1 ei 3 eetlepels paneermeel 200 g rundergehakt peper, nootmuskaat 2 eetlepels vloeibaar bak- en braadvet Klop het ei los. ermeng het gehakt met paneermeel, ei, peper en nootmuskaat. orm hiervan 2 gehaktballen. erhit het vloeibare bak- en braadvet in een braadpan en bak de gehaktballen aan alle kanten bruin. Braad de gehaktballen ca. 20 minuten op een laag vuur, keer de gehaktballen regelmatig om. !aak de "us a# met een scheut"e $ater. %er portie 23 g ei$it, 150 mg natrium, 350 mg kalium, 230 mg #os#aat. Variaties op gehakt !aak het gehakt volgens het basisrecept en varieer met de volgende ingredi&nten: 'e variaties (i"n voor 2 personen en de toevoegingen bevatten per persoon ma)imaal 1 gram ei$it, 50 mg natrium, 50 mg kalium en 20 mg #os#aat: - 1 eetlepel *"ngehakte bieslook o# peterselie - 2 eetlepels geraspte kokos en 1 theelepel kerriepoeder - 1 theelepel chilipoeder en 2 eetlepels ma+skorrels - 1 eetlepel ro(i"nen en , theelepel kaneel - 1 teent"e kno-ook en , theelepel sambal oelek. - 2 halve in stuk"es gesneden abriko(en,1 eetlepel geroosterde pi"nboompitten,1 eetlepel gesnipperde koriander, , theelepel kaneel - 1 eetlepel paprikapoeder, 1 gesnipperde ui, , in stuk"es gesneden paprika .de(e toevoeging bevat 100 mg kalium/ - , eetlepel gemberpoeder, , theelepel komi"n .d"inten/, , theelepel ketoembar .gemalen koriander/ !et sau(en is veel variatie aan te brengen in u$ maalti"d. 0en (el#gemaakte saus (onder (out kan toch smakeli"k (i"n en is een goede vervanging van de (ak"es saus- en "uspoeders, slasau(en en andere kant en klare sau(en die veel natrium bevatten. Tips voor het op smaak maken van jus: - bak een gesnipperd uit"e o# een teent"e kno-ook mee. - laat verse kruiden, (oals een tak"e lavas .maggiplant/, selderi" o# peterselie o# een kruidenbuilt"e meetrekken, dit verhoogt de smaak. - het toevoegen van een scheut"e $i"n aan de "us gee#t $eer een andere smaak. - houdt u van een gebonden "us1 Bindt de "us dan met ma+(ena, aardappelmeel o# bloem. - van stoo#vlees kri"gt u lekkere "us. 2ls u hier meer van maakt, hee#t u $at achter de hand voor de dagen dat het vlees $at minder smakeli"ke "us gee#t. 3us is ook enkele $eken houdbaar in de vrie(er. Warme sauzen: Sauzen op basis van een roux. 0en rou) is een mengsel van geli"ke delen gesmolten boter en bloem: laat de boter smelten in een steelpan en voeg al roerende de bloem toe. 4aat de rou), onder a# en toe roeren, 2 minuten pruttelen op een heel laag vuur. 5iet er vervolgens al roerende een scheut koude vloeisto# .melk, natriumarme bouillon/ bi". Bli"# roeren tot er een gladde saus ontstaat en roer er scheut"e voor scheut"e de rest van de vloeisto# doorheen. 4aat de saus nog enkele minuten (acht"es koken om de bloem te laten garen. Basisrecept witte saus (bechamelsaus) 2 personen - bereiding 10 minuten 25 g boter 25 g bloem 6 liter melk vers gemalen peper !aak een rou).. 7p smaak maken met vers gemalen peper. %er portie: 8 gram ei$it, - mg natrium, 200 mg kalium, 130 mg #os#aat 4ekker bi" groenten ariatie: - 9oomsaus: vervang de hel#t van de melk door slagroom o# cr:me #raiche. 