Anda di halaman 1dari 22

LA VIOLACIN DE LOS DERECHOS

HUMANOS
PRIVILEGIO DE LOS ESTADOS?
En los ltimos aos s !an m"lti#li$a%o los $omnta&ios'
#&on"n$iamintos' llama%os ( o)s&*a$ions' #o& #a&t % los
o&+anismos int&na$ionals &s#onsa)ls % la *i+ilan$ia % los
%&$!os !"manos' ," !a$n mn$i-n no s-lo % los a$tos %
+o)i&nos sino tam)i.n % +&"#os no/statals ," "tili0an la
*ioln$ia n la #&s$"$i-n % s"s mtas #ol1ti$as2 En al+"nos $asos'
sto o$"&&i- a #%i%o 3#&so % +o)i&nos ," 4"&on o)5to %
+&a*s a$"sa$ions % *iola$i-n % %&$!os !"manos2 Po%mos
mn$iona&' nt& ot&os' los $asos % S&i Lan6a' 7nia' Li)&ia'
Nami)ia' 7am#"$!a' Colom)ia' P& ( El Sal*a%o&2 El !$!o ,"'
% tal man&a' s #a&$i- #on& n "n mismo #lano la a$$i-n %
+o)i&nos ( % +&"#os no/statals $a"sa al&ta nt& las
o&+ani0a$ions ,"' $on m"$!a %%i$a$i-n ( $om#&omiso' s *inn
#&o$"#an%o %l &s#to #o& los %&$!os !"manos n l m"n%o2
8"i.&as o no' ,"%a a!o&a n la a+n%a %l %)at nt& +o)i&nos
( o&+ani0a$ions no/+")&namntals % DD2HH' l tma % los
$a"sants % las *iola$ions % %&$!os !"manos' ( a t&a*.s %
llo' la $"sti-n % la nat"&al0a misma % stos %&$!os2 Los
%&$!os !"manos' #o& s" $on$#to int&1ns$o' son *in$"la%os
3$l"si*amnt a la a$$i-n % los Esta%os? O son' al $ont&a&io' al+o
Rainer Huhle
Cnt&o % D&$!os
H"manos %
N"&m)&+2
," st9 amna0a%o #o& %istintos a$to&s so$ials' ant to%o los
+&"#os al0a%os n a&mas o t&&o&istas?
Esta %is$"si-n s ll*a a $a)o no s-lo nt& +o)i&nos ( ONGs' sino
tam)i.n n l sno % .stos ltimos2 No #"% so&#&n%& ," las
&ali%a%s %i4&nts % los %istintos #a1ss !a(an #&o%"$i%o tam)i.n
%i4&nts o#inions ( tsis n $"anto a la $on$#t"ali0a$i-n % los
%&$!os !"manos2
En l si+"int a&t1$"lo nos #&o#onmos #&snta& los a&+"mntos
m9s im#o&tants % sta %is$"si-n' toman%o n &4&n$ia l $ont3to
n l $"al son #&o%"$i%os: ( ll+a& a "na *al"a$i-n $&1ti$a ," toma
n $"nta la &l*an$ia' ( !asta 3#losi*i%a% #ol1ti$a' %l #&o)lma n
$"sti-n2 La )as %o$"mntal % sta #&snta$i-n $onsisti&9
#&in$i#almnt n los t3tos % las o&+ani0a$ions % DDHH %
Am.&i$a Latina ," mantinn &la$i-n % $an5 % #")li$a$ions $on
l DIML2 D tal mo%o' l #&snt t&a)a5o $onstit"( tam)i.n "n
&s"lta%o %l int&$am)io % i%as nt& a,"llas o&+ani0a$ions (
n"st&o Cnt&o % In4o&ma$i-n' a t&a*.s % las #")li$a$ions2 No
o)stant' las o#inions a,"1 3#&sa%as son % &s#onsa)ili%a%
3$l"si*a %l a"to&2
S #"%n %istin+"i& *a&ios ni*ls % a&+"mnta$i-n;
<= Los a&+"mntos 5"&1%i$os ," #a&tn % las %4ini$ions % los
%&$!os !"manos n l %&$!o int&na$ional2
>= Los a&+"mntos !ist-&i$os ," s &4i&n al si+ni4i$a%o % los
%&$!os !"manos %nt&o % la !isto&ia % la man$i#a$i-n % los
$i"%a%anos %l Esta%o2
?= Los a&+"mntos #ol1ti$os ," %is$"tn las $ons$"n$ias % los
%istintos $on$#tos % DD2HH2 #a&a las #ol1ti$as % #&ot$$i-n %
llos2
Vamos a %is$"ti& l #&o)lma s+n stos t&s ni*ls' #a&a *&
%s#".s la &l*an$ia % $a%a "no ( s" int&&la$i-n m"t"a2
Consi%&mos #&im&o los a&+"mntos #&o%"$i%os n #&o % la
3$l"si*i%a% %l Esta%o $omo ni$o #osi)l *iola%o& % los DDHH2
1. Los argumentos jurdicos.
Los %&$!os !"manos son !o( m"$!o m9s ," "n m&o i%al % la
!"mani%a%2 Son "n am#lio $"&#o % l(s ," o)li+an a los
Esta%os2 S" 4"nt m9s im#o&tant s' sin l"+a& a %"%as2 la
D$la&a$i-n Uni*&sal % los D&$!os H"manos % <@AB' la $"al sin
m)a&+o no tin 4"&0a o)li+ato&ia' t&at9n%os % "na D$la&a$i-n (
no % "n T&ata%o2 El s#1&it" % la D$la&a$i-n Uni*&sal s !a
t&ansmiti%o' % ot&o la%o' a "na s&i % $on*nios ( #a$tos % la
$om"ni%a% % los Esta%os #a&ti$i#ants % la ONU' tal $omo l Pa$to
Int&na$ional so)& D&$!os Ci*ils ( Pol1ti$os % <@CC' la
Con*n$i-n $ont&a la To&t"&a % <@BA ( m"$!os m9s' ," s1 son
t&ata%os int&na$ionals ," o)li+an a los Esta%os &ati4i$a%o&s a
$"m#li& $on llos2
A ni*l na$ional' la ma(o&1a % las $onstit"$ions' $omn0an%o $on la
% EE2UU % <DDC' $ontin "n $at9lo+o % los %&$!os
4"n%amntals inalina)ls % los $i"%a%anos ( las $i"%a%anas2 Los
%&$!os #nal ( a%minist&ati*o' no&malmnt t&a%"$n stos
#&in$i#ios % las $onstit"$ions n no&mas $on$&tas #a&a +a&anti0a&
a los $i"%a%anos l +o$ % s"s %&$!os 4"n%amntals ( #a&a
%4ini& s"s l1mits % man&a t&ans#a&nt in,"1*o$a2
Los t&ata%os int&na$ionals son #a$tos nt& +o)i&nos' tal $omo la
misma ONU s "na o&+ani0a$i-n % Esta%os2 Po& lo tanto' los s"5tos
o)li+a%os #o& los #a$tos int&na$ionals % %&$!os !"manos son
los Esta%os' no las #&sonas ni o&+ani0a$ions #&i*a%as2 El %&$!o
int&na$ional' #o& s" misma nat"&al0a' s "n %&$!o % Esta%os2
Ds% sta #&s#$ti*a ,"%a $la&o ," tam)i.n l %&$!o
int&na$ional % DD2HH2 s "n %&$!o #&tinnt 3$l"si*amnt a
los Esta%os2
El %&$!o $onstit"$ional no&ma l 4"n$ionaminto %l Esta%o a ni*l
na$ional2 Ei5a las &la$ions nt& $i"%a%anos ( Esta%o2 El n$lo %
$a%a Constit"$i-n %mo$&9ti$a s' n $ons$"n$ia' "n $at9lo+o %
los %&$!os $i*ils ( #ol1ti$os % los $i"%a%anos ," l Esta%o %)
&s#ta&2 A,"1 tam)i.n' l ," s llama%o a $"m#li& $on los %&$!os
!"manos' s l Esta%o2 Tin ," a%$"a& to%o s" sistma l+al' (
#o& s"#"sto s" $om#o&taminto &al' a "n &s#to $a)al % los
DDHH2
Si % tal man&a los %&$!os !"manos' a ni*l int&na$ional (
na$ional son li+a%os al %&$!o % los Esta%os' no s % so&#&n%&
," 3ist $asi "nanimi%a% nt& los 5"&istas % to%o l m"n%o ," los
DD2HH2 son sn$ialmnt "na no&ma$i-n % los %&$!os % las
#&sonas 4&nt a los Esta%os ( ," son stos los &s#onsa)ls
3$l"si*os #a&a $"m#li& $on llos ( *i+ila& s" &s#to2 En st snti%o
3ist "na &la$i-n % %&$!os ( o)li+a$ions F"ni%i&$$ionalF nt&
l Esta%o ( los $i"%a%anos' "san%o "n t.&mino % Ga*i& Ci"&li00a2
Visto l Esta%o $omo ni$o l+1timo &#&sntant %l )in $omn' s
.l l ni$o +a&ant % los %&$!os % s"s $i"%a%anos' ( #o& lo tanto
l ni$o ," #"% s& &,"&i%o n $aso % *iola$ion % stos
%&$!os2
Ds% sta #&s#$ti*a' l t.&mino F*iola$i-n % %&$!os !"manosF
no s a#li$a a "na %t&mina%a $las % a$tos at&o$s' tal $omo la
to&t"&a' la %sa#a&i$i-n 4o&0a%a o l assinato' sino' $on to%o &i+o&' a
la $omisi-n % stos a$tos #o& l Esta%o o s"s a+nts2 Al+"nos
t-&i$os % las o&+ani0a$ions no/+")&namntals % DD2HH2 n
Am.&i$a Latina son n49ti$os n insisti& n sta %i4&n$ia lmntal
nt& lo ," s "n %lito H$omti%o #o& #&sonas #a&ti$"la&s= ( "na
*iola$i-n % %&$!os !"manos H$omti%a #o& l Esta%o=2
R$!a0an%o las #osi$ions % s" +o)i&no' $ont&a&ias a sta
%i4&n$ia' los a"to&s % la FComisi-n Int&$on+&+a$ional % G"sti$ia
( Pa0F % Colom)ia sostinn;
FEn to%o st t&ataminto %l %lito' l Esta%o $ons&*a s" $a&9$t&
% UNICO GARANTE DE LOS DERECHOS HUMANOS Hs %$i&' %
