CARGA &OR'RIO : (2 )/s DISCI"LINA : L*terat+ra Bras*,e*ra I "ROFESSOR : A,e-a./re F+rta/% I EMENTA Estudo diacrnico da manifestao potica e ficcional brasileira do Quinhentismo ao Romantismo. Leitura, discusso e anlise crtica das principais obras. II COM"ET0NCIAS NECESS'RIAS 1 ATUAO "ROFISSIONAL Geral Ler e analisar criticamente produo literria brasileira na potica e na fico do Quinhentismo ao perodo Romntico. Especficas - onte!tuali"ar s#cio$culturalmente a e!panso ultramarina e seus desdobramentos% - Entender a produo literria no incio da coloni"ao% - Ler e analisar criticamente A Carta de aminha &aspectos s#cio$culturais do te!to'% - Relacionar o conte(do e )iso contidos na Carta com a construo da identidade brasileira, sobretudo com outros te!tos, documentrios, *uadros e )deos% - Estabelecer rela+es entre a manifestao da literatura informati)a e sacra com a sociedade brasileira da poca% - Estudar e articular as caractersticas da literatura informati)a, do ,arroco, do -rcadismo e Romantismo% - Esclarecer a importncia de Prosopopia de ,ento .ei!eira% - Ler e analisar a produo de /e. -ntonio 0ieira% - /roporcionar um estudo comparati)o e articulado com obras modernas como1 - Escrava que no era Isaura de 2ario de -ndrade os romances Boca de Inferno de -na 2iranda, Utopia Tropical de 3arc4 Ribeiro e Rios Turvos de Lu"il 5onal)es e Em Liberdade de 6il)iano 6antia7o% - -ssinalar o sur7imento do -rcadismo no ,rasil% - Ler e analisar criticamente os principais autores rcades brasileiros% - omparar a manifestao rcade com a barroca% - Refletir as cone!+es entre as culturas portu7uesa, ne7ra e nati)a na formao do ,rasil% - Estudar o sur7imento do Romantismo e seu conte!to hist#rico% - Encora8ar a discusso sobre os te!tos te#ricos sobre o Romantismo% - -nalisar e a)aliar as transforma+es e!istentes nas 7era+es romnticas% - onsiderar os principais autores romnticos, suas obras e dados bio7rficos% - omparar caractersticas e aspectos de certas obras e autores% - 3ebater a construo das fi7uras do ne7ro e do ndio nas obras romnticas% - Ler e analisar o papel da mulher na obra de -na -"e)edo e 2aria 9irmina dos Reis% - /ensar a esttica romntica e a construo da nao brasileira% - 0erificar semelhanas e diferenas entre astro -l)es e .obias ,arreto% - -pro!imar a potica de ,4ron : produo de ;l)ares de -"e)edo% - <dentificar as influ=ncias estticas europias em obras brasileiras% - Refletir sobre o deslocamento do espao romanesco do litoral para o serto% - <dentificar e entender o re7ionalismo presente em al7uns romances de -lencar e 9ran>lin .)ora% - Estabelecer, sempre *ue poss)el, rela+es entre obras literrias e artes plsticas, can+es% - /roblemati"ar a realidade brasileira, sua cultura e construo ima7tico$ discursi)a atra)s da literatura. III. TEMAS DE ESTUDO $ A 2%.str+34% *5a67t*2a /% Bras*,1 conte!tuali"ao hist#rica, cultural e social no Quinhentismo% $ L*terat+ra /e *.8%r5a34% 1 a' - carta de /ero 0a" de aminha e a carta de 2estre ?oo 9aras% b' 5abriel 6oares,/ero 2a7alhes, -mbr#sio ,rando, @ans 6taden, ?oo -ntonil e 9rei 0icente 6al)ador% $ L*terat+ra /e 2ate9+ese 1 o teatro e a poesia de ?os de -nchieta% $ Est+/% s%:re % Barr%2%1 momento hist#rico, caractersticas e principais autores% $ - "r%s%;%;7*a de ,ento .ei!eira% $ A ;%es*a /e Gre6<r*% /e Mat%s: satrica, lrica, reli7iosa e popular. $ "e A.t%.