4ekker bi" vis. - %eterselie- o# kruidensaus: roer door de saus 2 eetlepels gehakte peterselie o# andere verse kruiden, (oals kervel, selderi", bieslook, lavas. - Kerriesaus: bak 1 gesnipperd uit"e en 1 theelepel kerriepoeder mee in de boter alvorens de bloem toe te voegen. 4ekker bi" kip, kal#svlees, groenten. - ;itroenroomsaus: roer er 1 eetlepel citroensap en 2 eetlepels cr:me #raiche, slagroom o# kookroom door. 4ekker bi" vis en kip. Basisrecept veloutsaus ervang in recept voor $itte saus de melk door natriumarme bouillon .(el#getrokken o# van natriumarme bouillonkorrels/ %er portie: 2 g ei$it, - mg natrium, 50 mg kalium, 20 mg #os#aat ariatie: - <itte $i"nsaus: vervang de hel#t van de bouillon door droge $itte $i"n. 4ekker bi" vis. - ;idersaus: vervang de hel#t van de bouillon door cider en roer 2 eetlepels slagroom o# kookroom door de saus. 4ekker bi" kip, kalkoen, kal#svarkensvlees - ;hampignonroomsaus: gebruik 10 gram boter e)tra. Bak 100 gram schoongemaakte en in stuk"es gesneden .kastan"e/ champignons samen met een gesnipperd uit"e gedurende 5 minuten in de boter alvorens de bloem toe te voegen. oeg mespunt gedroogde ti"m toe en roer er 2-3 eetlepels slagroom o# kookroom door. Bestrooien met gehakte peterselie. 0en deel van de bouillon kan ook vervangen $orden door $itte $i"n. 4ekker bi" vis, kip, varkensvlees. De toevoegingen bevatten per persoon ma)imaal 1 g ei$it, 50 mg natrium, 50 mg kalium, 20 mg #os#aat. 'e hoeveelheid kalium van de groenten (el# varieert. = Andivie! spinazie - kook de groenten en laat (e goed laten uitlekken. 4ekker met een klont"e boter en vers gemalen nootmuskaat, o# met kummel. - > la cr:me: kook de groenten en laat (e goed laten uitlekken. Bind de groenten met een pap"e van , eetlepel ma+(ena en , dl slagroom, kookroom o# cr:me #raiche. 9oer dat door de groenten. kook de groenten en laat (e goed laten uitlekken. 9oer er kno-ookpoeder door o# 1 teent"e verse kno-ook, gesnipperd en gebakken. = Witlo" - kook de groenten en laat (e goed laten uitlekken. 4ekker met dille, vers gemalen nootmuskaat o# peterselie. - bak het $itlo# met 3 eetlepels poedersuiker aan alle kanten bruin en in 5-10 minuten gaar. bak het $itlo# met ti"m in 5-10 minuten gaar. 4ekker met vers gemalen peper en 2 eetlepels cr:me #raiche. = Witte kool! savooienkool! spitskool - kook de groenten en laat (e goed laten uitlekken. 4ekker met 1 theelepel kar$i"(aad"es o# kno-ookpoeder. - kook de groenten en laat (e goed laten uitlekken. 4ekker met 1 theelepel, in bak en braadboter, ge#ruite kerriepoeder. - kook de groenten en laat (e goed laten uitlekken. 9oer er 100 g ananasstuk"es door. - roerbak de kool in 2 eetlepels oli"#olie, laat de kool 10 minuten pruttelen. 4aat 2 eetlepels kokos licht kleuren in een koekenpan met anti aanbaklaag onder regelmatig omscheppen. ?trooi de geroosterde kokos over de kool. roerbak de kool in 2 eetlepels oli"#olie, laat de kool 10 minuten pruttelen. 9oer er 1 eetlepel gesnipperde gember door. = #ode kool - kook de kool gaar met kruidnagel en 1 eetlepel stroop in ongeveer 30 minuten. oeg 1 eetlepel in port ge$elde ro(i"nen toe. $ Broccoli! bloemkool! spruites - kook de groenten en laat (e goed laten uitlekken. ?trooi er 1 eetlepel *"ngehakte pecannoten over, lichtbruin gebakken in een pan met antiaanbaklaag. - kook de groenten en laat (e goed laten uitlekken. ervang de pecannoten door 1 eetlepel ha(elnoten. 