1.

0 PENGENALAN
Setiap atlet samada pemain bola sepak tempatan seperti di Kelab Johor
FC mahupun pemain kelab tersohor seperti Real Madrid pasti akan
memberikan hampir seluruh jiwa dan raga mereka terhadap sukan. Memetik
kata-kata Bruce Jenner pemenang pingat emas !limpik bagi acara
decathlon "I learned that the only way you are going to get anywhere in life is
to work hard at it. Whether you're a musician, a writer, an athlete or a
businessman, there is no getting around it. If you do, you'll win - if you don't,
you won't.# Begitulah kuatn$a keperca$aan beliau terahadap usaha $ang
keras demi mencapai pencapaian terbaik.
%alaubagaimanapun badan manusia tidak boleh terlalu kerap
menghadapi tuntutan-tuntutan sukan. &mum mengetahui bahawa di kalangan
para atlet terdapat satu pegangan bahawa mereka mesti bekerja keras
supa$a dapat memperbaiki prestasi dan merealisasikan harapan peminat dan
menaikkan maruah negara atau kelab. 'amun latihan gigih meletakkan
ban$ak tekanan pada badan dan boleh membuat seseorang lebih lemah.
(ada waktu itu tempoh rehatlah $ang sebenar-sebenarn$a $ang
mempengaruhi prestasi seseorang atlet dan bukann$a terletak kepada
persoalan samaada latihan $ang diberikan mencukupi atau tidak. Sekiran$a
rehat $ang mencukupi tidak dimasukkan ke dalam program latihan mereka
kesann$a dapat dilihat pada diri atlet-atlet tersebut iaitu kemerosotan
pencapaian sebelum waktun$a. (ada waktu itu peminat )anatik dan pemilik
pasukan akan tertan$a-tan$a dan cuba mencari kambing hitam sebagai jalan
pintas dan selalun$a usaha untuk men$elesaikan masalah kemerosotan
prestasi atlet akan tidak ubah seperti melepaskan batuk di tangga. Semua
pihak $ang berkaitan dengan atlet harus men$edari bahawa pencapaian
seseorang atlet bergantung kepada beberapa )aktor. *al ini akan dikupas
dan diterangkan dengan lebih lanjut melalui perkaitan atlet dengan isu lebihan
latihan staleness burnout.
1
2.0 DEFINISI
+stilah lebihan latihan merujuk kepada latihan $ang dijalankan secara
singkat tetapi mengandungi latihan $ang berat untuk mencapai pencapaian
$ang maksimum. Menurut !,Connor -.//01 ia melibatkan sesuatu jangka
waktu -maksimum1 mempun$ai signi)ikan dalam rangsangan latihan dan
melibatkan latihan $ang ber)rekuensi tinggi -lebih daripada . sesi sehari1. Jika
seorang atlet terus diberi lebihan latihan ia akhirn$a boleh membawa kepada
burnout $ang selalu mengakibatkan pengunduran awal daripada arena sukan.
Berdasarkan kamus Macmillan 2nglish 3ictionar$ )or 4d5anced 6earners
7burn-out, membawa maksud seseorang $ang sangat penat dan tiada tenaga
biasan$a disebabkan oleh bekerja atau kerisauan $ang ban$ak. Manakala
istilah burnout pula dalam konteks sukan melibatkan psikologi emosi dan
penarikan diri secara )i8ikal daripada men$ertai acara. Smith -./9:1
men$atakan bahawa terdapat ; indikator bagi kondisi burnout iaitu $ang
pertama keletihan<kepenatan dalam aspek )i8ikal dan emosi. Keduan$a
tanda-tanda peribadi = respon $ang negati) diberikan dan $ang terakhir
perasaan tertekan kurang ke$akinan dan gagal.
