528, 9
327, 7
448, 1
65, 5
1 57, 1
1 9. 6
1 54, 1
1 701 , 0
(37500)
-1 -41 1 , 0
- 1 8, 0
+ 34, 1
+ 27. 5
- 4 2 4 . 1
- 3, 8
- 28, 3
- 1 .6
2061 8. 4
300, 8
1 85. 4
394. 5
1 260. 4
3 1 , 1
1 24, 9
c e n t e r l i n e - ,
1 472, 8
1 0991 , 5
1 9965, 0
382, 9
27, 3
1 4, 6
66, 0
V
861 , 3
327, 7
448, 1
65, 5
1 57, 1
-
-
1 859, 7
(41 000)
+380, 5
- 1 8, 0
-1- 34, 1
-1- 27, 5
- 4 2 4 , 1
-
-
0
24409, 1
300, 8
1 85, 4
394, 5
1 260, 4
-
-
pyl ont ank- ,
1 946, 7
1 0991 , 5
1 9965, 0
382, 9
27, 3
-
-
- 1 66-
TABLE B- 2
I ner t i a dat a of half wi ng and fuel for c ompl e t e \ / i ng wi t hout engi ne, l andi ng ge a r and pyl ont ank.
s
CO
0
1
2
3
4
5
6
7
7a
8
9
1 0
1 1
Y
0
1 ,040
2,540
3,600
4, 1 50
5,350
6, 550
7, 900
8,585
1 0,030
1 0, 760
1 2,660
1 4, 300
TOTAL
m
( kg. m-
NORMAL WING
FUEL TANK
WING
5,428
1 6,962
1 6,091
57,554
1 1 ,357
1 0,244
1 0,364
6,936
5,060
8,405
4,405
5,595
2,505
1 60,906
FUEL
1 8, 1 40
1 4, 1 40
64,390
45,980
21 .090
,
1 63,740
. s ec^)
EXTENDED WING
FUEL TANK
WING
5.428
1 6,962
1 6,091
57, 554
1 1 ,458
1 0,620
1 0,737
7,434
5,808
9,1 48
4,51 9
5,595
2,505
1 63.859
FUEL
1 8,1 40
1 4,220
66, 01 5
49, 320
29, 925
26,220
20, 1 90
0,841
224, 030
S
{ kg. sec^)
NORMAL WING
FUEL TANK
WING
- 0, 757
0,707
0, 839
-1 4,926
- 0,072
0,036
1 , 01 0
- 0,1 1 3
0,307
2,050
1 ,062
0,841
0,1 78
- 8, 838
FUEL
28, 386
-0, 891
- 3, 91 9
- 2, 693
-1 ,209
1 9, 674
EXTENDED WING
FUEL TANK
WING
- 0,757
+ 0, 707
0,839
-1 4,926
- 0,082
- 0,003
- 0,983
- 0,1 55
0,255
2,055
1 ,072
0,841
0,1 78
- 8, 987
FUEL
28, 386
-0,896
- 3 , 982
- 2, 795
- 1 , 562
- 1 , 239
- 0, 855
1 7,057
'y 2
( kg. m. sec )
NORMAL WING
FUEL TANK
WING
2, 366
9,791
8,462
1 05,341
4,829
4, 71 4
4,634
2, 599
1 ,675
2, 799
1 , 267
1, 1 09
0, 376
1 49,962
FUEL
68,323
2,1 42
8,846
5, 355
2,1 65
86,831
EXTENDED WING
FUEL TANK
WING
2,366
9, 791
8,462
1 05.341
4,850
4,786
4, 698
2,679
1 .794
2,897
1 ,282
1 , 1 09
0,376
1 50.421
FUEL
68,323
2,1 70
9,1 84
5,901
3,1 34
2,393
1 .588
92,693
TABLE B- 3
U n c o u p l e d w i n g b e n d i n g
Ma t r i x of i nf l uence coef f i ci ent s ( x 1 0 ) m/ k g
2
3
4
5
6
7
7a
8
9
1 0
1 1
7a
2
2
1 4
33
43
65
86
1 0
23
49
62
96
26
1 8
3
. 33
. 72
. 94
1 .42
1 . 90
2. 44
2. 71
3. 28
3. 58
4. 34
5. 00
. 40
4
. 4 3
. 94
1 . 28
2. 04
2. 79
3. 64
4. 07
4. 98
5. 44
6. 64
7. 67
. 6 3
5
. 6 5
1 .42
2. 04
3. 60
5. 1 4
5. 58
7. 73
9. 59
1 0. 52
1 2. 96
1 5. 06
1 . 28
6
1 .
2.
5.
8.
1 1 .
1 2
1 6.
1 8.
22.
26
2
86
90
79
1 4
00
27
91
42
1 9
79
76
42
7
1 . 1 0
2. 44
3. 64
5. 58
1 1 . 27
1 6. 56
1 9. 37
25. 36
28. 37
36. 22
42. 99
4 . 1 3
7
1 .
2.
4.
7.
1 2.
1 9.
23.
30.
34.
44.
