Paraotrosusosdeestetrmino,vaseZeus(desambiguacin).
Artculobueno
BustodeZeushalladoenOtricoli(SalaRotonda,MuseoPoClementino,Vaticano).
EnlamitologagriegaZeus(engriegoantiguoZes)eselpadredelosdioses
yloshombres,1quegobernabaalosdiosesdelOlimpocomounpadreauna
familia,deformaqueinclusolosquenoeransushijosnaturalessediriganal
comotal.2Eraelreydelosdiosesquesupervisabaeluniverso.3Eraeldiosdel
cieloyeltrueno.Susatributosincluyenelrayo,elguila,eltoroyelroble.Adems
desuherenciaindoeuropea,elclsicoZeusrecolectordenubestambinobtuvo
ciertosrasgosiconogrficosdeculturasdelantiguoOrientePrximo,comoel
cetro.Zeusfuefrecuentementerepresentadoporlosartistasgriegosendosposes:
depie,avanzandoconunrayolevantadoensumanoderecha,ysentado
majestuosamente.
HijodeCronoyRea,eraelmsjovendesusdescendientes.Enlamayoradelas
tradicionesaparececasadoconHera(suhermana)aunqueenelorculode
DdonasuesposaeraDione,conquiensegnlaIladafuepadredeAfrodita.4Es
conocidoporsusnumerosasaventurasyamantes,frutodelascualesfueron
muchasdeidadesyhroes,incluyendoAtenea,ApoloyArtemisa,Hermes,
Persfone,Dioniso,Perseo,Heracles,Helena,MinosylasMusas.ConHerasuele
decirsequefuepadredeAres,HebeyHefesto.5
EngriegoelnombredeldiosesZesenelcasonominativoyDisenel
genitivo.Lasformasmsantiguasdelnombresonlasmicnicasdiweydiwo,
escritasenlinealB.6
SuequivalenteenlamitologaromanaeraJpiter,enlaetrusca,Tiniayenla
egipcia,Amn.
ndice
1Cultos
1.1Cultospanhelnicos
1.2Historia
1.3Papelyeptetos
1.4Algunoscultoslocales
1.4.1Zeuscretense
1.4.2ZeusEleuterio
1.4.2.1EnSamos
1.4.2.2EnAtenas
1.4.2.3EnPlatea
1.4.2.4EnSiracusa
1.4.3ZeusLiceoenArcadia
1.4.4Zeussubterrneo
1.5OrculosdeZeus
1.5.1ElorculodeDdona
1.5.2ElorculodeSiwa
1.6Zeusylosdiosesextranjeros
2Zeusenlamitologa
2.1Nacimiento
2.2Infancia
2.3Zeusseconvierteenreydelosdioses
2.4ZeusyHera
2.5Raptos
2.6Consortesydescendencia
2.7Miscelnea
3Zeusenelarte
4Zeusenlafilosofa
5Vasetambin
6Notas
7Bibliografa
8Enlacesexternos
Cultos
Cultospanhelnicos
Elprincipalcentrodondelosgriegossereunanpararendirhonoresalreydesus
dioseseraOlimpia.ElfestivalcuatrienalquesecelebrabaallinclualosJuegos
olmpicos.HabatambinunaltardedicadoaZeusconstruidonodepiedra,sinode
ceniza,procedentedelosrestosacumuladosdurantemuchossiglosdeanimales
sacrificadosallenhonoraladeidad.
Ademsdelosprincipalessantuariossituadosentrepolis,nohabaformasdeculto
aZeusquecompartiesetodoelmundogriego.Lamayoradelosttulos
enumeradosmsabajo,porejemplo,podanencontrarseenciertostemplos
griegosdesdeAsiaMenorhastaSicilia.Determinadosritualessecelebrabandela
mismaformatambin:sacrificarunanimalblancosobreunaltarelevado,por
nombraruno.
Historia
ZeuscolosalsentadodeGaza,perodoromano(MuseoArqueolgicodeEstambul).
