Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven

Bron: Didactisch model van Gelder

Student(e)
Kevin Vedler
Mentor
Silvia
Klas
P14EHVD
Datum
20-3
Stageschool De Crijnsschool
Groep
5
Plaats
Nuenen
Aantal lln 28
Vak- vormingsgebied: Taal
Speelwerkthema / onderwerp: Stellen
Persoonlijk leerdoel: Mijn persoonlijk leerdoel dit kwartaal is consequent handelen. Dit is ook verwerkt in mijn POP. Het is bij deze les belangrijk dat ik extra
consequent handel, omdat ze in tweetallen gaan werken. Bij voorgaande lessen heb ik gemerkt dat het dan een stuk drukker kan zijn.
Lesdoel(en):
Kerndoel 9:
De leerlingen krijgen plezier in het lezen en schrijven van voor hen bestemde
verhalen, gedichten en informatieve teksten.

Evaluatie van lesdoelen:

Aan het eind van de les worden de gedichten door de tweetallen voorgelezen. Hieruit kan
ik ophalen of het lesdoel is bereikt.

Aan het eind van de les hebben de kinderen een gedicht opgesteld die
met het thema Sport te maken hebben. Dit hoeft geen rijmgedicht te
zijn, wel 8 regels lang. Het mag een AABB vorm hebben, maar ook een
ABAB vorm, de kinderen zijn hier vrij in. Ik maak het dus niet te
moeilijk omdat de beginsituatie nihil is. Ze hebben vrijwel nul ervaring
met gedichten schrijven.
Beginsituatie: De kinderen zijn wekelijks bezig met Taal. Regelmatig komt daar stellen in voor. Helaas zijn ze bijna nooit bezig met gedichten. Voor de
meeste kinderen zal het dus lastig zijn. Daarom is het belangrijk dat ik alles goed van te voren uitleg.
De klas kan druk zijn. Het is dus belangrijk dat ik van te voren duidelijke afspraken maak over de samenwerking en hoe ik het wil hebben. Ook treed ik snel
streng op zodat de rust bewaard blijft. Er zitten 17 jongens en 11 meisjes in de klas. Er zijn geen buitengesloten kinderen. De meeste kinderen kunnen goed
samenwerken. Een paar kinderen hebben hier moeite mee. Ik zal dus extra op ze letten.
Lesverloop
Tijd

Leerinhoud Didactische handelingen

Leraar

Leeractiviteit
leergedrag leerling(en)

Materialen / Organisatie

5 min

10 min

10 min

Ik lees een aantal voorbeeldgedichten voor die

over Sport gaan. Vervolgens noem ik van een
paar sporten wat kernwoorden die de kinderen
kunnen gebruiken in hun gedicht. Hierna zal ik
vertellen dat het gedicht 8 regels lang moet zijn,
zodat de kinderen wat structuur hebben. Ik
vertel tegen de kinderen met hun
schoudermaatje samen moeten werken. Hierbij
zeg ik dat ze hun liniaalstem moeten gebruiken.
Ik wijs nog even een leerling aan die het aan de
klas uitlegt. Ik gebruik de coperatieve
werkvorm werk in tweetallen
(www.daltondeventer.nl). Een kind is nummer 1,
de ander is nummer 2. Eerst maakt kind 1 een
zin, dan nummer 2 de volgende etc.
Sport
Ik geef ieder tweetal een blad waarop ze hun
Kernwoorde gedicht kunnen schrijven Ik geef aan dat ze met
n
hun schoudermaatje moeten samenwerken. Ik
Rijmwoorde vertel dat ze mogen beginnen. Ik loop rond om
n
de kinderen eventueel tips te geven. Ik heb
gekozen voor tweetallen omdat een gedicht
schrijven met zijn 4en net iets te veel is.
Tweetallen zijn ideaal omdat ze zo elkaar aan
kunnen vullen, en tegelijkertijd goed aan het
samenwerken zijn. Zo verbeter ik de sfeer in de
klas, omdat de kinderen echt elkaar nodig
hebben om tot een goed eindproduct te komen,
en ze op een goede manier met elkaar om
moeten gaan om goed samen te kunnen
werken.
Ik kies drie tweetallen die hun gedicht aan de
klas mogen voorlezen.

De kinderen luisteren goed en ze halen inspiratie uit de

voorbeeldgedichten.

Voorbeeldgedichten

De kinderen gaan in tweetallen aan de slag met het gedicht.

Als ze iets niet snappen of willen vragen storen ze de
andere tweetallen niet. Ze proberen het eerst zelf op te
lossen. Lukt dit niet, mogen ze het aan mij vragen.

Blad voor het gedicht

Tweetalvorm

Het aangewezen tweetal mag hun verhaal voorlezen. De

andere kinderen luisteren goed en zijn stil. Tijdens de
bespreking mogen de kinderen hun vinger opsteken als ze
iets willen zeggen.

Geschreven gedichten

5 min

We kijken gezamenlijk terug naar de les. Wat

hebben we precies gedaan vandaag? (Zo ga ik
na of het productdoel is bereikt). Hoe ging de
samenwerking deze les? Goed/niet zo goed?
(Zo ga ik na of het procesdoel is bereikt).

Als de kinderen iets willen inbrengen over de les, mogen ze

hun vinger opsteken.

Evalueren

Persoonlijke reflectie
De les ging voor mijn gevoel redelijk. Deze les waren de kinderen best druk, en ik vond het moeilijk om de orde te bewaren. Ik vond mijn
les belangrijker dan de orde, omdat ik het jammer vond als ik de les moest stilleggen of zelfs stoppen vanwege de drukte. Uiteindelijk was
het lesdoel wel behaald, ze hebben mooie gedichten geschreven over een sport. De les ging wel goed alleen was het gewoon wat te druk,
iets waar ik de volgende keer consequenter in moet zijn, en duidelijker mijn afspraken moet verwoorden naar de kinderen toe.

Feedback mentor
Datum:
Je bent duidelijk, niet er doorheen praten. Goed dat je aangeeft dat Esmee V + Ferran het wel zo goed stil kunnen.
Is iedereen goed aan het werk? Nadat je hebt gezegd dat je een liniaalstem wil. Cas + Esmee Noll?
Het is belangrijk dat je je grenzen heel duidelijk aangeeft, ook al is het zo dat jij de les erdoor moet loslaten. Dat er orde is in de groep gaat
op dat moment toch voor.
Tip: Schrijf de eisen die je stelt aan het gedicht op het bord, en verwerk die ook in je lesvoorbereiding!

Toelichting
Ik heb tijdens de les spellen gekozen om in tweetallen te werken. Bij het opstellen van een gedicht werk je vaak in je eentje. Mij
lijkt het mooi om te zien hoe ze dit in tweetallen kunnen doen, en of dit succesvol is. Het is een drukke klas, maar ik vertel van te
voren dat je alleen als tweetal aan de slag mag, en dat je de anderen niet mag storen.

Voorlezen:
o

de kinderen lezen voor aan klasgenoten;

ze luisteren naar voorgelezen verhalen, gedichten, en andere teksten;

ze lezen zelfgeschreven teksten voor (als ze dat willen).

Activiteiten rond boeken, verhalen, pozie:

de kinderen praten en discussiren met groepsgenoten over gelezen boeken, bijvoorbeeld aan de hand van stellingen;

o
o

ze schrijven naar aanleiding van een boek, bijvoorbeeld: een vervolg schrijven aan het eind van een hoofdstuk, een reclametekst voor het
boek maken;

Schrijven:
o

de kinderen schrijven veel verschillende soorten teksten met verschillende doelen en voor een divers publiek.

Hierboven zie je een aantal tussendoelen van kerndoel 9. Je ziet dat de kinderen tijdens deze les met deze tussendoelen bezig zijn. Eerst
praten ze met elkaar over het onderwerp nadat er wat voorbeeldgedichten zijn voorgelezen. Vervolgens gaan ze zelf een gedicht opstellen. Ze
maken dus als het ware hun eigen tekst. Uiteindelijk worden de gedichten aan elkaar voorgelezen.
In het begin van de les zijn we bezig met de communicatieve functie. We gebruiken een tekst (in dit geval voorbeeldgedichten) om aan de
kinderen iets duidelijk te maken. Ik wil hiermee informatie overbrengen op de kinderen, en de kinderen inspireren om zelf een gedicht op te
stellen.

Vervolgens gaan de kinderen in tweetallen aan de slag. Ze gaan eerst met elkaar bespreken wat ze willen op gaan schrijven. Hier zijn ze bezig
met de conceptualiserende functie van taal. Ze wisselen de kernwoorden van het onderwerp met elkaar uit, en woorden die op elkaar rijmen.
Uiteindelijk als de gedichten met elkaar uitgewisseld worden, d.m.v. voorlezen, zijn we beland bij de expressieve functie. Sommige groepjes
uiten hun gevoel in het gedicht, en kunnen die op deze manier laten zien.
Het belang van het schrijven van gedichten moet niet onderschat worden. Het kan voor de kinderen bijvoorbeeld een belangrijk middel zijn
om zich te uiten. Ze zullen daar wel bij geholpen moeten worden, want het is niet zo dat een leerling bij de opdracht Ga maar een gedichtje
schrijven monter aan de slag gaat en even later een gedicht op papier heeft staan. Dit zegt het boek Portaal. Daarom heb ik van te voren
ook voorbeeldwoorden gegeven bij een aantal sporten, gezegd dat het gedicht 8 regels lang moet zijn, een par voorbeeldgedichten
voorgelezen, en gezegd dat het verschillende vormen mag hebben (ABBA, ABAB etc.) en ook nog dat het niet hoeft te rijmen. Zo hebben de
kinderen genoeg duidelijkheid.
Paus, H. (2014) Portaal. Uitgeverij Coutinho, Bussum.
Ik heb de feedback van mijn medestudenten in mijn lesvoorbereiding verwerkt.
Ik heb de feedback van de domeinexpert tot me genomen en verwerkt in mijn lesvoorbereiding. Mijn persoonlijk leerdoel en
beginsituatie zijn nu uitgebreider en meer op elkaar afgestemd. Ik heb bij de evaluatie een productdoel en een procesdoel
geformuleerd, en bij de evaluatie ga ik na of deze ook echt bereikt zijn. Ook heb ik me meer verdiept in de theorie die verwijst naar
de didactiek met betrekking tot stellen en gedichten. Deze heb ik verwerkt in mijn verantwoording.