53
5.
a
23
71
07
73
91
37
00
77
68
87
66
36
8
1 .49
3. 28
4. 98
9. 59
1 6. 42
25. 36
30. 77
43. 56
50. 20
58. 38
82. 37
8. 26
9
1 .62
3. 58
5. 44
1 0. 52
1 8. 1 9
28. 37
34. 68
50. 20
58. 74
81 . 1 4
1 00. 48
9. 72
1 0
1 . 96
4. 34
6. 64
1 2. 96
22. 79
36. 22
44. 87
58. 38
8 1 . 1 4
1 22. 90
1 61 . 60
1 3. 52
1 1
2. 26
5. 00
7. 67
1 5. 06
26. 76
42. 99
53. 66
82. 37
1 00. 48
1 61 . 60
230. 90
1 6. 80
^ 7 a
. 1 8
. 4 0
. 6 3
1 . 28
2. 42
4. 1 3
5. 36
8. 26
9. 72
1 3. 52
1 6. 80
2. 00
TABLE B- 4
U n c o u p l e d w i n g t o r s i o n
2
3
4
5
6
7
7a
8
9
1 0
1 1
ev
2
. 32
. 32
. 32
. 32
. 32
. 32
. 32
. 3 2
. 32
. 32
. 32
0
3
. 32
. 51
. 51
. 51
. 51
. 51
. 51
. 51
. 51
. 51
. 51
0
Ma t r i x of t or s i ona l i nf l uence
4
. 32
. 51
. 68
. 68
. 68
. 6 8
. 68
. 68
. 68
. 68
. 68
0
5
. 32
. 51
. 6 8
1 . 05
1 . 05
1 . 05
1 . 05
1 . 05
1 . 05
1 . 05
1 . 05
0
6
. 32
. 51
. 68
1 .05
1 .59
1 . 59
1 . 59
1 . 59
1 . 59
1 . 59
1 .59
0
7
. 32
. 5 1
. 68
1 . 05
1 . 59
2. 58
2. 58
2. 58
2. 58
2. 58
2. 58
0
coef f i ci ent s ( x
7a
. 32
. 51
. 68
1 . 05
1 .59
2. 58
3, 23
. 3 . 23
3. 23
3. 23
3. 23
0
8
. 32
. 51
. 68
1 . 05
1 . 59
2. 58
3. 23
5. 30
5. 30
5. 30
5. 30
0
1 0) r a d / k g m
9
. 3 2
. 51
. 68
1 . 05
1 . 59
2. 58
3. 23
5. 30
7. 00
7. 00
7. 00
0
1 0
. 32
. 51
. 68
1 .05
1 . 59
2. 58
3. 23
5. 30
7. 00
1 5. 00
1 5. 00
0
1 1
. 32
. 51
. 6 8
1 . 05
1 . 59
2. 58
3. 23
5. 30
7. 00
1 5. 00
29. 00
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
. 36
wing c l a mp e d at s t a t i on 1 pyl ont ank at s t at i on no. 7a kg, m, r a d. uni t s .
-1 67-
TABLE B-5
U n c o u p l e d wi n g b e n d i n g d e f o r m a t i o n m o d e s .
n
c p s .
0
1
2
3
4
5
6
7
7a
8
9
1 0
1 1
Fi l l e d n o r ma l
wi ng fuel t ank
Wi t hout Pyl ont a nk
Conf i g. Il l
3, 02
0
0
0, 01 93
0. 0426
0, 0633
0, 1 1 50
0, 1 954
0, 2889
0, 3501
0, 4736
0, 5649
0, 7752
1 , 0000
7, 87
0
0
- 0 . 0 3 0 9
- 0 , 0 6 7 6
- 0 . 0 9 0 5
- 0 , 1 3 0 7
- 0 , 1 6 4 4
- 0 , 1 2 7 4
- 0 , 1 2 7 0
- 0 , 0 5 9 6
0. 1 1 42
0. 5357
1 . 0000
Fi l l e d ext ended
Fi l l e d Pyl ont a nk
Conf i g. IV
2, 04
0
0
0, 0207
0. 0457
0. 0684
0. 1 267
0. 21 48
0, 3208
0, 3852
0, 521 5
0, 6040
0, 7890
1 , 0000
7, 42
0
0
- 0 , 0 1 9 5
- 0 , 0 4 2 5
- 0 . 0 5 6 8
- 0 . 0 8 1 5
- 0 . 0 9 9 4
- 0 . 0 6 8 1
- 0 , 0 5 5 0
- 0, 01 36
- 0 . 1 7 6 8
0. 5525
1 .0000
wi ng fuel t ank
50% f i l l ed Pyl ont a nk
Confi g. II
2. 1 7
-
. 0
0
0, 0203
0, 0449
0, 0671
0, 1 240
0, 21 08
0, 31 49
0. 3790
0, 51 44
0, 5982
0, 7831
1 , 0000
7. 45
0
0
- 0 . 0 2 1 4
- 0, 0468
- 0, 0627
- 0. 0898
- 0 , 1 1 0 9
- 0 , 0 7 8 6
- 0 , 0 6 6 5
0, 0037
0. 1 686
0. 5541
1 .0000
Wi t hout Pyl ont a nk
Config. I and V
2, 40
0
0
0. 01 99
0, 0438
0. 0655
0. 1 203
0, 2051
0, 3060
0, 3692
0, 5024
0, 5883
0, 7723
1 . 0000
7, 61
0
0
- 0 . 0 2 3 9
- 0 . 0 5 2 2
- 0 . 0 6 9 9
- 0 . 0 9 9 4
- 0 , 1 2 4 9
- 0 , 0 9 1 8
- 0 , 0 8 3 5
- 0 , 0 1 7 9
0, 1 506
0, 5562
1 , 0000
TABLE B-6
T o r s i o n d e f o r m a t i o n m o d e s .
n
c p s .