los %&$!os i+"als % to%os los aso$ia%os' &4&i%os a "na misma
st&"$t"&a 5"&1%i$a=' #&in$i#io n l ," s 4"n%a s" m9s &a%i$al
l+itimi%a%2 Po& llo mismo' l Esta%o s l UNICO EVENTUAL
VIOLADOR % tals %&$!os2 Las %m9s t&ans+&sions a las
no&mas n$sa&ias % $on*i*n$ia $i"%a%ana' ," #"%n s&
$onsi%&a%as n l ln+"a5 $omn $omo *iola$ions % los %&$!os
!"manosI' (a n l $am#o 5"&1%i$o tinn ," ti#i4i$a&s $on ot&as
$at+o&1as' $on l 4in % *ita& la $on4"si-n so)& ,"i.n s l
&s#onsa)l % +a&anti0a&los' ( $on l 4in' tam)i.n' % *ita&
$onsa+&a& la %si+"al%a% n %i$!a +a&ant1a2F Hs")&a(a%os n l
o&i+inal' H<==
D !$!o' to%o l sistma % %&$!o int&na$ional s )asa n st
#&in$i#io % ," los Esta%os son los &s#onsa)ls #o& sal*a+"a&%a&
los DD2HH2 Lo $onstat- tam)i.n la Comisi-n Int&am&i$ana %
D&$!os H"manos HCIDH=' n "n %o$"mnto ," )"s$a $aminos %
$-mo la Comisi-n #o%&1a %a& m9s atn$i-n a los +&"#os a&ma%os no/
statals $omo $a"sants % at&o#llos al +o$ % los %&$!os
!"manos % los $i"%a%anos n los #a1ss %on% a$tan2 Di$ la
CIDH;
"Todo el sistema de proteccin de los derechos humanos est
diseado en funcin del reconocimiento del Estado como
sujeto de la relacin jurdica bsica en materia de DD.HH. y es
contra l ue se presentan las denuncias por !iolacin de los
derechos reconocidos en la "on!encin." #$%
El Esta%o a &a10 % s" l+itimi%a% ma(o& a%,"i& tam)i.n "na
&s#onsa)ili%a% ma(o& #o& los %&$!os !"manos2 A la l"0 % stas
&4l3ions s &*lan $omo a)s"&%as las a4i&ma$ions %l P&o$"&a%o&
Gn&al % Colom)ia n s" s+"n%o In4o&m so)& DD2HH2 $"an%o
%i$ ,";F222l Esta%o' a #sa& % s" ma(o& 4"&0a milita&' s nt& los
a$to&s a&ma%os' l ni$o $on "na l+itimi%a% 4"&a % %"%a' #o&
$"anto s l ," mnos *iola los DD2HHF2H?=
C"als s&1an las $ons$"n$ias si s %s*ia&a % st #&in$i#io
F*&ti$alF HCi"&li00a= % la &s#onsa)ili%a% #o& los %&$!os !"manos?
En la &s#"sta a sta #&+"nta' tam)i.n' los a"to&s % la FComisi-n
Int&$on+&+a$ional % G"sti$ia ( Pa0F $olom)iana son %&9sti$os2 Si
s a$#ta&a "na &s#onsa)ili%a% % a$to&s a5nos al +o)i&no #o&
#&s"ntas *iola$ions % %&$!os !"manos' tn%&1amos ," a$#ta&
tam)i.n "na 4"&0a %istinta % la %l Esta%o #a&a +a&anti0a&los2
"&e lle'ara( entonces( a una especie de ")eudalismo *urdico"(
donde los ciudadanos tendran ue buscar u 'rupo les ofrece
mejores 'arantas para prote'er sus derechos humanos( y
aco'erse a su proteccin. + nadie se le oculta ue de all se
se'uira necesariamente la desi'ualdad de los ciudadanos ante
la ley, la destruccin del Estado de Derecho, la
desnaturali-acin misma del concepto de derechos humanos. y
el rpido desli-amiento hacia la barbarie." # /%
Si s n4ati0a as1 l mono#olio %l Esta%o #o& la +a&ant1a / ( tam)i.n
la *iola$i-n / % los %&$!os !"manos' s "n #aso $ons$"nt l
&#onsa)ili0a&lo tam)i.n #o& to%os los $&1mns ," s $omtan
$ont&a los %&$!os !"manos % s"s $i"%a%anos2 Estos $&1mns' n
l $aso ," s #&o%"0$an #o& #a&t % ot&as #&sonas %i4&nts %
los a+nts %l Esta%o' son %litos ( no *iola$ions % %&$!os
!"manos s+n la %4ini$i-n (a 3#li$ita%a' ," #a&t % la
&s#onsa)ili%a% %l a$to&2 Ds% la -#ti$a % la *1$tima' n $am)io' l
4$to % tals $&1mns #"% s& i+"al o #o& ," n l $aso ,"
los $omti&a l Esta%o2 Pa&a las *1$timas' sta %istin$i-n no tin
snti%o2 La ni$a man&a % &$on$ilia& stas %os -#ti$as ,"%a n
im#"ta&l al Esta%o tam)i.n la &s#onsa)ili%a% #o& stos $&1mns %
lsa !"mani%a% no $omti%os' #&o tam#o$o #&*ni%os o $asti+a%os
#o& .l2 S &$"&&' n sta a&+"mnta$i-n $ons$"nt' a la
*"ln&a$i-n % los %&$!os !"manos #o& omisi-n2 La to&t"&a' la
%sa#a&i$i-n t$2 $omti%os #o& "n +&"#o t&&o&ista son as1 %4ini%os
$omo %lito #a&a los ," los $omtn' ( a la *0 $omo *iola$i-n %
DD2HH2 #o& l Esta%o &s#onsa)l %l +o$ % s"s $i"%a%anos %
stos %&$!os' ," no im#i%i- o san$ion- los $&1mns2 Lo #on $on
to%a $la&i%a% l a"to& $!ilno Eli# Po&tals;
"E!identemente ue si el Estado( por omisin( no cumple con
su funcin de restablecer el imperio del derecho( estaramos
tambin en presencia de una !iolacin de derechos humanos.
0ero el sujeto ue la causara sera siempre el propio Estado y
no el particular ue comete el delito ue no es sancionado."
#1%
2. La argumentacin histrica
Esta insistn$ia n la F"ni%i&$$ionali%a%F % la +a&ant1a % los
%&$!os !"manos nt& Esta%o ( $i"%a%ano tin s" 4"n%amnto no
s-lo n l sistma a$t"al % %&$!o int&na$ional sino tam)i.n n la
!isto&ia %l %sa&&ollo %l $on$#to mismo % los DD2HH2 n la
!isto&ia #ol1ti$a % E"&o#a2 Ds% la Ma+na C!a&ta % In+lat&&a %
<><J !asta las 3#&sions $l9si$as % los %&$!os !"manos n los
t3tos % las &*ol"$ions 4&an$sa ( no&tam&i$ana' las $on,"istas
% los %&$!os $i*ils ( #ol1ti$os 4"&on' sin 3$#$i-n' 4&"to %
l"$!as a$ti*as #o& #a&t % los s)%itos #o& a&&)ata& stos %&$!os
al so)&ano statal2
En la !isto&ia o$$i%ntal' l na$iminto %l Esta%o mo%&no ( la
$on,"ista % los %&$!os $i*ils % to%a la $i"%a%an1a son "n mismo
#&o$so2 Si )in s $i&to ,"' #o& 5m#lo n l $aso alm9n' l
Esta%o mo%&no #"%o %sa&&olla&s %"&ant la&+o tim#o sin l
&$ono$iminto % los %&$!os $i*ils #a&a to%os s"s $i"%a%anos'
tam)i.n s $i&to ," l mo%lo !ist-&i$o i%al al ," tn%i- l Esta%o
o$$i%ntal' &a l Esta%o % %&$!o ," oto&+a %&$!os i+"als %
li)&ta% a to%os s"s $i"%a%anos ( $i"%a%anas Ha llas no ants %
st si+lo=2
Ds% sta #&s#$ti*a !ist-&i$a' los %&$!os !"manos son
ma&$a%os #o& s" o&i+n n las l"$!as $ont&a l #o%& %l Esta%o2 No
son "nos %&$!os a)st&a$tos' a!ist-&i$os' sino li+a%os a s"
$ont&a#a&t' l Esta%o2 S" &a0-n % 3istn$ia s limita& los #o%&s
%l Esta%o2 C"an%o l Esta%o' ( s-lo l Esta%o' t&ans+&% s" s4&a
% a$$i-n limita%a #o& los DD2HH2 % los $i"%a%anos' s !a)la'
nton$s' % F*iola$i-n % %&$!os !"manosF2
3. La argumentacin poltica
A%m9s % los a&+"mntos 5"&1%i$os ( los ," s &4i&n a la to&1a
!ist-&i$a % llos' s a%"$ tam)i.n "na s&i % a&+"mntos #ol1ti$os
#a&a !a$& *al& la &st&i$$i-n %l $on$#to % DD2HH2 a la &la$i-n
nt& l Esta%o ( los $i"%a%anos2 Llama la atn$i-n ,"' n st
s4"&0o' $oin$i%n n s"s #osi$ions los $&1ti$os % la a$$i-n statal
$on ot&os ," s in,"itan % "na #.&%i%a % a"to&i%a% %l Esta%o2
3.1. La argumentacin desde la defensa de los derechos
humanos
Pa&a los %4nso&s % los %&$!os !"manos' n #a&ti$"la& los
mim)&os % las ONGs a$ti*as n st a&a' &s"lta m"( &*la%o&a
la #osi$i-n toma%a #o& +o)i&nos $omo l #&"ano o l $olom)iano
ant la ONU' #i%in%o la in$l"si-n % los $&1mns % +&"#os
s")*&si*os n la a+n%a % las instan$ias % la ONU ," t&atan %
