Anda di halaman 1dari 85

ICT-Architectuur in beeld

In de wereld van de informatiearchitectuur worden vaak paral- Dit noopt tot enige bescheidenheid en dat hebben we in dit boek Dit boek bevat concrete praktijkvoorbeelden, waarin beschreven
lellen getrokken met de bouwwereld. Naar ons idee gaat deze willen illustreren door in de paginaverwijzing te refereren aan de wordt hoe we te werk zijn gegaan. Ook geven we per praktijk-
vergelijking wel en niet op. lange historie in de bouw. voorbeeld aan wat het opstellen van een architectuur gebracht
heeft.
De vergelijking gaat wel op als het gaat over de rol van de archi- Dit boek, vol voorbeelden uit de praktijk, is vooral gemaakt
tect tussen de opdrachtgever en de aannemer, over het combi- voor managers die direct of indirect met informatievoorziening Dit boek is niet te koop! We denken namelijk dat het enige
neren van creativiteit met technisch-inhoudelijke kennis en het te maken hebben en zich enigszins ongemakkelijk voelen bij de toelichting vraagt en daarom hebben we een aantal exemplaren
laveren tussen verschillende belangengroepen. organisatie ervan of zich juist afvragen hoe ze in de toekomst met beschikbaar gesteld aan mensen van wie wij weten dat ze het
de informatievoorziening om zullen gaan. boek kunnen toelichten.
De vergelijking gaat niet op als het gaat over het resultaat. In Architectuur heeft niet één doel, maar kan afhankelijk van de
de bouw is dit heel concreet en in de ICT blijft het virtueel en vraag diverse doelen dienen. De situatie van elke klant is uniek, Bas Kruiswijk
abstract. Sterker nog: het is nog maar de vraag of de ontworpen maar we hebben toch geprobeerd de vragen die in de markt spelen Ruben van Wendel de Joode
architectuur ooit volledig gerealiseerd zal worden. De vergelij- in categorieën in te delen. Deze categorieën geven houvast bij het Maarten Kuiper
king gaat ook niet op als het gaat over de volwassenheid van het doornemen van het boek en bieden bovendien een richting voor Albert van Duijn
vakgebied. We zijn als informatiearchitecten pas net begonnen… de wijze van aanpak. Rob Poels
Michiel Wittkampf
Ronald de Vries
Marc van Leeuwen
Inhoud

12 14 18 24 28 30 32

16 26 34

Wie zijn wij? 6 Onderwijs Overheid


Eilanden van automatisering 12 Van autonome diensten naar integrale dienstverlening 24
Het belang van architectuur 8 Organisatie Hogeschool Organisatie Grote gemeente
Case Fusie op fusie Case Eén loket voor de burger

Logistiek als aandrijfas 14 Een nieuwe informatiearchitectuur 26


Organisatie Regionaal opleidingscentrum Organisatie Middelgrote gemeente
Case Onderwijslogistiek als centraal thema bij Case Een visie op informatievoorziening
invoering van competentiegericht onderwijs
Nieuwe processen en principes in een
De student staat centraal 16 informatiearchitectuur 28
Organisatie Grote hogeschool/onderwijsinstelling Organisatie Dienst stadstoezicht
Case Vervanging en integratie van bedrijfssystemen Case Toekomst betaald parkeren

Vanuit architectuur naar beweging 18 Risico van inconsistentie in kerngegevens 30


Organisatie Middelgrote hogeschool Organisatie Stadsontwikkelingsbedrijf
Case Architectuur voor een verbeterprogramma Case Ondernemen met ICT

Eigen weg binnen de uitgestippelde hoofdroute 32


Organisatie Waterschap
Case Ontwikkeling van een informatiearchitectuur
als onderdeel van een breed organisatieontwikkelingsproject

2 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


36 38 42 44 48 50

40 46 52

Semioverheid
Huis op orde 34 Routes in dienstverlening 42
Organisatie Infrastructuurbeheerder Organisatie Zelfstandig bestuursorgaan in het veld van werk en inkomen
Case Mapping van applicaties op de businessarchitectuur Case Inzicht in consequenties van het gewijzigde bedrijfsproces

Het zorgstelsel vertaald 36 Vier portalen en een servicebus 44


Organisatie Medisch centrum Organisatie Zelfstandig bestuursorgaan in het veld van werk en inkomen
Case Inzicht in de samenhang van processen Case Geïntegreerde informatievoorziening op maat

Een portaal voor interne en externe gebruikers 38 De kluwen ontward 46


Organisatie Infrastructuurbeheerder Organisatie Zelfstandig bestuursorgaan in het veld van werk en inkomen
Case Toekomstvisie op de informatievoorziening Case Inzicht in applicaties en koppelingen

De afstand tussen wens en werkelijkheid 40


Organisatie Infrastructuurbeheerder
Case Mapping van applicaties op het streefbeeld

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 3


54 56 58 62 64 68

60 66

Financiële dienstverlening
Een ‘foto’ maken en daar verbeteracties aan ontlenen 48 Solide basis voor bankieren 56
Organisatie Verzekeraar Organisatie Bank
Case Minder risico´s en betere performance Case In kaart brengen van de inpassing van een nieuw
systeem voor bankieren
Samenwerken in een (zorg)netwerk 50
Organisatie Zorgverzekeraar ECO-Architectuur 58
Case Fundamentele vernieuwing van de informatievoorziening Organisatie Verzekeraar
Case Hoe helpt de architectuur in een dynamische netwerk-
Gebruikmaken van generieke componenten 52 omgeving?
Organisatie Zorgverzekeraar
Case Fundamentele vernieuwing informatievoorziening Verschillende views 60
Organisatie Verzekeraar
Het complexe verzekeringsproces teruggebracht Case Doe-het-maar-zelfarchitectuur
tot de kern 54
Organisatie Verzekeraar
Case Van product- naar klantgerichte processen

4 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


70 72 76 78 82

74 80

Bedrijfsleven
Fundamentele herbezinning op informatievoorziening 62 Met 47 systemen een HRM-afdeling ondersteunen 70 Dynamiek op de educatieve markt 78
Organisatie Farmaceutisch R&D-bedrijf Organisatie Afdeling HRM van een multinational Organisatie Educatieve uitgeverij
Case Uitbreiding van het activiteitenpalet Case Mismatch tussen nu en het wenkend perspectief Case De markt van schoolboeken is volop in beweging:
wat zijn de kansen en bedreigingen van ICT?
Migratie naar de gewenste situatie 64 ERP, tenzij...! 72
Organisatie Farmaceutisch R&D-bedrijf Organisatie Afdeling HRM van een multinational Van papieren naar multimediale
Case Uitbreiding van het activiteitenpalet Case Migratie naar de gewenste situatie content 80
Organisatie Educatieve uitgeverij
P&O-systemen vooral administratief gericht en (Virtueel) samenwerken in projecten 74 Case Hoe gaat de ICT ons helpen in de transitie van papie-
kwalitatief onvoldoende 66 Organisatie Ingenieursbureau ren naar multimediale content?
Organisatie Afdeling HRM van een multinational Case Samenwerken in een kennisintensieve omgeving
Case Ondersteuning van het primaire proces Duidelijkheid na dubbele verandering 82
Voortbouwen op een stevig fundament 76 Organisatie Reïntegratiebedrijf
e-HRM 68 Organisatie Ingenieursbureau Case Inzicht in de onderlinge samenhang van applicaties
Organisatie Afdeling HRM van multinational Case Vanuit een backoffice die op orde is doorstarten
Case Invulling van het e-HRM-beleid naar een open kennisorganisatie

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 5


Wie zijn wij?

Bas Kruiswijk Ruben van Wendel de Joode Maarten Kuiper Albert van Duijn
Architectuur is geen doel op zich maar een middel Een goede architectuur is ook een samenvatting. De kansen die ICT biedt om efficiënter te werken Nieuwe ontwikkelingen in de ICT bieden organisa-
om de informatievoorziening in een organisatie zo Bij het maken van een architectuur wordt een en beter samen te werken zijn groot. Samenwerken ties niet alleen mogelijkheden om hun interne infor-
vorm te geven, dat ze past bij de ambitie en helpt organisatie gedwongen keuzes te maken: wat is wel met collega’s, met andere afdelingen en met partner- matievoorziening op een hoger plan te tillen, maar
bij het maken van verantwoorde keuzes. Hoe meer belangrijk en wat niet. Een goede architectuur brengt organisaties. Maar valkuilen zijn er ook. De omvang ook om gegevens met andere partijen uit te wisselen
systemen worden geïntegreerd, hoe harder dat daarmee de van nature complexe organisatie terug van ICT-projecten neemt toe en daarmee neemt de en nieuwe diensten of producten aan te bieden. Dit
nodig is. En als die keuzes gemaakt zijn, kunnen tot haar essentie. Vanuit die essentie zijn managers bestuurbaarheid ervan af. De belangen zijn boven- klinkt mooi, maar veel organisaties hebben syste-
architectuurrichtlijnen helpen de samenhang en de en professionals beter in staat keuzes te maken. dien groot en het is daarom niet altijd eenvoudig men die hier nog niet voor toegerust zijn. Nieuwe
kwaliteit te bewaken. Vaak hebben architecten de Deze keuzes kunnen betrekking hebben op ICT, een gemeenschappelijke visie te ontwikkelen op de manieren van werken, met veel verbindingen, zowel
neiging voor politieagent te spelen of zich te buiten maar dat hoeft niet. Een architectuur kan ook een richting die het met de ICT binnen de organisatie intern tussen afdelingen, als extern tussen organisa-
te gaan aan omvangrijke architectuurspecificatie. leidraad bieden bij het (her)inrichten van processen, op moet. ICT-architectuur is hét middel om deze ties, staan haaks op de wijze waarop oudere syste-
De werkelijke kracht van architectuur zit hem juist het opzetten van nieuwe structuren en het aangaan gemeenschappelijke visie op ICT te ontwikkelen en men werden ontwikkeld. Een informatiearchitec-
in het geven van het juiste inzicht en overzicht. Een van nieuwe samenwerkingsverbanden. bespreekbaar te maken. Bij het ontwikkelen van een tuur helpt om nieuwe ontwikkelingen en bestaande
aansprekende plaat is daarbij vaak een fantastisch ICT-architectuur is het proces minstens zo belang- systemen met elkaar in verband te brengen. Ze geeft
communicatiemiddel. rijk als het eindresultaat. Dat is een proces met aan- een visie op de toekomst en biedt kaders waarin die
dacht voor belangen, context, kansen en knelpunten, visie kan worden gerealiseerd. Hiermee is het een
een proces van denken en doen. uitstekend middel voor gebruikers en ICT’ers om
met elkaar in gesprek te komen over hoe ICT een
organisatie verder kan helpen.

6 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


Rob Poels Michiel Wittkampf Ronald de Vries Marc van Leeuwen
Het ontwikkelen van een architectuur draagt in Informatie- en communicatietechnologie is voor ICT is gegroeid tot een asset waarmee organisaties Een goede architectuur leeft bij alle betrokkenen: bij
belangrijke mate bij tot verbetering van de align- veel organisaties elementair. ICT voert belangrijke concurrentievoordeel behalen en waarde toevoegen managers, bouwers, beheerders, gebruikers, etc.
ment tussen business en ICT. De business moet de delen van het primaire proces uit, is het gezicht naar aan de bedrijfsprocessen. De verwachtingen zijn Iedereen gebruikt de architectuur als metafoor om
architectuur kunnen begrijpen en moet voldoende de klant/burger en/of maakt een nieuw business-mo- hooggespannen: ICT als een soort haarlemmerolie zijn verhaal over de toekomst van de ICT te vertel-
handvatten bieden voor concrete invulling door de del mogelijk. Toch heeft niet elke organisatie scherp waarmee strategische doelen te realiseren zijn. len. Versnippering leidt tot middelmaat en architec-
ICT. Bij het ontwikkelen van een architectuur is voor ogen welke bijdrage ICT levert en hoe ze deze De technologie wordt elk jaar beter en veel is moge- tuur helpt dit proces te doorbreken: ze zorgt ervoor
het proces minstens zo belangrijk als het resultaat. het beste kan inzetten voor het realiseren van de lijk. Maar hoe zorgen we ervoor dat we geen oplos- dat de betrokkenen elkaars belangen beter leren
Draagvlak is een noodzakelijke voorwaarde voor een doelstellingen van de organisatie. Nadenken over de singen kiezen die de beheerkosten fors verhogen? begrijpen. Vanuit dit gemeenschappelijke begrip
succesvolle implementatie van de gewenste archi- inrichting en ontwikkeling van een organisatie als Of nieuwe keuzes doen die niet optimaal gebruik kunnen in de ICT fundamentele verbeterslagen wor-
tectuur. geheel wordt alom als waardevol beschouwd. Finan- maken van gedane investeringen in het verleden? den gemaakt, die de organisatie echt verder helpen.
ciën, organisatiestructuur, human-talentbeleid en Nemen we niet te veel risico? Is het haalbaar? Daarbij is het belangrijk niet de ICT-oplossing als
andere onderwerpen krijgen terecht gestructureerd Dit zijn vragen die menig CIO of ICT-manager tegen uitgangspunt te nemen, maar het probleem dat de
aandacht op elk niveau in de organisatie. ICT- komt bij het definiëren van een business case. business ervaart.
architecten hebben dezelfde gestructureerde aan- Het opstellen van een informatiearchitectuur helpt
dacht voor ICT. Architectuur draagt bij tot een om nieuwe ontwikkelingen en bestaande systemen
gerichte ontwikkeling van ICT in samenhang met met elkaar in relatie te brengen. Architectuur is een
de doelen en behoeften van de organisatie. goed communicatiemiddel voor het opstellen van
een visie en het maken van keuzes.

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 7


Het belang van architectuur

Vaak gedreven door de ambities van de business worden steeds meer ge- Om deze neerwaartse spiraal te doorbreken moet het Inhoudelijk legt ze verbinding tussen de ambitie
management een pas op de plaats maken en investe- en het ‘hier en nu’, tussen business en ICT, tussen
gevens en informatie met behulp van computers (ICT) uitgewisseld en is ren in de kwaliteit van een architectuur die niet al- behoeften en technologie. Net zo belangrijk als de
leen rekening houdt met businessontwikkelingen op inhoudelijke verbinding is de relationele binding
het beheer van de systemen steeds complexer geworden. Systemen zijn langere termijn, maar ook met de (on)mogelijkheden die door architectuur ontstaat tussen business
van de ICT. Een architectuur als verbinding tussen en ICT, tussen gebruikers en leveranciers, tussen
op elkaar ‘gestapeld’ of aan elkaar ‘geknoopt’; de meeste managers zijn business en ICT, tussen informatie en systemen, tus- architecten en ...
sen functies en processen. Zodat we de consequenties - Een architectuur biedt overzicht: van de processen,
het overzicht kwijtgeraakt. Het enige houvast dat ze hebben, zijn de getal- van ICT- beslissingen vooraf beter kunnen overzien de systemen, de gegevensverzamelingen. Door dit
en ze niet achteraf moeten bijstellen. En we ook in overzicht zijn we beter in staat de consequenties
len in de budgetronde die erop wijzen dat ICT alleen maar duurder wordt. gesprek komen over de bijdrage van ICT in plaats van van keuzes te overzien. Wat betekent het als…?
over de jaarlijks stijgende uitgaven. - Een architectuur is een leidraad: voor de inrichting
Daarnaast lijkt ICT steeds vaker het realiseren van veranderingen in de van de organisatie, voor systemen, informatie, etc.
Onze ervaring is dat het woord architectuur veel Ze is leidend bij het nemen van beslissingen.
weg te staan. Wat te doen om deze neerwaartse spiraal te doorbreken? beelden oproept. Als we bij onze klanten vragen naar
hun architectuur krijgen we de meest uiteenlopende Bij architectuur denken we al snel aan ICT en tech-
antwoorden. Wel zijn er een aantal rode lijnen uit de niek. Businessmanagers maken bij architectuur een
antwoorden te halen, die naar onze mening ook het omtrekkende beweging. Dat is helemaal niet nodig.
belang van een architectuur aantonen: Een architectuur heb je ook nodig voor het inrichten
- Een architectuur legt verbinding, niet alleen in- van bijvoorbeeld de bedrijfsvoering. Alleen we noe-
houdelijk maar ook relationeel. men het dan vaak anders: businessmodel of proces-
ontwerp.

8 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


INFO
RM
AT
IE
De ICT-schelp AR
CH 1 Integratievraagstuk 3 Toekomstvraagstuk
IT
E
R