0
1
2
3
4
5
6
7
7a
8
9
1 0
1 1
e
Fi l l e d n o r ma l
wi ng fuel t ank
Wi t hout Pyl ont a nk
Conf i g. Ill
6. 1 0 1 8. 84
0
0
0. 5556
0. 8838
0, 8936
0, 91 1 6
0. 91 81
0, 9448
0, 951 5
0, 9680
0, 9748
0, 9922
1 , 0000
- 0. 3907
0
0
0, 1 296
0, 2036
0, 2473
0, 3340
0, 4260
0, 5355
0, 5842
0, 71 1 1
0, 7678
0, 9255
1 , 0000
0, 3496
Fi l l e d ext ended
Fi l l e d Pyl ont a nk
Config. IV
5, 88
0
0
0, 3768
0, 5995
0. 6255
0. 6800
0. 7525
0. 8745
0. 9502
0. 9702
0, 9765
0. 9927
1 . 0000
- 0 , 2 4 6 0
1 0, 00
0
0
- 0 . 0 1 5 1
- 0 , 0 2 3 8
0, 0347
0. 1 623
0. 3434
0, 6608
0, 8595
0. 91 49
0. 9327
0. 9790
1 . 0000
0, 1 270
wi ng fuel t a nk
50% f i l l ed Pyl ont a nk
Confi g. 11
6, 02
0
0
0. 4454
0. 7085
0. 7283
0. 7689 .
0. 81 94
0. 8999
0. 9479
0, 9689
0, 9755
0, 9924
1 , 0000
- 0, 301 7
1 2, 20
0
0
0, 0096
0. 01 54
0. 0696
0. 1 870
0. 3501
0. 6268
0, 7948
0, 8744
0, 9004
0, 9687
1 , 0000
0, 1 091
Wi t hout Pyl ont a nk
Confi g. I and V
6, 1 2
0
0
0, 5394
0, 8679
0, 8691
0, 8903
0, 91 1 2
0. 9354
0, 9460
0, 9677
0, 9745
0. 9921
1 .0000
- 0 , 3 8 4 7
1 8, 26
0
0
0, 0775
0, 1 220
0, 1 655
0, 2553
0, 3606
0, 5038
0, 5728
0, 7275
0, 781 3
0, 9300
1 , 0000
0, 2093
1 68-
7^' "W1 TH ft^P*W NOSE
St O' WI TH RADAR NOSE
SMAU CAROO o o m MK 300
SHALL CAROO DOOR HK 100
Fig. BI
-1 69-
WING STATIONS IN WHICH MASS IS CONCENTRATED
o
o
o o o
* o i n
in o i2
o
in
cn
in
o
in
in
( O
o
o
C7>
t -
in
00
in
00
o o
o f-
o o
^ 1 1- I - I ^ I
I n I ^
^ c of g of wing sect i ons
o
(O
O
O
,= - 0. 385 m-| fully
= 3.066 m
= - ?; V . 0B8r
l ruiiy
J extended
WING S TATION 8 5 8 5
O/ O/
3 0/0 40/o
FRONT S PAR REAR S PAR
222
Fig. B2 Geomet ri e data of F-27 wing, engine and pylontank
1 70-
WIN6BENDIN6 ANO-TORSIONAL
STIFFNESS VARIATION AL0N6 SPAN
10 - I X I O ^ K g m 2
BENDING
TORSION
2 . MO MS U f I . St 1 1 0
SPAN( m) -
I f t Ol 1 0.7( 12.6 6 1 50
Fig. B-3
WI T H SOr o F I L L E D PYLONTANK
extended wing f uel >-
t ank( conf i ) y" \
engine J,
.04 2.Si ^l . i 0. . i ^ S3S CSS 7.0 r si S 10.0310.Tf 1 1 .fl \l,%%
- S P A N ( m ) -
WI T HOUT PYLONTANK
extended wing f u e j ^ _ _ _ - - - - ^^'
tonk , _ _ - - ' " " '
/j conf.iand X
rot i Tl ^l . COt l S S. f.S T.IO LSI S 1 0.0] 10.7S l l . l f 1 O0
- S P A N ( m) 1 ^
coLculoted uncoupled wing bending and
torsion modes
Fig. B-4
SAMENVATTING IN HET NEDERLANDS
De vl i egt ui gconst ruct eur moet t racht en een optimaal compr omi s tot stand te brengen t ussen
de t egenst ri j di ge ei sen van voldoende st er kt e en stijfheid van de const ruct i e aan de ene kant,
en van zo klein mogelijk gewicht en lage produktiekosten aan de andere kant.
De eisen t . a . v. voldoende st er kt e en stijfheid liggen vast in de l ucht waardi ghei dsvoorschri f-
ten. De bel angri j kst e zijn die, van de Verenigde Staten en van Engeland. Volgens deze voor-
schriften mag geen blijvende ver vor mi ng optreden onder invloed van de gedurende het gebrui
verwacht e belastingen die een zeker e zeer kleine waarschijnlijkheid van optreden bezitten,en
geen breuk indien deze belastingen 50% hoger zouden zijn.