Zeus,poticamentellamadoconelvocativoZeupater(Zeuspadre),esuna
continuacinde*Dius,eldiosprotoindoeuropeodelcielodiurno,tambin
llamado*Dieusph2tr(PadreCielo).7Eldiosesconocidobajoestenombreen
vdico(comp.Dyaus/DyausPita),latn(comp.Jpiter,deIuppiter,derivadodel
vocativopIE*dyeuph2tr),8derivadodelaformabsica*dyeu(brillar),7yenla
mitologagermanaynrdica(comp.*Twaz>AAAZiu,nrdicoantiguoTr),junto
conellatndeus,dvusyDis(unavariantededves),9delsustantivorelacionado
*deiwos.9Paralosgriegosyromanos,eldiosdelcieloeratambineldios
supremo,mientrasqueestafuncineradesempeadaporOdnentrelastribus
germnicas,porloquenoidentificabanaZeus/JpiterconTyrniconOdn,sino
conThor(rr).Zeuseslanicadeidaddelpantenolmpicocuyonombretiene
unaetimologaindoeuropeatantransparente.10
Papelyeptetos
Zeusdesempeabaunpapeldominante,presidiendoelpantenolmpicodela
GreciaAntigua.Engendramuchosdeloshroesconmujeresmortales(vaseuna
listamsabajo)yaparecaenmuchoscultoslocales.Aunqueelrecolectorde
nubeshomricoeraeldiosdelcieloyeltruenocomosusequivalentesdeOriente
Prximo,eratambinelartificioculturalsupremo.Enalgunossentidos,erapara
losgriegoslaencarnacindesuscreenciasreligiosasyladeidadarquetpica.
Ademsdeloseptetoslocalesquesimplementedesignabanaldioshaciendoalgo
arbitrarioenalgnlugarparticular,loseptetosottulosaplicadosaZeus
enfatizabandiferentesaspectosdesugranautoridad:
OlimpioenfatizabaelreinadodeZeussobrelosdiosesysobreelfestival
panhelnicoenOlimpia.
UnttulorelacionadoeraPanhelenio(detodosloshelenos),aquienestaba
dedicadoelfamosotemplodeacoenEgina.
ComoXenio,Zeuseraelpatrndelahospitalidadylosinvitados,prestoavengar
cualquierinjusticiacometidacontraunextrao(,'xnos').
ComoHorquioeraelvigilantedelosjuramentos.Alosmentirososqueeran
descubiertosseleshacadedicarunaestatuaaZeus,confrecuenciaenelsantuario
deOlimpia.
ComoAgoreo,Zeusvigilabalosnegociosenelgoraycastigabaalos
comerciantesdeshonestos.
ComoPolieoo"ciudadano"leestabadedicadounsantuariodeZeusPolieoenla
AcrpolisdeAtenas.
ComoEgidoco()oEgoco()eraelportadordelagida,con
laqueinfundaterroralimpoysusenemigos.11Otrosderivanesteeptetode
(cabra)y,tomndolocomounaalusinalaleyendadeZeusmamandodel
pechodeAmaltea.1213
ComoMiliquio(amable,melifluoomeloso)subsumiunarcaicodaimon
ctnicoapaciguadoenAtenas.
ComoTaleo(solar)fueadoradoenCreta.
ComoZeusCronin,amontonadordenubarrones.14
ComoZeusCasio,honradoenelMonteCasioenSiria,conunafiestaanual.Selo
adorabaenPelusio,enSeleuciaPieria,enlaisladeDelosyenladeCrcira.
DerivadodeldiossemticoBaalSafn(lanzadordelrayo).Ensuorigenugartico
eraconsideradoundiosdelanavegacin.15
ComoZeusLabrandofueadoradoenCaria.SusedesagradafueLabraundayera
representadosujetandounhachadedoblefilo(labrys).Estrelacionadoconel
dioshurritadelcieloylatormenta,Teshub.
ComoZeusEleuterio(o),recibeestenombrecuandose
aludeasucondicindelibertadoroportadordelalibertad.Losgriegos
antiguossiemprehandadoungranvaloralalibertadyporelloasociabaneste
atributoaZeus,elcualeratambinasociadoaErosyDionisoenalgunaszonasdel
tica.Enhonoraestaversindeldiosserealizabaunafiestaenvariasciudades
griegasllamadaEleuterias.