C
UU

TU
CT

UR
IT E
N E S SA RC H

APP
LICA
BUSI

T I E A RC H IT E C T U
2 Functioneel vraagstuk 4 Migratievraagstuk

UR
T

EC
HN
IS
CH
EA
RC H
IT E C T
UUR

We wagen ons niet aan een definitie omdat dit een Deze vier architectuurtypen moeten een grote on- Daarnaast ontstaat er perspectief voor de toekomst. 3 Toekomstvraagstuk
praktijkboek is en we nu juist aan de hand van prak- derlinge samenhang hebben. Eigenlijk zijn het vier Veel architecturen zijn ‘verweesd’ en liggen in de In de ontwikkeling van onze systemen lopen we ach-
tijkvoorbeelden invulling willen geven aan het begrip manieren om naar één architectuur te kijken, die bekende lade. Door een interactieve aanpak ontstaat ter de business aan. Het ontbreekt aan een duidelijke
architectuur. uiteindelijk tot doel hebben de business in het hart er betrokkenheid en eigenaarschap. Voorwaarde daar- visie waar het met ICT naartoe moet. Hoe ziet onze
van de architectuur te ondersteunen met informa- voor is dat de technische vraagstukken niet centraal informatievoorziening er op de lange termijn uit en
Volgens ons is iedere ICT-architectuur - hoe inzich- tievoorziening. Deze samenhang tussen de verschil- staan, anders haken businessmensen snel af. Het zijn hoe toekomstvast is onze huidige ICT?
telijk ook - waardeloos zolang er geen verbinding is lende architecturen is van wezenlijk belang: hij geeft de businessvragen die in de gesprekken over architec-
met de business. Vanuit dit standpunt zijn we ge- de architecten inzicht in de wijze waarop concrete tuur centraal staan: 4 Migratievraagstuk
komen tot een ‘ICT-schelp’. Het hart van deze schelp applicaties (1) en informatievoorziening (2) de be- Alles lijkt met elkaar samen te hangen, wat de migra-
wordt gevormd door de businessarchitectuur. Daarin drijfsprocessen ondersteunen. En in de wijze waarop 1 Integratievraagstuk tie er niet eenvoudiger op maakt. Hoe kan ik vanuit
worden de processen in een organisatie afgebakend de informatiebehoefte wordt afgedekt door appli- In de loop der jaren hebben we veel systemen ge- ICT-perspectief beheersbaar migreren, zonder dat ik
die gevoed moeten worden door informatie. Of het caties (3) en wordt ondersteund door de technische kocht en ontwikkeld. Alles hangt met elkaar samen, daarbij het risico loop dat de continuïteit van mijn
nu gaat om het verzenden van een factuur voor een infrastructuur. het geheel is daardoor erg duur geworden en aanpas- bedrijfsvoering in gevaar komt?
nieuw abonnement of het opstellen van de jaarreke- sen wordt steeds lastiger. Hoe kunnen we het aantal
ning, het proces is richtinggevend voor de informatie. De waarde van de architectuur laat zich niet al- applicaties terugdringen en de overgebleven applica- Architectuur is geen doel op zich. Ze moet antwoord
Welke informatie we nodig hebben en hoe we die leen beoordelen op de inhoud. Dit betekent dat de ties beter integreren? geven op een van bovenstaande vraagstukken.
organiseren om de business optimaal te bedienen, verbinding niet alleen tot uiting moet komen in de Het vraagstuk is dan ook bepalend voor de architec-
geven we weer in een informatiearchitectuur. De architectuur, maar ook in de stappen om tot een 2 Functioneel vraagstuk tuur. In de bespreking van de architecturen in dit boek
opslag, distributie en verwerking van informatie architectuur te komen. Daarbij betrekken wij veel Onze business is sterk uitgebreid. Klanten stellen zullen we dan ook nadrukkelijk ingaan op de vraag-
ondersteunen we met applicaties die we onderbren- medewerkers die elkaar niet dagelijks spreken maar nieuwe eisen aan onze dienstverlening en producten. stelling van de klant.
gen in een applicatiearchitectuur. En ten slotte heb- wel afhankelijk van elkaar zijn. In deze gesprekken, Kan ik ICT gebruiken om beter bij de behoefte van de
ben we de technologie om deze applicaties te bouwen werksessies, conferenties, etc., ontstaat beter inzicht klant aan te sluiten?
en te laten werken, de technische architectuur. en meer begrip voor de situatie van de ander.
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 9
Referentiearchitectuur onderwijs
ICT als hefboom voor onderwijsvernieuwing Het is een wenkend perspectief van waaruit concrete plannen kunnen Praktische waarde van architectuur
Het beroepsonderwijs staat voor grote uitdagingen. Na een periode van worden gemaakt voor de vernieuwing van de ICT. Deze opzet heeft een aantal scholen geholpen bij het organiseren van
krimpende budgetten en schaalvergroting komt de student weer centraal de ICT: met de referentiearchitectuur kan de bestaande situatie beter
te staan. Het onderwijs zal beter worden afgestemd op de talenten, am- Organiseren van services voor het onderwijs beoordeeld worden. We hebben de systemen in kaart gebracht en
bities en ervaringen van de student. De student gaat meer verantwoorde- De kern van de architectuur wordt gevormd door de onderwijslogistiek, getoetst aan de architectuur. Waar zitten we met witte vlekken en
lijkheid nemen voor zijn ontwikkeling. Student centraal, competentie- het proces waar de vraag naar onderwijs en het aanbod van services bij welke systemen passen wel of niet in de architectuur?
gericht onderwijs, een leven lang leren - we zien het allemaal steeds elkaar komen:
vaker terug in de plannen van het beroepsonderwijs. - de vraag naar onderwijs komt voort uit de voortgang van (of het De referentiearchitectuur biedt ook houvast bij het uitwerken van de
nadenken over) het leren (het primaire onderwijsproces boven in de onderwijsvisie. De onderwijsvisie geeft de richting aan, terwijl de
Daarbij wordt nadrukkelijk gekeken naar de ICT. De huidige systemen architectuur) architectuur houvast biedt bij de inrichting van de organisatie, proces-
zijn in de loop der tijd gegroeid, zonder dat daar een duidelijke onder- - het aanbod wordt gevormd door services die in het onderwijs worden sen en systemen. De referentiearchitectuur is dan het vertrekpunt,
wijsvisie aan ten grondslag lag. In tijden van fusies zijn ze op één hoop geboden. Die services stellen middelen beschikbaar aan het onderwijs maar wordt aangepast op basis van de onderwijsvisie van de school.
gegooid; dan komen er veel nieuwe systemen bij, want er wordt maar en beheren deze middelen (bijvoorbeeld opleiden van docenten, In die zin is de architectuur onderwerp van discussie en niet in beton
zelden afscheid genomen van systemen. Veel bestuurders vinden dat ICT onderhoud gebouwen, etc.) gegoten.
veel geld kost en ervaren al die technologie als een blok aan het been in - in een logistiek proces worden de juiste middelen, op het juiste mo- Wij hebben drie voorbeelden opgenomen:
plaats van als een hefboom voor vernieuwing. ment en in de juiste vorm klaargezet voor het onderwijs. Dit proces is - grote hogeschool; de ICT-strategie van de hogeschool hebben we
kortcyclisch: aan de vraag naar onderwijs moet in korte tijd kunnen geconcretiseerd met de referentiearchitectuur. Vervolgens hebben we
Een aantal scholen is met ons de uitdaging aangegaan. Vanuit de ontwik- worden voldaan. Daardoor ontstaat een dynamische planning. de bestaande situatie beoordeeld en een ICT-programma opgesteld
kelingen in het onderwijs hebben we een visie ontwikkeld hoe we ICT - ROC; de architectuur is hier gebruikt om de onderwijsvisie verder
kunnen gebruiken als hefboom voor vernieuwing. Deze visie hebben we Deze drie principes vormen de kern van de architectuur die wij hebben uit te werken; ze geeft richting aan de verdere ontwikkeling van ICT
vastgelegd in een architectuur voor het onderwijs. Het is een referentie- ontworpen. Daarnaast hebben wij gekozen voor één portaal waarlangs - middelgrote hogeschool; de referentiearchitectuur heeft geholpen bij
architectuur die bestuurders kunnen gebruiken om hun ICT alle geautoriseerde gebruikers toegang krijgen tot de informatievoor- het afbakenen van de ICT-projecten.
weer in lijn te brengen met hun onderwijsvisie. ziening.

10 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


Referentiearchitectuur onderwijs
Portaal

Verantwoordingsrapporatge

Managementportaal
Managementrapportage
Ketenportaal

Onderwijslogistiek

Student- Onderwijs-

Samenwerken Archivering
(conferencing, forum, chat) Zoeken Kantoorautomatisering Mail en agenda documentmanagement

Middleware
Identificatie Monitor
Authenticatie Infrastructuur Logging
Autorisatie

Twynstra Gudde

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 11


Eilanden van automatisering

Organisatie Integratie Toekomst


Hogeschool

Case Functioneel Migratie 4


Fusie op fusie

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


Een hogeschool is in snel tempo gegroeid doordat Breng de huidige situatie voor niet-technici zo in Tijdens interviews hebben we de applicaties geïn- Met deze ‘praatplaat’ kon de verschillende bestuur-
fusie op fusie is gevolgd. Voor specifieke knelpunten kaart, dat ze weten waar ze over beslissen. ventariseerd en daarbij van elke applicatie vastge- ders onder andere duidelijk gemaakt worden dat er
zijn pragmatische oplossingen ontwikkeld, elk met steld wat de functie was, wie de gebruikers waren, veel handmatige koppelingen waren (weergegeven
een eigen technische infrastructuur en nauwelijks van welke infrastructuur gebruik werd gemaakt, en als roeibootjes), waardoor de gegevens niet altijd
enige samenhang. Het lukt de leiding van de hoge- wat de onderlinge afhankelijkheid was. Veel applica- actueel en correct waren. Ook is te zien dat bepaalde
school niet grip te krijgen op ICT; men wordt steeds ties bleken stand-alone te draaien. Dit inspireerde eilanden, bijvoorbeeld managementinformatie, maar
voor nieuwe verrassingen geplaatst. ons ‘eilanden’ te tekenen. gekoppeld zijn aan een paar andere eilanden. Ten
slotte is goed te zien waarom bepaalde locaties
(weergegeven als huisjes) niet over de gewenste
informatie kunnen beschikken.

12 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


-

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 13


Logistiek als aandrijfas

Organisatie Integratie Toekomst


Regionaal opleidingscentrum

Case Functioneel Migratie


Onderwijslogistiek als cen-
traal thema bij de invoering
van competentiegericht
onderwijs

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


In de bestaande situatie worden complete opleidin- Ga na welke eisen competentiegericht onderwijs aan De architectuurplaat is ontstaan op basis van de dis- De plaat moet van binnen naar buiten worden gele-
gen veelal in een vaste structuur aangeboden. De de inrichting van de informatievoorziening stelt. Het cussie over de kern van de verandering. De conclusie zen. In de kern staan de middelen die nodig zijn om
leerlingen zijn ingedeeld in klassen en volgen de gaat er met name om dat er een raamwerk ontstaat van die discussie was dat de onderwijslogistiek een het onderwijs te organiseren. Dit zijn de kern-
gekozen opleiding gewoon volgens het vastgestelde waarbinnen de vernieuwingen stapsgewijs kunnen centrale rol speelt en dus de kern vormt.Dat is ver- administraties op het gebied van personeel, facili-
programma. Het is bekend, dat leerlingen bij wie worden ingevoerd. volgens in de visualisatie tot uitdrukking gebracht: teiten, deelnemers, etc. Deze administraties worden
- om wat voor reden dan ook - het onderwijs niet de onderwijslogistiek staat centraal en vormt het beheerd en dus is het proces deelnemerregistratie
aansluit bij hun leervoorkeuren, interesse en compe- kantelpunt tussen het beheer van de verantwoordelijk voor de kwaliteit ervan. Dit proces
tenties, vaak uitvallen. resources en de ondersteuning van het daadwerke- stelt de gegevens beschikbaar aan de onderwijslogis-
lijke leerproces. tiek. Deze middelste ring is er verantwoordelijk voor
Met de invoering van competentiegericht onderwijs dat de middelen worden samengebracht voor docen-
wordt beoogd het onderwijs flexibeler in te richten ten en leerlingen, zodat het onderwijs daadwerkelijk
en zo de uitval te beperken. De leerlingen kiezen kan plaatsvinden. Daarmee zijn wij aangekomen in
niet meer voor een vastomlijnde opleiding, maar de buitenste ring van leren (studenten) en volgen
worden begeleid in hun leerloopbaan, waarbij de (docenten).
vorm en het einddoel niet bij voorbaat vaststaan.

14 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


Leren

Kw
Klaarzetten al
if

n
Onderwijslogistiek

re

ic
Le

er
en
Beschikbaar stellen
beheren

Reserveren CMS CRM Tracking

content relaties

HRM personeel deelnemers deelnemer-


registratie

Roosteren faciliteiten Tracing

lio
rtfo
Facilitair management

po
er
m
ne
De

el
el

De
ne

er
m

vo Arrangeren
lg
en

Adviseren Monitoren
Volgen

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 15


De student staat centraal

Organisatie Integratie Toekomst


Grote hogeschool/onderwijs-
instelling

Case Functioneel Migratie


Vervanging en integratie van
bedrijfssystemen

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


Samen met de nieuwe informatiemanager heeft de Maak de informatiearchitectuur gedetailleerder, De processen waren in het verleden al in kaart De plaat moet van rechtsboven naar linksonder
hogeschool een nieuwe ICT-strategie ontwikkeld. zodat ze voldoende houvast biedt bij de beoordeling gebracht. Bij het opstellen van de informatiearchi- gelezen worden. Rechtsboven staan de processen van
Deze strategie is richtinggevend voor de verdere van ICT-projecten. De informatiearchitectuur dus tectuur hebben wij die overzichten gebruikt om de de hogeschool. Op basis van deze processen hebben
ontwikkeling van de ICT. In deze periode zijn er ook als wenkend perspectief, maar ook als middel om de referentiearchitectuur op maat te maken. Daardoor we aan de rechterkant een informatiearchitectuur
veel initiatieven genomen om de informatie- huidige situatie te beoordelen. En er is behoefte aan konden we in korte tijd een informatiearchitectuur opgesteld. Deze wijkt op één belangrijk punt af van
voorziening te verbeteren. Dit leidde tot een aantal een migratiestrategie om de huidige situatie met het opstellen. In deze architectuur hebben we alle appli- de referentiearchitectuur, omdat onderzoek bij de
investeringsvoorstellen. De ICT-strategie is richting- wenkend perspectief te verbinden. caties afgebeeld, zodat onmiddellijk duidelijk wordt hogeschool een belangrijke plaats inneemt.
gevend, maar nog niet voldoende uitgewerkt om waar de knelpunten zitten en wat er de komende
verantwoord gevolg aan de investeringsvoorstellen periode moet gebeuren. Op basis van deze architec- In de informatiearchitectuur hebben we de belang-
te geven. tuur is vervolgens een migratiestrategie opgesteld. rijkste applicaties van de hogeschool afgebeeld.
Rechtsonder wordt een overzicht van de omvang
en urgentie van het probleem geboden. Zo is te zien
dat op sommige gebieden verschillende systemen
elkaar overlappen. Er is sprake van redundantie van
functionaliteit. Andere gebieden worden nog niet
ondersteund door systemen.

16 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


Onderwijs Portaal

opbouwen portfolio student volgen

Uitvoeren
instroom planning

Onderwijs Onderzoek

INFORMATIEARCHITECTUUR
leren kwalificeren

PROCESARCHITECTUUR
primair proces

Managementrapportage
uitstroom toetsing uitvoering

Verantwoordings rapportage
onderzoeks- haalbaar- opdracht-
instroom planning vraag heidscheck formulering

Besturen
Verantwoorden resultaten Onderwijs logistiek

Opstellen plannen
Onderzoeksmanagement

Managementportaal
Beschikbaar stellen Beschikbaar stellen

Ketenportaal
oplevering
Ondersteuning uitstroom toetsing uitvoering resultaten
uitvoering planning

Beheren Beheren Beheren Beheren student- Beheren Beheren kennis Beheren Beheren project-
relaties personeel faciliteiten gegevens onderwijsaanbod financiën gegevens bedrijfsvoering

steunen
Onder-
Beheren Beheren Beheren
Beheren Beheren Beheren Beheren Beheren
student- onderwijs- project-
relaties personeel faciliteiten kennis financiën
gegevens aanbod gegevens
Beschikbaar stellen Beschikbaar stellen

onderzoeks- haalbaar- opdracht- kernregistraties


vraag heidscheck formulering
onderwijs-
relaties personeel faciliteiten studenten content financiën projecten
aanbod

samenwerken zoeken archivering document-


oplevering kantoorautomatisering mail en agenda
uitvoering planning (conferencing, forum chat) management
resultaten

Middleware

Onderzoek
identificatie
authenticatie Infrastructuur monitoring logging
autorisatie

BB intranet OWA www.nl

BB Elo Progress

Kengetallen
EFJ site stad
Legenda applicatiearchitectuur Legenda informatiearchitectuur DOP BB CS

APPLICATIEARCHITECTUUR
ACTO
Applicatie die niet beoordeeld Functioneel gebied Kernregistratie BB intranet WRB Syllabus+
is of niet beoordeeld UÊ"˜`iÀÃÌi՘ÌÊ`iiÊÛɅÊÃiV՘`>ˆÀÊÊ Geen functionaliteit
proces SNAP
kon worden door de werk- Relatie- Relaties
Questionmark BB Group
Indato Progress Syllabus+
groepleden UÊ i…iiÀÌÊii˜ÊŽiÀ˜Ài}ˆÃÌÀ>̈i perception tool stage
beheer
UÊ-ÌiÌʘœœ`â>ŽiˆŽiÊÃiÀۈViÃÊ
ACTO Stage Q Dashboard
beschikbaar aan primair proces
Applicatie die nu en in de
UÊ"˜`iÀÃÌi՘ÌʅiÌʼiˆ}i˜½ÊÃiV՘`>ˆÀÊÊ
nabije toekomst aan
proces Alumni Verlof HPA Dashboard
de eisen voldoet Questor Accra
HSA MS-CMS Officenet Multivers
Caso Caso Web
Voorlichtings Uur400 Mentor ACTO Multivers
systeem Uren
Functioneel gebied Generieke voorziening PMF Edukaat Moveon DOP WINIBW
Planon registratie
Applicatie die gemiddeld Ondersteunt direct de uitvoering Biedt een generieke voorziening P&O DVS
FMS
Multivers
scoort. In de toekomst zou van onderwijs resp. onderzoek Infra- waarvan alle functionele gebieden Kengetallen Fuwa- Uren
Leren Chipnet Progress BB CS FAK-E
structuur site stad registratie
deze applicatie problemen gebruik (kunnen) maken Trinicom sys
kunnen geven

Applicatie die nu en in de
toekomst niet aan de
eisen voldoet. Deze applicatie Generieke voorziening Generieke voorziening
is aan vervanging toe Specifieke basisvoorziening die Specifieke voorziening die voorziet
gepersonaliseerd en geautoriseerd Rapportage in: a) verzamelen van gegevens uit
Portaal
toegang verleent tot de functionele de functionele gebieden en basis- BB search Mavim
Technische Functionele gebieden en generieke voorzieningen Maggie
registraties, b) flexibele rapportage Video conf. BB ewo MS office Outlook DECOS BB CS
kwaliteit kwaliteit printers
over deze gegevens op basis van MSN Google
Mavim Web
generieke hulpmiddelen mini

Functioneel gebied O bestanden ADS-IMPORT RPDB


Toetsing Uitstroom Ondersteunt het logistieke proces
voor de totstandkoming van
Lan Desk
onderwijs resp. onderzoek Registratie
Actieve Dir
m0832 Mac adressen
Topdesk

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 17


Vanuit architectuur naar beweging

Organisatie Integratie Toekomst


Middelgrote hogeschool

Case Functioneel Migratie


Architectuur voor een
verbeterprogramma

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


Een hogeschool heeft haar onderwijs goed georgani- Gelet op de vele initiatieven en de leeftijd van een We zijn uitgegaan van de referentiearchitectuur on- Soms is het belangrijk samen met de organisatie tot
seerd, de studenten zijn tevreden, maar de ICT is de groot aantal systemen moeten de ICT-voorzieningen derwijs en hebben die vertaald naar de situatie van een architectuur te komen. Bij de hogeschool was
laatste jaren achtergebleven. De e-leeromgeving is behoorlijk ontwikkeld worden. Help ons een toe- de hogeschool. Belangrijke wijzigingen ten aanzien minder behoefte aan een incrementele benadering.
sterk verouderd en wordt in de praktijk nauwelijks komstvaste stap te zetten die goed inspeelt op de van de referentiearchitectuur waren het onderzoek Daarom is ervoor gekozen de referentiearchitectuur
meer gebruikt. Op de verschillende locaties zijn ontwikkeling van het onderwijs. dat binnen de hogeschool een belangrijke plaats in- als vertrekpunt te nemen, waardoor de nieuwe
nieuwe initiatieven genomen, maar die hebben niet neemt en de aandacht voor kennismanagement. Alle architectuur korte tijd gemaakt kon worden.
tot structurele verbetering geleid. Er liggen investe- ICT-initiatieven zijn geïnventariseerd. Die initiatie-
ringsvoorstellen voor bijvoorbeeld een studievolg- ven die in de architectuur konden worden opgeno-
systeem, een portaal en een CRM-systeem. men, kregen prioriteit. Voor strategische projecten
werd een programmaplan opgesteld om stap voor
stap de architectuur te realiseren.

18 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


Architectuur hogeschool
Portaal

Onderzoeken

Verantwoordingsrapportage

Managementportaal
Managementrapportage
Ketenportaal

Onderwijslogistiek

Beschikbaar stellen services


Beheren Beheren
Beheren Beheren Beheren Beheren Beheren Beheren
student- onderwijs-
relaties personeel faciliteren kennis financiën project-
gegevens aanbod
gegevens

Relaties Personeel Faciliteiten Studenten Onderwijs- Content Financiën Projecten


aanbod

Samenwerken Archivering
(conferencing, forum, chat) Zoeken Kantoorautomatisering Mail en agenda documentmanagement

Middleware
Identificatie Monitor
Authenticatie Infrastructuur Logging
Autorisatie

Twynstra Gudde

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 19


Referentiearchitectuur overheid
Ontwikkelingen binnen de overheid Principes van de referentiearchitectuur NORA De referentiearchitectuur in beeld
Belangrijke ambities van de Nederlandse overheid zijn nauwelijks NORA wordt bij de Nederlandse overheid al breed als referentie- De architectuur van elke overheidsorganisatie wordt in NORA in zijn
zonder substantiële inzet van ICT te realiseren. In de eerste plaats architectuur geaccepteerd en toegepast. eenvoudigste vorm als volgt voorgesteld.
streeft de overheid ernaar dat burgers en bedrijven haar slechts één keer
gegevens hoeven aan te leveren. Overheidsinstellingen moeten ervoor Het Droste-effect
zorgen dat ze niet nogmaals gegevens opvragen die al aan een collega- In de NORA-architectuur wordt de gehele Nederlandse overheid als
organisatie zijn verstrekt. In het verlengde daarvan ligt het ‘no wrong één geheel gezien, bestaande uit een frontoffice, een midoffice en een
door’-principe, wat betekent dat burgers en bedrijven bij elke over- backoffice. De frontoffice is op dit niveau het gemeenschappelijke
heidsorganisatie (bij elk loket) kunnen aankloppen met een vraag over overheidsloket waar burgers en bedrijven diensten kunnen afnemen, en
een dienst van de overheid. de backoffice wordt gevormd door het stelsel van authentieke basis-
registraties. De midoffice wordt gevormd door alle individuele over-
Vooral dit ‘no wrong door’-principe is nogal gecompliceerd. heidsorganisaties die elk ook weer een eigen frontoffice, midoffice en
Daarom wordt gekeken naar een wellicht aantrekkelijker alternatief: backoffice hebben.
de éénloketgedachte. Burgers en bedrijven kunnen dan bij één centraal
overheidsloket aankloppen om vragen te stellen en/of diensten af te Onderscheid tussen front-, mid- en backoffice
nemen. Via dit loket zijn alle overheidsdiensten bereikbaar. In het geval van een individuele overheidsorganisatie wordt de front-
office gevormd door een loket (of portaal) waar de diensten worden
Deze ontwikkelingen vereisen dat de overheid haar gegevens- aangeboden. De backoffice wordt gevormd door de ondersteuning van De architectuur is opgebouwd uit een frontoffice (groen), mid-
huishouding op orde brengt. Hiervoor is een stelsel van authentieke de primaire en secundaire processen van de betreffende overheids- office (oranje) en backoffice (blauw), die onderling met elkaar zijn
basisregistraties in het leven geroepen. Daarnaast moeten de verschil- organisatie.De midoffice vormt hier het kantelpunt om de vraaggerich- verbonden door een servicebus (geel). De overheid als geheel wordt
lende overheden technische en organisatorische voorzieningen treffen te frontoffice aan te sluiten op de aanbodgerichte backoffice. vervolgens als volgt weergegeven.
om informatie te kunnen delen en diensten aan elkaar en aan burgers
en bedrijven te kunnen aanbieden.

