Anda di halaman 1dari 56

Robert Graves

DIOSES Y HROES DE LA ANTIGUA GRECIA


TRADUCCIN DE CARLES SERRAT PRLOGO DE RAMN
IRIGOYEN
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
Prlogo
RA
M
N
IRI
GO
YE
N
Mi experiencia, gravemente traumtica, de la religin catlica fue la razn
determinante de mi tardo descubrimiento de los maravillosos mitos griegos. Por
ejemplo, cuando cursaba filologa clsica en la Universidad de Salamanca, all por los
aos en !ue aparecieron los "eatles, aun!ue no precisamente por el Patio de #na$a de
la facultad de filosofa $ letras, $ asista a las clases de griego de los grandes %elenistas
Martn. S. &uip'rez $ (uis )il, con la %ostia consagrada todava casi en la punta de la
lengua, un libro tan prodigiosamente delicioso como Dioses y hroes !e "a a#ti$%a
Gre&ia' de &oben )raves, !ue $a se %aba publicado en (ondres, si me lo %ubiera
encontrado entonces, me %abra parecido un aborto del diablo.
*rente a la verdad cristiana revelada, cu$o cielo estaba gobernado serena $
castamente por +ios Padre, $ !ue iluminaba mi vida con las ms divinas luces de los
profetas del #ntiguo ,estamento $ los salvficos relatos de los evangelistas, el miserable
-limpo griego, poblado promiscuamente por dioses $ diosas, !ue copulaban como
camellos, me pareca un repugnante prostbulo sin pies ni cabeza. (a religin, me deca,
despu's de la comunin, es algo profundamente serio $ solemne, $ estos dioses griegos
degenerados no son ms !ue tratantes de ganado.
(eo, estos das, por razones de trabajo, el prlogo de la excelente traduccin de
(i!as !e )i"*so)os' de +igenes (aercio, !ue, en el siglo ./000, firm el gran %elenista
1os' -rtiz $ Sainz, !uien declara !ue %a disfrazado muc%as palabras $ expresiones
menos decentes !ue +igenes (aercio usa, como gentil !ue es, sin ninguna reserva. 2 el
traductor las anota, para !ue no daen al lector, por!ue son opiniones ajenas a la sana
moral. 3 incluso un %ombre tan culto $ fino como -rtiz $ Sainz no puede librarse de la
demente suficiencia !ue suele generar la fe en el +ios de los catlicos. #!u aparece, con
todos sus %ierros $ $erros, el catlico espaol !ue es ms bruto !ue un arado etrusco,
incluso, insisto, en el caso de un %ombre fino como -rtiz $ Sainz4 5Por lo dems, los
lectores se reirn como $o al ver los capric%os, sandeces, $ necedades de #ristipo,
,eodoro, +igenes $ dems cnicos6 la metempsicosis pitagrica6 ... el atesmo de unos6
el politesmo de otros6 $, en una palabra, cuantos disparates %acan $ decan algunos
filsofos de estos6 pues la filosofa !ue no va sujeta a la revelacin apenas dar paso sin
tropiezo7.
8omo se ve, a -rtiz $ Sainz, le %aca gracia, por disparatada, la metempsicosis
++
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a R o b e r t G r a v e s
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
pitagrica, pero encontraba mu$ razonables 9vamos, de lgica germnicamente
cuadrada9 la virginidad de Mara despu's del parto, la divinidad $ resurreccin de
1esucristo, su ascensin a los cielos.
3n :;<= (uis 8ernuda escribe 5>istorial de un libro. ?(a &ealidad $ el +eseo@7,
su autobiografa po'tica resumida en treinta $ siete prodigiosas pginas. 2 all !ueda
claro por !u' un libro como, por ejemplo, Dioses y hroes !e "a a#ti$%a Gre&ia era
imposible !ue fuera fruto de un cerebro espaol. +ice 8ernuda4 5Ao puedo menos de
deplorar !ue )recia nunca tocara al corazn ni a la mente espaola, los ms remotos e
ignorantes, en 3uropa, de Bla gloria !ue fue )reciaB. "ien se ec%a de ver en nuestra
vida, nuestra %istoria, nuestra literatura7. 2, aun!ue est mu$ claro, %a$ !ue explicar
por !u' )recia, con mu$ pocas excepciones, no %a rozado nuestra vida, nuestra %istoria,
nuestra literatura. 2 )recia no %a rozado la cultura espaola por!ue a!u, levantes
donde levantes una piedra, siempre te salta al ojo una puta iglesia romnica.
,ampoco, cuando me fui a vivir a #tenas, a los veinticuatro aos, tuve suerte con los
mitos griegos. #ll, al borde de la #crpolis, !ued pulverizada instantneamente mi fe
catlica e, inmediatamente, me puse a blasfemar, a razn de unas doscientas blasfemias
por minuto, como un labrador de ,udela picado en un ojo por un tbano cisterciense.
>ice mo el odio !ue el poeta latino (ucrecio senta por todas las religiones del mundo e
inclu en este odio mo, segCn la c'lebre expresin romana, ms !ue pCnico, a la
mismsima religin griega. Para colmo, $ como deba ser, los griegos !ue me interesaron
de verdad fueron los contemporneos, $ los poetas Seferis, 8avafis $ 3litis desplazaron
al -limpo a 3s!uilo, Sfocles $ 3urpides. +e los dioses griegos, por muc%os aos, no
!uise saber nada. # m, entonces, me interesaban slo los poetas, los camareros, los
!uios!ueros, los futbolistas, los taxistas4 o sea, gentes sin complicaciones celestiales.
Pero, cuando, con los aos, $a vi !ue %aba cubierto, e incluso con creces, mi
cupo de blasfemias tudelanas, me acer!u' por fin, $a sin resentimiento, a Dioses y hroes
!e "a a#ti$%a Gre&ia $ devor' estas %istorias como lo !ue son4 unos cuentos griegos
maravillosos relatados por &obert )raves, un genial bardo de Dimbledon, !ue siempre
gast una prosa !ue est a la altura de su excelente $ copiosa poesa.
Dioses y hroes !e "a a#ti$%a Gre&ia es el libro !ue debera ser de lectura
aconsejada en todos los colegios occidentales. 3s el Cnico antdoto eficaz contra el mal
de ojo de los crucifijos !ue todava cuelgan en las aulas $ en algunos %ospitales
pCblicos. 3n la %istoria de -ccidente, slo -vidio, en Las ,eta,or)osis' %a narrado los
mitos griegos con las gracia, rigor, frescura, %umor, dramatismo $ desparpajo del
ex!uisito &obert )raves.
-
R o b e r t G r a v e s
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
Robert Graves
Dioses y hroes !e "a
a#ti$%a Gre&ia
.
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
Introduccin
Casi to!as "as artes y &ie#&ias /ti"es #os )%ero# !a!as 0or "os a#ti$%os $rie$os1 "a
astro#o,2a' "as ,ate,3ti&as' "a i#$e#ier2a' "a ar4%ite&t%ra' "a ,e!i&i#a' "a e&o#o,2a' "a "iterat%ra y
e" !ere&ho5 I#&"%so e" "e#$%a6e &ie#t2)i&o ,o!er#o est3 )or,a!o ,ayoritaria,e#te 0or 0a"abras
$rie$as5 E""os )%ero# e" 0ri,er 0%eb"o !e E%ro0a e# es&ribir "ibros7 y !os "ar$os 0oe,as !e Hor#ero
8a&er&a !e" ase!io !e Troya y sobre "as ave#t%ras !e O!iseo8 se "ee# to!av2a &o# 0"a&er' a%#4%e
s% a%tor viviera a#tes i#&"%so !e" 9:: a5 !e C5 Des0%s !e Hor#ero ""e$* Hes2o!o' 4%ie#' e#tre otras
&osas' es&ribi* sobre !ioses' $%erreros y "a &rea&i*#5 Los $rie$os te#2a# %# $ra# res0eto 0or Hor#ero
y Hes2o!o' y "as historias ;hoy ""a,a!as <,itos=> 4%e e""os y otros 0oetas #arraro# se &o#virtiero#
e# 0arte !e "a &%"t%ra' #o s*"o !e Gre&ia' si#o !e &%a"4%ier "%$ar !o#!e ""e$ara "a "e#$%a $rie$a1
!es!e Asia o&&i!e#ta" hasta e" #orte !e ?)ri&a y Es0a@a5
Ro,a &o#4%ist* Gre&ia %#os &ie#to &i#&%e#ta a@os a#tes !e" #a&i,ie#to !e Cristo' 0ero "os
ro,a#os a!,iraba# ta#to "a 0oes2a $rie$a 4%e &o#ti#%aro# "ey#!o"a' i#&"%so !es0%s !e
&o#vertirse a" &ristia#is,o5 La &%"t%ra ro,a#a se eAte#!i* 0or to!a E%ro0a y' a" )i#a"' ""e$* si#
$ra#!es &a,bios !es!e I#$"aterra hasta A,ri&a5 C%a"4%ier 0erso#a &%"ta !eb2a &o#o&er "a
,ito"o$2a $rie$a &asi ta# bie# &o,o "a Bib"ia' a%#4%e s*"o )%era 0or4%e e" ,a0a $rie$o !e" &ie"o
#o&t%r#o' a/# %ti"iCa!o 0or "os astr*#o,os' era %# "ibro i"%stra!o !e "os ,itos5 A"$%#os $r%0os !e
estre""as est3# )or,a!os 0or 0er)i"es re"a&io#a!os &o# "as 0erso#as y "os a#i,a"es ,e#&io#a!os e#
a4%e""a ,ito"o$2a1 hroes &o,o Hera&"es y Perseo7 e" &aba""o a"a!o Pe$aso7 "a be""a A#!r*,e!a y "a
ser0ie#te 4%e &asi "a !evora7 e" &aCa!or Ori*#7 e" &e#ta%ro D%ir*#7 "a 0o0a !e" #rgos6 e" &ar#ero !e"
ve""o&i#o !e oro' y ta#tos otros5
Estos ,itos #o so# so"e,#es' &o,o "as historias b2b"i&as5 La i!ea !e 4%e 0%!iera haber %#
so"o Dios y #i#$%#a !iosa #o $%staba a "os $rie$os' 4%e era# %# 0%eb"o "isto' 0e#!e#&iero y
!iverti!o5 Pe#saba# 4%e e" &ie"o estaba $ober#a!o 0or %# "i#a6e !ivi#o ,%y 0are&i!o a" !e &%a"4%ier
)a,i"ia h%,a#a a&a%!a"a!a' 0ero i#,orta" y to!o0o!eroso7 y so"2a# re2rse !e e""os' a" ,is,o tie,0o
4%e "es o)re&2a# sa&ri)i&ios5 I#&"%so hoy' e# 0%eb"os e%ro0eos re&*#!itos' !o#!e %# ho,bre ri&o es
0ro0ietario !e ,%&has &asas y tierras' s%&e!e ,3s o ,e#os "o ,is,o5 To!os "os habita#tes !e"
0%eb"o ha# si!o e!%&a!os &o# e" 0ro0ietario y "e 0a$a# %# a"4%i"er &o# re$%"ari!a!5 Pero a s%s
es0a"!as s%e"e# !e&ir1 <ED% ti0o ,3s soberbio' vio"e#to y a#ti03ti&oF ED% ,a" trata a s% ,%6er555 y
e""a #o 0ara !e &hi#&har"eF GY s%s hi6osH E(aya %#a 0a#!i""aF La hi6a' ta# $%a0a' est3 "o&a 0or "os
ho,bres y se &o,0orta !e &%a"4%ier ,a#era7 e" &hi&o 4%e est3 e# e" e6r&ito es %# ,at*# y %#
&obar!e' y e" 4%e a&o,0a@a a s% 0a!re y &%i!a !e" $a#a!o es %# bo&aCas !e" 4%e #o te 0%e!es )iar555
Por &ierto' e" otro !2a ,e &o#taro#555=5
As2 era &o,o "os $rie$os hab"aba# !e s% !ios Ie%s y !e Hera' "a es0osa !e ste7 !e Ares'
!ios !e "a $%erra e hi6o !e esta 0are6a7 y ta,bi# !e A)ro!ita' Her,es y e" resto !e "a 0e#!e#&iera
)a,i"ia5 Los ro,a#os "es !iero# #o,bres !isti#tos1 J/0iter e# "%$ar !e Ie%s' Marte e# "%$ar !e Ares'
(e#%s e# "%$ar !e A)ro!ita' Mer&%rio e# "%$ar !e Her,es555' s%sta#tivos 4%e hoy i!e#ti)i&a# a "os
0"a#etas5 Los $%erreros' "a ,ayor2a !e "os &%a"es ase$%raba# ser hi6os !e !ioses &o# ,a!res
h%,a#as' so"2a# ser a#ti$%os reyes $rie$os' &%yas ave#t%ras )%ero# re0eti!as 0or "os 0oetas 0ara
satis)a&&i*# !e s%s or$%""osos !es&e#!ie#tes5
R5G5
+ei, Mallorca, 3spaa.
El palacio del Olimpo
I
K
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
Los !o&e !ioses y !iosas ,3s i,0orta#tes !e "a a#ti$%a Gre&ia' ""a,a!os !ioses !e" O"i,0o'
0erte#e&2a# a "a ,is,a $ra#!e y 0e#!e#&iera )a,i"ia5 Me#os0re&iaba# a "os a#ti&%a!os !ioses
,e#ores sobre "os 4%e $ober#aba#' 0ero a/# ,e#os0re&iaba# ,3s a "os ,orta"es5 Los !ioses !e"
O"i,0o viv2a# to!os 6%#tos e# %# e#or,e 0a"a&io eri$i!o e#tre "as #%bes' e# "a &i,a !e" ,o#te
O"i,0o' "a &%,bre ,3s a"ta !e Gre&ia5 Gra#!es ,%ros' !e,asia!o e,0i#a!os 0ara 0o!er ser
es&a"a!os' 0rote$2a# e" 0a"a&io5 Los a"ba@i"es !e "os !ioses !e" O"i,0o' &2&"o0es $i$a#tes &o# %#
so"o o6o' "os hab2a# &o#str%i!o i,ita#!o "os 0a"a&ios rea"es !e "a Tierra5
E# e" a"a ,eri!io#a"' !etr3s !e "a sa"a !e" &o#se6o' y ,ira#!o ha&ia "as )a,osas &i%!a!es
$rie$as !e Ate#as' Tebas' Es0arta' Cori#to' Ar$os y Mi&e#as' estaba# "os a0ose#tos 0riva!os !e" rey
Ie%s' e" !ios 0a!re' y !e "a rei#a Hera' "a !iosa ,a!re5 E" a"a se0te#trio#a" !e" 0a"a&io' 4%e ,iraba a
travs !e" va""e !e Te,0e hasta "os ,o#tes a$restes !e Ma&e!o#ia' a"ber$aba "a &o&i#a' "a sa"a !e
ba#4%etes' "a ar,er2a' "os ta""eres y "as habita&io#es !e "os siervos5 E# e" &e#tro' se abr2a %# 0atio
&%a!ra!o a" aire "ibre' &o# %# &"a%stro' y habita&io#es 0riva!as a &a!a "a!o' 4%e 0erte#e&2a# a "os
otros &i#&o !ioses y "as otras &i#&o !iosas !e" O"i,0o5 M3s a""3 !e "a &o&i#a y !e "as habita&io#es !e
"os siervos' se e#&o#traba# "as &aba@as !e "os !ioses ,e#ores' "os &obertiCos 0ara "os &arros' "os
estab"os 0ara "os &aba""os' "as &asetas 0ara "os 0erros y %#a es0e&ie !e Coo' !o#!e "os !ioses !e"
O"i,0o $%ar!aba# s%s a#i,a"es sa$ra!os5 E#tre stos' hab2a %# oso' %# "e*#' %# 0avo rea"' %#
3$%i"a' ti$res' &iervos' %#a va&a' %#a $r%""a' ser0ie#tes' %# 6aba"2' toros b"a#&os' %# $ato sa"va6e'
rato#es' &is#es' $arCas' %#a "e&h%Ca' %#a tort%$a y %# esta#4%e ""e#o !e 0e&es5
E# "a sa"a !e" &o#se6o' "os !ioses !e" O"i,0o se re%#2a# !e veC e# &%a#!o 0ara tratar as%#tos
re"a&io#a!os &o# "os ,orta"es' &o,o 0or e6e,0"o a 4% e6r&ito !e "a Tierra se "e !eber2a 0er,itir
$a#ar %#a $%erra o si se !eber2a &asti$ar a ta" rey o a ta" rei#a 4%e se h%biera# &o,0orta!o &o#
soberbia y !e )or,a re0robab"e5 Pero &asi sie,0re estaba# !e,asia!o ,eti!os e# s%s 0ro0ias
!is0%tas y 0"eitos &o,o 0ara o&%0arse !e as%#tos re"ativos a "os ,orta"es5
E" rey Ie%s te#2a %# e#or,e tro#o #e$ro !e ,3r,o" 0%"i!o !e E$i0to' !e&ora!o &o# oro5
Siete es&a"o#es ""evaba# hasta "' &a!a %#o es,a"ta!o &o# %#o !e "os siete &o"ores !e" ar&o iris5 E#
"o a"to' %#a t/#i&a aC%" bri""a#te 0ro&"a,aba 4%e to!o e" &ie"o "e 0erte#e&2a s*"o a "7 y sobre e"
re0osabraCos !ere&ho !e s% tro#o hab2a %# 3$%i"a 3%rea &o# o6os !e r%b2' 4%e b"a#!2a e#tre s%s
$arras %#as varas !e#ta!as !e esta@o' "o 4%e si$#i)i&aba 4%e Ie%s 0o!2a ,atar a &%a"4%ier e#e,i$o
4%e 4%isiera e#vi3#!o"e %# rayo5 U# ,a#to 0/r0%ra !e 0ie" !e &ar#ero &%br2a e" )r2o asie#to7 Ie%s "o
%saba 0ara 0rovo&ar ""%vias ,3$i&a,e#te e# 0o&as !e se4%2a5 Era %# !ios )%erte' va"ie#te' #e&io'
r%i!oso' vio"e#to y 0res%,i!o' 4%e sie,0re estaba a"erta 0or si s% )a,i"ia i#te#taba "iberarse !e "5
Tie,0o atr3s' " se hab2a "ibra!o !e s% &r%e"' ho"$aC3# y &a#2ba" 0a!re' Cro#os' rey !e "os tita#es y
!e "as tit3#i!es5 Los !ioses !e" O"i,0o #o 0o!2a# ,orir' 0ero Ie%s' &o# "a ay%!a !e !os !e s%s
her,a#os ,ayores' Ha!es y Posei!*#' hab2a !esterra!o a Cro#os a %#a is"a "e6a#a e# e" At"3#ti&o'
0robab"e,e#te a "as ACores o 4%iC3 a "a is"a Torrey' e# "a &osta !e Ir"a#!a5 Ie%s' Ha!es y Posei!*#
se sortearo# "as tres 0artes !e" rei#o !e Cro#os5 Ie%s $a#* e" &ie"o' Posei!*# e" ,ar y Ha!es e"
,%#!o s%bterr3#eo7 "a Tierra ser2a &o,0arti!a5 U#o !e "os s2,bo"os !e Ie%s era e" 3$%i"a7 otro' e"
036aro &ar0i#tero5
Cro#os &o#si$%i* es&a0ar !e "a is"a e# %#a 0e4%e@a bar&a y' &a,bia#!o s% #o,bre 0or e" !e
Sat%r#o' se estab"e&i* tra#4%i"a,e#te e#tre "os ita"ia#os y se 0ort* ,%y bie#5 E# rea"i!a!' e" rei#a!o
!e Sat%r#o )%e &o#o&i!o &o,o "a E!a! !e Oro' hasta 4%e Ie%s !es&%bri* "a )%$a !e Cro#os y "o
!esterr* !e #%evo5 Por a4%e" e#to#&es' "os ,orta"es !e Ita"ia viv2a# si# traba6ar y si# 0rob"e,as'
&o,ie#!o s*"o be""otas' )r%tas !e" bos4%e' ,ie" y #%e&es' y bebie#!o /#i&a,e#te "e&he y a$%a5
N%#&a 0arti&i0aba# e# $%erras' y 0asaba# "os !2as bai"a#!o y &a#ta#!o5
L
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
La rei#a Hera te#2a %# tro#o !e ,ar)i"' a" 4%e se ""e$aba s%bie#!o tres es&a"o#es5 C%&"i""os
!e oro y ho6as !e sa%&e !e&oraba# e" res0a"!o' y %#a "%#a ""e#a &o"$aba sobre "5 Hera se se#taba
sobre %#a 0ie" !e va&a' 4%e a ve&es %ti"iCaba 0ara 0rovo&ar ""%vias ,3$i&a,e#te' si Ie%s #o 0o!2a
ser ,o"esta!o 0ara !ete#er %#a se4%2a5 Le !is$%staba ser "a es0osa !e Ie%s' 0or4%e " se &asaba a
,e#%!o &o# ,%6eres ,orta"es y !e&2a' &o# %#a so#risa b%r"o#a' 4%e esos ,atri,o#ios #o &o#taba#
0or4%e esas es0osas 0ro#to e#ve6e&er2a# y ,orir2a#' y 4%e Hera se$%ir2a sie#!o sie,0re s% rei#a'
0er0et%a,e#te 6ove# y her,osa5
La 0ri,era veC 4%e Ie%s "e 0i!i* a Hera 4%e se &asara#' e""a "o re&haC*' y &o#ti#%*
reh%s3#!o"o &a!a a@o !%ra#te tres&ie#tos5 Pero %# !2a !e 0ri,avera' Ie%s se !is)raC* !e !es!i&ha!o
&%&"i""o 0er!i!o e# %#a tor,e#ta y ""a,* a "a ve#ta#a !e Hera5 E""a' 4%e #o !es&%bri* e" !is)raC'
!e6* e#trar a" &%&"i""o' se&* s%s h/,e!as 0"%,as y s%s%rr*1 <Pobre 0a6arito' te 4%iero=5 De re0e#te'
Ie%s re&obr* s% a%t#ti&a )or,a y !i6o1 <EAhora' tie#es 4%e &asarte &o#,i$oF=5 Des0%s !e a4%e""o'
0or ,%y ,a" 4%e se 0ortara Ie%s' Hera se se#t2a ob"i$a!a a !ar b%e# e6e,0"o a !ioses' !iosas y
,orta"es' &o,o ,a!re !e" &ie"o5 S% s2,bo"o era %#a va&a' e" ,3s ,ater#a" !e to!os "os a#i,a"es'
0ero 0ara #o ser &o#si!era!a ab%rri!a y tra#4%i"a &o,o este b*vi!o' Hera ta,bi# se atrib%2a e"
0avo rea" y e" "e*#5
Estos !os tro#os 0resi!2a# "a sa"a !e &o#se6os' a" )o#!o !e "a &%a" %#a 0%erta !aba a &a,0o
abierto5 A a,bos "atera"es !e "a sa"a' se e#&o#traba# otros !ieC tro#os1 0ara &i#&o !iosas e# e" "a!o
!e Hera y 0ara &i#&o !ioses e# e" !e Ie%s5
Posei!*#' !ios !e "os ,ares y "os r2os' te#2a e" se$%#!o tro#o ,3s $ra#!e5 Esta !ivi#i!a! se
se#taba sobre 0ie" !e )o&a y s% tro#o' %#o &%yos re0osabraCos estaba es&%"0i!o &o# )or,as !e
&riat%ras ,ari#as y !e&ora!o &o# &ora"' oro y ,a!re0er"a' era !e ,3r,o" ver!e y $ris &o# "isto#es
b"a#&os5 Ie%s' 0or haber"e ay%!a!o a !esterrar a Cro#os y a "os tita#es' hab2a &asa!o a Posei!*# &o#
A#)itrite' "a a#terior !iosa !e" ,ar' y "e hab2a 0er,iti!o 4%e!arse &o# to!os s%s t2t%"os5 A%#4%e
o!iaba ser ,e#os i,0orta#te 4%e s% her,a#o ,e#or y sie,0re )r%#&2a e" &e@o' Posei!*# te,2a e"
rayo !e Ie%s5 S% /#i&a ar,a era %# tri!e#te' &o# e" 4%e 0o!2a abrir e" ,ar y h%#!ir "os bar&os' 0or
eso Ie%s #%#&a via6aba e# e,bar&a&io#es5 C%a#!o Posei!*# se se#t2a a/# ,as e#o6a!o !e "o
habit%a"' se ,ar&haba e# s% &arro a %# 0a"a&io ba6o "as o"as' &er&a !e "a is"a !e E%bea' y a""2
es0eraba 4%e s% ira se a0"a&ase5 Co,o s2,bo"o' Posei!*# e"i$i* %# &aba""o' %# a#i,a" 4%e "
ase$%raba haber &rea!o1 "as $ra#!es o"as se ""a,a# to!av2a <&aba""os b"a#&os= !ebi!o a esto5
Mre#te a Posei!*# se se#taba s% her,a#a De,ter' !iosa !e "as )r%tas' "as hierbas y "os
&erea"es5 S% tro#o era !e bri""a#te ,a"a4%ita &o# es0i$as !e &eba!a !e oro y 0e4%e@os &er!os
!ora!os5 De,ter &asi #%#&a so#re2a' eA&e0to &%a#!o s% hi6a Pers)o#e 8i#)e"iC,e#te &asa!a &o#
e" o!ioso Ha!es' !ios !e "a ,%erte8 "a visitaba %#a veC a" a@o5 De,ter hab2a si!o basta#te
a"o&a!a !e 6ove# y #a!ie re&or!aba e" #o,bre !e" 0a!re !e Pers)o#e1 0robab"e,e#te era %# !ios
!e" &a,0o &o# e" 4%e "a !iosa se hab2a &asa!o 0or %#a bro,a !e borra&hos' !%ra#te %#a )iesta !e "a
&ose&ha5 E" s2,bo"o !e De,ter era %#a a,a0o"a' 4%e &re&e ro6a &o,o "a sa#$re e#tre "a &eba!a5
A" "a!o !e Posei!*#' se se#taba He)esto' hi6o !e Ie%s y Hera5 Co,o era e" !ios !e "os
or)ebres' "os 6oyeros' "os herreros' "os a"ba@i"es y "os &ar0i#teros' " ,is,o hab2a &o#str%i!o "os
tro#os e hiCo !e" s%yo %#a obra ,aestra' &o# to!os "os ,eta"es y 0ie!ras 0re&iosas 4%e 0%!o
e#&o#trar5 E" asie#to 0o!2a $irar' "os re0osabraCos 0o!2a# ,overse arriba y aba6o' y to!o e" tro#o
0o!2a ro!ar a%to,3ti&a,e#te &%a#!o " "o !eseara' i$%a" 4%e "as ,esas !ora!as &o# tres 0atas !e s%
ta""er5 He)esto 4%e!* &o6o #a!a ,3s #a&er' &%a#!o Ie%s r%$i* a Hera <EU# ,o&oso !ebi"%&ho &o,o
ste #o es !i$#o !e ,2F= y "o "a#C* "e6os' 0or e#&i,a !e "os ,%ros !e O"i,0o5 A" &aer' He)esto se
ro,0i* %#a 0ier#a' &o# ta# ,a"a )ort%#a 4%e t%vo 4%e ay%!arse eter#a,e#te !e %#a ,%"eta !e oro5
Te#2a %#a &asa !e &a,0o e# Le,#os' "a is"a !o#!e hab2a i!o a 0arar5 S% s2,bo"o era %#a &o!or#iC'
%# 036aro 4%e e# 0ri,avera bai"a a "a 0ata &o6a5
Mre#te a He)esto se se#taba Ate#ea' "a !iosa !e "a sabi!%r2a 4%e hab2a e#se@a!o a He)esto a
9
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
,a#e6ar "as herra,ie#tas y 4%e sab2a ,3s 4%e #a!ie sobre &er3,i&a' te6e!%r2a y &%a"4%ier o)i&io
artesa#a"5 S% tro#o !e 0"ata te#2a %#a "abor !e &ester2a e# oro' e# e" res0a"!o y a a,bos "a!os' y %#a
&oro#a !e vio"etas he&ha !e "a0is"3C%"is aC%"es' e#&i,a5 Los re0osabraCos ter,i#aba# e# so#rie#tes
&abeCas !e $or$o#as5 Ate#ea' a%#4%e era ,%y "ista' !es&o#o&2a e" #o,bre !e s%s 0a!res5 Posei!*#
!e&2a 4%e era hi6a s%ya' !e %# ,atri,o#io &o# %#a !iosa a)ri&a#a ""a,a!a Libia5 Pero "o /#i&o &ierto
era 4%e' !e #i@a' Ate#ea )%e e#&o#tra!a' vesti!a &o# %#a 0ie" !e &abra' !ea,b%"a#!o a ori""as !e %#
"a$o "ibio5 Si# e,bar$o' Ate#ea' a#tes !e a!,itir ser hi6a !e Posei!*#' a 4%ie# &o#si!eraba ,%y
est/0i!o' 0er,it2a 4%e Ie%s "a &reyera !es&e#!ie#te s%ya5 Ie%s a)ir,aba 4%e %# !2a' &%a#!o 0a!e&2a
%# horrib"e !o"or !e &abeCa y a%""aba &o,o %# ,i""ar !e "obos &aCa#!o e# 6a%r2a' He)esto hab2a
a&%!i!o a " &o# %# ha&ha y' a,ab"e,e#te' "e hab2a 0arti!o e" &r3#eo' "%$ar !e" 4%e s%r$i* "a !iosa'
vesti!a &o# %#a ar,a!%ra &o,0"eta5 Ate#ea era ta,bi# "a !iosa !e "as bata""as' a%#4%e #%#&a iba a
"a $%erra si #o "a ob"i$aba#' ya 4%e era !e,asia!o se#sata 0ara 0arti&i0ar e# 0e"eas5 E# &%a"4%ier
&aso' si ""e$aba a "%&har' sie,0re $a#aba5 Esta !ivi#i!a! es&o$i* a "a sabia "e&h%Ca &o,o s2,bo"o y
te#2a %#a &asa e# Ate#as5
A" "a!o !e Ate#ea se se#taba A)ro!ita' !iosa !e" a,or y "a be""eCa5 Ta,0o&o #a!ie sab2a
4%i#es era# s%s 0a!res5 E" vie#to !e" S%r !i6o 4%e "a hab2a visto %#a veC e# e" ,ar sobre %#a
&o#&ha &er&a !e "a is"a !e Citera y 4%e "a hab2a &o#!%&i!o a,ab"e,e#te a tierra5 Po!2a ser hi6a !e
A#)itrite y !e %# !ios ,e#or ""a,a!o Trit*#' 4%e so0"aba )%ertes &orrie#tes !e aire a travs !e %#a
&ara&o"a' 0ero ta,bi# 0o!2a ser !es&e#!ie#te !e" vie6o Cro#os5 A#)itrite se #e$aba a !e&ir %#a so"a
0a"abra sobre e" as%#to5 E" tro#o !e A)ro!ita era !e 0"ata &o# i#&r%sta&io#es !e beri"os y
a$%a,ari#as1 e" res0a"!o te#2a )or,a !e &o#&ha' e" asie#to era !e 0"%,as !e &is#e y' ba6o s%s 0ies'
hab2a %#a estera !e oro bor!a!a &o# abe6as !ora!as' ,a#Ca#as y $orrio#es5 A)ro!ita te#2a %#
&e@i!or ,3$i&o 4%e ""evaba sie,0re 4%e 4%er2a ha&er 4%e a"$%ie# "a a,ara &o# "o&%ra5 Para evitar
4%e A)ro!ita se 0ortara ,a"' Ie%s !e&i!i* 4%e "e &o#ve#2a %# ,ari!o traba6a!or y !e&e#te y'
#at%ra",e#te' es&o$i* a s% hi6o He)esto5 ste eA&"a,*1 <EAhora' soy e" !ios ,3s )e"iCF=5 Pero e""a
&o#si!er* %#a !es$ra&ia ser "a es0osa !e %# herrero' &o# "a &ara ""e#a !e ho""2#' "as ,a#os &a""osas y
a!e,3s &o6o' e i#sisti* e# te#er %#a habita&i*# 0ara e""a so"a5 5 E" s2,bo"o !e A)ro!ita era %#a
0a"o,a y visitaba Pa)os' e# Chi0re' %#a veC a" a@o' 0ara #a!ar e# e" ,ar' "o 4%e "e tra2a b%e#a
s%erte5
Mre#te a A)ro!ita se se#taba Ares' e" a"to' $%a0o' 0res%,i!o y &r%e" her,a#o !e He)esto' a
4%ie# "e $%staba "%&har 0or "%&har5 Ares y A)ro!ita estaba# &o#ti#%a,e#te &o$i!os !e "a ,a#o y
&%&hi&hea#!o e# "os ri#&o#es' "o 4%e 0o#2a &e"oso a He)esto5 Si a"$%#a veC ste se 4%e6aba !e e""o
e# e" &o#se6o' Ie%s se re2a !e " y "e !e&2a1 <To#to' G0or 4% "e !iste a t% es0osa ese &e@i!or
,3$i&oH GP%e!es &%"0ar a t% her,a#o si se e#a,or* !e A)ro!ita &%a#!o "o ""evaba 0%estoH=5 E"
tro#o !e Ares' re&io y )eo' era !e bro#&e' te#2a %#as &a"averas e# re"ieve Ey estaba ta0iCa!o &o# 0ie"
h%,a#aF Ares era ,a"e!%&a!o' i#&%"to y te#2a e" 0eor !e "os $%stos7 0ero A)ro!ita "o ve2a
,a$#2)i&o5 S%s s2,bo"os era# %# 6aba"2 y %#a "a#Ca ,a#&ha!a !e sa#$re5 Te#2a %#a &asa !e &a,0o
e#tre "os es0esos bos4%es !e Tra&ia5
A" "a!o !e Ares se se#taba A0o"o' !ios !e "a ,/si&a' !e "a 0oes2a' !e "a ,e!i&i#a' !e" tiro
&o# ar&o y !e "os ho,bres 6*ve#es so"teros5 Era hi6o !e Ie%s y Leto' %#a !iosa ,e#or &o# "a 4%e
Ie%s se &as* 0ara ,o"estar a Hera5 A0o"o se rebe"* &o#tra s% 0a!re %#a o !os o&asio#es' 0ero s%)ri*
%# !%ro &asti$o &a!a veC y a0re#!i* a &o,0ortarse &o# ,3s se#sateC5 S% tro#o 3%reo'
eAtre,a!a,e#te 0%"i!o' te#2a $raba!as %#as i#s&ri0&io#es ,3$i&as' %# res0a"!o e# )or,a !e "ira y
%#a 0ie" !e 0it*# e# e" asie#to5 E#&i,a !e" ,is,o' hab2a &o"$a!o %# so" !e oro &o# vei#ti/# rayos
&o,o )"e&has' 0or4%e A0o"o !e&2a 4%e $ober#aba e" So"5 E" s2,bo"o !e A0o"o era %# rat*#7 a"
0are&er' "os rato#es &o#o&2a# "os se&retos !e "a Tierra y se "os &o#taba# a "5 ;Pre)er2a "os rato#es
b"a#&os a "os $rises7 a "a ,ayor2a !e "os #i@os a/# "es s%&e!e5> A0o"o 0ose2a %#a &asa es0"#!i!a e#
De")os' e# "a &i,a !e" ,o#te Par#aso' &o#str%i!a a"re!e!or !e" )a,oso or3&%"o 4%e "e rob* a "a
Ma!re Tierra' "a ab%e"a !e Ie%s5
N
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
Mre#te a A0o"o se se#taba s% her,a#a $e,e"a Arte,isa' !iosa !e "a &aCa y !e "as &hi&as
so"teras' !e 4%ie# A0o"o hab2a a0re#!i!o "a ,e!i&i#a y e" tiro &o# ar&o5 S% tro#o era !e 0"ata 0%ra'
&o# %# asie#to )orra!o !e 0ie" !e "obo y %# res0a"!o &o# "a )or,a !e !os ra,as !e 0a",era &o#
0er)i"es !e "%#a #%eva' %#a a &a!a "a!o !e %#a vasi6a5 A0o"o se &as* varias ve&es &o# es0osas