4et op: andere noten bevatten meer #os#aat@ - kook de groenten en laat (e goed laten uitlekken, puree (e. 9oer er 1 *"ngesnipperde en gebakken ui en 1 teent"e kno-ook door. - kook de groenten en laat (e goed laten uitlekken. ?trooi er 1 theelepel sesam(aad"es over, lichtbruin gebakken in een pan met antiaanbaklaag. $ Wortelen en bietes - kook de groenten en laat (e goed laten uitlekken. 4ekker met *"ngehakte peterselie en 1 theelepel suiker. - kook de groenten en laat (e goed laten uitlekken. 9oer er een eetlepel (ure room, vermengd met het gehakte bieslook en 1 theelepel honing door. - kook de groenten en laat (e goed laten uitlekken. ervang het (ure room mengsel door 1 eetlepel mon chou, vermengd met 1 teent"e kno-ook, geperst. - kook de groenten en laat (e goed laten uitlekken. ervang het (ure room mengsel door een mengsel van 2 eetlepels *"ngehakte gembersnippers en 1 eetlepel gembersiroop. = %perziebonen! snibonen! tuinbonen! doperwten - kook de groenten en laat (e goed laten uitlekken. 4ekker met een klont"e boter en vers gemalen nootmuskaat. - kook de groenten en laat (e goed laten uitlekken. ervang de nootmuskaat door *"ngeknipt bonenkruid o# peterselie o# dragon. - kook de groenten en laat (e goed laten uitlekken. 9ooster 1 eetlepel pi"nboompitten in een koekenpan met anti aanbaklaag en laat (e lichtbruin kleuren. ?trooi de pi"nboompitten samen met versgemalen peper over de sper(iebonen. .toevoeging bevat per persoon meer dan 10 mg #os#aat/ - kook de groenten en laat (e goed laten uitlekken. 4aat 2 eetlepels kokos licht kleuren in een koekenpan met anti aanbaklaag onder regelmatig omscheppen. ?trooi de geroosterde kokos over de sper(iebonen. - kook de groenten en laat (e goed laten uitlekken. erhit in olie 1 gesnipperde ui en 1 teent"e kno-ook gedurende 2 minuten. oeg daarna een mespunt"e sambal toe en #ruit dit even mee. 9oer het uimengsel door de gare sper(iebonen. - kook de groenten en laat (e goed laten uitlekken. 4ekker met munt en , theelepel suiker $ Bleekselderi! venkel - kook de groenten en laat (e goed laten uitlekken. oeg 1 eetlepel gehakte $alnoten toe en 1 gesnipperde en gebakken ui. - smoor de groenten en laat (e goed uitlekken. ervang de $alnoten door 1 eetlepel mon chou. - smoor de groenten en laat (e goed uitlekken. ervang de $alnoten door 1 eetlepel pesto. = &aprika! courgette! aubergine! komkommer! ui! kno'ook . - roerbak de groenten en laat (e goed uitlekken. !aak op smaak met peterselie, bieslook, dragon, kervel, dille. - bestrooi de groenten met peper en sprenkel olie erover. 9ooster de groenten in de oven van 225; graden in 25-30 minuten mooi bruin en gaar. ?chep (e regelmatig om. !aak op smaak met ro(emari"n, ti"m en peper. %asta bevat geen kalium. 