Student nummer: ______________________ Business Administration Naam: Handtekening: ______________________ ________________________

Algemene informatie Vak: Vakcode: Datum: Docenten: Management Accounting BKB0018 12 maart 2013 Dr. M. van Rinsum (coord.) P. Eskenazi MSc. Soort tentamen Tijd: Totaal aantal paginas (incl. voorpagina): Gesloten boek 09.30-12.30uur 13

Instructies Noteer uw naam en studentnummer op zowel het examen als het meerkeuze formulier. Om alle punten voor een open vraag te verdienen moet u zowel het eindantwoord als de ondersteunende berekeningen en/of motivaties invullen. Als u ruimte tekort komt om de berekeningen en antwoorden van de open vragen in te vullen gebruikt dan de beschikbare ruimte aan het einde van dit document (noteer duidelijk het nummer van de vraag). Vindt u een vraag moeilijk, ga dan eerst door met de volgende. Zowel het meerkeuzeformulier als het examen moeten ingeleverd worden. Zorg ervoor dat het antwoordformulier voor de meerkeuzevragen achter de voorpagina van het examen wordt gestoken. Het gebruik van een normale rekenmachine is toegestaan. Grafische en programmeerbare rekenmachines zijn niet toegestaan. Het gebruik van een woordenboek, notities en andere hulpmiddelen is niet toegestaan. Meenemen van kladpapier is niet toegestaan. Om oneerlijkheid te voorkomen, geeft de docent geen extra uitleg of tips aan individuele studenten. U dient het tentamen zelfstandig af te leggen. Het is derhalve NIET de bedoeling dat u hulp of extra uitleg vraagt aan de docent, tenzij u van mening bent dat er sprake is van een fout of omissie in een opgave. De docent is uitsluitend aanwezig om een evt. fout/omissie te corrigeren.

Extra informatie Totaal aantal meerkeuze vragen: 20 (Onderdeel A: 30 punten, 30% van het tentamen cijfer). Er wordt gecorrigeerd voor een gokkans van 25%. Totaal aantal open vragen: 3 (Onderdeel B: 70 punten, 70% van het tentamen cijfer) Cijfernotatie: duizenden worden gescheiden met een komma, fracties met een punt. Voorbeelden: 10,000 = tienduizend; 4.83 = 4 83/100 (in woorden: 4 punt 83, of 4 en 83 honderdste) Let op! Gedurende het tentamen wordt gecontroleerd op fraude. Het gebruik van een mobiele telefoon of vergelijkbare apparatuur zal als fraude worden opgevat. In te vullen door docent: v1a v1b v1c v1d v2a v2b v3a v3b v3c Totaal

Tentamen BKB0018 Management Accounting - 12 maart 2013

Sectie A: Meerkeuzevragen (30% van tentamencijfer)

Antwoordsleutel maart 2013 Er waren 2 geheime versies. U weet pas in welke groep u zat na publicatie van het resultaat OF als u op een of meer vragen let waarvan u zeker weet dat u het goed hebt, en het antwoord verschilt tussen de versies, en u zoekt deze vragen terug in de gepubliceerde versie. U kunt dit NIET zien aan uw G1 of G2 formulier
Answers v1 v2 1. A 2. B 3. B 4. B 5. A 6. D 7. D 8. B 9. C 10. C 11. C 12. B 13. C 14. B 15. C 16. A 17. A 18. A 19. D 20. B 1. B 2. C 3. C 4. C 5. B 6. C 7. B 8. C 9. A 10. A 11. A 12. D 13. B 14. A 15. B 16. B 17. B 18. A 19. D 20. D