,orta"es e# !isti#tas 0o&as5 U#a veC' a&os* i#&"%so a %#a &hi&a ""a,a!a Da)#e' 0ero sta i,0"or*
ay%!a a "a Ma!re Tierra y )%e &o#verti!a e# %# "a%re"' a#tes !e 4%e A0o"o 0%!iera atra0ar"a y
besar"a5 Arte,isa' si# e,bar$o' o!iaba "a i!ea !e" ,atri,o#io' a%#4%e &%i!aba a,ab"e,e#te a "as
,a!res' &%a#!o !aba# a "%C a s%s bebs5 Arte,isa 0re)er2a &aCar' 0es&ar y #a!ar a "a "%C !e "a "%#a'
e# "a$os !e ,o#ta@a5 Si %# ,orta" "a ve2a !es#%!a' e""a "o &o#vert2a e# &iervo y "o &aCaba5 Co,o
s2,bo"o' esta !iosa es&o$i* %#a osa' e" ,3s 0e"i$roso !e to!os "os a#i,a"es sa"va6es !e Gre&ia5
E" /"ti,o !e "a )i"a !e "os !ioses era Her,es' hi6o !e Ie%s y !e %#a !iosa ,e#or ""a,a!a
Maya' "a &%a" !io #o,bre a" ,es !e ,ayo5 Her,es' !ios !e "os &o,er&ia#tes' "os ba#4%eros' "os
"a!ro#es' "os a!ivi#os y "os hera"!os' #a&i* e# Ar&a!ia5 S% tro#o estaba es&%"0i!o e# %# /#i&o y
s*"i!o b"o4%e !e ro&a $ris7 "os re0osabraCos te#2a# )or,a !e arietes y e" asie#to estaba ta0iCa!o &o#
0ie" !e &abra5 E# e" res0a"!o hab2a es&%"0i!a %#a esv3sti&a 4%e re0rese#taba %#a ,34%i#a 0ara
e#&e#!er )%e$o i#ve#ta!a 0or "1 "a barre#a !e )%e$o5 Hasta e#to#&es' "as a,as !e &asa te#2a# 4%e
&o$er %#a brasa !e" ve&i#o5 Her,es ta,bi# i#ve#t* e" a")abeto7 y %#o !e s%s s2,bo"os era %#a
$r%""a' ya 4%e estos a#i,a"es v%e"a# e# )or,a !e (' "a 0ri,era "etra 4%e es&ribi*5 Otro !e "os
atrib%tos !e Her,es era %#a ra,a !e ave""a#o 0e"a!a' 4%e ""evaba &o,o ,e#sa6ero !e "os !ioses !e"
O"i,0o 4%e era5 De esa ra,a &o"$aba# %#os &or!o#es b"a#&os 4%e "a $e#te to,aba a ,e#%!o 0or
ser0ie#tes5
La /"ti,a !e "a )i"a !e "as !iosas era "a her,a#a ,ayor !e Ie%s' Hestia' !iosa !e" ho$ar1 se
se#taba e# %# se#&i""o tro#o !e ,a!era "isa' sobre %# si,0"e &o62# !e "a#a vir$e#5 Hestia' "a ,3s
a,ab"e y 0a&2)i&a !e to!os "os !ioses !e" O"i,0o' o!iaba "as &o#ti#%as 0e"eas )a,i"iares y #%#&a se
0reo&%0* 0or e"e$ir %# s2,bo"o5 Se e#&ar$aba !e &%i!ar e" )%e$o !e "a &hi,e#ea !e &arb*# 4%e
hab2a e# e" &e#tro !e "a sa"a !e &o#se6os5
Esto s%,a seis !ioses $ seis !iosas5 Pero %# !2a Ie%s a#%#&i* 4%e Dio#isos' hi6o s%yo y !e
%#a ,%6er ,orta" ""a,a!a Se,e"e' hab2a i#ve#ta!o e" vi#o y 4%e' 0or ta#to' se "e !eb2a &o#&e!er %#
sitio e# e" &o#se6o5 Tre&e !ioses o"2,0i&os h%biese si!o %# #/,ero !esa)ort%#a!o' as2 4%e Hestia "e
o)re&i* s% "%$ar' s*"o 0ara ,a#te#er "a 0aC5 D%e!aba# 0%es siete !ioses y &i#&o !iosas5 Era %#a
sit%a&i*# i#6%sta' ya 4%e &%a#!o se trataba !e &%estio#es sobre ,%6eres' "os !ioses s%0eraba# e#
votos a "as !iosas5 E" tro#o !e Dio#isos era !e ,a!era !e abeto !ora!a' !e&ora!o &o# ra&i,os !e
%va es&%"0i!os e# a,atista ;%#a 0ie!ra !e &o"or vio"eta>' ser0ie#tes es&%"0i!as e# ser0e#ti#a ;%#a
0ie!ra ,%"ti&o"or>' 6a!e ;%#a 0ie!ra ver!e os&%ro> y &or#a"i#a ;%#a 0ie!ra !e &o"or rosa>5 Este !ios
e"i$i* %# ti$re &o,o s2,bo"o' ya 4%e %#a veC hab2a visita!o "a I#!ia' a" )re#te !e %# e6r&ito !e
so"!a!os ebrios' y se tra6o %#os ti$res &o,o re&%er!o5
E# &%a#to a "os otros !ioses y !iosas 4%e viv2a# e# e" O"i,0o' est3 Hera&"es' e" 0ortero'
4%ie# !or,2a e# "a &aseta !e "a e#tra!a' y A#)itrite' "a es0osa !e Posei!*#' !e "a &%a" ya he,os
hab"a!o5 Ta,bi# estaba "a ,a!re !e Dio#isos' Se,e"e' a 4%ie# Ie%s &o#virti* e# !iosa a 0eti&i*#
!e s% hi6o7 "a o!iosa her,a#a !e Ares' Eris' !iosa !e "as 0e"eas7 Iris' ,e#sa6era !e Hera' 4%e &orr2a a
"o "ar$o !e" ar&o 4%e ""eva s% #o,bre7 "a !iosa N,esis' 4%e ""evaba %#a "ista !e to!os "os ,orta"es
or$%""osos y ,ere&e!ores !e" &asti$o !e "os !ioses !e" O"i,0o7 e" ,a"va!o #i@o Eros' !ios !e" a,or'
hi6o !e A)ro!ita' 4%e se !ivert2a "a#Ca#!o )"e&has a "a $e#te 0ara ha&er"os e#a,orarse ri!2&%"a,e#te7
Hebe' !iosa !e "a 6%ve#t%!' 4%e se &as* &o# Hera&"es7 Ga#i,e!es' e" 6ove# y $%a0o &o0ero !e Ie%s7
"as #%eve ,%sas 4%e &a#taba# e# e" sa"*# &o,e!or' y "a a#&ia#a ,a!re !e Ie%s' Rea' a 4%ie# s% hi6o
trataba !e )or,a ,eC4%i#a' a 0esar !e 4%e e""a' %#a veC "e sa"v* "a vi!a &o# %# tr%&o' &%a#!o
Cro#os 4%er2a &o,rse"o5
E# %#a sa"a' !etr3s !e "a &o&i#a' se se#taba# "as tres 0ar&as' ""a,a!as C"oto' L34%esis y
?tro0os5 Era# "as !iosas ,3s a#&ia#as 4%e eAist2a#' ta# vie6as 4%e #a!ie re&or!aba s% ori$e#5 Las
O
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
0ar&as !e&i!2a# &%3#to tie,0o !eb2a vivir &a!a ,orta"1 tre#Caba# %# hi"o !e "i#o hasta 4%e ,i!iera
ta#tos ,i"2,etros y &e#t2,etros &o,o ,eses y a@os y' "%e$o' "o &ortaba# &o# %#as ti6eras5 Ta,bi#
sab2a# &%3" ser2a e" !esti#o !e to!os "os !ioses !e" O"i,0o' 0ero &asi #%#&a "o reve"aba#5 I#&"%so
Ie%s "as te,2a 0or este ,otivo5
Los !ioses !e" O"i,0o sa&iaba# s% se! &o# #&tar' %#a bebi!a !%"&e he&ha &o# ,ie"
)er,e#ta!a' y &o,2a# a,bros2a' %#a ,eC&"a &r%!a !e ,ie"' a$%a' a&eite !e o"iva' 4%eso y &eba!a'
se$/# se !e&2a' a%#4%e eAiste# !%!as a" res0e&to5 A"$%#os a)ir,a# 4%e e" ver!a!ero a"i,e#to !e "os
!ioses !e" O"i,0o era# &iertas setas ,otea!as 4%e a0are&2a# sie,0re 4%e e" rayo !e Ie%s &a2a sobre
"a Tierra y 4%e era# stas e" ,otivo !e s% i#,orta"i!a!5 La ter#era y e" &or!ero asa!os ta,bi# era#
a"i,e#tos )avoritos !e "os !ioses !e" O"i,0o as2 4%e "os ,orta"es s*"o se &o,2a# estas &ar#es tras
o)re&rse"as e# sa&ri)i&io5
Otros dioses y diosas
II
E# a4%e""os vie6os tie,0os' a!e,3s !e "os ,orta"es !e "a Tierra' eAist2a# %#os &%a#tos
!iosesPr2o' )%ertes' &o# &%er#os !e b%ey y &o#o&i!os &o# e" #o,bre !e s% r2o e# 0arti&%"ar5 Ta,bi#
hab2a !o&e#as !e #3ya!es i#,orta"es' a &ar$o !e "as )%e#tes y "os ,a#a#tia"es' &%yo 0er,iso
so"i&itaba# sie,0re "os ,orta"es a#tes !e beber' si #o 4%er2a# 4%e a"$o ,a"o "es 0asara5 Estos
!iosesPr2o y #3ya!es re#!2a# 0"eites2a a Posei!*#' i$%a" 4%e "as sire#as y "as #erei!as !e a$%a
sa"a!a5 Pero "as hai,!r2a!es' a &ar$o !e "os rob"es' "as ,e"2a!es' res0o#sab"es !e "os )res#os' y
to!as "as !e,3s #i#)as !e #o,bres !iversos' e#&ar$a!as !e "os 0i#os' "os ,a#Ca#os y "os ,irtos'
estaba# a "as *r!e#es !e Pa#' e" !ios !e" &a,0o5 Si a"$%ie# i#te#taba ta"ar %#o !e esos 3rbo"es si#
a#tes ha&er %# sa&ri)i&io a "a #i#)a &orres0o#!ie#te 8#or,a",e#te "a o)re#!a era %# &er!o8' e"
ha&ha se !esviaba !e" tro#&o y e" "e@a!or se &ortaba "as 0ier#as5
E" $ra# !ios Pa# evitaba re"a&io#arse &o# "os !ioses !e" O"i,0o' 0ero 0rote$2a a "os 0astores'
ay%!aba a "os &aCa!ores a e#&o#trar 0resas y bai"aba a "a "%C !e "a "%#a &o# "as #i#)as5 C%a#!o
#a&i*' Pa# era ta# )eo 4%e s% ,a!re' %#a !e "as #i#)as' h%y* !e " aterroriCa!a1 te#2a &%er#os
0e4%e@os' %#a barbita' y 0ier#as' 0eC%@as y &o"a !e &abra5 Her,es' s% 0a!re' "o ""ev* a" O"i,0o 0ara
4%e Ie%s y "os otros !ioses se riera# !e "5 A Pa# "e $%staba !or,ir to!as "as tar!es e# %#a &%eva o
e# %# bos4%e&i""o y' si a"$%ie# "o !es0ertaba si# 4%erer' so"taba %# $rito es0a#toso 4%e ha&2a 4%e e"
0e"o !e" i#tr%so se eriCase1 es "o 4%e to!av2a hoy se ""a,a <03#i&o=5
U#a veC' Pa# se e#a,or* !e %#a #i#)a ""a,a!a Pitis' 4%e se as%st* ta#to &%a#!o Pa# i#te#t*
besar"a' 4%e se &o#virti* a s2 ,is,a e# %# 0i#o 0ara es&a0ar !e" a&oso5 Pa#' e#to#&es' arra#&* %#a
!e "as ra,as !e" 0i#o y se "a &o"o&* &o,o si )%era %#a &oro#a e# ,e,oria !e "a #i#)a5 S%&e!i* a"$o
0are&i!o &%a#!o se e#a,or* !e "a #i#)a Siri#$a1 sta h%y* !e " &o#virti#!ose e# %# 6%#&o5
I#&a0aC !e saber &%3" !e "os ,i"es !e 6%#&os 4%e &re&2a# a ori""as !e" r2o era e""a' Pa# &o$i* %#
&aya!o y "os $o"0e* ,%y e#o6a!o5 Des0%s' si#ti#!ose aver$o#Ca!o' re&o$i* "os 6%#&os rotos' "os
&ort* e# !iversas "o#$it%!es &o# %# &%&hi""o !e 0ie!ra' "es hiCo %#os a$%6eros y "os at* e# )i"a1 hab2a
&rea!o %# #%evo i#str%,e#to ,%si&a"' "a )"a%ta !e Pa# o siri#$a5
U#a tar!e !e abri" !e" a@o %#o !es0%s !e Cristo' %# bar&o #ave$aba ha&ia e" #orte !e Ita"ia'
si$%ie#!o "a &osta !e Gre&ia' &%a#!o "a tri0%"a&i*# oy* %#os "a,e#tos a "o "e6os7 %#a voC )%erte
$rit* a %#o !e "os ,ari#eros !es!e "a ori""a1 <C%a#!o ""e$%es a 0%erto' ase$/rate !e !ar "a triste
#oti&ia !e 4%e e" $ra# !ios Pa# ha )a""e&i!o=5 Pero #%#&a se s%0o &*,o y 0or 4% hab2a ,%erto5
D%iC3 a4%e""o )%e s*"o %# r%,or i#ve#ta!o 0or A0o"o' 4%ie# 4%er2a a0o!erarse !e "os te,0"os !e
Pa#5
Q:
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
La hija perdida de Demter
III
Ha!es' e" te#ebroso !ios !e "a ,%erte' te#2a 0rohibi!o visitar e" O"i,0o y viv2a e# %# os&%ro
0a"a&io e# "as 0ro)%#!i!a!es !e "a Tierra5 U# !2a' se e#&o#tr* &o# s% her,a#o Ie%s e# Gre&ia'
territorio 4%e &o,0art2a#' y "e &o#)es*1
8Me he e#a,ora!o !e t% sobri#a Pers)o#e' "a hi6a !e De,ter5 GTe#$o t% &o#se#ti,ie#to
0ara &asar,e &o# e""aH
Ie%s #o !eseaba o)e#!er a Ha!es !i&i#!o"e1 <ENo' 4% horrib"e i!eaF=7 0ero ta,0o&o
4%er2a !esairar a De,ter &o#test3#!o"e1 <GPor 4% #oH=5 As2 4%e #o "e !io a Ha!es #i %# s2' #i %#
#o7 se "i,it* a 0ar0a!ear %# o6o5
E" $%i@o !e6* satis)e&ho a Ha!es' 4%e se )%e a Co"o#o' &er&a !e Ate#as' !o#!e Pers)o#e'
4%e re&o$2a )"ores 0ri,avera"es' se hab2a a"e6a!o !e s%s a,i$as5 Ha!es se "a ""ev* e# s% $ra# &arro
)/#ebre5 Pers)o#e $rit*' 0ero &%a#!o "as otras &hi&as ""e$aro# &orrie#!o' e""a ya hab2a !esa0are&i!o
si# !e6ar #i#$/# rastro' eA&e0to %#as ,ar$aritas y %#as vio"etas a0"asta!as5 Las &hi&as' "%e$o' "e
&o#taro# a De,ter to!o "o 4%e sab2a#5
De,ter' ,%y 0reo&%0a!a' se !is)raC* !e a#&ia#a y !ea,b%"* 0or to!a Gre&ia e# b%s&a !e
Pers)o#e5 (ia6* !%ra#te #%eve !2as' si# &o,er #i beber' y #a!ie 0%!o !ar"e #oti&ia a"$%#a5 A" )i#a"'
se !iri$i* !e #%evo ha&ia Ate#as5 E# e" &er&a#o E"e%sis' e" rey y "a rei#a "a trataro# &o# $ra#
a,abi"i!a!' "e o)re&iero# e" 0%esto !e #i@era !e "a 6ove# 0ri#&esa y e""a a&e0t* %# vaso !e a$%a !e
&eba!a5
A" 0o&o tie,0o' e" 0r2#&i0e ,ayor' Tri0to"e,o' 4%e &%i!aba !e "as va&as rea"es se "e
0rese#t* a0res%ra!o1
8Si #o ,e e4%ivo&o' se@ora 8!i6o8' %ste! es "a !iosa De,ter5 Me te,o 4%e "e trai$o
,a"as #oti&ias5 Mi her,a#o E%beo estaba !a#!o !e &o,er a "os &er!os' &er&a !e a4%2' &%a#!o oy*
%# $ra# r%i!o !e 0eC%@as y vio %# &arro 0asa#!o a to!a ve"o&i!a!5 E# " iba %# rey !e &ara os&%ra'
atavia!o &o# %#a ar,a!%ra #e$ra y a&o,0a@a!o !e %#a &hi&a 4%e se 0are&2a a v%estra hi6a
Pers)o#e5 De re0e#te' "a Tierra se abri* a#te "os o6os !e ,i her,a#o y e" &arro !esa0are&i* 0or e"
a$%6ero5 To!os #%estros &er!os &ayero# ta,bi# e# " y "os 0er!i,os' 0or4%e "a Tierra vo"vi* a
&errarse5
De,ter s%0%so 4%e e" rey !e &ara os&%ra era Ha!es5 Y 6%#to a s% a,i$a' "a vie6a !iosa br%6a
H&ate' )%e a 0re$%#tar"e a" So"' 4%e "o ve to!o5 ste #o 4%iso &o#testar' 0ero H&ate "o a,e#aC*
&o# e&"i0sar"o to!os "os ,e!io!2as si #o "es &o#taba "a ver!a!5
8Era e" rey Ha!es 8&o#)es* e" So"5
8Mi her,a#o Ie%s ha tra,a!o esto 8!i6o De,ter )%riosa85 Me ve#$ar !e "5
De,ter #o vo"vi* a" O"i,0o' si#o 4%e re&orri* Gre&ia 0rohibie#!o a s%s 3rbo"es 4%e !iera#
)r%tos e i,0i!ie#!o 4%e "a hierba &re&iera' 0ara 4%e e" $a#a!o #o 0%!iera a"i,e#tarse5 Si a4%e""o
!%raba ,%&ho tie,0o' "os ho,bres se ,orir2a# !e ha,bre5 As2 4%e Ie%s or!e#* a Hera 4%e e#viase
a s% ,e#sa6era Iris !es!e e" ar&o iris' &o# %# aviso 0ara De,ter1 <EPor )avor' s se#sata' 4%eri!a
her,a#a' y 0er,ite 4%e "as &osas v%e"va# a &re&erF=5 De,ter #o hiCo &aso y e#to#&es Ie%s ,a#!*
a Posei!*#' a Hestia y a "a ,is,a Hera 0ara o)re&er"e ,a$#2)i&os re$a"os5 Pero De,ter $i,i*1
8ENo har #a!a 0or #i#$%#o !e vosotros' #%#&a' hasta 4%e ,i hi6a #o v%e"va a &asa
&o#,i$oF
Ie%s e#to#&es e#vi* a Her,es 0ara 4%e "e !i6era a Ha!es1 <Si #o !e6as 4%e esa &hi&a v%e"va
QQ
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
a &asa' her,a#o' ire,os to!os a "a r%i#a=5 Ta,bi# "e !io a Her,es %# ,e#sa6e 0ara De,ter1
<Po!r3s te#er a Pers)o#e !e v%e"ta' sie,0re 4%e #o haya 0roba!o e" Ra"i,e#to !e "os ,%ertosR=5
P%esto 4%e Pers)o#e se hab2a #e$a!o a &o,er' #i si4%iera %# troCo !e 0a#' !i&ie#!o 4%e
0re)er2a ,orirse !e ha,bre' Ha!es !i)2&i",e#te 0o!2a !e&ir 4%e Pers)o#e se hab2a i!o &o# " !e
b%e# $ra!o5 As2 4%e e#to#&es !e&i!i* obe!e&er a Ie%s' 0or "o 4%e ""a,* a Pers)o#e y "e !i6o &o#
a,abi"i!a!1
8No 0are&es )e"iC a4%2' 4%eri!a5 No has &o,i!o #a!a5 D%iC3 ser2a ,e6or 4%e re$resaras a
&asa5
U#o !e "os 6ar!i#eros !e Ha!es' ""a,a!o As&3"a)o' esta""* e# risota!as1
8ED%e #o ha to,a!o #i#$/# a"i,e#to' !i&esF Esta ,is,a ,a@a#a' "a he visto &o$er %#a
$ra#a!a !e t% h%erto s%bterr3#eo5
Ha!es so#ri*5 L"ev* a Pers)o#e e# s% &arro hasta E"e%sis' !o#!e De,ter "a abraC* y ""or*
!e e,o&i*#5 Ha!es !i6o e#to#&es1
8Por &ierto' Pers)o#e se ha &o,i!o siete se,i""as ro6as !e %#a $ra#a!a7 ,i 6ar!i#ero "a
vio5 Tie#e 4%e ba6ar a" T3rtaro' otra veC5
8ESi se va 8$rit* De,ter8' #%#&a "eva#tar ,i ,a"!i&i*# !e "a Tierra' a%#4%e se ,%era#
to!os "os ho,bres y to!os "os a#i,a"esF
A" )i#a"' Ie%s e#vi* a s% ,a!re Rea ;4%ie#' a!e,3s' era ta,bi# "a ,a!re !e De,ter> 0ara
i#ter&e!er5 Mi#a",e#te' a,bas !iosas a&or!aro# 4%e Pers)o#e se &asar2a &o# Ha!es y 4%e 0asar2a
siete ,eses e# e" T3rtaro 8%# ,es 0or &a!a se,i""a !e $ra#a!a &o,i!a8 y e" resto !e" a@o sobre "a
Tierra5
De,ter &asti$* a As&3"a)o' &o#virti#!o"o e# %#a "e&h%Ca %"%"a#te !e "ar$as ore6as' y
re&o,0e#s* a Tri0to"e,o' !3#!o"e %#a bo"sa !e se,i""as !e &eba!a y %# ara!o5 Si$%ie#!o "as
*r!e#es !e De,ter' Tri0to"e,o re&orri* e#to#&es e" ,%#!o e# %# &arro tira!o 0or ser0ie#tes' y
e#se@* a "a h%,a#i!a! a arar "os &a,0os' se,brar "a &eba!a y re&o$er "as &ose&has5
Los titanes IV
Los tita#es y "as tit3#i!es' ba6o e" ,a#!o !e" rey Cro#os' hab2a# $ober#a!o e" ,%#!o hasta
4%e "a rebe"i*# !e Ie%s ""ev* a" 0o!er a "os !ioses !e" O"i,0o5 Hab2a siete 0are6as !e tita#es7 &a!a
%#a !e e""as estaba a &ar$o !e %# !2a !e "a se,a#a' 6%#to a %# 0"a#eta' e" &%a" !aba #o,bre a ese
0er2o!o !e vei#ti&%atro horas5 Cro#os y s% es0osa Rea !e&i!iero# 4%e "a 6or#a!a 4%e "es
&orres0o#!2a 8e" s3ba!o' ""a,a!o as2 0or e" 0"a#eta Sat%r#o8 )%era )estivo5 Pero e" &o#se6o !e "os
!ioses !e" O"i,0o 0rohibi* a "os ,orta"es 8a 4%ie#es Pro,eteo' e" tit3# !e "os ,ir&o"es' hab2a
&rea!o ,o!e"3#!o"os &o# barro !e r2o8 4%e si$%iera# %#ie#!o "os !2as e# se,a#as5
La ,ayor2a !e "os tita#es y "as tit3#i!es )%ero# eA0%"sa!os a" ,is,o tie,0o 4%e Cro#os5 Si#
e,bar$o' Ie%s 0er!o#* a s% t2a Metis y a s% ,a!re Rea' ya 4%e "e hab2a# ay%!a!o a !errotar a
Cro#os5 Ta,bi# 0er!o#* a Pro,eteo 0or haber a!verti!o a "os otros tita#es 4%e Ie%s !eb2a $a#ar
"a $%erra' haber "%&ha!o a" "a!o !e "os !ioses !e" O"i,0o y haber &o#ve#&i!o a E0i,eteo !e ha&er
"o ,is,o5 At"as' e" 6e)e !e" !errota!o e6r&ito !e Cro#os' )%e &o#!e#a!o 0or e" &o#se6o !e "os !ioses
!e" O"i,0o a &ar$ar sobre s%s ho,bros "a b*ve!a !e" &ie"o' hasta e" )i# !e" ,%#!o5
Ie%s !es&%bri* ,3s tar!e 4%e Pro,eteo hab2a e#tra!o e# se&reto e# e" O"i,0o' &o# "a ay%!a
!e Ate#ea' y 4%e hab2a roba!o %#a brasa e#&e#!i!a !e "a &hi,e#ea !e Hestia' 0ara 4%e "os ,orta"es
4%e " hab2a &rea!o 0%!iera#' a 0artir !e e#to#&es' asar 0revia,e#te "a &ar#e' e# "%$ar !e &o#ti#%ar
Q+
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
&o,i#!ose"a &r%!a5 Pro,eteo es&o#!i* "a brasa e# "a ,!%"a !e %# $ra# tro#&o !e hi#o6o y "a ba6*'
a/# e#&e#!i!a' a "a Tierra5 Para &asti$ar"o 0or !ar a "os ,orta"es este 0ri,er 0aso ha&ia "a
&ivi"iCa&i*#' Ie%s i!e* %# ast%to 0"a#5 Cre* %#a her,osa' a"o&a!a y !esobe!ie#te ,%6er a "a 4%e
""a,* Pa#!ora y "a e#vi* &o,o re$a"o a E0i,eteo5 C%a#!o ste 4%iso &asarse &o# Pa#!ora'
Pro,eteo "e a!virti*1
8Es %#a tra,0a !e Ie%s5 No seas to#to y !ev%"vese"a5
De ,a#era 4%e E0i,eteo "e !i6o a Her,es' 4%ie# hab2a tra2!o a Pa#!ora1
8Por )avor' tra#s,ite ,i 0ro)%#!o a$ra!e&i,ie#to a Ie%s 0or s% a,abi"i!a!' 0ero !i"e 4%e
#o soy !i$#o !e %# re$a"o ta# her,oso y 4%e !ebo re&haCar"o5
M3s e#)a!a!o 4%e #%#&a' Ie%s a)ir,* 4%e Pro,eteo hab2a i!o a" &ie"o 0ara i#te#tar ra0tar a
Ate#ea5 As2 4%e "o &asti$*' e#&a!e#3#!o"o a %#a ro&a e# "as ,o#ta@as !e" C3%&aso' !o#!e %# 3$%i"a
"e ro2a e" h2$a!o !%ra#te e" !2a5
Mie#tras ta#to' E0i,eteo' as%sta!o 0or e" &asti$o a Pro,eteo' se &as* &o# Pa#!ora5 U# !2a'
Pa#!ora e#&o#tr* %#a &a6a se""a!a e# e" )o#!o !e %# ar,ario5 Era "a &a6a 4%e Pro,eteo "e hab2a
!a!o a E0i,eteo' 0ara 4%e "a $%ar!ara e# %# "%$ar se$%ro' !i&i#!o"e 4%e #o "a abriera ba6o #i#$/#
,otivo5 A%#4%e E0i,eteo or!e#* a Pa#!ora 4%e #o "a to&ara' e""a ro,0i* e" se""o' ta" &o,o Ie%s
hab2a 0revisto 4%e har2a' y !e s% i#terior sa"i* %# e#6a,bre !e horrib"es &riat%ras a"a!as ""a,a!as
(e6eC' E#)er,e!a!' Lo&%ra' Re#&or' Pasi*#' (i&io' P"a$a' Ha,bre y otras5 To!as e""as 0i&aro# a
Pa#!ora y a E0i,eteo &o# $ra# &r%e"!a! y' a &o#ti#%a&i*#' ata&aro# a "os ,orta"es !e Pro,eteo
;4%e hasta e#to#&es hab2a# te#i!o %#as vi!as )e"i&es y !e&e#tes> y "o !estr%yero# to!o5 Si#
e,bar$o' %#a &riat%ra !e a"as bri""a#tes ""a,a!a Es0era#Ca sa"i* !e "a &a6a e# /"ti,o "%$ar y evit*
4%e "os ,orta"es se 4%itara# "a vi!a 0or s% 0ro)%#!a !eses0era&i*#5
El mundo subterrneo del Trtaro
V
E" T3rtaro' !o,i#io !e" rey Ha!es y !e "a rei#a Pers)o#e' estaba e# "as 0ro)%#!i!a!es !e "a
Tierra5 C%a#!o "os ,orta"es ,or2a#' Her,es or!e#aba a "as a",as !e stos 4%e )%era# 0or e" aire
hasta "a e#tra!a 0ri#&i0a" 8sit%a!a e# %# bos4%e&i""o !e 3"a,os #e$ros a" "a!o !e" o&a#o
o&&i!e#ta"8 y 4%e ba6ara# 0or %# os&%ro t/#e" hasta %#a "a$%#a s%bterr3#ea ""a,a!a Esti$ia5 A""2'
te#2a# 4%e 0a$ar"e a Caro#te' e" vie6o y barb%!o bar4%ero' 0ara 4%e ""evara a "as a",as hasta e" otro
"a!o5 E" 0a$o !eb2a ha&erse &o# "os *bo"os 4%e "os )a,i"iares &o"o&aba# ba6o "as "e#$%as !e "os
&a!3veres 4%e' ,3s tar!e' se &o#vert2a# e# es02rit%s5 Caro#te &o#testaba a "os es02rit%s si# ,o#e!a
4%e !eb2a# es&o$er e#tre 4%e!arse 0ara sie,0re te,b"a#!o a ori""as !e "a "a$%#a Esti$ia o vo"ver a
Gre&ia y e#trar 0or %#a 0%erta "atera"' e# T#aro' !o#!e e" a&&eso era "ibre5 Ha!es' 0or otra 0arte'
te#2a %# e#or,e 0erro !e tres &abeCas' ""a,a!o Cerbero' 4%e i,0e!2a 4%e #i#$/# es02rit% es&a0ase y
evitaba 4%e "os ,orta"es vivos visitase# e" ,%#!o s%bterr3#eo5
La re$i*# ,3s &er&a#a a" T3rtaro era# "os 0e!re$osos &a,0os $a,o#a"es' 0or "os 4%e
va$aba# eter#a,e#te "as a",as erra#tes' si# otra &osa 4%e ha&er 4%e &aCar es02rit%s !e &iervos' si es
4%e "es a0ete&2a5 Los $a,o#es so# %#as 0"a#tas a"tas !e &o"or b"a#&o rosa!o' &o# ho6as &o,o
0%erros y ra2&es &o,o bo#iatos5 M3s a""3 !e "os &a,0os $a,o#a"es' se a"Caba e" i,0o#e#te y )r2o
0a"a&io !e Ha!es5 A s% iC4%ier!a' se er$%2a %# &i0rs 4%e se@a"aba e" Lete' "a )%e#te !e" o"vi!o' e# "a
4%e "os es02rit%s &orrie#tes se Aba"a#Caba# se!ie#tos a beber5 D%ie#es beb2a# e# e""a o"vi!aba# !e
i#,e!iato s%s vi!as 0asa!as' "o 4%e "es !e6aba si# #a!a !e 4%e hab"ar5 Pero ta,bi# eAist2a e"
M#e,osi#e' "a )%e#te !e "a ,e,oria' se@a"a!a 0or %# 3"a,o b"a#&o5 Se ""e$aba a e""a s%s%rra#!o a
"os siervos !e Ha!es %#a &o#trase@a se&reta 4%e e" 0oeta Or)eo &o#o&2a y 4%e s*"o &o,%#i&aba a
Q-
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
a"$%#os es02rit%s5 A "os 4%e beb2a# a""2 "es era 0er,iti!o hab"ar !e s%s vi!as 0asa!as y 0o!2a#
0re!e&ir e" )%t%ro5 Ha!es ta,bi# 0er,it2a a estas a",as 4%e hi&iera# breves visitas a "a s%0er)i&ie'
&%a#!o "os !es&e#!ie#tes !e stas 4%er2a# )or,%"ar"es 0re$%#tas5 Para e""o' &o,o 0a$o' "os ,orta"es
!eb2a# sa&ri)i&ar %# &er!o5
A s% ""e$a!a a" T3rtaro' "os es02rit%s era# &o#!%&i!os a#te "os tres 6%e&es !e "os ,%ertos1
Mi#os' Ra!a,a#tis y Ea&o5 D%ie#es hab2a# ""eva!o %#a vi!a #i ,%y b%e#a #i ,%y ,a"a era#
e#via!os a "os &a,0os $a,o#a"es7 "os ,%y ,a"os iba# a" 0atio !e &asti$o' !etr3s !e" 0a"a&io !e
Ha!es' y "os ,%y b%e#os' a %#a 0%erta' &er&a !e "a )%e#te !e "a ,e,oria' 4%e !aba a&&eso a %#
h%erto' e" E"2seo5 E" E"2seo estaba sie,0re ba6o "a "%C !e" So"5 A""2 se 6%$aba' se es&%&haba ,/si&a y
"a !iversi*# estaba sie,0re 0rese#te7 "as )"ores #%#&a se ,ar&hitaba# y to!as "as )r%tas estaba#
sie,0re ,a!%ras5 Los a)ort%#a!os es02rit%s !e" E"2seo 0o!2a# visitar "a Tierra "ibre,e#te !%ra#te "a
#o&he !e To!os "os Sa#tos y e" es02rit% 4%e 4%isiera 0o!2a es&o#!erse !e#tro !e %# haba' &o#)ia#!o
e# 4%e sta )%ese &o,i!a 0or %#a &hi&a ri&a' sa#a y a,ab"e5 M3s tar!e' "a &hi&a "o !ar2a a "%C &o,o
s% hi6o5 Esto eA0"i&a e" ,otivo 0or e" 4%e #i#$%#a 0erso#a !e&e#te &o,2a habas e# a4%e""a 0o&a1
te#2a# ,ie!o !e tra$arse e" es02rit% !e %#o !e s%s 0a!res o ab%e"os5
Ha!es se hiCo i#,e#sa,e#te ri&o $ra&ias a" oro' "a 0"ata y "as 6oyas 4%e hab2a e# e" ,%#!o
s%bterr3#eo5 Pero to!os "o o!iaba#' i#&"%so Pers)o#e' 4%e se &o,0a!e&2a !e "os 0obres es02rit%s
4%e estaba# a s% &ar$o y 4%e #o te#2a hi6os 4%e "a &o#so"ara#5 La 0osesi*# ,3s va"iosa !e Ha!es era
%# &as&o !e i#visibi"i!a!' )or6a!o 0or "os &2&"o0es !e %# so"o o6o' &%a#!o Cro#os "os e#vi* a"
T3rtaro5 A" ser Cro#os !esterra!o' Ha!es 0%so e# "iberta! a "os &2&"o0es' si$%ie#!o "as *r!e#es !e
Ie%s' y e""os "e !iero# e" &as&o e# a$ra!e&i,ie#to5
Las tres )%rias estaba# a &ar$o !e" 0atio !e &asti$o5 Era# %#as ,%6eres #e$ras' horrib"es'
arr%$a!as y sa"va6es' &o# ser0ie#tes e# "%$ar !e &abe""os' &aras &a#i#as' a"as !e ,%r&i"a$o y o6os
ar!ie#tes5 L"evaba# a#tor&has y "3ti$os !e #%eve &o"as5 A ,e#%!o' "as )%rias visitaba# "a Tierra 0ara
&asti$ar ta,bi# a "os ,orta"es vivos 4%e trataba# a "os #i@os &o# &r%e"!a!' 4%e #o te#2a#
&o#si!era&i*# &o# "a $e#te ,ayor y "os i#vita!os' o a 4%ie#es #o era# a,ab"es &o# "os ,e#!i$os5
Ta,bi# a&osaba# hasta "a ,%erte a a4%e""os 4%e ,a"tratara# a s%s ,a!res' 0or ,%y ,a"va!as 4%e
stas )%era#5 E#tre "os )a,osos &ri,i#a"es !e" 0atio !e &asti$o' estaba# "as &%are#ta y #%eve
!a#ai!es5 S% 0a!re' D3#ao' rey !e Ar$os' se hab2a visto ob"i$a!o a &asar"as &o# s%s &%are#ta y
#%eve 0ri,os' hi6os !e s% her,a#o E$i0to5 E# se&reto' D3#ao e#tre$* a "as !a#ai!es %#os "ar$os y
a)i"a!os a")i"eres' y "es !i6o 4%e se "os &"avara# e# e" &oraC*# a s%s ,ari!os !%ra#te "a #o&he !e
bo!a5 Las !a#ai!es obe!e&iero# y ,%riero# to!os "os es0osos5 A%#4%e "as )%rias #o "as aCotaro#
0or4%e se hab2a# "i,ita!o a &%,0"ir "as *r!e#es !e s% 0a!re' s2 4%e "as &o#!e#aro# a tra#s0ortar
a$%a !e "a "a$%#a Esti$ia e# 3#)oras' hasta ""e#ar e" esta#4%e !e" h%erto !e Ha!es5 Las 3#)oras
te#2a# e" )o#!o a$%6erea!o &o,o %# &o"a!or' as2 4%e "as !a#ai!es 4%e!aro# &o#!e#a!as a &a,i#ar
0e#osa,e#te y 0ara sie,0re !es!e "a "a$%#a a" esta#4%e !e" h%erto' si# ter,i#ar 6a,3s s% traba6o5
;Hab2a otra !a#ai!e' "a #/,ero &i#&%e#ta' ""a,a!a Hi0er,estra' 4%e ta,bi# !is0%so !e s% a")i"er
"ar$o y a)i"a!o' 0ero res%"ta 4%e sta se e#a,or* !e s% es0oso y "o ay%!* a es&a0ar i"eso5
Hi0er,estra )%e !ire&ta a" E"2seo &%a#!o ,%ri*5>
T3#ta"o !e Li!ia era otro &ri,i#a"5 Hab2a roba!o a,bros2a' e" a"i,e#to !e "os !ioses' 0ara
&o,rse"o &o# s%s a,i$os ,orta"es y' e#&i,a' hab2a i#vita!o a "os !ioses !e" O"i,0o a %# ba#4%ete
e# e" 4%e "es hab2a o)re&i!o %# $%iso &a#2ba"' E&o# &ar#e !e P"o0e' s% sobri#o asesi#a!oF Los
!ioses !e" O"i,0o !es&%briero# e#se$%i!a 4%e "a &ar#e era h%,a#a5 Ie%s' e#to#&es' )%",i#* a
T3#ta"o &o# %# rayo y !evo"vi* "a vi!a a P"o0e5 E# e" T3rtaro' Mi#os' Ra!a,a#tis y Ea&o 6%C$aro#
a T3#ta"o y "e i,0%siero# "a si$%ie#te 0e#a1 atar"o a %# 3rbo" )r%ta"' e# e" 4%e &re&2a# 0eras'
,a#Ca#as' hi$os y $ra#a!as' 4%e hab2a 6%#to a "a "a$%#a Esti$ia5 La &o#!e#a era 4%e &%a#!o
i#te#tara &o$er a"$%#a !e "as )r%tas 4%e "e $o"0eaba# e# e" ho,bro' e" vie#to se ""evase "a ra,a y'
a!e,3s' 4%e &%a#!o se i#&"i#ase a beber' e" a$%a !e "a "a$%#a 4%e "e &%br2a hasta "a a"t%ra !e "a
&i#t%ra !es&e#!iese hasta sit%arse )%era !e s% a"&a#&e5 T3#ta"o s%)re %#a i#ter,i#ab"e a$o#2a !e
Q.