'oor een aantal keer per $eek een pastagerecht te eten kunt u het kaliumgehalte van u$ voeding beperken. Kant en klare rode sausen en mi)en bevatten veel (out, evenals de kant en klare pastamaalti"d die u in de supermarkt koopt. (ips: - !aakt u een saus (onder (out klaar, kook dan de dubbele hoeveelheid en vries de andere hel#t in. 5emakkeli"k voor dagen dat u $einig ti"d hee#t. - %robeer eens vlees, vis o# kip apart, groenten apart en pasta vermengd met $at cr:me #raiche en *"ngesneden tuinkruiden. - !oet u het ei$itgehalte in u$ voeding beperken, gebruik dan een kleiner stuk"e vlees, vis o# kip. Basisrecept pizza (voor ) kleine pizza*s) 2 personen A bereiding 25 minuten, 1 uur ri"(en, oventi"d 15 minuten 1B2 (ak"e gedroogde gist .3 , gram/ 1 theelepel suiker 150 ml lau$ $ater 250 gram bloem olie 5C !eng de gist met suiker en $ater. 4aat dit mengsel staan tot er bellet"es op het oppervlak komen .ongeveer 5 minuten/. Dee# de bloem. oeg het gistmengsel toe en meng alles met een mi)er met deeghaken tot een glad deeg. Bestui# het $erkvlak met bloem. Kneed het deeg goed door. 'ruk het uit met de palm van de hand. 'raai het deeg a# en toe een k$artslag. ?trooi een beet"e bloem erover als het te kleverig aanvoelt en vorm er $eer een bal van. Bestri"k een grote kom licht met olie. 'oe de deegbal in de kom, dek de(e a# met een doek en (et de kom op een $arme tochtvri"e plek. 4aat het deeg 1 uur ri"(en. Eet is dan verdubbeld in omvang. Bestui# het $erkvlak met de bloem. 'ruk het deeg in het midden neer met de vuist en trek de randen naar buiten. 'eegroller met bloem bestuiven en deeg tot een rechthoekige lap uitrollen. 5ebruik een grote bakplaat voor een oven van F0 cm. 4eg de lap op een stuk bakpapier. 7# verdeel de lap in t$ee geli"ke ronde deegplakken. !aak de randen met de vingertoppen iets dikker Beleg het deeg met de pi((asaus en de vulling. Bak de pi((a in een oven van 250 graden in 10 -12 minuten goudbruin en bestri"k het met kno-ookolie. %er portie: 1C g ei$it, - mg natrium, 200 mg kalium, 130 mg #os#aat &izzasaus voor ) kleine pizza*s 2 personen A bereiding 20 minuten 2 kleine uien 2 teent"es kno-ook C grote tomaten 1 theelepel %rovencaalse kruiden vers gemalen peper 2 eetlepels oli"#olie ?nipper de uien en pers de teent"es kno-ook uit. Bak (e 2 minuten op een laag vuur in de oli"#olie. oeg tomaten en de kruiden toe. 4aat de saus ongeveer 15 minuten pruttelen tot hi" dik is. !aak op smaak met vers gemalen peper. erdeel de saus over de pi((abodem. %er portie: 2 gram ei$it, 150 mg natrium, 350 mg kalium, 50 mg #os#aat +no'ookolie met citroen Bestri"k hiermee de pi((a na het bakken 5 teent"es kno-ook , citroen 100 ml oli"#olie ?ni"d de kno-ook en de citroen in plak"es. !eng (e met de olie. 4aat de olie enkele uren doortrekken. !aak de pi((a volgens het basisrecept, beleg het deeg met de pi((asaus. oeg GGn van de volgende vullingen toe: Vulling zonder vlees: 1 bollet"e mo((arella in plakken, 100 g verse geitenkaas, verkruimeld. Beleg de pi((a met de ka(en. Bestrooi met verse basilicum. %er portie vulling: 1F g ei$it, 300 mg natrium, 100 mg kalium, 1C0 mg #os#aat %er pi((a: 35 g ei$it, C50 mg natrium, 850 mg kalium, 320 mg #os#aat Vulling met kip en ananas: C schi"ven ananas in stuk"es gesneden, 100 gram kip*let gebakken met kerrie. Bak de kip*let gaar en sni"d hem in stuk"es. erdeel de kip en ananas over de pi((a. %er portie vulling: 18 g ei$it, - mg natrium, 300 mg kalium, 1H0 mg #os#aat %er pi((a: 32 g ei$it, 150 mg natrium, H50 mg kalium, 380 mg #os#aat 'e vulling kunt u vari&ren door: - verschillende groenten o# #ruit te kie(en (oals prei, champignons, paprika, courgette, broccoli, ananas, mango, per(ik. - verschillende soorten kaas te gebruiken. ?ommigen ka(en (oals mon chou, hIttenkJse, mo((arella, verse geitenkaas, 0mmentaler en 5ruK:re bevatten minder natrium dan oude 5oudse kaas o# %arme(aanse kaas. - verschillende soorten vlees, vlees$aren, kip o# vis te gebruiken. ?alami, gerookte (alm o# ans"ovis bevatten veel natrium. 5ebruik in plaats hiervan stuk"es kip*let met kerrie gebakken, geruld gehakt met bieslook, beenham, casselerrib o# kiprollade. - verschillende soorten verse tuinkruiden te gebruiken. erse oregano, basilicum, salie o# maggikruid geven ook die tKpische (uideli"ke smaak, o# bestri"k u$ pi((a meteen na het bakken met kno-ookolie met citroen. 4et op: oli"ven bevatten veel natrium ,roenten op de barbecue: vet een stuk aluminium#olie roKaal in met boter en leg er allerlei gesneden groente op, bi"voorbeeld: $ortel, ui, prei, paprika, courgette, bloemkool. 5iet er een eetlepel $ater o# $i"n op en vou$ de #olie goed dicht. 4eg het ongeveer 10 minuten in de hete as. - ,roentespies: 4eg op een bord stukken ui, stukken aubergine, stukken courgette, niet te grote champignons, stukken rode en groene paprika. 5iet er een mengsel van oli"#olie, verse ti"m en gehakte kno-ook over en laat dit 1 uur intrekken bi" kamertemperatuur. 9i"g de groenten aan een spies en rooster de(e 10 minutenL draai (e a# en toe om. Bestri"k een ma+skol# met olie en rooster de(e op de barbecue. .amskoteletes (i"n prima te bereiden op de barbecue: bestri"k (e met een mengsel van oli"#olie, %rovencaalse kruiden en kno-ook. 9ooster (e aan beide kanten in 10 minuten gaar. +ippenpoten, drumsticks en kipkarbonades (i"n op een barbecue moeili"k gaar te kri"gen. Kook de kip eerst 10 minuten in $ater o# natriumarme bouillon en laat de kip a#koelen in het kookvocht. 'aarna kunt u de kip roosteren. - ?top onder het vel van de .gare/ kip een MsmaakmakerN (oals een tak"e ti"m o# ro(emari"n, een blaad"e lavas .maggiplant/ o# stuk"es kno-ook. 'e kip kri"gt daardoor een speciaal smaak"e bi" het roosteren. Vis: als u stuk"es vis op een spies steekt, moet dat alti"d stevige vis (i"n. Deeduivel, toni"n en ($aardvis (i"n een goede optie. Deeduivelspies"es: steek a#$isselend blok"es (eeduivel van 2 cm., stuk"es komkommer en cherrKtomaat"es aan een spies en bestrooi (e ruim met paprikapoeder alvorens (e te roosteren. is kan ook verpakt in aluminium#olie .met kruiden en groenten/ gegaard $orden. .