los DD2HH2 Sos#$!an' ( $on m"$!a &a0-n' ," stos +o)i&nos
#onn la a$$i-n % los +&"#os a&ma%os n la a+n%a % DD2HH $on
la intn$i-n % &lati*i0a& s" #&o#io $om#o&taminto $omo Esta%o' l
$"al' n am)os $asos' #&snta "na la&+a s&i % +&a*s *iola$ions
% DD2HH2 La #&snta$i-n % "n #ano&ama +n&ali0a%o %
*ioln$ia' o % m"$!as *ioln$ias % %i*&sa a"to&1a' o$"lta&1a la
&s#onsa)ili%a% s#$ial ," l $om#t al Esta%o $omo ni$o
+a&ant &$ono$i%o % los DD2HH2 % s"s $i"%a%anos2 A%mitin%o la
i%a % ," son *a&ios +&"#os' nt& llos l Esta%o' ,"ins *iolan
los %&$!os !"manos' la $"l#a % los a+nts statals #o%&1a
a#a&$& mnos +&a*2 S nt&a&1a a "n %)at so)& %istintos +&a%os
% &s#onsa)ili%a%' so)& $"l#a)ls % *ioln$ia ( $ont&a*ioln$ia'
sim#& $on l &s"lta%o % o4"s$a& la &s#onsa)ili%a% #a&ti$"la& ( %
ltima instan$ia' %l Esta%o' ," no s #"% $om#a&a& $on la %
ot&os a"to&s % *ioln$ia2 Los +&"#os %4nso&s % los %&$!os
!"manos tinn "n int&.s l-+i$o n insisti& n sta &s#onsa)ili%a%
s"#&ma %l Esta%o2 To%a la l-+i$a % s"s a$ti*i%a%s s )asa n la
i%a %l Esta%o $omo l n$a&+a%o #o& to%a la so$i%a% % *i+ila& #o&
los DD2HH % $a%a "no2 S-lo al Esta%o %i&i+n s"s &$lamos' #o&,"
s-lo a .l s l &$ono$ $omo l+1timo &#&sntant %l )in $omn2
Po& la misma l-+i$a' los &#&sntants %l Esta%o %)&1an sal"%a&
sta a$tit"% ," 3#l1$ita o #o& lo mnos im#l1$itamnt &$ono$ l
mono#olio statal % la l+1tima &#&snta$i-n % los $i"%a%anos' (
tam)i.n l mono#olio %l Esta%o %l 5&$i$io l+1timo % la *ioln$ia2
C"an%o #o& 5m#lo los a"to&s % la FComisi-n int&$on+&+a$ionalF
% Colom)ia %4inn la %i4&n$ia nt& las *iola$ions % %&$!os
!"manos' ," $omt l Esta%o' ( los %litos' ," $omtn
o&+ani0a$ions +"&&ill&as " ot&os +&"#os #&i*a%os' a+&+an' $on
&s#$to a stos %litos' sin *a$ila&; ," FEs o)li+a$i-n %l Esta%o
&#&imi&los' !a$& 4$ti*as las no&mas % a%minist&a$i-n % 5"sti$ia
im#%i& s" im#"ni%a%2F HC=
3.2. La argumentacin relativizante de los Estados
To%os los Esta%os mo%&nos' #o& s" la%o' &i*in%i$an st mono#olio
% !a$& 5"sti$ia ( % la *ioln$ia l+1tima2 No ,"i&n' sin m)a&+o'
as"mi& "na &s#onsa)ili%a% $o&&s#on%int a sta #osi$i-n
3$l"si*a' n la mat&ia % los DD2HH2 Esta 4alta % l-+i$a no %5a %
$o)&a& s" #&$io2 En s" a49n % &lati*i0a& s"s #&o#ios a$tos %
*iola$i-n % %&$!os !"manos n l $ont3to % ot&as *ioln$ias' los
+o)i&nos s n&%an nt& la n$si%a% % #on&s a "n mismo ni*l
$on stos ot&os $a"sants % *ioln$ia ( s" #&tnsi-n % mantn&
"na a"to&i%a% mo&al ( "na l+itimi%a% s"#&io&s2 D "n la%o' los
+o)i&nos 3i+n % las o&+ani0a$ions % DD2HH2 ," $on%nn los
$&1mns % +&"#os s")*&si*os o t&&o&istas $omo *iola$ions %
%&$!os !"manos2 P&o no ,"i&n a$#ta& las $ons$"n$ias2 La
ni$a man&a % $on%na& "na *iola$i-n % %&$!os !"manos $omo
tal' #a&a las o&+ani0a$ions % DDHH ," s )asan n los $on$#tos
5"&1%i$os a&&i)a 3#"stos' s&1a &$ono$& a s" a"to& $omo +a&ant
l+1timo % stos mismos %&$!os !"manos2 Ll+a&1amos nton$s
a "na %o)l Ho mlti#l= l+itimi%a% % #o%&s' "n &s"lta%o ,"
o)*iamnt no ,"i&n los +o)i&nos2 Lo ," n &ali%a% ,"i&n' (
a!1 s" sali%a n+aosa %l %ilma' s "na 3$"l#a$i-n #ol1ti$a % s"s
#&o#ios a$tos *iolato&ios % los DD2HH2' $on4o&m9n%os' #a&a lo+&a&
sto' $on l a)an%ono % la no$i-n 5"&1%i$a %l $on$#to % DD2HH2
Tanto ant la ONU $omo ant la o#ini-n #)li$a % s"s &s#$ti*os
#aiss' stos +o)i&nos %il"(n l snti%o #&$iso ," tinn los
DD2HH2 %nt&o %l %&$!o int&na$ional n "na s&i % a&+"mntos
#ol1ti$os' ," tin%n a 3#li$a& las &a0ons #o&," al+"nos
4"n$iona&ios %l +o)i&no $"stiona%o $a(&on n la $omisi-n %
$i&tos F3$sosF' $ont&a&ios a las no)ls intn$ions %l +o)i&no'
#o& s"#"sto2 Los %&$!os !"manos' % tal man&a' s #i&%n
%nt&o % "n ma& % *ioln$ias sin %istin$ions;
"El primer aspecto ue debe subrayarse es la necesidad de !er
el problema de derechos humanos( con su e!idente 'ra!edad(
como estrechamente interrelacionado con una situacin de
!iolencia 'enerali-ada( de or'enes m2ltiples y puesta en
accin por a'entes muy di!ersos" #3%
El P&o$"&a%o& Gn&al % Colom)ia' n s" P&im& In4o&m no %5a
%"%as so)& la intn$i-n % sta $on4"si-n $on$#t"al' $"an%o' n s"
FIn4o&m so)& D&$!os H"manosF a4i&ma ,"; F222s !o&a tam)i.n
% #&o)lmati0a& la no$i-n t&a%i$ional % los %&$!os !"manoss
!o&a % t&as$n%& l #a&a%i+ma t&a%i$ional % los %&$!os !"manos
s+n l $"al s l Esta%o l ni$o a+nt *iola%o& % los mismosFHB=
Dl mismo mo%o' l +o)i&no #&"ano )"s$a 5"sti4i$a& s"s #&o#ias
a$$ions $on la *ioln$ia 5&$i%a #o& +&"#os al0a%os n a&mas2 P&o
$"an%o los o&+anismos % %&$!os !"manos $on%nan las a$$ions
% stos +&"#os' sta $on%na$i-n tam#o$o s a$#ta%a' sal*o si s
3#&sa%a n t.&minos st&i$tamnt #ol1ti$os2 Si #o& l $ont&a&io' "na
o&+ani0a$i-n )asa la $on%na$i-n % la *ioln$ia s")*&si*a n l
%&$!o int&na$ional' s %$i&' $"an%o lo !a$ n l t&&no #&o#io
% s" a$$iona&' l +o)i&no $omin0a a %a&s $"nta % la t&am#a
," .l mismo s !a tn%i%o2
Un 5m#lo +&94i$o s la #ol.mi$a o&i+ina%a nt& l +o)i&no #&"ano
( la #&sti+iosa ONG FAm&i$as Kat$!F' a &a10 % "na $on%na %
Sn%&o L"minoso' miti%a #o& Am&i$as Kat$! ,"' #a&a tal 4$to'
s )as- n l %&$!o int&na$ional !"manita&io2 Pa&a "na
o&+ani0a$i-n % DD2HH2 $omo FAm&i$as Kat$!F &s"lta ins"4i$int
solamnt $on%na& los a$tos ," ll+a a &$ono$& $omo
*iola$ions' sa % los %&$!os !"manos' sa %l %&$!o
int&na$ional !"manita&io2 HLa %i4&n$ia nt& am)os $"&#os %
%&$!o no im#o&ta n st $ont3to2 La &l*an$ia % la %istin$i-n
nt& los %os $on$#tos s *&9 a)a5o2= D la $on%na$i-n tin ,"
#asa&s a la a$$i-n % &,"&i& al *iola%o& #o& lo mnos la a)stn$i-n
% 4"t"&os a$tos simila&s2 Am&i$as Kat$! !i0o sto' n l $aso %
los $&1mns % Sn%&o L"minoso' #o& m%io % "na $a&ta #)li$a
%i&i+i%a al 54 % la o&+ani0a$i-n' A)imal G"0m9n' &,"i&i.n%ol l
&s#to % las Con*n$ions % Gin)&a2 Am&i$as Kat$! s &4i&i- al
a&t1$"lo ? $omn % las Con*n$ions % Gin)&a % <@A@' ," #&*
+a&ant1as #a&a l t&ato !"mano % $"al,"i& #&sona ," no toma
#a&t a$ti*a n a$$ions % $om)at2 El mismo a&t1$"lo a$la&a ,"
sta o)li+a$i-n s *in$"lant #a&a to%as #a&ts' in%#n%intmnt
% s" stat"s 5"&1%i$o' ( ," s" a#li$a$i-n no im#li$a oto&+a& nin+n
stat"s 5"&1%i$o H#22 % 4"&0a )li+&ant= al &,"&i%o2 A #sa& %
llo 4" 3a$tamnt .st l &#&o$! %l +o)i&no #&"ano' ,"
a$"s- a Am&i$as Kat$! % intnta& oto&+a&l l stat"s % 4"&0a
)li+&ant a Sn%&o L"minoso ( #&o#o&$iona&l' % tal man&a' "n
ma&$o l+al #a&a s"s ata,"s $ont&a las 4"&0as % s+"&i%a%
#&"anas2
Con &a0-n anota Am&i$as Kat$! la $ont&a%i$$i-n *i%nt nt& sta
%sa#&o)a$i-n' ( la #&mannt insin"a$i-n %l mismo +o)i&no %