3i samping itu istilah staleness pula membawa maksud #latihan $ang
berlebihan $ang secara n$ata menurunkan tahap kesediaan atlet.# ->he
4merican Medical 4ssociation .//:1. 4tlet boleh mencapai satu titik $ang
mana dia tidak larat untuk memulakan atau men$iapkan microcycles $ang
dijadualkan disebabkan oleh keletihan kronik. (ada ketika ini prestasi dalam
pertandingan biasan$a berada di bawah tahap ekspetasi atau tahap-tahap
$ang mediocre. -Brit.J.Sports Med.- ?ol. @. 'o. ; ./901
2
2.1 PERBEZAAN BURNU!" #ER!RAINING DAN S!ALENESS
Jurulatih-jurulatih dan ahli-ahli sains sukan di 4merika S$arikat telah
sekian lama melabel keletihan sebagai staleness. -Ari))ith ./@:B Karpo5ich
./C/B Morehouse and Rasch ./C9B Morgan ./9Cb %ol) ./0.1 manakala
jurulatih-jurulatih di 2ropah lebih cenderung untuk menggunakan istilah
lebihan latihan untuk menggambarkan masalah ini -Bompa ./9;B *arre
./9@B Keres8t$ ./0.B Mellerowic8 D Barron ./0.1. Kedua-kedua istilah ini
walaubagaimanapun tidak harus disamakan kerana staleness mewakili hasil
atau produk manakala lebihan latihan mencerminkan satu proses. -% (
Morgan 3 R Brown J S Raglin ./901 (ada .//0 Ralph ?ernacchia
menghasilkan sebuah artikel mengenai perspekti) psikologikal tentang lebihan
latihan. Beliau menggabungkan keputusan-keputusan daripada kajian
terdahulu untuk mentakri)kan lebihan latihan mengenal pasti atlet lebihan
latihan dan juga mengenalpasti )aktor untuk risiko sindrom ini. ?ernacchia
telah bersetuju dengan Morgan -.//@1 bahawa perkataan lebihan latihan
ialah satu proses berterusan manakala staleness dan burnout merujuk
kepada hasil-hasil lebihan latihan.
3
$.0 %DEL & BURNU!'
Staleness dan burnout ialah satu masalah besar bagi keban$akan
atlet-atlet hari ini sama ada mereka berada di tahap amatur atau pro)esional.
'amun masalah $ang membawa keletihan )i8ikal dan emosional ini masih
boleh dikenalpasti dan apabila ia berlaku ia masih boleh dirawat. >etapi
sudah tentun$a pen$elesaian terbaik untuk staleness dan burnout ialah
pencegahan daripada awal lagi. >erdapat tiga model $ang telah digunakan
untuk menerangkan sebab-sebab burnout atlet.
$.1 %DEL S!RESS (GNI!IF) AFE(!IF *S%I!+" 1,-./
R. 2 Smith -./9:1 telah menghasilkan sebuah model $ang dipengaruhi
teori pertukaran social oleh >hibaut D Kell$ ./C/ -Social eEchange theor$
>hibaut D Kell$ ./C/1 . Menurut teori tersebut perilaku manusia dikawal oleh
keinginan untuk memaksimumkan pengalaman positi) dan meminimasikan
pengalaman negati). 3isebabkan itu atlet akan cenderung untuk
mengundurkan diri -drop out1 daripada sukan berdasarkan analisis kos-
untungB mengundurkan diri apabila kos melebihi keuntungan ataupun apabila
mereka merasakan ada alternari) lain $ang lebih disukai. !leh itu R 2 Smith
telah mende)inisikan burnout sebagai pengunduran psikologikal emosional
dan terkadang )i8ikal daripada akti5iti $ang pernah digemari. Sebuah ulasan
kajian bertajuk #Burnout in SportF 4 S$stematic Re5iew# hasil penulisan Kate
Aoodger >rish Aorel$ 3a5id 6a5allee 3an Chris *arwood daripada
6oughborough &ni5ersit$ ada memetik bahawa berdasarkan Smith model
proses berlakun$a burnout adalah selari dengan berlakun$a tekanan dan
burnout ialah produk hasil daripada tekanan $ang kronik. +a wujud melalui
empat )asa atau tahap iaitu kehendak persekitaran penilaian kogniti) interaksi
antara indi5idu dan keadaan respon )isiologi -berkaitan dengan penilaian1
dan respon tingkahlaku.