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
ha,bre y se!5
S2si)o !e Cori#to' 0or trai&io#ar %# se&reto !e Ie%s' )%e &o#!e#a!o 0or "os tres 6%e&es a
e,0%6ar %#a $ra# ro&a ro!a#!o hasta "a &i,a !e %#a &o"i#a y !e6ar"a &aer 0or "a otra vertie#te5 La
&o#!e#a era 4%e &%a#!o ya &asi a"&a#Caba "a &%,bre' "a 0ie!ra sie,0re ro!aba ha&ia aba6o' a
$ra#!es sa"tos5 S2si)o e#to#&es !ebe e,0eCar !e #%evo' eAha%sto 0or s%s i#ter,i#ab"es es)%erCos5
El nacimiento de ermes
VI
J%sto !es0%s !e 4%e Her,es #a&iera e# %#a &%eva !e Ar&a!ia' s% ,a!re' Maya' se a0res%r*
a e#&e#!er %# )%e$o 0ara &a"e#tar e" a$%a !e s% 0ri,er ba@o' ,ie#tras 4%e Ci"e#e' "a #i@era' &o$i*
%#a vasi6a 0ara ""e#ar"a !e a$%a e# e" arroyo ,3s &er&a#o5 A" ser %# !ios' Her,es &re&i* e# 0o&os
,i#%tos hasta e" ta,a@o !e %# #i@o !e &%atro a@os' sa"i* !e s% &a#asti""o !e ,i,bre y se )%e !e
0%#ti""as e# b%s&a !e ave#t%ra5 Po&o !es0%s' si#ti* "a te#ta&i*# !e robar %# ,a$#2)i&o reba@o !e
b%eyes 4%e era !e A0o"o y' 0ara o&%"tar s%s h%e""as' e"abor* %# &a"Ca!o !e &orteCa y !e hierba
tre#Ca!a 0ara "os a#i,a"es y "os &o#!%6o hasta %# bos4%e !etr3s !e "a &%eva' !o#!e "os at* a %#os
3rbo"es5 A0o"o e&h* !e ,e#os a s%s b%eyes y o)re&i* %#a re&o,0e#sa a 4%ie# !es&%briera a" "a!r*#5
Si"e#o' hi6o !e Pa#' 4%e viv2a &er&a !e a""2 &o# s%s a,i$os "os s3tiros 8,e!io &abras y ,e!io
ho,bres' &o,o " y &o,o s% 0a!re8 se %#i* a "a b/s4%e!a5 A ,e!i!a 4%e se a&er&aba a "a &%eva !e
Maya' Si"e#o oy* %#a 0re&iosa ,/si&a 4%e sa"2a !e s% i#terior5
Si"e#o se !et%vo y' vie#!o a Ci"e#e e# "a e#tra!a !e "a $r%ta' "e $rit*1
8GD%i# es e" ,/si&oH
8U# #i@o ,%y "isto 4%e #a&i* ayer ,is,o5 Ha &o#str%i!o %# #%evo ti0o !e i#str%,e#to
,%si&a"' te#sa#!o tri0as !e b%ey e# e" &a0araC*# va&2o !e %#a tort%$a 8&o#test* Ci"e#e5
Si"e#o se !io &%e#ta e#to#&es 4%e !os 0ie"es !e b%ey' ,%y )res&as' estaba# te#!i!as a se&ar5
8GPro&e!2a# a&aso esas tri0as !e "os ,is,os b%eyes 4%e estas 0ie"esH 8"e 0re$%#t*5
8GA&%sas a %# #i@o i#o&e#te !e "a!r*#H
8EP%es s2F O t% 0orte#toso #i@o ha roba!o "os b%eyes !e A0o"o o bie# has si!o t/5
8GC*,o te atreves a !e&ir estas &osas' vie6o as4%erosoH Y' 0or )avor' ba6a "a voC o
!es0ertar3s a "a ,a!re !e" #i@o5
E# ese i#sta#te' a0are&i* A0o"o y se )%e !ire&to a "a &%eva ,%r,%ra#!o1
8S' 0or ,is 0o!eres ,3$i&os' 4%e e" "a!r*# esta a4%25
A&to se$%i!o' A0o"o !es0ert* a Maya y "e !i6o1
8Se@ora' s% hi6o ha roba!o ,is b%eyes5 Debe !evo"vr,e"os i#,e!iata,e#te5 Maya
bosteC* y res0o#!i*1
8ED% a&%sa&i*# ta# ri!2&%"aF Mi hi6o es %# re&i# #a&i!o5
8stas 0ie"es 0erte#e&e# a ,is her,osos b%eyes 8&o#test* A0o"o85 E(e# &o#,i$o' &hi&o
,a"oF
A0o"o e#to#&es a$arr* a Her,es' 4%e si,%"aba !or,ir' y se "o ""ev* a" O"i,0o' !o#!e
&o#vo&* %# &o#se6o !e !ioses y "o a&%s* !e robo5
Ie%s )r%#&i* e" &e@o y 0re$%#t*1
8GD%i# eres' 0e4%e@oH
QK
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
8T% hi6o Her,es' 0a!re 8&o#test*85 Na&2 ayer5 8
E#to#&es' se$%ro 4%e eres i#o&e#te !e este &ri,e#5 8
Rob* ,is b%eyes 8a@a!i* A0o"o5
8Ayer yo era !e,asia!o 6ove# 0ara !isti#$%ir e#tre e" bie# y e" ,a" 8eA0"i&* Her,es85
Hoy ya "os !isti#$o y te 0i!o 0er!*#5 P%e!es 4%e!arte &o# e" resto !e "os b%eyes' si es 4%e so#
t%yos5 Mat s*"o a !os y "os &ort e# !o&e 0artes i$%a"es' 0ara o)re&er"as e# sa&ri)i&io a "os !o&e
!ioses5
8GDo&e !iosesH GD%i# es e" !%o!&i,oH 80re$%#t* A0o"o5
8Yo ,is,o 8!i6o Her,es' ha&ie#!o %#a e!%&a!a revere#&ia5
Her,es y A0o"o re$resaro# 6%#tos a "a &%eva7 a""2' Her,es &o$i* "a "ira he&ha &o# e"
&a0araC*# !e tort%$a 4%e estaba ba6o "as 0ie"es !e s% &a#asti""a y "a to&* ta# ,aravi""osa,e#te 4%e
A0o"o eA&"a,*1
8S%e"ta ese i#str%,e#to5 EE" !ios !e "a ,/si&a soy yoF
8Lo har' si 0%e!o 4%e!ar,e &o# t%s b%eyes 8&o#test* Her,es5
Se !iero# e#to#&es "a ,a#o 0ara se""ar e" 0a&to' e" 0ri,ero 4%e #%#&a se haya he&ho' y
vo"viero# a" O"i,0o' !o#!e eA0"i&aro# a Ie%s 4%e e" 0rob"e,a ya estaba res%e"to5
Ie%s se#t* a Her,es e# s%s ro!i""as5
8Hi6o ,2o' e# e" )%t%ro !ebes te#er &%i!a!o !e #o robar y #o &o#tar ,e#tiras5 Pare&es %#
&hi&o "isto5 Has so"%&io#a!o t% 0"eito &o# A0o"o ,%y bie#5
8E#to#&es' #*,bra,e hera"!o t%yo' 0a!re 80i!i* Her,es85 Te 0ro,eto 4%e #%#&a ,3s
!ir ,e#tiras' a%#4%e a ve&es 0%e!a ser ,e6or #o !e&ir to!a "a ver!a!5
8D%e as2 sea5 Y te e#&ar$ar3s ta,bi# !e "os #e$o&ios' !e to!as "as &o,0ras y "as ve#tas' y
!e 0rote$er e" !ere&ho !e "os via6eros a &ir&%"ar 0or &%a"4%ier &a,i#o 0/b"i&o 4%e 4%iera#' sie,0re
4%e se &o,0orte# 0a&2)i&a,e#te5
Ie%s "e !io a Her,es s% &aya!o y %#os &or!o#es b"a#&os5 Y ta,bi# "e e#tre$* %# 0taso
3%reo 0ara 0rote$erse !e "a ""%via y %#as sa#!a"ias a"a!as !ora!as' 4%e "o har2a# vo"ar ,3s r30i!o
4%e e" vie#to5
A!e,3s !e "as "etras !e" a")abeto ;e# "as 4%e' 0or &ierto' re&ibi* ay%!a !e "as tres 0ar&as>'
Her,es ta,bi# i#ve#t* "a arit,ti&a' "a astro#o,2a' "as es&a"as ,%si&a"es' "os 0esos y "as ,e!i!as'
e" arte !e" boAeo y "a $i,#asia5
E" So"' &%yo #o,bre era He"ios' 0ose2a %# 0a"a&io &er&a !e C*"4%i!e' e# e" Le6a#o Orie#te'
,3s a""3 !e" ,ar Ne$ro5 Era %# !ios ,e#or 0or4%e s% 0a!re hab2a si!o %# tit3#5 C%a#!o &a#taba e"
$a""o &a!a ,a@a#a' He"ios e#6aeCaba &%atro &aba""os b"a#&os a %# re"%&ie#te &arro' ta# bri""a#te 4%e
#a!ie 0o!2a ,irar"o si# !a@arse "os o6os5 He"ios &o#!%&2a e" &arro &r%Ca#!o e" &ie"o hasta otro
0a"a&io e# e" Le6a#o O&&i!e#te' &er&a !e" E"2seo5 A""2' so"taba a s%s &aba""os y' &%a#!o hab2a#
&o,i!o' "os &ar$aba 6%#to &o# e" &arro e# %#a bar&a !ora!a' e# "a &%a" #ave$aba' ,ie#tras !or,2a'
a"re!e!or !e" ,%#!o' si$%ie#!o "a &orrie#te !e" o&a#o' hasta 4%e ""e$aba a C*"4%i!e !e #%evo5 A
He"ios "e $%staba observar to!o "o 4%e s%&e!2a e# e" ,%#!o 4%e te#2a !eba6o' 0ero #%#&a 0%!o
to,arse %# !2a "ibre e# s% traba6o5
Ma&to#te' s% hi6o ,ayor' estaba sie,0re 0i!i#!o"e 0er,iso 0ara &o#!%&ir e" &arro5
8GPor 4% #o 0asas %# !2a e# "a &a,a 0ara variar' 0a!reH
8Te#$o 4%e a$%ar!ar hasta 4%e t/ &reC&as 8&o#testaba sie,0re He"ios5
Ma&to#te' 4%e &ose&h* %# &ar3&ter ta# ,a"o 4%e i#&"%so "a#Caba 0ie!ras a "as ve#ta#as !e"
0a"a&io y arra#&aba "as )"ores !e" 6ar!2#' se vo"vi* ta# i,0a&ie#te 4%e' a" )i#a"' He"ios "e !i6o1
8M%y bie#' ""evar3s e" &arro ,a@a#a5 Pero sost# "as rie#!as &o# )ir,eCa5 Los &aba""os so#
QL
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
,%y vi$orosos5
Ma&to#te i#te#t* eAhibirse a#te s%s her,a#as 0e4%e@as7 y "os &aba""os' a" ver 4%e #o sab2a
,a#e6ar "as rie#!as' e,0eCaro# a sa"tar arriba y aba6o5 Los !ioses !e" O"i,0o #otaro# %# )r2o $"i!o
!e re0e#te y' %# i#sta#te !es0%s' viero# 4%e "os 3rbo"es y "as 0"a#tas se &ha,%s&aba# !e &a"or5
8EDe6a ya !e ha&er esas bro,as est/0i!as' ,%&ha&hoF 8$rit* Ie%s5
8Mis &aba""os est3# )%era !e &o#tro"' ,a6esta! 8!i6o Ma&to#te' si# a"ie#to5
Ie%s' e#o6a!o' e#vi* %# rayo a Ma&to#te y "o ,at*5 S% &%er0o &ay* a" r2o Po5 Las #i@as
""oraba# y ""oraba#5 Y Ie%s "as &o#virti* e# 3"a,os5
He"ios te#2a %#a her,a#a ""a,a!a Eos o A%rora' 4%e se "eva#taba &a!a ,a@a#a 0o&o a#tes
4%e e" So"' &o$2a otro &arro ;!e &o"or rosa> y avisaba a "os !ioses !e" O"i,0o 4%e s% her,a#o estaba
e# &a,i#o5 A%rora se &as* &o# %# ,orta" ""a,a!o Tit*#' a 4%ie# Ie%s hiCo i#,orta" &o,o )avor
ha&ia e""a5 Pero A%rora o"vi!* so"i&itar 4%e Tit*# se ,a#t%viera sie,0re 6ove#' 0or "o 4%e se vo"vi*
&a!a veC ,3s vie6o' &a!a veC ,3s $ris' &a!a veC ,3s )eo y &a!a veC ,3s 0e4%e@o' hasta a&abar
&o#verti!o e# %# sa"ta,o#tes5
Or!eo VII
La ,a!re !e Or)eo )%e Ca"2o0e' %#a !e "as #%eve ,%sas' "a 4%e i#s0iraba a "os 0oetas5
A!e,3s !e ser 0oeta' Or)eo to&aba "a "ira ta# bie# 4%e 0o!2a !o,ar bestias sa"va6es &o# s% ,/si&a'
y ha&er 4%e "as ro&as y "os 3rbo"es se !es0"aCara# 0ara se$%ir"e5 U# ,a" !2a' s% her,osa ,%6er
E%r2!i&e 0is* %#a ser0ie#te !or,i!a y sta se !es0ert* y "a ,or!i*5 E""a ,%ri* a &a%sa !e" ve#e#o y
Or)eo' va"erosa,e#te' !es&e#!i* hasta e" T3rtaro' to&a#!o s% "ira' 0ara res&atar"a5 He&hiC* a
Caro#te 0ara 4%e "o ""evara hasta e" otro "a!o !e "a "a$%#a Esti$ia si# 0a$ar7 he&hiC* a Cerbero 0ara
4%e $a@iera y "e "a,iera "os 0ies7 he&hiC* a "as )%rias 0ara 4%e !e0%siera# s%s "3ti$os' "o es&%&hara#
y &esara# to!os "os &asti$os7 he&hiC* a "a rei#a Pers)o#e 0ara 4%e "e reve"ara "a &o#trase@a se&reta
!e "a )%e#te !e "a ,e,oria7 y he&hiC* i#&"%so a" rey Ha!es 0ara 4%e "iberara a E%r2!i&e y "a !e6ara
s%bir &o# " a "a Tierra !e #%evo5 Ha!es i,0%so s*"o %#a &o#!i&i*#1 4%e Or)eo #o ,irara ha&ia atr3s
hasta 4%e E%r2!i&e est%viera !e v%e"ta y se$%ra a "a "%C !e" So"5 Or)eo 0arti*' &a#ta#!o y to&a#!o
)e"iC5 E%r2!i&e "o se$%2a7 0ero' e# e" /"ti,o ,o,e#to' Or)eo te,i* 4%e Ha!es est%viera
e#$a@3#!o"e' o"vi!* "a &o#!i&i*# y se $ir* a#siosa,e#te 0ara ,irar"a5 Per!i* a E%r2!i&e 0ara
sie,0re5
C%a#!o Ie%s #o,br* !ios !e" O"i,0o a s% hi6o Dio#isos' Or)eo re&haC* a!orar a" #%evo
!ios' a 4%i# a&%saba !e !ar ,a" e6e,0"o a "os ,orta"es &o# s% &o,0orta,ie#to5 As2 4%e Dio#isos'
,%y e#)a!a!o' or!e#* 4%e Or)eo )%ese 0erse$%i!o 0or %#a ,%&he!%,bre !e ,#a!es' se$%i!oras
s%yas5 Estas atra0aro# a Or)eo si# s% "ira' "o !e&a0itaro#' "e &ortaro# e" &%er0o a tro&itos y "a#Caro#
stos a" r2o5 Las #%eve ,%sas "os re&o$iero# triste,e#te y "os e#terraro# a" 0ie !e" ,o#te O"i,0o'
!o#!e "os r%ise@ores' !es!e e#to#&es' &a#ta# &o# ,3s !%"C%ra 4%e e# #i#$/# otro "%$ar5 La &abeCa
!e Or)eo ro!* &a#ta#!o 0or e" r2o y a&ab* e# e" ,ar' !o#!e %#os 0es&a!ores "a res&ataro# y "a
e#terraro# e# "a is"a !e Le,#os5 Ie%s' e#to#&es' 0er,iti* 4%e A0o"o 0%siera "a "ira !e Or)eo e# e"
&ie"o' 0ara )or,ar "a &o#ste"a&i*# a/# hoy ""a,a!a Lira5
El dilu"io de Deucalin
VIII
Q9
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
E# %#a o&asi*#' 0asea#!o 0or "a Tierra !is)raCa!o !e via6ero 0obre' Ie%s !es&%bri* 4%e e"
0%eb"o !e Ar&a!ia se estaba 0orta#!o ta# ,a" y &o# ta#ta &r%e"!a!' 4%e !e&i!i* !estr%ir a to!os "os
,orta"es &o# %# e#or,e !i"%vio5 E# a4%e""os ,o,e#tos' De%&a"i*#' rey !e Mt2a' estaba e# e"
C3%&aso' trata#!o !e ah%ye#tar e" 3$%i"a 4%e "e ro2a e" h2$a!o a s% 0a!re' Pro,eteo' 0ero e" a#i,a"
sie,0re vo"v2a5 Pro,eteo' 4%e 0o!2a 0re!e&ir e" )%t%ro' a!virti* a s% hi6o !e" !i"%vio' as2 4%e
De%&a"i*# &o#str%y* %# ar&a' "a ""e#* &o# s%s reba@os y !e,3s 0osesio#es' y se s%bi* a bor!o5 S%
es0osa' Pirra' ta,bi# se e,bar&*5 L%e$o' e" vie#to !e" s%r &o,e#C* a so0"ar7 "a ""%via &ay* a
&3#taros7 y "os r2os se !esbor!aro#' arrasa#!o &i%!a!es y te,0"os' hasta aho$ar &asi to!as "as
&riat%ras vivie#tes5 C%a#!o e" ar&a ya )"otaba 0or e#&i,a !e "os 3rbo"es' e" a$%a a/# se$%2a
&re&ie#!o5 A" &abo !e %# tie,0o' "a ""%via &es* y e" ar&a' !es0%s !e ba"a#&earse !%ra#te #%eve !2as'
se 0os* e# "a &i,a !e" ,o#te Otris' e# Tesa"ia' &er&a !e Mt2a5 De%&a"i*# y Pirra !ese,bar&aro#'
sa&ri)i&aro# %# &ar#ero a Ie%s y' &%a#!o e" #ive" !e" a$%a !es&e#!i* %# 0o&o' e#&o#traro# %#
te,0"o &%bierto !e a"$as y !es0er!i&ios' e# e" 4%e oraro# triste,e#te 0ara 4%e "a h%,a#i!a! )%ese
0er!o#a!a5 Ie%s es&%&h* s%s 0"e$arias y e#vi* a Her,es 0ara !e&ir"es1
8To!o ir3 bie#5 C%br2os "a &abeCa y "a#Ca! "os h%esos !e v%estra ,a!re ha&ia atr3s5
Da!o 4%e De%&a"i*# y Pirra te#2a# ,a!res !isti#tas' a,bas e#terra!as e# &e,e#terios
s%,er$i!os a $ra# 0ro)%#!i!a!' !e&i!iero# 4%e vuestra madre si$#i)i&aba "a ,a!re Tierra y'
&%bri#!ose "as &abeCas' "a#Caro# 0ie!ras a s%s es0a"!as5 A4%e""as 0ie!ras' a" to&ar e" s%e"o' se
&o#virtiero# e# ho,bres y ,%6eres5
Otros ,orta"es ta,bi# 0%!iero# sa"varse !e" !i"%vio5 Par#aso' hi6o !e" !ios Posei!*#' se
!es0ert* a &a%sa !e %#os a%""i!os !e terror 0ro&e!e#tes !e %#os "obos y si$%i* a estos a#i,a"es
hasta "a &%,bre !e" ,o#te 4%e ahora ""eva s% #o,bre5 Por s% 0arte' Mea$ro' hi6o !e Ie%s' se
!es0ert* &o# "os $ritos !e %#as $r%""as y "o 4%e hiCo )%e se$%ir a estas aves hasta "a &%,bre !e"
,o#te Gera#ia5 A,bos s%0ervivie#tes ta,bi# sa"varo# a s%s )a,i"ias5
Orin I#
Ori*# !e Beo&ia' e" ho,bre ,3s $%a0o y e" &aCa!or ,3s ast%to 4%e eAist2a' se e#a,or* !e
Mro0e' hi6a !e E#o0i*#' rey !e D%2os5
8Te 0o!r3s &asar &o# Mro0e 8!i6o E#o0i*#8' si ,e 0ro,etes ,atar a to!os "os a#i,a"es
sa"va6es !e ,i is"a5
Ori*# &o,e#C* s% ,isi*# y &a!a tar!e ""evaba "as 0ie"es !e "os osos' "eo#es' "obos' $atos
,o#teses y Corros ,%ertos a" 0a"a&io !e Mro0e5 C%a#!o &o#si$%i* "i,0iar D%2os !e to!os "os
a#i,a"es sa"va6es ,ayores 4%e %# rat*# o %#a &o,a!re6a' Ori*# <""a,* a "a 0%erta !e E#o0i*# y
!i6o1
8Ahora' !e6a 4%e ,e &ase &o# t% hi6a5
8To!av2a #o 8&o#test* E#o0i*#85 Esta ,a@a#a' a" a,a#e&er' he o2!o a%""i!os !e "obos'
"eo#es y osos r%$ie#!o' Corros "a!ra#!o y $atos ,o#teses ,a%""a#!o5 A/# #o has &%,0"i!o e"
&o,eti!o5
Ori*# e#to#&es se e,borra&h* y esa ,is,a #o&he irr%,0i* e# e" !or,itorio !e Mro0e5 8
A&o,03@a,e a" te,0"o !e A)ro!ita y &3sate &o#,i$o 8"e $rit*5
Mro0e &hi""* 0i!ie#!o ay%!a y E#o0i*#' te,ie#!o res%"tar heri!o si i#terve#2a' e#vi*
%r$e#te,e#te a %# $r%0o !e s3tiros 0ara 4%e "e o)re&iera# a/# ,3s vi#o a Ori*#5
8EBri#!e,os 0or %# )e"iC ,atri,o#ioF 8$ritaba# "os s3tiros5
QN
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
Ori*# "o a$ra!e&i*' bebi* ,3s y )i#a",e#te &ay* a" s%e"o si# se#ti!o5 M%e e#to#&es &%a#!o
a0are&i* e" &r%e" E#o0i*# y "e arra#&* "os o6os5 Des0%s' Ori*#' ya &ie$o' 0%!o o2r e" ,arti""o !e %#
&2&"o0e a "o "e6os y si$%i* a4%e" so#i!o hasta %#a )ra$%a' "%$ar !o#!e to,* a" hi6o !e" &2&"o0e &o,o
$%2a hasta e" Le6a#o Orie#te' !o#!e e" So" $%ar!aba s%s &aba""os 6%#to a O&a#o' 0ara s% via6e
!iario &r%Ca#!o e" &ie"o5 E" So" se &o,0a!e&i* !e Ori*# y "e !evo"vi* "a vista5 Y Ori*# vo"vi* a
D%2os e# b%s&a !e ve#$a#Ca5 E#o0i*#' a!verti!o !e s% ""e$a!a' se es&o#!i* e# %#a t%,ba y or!e#*
a s%s sirvie#tes 4%e !i6era# 4%e se hab2a i!o a" eAtra#6ero7 as2 4%e Ori*# se )%e a Creta e# s% b%s&a5
La !iosa Arte,isa' 4%e 0asaba 0or a""2' "e !io "a bie#ve#i!a a Ori*#5
8GPor 4% #o sa"i,os 6%#tos a &aCarH 80ro0%so85 As2 vere,os 4%i# &o#si$%e ,3s &abras
sa"va6es5
8Yo #o soy riva" 0ara %#a !iosa &o,o t/ 8&o#test* Ori*#' &o# &ortes2a8' 0ero ,e
e#&a#tar2a verte !is0arar5
E" !ios A0o"o' her,a#o !e Arte,isa' "os oy* y ,%r,%r* i#!i$#a!o1
8Me 0are&e 4%e Arte,isa se ha e#a,ora!o !e este ,orta"5 Debo 0o#er )i# a esto5
E#vi* e#to#&es %# $i$a#tes&o es&or0i*#' ,3s $ra#!e 4%e %# e"e)a#te' 0ara 4%e ata&ara a
Ori*#5 ste !is0ar* to!as s%s )"e&has a" a#i,a" y !es0%s %s* "a es0a!a7 0ero' a" ver 4%e #o era
&a0aC !e ,atar a a4%e" ,o#str%o' se "a#C* a" ,ar y se a"e6* #a!a#!o5 A0o"o' e#to#&es' "e 0re$%#t* a
Arte,isa' 4%e a&ababa !e ""e$ar &o# %# ar&o y %#as )"e&has1
8G(es a4%e""a &osa #e$ra 4%e s%be y ba6a e# e" ,ar a "o "e6osH
8S2 8&o#test* Arte,isa5
8Es "a &abeCa !e %# ,iserab"e ""a,a!o Ca#!ao#te 8!i6o A0o"o85 Ha i#s%"ta!o a %#a !e
t%s sa&er!otisas5 EM3ta"oF
Arte,isa &rey* a A0o"o' a0%#t* &o# &%i!a!o y !is0ar*5 M3s tar!e' &%a#!o "a !iosa !es&%bri*
4%e hab2a ,ata!o a Ori*#' &o#virti* a ste e# %#a &o#ste"a&i*#' 0erse$%i!a eter#a,e#te 0or %#
es&or0i*#' 0ara 4%e to!o e" ,%#!o re&or!ase "os &e"os y "as ,e#tiras !e A0o"o5
$sclepio
#
Arte,isa se ve#$o !e "a ,%erte !e Ori*# ,ata#!o a Cor*#i!e' %#a ,%6er !e Tesa"ia &o# "a
4%e A0o"o se hab2a &asa!o5 Pero !e6* &o# vi!a a s% beb5 A0o"o ""a,* a" #i@o As&"e0io y "o ""ev* a"
,o#te Pe"i*#' !o#!e D%ir*#' rey !e "os &e#ta%ros' se hiCo &ar$o !e s% e!%&a&i*#5
Los &e#ta%ros era# ,ita! ho,bres y ,ita! &aba""os' 0ero ,%y sabios5 S% 0eor !e)e&to era "a
&ost%,bre !e e,borra&harse e# "as bo!as y ro,0er to!o e" ,obi"iario5 D%ir*# )%e e" t%tor !e
a"$%#os !e "os hroes ,3s va"ie#tes !e "a Tierra' &o,o Hera&"es y Jas*#5 A As&"e0io "e e#se@* e"
tiro &o# ar&o' e" a")abeto y astro#o,2a' a%#4%e "o vio ,3s i#teresa!o 0or "a ,e!i&i#a5 Tras varios
a@os e# "a es&%e"a !e D%ir*#' As&"e0io se &o#virti* e# e" ,e6or ,!i&o !e Gre&ia5 No s*"o &%raba
,orib%#!os' si#o 4%e' e# tres o &%atro o&asio#es' res%&it* i#&"%so ,%ertos' %sa#!o %#a 0"a#ta
,3$i&a 4%e "e hab2a !es&%bierto %#a ser0ie#te e# %#a t%,ba5
E" rey Ha!es se 4%e6* !e a4%e""as res%rre&&io#es a Ie%s1
8U#o !e "os hi6os !e A0o"o ,e est3 4%ita#!o s%b!itos5
8(a,os' va,os 8&o#test* Ie%s85 As&"e0io ha&e estas &%ra&io#es 0or4%e tie#e b%e#
&oraC*#5 GD% tie#e !e ,a"oH A!e,3s' to!os s%s 0a&ie#tes se ,%ere# tar!e o te,0ra#o' as2 4%e'
G0or 4% te 0reo&%0asH
QO
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
8Est3s e4%ivo&a!o 8&o#ti#%* Ha!es85 Ha&e s%s &%ra&io#es 0or !i#ero5 E" otro !2a'
res%&it* a" rey Li&%r$o' 4%ie# hab2a si!o !es&%artiCa!o 0or %#os &aba""os' 0or or!e# !e t% hi6o
Dio#isos5 Co,o re&or!ar3s' Li&%r$o hab2a !errota!o a" e6r&ito !e Dio#isos &%a#!o vo"v2a
tri%#)a#te !e "a I#!ia5 La )a,i"ia rea" 0a$* a As&"e0io %# &%bo ""e#o !e oro 0or s%s servi&ios5
8EOh' e#to#&es' !e a&%er!oF 8$r%@* Ie%s5
Ie%s e#to#&es "a#C* %# rayo a As&"e0io y "o ,at*' s*"o 0ara &o#te#tar a Dio#isos5 La ,%erte
!e As&"e0io e#o6* a A0o"o' 4%e se ve#$* ,ata#!o a to!os "os &2&"o0es' "os &%a"es hab2a# &o#str%i!o
"os ,%ros !e" O"i,0o y ta,bi# hab2a# )or6a!o "os rayos !e Ie%s5
Y Ie%s &asti$* a A0o"o' or!e#3#!o"e 4%e se &o#virtiera e# %# v%"$ar 0astor !%ra#te %# a@o y
est%viera a" servi&io !e" rey A!,eto !e Meres' %# si,0"e ,orta"5
Las orejas del rey %idas
#I
Mi!as' rey !e Ma&e!o#ia y a,a#te !e "os 0"a&eres' 0"a#t* e" 0ri,er 6ar!2# !e rosas !e"
,%#!o' y se 0as* "a vi!a ha&ie#!o )iestas y es&%&ha#!o ,/si&a5 U#a ,a@a#a' s%s 6ar!i#eros se
4%e6aro#1
8U# vie6o s3tiro borra&ho se ha 4%e!a!o e#CarCa!o e# t% ,e6or rosa"5
8Trae!,e a ese ,iserab"e 8!i6o Mi!as5
A4%e" s3tiro res%"t* ser Si"e#o' 4%e hab2a i!o y v%e"to !e "a I#!ia &o,o t%tor !e Dio#isos5
Si"e#o e,0eC* a &o#tar a Mi!as e,o&io#a#tes historias sobre "a I#!ia y a&er&a !e %# #%evo
&o#ti#e#te a" otro "a!o !e" At"3#ti&o' %# "%$ar !o#!e %#os ,orta"es' a"tos' )e"i&es y "o#$evos' viv2a#
e# es0"#!i!as &i%!a!es5 U#a veC' estos $i$a#tes&os ,orta"es #ave$aro# hasta E%ro0a e# &ie#tos !e
bar&os' 0ero to!o "o 4%e a""2 viero# "es 0are&i* ta# ab%rri!o y )eo 4%e 0ro#to re$resaro# a s% &asa5
Mi!as a"o6* a Si"e#o !%ra#te &i#&o !2as y &i#&o #o&hes' es&%&ha#!o s%s historias' y "%e$o "o
!evo"vi* sa#o y sa"vo a Dio#isos5 A$ra!e&i!o' Dio#isos 0ro,eti* &o#&e!er a Mi!as &%a"4%ier
!eseo5 Mi!as e"i$i* te#er e" 0o!er ,3$i&o !e tra#s)or,ar e# oro to!o "o 4%e to&ara5 M%e ,%y
!iverti!o a" 0ri#&i0io1 &o#vertir e# oro "as rosas o "os r%ise@ores5 Pero "%e$o' 0or error' &o#virti* a
s% 0ro0ia hi6a e# estat%a y vio ta,bi# &*,o "os a"i,e#tos 4%e to,aba y e" vi#o 4%e beb2a se
vo"v2a# oro e# s% bo&a' as2 4%e &asi se ,%ri* !e ha,bre y se!5 Dio#isos se &ar&a6e* !e Mi!as' 0ero
"e 0er,iti* "ibrarse !e" <to4%e 3%reo=' "av3#!ose e# e" r2o Pa&to"o !e Mri$ia 8&%ya are#a to!av2a
bri""a 0or e" oro8 y ta,bi# res%&itar a s% hi6a5 A!e,3s' "e ay%!* a &o#vertirse e# rey !e Mri$ia5
U# !2a' A0o"o 0i!i* a Mi!as 4%e )%ese 6%eC e# %# &o#&%rso ,%si&a" e#tre " y %# 0astor
)ri$io ""a,a!o Marsias5 La historia 0rove#2a !e "o si$%ie#te1 ,ie#tras "a !iosa Ate#ea' 4%e hab2a
i#ve#ta!o "a )"a%ta !ob"e' %# i#str%,e#to he&ho &o# h%esos !e &iervo' to&aba e#&a#ta!oras ,e"o!2as
!%ra#te %# ba#4%ete !e "os !ioses !e" O"i,0o' Hera y A)ro!ita e,0eCaro# a re2rse5 Ate#ea #o sab2a
0or 4%' as2 4%e se )%e a Mri$ia y to&* "a )"a%ta a so"as' ,ira#!o s% re)"e6o e# %# ria&h%e"o !e"
bos4%e5 C%a#!o vio "o to#ta 4%e 0are&2a &o# "as ,e6i""as hi#&ha!as y "a &ara ro6a' tir* "a )"a%ta y
,a"!i6o a 4%ie# "a re&o$iera5 Marsias e#&o#tr* "a )"a%ta y' &%a#!o se "a 0%so e# "os "abios' s%r$iero#
%#as ,e"o!2as ta# ,aravi""osas 4%e !esa)i* a A0o"o a &e"ebrar %# &o#&%rso5
A0o"o or!e#* a "as ,%sas y a Mi!as 4%e )%era# "os 6%e&es5 Marsias to&* "a )"a%ta y A0o"o' "a
"ira5 Los 6%e&es #o se 0%siero# !e a&%er!o sobre 4%i# "o hab2a he&ho ,e6or5 E#to#&es' A0o"o "e !i6o
a Marsias1
8E# ese &aso' te !esa)2o a 4%e to4%es t% i#str%,e#to bo&a aba6o' &o,o ha$o yo &o# e" ,2o5
Di&ie#!o esto' !io "a v%e"ta a s% "ira y "a ta@* &asi ta# bie# &o,o a#tes5 Co,o es evi!e#te'
+:
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
Marsias #o 0%!o ha&er "o ,is,o &o# s% )"a%ta y "as ,%sas a#%#&iaro#1
8Ha $a#a!o A0o"o5
8No7 ha si!o %#a 0r%eba i#6%sta 8!i6o Mi!as5
Pero "as ,%sas votaro# e# s% &o#tra y e" res%"ta!o )%e !e #%eve a %#o5 A0o"o e#to#&es "e
!i6o a Marsias1
8EDebes ,orir' ,iserab"e ,orta"' 0or atreverte a !esa)iar a" !ios !e "a ,/si&aF
Y' a&to se$%i!o' atraves* e" &oraC*# !e Marsias' "o !es0e""e6* y "e !io s% 0ie" a "os s3tiros
+K
0ara 4%e hi&iera# ta,bores5
L%e$o' ""a,* as#o a Mi!as y "e to&* "as ore6as' 4%e e,0eCaro# a &re&er' "ar$as y 0e"%!as'
&o,o "as !e ese a#i,a"5 Mi!as se so#ro6*' se &%bri* s%s ore6as &o# %# $orro )ri$io a"to y 0i!i* a "as
,%sas 4%e #o hab"ara# !e e""o5 Por !es$ra&ia' e" barbero !e Mi!as t%vo 4%e saber"o' 0or4%e "os
)ri$ios ""evaba# e" 0e"o ,%y &orto5 Pero Mi!as a,e#aC* &o# ,atar"o si se "o &o#taba a &%a"4%ier ser
vivo5 E" barbero' a 0%#to !e eA0"otar 0or #o 0o!er &o,0artir e" se&reto' &av* %# a$%6ero e# "a ori""a
!e" r2o Pa&to"o' ,ir* &o# &%i!a!o a s% a"re!e!or 0or te,or a 4%e h%biera a"$%ie# es&%&ha#!o y
s%s%rr* !e#tro !e" a$%6ero1
8E" rey Mi!as tie#e ore6as !e as#o5
L%e$o' ta0* e" a$%6ero e#se$%i!a 0ara e#terrar e" se&reto y se )%e &o#te#to5 Pero %# 6%#&o
s%r$i* !e" a$%6ero y s%s%rr* a "os otros 6%#&os1
8E" rey Mi!as tie#e ore6as !e as#o' Ee" rey Mi!as tie#e ore6as !e as#oF
M%y 0ro#to' "os 036aros s%0iero# "a #oti&ia y se "a &o,%#i&aro# a %# ho,bre ""a,a!o
Me"a,0o' 4%e &o#o&2a s% i!io,a5 Me"a,0o se "o !i6o a s%s a,i$os y' a" )i#a"' Mi!as' 4%e iba
,o#ta!o e# s% &arro' oy* 4%e to!o s% 0%eb"o $ritaba a &oro1
8ED%2tate ese $orro' rey Mi!asF ED%ere,os ver t%s ore6asF
Mi!as !e&a0it* a" barbero y !es0%s se s%i&i!* 0or ver$Se#Ca5
%elampo y &'laco #II
U# !2a' Me"a,0o !e Pi"os or!e#* a s%s sirvie#tes 4%e #o ,atara# %#a #i!a!a !e ser0ie#tes
&%ya ,a!re hab2a si!o atro0e""a!a 0or %# &arro5 E# a$ra!e&i,ie#to' "as 0e4%e@as ser0ie#tes
re0taro# hasta s% &a,a ,ie#tras !or,2a y "e "a,iero# "as ore6as &o# s%s "e#$%as b2)i!as5 C%a#!o
Me"a,0o !es0ert*' se !io &%e#ta 4%e 0o!2a e#te#!er e" "e#$%a6e !e "os 036aros y "os i#se&tos5
A%#4%e se si#ti* !e)ra%!a!o a" !es&%brir "o to#tas 4%e era# "a ,ayor2a !e a4%e""as &o#versa&io#es'
a ve&es se e#teraba !e se&retos ,%y i#teresa#tes5
Bia#te' e" her,a#o $e,e"o !e Me"a,0o' 4%er2a &asarse &o# s% 0ri,a Pero5 Si# e,bar$o' e"
0a!re !e Pero #o !ar2a s% a0roba&i*#' a ,e#os 4%e Bia#te "e 0ro,etiera &o#se$%ir"e %# es0"#!i!o
reba@o !e va&as 4%e 0erte#e&2a a %# ve&i#o vie6o y a#ti03ti&o5 Este ve&i#o' 4%e se ""a,aba M2"a&o'
re&haC* ve#!er &%a"4%iera 4%e )%era "a o)erta' as2 4%e Bia#te &asi se ,%ri* !e" !is$%sto5 Me"a,0o'
#o obsta#te' oy* &har"ar a !os $r%""as' ,ie#tras &aCaba# ra#as e# %# esta#4%e &er&a#o a s% &asa5
U#a !i6o1
8ED% 0e#a "o !e Bia#te y esas va&asF' G#oH
8S2 8&o#test* "a otra85 Pero res%"ta 4%e s 4%e &%a"4%iera 4%e i#te#te robar "as va&as'
+Q
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
eA&e0to Bia#te' ir3 a 0risi*# !%ra#te %# a@o eAa&to y' "%e$o' ser3 o)re&i!o a "as va&as e# sa&ri)i&io5
Si e" 4%e "o i#te#ta si# e,bar$o es Bia#te' M2"a&o "o ,atar35 EOh' 4% ra#a ,3s her,osaF
Para ay%!ar a Bia#te' Me"a,0o rob* "as va&as y )%e &a0t%ra!o 0or M2"a&o' 4%e "o e#&err* e#
s% 0risi*# 0arti&%"ar5
DieC #o&hes a#tes !e" )i#a" !e "a &o#!e#a' Me"a,0o oy* hab"ar a !os &ar&o,as 4%e estaba#
e# %#a vi$a sobre s% &abeCa5 U#a !e e""as a)ir,* 4%e si se$%2a# &o,ie#!o ,a!era !%ra#te to!a "a
#o&he' "a vi$a se ro,0er2a a" a,a#e&er5 Me"a,0o $o"0e* "a 0%erta !e s% &e"!a y 0i!i* 4%e "o
e#&errara# e# otra5
8GPor 4%H 80re$%#t* M2"a&o5
8Por4%e esta vi$a se ro,0er3 a" a,a#e&er5 Si ,e ,ata' "os !ioses te &asti$ar3# 0or #o
haber he&ho "o 4%e te !i$o5
8ELo 4%e !i&es es abs%r!oF
8No7 es "a ver!a!5
Po&o a#tes !e" a,a#e&er' M2"a&o 0e#s* 4%e ser2a ,e6or 4%e 0%siera a Me"a,0o e# otra &e"!a5
Lo hiCo y' "%e$o' ,a#!* a %#a es&"ava a re&o$er "a &a,a !e Me"a,0o5 C%a#!o "a es&"ava e,0eCaba
a arrastrar "a &a,a' "a vi$a se !es0"o,* y "a ,at*5
M2"a&o estaba a#o#a!a!o5
8Pare&e 4%e eres %# 0ro)eta' ,i se@or Me"a,0o 8!i6o85 D%iC3 0%e!as ay%!ar,e5 Mi hi6o
es 0ara"2ti&o !es!e 0e4%e@o5 Si ,e !i&es &*,o 0%e!o &%rar"o' te 0ro,eto 4%e te !ar ,i ,a$#2)i&o
reba@o !e va&as y' a!e,3s' te !evo"ver "a "iberta!5
Me"a,0o sa&ri)i&* %# toro a A0o"o' !e6a#!o s%s e#tra@as a" "a!o !e" a"tar 0ara 4%e se "as
&o,iera# "os b%itres5 stos' &o,o "as $r%""as' so# aves 0ro)ti&as y 0ro#to a0are&iero#5 Me"a,0o
oy* 4%e %#o' ,ie#tras !es$arraba "a &arro@a &o# s% 0i&o e# )or,a !e $a#&ho' !e&2a1
8Es "a 0ri,era veC 4%e &o,o a4%2 !es!e ha&e !ieC a@os' &%a#!o M2"a&o sa&ri)i&* %# &ar#ero
a Ie%s5 Re&%er!o 4%e s% hi6o 0e4%e@o ""oraba as%sta!o vie#!o &*,o s% 0a!re sa&aba e" &%&hi""o y
,ataba a" &ar#ero5 M2"a&o )%e a &o#so"ar a" #i@o' 0ero a#tes' 0ara #o herir"o' &"av* e" &%&hi""o e#
a4%e" 0era" y' !es0%s' o"vi!* !es&"avar"o5 A4%e""o e#o6* a "a !iosa Hera' 0ara 4%ie# "os 0era"es so#
