PROSES TEKNIK BAHAN BUKU PUSAT SUMBER

1. PENGENALAN
Semua bahan ( buku dan bukan buku ) di Pusat Sumber Sekolah perlu diproses supaya
dapat diedarkan untuk penggunaan dengan mudah dan cepat.
Dalam tugas memproses bahan yang pelbagai jenis di Pusat Sumber, Guru Perpustakaan
dan Media perlu memahami keperluan dan masalah-masalah tentang
tempat letak bahan
pengedaran
penggunaan
penyelenggaraan bahan
Guru Perpustakaan dan Media perlu senantiasa dapat mengatasi masalah dan
mengubahsuaikan keadaan serta mengemas kini perkhidmatan supaya satu sistem yang
sempurna dapat tercapai.
!leh sebab cara memproses buku dan bahan bukan buku adalah berbe"a-be"a antara satu
sama lain, jadual kerjanya perlu diasingkan mengikut jenis bahan yang diproses.
2. BAHAN BUKU
#uku-buku Pusat Sumber secara umumnya dibahagikan kepada tiga kumpulan.
#uku $ujukan
#uku #ertanda Merah ($ed spot)
#uku Pinjaman
%erdapat beberapa perbe"aan dalam kerja memproses buku-buku tersebut mengikut cara
penggunaannya.
2.1 Buku Rujukan
&.'.' Ditempatkan di rak #ahagian $ujukan
&.'.& %idak boleh dipinjam. !leh itu, tiada kad buku dan tiada slip tarikh pulang.
&.'.( Ditandakan dengan huru) R pada label tulang buku.
Sekiranya buku-buku ini perlu dipinjam untuk projek seperti projek
P*+,,)olio,kajian dsb, guru bolehlah meminjamnya di ba-ah pinjaman khas
(#uku $ekod Pinjaman +has).
.ontoh #uku $ujukan ,lmanak, *nsiklopedia, #uku Panduan, #uku %ahunan,
#uku Pengetahuan khas,+amus, ,tlas)
2.2 Buku Bertanda Merah (Red S!t"
&.&.' Ditempatkan di rak #ertanda Merah ($ed Spot).
'
&.&.& #oleh dipinjam dalam tempoh masa yang singkat.
&.&.( ,da kad buku dan slip tarikh pulang.
&.&./ Ditandakan dengan label bertanda merah pada tulang buku.
.ontoh #uku #ertanda Merah
#uku #ukan 0iksyen-+arya ,m, 0alsa)ah, ,gama, Sains
+emasyarakatan, #ahasa,Sains
%ulen,%eknologi,+esenian,+esusasteraan,Geogra)i,#iogra)i,Sejarah.
#uku 0iksyen-.erpen,1o2el,3egenda,Mitos,Penglipur 3ara,.erita
4enaka56umor dsb.
+riteria #uku #ertanda Merah
#ernilai tinggi
Mahal
Sukar didapati
Satu naskhah sahaja
+ebanyakannya berkulit tebal5hardcover
+eselamatan terjamin dll.
2.# Buku Ba$aan U%u%
&.(.' Ditempatkan di rak buku #ahagian Pinjaman #iasa.
&.(.& #oleh dipinjam dalam tempoh masa yang ditetapkan (seminggu,dua minggu dsb).
&.(.( Dilengkapkan dengan kad buku dan slip tarikh pulang.
#uku-buku )iksyen dan bukan )iksyen yang dibeli untuk galakan pembacaan seperti
Program 173,M.
,da banyak naskhah.
#uku-buku kegemaran murid
Murid mampu menggantikan buku jika hilang5rosak
Mudah didapati
+ebanyakannya berkulit paperback