," los o&+anismos no/+")&namntals % DD2HH2 sta&1an $i+os
4&nt a los $&1mns % Sn%&o ( ot&os +&"#os s")*&si*os2H@=
El &s"lta%o "n tanto #a&a%-5i$o % stas #ol.mi$as s ," las
o&+ani0a$ions no/+")&namntals % DD2HH2 a#a&$n $omo los
%4nso&s %l mono#olio % #o%& l+1timo % los Esta%os' #o& s"
a#li$a$i-n $ons$"nt %l $on$#to % los %&$!os !"manos
&s&*a%os a la &la$i-n $i"%a%ano/ Esta%o' $on l Esta%o $omo
+a&ant s"#&mo % a,"llos %&$!os2 Ds% la -#ti$a % las ONGs
% %&$!os !"manos' st mono#olio statal no solamnt s %&i*a
%l sistma 5"&1%i$o2 Es tam)i.n "na n$si%a% #ol1ti$a #o&," no s
#"% &$ono$& Hn am)os snti%os % la #ala)&a= ot&o +a&ant
&s#onsa)l %l &s#to #o& los DD2HH2
. Las posiciones tomadas por las organizaciones de !erechos
Humanos
D !$!o' las ONGs latinoam&i$anas' $asi sin 3$#$i-n' mantinn
sta no$i-n % los %&$!os !"manos $omo 3$l"si*amnt &4&i%as
a la &la$i-n $i"%a%anoLa/ Esta%o2 En l P&' %on% los n"m&osos
a$tos at&o$s % Sn%&o L"minoso' no s-lo $ont&a &#&sntants
%l #o%& sino ant to%o $ont&a #o)la%o&s !"mil%s' $onstit"(n "n
&to s#$ial #a&a los ONGs % DD2HH2' la +&an ma(o&1a % llas
$on%na ta5antmnt a las o&+ani0a$ions s")*&si*as2 P&o an n
l $aso #&"ano' las ONGs % DD2HH2 no&malmnt no "san l
t.&mino F*iola$i-n % %&$!os !"manosF n la 4o&m"la$i-n % stas
$on%nas2 Una &*isi-n % los #&on"n$iamintos #")li$a%os al
&s#$to n l P&' #&o%"$ "na s&i % t.&minos alt&nati*os' #a&a
$ali4i$a& los a$tos % SL' tal $omo; F#&9$ti$as sal*a5sF' F!omi$i%ios
a&)it&a&ios ( %li)&a%osF' F*ioln$ia #ol1ti$aF' Fa$tos % t&&o&ismoF'
F$&1mns $&"lsF' Fassinatos a san+& 4&1aF' Fassinatos masi*osF'
Fmasa$&s % #&sonas in%4nsasF t$2 El $omn % to%os stos
t.&minos s ," 3#&san "na $on%na 4"&t in,"1*o$a a ni*l
.ti$o (Lo #ol1ti$o % los a$tos s")*&si*os' #&o *itan l t.&mino
F%&$!os !"manosF2 En l In4o&m An"al % <@@> % la
FCoo&%ina%o&a Na$ional % D&$!os H"manosF %l P&' s
n$"nt&a la 4-&m"la si+"int;
"4as acciones de &endero han de!enido en !iolaciones
sistemticas de los derechos fundamentales de miles de
peruanos( derechos prote'idos por la le'islacin y los
principios ticos de la ci!ili-acin." #56%
S &m#la0a l t.&mino F%&$!os !"manosF #o& F%&$!o
4"n%amntalF' lo ," n sn$ia %i$ lo mismo' #&o mantin la
&s&*a n $"anto al "so % la #ala)&a F%&$!os !"manosF2 A ni*l
sm9nti$o s &*la as1 $i&ta in$omo%i%a% % las ONGs n la
$ali4i$a$i-n % los a$tos % los +&"#os s")*&si*os' ," s 3#li$a
#&4$tamnt #o& los %os moti*os %i41$ilmnt $on$ilia)ls; %
$on%na& los $&1mns % a,"llos +&"#os' ( a la *0 mantn& la
%istin$i-n sn$ial nt& "na *iola$i-n % %&$!os !"manos ( ot&os
$&1mns2
En al+"nos $asos s1 s "sa l t.&mino F%&$!os !"manosF' #&o s
*ita "tili0a&lo n l $ont3to % la 4&as F*iola$i-n % %&$!os
!"manosF2 Esta sali%a sm9nti$a %l %ilma #&o#on #22 la OEA'
$"an%o n s" FRsol"$i-n so)& Cons$"n$ias % a$tos % *ioln$ia
#&#t&a%os #o& +&"#os a&ma%os i&&+"la&s n l +o$ % los
%&$!os !"manosF' &s"l*;
"$. E7presar su ms, enr'ico recha-o a los crmenes
perpetrados por 'rupos armados irre'ulares y su profunda
preocupacin por el efecto ad!erso en el 'oce de los derechos
humanos ue tales actos pro!ocan" #55%
Ci&tamnt s a%mi&a)l la *i&t"osi%a% % sta 4&as' ," a la *0
," &$ono$ ," #o& l a$t"a& % los +&"#os a&ma%os s *iolan los
DD2HH % los $i"%a%anos a4$ta%os' *ita sta)l$& "na &la$i-n
$a"sal %i&$ta nt& las a$$ions % los +&"#os al0a%os n a&mas (
sta *iola$i-n % %&$!os !"manos2 8"%a as1 a)i&to $-mo s
%) int&#&ta& l $a"sal %l F4$to a%*&soF ," s F#&o*o$a%oF H(
no F#&o%"$i%oF=2 D man&a $om#a&a)l' la S") Comisi-n % la ONU'
n "na &sol"$i-n %l >D % a+osto % <@@>' atin% l #%i%o %l
+o)i&no #&"ano % $on%na& a Sn%&o L"minoso ( l MRTA' #&o
sin "sa& l t.&mino F*iola$i-n % %&$!os !"manosF;
"$. E7presa su ms profundo repudio e indi'nacin ante el
accionar criminal de los 'rupos terroristas &endero 4uminoso
y 8o!imiento 9e!olucionario Tupac +maru." #5$%
Un ao m9s ta&%' la misma S") Comisi-n %i- "n #aso m9s al !a)la&'
)ailan%o n la $"&%a 4lo5a' % F*iola$ions % %&$!os !"manosF'
," son Fl !$!o % +&"#os t&&o&istasF;
"4a &ous:"ommission condamne ner'iue: ment les
!iolations des droits de l.homme ui sont le fait des 'roupes
terroristes du &entier 4umineu7. et du 8ou!ement Tupac
+maru.." #5;%
Tam)i.n la m"( %)ati%a o#ini-n % la FComisi-n % la V&%a% #a&a
El Sal*a%o&F' &s#$to a las a$$ions %l EMLN %"&ant la +"&&a %
El Sal*a%o&' s ")i$a $la&amnt %nt&o % la %o$t&ina o&to%o3a2 Si
)in la Comisi-n % la V&%a% sostin ," l EMLN #"% s&
&s#onsa)l % a$tos *iolato&ios no solo al %&$!o !"manita&io sino
tam)i.n al %&$!o int&na$ional % los %&$!os !"manos' lo !a$
$on "na $la&a $on%i$i-n limitant;
"Hay ue reconocer ue cuando se da el caso de insur'entes
ue ejercen poderes 'ubernamentales en territorios bajo su
control( tambin se les puede e7i'ir ue cumplan con ciertas
obli'aciones en materia de derechos humanos( !inculantes
para el Estado se'2n el derecho internacional, por ende(
resultaran responsables en caso de un incumplimiento. El
)84< sostu!o oficialmente ue tena determinados territorios
bajo su control y efecti!amente ejerci ese control." #5/%
Estas &sol"$ions % la OEA ( % la ONU' si )in son no*%osas n
l snti%o % ,"' $omo -&+anos n$a&+a%os % *la& #o& los DDHH'
s #&o$"#an % a$tos $omti%os #o& +&"#os no/statals'
%smintn $la&amnt lo a4i&ma%o #o& l P&o$"&a%o& Gn&al %
Colom)ia' % ," Fs !a !$!o %4initi*amnt !+m-ni$a la tsis
s+n la $"al no s-lo l Esta%o' sino tam)i.n ot&os a$to&s a&ma%os
% o&inta$i-n $ont&a/statal' $on #&tnsions % &#&snta$i-n
so$ial ( #ol1ti$a' *iolan los %&$!os !"manos2F H<J=
Lo $ont&a&io s $i&to2 No !a( !asta l momnto' o#ini-n % #so ,"
sostn+a los %i$!o #o& l P&o$"&a%o& % Colom)ia2 E3ist $asi
"nanimi%a% nt& to%os los 3#&tos % ," los DD2HH2 s &4i&n
3$l"si*amnt a la &la$i-n $i"%a%anos/ Esta%o' ( ," #o& lo tanto'
son *"ln&a)ls solamnt #o& l Esta%o2 Una o#ini-n %i*&+nt H<C=
s sostni%a #o& l 5"&ista #&"ano En&i," M&nals2 Tam)i.n An%&.s
Domin+"0' 3/s$&ta&io 5$"ti*o % la Comisi-n C!ilna %
D&$!os H"manos' #a&$ sostn& ," los t&&o&istas *iolan los
%&$!os !"manos' $"an%o %i$ ," Fl t&&o&ismo s sim#& "n
4n-mno *in$"la%o a los %&$!os !"manosF ( a4i&ma ," Fl
t&&o&ista s a#&o#ia' m%iant l somtiminto #o& t&&o&' % la
*ol"nta% %l #")lo $omo s"5to % %&$!os #&sonals ( $ol$ti*os
( $omo +n&a%o&a % instit"$ions ( a"to&i%a%s' #o& lo ," s ")i$a
n la #osi$i-n % #o%& #&o#ia %l Esta%o ," *iola los %&$!os %