20 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


Kadaster
Gemeenschap-
pelijke GBA
Front Office Gemeente
Handelsregister

KvK
Gebouwen

Belastingdienst
Kadaster
Burger
UWV
Topografie

Provincie Adressen

Bedrijf
Ministerie Kentekens

Waterschap Polisadministratie

Overheids-
Transactiepoort Inkomen
Servicebussen
Etc.

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 21


Servicebus Hoe zit dat nu in het gebruik? Voor een dienst Stadstoezicht waren nieuwe processen en diensten
De manier om frontoffice, midoffice en backoffice met elkaar te verbin- Deze referentiearchitectuur is een belangrijk uitgangpunt voor de architec- ontworpen; die hebben wij vertaald in een architectuur. Tot slot hebben
den is de inrichting van een zogenaamde servicebus waarlangs met tuur van veel overheidsorganisaties, die haar ieder op hun eigen manier we een voorbeeld opgenomen van een waterschap dat er behoefte aan
berichtenverkeer kan worden gecommuniceerd. De servicebus verzorgt uitwerken. Bepaalde overkoepelende organisaties hebben voor sommige had de generieke referentiearchitectuur van NORA te vertalen naar zijn
de routering en het transport van berichten van de vrager van een ser- instanties, zoals gemeenten en waterschappen, een specifieke uitwerking eigen situatie.
vice naar de leverancier van een service. De servicebus die de gemeen- beschikbaar. Deze manier van werken zorgt ervoor dat elke overheidsorga-
schappelijke frontoffice verbindt met de individuele overheidsorganisa- nisatie op dezelfde manier op de basisregistraties en de gemeenschappelij-
ties en de gemeenschappelijke basisregistratie, wordt gevormd door het ke frontoffice is aangesloten en dat de koppelingen tussen de verschillende
totaal aan servicebussen van alle individuele overheidsorganisaties. overheidsorganisaties op dezelfde principes gebaseerd zijn.

Basisregistraties De architecturen die wij voor overheidsorganisaties maken, zijn toege-


Ten slotte speelt het stelsel van authentieke basisregistraties een spitste uitwerkingen van deze referentiearchitectuur. Enerzijds nemen
belangrijke rol. Het gebruik van deze registraties is verplicht en elke we de principes van de landelijke referentiearchitectuur NORA en de
organisatie is verplicht om inconsistenties te melden. eventueel verbijzonderde architecturen mee, en anderzijds komen we
tegemoet aan de ambities en strategische keuzes van de betreffende
De midoffice is hier opgebouwd uit de totale verzameling van over- overheidsorganisatie. Bovendien zorgen we ervoor dat knelpunten wor-
heidsorganisaties die door een stelsel van onderling gelinkte servicebus- den weggenomen.
sen met elkaar verbonden zijn. De backoffice wordt gevormd door de
landelijke basisregistraties en de frontoffice door een gemeenschappe- Wij hebben voor twee gemeenten de referentiearchitectuur uitgewerkt:
lijke frontoffice (voor synchrone en/of interactieve dienstverlening) en voor een grote gemeente op blz 24 en een middelgrote gemeente op
een overheidstransactiepoort (voor asynchrone/niet-interactieve dienst- blz 26. De eerste case is vooral gericht op het uitwerken van het begrip
verlening). Deze landelijke frontofficevoorzieningen zijn gekoppeld met ‘servicegeorïenteerde architectuur’, terwijl het in de tweede case om
elke van de frontoffices van de individuele overheidsorganisaties. compleetheid en samenhang gaat.

22 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 23
Van autonome diensten naar integrale
dienstverlening
Organisatie Integratie Toekomst
Grote gemeente

Case Functioneel Migratie


Eén loket voor de burger

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


De verschillende diensten van de gemeente (varië- Ondersteun ‘één loket voor de burger’ met Op basis van de NORA-referentiearchitectuur en De plaat geeft aan dat de verschillende doelgroepen
rend van gemeentebelasting tot groenvoorziening) informatietechnologie zonder de kracht van het best practices van de gemeente hebben we een eerste via verschillende media in contact kunnen komen
zijn autonoom en hebben een eigen portfolio van decentrale ondernemerschap van de diensten te veel houtskoolschets gemaakt. De verschillende hoofden met relevante gemeentelijke informatie. Afhankelijk
systemen. Bij de burger komt de informatievoor- uit te hollen? van dienst hebben die besproken met de ICT- van hun rol krijgen ze toegang tot voor hen relevante
ziening gefragmenteerd over. Waar sprake is van manager van de betreffende dienst. Op basis van de gegevens. De verschillende functies die aangeboden
integratie is die ad hoc met tijdelijke oplossingen conclusies is de plaat diverse malen aangepast. Bij worden, zijn ondergebracht in services. Hierbij is
gerealiseerd. de uiteindelijke versie hebben we aangegeven welke onderscheid gemaakt tussen generieke, specifieke
bestuurlijke consequenties het een en ander zou en externe services. Deze services worden door de
hebben. Het geheel is ter besluitvorming voorgelegd ‘orkestratie’ aangestuurd. Hierin worden de verschil-
en vervolgens multimediaal (verfilming van een lende zaken gedefinieerd en ook de stappen (lees
praktijkcase, visualisering van verschillende stappen services) die daarbij een rol spelen. De services
in de architectuur) in een grote bijeenkomst maken gebruik van de basisregistraties. Een subset
gepresenteerd. van basisregistraties is centraal beschikbaar in de
vorm van een gegevensmagazijn dat snel toegang
geeft tot de meest relevante gegevens.

24 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


CONCERNINFORMATIEARCHITECTUUR

Belasting- UWV Woning-


RDW dienst coöperatie
Artsen
KvK
Verzorgings-
tehuis Makelaar Notaris
Diensten Rijksoverheid
Gemeentelijke
Bezoeker
bedrijven
Burger
Deel- Medewerkers Bank-Giro
Bedrijf
gemeenten centrale

Balie Internet

Elektronische gegevensuitwisseling Online raadplegen &


@ wijzigen gegevens

Authenticatie en Autorisatie

Presentatie

Beveiliging

ORKESTRATIE GEGEVENSUITWISSELING

Zakenmagazijn Gegevensmagazijn

Beheer GEO Intake Financial


generiek mgt.
(incasso)
PRIMAIR PROCES
GENERIEKE SERVICES

Financieel Document Facility HRM


mgt. mgt. mgt
(grootboek)
GENERIEKE SERVICES
ONDERSTEUNEND PROCES

Beheer Digid RWS GEO Digitaal


SERVICES
EXTERNE
SERVICES

SPECIFIEKE

specifiek klantdossier
(UWV/CWI)

Dataware-
Dataware- house
Basisregistratie- Catalogus
Medewerkers house
Producten&
gegevens Diensten
OLAP
INFORMATIE

Personen Gebouwen Datamart


MANAGEMENT-

Topografie
Adressen Datamart
BRT
Bedrijven Percelen
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 25
Een nieuwe informatiearchitectuur

Organisatie Integratie Toekomst


Middelgrote gemeente

Case Functioneel Migratie


Een visie op de informatie-
voorziening

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


Vijf kleine gemeenten worden samengevoegd tot Help ons met het opstellen van een informatie- De referentiearchitectuur die de rijksoverheid in het De hoofdindeling in frontoffice, midoffice, backof-
één grote nieuwe gemeente en er worden beleids- architectuur die aansluit bij het streefbeeld voor de kader van het programma ‘Digitale Overheid’ heeft fice en een portaal is gebaseerd op de referentie-
documenten opgesteld over onder andere besturing, komende jaren. opgesteld, diende als uitgangspunt bij het opstellen architectuur. Bij de frontoffice zijn de diensten
dienstverlening en informatievoorziening. van de architectuur voor deze gemeente. weergegeven, bij de backoffice de producten en bij
de midoffice de procesondersteuning die nodig is om
Het doel van het beleid rond de informatievoor- We hebben een aantal belangrijke beleidsthema’s van front- en backoffice met elkaar te verbinden. In het
ziening is problemen op te lossen die samenhangen de nieuwe gemeente getoetst op ICT-consequenties. midden van de plaat zijn de basisgegevens weerge-
met de samenvoeging van gegevens en applicaties, Een beleidsthema als het nemen van verantwoorde- geven om het belang van het centraal beheren en
en met de ondersteuning van dezelfde dienst- lijkheid voor basisregistraties is in de architectuur ontsluiten van deze gegevens te benadrukken.
verlening in alle vijf oorspronkelijke gemeenten. opgenomen via het centraal beheren en ontsluiten
van deze basisregistraties. De plaat is opgenomen in het beleidsvisiedocument
informatievoorziening en heeft daarbij gediend als
eerste concretisering van het beschreven beleid.

26 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


In for mat iea rch it ect uur
R a a d s l ed e n

PORTAL E x t r an e t PORTAL

Backoffice Midoffice Frontoffice


O n d e r w i js B u s ine s s P r o c e s s Producten- In te r n e t
M a n ag e m e n t c a t a lo g u s
Burgers

In t er n e t
M e s sa g e b r o k e r
Werk, inkomen
B edr i j v e n en zor g
Data w arehouse
Ketenpar t ners
B urge rz a ke n In t a k e P o st
(Web) Content
m a n ag e m e n t Klant
UWV Coproducent

In t er n e t
B e la s t i n g e n Bur ger
K amer van koophan del Bewo ner
GBA
B ouwen en wo nen
I n f o r m a ti e B e h e e r Informatie- Telefoon
Groep verstrekking
GB A P e r so o n s- ,
B eheer openbare A d re s o b je c t -, B ed r i j v en
E x tr a n e t

r u im t e n H e f fi n ge n z a a k g e r e la t e e r d
Andere
ov er he de n R e g . P u b lr B ep .
GBK.
M i li e u G e b o u we n
D i g . b e s t.p l Kl a n t v o lg - B a li e
sy s t e e m
Open bare or de
e n v e i li g h e i d

G e n e r i ek e f un c t i o n a l it e i t e n
B e d r ij f s v oe ri n g Do cu men t - Workflow-
L e ge n d a m a n a ge m e n t management

Fu nc t io nee l geb ie d B a si sr e g i str a t ie s Vraaggerichte Kantoor-


b e l e i d so n d e r s t e u n i n g a u to m a ti se r in g
B as is geg eve ns

B e r ic h tu it w is s e lin g

Toegangslaag
Burgers
G e b ru i k e r s g r o e p
I n t r an e t
O mg evi ng

Be st uu r der s e n me de w e r ke r s

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 27


Nieuwe processen en principes in een
informatiearchitectuur
Organisatie Integratie Toekomst
Dienst stadstoezicht

Case Functioneel Migratie


Toekomst betaald parkeren

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


In 2002 is voor de Dienst Stadstoezicht van een Stel een informatiearchitectuur op die past bij de Samen met de medewerkers van de Dienst Stads- De plaat geeft de informatiearchitectuur voor dit
grote stad een nieuw concept voor betaald parkeren nieuwe processen en principes die horen bij toezicht is vastgesteld wie de gebruikers zijn en zijn nieuwe parkeerconcept weer. Hij biedt houvast
ontwikkeld: ‘Toekomst betaald parkeren’ (TBP). ‘Toekomst betaald parkeren’. de verschillende processen en activiteiten die bij het bij het bepalen van de benodigde applicaties en de
TBP-concept horen, geïnventariseerd. Vervolgens is technische infrastructuur, maar kan ook gebruikt
bekeken welke informatievoorziening nodig is om worden om op verschillende momenten in de ont-
deze processen en activiteiten te ondersteunen, wikkeling vast te stellen in welke mate de gewenste
rekening houdend met de voor het project geformu- architectuur al is gerealiseerd en welke aanpassingen
leerde ICT-uitgangspunten. en aanvullingen nog nodig zijn.

28 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


Informatiearchitectuur
Toekomst Betaald Parkeren
Parkeerders Stadsdelen

TB-PA-04

DST-Front:
Helpdesk-Internet, Intranet/Extranet-Parkeerautomaat

MediumConversie

Autorisatie

Gegevenslogistiek

Uitgeven accounts Uitgeven en wijzigen Accountbeheer Afhandelen klachten Informatie


en vergunningen incidenteel parkeer- en bezwaren verstrekken
recht

Vergunnings- Parkeerrecht- Accountdata Klachten-/ Informatiedata


data data bezwarendata

Valideren Matchen Financieel afhandelen

Vergunnings- Vergunnings- Stratentabel Vergunnings- D/W/M Internet- NHA data AVB data Accountdata
data gebied data data data

Precario- Automaten- HT-data Parkeerrecht- Debiteuren- Automaat-


data data data data data

GPS
conversie- Sleepdata Klemdata Precario-
data data

Klachten/ Opbrengst
bezwaren- stadsdelen-
data data

Authentieke Externe bronnen Externe bronnen Externe bronnen FinanciÎ le


gegevens gegevens

BelProviders RDW
BIG Kadaster OZB Interpay ING bank CJIB/Tobias

GBA Overige
KvK T&M Stadsdelen

Leasemij. RDW GBA

NOC/NSF

Automaat- Automaten- Klem-/sleep- Data Warehouse


opbrengsten data HT-data data

Ledigen automaten Beheren automaten Controleren Handhaven Genereren


parkeerrecht parkeerregime management-
informatie

DST-Front: Gegevensin-/uitvoer Parkeergelden


HT
Helpdesk- Intranet/Extranet-Parkeerautomaat
Gegevensuitwisseling Post

TB-PA-04 Kentekeninfo Kennis

Mobiel via belprovider Parkeertijd

TB-PA-04
Info/productaanvragen GPS

HT Handterminal
Handhavers DST-medewerkers

© Twynstra Gudde
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 29
Risico van inconsistentie in kerngegevens

Organisatie Integratie Toekomst


Stadsontwikkelingsbedrijf

Case Functioneel Migratie


Ondernemen met ICT

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


Bij een grote gemeente is een divisie verantwoorde- Schets het wenkend perspectief voor de informatie- We hebben eerst het primaire proces in kaart De plaat laat duidelijk zien dat de kern van de
lijk voor stadsontwikkeling. Deze divisie voert niet voorziening van de divisie Stadsontwikkeling. gebracht en bekeken welke informatie nodig was om informatievoorziening van het ontwikkelingsbedrijf
alleen administratieve taken uit, zoals erfpacht- de processen uit te voeren. Deze informatiebehoefte niet op orde was. Om dezelfde kerngegevens vast te
administratie, maar werkt ook vaak in projectmatig hebben we gestructureerd tot een samenhangende leggen werden veel verschillende systemen gebruikt.
verband met veel externe partijen. informatiearchitectuur en getoetst bij verschillende Los van het feit dat dit veel extra werk kostte, bete-
sleutelfiguren uit de business en de ICT. Daarna kende het een groot risico van inconsistente gegevens.
De meeste systemen zijn echter gericht op het hebben we de huidige systemen in het wenkend Hiermee werd duidelijk dat het aantal applicaties
ondersteunen van het administratieve proces. Voor perspectief geplaatst. teruggebracht en redundantie in de gegevensopslag
het uitvoeren van projecten zijn vaak stand-alone beperkt moest worden. Dit laatste is opgelost door de
deeloplossingen ontwikkeld. toepassing van standaard-middleware.

30 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 31
Eigen weg binnen de uitgestippelde hoofdroute

Organisatie Integratie Toekomst


Waterschap

Case Functioneel Migratie


Ontwikkeling van een informatie-
architectuur als onderdeel
van een breed organisatie-
ontwikkelingsproject

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


Deze organisatie werkt aan een breed organisatie- Help ons een informatiearchitectuur te ontwikkelen De opbouw van de referentiearchitecturen (NORA De plaat toont de basisstructuur van de gebruikte
ontwikkelingsproject. De informatievoorziening die specifiek aansluit bij de referentiearchitecturen en de architectuurmodellen binnen de sector) referentiearchitecturen: een frontoffice-, midoffice-
is daar een belangrijk onderdeel van. Omdat het die op landelijk en sectoraal niveau al ontwikkeld vormde de basis. Vanuit de beleidsuitgangspunten en en backofficestructuur, omsloten door een service-
waterschap heeft ingezien dat effectievere informa- zijn en die ons eigen beleid verder vorm geeft. Ook is de actuele knelpunten is vervolgens bekeken welke bus. De backoffice is opgedeeld in een landelijke
tievoorziening vraagt om visie op de samenhang, het van belang dat diverse actuele knelpunten, zoals onderdelen nadere uitwerking of verdieping behoef- backoffice (de basisregistratie aan de rechterkant) en
is de ontwikkeling van een informatiearchitectuur het maken van managementrapportages, worden den. Daarnaast is de backoffice volledig in zijn een specifiek deel (de verschillende primaire en
centraal gesteld bij het maken van het informatie- weggenomen. samenstellende generieke en specifieke functionali- secundaire bedrijfsfuncties onderin). De frontoffice
beleidsplan. teit uiteengerafeld. is in deze plaat verder uitgewerkt naar de verschil-
lende (interne, externe en landelijke) voorzieningen
Een andere belangrijke drijfveer voor het opstellen waaruit hij bestaat.
van een architectuur zijn de ontwikkelingen die zich
in de gehele sector voordoen. De referentiearchitec-
tuur die voor de sector is opgesteld, is gebaseerd op
NORA, de landelijke referentiearchitectuur.

32 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


Informatiearchitectuur Hoogheemraadschap
Integrale rapportage
Management- (sturing en verantwoording)
Portaal

HDSR- GBA
Zaakmagazijn Data Warehouse

Transport
burgerPortaal
(internet)
Handelsregister
Waterschapsdatabase

Authenticatie en autorisatie
Kernregistraties (generieke registraties) Gebouwenregister

Transformatie
Procesbesturing
Kadaster

Basisregistraties (opgeschoond) Topografie

Monitoring en logging
Adressen
Gemeen- Basisregistraties (buffer, synchronisaties)
schappelijke
frontoffice Kentekens

Polisadministratie
Overheids-
transactiepoort Enterprise Servicebus
Inkomen

Relatiebeheer
Medewerkers-
portaal (intranet
Doc. management
en mobiel

Vergunning en handhaving
Personeel & Organisatie

Procesautomatisering
Muskusratbestrijding
werken)
Kennismanagement

Planvorming
Calamiteiten
Faclitair & ICT

Belastingen
Zuiveringen
Regelgeving

Waterbeheer

Waterbeheer
Belastingen

Vaarwegen
Zuiveringen
Financiën

Keringen
Projectmanagement

Kant. Aut.

Financieel mgt.

Op. rapportage

Specifieke
registraties

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 33


Huis op orde

Organisatie Integratie Toekomst


Infrastructuurbeheerder

Case Functioneel Migratie


Mapping van applicaties op de
businessarchitectuur

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


Een van de drie organisaties die is voortgekomen Maak inzichtelijk voor welke bedrijfsprocessen de Met deskundigen uit de ‘business’ is intensief De plaat toont het primaire proces op een vrij hoog
uit de verzelfstandiging van de Nederlandse Spoor- ondersteuning onvoldoende is en of er sprake is van samengewerkt om te komen tot een overzicht van abstractieniveau. De verzameling applicaties is
wegen wil zich ontwikkelen tot ‘regisseur van het overlappende functionaliteit. Op basis van die gege- het primaire proces. Vervolgens zijn de belangrijkste onder de ondersteunende processen afgebeeld, zodat
spoor’. De eerste fase in die ontwikkeling wordt vens kan dan een ICT-beleidsplan worden gemaakt. ondersteunende bedrijfsprocessen geïnventariseerd in één oogopslag zichtbaar is welke processen niet of
‘Huis op orde’ genoemd om aan te geven dat als . en is bekeken welke applicaties gebruikt werden. nauwelijks worden ondersteund, en welke applica-
eerste stap een ICT-beleidsplan moet worden ge- ties mogelijk overlappende functionaliteit leveren.
maakt dat de richting en kaders bepaalt.