Het probl eem van het bepalen van belastingen die vliegtuigen moeten kunnen weerst aan is dus
t weel edi g. Enerzi j ds moeten de verwacht e vluchtomstandigheden worden gedefinieerd.
Anderzi j ds moeten de belastingen berekend worden voor de t e verwachten vlucht- en landings
omstandigheden. Het gaat hi er dus om een st at i st i sch vraagst uk. Bij het bepalen van de kr i -
tieke belastingen i s daarom onzekerheid niet te vermi j den,ook al is goed st at i st i sch mat eri aa
aanwezig i s,het geen veel al niet het geval i s.
De mogelijkheid om belastingen te berekenen voor gegeven vluchtomstandigheden was in het
verl eden veel beper kt er dan nu waar de comput er de mogelijkheden zozeer verrui md heeft.
Daarom werden in de voorschri ft en de mogelijke vluchtomstandigheden op een zo conser va-
tive wijze gedefinieerd dat de onnauwkeurigheden als gevolg van pri mi t i eve berekeningsmethc
dieken, er door gedekt werden. Worden nu de nieuw ontwikkelde verfijnde berekeni ngsmet hodi e
ken, op de t e conservat i ef gedefinieerde vluchtomstandigheden toegepast, dan wordt de con-
st r uct i e onnodig zwaar.
Deze stand van zaken i s moment eel m. b . t . vliegtuigbelastingen door landingsstoten aanwezig
Door de kort e duur van de landingsstoot vertonen de daarui t r esul t er ende belastingen een
d y n a m i s c h kar akt er , d. w. z. dat de t raaghei dskracht en t. g. v. el ast i sche vervormi ngen
van de const ruct i e een zo grot e rol gaan spelen dat daardoor de belastingen belangrijk ver -
hoogd of verl aagd kunnen worden, vergel eken met de si t uat i e waarbij de vervormbaarhei d
van de const ruct i e niet in rekening wordt gebracht .
Toen de huidige voorschri ft en werden opgesteld werden gewoonlijk deze dynamische effecten
nog niet, of sl echt s benaderi ngsgewi j s, berekend, en aangezien deze dynami sche effecten
door de ontwikkeling van de vliegtuigbouw st eeds bel angri j ker worden, i s de vraag aan de
orde of de huidige voorschri ft en nog wel toereikend zijn,en of de voorgeschreven l andi ngs-
condities niet onnodig zwaar zijn.
In het onderhavige onderzoek wordt get racht om deze vragen t e beantwoorden. Voor dit doel
i s de landingsstoot in zijn algemeenheid geanal yseerd en is een berekeni ngsschema ontwikke]
waar mee het verl oop van de landingsstoot en zijn gevolg voor de const ruct i e kan worden be-
schreven. Dit schema is toegepast voor de berekeni ng van het bij de landing optredende be-
l ast i ng- en kracht verl oop in de const ruct i e van een voor dit doel bijzonder geschikt voorbeel(
het Fokker F-27 vliegtuig. Aan de hand van een groot aantal numeri eke berekeningen i s nage
gaan welke par amet er s belangrijk zijn voor de bepaling van de belastingen ten gevolge van
landingsstoten en in welke mat e ze belangrijk zijn. Daardoor i s het dan mogelijk geworden aan
t e geven hoe verfijnd een berekeni ng dient te worden ui t gevoerd om belastingen met een ge-
wenste mat e van nauwkeurigheid t e kunnen bepalen voor gegeven begincondities. Er blijkt eei
vergaande verfijning nodig t e zijn omdat bij een landingsstoot gecompl i ceerde pr ocessen be-
trokken zijn, die n voor n belangrijk zijn voor een nauwkeurige berekening van de bel as-
tingen.
L
-1 1 -
Als een vliegtuig landt moet de vert i cal e snelheid in zeer kort e tijd tot nul worden t er uggebr acht .
Hi ervoor dienen de schokbr eker s en de banden. Aanvankelijk worden alleen de banden ingedrukt,
waarbij de vert i cal e bandkracht op de schokbreker wordt overgedragen. Wanneer de voorspan-
ning van de schokbr eker s wordt over schr eden gaan deze i nveren. Hierbij wordt een deel van de
ki net i sche energi e,voorzover die betrekking heeft op de daal snel hei d,omgezet in war mt e .doordat
vloeistof door vernauwingen wordt gestuwd, en de r est in potentile energi e door het compr i me-
ren van lucht in de schokbrekercyl i nder.
Behalve de vert i cal e kracht en ontstaan bij een landing ook hori zont al e wri j vi ngskracht en door
het ver schi l in snelheid t ussen band en landingsbaan in de eer st e fase van de landing. De com-
ponent van dit snel hei dsverschi l evenwijdig aan het vliegtuig symmet r i evl ak leidt tot grot e wr i j -
vi ngskracht en aan de bandomtrek, die het wiel in een zeer kort e tijd in rot at i e brengen ("spin-
up"). Tegelijkertijd buigt deze kracht het onder st el naar acht eren.
De wrijvingscoefficient is een funktie van het snel hei dsver schi l t ussen band en baan. Op het mo-
ment dat het wiel bijna op t oeren is gekomen, zodat het snel hei dsver schi l t ussen band en baan
klein is geworden, neemt de wrijvingscoefficient snel af tot de waarde die geldt voor rol l ende
wrijving. Kort tevoren bereikt de wrijvingscoefficient zijn maxi mal e waar de.
