Sport
Inleiding
stage NOS
Stageverslag
Periode: 1 december 2014 tot 1 maart 2015
begeleiders: Reina Hemmes en Clement Tonnaer
Dillemas en toekomst
Deze twee woorden lijken op het eerste gezicht niet zoveel met elkaar te
maken te hebben, maar de toekomst van NOS Sport is dichterbij dan je
zou denken. Hoe wil je programmas maken in die toekomst. Daarvoor
moet je keuzes maken en dat is nog weleens een dilemma.
Productie
Er is nu nog een belangrijke afdeling die ik niet heb genoemd: productie.
Ze zijn onbekend voor het grote publiek, je ziet ze zelden op tv en toch zijn
ze er altijd. En altijd uitengewoon waardevol. Accreditaties,
parkeerkaarten, vluchten, overnachtingen, avondeten. Verzin het maar of
ze regelen het. Ik wil ze niet onvermeld laten in dit verslag.
In theorie is het een stage bij NOS Sport een stage bij de hele
sportredactie. In de praktijk heb ik voornamelijk voor Langs de Lijn
gewerkt, met enkele uitstapjes naar internet (nieuwsdienst), televisie en
teletekst.
Ik zal bij elk van deze platforms uitleggen wat ik er gedaan heb, hoe ik het
beleefd heb en wat ik geleerd heb.
Internet
In het eerste deel van de stage heb ik een aantal dagen op de
nieuwsdienst gewerkt, voor de website. Dit was in december, en begin
januari, en dat zijn de meest nieuwsluwe periodes van het jaar, vertelde
Peter (Latjes) me. In de zomer zijn er een boel grote toernooien en de rest
van het jaar zorgen de Eredivisie en de kleinere toernooien en
competities elke week voor genoeg spektakel, maar rond Kerst en oudjaar
is het rustig. Het duurde begin januari twee dagen voordat alle berichten
op teletekst 801 verdrongen werden door nieuwe berichten zijn. Dat dus.
Toch heb ik elke dag wel berichten kunnen maken voor de site. Soms
waren dat artikelen op basis van persberichten die binnenkwamen in iNOS,
soms omdat de samensteller vroeg of ik ergens achteraan wilde bellen, en
n keer heb ik zelf in de vergadering een idee geopperd, waar ik een
verhaal bij mocht maken.
Ik merkte dat ik, omdat ik zelf met ideen kwam of vroeg of wat kon doen,
daardoor later ook dingen terugkreeg van de samensteller. Wybren vroeg
me aan het eind of ik met Arie Koops van de KNSB wilde bellen over een,
zo vinden wij en veel schaatsers, overbodige wereldbeker en ingewikkelde
kwalificatieprocedures. Best lastige materie, maar hij durfde het wel aan
mij dat klusje te geven. Aan het eind van de middag stond het verhaal
online.
Twitteren
Ook kreeg ik bij elke eigen verhaal de kans om een tweetje te sturen vanaf
het @nossport-account. Het lijkt een kleine moeite en zelfs bij de NOS
maar 140 tekens, maar stiekem is dat heel gaaf om te doen. De kunst is
om er een leuke tekst bij te zetten, en niet alleen de kop en je eerste zin te
twitteren. Dat ging best goed, mijn tweets zijn altijd blijven staan.
Ik hoorde veel positieve verhalen over iNOS en toen ik voor de site werkte,
snapte ik ook precies waarom. Het is heel makkelijk om een tweet, citaat,
afbeelding of tussenkop in te voegen. Ik probeerde er zo creatief mogelijk
mee om te gaan, wat de samensteller volgens mij wel kon waarderen. In
elke verhaal heb ik zo veel mogelijk tools willen toevoegen. Net als ik in
het tweede jaar geleerd heb, bij GeR.
Teletekst
In week zes heb ik twee dagen bij teletekst gewerkt. Zij werken niet met
iNOS maar met een eigen systeem. Een wat ouder programma, maar wel
overzichtelijk.
Het moet passen
Het schrijven voor teletekst is een heel andere tak van sport van schrijven
voor de site. Een woord mag niet worden afgebroken en moet zo dicht
mogelijk bij de kantlijn eindigen. (Wat nu dus niet lukte.) En tot mijn
verbazing ging dat best goed. Egbert, de redactie die me begeleidde gaf
me een persbericht met de opdracht daar een teletekst- bericht van te
maken. Uit dat persbericht moet dus de juiste informatie gehaald worden
en dat moet dan ook nog eens op de regels passen. Dat lukte in n keer,
Egbert vond mijn versie eigenlijk beter dan de zijne. Hij was eerlijk genoeg
dit later ook toe te geven aan Reina en zijn collegas. Dat siert hem.