&
$
89'
!%6
oth
:&9
,#D
Buku Rujukan
PAN&UAN MENGISI BUTIRAN REKO& PEROLEHAN BAHAN
BUKU
1. NOMBOR PEROLEHAN
1ombor yang diberi kepada tiap-tiap bahan5 buku yang dida)tarkan sebagai satu bahan
pusat sumber. Setiap bahan5 buku hendaklah mempunyai nombor perolehan yang
tersendiri. '(ka ada dua )ahan* )uku atau +e)(h da+a% ,atu judu+- ke,e%ua )ahan
(tu hendak+ah d()er(kan n!%)!r er!+ehan )era,(n.an. 7a menunjukkan jumlah
bahan pusat sumber pada satu-satu masa. 4umlah ini hendaklah bersamaan angka jumlah
besar ruangan analisis. Semua buku (semua bahasa dan jenis) hendaklah dimasukkan ke
dalam satu rekod iaitu $ekod Perolehan #ahan #uku ($ujuk 3ampiran ').
.ontoh ;;;;', ;;;;&, ;;;;(, ;;;;/ dan seterusnya.
Sekiranya terdapat banyak bilik-bilik sumber,kod bilik bolehlah ditulis di depan
nombor perolehan. .ontohnya, ### ;;;;;',,PD ;;;;;&, M+ ;;;;;(,MS
;;;;;/, #G ;;;;;8 dan seterusnya.
.ontoh +od untuk bilik-bilik sumber ialah BBB(#ilik #ahan #antu
#elajar),AP& (#ilik %ayangan5,lat Pandang Dengar5,udio <isual), MK
(Makmal +omputer),MS (Makmal Sains),BG (#ilik Geogra)i) dsb.
2. NOMBOR PANGGILAN
$ekodkan nombor panggilan, iaitu nombor mengikut Sistem Pengelasan De-ey (SPPD)
dengan tiga abjad a-al nama pengarang atau judul (jika tiada pengarang).
(
/&;
7#$
Buku Ba$aan U%u%
Buku Bertanda Merah
Red Spot
.ontoh #uku bukan )iksyen #uku )iksyen
(9&.( 0
!%6 ,#D
.ontoh Di ba-ah Pengarang Di ba-ah judul
% $
(9&.( 8''.&/
$,M #,6
+od jenis buku ialah 0 (0iksyen), $ ($ujukan), % (#uku %eks5Skim Pinjaman
#uku %eks=untuk rujukan), #P (#acaan Permulaan)
#. PENGARANG
Ditulis nama pengarang dengan penuh ( jika ada ).
Contoh:
1ama #arat $obert >agner ditulis >agner, $obert
1ama Melayu 6j.,bd.Malik Majid ditulis ,bdul Malik Majid, 6aji.
Datuk ,hmad b.Dahlan ditulis ,hmad b. Dahlan, Datuk.
1ama .ina 3ee .hong %eik ditulis 3ee, .hong %eik
Dr.3im ,h 3ek ditulis 3im,,h 3ek, Dr.
1ama 7ndia +.4ayaraman ditulis 4ayaraman, +

Sekiranya tiada pengarang, ruangan ini dikosongkan.
4ika lebih daripada tiga orang pengarang,rekodkan seperti berikut
Ah%ad-Mar(a%-/a(0a+1et a+.
2. 'U&UL* TA'UK BUKU
Ditulis sepenuhnya, gunakan huru) besar untuk huru) pertama dan diikuti dengan huru)
kecil kecuali nama khas. Gunakan noktah bertindih selepas judul besar dan diikuti
dengan judul kecil, jika ada judul kecil.
Contoh: Pertanian di Malaysia kaedah dan teknik.
+oleksi cerpen-cerpen Sara-ak.
4ika judul terlampau panjang,boleh diringkaskan dengan mengambil tiga
perkataan yang pertama.Gunakan tanda tiga titik..ontohnya, Per!+ehan
(%)uhan ada1
Maklumat berkaitan dengan judul boleh didapati daripada muka surat judul atau
kulit buku.
4ika tiada judul,sediakan judul deskripti) ringkas dalam kurungan
siku..ontohnya, 3Peraturan )!+a ,eak4
5. TEMPAT &AN NAMA PENERBIT
$ekodkan nama tempat dahulu kemudian diikuti oleh nama penerbit dengan dipisahkan
oleh noktah bertindih.
/
Contoh: +uala 3umpur De-an #ahasa dan Pustaka
4ika tiada tempat terbit, rekodkan ? %.%.P. @
4ika tiada nama penerbit, rekodkan ? %.1.P. @
Maklumat boleh didapati daripada muka surat judul atau muka surat 2erso (di
belakang muka surat judul)