*% =*e*ra 1 entre a persuaso, a poltica e o p(lpito% $ Est+/% s%:re % Ar2a/*s5% momento hist#rico, caractersticas e principais autores% $ "r%/+34% ;%7t*2a: a' /oetas inconfidentes 1ludio 2anuel da osta, ,aslio da 5ama e 6anta Rita 3uro% b' /oetas ilustrados1 5on"a7a e 6il)a -l)aren7a% $ Da *,+stra34% a% "r7-R%5a.t*s5%% $ Est+/% s%:re % R%5a.t*s5% :ras*,e*r%1 momento hist#rico e principais autores% $ Te5as 6era*s /% R%5a.t*s5% 1 eu romntico, a fi7ura do her#i, sentimento, liberdade, rebeldia, nature"a, nao, indianismo entre outros% $ Ra3a> 6e%6ra8*a e */e.t*/a/e .as ?*s@es /% Bras*, r%5A.t*2%B $ A ;r%/+34% ;%7t*2a /e G%.3a,?es D*as a Castr% A,?es% $ A ;%es*a s%2*a, e a:%,*2*%.*sta /e Castr% A,?es B $ A 8*234% r%5A.t*2a 1 a' o romance e a construo da identidade nacional% b' o romance indianista, re7ional e urbano% c' bases do indianismo, a mulher e a ocultao do ne7ro% d' a produo de ?os de -lencar % e' o romance re7ionalista em -lencar e .auna4 % f' leitura crtica de 1 ?oa*uim 2anoel de 2acedo, ,ernardo 5uimares, -na -"e)edo e 2aria 9irmina dos Reis % 7' o romance suburbano em 2anoel -ntonio de -lmeida% h' o teatro de 2artins /ena. $ A 8%r5a34% /a .a2*%.a,*/a/e ,*terCr*a B $ A ;r%:,e5Ct*2a /% )*:r*/*s5% 2%5% 5ar2a /a 2+,t+ra :ras*,e*raB $ L*terat+ra 2%5% es;a3% re;rese.ta34% s%2*a, e 5+,t*2+,t+ra,% $ TraDet<r*as /a 8%r5a34% /% ,e*t%r% IV. PROCEDIMENTOS METODOLGICOS A estudo crtico e articulado da Literatura ,rasileira < ser reali"ado atra)s da leitura, refle!o e, sobretudo, discusso dos te!tos literrios e crticos su7eridos para a disciplina. 6ero utili"ados diferentes maneiras de trabalhar o conte(do pro7ramtico, como1 aulas e!positi)as, recursos udio$)isuais $ )deos, documentrios e filmes, trabalhos em 7rupos e indi)iduais, pes*uisas, obser)ao de aulas, apresentao de seminrios, relat#rios, participao em 9#runs e demais ati)idades da 9-9<RE, alm de anlises te!tuais. 6empre *ue poss)el, e necessrio, ser articulado o conte(do com m(sicas e outras formas de arte. V. AVALIAO A processo a)aliati)o ser reali"ado de maneira contnua e pro7ressi)a. 6ero le)ados em considerao critrios como pontualidade, obser)ao na entre7a dos trabalhos conforme o calendrio, assiduidade, participao nas ati)idades em sala, apresentao de seminrios, e!erccios finais em cada unidade, alm de *ual*uer outro procedimento a)aliati)o referente ao pro7rama da disciplina. VI. REFERNCIAS BIBLIOGRAFICAS aE BCs*2a -LEB-R, ?os. Iracema. 6o /aulo1 Editora 2oderna, CDDE. FFFFFFF. Lucola. 6o /aulo 1 Gtica, HIIJ. FFFFFFF. ! "uarani. 6o /aulo1 ;tica, HIIJ. FFFFFFF. ! #ertane$o. 6o /aulo 1 ;tica, HIIJ. FFFFFFF. #en%ora. 6o /aulo1 ;tica, HIIJ. -KE0E3A, -na. &ona 'arcisa de (ilar. 9lorian#polis1 Editora 2ulheres, CDDL. ,-B3E<R-,2anuel. 'o)*es de +ist,ria das Literturas. 6o /aulo1 Ed Bacional, HIED. ,A6<, -lfredo. Cu e inferno. 6o /aulo1 Editora ME, CDDM. FFFFFF. &ialtica da Coloni-a)o. 6o /aulo1 ia das Letras, HIIC. FFFFFF. Literatura e Resist.ncia. 6o /aulo1 ia das Letras, CDDC. FFFFFF. +ist,ria Concisa da Literatura Brasileira. 6o /aulo1 ultri!, HIIE. -2<B@-, /ero 0a". A carta. -B3<3A, -ntonio. /orma)o da Literatura Brasileira C.)ol. 6o /aulo1 2artins, HINE. 3ORPA, 6anta Rita. ! Caramuru. 