Ik kreeg uitgelegd hoe de teletekstredacteuren werken en hoe ze
onderling het werk verdelen. Ook vertelden ze me over de nieuwsdrempel
van teletekst, die toch een stuk hoger ligt op teletekst dan op de website.
Daar is teletekst, licht gedwongen door de hoofdredactie, wel wat soepeler
in geworden, maar nog steeds komt alleen echt nieuws op teletekst. Een
bericht dat Nadine Broersen wel naar het EK atletiek gaat maar eigenlijk
nog niet hersteld is van haar enkelblessure, zal wel op de site komen,
maar niet snel op teletekst.
Een kleine tegenvaller was het wel toen ik hoorde dat Infostrada de
uitslagenpaginas vult. Klassieke paginas als 818 en 819 worden niet in
Hilversum gemaakt, maar in Nieuwegein. Dat gebeurd sinds een paar jaar,
en neemt de redactie heel wat werk uit handen. Eigenlijk maar goed ook,
want het scheelt ons een hoop stress.
Zelf doen
Op zondag heb ik van de wedstrijd Manchester United-Southampton een
bericht gemaakt, wat al een paar minuten na het laatste fluitsignaal
geplaatst werd. Ik hoorde
Dat het lang niet altijd zo snel gaat, dat was leuk om te horen. In de
zevende week heb ik ook nog een dagje meegelopen met teletekst, het
beviel me goed. Opnieuw heb ik een bericht gemaakt van een wedstrijd
van Manchester United, dat weer snel online stond.
Het contact me de teletekstredacteuren was erg goed. Egbert noemde ik
al, maar ook Harrie was heel vriendelijk en vond het leuk dingen uit te
leggen. Volgens mij waren ze wel (blij) verrast dat zon jong iemand zich
op zijn gemakt voelde bij dat toch een beetje oude teletekst.
Televisie
Mart Smeets, Kees Jansma. Tom Egbers en Humberto Tan. Bekende
Nederlanders, gewornden dankzij televisie. Dat koste natuurlijk een
heleboel jaren keihard werken en ik liep er maar twee weken rond. Het
waren niet de beste weken, moet ik zeggen. Ik kwam maar moeilijk binnen
in de televisiewereld. Ik merkte dat dat toch een andere afdeling is op de
sportvloer. Radio en teletekst zitten gevoelsmatig wat dichter op de
nieuwsdienst dan televisie.
PR-teksten
Ik ben begonnen met twee dagen meekijken met het lunchjournaal. Beide
dagen presenteerde Sjoerd en was Mark Brasser eindredacteur. Veel
televisiemensen waren wat gesloten of hadden niet zo veel zin in een
stagiair, hoe anders was dat bij Sjoerd en Mark, het was erg gezellig en ze
stonden open voor mijn vragen.
Ik heb twee keer een schaduwdraaiboek gemaakt, de pr teksten
geschreven zoals ik het zou doen. Sjoerd vond het goed, ik schreef direct,
zonder clichs en bondig. De uitzendingen heb ik bekeken vanuit de
regiekamer op de derde verdieping, waar Mark zit voor als er iets misgaat.
Hij heeft n keer n woord veranderd, meer hoefde hij niet te doen.
Voor het sportjournaal heb ik meegekeken met een beeldredacteur, die
beelden van Lindsey Vonn ging uitsnijden voor een item over haar, nadat
zij het record van meeste wereldbekeroverwinningen had overgenomen
van Annemarie Moser-Prll. Het geluid van die beelden zaten de dag
ervoor in Langs de Lijn, ik zei tegen Mark dat die misschien wel leuk zijn
voor de uitzending, en hij vond het goed.
In de regiekamer
Wat ik niet wist, is dat er zo veel mensen nodig zijn om een televisie
uitzending te maken. Bij radio heb je een technicus, regisseur, presentator
en twee redacteuren. Dat zijn vijf man. Bij televisie kwam ik al gauw op
twintig, en dan mis ik er nog een heleboel. Uiteraard ook een regisseur,
eindredacteur en een presentator, maar dan is er nog een heel leger aan
technici die van alles en nog wat regelen. Camerastandpunten, de
autocue, het instarten van alle leaders en bumpers, het aftellen. Man, wat
een werk. Het was ook best onrustig in de regiekamer en er hing vlak voor
de uitzending best wat stress, dus ik moest me zelf een beetje onzichtbaar
maken. Volgens mij is dat gelukt, ik heb het tegendeel niet gehoord te
minste
Op pad
Twee keer ben ik mee geweest met een verslaggever. De ene keer met
Martin Vriesema bij de persconferentie van Michael van Praag, de andere
keer met Hank Kock naar Friesland voor een item over de verbouwing van
Thialf. Met Martin heb ik vooral meegekeken bij het monteren. Hoe we met
zn drien in dat busje pasten is me nog steeds een raadsel, maar het was
er leerzaam om mee te kijken hoe hij de juiste beelden kiest en zoekt naar
goede shots. Vooral op lengte blijven, voor het Sportjournaal moet je
vooral niet te lang zijn.