6. TARIKH PENERBITAN
$ekodkan tarikh penerbitan sebagaimana yang terdapat pada bahan.
Contoh1:
cetakan pertama '::;
cetakan kedua '::8
cetakan ketiga '::A
$ekodkan tarikh penerbitan B '::;
Contoh 2:
cetakan pertama '::'
cetakan kedua '::(
edisi kedua '::9
$ekodkan tarikh penerbitan B '::9
4ika tiada tarikh penerbitan, rekodkan ? t.t. @
Maklumat boleh didapati daripada muka surat judul ataupun muka surat 2erso.
7. TARIKH PEROLEHAN
%arikh ini ialah tarikh bahan itu diterima atau diperoleh berdasarkan in2ois5Delivery
order(D.O) atau S,P(Sijil ,kuan Penerimaan)
4ika tiada tarikh tersebut, catatkan tarikh bahan itu diterima oleh PSS.
8. NOMBOR BIL * IN9OIS
$ekodkan nombor bil atau in2ois sebagaimana yang tercatat pada bil5 in2ois yang
dikeluarkan oleh syarikat atau pihak yang membekalkannya.
:. PUN;A
$ekodkan punca bahan yang diterima sama ada dibeli dengan menggunakan -ang
SC>,(sumbangan -ang a-am)5-ang kerajaan PCG(Per capital grant5Geran per
kapita)5 >ang PCG panitia mata pelajaran, dibekalkan, hadiah atau sumbangan.
1<. PEMBEKAL
$ekodkan nama pembekal dan tempat dari mana bahan tersebut dibeli 5 diterima.
Contoh: +edai buku Mar-ilis, +uala Selangor.
8
11. HARGA
$ekodkan harga yang penuh tanpa apa-apa potongan.Maklumat ini penting supaya buku
tersebut boleh digantikan oleh pengguna sekiranya buku itu hilang5rosak.
12. MUKA SURAT
$ekodkan jumlah muka surat buku seperti yang tercatat pada muka surat akhir.
Contoh: '&; atau 2i, &8( ms.
Sekiranya tiada tercatat nombor muka surat, bilang jumlah muka surat dan rekodkan
jumlahnya.
1#. ;ATATAN
Dalam ruangan ini direkodkan butir-butir seperti
Dijadikan #uku $ujukan
buku hilang
buku rosak
sudah dihapus kira dan sebagainya.
12. ANALISIS
#agi setiap muka surat yang telah dipenuhkan, hendaklah dibuat analisis jenis dan
bilangan bahan. %ujuannya membolehkan Guru Perpustakaan dan Media memberi
ja-apan segera kepada perkara-perkara berikut
4umlah buku dalam pusat sumber mengikut nombor perolehan
4umlah buku mengikut jenis (0iksyen,#ukan 0iksyen,$ujukan)dan sebagainya.
,pabila selesai muka surat pertama maka jumlah berkenaan hendaklah diba-a ke muka
surat kedua dan seterusnya.
D
;ARTA ALIRAN UNTUK MEMPROSES
BUKU &AN BUKAN BUKU
9
M*1*$7M, #,6,1 D,$7 P*M#*+,3
S*M,+ #!$,1G P*S,1,1 D,1 71<!7S D*1G,1
#,6,1 E,1G D7%*$7M,
,D,+,6 #,6,1
E,1G D7%*$7M,
7%C S*P*$%7
%*$.,%,% D,3,M
#!$,1GF
P*$7+S,
+*,D,,1 07G7+,3
#,6,1 7%C,
,D,+,6 #,6,1
D,3,M +*,D,,1
#,7+F
+*3,S+,1 #,6,1 (SPPD) D,1 3*1G+,P+,1 S37P
+*$4,
$*+!D #C%7$,1 #,6,1 D,3,M #C+C
S%!+ 5 P*$!3*6,1
4,3,1+,1 P$!S*S %*+17+
S*D7,+,1 +,D +,%,3!G
S*D7,+,1 P,1DC,1 P*1GGC1,
S*D7,+,1 +*MCD,6,1 #,7+ PC376 #,6,1
%7D,+
PC3,1G+,1 #,6,1 7%C
+*P,D, P*M#*+,3
%7D,+
E,
E,
PROSES TEKNIK BAHAN BUKU
1. BAHAN =ANG &IPERLUKAN >
'.' Poket5kocek buku
'.& +ad buku
'.( Slip tarikh pulang
'./ 3abel buku
1.5 Tranparent tape! "cotch tape
1.# "ta$p pad
'.9 %&bber ta$p - cop rasmi5 hak milik
- cop butiran perolehan
- cop T(dak )!+eh d((nja% ke+uar
2.< LANGKAH?LANGKAH =ANG PERLU AN&A LAKUKAN
&.' Menyemak borang pesanan dengan buku yang diterima
&.& Menyemak buku - pastikan buku berkeadaan baik
'. Periksa buku &. #uku koyak (. Muka surat
dengan rapi tertinggal
Gambarajah '
&.( #agi menentukan pengukuhan penjilid dan buku. #uka buku mengikut cara yang betul.
( 3ihat gambarajah & )
Gambarajah &
#. KER'A MEMPROSES BAHAN BUKU
(.' Lan.kah 1 Mengisi butiran buku dalam slip kerja
A
($ujuk Gambarajah (, 3ampiran &)
(.& Lan.kah 2 Mengecop hak milik
(.&.' Muka surat helaian kosong, muka surat pengenalan dan muka surat judul
(.&.& #ahagian luar ketebalan buku (cop hak milik yang panjang)
(.&.( Muka surat rahsia atau sulit
.ontohnya, bagi buku )iksyen-muka surat :: bagi buku yang melebihi
&;; muka dan muka surat : bagi buku yang kurang ';; muka surat.
#agi buku bukan )iksyen pula,muka surat 88 bagi buku yang melebihi
';; muka surat dan muka surat '8 bagi buku yang kurang daripada ';;
muka surat..
(.&./ Muka surat terakhir sebelum kulit belakang
:
(./ Lan.kah 2 Merekodkan butiran buku dalam $ekod Perolehan
(./.' $ekodkan butir-butir dalam #uku $ekod Perolehan
(./.& Masukkan nombor perolehan buku pada cop perolehan