6o /aulo1 2artins 9ontes, CDDM. EA,@umberto.#obre a literatura. 6o /aulo1 Record, CDDM. 5-2-, ,aslio. ! Ura0ua1. /orto -le7re 1 2ercado -berto, CDDE. QA.@E, 9l)io R. ! C2none Colonial. ,raslia1 OB,, HIIR. -6.ELLA, ?os -deraldo. A literatura Brasileira3(ol I. 6o /aulo1 E3O6/, HIII. 9ERRE<R-,Lu"il 5onal)es. Rios Turvos. Rio de ?aneiro1 Rocco, HIIM. 5O<2-RPE6, ,ernardo. A escrava Isaura. 6o /aulo1 ;tica, HIIJ. 2-E3A, ?oa*uim 2anuel. A morenin%a. 6o /aulo1 ;tica, HIIJ. 2-.A6, 5re7#rio. Lrica de "re0,rio de 4atos. 6o /aulo1B(cleo, HIIM. 2<R-B3-, -na. Boca do Inferno3 6o /aulo1 ia das Letras, HIIM. 2A<6S6, 2assaud. +ist,ria da Literatura Brasileira3(ol I. 6o /aulo1 ultri!, CDDH. RE<6, 2aria 9irmina dos. Ursula. 9lorian#polis1 Editora 2ulheres, CDDL. 6-B.<-5A, 6il)iano. Em liberdade. Rio de ?aneiro1 /a" e .erra, HIIJ. 6A3RS, Belson Ternec>. +ist,ria da Literatura Brasileira. Rio de 8aneiro1 5rafia, CDDC. .-OB-U, 0isconde. Inoc.ncia. 6o /aulo1 ;tica, HIIJ. .-0AR-, 9ran>lin. ! cabeleira. 6o /aulo1 ;tica, HIIJ. .ARRE6,-ntonio.4eu 5uerido Canibal. Rio de 8aneiro. Record1 HIII. .R<B5-L<, 3ante. Escolas Liter6rias3 6o /aulo1 2usa, HIJD. :E C%5;,e5e.tar -L2E<3-, Rita @elosa. ! &iret,rio dos 7ndios. ,raslia1 OB,, HIIR. ;0<L-, -ffonso. ! l8dico de Cl6udio 4anoel da Costa. 6o /aulo1 /erspecti)a, HIJH. ,-RRA6, 3iana L. /essoa&or7.'.!s discursos do descobrimento36o /aulo1 E3O6/, CDDD. ,ERB3,Kil.'e0ritude e Literatura na Americ3Latina ./orto -le7re12ercado -berto,HIJR. ,R-<., ,eth. "on)alves &ias3 6o /aulo1 -bril Educao, HIJC. -R0-L@-L, .nia 9ranco.Elo0io da Lucide-. /orto -le7re1 O9R56, CDDE. 3<2-6, -ntonio."re0,rio de 4atos. 6o /aulo1 -bril Educao, HIJH. 5<O<, 5uillermo. (ia$antes do 4aravil%oso3.6o /aulo 1 ia das Letras, HIIC 5RO6<B6Q<, 6er7e. ! pensamento mesti)o. 6o /aulo1 ia das Letras, CDDH. @-.K9EL3, @elmut. Ensaios sobre o Barroco. 6o /aulo1 /erspecti)a, HIJJ. @-O6ER,-rnold.+ist,ria #ocial da Literatura Brasileira.6o /aulo1 2artins 9ontes,CDDD. @AL-B3-,6r7io ,uar*ue.Captulos de +ist,ria Colonial. 6o /aulo1 ,rasiliense, HIIH. @O5A,0.! 0rotesco e o #ublime3 6o /aulo1 perspecti)a, s.d. LE/EB<E6,Tolf. Las tres culturas.2!ico19undo de ultura, HIJL. 2E6QO<.-,6amira Bahid de. ! enredo. 6o /aulo1 ;tica, HIIE. 2A<6S6, 2assaud. A an6lise liter6ria3 6o /aulo1 ultri!, HINI. 2O<R,EdVin. A estrutura do romance. /orto -le7re 1 5lobo, s.d. BOBE6, ,enedito. ! tempo na narrativa. 6o /aulo1 ;tica, CDDC. /AO<LLAB,?ean. ! tempo no romance. 6o /aulo1 ultri!, HIRE. /RAEBW- 9<L@A, 3omcio. A poesia lrica. 6o /aulo1 ;tica, HIJL. RE<6,?os arlos.As Identidades do Brasil3 (arn%a0en a /+C.Rio de ?aneira1950, HIII. REO.ER, U)es. Introdu)o 9 an6lise do romance. 6o /aulo1 2atins 9ontes,HIIN. RA@-,?oo e"ar Rocha.&or7''en%um Brasil E:iste.Rio de 8aneiro1Oni)eridade,CDDM RAB-RR<, Luis. Literatura Brasileira. 6o /aulo1 Edusp, HIIN. 6-UER6, Ra4mond. ! ne0ro na Literatura Brasileira. Rio de ?aneiro1 A cru"eiro, HILJ. 6-B.X-B-, -ffonso Romano de. Par,dia; Par6frase < Cia. 6o /aulo1 ;tica, CDDC. 6-B.<-5A,6il)iano. 'as mal%as da letra3=ensaios. 6o /aulo 1 ia das Letras, HIJR. 6<L0-,?oa*uim B.6ousa. +ist,ria da Literatura Brasileira.Rio de ?aneiro1 K 2ario,CDDC. 0ALA,EO9, Qarin. /restas e Arestas3 A prosa de fic)o do Romantismo na Aleman%a e 'o Brasil3 6o /aulo1 OBE6/, HIIJ.