Bij Han heb ik vooral gelet op hoe hij de camera- en geluidsman instrueert
en de vragen zo stelt dat hij precies de antwoorden krijgt, die hij hebben
wil. Dat moet nog korter en scherper dan bij radio. Ik was met hem in
Thialf en later in Harlingen, bij het architectenbureau waar de constructie
van het gebouw is bedacht. Ik merkte dat Han net zo enthousiast was als
ik, dat vond ik mooi om te zien. Hij genoot van het maken van dit item, en
wij allen genoten van de kibbeling aan de kade. Ook dat is het
verslaggeversleven.
Radio
Dan, het vierde, laatste en mooiste platform: radio. NOS Langs de Lijn, het
programma dat aan met staan als we zondagmiddag in de auto zitten of
op een ander tijdstip en ik weet dat er sport te horen is.
Redactiewerk
De eerste weken heb ik wekelijks twee of drie uitzendingen meegemaakt
als bureauredacteur. Die dag begint om twee uur met de
middagvergadering. Daarin wordt vooruitgekeken door de weekchef met
de eindredacteur naar de uitzending. In Inos staan al welke onderwerpen
in de show zullen zitten, vaak voegt de vergadering er weinig aan toe. Die
vergaderingen zijn vooral voor de televisie-uitzendingen, kreeg ik het idee.
Radio komt vaak tot slot even voorbij, maar niet erg uitgebreid. Soms komt
er nog een leuk idee voor een vorkje uit, of iets dergelijks.
Dan gaan we, na een ronde koffie, aan de slag met het voorbereiden van
de items. Vragen verzinnen voor de interviewkandidaten, soms nog
zoeken naar een leuk belletje met een Nederlandse sporter. Het is in de
middag ook vaak wachten op de reportages van de verslaggevers, die ze
via ftp doorsturen naar de redactie.
De presentator komt vaak pas tegen het eind van de middag op de
redactie. Eelke presentator is daarin heel anders. Robbert Meeder is er
soms al om vier uur, kijkt dan al naar zijn draaiboek en belt zelf nog
ergens achteraan, terwijl Jack van Gelder over het algemeen niet voor half
negen binnen is. Die loopt het draaiboek een keer door, stelt en vraag en
gaat dan naar beneden, naar de studio.
Tijdens de uitzending is het voor de redactie vooral zaak om in de gaten te
houden of er geen groot nieuws komt, wat nog in de uitzending moet. Ook
wordt het sportblokje voor het Radio 1 Journaal van de volgende ochtend
gevuld.
Verslaggeving
De laatste vier weken ben ik veel op pad geweest. Een aantal keer met
een verslaggever mee en ook een paar keer om zelf een item te maken.
Dat was heel erg leuk om te doen, zelf me de NOS-plopkap vragen stellen.
Drie van mijn reportages zijn uitgezonden. Ik stel de goede vragen, vind
de goede sprekers en het monteren is meestal ook wel goed.
Ik moet nog wel werken aan mijn stem. Soms zet ik bij het inspreken van
de tussenteksten een inspreekstem op of ga ik te hoog of te snel praten.
Daar moet ik aan werken, ik kreeg de tip om eens met een logopedist daar
naar te kijken. Ook bij het monteren zaten soms kleine witjes, maar geen
grote slordigheden.
Ik vond het fijn dat ik van veel mensen op de redactie feedback kreeg op
mijn bijdrages. Bijna iedereen van de radioredactie heeft wel een keer een
tip gegeven of zei dat hij of zij het een leuk item vond.
Radio 1 Journaal
Naast al het werk voor Langs de Lijn heb ik ook nog n ochtend
meegekeken bij het Radio 1 Journaal, het programma waar ik toch al zeker
zes jaar elke ochtend mee wakker word.
Het was hee interessant om eens mee te kijken naar hoe zij een uitzending
maken. Dat is een wereld van verschil met ons bij sport. Wij maken
doordeweeks maar een uurtje, zij maken drie uur. Bij ons staan de meeste
onderwerpen wel vast, zij blijven constant bellen en regelen. Onze redactie
zit heel ver van de studio vandaan, terwijl een redacteur bij het R1J, met
een lichte stemverheffing, iets tegen de eindredacteur kan zeggen, hij
hoeft dus niet te bellen.