De kracht die het onderst el naar acht eren gebogen houdt, neemt dan in zeer kort e tijd tot een
zeer kleine waarde af, zodat het onderst el t er ugveer t ( "spr i ng- back") . Dit ver schi j nsel speelt
zich af in mi nder dan O, 1 seconde. Er worden dan in de const ruct i e t ri l l i ngen met frequent i es
tot rui m 20 Hz opgewekt. Dit brengt mee dat de dynami sche eigenschappen van de const ruct i e
zo zorgvuldig moeten worden ger epr esent eer d in de berekeni ngen dat t r i l l i ngsvor men met eigen
frequenties van deze orde van groot t e goed worden weergegeven.
In het bijzonder vl eugel t orsi e en vleugelbuiging in het hori zont al e vlak worden door deze ver schi j n-
selen geexci t eerd, waardoor zeer hoge dynami sche belastingen kunnen ontstaan werkende op de
grot e geconcent reerde mas s a' s die aan de vleugel zijn bevestigd, zoal s mot oren en pylontanks.
Pr akt i sch alle landingen zijn daarenboven asymmet r i sch. En wiel raakt de baan eer der dan het
ander e. Hi ermede gepaard gaat vaak een initile dwarssnel hei d van het wiel t . o. v. de baan, waar -
door aan de wi el omt rek zijdelingse wri j vi ngskracht en ont st aan. Door deze effekten gaat het vl i eg-
tuig rol l en om zijn l angsas.
De zijdelingse wri j vi ngskracht en zijn een funktie van de hoek t ussen wielvlak en de lokale snel -
hei dsvct or van wi el omt rek t. o. v. de baan. Daar er geen spi n-up verschi j nsel en zijn zoal s bij
de l angskracht en werken de zijdelingse kracht en veel l anger dan de l angskracht en. Daardoor
worden door deze kracht en ook niet zulke hoge frequenties geexci t eerd.
Sen ander aspekt van een landing i s dat door de bewegingen die het vliegtuig als gevolg daar -
.'an ui t voert , ext ra l ucht kracht en ontstaan die wellicht het verloop van de l andi ngskracht en met
ie tijd zouden kunnen beinvloeden.
^1 deze aspekten zijn in beschouwing genomen in de wiskundige formul eri ng van het l andi ngs-
stootgebeuren zoals dat is weergegeven in h o o f d s t u k 3, nadat in h o o f d s t u k 2 is nagegaan
wat r eeds door andere aut eur s aan onderzoek m. b . t . dit onderwerp i s ver r i cht .
De uiteindelijke doelstelling van dit onderzoek is de formul eri ng van een st el voorschri ft en voor
iet berekenen van belastingen t. g. v. landingsstoten, dat alle rel evant e physi sche effekten vol-
doende nauwkeurig in rekening brengt , maar toch zo weinig mogelijk vari abel en bevat.
Dit l aat st e i s belangrijk omdat het verloop van het l andi ngsst oot gebeuren niet alleen van de ver -
:icale snelheid waarmee het vliegtuig de grond raakt afhangt, maar ook van de groot t e van de
/ oor waar t se snelheid,van de zijdelingse snelheid van het onder st el t. o. v. de baan, van de r ol - , de
stand-, en de gierhoek van het vliegtuig, al smede van de tijdsafgeleiden van deze hoeken.
-III-
Wat er aan st at i st i sch mat er i aal aanwezig is m. b . t . deze begincondities, i s verzamel d in
h o o f d s t u k 4. Het blijkt dat dit onvoldoende is om daarop een st el sel van nieuwe voor schr
ten t e baser en. Het zou bovendien voor prakt i sche doeleinden te moeilijk en te onhanteerbaai
zijn al die combi nat i es van de begincondities te bepalen, r es p. voor t e schri j ven die tot kriti
sche bel ast i ngsgeval l en aanleiding kunnen geven.
Daarom is nagegaan of het mogelijk is rat i onel e voorschri ft en te baser en op sl echt s een bep<
aant al voor geschr even begi ncondi t i es. Het kon aangetoond worden dat de invloed van sommig
van de begincondities zo onbelangrijk is dat het voorschri j ven van een constante waarde er v
de nauwkeurigheid niet wezenlijk aant ast ,en voort s dat andere begincondities alleen maar bin
nen bepaalde grenzen gevar i eer d behoeven te worden om na t e gaan welke van de mogelijke
waarden tot de hoogste belastingen aanleiding geven,en dat t ensl ot t e alleen voor de daalsnelh
het verkri j gen van zo nauwkeurig mogelijke st at i st i sche informatie nodig i s.
Op grond van het nu beschi kbar e st at i st i sche mat er i aal m. b . t . de daalsnelheid blijkt er een
verband t e best aan t ussen de daal snel hei d die een zeker e kleine waarschijnlijkheid bezit, en
groot t e van het vliegtuig. Er wordt voorgest el d voor dit verband in de voorschri ft en de volge
de formul e te gebrui ken
Z = 6 f t / sec al s W. < 50, 000 lbs
o ' L
W - 50, 000
Z =6 -f= X O, 80 f t / sec
O
^ ' al s 50, 000 < Wj^ < 300, 000
Z = 10 f t / sec al s W, S 300,000 lbs
o ' L -^
( Z = daal snel hei d in f t / sec, W, = landingsgewicht in lbs )
De berekeni ngen zijn uitgevoerd voor de Fokker F- 27.