(.8 Lan.kah 5 Menyediakan kad buku
(.8.' Penuhi butiran pada kad buku
- nombor panggilan
- nombor perolehan
- nama pengarang
- judul
(.8.& Penuhi nombor pada kocek buku
- nombor panggilan
- nombor perolehan
- nama pengarang
- judul
(.D Lan.kah 6 Melekatkan poket buku
(.D.' 3ekatkan poket buku pada bahagian dalam kulit buku hadapan
(.D.& Ckuran '.8 cm dari tepi dan '.8 cm dari bahagian ba-ah
(.D.( Masukkan kad buku ke dalam poket buku
(.9 Lan.kah 7 'arcode diletakkan pada muka surat judul buku.
Gambarajah 8


Gambarajah 8
';
Gambar rajah D
(.A Lan.kah 8 Melekatkan slip tarikh pulang
(.A.' 3ekatkan slip tarikh pulang pada muka surat pertama sebelum muka surat judul.
(.A.& Sekiranya tiada muka surat tersebut, lekatkan helaian kertas dan kemudian
lekatkan slip tarikh pulang pada helaian tersebut.
(.A.( Ckuran '.8 sm dari tepi dan '.8 sm dari atas.
( 3ihat Gambarajah D )
Sediakan dan gunakan kad pengukur berbentuk H3I
'.8 cm
'.8 cm
.ontoh +ad Pengukur
''
(.: Lan.kah : Melekatkan label buku
(.:.' Penuhi butiran nombor panggilan pada label, lekatkan label buku pada tulang
belakang buku.
(.:.& Ckuran (.8 sm dari bahagian ba-ah.
Gambarajah 9
'.8 cm
(.8 cm
.ontoh kad pengukur
'&
2. MELETAKKAN * MEN=USUN BUKU &I ATAS RAK
Susunan buku mengikut urutan.
/.' 1ombor pengelasan
/.& ,bjad = pengarang 5 judul
5. SE&IAKAN PAN&UAN PENGGUNA
Guru Perpustakaan dan Media perlu menyediakan panduan pengguna seperti
8.' Menjaga kebersihan buku
8.& Menggunakan penanda buku
8.( Menjaga keselamatan buku
8./ Menyusun buku dengan baik
8.8 Menjaga buku dengan cermat
6. SE&IAKAN KEMU&AHAN PEMELIHARAAN
+ulit dan tulang buku boleh dikukuhkan jika perlu. 4aket buku boleh dibalut dengan
pembalut plastik.Cbat serangga boleh disemburkan di kedua-dua kulit dalam buku.#uku
yang mahal boleh dibalut dengan pembalut plastik.
+ulit bergambar
'.8 cm
'.8 Slip tarikh pulang
+ad buku

'.8 'arcode

+ocek buku
'(