34 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


B us in es s arc hit ect u u r

Aanleggen
en beheren

1 2. 3
Mo dif ic e r en In stand In nov er en
( nie uw b ouw ) h oud en

G e re a l i s e e r d e Gerealiseerd Gerealiseerde
n ieu w bo uw beheer innovaties

1 .1 1. 2 1. 3 1.4 2. 1 2 .2 2. 3
Beleid/ Verkennen U i tv o e r e n Re ali s er e n B e s t u re n Voorbereiden R e a l i s e re n
initiëren pl a n s tu die

N et w er k s t udi e Verkenning MIP Planstudie Besturings - Pr o duc t ie - G er eal ise er d


Pr og r amm a- informatie pl an o nd er ho ud
d e fi ni ë r in g

SAP

L CM

RCB

Project management systemen

Object registratie systemen

Document management systemen

I n f r a At l a s

GBG

Aa n b e s t e d e n

O RS

Ra pie / Ra da r

O pt im iz e r

I RI S

P r o du c t i e p l a n S y s t e m e n

Gebr. Vergoeding systemen

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 35


Het zorgstelsel vertaald

Organisatie Integratie Toekomst


Medisch centrum

Case Functioneel Migratie


Inzicht in de samenhang
van processen

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


Een medisch centrum heeft een visiedocument Geef ons inzicht geven in de onderlinge samenhang De informatiearchitectuur is opgebouwd vanuit De plaat verbeeldt de manier waarop het medisch
opgesteld over het verlenen van zorg in de regio: van de verschillende processen en activiteiten bin- uitgangspunten, suggesties en voornemens die de centrum zijn informatievoorziening in de komende
‘Het Zorgstelsel’. Dit vormt de basis voor de ver- nen ‘Het Zorgstelsel’, zodat we een weldoordachte I&A-adviescommissie en de (operationeel) managers jaren op basis van de vier basiswaarden voor ICT wil
nieuwbouwplannen, die op hun beurt een nieuw ICT-strategie kunnen bepalen voor de middellange tijdens workshops hadden geformuleerd. Ze waren gaan inrichten. De architectuur geeft de onderlinge
referentiepunt vormen voor de toepassing van ICT termijn. daarbij uitgegaan van de plannen voor de toekom- samenhang van de verschillende processen en activi-
op langere termijn. Er zijn vier basiswaarden voor stige huisvesting van het medisch centrum. teiten binnen ‘Het Zorgstelsel’ weer en vormt zo een
ICT benoemd, waarbij de nadruk ligt op de primaire leidraad bij het bepalen van de benodigde applicaties
zorgprocessen. en technische infrastructuur.

De plaat heeft vooral als communicatiemiddel


gewerkt. Duidelijk is immers te zien welke bijdrage
ICT levert aan ‘het verlenen van zorg in de regio’.
Daarnaast is vanuit de architectuur een kalender
gemaakt waarop staat aangegeven wanneer bepaalde
programma’s en projecten in gang worden gezet.

36 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


Het zorgstelsel
Medisch Centrum

Protocollenbank
Productgericht werken/datamanagement

Electronische agenda
Managementinformatiesysteem
VOIP/unified messaging Telewerkservice
Centrale inkoop/voorraadbeheer

E-Procurement/JIT

Intranet/extranet/Internet AI/expert systemen Ordercommunicatie

Computersimulaties/scenario's

Organisatiebarometer
ERP Aanwezigheidsregistratie
Online productiegegevens
Workflowmanagement
Smartcard

ICT-beheer regio Zaanstreekwaterland Kennismanagementsystemen

Aanvraag interne klant & activiteiten volgsysteem


3 Kennis
Planningsgegevens
FinanciÎle gegevens
Management-
gegevens
Robotisering/werken op afstand

Personeelsgegevens
Beheergegevens

Kennis HR- adviseren Menugegevens


Vergaderen CTG
Informatie/ uitwisselen
communicatie- Financiëel Koken
voorziening afhandelen
creÎren & beheren Sturen (CMI)
Opleiden
Schoonmaken
Linnen Brandweer
verzorgen Status inventaris
gegevens
Voorraden
houden
Technisch
onderhouden
Taxi
Bloedbank Inkopen
Laboratoria-
gegevens Radiologie-
gegevens

4
Verlos-
kundigen Apotheekgegevens
Medische
facaliteiten
Provinci
Ziekenhuizen:

2
AMC, VU De patiÎnt als middelpunt
Waterland ZKH,
Boven Y, Tandartsen Psychiatrische
Rode kruis ZKH, zorgverlenen
Winkelen Westfries gasthuis,
Online Generieke
boodschappen doen Overige patiÎnten- Fysio-
gegevens: therapeuten PatiÎnten
gegevens Evean thuiszorg/ huisvesten
verpleging & ï Naw gegevens
verzorging Zorg- Psychiatrische-
ï Verzekering
ï Huisarts verleners gegevens NVZ
ï SOS-gegevens
Regionale Openbare
revalidatie- apotheken
Parkeren Behandelen
centra Duin & Bosch Huisartsen
Zorgkantoor Eurotransplant (AFZ) Riagg
Capaciteits-
Parkeeraanvragen Pat. logistiek gegevens
Onderzoeken gegevens
Informatie- Plannings- LMR
Ge I nf voorlichting gegevens
b ru o rm geven Revalidatie-
ik e atie Spoedeisende
rs p log (poliklinische) gegevens
rof ist i hulp verlenen
iele e k: Afspraken OK-gegevens
n: O I nfo maken Consulteren
r de rm a Klachten
rc o t ies ontvangen Dialyse-
mm t ro m Fysiotherapie- CBZ
un i en , Informatieve gegevens gegevens
c ati or de
e (tr rcom gegevens
a ns mun
ac t i i c a ti Onderzoeks-
e ), r e
e gi s gegevens
trere Planningsgegevens
n, ra Consult- Ministerie VWS
a dp l
e gen
Identificeren gegevens
, mu teR
reonlle Afspraakgegevens Cardiologie Capaciteits-
n: P a ti Î n t , gegevens Orde van

1
mana
Voorlichting via email g em e n Etc. Consultgegevens medisch-
t, a d m i Klachtgegevens Neurologie-
n is t r a ti specialisten
ef m ed e Gynaecologie
werker, m gegevens + overzicht
ed i s ch s p Finetuning van medische
e c i al is t e n , specialismen apparatuur op afstand
v e rpl ee g k u n Gemeente
d ig e n , p a ra m e
Zorgboulevard d ia , fa c il i te r e nd m e d
ewerker, interne adviseur, medisch faciliterend medewerker
i ek )
Anamnese via internet e l ef o o n , f ax / p o s t , b a l ie ( f y s Zorgverzekeraars
Albert Heijn Toegang/medium: Intranet, internet, email, mobiel, t
Inspectie
Afvalverwerking
Commit Arbo
Maatschappen
Uitvaart-
verzorging Spraakherkenning
Openbaar- VZA
Opleidingscentra Politie
vervoer
Aankomst en vertrekhal Telemedicatie Sirene
Internet cafè

Multimedia/infotainment

Afspraken via internet Diagnostiek thuis

Irisscan/vingerafdruk
C2000
EVS

PDMS

(regionaal ) EPD
PACS/beelden

Kantoorwerk verrichten 1 Faciliteiten voor patiënten


Klant
Actoren

2 Faciliteiten tijdens contact tussen


zorgverlener en patiënt
Processen
Gegevensbronnen
Andere actoren
Faciliteren
Toepassingen

3 Faciliteiten voor zorgverlener

Contact hebben
4 Ondersteunende faciliteiten

© Twynstra Gudde

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 37


Een portaal voor interne en externe gebruikers

Organisatie Integratie Toekomst


Infrastructuurbeheerder

Case Functioneel Migratie


Toekomstvisie op de informatie-
voorziening

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


In het ICT-beleidsplan van deze organisatie zijn een Ontwerp een samenhangende toekomstvisie op de Als eerste stap zijn de externe ontwikkelingen en Op de plaat zijn de belangrijkste thema’s in een
aantal belangrijke thema’s in kaart gebracht. Het zijn informatievoorziening, waarbij rekening gehouden knelpunten vertaald in concrete elementen die in samenhangend beeld weergegeven. De basisgegevens
deels thema’s die te maken hebben met externe wordt met de externe ontwikkelingen en de gecon- de architectuur een plaats moesten krijgen. Hierbij staan centraal en zijn te ontsluiten via een infra-
ontwikkelingen, zowel in de technologie als in de stateerde knelpunten. kan gedacht worden aan het centraal beheren en structuur voor gegevensuitwisseling. Zowel interne
eigen bedrijfstak. Voor een ander deel komen de ontsluiten van basisgegevens en het faciliteren van als externe gebruikers krijgen toegang tot deze
thema’s voort uit de knelpunten die geïnventari- informatie-uitwisseling binnen de eigen organisatie infrastructuur via een portaal.
seerd zijn bij de analyse van het bedrijfsproces en de en met derden. Rondom deze concrete elementen is
bestaande applicaties. de informatiearchitectuur ontworpen. De benodigde functionaliteit is geclusterd en
benoemd en de bestaande applicaties zijn er vervol-
gens op afgebeeld.

38 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


I nfo r m at iear ch it ect uu r

Be s tu r i n g

PORTAL

D a s h bo a r d
( m a n a g e m e n t i n fo r m a t i e e n K P I ' s )

F i n a n c i ën D o c u m e n t en

O b jec t e n G eg eve ns u it wi s s el ing


ContrGaecg
teenvensuitwisseliP
negrsoneel

Projecten

P re s t a t i e c o n t r a c t - e n P r odu c t iep la nni ng Projectmanagement Procesmanagement


r el at ie beh ee r
PORTAL

PORTAL

Opdrachtgever
Project-/procesaannemer

Beheer

Planning
Kengetallen

Relatiebeheer
Grondverwerving

Assetmanagement
Analyse & diagnose

Gebruiksvergoeding
Projectmanagement
Storingsmanagement
Contractmanagement

Lifecyclemanagement
Object-datamanagement
Object-datamanagement

Aanbestedingsmanagement

Prestatie contractmanagement

O n d e rs t e u n i n g

K ost en -
Fa c il it y Jur i dis c he Veiligheid &
Fin anc iën H RM Co mmu ni c a t ie ma nag em ent
ma nagem ent ond er s t eu nin g mi li eu
& i nk oop

PORTAL

O p e ra t i e
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 39
De afstand tussen wens en werkelijkheid

Organisatie Integratie Toekomst


Infrastructuurbeheerder

Case Functioneel Migratie


Mapping van applicaties op het
streefbeeld

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


In het kader van het ICT-beleidsplan is het wenkend Geef in de informatiearchitectuur het wenkend Door het bestaande applicatielandschap op de ont- De basis van de plaat wordt gevormd door de infor-
perspectief weergegeven in de vorm van een perspectief weer en maak duidelijk in hoeverre de wikkelde informatiearchitectuur af te beelden werd matiearchitectuur. In deze informatiearchitectuur is
informatiearchitectuur waarin alle benodigde bestaande applicaties aan dit streefbeeld tegemoet- zichtbaar in hoeverre dit streefbeeld al gerealiseerd elke applicatie geplaatst over dat deel van de functi-
functionaliteit en infrastructurele voorzieningen in komen en in welke mate de applicaties elkaar in was. onaliteit dat door die applicatie wordt ondersteund.
beeld zijn gebracht. functionaliteit overlappen. Waar veel applicaties een klein functioneel gebied
Er is eerst een inventarisatie gemaakt van de func- ondersteunen, is sprake van overlappende functio-
tionaliteit en de voorzieningen die de bestaande ap- naliteit. Op plaatsen waar functionaliteit niet door
plicaties bieden. Op basis daarvan zijn de applicaties applicaties wordt afgedekt, is er mogelijk behoefte
op de plaat gepositioneerd. aan nieuwe applicaties.

40 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


I nfo r m at iear ch it ect uu r Railinfrabeheer

Besturing

PORTAL

Dashboard
(managementinformatie en KPI's)

Financiën Documenten

Objecten Gegevensuitwisseling
Contracten Personeel
Gegevensuitwisseling

Projecten

Prestatiecontract- en Productieplanning Projectmanagement Procesmanagement


relatiebeheer

PORTAL
PORTAL

Opdrachtgever
Project-/procesaannemer

Ondersteuning

PORTAL

605TGIN7d-5

Operatie

Project- Object- Document- Aan-


management- registratie- management- Infra besteden Rapie/ Productieplan- Gebr. Vergoedings-
SAP LCM RCB s ystemen systemen s ystemen Atlas GBG 2000 ORS Radar Optimizer IRIS s ystemen Systemen

SAP SD PMS Smarteam Docs Open Productie- Quo Vadis


plan 2000
SAP AM Primavera GIL ARTIWIN PIF/TIF NVGB

SAP PM ARPOS KARIT ADLIB Bron bestand GVNS


Ondersteunende
SAP PS RIBUB KIS Systemen Primavera

SAP FICO JDS

SAP HR URS

VIS
ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 41
Routes in dienstverlening

Organisatie Integratie Toekomst


Zelfstandig bestuursorgaan in het
veld van werk en inkomen

Case Functioneel
Inzicht in de consequenties van het
gewijzigde bedrijfsproces

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


Het veld van werk en inkomen is door een ingrijpen- Stel een businessarchitectuur op waarin het bedrijfs- Op basis van een al bestaand overzicht van het Op de plaat is het bedrijfsproces op hoofdlijnen weer-
de stelselherziening sterk in beweging gekomen. De proces duidelijk in beeld gebracht wordt en die ook bedrijfsproces hebben we gekeken naar de conse- gegeven. In de tweede kolom van de plaat zijn de
verschillende organisaties hebben andere taken inzicht geeft in de relatie met de ketenpartners én de quenties van de veranderingen die op dit moment verschillende ‘routes’ onderscheiden waarlangs
gekregen, zijn samengevoegd tot grotere organisaties benodigde informatievoorziening. worden doorgevoerd. Deze consequenties zijn gevi- de dienstverlening aan klanten (werkzoekenden)
en deels geprivatiseerd. Een van die organisaties sualiseerd en herkenbaar en communicabel gemaakt. verloopt. Op deze manier wordt voor elke ‘route’
fungeert als loket voor de klant; de informatie- Want ondanks of misschien wel dankzij de zorgvul- duidelijk over welk bedrijfsproces het gaat. Boven-
voorziening wordt daardoor heel belangrijk voor de dig maar vrij technisch opgezette applicatiearchitec- dien wordt duidelijk dat dienstverlening en over-
samenwerking in de keten. Er is dan ook een nieuw tuur is niet eenvoudig te bepalen wat de impact van dracht aan een ketenpartner parallel lopen.
systeem geïntroduceerd waarmee het veranderde de wijzigingen in het bedrijfsproces van deze organi-
bedrijfsproces en de samenwerking in de keten beter satie op de informatievoorziening en de relaties met De plaat is vervolgens gebruikt om te bepalen
worden ondersteund. Naar aanleiding daarvan is er de ketenpartners is. welke functies de informatievoorziening moet ver-
ook een applicatiearchitectuur opgesteld. vullen.

42 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


Businessarchitectuur

Poortwachter Dienstverlening gericht op werkzoekende - Route A Ketenpartner Legenda

Bedrijfsproces
Werk-
Klant- zoekenden-
ontvangst bemiddeling

Functioneel gebied

Eigen organisatie

Informatie Bepalen Werk- Uitkerings- Arbeidsmarkt- Bemiddelings-


Bepalen Maken klantprofiel intake intake kansenanalyse gesprekken Ketenpartner
&
Advies route afspraken

Vastgesteld Ingeschreven Aangevraagde Opgesteld Uitgevoerde Resultaat


Verstrekte Bepaalde Afspraken klantprofiel werkzoekende uitkering reïntegratieadvies bemiddelings-
informatie vervolgroute gesprekken
Input-outputrelatie

Kennis- Werkzoekenden Werkzoekendendiensten


management diensten

Rapportage Werkgevers Bemiddeling


diensten

Informatie &
advies
Parallelle dienstverlening

Dienstverlening gericht op werkgever Dienstverlening gericht op werkzoekende - Route B Ketenpartner

Vacature- Juridische Werk-


bemiddeling diensten zoekenden-
bemiddeling

Vacature- Vacature- Vacature- Ontslag- Tewerk- Overige


stellings- wettelijke Overdracht Reïntegratie-
acquisitie intake matching vergunning dossier GSD diensten
vergunning taken

Beschikbare Ingeschreven Plaatsing Verleende Verleende Overgedragen Uitgevoerde


vacature vacature of geweigerde of geweigerde dossier reïntegratie-
ontslag- tewerkstellings- activiteiten
vergunning vergunning

Werkgeversdiensten Werkzoekendendiensten

Bemiddeling Verklaringen & vergunningen


Bemiddeling

Parallelle dienstverlening

Secundair proces Dienstverlening gericht op werkzoekende - WSW Ketenpartner Ketenpartner

Werk-
Bedrijfs- Beheer zoekenden-
voering bemiddeling

Organisa- Beheren Adviseren


Beleidsmatig Operationeel informatie Beheren Beheren Registratie Indiceren
torisch WSW gemeente
besturen beheersen beheersen & advies kennis post werkzoekende

Geregistreerde Uitgevoerde Advies


werkzoekende WSW-indicatie

Rapportage Kennismanagement Werkzoekendendiensten

Bedrijfsvoering

Parallelle dienstverlening

605TGIN7d-7

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 43


Vier portalen en een servicebus

Organisatie Integratie Toekomst


Zelfstandig bestuursorgaan in het
veld van werk en inkomen

Case Functioneel Migratie


Geïntegreerde informatievoorziening
op maat

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


Deze organisatie is het loket in de keten van werk Gekozen is voor een concept waarbij iedere doel- We hebben eerst per doelgroep de informatiebehoefte De informatiebehoefte is weergegeven in de vorm
en inkomen. De dienstverlening wordt traditioneel groep via een eigen portaal toegang krijgt tot de op hoofdlijnen in kaart gebracht door de functiona- van gevraagde functionaliteit en benodigde gegevens,
via een uitgebreid netwerk van vestigingen aan informatie die ze nodig heeft. liteit te clusteren in functionele gebieden, gegevens- los van de ondersteunende applicaties. Omdat er
klanten (werkzoekenden en werkgevers) geleverd. gebieden en infrastructurele voorzieningen. Daarna sprake is van vier doelgroepen, zijn er vier portalen
Steeds meer diensten worden echter rechtstreeks, Stel een informatiearchitectuur op die deze visie hebben we in beeld gebracht via welke kanalen de onderkend die de functionaliteit voor de verschil-
zonder tussenkomst van een adviseur, aan de klant op de toekomstige informatievoorziening in beeld vier doelgroepen de functionaliteit gebruiken. lende groepen gebruikers ontsluiten en is er een
geleverd. Daarnaast ontstaat er een steeds hechtere brengt, los van het bestaande applicatielandschap. ‘servicebus’ die uniforme integratie en uitwisseling
samenwerking in de keten, waardoor ook keten- van gegevens ondersteunt.
partners afnemers van (informatie)diensten worden.
Ten slotte wil het management inzicht hebben in de De bedoeling van de plaat is ook om de bestaande
efficiëntie en effectiviteit van de dienstverlening. applicaties en gegevensverzamelingen af te beelden,
zodat duidelijk wordt welke functionaliteit nog ont-
breekt en waar sprake is van overlap.