Zoal s in h o o f d s t u k 5 is ui t eengezet , i s dit vliegtuigtype bijzonder geschikt voor het illu-
s t r er en van de invloed van vl eugel el ast i ci t ei t op de bel ast i ngen door landingsstoten, en voor
het nagaan van de invloed van een aant al andere par amet er s, omdat het een hoogdekker i s was
door het onder st el rel at i ef lang i s,en omdat de spoorbreedt e groot i s. Daardoor worden grot
buig- en t or si emoment en in de vleugel ingeleid en kunnen grot e dynamische effecten worden
verwacht , t emeer omdat door de grot e aan de vleugel bevestigde mas s a' s van mot oren en pylc
t anks de eigen frequent i es van de vleugel laag zijn. Omdat de romp voor dit vliegtuig veel st:
ver i s dan de vleugel, kon de romp s t ar aangenomen worden. Voor andere vliegtuigtypen kan
dit ui t er aar d heel ander s zijn.
Reeds op grond van l i t er at uur gegevens en van kwalitatieve overwegingen kon tot een aantal v
eenvoudigingen in het r ekenschema besl ot en worden, die de nauwkeurigheid niet of nauwelijk
beinvloeden en meest al tot conser vat i eve uitkomsten leiden. Hiervan kunnen worden genoemc
a) de l ucht kracht en t . g . v. d e vliegtuigbewegingen tijdens de landingsstoot kunnen word^
ver waar l oosd, al s het gaat om de bepaling van maxi mal e belastingen.
b) de onafgeveerde wi el massa kan bij de berekeni ng van vert i cal e wielkrachten worder
ver waar l oosd.
c) de wri j vi ngskracht en t ussen schokbrekerwand en cylinder kunnen worden ver waar -
loosd.
d) bandi nver i ngskar akt er i st i eken kunnen door een l i neai r e veerconst ant e worden bena-
derd.
-IV-
Ook is r eeds bekend dat de eigenschappen van de ol eo-pneumat i sche schokbr eker s in de berekeni ng
zo nauwkeurig mogelijk moeten worden weergegeven. Dit houdt in : een hydraul i sche demping die
evenredig i s met de t weede macht van de i nveri ngssnel hei d (indien aanwezig moet ook de werking
van een z . g . n . "met eri ng pin" cor r ect in rekening worden gebracht ), en een zo nauwkeurig moge-
lijke benaderi ng van de ni et - l i neai r e veer kar akt er i st i ek.
De r esul t at en van de vel e berekeningen ver r i cht aan het hierboven beschreven rekenmodel voor de
F-27 zijn weergegeven in h o o f d s t u k 6 . De voornaamst e konklusies die daarui t getrokken kun-
nen worden zijn :
. In een berekening die aanspraak maakt op de kwalifikatie "r at i oneel ", moet uitgegaan wor-
den van asymmet r i sche landingen waarbij eer st n wiel de grond raakt voordat het ande-
r e er in kontakt mee komt, en moeten zijdelingse wri j vi ngskracht en t ussen wiel en band
in de berekening worden opgenomen. Kwantitatief werd gevonden dat, ofschoon de ver t i -
cal e daalsnelheid de bel angri j kst e par amet er i s, door de asymmet r i sche invloeden van
nwiel landingen de belastingen nog met 1 0-50% kunnen worden verhoogd, afhankelijk
van het betrokken const ruct i edeel en de aard van zijn bel ast i ng.
De maximale waar de van deze belastingen moet door var i at i e van de initile dwar shel -
ling worden bepaal d.
De vereenvoudiging waarbi j de l at er al e wrijvingscoefficient constant wordt aangenomen,
i. p. V. afhankelijk van de hoek t ussen wielvlak en lokale bandsnel hei dsvect or, blijkt ge-
recht vaardi gd t e zijn. Deze verfijning heeft wel een zekere redukt i e van berekende bel as-
tingen ten gevol ge. Echt er de mogelijkheid van grote dwarssnel heden, waarbij di rekt de
l i mi et waarde van de wrijvingscoefficient opt r eedt , kan zich juist voordoen in combinatie
met hoge daal snel heden. Daarom moet voor de berekeni ng van kri t i eke belastingen deze
combinatie van grot e dwarssnel hei d en van grot e daalsnelheid voorgeschreven worden.
De dynamische schemat i ser i ng van de vl i egt ui gconst ruct i e moet t enmi nst e zo verfijnd
zijn, dat t ri l l i ngen met eigenfrequenties tot ten mi nst e 20 Hz goed zijn ger epr esent eer d.
De bandwrijvingskracht in l angsri cht i ng kan berekend worden met een konstante wri j vi ngs-
coefficient, wanneer een zekere mat e van conser vat i sme wordt geaccept eerd,
De meer verfijnde berekeni ng waarbij de invloed van slipsnelheid op wrijvingscoefficient
in rekening wordt gebracht , kan geschieden door een l i neai r e betrekking t ussen de "sl i p
r at i o" ("slip r at i o" i s de verhouding van slipsnelheid en voor waar t se snelheid van de
wi el en) en wrijvingscoefficient aan te nemen. Het spin-up ver schi j nsel moet st eeds in de
berekening worden opgenomen.