las #&sonas2F Es %i41$il *al"a& st a&+"mnto mint&as no s
%sa&&oll $on m9s #&$isi-n2 P&o al #a&$& no $"stiona' n
#&in$i#io' l mono#olio %l Esta%o a la *"ln&a$i-n % los %&$!os
!"manos' a%5"%i$an%o m9s )in a Flos t&&o&istasF "na s#$i %
a$to a#&o#iato&io % s mono#olio2
". #eora de los !erechos Humanos $ opinin popular% La
perspectiva de las vctimas
Si sto s l $aso' #o&,". nton$s "n %)at so)& la $"sti-n %
,"i.n *iola los %&$!os !"manos? La &s#"sta ,"%a n l
so&#&n%nt .3ito ,"' #o& lo mnos n Am.&i$a Latina' la i%a %
los DD2HH2 !a tni%o2 FD&$!os H"manosF !a %*ni%o n "na
no$i-n #o#"la&' a *$s misti4i$a%a n "na instan$ia ima+ina&ia' $on
$om#tn$ia % $"&a& to%os los mals % la so$i%a%2 FEs al+o' %
," D&$!os H"manos %)&1a o$"#a&sF' s "na 4&as' oi%a $on
4&$"n$ia' ," )in 3#&sa sta $&n$ia #o#"la& n l #o%&
#&ot$to& % las o&+ani0a$ions ," ll*an s t.&mino n s"s
insi+nias2 Ds% la #&s#$ti*a #o#"la&' %s% los #")los *5a%os
#o& m"$!as $lass % o#&so&s' s #i&% $on 4&$"n$ia sa
%i4&n$ia tan $a&a a los t-&i$os ( 5"&is#&"%nts2 FD&$!os
!"manosF s $on*i&t n al+o $omo "n sin-nimo % 5"sti$ia' "na
n"*a mani4sta$i-n % la )"na n"*a % ," "n %1a !a)&9 5"sti$ia2
Ds% sta #&s#$ti*a % #")los ," son masa$&a%os' s+n los
$asos' #o& milita&s ( #oli$1as' )an%as a&ma%as % na&$ot&a4i$ants o
+&"#os #ol1ti$os s")l*a%os' #o$o im#o&ta si los a"to&s % los
at&o#llos ll*an l "ni4o&m statal o si o)%$n a las -&%ns % la
&*ol"$i-n o % la ma4ia2 La %i4&n$ia' tan $a&a a los t-&i$os' nt&
"n Esta%o $on s" mono#olio % *ioln$ia l+1tima' ( #o%&s
#a&ti$"la&s' #&o #o& sto no mnos #o%&oso' #i&% &l*an$ia
4&nt a s" $ali%a% $omn; la % "na *iola$i-n % los %&$!os
lmntals a la *i%a2 Los %istintos a"to&s % las a+&sions ,"
s"4& la #o)la$i-n' #a&a .sta m"$!as *$s son i+"almnt %istants
( a5nos2 La *1$tima % "na &#&salia % "n +&"#o +"&&ill&o s"4& l
mismo %olo& ," la ," $a #o& "n ata," $ont&as")*&si*o2 Ant
sit"a$ions $omo la #&"ana' %on% los assinatos % Sn%&o
L"minoso' n los ltimos aos !an si%o m"$!o m9s n"m&osos ,"
los $omti%os #o& a+nts %l Esta%o' las ONGs % DD2HH2 no
#"%n %5a& % a4&onta& stas &ali%a%s2
La Fin%i*isi)ili%a% % los %&$!os !"manosF' $on$#to a$"a%o #a&a
n4ati0a& la *ali%0 % los DD2HH2 4&nt a los +o)i&nos % to%os los
tints i%ol-+i$os /a %i4&n$ia % las $+"&as % am)os la%os
%"&ant la +"&&a 4&1a / a%,"i& %s% sta -#ti$a % las *1$timas "na
%imnsi-n a%i$ional; los %&$!os % la #&sona son i+"als 4&nt a
$"al,"i& *iola%o&2 Es "n snti%o m"( #&o4"n%o' #&o #o$o t.$ni$o %
los %&$!os !"manos' ," $onstit"( "n *&%a%&o &to #a&a
a,"llas ONGs % DDHH ," tinn t&a)a5o n #a1ss o &+ions $on
4"&t #&sn$ia % *ioln$ia s")*&si*a2 Ca) #&+"nta&s si l
%ilma s &%"$ sim#lmnt a %os %istintos $on$#tos % %&$!os
!"manos' "no )asa%o n s" to&1a ( s" ma&$o 5"&1%i$o' ( ot&o ,"
s&1a 3#&si-n % "n $lamo& moti*o' #&o #o$o &4l3iona%o' #o& la
5"sti$ia2 Ha( ," 3amina& nton$s' n"*amnt' los a&+"mntos
5"&1%i$os' !ist-&i$os ( #ol1ti$os 3#"stos a&&i)a2
&. El !erecho 'nternacional ( )!erecho de go*iernos o de
personas+
Es o#ini-n $asi "ni*&salmnt a$#ta%a' tal $omo lo *imos a&&i)a'
," los %&$!os !"manos &+"lan las &la$ions nt& Esta%o (
$i"%a%ano2 P&tn$ a sta s4&a l as1 llama%o F%&$!o
int&na$ional % %&$!os !"manosF2 E3ist' sin m)a&+o' ot&o $"&#o
% %&$!o int&na$ional' ," s1 s a#li$a tam)i.n a a+nts no
statals; l %&$!o int&na$ional !"manita&io H#a&ti$"la&mnt a
mn$iona& las $"at&o Con*n$ions % Gin)&a=2 Est %&$!o s'
#o& s" $ontni%o mat&ial ( s" !isto&ia' n sn$ia l &+laminto %l
$om#o&taminto % 4"&0as )li+&ants2 M"s$a F!"mani0a& la
+"&&aF' %4inin%o lo #&miti%o ( lo #&o!i)i%o n lla2 S"s
$o%i4i$a$ions mo%&nas in$l"(n #&o*isions a#li$a)ls tam)i.n a
las +"&&as $i*ils o int&nas' ( #o& lo tanto a +&"#os s")l*a%os n
a&mas' sim#& ( $"an%o stos ltimos $"m#lan $on $i&tos &,"isitos
," los $on*i&tn n "na s#$i % $"asi/ +o)i&no; "na st&"$t"&a
% man%o' ( $i&ta $a#a$i%a% % o#&a& milita&mnt ( $ont&ola& "n
t&&ito&io2
Las no&mas %l %&$!o int&na$ional !"manita&io son )astant
3i+nts' ( $oin$i%n n s"s #"ntos sn$ials $on las ," )"s$an
+a&anti0a& tam)i.n los %&$!os !"manos; #&o!i)i$i-n % t&atos
$&"ls' % assinatos 4"&a % $om)at' t$2 Po& lo tanto' m"$!as %
las at&o$i%a%s ," al+"nos +&"#os s")*&si*os $omtn' son
san$iona%os ( san$iona)ls )a5o las no&mas %l %&$!o
int&na$ional !"manita&io2 Las ONGs % DD2HH2 ( las o&+ani0a$ions
int&na$ionals % *i+ilan$ia #o& los %&$!os !"manos' tal $omo la
Comisi-n Int&am&i$ana o la misma Comisi-n % D&$!os H"manos
% la ONU' $oin$i%n n ," st %&$!o s1 s a#li$a)l a los +&"#os
s")*&si*os' )a5o las $on%i$ions mn$iona%as2 En ot&as #ala)&as;
En la 4i+"&a %l %&$!o int&na$ional !"manita&io s1 s a#li$an' $on
ot&o nom)&' al+"nas no&mas sn$ials % los %&$!os !"manos
H#a&ti$"la&mnt l %&$!o a la *i%a ( la #&ot$$i-n $ont&a malt&atos=
a +&"#os no statals2 Esta o#&a$i-n s #osi)l a t&a*.s % "na
int&#&ta$i-n s#$14i$a % lo ," son los +&"#os al0a%os n a&mas2
Dnt&o %l %&$!o int&na$ional !"manita&io son $onsi%&a%os
s"misos a las %is#osi$ions % st $"&#o % %&$!os n la m%i%a
n ," $"m#ln in n"$ l &ol % "n Esta%o2 D tal man&a s
mantin l lmnto F"ni%i&$$ionalF % la &la$i-n Esta%o /
$i"%a%ano' la $"al solamnt s mo%i4i$a%a $on4o&m a sit"a$ions
s#$ials tal $omo s #&o%"$n n las +"&&as int&nas2
S ntin% #o&,". los o&+anismos % DD2HH2 &$"&&n $on $i&to
ali*io al %&$!o int&na$ional !"manita&io; #&mit a#li$a& no&mas
sn$ials % los %&$!os !"manos a los +&"#os no statals' sin
*iola& la &+la % ," los %&$!os !"manos s-lo #"%n s& *iola%os
#o& l Esta%o2 FPo& 4o&t"naF' %i$ G"an M.n%0' %i&$to& 5$"ti*o %
Am&i$as Kat$!' l D&$!o Int&na$ional H"manita&io tin Fno&mas
a#li$a)ls a los $on4li$tos a&ma%os ," %an la sol"$i-n2FH<D=
D !$!o' #a&a l %ilma % los o&+anismos % DD2HH2' !a( all1 "na
sol"$i-n t$ni$amnt lim#ia2 P&o tam)i.n limita%a2 Po&," no to%as
las sit"a$ions ," #&o%"$n +&a*s *iola$ions %l %&$!o a la *i%a
( a ot&os %&$!os 4"n%amntals % la #o)la$i-n' #o& #a&t %
a+nts no statals' son $")i&tos #o& l %&$!o !"manita&io2 Es
nota)l ," n sta %is$"si-n $asi sim#& s omitn %os &4&n$ias
n im#o&tants %o$"mntos %l %&$!o % %&$!os !"manos' ,"
#o%&1an a)&i& l $amino !a$ia la %isol"$i-n %l al"%i%o %ilma2 Una s
l a&t1$"lo >@ % la D$la&a$i-n Uni*&sal % D&$!os H"manos' ,"
%i$' n s" a$9#it <;
"Toda persona tiene deberes respecto a la comunidad( puesto
ue slo en ella puede desarrollar libre y plenamente su
personalidad."