(ie bi" groententip/ ,amba*s .grote garnalen/ kunnen prima geroosterd $orden op een barbecue .ekker in het pannete: Kabeljauw met groente: Bak enkele stuk"es kabel"au$ in de boter. oeg enkele preiringen en een paar stuk"es rode paprika toe. Bestrooi het met paprikapoeder en vers gemalen peper. Bak het geheel in 5-8 minuten gaar. Garnalen met peultjes en sesamzaad: Bak $at kno-ook in olie. oeg enkele peult"es .vers o# uit de diepvries/ en 1 eetlepel garnalen toe. Bak het geheel 2- 3 minuten. ?trooi er tenslotte $at sesam(aad"es over. Kalkoen met honingsaus: Bak in boter enkele blok"es kalkoen*let bruin en gaar en leg het vlees al op u$ bord. oeg aan de achtergebleven braadboter 1 theelepel honing toe. 9oer het geheel even door en blus de "us dan a# met 1 theelepel a(i"n. ?chep het honingsaus"e over de kalkoenblok"es. Biefstuk met druiven: Bak enkele reep"es bie#stuk snel bruin in boter. ?trooi er $at gedroogde ti"m en ro(emari"n over. Oeem het vlees uit de pan. oeg enkele gehalveerde druiven toe aan de braadboter en laat (e even meebakken. 9oer er dan 1eetlepel port door en schep de druivensaus over het vlees. Kipflet met kruiden en pesto: Bak enkele stuk"es kip*let, samen met $at gesnipperde ui en kno-ook, snel bruin in boter. Bestrooi (e met vers gemalen peper en Ptaliaanse keukenkruiden. 9oer er 1 theelepel rode pesto en 1 eetlepel .slag/room door en laat het even meepruttelen (oastes dun besmeerd met verse roomkaas met kruiden enBo# kno-ook leveren $einig ei$it en natrium: 5 toast"es (i"n te vergeli"ken met een blok"e kaas. #auwkost, (oals schi"#"es komkommer, plak"es $ortel en radi"s, leveren geen ei$it en natrium. Bi" een kaliumbeperkt dieet kunt u dit niet onbeperkt eten. &lakes wortel met verse roomkaas met kruiden oor ca. 1H stuks: !aak een grote $inter$ortel schoon en sni"d de(e in 1H plak"es van , cm dik. 9oer in een kom een pak"e (achte roomkaas met kruiden .H0 g/ en een pak"e (achte !on ;hou .100 g/ door elkaar tot een glad mengsel. 'oe het kaasmengsel over in een spuit(ak en spuit toe#"es kaas op de $ortelplak"es. 5arneren met een toe#"e peterselie. .Pn plaats van spuiten kunt u ook een laag"e kaas op de $ortelplak"es smeren. 2ls u rau$e $ortel te hard vindt, kunt u de $ortelplak"es ook even 2 minuten in $ater koken. .4aat (e $el a#koelen voordat u de kaas erop doet./ 'e plak"es $ortel kunt u ook vervangen door plak"es komkommer. +omkommer met garnalen: 9oer door garnalen (oveel maKonaise dat (e n:t aan elkaar plakken. 4eg een eetlepel garnalen op een schi"#"e komkommer van ca. 1 cm dikte. 5arneren met peterselie. /isalade: Kook C eieren hard en sni"d (e in kleine stuk"es. !eng er 1 eetlepel maKonaise, 1 eetlepel (ure room, 1 *"ngehakte augurk en 1 theelepel kerrie door. ?erveren op een toast"e. .ikkepot met room: Klop een hal# bekert"e slagroom .80 ml/ lobbig .dus niet echt sti"#/. 9oer de(e slagroom, samen met 2 eetlepels rode port en 1 eetlepel kappert"es door 250 gram *"ne patG. Breng het geheel op smaak met vers gemalen peper. ?erveren op een toast"e. 0oten-gemberspread: Klop een pak"e (achte !on ;hou .100 g/ los met een mi)er. 9oer er 25 gram gehakte pecannoten door, samen met 3 bollet"es gehakte gember en 2 eetlepels gembersiroop. 4ekker op vierkante stuk"es roggebrood. (oninsalade: 4aat een blik"e toni"n uitlekken en meng er door: gesneden lente-uit"e, 1 in stuk"e gesneden augurk, 1 eetlepel maKonaise, 1 eetlepel (ure room, 1 eetlepel tomatenketchup vers gemalen peper. ?erveren op een toast"e en garneren met een plak"e radi"s.