Vasetambin:Eptetohomrico
Algunoscultoslocales
Ademsdelosttulosyconceptospanhelnicosenumeradosanteriormente,los
cultoslocalesmantuvieronsuspropiasideasidiosincrsicassobreelreydelos
diosesyloshombres.Acontinuacinseenumeranalgunasdeellas:
ConeleptetoEtneofueadoradoenelEtna,dondehubounaestatuasuyayse
celebrabaensuhonorunafiestalocalllamadaEtnea.16
ComoEneiooEnosiofueadoradoenlaisladeCefalonia,dondetuvountemplo
enelmonteEnos.17
ComoAgamennfueadoradoenEsparta.Eustaciocreequeeldiosderiveste
nombredelparecidoentrelyAgamenn,mientrasotroscreenqueesunsimple
eptetoquesignificaeleterno,dey.18
Zeuscretense
Conunaexcepcin,losgriegosreconocanunnimementeaCretacomolugarde
nacimientodeZeus.Laculturaminoicacontribuyesencialmentealaantigua
religingriega:poruncentenardecanaleslaviejacivilizacinsevacienla
nueva,sealWillDurant,19yelZeuscretenseretuvosuscaractersticas
juvenilesminoicas.ElhijolocaldelaGranMadre,unadeidadpequeaeinferior
queasumilospapelesdehijoyconsorte,20cuyonombreminoicolosgriegos
helenizaroncomoVelcanos,fueensumomentoasumidocomoeptetoporZeus,
comoocurrienmuchosotroslugares,ypasaserveneradoenCretacomoZeus
Velcanos,elZeusnio,amenudosimplementeKouros.
EnCreta,ZeusfueadoradoenunaseriedecuevasenCnosos,IdayPalaicastro.En
lapocahelensticasefundunpequeosantuariodedicadoaZeusVelcanosenel
yacimientodeHagiaTriada.Monedasaproximadamentecontemporneasde
Festosmuestranlaformabajolaquefueadorado:unjovensentadoentrelas
ramasdeunrbol,conungallosobrelasrodillas.21Enotrasmonedascretenses
Velcanosesrepresentadocomounguilayjuntoaunadiosacelebrandoun
matrimoniomstico.22InscripcionesenGortinayLictoregistranunafiesta
Velcania,demostrandoqueVelchaniosfueanampliamenteveneradoenlaCreta
helnica.23
LashistoriasdeMinosyEpimnidessugierenqueestascuevasfueronalgunavez
usadasparalaadivinacinincubadoraporreyesysacerdotes.Elescenario
dramticodelasLeyesdePlatnestenlarutadeperegrinajeaunodeestos
sitios,enfatizandoelconocimientoarcaicodeCreta.AllZeusfuerepresentadoen
elartecomounjovendelargoscabellosenlugardecomounadultomaduro,yen
loshimnosseapelabaalcomohomegaskouros,elgranjoven.Estatullasde
marfildelniodivinofuerondesenterradascercadellaberintodeCnososporsir
ArthurEvans.24JuntoconlosCuretes,ungrupodeextticosbailarinesarmados,
Zeuspresidaelrigurosoentrenamientomilitaryatlticoylosritossecretosdela
paideiacretense.
ElmitodelamuertedelZeuscretense,localizadoenvariosyacimientos
montaososaunquemencionadosoloenunafuenterelativamentetarda,
Calmaco,25juntoconlaafirmacindeAntoninoLiberaldequeunfuegose
encendaanualmentedesdelacuevadenacimientoqueelinfantecomparticon
unenjambremticodeabejas,sugierequeVelcanoshabasidounespritu
vegetativoanual.26
ElescritorhelenoEvmeroaparentementepropusolateoradequeZeushaba
sidoenrealidadungranreydeCretayquesuglorialohabralentamente
transformadotrassumuerteenunadeidad.LasobrasdeEvmeronosehan
conservado,perolosescritorespatrsticoscristianosasumieronlasugerenciacon
entusiasmo.
ZeusEleuterio
ZeusEleuterio(engriego,'Eleutherios'o,'Eleutherus')es
unodelosnombresdadosaZeus,reydelosdiosesolmpicosenlamitologa
griega.Recibeestenombrecuandosealudeasucondicindelibertadoro
portadordelalibertad.Losgriegosantiguossiemprehandadoungranvalorala
libertadyporelloasociabanesteatributoaZeus,elcualeratambinasociadoa
ErosyDionisoenalgunaszonasdeltica.Enhonoraestaversindeldiosse
realizabaunafiestaenvariasciudadesgriegasllamadaEleuterias.