En st a&t1$"lo s &om# la "ni%i&$$ionali%a% % los %&$!os
!"manos' $om#lmnt9n%os la &la$i-n % $i"%a%anoN#os%o& %
%&$!os / Esta%oN+a&ant % %&$!os' #o& %os lmntos
im#o&tants;
<= la &la$i-n in%i*i%"o / $om"ni%a%' la ," im#li$a "na &la$i-n
!o&i0ontal ( m"lti%i&$$ional nt& los %istintos in%i*i%"os: (
>= l $on$#to % %)&s $omo $om#lmnta&ias a los %&$!os2
Estos %)&s no s &4i&n al Esta%o' sino a la $om"ni%a%2
La Con*n$i-n % las Na$ions Uni%as #a&a la P&*n$i-n ( la
san$i-n %l %lito % Gno$i%io' ," 4" a#&o)a%a 5"sto "n %1a ants
% la D$la&a$i-n Uni*&sal' l @ % %i$im)& % <@AB' n s" a&t1$"lo
Ato2 a4i&ma;
" 4as personas ue hayan cometido 'enocidio o cualuiera de
los otros actos enumerados en el artculo ;ro. #4a asociacin(
insti'acin( tentati!a y complicidad en el 'enocidio% sern
casti'adas( ya se trate de 'obernantes( funcionarios o
particulares."
A,"1 "na *iola$i-n % %&$!os !"manos' la m9s t&&i)l % to%as' s
*ista ( san$iona%a in%#n%intmnt % la 4"n$i-n % ,"in la
$omta2 Pa&$ ," s t&ata % "na 4o&m"la$i-n 3$#$ional %nt&o
% los t3tos )9si$os %l %&$!o % %&$!os !"manos2 En la
Con*n$i-n $ont&a la To&t"&a #22' "n %o$"mnto m"( a*an0a%o n
$"anto a los m$anismos % #&ot$$i-n' s %4in la to&t"&a n
4"n$i-n %l stat"s %l #&#t&a%o&; s-lo $omt to&t"&a ,"in lo !a$
$omo 4"n$iona&io #)li$o o insti+a%o o a"to&i0a%o #o& l Esta%o
Ha&t2<=2
Esto no l &sta im#o&tan$ia a la 4o&m"la$i-n %l a&t1$"lo A % la
Con*n$i-n $ont&a l Gno$i%io2 Ant l im#a$to to%a*1a 4&s$o %l
+no$i%io m9s +&an% % la !isto&ia % la !"mani%a%' los &%a$to&s
no ,"isi&on %5a& nin+"na sali%a #a&a la im#"ni%a% % ot&o +no$i%io2
S #&* as1' $omo $ons$"n$ia' la $on%na % $"al,"i& #&sona
$"l#a)l % +no$i%io' #o& "n T&i)"nal Int&na$ional Ha&t2 C=2 8" st
T&i)"nal n"n$a s instal-' no )o&&a l !$!o % ," a,"1 s #ns-
$la&amnt n la san$iona)ili%a% % "n $&imn % lsa !"mani%a%'
$omti%o #o& ,"in sa' in$l"so 3#&samnt #&sonas ," no
&#&sntn nin+"n #o%& statal o #a&a/statal2
En <@AB' s #"% $on$l"i&' to%a*1a no !a)1a sa %istin$i-n tan n1ti%a
nt& los %&$!os !"manos' *iola)ls 3$l"si*amnt #o& los
Esta%os' ( ot&os $"&#os % %&$!o2
,. Las dos fuentes histricas de los !erechos Humanos
Est !$!o no so&#&n%&9 m"$!o si &$onsi%&amos al+"nos
lmntos % la !isto&ia % los %&$!os !"manos2 Es $i&to ,"
llos' n E"&o#a ( s"s %#n%n$ias n Am.&i$a' !an si%o
$on,"ista%os n "na l"$!a #&mannt #o& las li)&ta%s % la
$i"%a%an1a 4&nt a s"s so)&anos2 P&o %t&9s % stas l"$!as #o&
las li)&ta%s !a)1a sim#& "na i%a 4"n%amntal % la %i+ni%a% (
li)&ta% % la #&sona !"mana' i%a $on$)i%a (a #o& la tolo+1a % la
%a% m%ia ( t&ans4o&ma%a si+los m9s ta&% n l $on$#to % los
%&$!os nat"&als % los !om)&s2 A %i4&n$ia % las l"$!as #o& las
li)&ta%s $on$&tas' sa i%a no &,"&1a % "na $ont&a#a&t a la
$"al o#on&s2 E&a a"tos"4i$int n s" #&o#-sito % %4ini& los
%&$!os nat"&als % to%os los !om)&s n to%as las sit"a$ions' (
4&nt a to%os los #osi)ls *iola%o&s % stos %&$!os2 En l si+lo
OII' l $l.&i$o G&atiano %4ini- l Fi"s nat"&alF as1; FI"s nat"&al s lo
," $ontin la L( ( l E*an+lio' ," o)li+an a $a%a "no % !a$&
al ot&o lo ," ,"i& ," s l !a+a a .l: ( #&o!i)i%o % !a$& al ot&o
lo ," no ,"i& ," s s l !a+a a .l2F
En$ont&amos sta 4-&m"la' si+los m9s ta&%' n la .ti$a % 7ant' (
n"*amnt' n st si+lo' n t.&minos no m"( %istintos' n l
a&t1$"lo >@ % la D$la&a$i-n Uni*&sal % <@AB2 O)*iamnt' los
%&$!os nat"&als as1 $on$)i%os no s #"%n t&ans4o&ma&
inm%iatamnt n %&$!o 5"&1%i$o2 Esta &a la #a&t % las %istintas
$a&tas ," s a&&)ata&on a los mona&$as n l $"&so % la !isto&ia2
P&o l $on$#to % "n %&$!o nat"&al 4"n%amntal' ," no %#n%
% nin+n %&$!o 4o&mali0a%o' mantin s" *i+o&' ( m"$!o m9s n
los s$to&s #o#"la&s' $on s" $a&a$t&1sti$a %s$on4ian0a a la s4&a
%l %&$!o $o%i4i$a%o2 En Almania' ( #osi)lmnt n ot&os i%iomas
m9s' la m93ima % G&a$iano s' !asta !o( %1a' "n %i$!o #&o*&)ial
m"( $ono$i%o2
-. El !erecho $ el sentido de la .usticia
Esta ot&a !isto&ia % los o&1+ns % los %&$!os !"manos a#"nta a
"na %imnsi-n ," s #&o#ia % la l"$!a #o& los DD2HH; la .ti$a2 En
la $on%na mo&al ( la a#la$i-n a la $on$in$ia #)li$a &si% la
4"&0a #&in$i#al %l a$t"a& % los ONGs % DD2HH2' ant la 4alta %
#o%&s % san$i-n 4$ti*a2
Si la i%a % la %4nsa % los DD2HH2 s a$o+i%a +n&almnt #o&
ma(o&1as % la #o)la$i-n' s #o& s" $ontni%o .ti$o' #o& "n snti%o
)9si$o % 5"sti$ia ( % $om#asi-n #o& *1$timas $onsi%&a%as
#&s+"i%as in5"stamnt2 Esta .ti$a #o#"la& no a$#ta' %on% s
$on4&onta%a $on *ioln$ias %istintas % las %l Esta%o' "na %istin$i-n
," s )asa sim#lmnt n %i4&n$ias %l stat"s % los
&s#onsa)ls % la *ioln$ia2 Es $i&to ," la *ioln$ia s")*&si*a
m"$!as *$s s a$#ta%a #o& la o#ini-n #o#"la&' tanto $omo lo s'
n ot&as sit"a$ions' la *ioln$ia statal2 La o#ini-n #)li$a no s' #o&
s1 misma' no/ *iolnta2 P&o +n&almnt tin s"s $&it&ios #a&a
%istin+"i& nt& *ioln$ia 5"sta in5"sta' ( nt& m%ios % l"$!a
a$#ta)ls ( no a$#ta)ls' $&it&ios m"$!as *$s %is$"ti)ls' #&o
no %s$a&ta)ls #a&a o&+ani0a$ions ," %#n%n m"$!o % sta
o#ini-n #o#"la&2 Las ONGs tinn la #osi)ili%a% % in4l"i& n lla' a
t&a*.s % s" la)o& % %"$a$i-n n %&$!os !"manos2 S&9 %i41$il'
sin m)a&+o' mo%i4i$a& l snti%o lmntal % 5"sti$ia' ," no
%istin+" nt& l Esta%o ( ot&os a+nts $omo mo&almnt
&s#onsa)ls % s"s a$tos *iolato&ios % los %&$!os %l #")lo2
/. El reto poltico de la violencia de agentes no estatales
P&o no solo 3ist l &$lamo #o& "na .ti$a in%i*isi)l % los
%&$!os !"manos2 Las o&+ani0a$ions % D&$!os H"manos' int&
( no +")&namntals' s *n tam)i.n $on4&onta%as $on la 3i+n$ia
% s& 4$ti*as n la sal*a+"a&%ia % los DD2HH2 Las %os %man%as
&s"ltan %i41$ilmnt $om#ati)ls ( $onstit"(n l n$lo %l &to
#ol1ti$o ," s ls #&snta a$t"almnt a m"$!as o&+ani0a$ions %
DD2HH2 Con s"s l"$!as in$ansa)ls #o& los %&$!os !"manos !an
a%,"i&i%o "na +&an a"to&i%a% mo&al n s"s #aiss &s#$ti*os'
&4o&0a%a a t&a*.s % m"$!o &$ono$iminto int&na/ $ional2 La )as
% sta a"to&i%a% mo&al !a si%o la o)5ti*i%a% n s"s an9lisis % las