4
;.... >ahap .- Kehendak (ersekitaran
(ada >ahap . diterangkan bahawa seseorang atlet mengalami
tekanan kesan daripada persekitaran. +ni seterusn$a men$ebabkan
berlakun$a lebihan latihan stress dan akhirn$a akan mengakibatkan
,burnout,. Situasi $ang sama pernah berlaku kepada K$le Brot8man seorang
pemain bola sepak 4merika bagi sebuah pasukan kolej Boise State sewaktu
perlawanan menentang 'e5ada pada @: 'o5ember @G.G. Beliau kecundang
di dalam dua percubaan gol padang iaitu pada jarak @: dan @/ ela. Ramai
$ang menganggap gol padang itu sesuatu $ang mudah untuk dilaksanakan.
'amun tidak bagi Brot8man $ang telah menjadi mangsa daripada tekanan
$ang wujud daripada senario kejohanan bola sepak 4merika interkolej.
Kejohanan bola sepak 4merika interkolej melibatkan pelaburan $ang semakin
luma$an perhatian media dan mas$arakat $ang semakin meluas dan
tekanan untuk menang $ang semakin memuncak. 3i atas bahu kicker# muda
tersebut tergalas harapan dan ekspetasi $ang sangat besar. (ertaman$a dia
perlu bekerja keras untuk mendapatkan mata supa$a dapat menjamin tempat
bagi pasukann$a di dalam Rose Bowl
.
sekaligus menjamin sekurang-
kurangn$a penerimaan ba$aran &SH ; juta bagi pasukann$a dan bonus
persembahan berjumlah &SH .@CGGG bagi jurulatihn$a ->he 'ew Iork
>imes @G 3isember @G.G1. 'amun tekanan $ang paling tinggi bagi Brot8man
ialah untuk mendapatkan pengiktira)an daripada peminat tempatan dan
pasukan lain serta pengiktira)an peminat antarabangsa. 4kibat daripada
kehendak persekitaran ini dia gagal untuk men$udahkan percubaan gol
mudah $ang diberi. Situasi mungkin jauh berbe8a sekiran$a dia bermain demi
memenuhi ekspetasi diri sendiri sahaja dan bukan atas tekanan persekitaran.
1
5
;...@ >ahap @- (enilaian dan pentaksiran kogniti)
(enilaian kogniti) ialah interaksi antara persepsi dan pendapat peribadi
dan )aktor-)aktor persekitaran. Kebolehan seseorang atlet itu sendiri menta)sir
tuntutan situasi mempengaruhi cara mereka berhadapan dengan kehendak
persekitaran di >ahap .. 4pabila atlet-atlet berpersepsi negati) situasi di
sekeliling akan kelihatan teramat mengecewakan di mata mereka sedangkan
hakikatn$a tidak sebegitu. 4kan tetapi jika mereka berpersepsi terlalu positi)
pula sehingga merasakan perlawanan tersebut kurang mencabar maka
berlakulah staleness dan burnout. !leh itu adalah sangat penting bagi atlet
untuk berpersepsi bahawa ada #skill-challange balance# ataupun
keseimbangan di antara cabaran dan kemahiran di dalam latihan mereka.
Sebagai contoh pemain kelab Chelsea berpersepsi bahawa jika
mereka tidak beraksi dengan sempurna atau berada di tangga teratas liga
maka jurulatih mereka ialah orang $ang patut dipersalahkan. &mum
mengetahui bahawa pemain-pemain Chelsea sangat berani dalam
menentukan hal-hal berkaitan kelab terutaman$a pemain senior seperti
6ampard dan 3rogba. Mereka telah menjadikan hidup bekas pengurus <
jurulatih menjadi sukar di atas kegagalan beliau untuk membawa kelab ke
pencapaian $ang membanggakan walaupun beliau han$a baru memegang
jawatan jurulatih selama 9 bulan. 6alu mereka cenderung bermain secara
tidak kemas dan sering berkon)rontasi dengan jurulatih. Kesann$a 4ndre
?illas Boas bekas pengurus kelab bola sepak Chelsea telah dipecat
sedangkan mereka masih lagi berpeluang memenangi piala untuk &2F4
Champions 6eague dan F4 Cup. 'amun itu masih belum cukup untuk
mengubah persepsi negati) mereka terhadap situasi $ang berlaku kerana
terlalu menginginkan kesempurnaan.