sa$ra!os y' &o,o &asti$o' &o#virti* e# 0ara"2ti&o a" &hi&o5 Mira' e" &%&hi""o si$%e !o#!e M2"a&o "o
!e6*' &asi &%bierto 0or "a ,a"eCa5
E" otro b%itre' &o# "a bo&a ""e#a' &o#test*1
8Si M2"a&o )%era "o basta#te "isto &o,o 0ara !es&"avar e" &%&hi""o' 4%itar"e "a herr%,bre'
,eC&"ar"a &o# a$%a y !3rse"a !e beber a s% hi6o' ,a@a#a y #o&he' !%ra#te !ieC !2as' e" &hi&o se
&%rar2a tota",e#te !e s% 0ar3"isis5
Me"a,0o &o,%#i&* "as 0a"abras !e" b%itre a M2"a&o' 4%e sa&ri)i&* %# &or!ero' 0i!ie#!o
0er!*# a Hera e# voC a"ta7 y' e# !ieC !2as' M2"a&o &%r* a s% hi6o &o# e" a$%a herr%,brosa5
M2"a&o "e !io "as va&as a Me"a,0o5 Y ste se "as !io a Bia#te5 Y ste se "as !io a" 0a!re !e
Pero5 Y ste "e !io s% hi6a a Bia#te' 4%e se "o a$ra!e&i* a Me"a,0o y' a 0artir !e e#to#&es' )%e
&o#si!era!o e" ,e6or !e "os her,a#os5 Y' 0or %#a veC' to!o a&ab* bie#5
Europa y (admo
#III
E" e$i0&io A$e#or se i#sta"* e# Pa"esti#a' ,%&ho a#tes !e "os tie,0os !e Moiss' y t%vo
&i#&o hi6os y %#a hi6a' ""a,a!a E%ro0a5 U# bo#ito !2a' ,ie#tras ,iraba ha&ia aba6o !es!e e"
++
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
O"i,0o' Ie%s se e#a,or* !e a4%e""a ,%&ha&ha5 E" !ios' e#to#&es' se !is)raC* !e toro b"a#&o y se
0%so a trotar a "a ori""a !e" ,ar' &er&a !e "a &i%!a! !e A$e#or' Tiro5 E" toro 0are&2a ta# ,a#so 4%e
E%ro0a se a&er&* 0ara a&ari&iar"o5 Tras a4%e" $esto' E%ro0a re&o$i* %# &esto !e )"ores' se "as 0%so
a"re!e!or !e "os &%er#os' "e bes* e" ho&i&o' se ,o#t* e# s% )%erte "o,o y 0ase* sobre e" toro 0or "a
ori""a5 De re0e#te' si# e,bar$o' e" toro se tir* a" a$%a y se a"e6* #a!a#!o &o# E%ro0a e#&i,a5 A" ser
%#a #a!a!ora ,%y ,a"a' "a &hi&a t%vo ,ie!o !e so"tarse !e "os &%er#os5 Las !a,as !e ho#or !e
E%ro0a viero#' si# 0o!er ha&er #a!a' &*,o s% a,a!a 0ri#&esa !esa0are&2a e# e" horiCo#te5
A$e#or or!e#* e#to#&es a s%s &i#&o hi6os 4%e )%era# e# b%s&a !e E%ro0a y 4%e #o vo"viera#
si# e""a5 Pero #i#$%#o !e e""os t%vo Aito' 0or4%e Ie%s hab2a "a#Ca!o %#a ,a"!i&i*# sobre &%a"4%ier
!ios o ,orta" 4%e reve"ara 4%e "' a!o0ta#!o "a )or,a !e %# toro b"a#&o' hab2a #a!a!o hasta Creta y
4%e a""2 se hab2a &asa!o &o# E%ro0a5 E" hi6o ,ayor !e A$e#or' Mi#eo' se )%e hasta "as ori""as !e" ,ar
Ne$ro' !o#!e aba#!o#* "a b/s4%e!a y &o#str%y* s% &asa &er&a !e" B*s)oro5 C2"iA' e" si$%ie#te hi6o'
se i#sta"* e# Ci"i&ia ;""a,a!a as2 !es!e e#to#&es e# s% ho#or> y se &o#virti* e# 0irata5 Taso ""e$*
hasta "a is"a ho,*#i,a y se hiCo b%s&a!or !e oro5 M#iA )%#!* &i%!a!es e# ?)ri&a y' a "a ,%erte !e
A$e#or' re$res* a Pa"esti#a' 0arte !e "a &%a" se ""a,a Me#i&ia e# s% ho#or5 Ca!,o' e" ,3s 6ove# !e
"os &i#&o' via6* a Gre&ia y 0re$%#t* e# e" or3&%"o !e A0o"o' e# De")os' 0or e" "%$ar !o#!e se
e#&o#traba E%ro0a5 Las sa&er!otisas !e A0o"o &o#testaro#1
8No seas to#to' Ca!,o' y aba#!o#a "a b/s4%e!a5 Lo 4%e !ebes ha&er' e# &a,bio' es se$%ir
a %#a va&a &o# %#a $ra#!e y b"a#&a "%#a ""e#a e# &a!a a#&a5 A""2 !o#!e se t%,be' sa&ri)2&a"a a
Ate#ea y &o#str%ye %#a &i%!a!5
Ca!,o vio e#se$%i!a %#a va&a &o# esa !es&ri0&i*#5 Y " y s%s &o,0a@eros "a si$%iero#
hasta Beo&ia' !o#!e se t%,b*5 E#to#&es' Ca!,o !i6o1
8Debe,os ro&iar"a &o# a$%a sa$ra!a 0ara e" sa&ri)i&io5 Re&o$e! e" "24%i!o !e ese ,a#a#tia"
&o# "os &as&os5
A4%e" ,a#a#tia" 0erte#e&2a a Ares' !ios !e "a $%erra' 4%e hab2a 0%esto a %# e#or,e !ra$*#
0ara &%sto!iar"o5 A4%e""a bestia ,at* a "os ho,bres !e Ca!,o' as2 4%e " ,is,o t%vo 4%e a&er&arse
a" ,a#a#tia" y a0"astar "a &abeCa !e" !ra$*# &o# %#a ro&a5 Ate#ea' 4%e o"i* e" a0etitoso aro,a !e "a
va&a asa!a' vo"* !es!e e" O"i,0o' "e !io "as $ra&ias a Ca!,o y !i6o1
8Arr3#&a"e to!os "os !ie#tes a" !ra$*# y si,bra"os &o,o si )%era# se,i""as5
Ca!,o obe!e&i* y' &o# $ra# sor0resa' vio 4%e !e "as se,i""as s%r$2a# ho,bres ar,a!os5
8Ahora' t2ra"es %#a 0ie!ra 8or!e#* Ate#ea5
Ca!,o vo"vi* a obe!e&er y "%e$o se es&o#!i* tras %#a ro&a5 De i#,e!iato' "os ho,bres
ar,a!os e,0eCaro# a a&%sarse "os %#os a "os otros !e haber "a#Ca!o "a 0ie!ra y &o,e#Caro# a
0e"ear5 A" )i#a"' s*"o 4%e!aro# &i#&o ho,bres' to!os ,a"heri!os5 Ca!,o "es ve#!* "as heri!as y
&%i!* !e e""os hasta 4%e se re&%0eraro#5 E# a$ra!e&i,ie#to' a4%e""os ho,bres 6%raro# obe!e&er a
Ca!,o e# "a 0aC y e# "a $%erra5 Ca!,o' !es0%s' "es or!e#* 4%e &o#str%yera# "a )a,osa &i%!a! !e
Tebas5
C%a#!o Ares se 4%e6* !e 4%e s% !ra$*# hab2a si!o asesi#a!o &r%e",e#te' e" &o#se6o !e "os
!ioses !e" O"i,0o se#te#&i* a Ca!,o a ser siervo !e Ares !%ra#te #ove#ta y #%eve ,eses5 A" )i#a"'
!es0%s !e ay%!ar a Ares e# varias $%erras' Ca!,o )%e "ibera!o y $ober#* Tebas e# 0aC5
E#treta#to' E%ro0a &o#&ibi* !e s% %#i*# &o# Ie%s a Mi#os y Ra!a,a#tis' )%t%ros 6%e&es !e
"os ,%ertos5 Y ta,bi# !io s% #o,bre a %# &o#ti#e#te5
Ddalo #IV
+-
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
D!a"o' e" ate#ie#se' %# herrero !e ta"e#to eAtraor!i#ario a" 4%e hab2a# e#se@a!o Ate#ea y
He)esto' te#2a e#vi!ia !e s% sobri#o Ta"o' as2 4%e "o ,at*5
Ta"o' a%#4%e s*"o te#2a !o&e a@os' hab2a i#ve#ta!o "a sierra' herra,ie#ta 4%e hiCo !e
bro#&e' &o0ia#!o "os !ie#tes !e %#a ser0ie#te5 Para es&a0ar !e "a hor&a' D!a"o h%y* hasta Creta'
!o#!e e" rey Mi#os' hi6o !e E%ro0a' "e !io "a bie#ve#i!a5 D!a"o' 4%e se &as* &o# %#a &hi&a
&rete#se &o# "a 4%e t%vo %# hi6o ""a,a!o T&aro' )abri&* 0ara Mi#os to!o ti0o !e estat%as' ,%eb"es'
,34%i#as' ar,as' &oraCas y 6%$%etes 0ara "os #i@os !e 0a"a&io5 Pasa!os a"$%#os a@os' D!a"o
so"i&it* %# ,es !e va&a&io#es a Mi#os y ste "e &o#test*1 <EPor s%0%esto 4%e #oF=' as2 4%e e#to#&es
D!a"o !e&i!i* es&a0ar5
(io 4%e era i#/ti" robar %#a bar&a 0ara h%ir' 0or4%e "os r30i!os b%4%es !e Mi#os "o
atra0ar2a# e#se$%i!a' as2 4%e &o#str%y*' 0ara " y 0ara T&aro' !os 0ares !e a"as' 0ara at3rse"as a "os
braCos5 S%6et* "as 0"%,as $ra#!es a %# ar,aC*# y 0e$* "as 0e4%e@as &o# &era !e abe6a5 Des0%s !e
&o"o&ar"e "as a"as a T&aro' D!a"o "e a!virti*1
8Te# &%i!a!o !e #o vo"ar !e,asia!o ba6o' 0or4%e te ,o6ar2as &o# e" ,ar7 y ta,0o&o !ebes
ha&er"o ,%y a"to' 0%es te a&er&ar2as eA&esiva,e#te a" So"5
D!a"o !es0e$* e T&aro "o si$%i*7 0ero' a" 0o&o rato' T&aro se e"ev* ta# &er&a !e" So" 4%e "a
&era se !erriti* y "as 0"%,as se !es0e$aro#' T&aro 0er!i* a"t%ra' &ay* a" ,ar y se aho$*5
D!a"o e#terr* e" &%er0o !e s% hi6o e# %#a 0e4%e@a is"a' ""a,a!a ,3s tar!e I&aria' !o#!e e"
,ar "o hab2a !e6a!o5 Des0%s' ,%y triste' vo"* hasta "a &orte !e" rey C*&a"o' e# Si&i"ia5 A""2' 0i!i* a
"os si&i"ia#os 4%e #o reve"ara# s% es&o#!ite' 0%esto 4%e Mi#os "o 0erse$%2a e# bar&o5 Mie#tras' e"
ast%to Mi#os e"abor* %# 0"a#1 &o$i* %#a $ra# &o#&ha !e trit*# y o)re&i* %#a bo"sa !e oro &o,o
re&o,0e#sa a 4%ie# 0%!iera 0asar %# hi"o !e "i#o a "o "ar$o !e to!o e" t%bo es0ira" !e "a &ara&o"a'
hasta 4%e sa"iera 0or e" 0e4%e@o a$%6ero !e "a 0%#ta5 C%a#!o ""e$* a 0a"a&io' C*&a"o' a#sioso 0or
$a#ar "a re&o,0e#sa' e#tre$* "a &o#&ha a D!a"o y "e 0i!i* 4%e reso"viera e" 0rob"e,a5
8Es )3&i" 8!i6o D!a"o85 Ata %# hi"o !e te"a !e ara@a a "a 0ata trasera !e %#a hor,i$a7
0o# "a hor,i$a !e#tro !e "a &o#&ha' y %#ta &o# ,ie" e" a$%6ero !e "a 0%#ta5 La hor,i$a o"er3 "a ,ie"
y ava#Car3 0or "a es0ira" 0ara b%s&ar"a5 E# &%a#to a0areC&a' "a &o$es' atas %# &abe""o !e ,%6er e# e"
eAtre,o !e" hi"o !e ara@a y tiras !e " &o# &%i!a!o5 Des0%s' ata e" hi"o !e "i#o e# "a 0%#ta !e"
&abe""o y tira ta,bi# !e "5
C*&a"o si$%i* s% &o#se6o y' !es0%s' visit* a Mi#os5
Mi#os' a" ver "a &o#&ha &o# e" hi"o e# s% i#terior' "e !io e" oro y "e !i6o ,%y serio1
8S*"o D!a"o 0%e!e haber 0e#sa!o e# esto5 D%e,ar t% 0a"a&io si #o ,e "o e#tre$as5
C*&a"o "e 0ro,eti* ha&er"o e i#vit* a Mi#os a to,ar %# ba@o &a"ie#te e# "a #%eva sa"a !e
ba@os &o#str%i!a 0or D!a"o5 No obsta#te' "as hi6as !e C*&a"o' 0ara sa"var a s% a,i$o D!a"o 84%e
"es hab2a re$a"a!o %#as bo#itas ,%@e&as' &o# braCos y 0ier#as ,*vi"es8' vertiero# a$%a hirvie#!o
0or "a t%ber2a !e "a sa"a !e ba@os y es&a"!aro# a Mi#os hasta s% ,%erte5 C*&a"o a)ir,* 4%e Mi#os
hab2a ,%erto 0or a&&i!e#te' a" resba"ar y &aer e# "a ba@era' a#tes !e 4%e 0%!iera# a@a!ir e" a$%a
)r2a5 Y' 0or s%erte' "os &rete#ses &reyero# s% historia5
)elero!onte
#V
Be"ero)o#te !e Cori#to' 4%e estaba 0ro,eti!o &o# "a 0ri#&esa Etra' ,at* a %# ho,bre 0or
a&&i!e#te' !%ra#te %#a &o,0eti&i*# !e tiro &o# !ar!os' 0or "o 4%e t%vo 4%e aba#!o#ar e" 0a2s5 H%y*
a "a &i%!a! !e Tiri#to y a""2 e" rey "e &o#si!er* s% i#vita!o5 Pero "a rei#a' 4%e se e#a,or* !e
+.
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
Be"ero)o#te' "o abraC* e# "as es&a"eras y "e !i6o1
8ED%eri!o' h%ya,os 6%#tosF
8EPor s%0%esto 4%e #oF 8eA&"a,* Be"ero)o#te85 Est3s &asa!a y e" rey ha si!o ,%y
a,ab"e &o#,i$o5
La rei#a' e#to#&es' se )%e a ver a" rey y "e s%s%rr* a" o2!o' &o# re#&or1
8Ese si#ver$Se#Ca !e Be"ero)o#te a&aba !e 0e!ir,e 4%e h%ya &o# "5 GHas visto #%#&a ta"
!esver$Se#CaH
E" rey se &rey* "a historia' 0ero te,2a o)e#!er a "as )%rias si ,ataba a s% i#vita!o5 E# "%$ar
!e eso' es&ribi* %#a &arta a s% s%e$ro Y*bates' rey !e Li&ia' e# Asia Me#or' y e#vi* a Be"ero)o#te'
a&o,0a@a!o !e "a ,isiva' a" otro "a!o !e" ,ar5 La #ota' 4%e estaba se""a!a' !e&2a1 <Por )avor'
!e&a0ita a" 0orta!or !e "a 0rese#te5 Ha si!o ,%y $rosero &o# "a rei#a' t% hi6a=5
E" rey Y*bates te,i* o)e#!er a Her,es' !ios !e "os via6eros y ,e#sa6eros' si !e&a0itaba a
Be"ero)o#te5 Y' e# "%$ar !e eso' "e 0i!i* a ste 4%e ,atara a D%i,era' %#a &abra &o# &abeCa !e "e*#
y &o"a !e ser0ie#te 4%e es&%02a )%e$o y 4%e $%ar!aba e" 0a"a&io !e" rey !e Caria' e#e,i$o !e
Y*bates5
Be"ero)o#te 0ro,eti* ha&er "o 4%e 0%!iera5 ReC* a "a !iosa Ate#ea y sta "e a&o#se6* 4%e
0ri,ero !o,ara a %# &aba""o a"a!o sa"va6e ""a,a!o Pe$aso' 4%e viv2a e# e" ,o#te He"i&*# y 4%e "as
,%sas a"i,e#taba# e# i#vier#o' &%a#!o "a #ieve &%br2a "a hierba5 Be"ero)o#te sab2a 4%e Pe$aso
vo"aba a ,e#%!o ha&ia e" s%r' hasta e" ist,o !e Cori#to' y "o hab2a visto %#a o !os ve&es bebie#!o
a""2 e# s% ,a#a#tia" )avorito5 As2 4%e Be"ero)o#te vo"vi* a Cori#to e# se&reto' &o# ,ie!o a ser
arresta!o 0or asesi#ato' y reC* a Ate#ea otra veC5 La !iosa e#to#&es "e !io %#as bri!as !ora!as y &o#
e""a' Be"ero)o#te es0er* to!a "a #o&he !etr3s !e %#a ro&a &er&a#a a" ,a#a#tia"5 A" a,a#e&er' 0or
s%erte' Pe$aso ""e$* a beber5 Y' r30i!a,e#te' Be"ero)o#te 0as* "as bri!as 0or "a &abeCa !e" &aba""o y
"o !o,* tras %#a "%&ha )eroC5
E# ese ,o,e#to' "os e#e,i$os !e Be"ero)o#te ""e$aro# 0ara arrestar"o' 0ero " ,o#t* a
Pe$aso y vo"* ha&ia Caria5 U#a veC a""2' !io v%e"tas sobre e" 0a"a&io' hasta 4%e vio a D%i,era
es&%0ir )%e$o e# %# &a,0o5 M%e e#to#&es &%a#!o "e "a#C* %#a ""%via !e )"e&has5 Pero Be"ero)o#te #o
0%!o ,atar a" ,o#str%o hasta 4%e #o &"av* %# troCo !e 0"o,o e# "a 0%#ta !e %#a "a#Ca y "o
i#tro!%6o e# "as )a%&es abiertas !e D%i,era5 E" a"ie#to abrasa!or !e "a bestia hiCo 4%e e" 0"o,o se
!erritiera' "e ba6ase 0or "a $ar$a#ta y "e a$%6erease e" est*,a$o5 As2 )%e "a ,%erte !e D%i,era5
M3s tar!e' Y*bates e#&ar$* a Be"ero)o#te otras tareas i,0orta#tes5 Be"ero)o#te se
&o,0ortaba sie,0re &o# ta#ta va"e#t2a y ,o!estia 4%e' )i#a",e#te' Y*bates "e e#se@* "a &arta !e
Tiri#to y "e !i6o1
8Di,e' Ges &ierto esoH
C%a#!o Be"ero)o#te "e eA0"i&* "o 4%e hab2a o&%rri!o e# rea"i!a!' Y*bates $rit*1
8EC"aroF Mi hi6a ,ayor sie,0re )%e %#a ,e#tirosa y te 0i!o 0er!*# 0or haber,e &re2!o esa
historia5
E#to#&es' Y*bates &as* a s% b%e#a y her,osa hi6a 0e4%e@a &o# Be"ero)o#te y' e# s%
testa,e#to' !e6* a Be"ero)o#te e" tro#o !e Li&ia5
Pero' a 0artir !e e#to#&es' Be"ero)o#te se vo"vi* ,%y or$%""oso5 Co,eti* "a est%0i!eC !e
i#te#tar visitar a "os !ioses !e" O"i,0o e# s% 0a"a&io' si# haber si!o i#vita!o7 y se 0aseaba 0or e"
aire ,o#ta!o e# Pe$aso' y vesti!o &o# t/#i&as y &o# "a &oro#a 0%esta5 U# !2a' Ie%s' 4%e "o vio
!es!e "e6os' $rit*1
8EMa"!i$o a este !esver$o#Ca!o ,orta"F Hera' 4%eri!a' e#v2a %# t3ba#o 0ara 4%e 0i4%e a
Pe$aso !eba6o !e "a &o"a5
Hera "o hiCo5 Y Pe$aso se e#&abrit*' ha&ie#!o &aer a Be"ero)o#te !es!e &asi ,i" ,etros !e
+K
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
a"t%ra' 4%e se estre""* &o#tra "a "a!era !e %# va""e' !o#!e ro!* hasta ,eterse !e#tro !e %#a CarCa5
Des0%s !e a4%e""o' e" !esti#o !e Be"ero)o#te )%e va$ar 0or "a Tierra ba6o "a ,a"!i&i*# !e Ie%s1
&o6o' 0obre y aba#!o#a!o 0or s%s a,i$os5 Pe$aso' 0or s% "a!o' )%e re&o$i!o 0or Ie%s' 4%e "o %ti"iC*
&o,o a#i,a" !e &ar$a 0ara tra#s0ortar s%s rayos5
Teseo
#VI
D%ra#te %#a visita a Cori#to' e" rey E$eo !e Ate#as se &as* e# se&reto &o# "a 0ri#&esa Etra5
sta se hab2a &a#sa!o !e es0erar 4%e Be"ero)o#te' &o# 4%ie# !eb2a &o#traer ,atri,o#io' vo"viera !e
Li!ia5 Tras %#os !2as )e"i&es &o# Etra' E$eo "e !i6o1
8Me te,o 4%e te#$o 4%e ir,e' 4%eri!a5 Si t%vieras %# hi6o' "o ,3s se$%ro 0ara " ser2a 4%e
atrib%yeras s% 0ater#i!a! a" !ios Posei!*#5 Mi sobri#o ,ayor te ,atar2a' si s%0iera "o !e #%estra
bo!a' 0or4%e es0era ser e" si$%ie#te rey !e Ate#as5 EA!i*sF
E$eo #o re$res* #%#&a5
Etra t%vo %# hi6o a" 4%e ""a,* Teseo y' e" !2a 4%e ste &%,0"2a &ator&e a@os' "e 0re$%#t*1 8
GP%e!es ,over esa e#or,e ro&aH
Teseo' %# ,%&ha&ho &o# %#a )%erCa e#or,e' "eva#t* "a $ra# 0ie!ra y "a "a#C* "e6os5
Es&o#!i!as ba6o "a ro&a' e#&o#tr* %#a es0a!a &o# %#a ser0ie#te !ora!a $raba!a e# "a ho6a y %# 0ar
!e sa#!a"ias5
8Esto "o !e6* a4%2 t% 0a!re 8!i6o Etra85 Es E$eo' rey !e Ate#as5 L"vase"o y !i"e 4%e "o
e#&o#traste ba6o esta ro&a5 Pero' te# &%i!a!o1 #o !i$as #a!a a s%s sobri#os' 0or4%e se e#)%re&er2a#
si !es&%briera# 4%e t/ eres e" a%t#ti&o here!ero !e" tro#o !e Ate#as5 Es 0or e""os 4%e !%ra#te to!os
estos a@os he !i&ho 4%e t% 0a!re era Posei!*# y #o E$eo5
Teseo via6* a Ate#as 0or e" &a,i#o !e "a &osta5 Pri,ero' se e#&o#tr* &o# %# $i$a#te ""a,a!o
Si#is' 4%e te#2a "a horrib"e &ost%,bre !e !ob"ar !os 0i#os' e" %#o ha&ia e" otro' atar a"$/# 0obre
via6ero 0or "os braCos a "as &o0as !e "os ,is,os y' !e re0e#te' so"tar"os5 Los 3rbo"es se e#!ereCaba#
0artie#!o a" via6ero e# !os5 Teseo "%&h* &o#tra Si#is' "o !e6* si# se#ti!o e hiCo &o# " "o 4%e " ha&ia
&o# "os !e,3s5
Des0%s' Teseo se e#)re#t* y ,at* a %#a ,o#str%osa &er!a sa"va6e' %#a bestia 4%e te#2a %#os
&o",i""os ,%y $ra#!es y ,3s a)i"a!os 4%e %#a hoC5 M3s tar!e' &o,bati* &o# Pro&r%stes' %#
,a"va!o 0osa!ero 4%e viv2a 6%#to a" &a,i#o y 4%e s*"o te#2a %#a &a,a e# s% 0osa!a5 Si e" via6ero
era !e,asia!o ba6o 0ara "a &a,a' Pro&r%stes "o a"ar$aba &o# %# i#str%,e#to !e tort%ra ""a,a!o
<0otro=7 si era !e,asia!o a"to' "e &ortaba "os 0ies' y si te#2a "a a"t%ra a!e&%a!a' "o as)iAiaba &o# %#a
,a#ta5 Teseo !errot* a Pro&r%stes' "o at* a "a &a,a y "e &ort* "os !os 0ies5 Pero vio 4%e a/# era
!e,asia!o a"to' as2 4%e ta,bi# "e &ort* "a &abeCa5 L%e$o' e#vo"vi* e" &a!3ver &o# %#a ,a#ta y "o
arro6* a" ,ar5
E" rey E$eo se hab2a &asa!o !e #%evo' re&ie#te,e#te' &o# %#a br%6a ""a,a!a Me!ea5 Teseo
!es&o#o&2a este ,atri,o#io' 0ero &%a#!o ""e$* a Ate#as' Me!ea' &o# s% 0o!er ,3$i&o' s%0o 4%i#
era " y !e&i!i* e#ve#e#ar"e' 0o#ie#!o ,ata"obos e# s% &o0a !e vi#o5 Me!ea 4%er2a 4%e e" si$%ie#te
,o#ar&a )%era %#o !e s%s hi6os5 Por s%erte' &%a#!o E$eo vio "a )i$%ra !e "a ser0ie#te e# "a es0a!a !e
Teseo' s%0%so 4%e e" vi#o estaba e#ve#e#a!o y r30i!a,e#te tir* "a &o0a 4%e Me!ea te#2a e# "a
,a#o y 4%e' e# ese ,o,e#to' o)re&2a a Teseo5 E" ve#e#o hiCo %# $ra# a$%6ero e# e" s%e"o y Me!ea
es&a0* e# %#a #%be ,3$i&a5 L%e$o' E$eo ,a#!* %# &arr%a6e a Cori#to 0ara re&o$er a Etra y
a#%#&i*1
+L
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
8Teseo es ,i hi6o y here!ero5
A" !2a si$%ie#te' &%a#!o Teseo se !iri$2a a" te,0"o' "os sobri#os !e E$eo "e te#!iero# %#a
e,bos&a!a' 0ero Teseo "%&h* y "os ,at* a to!os5
(arios a@os a#tes' e" hi6o !e" rey Mi#os' A#!ro$eo !e Creta' est%vo e# Ate#as y $a#* to!as
"as &o,0eti&io#es !e "os 6%e$os at"ti&os1 &arreras' sa"tos' boAeo' "%&ha y "a#Ca,ie#to !e !is&o5 Los
sobri#os !e E$eo' &e"osos' "o a&%saro# !e &o#s0irar 0ara ha&erse &o# e" tro#o y "o asesi#aro#5
C%a#!o Mi#os 0rotest* a#te "os !ioses !e" O"i,0o' stos or!e#aro# a E$eo 4%e' &a!a #%eve a@os'
e#viara a siete &hi&os y siete &hi&as !e Ate#as' 0ara 4%e )%era# !evora!os 0or Mi#ota%ro !e Creta5
Mi#ota%ro era %# ,o#str%o 8,e!io toro y ,e!io ho,bre8 4%e Mi#os $%ar!aba e# e" &e#tro !e"
"aberi#to 4%e D!a"o hab2a &o#str%i!o 0ara "5 Mi#ota%ro &o#o&2a to!os "os ri#&o#es y &%rvas !e"
"aberi#to' y &o#!%&2a a s%s v2&ti,as hasta %# 0asi""o si# sa"i!a' !o#!e "as te#2a a s% ,er&e!5
Los ate#ie#ses' e#o6a!os &o# Teseo 0or haber ,ata!o a s%s 0ri,os' "o e"i$iero# &o,o %#o !e
"os siete &hi&os 4%e e#viaba# a" sa&ri)i&io ese a@o5 Teseo "o a$ra!e&i*' !i&ie#!o 4%e estaba &o#te#to
!e te#er "a o0ort%#i!a! !e "ibrar a s% 0a2s !e a4%e" es0a#toso trib%to5 E" bar&o e# e" 4%e via6aba# "as
v2&ti,as !e" sa&ri)i&io estaba a0are6a!o &o# ve"as #e$ras' !e "%to' 0ero Teseo se ""ev* ta,bi# %#as
ve"as b"a#&as5
8Si ,ato a Mi#ota%ro' iCar estas ve"as b"a#&as5 Si Mi#ota%ro ,e ,ata a ,2' se$%ir3#
0%estas "as #e$ras5
Teseo reC* a "a !iosa A)ro!ita5 Y e""a "o es&%&h* y "e or!e#* a s% hi6o Eros ha&er 4%e
Aria!#a' "a hi6a !e Mi#os' se e#a,orara !e Teseo5 A4%e""a ,is,a #o&he' Aria!#a )%e a "a 0risi*#
!o#!e estaba Teseo' !ro$* a "os $%ar!ias' abri* "a 0%erta !e s% &e"!a &o# %#a ""ave roba!a !e"
&i#t%r*# !e Mi#os y "e 0re$%#t* a Teseo1
8Si te ay%!o a ,atar a Mi#ota%ro' Gte &asar3s &o#,i$oH
8E#&a#ta!o 8&o#test* "' bes3#!o"e "a ,a#o5
Aria!#a $%i* a Teseo y a s%s a&o,0a@a#tes hasta "a sa"i!a !e "a 0risi*#5 L%e$o' "es e#se@*
%# ovi""o ,3$i&o 4%e "e hab2a e#tre$a!o D!a"o a#tes !e aba#!o#ar Creta5 Lo 4%e te#2a# 4%e ha&er
era atar e" &abo s%e"to !e" ovi""o a "a 0%erta !e" "aberi#to y ste ro!ar2a ,3$i&a,e#te 0or "os
&a,i#os e#revesa!os' hasta ""e$ar a" &"aro 4%e hab2a e# e" &e#tro5
8Mi#ota%ro vive a""2 8!i6o Aria!#a85 D%er,e eAa&ta,e#te %#a hora !e &a!a
vei#ti&%atro' a ,e!ia#o&he' y ,%y 0ro)%#!a,e#te5
Los seis &o,0a@eros !e Teseo vi$i"aba# "a e#tra!a' ,ie#tras Aria!#a ataba e" hi"o a "a 0%erta
!e" "aberi#to5 Teseo e#tr*' 0as* "a ,a#o a "o "ar$o !e" hi"o e# "a os&%ri!a! y ""e$*' 0o&o !es0%s !e
"a ,e!ia#o&he' hasta !o#!e !or,2a Mi#ota%ro5 L%e$o' &%a#!o sa"i* "a "%#a' "e &ort* "a &abeCa a"
,o#str%o &o# %#a es0a!a !e ho6a a)i"a!a 4%e "e hab2a 0resta!o Aria!#a5 Des0%s' si$%i* e" hi"o e#
se#ti!o &o#trario hasta "a e#tra!a' !o#!e s%s a,i$os "o es0eraba# a#siosos5 Mie#tras ta#to' Aria!#a
hab2a "ibera!o ta,bi# a "as siete &hi&as y' !es0%s' )%ero# to!os 6%#tos ha&ia e" 0%erto5 Teseo y s%s
a,i$os a$%6erearo# "os &as&os !e "os bar&os !e Mi#os7 "%e$o' s%biero# a bor!o !e" s%yo y 0artiero#
r%,bo a Ate#as5 Los bar&os &rete#ses 4%e i#te#taro# 0erse$%ir"es 0ro#to se ""e#aro# !e a$%a y se
h%#!iero#5 As2 4%e Teseo h%y* sa#o y sa"vo' &o# "a &abeCa !e Mi#ota%ro y &o# Aria!#a5
Po&o !es0%s' Teseo atra&* s% bar&o e# "a is"a !e NaAos 0or4%e #e&esitaba# a"i,e#tos y
a$%a5 Mie#tras Aria!#a !es&a#saba t%,ba!a e# "a 0"aya' e" !ios Dio#isos se "e a0are&i* !e re0e#te a
Teseo1
8D%iero &asar,e &o# esta ,%6er 8!i6o85 Si te "a ""evas "e6os !e ,2' !estr%ir Ate#as'
ha&ie#!o 4%e to!os s%s habita#tes se v%e"va# "o&os5
Teseo #o se atrevi* a o)e#!er a Dio#isos y' &o,o a!e,3s ta,0o&o estaba ,%y e#a,ora!o
!e Aria!#a' "a !e6* !or,i!a y se ,ar&h*5 Aria!#a se e#)%re&i* a" !es0ertar y verse aba#!o#a!a'
0ero Dio#isos a0are&i* 0ro#to' se 0rese#t* y "e o)re&i* %#a $ra# &o0a !e vi#o5 Aria!#a se "a bebi*
+9
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
e#tera' se e#&o#tr* ,e6or e#se$%i!a y !e&i!i* 4%e era ,%&ho ,3s $"orioso &asarse &o# %# !ios 4%e
ha&er"o &o# %# ,orta"5 E" re$a"o !e bo!a !e Dio#isos )%e "a es0"#!i!a !ia!e,a !e 0ie!ras
0re&iosas 4%e hoy es "a &o#ste"a&i*# !e "a Coro#a Borea"5 Aria!#a t%vo varios hi6os &o# Dio#isos y
)i#a",e#te vo"vi* a Creta &o,o rei#a5
A s% re$reso' Teseo' a &a%sa !e "os #ervios' o"vi!* &a,biar "as ve"as' y e" rey E$eo' 4%e
observaba a#sioso "a v%e"ta !e "as #aves !es!e %# a&a#ti"a!o &er&a#o a Ate#as' vio a0are&er "as
ve"as #e$ras e# "%$ar !e "as b"a#&as5 (e#&i!o 0or e" !o"or' sa"t* a" ,ar y se aho$*5 Teseo' e#to#&es'
se &o#virti* e# e" rey !e Ate#as e hiCo "as 0a&es &o# "os &rete#ses5
U#os a@os !es0%s' "as a,aCo#as' %#a )iera raCa !e ,%6eres $%erreras !e Asia' i#va!iero#
Gre&ia y ata&aro# Ate#as5 Gra&ias a "os &o#se6os !e "a !iosa Ate#ea' Teseo &o#si$%i* !errotar"as7
0ero' !es!e e#to#&es' a"ar!e* sie,0re !e s% &ora6e5
U# !2a' s% a,i$o Pir2too "e !i6o1
8Estoy e#a,ora!o !e %#a her,osa ,%6er5 GMe ay%!ar3s a &asar,e &o# e""aH
8Por s%0%esto 8&o#test* Teseo85 GNo soy e" rey ,3s va"ie#te 4%e eAisteH EMira "o 4%e
"es hi&e a "as a,aCo#asF EMira "o 4%e "e hi&e a Mi#ota%roF GD%i# es esa ,%6erH
8Pers)o#e' "a hi6a !e De,ter 8&o#test* Pir2too5
8GE# serioH EPero si Pers)o#e ya est3 &asa!a &o# e" rey Ha!es' !ios !e "a ,%erteF
8Lo s' 0ero e""a o!ia a Ha!es y 4%iere te#er hi6os5 Y #o 0%e!e te#er"os &o# e" !ios !e "a
,%erte5
8Pare&e %#a ave#t%ra basta#te arries$a!a 8&o#si!er* Teseo' 0o#i#!ose 03"i!o5 8GNo
eres e" rey ,3s va"ie#te 4%e eAisteH 8Lo soy5
8EE#to#&es' va,osF
Co$iero# s%s es0a!as y' 0or "a 0%erta "atera"' !es&e#!iero# hasta e" T3rtaro5 A""2' "e !iero# a"
&a# Cerbero tres 0aste"es &o# 6%$o !e a,a0o"a 0ara a!or,i"ar"o5 L%e$o' Pir2too $o"0e* &o# "os
#%!i""os "a 0%erta !e" 0a"a&io !e Ha!es y e#traro#5
Ha!es 0re$%#t* sor0re#!i!o1
8GD%i#es sois' ,orta"es' y 4% 4%erisH
8Yo soy Teseo' e" rey ,3s va"ie#te 4%e eAiste5 ste es ,i a,i$o Pir2too' 4%e &ree 4%e "a
rei#a Pers)o#e es !e,asia!o b%e#a 0ara ti5 Y 4%iere &asarse &o# e""a 8"e !i6o Teseo5
Ha!es so#ri*5 Na!ie "o hab2a visto so#re2r 6a,3s5
8B%e#o 8&o#test*85 Es &ierto 4%e Pers)o#e #o es &o,0"eta,e#te )e"iC &o#,i$o5 D%iC3
0o!r2a !e6ar"a ,ar&har' si ,e 0ro,etes tratar"a bie#5 GPor 4% #o hab"a,os !e e""o ,3s
tra#4%i"a,e#teH Por )avor' to,a! asie#to e# ese &*,o!o ba#&o5
Teseo y Pir2too se se#taro#' 0ero e" ba#&o 4%e "es hab2a o)re&i!o Ha!es era ,3$i&o5 Y se
4%e!aro# 0e$a!os a "' !e )or,a 4%e #o 0o!r2a# es&a0ar 6a,3s si# arra#&arse %#a 0arte !e s2
,is,os5 Ha!es ,iraba' so"ta#!o $ra#!es risota!as' ,ie#tras "os !os a,i$os era# aCota!os 0or "as
)%rias' 0i&a!os 0or %#as ser0ie#tes &o# ,a#&has )a#tas,a$*ri&as' y "os !e!os !e s%s ,a#os y s%s
0ies era# ,or!i!os 0or Cerbero' 4%e sa"2a !e s% est%0or5
8EPobres est/0i!os 8!i6o Ha!es' ri#!ose e#tre !ie#tes8' os 4%e!aris a4%2 0ara sie,0reF
*'si!o
#VII
+N
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
S2si)o' rey !e Cori#to' 4%e &o#str%y* "a 0ri,era )"ota !e "os &ori#tios' 0ose2a %# $ra# reba@o5
S% ve&i#o A%t*"i&o te#2a otro ,3s 0e4%e@o5
A%t*"i&o se hab2a 0orta!o bie# &o# Maya' a#tes !e #a&er Her,es' o&%"t3#!o"a e# s% &asa
&%a#!o "a &e"osa !iosa Hera 4%er2a ,atar"a5 Her,es' a$ra!e&i!o' "e !io a A%t*"i&o e" 0o!er ,3$i&o
!e &o#vertir a "os toros e# va&as y !e &a,biar e" &o"or !e b"a#&o a ro6o' o !e #e$ro a ,otea!o5
A%t*"i&o' 4%e era %# "a!r*# ,%y "isto' a ,e#%!o robaba e" $a#a!o !e S2si)o e# "os 0astos &er&a#os a
s% 0ro0ie!a! y &o#vert2a "os toros b"a#&os e# va&as ro6as' y "os toros #e$ros e# ,otea!os5 S2si)o se
!io &%e#ta !e 4%e s% reba@o ,e#$%aba y 4%e e" !e A%t*"i&o era &a!a !2a ,3s #%,eroso5 Sos0e&haba
!e A%t*"i&o' 0ero #%#&a 0o!2a 0robar 4%e )%era e" "a!r*#5 Por )i#' se "e o&%rri* "a i!ea !e ,ar&ar "as
0eC%@as !e "os a#i,a"es 4%e "e 4%e!aba# &o# "as "etras SIS ;abreviat%ra !e S2si)o>5 C%a#!o
!esa0are&iero# ,3s a#i,a"es' S2si)o e#vi* a s%s so"!a!os a" &a,0o !o#!e estaba e" reba@o !e
A%t*"i&o y "es or!e#* 4%e eAa,i#ara# "as 0eC%@as !e to!as "as reses1 e#&o#traro# &i#&o a#i,a"es
,ar&a!os &o# "as "etras SIS5
8Yo #o "os he roba!o 8a)ir,* A%t*"i&o85 So# ,2os5 GDes!e &%3#!o tie#e S2si)o a"$/#
a#i,a" !e este &o"orH S2si)o !ebe !e haber e#tra!o e# ,is 0astos y ,ar&a!o "as 0eC%@as5
To!o e" ,%#!o !is&%t2a y $ritaba5 Mie#tras ta#to' S2si)o se ve#$*5 E#tr* e# "a &asa !e
A%t*"i&o y se )%$* &o# s% hi6a' &o# 4%ie# t%vo a O!iseo' e" ,3s "isto !e "os $rie$os 4%e "%&haro# e#
Troya5
U# !2a' e" !iosPr2o Aso0o se a0are&i* a#te S2si)o y "e !i6o1
8Tie#es "a ,a"a )a,a !e )%$arte &o# "as hi6as !e "os !e,3s5 GTe has ""eva!o a "a ,2aH
8No 8&o#test* S2si)o85 Pero s !o#!e est35
8ED2,e"oF
8Pri,ero' haC 4%e #aC&a %# ,a#a#tia" e# "a &o"i#a !o#!e estoy &o#str%ye#!o ,i #%eva
&i%!a!5
Aso0o $o"0e* e" s%e"o &o# %#a vara ,3$i&a e hiCo brotar e" ,a#a#tia"' a" "a!o !e" &%a"
Be"ero)o#te &a0t%rar2a a Pe$aso5
S2si)o !i6o e#to#&es1
8Ie%s se ha e#a,ora!o !e t% hi6a5 Est3# &a,i#a#!o &o$i!os !e "a ,a#o 0or e" bos4%e !e
a4%e" va""e5
Aso0o' ,%y e#)a!a!o' )%e e# b%s&a !e Ie%s' 4%e hab2a !e6a!o s%s rayos !es&%i!a!a,e#te
&o"$a!os !e %# 3rbo"5 C%a#!o Aso0o &orri* ha&ia " &o# s% vara' Ie%s es&a0* y se !is)raC* !e ro&a5
Aso0o 0as* !e "ar$o y Ie%s vo"vi* a s% )or,a ver!a!era' re&o$i* s%s rayos y "e "a#C* %#o a Aso0o'
4%e !es!e e#to#&es &o6ear2a !e s% 0ier#a heri!a5
Ie%s or!e#* a s% her,a#o Ha!es 4%e arrestara a S2si)o y 4%e "o &asti$ara &o# $ra# severi!a!