*iola$ions % DD2HH2 ( las a$"sa$ions o $on%na$ions
$ons$"nts $on st an9lisis2 Ha si%o tam)i.n l !$!o % ,"' n
m"$!as o$asions' ll+a&on a o)li+a& a los +o)i&nos *iola%o&s %
los %&$!os !"manos a &$ono$& los #&in$i#ios % DD2HH2
*&)almnt' (' n $asos $onta%os' tam)i.n n los !$!os2 Con llo'
!an $omn0a%o a $onstit"i&s' % 4"&0as m&amnt mo&als' n
o&+ani0a$ions % "n #o%& #ol1ti$o' m"( limita%o' #&o &al n
al+"nos $asos2
P%i&ls a!o&a a las o&+ani0a$ions % DD2HH2 ," am#l1n l $am#o
% s"s a$$ions !a$ia los $&1mns #&#t&a%os #o& a+nts no
statals' si+ni4i$a&1a' a#a&t % los #&o)lmas 5"&1%i$os (a
mn$iona%os' *a&ios $am)ios n las st&at+ias sta)l$i%as % las
ONGs2 Po& "n la%o' los a+nts no statals' #a&a las ONGs %
%&$!os !"manos' no 3istn $omo int&lo$"to&s *9li%os2 A,"1 no
solo !a( l #&o)lma % la l+itimi%a% % sos a+nts' ," $&a los
tmo&s % los +o)i&nos al mt&s las ONGs % %&$!os !"manos
$on los +&"#os ,"' #a&a los +o)i&nos' son' no a#tos #a&a l %i9lo+o2
Los n&%os &s"ltants #o%&1an $onsi%&a&s #&o)lma solamnt %
los +o)i&nos2 P&o a,"1 !a( tam)i.n l #&o)lma &al #a&a las ONGs
," no 3ist "n ma&$o &4&n$ial n l $"al #"%n ")i$a& a los
a+nts no statals' % la misma man&a $omo' n l $aso % los
+o)i&nos' #"%n &$"&&i& al sistma % %&$!o int&na$ional ( to%a
la t&a%i$i-n #ol1ti$o/ 5"&1%i$a %l sistma % Esta%os mo%&nos2
El !$!o ,"' %s% la -#ti$a 5"&1%i$a' los a+nts no statals no
son &s#onsa)ls l+1timos %l )in $omn' s t&a%"$ as1 n la
$"sti-n m"( #&9$ti$a % ,". s #"% #%i& a los +&"#os no
statals' ( n )as % ,". $on$#to $om"nmnt &$ono$i%o? Estas
#&+"ntas no s #"%n &s#on%& sin "n an9lisis $on$&to % $a%a
$aso H$omo s *io' st an9lisis $on$&to s n$sita tam)i.n #a&a la
a#li$a$i-n %l %&$!o !"manita&io int&na$ional=2 En ot&as #ala)&as;
Mint&as la mto%olo+1a % t&a)a5o % los ONGs % %&$!os
!"manos tin s" 4"n%amnto n la t&ans4o&ma$i-n % lo #ol1ti$o n
#&in$i#ios 5"&1%i$os "ni*&salmnt &$ono$i%os Hson #o$os los
+o)i&nos ," 3#&samnt &$!a0an los DD2HH2=' n l
s+"iminto % lo ," !a$n los a+nts no statals' no si&* sta
!&&aminta o)5ti*i0a%o&a2 No !a( ot&a sali%a ," nt&a& n l $am#o
#ol1ti$o $on to%os s"s &is+os2 E*al"a& l a$$iona& % +&"#os
Fs")*&si*osF' Fal0a%os n a&masF' Ft&&o&istasF' F+"&&ill&osF'
Fs")l*a%osF' Fins"&+ntsF t$2 Hla $anti%a% % t.&minos s )in
&#&sntati*a % la *a&i%a% % sit"a$ions= &s"lta / no sim#&'
#&o n la ma(o&1a % los $asos / m9s $om#li$a%o ( $ont&o*&sial ,"
m%i& l $om#o&taminto % +o)i&nos $on la &+la %l %&$!o %
%&$!os !"manos2 P&o la ta&a no s ,"%a n la *al"a$i-n2 D
lla las o&+ani0a$ions % DD2HH2 %)n %%"$i& los &$lamos ,"
#&sntan a los &s#onsa)ls2 Si sto a *$s s %i41$il n l $aso %
+o)i&nos ," )"s$an o$"lta& las &s#onsa)ili%a%s % s"s
4"n$iona&ios' m"$!o m9s s as1 n l $aso % +&"#os $lan%stinos'
sin 5&a&,"1as *isi)ls #a&a l #)li$o2 Los #%i%os % las
o&+ani0a$ions % DD2HH2' #a&a tn& 4i$in$ia ( #a&a #o%&
$ont&ola& s" $"m#liminto' tinn ," s& #&$isos ( s#$14i$os2 Una
$&1ti$a s#$14i$a ( %talla%a % "na a$$i-n si+ni4i$a / im#l1$itamnt'
#&o n la &la$i-n ONG / Esta%o tam)i.n 3#l1$itamnt / l a*al %
las a$$ions no $&iti$a%as' o #o& lo mnos #"% s& int&#&ta%a as12
H a,"1 la &ti$n$ia % los +o)i&nos ant las $on%nas ,"
#&on"n$ian las ONGs $ont&a los +&"#os no statals; #a&$n
$on4&i&ls l+itimi%a%2
Es $i&to ," n l $aso %l %&$!o int&na$ional !"manita&io' l
a&t1$"lo ? Comn % las Con*n$ions % Gin)&a 3$l"(
3#&samnt ," la a#li$a$i-n % las no&mas % las Con*n$ions
oto&+" al+n stat"s a los +&"#os ins"&+nts ," no tn+an % ot&a
man&a2 No o)stant' n la s4&a #ol1ti$a la a$$i-n #"% s& *ista
% man&a %i4&nt2 A%m9s' n l $aso % los %&$!os !"manos
mismos' no 3ist na%a $om#a&a)l al a&t1$"lo ? Comn % las
Con*n$ions % Gin)&a2
P&o' a#a&t % los $los % +o)i&nos' ," #o%&1amos %s$a&ta& #o&
s" moti*a$i-n a *$s m&amnt t9$ti$a' 3ist a,"1 "n #&o)lma
&al #a&a las ONGs2 E$!a& $&1ti$as a los a+nts no statals
si+ni4i$a' ,"i.&as o no' toma& #a&ti%o n las l"$!as #ol1ti$as %
man&a m9s #&on"n$ia%a ," n l $aso % las $&1ti$as al +o)i&no2
Po& moti*os %istintos' los #a&ti%a&ios %l +o)i&no ( % la o#osi$ion
*an a $"stiona& la n"t&ali%a% #ol1ti$a % los $&1ti$os2 El %ilma s
," no #&on"n$ia&s #&o%"$ l mismo &s"lta%o2 Si las ONGs $allan
ant los $&1mns ," $omtan a+nts no statals' tam)i.n s
$"stiona s" o)5ti*i%a%2 D %os la%os o#"stos *a n #li+&o l
$a#ital m9s #&$ioso % las ONGs % %&$!os !"manos; s" #&sti+io
#)li$o' a ni*l na$ional int&na$ional' )asa%o n la int+&i%a% %
s"s $on$#tos ( % s"s militants2
10. 1omentarios finales
Ha( sali%a % los %ilmas %s$&itos? Sali%as lim#ias' li)&s %
$ont&a%i$$ions ( t&a)as? S+"&o ," no2 Los #&o)lmas anali0a%os'
ants ," to%o son #&o%"$to % &ali%a%s $om#l5as (
$ont&a%i$to&ias' no % ins"4i$in$ias $on$#t"als2 Tam#o$o $a)
a,"1' %s% stas l1nas' %a& $ons5os a las o&+ani0a$ions $"(a
t&a($to&ia %m"st&a la s&i%a% $on ," s !an #lanta%o to%as las
#&+"ntas a,"1 #&snta%as' sa$an%o $a%a "na s"s $on$l"sions'
," #"%n s& )in %istintas' s+n las &ali%a%s *i*i%as' las
$on*i$$ions ( $on$in$ias2 8"isi&a t&mina& st &s"mn %
#&o)lmas ( #&+"ntas &la$iona%as $on al a$t"a& % a+nts no
statals ( s" *al"a$i-n a la l"0 % los %&$!os !"manos'
%sta$an%o al+"nos tmas ," m #a&$n $nt&al #a&a l %)at (
tam)i.n #a&a l %sa&&ollo 4"t"&o %l mo*iminto #o& los DD2HH2
En s"s la&+os aos % t&a)a5o' la ma(o& #a&t % las o&+ani0a$ions
," l"$!an #o& los %&$!os !"manos' n Am.&i$a Latina !an
a%,"i&i%o $ono$imintos ( $a#a$i%a%s t.$ni$as ," las $ali4i$an
$a%a *0 m5o& #a&a $"m#li& $on s"s ta&as % %4n%& los DD2HH2
% la #o)la$i-n2 En +n&al' sto !a im#li$a%o tam)i.n "na ma(o&
#&sn$ia % $on$#$ions 5"&1%i$as n *0 % #"&os $on$#tos
.ti$os2 Pa&a s& 4i$int n t.&minos % lo+&a& sntn$ias ant los
t&i)"nals na$ionals int&na$ionals' l $on$#to % %&$!os
!"manos s !a *ni%o F%&$!i0an%oF o' n l snti%o % las %os
linas !ist-&i$as % s"s o&i+n' 3#"stas a&&i)a' s !a in$lina%o #o&
l la%o % la l"$!a #o& las li)&ta%s $on$&tas a 3i+i& % los Esta%os2
