Anda di halaman 1dari 5

Operasi Aljabar (Materi SMP Kelas VIII

semester 1)
Soal Terbimbing Untuk Pemahaman :
1. Sederhanakan bentuk-bentuk berikut :
a.7x + 3x
b.5a + 3b + a 5b
c. (-3y
2
+ 2y 4) + (2y
2
3y + 5)
d. (2p
3
+ p 5) (2p
2
+ 3p 4)
Penyelesaian :
a. 7x + 3x = ( .7. + .3. )x = .
b. 5a + 3b + a 5b = + + + = ( + )a + ( )b = .
c. (-3y
2
+ 2y 4) + (2y
2
3y + 5) = .
= ( .)y
2
+ ( )y + ( )
= .
d. (2p
3
+ p 5) (2p
2
+ 3p 4) = .
= . ( )p + ( )
= .
2. Tentukan hasil perkalian berikut :
a. 5a x 2b
b. -3p x 4p
c.
d. 6ab
2
x -2a
3
b x 4b
2

Klik di samping untuk download OPERASI ALJABAR.doc

Penyelesaian :
a. 5a x 2b = 5 x a x 2 x b = 5 x 2 x a x b = .
b. -3p x 4p = x x x = x x x = .
c. = x x x x x
= x x x x x = .
d. 6ab
2
x -2a
3
b x 4b
2
= x x x x x x x
= x x x x x x x
= . x x .
=
3. Jabarkan kemudian sederhanakan :
a. 3(2p 3r)
b. 2(p q) + 3p(p+q)
c. 3a(a b) 5(a
2
2a + b)
4. Jabarkan dan sederhanakan :
a. (x 3)(x + 1)
b. (2s + t)(3s 5t)
c. (a
2
+ a)(3a + 2)
5. Jabarkan dan sederhanakan :
a. (2a + 1)
2

b. (10b 2)
2

c. (-3n 2m)
2

Penyelesaian :
3. a. 3(2p 3r) = 3x
2
p +3x(-3r) = . .
b. = = =
c. (-3n 2m)
2
= . . . = . . . ..
= . .. ..
4. a. (x 3)(x + 1) = =
b. (2s + t)(3s 5t) = =
c. (a
2
+ a)(3a + 2) = =
5. a. (2a + 1)
2
= (2a + 1)(2a + 1) = + + + = + +
b. (10b 2)
2
= (10b 2)(10b 2) = + + +
= + +
c. (-3n 2m)
2
= (-3n 2m)(-3n 2m) = + + +
= + +
Soal Latihan 1 :
1. Sederhanakan :
a. a(a b) b (b c) c(c a)
b. p
2
+ p 3 p(p 2) + 2p(3p + 1)
2. Jabarkanlah :
a. (2x + 3)(3x 2)
b. (2x
2
5)(3x
2
x +2)
3. Jabarkanlah :
a. (3x + 2)
2

b. (4p )
2

4. Jabarkan kemudian sederhanakan :
a. 2(x + 2)
2
(x + 1)
2

b. -3ab(2a
2
+ 4ab 5b
2
)
5. (3x + 2y)
2
(2x 5y)
2

2. Pembagian pada bentuk aljabar Selesaikan pembagian berikut :
a. 12ab : 3a
b. 16x
2
y
3
: 12x
3
y
c.
Penyelesaian :
a. 12ab : 3a = (12 : 3) x (a : a) x b = .. x . x .. = .
b. 16x
2
y
3
: 12x
3
y =( . : .) x ( . : .) x ( . : .)
= . x x = ..
c. = ) : = ( . : .) x ( . : . ) = x = ..
Menentukan Faktor-faktor Bentuk Aljabar Memfaktorkan suatu bentuk aljabar artinya adalah
mengubah bentuk penjumlahan/pengurangan suku-suku menjadi bentuk perkalian dari factor-
faktornya. Perkalian bentuk aljabar terdiri dari 5 macam, yaitu :
1. Bentuk aljabar yang memiliki factor persekutuan, contoh : Faktorkanlah
bentuk :
a. 12x
3
+ 8x
2
6x
b. 10a
2
b 15a
3
b
2
+ 20a
2
b
2

Penyelesaian :
a. 12x
3
+ 8x
2
6x = 2.6.x.x.x + 2.4.x.x 2.3.x
= 2x(6x
2
+ 4x 3)
b. 10a
2
b 15a
3
b
2
+ 20a
2
b
2
= 5.2.a.a.b 5.3.a.a.a.b.b + 5.a.a.b.b
= 5a
2
b (2 3ab + b)
2. Pemfaktoran bentuk a
2
2ab + b
2

Rumus : a
2
+ 2ab + b
2
= (a + b)
2
a
2
2ab + b
2
= (a b)
2

contoh : Faktorkanlah :
a. 16x
4
+ 56x
2
y
2
+ 49y
4

b. 36a
2
60ab + 25b
2

Penyelesaian
a. 16x
4
+ 56x
2
y
2
+ 49y
2
= (4x
2
)
2
+ 2.(4x
2
).(7y
2
) + (7y
2
)
2