0or haber"e reve"a!o a Aso0o %# se&reto !ivi#o5
Ha!es e#to#&es )%e a ver a S2si)o5
8(e# &o#,i$o 8"e !i6o5
8Por s%0%esto 4%e #o5 E" !ios 4%e vie#e a b%s&ar a "os es02rit%s es Her,es' #o t/5 A!e,3s'
yo #o voy a ,orir to!av2a5 GD% ""evas e# esa bo"saH
8Es0osas' 0ara evitar 4%e te es&a0es5
8GD% so# es0osasH
8U#os braCa"etes !e a&ero' e#&a!e#a!os e#tre s25 Los i#ve#t* He)esto5
8E#s@a,e &*,o )%#&io#a#5
Ha!es se 0%so "as es0osas a s2 ,is,o y S2si)o "as &err* &o# ra0i!eC5 L%e$o' !ese#&a!e#* a
+O
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
s% 0erro y 0%so e" &o""ar !e ste a"re!e!or !e" &%e""o !e Ha!es5
8Ahora' te te#$o ase$%ra!o' rey Ha!es 8ri*5
Pese a 4%e Ha!es rabi* y ""or*' S2si)o "o ,a#t%vo e#&a!e#a!o a "a &aseta !e" 0erro !%ra#te
%# ,es5 Na!ie 0%!o ,orirse ,ie#tras Ha!es est%vo 0reso5 Pero &%a#!o Ares' !ios !e "a $%erra'
!es&%bri* 4%e "as bata""as se hab2a# &o#verti!o e# "%&has )i#$i!as 0or4%e #a!ie ,or2a' )%e a ver a
S2si)o y "o a,e#aC* &o# estra#$%"ar"o5
8Es i#/ti" tratar !e ,atar,e 8!i6o S2si)o85 Te#$o a" rey Ha!es e#&a!e#a!o e# "a &aseta
!e" 0erro5
8Lo s' 0ero 0%e!o a0retarte "a $ar$a#ta hasta 4%e "a &ara se te 0o#$a #e$ra y "a "e#$%a te
&%e"$%e5 No te $%star2a #a!a5 Ta,bi# 0%e!o &ortarte "a &abeCa y es&o#!er"a5 ELibera a" rey Ha!es
ahora ,is,oF
ReCo#$a#!o' S2si)o hiCo "o 4%e "e or!e#aba Ares5 L%e$o' se )%e &o# " a" T3rtaro y "e !i6o a
"a rei#a Pers)o#e1
8No 0%e!o a&e0tar 4%e ,e trai$a# a4%2 !e esta )or,a5 Ni si4%iera ,e ha# e#terra!o &o,o
es !ebi!o5 E" rey Ha!es !eber2a haber,e !e6a!o a" otro "a!o !e "a "a$%#a Esti$ia' !o#!e "os 6%e&es
#o 0%e!e# &asti$ar,e5
8M%y bie# 8&o#test* Pers)o#e85 P%e!es vo"ver a s%bir y arre$"ar"o to!o 0ara ser
e#terra!o &o# %# *bo"o !eba6o !e "a "e#$%a' 0ero v%e"ve ,a@a#a si# )a"ta5
S2si)o se )%e a &asa rie#!o5 L"e$* e" !2a si$%ie#te y S2si)o #o re$res*' as2 4%e Ha!es e#vi* a
Her,es 0ara b%s&ar"o5
8GPor 4%H 80re$%#t* S2si)o8' Ga&aso "as 0ar&as ha# &orta!o e" hi"o !e ,i vi!aH
8S2 8res0o#!i* Her,es85 (i &*,o "o ha&2a#5 No te#2as 4%e haber reve"a!o e" se&reto !e
Ie%s a Aso0o5
S2si)o s%s0ir*5
8De to!as )or,as' "e ob"i$% a 4%e hi&iera a0are&er %# ,a$#2)i&o ,a#a#tia" !e a$%a 0ara
Cori#to5
8(e#' s2$%e,e' y basta !e tr%&os' 0or )avor5
La ro&a 4%e "os 6%e&es !e "os ,%ertos ob"i$aro# a S2si)o a e,0%6ar hasta "a &i,a !e "a &o"i#a
e# e" T3rtaro era eAa&ta,e#te i$%a" a "a ro&a e# 4%e Ie%s se hab2a &o#verti!o &%a#!o se es&o#!2a !e
Aso0o5
De to!as )or,as' "os &ori#tios a,aba# a S2si)o' 0or to!o "o 4%e hab2a he&ho 0or e""os' y
si$%iero# &e"ebra#!o %#a )iesta a#%a" e# s% ho#or5
Los trabajos de eracles
#VIII
Hera&"es' a 4%ie# "os ro,a#os ""a,ar2a# Hr&%"es' era hi6o !e Ie%s y !e A"&,e#a' %#a
0ri#&esa !e Tebas5 Hera' e#o6a!a 0or4%e Ie%s hab2a ""eva!o a &abo otro !e s%s &asa,ie#tos &o#
,%6eres ,orta"es' e#vi* !os horrorosas ser0ie#tes 0ara 4%e ,atara# a Hera&"es &%a#!o a/# era %#
beb5 Hera&"es y s% her,a#o $e,e"o I)i&"es !or,2a# e# %# es&%!o 4%e "es serv2a !e &%#a' &%a#!o
"as ser0ie#tes re0taro# ha&ia e""os5 I)i&"es $rit* y ro!* )%era !e" es&%!o5 Pero Hera&"es' %# #i@o
i#,e#sa,e#te )%erte' &o$i* "as ser0ie#tes 0or e" &%e""o' %#a e# &a!a ,a#o' y "as estra#$%"*5
C%a#!o era %# ,%&ha&ho' Hera&"es se i#teresaba ,3s 0or "a "%&ha 4%e 0or "a "e&t%ra' "a
-:
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
es&rit%ra o "a ,/si&a5 Ta,bi# 0re)er2a "a &ar#e asa!a y e" 0a# !e &eba!a a "os 0aste"es !e ,ie" o !e
)r%tas5 Pro#to' se &o#virti* e# e" ,e6or ar4%ero' e" ,e6or "%&ha!or y e" ,e6or boAea!or 4%e eAist2a5
C%a#!o Li#o' s% 0ro)esor !e ,/si&a' "e 0e$* 0or #o 0restar ate#&i*# a "as es&a"as' Hera&"es "e
$o"0e* &o# %#a "ira hasta ,atar"o5 A&%sa!o !e asesi#ato' Hera&"es !i6o se#&i""a,e#te1
8Li#o ,e 0e$* 0ri,ero5 S*"o ,e !e)e#!25
Y "os 6%e&es "o abso"viero#5
E%risteo' e" $ra# rey !e Gre&ia' 4%er2a !esterrar a A#)itri*#' rey !e Tebas y' ahora' 0a!rastro
!e Hera&"es5 Pero ste' #ob"e,e#te' se o)re&i* a E%risteo 0ara ser s% es&"avo !%ra#te #ove#ta y
#%eve ,eses' si 0er,it2a 4%e A#)itri*# se 4%e!ase y &o#servara e" tro#o5 Hera a!virti* a E%risteo1
8A&e0ta' 0ero e#&ar$a a Hera&"es "os !ieC traba6os ,3s 0e"i$rosos 4%e 0%e!as e"e$ir' y 4%e
"os &%,0"a to!os !e#tro !e "os #ove#ta y #%eve ,eses5 Lo 4%iero ,%erto5
E" 0ri,er traba6o 4%e E%risteo or!e#* a Hera&"es )%e ,atar a" "e*# !e Ne,ea' %#a e#or,e
bestia' &%ya 0ie" era resiste#te a "a 0ie!ra' a" &obre y a" hierro5 A4%e" ,o#str%o viv2a e# %#a &%eva
e# "as ,o#ta@as5 Pri,ero' Hera&"es "e "a#C* )"e&has' 0ero stas rebotaro# si# ha&er"e !a@o5 L%e$o'
&o$i* s% $ra# ,aCa !e ,a!era !e o"ivo y "e $o"0e* e# "a &abeCa' 0ero "o 4%e se ro,0i* )%e e" ar,a5
E" "e*# s*"o ,ovi* s% &abeCa' 0or4%e hab2a o2!o %# "i$ero r%i!o' bosteC* y vo"vi* a s% $r%ta5 Esta
&%eva te#2a !os e#tra!as5 Hera&"es ta0* "a ,3s 0e4%e@a &o# %#a re! !e bro#&e' e#tr* 0or "a $ra#!e y
&o$i* a" "e*# 0or "a $ar$a#ta5 A%#4%e e" a#i,a" "e arra#&* e" !e!o &oraC*# !e "a ,a#o iC4%ier!a !e
%# ,or!is&o' Hera&"es &o#si$%i* ,eter "a &abeCa !e" "e*# ba6o e" braCo !ere&ho y a0"astar"a hasta
4%e "a bestia ,%ri*5 Hera&"es !es0e""e6* a" "e*# %sa#!o %#a !e "as $arras !e" ,is,o a#i,a" &o,o
&%&hi""o y "%e$o se &%bri* &o# "a 0ie"5 Des0%s' se )abri&* %#a #%eva ,aCa !e ,a!era !e o"ivo y se
0rese#t* a#te E%risteo5
E" se$%#!o traba6o era ,%&ho ,3s 0e"i$roso1 ,atar a "a ,o#str%osa hi!ra !e "os 0a#ta#os !e
Ler#a5 Esta bestia te#2a e" &%er0o $ra#!e' &o,o e" !e %# 0erro' y o&ho &abeCas !e ser0ie#te &o#
"ar$os &%e""os5 Hera&"es "e !is0ar* )"e&has ar!ie#!o &%a#!o sa"2a !e s% a$%6ero ba6o "as are#as !e %#
0a#ta#o5 L%e$o' &orri* ha&ia e""a y "e $o"0e* "as o&ho &abeCas5 Pero &o#)or,e "as a0"astaba' iba#
a0are&ie#!o otras e# s% "%$ar5 U# es&or0i*#' e#via!o 0or Hera' se "e a&er&* r30i!a,e#te y "e ,or!i*
e" 0ie1 Hera&"es "o a0"ast* !e %# 0isot*#5 A" ,is,o tie,0o' !ese#vai#* s% a)i"a!a es0a!a !e
e,0%@a!%ra !e oro y ""a,* a Yo"ao' e" &o#!%&tor !e s% &arro5 Yo"ao tra6o i#,e!iata,e#te %#a
a#tor&ha y' &%a#!o Hera&"es &ortaba %#a &abeCa' se""aba e" &%e""o &o# )%e$o 0ara evitar 4%e s%r$iera
%#a #%eva5 M%e e" )i#a" !e "a hi!ra5 Hera&"es ,o6* s%s )"e&has e# s% sa#$re ve#e#osa5 D%ie# )%era
heri!o &o# e""as ,orir2a !o"orosa,e#te5
E" ter&er traba6o )%e &a0t%rar "a &ierva !e Ceri#ia' %#a &ierva b"a#&a &o# 0eC%@as !e bro#&e y
&%er#os !e oro' 4%e 0erte#e&2a a "a 0ri#&esa Arte,isa5 Hera&"es tar!* %# a@o e#tero e# e#&o#trar"a5
La 0ersi$%i* 0or ,o#ta@as y va""es !e to!a Gre&ia' hasta 4%e a" )i#a" "e !is0ar* %#a )"e&ha si#
ve#e#o' &%a#!o 0as* &orrie#!o &er&a !e "5 La )"e&ha se &"av* e#tre e" te#!*# y e" h%eso !e s%s
0atas !e"a#teras' 4%e 4%e!aro# e#sarta!as' si# !erra,ar %#a so"a $ota !e sa#$re5 C%a#!o tro0eC* y
&ay*' Hera&"es "a a0res*' "e eAtra6o "a )"e&ha y se "a ""ev* a E%risteo sobre "os ho,bros5 Arte,isa se
habr2a e#)%re&i!o si Hera&"es h%biera !a@a!o a s% &ierva y' a!e,3s' "o 0er!o#* 0or s% &ertero
)"e&haCo5 Des0%s' E%risteo "iber* a "a &ierva5
E" &%arto traba6o )%e a0resar a" 6aba"2 !e Eri,a#to' %#a e#or,e &riat%ra &o# %#os &o",i""os
&o,o "os !e %# e"e)a#te y %#a 0ie" resiste#te a "as )"e&has5 Hera&"es "o 0ersi$%i* 0or "as ,o#ta@as !e
a4%2 0ara a""3' e# i#vier#o' hasta 4%e 4%e!* atra0a!o e# %# $ra# ,o#t2&%"o !e #ieve5 A""2' sa"t*
sobre " y "e at* "as 0atas !e"a#teras a "as traseras5 C%a#!o E%risteo vio a Hera&"es &ar$a#!o e"
6aba"2 a s% es0a"!a 0or "a ave#i!a !e 0a"a&io' h%y* y se es&o#!i* e# %#a $ra# vasi6a !e bro#&e5
E" 4%i#to traba6o )%e "i,0iar e" i#,%#!o estab"o !e" rey A%$2as e# %# so"o !2a5 A%$2as te#2a
,%&hos ,i""ares !e a#i,a"es y #%#&a se hab2a 0reo&%0a!o !e e"i,i#ar s%s eA&re,e#tos5 E%risteo "e
e#&ar$* esta tarea a Hera&"es s*"o 0ara ,o"estar"o' es0era#!o 4%e se &%briera !e i#,%#!i&ia' &%a#!o
-Q
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
&ar$ara e" estir&o" e# "as &estas 0ara ""ev3rse"o5
A%$2as so#ri* a Hera&"es &o# !es0re&io1
8Te a0%esto vei#te va&as &o#tra %#a' a 4%e #o 0%e!es "i,0iar e" estab"o e# %# so"o !2a5 8
De a&%er!o 8!i6o Hera&"es5
B"a#!i* s% ,aCa' !errib* "a 0are! !e" estab"o' &o$i* %# 0i&o y &av* r30i!a,e#te %#os
&a#a"es 0ro)%#!os !es!e !os r2os &er&a#os5 E" a$%a !e "os r2os atraves* e" estab"o y "o !e6* "i,0io
e# %# ,o,e#to5
Co,o seAto traba6o' E%risteo "e !i6o a Hera&"es 4%e eA0%"sara &iertas aves &a#2ba"es &o#
0"%,as !e bro#&e !e" "a$o Est2#)a"o5 Estos a#i,a"es 0are&2a# $r%""as' 0ero te#2a# 0i&os &a0a&es !e
ha&er 0e!aCos %#a &oraCa !e hierro5 Hera&"es #o 0o!2a #a!ar e# "os 0a#ta#os' 0or4%e e" a$%a estaba
t%rbia' y ta,0o&o 0o!2a &r%Car"os &a,i#a#!o' 0or4%e e" barro #o a$%a#tar2a s% 0eso5 C%a#!o
!is0ar* a "os 036aros' "as )"e&has rebotaro# e# s%s 0"%,as5
La !iosa Ate#ea se "e a0are&i* e#to#&es y "e !io %# %#os &2,ba"os !e bro#&e5
8EA$2ta"osF 8"e or!e#*5
Hera&"es "o hiCo y "as aves "eva#taro# e" v%e"o' aterroriCa!as5 Dis0ar*' ,at* a !o&e#as !e
e""as' ya 4%e e# "a 0arte i#)erior !e s%s &%er0os #o te#2a# 0"%,as !e bro#&e' y "as ob"i$* a h%ir e#
!ire&&i*# a" ,ar Ne$ro5 Ni#$%#a vo"vi* 6a,3s5
E" s0ti,o traba6o )%e &a0t%rar %# toro 4%e aterroriCaba Creta5 Perse$%2a $ra#6eros y
so"!a!os' !estr%2a &aba@as y a",a&e#es' arrasaba &a,0os !e ,a2C' y as%staba a ,%6eres y #i@os5
Este a#i,a" hab2a a0are&i!o &%a#!o e" hi6o !e E%ro0a' Mi#os' !i6o a "os &rete#ses1
8ESoy e" rey !e esta is"aF EDe6e,os 4%e "os !ioses ,e e#v2e# %#a se@a" 0ara 0robar"oF
Mie#tras hab"aba' "os &rete#ses viero# &*,o %# toro ,%y b"a#&o !e &%er#os !ora!os sa"i*
#a!a#!o !e" ,ar5 Pero e# "%$ar !e sa&ri)i&ar e" her,oso a#i,a" a "os !ioses' &o,o era !eber' Mi#os
"o &o#serv* y sa&ri)i&* otro5 As2 4%e Ie%s "o &asti$*' 0er,itie#!o 4%e e" toro es&a0ara y &a%sara
!es$ra&ias e# to!a Creta5
Hera&"es si$%i* a" toro hasta %# bos4%e5 A""2' se s%bi* a %# 3rbo"' es0er* 4%e e" a#i,a"
0asara y sa"t* sobre s% "o,o5 Tras %# !i)2&i" )or&e6eo' &o#si$%i* &"avar"e %#a a#i""a e# "a #ariC y'
&r%Ca#!o e" ,ar &o# %#as rie#!as ata!as a s% ,orro' se "o ""ev* a E%risteo5
E" o&tavo traba6o )%e &a0t%rar "as &%atro ye$%as sa"va6es !e" rey Dio,e!es !e Tra&ia5
Dio,e!es a"i,e#taba a estas ye$%as &o# "a &ar#e !e "os eAtra#6eros 4%e visitaba# s% rei#o5 Hera&"es
via6* hasta Tra&ia y se a&er&* a" 0a"a&io rea"7 )%e !ire&to a "as &%a!ras !e Dio,e!es' e&h* a "os
,oCos y &o#!%6o a "as ye$%as' 4%e se &a2a# y &o&eaba#' hasta "a &osta5 A"erta!o 0or e" r%i!o'
Dio,e!es ""a,* a "os $%ar!ias !e 0a"a&io y sa"i* e# s% 0erse&%&i*#5 Hera&"es !e6* "as ye$%as a
&ar$o !e s% ,oCo Ab!ero y vo"vi* 0ara "%&har5 La bata""a )%e &orta5 De6* si# se#ti!o a Dio,e!es
&o# s% ,aCa e hiCo 4%e "as ye$%as se "o &o,iera# vivo' &o,o ve#$a#Ca 0or "a ,%erte !e Ab!ero
4%e' 0o&o a#tes' a" #o haber 0o!i!o &o#tro"ar a "as ye$%as' hab2a si!o !evora!o 0or "as ,is,as5
A#tes !e ,ar&harse' Hera&"es ta,bi# i#stit%y* %#os 6%e$os )/#ebres a#%a"es' e# ,e,oria !e
Ab!ero5 Ya !e re$reso' &%a#!o Hera&"es vio 4%e s% bar&o era !e,asia!o 0e4%e@o 0ara 4%e &%0iera#
"as &%atro ye$%as' "as e#6aeC* a" &arro !e Dio,e!es' aba#!o#* e" bar&o y vo"vi*' !e este ,o!o' a
&asa' &r%Ca#!o Ma&e!o#ia5
E" #ove#o traba6o )%e &o#se$%ir e" )a,oso &i#t%r*# !e oro !e Hi0*"ita' "a rei#a !e "as
a,aCo#as 4%e viv2a e# "a &osta s%r !e" ,ar Ne$ro' y re$a"3rse"o a "a hi6a !e E%risteo5 Hera&"es ""e$*
a A,aCo#ia si# #ove!a!5 A""2' "a rei#a Hi0*"ita se e#a,or* !e " y 0o!r2a haber &o#se$%i!o e"
&i#t%r*# &o,o %# si,0"e re$a"o5 Si# e,bar$o' "a !iosa Hera' &o# re#&or' se !is)raC* !e a,aCo#a y
es0ar&i* e" r%,or !e 4%e Hera&"es hab2a ve#i!o 0ara se&%estrar a Hi0*"ita y ""ev3rse"a a Gre&ia5 Las
a,aCo#as' i#!i$#a!as' ,o#taro# e# s%s &aba""os y )%ero# a res&atar"a' "a#Ca#!o )"e&has &o#tra
-+
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
Hera&"es' ,ie#tras se a&er&aba#5 A%#4%e Hera&"es re&haC* e" ata4%e' Hi0*"ita res%"t* ,%erta e# "a
&o#)%si*# !e "a bata""a5 As2 4%e Hera&"es &o$i* e" &i#t%r*# !e s% &a!3ver y se )%e a0e#a!o5 Le
h%biera $%sta!o &asarse &o# Hi0*"ita y "e ,o"est* ,%&ho te#er 4%e !ar"e e" &i#t%r*# a "a hi6a !e
E%risteo5
E" !&i,o traba6o !e Hera&"es )%e robar %# reba@o !e b%eyes !e" rey Ger2o#es' 4%e viv2a e#
%#a is"a &er&a !e "a &orrie#te !e O&a#o5 Ger2o#es te#2a tres tro#&os &o# s%s res0e&tivas &abeCas'
0ero %# so"o 0ar !e eAtre,i!a!es5 Hera es0eraba 4%e Hera&"es )ra&asara e# este /"ti,o traba6o o' a"
,e#os' 4%e #o t%viera tie,0o !e &%,0"ir"o' a#tes !e 4%e eA0irara e" 0"aCo !e #ove#ta y #%eve
,eses5 C%a#!o ""e$* a" eAtre,o o&&i!e#ta" !e" ,ar Me!iterr3#eo' !o#!e Es0a@a y ?)ri&a se %#2a#
e# a4%e" tie,0o' Hera&"es abri* %# estre&ho e#tre e""as5 Los a&a#ti"a!os !e &a!a "a!o se ""a,a#' a/#
hoy' "as Co"%,#as !e Hr&%"es5 L%e$o' #ave$* a!e#tr3#!ose e# e" O&a#o' e# %#a bar&a !e oro 4%e
"e 0rest* e" So" y %sa#!o "a 0ie" !e "e*# &o,o ve"a5 C%a#!o ""e$* a "a is"a !e Ger2o#es' Hera&"es )%e
ata&a!o 0or %# 0erro bi&)a"o y 0or %# 0astor !e Ger2o#es' a "os 4%e abati* !e %# ,aCaCo5
Mi#a",e#te' Ger2o#es sa"i* &orrie#!o !e s% 0a"a&io' &o,o si se tratase !e %#a )i"a )or,a!a 0or tres
ho,bres5 La !iosa Hera' e#to#&es' i#te#t* ay%!ar a Ger2o#es !es"%,bra#!o &o# %# es0e6o a
Hera&"es' 0ero ste es4%iv* e" !este""o y ,at* a Ger2o#es &o# %#a )"e&ha' 4%e atraves* a "a veC "os
tres tro#&os5 L%e$o' !is0ar* ta,bi# &o#tra Hera' hiri#!o"a e# %# ho,bro5 La !iosa se )%e
e#to#&es vo"a#!o a s%0"i&ar a A0o"o y a Arte,isa' 0ara 4%e "e eAtra6era# "a )"e&ha y "a &%rara#5
Hera&"es &r%C* "os Piri#eos &o# "os b%eyes y re&orri* "a &osta ,eri!io#a" !e Mra#&ia5 Pero e#
"os A"0es' %# ,e#sa6ero !e Hera "e !io a 0ro0*sito %#a orie#ta&i*# err*#ea5 Gir* ha&ia e" este y ba6*
hasta e" estre&ho !e Mesi#a' a#tes !e !arse &%e#ta !e 4%e estaba e# Ita"ia y #o e# Gre&ia5 M%y
e#)a!a!o' se !io ,e!ia v%e"ta y 0er!i* to!av2a ,3s tie,0o e# "o 4%e hoy es Trieste' 0or4%e Hera
e#vi* t3ba#os' 0ara 4%e 0i&ase# a "os b%eyes e# s%s 0artes ,3s se#sib"es5 Los a#i,a"es sa"iero# !e
esta,0i!a ha&ia orie#te y Hera&"es t%vo 4%e se$%ir s%s h%e""as !%ra#te o&ho&ie#tos o ,i" Ui"*,etros
hasta Cri,ea' !o#!e %#a horrib"e ,%6er &o# &o"a !e ser0ie#te "e 0ro,eti* 0o#er"os e# "a !ire&&i*#
&orre&ta' &o# "a &o#!i&i*# !e 4%e "a besara tres ve&es5 Hera&"es "o hiCo' a%#4%e !e ,%y ,a"a $a#a' y
0or )i# ""e$* a Gre&ia sa#o y sa"vo &o# "os b%eyes' 6%sto &%a#!o ter,i#aba e" 0"aCo !e #ove#ta y
#%eve ,eses5
Ahora' Hera&"es !eb2a ser "ibera!o 0ero' a&o#se6a!o 0or Hera' E%risteo "e !i6o1
8No has &%,0"i!o &orre&ta,e#te ,i se$%#!o traba6o' 0or4%e 0e!iste ay%!a a Yo"ao' 0ara
,atar "a hi!ra5 Y ta,0o&o hi&iste bie# e" 4%i#to traba6o' 0or4%e A%$2as te 0a$* 0or "i,0iar s%
estab"o5
8ED% i#6%sti&iaF 8$rit* Hera&"es85 Pe!2 ay%!a a Yo"ao' 0or4%e Hera i#tervi#o1 e#vi* %#
es&or0i*# 0ara 4%e ,e ,or!iera e" 0ie5 Y' a%#4%e es &ierto 4%e A%$2as a0ost* &o#,i$o vei#te reses
&o#tra %#a a 4%e #o 0o!r2a "i,0iar s% estab"o e# %# !2a' yo h%biera he&ho e" traba6o !e to!os ,o!os5
8ENo !is&%tas' 0or )avorF Hi&iste "a a0%esta' !e ,a#era 4%e' e# "%$ar !e traba6ar s*"o 0ara
,2' &o#se$%iste vei#te &abeCas !e $a#a!o !e otro ho,bre5
8ETo#ter2asF A%$2as #o ,e 0a$*5 Di6o 4%e yo #o hab2a "i,0ia!o e" estab"o' 4%e "o hab2a
he&ho %# !iosPr2o5
8Te#2a raC*#5 E" traba6o #o "o hi&iste t/5 Debes ha&er !os ,3s' 0ero 0%e!es !e!i&ar"es e"
tie,0o 4%e #e&esites5
8De a&%er!o 8!i6o Hera&"es85 Y si vivo 0ara &%,0"ir"os' "e s%&e!er3 "o 0eor a t% )a,i"ia5
E%risteo hab2a 0"a#ea!o !os #%evos traba6os ,%y 0e"i$rosos5 E" 0ri,ero era &o#se$%ir "as
,a#Ca#as !e oro !e "as hes0ri!es' #i#)as 4%e viv2a# e# e" Le6a#o O&&i!e#te5 Estas ,a#Ca#as era#
e" )r%to !e %# 3rbo" 4%e "a Ma!re Tierra "e o)re&i* a Hera &o,o re$a"o !e bo!a5 Las hes0ri!es'
hi6as !e" tit3# At"as' &%i!aba# !e" 3rbo"' y La!*#' %# !ra$*# 4%e #%#&a !or,2a' "o vi$i"aba !a#!o
v%e"tas a s% a"re!e!or5
--
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
Hera&"es via6* a" C3%&aso 0ara 0e!ir &o#se6o a Pro,eteo5 ste "e !io "a bie#ve#i!a y "e !i6o1
8Por )avor' ah%ye#ta a esa 3$%i"a7 #o ,e !e6a 0e#sar &o# &"ari!a!5
Hera&"es ah%ye#t* e" 3$%i"a' 0ero a!e,3s !is0ar* &o#tra e""a y "a ,at*5 L%e$o' 0i!i* a Ie%s
4%e 0er!o#ara a Pro,eteo5 Ie%s !e&i!i* 4%e e" &asti$o ya hab2a !%ra!o basta#te y 0er,iti* 4%e
Hera&"es ro,0iera "as &a!e#as' 0ero or!e#* a Pro,eteo 4%e ""evara sie,0re %# a#i""o !e hierro e#
%# !e!o5 As2 )%e &*,o "os a#i""os se 0%siero# !e ,o!a 0or 0ri,era veC5
Pro,eteo a!virti* a Hera&"es1 "e !i6o 4%e #o re&o$iera "as ,a#Ca#as " ,is,o' 0or4%e
&%a"4%ier ,orta" 4%e "o hi&iera ,orir2a e# e" a&to5
8Co#ve#&e a a"$/# i#,orta" 0ara 4%e "as re&o6a 8"e s%$iri*5
Tras %#a )iesta !e !es0e!i!a' Hera&"es 0arti* 0or ,ar ha&ia Marr%e&os y' a" ""e$ar a T3#$er'
&a,i#* tierra a!e#tro hasta e" "%$ar !o#!e At"as' e" tit3# rebe"!e' soste#2a "a b*ve!a &e"este5
Hera&"es "e 0re$%#t*1
8Si ,e ha$o &ar$o !e t% traba6o !%ra#te %#a hora' G4%err2as re&o$er 0ara ,2 tres ,a#Ca#as
!e" 3rbo" !e t%s hi6asH
8C"aro 8!i6o At"as8' si t/ ,atas a#tes a" !ra$*# 4%e #%#&a !%er,e5
Hera&"es a0%#t* &o# s% ar&o 0or e#&i,a !e" ,%ro !e" 6ar!2# y ,at* a" !ra$*#5 L%e$o' se
0%so !e 0ie !etr3s !e At"as y' se0ara#!o "as 0ier#as' se &o"o&* to!o e" 0eso !e "a b*ve!a &e"este
sobre "a &abeCa y "os ho,bros5 At"as tre0* 0or e" ,%ro' sa"%!* a s%s hi6as' rob* "as ,a#Ca#as y "e
$rit* a Hera&"es1
8HaC,e e" )avor !e 4%e!arte a4%2 %# 0o&o ,3s' ,ie#tras "e ""evo estas tres ,a#Ca#as a
E%risteo5 Co# ,is e#or,es 0ier#as' estar !e v%e"ta !e#tro !e %#a hora5
Hera&"es' 4%e sab2a 4%e At"as #%#&a e#tre$ar2a "as ,a#Ca#as a E%risteo y 4%e s% i!ea era "a
!e res&atar a "os !e,3s tita#es 0ara e,0eCar %#a #%eva rebe"i*#' si,%"* 4%e "e &re2a5
8E#&a#ta!o 8&o#test*8' 0ero a#tes sost#,e %# ,o,e#to e" 0eso' ,ie#tras !ob"o esta
0ie" !e "e*# y ,e ha$o %# &o62# 0ara "a &abeCa5
At"as !e6* "as ,a#Ca#as e# e" s%e"o e hiCo "o 4%e "e 0e!2a Hera&"es5 ste e#to#&es re&o$i*
"as ,a#Ca#as y' a#tes !e irse' "e !i6o1
8Has i#te#ta!o e#$a@ar,e 8"e &o,e#t*' ri#!ose8' 0ero yo te he e#$a@a!o a ti5 EA!i*sF
C%a#!o re$resaba a &asa &r%Ca#!o Libia' %# $i$a#te ""a,a!o A#teo' hi6o !e "a Ma!re Tierra'
!esa)i* a Hera&"es a %# &o,bate5 Hera&"es se e,ba!%r#* 0or &o,0"eto !e a&eite 0ara 4%e A#teo #o
0%!iera s%6etar"o &o# )ir,eCa5 A#teo' e# &a,bio' se restre$* e" &%er0o &o# tierra5 Ca!a veC 4%e
Hera&"es t%,baba a A#teo' ve2a sor0re#!i!o &*,o e" $i$a#te se "eva#taba ,3s )%erte 4%e a#tes'
0or4%e e" &o#ta&to &o# s% ,a!re' "a Tierra' "e re#ovaba s% )%erCa5 Hera&"es vio "o 4%e te#2a 4%e
ha&er1 "eva#t* a A#teo !e" s%e"o' "e ro,0i* "as &osti""as y "o ,a#t%vo se0ara!o !e "a Ma!re Tierra
hasta 4%e ,%ri*5 U# ,es !es0%s' Hera&"es "e e#tre$* "as ,a#Ca#as a E%risteo si# #ove!a!5
E" /"ti,o y 0eor !e "os traba6os )%e &a0t%rar a" &a# Cerbero y arrastrar"o a "a s%0er)i&ie !es!e
e" T3rtaro5 A" re&ibir esta or!e#' Hera&"es )%e a E"e%sis 0ara 0%ri)i&arse5 A""2 se &e"ebraba# "os
,isterios !e De,ter5 Li,0io !e to!o 0e&a!o' Hera&"es ba6* &o# va"e#t2a hasta e" T3rtaro' 0ero
Care#te #o 4%iso tra#s0ortar a %# ,orta" hasta "a otra ori""a !e "a "a$%#a Esti$ia5
8Destr%ir t% bar&a 8"e a,e#aC* Hera&"es8 y te &%brir !e )"e&has &o,o %# eriCo est3
&%bierto !e 0/as5
Caro#te te,b"* !e terror y "o ""ev* a" otro "a!o5 M3s tar!e' Ha!es &asti$* a Caro#te 0or s%
&obar!2a5
Hera&"es vio a Teseo y Pir2too 0e$a!os a" ba#&o !e Ha!es' ,ie#tras "as )%rias "os aCotaba#5
Tir* !e Teseo &o# e#or,e )%erCa y "o arra#&* !e" asie#to' 0ero Teseo 0er!i* %# b%e# troCo !e
-.