Ik heb een onderdeeltje van het media-overzicht gemaakt en later Herman
Ram voor streaming news geregeld. Het was er leerzaam om te zien hoe
ze op de nieuwsvloer naar de sport kijken. Wij lachen er nog weleens om,
maar het is goed om te weten dat zij echt niet allemaal van die
sportfanaten zijn zoals wij op de vierde. Na die ochtend begreep ik beter
wat het Radio 1 Journaal verwacht van sport en andersom, en was het
makkelijker overleggen voor mij.
Bijlage
Hier is een overzicht van alles wat ik gedaan heb in die drie maanden op
de sportvloer.
Week1
1-7 dec
Ma- kennismaken met collegas en het redactiesysteem, iNOS
Di - afspraak maken met Henk Groener, stukje voor de site gemaakt over Chris
Froome
Wo - voorbereiden Henk Groener, met Richard vd Made en Pim, meegekeken met
regie
Do - Vrij
Vr - Nieuwsdienst, stuk gemaakt in aanloop naar sportgala
Za - Uitzendredactie, shaduwoverzicht gemaakt van buitenlands voetbal met
Corn
Zo - Vrij
Week 2
8-14 dec
Ma - uitzendredactie, korte berichten gemaakt over Ajax, Feyenoord en Oranje
Di -vrij
Wo - uitzendredactie, meekijken met een CL avond, voorbereiden handbalbelletje
Do - mee met Frank Wielaard naar PSV-Din Moskou
Vr - nieuwsdienst, schaatsverhaaltje gemaakt met Jitse, goed inkijkje in werk
Nieuwsdienst
Za - Vrij
Za - middag meekijken bij LdL in studio, tune gemaakt en interview Van Calker
voorbereid
Week 3
15-21 dec
Ma - vrij
Di - naar het Sportgala
Wo - mee met Andy Houtkamp naar AZ-NEC
Do - uitzendredactie, kerstborrel, 17.35u Tim de Wit over FIFA wereldranglijst
gemaakt
Vr - nieuwsdienst, verhaal world Cup Big Air
Za - mee naar Gymgala met Edwin
Zo - vrij
Week 4
22-28 dec
Ma - Nieuwsdienst
Di - vrij
Wo - Nieuwsdienst vroeg, meekijken in de ochtend
Do - Kerst
Vr - Kerst
Za - NK Allround, voorbereiding
Zo - mee naar Thialf, NK Allround
Week 5
29-4 dec/jan
Ma - Nieuwsdienst, berichtje Pechstein/ Nederlandse voetballers voorbereid
Di - Nieuwsdienst, berichtje Pechstein/Nederlandse voetballers, boek Leen Looijen
Wo - vrij
Do - vrij
Vr - Nieuwsdienst, Nederlandse voetballers voorbereid
Za - redactie LdL
Zo - redactie LdL, tune darts, Joris van den Berg geregeld
Week 6
5-11 jan
Ma - Nederlandse voetballers/Leen Looijen voorbereid
Di - Nederlandse voetballers voorbereid
Wo - Teletekst, oefenen met berichten schrijven
Do - vrij
Vr - vrij
Za - Uitzendredactie, oefenen met avid EK Allround
Zo - Teletekst, zelf berichten schrijven tot acht uur
Week 7
12-18 jan
Ma- Nieuwsdienst, dingen regelen, vergaderingen meekijken, sportplein
Di - Mee met Edwin naar nieuwjaarsborrel Feyenoord
Wo - Vrij
Do - dagje meekijken met Radio 1 Journaal
Vr - Vrij
Za - Teletekst ManU-Southampton, s avonds Buitenlands voetbal gemaakt
Zo - redactie, Radio 1 voor kwartieren, s avonds tune Lindsey Vonn en gesprek
Peek
Week 8
18-25 jan
Ma - meekijken met lunch en sp1, regie, schaduwteksten gemaakt
Di - meekijken met lunch sp1, regie en schaduwteksten gemaakt
Wo - vrij
Do - meekijken sp1 en Nieuwsuur, schaduwtekst gemaakt
Vr - beeldredactie, beelden Sauerbreij opgezocht voor carriere-overzicht
Za - vrij
Zo - beeldredactie, meekijken met de Klassieker en regie van uitzending
Week 9
26-1 jan/feb
Ma - lunch schaduwteksten
Di - lunch, nieuwsdienst berichten over WB Hamar Arie Koops en kwartfinales
Afrika Cup
Wo - mee met Martin Vriesema naar pc Van Praag