44 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


Informatiearchitectuur

Legenda
Adviseurs werkplek
Intranet Gegevensgebied

Medium conversie-kanaalspecifiek
ADVISEURSPORTAAL Functioneel gebied

Toegangsschil Telefoon
Infrastructurele
voorziening

Procesbesturing Externe bron

Werkzoekendendiensten Werkgeversdiensten Verklaringen &


vergunningen

Werkzoekendendossier Bemiddeling Werkgeversdossier

Agenda Klant- Uitkering Werk- CV Vacature Werk- Ontslag- Tewerk- Beroep &
profiel zoekende gever vergun- stellings- bezwaar
ning vergunning

Polis Persoon Bedrijf


Kanalen

Verwijs- Referentiegegevens Informatie & advies


Keten
partner KETEN- administratie KLANT- Werkgever
PORTAAL B&O Competenties PORTAAL

SERVICE BUS

Werkzoekende

Berichten Actor/gebruiker

Bedrijfsvoering Datawarehouse Documenten Statische content Internet

Webdiensten Financiën HRM Fac. zaken

Beursvloer/
Internet klantpc.
Bedrijfsvoering Rapportage Kennismanagement

Organisatorisch Beleidsmatig Documentmanagement Contentmanagement


Teletekst

Zuilen

MANAGEMENTPORTAAL
Telefoon

werkplek Management
Intranet

605TGIN7d-6

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 45


De kluwen ontward

Organisatie Integratie Toekomst


Zelfstandig bestuursorgaan in het
veld van werk en inkomen

Case Functioneel Migratie


Inzicht in applicaties en
koppelingen

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


De belangrijkste applicatie ter ondersteuning van Geef inzicht in al deze koppelingen, in eerste instan- In het kader van de vervanging van het primaire Op de plaat zijn alle bestaande applicaties in beeld
het primaire proces is sterk verouderd en voldoet, tie alleen voor de nieuwe applicatie. Doe dit daarna systeem waren de koppelingen al op hoofdlijnen gebracht in de situatie na de implementatie van het
mede door de stelselherziening, niet meer aan de voor het totale applicatielandschap. gespecificeerd. Daarna is per koppeling bepaald hoe nieuwe primaire systeem. Tussen de applicaties zijn
behoefte. Het bestaande systeem is intussen die tot stand moest worden gebracht. Het bestaande de koppelingen weergegeven. Er worden vier typen
vervangen. Omdat het gaat om de belangrijkste berichtenverkeer is op dezelfde manier in beeld koppelingen onderkend, die elk door een speciaal
applicatie in het primaire proces, zijn de consequen- gebracht. Zo ontstond een organisatiebrede symbool zijn weergegeven. Elke koppeling is voor-
ties voor de koppelingen met andere applicaties applicatiearchitectuur. zien van een nummer en een naam om eenduidige
groot. communicatie mogelijk te maken. De infrastruc-
turele voorzieningen die in de koppelingen een rol
spelen (de servicebus, het portaal en de netwerkvoor-
zieningen), zijn ook in de plaat weergegeven.

46 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


Applicatiearchitectuur

Applicatie
Adviseur Portaal

Uit te faseren
Zuilen Landelijke applicatie
teletekst
Infrastructurele
voorziening
1 Bemiddelen
6
Digiforms
Postcode 6
Vacature export Koppeling
9
11-23-
24-25 SONAR ABS PGI
Applicatiegebruik
7
ExtraNet inkijk
Werk- 13
zoekenden- Bemiddelen
8 details 37 3 Netwerk
13-15-18- Werk- Intake ExtraNet-
20-28-30-
B&O B&O Match zoekende melding CV CV
31-33-34 Vooraankon-
diging WW Berichtuitwisseling
2-5-12 16-17- 10 (asynchroon)
19-21-27- B&O Matching website.nl
29-32 Service engine
ExtraNet Web service
Werk- Intake Elise NVS Werkzoekende (synchroon)
zoekende meldingen
Ketenpartners
36 35 5 Database
36 35 export/import
ExtraNet (bulk uitwisseling)
meldingen Vacature Vacature Werk-
zoekende Vacature
13-15-18-
20-28-30- Link (directe
31-33-34 schermaanroep)
ExtraNet Servicebus 2 Internet
16-17-
19-21-27-
29-32
Werkzoekende
ExtraNet
meldingen 12

Werk- Werkgever
zoekende
Overzicht koppelingen

ID Naam
10 Business Portal/Single Sign-on
38 ExtraNet e-intake 1
2 SONAR -> Werk.nl
inkijk 4 4 4 3 werk.nl -> SONAR (webservice)
4 AmiSYS/MIP (PARK)
5 -> Match Engine
ExtraNet export export export Intake 6 ABS aanroep
7 ABS vraagt gegevens
inkijk 8 B&O-tabel
9 Postcodetabel
10 E-intake
11 ExtraNet Inkijk: VIS
12 -> ExtraNet Inkijk
13 ExtraNet melding: Vooraankondiging WW
15 ExtraNet melding: Overdrachtsformulier WWB (ABW)
MAIC 16 ExtraNet melding: Retourmelding overdrachts-
formulier WWB (ABW)
17 ExtraNet melding: Melding einde uitkering met reden
WWB (ABW)
18 ExtraNet melding: Reïntegratieadvies -> Gemeente
19 ExtraNet melding: Terugkoppeling reïntegratieadvies
Gemeente ->
20 ExtraNet melding: Kennisgeving -> Gemeente
a) mededeling
b) verwijtbaar
21 ExtraNet melding: Terugkoppeling kennisgeving
Gemeente -> vewijtbaar
22 KA-omgeving (koppeling met outlook)
AMISYS MIP 23 ExtraNet Inkijk: LRD (SoFi nummer)
export export 24 ExtraNet Inkijk: LRD (Ad hoc)
25 ExtraNet Inkijk: inkijk in
27 ExtraNet melding: Melding einde uitkering reden WW
28 ExtraNet melding: Reïntegratieadvies ->
29 ExtraNet melding: Terugkoppeling reïntegratieadvies
AMISYS MIP ->
ExtraNet melding: Aanvraag reïntegratieadvies ->
30 ExtraNet melding: Aanvraag WW (niet-modulair)
31 ExtraNet melding: Overdrachtsformulier WW
32 ExtraNet melding: Retourmelding overdrachtsformulier
->
33 ExtraNet melding: Kennisgeving ->
a) mededeling
b) verwijtbaar
34 ExtraNet melding: Terugkoppeling kennisgeving
AKA B&E -> verwijtbaar
werk.nl -> Match Engine
35
36 ABS -> Match Engine
37 Match
38 ExtraNet Inkijk:

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 47


Een ‘foto’ maken en daar verbeteracties aan ontlenen

Organisatie Integratie Toekomst


Verzekeraar

Case Functioneel Migratie


Minder risico´s en betere perfor-
mance

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


De ontwikkeling van de technische architectuur Breng de kwaliteit van de huidige technische infra- Samen met een werkteam bestaande uit medewer- De wijze waarop de plaat tot stand is gekomen en
maakt deel uit van een groter programma waarin structuur zo in beeld, dat concrete verbeteracties in kers van veel verschillende ICT-disciplines hebben weergegeven, heeft inzicht gebracht en geleid tot
een strategisch informatieplan is ontwikkeld. Een gang gezet kunnen worden. we een inventarisatie gemaakt van de onderdelen concrete acties om onder andere de risico’s weg te
van de stappen van het plan is een ‘foto’ te maken en van de huidige infrastructuur (LAN, WAN, pc’s, ser- nemen en de performance te verbeteren. Om te
daarmee de kwaliteit van de huidige technische vers, mainframe, telefonie, etc.) en van applicaties beginnen is bijvoorbeeld de ‘ster’ uit het netwerk
infrastructuur te beoordelen. Dat helpt om de migra- en ontwikkeltools. Op deze manier ontstond overall gehaald en het aantal ontwikkeltools en platforms
tie vorm te geven. inzicht in de technische architectuur. Op basis daar- teruggebracht. Bovendien is ervoor gekozen de
van zijn bottlenecks benoemd, die vervolgens zijn mainframefunctionaliteiten te outsourcen.
vertaald in verbeteracties.

48 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 49
Samenwerken in een (zorg)netwerk

Organisatie Integratie Toekomst


Zorgverzekeraar

Case Functioneel Migratie


Fundamentele vernieuwing infor-
matievoorziening

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


Een zorgverzekeraar besteedt veel tijd aan het Geef aan welke mogelijkheden er zijn om het aantal Allereerst hebben we de klant (de verzekerde) cen- Een zorgverzekeraar is onderdeel van een netwerk,
uitwisselen van informatie met allerlei externe handmatig verrichte administratieve werkzaam- traal gesteld en bepaald welke externe partijen direct veel partijen hebben rechtstreeks contact met zijn
partijen. Veel gebeurt handmatig. Geautomatiseerde heden terug te dringen. te maken hebben met de dienstverlening aan die klanten. De kwaliteit van de dienstverlening is dus
uitwisseling is afgestemd op een specifieke doel- klant. Vanuit dit perspectief zijn we gaan kijken naar sterk afhankelijk van een goede informatie-
groep. de informatie-uitwisseling tussen de verschillende uitwisseling tussen de verschillende partijen. Op de
partijen. plaat is te zien dat daar veel partijen bij betrokken
zijn, dat nog veel handmatig gebeurt en bij elek-
tronische uitwisseling verschillende media wor-
den gebruikt. Daarmee kan worden vastgesteld op
welke punten de informatievoorziening verbeterd
kan worden.

50 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


Contextdiagram zorgverzekeraar

CVZ

Van ...
Van ... Naar ...
t1FSJPEJFLWFSQMJDIUF
SBQQPSUBHFT t3FHFMHFWJOH
t7FSBOUXPPSEJOH Naar ... t6JUWPFSJOHTWFSTMBH t3FTVMUBBUUPFUTJOH
t$JSDVMBJS
t5FSVHSBQQPSUBHF
t#VEHFU;'
t(FME
t"BOWVMMFOEFWFS
BOUXPPSEJOH

Van ...

Naar ...

K
t7FS[FLFSEF Van ...
Van ... Naar ...
t$POUSBDU

CA
t.BDIUJHJOHFO t.BDIUJHJOHFO t3BQQPSUBHFT
t# FUBMJOHTPQESBDIU t0GGFSUF t%FDMBSBUJFT
t#FUBMJOHFO t4VCTJEJFBBOWSBBH
"/# ; Van ... t8FSLHFWFSTWFS t1FSGPSNBODF
t.BOBHFNFOU t7SBHFO
LMBSJOH .BOBHFNFOU
JOGPSNBUJF
t"EWJFT t"BONFMEJOH *OGPSNBUJF Naar ...
t#PSEFSFM t.VUBUJFT
Naar ... t1PMJT t3FHFMHFWJOH
t1SPNPUJFNBUFSJBBM t&JTFOBBOSBQQPS
t $POU SPMFWPPS t.BOBHFNFOU*OGP @ Van ... UBHFT
Van ...
TDI SJGU
t # FU BMJOHTWFSBOU  t7PPSMJDIUJOH
XPPSdJOH t/"8WFS[FLFSEF t4UBUJTUJFLFO Naar ...
t%FDMBSBUJF t,FOOJT
t"ENJOJTUSBUJF Voorbeelden: t,MBDIUFO
LPTUFO Voorbeelden: t ...
t7SBHFO
t t ...
t ...
t4VHHFTUJFT
Naar ... t
t t ...
t t ...
t/"8WFS[FLFSEF t t ...
t%FDMBSBUJF t t ...
t"ENJOJTUSBUJF t t ...
LPTUFO
Voorbeelden: Voorbeelden:
t ... t ... Van ...
t ... t ...
TWA
t ... t ...
t ... t ...
t1PMJT
t ... t ... t4DIBEFVJULFSJOH
t ... t.BOBHFNFOU*OGP
t1SPWJTJF

Naar ...
Voorbeelden:
t ... t"BONFMEJOH
t ... t$POUSBDU
t ... t%FDMBSBUJFT
t ... t1SFNJFCFUBMJOHFO
t ... t.VUBUJFT
t ... t$PSSFTQPOEFOUJF

@
AWB Z

Van ...
Voorbeelden:
t.BTTBNVUBUJFT t ...
t7FSLMBSJOHFO Voorbeelden:
(zorg)

t ... Van ...


t*OLPPQDPOUSBDUFO t ...
verze

t ...
t ... t1PMJT Van ...
keraa

Naar ...
rs

t ... t#FWFTUJHJOHWBO
t ... BBONFMEJOH t5FWFSXFSLFO
Van ... t.BTTBNVUBUJFT
t7FSLMBSJOHFO NVUBUJFTFO
Naar ...
t4UBOEBBSESBQQPS t*OLPPQDPOUSBDUFO EFDMBSBUJFT
UBHFT  PQQBQJFS

t "BONFMEJOH
t,FOOJT Naar ...

Naar ... Voorbeelden:


t.VUBUJFT
t ...
t ...
t%FDMBSBUJFT
t 4 U BU JTU JTDIF
 NBSLU

*OfPSNBU JF
t $JSDVMBJSFT
Van ...
Voorbeelden: Voorbeelden:
t ... t ...
t1PMJTHFHFWFOT t ... t ...
t%FDMBSBUJFT Naar ...
t4DIBEFVJULFSJOH
t1PMJTHFHFWFOT
t%FDMBSBUJFT
t4DIBEFVJULFSJOH

Van ...
Van ...
Van ... Van ...
t(FHFWFOTWFS[F Naar ...
t # VdHFU WPPSTU FMMFO LFSEFO t7FS[FLFSEFO t3JDIUMJKOFOWPPS
t3JDIUMJKOFOWPPS t5FWFSXFSLFO Naar ...
t0QFOTUBBOEFWPS CFMFHHFO
NVUBUJFT
EFSJOHFO t5FCFMFHHFOWFSNP
Naar ... t5FSVHCFMOPUJUJFT t#FUBMJOHFO
t#FUBMJOHJODBTTP HFO
t0OJOCBSFWPSEF
LPTUFO
t 3FHFMHFWJOH SJOHFO Naar ...
t $JSDVMFJBSFT t*ODBTTPLPTUFO
t 5BSJFfCFTDIJLLJOHFO t1SFNJFCFUBMJOHFO t#FMFHHJOHTSFTVM
UBUFO

Van ...
CT
G

t5PFUTSFTVMUBUFO Naar ...


t1FSJPEJFLWFSQMJDI -FHFOEB
Legenda Wijze van berichtuitwisseling in 2001
UFSBQQPSUBHFT t$FOUSBMFSFBDUJF
t$JSDVMBJSFT Berichtenverkeer per week:
t1FSJPEJFLUFDPO -BBH 1BQJFS
USPMFSFOTUBOEFO
(FNJEEFME
@ &NBJM
)PPH
%JTLFUUFUBQFDBSUJEHF

4 BNFOXFSLJOHT WFSbBOdFO
%BUBDPNNVOJDBUJF
1BSU JKFO XBBS dF WFS[FLFSdF
SFDIU T U SFFLT DPOU BDU PWFS LBO
IFbbFO

,PFQFMPSHBOJT BU JFT U PF[JDIU 


IPVdFOdF JOT U BOU JFT FO bFMFJdT 
bFQBMFST

"DU JWJU FJU FO dJF VJU bFT U FFd [JKO


ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 51
Gebruikmaken van generieke componenten

Organisatie Integratie Toekomst


Zorgverzekeraar

Case Functioneel Migratie


Fundamentele vernieuwing infor-
matievoorziening

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


Een zorgverzekeraar wil snel kunnen inspelen op Ontwikkel een informatiearchitectuur waarmee snel Op basis van strategische keuzes voor de informatie- Voor de totale informatievoorziening wordt geen
veranderingen in de markt. Het is dan noodzakelijk kan worden ingespeeld op veranderingen en nieuwe voorziening zijn architectuurprincipes vastgesteld. specifieke oplossing naar doelgroep ontwikkeld: alle
om intensief samen te werken met veel partijen. De partners in het netwerk toegang kunnen krijgen tot Deze principes zijn vervolgens weergegeven in een doelgroepen moeten in principe gebruik kunnen
huidige systemen zijn vaak ontwikkeld voor één spe- relevante gegevens. ‘houtskoolschets’ van de gewenste situatie. De maken van dezelfde services, zoals relatiebeheer,
cifieke doelgroep met als consequentie dat er weinig schets is in diverse workshops met specialisten, mediumconversie, toegangsschil en gegevensinvoer.
generieke functionaliteit is. Los van het feit dat dit gebruikers en managers getoetst. Wel wordt door middel van het verlenen van autori-
kostbaar is in onderhoud en beheer, is het ook saties bepaald wie welke service mag aanroepen.
weinig flexibel. Het is dus vrij arbeidsintensief om Het wordt nu gemakkelijk om nieuwe partijen
samen met partners nieuwe diensten te ontwikkelen toegang te geven tot de functionaliteit die ze nodig
en uitwisseling van informatie met deze partners hebben. Ook is het relatief eenvoudig om nieuwe
mogelijk te maken. functionaliteit toe te voegen, omdat gebruikgemaakt
kan worden van generieke services.

52 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 53
Het complexe verzekeringsproces teruggebracht
tot de kern
Organisatie Integratie Toekomst
Verzekeraar

Case Functioneel Migratie


Van product- naar klantgerichte
processen

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


De verschillende sectoren (schade, leven, hypothe- Breng het totale primaire proces in kaart, zodat op We hebben uit de verschillende productgerelateerde De plaat geeft compact het primaire proces bij
ken, pensioenen) van een verzekeringsbedrijf hebben basis daarvan de kwaliteit van de verschillende processen de generieke stappen gedestilleerd. Deze een verzekeraar weer. Alle relevante processtappen
elk hun eigen systemen ontwikkeld. Vanuit het per- systemen in relatie tot het primaire proces beoor- generieke processtappen hebben we opnieuw geor- voor nu en in de toekomst komen hier aan de orde,
spectief van de totale organisatie is er veel overlap- deeld kan worden. dend. In een aantal workshops heeft dit definitief los van de specifieke producten. Het processchema
pende functionaliteit en weinig synergie vorm gekregen. blijkt een prima hulpmiddel om met de bestuurders
tussen de systemen. te discussiëren over de systemen die de processtap-
Het uiteindelijk ontstane processchema hebben we pen ondersteunen. Sommige processen blijken niet
in het vervolgproject gebruikt als ordeningsprincipe en andere blijken door een grote verscheidenheid aan
om de systemen te inventariseren. systemen ondersteund te worden. We hebben dus
materiaal voor een forse sanering geleverd.

54 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


Procesmodel verzekeraar

Verzekeren +

s Risico s6ERZEKERDRISICO
s6ERMOGEN s"EHEERDVERMOGEN
s'EMAK s3ERVICE

2.
1. Ontwikkelen 3. 4. 5. 6.
Onderzoeken (combinatie van) Bewerken Verkopen/ "EHEREN !FHANDELEN
markt / verzekerings-/ markt contracteren
concurrentie vermogens-
product
Markt- Combinatie Aanvragen s/VEREENKOMST "EHEERDE
mogelijk- van verzekerings s$EKKING contracten
HEDEN producten en polissen

1.1 s"EPALENEVENTS 2.1 s$EFINIÔREN 3.1 s"EPALEN 4.1 s"EPALEN


1.2 s-ARKTONDERZOEK PRODUKTINHOUD doelgroepen inspecteren
1.3 s#ONCURRENTIE 2.2 s"EPALEN 3.2 s)NKOPEN (combinatie
analyse grondslagen/ ontwikkelen van) risico's
1.4 s"EOORDELEN rekenregels bestanden 4.2 s(ERVERZEKEREN
kansen/ 2.3 s"EPALEN 3.3 s"EPALEN 4.3 s!CCEPTEREN
bedreigingen voorwaarden benadering aangeboden
1.5 s3EGMENTEREN en tarieven 3.4 s"ENADEREN risico's 5.1. 5.2. 5.3. 6.1. 6.2.
potentiÎle 2.4 s"EPALENVARIATIE POTENTIÔLE 4.4 s"EREKENENPREMIE )NDIVIDUEEL 0ORTEFEUILLE Financieel Claim/ 3ERVICE
doelgroepen MOGELIJKHEDEN klanten vaststellen COLLECTIEF BEHEER BEHEER uitkering levering
1.6 s0ORTFOLIO ANALYSE condities BEHEER
klanten/ 4.5 s6ERSTREKKENOFFERTE
producten 4.6 s/NDERHANDELEN
1.7 s6ASTSTELLEN 4.7 s3LUITEN 5.1.1 s-UTEREN 5.2.1 s0ORTEFEUILLE 5.3.1 s6ERWERKEN 6.1.1 s/PNEMEN 6.2.1 s/NTVANGEN
RISICOPROFIELEN overeenkomst 5.1.2 s0ROLONGEREN analyse in-/uitgaande SCHADE verzoek
4.8 s6ERSTREKKEN 5.1.3 s"EÔINDIGEN 5.2.2 s2ELATIEBEHEER geldstromen gebeurtenis 6.2.2 s6ASTSTELLEN
voorlopige dekking 5.1.4 s6ERSTREKKEN 5.2.3 s!CTUARIÔLE 5.3.2 s6ERWERKEN 6.1.2 s6ASTSTELLEN dekking
4.9 s2ELATIEBEHEER polis-/ analyse ONVERPLICHTGELD RECHTEN 6.2.3 s:ORGDRAGENVOOR
vermogens- 5.2.4 s!CTUALISEREN 6.1.3 s4OEKENNEN service/levering
documenten risico's AFWIJZEN 6.2.4 s%VALUEREN
5.1.5 s)N%XCASSO 5.2.5 s"ELEGGEN 6.1.4 s!FWIKKELEN
5.1.6 s!RCHIVEREN 5.2.6 s%XTERNE 6.1.5 s6ERHALEN
verslaglegging 6.1.6 s5ITKEREN
BEÔINDIGEN
6.1.7 s!RCHIVEREN

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 55


Solide basis voor bankieren

Organisatie Integratie Toekomst


Bank

Case Functioneel Migratie


In kaart brengen van de
inpassing van een nieuw
systeem voor bankieren

De situatie De werkwijze De plaat


Internetbankieren is intussen een belangrijk Er is een grote behoefte deze problematiek beter De opbouw van het nieuwe systeem voor elektro- Er zijn twee platen gemaakt. De eerste plaat toont
onderdeel van de dienstverlening geworden, maar onder de aandacht van beslissers en beleidsmakers nisch bankieren is geanalyseerd en in een lagen- een groot en complex systeem voor elektronisch
het systeem dat internetbankieren ondersteunt, is te brengen. structuur geplaatst. Op deze manier wordt met bankieren, bestaande uit een frontofficegedeelte en
ontstaan in een tijd van pionieren met deze - toen name onderscheid gemaakt tussen de frontoffice- een interfacelaag. In de interfacelaag zijn naast
nieuwe - vorm van dienstverlening. De eisen aan De opdracht laag, waar de gebruikersinteractie plaatsvindt, en een enkele generieke functies ook een groot aantal
betrouwbaarheid en beschikbaarheid en de vraag Breng de situatie direct na de invoering van het interface of servicebuslaag, waar de aansluiting met specifieke functies ondergebracht.
naar nieuwe diensten zijn intussen zo toegenomen, nieuwe systeem in beeld en schets daarnaast een de back-office wordt gemaakt. Voortbordurend op
dat het bestaande systeem niet meer voldoet. eindsituatie. deze opbouw in lagen is vervolgens een situatie uit- De tweede plaat toont een situatie waarin het
gewerkt waarbij de functiemiddenlaag, de enterprise- systeem voor elektronisch bankieren wordt beperkt
Met de beoogde invoering van een nieuw systeem Op deze manier wordt inzichtelijk gemaakt voor servicebus, een generieke voorziening wordt. tot een frontoffice. De interfacelaag wordt enterprise-
voor elektronisch bankieren doet zich de vraag voor welke opgave de bank de komende periode staat en servicebus genoemd en wordt een generieke
welke eisen dit stelt aan de informatievoorziening wordt tevens een visie neergelegd op de manier voorziening. Alle functies die in de eerste situatie
binnen de bank als geheel. Want hoewel het nieuwe waarop de informatievoorziening voor elektronische nog oneigenlijk in de interfacelaag waren opgenomen,
systeem voor elektronisch bankieren een grote stap dienstverlening in de breedste zin georganiseerd zijn verhuisd naar de front- of de backoffice.
vooruit lijkt te zijn, is de bank zich ervan bewust dat moet worden. De tweede plaat fungeert daarmee als het referentie-
de opbouw van de totale keten (dus inclusief de punt voor de gewenste eindsituatie.
afhandeling in de backoffice) niet optimaal is. Dit
wordt mede veroorzaakt door de beperkingen van
de andere systemen, maar die beperkingen zullen
de komende jaren worden weggenomen.