6
;...; >ahap ; dan J = Respon Fisiologi dan Respon >ingkah 6aku
Respon )isiologi terjadi tatkala ramalan buruk dan menggusarkan
tentang corak permainan seakan-akan menjadi realiti. +ni kemudiann$a
mengakibatkan tekanan kemarahan insomnia dan kelesuan. Respon
>ingkah 6aku pula terjadi apabila atlet tidak dapat mengatasi respon )isiologi.
+ni akan mengakibatkan penarikan diri daripada mengambil bahagian
daripada beberapa perlawanan.
$.2 %DEL NEGA!I#E 0 !RAINING S!RESS RESPNSE *SIL#A 1,,0/
Satu lagi kajian telah dilakukan dalam .//G oleh John Sil5a dan beliau
telah menghasilkan model $ang mende)inisikan ciri-ciri adaptasi positi) dan
negati) terhadap tekanan latihan. Beliau menggunakan atlet-atlet antara kolej
$ang terlibat dalam sepuluh jenis sukan. Sil5a memperca$ai bahawa burnout
lebih tertumpu kepada respon terhadap akti5iti )i8ikal $ang dijalankan dan
lebihan latihan akan men$ebabkan adaptasi negati).
Beliau terlebih dahulu membahagikan tekanan latihan kepada tiga
)asa staleness lebihan latihan dan burnout. Staleness ditakri)kan sebagai
kegagalan awal mekanisme-mekanisme badan untuk berhadapan dengan
tekanan psikologi dicipta oleh stimulus latihan. Berdasarkan kajian beliau
ian$a dialami oleh 0@.0K atlet-atlet dan mereka masih lagi boleh bertahan.
::..K daripada responden pula menunjukkan simptom lebihan latihan iaitu
kegagalan berulang mekanisme-mekanisme adapti) badan dalam
menghadapi tekanan latihan $ang kronik. 3aripada jumlah tersebut J:./K
daripada atlet mengalami )asa terakhir iaitu burnout. Burnout ialah kesan
keletihan psiko)isiologikal akibat usaha-usaha kerap untuk mencapai tuntutan-
tuntutan latihan $ang berlebihan. Burnout dianggap sebagai kesan negati)
tekanan latihan $ang paling teruk. +ni mungkin juga apa $ang telah berlaku
kepada pemain mid)ield 4rsenal dan pemain kebangsaan (erancis pada
(iala 3unia @GG@ (atrick ?ieira. ?ieira telah meminta %enger untuk
mengeluarkan dirin$a daripada kesebelasan pertama pasukan Aunners itu .
3ia mengatakan bahawa persembahan burukn$a adalah disebabkan
7
kepenatan.3i dalam temu ramah bersama French maga8ine lL2Muipe dia
merungut dan mengatakan keja$aan 4rsenal pada musim lalu dan eksploitasi
ke atas dirin$a untuk (iala dunia telah menjadikan dirin$a kepenatan.. 3ia
bermain :: perlawanan pada penggal sebelumn$a dan muncul untuk kali ke
J@ bagi perlawanan antarabangsa. ?ieira menggunakan perkataan NcookedN
untuk menggambarkan keadaan dirin$a selepas :: perlawanan dan
rungutann$a disokong pro)essor 35orak.
$.$ %DEL (A1ALAN LUAR * E2!ERNAL 3N!RL %DEL
3A(LE4" 1,,2/
Model $ang terakhir merupakan model kawalan luar $ang
mengemukakan bahawa burnout disebabkan oleh masalah sosial melalui
cara sesebuah sukan dikelolakan. +a cenderung untuk membuat atlet-atlet
perca$a bahawa mereka tidak mempun$ai kawalan ke atas persekitaran
mereka. -Coakle$ .//@1
Model ini menawarkan penerangan dari sudut sosiologi $ang mana
burnout dilihat sebagai produk daripada organisasi sesebuah sukan. +a juga
lebih tertumpu kepada atlet-atlet $ang muda. (englibatan dengan latihan
intensi) $ang dijalankan men$ebabkan mereka kekurangan masa untuk
bergaul dengan rakan seba$a.
4tlet muda dalam pertubuhan-pertubuhan sedemikian mengalami
perampasan identiti $ang men$ebabkan dalam satu ekadimensi identiti dan
satu perasaan kehilangan autonomi. -Coakle$.//@1 >ransisi seorang atlet
muda daripada menjadi bintang di sekolahn$a kepada menjadi han$a salah
seorang daripada ramai lagi atlet $ang berbakat boleh mendatangkan
tekanan. +ni ditambah lagi dengan perpindahan daripada rumah ke
persekitaran baru $ang mana sokongan sosial menjadi kurang. -(earson D
(etitpas .//G1
8
5.0 PEN4EBAB) PEN4EBAB LEBI+AN LA!I+AN DAN &BURNU!'
3engan mengetahui apakah pen$ebab-pen$ebab burnout sedikit
seban$ak ia membantu jurulatih atau atlet mengenal pasti apakah $ang
menimbulkan lebihan latihan dan burnout dan cuba untuk mengelakkann$a.
(ertama sekali kita boleh merujuk semula model Stress Kogniti)-
4)ekti) -Smith ./9:1 seperti mana $ang telah dikupas di atas. 3i dalam setiap
setiap satu empat tahap $ang ada terdapat punca-puncan$a $ang tersendiri
iaitu harapan $ang tinggi untuk menang penurunan pencapaian hilang
konsentrasi penarikan diri secara psikologi dan takut kepada persaingan dan
kekalahan.
Selain itu Fegle$ di dalam kajiann$a pula mendapati burnout mungkin
adalah hasil kurangn$a dorongan $ang berlaku akibat perubahan dan si)at
maklum balas kurangn$a autonomi atlet dan kesedaran $ang meningkat
tentang akibat pen$ertaan sosial )i8ikal dan kompetiti) $ang kuat. >erdapat
juga beberapa ciri peribadi seseorang atlet $ang menjadikan dirin$a lebih
cenderung untuk mengalami burnout termasuklah si)at $ang mahukan
kesempurnaan terlalu berorientasikan kepada orang lain dan kurang
kemahiran interpersonal $ang stabil dan tidak mudah go$ah. -Feigle$ ./9J1.
(ada tahun ./90 pula Morgan Brown Raglin ! Connor and 2llickson
telah menjalankan kajian terhadap punca gangguan mood di kalangan atlet
renang kolej $ang kompeteti). >atacara amn$a ialah satu penilaian
psikometrik menggunakan (ro)ile o) Mood States -(!MS1. +a mampu
mengukur tahap-tahap mood berkaitan sperti ketegangan depresi
kemarahan keletihan dan kekeliruan. (!MS diberi kepada kira-kira JGG
anggota -lelaki D wanita1 pasukan renang di dalam sebuah latar dan bilangan
latihan $ang realistik. Kesimpulan $ang dicapai di dalam kajian itu ialah tahap
mood $ang terganggu meningkat apabila stimulus latihan ditambah. (unca
lain selain daripada latihan untuk pertandingan seperti tekanan akademik
ekonomi atau sosial telah mendorong dll Morgan. -./901 untuk menjalankan
satu lagi kajian menggunakan kumpulan-kumpulan kawalan. (enemuan-
9
penemuan $ang dicapai telah men$okong pandangan bahawa gangguan
mood serta lebihan latihan dikaitkan dengan stimulus latihan dan bukan
pen$ebab-pen$ebab $ang lain.
(ines -.//;1 pula dalam melebarkan lagi )okus punca burnout dengan
men$atakan bahawa indi5idu $ang mempun$ai moti5asi $ang sangat tinggi
adalah sangat berisiko untuk mengalami burnout. Menurut pendapat tersebut
seseorang atlet itu haruslah #dibakar# oleh minat sebelum proses burnout
boleh berlaku. Mereka $ang tidak #dibakar# oleh minat -tidak mempun$ai
moti5asi $ang tinggi1 boleh merasai tekanan kemurungan dan keletihan
seperti atlet lain namun tidak akan mengalami burnout. +ni menjadikan atlet
$ang ingin berja$a sangat terdedah kepada risiko burnout kerana komitmen
adalah satu elemen untuk mencapai keja$aan. -3urand-Bush Salmela D
Areen 3emers @G..1. Jadi di sini dapat dilihat bahawa burnout secara
unikn$a boleh disebabkan oleh usaha gigih $ang tidak kenal putus asa demi
mencapai kemenangan.
10
6.0 SI%P!%
>erdapat beberapa kelakuan $ang mampu memberi petunjuk $ang
ketara semasa kita mendiagnosis seseorang atlet samada dia mengalami
staleness atau burnout. >anda $ang pertama adalah seseorang atlet berada
dalam kejatuhan pada satu masa di dalam satu musim. Sebagai contoh
semasa (iala 3unia @GG@ $ang berlansung di Jepun dan Korea pasukan-
pasukan $ang dijangka untuk memenangi (iala 3unia seperti (erancis dan
(ortugal lansung tidak berja$a untuk melepasi perlawanan peringkat
kumpulan. Semasa dan sebaik sahaja selepas (iala 3unia beberapa
wartawan dan %orld Soccer 4ssociation -F+F41 memulakan satu
perbincangan tentang mengapa ini pasukan-pasukan tidak mampu beraksi di
tahap $ang dijangkakan. Ramai $ang lantas mengaitkan situasi tersebut
dengan burnout lebihan latihan dan "underreco5er$# disebabkan jadual
permainan pemain-pemain sepanjang musim. >erutaman$a atlet-atlet dari
kelab-kelab berpro)il tinggi $ang men$ertai perlawanan antarabangsa seperti
Champion 6eague atau &2F4-Cub di 2ropah. Kedua-dua perlawanan
memiliki kalendar perlawanan $ang sangat ketat. Misaln$a *ertha BSC
bermain lebih ban$ak perlawanan berbanding dengan mana-mana pemain
bola sepak pro)esional Jerman $ang lain sepanjang separuh pertama musim
.///- @GGG iaitu @/ perlawanan dalam masa .9 minggu .
Simptom $ang lain ialah melakukan kesilapan $ang terlalu serius dan
menunjukkan keletihan kronik semasa sesi latihan. >ingkah laku seorang atlet
$ang mengalami burnout atau staleness akan terlihat di dalam mana-mana
keadaan pun dan tidak semestin$a han$a ketika perlawanan. 3i sinilah
letakn$a peranan seorang jurulatih dalam menghalang burnout men$eluruh
daripada berlaku sekiran$a perilaku negati) mereka dikesan awal dan jurulatih
mengambil berat terhadap simptom $ang ditunjukkan. Jika jurulatih melihat
pemain-pemainn$a menunjukkan tanda-tanda kekurangan tidur hilang
ke$akinan secara tiba-tiba raut wajah $ang menunjukkan depresi atau
ketakstabilan emosi dia perlu tahu bahawa pemain berada dalam mod
staleness. +a mungkin membawa kepada burnout $ang men$eluruh jika
sesuatu tidak dibuat mengenain$a.
11
..0 RA1A!AN
Berdasarkan apa $ang berlaku terhadap atlet di seluruh dunia jelas di sini
bahawa lebihan latihan staleness dan burnout di dalam diri atlet-atlet ialah
satu )enomena $ang menunjukkan gejala-gejala $ang memudaratkan bagi
prestasi atlet. (elbagai kajian telah dijalankan dan setiap kajian
mengetengahkan simptom-simptomn$a sendiri. %alaupun terdapat
perbe8aan tetapi cara rawatan $ang jelas dipersetujui oleh setiap model ialah
rehat $ang mencukupi atau pun time out. Menurut sebuah artikel bertajuk
!5ertrainingF >wo >$pes 4nd >reatment lebih lama lebihan latihan telah
berlakuB lebih ban$ak rehat diperlukan. 4tlet boleh perlahan-lahan
men$ambung semula latihan pada aras-aras $ang rendah diselang sehari dan
beransur-ansur kembali ke cara mereka berlatih seperti biasa. +ni untuk
mengelakkan daripada masalah $ang sama berulang.
3isebabkan itu jurulatih juga seharusn$a meletakkan matlamat jangka
masa pendek untuk pertandingan dan latihan dan tidak terlalu tamak melatih
atlet semata-mata untuk perlawanan $ang akan berlansung mungkin J-C
tahun akan datang. Jurulatih perlu memberikan pemain-pemain lebih masa
rehat di antara latihan dan perlawanan dan membenarkan mereka
mengalihkan minda mereka daripada pertandingan dan prestasi untuk
seketika. >empoh-tempoh rehat telah didapati menjadi satu daripada langkah-
langkah paling berkesan dalam mencegah burnout. Sebagai contoh jurulatih
juga boleh membenarkan atlet-atlet membuat keputusan jika mereka mahu
mempun$ai latihan di satu masa $ang tertentu atau di hari tertentu.
Bagi aspek komunikasi pula perlu ada komunikasi $ang baik antara atlet
dengan jurulatih pengurus serta ibu bapa. +bu bapa harus memberi ganjaran
usaha bukan sahaja tertumpu pada hasil iaitu dengan memberitahu dan
menunjukkan atlet $ang mereka menghargai dan men$a$angi mereka tidak
kira apa mereka $ang capai. Selain itu mereka juga harus menekankan etika
kerja dan kesabaran kerana ia kunci penting dalam kehidupan terutaman$a
kepada atlet muda. 3i samping itu ibu bapa juga perlu membantu atlet
mencari cara menikmati sukan mereka tidak kira apa tahap atau keupa$aan
mereka bersaing ketika itu. -2rika Carlson 2Ecellence +n Sport (er)ormance
12
?olume . 'umber @1. Jurulatih pula harus merujuk punca tekanan di tahap
kedua Model Stress Kogniti)- 4)ekti) -Smith ./9:1 dan memahami persepsi
seseorang atlet supa$a mereka dapat mewujudkan komunikasi $ang
berkesan dan keperca$aan antara satu sama lain.
Bagi pihak atlet pula mereka perlu mempelajari cara pengaturan diri
sendiri -sel)-talk1. Mereka boleh mencuba memiliki sebuah log latihan dan
mencatat perasaan mereka kesakitan otot keletihan atau pun keadaan
kesihatan $ang lain-lain selepas setiap latihan. Sekiran$a mereka kecewa
dengan prestasi mereka selepas perlawanan mereka boleh meluahkann$a di
dalam log itu jika mereka enggan atau malu untuk berkongsi dengan orang
lain.
3i samping itu atlet juga harus belajar menangani emosi selepas
pertandingan. Menjalani sesi-sesi $oga bersama pasukan dan bermeditasi
bersama boleh menggalakkan perpaduan dan memberi satu peluang untuk
mengalihkan )ikiran pemain-pemain selepas pertandingan dan ia didapati
menjadi sangat berkesan. (erkara kecil kadang-kadang boleh
mengembalikan semula apa $ang hilang pada satu masa dalam satu musim
itu. Kon)lik mungkin timbul semasa di atas gelanggang atau padang namun
mereka harus sedar bahawa di luar perlawanan rakan-rakan sepasukan
mereka tetap boleh menjadi seorang rakan $ang baik dan memiliki personaliti
$ang berbe8a sekaligus melahirkan satu pasukan sihat $ang sentiasa
bersedia untuk beraksi sewaktu keadaan sukar dan senang.