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
es0a"!a5 L%e$o' vio 4%e era i,0osib"e "iberar ta,bi# a Pir2too' si #o era &o# %# ha&ha' as2 4%e "o
!e6* a""25
Pers)o#e sa"i* &orrie#!o !e" 0a"a&io y &o$i* a Hera&"es !e "as ,a#os1 8
GP%e!o ay%!arte' 4%eri!o Hera&"esH 80re$%#t*5
8Ma6esta!' te r%e$o 4%e ,e 0restes a t% 0erro $%ar!i3# !%ra#te %#os !2as5 Po!r3 vo"ver a
&asa e#se$%i!a' &%a#!o se "o haya e#se@a!o a E%risteo5
Pers)o#e !iri$i* s%s o6os ha&ia Ha!es1
8Por )avor' es0oso' &o#&e!e a Hera&"es "o 4%e 0i!e5 Esta tarea "e ha si!o e#&o,e#!a!a 0or
&o#se6o !e t% &%@a!a Hera5 E" 0ro,ete #o 4%e!arse &o# #%estro &a# Cerbero5
8M%y bie# 8res0o#!i* Ha!es8' y 0%e!e ""evarse ta,bi# a ese "o&o !e Teseo' ya 4%e est3
a4%25 Pero tie#e "a ob"i$a&i*# !e !o,ar a Cerbero' si# %sar #i "a ,aCa #i "as )"e&has5
Ha!es &rey* 4%e esta &o#!i&i*# har2a i,0osib"e e" traba6o' 0ero "a 0ie" !e "e*# !e Hera&"es
era resiste#te a "os 0i#&haCos !e "as 0/as !e" "o,o !e Cerbero' as2 4%e Hera&"es' &o# s%s )%ertes
,a#os' a0ret* e" 0es&%eCo !e" &a#' hasta 4%e s%s tres &abeCas se os&%re&iero#5 Cerbero e#to#&es se
!es,ay* y Hera&"es 0%!o arrastrar"o &o# )a&i"i!a!5 Por !es$ra&ia' e" /#i&o t/#e" !e v%e"ta a "a
Tierra "o basta#te a#&ho era %#o 4%e te#2a "a sa"i!a &er&a !e Maria#!i#ia' 6%#to a" ,ar Ne$ro' as2
4%e a Hera&"es "e es0eraba %# via6e "ar$o y !i)2&i"5 A#tes !e 0artir' Hera&"es &o$i* %#a ra,a !e
"a%re" b"a#&o &o,o tro)eo y se "a &o"o&* &o,o si )%era %#a &oro#a5
C%a#!o Hera&"es a0are&i* arrastra#!o a Cerbero &o# %#a &orrea' E%risteo se !io %# s%sto !e
,%erte5
8Gra&ias' #ob"e Hera&"es 8!i6o87 ahora' 4%e!as "ibera!o !e t%s traba6os5 Pero' 0or )avor'
!ev%e"ve esa bestia e#se$%i!a5
Hera&"es vo"vi* a Tebas' !o#!e s% ,a!re A"&,e#a "o re&ibi* &o# a"e$r2a5 Pero Hera i!e* %#
ast%to 0"a#5 Le !i6o a A%t*"i&o 4%e robara %# reba@o !e ye$%as y 0otros ,otea!os a %# ho,bre
""a,a!o I)ito' 4%e "es &a,biara e" &o"or y 4%e se "os ve#!iera a Hera&"es5 As2 "o hiCo5 I)ito si$%i* e"
rastro !e "as 0eC%@as !e s% reba@o hasta Tiri#to y "e 0re$%#t* a Hera&"es si' 0or &as%a"i!a!' se hab2a
""eva!o " "as ye$%as5 Hera&"es a&o,0a@* a I)ito hasta "o ,3s a"to !e %#a torre y' ,%y serio' "e !i6o1
8EMira a t% a"re!e!orF G(es a"$%#a ye$%a ,otea!a e# ,is 0astosH
8No 8&o#test* I)ito85 Pero s 4%e est3# &er&a !e a4%25 Hera&"es 0er!i* "a 0a&ie#&ia' a"
verse &o#si!era!o %# "a!r*# y %# ,e#tiroso' y arro6* a I)ito 0or e#&i,a !e "as a",e#as5
Los !ioses &o#!e#aro# a Hera&"es a ser es&"avo !e "a rei#a O#)a"ia !e Li!ia7 e" !i#ero 0or s%
ve#ta' 4%e Her,es hab2a a&or!a!o' )%e 0ara "os h%r)a#os !e I)ito5 O#)a"ia' 4%e #o sab2a 4%i# era
Hera&"es' "e 0re$%#t* 0or s%s habi"i!a!es5
8S ha&er "o 4%e t/ 4%ieras' se@ora 8&o#test* " e#se$%i!a5
La rei#a' e#to#&es' "e hiCo vestirse !e ,%6er &o# %#as e#a$%as a,ari""as' "e !io %#a r%e&a y
"e e#se@* a hi"ar "a#a5 A Hera&"es "e 0are&i* %# traba6o ,%y !es&a#sa!o5 U# !2a' %# !ra$*#
$i$a#tes&o e,0eC* a &o,erse a "os s/b!itos "i!ios !e O#)a"ia' as2 4%e sta "e !i6o a
Hera&"es1
8Pare&es )%erte5 GTe atreves a "%&har &o#tra e" !ra$*#H
8A t% servi&io' se@ora5
Los !ra$o#es #o era# #a!a 0ara Hera&"es e i#,e!iata,e#te !is0ar* %#a )"e&ha e#ve#e#a!a
e#tre "as ,a#!2b%"as !e" !ra$*# y "o ,at*5 O#)a"ia "e !evo"vi* "a "iberta!' &o,o ,%estra !e
a$ra!e&i,ie#to5
M3s tar!e' Hera&"es se &as* &o# %#a 0ri#&esa ""a,a!a Deya#ira' hi6a !e" !ios Dio#isos' y
-K
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
)%#!* "os 6%e$os o"2,0i&os' 4%e !eb2a# &e"ebrarse &a!a &%atro a@os' ,ie#tras eAistiera e" ,%#!o5
Estab"e&i* 4%e "os ve#&e!ores !e &a!a &o,0eti&i*# ser2a# obse4%ia!os &o# &oro#as !e "a%re"' e#
"%$ar !e "os va"iosos tro)eos habit%a"es' 0or4%e ta,0o&o a " "e hab2a# 0a$a!o #a!a 0or s%s traba6os5
Na!ie se atrevi* a "%&har 6a,3s &o#tra Hera&"es' "o 4%e !e)ra%!* a "os es0e&ta!ores5 No obsta#te' %#
!2a' e" rey Ie%s se !i$#* a ba6ar !e" O"i,0o5 " y Hera&"es ,a#t%viero# %#a )or,i!ab"e 0e"ea 4%e
ter,i#* e# e,0ate y to!o e" ,%#!o 4%e!* e#&a#ta!o5
Hera&"es se ve#$* !e "os reyes 4%e "e hab2a# !es0re&ia!o &%a#!o ""evaba a &abo s%s
traba6os' i#&"%ye#!o a A%$2as' y ,at* a tres hi6os !e E%risteo5 Ie%s "e 0rohibi* ata&ar a" 0ro0io
E%risteo' 0or4%e h%biera si!o %# ,a" e6e,0"o 0ara otros es&"avos "ibera!os5 E" !iosPr2o A4%e"oo
!esa)i* a Hera&"es a %# &o,bate y 0er!i* %# &%er#o !%ra#te "a "%&ha5 Hera&"es ta,bi# 0e"e* &o#tra
e" !ios Ares y "o ,a#!* &o6ea#!o !e v%e"ta a" O"i,0o5
U# !2a' %# &e#ta%ro ""a,a!o Neso se o)re&i* 0ara ay%!ar a "a es0osa !e Hera&"es' Deya#ira'
a &r%Car %# r2o !esbor!a!o' 0or %#a 0e4%e@a s%,a !e !i#ero5 Hera&"es "e 0a$*' 0ero &%a#!o Neso
a"&a#C* "a otra ori""a se 0%so a &orrer &o# Deya#ira e# "os braCos5 A o&ho&ie#tos ,etros !e
!ista#&ia' Hera&"es "e !is0ar* %#a !e "as )"e&has %#ta!as &o# "a sa#$re !e "a hi!ra5 A$o#iCa#te' Neso
"e s%s%rr* a Deya#ira1
8Re&o$e %# 0o&o !e ,i sa#$re e# esta 6arra 0e4%e@a !e a&eite5 Si a"$%#a veC Hera&"es a,a
a otra ,%6er ,3s 4%e a ti' !is0o#!r3s !e %# he&hiCo 4%e )%#&io#ar3 se$%ro5 E" a&eite ,a#te#!r3 ,i
sa#$re )res&a5 T2rase"a e# "a &a,isa5 No te ser3 #%#&a ,3s i#)ie"5 EA!i*sF
Deya#ira si$%i* e" &o#se6o !e Neso5
Esta#!o a" servi&io !e E%risteo' Hera&"es hab2a 0arti&i0a!o e# %# &o#&%rso !e tiro &o# ar&o
or$a#iCa!o 0or e" rey E%rito !e E&a"ia' &%yo 0re,io era s% hi6a Yo"e5 E%rito a"ar!eaba !e ser e"
,e6or ar4%ero !e Gre&ia y "e se#t* ,%y ,a" e" verse !errota!o 0or Hera&"es' as2 4%e $rit*1
8Mi hi6a es %#a 0ri#&esa5 No 0%e!o a&e0tar 4%e se &ase &o# %# es&"avo !e E%risteo5 La
&o,0eti&i*# 4%e!a a#%"a!a5
Hera&"es re&or!* este i#s%"to a@os ,3s tar!e' as2 4%e sa4%e* E&a"ia y ,at* a E%rito5 Ra0t* a
Yo"e y a s%s !os her,a#as' y "as 0%so a )re$ar s%e"os y &o&i#ar5 Deya#ira' e#to#&es' t%vo ,ie!o !e
4%e Hera&"es se e#a,orara !e Yo"e' 4%e era ,%y her,osa5 Y &%a#!o " "e e#vi* %# ,e#sa6ero
0i!i#!o"e s% &a,isa ,e6or bor!a!a' Deya#ira 0e#s*1 <Se "a 4%iere 0o#er &%a#!o se &ase &o#
Yo"e=5 M%e e#to#&es &%a#!o es0ar&i* %# 0o&o !e "a sa#$re !e Neso e# e" bor!a!o ro6o !e "a &a,isa'
!o#!e #o se #otaba' y se "a !io a" ,e#sa6ero5
E# rea"i!a!' Hera&"es #e&esitaba "a &a,isa 0ara %# sa&ri)i&io !e a&&i*# !e $ra&ias a Ie%s'
0or "a &a0t%ra !e E&a"ia5 E# &%a"4%ier &aso' &%a#!o Hera&"es se 0%so "a &a,isa y estaba vertie#!o
vi#o e# e" a"tar' si#ti* !e re0e#te &o,o si %#os es&or0io#es "e est%viera# 0i&a#!o5 E" &a"or !e s%
&%er0o hab2a !erreti!o e" ve#e#o !e "a hi!ra 4%e hab2a e# "a sa#$re !e Neso5 Hera&"es $rit*'
vo&i)er*' &hi""*' $o"0e* e" a"tar y trat* !e 4%itarse "a &a,isa' 0ero se arra#&* ta,bi# $ra#!es
6iro#es !e 0ie"5 S% sa#$re si"baba a" &o#ta&to &o# e" ve#e#o5 E#to#&es' sa"t* a %# r2o' 0ero e" ve#e#o
"e 4%e,aba a/# ,3s 4%e a#tes5 Hera&"es s%0o e# ese ,o,e#to 4%e estaba &o#!e#a!o y 0i!i* a s%s
a,i$os' &o# voC !bi"1
8Por )avor' ""eva!,e a" ,o#te Eta y &o#str%i! %#a 0ira &o# ,a!era !e rob"e y !e o"ivo5
E""os' ""ora#!o' obe!e&iero#5 Hera&"es tre0* hasta "a 0"ata)or,a 4%e hab2a e#&i,a y
tra#4%i"a,e#te se t%,b* sobre s% 0ie" !e "e*# y %s* s% ,aCa &o,o a",oha!a5 Ar!i* hasta ,orir5 E"
)%e$o !o"2a ,%&ho ,e#os 4%e e" ve#e#o !e "a hi!ra5
Ie%s' 4%e se si#ti* ,%y or$%""oso !e s% va"ie#te hi6o' "es !i6o a "os !ioses !e" O"i,0o1
8Hera&"es ser3 #%estro 0ortero y se &asar3 &o# ,i hi6a Hebe' !iosa !e "a 6%ve#t%!5 Si
a"$%ie# #o est3 !e a&%er!o' e,0eCar a "a#Car rayos5 ELev3#tate' #ob"e a",a !e Hera&"esF
EBie#ve#i!a a" O"i,0oF
-L
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
Ie%s 0are&2a ta# )%rioso 4%e Hera #o se atrevi* a !e&ir #a!a5 E" a",a i#,orta" !e Hera&"es
s%bi* sobre %#a #%be y Ate#ea "o 0rese#t* e#se$%i!a a "os otros !ioses5 S*"o Ares "e !io "a es0a"!a'
0ero &%a#!o De,ter "e 0i!i* a" !ios 4%e #o hi&iera e" to#to' ta,bi# ste "e !io "a ,a#o a Hera&"es'
a%#4%e !es$a#a!a,e#te5
C%a#!o Deya#ira s%0o 4%e hab2a si!o e""a 4%ie# hab2a &a%sa!o "a ,%erte !e Hera&"es' &o$i*
%#a es0a!a y se 4%it* "a vi!a5
La rebelin de los gigantes
#I#
C%a#!o Hera&"es ,at* a A#teo' "a Ma!re Tierra 0rotest* a#te "os !ioses !e" O"i,0o5 Di6o
4%e' 0ara &o,0e#sar"a' Ie%s !eber2a &o,o ,2#i,o 0er!o#ar a At"as y a "os otros tita#es' s%s hi6os'
4%ie#es a/# estaba# &o#!e#a!os a es&"avit%! 0er0et%a5 Ie%s "a ,a#!* &a""ar !e ,a"os ,o!os5 As2
4%e' 0ara ve#$arse' "a Ma!re Tierra )%e a M"e$ras' e# Tra&ia' y &re* a""2 a vei#ti&%atro !es&o,%#a"es
$i$a#tes !e "ar$as barbas y &o# 0ies !e &o"a !e ser0ie#te5 P"a#earo# e#to#&es ata&ar a "os !ioses !e"
O"i,0o' "a#Ca#!o $r%esas 0ie!ras y teas &o#tra e" 0a"a&io5 Hera 0ro)etiC* 4%e "a /#i&a es0era#Ca !e
"os !ioses !e" O"i,0o era e#&o#trar %#a 0"a#ta 4%e &re&2a e# a"$/# "%$ar !e "a Tierra5 D%ie# "a o"iera
6a,3s res%"tar2a heri!o5 As2 4%e Ie%s or!e#* a" So" y a "a L%#a 4%e #o bri""ara# !%ra#te %# tie,0o5
L%e$o' b%s&* a tie#tas 0or to!a Gre&ia' hasta 4%e e#&o#tr* "a 0"a#ta y se "a hiCo o"er a to!os "os
!ioses !e" O"i,0o5 Hera vo"vi* a 0ro)etiCar1
8Ahora' %# hroe vesti!o &o# %#a 0ie" !e "e*# #os sa"var35
Se re)er2a' 0or s%0%esto' a Hera&"es' s% #%evo 0ortero5
Los !ioses aba#!o#aro# e" O"i,0o e i#va!iero# M"e$ras5 Hera&"es &o"o&* %#a )"e&ha e# s%
ar&o y !is0ar* &o#tra A"&io#eo' e" 6e)e !e "os $i$a#tes5 ste se !es0"o,* &o,o si h%biera ,%erto'
0ero e#se$%i!a vo"vi* a "eva#tarse' revivie#!o a" to&ar e" s%e"o !e s% 0a2s5 Hera&"es e#to#&es
&o,bati* &%er0o a &%er0o &o#tra A"&io#eo y "o arrastr* hasta &r%Car "a )ro#tera $rie$a y 0e#etrar e#
Es&itia' !o#!e "o $o"0e* &o# s% ,aCa hasta "a ,%erte5 Mie#tras ta#to' "os !e,3s $i$a#tes ata&aro# a
"os !ioses' 4%e se viero# ob"i$a!os a retro&e!er hasta "a &%,bre !e" O"i,0o5 L%e$o' "os $i$a#tes
"eva#taro# %# e#or,e ,o#t2&%"o !e ro&as 6%#to a "os a"tos ,%ros !e" 0a"a&io 0ara' e#&ara,3#!ose
e# "' 0o!er i#va!ir "a ,ora!a !e "os !ioses5 U#a ro&a $o"0e* a Ares e# "a &abeCa y ste &ay* !e
ro!i""as y se 0%so a $e,ir5 U# $i$a#te ""a,a!o Por)iri*# i#te#t* estra#$%"ar a Hera' 0ero Eros &o$i*
s% 0e4%e@o ar&o y "e &"av* %#a )"e&ha e# e" &oraC*#' "o 4%e 0rovo&* 4%e e" $i$a#te se e#a,orara
"o&a,e#te !e "a !iosa y "e ""e#ara "a ,a#o !e $ra#!es y babosos besos5 Ie%s' ,%y e#)a!a!o' arro6*
e#to#&es %# rayo &o#tra Por)iri*# y ste "o !et%vo &o# s% es&%!o' ,ie#tras vo"v2a a besar a Hera'
esta veC e# "a bo&a5 Hera&"es re$res* 6%sto a tie,0o 0ara ro,0er"e e" &%e""o a" $i$a#te y s%6etar"o e#
e" aire hasta s% ,%erte5 E# ay%!a !e Ares' a&%!iero# A0o"o y Hera&"es' 4%e &o# s%s )"e&has "e
sa&aro# "os o6os !ere&ho e iC4%ier!o res0e&tiva,e#te a %# $i$a#te5 He)esto !e6* &ie$o a otro'
tir3#!o"e a "a &ara %#a 0a"eta!a !e oro )%#!i!o5 Des0%s' Hera&"es a$arr* a "os !os $i$a#tes y se "os
""ev* &orrie#!o a" otro "a!o !e "a )ro#tera' %#o ba6o &a!a braCo' !o#!e "es $o"0e* e# "a &abeCa5
D%ra#te e" )ra$or !e "a bata""a' A)ro!ita se es&o#!i* e# e" ar,ario !e "a ro0a b"a#&a' ,ie#tras
De,ter y Hestia te,b"aba# 6%#to a %#a !e "as ve#ta#as !e" 0a"a&io5 Ate#ea' e# &a,bio' &o,bati*
&o# va"or y sa#$re )r2a' y Arte,isa &orri* !e a4%2 0ara a""3' !is0ara#!o &o#tra "os $i$a#tes !es!e "os
"%$ares ,3s i#veros2,i"es5 A"erta!as 0or e" a"boroto' "as tres 0ar&as sa"iero# !e "a habita&i*# !e
hi"ar y &orriero# a "a &o&i#a' !o#!e &a!a %#a se ar,* &o# %#a ,a#o !e ,ortero !ora!a' !e esas 4%e
se %ti"iCa# 0ara ,a&ha&ar 0ere6i"' ,e#ta o a6o5 A" #o eAistir #a!ie 4%e 0%e!a &o,batir &o#tra "as
0ar&as' "os otros $i$a#tes h%yero#5
-9
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
Los !ioses !e" O"i,0o "a#Caba# &%a"4%ier &osa 4%e t%viera# a ,a#o &o#tra e" e#e,i$o e# retira!a5
U#a e#or,e ro&a arro6a!a 0or Posei!*# &ay* a" ,ar y se &o#virti* e# "a is"a !e N2siro5 Los $i$a#tes
0rese#taro# s% /"ti,a resiste#&ia e# Tra0eC%#te' e# Ar&a!ia5 Posei!*#' Ie%s y Ares' 4%e #o "o
hab2a# he&ho ,%y bie# hasta e#to#&es' "%&haro# va"ie#te,e#te ahora' &o# tri!e#te' rayos y .L
"a#Ca5 Mie#tras ta#to' Her,es' 4%e "e hab2a 0e!i!o e" &as&o !e "a i#visibi"i!a! a Ha!es' a0%@a"aba
a" e#e,i$o 0or "a es0a"!a5 Hera&"es ,at* ,3s $i$a#tes " so"o 4%e to!os "os !e,3s !ioses 6%#tos5
C%a#!o "a bata""a ""e$* a s% )i#' Hera se "e a&er&* y "e !io "as $ra&ias 0or "ibrar"a !e a4%e"
re0%$#a#te Por)iri*#5
8Sie#to ver$Se#Ca 0or "o ,a" 4%e te trat &%a#!o estabas e# "a Tierra 8"e !i6o5
8O"v2!a"o' 0or )avor' rei#a Hera 8&o#test* Hera&"es' ha&i#!o"e %#a $ra# revere#&ia5
Dos rebeliones ms
##
Si$%ie#!o %# &o#se6o !e "a Ma!re Tierra' "os $e,e"os a"*a!as 8$i$a#tes ,orta"es 4%e &a!a
a@o se ha&2a# !os ,etros ,3s a"tos y ,e!io ,etro ,3s a#&hos8 !e&i!iero# robar e" a"i,e#to !e "a
i#,orta"i!a!' eA0%"sar a "os !ioses !e" O"i,0o y $ober#ar e""os e" ,%#!o5 Pri,ero' &a0t%raro# a
Ares e# s% &asa !e &a,0o !e Tra&ia1 "o e#&a!e#aro# !e 0ies y ,a#os' y "o e#&erraro# e# %#a vasi6a
!e bro#&e5 Des0%s' &o$iero# e" e#or,e ,o#te Pe"i*# y "o 0%siero# e#&i,a !e s% ve&i#o' e" ,o#te
Osa' 0ara' !e esta )or,a' 0o!er "a#Car ro&as sobre e" O"i,0o !es!e arriba5
8Me &asar &o# "a rei#a Hera 8a"ar!eaba e" ,ayor' 4%e se ""a,aba E)ia"tes5
8P%es yo' &o# Arte,isa 8a"ar!eaba Oto' e" ,e#or5
A0o"o ""ev* a s% her,a#a a0arte y "e !i6o1
8Arte,isa' eres "a /#i&a 4%e 0%e!e sa"var#os5
8GC*,oH
8Pro,eti#!o"e a Oto 4%e te &asar3s &o# "5
8EPero' her,a#oF EPre)iero ,orir' a#tes 4%e &asar,e &o# "F
8No tie#es 4%e &%,0"ir "a 0ro,esa5 Pie#sa %# 0o&o5 P%e!es e#viar )3&i",e#te a "os !os
$e,e"os a" T3rtaro y "ibrarte !e e""os5
8EEs i,0osib"eF Hera ha 0ro)etiCa!o 4%e #i !ioses #i ,orta"es 0%e!e# ,atar"os5
8Probab"e,e#te es as2' 0ero to!as "as 0ro)e&2as tie#e# %#a tra,0a5
As2 4%e Arte,isa "e 0ro,eti* a Oto re%#irse y &asarse &o# "' e# "a is"a !e NaAos5 C%a#!o
Her,es "e !io a Oto e" ,e#sa6e !e Arte,isa' E)ia"tes se 0%so ,%y &e"oso5
8GPor 4% #o ha 0ro,eti!o ve#ir ta,bi# HeraH 8bra,*85 GCrees 4%e 0%e!e 0re)erir a Ie%s'
a#tes 4%e a ,2H Yo soy ,%&ho ,3s )%erte5 Oto se ri*5
8D%iC3 eres )%erte7 0ero' G&*,o 4%ieres 4%e %#a !iosa se e#a,ore !e ti' &o# esa &ara ta#
)eaH
8Y "a t%ya' G4%H
8Arte,isa "a
a!ora5
8GT/ &reesH E# ta" &aso' ta,bi# 0%e!e a!orar "a ,2a5 Soy e" ,ayor !e "os !os5 EC%a#!o
""e$%e' ,e &asar &o# e""a' e# "%$ar !e ha&er"o &o# HeraF
-N
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
8No' Arte,isa es 0ara ,25 A!e,3s' e""a sabe 4%e yo soy ,%&ho ,e6or ar4%ero 4%e t/5
8EMe#tirosoF EDe,%stra"oF
Mie#tras !is&%t2a#' Arte,isa se !is)raC* !e %#a !e s%s &iervas b"a#&as y 0as* &orrie#!o e#tre
e""os5 Los $i$a#tes &o$iero# s%s ar&os5 Oto !is0ar* a" a#i,a" !es!e "a iC4%ier!a y E)ia"tes "o hiCo
!es!e "a !ere&ha5 Pero Arte,isa iba ta# !e0risa 4%e a,bos )a""aro# y &ayero# ,%ertos' &a!a %#o
&o# %#a )"e&ha atravesa!a e# "a &abeCa5 Ni#$/# !ios 0o!2a ,atar"os' ta,0o&o #i#$/# ,orta"' 0ero
se hab2a# ,ata!o e" %#o a" otro5
Her,es &o#!%6o a "os a"*a!as a" T3rtaro' 0ara 4%e )%era# &asti$a!os' y res&at* a Ares' ,e!io
,%erto' !e" i#terior !e "a vasi6a !e bro#&e5
La Ma!re Tierra hiCo %# /"ti,o i#te#to 0or !esha&erse !e "os !ioses !e" O"i,0o y &re* a
Ti)*#' e" ,o#str%o ,3s e#or,e 4%e 6a,3s se h%biera visto5 Te#2a &abeCa !e as#o' ore6as 4%e
to&aba# "as estre""as' a"as 4%e ta0aba# e" &ie"o y %# a,asi6o !e v2boras e#ros&a!as e# "%$ar !e
0ier#as5 Ti)*# aterroriC* !e ta" ,a#era a "os !ioses !e" O"i,0o &%a#!o &orri* ha&ia e" 0a"a&io
es&%0ie#!o )%e$o' 4%e stos h%yero# a E$i0to5 Ie%s "o hiCo !is)raCa!o !e &ar#ero7 Hera' !e va&a7
A0o"o' !e &%ervo7 Posei!*#' !e &aba""o7 Arte,isa' !e $ato ,o#tes7 Ares' !e 6aba"27 Her,es' !e
$r%""a' et&tera5 S*"o Ate#ea #o 4%iso ,overse5 M%e e""a 4%ie# ""a,* &obar!e a Ie%s y "e !i6o 4%e se
aver$o#Caba !e ser s% hi6a5
Ie%s se r%boriC*' reto,* s% )or,a habit%a" y "e arro6* %# rayo a Ti)*#' hiri#!o"e e# %#
ho,bro5 Grita#!o !e !o"or' Ti)*# a$arr* a Ie%s' "e $o"0e* hasta a,oratar"o' "e 4%it* "os te#!o#es !e
"as ,a#os y !e "os 0ies 0ara !e6ar"o i#/ti" y "o 0%so ba6o "a &%sto!ia !e %# ,o#str%o he,bra
""a,a!o De")i#e5
Po&o !es0%s' Ti)*# 0i!i* a "as 0ar&as %#a ,e!i&i#a 0ara s% !o"or !e" ho,bro5 E""as' e#
si"e#&io' "e !iero# %#as ,a#Ca#as y &o#ti#%aro# hi"a#!o5 Ti)*# ,or!i* "a )r%ta &o# s%s e#or,es
!ie#tes' 0ero "as 0ar&as "e hab2a# e#$a@a!o y "e hab2a# !a!o %#as ,a#Ca#as !e "a ,%erte5 A ,e!i!a
4%e e" ve#e#o s%rt2a e)e&to' Ti)*# se se#t2a &a!a veC ,3s !bi"5
Her,es' A0o"o y Pa# )%ero# a "a &%eva !e De")i#e 0or "a #o&he5 De re0e#te' Pa# !io %# $rito
horrib"e y as%st* ,orta",e#te a De")i#e5 Mie#tras' Her,es se &o"* si# ser visto e# "a $r%ta' rob* "os
te#!o#es !e Ie%s !e %#a vasi6a 4%e hab2a ba6o "a &a,a y vo"vi* a 0o#rse"os a" !ios5 A0o"o' 0or s%
0arte' ,at* a De")i#e !e %# )"e&haCo5 Ie%s "a#C* $ra# &a#ti!a! !e rayos sobre e" !bi" Ti)*# y'
)i#a",e#te' "o a0"ast* &o# %#a e#or,e ro&a5 A4%e""a ro&a es hoy e" ,o#te Et#a' e# Si&i"ia5 De veC
e# &%a#!o' e" ar!ie#te a"ie#to !e Ti)*# s%r$e &o# )%erCa 0or e" &r3ter' arro6a#!o h%,o' "ava y 0ie!ra
0*,eC5
+asn y el "ellocino de oro
##I
La rei#a I#o' 4%e o!iaba y &o#s0iraba &o#tra "a vi!a !e s% hi6astro MriAo' &o#ve#&i* a "as
,%6eres !e Beo&ia' e" 0a2s !o#!e viv2a# e""a y e" 0a!re !e MriAo' e" rey Ata,a#te' 0ara 4%e asara#
e# s%s hor#os' si# 4%e #a!ie "o s%0iera' to!o e" $ra#o !e &eba!a 4%e eAist2a' !e ,a#era 4%e &%a#!o
)%ese se,bra!o e# 0ri,avera #o $er,i#ara #i %#a so"a se,i""a5 Co,o sab2a 4%e e#to#&es Ata,a#te
e#viar2a ,e#sa6eros a" or3&%"o !e De")os' 0ara averi$%ar si "os !ioses !e" O"i,0o estaba# e#)a!a!os
&o# "' "a rei#a sobor#* a "os hera"!os 0ara 4%e' &%a#!o re$resara#' &o#tara# %#a ,e#tira1
8E" or3&%"o !i&e 4%e a ,e#os 4%e Ata,a#te sa&ri)i4%e a s% hi6o MriAo e# "a &i,a !e %#a
,o#ta@a' "a &eba!a #%#&a vo"ver3 a &re&er e# Beo&ia5
Ata,a#te &rey* 4%e !eb2a obe!e&er5 Y se ""ev* a MriAo a "a &%,bre !e %#a ,o#ta@a &er&a#a
-O
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
a Tebas5 A""2 "o h%biera sa&ri)i&a!o' si Hera&"es' !e re$reso a &asa' #o h%biera esta!o 0rese#te e#
a4%e" ,o,e#to' !es0%s !e &a0t%rar "as ye$%as !e" rey Dio,e!es5
8Ie%s !etesta "os sa&ri)i&ios h%,a#os 8$rit* Hera&"es' 4%it3#!o"e a Ata,a#te' !e %#
,a#otaCo' e" &%&hi""o !e "a ,a#o5
8Pero !ebo obe!e&er e" or3&%"o !e De")os 8!i6o Ata,a#te' e#tre so""oCos5
E# a4%e" i#sta#te' Ie%s e#vi* %# &ar#ero 3%reo a"a!o 4%e !es&e#!i* vo"a#!o !es!e e"
O"i,0o5 MriAos se s%bi* a s% "o,o5 Y s% her,a#a 0e4%e@a' He"e' 4%e "o a!oraba' "e s%0"i&*1
8EL"va,e &o#ti$o' si #o #%estro 0a!re ,e ,atar3 a ,2 e# t% "%$arF
MriAos s%bi* a s% her,a#a !etr3s !e " y e" &ar#ero se !iri$i* a" este' ha&ia e" 0a2s !e
C*"4%i!e' a" otro "a!o !e" ,ar Ne$ro5 Pero He"e se ,are* a ,e!io &a,i#o y se &ay* !e" &ar#ero'
aho$3#!ose e# e" estre&ho 4%e ,3s tar!e se ""a,* He"es0o#to5
MriAos &o#ti#%* s% v%e"o5 Y &%a#!o ""e$* a C*"4%i!e' sa&ri)i&* e" &ar#ero a Ie%s y &o"$* s%
ve""*# !e oro e# e" te,0"o !e Ares' !o#!e "o !e6* &%sto!ia!o 0or %#a e#or,e ser0ie#te5 MriAos vivi*
varios a@os ,3s y se &as* &o# %#a 0ri#&esa !e C*"4%i!e' &o# "a 4%e t%vo &%atro hi6os5 Pero e#
C*"4%i!e' "os ho,bres #o era# e#terra!os &o,o es !ebi!o1 e#vo"v2a# s%s &%er0os e# %#a 0ie" !e
b%ey y "os ataba# a "a &o0a !e "os 3rbo"es' !o#!e era# !evora!os 0or "os b%itres5 E" es02rit% !e
MriAos re$res* y 0rotest* a#te s% a,i$o' e" rey Pe"ias' 4%e se hab2a a0o!era!o re&ie#te,e#te !e"
tro#o !e Yo"&o' e# Tesa"ia' !i&i#!o"e 4%e as2 #o "e 0er,itir2a# e#trar e# e" T3rtaro5
E" or3&%"o !e De")os "e hab2a 0ro)etiCa!o a Pe"ias 4%e %# 0arie#te 6ove# s%yo "o ,atar2a' 0or
"o 4%e i#vit* a to!os s%s 0ri,os y sobri#os a %# ba#4%ete y "os eAter,i#*5 A4%e""a ,is,a tar!e' si#
e,bar$o' #a&i* %# #%evo sobri#o ""a,a!o Jas*#' &%ya ,a!re or!e#* a s%s !o#&e""as 4%e ""orase#
,%&ho' &o,o si e" beb h%biera ,%erto #a!a ,3s #a&er5 M3s tar!e' Pe"ias ,at* a "a ,a!re !e Jas*#
0ara evitar 4%e t%viera ,3s hi6os' 0ero Jas*# hab2a si!o tras"a!a!o e# se&reto' sa#o y sa"vo' hasta e"
,o#te Pe""*#' !o#!e D%ir*#' e" &e#ta%ro sabio' "o e!%&* ta,bi# e# se&reto5 E" or3&%"o' e#to#&es'
a!virti* a Pe"ias1
8ETe# &%i!a!o !e %# ho,bre 4%e ""eve %#a so"a sa#!a"iaF
Pasaro# vei#te a@os5 Pe"ias' ya ,%y a#&ia#o' estaba o)re&ie#!o sa&ri)i&ios e# "a &osta !e
Yo"&o' &%a#!o vio a %# eAtra#6ero 4%e se a&er&aba5 ste iba ar,a!o &o# !os "a#Cas !e ho6a a#&ha y
&a"Caba %#a so"a sa#!a"ia5
8GD%i# eresH 8"e 0re$%#t*5
8T% sobri#o Jas*#5
8GPor 4% #o ""evas !os sa#!a"iasH
8Per!2 "a otra e# e" r2o' &%a#!o ay%!aba a &r%Car a %#a a#&ia#a' 4%e res%"t* ser "a !iosa
Hera !is)raCa!a y 4%e te a&%s* !e #o o)re&er"e #%#&a sa&ri)i&ios5
Pe"ias ,ir* a Jas*# &o# )%ria y "e 0re$%#t*1
8GD% har2as t/ si %# or3&%"o te h%biera 0ro)etiCa!o 4%e %#o !e t%s 0ro0ios 0arie#tes iba a
,atarteH
Hera se !is)raC* !e ,os&a y e#to#&es "e s%s%rr* %#as 0a"abras a Jas*# a" o2!o5 " "as re0iti*1
8Le har2a ir hasta C*"4%i!e' e#terrar a""2 "os h%esos !e MriAo y vo"ver &o# e" ve""o&i#o !e
oro5
8T/ !ebes ser e" ho,bre 4%e ,e vati&i#* e" or3&%"o 8&o#test* Pe"ias85 EM3r&hate
e#se$%i!a y tr3e,e ese ve""o&i#oF
Jas*# e#vi* hera"!os a to!os "os ri#&o#es !e Gre&ia' i#vita#!o a "os hroes a %#irse a " e# "a
ave#t%ra5 Pro#to' &ie#tos !e e""os ""e$aro# a Yo"&o5 Jas*# se vio ob"i$a!o a re&haCar a "a ,ayor
0arte' 0or4%e e" #rgos, "a #ave 4%e estaba# &o#str%ye#!o 0ara "' s*"o te#2a es0a&io 0ara &i#&%e#ta
.:
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
re,eros5 C%a#!o Hera&"es' 4%e a&ababa !e &a0t%rar e" 6aba"2 !e E#,a#to' se %#i* a "a tri0%"a&i*#'
to!os 4%isiero# 4%e )%ese " e" 4%e "i!erara "a eA0e!i&i*#' 0ero " res0o#!i*1
8No5 Ese ho#or !ebe ser 0ara Jas*#' #o 0ara ,25 Yo soy a/# %# es&"avo5
Los ar$o#a%tas' 4%e es &o,o )%e ""a,a!a a4%e""a tri0%"a&i*# !e hroes' 0artiero# !e Yo"&o
#ave$a#!o ha&ia e" este a &o,ie#Cos !e "a 0ri,avera y' 0o&o !es0%s' ""e$aro# a "a is"a !e Le,#os'
!o#!e atra&aro# 0ara &o#se$%ir a"i,e#tos y a$%a5 A"$%#os ,eses a#tes' "as ,%6eres "e,#eas hab2a#
asesi#a!o a to!os s%s es0osos' 0or4%e stos "as trataba# &o# &r%e"!a!' 0ero ahora se se#t2a# so"as y
0er!i!as5 Estas ,%6eres i#te#taro# 4%e "os ar$o#a%tas se 4%e!ara# e# "a is"a y se &asara# &o# e""as'
0ero Hera&"es or!e#* 4%e to!os re$resara# a bor!o' ha&ie#!o %so i#&"%so !e "a )%erCa5
E" #rgos &r%C* e" He"es0o#to' 0asa#!o 0or Troya' y se a!e#tr* e# e" ,ar !e M3r,ara5 A""2'
"os ar$o#a%tas or$a#iCaro# %# &o#&%rso a,istoso 0ara ver &%3" !e e""os era &a0aC !e re,ar !%ra#te
,3s tie,0o5 Hera&"es' Jas*# y "os $e,e"os &e"estia"es 8Castor y P*"%A8 a$%a#taro# to!a %#a
#o&he' hasta "a hora !e" !esay%#o !e" !2a si$%ie#te5 A ,e!io!2a' ya s*"o 4%e!aba# Jas*# y Hera&"es'
&a!a %#o re,a#!o a %# "a!o !e" bar&o5 A" a#o&he&er' Jas*# se !es,ay* y e" re,o !e Hera&"es se
0arti* 6%sto e# a4%e" i#sta#te5 L"evaro# e#to#&es e" #rgos hasta %#a 0"aya !e "a &osta !e Misia y
0re0araro# "a &e#a7 to!os hi&iero# "o ,is,o ,e#os Hera&"es' 4%e se )%e a &o#str%ir %# re,o #%evo5
J%#to a Hera&"es se hab2a e,bar&a!o %# h%r)a#o' ""a,a!o Hi"as' 4%e ha&2a !e $r%,ete5 Mie#tras
"os ar$o#a%tas &aCaba# y &%arteaba# %#os &iervos' Hi"as &o$i* s% &3#taro y )%e a b%s&ar a$%a 0ara e"
&o&i!o5 Ja,3s "o vo"viero# a ver5 Hera&"es &orri* !e a4%2 0ara a""3 $rita#!o1 <EHi"asF EHi"asF=' &o#
to!as s%s )%erCas' si# saber 4%e %#a #3ya!e' 4%e viv2a e# e" "a$o a" 4%e Hi"as hab2a i!o a ""e#ar s%
&3#taro' se hab2a e#a,ora!o !e" $%a0o ,%&ha&ho y "o hab2a arrastra!o &o# e""a hasta "as
0ro)%#!i!a!es !e" a$%a5 Hera&"es 4%er2a 4%e "os ar$o#a%tas !e&"arara# "a $%erra a "os &a,0esi#os
!e Misia' a "os 4%e a&%saba !e ra0tar a Hi"as5 Estaba ta# #ervioso y se &o,0ortaba !e )or,a ta#
eAtra@a 8viero#' 0or e6e,0"o' 4%e s% re,o #%evo era !os ve&es ,ayor 4%e e" !e "os !e,3s8 4%e
"a #o&he si$%ie#te "os ar$o#a%tas se ,ar&haro# si# "5
Cer&a !e" "%$ar !o#!e ,3s tar!e se "eva#tar2a Co#sta#ti#o0"a' e#&o#traro# a" rey Mi#eo'
her,a#o !e Ca!,o' e# %#a triste sit%a&i*#5 E# &%a#to s%s &ria!os "e serv2a# "a &o,i!a' tres aves
re0%$#a#tes' &o# &abeCa !e ,%6er y a"ie#to re0%$#a#te' ""a,a!as har02as' se arro6aba# sobre s%
,esa5 Si #o 0o!2a# ""evarse "a &o,i!a' "a#Caba# s% a"ie#to y "a !e6aba# i#&o,ib"e5 Los ar$o#a%tas
ah%ye#taro# a "as har02as y Mi#eo' a$ra!e&i!o' "e !io %# b%e# &o#se6o a Jas*#5 S%s /"ti,as 0a"abras
)%ero#1
8Y &%a#!o ""e$%es a C*"4%i!e' E&o#)2a e# "a !iosa A)ro!itaF KQ
Para e#trar e# e" ,ar Ne$ro' e" #rgos te#2a 4%e &r%Car e" estre&ho !e" B*s)oro' 4%e estaba
&%sto!ia!o 0or !os ro&as )"ota#tes 4%e &ho&aba# e#tre s2 y a0"astaba# &%a"4%ier bar&o 4%e i#te#tara
e#trar' "as ro&as &ia#eas5 Mi#eo hab2a re&o,e#!a!o a "os ar$o#a%tas 4%e se ""evara# %#a 0a"o,a
&o#si$o5 A" ""e$ar a""2' a "a e#tra!a !e "as ro&as' Jas*# so"t* "a 0a"o,a5 sta 0%!o &r%Car a to!a
ve"o&i!a!' a%#4%e "as ro&as "e 0e""iC&aro# "as 0"%,as !e "a &o"a5 E" #rgos "a si$%i* r30i!a,e#te5 Las
ro&as se abriero# y se vo"viero# a &errar e#se$%i!a' &orta#!o "os a!or#os !e "a 0o0a !e" #av2o5
Des0%s' Ie%s a#&"* "as &ia#eas )ir,e,e#te y 0ara sie,0re5 Co,o "a &orrie#te !e" estre&ho era ,%y
)%erte' Or)eo' 4%e era %#o !e "os ar$o#a%tas' ta@* s% "ira y "os ,ari#eros re,aro# a s% rit,o5
E#traro# e# e" ,ar Ne$ro tras %# $ra# es)%erCo5
A ,e!io &a,i#o !e "a &osta s%r' e" #rgos ""e$* a "a is"a !e Ares' !o#!e estaba# "as aves !e
0"%,as !e bro#&e' 4%e viv2a# a""2 !es!e 4%e Hera&"es "as hab2a eA0%"sa!o !e "os 0a#ta#os !e"
Est2#)a"o5 Los ar$o#a%tas 0asaro# !e "ar$o a to!a 0risa' e#tre&ho&a#!o s%s es&%!os !e bro#&e y s%s
es0a!as 0ara ah%ye#tar a "os 036aros5 A" !2a si$%ie#te' res&ataro# a %# $r%0o !e #3%)ra$os' 4%e
res%"taro# ser "os &%atro hi6os !e MriAo' 4%e via6aba# a Gre&ia' &o# "a es0era#Ca !e 4%e e" rey
Ata,a#te "es #o,brara s%s here!eros5 Jas*# "es a!virti* 4%e #o es0erara# #a!a !e Ata,a#te'
0or4%e estaba !esterra!o e# %# "%$ar !esrti&o e# Tesa"ia' y "es i#vit* a %#irse a s%s ar$o#a%tas5
.Q
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
Hab2a es0a&io 0ara e""os a bor!o' ya 4%e hab2a# 0er!i!o a Hera&"es y a otros tres tri0%"a#tes e#
!iversos a&&i!e#tes5 Los hi6os !e MriAo a&e0taro# y 6%raro# obe!e&er "as *r!e#es !e Jas*#5 ste
&o#vo&* %# &o#se6o !e $%erra e# %# re,a#so !e" r2o Masis y o)re&i* %# sa&ri)i&io a A)ro!ita5 La
!iosa se "e a0are&i* y "e 0ro,eti* ay%!a5 A)ro!ita hab2a e#&o#tra!o a s% travieso hi6o Eros 6%$a#!o
a "os !a!os &o# Ga#i,e!es' e" &o0ero !e Ie%s' y "o hab2a sobor#a!o &o# %#a bo#ita 0e"ota !e oro
&o# es,a"te aC%"5 Eros' e#to#&es' 0arti* ha&ia e" 0a"a&io !e" rey Eetes' e# C*"4%i!e' se es&o#!i* tras
%#a &o"%,#a y se 0re0ar* 0ara !is0arar %#a )"e&ha &o#tra Me!ea' "a hi6a 0e4%e@a !e" rey5 Jas*#
""e$* 0o&o !es0%s' $%ia!o 0or "os hi6os !e MriAo' y "e 0re$%#t* &orts,e#te a" rey Eetes si' 0or
)avor' se 0o!2a ""evar e" ve""o&i#o !e oro5
8So,eter a to!os t%s e#e,i$os' si ,e "o !as 8"e !i6o5
Eetes se #e$*1
8E(%e"ve a t% &asa' 6ove#' a#tes !e 4%e te &orte "a "e#$%aF
Pero Me!ea "e s%0"i&*1
8EPa!re' 4% ,o!a"es so# esosF Este va"eroso 0r2#&i0e ha sa"va!o "a vi!a !e t%s &%atro
#ietos5
Eros "a#C* s% )"e&ha e' i#,e!iata,e#te' Me!ea se e#a,or* "o&a,e#te !e Jas*#5 Me!ea'
e#to#&es' "e 0i!i* a Eetes 4%e "e e#tre$ara e" ve""o&i#o a Jas*#' &o# "a &o#!i&i*# !e 4%e hi&iera
a"$%#os traba6os5
Eetes a&&e!i* a re$a@a!ie#tes5
8Pero ser3# %#os traba6os eAtre,a!a,e#te !i)2&i"es 8"e !i6o a Jas*#85 Te#$o !os toros
4%e es&%0e# )%e$o5 E#y/$a"os' "abra &o# e""os %# &a,0o !e %#a he&t3rea y ,e!ia' y si,bra"o &o#
!ie#tes !e !ra$*#5 A4%2 tie#es %#a bo"sa ""e#a !e !ie#tes !e !ra$*# 4%e Ca!,o #o %ti"iC*5
Des0%s !e ha&er"e 6%rar 0or to!os "os !ioses a Jas*# 4%e ser2a s% es0oso 0ara sie,0re'
Me!ea "e ay%!* %#t3#!o"e e" &%er0o &o# %# b3"sa,o !e aCa)r3# es0e&ia" !e C*"4%i!e5 Este b3"sa,o
,3$i&o "o 0rote$er2a !e" a"ie#to ar!ie#te !e "os toros5 Jas*# e#y%$* "os toros' ar* e" &a,0o' se,br*
"os !ie#tes !e !ra$*# y' &%a#!o brotaro# %#os ho,bres ar,a!os' hiCo "o ,is,o 4%e Ca!,o hab2a
he&ho1 tir* %#a 0ie!ra e#tre e""os' 0ara 4%e se ,atara# e#tre s25
Mie#tras ta#to' "os &%atro hi6os !e MriAo' si$%ie#!o "as *r!e#es !e Jas*#' ba6aro# "os h%esos
!e s% 0a!re' 4%e estaba# e#v%e"tos e# %#a 0ie" !e b%ey' !e" 3rbo" e# e" 4%e to!av2a estaba#
&o"$a!os7 "os e#terraro# &o# %#a ,o#e!a !e 0"ata 0ara Caro#te' y eri$iero# %#a bo#ita "30i!a sobre
e""os5
C%a#!o Eetes vio 4%e Jas*# hab2a ter,i#a!o s% tarea' $rit*1
8ENo te !ar e" ve""o&i#o' si#ver$Se#CaF Mi hi6a te ha ay%!a!o &o# ,a"as artes5 A!e,3s'
G0or 4% has se0%"ta!o "os h%esos !e MriAoH E" e#tierro est3 0rohibi!o 0or #%estras "eyes5
EAba#!o#a C*"4%i!e a#tes !e" a,a#e&erF
A4%e""a #o&he' Me!ea &o#!%6o a Jas*# hasta e" te,0"o !o#!e e" ve""o&i#o estaba &o"$a!o !e
%# 0i"ar y &a#t* %# &o#6%ro ,3$i&o a "a ser0ie#te 0rote&tora' ro&i3#!o"e "os o6os &o# b3"sa,o !e
a,a0o"a' hasta 4%e e" s%e@o ve#&i* a" a#i,a"5 Jas*# rob* e#to#&es e" ve""o&i#o y &orri* &o# Me!ea
hasta e" #rgos. Tras %#a )eroC bata""a' "os ar$o#a%tas !errotaro# a" e6r&ito !e C*"4%i!e y se )%ero#'
re,a#!o r2o aba6o5 Me!ea "es &%r* "as heri!as &o# %# %#$Se#to !e s% boti4%2#5
La )"ota !e Eetes 0ersi$%i* e" #rgos 0or e" ,ar Ne$ro' e" estre&ho !e" B*s)oro' e" ,ar !e
M3r,ara' e" ,ar E$eo y 0or to!a Gre&ia' hasta ""e$ar a "a is"a !e Dre0a#e ;hoy ""a,a!a Cor)/>' a
,e!io &a,i#o !e" ,ar A!ri3ti&o5 Me!ea y Jas*# ""e$aro# a""2 a ,e!io!2a y 0i!iero# 0rote&&i*# a"
rey y a "a rei#a5 E" a",ira#te !e "a )"ota !e C*"4%i!e ""e$* a" 0a"a&io !e Dre0a#e a "a hora !e &e#ar y
"e !i6o a" rey1
8Ma6esta!' %# si#ver$Se#Ca ""a,a!o Jas*# ha h%i!o &o# "a hi6a !e" rey Eetes' "a 0ri#&esa
.+
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
Me!ea5 (e#i,os a res&atar"a y ta,bi# a re&%0erar e" ve""o&i#o !e oro 4%e e""os ha# roba!o5
E" rey &o#test*1
8Es ,%y tar!e 0ara 4%e 0%e!a !e&i!ir si tie#es !ere&ho a ""evarte a Me!ea o e" ve""o&i#o5
(%e"ve 0or "a ,a@a#a' &%a#!o ,i &abeCa est ,3s &"ara5
La !iosa A)ro!ita se "e a0are&i* a "a rei#a y "e !i6o1
8De6a 4%e te 0reste ,i &e@i!or 3%reo7 har3 4%e e" rey se v%e"va a e#a,orar !e ti y 4%e ha$a
to!o "o 4%e "e 0i!as5
8Eso ser2a ,%y bo#ito5 V"ti,a,e#te' est3 basta#te &a#sa!o !e ,25 Pero' G4% te#$o 4%e
0e!ir"eH
8P2!e"e 4%e e#v2e a "os &o"4%ia#os !e re$reso a s% &asa5
C%a#!o "a rei#a se abro&h* e" &e@i!or' e" rey eA&"a,*1 8
ED%eri!a' 4% 0re&iosa eresF GP%e!o ha&er a"$o 0or tiH
8D%iero %#a &oro#a #%eva' &o# !ia,a#tes' r%b2es y es,era"!as7 y %#a "ar$a t/#i&a bor!a!a
e# oro5 Y ta,bi# !eseo saber "a res0%esta 4%e "e !ar3s ,a@a#a a" a",ira#te !e C*"4%i!e5
8Te 0ro,eto "a &oro#a y "a t/#i&a' 0ero to!av2a #o he !e&i!i!o "o 4%e !ir ,a@a#a5
8P%es 0er,2te,e 4%e te a&o#se6e5 Di"e a" a",ira#te 4%e si "a 0ri#&esa Me!ea to!av2a #o se
ha &asa!o &o# Jas*#' e""a !eber3 vo"ver a "a &asa !e s% 0a!re' e" rey Eetes' &o# e" ve""o&i#o5 Pero
4%e si ya se ha &asa!o' e#to#&es Jas*# 0o!r3 4%e!3rse"a y &o#si!erar e" ve""o&i#o &o,o s% re$a"o !e
bo!a5
8De a&%er!o7 eso es "o 4%e !ir555' Esi ,e 0er,ites 4%e te ! &ie# besosF
La rei#a &o#t* "os besos &o# &%i!a!o y se !io &%e#ta !e 4%e e" rey se sobre0as* !e %#o5
L%e$o' )%e a ver a Jas*#5 A#tes' si# e,bar$o' se 4%it* e" &e@i!or' 0ara evitar 4%e Jas*# se
e#a,orara ta,bi# !e e""a y 4%e 0or ta#to Me!ea se 0%siera &e"osa5
8EDe0risaF 8$rit*85 EU#ios e#se$%i!a e# ,atri,o#ioF
Los ar$o#a%tas or$a#iCaro# %#a bo!a a ,e!ia#o&he 0ara Jas*# y Me!ea5 A "a ,a@a#a
si$%ie#te' e" rey s%0o "o s%&e!i!o y "e !i6o a" a",ira#te 4%e Me!ea y e" ve""o&i#o era# ya !e Jas*#5
E" a",ira#te #o se atrev2a a "%&har &o#tra "os ar$o#a%tas' 0ero ta,0o&o osaba re$resar a s%
rei#o &o# "as ,a#os va&2as' as2 4%e 0i!i* 0er,iso a" rey 0ara 4%e!arse e# Dre0a#e &o# to!a s% )"ota5
Le )%e &o#&e!i!o5 A"$%#os ,eses ,3s tar!e' "a #oti&ia ""e$* a o2!os !e" rey Eetes' e# C*"4%i!e' 4%e
,%ri* !e" e#)a!o5
C%a#!o #ave$aba# !e re$reso a Yo"&o' "os ar$o#a%tas se viero# atra0a!os 0or %#a te,0esta!