56 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


Architectuur Internetbankieren - Huidige situatie Architectuur Internetbankieren - Gewenste situatie

Klantenservice Algemeen Klantenservice Algemeen


publiek Zakelijke Particuliere publiek Zakelijke Particuliere
en beheermedewerker Interne klant en beheermedewerker Interne klant
Internet en klein zakelijke Internet en klein zakelijke
werkplek klant werkplek klant

Intern netwerk Bank.nl Intern netwerk Bank.nl

Statische Statische
content content

Beveiliging Beveiliging
Beveiligde toegang

Beveiligde toegang
Statische Statische
Presentatie Presentatie
content content

Authenticatie en Autorisatie Authenticatie en Autorisatie

Internetbankieren Frontoffice Beheer Internetbankieren Frontoffice Klant Internetbankieren Frontoffice Beheer Internetbankieren Frontoffice Klant

Internetbankieren
Beheer Overzicht Transactie initiatie Beheer Overzicht Transactie initiatie

Autorisatie Producten Producten Betaal- Binnenland Buitenland Autorisatie Producten Producten Betaal- Binnenland Buitenland
en opdrachten en opdrachten
rekeningen rekeningen
Spoed Geagendeerd Periodiek Spoed Geagendeerd Periodiek
Internetbankieren

Behee
Beheer
h r E-Banking
E-Banki
E-Ban
B kiking Behee
Beheer
h r E-Banking
E-Bank
E-Ban
E B ki
ki
king

Rekeninghouders Boeking Status Betaal-


en producten bericht opdracht

Rekeninghouders Boeking Status Betaal-


en producten bericht opdracht

Internetbankieren Interfacelaag
Routering Transformatie
Enterprise-Servicebus

Routering Transformatie Authenticatie


Autorisatie
User- en product- Matchen van Betaalopdracht- Geagendeerde en
management betaalopdracht- status periodieke Betaa
Betaal-
B t l-
bevestigingen betalingen opdrachten,
opdrachten Monitoring Security Beheer van
boekingen, berichten en services
saldo

Rekeninghouders Beheer- Boeking Betalingsverkeer-


en producten services services
Rekeninghouders Spoed Boeking Binnen-
Status Buiten- Status Betaal-
en producten land Status
land opdracht
bericht

Relatie- User- en Validatie en Validatie en Settlement Clearing Validatie Relatie- Contract- Settlement Clearing Validatie Transactie-
beheer product- clearing clearing beheer management initiatie
management spoed buitenland

Transactie- Geagen-
initiatie deerde en
periodieke
BackOffice batalingen
BackOffice

Interne Externe Interne Externe


werkplek gegevens- werkplek gegevens-
uitwisseling uitwisseling

Backoffice Backoffice
medewerker medewerker

Equens Swift Equens Swift

LEGENDA
Services Berichtuitwisseling
(Asynchroon) Functionaliteit Infrastructurele Gegevens-
Gebruiker Kanaal (synchroon)
voorziening opslag

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 57


ECO-Architectuur

Organisatie Integratie Toekomst


Verzekeraar

Case Functioneel Migratie


Hoe helpt de architectuur in
een dynamische netwerk-
omgeving

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


Een pas gefuseerd verzekeringsbedrijf wil een breed Ontwikkel een architectuur die de distributie- In eerste instantie hebben we de feitelijk benodigde Op de plaat is te zien dat de grenzen van de orga-
scala aan producten en diensten via verschillende kanalen en de te leveren producten en diensten componenten geordend en met elkaar in verband ge- nisatie flexibel zijn. Immers, het prikkeldraad is
(deels nog aan te boren) kanalen aanbieden. Deze maximale flexibiliteit biedt. bracht. Deze ordening gaf volgens de opdrachtgever gemakkelijk te verzetten. De processen worden
producten en diensten worden deels zelf en deels de dynamiek van de markt onvoldoende weer. gesymboliseerd door een meanderende rivier die
door derden geleverd. De verwachting is dat in de deels binnen de organisatie loopt en deels erbuiten.
loop van de tijd een zekere dynamiek gaat ontstaan Vanuit de processen worden verschillende services
tussen producten die het concern zelf uitvoert aangeroepen. Deze services zijn stabiel in de tijd
en producten die het door derden laat verzorgen. en worden daarom aangeduid door stenen. Welke
Hetzelfde geldt voor de afzetkanalen. Ook hier moet services beschikbaar zijn, staat in de gouden gids van
het mogelijk zijn snel nieuwe kanalen te introduce- services. De services liggen zowel binnen als buiten
ren en eventuele slecht functionerende kanalen te de organisatie. De services buiten de organisatie
sluiten. zijn aangegeven met een stippellijn. De verschillen-
de merken die door de verzekeraar gevoerd worden,
nemen een dominante plaats op de plaat in. Ze
worden gesymboliseerd door de vlaggen die bij het
strandhuis staan. In algemene zin staat de bovenkant
van de plaat voor de distributiekant en de onderkant
voor de serviceverlening aan de klant.

58 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


Informatiearchitectuur

Toezichthouders

Individuele
Collectiviteiten
Dashboards verzekerden

@ Procesbesturing

Product Product
Concept

Dienst
Onder-
Dienst steunende Klachten-
services administratie

Intermediair

AWBZ
Procesbes
turing

@
Declaratie-
verwerking Declaratie-
In- & Excasso
verwerking
Relatie-
management Dienstverlening
Klant-
Campaign- beeld
management Schade-
Kennisregels administratie
Segmentering
Klantkennis Schadeherstelbedrijf

Content- Polis-
management Uitvoer
administratie
DBC Zorgaanbieders:
- Ziekenhuis
- Huisarts
- Fysiotherapie

Herverzekering

Polis-
administratie

(Web) Service

Extern

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 59


Verschillende views

Organisatie Integratie Toekomst


Verzekeraar
3

Case Functioneel Migratie


Doe-het-maar-zelf-
architectuur

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


Het wenkend perspectief is ontwikkeld, maar nog te Ontwikkel een soort kladblok waarop verschillende We hebben de ECO-Architectuur ontdaan van de De basisplaat is dezelfde als de eerder beschreven
abstract om duidelijk te maken wat er moet gebeu- views geprojecteerd kunnen worden. mooie plaatjes om ruimte te maken voor projectie ECO-Architectuur. De gebruikte systemen hebben
ren om het te realiseren. van andere gegevens. We hebben zelf twee voor- we erop geprojecteerd. Te zien is waar dubbele func-
beeldviews gemaakt: systemen in relatie tot de tionaliteit zit en waar nog functionaliteit ontbreekt.
services (zoals hier afgebeeld) en een overzicht van
de services die geraakt worden voor een specifiek
project. De architecten gebruiken de kale versie als
‘kladblok’ voor overleg met projectmanagers,
businessmanagers en ICT-specialisten.

60 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


Informatiearchitectuur

Verloop
kantoor

Collectiviteiten

Volmachten
Dashboard
Product Product

Concept
Dienst Dienst
Onder- Klachten-
steundende administratie
services

Leveranciers
externe producten AWBZ
en diensten

Campagne- Declaratie-
Incasso
management administratie

Dienst-
Legenda verlening Schade-
Klantkennis
Relatie- afhandeling
Identificatie & Autorisatie management
Integratieplatform Segmentering
Schadeherstelbedrijf
Portaal
Klant-
Distributie Klantbeeld Content- Polis-
beeld Uitvoer
manage- administratie
Dienstverlening ment Zorgaanbieders:
DBC - Ziekenhuis
Aantal systemen
<5 - Huisarts
- Fysiotherapie

> 5, < 15

Service-
Herverzekering
verlenende
> 15 organisaties

Dubbele functionaliteit Gegevens


intermediar
Unieke functionaliteit Polisadministratie

Nog niet ingevulde


functionaliteit

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 61


Fundamentele herbezinning op informatie-
voorziening
Organisatie Integratie Toekomst
Farmaceutisch R&D-bedrijf

Case Functioneel Migratie


Uitbreiding activiteitenpalet

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


Een farmaceutisch R&D-bedrijf heeft een productie- Breng het primaire proces in kaart en maak aan de Eerst hebben we het primaire proces in kaart ge- De eerste plaat geeft het primaire proces weer, aan
bedrijf overgenomen in het buitenland. De infor- hand daarvan een schets van de gewenste functiona- bracht, inclusief de relatie met de partijen in de om- de basis waarvan de informatiebehoefte is vastge-
matievoorziening moet voor deze nieuwe situatie liteit voor de onderneming als geheel. geving. Daarna zijn de sleutelfiguren geïnterviewd steld. De tweede plaat toont de informatiearchitec-
geheel opnieuw geregeld worden. om de informatiebehoefte vast te stellen. De bevin- tuur, waarin de gedetailleerde functionele eisen met
dingen zijn vertaald in een informatiearchitectuur gekleurde blokjes zijn weergegeven. De laatste plaat
die de gewenste functionaliteit voor het primaire laat zien hoe de informatiearchitectuur samenhangt
proces in beeld brengt. Ten slotte is per deelproces met de architectuur van het primaire proces.
aangegeven welke functionaliteit nodig is.
De informatiearchitectuur hebben we vervolgens
gebruikt om de huidige applicaties af te beelden en
het migratieplan te ontwikkelen.

62 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


IT Master plan
Primary process outline Required IT functionality
Pharmaceutical authorities
Pharmaceutical authorities

Business development Regulatory affairs Research & development


Development
and Production
of (generic)
Pharmaceutical
products

Changing because of expiring patents, API, patents, (generic) bulk


requests of partners or products, or wrapped products
own improving ideas

Contracting & market Market introduction & forecast Production


development
1. 2. 4.
3. 4.
5.

Partners in sales and distribution


Business Product Regulatory Market
development development affairs introduction & Production

Suppliers IngrediÎnts packaging


forecast

1.1 Spot opportunities Project Base documents Registration Actual sales


1.2 Assessment of: proposal registration dossier & forecast
! Market size dossier
! Market value GMP-batch 4.1
! Complexity product Market introduction
! Necessary technology 4.2 Obtain and control
! Patent situation resources Human resources
1.3 Formulate project proposal
Suppliers ingrediÎnts & packaging materials

Partners in sales and distribution


Finance & control
2.2
2.1 Contracting &
Research & 5.1 5.2 5.3
market Purchase Production Distribution
development development

2.2.1 Search for partners and commit 5.1..1 Sample 5.3.1 Product releasing Quality Assurance
them to the specific product 5.1.2 Releasing 5.3.2Product distribution
2.2.2 Create commitment 5.1.3 Registration Ingredients Finished to partners
2.2.3 Market development & packaging product
2.2.4 Present dossier to pharma-
ceutical authorities

External production

2.1.1 4. 2.1.3 5.2.2 5.2.3


2.1.2
Regulatory 2.1.4 2.1.5 5.2.1 Production
Chemical R&D Pharmaceutical Production API Packaging
Analytical
affairsR&D R&D Clinical R&D Toxiological R&D pharmaceutical
forms

5.2.1.1 Production 5.2.2.1 Production 5.2.3.1 Packaging


2.1.1.1 Assess characteristics 2.1.2.1 Development of 2.1.3.1 Development of the 2.1.4.1 Development of the 2.1.5.1 Development of the API Bulk
clinical studies toxiological studies planning planning 5.2.3.2 Stock
of the products analyticaL pharmaceutical products
2.1.1.2 Syntheses methods regarding: formulation 2.1.4.2 Execute clinical 2.1.5.2 Execute toxiological 5.2.1.2 API production 5.2.2.2 Production
studies studies 5.2.1.3 Quality & change batches
2.1.1.3 Development of the API ! Stability 2.1.3.2 Trail batches:
control (regular)
! Characteristics ! Stability results
5.2.1.4 Stock 5.2.2.3 Quality & change
! Etc. ! Impurity profile
control
2.1.3.3 Qualification batches
5.2.2.4 Stock

IT Architecture
Human resources

Finance & control Enterprise portal

Quality Assurance

External production

Document
LIMS Enterprise Resource Planning Management Knowledge Management Multi Project
Management

Planning Manufacturing Customer service Dossier Project knowledge

Laboratory instrruments
Non-GMP
Storage Distribution Human resources documents Library External
& Analysis databases

Release Financial Management (Send) Version Knowledge


Expert system development
information control

End user computing

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 63


Migratie naar de gewenste situatie

Organisatie Integratie Toekomst


Farmaceutisch R&D-bedrijf

Case Functioneel Migratie


Uitbreiding activiteitenpalet

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


Bij deze organisatie is een informatiearchitectuur Maak een plan voor migratie van de huidige situatie We hebben de bestaande systemen en ervaren De plaat geeft de huidige situatie aan door afbeelding
opgesteld als wenkend perspectief voor de naar het wenkend perspectief. knelpunten in het ontworpen wenkend perspectief van de bestaande applicaties in de gewenste architec-
informatievoorziening. getekend. Duidelijk werd in hoeverre de gewenste tuur. Te zien is dat bepaalde functionaliteit niet of
informatiearchitectuur gevuld was met de bestaande onvolledig door applicaties wordt ondersteund.
applicaties.
Vervolgens wordt in drie stappen aangegeven
Vervolgens hebben we in discussie met het hoe van de bestaande situatie wordt gemigreerd
management vastgesteld met welke prioriteit en in naar de gewenste situatie. Hierbij wordt een deel van
welke stappen de gewenste informatiearchitectuur de bestaande applicaties vervangen en blijft een
ingevuld moest worden met nieuwe of gewijzigde ander deel bestaan.
applicaties.

64 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


IT Master plan; Current situation and migration path
IT Architecture Current situation
Enterprise portal Enterprise portal Standard packages: Bottle-necks current situation

Exact
Network
1 No connection between the several separated networks
LIMS
2 Impossible to share and access data outside own network
3 Different networks and operating systems have relatively high maintenance costs
End user computing
4 Some stand-alone PC's
Document Document Multi Project Laboratory instruments
LIMS Enterprise resource planning management Knowledge management Multi project LIMS Enterprise resource planning Management Knowledge Management
management Management Software analyse instruments
5 Different operating systems, high maintenance costs

20 6 Data collection by hand and the possibility to manipulate raw data


Stocksys
Planning Manufacturing Customer service Dossier Project knowledge 7 Back-up of local data is a lot of work and could be forgotten
Planning Manufacturing Customer service Dossier Project Knowledge
8 Difficult to compare data of different instrumentsLIMS
11 17 18 21 22 Qumas
9 LIMS Hispania is running on DOS and should be converted
10 Has no LIMS and needs a planning function in the short-term ERP
BPCS

Laboratory instruments
Laboratory instrruments

11 Organon systems stop in march 2001, no real alternative is available now


12 No functionality available to assess non-financial personnel data
Non-GMP Chemaccess 13 Lack of functionality in Exact, this causes a lot of handwork
Analysis Distribution Human resources documents Library External Analysis Distribution Human Non-specific Library External
databases resources documents databases 14 Exact is not working properly (DOS version)
9 10 16 19 Tailor-made applications (MS Acces prototype): 15 Almost no management information
12 DOCIS & directory structure Document management
13 14
5 6 16 Inflexible directory structure
7 8 17 QUMAS documents are difficult to find
Forecast (M&S)
18 Distribution of Dossiers is a lot of work and it is difficult to keep all the dossiers up-to-
15
Knowledge Planning (QC) date
Release Financial Management (Send) Version Expert system
information control development Release Financial Management (Send) Version Expert system Knowledge
information overview development 19 DOCIS is still a prototype and not suited for production

Library database 20 Documents older than 2,5 years are only available on a stand-alone Apple system
Knowledge management

Document Management System (RA) 21 No adequate facilities to share knowledge within Multi-project management
22 Current organisation and tools not adequate to monitor projects End-user computing
23 No uniformity in version MS-Office software (international)
Other:
24 Different tools for the same purpose
External databases (30)
25 E-mail & internet not available for everyone

End user computing 23 24 26 Synthon MS Word templates need a lot of disk space and are difficult to handle
End user computing Information on CD
25 26 in combination with pictures

Migration path
Enterprise portal Enterprise portal Enterprise portal

Document Multi project Document Multi project Document Multi project


LIMS Enterprise resource planning management Knowledge management management LIMS Enterprise resource planning management Knowledge management management LIMS Enterprise resource planning management Knowledge management management

Planning Manufacturing Customer service Dossier Project knowledge Planning Manufacturing Customer service Dossier Project knowledge Planning Manufacturing Customer service Dossier Project Knowledge

Laboratory instruments
Lab oratory instruments
Laboratory instruments

Non-specific Analysis Non-specific Analysis Non-specific


Analysis Distribution Human resources Library External Distribution Human resources documents Library External Distribution Human resources documents Library External
documents databases databases databases

Management (Send) Version Knowledge


Release Financial control Expert system Release Financial Management (Send)Version Expert system Knowledge Release Financial Management (Send)Version Expert system Knowledge
information development
information Control development information Control development

End user computing End user computing End user computing

Phase 1 finished end 2001 Phase 2 finished end 2002 Phase 3 finished end 2003

UÊConversion of the Novell network to the preferred platform UÊDocumentation and knowledge transfer of all MS Access UÊRoll-out of ERP phase 2 UÊMake an enterprise portal in order to make all relevant information available in a
UÊPreparation and installation of a computer room systems used UÊIntroduction of a LIMS system uniform way to all employees
UÊSet up WAN via VPN UÊUniformity MS Office software UÊSelect a groupware for package to facillitate knowledge sharing
UÊSecure Laptops UÊ Introduction MS Outlook for all employees UÊSelect and implement an expert system
UÊConversion of the LIMS system to preferred platform UÊMake current intranet available for all employees UÊFind final solution as the document management system
UÊIntroduction ERP system (phase 1) UÊSelect a Multi-project management package and define
integral projects for the four different R&D departments

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 65


P&O-systemen vooral administratief gericht en
kwalitatief onvoldoende
Organisatie Integratie Toekomst
Afdeling HRM van een multinational

Case Functioneel Migratie


Ondersteuning van het primaire
proces

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


De afdeling HRM maakt gebruik van een groot Inventariseer welke systemen er zijn en in welke Samen met de afdeling is het primaire proces in Op de plaat is te zien dat de bestaande systemen
aantal systemen. Men heeft onvoldoende inzicht in mate ze het primaire proces ondersteunen. Ga ook kaart gebracht en aangegeven welke systemen de vooral gericht zijn op de salaris- en arbeidsvoor-
de mate waarin deze systemen het primaire proces na of er sprake is van dubbelingen, verschillende verschillende stappen in het proces ondersteunen. waardenadministratie en dat er niet of nauwelijks
ondersteunen. De vele systemen en (afwijkende) systemen die hetzelfde proces ondersteunen. Daarna zijn deze systemen beoordeeld naar kwaliteit ondersteuning is voor beleidsprocessen of de service-
procedures zijn het gevolg van de decentrale bedrijfs- op het gebied van gebruik en beheer en operationeel verlening aan medewerkers of managers. Kortom:
voering; de zaak is nogal complex. en/of strategisch belang, zodat nu duidelijk is in daarin moet nog verder geïnvesteerd worden.
welke systemen nog geïnvesteerd moet worden.
Ook is te zien dat de bestaande systemen niet
allemaal voldoen en dat investeringen nodig zijn om
te komen tot een kwalitatief goede ondersteuning
van het primaire proces.

