete methoden geschikt om stijve stelsels op te lossen. Randwaardeproblemen: Norm van een vector en de norm van een symmetrische matrix. Conditiegetal van een stelsel vergelijkingen. Stelling van Gershgorin kennen en kunnen toepassen. Een algemene tweede orde differentiaalvergelijking kunnen discretizeren. Het kunnen bepalen van de afbreekfout Verwerken van randvoorwaarde en opstellen stelsel. Definitie stabiliteit, globale fout kennen. Als methode stabiel, dan orde afbreekfout is orde globale fout. Verwerken van Neumann randvoorwaarde (+afbreekfout) en gebruik van een virtueel punt.
Niet-lineaire vergelijkingen: Bisectie en vaste-punt-methode kennen en kunnen toepassen. Stopcriterium voor bisectie en een lineair convergent proces kunnen afleiden en toepassen. Grafische convergentie van de vaste punt methode kunnen presenteren. Newton Raphson methode kennen en kunnen toepassen (+ grafische interpretatie), lokaal convergent Kwadratische convergentie kunnen afleiden. Newton Raphson methode kunnen toepassen op een niet lineair stelsel. Toepassing niet lineair randwaardeprobleem. Numerieke integratie: Rechthoeksregel en Trapezium regel kennen en kunnen toepassen. Van beide methoden afbreekfout kunnen afleiden en afrondfouten verwerken. Van beide methoden de gerepeteerde variant kunnen geven en de afbreekfout kunnen afleiden. Leerdoelen Introductie van numerieke methoden: interpolatie, integratie, bepalen van nulpunten. Hierbij wordt rekening gehouden met het effect van afrondfouten. De gegeven methoden moeten toegepast kunnen worden. Van een aantal methoden moet het gedrag geanalyseerd kunnen worden. Verder moet er een afgewogen keuze gemaakt kunnen worden van de verschillende methoden. Numerieke methoden voor beginwaarde problemen. Methoden van Euler, Heun en Runge Kutta. Locale en globale fout. Stabiliteit van numerieke integratie. Stelsels beginwaarde problemen. De gegeven methoden moeten toegepast kunnen worden. Van een aantal methoden moet het gedrag geanalyseerd kunnen worden. Dit geldt in het bijzonder voor het stabiliteitsgedrag. Verder moet er een afgewogen keuze gemaakt kunnen worden van de verschillende methoden. Numerieke methoden voor randwaarde problemen. Opstellen van het lineaire stelsel. Behandeling van verschillende typen randvoorwaarden. Locale en globale fout. Niet-lineaire randwaarde problemen. De methode moet toegepast kunnen worden. Afleiden van locale en globale fout moet beheerst worden. collegedictaat en studiehandleiding: Verkrijgbaar de website van Blackboard. dictaat/studieboek verplicht: Collegedictaat Numerieke AnalyseVerkrijgbaar bij: Dictatenverkoop EWI Voorkennis Opmerkingen WI3097TU gebruikt WI1316CTWI3097TU gebruikt WI1317CT Eindcijfer is (tentamen 3 ECTS, practicum 1 ECTS)
Literatuur en studiemateriaal
124
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
125
STUDIEGIDS 2006/2007
Code: WM0201TU
schriftelijk rapporteren
ECTS: 2
Code: WM0203TU
Mondeling presenteren
ECTS: 2
1e onderwijsperiode, 2e onderwijsperiode, 3e onderwijsperiode, 4e onderwijsperiode n.v.t. Dr. B.A. Andeweg; E-mail: B.A.Andeweg@tudelft.nl Drs. W.J. Blokzijl; E-mail: W.J.Blokzijl@tudelft.nl Dr. C. de Haan; E-mail: C.deHaan@tudelft.nl Drs. B.M.D. van der Laaken; E-mail: B.M.D.vanderLaaken@tudelft.nl Drs. K.E.M. van Oyen; E-mail: K.E.M.vanOyen@tudelft.nl Drs. P.C. Post; E-mail: P.C.Post@tudelft.nl Drs. C. Wehrmann; E-mail: C.Wehrmann@tudelft.nl Dr. M.G.M. Elling; E-mail: M.G.M.Elling@tudelft.nl Gedurende 6 a 7 bijeenkomsten wisselen instructie en oefening elkaar af. De onderwerpen worden behandeld aan de hand van praktijkvoorbeelden en teksten van de deelnemers. Tussen de colleges werken studenten aan een technisch rapport of verslag waarin ze het geleerde toepassen. Op alle opdrachten krijgen ze uitgebreid feedback van de docent en medecursisten. Studenten mogen niet meer dan een college afwezig zijn. Van moderne ingenieurs wordt meer verwacht dan een goede beheersing van hun vak. Een eis die veel werkgevers stellen, is dat ingenieurs beschikken over uitstekende schriftelijke uitdrukkingsvaardigheden. Dat is niet verwonderlijk, aangezien ingenieurs een aanzienlijk deel van hun werktijd schrijven. Zij doen dat in twee verschillende rollen: als adviseur of als onderzoeker. In de eerste rol moeten ze schrijven voor (management)lezers met weinig tijd, die zelden interesse hebben voor minuscule technische details. In hun rol als onderzoeker moeten ze vooral wetenschappelijk verantwoord te werk gaan. In het practicum Schriftelijk rapporteren ligt het accent op: overtuigend schrijven, met oog voor de rol die informatie speelt in het besluitvormingsproces in een professionele organisatie; wetenschappelijk verantwoord schrijven, met aandacht voor het gebruik van bronnen en theorien; zorgvuldige argumentatie; eisen aan rapporten en rapportonderdelen, structureren van teksten op hoofdstuk- en alineaniveau, correct en effectief taalgebruik. Deelnemers aan de cursus: vergroten hun vaardigheid in het schrijven van professionele en wetenschappelijke teksten; krijgen inzicht in de factoren die de kwaliteit, de bruikbaarheid en de overtuigingskracht van zakelijke teksten bepalen; leren elkaars teksten te beoordelen. Elling, R. e.a. (2005), Rapportagetechniek, schrijven voor lezers met weinig tijd. Groningen: Wolters-Noordhoff. 3e herz. dr. (boekhandel).