4%e "os arrastr* hasta "a &osta !e ?)ri&a5 A""2' %#a e#or,e o"a "eva#t* e" #rgos y "o !e0osit* sobre "a
are#a se&a !e" !esierto5 Los ar$o#a%tas h%biera# te#i!o 4%e aba#!o#ar "a #ave si #o h%biera
a0are&i!o "a !iosa Libia 4%e' vesti!a &o# 0ie"es !e &abra' "es 0rest* %#os ro!i""os !e ,a!era5 Los
ar$o#a%tas' !e esta ,a#era' 0%!iero# e,0%6ar e" #rgos !e v%e"ta a" a$%a5
Nave$aro# "%e$o hasta Creta' !o#!e %# ,o#str%o a%t*,ata !e bro#&e' &o#str%i!o e# "a
herrer2a !e He)esto' &%sto!iaba e" 0%erto' arro6a#!o ro&as &o#tra "os bar&os eAtra#6eros5 Pero "os
ar$o#a%tas #e&esitaba# &o,i!a y a$%a' as2 4%e Me!ea e,br%6* a" a%t*,ata !e bro#&e &o# s%s o6os5
E" ,o#str%o se ta,ba"e*' se $o"0e* e" ta"*# e# %#a ro&a y se !esa#$r* hasta ,orir5 Los ar$o#a%tas'
e#to#&es' !ese,bar&aro# si# 0e"i$ro5
L"e$aro# a Yo"&o' si# ,3s i#&i!e#&ias' %# !2a !e o&t%bre' a" atar!e&er5 U# 0es&a!or so"itario'
4%e estaba se#ta!o e# "a 0"aya re0ara#!o s%s re!es' "es i#)or,* 4%e Pe"ias hab2a or!e#a!o asesi#ar
a Jas*# e# &%a#to a0are&iera5 Me!ea' e#to#&es' se !is)raC* !e a#&ia#a y se )%e a" 0a"a&io'
""ev3#!ose &o#si$o a s%s !o#&e""as &o"4%ia#as5 A""2' se 0rese#t* &o,o %#a !iosa 4%e hab2a ve#i!o
!es!e "as is"as Brit3#i&as e# %# &arro !e )%e$o5
.-
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
8Har 4%e v%e"vas a ser 6ove#' rey Pe"ias 8"e !i6o5
Pe"ias vio &*,o Me!ea !es&%artiCaba %# vie6o &or!ero y herv2a "os 0e!aCos e# %# &a"!ero !e
hierro' &o# hierbas ,3$i&as y &o#6%ros5 Tras e""o' Me!ea hiCo %# tr%&o1 sa&* %# &or!eri""o !e"
&a"!ero y "e !i6o a Pe"ias1
8ste es e" &or!ero 4%e he !es&%artiCa!o5 EM2ra"o ahoraF ELos ,is,os &o#6%ros
)%#&io#ar2a# &o#ti$oF
8Si sabes !evo"ver "a 6%ve#t%! a "os vie6os' G0or 4% #o te "a !ev%e"ves a ti ,is,aH 8"e
0re$%#t*' s%s0i&aC' Pe"ias5
8Lo har' si eso te !ivierte5 ECierra t%s o6os y &%e#ta hasta &ie#F
Mie#tras Pe"ias &o#taba' Me!ea se 4%it* e" !is)raC a to!a 0risa5
8EAbre "os o6osF
A" ver 4%e Me!ea se hab2a v%e"to 6ove# !e re0e#te' Pe"ias 0i!i* a %#a !e s%s hi6as 4%e "o
&ortara e# 0e!aCos &o# %# ha&ha y 4%e hirviera "os troCos e# e" &a"!ero5 A4%e""a hi6a era e" 6ove#
0arie#te !esti#a!o a ,atar"o' 0or4%e e" &a"!ero' &"aro est3' #o te#2a #i#$/# 0o!er ,3$i&o5
Jas*# &o"$* e" ve""o&i#o e# %# te,0"o !e Ie%s' e# "a ,o#ta@a 0r*Ai,a a Tebas' !es!e "a &%a"
e" &ar#ero se hab2a ""eva!o a MriAo5 L%e$o' &o#!%6o e" #rgos hasta Cori#to' "o var* y "o o)re&i*
&o,o sa&ri)i&io a" !ios Posei!*#5
Cori#to' rey !e Cori#to' ,%ri* !e re0e#te y Jas*# )%e e"e$i!o 0ara s%stit%ir"e5 Po&o !es0%s'
si# e,bar$o' "os habita#tes !e "a &i%!a! !es&%briero# 4%e Cori#to hab2a si!o e#ve#e#a!o' %#
&ri,e# !e" 4%e Me!ea se &o#)es* a%tora5 A4%e""a &o#)esi*# hiCo 4%e "os &ori#tios "e 0i!iera#
e#to#&es a Jas*# 4%e se &asara &o# otra ,%6er y 4%e &o#ti#%ara sie#!o e" rey5 " a&e0t*' 0ero &o# "a
&o#!i&i*# !e 4%e "e 0er!o#ara# "a vi!a a Me!ea5
8J%raste 0or to!os "os !ioses 4%e ser2as ,i es0oso 0ara sie,0re 8re0"i&* Me!ea5
8No sab2a 4%e )%eras %#a e#ve#e#a!ora 8&o#test* Jas*#85 Ser3 ,e6or 4%e te vayas
e#se$%i!a' a#tes !e 4%e "os &ori#tios &a,bie# !e i!ea y !e&i!a# &asti$arte5 Me &asar &o# "a
0ri#&esa G"a%&e5
Po&o a#tes !e "a bo!a' G"a%&e re&ibi* %#a &oro#a !e oro y %#a "ar$a t/#i&a b"a#&a5 E"
,e#sa6ero 4%e "as tra6o !i6o 4%e era# re$a"os #%0&ia"es he&hos 0or Hera5 Pero' e# rea"i!a!' hab2a#
si!o e#via!os 0or Me!ea5 E# &%a#to G"a%&e se "as 0%so' e,0eCaro# a ar!er y "a 0ri#&esa ,%ri*
abrasa!a5 E" 0a"a&io ta,bi# )%e 0asto !e "as ""a,as y "os i#vita!os 4%e!aro# atra0a!os 0or e"
)%e$o5 S*"o Jas*# 0%!o es&a0ar5
Me!ea h%y* y' ,3s tar!e' &o#tra6o ,atri,o#io &o# e" rey E$eo !e Ate#as' &o,o ya he,os
&o#ta!o5 Jas*#' 0or s% 0arte' )%e ,a"!e&i!o 0or "os !ioses !e" O"i,0o' 0%es hab2a roto e" voto !e
)i!e"i!a! 4%e &o#tra6o &o# Me!ea5 E" hroe 0er!i* s% tro#o y va$* ,iserab"e,e#te 0or to!a Gre&ia5
S%s a#ti$%os a,i$os #a!a 4%er2a# saber !e " y' !e vie6o' &%a#!o vo"vi* a Cori#to vesti!o &o,o %#
,e#!i$o' se se#t* a "a so,bra !e" #rgos y so""oC* re&or!a#!o s%s $"orias 0asa!as5 E# a4%e"
,o,e#to' "a 0roa !e" #av2o se !es0"o,* y "o ,at*5 Y Ie%s &o"o&* "a 0o0a !e" bar&o e# e" &ie"o'
)or,a#!o as2 "a &o#ste"a&i*# !e Ar$os5
$lcestis ##II
EAist2a# varios reyes 4%e 4%er2a# &asarse &o# A"&estis' "a ,3s her,osa !e "as hi6as !e" rey
Pe"ias5 Po&o a#tes !e 4%e e" #rgos re$resara a Yo"&o' Pe"ias a#%#&i* 4%e &o#&e!er2a "a ,a#o !e s%
hi6a a a4%e" rey 4%e "o$rara %#&ir %# 6aba"2 y %# "e*# a s% &arro' y &o#!%&ir ste e# "a 0ista !e
..
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
&arreras5 M%&hos reyes "o i#te#taro# y )ra&asaro#5
Si# e,bar$o' A!,eto' rey !e Meras' hiCo ""a,ar a" !ios A0o"o' a 4%ie# 0or a4%e" e#to#&es
te#2a &o,o es&"avo' &asti$a!o 0or haber asesi#a!o a "os &2&"o0es5
8GTe ha# trata!o bie# a4%2' A0o"oH 8"e 0re$%#t* A!,eto5
8M%y bie#' ,a6esta!5 Otros reyes ,orta"es ,e h%biera# or!e#a!o ha&er &osas
!esa$ra!ab"es' s*"o 0ara !e,ostrar "o i,0orta#tes 4%e era#' 0ero t/ has si!o ,3s %# a,i$o 4%e %#
a,o5
8E# ese &aso' voy a 0e!irte %# )avor ,%y es0e&ia"5
8No )a"tar2a ,3s5
8A&o,03@a,e a Yo"&o' y ay/!a,e a %#&ir %# 6aba"2 y %# "e*# a ,i &arro5 8
EA t%s *r!e#esF
A0o"o se ""ev* s% "ira a Yo"&o y "a ta@* &o# ta#ta !%"C%ra 4%e e" 6aba"2 se 4%e!* i#,*vi"' &o#
"a bo&a abierta' y e" "e*# e,0eC* a ro#ro#ear &o,o %# $ato5 M%e )3&i" 0ara A!,eto e#$a#&har"os a"
&arro y &o#!%&ir"o5
A" !2a si$%ie#te' A!,eto se &as* &o# A"&estis' 0ero o"vi!* o)re&er e" sa&ri)i&io habit%a" a
Arte,isa' "a her,a#a !e A0o"o' as2 4%e Arte,isa &o#virti* a A"&estis e# %#a "ar$a y retor&i!a
ser0ie#te5 A!,eto' e#to#&es' vo"vi* a ""a,ar a A0o"o' 4%e "o &o#so"*1
8No ""ores' ,a6esta!5 Le !ir a ,i her,a#a 4%e has si!o %# b%e# a,o &o#,i$o y 4%e #o
has te#i!o #%#&a i#te#&i*# !e o)e#!er"a5
Si$%ie#!o e" !eseo !e A0o"o' Arte,isa vo"vi* a &o#vertir a A"&estis e# ,%6er5
8EGra&ias' 4%eri!a her,a#aF 8"e !i6o A0o"o a Arte,isa85 Y ahora' ya 4%e est3s e# e""o'
G,e har2as %# /"ti,o )avorH A&%er!a &o# Ha!es 4%e &%a#!o ""e$%e e" /"ti,o !2a !e A!,eto' sea %#
,ie,bro !e s% )a,i"ia e" 4%e ba6e a" T3rtaro e# s% "%$ar5
Arte,isa "e 0re$%#t* a Ha!es si te#2a ,%&ha i,0orta#&ia !e 4%i# era e" es02rit% 4%e
""e$ara' ,ie#tras )%era 0%#t%a"5
8No 8&o#test* Ha!es8' 0ero a!e,3s !e ser 0%#t%a" !ebe ve#ir !e b%e#a $a#a5
U# !2a' Her,es e#tr* e# e" !or,itorio !e A!,eto1
8Por )avor' s2$%e,e hasta e" T3rtaro5
8EA0o"o' A0o"o' ay/!a,eF 8$rit* A!,eto5
A0o"o a0are&i* y estre&h* "a ,a#o !e Her,es5
8EEs0era %# ,o,e#to' her,a#oF E" rey Ha!es "e 0ro,eti* a Arte,isa 4%e a"$/# otro
,orir2a e# "%$ar !e A!,eto5
8P%es A!,eto !ebe !arse 0risa' 0or4%e "as 0ar&as est3# a 0%#to !e &ortar e" hi"o !e s% vi!a5
8Yo "as e#trete#!r5 EDe0risa' A!,eto' b%s&a %# s%stit%toF
A0o"o vo"* hasta e" O"i,0o' "e 0i!i* %#a e#or,e &o0a !e vi#o a Dio#isos y se "a ""ev* a"
&%arto !e hi"ar5
8Proba! esto 8"es !i6o a "as 0ar&as5
Las 0ar&as bebiero# e" vi#o y &has4%earo# s%s arr%$a!os "abios5 La ,3s vie6a' ?tro0os' !e6*
a %# "a!o s%s ti6eras y $rit*1
8EDa!,e otra &o0aF
Las 0ar&as bebiero# ta#to 4%e A!,eto &o#si$%i* tres o &%atro horas 0ara "o$rar %# s%stit%to5
Pri,ero' )%e a ver a s%s 0a!res' 4%e te#2a# &asi &ie# a@os5
8GA"$%#o !e vosotros 4%err2a ,orirse e# ,i "%$arH 8"es 0re$%#t*5
.K
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
8EC"aro 4%e #oF ED% &"ase !e ,a" hi6o eresF A&aba,os !e e,0eCar a !is)r%tar !e "a vi!a5
A!,eto' !es0%s' se )%e a "as ,aC,orras 0ara ver a !os 0resos ,iserab"es' 4%e "e hab2a#
s%0"i&a!o 4%e "os sa&ara !e s% !es$ra&ia5
8GA"$%#o !e vosotros 4%err2a ,orirse e# ,i "%$arH 8"es 0re$%#t*5
8EC"aro 4%e #oF C%a#to a#tes te ,%eras' ,e6or 0ara #osotros5 D%iC3 e" si$%ie#te rey #os
0o#$a e# "iberta!5
A!,eto' "%e$o' )%e a ver a %# 0obre ho,bre 4%e te#2a %#a e#)er,e!a! i#&%rab"e5 8GTe
,orir2as e# ,i "%$arH 8"e 0re$%#t*5
8EC"aro 4%e #oF La $e#te !i&e 4%e ,i e#)er,e!a! es i#&%rab"e' 0ero sie,0re 4%e!a %#a
es0era#Ca1 4%iC3 ve#$a As&"e0io y ,e sa"ve5 E# a4%e" ,o,e#to' A"&estis ""e$* !e Yo"&o' !o#!e
hab2a si!o "a /#i&a !e "as tres hi6as !e" rey Pe"ias 4%e #o se hab2a !e6a!o e#$a@ar 0or "a treta !e
Me!ea !e" re6%ve#e&i,ie#to5
8No 4%iero !es&%artiCar a ,i 0a!re 8hab2a !i&ho8' a%#4%e ,e "o or!e#e " ,is,o5 Me
voy a ,i &asa5
A!,eto "a re&ibi* e# "a ver6a !e" 0a"a&io5
8Na!ie 4%iere ,orir e# ,i "%$ar 8$i,i*85 S%0o#$o 4%e ser3 ta,bi# i#/ti" 4%e te "o 0i!a
a ti' 4%e !i&es a,ar,e ,3s 4%e #a!ie5
A"&estis' e#to#&es' se !es0i!i* !e s%s !os hi6os 0e4%e@os &o# %# beso' se bebi* %# ve#e#o
,orta" y "e hiCo %#a se@a a Her,es5
8EL"va,e &o#ti$oF 8"e !i6o &o# )ir,eCa5
Pero ste #o )%e e" )i#a"5
C%a#!o A"&estis ""e$* a" T3rtaro' Pers)o#e sa"i* !e" 0a"a&io !e Ha!es 0ara re&ibir"a y "e
!i6o1
8E(%e"ve a &asa e#se$%i!a' se@oraF No 0%e!o 0er,itir 4%e ,%6eres her,osas &o,o t/
,%era# e# "%$ar !e s%s e$o2stas es0osos5
8Pero e" rey Ha!es #o !e6ar3 #%#&a 4%e ,e vaya' ahora 4%e ya estoy a4%25
8D6a,e"o a ,25 Yo s2 s &*,o tratar a "os es0osos5 EM%era !e a4%2' ahora ,is,o' 0or "a
es&a"era "atera"F
A"&estis vo"vi* &o# s%s hi6os y stos &orriero# a abraCar"a5 Tras %#a )%erte !is&%si*# &o#
Pers)o#e' Ha!es' 4%e ve#2a 0ara vo"ver a ""evarse a A"&estis' ""a,* a "a 0%erta !e A!,eto5
A0o"o' e#to#&es' ""a,* a Hera&"es y ste ba6* !e" O"i,0o 0ara 0rote$er a A"&estis5
8GNo ser2a ,e6or 4%e obe!e&ieras "as *r!e#es !e Ha!es' 4%eri!aH 80re$%#t* A!,eto'
#ervioso' a A"&estis5
8ET/ te 4%e!as' rei#a A"&estisF 8i#tervi#o' $r%@e#!o' Hera&"es5
Si$%ie#!o e" &o#se6o !e A0o"o' A!,eto sa&ri)i&* e#to#&es %# &er!o a Ha!es5
8E" a",a !e" &er!o 0%e!e s%stit%ir,e 8,%r,%r* &o# voC te,b"orosa5
Y a%#4%e a Ha!es e" &a,bio #o "e $%st*' te,2a ,%&ho "a ,aCa !e ,a!era !e o"ivo !e
Hera&"es7 as2 4%e se ,ar&h*' re)%#)%@a#!o1
8De a&%er!o7 a&e0to e" a",a !e" &er!o5 La t%ya #o va"e ,%&ho ,3s' E&obar!eF EMira 4%e
0e!ir a t%s 0a!res 4%e ,%riera# e# t% "%$arF
8GD% te hiCo beber e" ve#e#oH 8"e 0re$%#t* Hera&"es a A"&estis5
8Lo hi&e 0or "os #i@os5 Si A!,eto ,or2a' s% t2o se h%biera he&ho &o# e" tro#o y "os h%biera
,ata!o5
.L
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
8Eso "o eA0"i&a to!o 8&o#test* Hera&"es5
Perseo
##III
U# or3&%"o a!virti* a A&risio' rey !e Ar$os' 4%e s% #ieto "o ,atar2a5
8Este vati&i#io si$#i)i&a 4%e !ebo ase$%rar,e !e #o te#er #ietos 8$r%@* A&risio5
De v%e"ta a &asa' 0%es' A&risio e#&err* a D3#ae' s% /#i&a hi6a' e# %#a torre &o# 0%ertas !e
bro#&e' &%sto!ia!a 0or %# 0erro )eroC' y "e ""ev* sie,0re "a &o,i!a &o# s%s 0ro0ias ,a#os5
Pero Ie%s se e#a,or* !e D3#ae &%a#!o "a vio' !es!e "e6os' a0oya!a &o# tristeCa e# "as
a",e#as5 Para evitar 4%e Hera "o !es&%briera' Ie%s se &o#virti* e# ""%via !e oro y &ay* sobre "a
torre' a&er&3#!ose hasta "a &hi&a5 L%e$o' re&%0er* s% )or,a habit%a"5
8GD%ieres &asarte &o#,i$oH 8"e 0re$%#t* Ie%s a D3#ae5
8S2 8&o#test* e""a85 Me sie#to ,%y so"a a4%25 Y a,bos t%viero# %# hi6o' 4%e se ""a,* Perseo5
C%a#!o A&risio oy* e" ""a#to !e" beb tras "as 0%ertas !e bro#&e' se e#)%re&i*5 8GD%i# es t%
,ari!oH 8"e 0re$%#t* A&risio a s% hi6a5
8E" !ios Ie%s' 0a!re5 EAtrvete a to&ar a t% #ieto y Ie%s te ,atar3 !e %# $o"0eF 8
E#to#&es' os a0artar a "os !os y os 0o#!r )%era !e s% a"&a#&e5
A&risio e#&err* e#to#&es a D3#ae y a Perseo e# %# ar&a !e ,a!era' &o# %#a &esta !e &o,i!a
y %#a bote""a !e vi#o' y "a "a#C* a" ,ar5
8Si se aho$a#' ser3 &%"0a !e Posei!*#' #o ,2a 8!i6o A&risio a s%s &ortesa#os5
Ie%s or!e#* e#to#&es a Posei!*# 4%e t%viera %# &%i!a!o es0e&ia" &o# esa ar&a5 As2 4%e
Posei!*# ,a#t%vo e" ,ar e# &a",a y' 0o&o !es0%s' e" ar&a )%e re&o$i!a 0or %# 0es&a!or !e "a is"a
!e Sri)os' 4%e "a vio )"ota#!o5 E" 0es&a!or "a &o$i* &o# s% re! y "a ""ev* a tierra7 "%e$o' abri* "a
ta0a y D3#ae sa"i* i"esa !e !e#tro' &o# Perseo e# s%s braCos5
E" a,ab"e 0es&a!or "os a&o,0a@* a ver a Po"i!e&tes' rey !e Sri)os' 4%e e#se$%i!a se
o)re&i* 0ara &asarse &o# D3#ae5
8No 0%e!e ser 8&o#test* e""a85 Ya estoy &asa!a &o# Ie%s5
8D%iC3 s2' 0ero si Ie%s 0%e!e te#er !os es0osas' G0or 4% #o 0%e!es te#er t/ !os es0ososH
8res0o#!i* Po"i!e&tes5
8Los !ioses ha&e# "o 4%e se "es a#to6a5 Pero "os ,orta"es s*"o 0o!e,os te#er %# es0oso o
%#a es0osa a "a veC5
Po"i!e&tes i#te#t* &o#sta#te,e#te 4%e D3#ae &a,biara !e o0i#i*#' 0ero e""a sie,0re #e$aba
&o# "a &abeCa' !i&ie#!o1
8Si ,e &aso &o#ti$o' Ie%s #os ,atar3 a "os !os5
C%a#!o Perseo &%,0"i* 4%i#&e a@os' Po"i!e&tes "o ""a,* y "e !i6o1
8Ya 4%e t% ,a!re #o 4%iere ser ,i rei#a' ,e &asar &o# %#a 0ri#&esa !e "a 0e#2#s%"a !e
Gre&ia5 Estoy 0i!ie#!o %# &aba""o a &a!a %#o !e ,is s/b!itos' 0or4%e e" 0a!re !e "a 0ri#&esa 4%iere
&i#&%e#ta &aba""os &o,o 0a$o 0or "a bo!a !e s% hi6a5 GMe &o,0"a&er3s ta,bi# t/H
Perseo &o#test*1
8No te#$o #i#$/# &aba""o' ,a6esta!' #i !i#ero 0ara &o,0rar %#o5 Pero si ,e 0ro,etes KO
&asarte &o# esa 0ri#&esa y !e6ar !e ,o"estar a ,i ,a!re' te !ar "o 4%e 4%ieras' &%a"4%ier &osa !e"
.9
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
,%#!o' i#&"%so "a &abeCa !e Me!%sa5
8La &abeCa !e Me!%sa estar2a ,%y bie# 8!i6o Po"i!e&tes5
Me!%sa hab2a si!o %#a her,osa ,%6er' a 4%ie# Ate#ea hab2a !es&%bierto %#a veC besa#!o a
Posei!*# e# s% te,0"o5 Ate#ea se e#o6* ta#to 0or s%s ,a"os ,o!a"es' 4%e &o#virti* a Me!%sa e#
%#a $or$o#a1 %# ,o#str%o a"a!o' !e ,ira!a )eroC' e#or,es !ie#tes y ser0ie#tes e# "%$ar !e &abe""os5
C%a"4%iera 4%e "a ,irara' se &o#vertir2a e# 0ie!ra5
Ate#ea ay%!* a Perseo' !3#!o"e %# es&%!o 0%"i!o 0ara 4%e "o %ti"iCase &o,o es0e6o &%a#!o
&ortase "a &abeCa !e Me!%sa y' as2' e" hroe evitar2a &o#vertirse e# 0ie!ra5 Her,es' 0or s% 0arte'
ta,bi# ay%!* a Perseo' !3#!o"e %#a a)i"a!a hoC5 Pero Perseo to!av2a #e&esitaba e" &as&o !e "a
i#visibi"i!a! !e" !ios Ha!es' %# C%rr*# ,3$i&o e# e" 4%e ,eter "a &abeCa %#a veC &orta!a y %# 0ar
!e sa#!a"ias a"a!as5 To!o e""o estaba &%sto!ia!o 0or "as #3ya!es !e "a "a$%#a Esti$ia5
As2 4%e Perseo )%e a 0re$%#tar a "as tres her,a#as $rayas "a !ire&&i*# se&reta !e "as
#3ya!es5 E#&o#trar a "as tres $rayas' 4%e viv2a# &er&a !e" 6ar!2# !e "as hes0ri!es' y te#2a# %# s*"o
o6o y %# s*"o !ie#te 0ara "as tres' )%e !i)2&i" 0ara Perseo5 Pero e" hroe ""e$*' )i#a",e#te' a" "%$ar
!o#!e estaba# y se sit%* &o# si$i"o !etr3s !e e""as' ,ie#tras stas se 0asaba# e" o6o y e" !ie#te !e
%#a a otra5 L%e$o' "es arrebat* estos !os tesoros y se #e$* a !evo"vrse"os' hasta 4%e #o "e !i6era#
!*#!e e#&o#trar a "as #3ya!es' &osa 4%e hi&iero#5 Perseo' 0%es' ha""* a "as #3ya!es e# %# "a$o' ba6o
%#a ro&a &er&a !e "a e#tra!a !e" T3rtaro' y "as a,e#aC* &o# &o#tar a to!o e" ,%#!o !*#!e estaba# y
e" as0e&to 4%e te#2a#' si #o "e 0restaba# e" &as&o' "as sa#!a"ias y e" C%rr*#5 Las #3ya!es #o
so0ortaba# 4%e a"$%ie# 0%!iera saber 4%e' a%#4%e 0or "o !e,3s res%"taba# atra&tivas' te#2a# rostros
&a#i#os' !e ,a#era 4%e "e 0restaro# a Perseo "o 4%e so"i&itaba5
Perseo' ahora &o# e" &as&o' e" C%rr*# y "as sa#!a"ias' vo"* hasta Libia si# ser visto5 A""2'
e#&o#tr* a Me!%sa !%r,ie#!o' ,ir* e" re)"e6o !e "a $or$o#a e# e" es&%!o y "e &ort* "a &abeCa &o# "a
hoC5 E" /#i&o a&&i!e#te !es$ra&ia!o )%e 4%e "a sa#$re !e Me!%sa' 4%e $ote* !e" C%rr*# !o#!e hab2a
$%ar!a!o "a &abeCa' se &o#virti* e# ser0ie#tes ve#e#osas a" &aer a" s%e"o5 Esto &o#virti* a Libia'
0ara sie,0re' e# %#a tierra 0e"i$rosa5 De re$reso' &%a#!o Perseo se !et%vo 0ara !ar "as $ra&ias a "as
tres her,a#as $rayas' e" tit3# At"as "e ""a,* 0ara !e&ir"e1
8Di"e a t% 0a!re Ie%s 4%e' a ,e#os 4%e ,e "ibere 0ro#to' !e6ar 4%e "a b*ve!a &e"este se
!es0"o,e' "o 4%e si$#i)i&ar3 e" )i# !e" ,%#!o5
Perseo' e#to#&es' "e ,ostr* "a &abeCa !e Me!%sa a At"as' 4%e !e i#,e!iato se 0etri)i&* y se
&o#virti* e# e" $ra# ,a&iCo !e" At"as5
E# s% v%e"o a Pa"esti#a' Perseo vio a %#a her,osa 0ri#&esa' ""a,a!a A#!r*,e!a'
e#&a!e#a!a a %#a ro&a e# Jo0a' y a %#a ser0ie#te ,ari#a' e#via!a 0or e" !ios Posei!*#' #a!a#!o
ha&ia e""a &o# "as ,a#!2b%"as abiertas5 Los 0a!res !e A#!r*,e!a' Ce)eo y Casio0ea' rey y rei#a !e
"os )i"isteos' hab2a# re&ibi!o "a or!e# !e %# or3&%"o !e e#&a!e#ar a s% hi6a' 0ara 4%e se "a &o,iera e"
,o#str%o5 Pare&e ser 4%e Casio0ea "es hab2a !i&ho a "os )i"isteos1
8Yo soy ,3s her,osa 4%e to!as "as #erei!as !e" ,ar5
Y 4%e esa arro$a#&ia e#o6* a" or$%""oso 0a!re !e "as #erei!as' e" !ios Posei!*#5
Perseo b%&e* ha&ia "a ser0ie#te ,ari#a y "e &ort* "a &abeCa5 Des0%s' !ese#&a!e#* a
A#!r*,e!a' "a ""ev* a s% 0a"a&io y 0i!i* a%toriCa&i*# 0ara &asarse &o# e""a5 E" rey Ce)eo "e
res0o#!i*1
8EI#so"e#teF Ya est3 0ro,eti!a &o# e" rey !e Tiro5 8
E#to#&es' G0or 4% #o "a sa"v* e" rey !e TiroH 8
Por4%e te#2a ,ie!o !e o)e#!er a Posei!*#5
8P%es yo #o te#$o ,ie!o !e #a!ie5 Mat a" ,o#str%o5 A#!r*,e!a es ,2a5
Mie#tras Perseo hab"aba' e" rey !e Tiro ""e$* a" )re#te !e s% e6r&ito y
.N
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
$rit*1
8EM%era !e a4%2' eAtra#6ero' o te &ortare,os e# 0e!aCosF
Perseo "e !i6o e#to#&es a A#!r*,e!a1 8Por )avor'
0ri#&esa' &ierra bie# "os o6os5
A#!r*,e!a obe!e&i* y Perseo sa&* "a &abeCa !e Me!%sa !e "a bo"sa y tra#s)or,* a to!o e"
,%#!o 4%e ,iraba e# 0ie!ra5
C%a#!o Perseo re$res* vo"a#!o a Sri)os' &o# A#!r*,e!a e# braCos' !es&%bri* 4%e
Po"i!e&tes' !es0%s !e to!o' "e hab2a e#$a@a!o' y 4%e' e# "%$ar !e &asarse &o# a4%e""a 0ri#&esa !e "a
0e#2#s%"a' se$%2a ,o"esta#!o a s% ,a!re D3#ae5 As2 4%e Perseo &o#virti* a Po"i!e&tes y a s%
)a,i"ia e# 0ie!ra y #o,br* rey !e "a is"a a s% a,i$o 0es&a!or5 L%e$o' "e !io "a &abeCa !e Me!%sa a
Ate#ea y "e 0i!i* a,ab"e,e#te a Her,es 4%e !evo"viera e" &as&o' e" C%rr*# y "as sa#!a"ias a "as
#3ya!es !e "a "a$%#a Esti$ia5 De esta ,a#era' !e,ostr* te#er ,%&ho ,3s se#ti!o &o,/# 4%e
Be"ero)o#te' 4%e &o#ti#%* %sa#!o e" &aba""o a"a!o Pe$aso !es0%s !e ,atar a D%i,era5 Los !ioses
!e&i!iero# 4%e Perseo se ,ere&2a %#a vi!a "ar$a y )e"iC' y "e 0er,itiero# &asarse &o# A#!r*,e!a'
&o#vertirse e# e" rey !e Tiri#to y &o#str%ir "a )a,osa &i%!a! !e Mi&e#as &er&a !e a""25
E# &%a#to a" rey A&risio' Perseo se "o e#&o#tr* %#a tar!e e# %#a &o,0eti&i*# at"ti&a1
8ESa"%!os' ab%e"oF Mi ,a!re D3#ae ,e 0i!e 4%e te 0er!o#e5 Si "a !esobe!eC&o' "as )%rias
,e aCotar3#' as2 4%e est3s a sa"vo !e ,i ve#$a#Ca 8"e !i6o5
A&risio se "o a$ra!e&i*7 si# e,bar$o' &%a#!o Perseo 0arti&i0aba e# %# &o#&%rso !e
"a#Ca,ie#to !e !is&os' %# $o"0e !e vie#to !esvi* e" !is&o 4%e hab2a "a#Ca!o y "e ro,0i* e" &r3#eo a
s% ab%e"o A&risio' &%,0"i#!ose as2 e" or3&%"o5 M3s tar!e' Perseo y A#!r*,e!a se &o#virtiero# e#
&o#ste"a&io#es' as2 &o,o "os 0a!res !e A#!r*,e!a' Ce)eo y Casio0ea5
La cacer'a del jabal' de (alidn
##IV
C%a#!o s*"o te#2a siete !2as !e e!a!' Me"ea$ro' 0r2#&i0e !e Ca"i!*#' e#)er,* a &a%sa !e
%#as )iebres5 E# a4%e" ,o,e#to' re$resa#!o !e s% "%&ha &o#tra "os $i$a#tes' a0are&iero# 0or
&as%a"i!a! e# e" 0a"a&io "as tres 0ar&as5 ?tro0os !i6o1
8La vi!a !e" #i@o !%rar3 ta#to tie,0o &o,o ese tro#&o !e a&ebo 4%e ar!e e# e" ho$ar5
As2 4%e "a ,a!re !e Me"ea$ro sa&* e" tro#&o !e" )%e$o' e&h* a$%a sobre e" eAtre,o 4%e
ar!2a y "o es&o#!i* e# %# &o)re5 E" #i@o se &%r* y ""e$* a ser e" ,e6or "a#&ero !e Gre&ia5
Tie,0o !es0%s' e" 0a!re !e Me"ea$ro' rey !e Ca"i!*#' o"vi!* ,e#&io#ar a Arte,isa
!%ra#te %# sa&ri)i&io a "os !ioses !e" O"i,0o5 As2 4%e esta !iosa "o &asti$*' e#via#!o %# e#or,e
6aba"2 0ara 4%e ,atara a s%s $ra#6eros y arrasara s%s &a,0os !e tri$o5 E" rey' e#to#&es' e#vi*
hera"!os' i#vita#!o a to!os "os hroes !e Gre&ia a 4%e vi#iera# a s% rei#o' 0ara &aCar a" 6aba"25
D%ie# ,atara a" a#i,a" 0o!r2a 4%e!arse &o# s% 0ie"5 La ,ayor2a !e "os hroes 4%e vi#iero# 0ara "a
&a&er2a hab2a# si!o ar$o#a%tas5 Parti&i0aro# Jas*#7 A#)iarao !e Ar$os ;4%e ,3s tar!e &aer2a ,%erto
e# Tebas>7 "os $e,e"os &e"estia"es' y s%s riva"es I!as y Li#&eo7 A#&eo' e" ti,o#e" !e" #rgos, y e"
,is,o Me"ea$ro5
E#tre e" resto !e "os &aCa!ores' estaba e" her,a#o $e,e"o !e Hera&"es' I)i&"es7 Teseo'
)a,oso 0or haber ,ata!o a Mi#ota%ro7 Pe"eo' es0oso !e "a !iosa !e" ,ar Tetis7 !os t2os !e
Me"ea$ro' y %#a &hi&a a"ta y !e"$a!a' ""a,a!a Ata"a#ta' as2 &o,o ta,bi# !os &e#ta%ros5
E" 0a!re !e Ata"a#ta' e" rey !e Ar&a!ia' !eseaba %# here!ero 0ara s% tro#o y t%vo ta"
.O
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
!esi"%si*# &%a#!o #a&i* %#a #i@a' 4%e or!e#* a s% &ria!o 4%e "a ""evara a "a &i,a !e %#a ,o#ta@a y
"a !e6ara ,orir a""25 Pero Arte,isa e#vi* %#a osa 0ara a,a,a#tar a Ata"a#ta' "a &%a" se &o#vertir2a
e# %#a &"ebre &aCa!ora y e# "a &orre!ora ,3s r30i!a !e" ,%#!o5 Co,o hi6a a!o0tiva !e Arte,isa'
Ata"a#ta 6%r* 4%e #%#&a se &asar2a5
C%a#!o Ata"a#ta ""e$* a Ca"i!*#' A#&eo bra,*1
8EMe #ie$o a &aCar &o# %#a ,%6erF Las ,%6eres sie,0re 0ier!e# "a &abeCa &%a#!o %# 6aba"2
ata&a5 Se e4%ivo&a# y !is0ara# sobre s2 ,is,as o sobre s%s a,i$os5 EE&ha! a Ata"a#taF
Me"ea$ro res0o#!i*1
8EPor s%0%esto 4%e #oF Yo as%,o "a res0o#sabi"i!a! !e esta &a&er2a5 Si #o te $%sta
Ata"a#ta' ,3r&hate t/5 E""a sabe ,3s !e &aCa !e "o 4%e t/ #%#&a a0re#!er3s5 (e#$a' beba,os vi#o
6%#tos y sea,os b%e#os a,i$os5
A#&eo re)%#)%@*' 0ero a" )i#a" se 4%e!*5 Te#2a ,%&has $a#as !e ,atar a" 6aba"25
Ebrios a &a%sa !e" vi#o' "os !os &e#ta%ros e,0eCaro# a tirar ,%eb"es 0or to!as 0artes y %#o
"e a0ost* a" otro 4%e' e# &%a#to e,0eCara "a &a&er2a' ser2a e" 0ri,ero e# &o#se$%ir %# beso !e
Ata"a#ta5
Los &%er#os so#aro# y "os &aCa!ores se a!e#traro# e#tre "os 3rbo"es5 C%a#!o "os &e#ta%ros
i#te#taro# besar a Ata"a#ta' e""a "os ,at* a "os !os &o# s%s )"e&has y si$%i* &a,i#a#!o &o# to!a
tra#4%i"i!a!5 Li#&eo vio a" 6aba"2 es&o#!i!o &er&a !e %# a#ti$%o arroyo y !io "a voC !e a"ar,a5 E"
6aba"2 sa"i* e#to#&es &orrie#!o y ,at* a tres !e "os &aCa!ores5 U# &%arto &aCa!or' e" 6ove# Nstor'
4%e ,3s tar!e "%&har2a e# Troya' !io %# $rito !e aviso y se s%bi* a %# 3rbo"5 Jas*# y "os $e,e"os
&e"estia"es "a#Caro# 6aba"i#as &o#tra "a bestia' 0ero to!os )a""aro#5 S*"o I)i&"es "o$r* roCar"e %#
&osta!o5 Po&o !es0%s' ,ie#tras Pe"eo &orr2a 0ara ay%!ar a %# &aCa!or 4%e hab2a tro0eCa!o &o# %#a
ra2C' Ata"a#ta !is0ar* %#a )"e&ha' 4%e atraves* "a &abeCa !e" 6aba"2 0or !etr3s !e "a ore6a y 4%e hiCo
4%e e" a#i,a" h%yera &hi""a#!o5 De #o ser 0or a4%e" !is0aro' e" &aCa!or habr2a ,%erto' 0ero A#&eo
$rit*1
8EM%6er te#2a 4%e serF GY si h%biera )a""a!o e" tiroH Esa )"e&ha 0o!r2a haber,e heri!o a ,25
EAhora' ve!,e "%&har a ,2F
C%a#!o e" 6aba"2 e,bisti*' A#&eo i#te#t* herir"e &o# s% ha&ha !e &o,bate' 0ero s*"o &ort* e"
aire1 e" 6aba"2 "o !es0e!aC* &o# s%s &o",i""os5 L%e$o' Pe"eo "e "a#C* %#a 6aba"i#a &o# )%ria' 0ero "a
"a#Ca rebot* e# %# 3rbo" y ,at* a otro !e "os &aCa!ores' e" s0ti,o !e a4%e""a )at2!i&a ,a@a#a5 Por
)i#' A#)iarao !e6* &ie$a a "a bestia' atraves3#!o"e e" o6o !ere&ho &o# %#a )"e&ha5 E" 6aba"2 arre,eti*
e#to#&es &o#tra Teseo y h%biera a&aba!o e#se$%i!a &o# e" hroe' si Me"ea$ro #o se h%biera
aba"a#Ca!o sobre e" a#i,a" 0or e" "a!o e# 4%e ste #o 0o!2a ver5 Me"ea$ro h%#!i* "a "a#Ca 0or
!eba6o !e" o,o0"ato !e "a bestia y se "a &"av* e# e" &oraC*#5
E" ,o#str%o &ay* ,%erto5 Me"ea$ro "o !es0e""e6* e#se$%i!a y "e e#tre$* "a 0ie" a Ata"a#ta5
8Te "a ,ere&es' ,i se@ora 8"e !i6o85 T% )"e&ha "e h%biera &a%sa!o "a ,%erte ,%y 0ro#to5
Los t2os !e Me"ea$ro 0rotestaro# i#,e!iata,e#te1
8ENo' Me"ea$roF ED%!ate"a t/F T/ "a has &o#se$%i!o &o# abso"%ta 6%sti&ia 8re0%so %#o5
8Ata"a#ta s*"o 0rovo&* "a 0ri,era sa#$re 8&o#ti#%* e" otro5
8ENo es ver!a!F I)i&"es hiri* a "a bestia ,%&ho a#tes 4%e e""a5 Si #o 4%ieres "a 0ie"' !3se"a a
I)i&"es 8si$%i* e" 0ri,ero5
8ECerra! "a bo&a "os !osF He otor$a!o "a 0ie" !e" 6aba"2 a Ata"a#ta 8eA&"a,* Me"ea$ro5
8Est3s e#a,ora!o !e "a &hi&a 8observ* e" ,3s 6ove# !e s%s t2os' &o# %#a so#risa !e
!es0re&io85 GD% !ir3 t% es0osaH
8EPi!e !is&%"0as 0or ese &o,e#tario o te ,atarF 8$rit* Me"ea$ro5
K:
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
8GPor 4% !eber2a 0e!ir !is&%"0asH 80re$%#t* e" t2o !e ,3s e!a!85 C%a"4%iera 0%e!e ver
4%e ha !i&ho "a ver!a!5
Me"ea$ro' &o"ri&o' a$arr* s% "a#Ca y atraves* a s%s !os t2os5
Po&o !es0%s' "a ,a!re !e Me"ea$ro se e#ter* !e 4%e s% hi6o hab2a ,ata!o a s%s !os
her,a#os )avoritos' as2 4%e sa&* e" tro#&o !e a&ebo !e" &o)re y "o arro6* a" )%e$o5
Me"ea$ro si#ti* %# re0e#ti#o !o"or ar!ie#te 0or !e#tro y ,%ri* "e#ta,e#te' &%,0"i#!ose
as2 "a 0ro)e&2a !e "as 0ar&as5
E" 0a!re !e Ata"a#ta' e" rey !e Ar&a!ia' a" saber 4%e s% hi6a hab2a $a#a!o "a 0ie" !e" 6aba"2' "e
e#vi* %# ,e#sa6e1
8Estoy or$%""oso !e ti' hi6a ,2a5 (e# a visitar,e5
C%a#!o Ata"a#ta ""e$* a" 0a"a&io !e Ar&a!ia' s% 0a!re "e !i6o1
8EBie#ve#i!a a &asaF De6a 4%e b%s4%e %# es0oso !i$#o !e ti5
8EPero' 0a!reF He 6%ra!o #o &asar,e #%#&a5 EO!io a "os ho,bresF
8La rei#a A)ro!ita te &asti$ar3 &o# severi!a! 0or !e&ir esas 0a"abras5 E# &%a"4%ier &aso'
soy t% 0a!re y te or!e#o 4%e te &ases &o# 4%ie# yo e"i6a &o,o here!ero5
8Pri,ero !eber3 a"&a#Car,e5
8GD% 4%ieres !e&irH
8Lo 4%e 4%iero !e&ir es 4%e 0ri,ero !eber3 $a#ar,e e# %#a &arrera !e #ove#ta ,etros y
ta,bi# he !e a!vertir 4%e ,atar a to!o a4%e" 4%e #o &o#si$a $a#ar "a &arrera5
E" rey a&e0t*' re)%#)%@a#!o5 D%ra#te %#o o !os a@os' Ata"a#ta ,at* a varios 0r2#&i0es
0rete#!ie#tes 4%e' a%#4%e ve"o&es' 0er!iero# "a &arrera5 Por )i#' %# 0r2#&i0e ""a,a!o
Me"a#i*# o)re&i* %# sa&ri)i&io a A)ro!ita y "e ro$*1
8EAy/!a,e' oh' !iosaF
A)ro!ita "e 0rest* a Me"a#i*# "as tres ,a#Ca#as !e oro 4%e Hera&"es hab2a &o#se$%i!o e# e"
6ar!2# !e "as hes0ri!es y 4%e E%risteo' ,3s tar!e' "e hab2a re$a"a!o5 La !iosa "e !i6o a Me"a#i*#
4%e "as tirara a" s%e"o' %#a tras otra' !%ra#te "a &arrera5 Me"a#i*# as2 "o hiCo y Ata"a#ta a,i#or* s%
ve"o&i!a! 0ara re&o$er"as' 0or "o 4%e 0er!i*5
Me"a#i*# se &o#virti* as2 e# es0oso !e Ata"a#ta5
El concurso de los comedores de carne
##V
Ie%s' a!o0ta#!o "a )or,a !e &is#e' se %#i* &o# "a rei#a Le!a !e Es0arta5 A" &abo !e %#
tie,0o' Le!a 0%so %# h%evo aC%" 4%e &o#te#2a tres bebs' %#o !e "os &%a"es ""e$* a ser He"e#a !e
Troya5 Los otros !os )%ero# "os ""a,a!os $e,e"os &e"estia"es o !iosP&%ros5 Castor' e" ,ayor' se har2a
)a,oso &o,o !o,a!or !e &aba""os y P*"%A' e" ,e#or' e# e" 0%$i"ato5 E#tre a,bos $a#aro# &asi
to!as "as 0r%ebas !e "os 6%e$os o"2,0i&os y sie,0re se ,a#t%viero# %#i!os5
S%s 0ri,os' I!as y Li#&eo' hi6os $e,e"os !e Posei!*#' ta,bi# se ,a#t%viero# sie,0re
%#i!os5 I!as era %# ,a$#2)i&o "a#Ca!or !e 6aba"i#a y Li#&eo )%e e" ho,bre &o# "a ,e6or vista !e"
,%#!o5 Po!2a ver e# "a os&%ri!a! o "o&a"iCar %# tesoro e#terra!o' )i6a#!o s% vista sobre "a tierra5
Li#&eo )%e e" 0ri,ero e# ver a" 6aba"2 !e Ca"i!*# y !ar "a voC !e a"ar,a5 Y !%ra#te e" via6e !e "os
ar$o#a%tas' Jas*# "o e"i$i* 0ara ser e" vi$2a !e" #rgos.
Las !os 0are6as !e $e,e"os se ""evaro# bie# !%ra#te "a eA0e!i&i*# !e Jas*# y !%ra#te "a
KQ
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
&a&er2a !e" 6aba"2 !e Ca"i!*#' 0%esto 4%e !eb2a# e#)re#tarse a %# 0e"i$ro &o,/#5 Pero ,3s tar!e'
Castor y P*"%A robaro# a "as !os her,a#as $e,e"as &o# "as 4%e estaba# 0ro,eti!os I!as y Li#&eo7
"as ra0taro# y se &asaro# &o# e""as5 Esto h%biera si$#i)i&a!o %#a bata""a' si I!as #o se h%biera
e#a,ora!o o0ort%#a,e#te !e %#a &hi&a ""a,a!a Mar0esa y #o "e h%biese &e!i!o e#&a#ta!o s%
a#ti$%a a,a!a a Castor5 Tie,0o !es0%s' e" !ios A0o"o i#te#t* 4%itar"e Mar0esa a I!as y ste $rit*1
8D%iero a Mar0esa ,3s 4%e a ,i 0ro0ia vi!a' A0o"o5 A&e0ta batirte e# !%e"o &o#,i$o5 No
tie#es !ere&ho a robar "as ,%6eres a,a!as !e "os ho,bres ,orta"es s*"o 0or4%e seas %# !ios5
Ie%s a!,ir* "a va"e#t2a !e I!as y se#te#&i*1
8D%e sea Mar0esa "a 4%e e"i6a e#tre I!as y A0o"o5
Mar0esa e"i$i* a I!as' &o# esta eA0"i&a&i*#1
8Ser2a est/0i!o &asarse &o# %# !ios5 Me he )i6a!o e# 4%e "os !ioses sie,0re aba#!o#a# a
s%s es0osas ,orta"es' e# &%a#to stas se ha&e# %# 0o&o ,ayores5 Pero I!as ser3 ,i es0oso !%ra#te
to!a "a vi!a5 As2 4%e e"i6o a I!as5
Li#&eo ta,bi# e#&o#tr* es0osa y "es !i6o a "os $e,e"os &e"estia"es1
8Ahora to!os 0o!e,os vo"ver a ser a,i$os5
8GPor 4% #oH 8&o#test* Castor85 GD% os 0are&e si va,os a Ar&a!ia' "os &%atro 6%#tos'
y roba,os $a#a!o a" rey IasoH
8Po!r2a ser !iverti!o 8a0rob* I!as5
A" !2a si$%ie#te' "as !os 0are6as !e $e,e"os robaro# &ie#to %#a va&as !e" rey Iaso y
!errotaro# a "os so"!a!os 4%e sa"iero# a 0erse$%ir"es5
De v%e"ta a &asa' se !et%viero# 6%#to a %# arroyo y P*"%A 0re$%#t*1
8GC*,o #os re0artire,os e" $a#a!o !e )or,a 6%staH Cie#to %#o #o 0%e!e !ivi!irse
eAa&ta,e#te 0or &%atro5
Lo e&haro# a s%ertes y "e to&* a I!as reso"ver e" 0rob"e,a5 ste ,at* %#a va&a' "a &ort* 0or
"a ,ita!' as* a,bas 0artes y' !es0%s' !i6o1
8Pro0o#$o %# &o#&%rso !e &o,i!a5 Esta ,ita! !e "a va&a es 0ara Li#&eo y 0ara ,27 sta
otra 0ara vosotros !os5 Mira!' &orto &a!a ,ita! e# &%artos5 De "as &ie# va&as 4%e 4%e!a#'
&i#&%e#ta ser3# 0ara e" 0ri,ero 4%e se &o,a e" &%arto 4%e "e to&a y "as otras &i#&%e#ta 0ara
e" se$%#!o5 GPre0ara!osH EA &o,erF
Castor y P*"%A to!av2a #o hab2a# a)i"a!o s%s &%&hi""os 0ara &ortar "as ta6a!as !e &ar#e' 0or "o
4%e I!as e,0eC* &o# ve#ta6a5 I!as se tra$* "a &ar#e &o# ta" avi!eC' 4%e se a&ab* s% 0arte a#tes !e
4%e "os otros tres a0e#as se &o,iera# %#os 0o&os Ui"os5 L%e$o' ta,bi# ay%!* a Li#&eo a i#$erir s%
&%arto5
8He,os $a#a!o to!as "as va&as e#tre "os !os 8a#%#&i*' "i,0i3#!ose "a bo&a &o# e" !orso
!e "a ,a#o85 E(a,os' Li#&eoF
Castor y P*"%A si$%iero# &o,ie#!o y' &%a#!o ter,i#aro# s%s 0or&io#es' )%ero# a Mese#ia y
0rotestaro# a#te "os 6%e&es !e "a &i%!a!1
8EI!as e,0eC* a &o,er a#tes !e tie,0oF
8S2' y Li#&eo s*"o se &o,i* "a ,ita! !e s% 0arte5
8E# rea"i!a!' #i#$%#o !e "os !os ha $a#a!o5
Los 6%e&es res0o#!iero#1
8Es0ere,os a 4%e re$rese# I!as y Li#&eo' y e#to#&es !e&i!ire,os5 Est3# e# "a &i,a !e
a4%e""a ,o#ta@a' o)re&ie#!o %# sa&ri)i&io a Posei!*#5
Castor y P*"%A se ,ar&haro# e#)a!a!os y se es&o#!iero# e# %# rob"e h%e&o a" 0ie !e "a
K+
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
,o#ta@a' &o# "a i#te#&i*# !e ,atar a I!as y a Li#&eo5
Pero Li#&eo te#2a %#a vista ta# a$%!a 4%e' i#&"%so !es!e e" a"tar e# "a &%,bre !e "a ,o#ta@a'
0%!o ver a "os $e,e"os &e"estia"es a travs !e" tro#&o !e" 3rbo"5
8A0%#ta a a4%e" rob"e h%e&o 8"e s%s%rr* a I!as5
I!as &o$i* &arreri""a y "a#C* s% 6aba"i#a' 4%e se &"av* e# e" rob"e y ,at* a Castor 0or "a
es0a"!a5 P*"%A sa"i* &orrie#!o 0ara ve#$ar "a ,%erte !e s% her,a#o $e,e"o y e#to#&es I!as "e
arro6* 0arte !e" a"tar5 P*"%A' a%#4%e ,a"heri!o' &o#si$%i* a"&a#Car a Li#&eo &o# s% "a#Ca5
L%e$o' &%a#!o I!as se i#&"i#* sobre Li#&eo' 0ara ver si "a heri!a era ,orta"' P*"%A se
arrastr* 0e#osa,e#te y "os a0%@a"* a "os !os hasta ,atar"os5
P*"%A' e#to#&es' reC* a Ie%s1
8EPa!re' #o 0er,itas 4%e ,e se0are !e ,i 4%eri!o her,a#oF
Estaba es&rito 4%e %#o !e "os $e,e"os &e"estia"es ser2a i#,orta" y e" otro ,orta"5 Pero Ie%s
hiCo %# trato &o# Ha!es y ste !e6* 4%e "os !os se &o#virtiera# e# se,i!ioses' "o 4%e si$#i)i&aba 4%e
0asar2a# ,e!io a@o e# e" T3rtaro y seis ,eses e# "a Tierra5
Posei!*# 0i!i* e#to#&es 4%e e" ,is,o ho#or "es )%era &o#&e!i!o a s%s $e,e"os5
8ENoF 8!i6o Ie%s' or$%""oso85 Por4%e ,i hi6o P*"%A $a#* e" &o,bate5
Los siete contra Tebas
##VI
U# !2a' A!rasto' rey !e Ar$os' !is&%ti* &o# s% &%@a!o A#)iarao5 A!rasto 4%er2a 0er,itir 4%e
Po"i#i&e' a#ti$%o rey !e Tebas' se re)%$iara e# Ar$os5
8No' &ha"o 8!i6o A#)iarao85 Per!i* e" tro#o 0or s% ,a"a &o#!%&ta y #o har3 otra &osa
4%e traer ,a"a s%erte a #%estra &i%!a!5
8Si !e&i!o a&o$er"o e# ,i 0a"a&io 8&o#test* A!rasto85 GD% tie#es t/ 4%e !e&irH
8Te#$o 4%e a!vertirte &o#tra "a ,a"a s%erte5
8EU#a 0a"abra ,3s y te ,atarF
Los !os !ese#vai#aro# "as es0a!as5 Pero Er2)i"a' her,a#a !e A!rasto y es0osa !e A#)iarao'
e#tr* &orrie#!o e# "a sa"a y tir* "as es0a!as 0or e" aire &o# s% r%e&a5
8EAhora' ha&e! "as 0a&esF Y 0ro,ete!,e 4%e sie,0re ,e 0e!iris &o#se6o &%a#!o haya
%#a !is&%si*#5
A!rasto y A#)iarao se "o 0ro,etiero# so"e,#e,e#te' ya 4%e e""a hab2a evita!o 4%e se
,atara#5 L%e$o' Po"i#i&e "e 0i!i* a A!rasto 4%e "e ay%!ara a re&%0erar e" tro#o !e s% her,a#o' 4%e
hab2a si!o #o,bra!o #%evo rey !e Tebas5 A!rasto "e 0ro,eti* 4%e i#&"%so !e&"arar2a "a $%erra a "os
teba#os' si )%era #e&esario5 Pero A#)iarao &o#test*1
8He te#i!o %#a visi*# 4%e ,e a!vert2a !e 4%e esa $%erra &a%sar2a ,%&has ,%ertes'
i#&"%ye#!o "a ,2a5
8ETo#ter2asF 8$rit* A!rasto5
8Te 0i!o 4%e !e6es a Tebas e# 0aC5
8GD% tie#e esto 4%e ver &o#ti$oH
Po"i#i&e' 4%e sab2a 4%e A!rasto y A#)iarao ""a,ar2a# a Er2)i"a 0ara ,e!iar e# "a !is&%si*#'
""evaba e#&i,a %# &o""ar ,3$i&o 4%e se hab2a tra2!o !e Tebas' %# re$a"o !e bo!a !e "a !iosa
K-
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
A)ro!ita 0ara s% a#te0asa!a' "a es0osa !e Ca!,o5 E" &o""ar te#2a "a 0ro0ie!a! !e ,a#te#er sie,0re
6ove# y her,oso e" rostro !e s% 0orta!or5 Po"i#i&e se "o o)re&i* a Er2)i"a5
Er2)i"a' 4%e se estaba vo"vie#!o basta#te )ea' a&e0t* e" &o""ar !e b%e#a $a#a y "%e$o "e !i6o a
A#)iarao 4%e !eb2a obe!e&er a" rey A!rasto' 0asara "o 4%e 0asara5
C%a#!o e" e6r&ito !e Ar$os ""e$* a Tebas' e" 0ro)eta Tiresias' 4%e viv2a e# "a &i%!a!'
a!virti* a "os teba#os 4%e "a &i%!a! &aer2a' a ,e#os 4%e %#o !e "os ho,bres se,bra!os 8
!es&e#!ie#tes !e "os 4%e brotaro# !e "os !ie#tes !e !ra$*# se,bra!os 0or Ca!,o8 se o)re&iera e#
sa&ri)i&io a" !ios Ares !e )or,a vo"%#taria5 Casi i#,e!iata,e#te' %#o !e "os ho,bres se,bra!os se
tir* !e &abeCa !es!e "o a"to !e "a ,%ra""a y se ro,0i* e" &r3#eo &o#tra "as ro&as5
E" e6r&ito !e" rey A!rasto estaba )or,a!o 0or siete &o,0a@2as 4%e !eb2a# ata&ar "as siete
0%ertas !e Tebas a" ,is,o tie,0o5 C%atro 6e)es !e &o,0a@2a )a""e&iero# e# "a "%&ha' 0ero ,%riero#
ta,bi# ta#tos teba#os' 4%e se ""e$* a 0a&tar %#a tre$%a5 Po"i#i&e' e#to#&es' 0ro0%so batirse e#
!%e"o 0or e" tro#o &o#tra s% her,a#o' e" rey Eteo&"es5 A,bos "%&haro# y se ,ataro# e" %#o a" otro y'
0o&o !es0%s' "os teba#os ata&aro# y ob"i$aro# a h%ir a" e6r&ito !e A!rasto5 A#)iarao ,%ri* &%a#!o
s% &arro &ay* 0or %# barra#&o' !e ,a#era 4%e !e "os siete 6e)es 4%e &o,e#Caro# "a bata""a' s*"o
A!rasto 0%!o es&a0ar5
M%&hos a@os !es0%s' to!os "os hi6os !e "os 6e)es ,%ertos &"a,aro# ve#$a#Ca' to!os ,e#os
e" hi6o ,ayor !e A#)iarao' A"&,e*#' 4%e "es a&o#se6* #o rea"iCar %# #%evo ata4%e &o#tra Tebas5 E"
hi6o !e Po"i#i&e sobor#* !e #%evo a Er2)i"a' 0ara 4%e a&o#se6ara reso"ver e" &o#)"i&to ,e!ia#te "a
$%erra5 Le !io "a t/#i&a ,3$i&a !e A)ro!ita' otro re$a"o !e bo!a !e s% a#te0asa!a' &%ya 0ro0ie!a!
era ,a#te#er sie,0re e"e$a#te e" &%er0o !e 4%ie# "a ""evara5 E" &%er0o !e Er2)i"a estaba 0er!ie#!o
to!a s% $ra&ia' a%#4%e s% &ara se ,a#te#2a her,osa5
Los ho,bres !e Ar$os vo"viero# a ata&ar "as 0%ertas !e Tebas' y )%ero# !e #%evo !errota!os5
Esta veC s*"o ,%ri* %#o !e "os siete 6e)es' e" hi6o !e" rey A!rasto' here!ero !e" tro#o !e Ar$os5
E#to#&es' e" 0ro)eta Tiresias a!virti* !e #%evo a "os teba#os1
8To!o est3 0er!i!o5 Estaba es&rito 4%e Tebas #o &aer2a 6a,3s ,ie#tras A!rasto viviera5
Pero es se$%ro 4%e ,orir3 !e !o"or &%a#!o se0a 4%e s% hi6o ha ,%erto5 Ser3 ,e6or 4%e h%ya,os !e
Tebas e#se$%i!a' si #o 4%ere,os 4%e #os a#i4%i"e#5
Los teba#os $ritaro#1
8EOh' TiresiasF GNo estar3s i#ve#t3#!ote to!o esto' 0or ,ie!o a ,orir e# "a bata""aH
8No5 Me 0reo&%0a v%estra se$%ri!a!' #o "a ,2a5 Mi vi!a est3 !esti#a!a a ter,i#ar ,a@a#a'
sea &%a" sea v%estra !e&isi*#5
A4%e""a #o&he' to!o e" ,%#!o sa"i* e# si"e#&io !e Tebas' !e6a#!o 4%e e" e6r&ito !e Ar$os
asa"tara "a &i%!a! y sa4%eara "as &asas a" a,a#e&er5 Tiresias ,%ri* ese !2a' ta" &o,o 0re!i6o' a"
,or!er"e %#a ser0ie#te ve#e#osa' &%a#!o beb2a e# "a )%e#te !e %# &a,i#o5
Los ho,bres !e Ar$os retor#aro# tri%#)a#tes &o# oro' 0"ata' a"i,e#tos y vi#o5 E" hi6o !e
Po"i#i&e )a#)arro#e* borra&ho sobre s% ast%&ia' a" o)re&er"e "a t/#i&a ,3$i&a a Er2)i"a5 De esta
,a#era' A"&,e*# se e#ter* !e a"$o 4%e #o sab2a1 s% ,a!re hab2a si!o sobor#a!a e# !os o&asio#es'
0ara 4%e !e&"arara "a $%erra a Tebas y' "a 0ri,era veC' s% 0a!re hab2a ,%erto e# "a "%&ha5
A"&,e*# e#to#&es ve#$* a A#)iarao ,ata#!o a Er2)i"a5 Pero &%a#!o asestaba e" /"ti,o
$o"0e' Er2)i"a $rit*1
8EM%rias' )%riasF EPerse$%i! a este ,iserab"e 4%e ,ata a s% 0ro0ia ,a!reF ED%e #i#$%#a !e
"as tierras 4%e ahora ve e" So" "e 0rote6a !e v%estra &*"eraF
Las )%rias 0ersi$%iero# a A"&,e*# &o# s%s "3ti$os5 La ,a"!i&i*# !e Er2)i"a &ay* sobre to!os
"os 0a2ses 0or !o#!e 0as* A"&,e*#5 Las &ose&has se ,a"o$raba#' y "as ove6as y "as va&as ,or2a#5
A"&,e*# era sie,0re ob"i$a!o a irse !e" "%$ar !o#!e est%viera5 Mi#a",e#te' A"&,e*# e#&o#tr* %#
K.
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
troCo !e tierra 4%e e" So" #o ,iraba e# e" ,o,e#to e# 4%e Er2)i"a $rit* "a ,a"!i&i*#1 %#a $ra#
tor,e#ta hab2a arrastra!o tierra y 0ie!ras' !es!e "as ,o#ta@as !e" #orte !e Gre&ia' y hab2a )or,a!o
%#a #%eva is"a e# "a !ese,bo&a!%ra !e" r2o A4%e"oo5 M%e a""2 !o#!e se estab"e&i* A"&,e*#' 4%e
vivi* e# 0aC' !es0%s !e &o#traer ,atri,o#io &o# "a hi6a !e %# !iosPr2o5 Y "a t/#i&a y e" &o""ar
,3$i&os )%ero# e#via!os a De")os' !o#!e e" !ios A0o"o se hiCo &ar$o !e e""os' 0ara evitar 4%e
&a%sara# ,3s !a@o5
El !inal del reinado de los dioses
del Olimpo
##VII
C%a#!o #a&i* Nar&iso' "a ,a!re !e ste &o#s%"t* &o# e" 0ro)eta Tiresias5
8Este #i@o 8&o#test* Tiresias8 vivir3 hasta %#a e!a! ,%y ava#Ca!a' sie,0re 4%e #o se
vea a s2 ,is,o5
Nar&iso &re&i* ,%y $%a0o y to!as "as ,%6eres se e#a,oraba# !e "' 0ero " "as re&haCaba a
to!as' !i&ie#!o 4%e e" a,or #o "e i#teresaba5
Ie%s' a" a!o0tar "a )or,a !e &is#e y %#irse a Le!a' "e !i6o a E&o' %#a #i#)a !e "a ,o#ta@a1
8EPor )avor' E&o' evita 4%e Hera ,e si$aF
8GC*,oH
8H3b"a"e5 Di"e &%a"4%ier &osa5 C%#ta"e ,e#tiras5
E&o' 0or ta#to' "e !i6o a Hera 4%e hab2a visto sa"ir a Ie%s !is)raCa!o !e 036aro &ar0i#tero5
Hera' !es!e e#to#&es' es&%&h* &o# ate#&i*# to!o r%i!o5 U# !2a' "a !iosa oy* e" so#i!o !e %# 036aro
&ar0i#tero' 4%e $o"0eteaba e" tro#&o !e %# 3rbo" &o# e" 0i&o' y &orri* 0ara atra0ar"o5 Pero res%"t* ser
%# 036aro &orrie#te' "o ,is,o 4%e e" si$%ie#te 4%e &a0t%r*5
Hera e#to#&es sos0e&h* 4%e E&o "e hab2a to,a!o e" 0e"o5
8M%y bie#' #i@a 8,%r,%r*85 Te &asti$o a ser i#visib"e 0ara sie,0re y s*"o 0o!r3s
re0etir "as 0a"abras 4%e !i$a# "os !e,3s5
M3s tar!e' E&o se e#a,or* !e Nar&iso5 La sit%a&i*# era &o,0"i&a!a' 0or4%e " #o 0o!2a
ver"a a e""a' y e""a #o 0o!2a i#i&iar #%#&a %#a &o#versa&i*#5
U# !2a' Nar&iso sa"i* !e &aCa y se e#&o#tr* !e re0e#te a"e6a!o !e s%s &o,0a@eros5 E&o "o
si$%i* y Nar&iso oy* 0asos ,%y &er&a' si# e,bar$o #o vio a #a!ie5
8GHay a"$%ie# a4%2H 80re$%#t*5
8A4%2 8re0iti* E&o5
8EE#to#&es' a&r&ateF 8!i6o Nar&iso' &o#)%#!ie#!o "a voC !e E&o &o# %#o !e s%s a,i$os5
8A&r&ate 8re0iti* e""a5 8EA4%2 estoyF 8EA4%2 estoyF
E&o &orri* ha&ia Nar&iso y "o abraC*5
8EEres %#a ,%6erF EO!io a "as ,%6eres 4%e ,e !i&e# <bsa,e=F 8eA&"a,* Nar&iso5
8EBsa,eF 8re0iti* E&o5
Nar&iso "a a0art* y se )%e &orrie#!o a &asa5
La !iosa A)ro!ita &asti$* a Nar&iso 0or ser ta# testar%!o y 0er,iti* 4%e viera s% i,a$e#
re)"e6a!a e# e" a$%a' a" i#&"i#arse a beber e# "a ori""a !e %# esta#4%e5 Nar&iso' e#to#&es' se e#a,or*
KK
D i o s e s y h r o e s d e l a a n t i g u a G r e c i a
0er!i!a,e#te !e s% i,a$e#5
Ca!a veC 4%e i#te#taba besarse a s2 ,is,o' s*"o &o#se$%2a ,o6arse "a &ara y !esha&er e" re)"e6o5 Si#
e,bar$o' #o so0ortaba "a i!ea !e aba#!o#ar e" esta#4%e5 A" )i#a"' ""e#o !e 0e#a y )r%stra&i*#' se
,at*5
8EAyF EAyF 8$i,i*5
8EAyF EAyF 8re0iti* E&o' 4%e "e observaba !es!e &er&a5
8EA!i*s' her,oso rostro a" 4%e a,oF
8EA!i*s' her,oso rostro a" 4%e a,oF 8re0iti* E&o5
M%e e#to#&es &%a#!o A0o"o &o#virti* a a4%e" 6ove# e# "a )"or !e" #ar&iso5
J%"ia#o !e Co#sta#ti#o0"a' e" /"ti,o e,0era!or ro,a#o 4%e a!or* a "os !ioses !e" O"i,0o'
,%ri* "%&ha#!o &o#tra "os 0ersas' e" a@o -L- !es0%s !e Cristo5 Las tres 0ar&as' e#to#&es'
i#)or,aro# a Ie%s 4%e s% rei#a!o )i#a"iCaba y 4%e " y s%s a,i$os !eb2a# aba#!o#ar e" O"i,0o5
M%rioso' Ie%s !estr%y* e" 0a"a&io &o# %# rayo y se )%ero# to!os a vivir e#tre "a $e#te
h%,i"!e !e" &a,0o' es0era#!o tie,0os ,e6ores5 Los ,isio#eros &ristia#os' #o obsta#te' "os
0ersi$%iero# &o# "a se@a" !e "a &r%C y tra#s)or,aro# s%s te,0"os e# i$"esias' 4%e re0artiero# e#tre
"os sa#tos ,3s i,0orta#tes5 Y as2 "os ,orta"es 0%!iero# vo"ver a &o#tar e" tie,0o 0or se,a#as'
&o,o "es hab2a e#se@a!o e" tit3# Pro,eteo5 Los !ioses !e" O"i,0o se viero# ob"i$a!os a es&o#!erse
e# bos4%es y &%evas' y #a!ie "es ha visto !es!e ha&e si$"os5
Si# e,bar$o' E&o si$%e eAistie#!o' i$%a" 4%e "a )"or !e" #ar&iso' 4%e i#&"i#a s% &abeCa &o#
tristeCa y ,ira s% re)"e6o e# "os esta#4%es !e ,o#ta@a' y ta,bi# eAiste e" ar&o iris' !e Iris5 Los
&ristia#os' a!e,3s' #o 0%siero# #o,bres #%evos a "as estre""as5 Por "a #o&he' e# e" &ie"o' to!av2a
0o!e,os ver a" Es&or0i*# 4%e 0is* Hera&"es7 a" 0ro0io Hera&"es7 a" Le*# !e Ne,ea 4%e e" hroe
,at*7 a "a Osa !e Arte,isa 4%e a,a,a#t* a Ata"a#ta7 a" ?$%i"a !e Ie%s7 a Perseo y a A#!r*,e!a' y
a "os 0a!res !e sta1 Ce)eo y Casio0ea7 "a Coro#a !e Aria!#a7 "os Ge,e"os Ce"estia"es7 D%ir*# e"
Ce#ta%ro' &o#o&i!o hoy &o,o <E" Ar4%ero=7 e" Car#ero !e MriAo7 e" Toro 4%e ra0t* a E%ro0a7 e"
&aba""o a"a!o Pe$aso7 e" Cis#e !e Le!a7 "a Lira !e Or)eo7 "a 0o0a !e" #rgos6 e" &aCa!or Ori*#' &o#
s% &i#t%r*# y s% es0a!a' y ,%&hos otros re&%er!os !e" a#ti$%o y sa"va6e rei#a!o !e "os !ioses !e"
O"i,0o5
KL

Anda mungkin juga menyukai