= ( + )( + )
b. 36a
2
60ab + 25b
2
= ( )
2
2.( ).( ) + ( )
2

= ( + )( + )
3. Pemfaktoran bentuk selisih dua kuadrat
Rumus : a
2
b
2
= (a + b)(a b)
Contoh soal : Faktorkanlah :
a. y
2
144
b. 9x
2
64
c. 3a
2
48
Penyelesaian :
a. y
2
144 = (y)
2
(12)
2
= (y + 12)(y 12)
b. 9x
2
64 = (3x)
2
(8)
2
= ( + )( )
c. 3a
2
48 = 3(a
2
16) = 3{( )
2
( )
2
)
= 3( + )( )
4. Pemfaktoran bentuk : x
2
+ bx + c , dimana b dan c bilangan real
Rumus : x
2
+ bx + c = (x + p)(x + q) dimana b = p + q dan c = p x q
Contoh soal :
Faktorkanlah :
a. m
2
15m + 14
b. x
2
+ 16x 36
c. X
2
5xy 24y
2

Penyelesaian :
a. m
2
15m + 14 = (m 1)(m 14)
b. x
2
+ 16x 36 = (x + )(x )
c. x
2
5xy 24y
2
= (x + )(x )
5. Pemfaktoran bentuk : ax
2
+ bx + c dimana a,b, dan c bilangan real & a 1
Cara penyelesaian : terlebih dahulu bx diuraikan menjadi dua suku dengan aturan : ax
2
+ bx +
c = ax
2
+ rx + sx + c, dimana r dan s adalah dua bilangan dengan syarat jika dikali hasilnya = a x
c dan jika dijumlah = b. r x s = a x c dan r + s = b
Contoh soal :
Faktorkanlah :
a. 5x
2
+ 13x + 6
b. 10p
2
7p 12
c. 8x
2
26xy + 15y
2

Penyelesaian :
a. 5x
2
+ 13x + 6 = 5x
2
+ 10x + 3x + 6
= 5x(x + 2) + 3(x + 2)
= (x + 2)(5x +3)
b. 10p
2
7p 12 = 10p
2
+ . . 12
= ( + ) ( + )
= ( . + . )( . . )
c. 8x
2
26xy + 15y
2
= 8x
2
. . + 15y
2

= ( ) ( )
= ( . . )( . . )
Soal Latihan 2 :
Faktorkanlah selengkapnya :
1. 8p
2
q 12pq
2

2. 3abc + 6ab 9bc
3. y
4
16
4. 2x
4
32
5. p
4
(2p q)
2

6. n
2
14n + 24
7. x
2
5px + 6p
2

8. 2x
2
+ 7x + 6
9. 6y
2
y 2
10. 2x
2
5px + 3p
LATIHAN ULANGAN BAB 1
Pilihlah salah satu jawaban yang paling tepat!
1. Bentuk paling sederhana dari 5x + 3y 2 x + y + 2 adalah
a. 4x + 3y c. 4x + 3y 4
b. 4x + 4y d. 4x + 4y 4
2. Jumlah dari 2p + 3q 4 dan p 3q + 2 adalah ..
a. 2p 2 c. 2p 6
b. 3p 2 d. 3p 6
3. Hasil pengurangan 6a
2
12a dari 7a
2
+ 2a adalah
a. a
2
14a c. a
2
10a
b. a
2
10a d. a
2
+ 14a
4. Hasil dari (p 3q)(2p 5q) adalah
a. 2p
2
11pq 15q
2

b. 2p
2
+ 11pq 15q
2

c. 2p
2
pq 15q
2

d. 2p
2
+ pq 15q
2

5. (3x + 2y)(9x
2
6xy + 4y
2
) =
a. 27x
3
+ 8y
3
.
b. 27x
3
8y
3
.
c. 27x
3
+ 24xy
2
8y
3
.
d. 27x
3
36x
2
y 8y
3
.
6. Hasil dari (4p 5q)
2
adalah
a. 16p
2
20pq + 25q
2

b. 16p
2
20pq 25q
2

c. 16p
2
40pq + 25q
2

d. 16p
2
40pq 25q
2

7. Hasil dari (2a )
2
adalah
a. 4a
2
4 + 1/a2 c. 4a
2
+ 4 + 1/a2
b. 4a
2
4a + 1/a2 d. 4a
2
4a + 1/a2
8. (2a + 3)
2
(a 4)
2
=
a. 3a
2
7 c. 3a
2
+ 4a + 25
b. 3a
2
+ 25 d. 3a
2
+ 20a 7
9. Pemfaktoran dari 6x
2
y 8xy
2
adalah
a. 2xy(3x 4xy) c. 2xy(3x 4y)
b. 2xy(3x 6xy) d. 2xy(3x 6y)
10. Pemfaktoran dari p(x + y) q(x + y) adalah
a. (x + y)(p + q) c. (x y)(p + q)
b. (x + y)(p q) d. (x y)(p q)

Anda mungkin juga menyukai