Tentamen BKB0018 Management Accounting - 12 maart 2013

Sectie B: Open vragen (70 punten in totaal; 70% van tentamencijfer) Opgave 1 (22 punten) Rinsum Inc. produceert klokken en heeft een tweetal divisies: de Frames divisie en de Works divisie. De Frames divisie produceert en verkoopt een type behuizingen voor klokken, dat o.a. gebruikt kan worden voor de desktop grandfather clock, en een marktprijs heeft van 135.-. Deze behuizing heeft variabele productiekosten per eenheid 72.- en vaste kosten van 280,000,-, gebaseerd op een maandelijkse productiehoeveelheid van 5,500 behuizingen. Gezien de grote vraag naar behuizingen, is het mogelijk dat elke behuizing verkocht wordt aan externe klanten. Wanneer er een behuizing aan een externe klant verkocht wordt zijn er bijkomende kosten 5.per eenheid, bestaande uit een commissie voor de verkoper, voor rekening van de Frames divisie. De Frames divisie heeft geen onbenutte capaciteit. De Works divisie gebruikt de behuizingen voor de productie van de desktop grandfather clock, n van de meest populaire klokken. De marktprijs van een desktop grandfather clock bedraagt 275.. De Works divisie kan behuizingen, 140.- per eenheid, verkrijgen bij externe leveranciers. De manager van de Works divisie is genteresseerd in de aankoop van 3,000 behuizingen van de Frames divisie, omdat hij dit aantal van de desktop grandfather clock verkopen kan aan externe klanten. De desktop grandfather clock heeft variabele productie kosten per eenheid 85.- en vaste kosten van 104,000,-, Let wel: deze kosten zijn exclusief de kosten voor de behuizing. Hoger management van Rinsum Inc. heeft in het verleden de interne verrekenprijs (transfer price) vastgesteld op 125.-. Op het moment van vaststellen was dit de marktprijs. De huidige marktprijs bedraagt 135.-. De transfer price wordt jaarlijks herzien, maar is momenteel nog vastgesteld op 125.-. Hoger management heeft tevens bepaald dat de Frames divisie de door de Works divisie gevraagde behuizingen intern moet leveren. Vraag 1a (6 punten) Bereken de operationele winst (operating profit) voor belastingen voor elk van de divisies, gebruik makend van de transfer price vastgesteld door hoger management ( 125,-).

Entire Company Sales (1) Variable Costs (2) Contribution Margin Fixed Costs Operating Profit 1,162,500 663,500 499,000 384,000 115,000

Frame Division 712,500 408,500 304,000 280,000 24,000

Works Division 825,000 630,000 195,000 104,000 91,000

(1)

Frame Division Sales = (2,500 units 135) + (3000 units 125) , Works Division Sales = 3,000 units 275 = 825,000 Entire Company = (2,500 135) + (3,000 275) = 1,162,500

(2)

Frame Division Variable Costs = 5,500 units 72 + 2500 * 5 = 408500 Works Division Variable Costs = 3,000 units (125 + 85) = 630,000 Entire Company = (5,500 72) + (3,000 85) + 2500*5 = 712,500

Tentamen BKB0018 Management Accounting - 12 maart 2013

Vraag 1b (6 punten) De manager van de Frames divisie beklaagt zich over de, naar zijn mening, te lage transferprijs. De manager van de Works divisie is van mening dat de transfer price correct of zelfs te hoog is. Hoger management overweegt om beide divisies vrij te laten in de keuze of zij intern of extern kopen en verkopen. Bereken de operationele winst (operating profit) voor belastingen voor elk van de divisies wanneer bovenstaande wordt gemplementeerd, veronderstellend dat hoger management de transfer price ( 125,-) niet verandert.

Freedom to trade externally, TP still @ 125, Frame will not sell internally!

Entire Company Sales (1) Variable Costs (2) Contributio n Margin Fixed Costs Operating Profit 1,567,500 1,098,500 469,000 384,000 85,000

Frame Division 742,500 423,500 319,000 280,000 39,000 675,000 104,000

Works Division 825,000

150,000

46,000

(1)

Frame Division Sales = (5,500 units 135) Works Division Sales = 3,000 units 275 = 825,000 Entire Company = (5,500 135) + (3,000 275) ,

(2)

Frame Division Variable Costs = 5,500 units 72 + 5500 * 5 Works Division Variable Costs = 3,000 units (140 + 85) Entire Company = (5,500 72) + (3,000 ( 85+140) + 5500*5

Tentamen BKB0018 Management Accounting - 12 maart 2013

Vraag 1c (4 punten) Bereken het effect van de twee voornoemde scenarios, als beschreven onder 1a en 1b, op de operationele winst (operating profit) van het hele bedrijf?

Operating profit goes down. This is because the 3,000 units are now incurring both a selling expense (5) and a higher market price for Works. Loss is 5 * 3,000 + 5 * 3,000 = 30,000, which is 115,000 85,000

Vraag 1d (6 punten) Geef aan wat de optimale transfer price voor Rinsum Inc. is, wanneer beide divisies vrij zijn in het handelen met externe partijen? Licht uw antwoord toe.

Optimal is if Works buys internally. The market price will accomplish this, as will any price between 130-140. If it's less than 140, Works will buy because that's the outside price. If it's more than 130, Frames will sell because it can get 135 - 5 selling expense from selling in the market.

Tentamen BKB0018 Management Accounting - 12 maart 2013

Opgave 2 (24 punten) Hartmann B.V. is een grote producent van dierenvoedsel. In April heeft het bedrijf 147 batches hondenvoer geproduceerd. Elke batch weegt 1,000 pond (dus duizend pond). Om deze hoeveelhed output te produceren, is er 148,450 pond direct materiaal ingekocht en gebruikt, hetgeen 593,800 kostte. Er waren ook kosten voor directe arbeid ad 17,600 voor de 2,200 uur die gewerkt werd aan het hondenvoer. Fabricage overhead (manufacturing overhead) van de hondenvoerfabriek was in totaal 3,625 voor april, waarvan 2,450 vaste overhead. Hartmanns standaard kosten informatie voor batches van 1,000 pond hondevoer is als volgt: Directe materialen: standaard prijs Standaardhoeveelheid toegestaan per batch Directe arbeid: standaard prijs (loon / wage) Standaardtijd toegestaan per batch Gebudgetteerde vaste overhead Normale (gebudgetteerde) productieniveau Variabele overhead tarief (rate) Vaste overhead tarief (rate) Totaal overhead tarief (rate) 4.20 per pond 1,020 pond (dus duizendtwintig pond) 8.50 per uur 14 directe arbeidsuren 2,800 per maand 140 batches per maand 9.00 per batch 20.00 per batch 29.00 per batch

Vraag 2a (10 punten) Bereken m.b.t. de materialen de hoeveelheidsvariantie (quantity variance) en de prijsvariantie. Geef per variantie aan of deze gunstig (G) of ongunstig (OG) is.

Tentamen BKB0018 Management Accounting - 12 maart 2013

Vraag 2b (10 punten) Bereken m.b.t. de arbeid de prijs- en efficintievarianties (labor rate and efficiency variances). Geef per variantie aan of deze gunstig (G) of ongunstig (OG) is.

Vraag 2c. (4 punten) Beantwoord deze vraag in zijn algemeenheid, dus ongeacht de situatie bij Hartmann B.V. Geef twee mogelijke oorzaken van een gunstige prijsvariantie op directe materialen. Leg ook uit of een gunstige prijsvariantie altijd goed is voor de onderneming.
Possible reasons favourable price variance: Low purchase price/High discount Low quality of materials supplied Possible negative consequences, so not always good: Inventory build-up by purchasing manager In case of low quality of materials, overtime required or higher amount of quantity compared to standard

Tentamen BKB0018 Management Accounting - 12 maart 2013

Opgave 3 (24 punten) Puur B.V. produceert en verkoopt n product genaamd Kleen. De jaarlijkse productiecapaciteit is 100,000 machine-uren. Voor de productie van n eenheid Kleen is 1 machine-uur benodigd. Er wordt verwacht dat de jaarlijkse vraag 80,000 eenheden Kleen zal blijven, en dat de verkoopprijs 10.- per eenheid zal blijven. De kosten voor het produceren en verkopen van Kleen zijn als volgt: Variabele kosten per eenheid (): Directe materialen Directe arbeid Variabele fabricage overhead Variabele verkoop- en distributiekosten Vaste kosten per jaar (): Vaste fabricage overhead Vaste verkoop- en distributiekosten