Los %&$!os !"manos !an si%o st&$!amnt *in$"la%os a la
4o&ma$i-n ( l %sa&&ollo %l Esta%o mo%&no2 En Am.&i$a Latina'
#o%&1amos %$i& ," llos m"$!as *$s !ist-&i$amnt !an
#&$%i%o al Esta%o; La l"$!a #o& los %&$!os !"manos !a si%o
#a&t % la l"$!a #o& "n Esta%o &4o&ma%o' $on instit"$ions
%mo$&9ti$as' t&ans#a&nts ( 4"n$ionals' m9s in%#n%ints % los
int&ss % las .lits t&a%i$ionals2 Las o&+ani0a$ions % DD2HH2
," #a&a m"$!os +o)i&nos son nmi+os o%ia%os ( #&s+"i%os' al
$ont&a&io son "na 4"nt im#o&tant % l+itimi%a%2 To%as s"s $&1ti$as
%l +o)i&no' s $on*i&tn n 4"nts % n&+1a #a&a l Esta%o' al
$"al' a la *0 ," $&iti$an%o s"s a$tos $on$&tos' &$ono$n $omo
ni$o ( l+1timo +a&ant % los %&$!os *iola%os2
Esta 4"n$i-n &4o&ma%o&a %l Esta%o' ," $"m#ln las o&+ani0a$ions
% %&$!os !"manos' #a&$ ino)5ta)l / sim#& ( $"an%o s %n
las $on%i$ions #a&a ," #"%a $"m#li&s2 La #&+"nta ," !o( s
#lanta s' sin m)a&+o' si no *i*imos n "na .#o$a n ," l
mo%lo %l Esta%o' tal $omo 4" $on$)i%o an l &*ol"$i-n )"&+"sa
n E"&o#a' s *in a+otan%o2
Po& "n la%o' s #&$i) "na $&$int int&na$ionali0a$i-n %
st&"$t"&as % #o%& sin ," l %&$!o int&na$ional s#a a%$"a&s
a stas tn%n$ias2 La ONU ( l %&$!o int&na$ional' #a&a nom)&a&
%os 5m#los' si+"n )asan%os $asi 3$l"si*amnt n l #&in$i#io
% la so)&an1a % los Esta%os2 Los #o$os #asos ," n mat&ia %
DD2HH2 s !an %a%o #a&a "n %&$!o s"#&ana$ional' s %$i& #o&
n$ima tam)i.n %l %&$!o % t&ata%os' no son a$om#aa%os #o&
"na instit"$ionali%a% ," ls a#o(2
Po& ot&o la%o' los Esta%os na$ionals' n m"$!as #a&ts %l m"n%o'
%s#".s % "na 4as % 3#ansi-n &almnt so&#&n%nt' son $a%a
*0 m9s $"stiona%os #o& 4"&0as $nt&14"+as n s" int&io&2 En
m"$!as #a&ts % E"&o#a s"&/ o&intal' % Asia' A4&i$a ( tam)i.n n
al+"nas &+ions % Am.&i$a Latina' la $a#a$i%a% %l Esta%o %
+a&anti0a& %&$!os i+"als #a&a to%os s"s $i"%a%anos'
o)5ti*amnt st9 )a5an%o2 En tals sit"a$ions' a %-n% nos ll*a
la insistn$ia % la *in$"la$i-n % %&$!os !"manos ( Esta%o? No
s&1a i+"almnt im#o&tant %sa&&olla& $on$#tos ( st&at+ias #a&a
&s$ata& los #&in$i#ios % la D$la&a$i-n Uni*&sal tam)i.n 4"&a %
s" $ont3to statal? No s tim#o % %sa&&olla& ( ll*a& a la #&9$ti$a
m$anismos % #&si-n tam)i.n so)& los mlti#ls #o%&s % 4a$to
," n +&an #a&t %l m"n%o !a$n in4&nal la *i%a #a&a los #")los /
#&o sin ni$amnt &$"&&i& al Esta%o $omo sal*a%o& % sit"a$ions
," o)*iamnt no s $a#a0 % sal*a&?
La 4il-so4a Hanna! A&n%t' n s" li)&o FT! O&i+ins o4 Totalita&ianismF
HLos o&1+ns %l totalita&ismo=' (a n <@J< o)s&*- ," los %&$!os
!"manos' !ist-&i$amnt li+a%os al s"&+iminto %l Esta%o na$ional'
$on la $&isis % .st tam)i.n #o%&1an nt&a& n $&isis2 Las masas %
&4"+ia%os al t.&mino % la +"&&a m"n%ial &an tsti+os % sta $&isis
( a la *0 s"s *1$timas2 FEn l momnto n ," los !om)&s no
+o0a&on m9s %l am#a&o % "n +o)i&no' no +o0a&on m9s % s"s
%&$!os $i*ils % $i"%a%anos' n l momnto nton$s n ,"
%#n%1an 3$l"si*amnt n st %&$!o m1nimo ,"
s"#"stamnt l s nat"&al' (a no !a)1a na%i ,"in ls +a&anti0a&a
st %&$!o2FH<B=
Est an9lisis % #ost+"&&a %s$&i) $on #&$isi-n asom)&osa los
%ilmas % los %&$!os !"manos tam)i.n % !o( n %1a2 El %)at
so)& l al$an$ % los %&$!os !"manos no s #"% %i&imi&
solamnt n *istas % "n Sn%&o L"minoso o "n E&nt Ea&a)"n%o
Ma&t1 % Li)&a$i-n Na$ional' EMLN2 Lo ," st9 n 5"+o s "n
nm&o $&$int % #&sonas' n to%o l m"n%o' ," los Esta%os no
#"%n o no ,"i&n am#a&a& n s"s %&$!os ina5na)ls2 El
$on$#to % los %&$!os !"manos )asa%o n l $on$#to %l Esta%o
% %&$!o !a si%o "n inst&"mnto s"mamnt *alioso2 No a)o+o #o&
a)an%ona&lo2 P&o la #&+"nta' si s&9 s"4i$int #a&a lo ," nos
a%*in' &,"i& &s#"stas "&+nts2
23#45%
<2 Comisi-n Int&$on+&+a$ional % G"sti$ia ( Pa02 FG"sti$ia ( Pa0F2
Vol2 A NPA' Mo+ot9 o$t2/%i$2 <@@<2 P9+2B2
>2 Comisi-n An%ina % G"&istas2 Lima2 Molt1n2 NP ??' <@@>2 P9+2 CQ2
?2 P&o$"&a%"&1a Gn&al % DD2HH2 % Colom)ia2 S+"n%o In4o&m2
Mo+ot9 <@@?2 P9+2 A
A2 I)i%2 P9+2 B/@2
J2 Eli# Po&tals2 FR4l3ions so)& D&$!os H"manos (
T&&o&ismo2 Molt1n2 Comisi-n An%ina % G"&istas2 NP?>2 Lima'
Ma&0o<@@>2 P9+2?A2
C2 Comisi-n Int&$on+&+a$ional G"sti$ia ( Pa02 Vol A NPA2 P9+2 B2
D2 Pala)&as %l Cons5&o P&si%n$ial #a&a los D&$!os H"manos'
% Colom)ia' $ita%as n FComisi-n int&$on+&+a$ionalF #2<Q=
B2 I)i%2 P9+2 C2
@2 Am&i$as Kat$!; P&" "n%& Ei&' NR Ha*n an% Lon%on <@@>' #2
JD (D?s2
<Q2Coo&%ina%o&a Na$ional % D&$!os H"manos; In4o&m so)& la
sit"a$i-n % los D&$!os H"manos n l P& n <@@>2 Lima <@@?'
#2 ><
<<2Asam)la Gn&al % la OEA' Rsol"$i-n AGLRES2 <QA? HOO/
QL@Q=
<>2Comisi-n % D&$!os H"manos % la ONU' S") Comisi-n %
P&*n$i-n % Dis$&imina$ions ( P&ot$$i-n a las Mino&1as' AA
#&1o%o % ssions' tma C2
<?2Monit"& %&oits % lI!omm2 Pa&is >>' s#t2 <@@?' #2>>/2
<A2D la Lo$"&a a la Es#&an0a2 In4o&m % la Comisi-n % la V&%a%
#a&a El Sal*a%o&' Na$ions Uni%as' San Sal*a%o& / N"*a So&6'
<@@>/@?' #2<<2
<J2P&o$"&a%o& Gn&al % la Na$i-n; S+"n%o In4o&m so)&
D&$!os H"manos' Mo+ot9 <@@?' P9+2?2
<C2V&; En&i," M&nals' La sit"a$i-n a$t"al %l P&; C&isis Pol1ti$a'
Violn$ia ( Pa$i4i$a$i-n2 Do$"mnto #&snta%o ant l #a&lamnto
alm9n' Monn' stim)& <@@>' #2<?2 Tam)i.n An%&.s Dom1n+"0;
T&&o&ismo ( D&$!os H"manos' 4ollto %ita%o #o& la Comisi-n
C!ilna % D&$!os H"manos' Santia+o <@@Q' #2<2
<D2G"an E2 M.n%0; Viola$ions % D&$!os H"manos #o& a+nts
no statals2 En; Comisi-n An%ina % G"&istas' Molt1n' No2 ?B' <@@?'
#2>Q=
<B2Cita%o s+n la %i$i-n almana; Elmnt "n% U&s#&Tn+ total&
H&&s$!a4t2 M"ni$! <@BC' #9+2 AJJ=
Artculo originalmente publicado en la Revista Memoria No. 5, de
Dokumentations und Informationszentrum Menschenrechte in
Lateinamerika en 1993
Citar como:Huhle, Rainer La violacin de los Derechos Humanos -
Privilegio de los Estados? KO'AGA ROE'ETA se.iv (1993) -
http://www.derechos.org/koaga/iv/1/huhle.html
A$to&s No Estatals
7oIa+a RoIta' S&i IV
Otros Documentos
U// So)& 7oIa+a V In%i$ Gn&al V En$"nt&a V Con3ions V Cont9$tanos //W

Anda mungkin juga menyukai