Bidang sukan sememangn$a mencabar tetapi jika atlet tidak menghadapi
masalah dengan jurulatih dan keluarga tekanan itu tidak akan
menghan$utkan mereka malah memberikan adrenalin. Seperti apa $ang
dirasakan oleh Ste5en Aerard kapten kelab 6i5erpool pada tahun @GGC. But
I think the Chamions !eague "inal uts a massi#e ressure on e#ery layer
and the manager, but we're en$oying the ressure and hoefully we can go
there and win it.
13
7.0 PENU!UP
%any ha#e the #iew that being burned out is the same as being la&y and
mentally weak, and that is something that an athlete wants to be
- Female elite cross-countr$ skier
4mat men$edihkan sekiran$a isu burnout staleness dan lebihan
latihan dipandang enteng oleh mas$arakat dan pihak $ang terlibat dengan
pengurusan atlet. 4tlet- atlet sukan mungkin beraksi demi rekod peribadi atau
pun ganjaran $ang luma$an namun tekanan daripada jurulatih peminat dan
media bukanlah sesuatu $ang boleh diabaikan begitu sahaja di kala diasak
pihak lawan di dalam perlawanan penting.
Sebaik sahaja mereka men$arung jersi $ang tertera nama kelab atau
negara mereka telah memikul harapan dan tanggungjawab $ang teramat
besar dan mungkin terlalu besar bagi seorang manusia biasa. Sekiran$a
seseorang atlet gagal memberikan terbaik dia akan mengecewakan mungkin
berjuta-juta peminat dan sudah tentu ia menjurus kepada lebihan staleness
dan burnout. Maka di dalam arena sukan bidang psikologi haruslah bergerak
seiring dengan bidang )isiologi dalam menentukan apa $ang terbaik untuk
atlet.

14
RU8U(AN
'hould (ieira take a break) -@GG@ September .@1. Retrie5ed March @:
@G.@ )rom news.bbc.co.ukF
httpF<<news.bbc.co.uk<sport@<hi<sportsOtalk<@@CJ@.:.stm
4. 3. -@GG9 4ugust .C1. Chelsea *ickets. Retrie5ed March @J @G.@ )rom
)ootballticketsonline.co.ukF
httpF<<www.)ootballticketsonline.co.uk<chelsea-tickets<
Branch J. -@G.G 3ecember @G1. With +, %illion on the !ine, It Is %ore *han
-ust a .ame. Retrie5ed 4pril ; @G.@ )rom www.n$times.comF
httpF<<www.n$times.com<@G.G<.@<@.<sports<ncaa)ootball<@.boise.htmP
OrQJ
Carlson 2. -n.d.1. 2Ecellent. Burnout ?olume . 'umber @.
Chelsea manager /ndre (illas-Boas sacked after , months . -n.d.1. Retrie5ed
March C @G.@ )rom ibnli5e.in.comF httpF<<ibnli5e.in.com<news<...andre-
5illasboas-sacked<@;:G0C-C-@..html
Flett M. R. -n.d.1. Sport Medicine D Science Council o) Saskatchewan.
0nderstanding Burnout in 'ort.
Austa)sson *. -@GG01. Burnout in competati5e and elite athlete. Burnout in
cometati#e and elite athlete ;J-;:.
*$tner 3. -@G.@ Februar$ .;1. Chelsea layers confront /ndr1 (illas-Boas
in training-ground row. Retrie5ed 4pril C @G.@ )rom
www.guardian.co.ukF
httpF<<www.guardian.co.uk<)ootball<@G.@<)eb<.;<chelsea-pla$ers-andre-
5illas-boas-rowP+'>CM(QSRC*
15