66 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


Primair proces P&O met ondersteunende systemen

top -HRM -diensten


tegen minimale
kosten

tNJTTJF WJTJFTUSBUFHJF10 tBSCFJETWPPSXBBSEFO


tCFOVUBSCFJETQPUFOUJÑFM
tDPSSFDUFFOUJKEJHFWFSXFSLJOHNVUBUJFT
medewerkergegevens

HRM-beleid Vaststellen Arbeids- Competenties Administreren


benodigde voorwaarden invullen Salaris en arbeids-
competenties en beloning voorwaarden
invullen

HRM-beleid Competentie- Arbeids- Gewenste competenties


profielen voorwaarden

Werven en Ontwikkelen Uitstromen


selecteren en begeleiden
medewerkers

Ondersteunende systemen Mgt. audit Bonus PAO


4 (acces database) 3 Int. vacaturebank 13 VSTAT 16 SSS SBR 20 P-invoer 44 Exact salaris 39
(acces database)
SPSS 17 SPSS 17 Connexys 6 Int. vacaturebank 13 Argus Gold 45 DWP 38
ontwikkelen
Registratie gewaar- Informer Navraag-
42 SSS CAO 18 (Impromptu) 26 Vakkennismeting 14 Persmaster 1 26
benodigde
deerde functies bestand Salreg.
Herpl. inf. systeem
SSS Regress 22 15 Autolease 2 OutSPIN (HVR) 33
(HIS)
Registratie gewaar- Cursisten admin.
42 12 Paymaster 5 Intracom 29
deerde functies systeemCAPP
Testapplicatie 43 Girotel 7 MRS 30

Legenda Persmaster 1 Ohra 8 InfoSPIN (FTP) 27

Autolease 2 Spaarln/contrib. 9 INSPIN 28


(Tussen)resultaat
Programma registratie Telefoonnota’s Debiteuren
11 10 37
MD opleidingen (excell) admie PZ
Activiteit Informer
SSS WAO 21 Bewerken salspecs 36 31 32
(Impromptu)
Actief onderhoud SSS SBR 20 Uitgifte sys. regnrs. 35 Gemal 24

SSS Employee 19 Raadplegen 34 Cool 23


/PPE[BLFMJKLPOEFSIPVE historie SALP
Functienamen reg.
SPIN 25 41 SPIN 25
Investeren systeem
Pers.geg. in
40
database
/FHFSFO PWFSXFHFO VJUGBTFSFO

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 67


e-HRM

Organisatie Integratie Toekomst


Afdeling HRM van een multinational

Case Functioneel Migratie


Invulling van het e-HRM-beleid

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


De afdeling HRM wil voor de medewerkers alle Bedenk een oplossing waarmee het e-HRM-beleid We hebben de informatiebehoefte van de medewer- De medewerker staat centraal en heeft via een HR-
relevante gegevens over arbeidsvoorwaarden online gestalte kan krijgen. Geef daarbij duidelijk aan hoe kers en managers geïnventariseerd aan de hand van portal toegang tot een breed scala aan HRM-dien-
beschikbaar stellen. Ook moeten medewerkers de de nieuwe diensten gekoppeld kunnen worden aan de strategische visie. Bovendien hebben we gekeken sten, persoonlijk en op maat. De HRM-consultants
mogelijkheid krijgen zelf gegevens te wijzigen of de backoffice-administratiesystemen. aan welke informatie de HRM-consultants behoefte maken gebruik van backofficesystemen die voor
secundaire of tertiaire arbeidsvoorwaarden aan te hebben. Die behoefte bleek bij beide groepen een belangrijk deel gevoed worden door de HR-
vullen. Dit onder de noemer e-HRM (electronic fundamenteel anders te zijn. Dit hebben we uit- portal.
Human Resources Management). gewerkt in een informatiearchitectuur met een
expliciete link naar het primaire proces van de
In het verleden zijn verschillende projecten gestart, HRM-afdeling.
maar nooit tot een goed einde gebracht. Het blijkt
vooral moeilijk een koppeling met de vele backoffi-
ce-administraties te maken.

68 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


Gewenste HRM informatiearchitectuur

ie Regre
Inzetplanning en istrat s Finance
min & Control
registratie arisad
Sal
Personeelsadministratie

Ad m in is tre ren s al ar i s
Salarisberekening en arbeidsvoorwaarden
(Logia CMG, RAET)
C

AO
-M
od
ul
e
en
Keuzesimulatie HR-Mutaties

m
tro
ts
Ui
Pensioen
Autolease

Managementinformatie

HR Portal

Bele
id & A r
beidsvoorwaarden
Personeelsvoorziening Arbeidsvoorwaarden

Trainingmodules Personeelsplanning
Cur s
ist e
nad
mi
n is

Be
tr a

Beoordelingen Vacaturevoorziening
ge
tie

Onide

tie
le
tw n m

ra
ikk e

ist
el dew

in
Bedrijfsmaatschappelijk
en e

dm
werk
& rk

sa
re

ng
cte si
ele at
er

Po
s la
s

t en
tia n en erp
la d ve H
m er
ini W
str
a ti
e

Legenda
EB Partners Vacature-
administratie
Primair proces HRM

Extract ten behoeve van


managementinformatie

Koppeling tussen systemen

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 69


Met 47 systemen een HRM-afdeling
ondersteunen
Organisatie Integratie Toekomst
Afdeling HRM van een multinational

Case Functioneel Migratie


Mismatch tussen nu en het wen-
kend perspectief

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


Vanuit de organisatiestrategie is een wenkend Ga na in hoeverre de gewenste functionaliteit We hebben alle systemen geïnventariseerd en geplot De plaat laat zien hoe dramatisch de situatie ten
perspectief geschetst voor de informatievoorziening: door de huidige systemen wordt gefaciliteerd en stel op de gewenste situatie. Met ervaringsdeskundigen opzichte van het wenkend perspectief is. De afde-
de medewerkers staan centraal en maken gebruik vast welke systemen deze functionaliteit leveren. zijn we nagegaan in hoeverre de gewenste functiona- ling HRM beschikt over maar liefst 47 systemen,
van e-HRM-diensten, de HRM-consultants worden liteit afgedekt werd. We hebben verder ook nog geke- waarvan alleen al negen voor de salarisadministratie.
optimaal ondersteund en hoeven minder admini- ken naar de platforms waarop de systemen draaiden. Verder is (door het gearceerde vlak) te zien dat de
stratief werk te doen en de manager krijgt adequate systemen vooral gericht zijn op administratieve han-
managementinformatie. delingen. Vooralsnog wordt de e-HRM-gedachte dat
de medewerkers veel zaken online kunnen afhande-
len via een portal op maat, nauwelijks ondersteund.

70 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


A B C D E F G
1 Personeels- en salarisadministratie
2 Registratie van lease auto’s, contracten etc.

HRM-informatiearchitectuur 3 Jaarlijkse gevensverwerking en berekening mbt


het gehele proces rond afspraken en uiteindelijk

Huidige situatie vaststellen van het bonusbedrag


4 Jaarlijkse gevensverwerking mbt kwaliteit

5 Salarisadministratie

6 Een online-recruitersysteem

7 Verrichten betalingen
8 Tegemoetkoming ziektekosten
39 40 45 9 Database met tegemoetkomingsbedragen
29 36 tratie
22 Re
gres Finance
Inzetplanning en
8 23 24 dminis
-registratie s a & Control
7 ari 10 Registratie van betaalde telefoonnota’s
5 Sa l P e r s on eelsadmin is t r a t i e
11 Programma registratie MD-opleidingen
12 Planning cursisten & docenten alsmede facturering
Ad m in is t re ren s al ar i s
Salarisberekening s vo orw aa r d en
e n ar bei d
18
13 Webtoepassing waarin alle interne vacatures worden
C opgenomen

AO
14 Vakkennismeting

-M
19 21

od
20

ul
e
44 2

en
Keuzesimulatie HR-Mutaties 34

m
17

tro
15 Een Excel-toepassing waarmee gegevens van te
31 26

ts
Pensioen herplaatsen personen worden vastgelegd &

Ui
32
Autolease 30 rapportages gegenereerd
27
1 16 Een DOS-toepassing waarmee gegevens van SMT-
10 Managementinformatie cliënten worden vastgelegd & rapportages
33 gegenereerd
38
28 17 Statistische bewerkingen op grote databestanden
HR Portal
18 Loonkostensimulaties mbv grote databestanden
29 35 19 Bruto/Netto salarisberekeningen en loonkosten-

Bele
25 berekening voor individuele gevalllen
46 42

id & Ar
37 20 Bruto/Netto salarisberekeningen en loonkosten-
9 47 berekening

b eidsvo orwaarden
41 21 Kostenberekeningen van ziekte- en wao gevallen
Personeelsvoorziening Arbeidsvoorwaarden
3 22 Loonkosten ivm schadeverhaal agv verzuim door
ongevallen
23 Viewersysteem voor de productieresultaten van de
salarisverwerking
24 Salarisadministratie. Berekent de salarissen en
verzorgt alle relevante uitvoer. ( loonstroken,
boekhouding, jaaropgaven)
14 43
25 Personeels- en salarisadministratie
Trainingmodules Personeelsplanning 26 Querytool tbv de database die behoort bij de
C urs

11 applicatie
iste

12
nad

27 Querytool voor uitvraag van 25-gegevens bij


mi

meerdere databases
n is

28 Zorgt voor de integratie en verzending van de-


Be e
tr a

ge

Beoordelingen Vacaturevoorziening centraal aangemaakte interfacebestanden uit 25


On ide

tie
le
ti

tw n m

29 Webtoepassing voor het aanbieden en ophalen van

ra
ikk e

ist
13 6 bestanden tbv 24 & 25
el de

in
Bedrijfsmaatschappelijk
en w

dm
4 werk 30 Registratie van meldingen en behandelvoorstellen
& erk

sa
n

ng
re ts
i
cte
er

31 Zoekbestand tbv van navragen van derden voor


ele aa
s

Po
16 s r pl actuele en historische dienstverbanden
te n He
nt ne 32 Zoekbestand tbv van navragen betreffende
ial ve 15
ad er diensttijd
mi W
nis 33 Tool die ervoor zorgt dat de decentrale databases
tr a
tie worden bijgewerkt met de door HRM vastgelegde
mutaties in de beheersfuncties
34 Historie van de gegevens uit SALP ten tijde van
oud HRM-systeem
35 Programma met accessbestand waarin de
uitgegeven registernummers worden bijgehouden
EB Partners Vacature- 36 Programma waarmee bijzondere bewerkingen
administratie worden uitgevoerd op het printbestand van salaris-
stroken en jaaropgaven
37 Bijhouden van debiteurensaldi van medewerkers
voor interne en externe debiteuren
38 Webtoepassing waarin voorgedefinieerde rapporten
geraadpleegd kunnen worden met (berekende)
gegevens uit 24 en 25
39 DOS-toepassing tbv van de berekening
Legenda Legenda van salarissen
40 Database met basisgegevens en resultaten van
A Stand Alone
salarisberekeningen
Primair proces HRM B Extern
C Internet
41 Bestand met gedefinieerde functies
Extract ten behoeve van management- D Corporate netwerk
informatie E HRM netwerk
Koppeling tussen systemen F BI
42 Bestand met functies waarvan het functieniveau is vastgelegd
G EB netwerk

43 Uitvoeren van diverse individuele tests


% niet ingevuld 44 Opslag van loonstroken
Proformaloonberekening
45 Opslag van loonstroken
46 Beschikbaar stellen van informatie over personeels-
46 voorzieningen/faciliteiten
Boekhoudprogramma
47 Boekhoudprogramma

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 71


ERP, tenzij...!

Organisatie Integratie Toekomst


Afdeling HRM van een multinational

Case Functioneel Migratie


Migratie naar de gewenste situatie

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


Op basis van de strategie van de organisatie is een Geef aan hoe gemigreerd kan worden naar de We hebben samen met inhoudelijk deskundigen Op de plaat is te zien welke functionaliteit door het
wenkend perspectief geschetst voor de informatie- gewenste situatie, gegeven de beleidsrichtlijn ‘ERP, bekeken welke systemen vanuit de functionaliteit ERP-systeem afgedekt kan worden en welke bestaan-
voorziening: ERP, tenzij…! Dat betekent dat zoveel tenzij…!’ die ze bieden, vervangen zouden kunnen worden de systemen dan nog overblijven. Duidelijk is dat
mogelijk systemen moeten worden omgezet in ERP; door ERP. Hierbij hebben we het principe ‘ERP, ten- een groot deel van de systemen kan worden omgezet
alleen wanneer dat echt niet mogelijk is, moet een zij...!’ gehanteerd. naar ERP. Daarvoor moet in CAO-onderhandelingen
andere oplossing worden gezocht. het aantal afwijkende regelingen gefaseerd worden
teruggebracht.

72 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


Functies zitten ook in Uitfaseren buiten
nieuw ERP-systeem nieuw ERP-systeem
1 Personeels- en salarisadministratie Ja nvt
HRM-informatiearchitectuur 2 Registratie van lease auto’s, contracten etc. Ja nvt

3 Jaarlijkse gevensverwerking en berekening mbt Ja nvt


Functies beschikbaar in nieuw ERP-systeem het gehele proces rond afspraken en uiteindelijk
vaststellen van het bonusbedrag
4 Jaarlijkse gevensverwerking mbt kwaliteit Ja nvt
medewerkers
5 Salarisadministratie Ja nvt

6 Een online-recruitersysteem Nee Nee

7 Verrichten betalingen Nee Ja


8 Tegemoetkoming ziektekosten Ja
9 Database met tegemoetkomingsbedragen Ja nvt

10 Registratie van betaalde telefoon nota’s Nee Nee

11 Programma registratie MD-opleidingen Ja nvt


12 Planning cursisten & docenten alsmede facturering Ja nvt
22 Regre
Inzetplanning en ratie Finance
inist s
& Control
registratie adm
aris 13 Webtoepassing waarin alle vacatures worden Ja nvt
Sal
Personeelsadministratie opgenomen
14 Vakkennismeting Nee Nee
Ad m in is t re ren s al ar i s
Salarisberekening s vo or w aa r d en
e n ar bei d
18
C
15 Een Exceltoepassing waarmee gegevens van te

AO
Ja nvt
herplaatsen personen worden vastgelegd &

-M
19 21

od
20 rapportages gegenereerd

ul
e
16 Een DOS-toepassing waarmee gegevens van SMT- Nee Nee
en cliënten worden vastgelegd & rapportages
m

34 gegenereerd
tro

Keuzesimulatie HR-Mutaties
17
ts

17 Statistische bewerkingen op grote databestanden


Ui

Nee Nee
Pensioen 18 Loonkostensimulaties mbv grote databestanden Nee Nee
32
Autolease 30 19 Bruto/Netto salarisberekeningen en loonkosten- Nee Nee
berekening voor individuele gevalllen
10 Managementinformatie 20 Bruto/Netto salarisberekeningen en loonkosten- Nee Nee
berekening
HR Portal 21 Kostenberekeningen van ziekte- en wao gevallen Nee Nee
22 Loonkosten ivm schadeverhaal agv verzuim door Nee Nee
ongevallen

Bele
23 Viewersysteem voor de productieresultaten van de Ja nvt
46

id & Ar
salarisverwerking
47 24 Salarisadministratie. Berekent de salarissen en Ja nvt

b eidsvo orwaarden
verzorgt alle relevante uitvoer. ( loonstroken,
Personeelsvoorziening Arbeidsvoorwaarden boekhouding, jaaropgaven)
25 Personeels- en salarisadministratie Ja nvt
26 Querytool tbv de database die behoort bij de Ja nvt
applicatie 25

27 Querytool voor uitvraag van gegevens bij Ja nvt


14 43 meerdere databases
Trainingmodules Personeelsplanning 28 Zorgt voor de integratie en verzending van de- Ja nvt
C urs

centraal aangemaakte interfacebestanden uit 25


29 Webtoepassing voor het aanbieden en ophalen van Ja nvt
iste

bestanden 23 & 24
nad

30 Registratie van meldingen en behandelvoorstellen Nee Nee


mi
n is
Be ie

31 Zoekbestand tbv van navragen van derden voor Ja nvt


tr a

ge

actuele en historische dienstverbanden


On ide

Beoordelingen Vacaturevoorziening
le

tie
t

tw n m

32 Zoekbestand tbv van navragen betreffende

ra
Nee Nee
ikk e

ist
6 diensttijd
el de

Bedrijfsmaatschappelijk

in
en w

dm
werk 33 Tool die ervoor zorgt dat de decentrale databases Ja nvt
& erk

sa
worden bijgewerkt met de door HRM vastgelegde
n
ng
re ts
i mutaties in de beheersfuncties
er

cte aa
s

Po
te sele pl 34 Historie van de gegevens oud HRM-systeem Nee Nee
nt 16
en H er
ial n
ad ve 35 Programma met accessbestand waarin de
mi er Ja nvt
nis W uitgegeven registernummers worden bijgehouden
tr a
tie 36 Programma waarmee bijzondere bewerkingen Nee Ja
worden uitgevoerd op het printbestand van salaris-
stroken en jaaropgaven
37 Bijhouden van debiteurensaldi van medewerkers Nee Ja
voor interne en externe debiteuren
38 Webtoepassing waarin voorgedefinieerde rapporten Ja nvt
EB Partners Vacature- geraadpleegd kunnen worden met (berekende)
administratie gegevens uit 24 & 25
39 DOS-toepassing tbv van de berekening Nee Ja
van salarissen

Legenda 40 Database met basisgegevens en resultaten van Ja nvt


salarisberekeningen

Primair proces HRM 41 Bestand met gedefinieerde functies Ja nvt

Extract ten behoeve van management-


informatie
42 Bestand met functies waar het funtieniveau is Ja nvt
Koppeling tussen systemen vastgelegd

Huidig systeem 43 Uitvoeren van diverse individuele tests Nee Nee


44 ProformaloonberekeningOpslag van loonstroken Ja nvt
Functies ook beschikbaar in ERP-systeem 45 Opslag van loonstroken Ja
Beschikbaar stellen van informatie over personeels- nvt
Managementinformatie 46 Beschikbaar stellen van informatie over personeels-
voorzieningen/faciliteiten Nee Nee
46 voorzieningen/faciliteiten
Boekhoudprogramma
Functies niet beschikbaar in ERP-systeem 47 Boekhoudprogramma Nee Nee

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 73


(Virtueel) samenwerken in projecten

Organisatie Integratie Toekomst


Ingenieursbureau

Case Functioneel Migratie


Samenwerken in een kennis-
intensieve omgeving

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


De organisatie werkt in een netwerk intensief samen Ontwikkel een informatiearchitectuur waarin we Samen met een groep nieuwe medewerkers van De plaat geeft weer dat kennis in deze organisatie
met verschillende partners. Ook klanten worden kunnen samenwerken met verschillende partijen en de organisatie hebben wij vanuit de verschillende centraal staat. Daaromheen staan de belangrijkste
nauw betrokken bij te realiseren projecten. snel relevante actuele kennis kunnen ophalen en perspectieven eisen opgesteld waaraan de informa- datasets die nodig zijn bij het acquireren en uit-
De informatievoorziening is hier niet op ingesteld. delen. tievoorziening moet voldoen. Die zijn uitgewerkt in voeren van opdrachten. Deze data moeten ook met
Het is niet mogelijk om klanten toegang te geven ‘mindmaps’. Deze mind maps hebben we getoetst bij elkaar in verband gebracht kunnen worden: welke
tot een relevante subset informatie. Alle relevante senior medewerkers, partners en klanten. De eisen medewerker zit op welk project, bij welke relaties
documenten moeten expliciet overgeheveld worden aan de informatievoorziening zijn vertaald in ver- hebben we welke projecten gedaan, wie heeft aan
naar een specifieke projectomgeving met de nodige schillende services die beschikbaar zouden moeten welk project meegedaan en wat zijn de relevante
risico’s van inconsistentie en een bijna onmogelijke zijn. Dit heeft geleid tot een wenkend perspectief. documenten bij dit project?
zoektocht naar actuele informatie.
In het primaire proces (blauwe schil rondom de
kerngegevens) moet vooral samenwerken onder-
steund worden. Voorts moeten bedrijfsmiddelen
beschikbaar worden gesteld en medewerkers onder-
steund in hun professionele ontwikkeling. Rondom
het primaire proces zijn een aantal thema’s vastge-
steld die het primaire proces ondersteunen of spe-
cifiek zijn voor een bepaalde doelgroep. De services
zijn toegankelijk voor de verschillende doelgroepen:
klanten, partners, bedrijfsvoering en de medewerkers
van de organisatie.