De standhoek al s apar t e graad van vrijheid is ver waar l oosbaar omdat de standhoek tijdens
de landing pr akt i sch niet var i eer t . De beginwaarde van de standhoek heeft wel een zekere
invloed op de bel ast i ngen en moet binnen de mogelijke grenzen gevari eerd worden voor
het vinden van ongunstigste belastingen.
De voorwaart se snelheid i s een duidelijk secundai re par amet er . Omdat in de praktijk
bijna alle landingen pl aat s vinden binnen het snel hei dsberei k van 1, 2 tot 1, 4 maal de over -
t reksnel hei d, i s het voldoende nauwkeurig om al s beginconditie t e definiren een voor-
waar t se snelheid van 1, 3 maal de overt reksnel hei d.
Dat het op deze wijze mogelijk is om de belastingen nauwkeurig te berekenen voor gegeven begin-
:ondities, kan slechts overtuigend worden aangetoond door vergelijking van de berekende bel as-
:ingen met gemeten bel ast i ngen bij landingen onder bekende begincondities.' Een grote moeilijk-
leid is dat de wrijvingscoefficient bij uitgevoerde landingen niet bekend i s. Wat desondanks uit
Bnige meet pr ogr amma' s aan mat er i aal is verzamel d, is behandeld in h o o f d s t u k 7.
-V-
In h o o f d s t u k 8 ten slotte wordt op grond van de r esul t at en van deze st udi e een voor st el
geformul eerd voor voorschri ft en m. b . t . het berekenen van ontwerp belastingen in vliegtuig-
const r uct i es door l andi ngsst ot en.
In p a r a g r a a f 8 . 2 worden resul t at en van berekeningen vol gens deze voorgest el de voor -
schriften vergel eken met die volgens de bestaande voorschri ft en. Daarbij doet zich de moei -
lijkheid voor dat de t oepassi ng van de bestaande voorschri ft en bepaalde i nt er pr et at i e probl e-
men opl evert . Die i nt er pr et at i e is gekozen die zoveel mogelijk de geest van de best aande
voorschri ft en nabij komt.
Uit de vergel i j ki ng blijkt dat de voorgest el de voorschri ft en s oms tot l ager e belastingen aan-
leiding geven, en soms tot hogere.
De ver schi l l en bedragen enige t i ent al l en procent en in het geval van de F- 27.
Het effekt kan bij andere vliegtuigen natuurlijk gr ot er of kl ei ner zijn.
Dat neemt niet weg dat door t oepassi ng van de voorgest el de voorschri ft en voor landingsstoten
de ont werpbel ast i ngen op een veel nauwkeuri ger en r eal i s t i s cher manier zullen kunnen wordei
voorspeld dan op basi s van de huidige voorschri ft en.
I
\
Levensber i cht .
I r . Jacob IJff werd geboren op 6 apr i l 1 929 in de Beems t er .
Van 1 941 tot 1 946 bezocht hij de RHBS t e Amer s f oor t . Zijn st udi e voor
vliegtuigbouwkundig i ngeni eur te Delft werd in apr i l 1 952 afgesloten,
met al s af st udeer r i cht i ng de vliegtuigdynam.ica.
Van October 1 951 tot October 1 958 was hij wer kzaam op de afdeling
voor i nst at i onai r e ar odynami ca en aer oel ast i ci t ei t van het Nat i onaal
Lucht - en Rui nat evaart Labor at or i um,
Dit di enst verband werd in 1 953 en 1 954 onder br oken voor het vervul l en
van de mi l i t ai r e di enst pl i cht al s l ui t enant t er zee bij de t echni sche
di enst van de Mar i ne Lucht vaar t Di enst , t e den Hel der .
Sedert 1 958 is hij wer kzaam op het const r uct i ebur eau van de Neder -
l andse Vl i egt ui gfabri eken "Fokker - VFW" N. V. , al s speci al i st op het
gebied van vl i egt ui gdynami ca en aer oel as t i ci t ei t .
In 1 967 werden de gr oep vl i egt ui gdynami ca en aer oel ast i ci t ei t , en het
r ekencent r um van het const r uct i ebur eau, samengevoegd tot de afdeling
"rekenkundi ge anal yse", waarvan hij het afdelingshoofd wer d.
In 1 969 werd hij lid van het best uur van de sect i e voor mechani ca van
het Kon. Instituut van I ngeni eur s.
Ook is hij lid van de s ubcommi s s i es voor aer oel ast i ci t ei t en voor
ar odynami ca van de Wet enschappel i j ke Commi s s i e NLR-NIVR.
Daar naast i s hij si nds 1 970 lid van de Pr ovi nci al e Staten van Noord-
Holland. In deze hoedanigheid is hij lid van de Raad van Toezi cht op de
Pr ovi nci al e bedri j ven PEN en PWN, en lid van de commi s s i e van ad-
vi es en bijstand voor de mi l i euhygi ne. Hij heeft ook enige j ar en deel
ui t gemaakt van het P, v. d. A. best uur van het gewest Ams t er dam en i s
si nds 1 971 lid van de sect i e ver keer en ver voer van de Wi ardi Beekman
Stichting.
STELLINGEN
1 . Landi ngsst oot bel ast i ngen van neuswi el onder st el l en kunnen in
rat i onel e voorschri ft en gedefi ni eerd worden door uit t e gaan van
s ymmet r i s che l andi ngscondi t i es met ger educeer de daal snel heden.
2. Rationele voorschri ft en voor l andi ngsst oot bel ast i ngen op s t a a r t -
wielen moet en in pr i nci pe gelijk zijn aan die van hoofdonderst el l en.
Een i et s ger educeer de daal snel hei d is s t at i s t i s ch echt er wel ve r -
antwoord.
3. Het voor schr i j ven bij vl i egt ui gcer t i f i cat i e van een ui t gebrei d pr o-
gramnaa van val proeven voor onder st el l en kan aanzi enl i j k worden
beperkt nu m. b. v. analoge r ekenmachi nes de schokbr eker wer ki ng
zeer nauwkeur i g kan worden nageboot st .
4. Aan f l ut t er ber ekeni ngen van r o e r - en hul pr oer s ys t emen kunnen geen
concl usi es worden ontleend m. b. t. fl ut t ervri j hei d, wanneer daar i n
t heor et i sch ber ekende l ucht kracht en worden t oegepast .
5. Fl ut t er ber ekeni ngen waari n gemet en i nst at i onai r e l ucht kracht en
worden t oegepast , laten zien dat in vel e geval l en geen, of sl echt s
een gedeel t el i j ke, mas s abal ancer i ng van r oe r en hul pr oer en nodig
i s om fl ut t er t e voorkomen. De hi er mee gepaar d gaande gewi cht s-
winst i s aanzi enl i j k.
6. Ki el vl akel ast i ci t ei t l ever t een essent i l e bi j dr age tot T- s t a a r t be-
l ast i ngen door zi j del i ngse r emous . De st udi e van Dodd en Pr at t is
daar om onvoldoende en mi sl ei dend,
H. M. Dodd " T- t ai l t r ans por t empennage l oads in cont i -
K. G. Pr at t nuous at mospher i c t ur bul ence"
Jour nal of Ai r cr af t - August us 1 971 p. 61 6
7. Voor shi mmyber ekeni ngen van vl i egt ui ghoofdonderst el l en zijn de
benaderi ngen van Pacej ka voor l at er al e bandkr acht en niet br ui kbaar
door het st er k i nst at i onai r e kar akt er van het ver schi j nsel .
H. B. Pacej ka "The wheel shi mmy phenomenon"
Thes i s , Delft 1 966
8. Vanwege de gr ot e invloed die l okal e l ucht st r omi ngen ( t ocht gat en)
hebben op de l eefbaarhei d van woonwijken en wi nkel cent ra, zou geen
best emmi ngspl an meer goedgekeurd mogen worden wanneer niet door
middel van een wi ndt unnel onderzoek onderzocht is of de gedacht e
gr oeper i ng en afmetingen van de bebouwing geen ongewenste lokale
l ucht st r omi ngen t eweeg kunnen brengen. In ar t . 7, lid 2e van het
Besl ui t op de Rui mt el i j ke Ordeni ng zou na "al s mede de bodemgest el d-
hei d" toegevoegd moet en worden : "en het wi ndr egi em".
Ar t . 5 van de Wet op de Rui mt el i j ke Ordeni ng war e aan t e vullen met
een zi nsnede
"Van de in een st r eekpl an opgenomen nog ui t te voer en infra-
s t r uct ur el e wer ken ( zoal s wegen, spoorwegen, vl i egvel den,
wat er wer ken en st adsui t br ei di ngen) moet r edel i j ker wi j s vast -
st aan dat ze binnen een t er mi j n van 20 j a a r ger eal i s eer d zullen
wor den",
Alle Neder l andse pol i t i eke part i j en zijn t e kort geschoten in het ont -
wikkelen van r e a l i s e e r ba r e ideen over i nt er ne democr at i s er i ng van
het bedri j fsl even, ondanks al l e l i ppendi enst di e aan het begr i p demo-
cr at i s er i ng wordt bewezen.
De in de di s s er t at i e van prof. dr . Fr . de Jong Edzn. benadrukt e doops-
gezi nde invloed van het Scher mer ei l ands e j eugdmi l i eu van P. Wiedijk
( ps. J. Saks ), t er ver kl ar i ng van de soci al e en geest el i j ke acht er -
grond van waarui t hij zijn r ol al s mar xi s t en l i t er at or speel de in het
begin van de 20e eeuw, i s in wezen de invloed van een me e r al gemeen
Noord-Hol l ands geest el i j k kl i maat . Landschap en hi st or i e van Noord-
Holland boven het IJ hebben een s oci aal - r el i gi eus klimaat gevormd
dat niet al l een goed aansl ui t bij de doopsgezi nde levenshouding, en de
ver kl ar i ng vor mt voor de rel at i ef s t er ke posi t i e di e de doopsgezi nden
in Noord-Hol l and i nnamen, ma a r dat ook in s t e r ke mate t er ug te
vinden is in de opvattingen van al l e Noor d- Hol l ander s, gelovig en
niet gelovig,
dr . Fr , de Jong Edz. "J. Saks, l i t er at or en mar xi s t "
de Ar bei der s per s 1 954
dr . A. Weiland "Geloof en ongeloof in een Noor d-
hol l andse pol der " 1 956
Een ver der e ui t brei di ng van Schiphol zal het volbouwen van het gr oene
har t van Holland in s t er ke mat e bevor der en en moet alleen daarom al
afgewezen worden.