1e onderwijsperiode, 2e onderwijsperiode, 3e onderwijsperiode, 4e onderwijsperiode n.v.t. Dr. B.A. Andeweg; E-mail: B.A.Andeweg@tudelft.nl Dr. C. de Haan; E-mail: C.deHaan@tudelft.nl Drs. A.E. Kam; E-mail: A.E.Kam@tudelft.nl Dr. A.A. Klunder; E-mail: A.A.Klunder@tudelft.nl Drs. B.M.D. van der Laaken; E-mail: B.M.D.vanderLaaken@tudelft.nl Drs. K.E.M. van Oyen; E-mail: K.E.M.vanOyen@tudelft.nl Drs. P.C. Post; E-mail: P.C.Post@tudelft.nl Drs. C. Wehrmann; E-mail: C.Wehrmann@tudelft.nl Drs. W.J. Blokzijl; E-mail: W.J.Blokzijl@tudelft.nl In het inleidende college worden de basisbeginselen van het mondeling presenteren behandeld. De tweede, derde en vierde bijeenkomst zijn gewijd aan respectievelijk inleiding & slot, het houden van een betoog en het presenteren met PowerPoint. In de vijfde, zesde en zevendebijeenkomst houden steeds drie studenten een voordracht van acht minuten over een vrij te kiezen studieonderwerp. Deze voordrachten worden gevalueerd door een panel van medecursisten en de docent. Alle voordrachten worden op video of DVD opgenomen. Dat biedt ook cursisten de mogelijkheid hun eigen presentaties te beoordelen aan de hand van de opname. Studenten mogen niet meer dan een college missen. Wie personeelsadvertenties voor ingenieurs leest, ziet dat zij moeten beschikken over uitstekende communicatieve vaardigheden. Dat betekent onder meer dat zij hun ontwerpen en onderzoeksresultaten mondeling goed kunnen presenteren. Bijvoorbeeld tijdens vergaderingen met opdrachtgevers of managers van het eigen bedrijf. Een overtuigende voordracht vraagt niet alleen een degelijke inhoudelijke voorbereiding, maar ook een vlotte presentatiestijl. Het vergt de nodige vaardigheid om begrijpelijk te spreken met oog voor het publiek en controle te hebben over de situatie. Daarom biedt de cursus Mondeling presenteren studenten de gelegenheid om onder begeleiding en in een kleine groep ervaring op te doen met presentatietechniek. Deelnemers aan de cursus: leren hoe ze een duidelijke en aantrekkelijke toespraak kunnen houden, zonder beginnersfouten; leren een inleidend en een afsluitend woord te verzorgen, en om te gaan met vragen en reacties van het publiek; leren presentaties te beoordelen; krijgen inzicht in de theorie en techniek van het spreken in het openbaar. Dictaat wm0203TU, Presentatietechniek, meest recente versie (2001). (dictatenverkoop SIC).
Onderwijsvorm
Onderwijsvorm
Vakinhoud
Vakinhoud
Leerdoelen
Leerdoelen
Literatuur en studiemateriaal
Literatuur en studiemateriaal
126
T ECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
127
STUDIEGIDS 2006/2007
Code: WM0325TA
ECTS: 3
Notities
3e onderwijsperiode 3e tentamenperiode Dr. J.O. Kroesen; E-mail: J.O.Kroesen@tudelft.nl Project. Hoorcolleges en werkgroepen De verantwoordelijkheid van ingenieurs werkzaam in private ondernemingen en in overheidsorganisaties wordt beschreven en geanalyseerd in het licht van ethische, historische en juridische achtergronden. Oplossingsrichtingen voor gerezen problemen worden gexploreerd. Op de achtergrond staat de vraag hoe negatieve gevolgen van techniek kunnen worden geminimaliseerd met behoud van positieve gevolgen, en wat daarbij de rol van ingenieurs en anderen kan zijn. Aan de orde komen:beroepsopvattingen van ingenieurs; signalering van morele problemen in de beroepsuitoefening; beroepscodes, bedrijfsbelangen, en wettelijke plichten en bevoegdheden van ingenieurs; beginselen van de ethiek; verantwoordelijk handelen van bedrijven en de rol van het recht daarbij; verantwoordelijkheid in organisaties: wie is verantwoordelijk voor wat?; mogelijke oplossingsrichtingen voor gerezen problemen.
Leerdoelen
Het vak wil de volgende doelen helpen realiseren: kennis van problemen die zich voordoen rond de verantwoordelijkheid van ingenieurs in hun beroepsuitoefening; inzicht in de relevante achtergronden: ethiek, juridische context, functioneren van en in organisaties, historische ontwikkeling van techniek en samenleving; consistent en oplossingsgericht kunnen redeneren over de behandelde problematiek. Het vak wil zo de student helpen voor te bereiden op (maatschappelijk, ethisch) verantwoorde toekomstige beroepsbeoefening.
lecture notes wm0325/gg25, dictaatverkoop TBM, Jaffalaan 5 Geen specifieke voorkennis vereist.
128
TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN
129
STUDIEGIDS 2006/2007
Notities
13 0
T ECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN