1.

1.
1 = struikelgevaar
2= trap
3= sneeuw
4= irritant
5= gasmasker
6= helm
7= bril
2.
Toetsenbord is sneller, numeriek is handiger
3.
Menu en berichten, en browser.

Computers en taal
Bij tekst hebben we onder andere ASCII en Unicode, bij digitale beelden
hebben we bitmaps, GIF, PNG, JPG en vele andere formaten.
In het geheugen of op de harde schijf van je computer is al die informatie
niets meer dan een reeks bits. De vraag is nu: hoe weet je computer wat
een reeks bits voorstelt? Of: Als je via internet een foto naar een kennis
stuurt, hoe weet die computer dan dat de reeks bits een gif-bestand is?
Als we het lezen als een rij van 6 ASCII-letters staat er ‘Wat is’.
Het kunnen ook twee pixels uit een bitmap zijn, met de rgb-waarden
87,97,116 (blauwgrijs) en 32,105,115 (donkerblauw)
Of drie korte gehele getallen: 22369, 29728 en 26995.
Wat is het nu?
Dit probleem is niet zo gemakkelijk op te lossen. Het helpt niet om eerst de
tekst “Ik stuur nu de tekening vijver.gif” te sturen, dat is ook weer een
reeks bits!
Het uitwisselen van informatie heeft ook een technische kant. Hoe werkt
het versturen van een rij bits via internet? Dit bespreken we niet in deze
cursus, maar het komt aan de orde in blok 2.
Teken en betekenis
Elk stukje informatie, elk bericht bestaat uit twee delen. Allereerst is er de
vorm waarin het bericht gegoten is. Bij computers zijn dit rijen bits. We
noemen dit het teken. Letters, wegwijsborden en symbolen op
verpakkingen van producten zijn andere voorbeelden van tekens.
Allerlei soorten informatie kun je digitaal maken en wordt zo een rij bits.
De zender moet een manier vinden om de ontvanger duidelijk te maken
wat de betekenis van die rij bits is. Pas dan kan de communicatie goed
verlopen. Dit gaat met behulp van een protocol. We gaan daar later in
deze cursus dieper op in.
Om eenduidigheid van informatie te bereiken moeten er precieze
afspraken gemaakt worden over de betekenis van tekens. ‘Afspraak’ is
hier een groot woord, je bent zelf nooit betrokken geweest bij het
afspreken van de betekenis van verkeersborden. Wanneer de informatie
begrijpelijk moet zijn voor miljoenen mensen, is er een instelling die de
betekenis vastlegt en de rest van de mensen moet de betekenis leren.
Eenduidigheid en standaardiseren
De afspraken over betekenis worden hier niet hard vastgelegd, maar
groeien langzaam maar zeker. Soms zijn er geen harde afspraken. Er zijn
in de dagelijkse communicatie tussen mensen allerlei tekens, die een
bepaalde betekenis hebben
Afspraken over de betekenis van tekens wil men vaak zo simpel mogelijk
houden. Een fabrikant wil niet dat consumenten op cursus moeten om de
tekens op de bediening van een magnetron te begrijpen.

Bij de bediening van computers zien we hetzelfde. Computergebruikers

werken met programma’s die uitgebreide mogelijkheden hebben. Deze
moeten door de gebruiker gemakkelijk gevonden en toegepast kunnen
worden. De bediening van die programma’s loopt via een interface.
De vensters van Microsoft Windows zijn een voorbeeld van
standaardisatie. Welk programma je ook gebruikt, de bediening van de
vensters is het hetzelfde.
De metaforen zie je in de symbolen die gebruikt worden. Een loep staat
voor de zoekfunctie, een schaar voor knippen.
Als de informatie alleen voor een kleine groep toegankelijk moet zijn kun je
afspraken maken die je juist niet bekend maakt. Dit gebeurt veel in de
sport: een volleybalteam spreekt tekens af om aan te geven wat voor soort
aanval ze zullen spelen.
Je kunt ook denken aan geheimschrift, het coderen van tekst met de
bedoeling dat alleen een select groepje mensen de informatie kan lezen.