74 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


Informatiearchitectuur

Klant Partner

Managementinformatie

Advies en engineering Operationele ondersteuning

Project Relatie

Finance & Control Kennis Facility Management


Samenwerken Bedrijfsmiddelen

Medewerker Documenten

Project control HRM

Professionele ontwikkeling & Self service

Marketing Communicatie

Bedrijfsvoering
Medewerker

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 75


Voortbouwen op een stevig fundament

Organisatie Integratie Toekomst


Ingenieursbureau

Case Functioneel Migratie


Vanuit een backoffice die op
orde is doorstarten naar een
open kennisorganisatie

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


Het wenkend perspectief is duidelijk omschreven. Maak duidelijk wat er moet gebeuren om van de De eerder omschreven abstracte thema’s hebben we Op de plaat staan alle knelpunten met bliksem-
De bestaande systemen zijn beoordeeld op kwaliteit huidige situatie naar het geschetste wenkend per- geconcretiseerd naar services. In een workshop met schichten aangegeven. De services en de ondersteu-
en op hun belang voor de organisatie. De knelpunten spectief te komen. En bepaal welke prioriteiten we business- en ICT-medewerkers is de kwaliteit van de nende systemen zijn rood, oranje en groen gekleurd.
zijn in kaart gebracht. moeten stellen. services beoordeeld. Verder hebben we de beoorde- De kleuren staan voor onvoldoende, voldoende en
ling van de systemen en de knelpunten afgezet tegen goed. De plaat laat zien dat finance, engineering,
de verschillende thema’s. In het managementteam is HRM en communicatie redelijk op orde zijn. Het
per thema het belang gewogen en zijn de prioriteiten knelpunt zit vooral in de kerngegevens, de marke-
aangegeven. ting en de operationele ondersteuning.

76 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


Informatiearchitectuur - Website (HTML) Intra- & Internet
- Geografische presentatie (GIS),
Google Earth
Services - PDA, Smartphones
- Brochure (PDF)
- Film (Flash)
- Externe koppelingen (XML)

Klant Partner
Managementinformatie
- Operationele stuurinformatie
- Managementrapportage
- Portfolioanalyse
- Ad hoc queries maken Operationele ondersteuning
- Managementportal
Engineering - Externe datakoppelingen (bijvoorbeeld
binnen consortium)
- Tekenen & Rekenen - Werkprocessen (Workflow)
- Bestek & Begroting - Formulieren en sjablonen
- Ontwerp (incl 3D) - Bouwplaats management
- Modelleren
- GIS Project Relatie
- Digitaal projectdossier (relevante
- Relatiegegevens (NAW,
documenten, Offerte/opdracht)
contactpersoon)
- Projectstructuur (coderingen)
- Profielen (klant, partner)
- Betrokkenen & rol in project
(medewerkers, partners,
- Historie Facility Management
- Contactregistratie
opdrachtgever, medewerkers
- Projectevaluatie en feedback
opdrachtgever)
Finance & Control - Projectevaluatie
Kennis
Samenwerken Bedrijfsmiddelen - Gebouwenbeheer
- Debiteuren- en crediteurenbeheer - ICT-infrastructuur
- Resultaatsbepaling - Catering
- Best practices (encyclopedie, lessons learned) - ICT-hulpmiddelen (PC, telefoon, PDA)
- Financiële rapportage, Fiscaliteit & - Schoonmaak
- Samenwerken aan documenten of 3D-ontwerp - Procedures en richtlijnen (Normen en - Bestelling & reserveringen
Auditing - Helpdesk
- E-mail voorschriften, “Health & Safety”, Normen en - Werkplek (kantoor, thuis, onderweg, gedetacheerd)
- Consolidatie - (Informatie)beveiliging
- Online Messenging (chat) voorschriften, Voorwaarden en bijsluiters) - Kantoorfaciliteiten (restaurant, parkeren,
- Betalingsverkeer / Treasury
- Video conferencing - Zoeken relevante data in andere bronnen vergaderzalen)
- Kostentoerekening
(medewerkers, projecten, relaties en - Videoconferencing
- Autorisatiestructuur
documenten)
- Voorbeeldoffertes
Medewerker Documenten
- Persoonlijke informatie - Documenten
(NAW, telefoon, foto, - Metadata (project, soort HRM
e-mail) - Opleidingsplan document, auteur, etc) - Personeelsadministratie
- Kennis en ervaring (CV) - Persoonlijk ontwikkelingsplan - Versies - Arbeidsvoorwaarden & Salariëring
- Profiel - Arbeidsvoorwaarden - Archief - Opleidingsaanbod en -organisatie
- Persoonlijke content - Declaraties
Projectcontrol (Blogs, artikelen) - Verlofaanvraag
- Bewaartermijnen - Performance-management
- Informatieverstrekking medewerkers
(Arbo, ziekte etc)
- Projectadministratie - Ziekteverzuim
- Projectbewaking (voortgang)
- Voor- en nacalculatie
Professionele ontwikkeling & Self service - Ontwikkelingsprogramma’s
(JOP, TSM etc.)
- Risicomanagement - Werving en selectie
- Contractmanagement - Accountmanagement
- Projectmanagement - CRM-analyse, business intelligence, marktplannen
- Lead management (Prospects/suspects)
- (Lost) order analyse - Nieuwsvoorziening in- en extern
- Aanbestedingen / tenders - Brochures, productbladen, handleidingen
- Prekwalificaties - Evenementen, vakbeurzen en congressen
- Klanttevredenheid Marketing Communicatie - Pers & Media
- Concurrentieanalyse - Referentieprojecten
- Klantprofielen

Bedrijfsvoering
Medewerker - Authenticatie (token, password)
- Services op maat

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 77


Dynamiek op de educatieve markt

Organisatie Integratie Toekomst


Educatieve uitgeverij

Case Functioneel Migratie


De markt van schoolboeken
is volop in beweging; wat zijn
de kansen en bedreigingen
van ICT?

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


ICT zorgt voor fundamentele veranderingen op de Geef aan welke (nieuwe) eisen aan de ICT gesteld In een expertbenadering hebben we de verschillende Op de plaat is te zien hoe de relaties tussen de
schoolboekenmarkt. Klassiek waren de rollen strak worden als wij onze positie op deze dynamische marktpartijen met elkaar in verband gebracht. Per verschillende partijen liggen en welke producten en
verdeeld: de auteur ontwikkelde samen met de edu- markt willen versterken. partij hebben we bekeken wat de huidige situatie is diensten via deze relaties worden aangeboden. Zo
catieve uitgeverij een leermethode en de uitgeverij en wat de uitgeverij beoogt. Op basis van strategi- levert de auteur e-content aan de educatieve uitgeve-
probeerde die te slijten aan de scholen. De leerlingen sche nota’s hebben we de ambities van de uitgever rij en aan contentproviders. De educatieve uitgeverij
bestelden de boeken bij de distributeur. in kaart gebracht als uitgangspunt voor een priorite- maakt reclame bij de leerling, levert tijdschriften en
ringsdiscussie in de organisatie. e-content.
Verwacht wordt dat vooral door digitaal drukken
en het bieden van e-content de drempel naar deze De dikte van de pijl geeft de intensiviteit van de
markt lager wordt. Dat betekent dat steeds meer par- informatie-uitwisseling aan (frequentie * volume).
tijen er een rol gaan spelen en mogelijk interessante Te zien is dat veel pijlen zich richten op de leer-
niches ontdekken. Contentproviders met (gespeciali- ling, terwijl er vroeger veel meer informatie naar de
seerde one-issue-)internettoepassingen zullen komen school of de ouders ging.
en gaan, en daardoor het educatieve uitgeverijland-
schap steeds een ander aanzicht geven. Ook distribu-
teurs zijn nu bezig zelf (e-)content te leveren.

78 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


Context schema educatieve uitgeverij

Educatieve uitgeverijen

Printing & Realisatie


School portal

Ouder

Kind

Distributeurs
(Leerling)

Docent

Schoolleiding
Auteur

Internet

Adverteerder

Content provider

Informatieuitwisseling
(Frequentie * volume)
Laag
Midden
Hoog

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 79


Van papieren naar multimediale content-
provider
Organisatie Integratie Toekomst
Educatieve uitgeverij

Case Functioneel Migratie


Hoe gaat de ICT ons helpen
in de transitie van papieren
naar multimediale content?

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


De staande organisatie is gericht op het maken van Onderzoek wat wij moeten doen om de productie Vanuit de beschreven deeloplossingen en de business- De verschillende doelgroepen staan verschillende
papieren content. Daarnaast zijn er diverse initia- van content media-onafhankelijk te ontwikkelen en architectuur is eerst een houtskoolschets gemaakt. kanalen ter beschikking. Afhankelijk van hun rol in
tieven om e-content te ontwikkelen. De content is multimediaal te ontsluiten. Die is getoetst bij het businessmanagement en de de organisatie hebben ze toegang tot specifieke ser-
op verschillende plaatsen en in verschillende media ICT-afdeling. Op basis van de uitkomst van de dis- vices. Centraal in de architectuur staan de content
opgeslagen. cussies is de plaat bijgesteld. en het primaire proces dat die content moet ontwik-
kelen.

80 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


Informatiearchitectuur 2010 Distributeur
Partners in Printing
Adverteerder
Ouder
Docent Partners in Realisatie

Medewerker Schoolleiding
Student
Auteur

Internetsites

Autenticatie & Autorisatie

ELO & Methodesite

Advies Interne en externe Bestellen Leveren Service


Leerobjecten Content Metadata

Content maken (Technische) Opmaken Beheren Electronisch Folio &


of Redactie ontsluiten POD
samenstellen

Marketing Sales
Masterdata

Business intelligence
Logistics Finance

Kantoorautomatisering

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 81


Duidelijkheid na dubbele verandering

Organisatie Integratie Toekomst


Reïntegratiebedrijf

Case Functioneel Migratie


Inzicht in de onderlinge
samenhang van applicaties

De situatie De opdracht De werkwijze De plaat


Als gevolg van de stelselherziening in het veld van Het nieuwe systeem ter ondersteuning van het Alle applicaties zijn geïnventariseerd. Bovendien is De plaat is opgebouwd rondom de hoofdstappen van
werk en inkomen zijn bepaalde taken geprivatiseerd, primaire proces is weliswaar geïmplementeerd, vastgesteld in welke mate ze het nieuwe bedrijfs- het primaire bedrijfsproces. In elke stap zijn de appli-
waaronder de reïntegratie van langdurig werklozen. maar er zijn ondersteunende systemen blijven proces ondersteunen. De informatie was zeer ver- caties genoemd die het betreffende proces ondersteu-
Een organisatie die voorheen als overheidsinstelling bestaan die eigenlijk helemaal niet passen bij de snipperd, waardoor er een vrij uitgebreide inter- nen. De koppelingen en de technische kenmerken
opereerde moet als private onderneming de strijd nieuwe situatie. viewronde nodig was om alles boven tafel te krijgen. staan op de plaat. In de ring rondom de applicaties
met andere bedrijven op de reïntegratiemarkt aan- zijn de verschillende ontsluitingskanalen voor de
gaan. Het bedrijfsproces moet ingrijpend gewijzigd Geef ons inzicht in het applicatielandschap, zodat De discussies over nut en noodzaak konden niet gebruikersgroepen te zien.
worden en daarom is gekozen voor een nieuw ICT- we kunnen discussiëren over het nut en de noodzaak louter aan de hand van een plaat gevoerd worden;
systeem. van de diverse applicaties. daarom werd ook een toelichting geschreven waarin
de functionaliteit, technische omgeving en de knel-
punten aan de orde kwamen.

82 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


Informatiearchitectuur

CLIËNT WERKGEVER

E N T E R P R I S E P O RTA L

CONTRAC TBEHEERDER C OC
AOC HA C H E XE
P EXRPTE R T
CONTRACTBEHEERDER

Contractbeheer Contract uitvoering


W W W W
CUS CUS DaVinci
DaVinci
E M P 
L O*YA
"B I9L 
I T Y    / 9 ï Contracten

œ˜ÌÀ>VÌi˜ ï Vacatureregistratie
UÊ6>V>ÌÕÀiÀi}ˆÃÌÀ>̈i E MEP M
L OPYA
LOB IYL A
I TBY I L I T Y
ï Urenregistratie
UÊ1Ài˜Ài}ˆÃÌÀ>̈i ï Kandidatenregistratie
UÊ>˜`ˆ`>Ìi˜Ài}ˆÃÌÀ>̈i
ï Matching
UÊ>ÌV…ˆ˜}

W W W W W W K K
PlanQ PlanQ FoQus FoQus DaVinci
DaVinci IBS IBS
REœ
, N T E G
/ R AT
, I E /  ï Contracten

œ˜ÌÀ>VÌi˜ ï Contracten

œ˜ÌÀ>VÌi˜ ï CliÎntenregistratie

ˆl˜Ìi˜Ài}ˆÃÌÀ>̈i ï Registratie inkoop
UÊ,i}ˆÃÌÀ>̈iʈ˜Žœœ« REœ
REN ÏTN
EGT REAT
GR I EA T I E
ï CliÎntdossier

ˆl˜Ì`œÃÈiÀ ï CliÎntdossier

ˆl˜Ì`œÃÈiÀ ï Matching
UÊ>ÌV…ˆ˜} scholing
ÊÊÊÃV…œˆ˜}
ï Aansturing facturering
UÊ>˜ÃÌÕÀˆ˜}Êv>VÌÕÀiÀˆ˜} ï CliÎntvolgsysteem

ˆl˜Ìۜ}ÃÞÃÌii“
ï Urenregistratie
UÊ1Ài˜Ài}ˆÃÌÀ>̈i
CONTRACTMANANGER
OPDRACHTGEVER

CONTRAC TMANANGER

MEDEWERKER-P&C

E I G E N O R G A N I S AT I E
KERNGEGEVENS

Relatiebeheer Ondersteuning
C oCnot n
r atcrtaecnt e n T rTa rj eacj teecnt e n C lCi Îlni tëennt e n V aVcaa ct uarteus r e s

WE W EW E K K W W
KLIQSales
Sales Oracle Financials
Financials DECOSDECOS DeclaQ
DeclaQ
ï (PotentiÎle) klanten
UÊ­*œÌi˜Ìˆli®ÊŽ>˜Ìi˜ ï Grootboek
UÊÀœœÌLœiŽ ï Postregistratie
UÊ*œÃÌÀi}ˆÃÌÀ>̈i ï Reiskostendeclaraties
UÊ,iˆÃŽœÃÌi˜`iV>À>̈iÃ
ï CommerciÎle

œ““iÀVˆliÊ ï Debiteuren
UÊ iLˆÌiÕÀi˜ vanÊÊÊÛ>˜ÊVˆl˜Ìi˜
cliÎnten
activiteiten
ÊÊ>V̈ۈÌiˆÌi˜ ï Crediteuren

Ài`ˆÌiÕÀi˜
ï Verkoopkansen
UÊ6iÀŽœœ«Ž>˜Ãi˜ ï Cashmanagement

>œ>˜>}i“i˜Ì
ï Offertes
UÊ"vviÀÌià ï Vaste activa
UÊ6>ÃÌiÊ>V̈Û>
Rapportage
Rapportage
Rapportage
portage
Rapportage

Relaties
Relaties

Financiën
FinanciÎn
ACCOUNTMANAGER
ACCOUNTMANAGER

W W S S S S W W

MEDEWERKER-P&O
Business Objects
Business Objects PViewPView IPA IPA ODSODS
MARKT

ï Integrale
UʘÌi}À>i ï Personeels-
UÊ*iÀܘiiÃ‡ ï Salarisadministratie
UÊ->>ÀˆÃ>`“ˆ˜ˆÃÌÀ>̈i ï Reiskostendeclaraties
UÊ,iˆÃŽœÃÌi˜`iV>À>̈iÃ
rapportages
ÊÊÀ>««œÀÌ>}ià administratie
ÊÊ>`“ˆ˜ˆÃÌÀ>̈i vanÊÊÛ>˜ÊVˆl˜Ìi˜
KLIQ medewerkers
ï Arbeidsvoorwaarden
UÊÀLiˆ`ÃۜœÀÜ>>À`i˜
ï Declaraties
UÊ iV>À>̈iÃ
ï Ziekteverzuim en
UÊ<ˆiŽÌiÛiÀâՈ“Êi˜Ê
vakantie
ÊÊÛ>Ž>˜Ìˆi
Marketing/productontwikkeling

W W W
ProductPortfolio

E-Business Portfolio Management


ProductPor tfolio

E-Business Portfolio Management


ï Virtuele Personeels-
U6ˆÀÌÕiiÊ*iÀܘiiÃ‡ ï Producten en diensten
UÊ*Àœ`ÕVÌi˜Êi˜Ê`ˆi˜ÃÌi˜
manager
Êʓ>˜>}iÀ vanÊKLIQ

Personeel
Personeel
ï Vervangingsbank
UÊ6iÀÛ>˜}ˆ˜}ÃL>˜Ž
ï Virtueel Mobiliteits-
UÊ6ˆÀÌÕiiÊœLˆˆÌiˆÌÇ W W
centrum
ÊÊVi˜ÌÀՓ
PView/Reporter
PView/Reporter
ï Personeels-
UÊ*iÀܘiiÃ‡
rapportages
ÊÊÀ>««œÀÌ>}iÃ

Verantwoording
Sturing Management
WEBSITE
KLIQ.nl

K LII N
Q PTLRAAZN
AET RRAAPPP P
OOR TA
R TGAE G
P OERPTA
ORL TA L K LII N
Q PTLRAAZN
AET

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 83


Colofon

Samenstelling Vormgeving
Twynstra Gudde Xerox Creative
Bas Kruiswijk
Ruben van Wendel de Joode Druk
Maarten Kuiper Klomp Grafische Communicatie
Albert van Duijn
Rob Poels Twynstra Gudde
Michiel Wittkampf Stationsplein 1
Ronald de Vries 3818 LE Amersfoort
Marc van Leeuwen Postbus 907
3800 AX Amersfoort
Redactie Tel 033 4677777
Twynstra Gudde Fax 033 4677666
Annamarie van Dijk info@twynstragudde.nl
www.twynstragudde.nl
Productie en organisatie
Twynstra Gudde
Rob Poels

84 | Twynstra Gudde ICT-Architectuur


Samen met onze opdrachtgevers komen tot nieuwe antwoorden
op vragen, tot het creëren van kansen. Dat betekent goed luisteren,
durven doorvragen en kritisch blijven. Eigenschappen die onze
adviseurs en managers kenmerken. Zodat u de juiste strategische
keuzes kunt maken.
Resultaat: een andere, verfrissende kijk op uw vraagstuk, met
oplossingen die echt werken. Onze mensen staan u terzijde.
Twynstra Gudde staat erachter.

ICT-Architectuur Twynstra Gudde | 85

Anda mungkin juga menyukai