1.50 2.50 0.80 2.00

100,000 50,000

Beschouw elk van de onderstaande vragen onafhankelijk van elkaar. Vraag 3a (14 punten) Ajax N.V. heeft aangeboden om 25,000 eenheden Kleen te maken en rechtstreeks naar de klanten van Puur te verzenden. Als Puur dit aanbod accepteert, zal Puur doorgaan met het produceren en verzenden van de resterende 55,000 eenheden. De vaste fabricage overhead kosten van Puur zullen afnemen tot 90,000. Puurs vaste verkoop- en distributiekosten zullen onveranderd blijvend. De variabele verkoop- en distributiekosten zullen afnemen tot 0.80 per eenheid voor de 25,000 door Ajax geproduceerde en verzonden eenheden. Bepaal het bedrag dat Puur maximaal zou moeten betalen aan Ajax voor het produceren en verzenden van de 25,000 eenheden.

The maximum amount per unit Purex Company should pay is the amount that Purex Company saves by not making the product.
Variable manufacturing costs: 25,000 (1.50 + 2.50 + 0.80) Fixed support: 100,000 90,000 Variable selling and distribution costs: 25,000 (2.00 0.80) Total cost savings Number of units Cost savings per unit 120,000 10,000 30,000 160,000 25,000 6.40

Tentamen BKB0018 Management Accounting - 12 maart 2013

Vraag 3b (10 punten). Als u in aanmerking komt voor de bonusvraag kunt u ervoor kiezen deze vraag te vervangen door de eerstvolgende. Zie volgende vraag voor meer informatie. Puur kan de huidige capaciteit ook gebruiken om een product genaamd Shine te produceren. De jaarlijkse productie capaciteit van product Shine, waarvoor 2.5 machine-uur benodigd is per geproduceerde eenheid, is 40,000 eenheden. De verkoopafdeling schat dat elk jaar 50,000 eenheden verkocht kunnen worden voor 16 per eenheid. Het verkopen van Shine benvloedt de vraag naar Kleen niet. De kosten voor het produceren en verkopen van Shine zijn als volgt: Variabele kosten per eenheid (): Directe materialen Directe arbeid Variabele fabricage overhead Variabele verkoop- en distributiekosten Vaste kosten per jaar (): Vaste fabricage overhead Vaste verkoop- en distributiekosten

2.50 4.00 1.20 3.30

100,000 50,000

Bepaal de product mix van producten Shine en Kleen die de winst van Puur zal maximaliseren.

Selling price per unit Variable costs per unit Contribution margin per unit Machine hours per unit Contribution margin per machine hour

Kleen 10.00 6.80 3.20 1.0 3.20

Shine 16.00 11.00 5.00 2.5 2.00

Since the contribution margin per machine hour for Kleen is greater than that for Shine, Purex Company should produce as many units of Kleen as can be sold (80,000 units) to maximize total contribution margin. The remaining 20,000 hours of machine time should be used to manufacture 8,000 (= 20,000 2.5) units of Shine.

Tentamen BKB0018 Management Accounting - 12 maart 2013

Vraag 3c (10 punten) BONUSVRAAG Als u in aanmerking komt voor de bonusvraag (o.b.v. de uitslag van de huiswerktoetsen) kunt u ervoor kiezen deze vraag te beantwoorden i.p.v. de vraag 3b. Als u beide vragen beantwoordt, geldt de hoogste score. Als u NIET in aanmerking komt voor de bonusvraag, heeft beantwoorden van 3c geen zin, uw score voor 3c geldt dan NIET. Puur heeft een eenmalige speciale order ontvangen voor 5,000 eenheden Kleen. Als deze order geaccepteerd wordt, dan zal dit de normale verkopen van 80,000 eenheden eenheden niet benvloeden. De variabele verkoop- en distributiekosten voor elk van deze 5,000 eenheden zullen 1.00 bedragen. Bereken de laagste prijs die Puur kan accepteren voor deze order.

The incremental cost per unit includes all variable manufacturing costs and variable selling costs. Thus, the incremental cost per unit is 5.80 = (1.50 + 2.50 + 0.80 + 1.00) and the minimum acceptable price is 5.80.

Tentamen BKB0018 Management Accounting - 12 maart 2013

10

Extra antwoordruimte open vragen. Verwijs naar deze ruimte bij de betreffende vraag.

Tentamen BKB0018 Management Accounting - 12 maart 2013

11