EnSamos
TraslacadadelatiranadePolcrateshaciael522a.C.,Samosfuegobernadapor
Meandro,quienhabasidosecretariodeltirano.27Marcandouncontrasteconel
rgimenanterior,MeandroinstituyuncultoaZeusEleuterio.2829
EnAtenas
EnelgoradeAtenas,seconstruyunprtico(stoa)dedicadoaZeusllamndolo
Eleuterioporsereldefensordelalibertadylaintegridaddelpueblo.Elmismo
estabasituadojuntodelaStoaBasileos.Esteprticosecomenzaconstruirenla
dcadade430a.C.yseterminen409408a.C.[citarequerida]
EnPlatea
TraslavictoriagriegasobrelospersasenlabatalladePlateadelao479a.C.,el
generalyregenteespartanoPausaniasllevacabounsacrificioaZeusEleuterio
enelgoradelaciudaddePlatea.30EltextodeunainscripcindelsigloIIIa.C.,
halladaen1971porelarquelogogriegoTheodorosSpyropouloscercadelas
murallasdePlatea,demuestraqueunosdossiglosdespusdelabatallaexistaen
laciudaduncultoa"ZeusLibertadorylaConcordiadelosgriegos",ascomoun
certamenatlticoenhonordelos"combatientescontralosbrbarosporla
libertaddelosgriegos".3031
EnlaciudadsecelebrabacadacincoaosunfestivalconocidocomoEleuterias,
consagradojustamentealdiosgriegobajoestadenominacin,ascomosele
construyuntemploconelmismoobjetivo.[citarequerida]
EnSiracusa
Asimismo,enlaantiguaSiracusa,tambinseconstruyyconsagruntemploa
ZeusEleuterioen465a.C.32
ZeusLiceoenArcadia
Artculoprincipal:Liceas
EleptetoLiceo(Lykaios,lobuno)esasumidoporZeussloenrelacinconlas
fiestasarcaicasdelasLiceasenlasfaldasdelmonteLiceo,elpicomsaltode
Arcadia.Zeustenaslounarelacinformal33conlosritualesymitosdeeste
primitivoritodepaso,conunaantiguaamenazadecanibalismoylaposibilidadde
unatransformacinenhombrelobodelosefebosqueparticipaban.34Cercadel
antiguomontndecenizasdondelossacrificiossecelebraban35habaunrecinto
prohibidodonde,supuestamente,ningunasombraerajamsproyectada.36Segn
Platn,37ciertoclansereuniraenlamontaapararealizarunsacrificiocada
nueveaosaZeusLiceo,ymezclaranunnicotrozodeentraashumanasconlas
delanimal.Sedecaquequiencomalacarnehumanasetransformabaenunlobo,
yslopodarecuperarsuformaoriginalsinovolvaacomercarnehumanahasta
quehubieseterminadoelsiguienteciclodenueveaos.Hubojuegosrelacionados
conlasLiceas,retiradosenelsigloIVa.C.alaprimeraurbanizacindeArcadia,
Megalpolis,dondeuntemploprincipalfuededicadoaZeusLiceo.
Zeussubterrneo
AunquelaetimologaindicaqueZeuseraoriginalmenteundiosdelcielo,muchas
ciudadesgriegashonrabanaunZeuslocalquevivabajotierra.Losateniensesy
sicilianosadorabanaZeusMeiliquios,mientrasotrasciudadestenanaZeus
Ctonio(terrestre),Catactonio(subterrneo)yPlusio(dadorderiquezas).Estas
deidadespodanserrepresentadascomoserpientesoconformahumanaenel
arte,odeambasmanerasjuntasparamayornfasis.Tambinrecibanofrendasde
vctimasanimalesnegrasenpozoshundidos,comosehacacondeidadesctnicas
comoPersfoneyDemter,ytambinconloshroesensustumbas.Losdioses
olmpicos,porelcontrario,recibannormalmentesacrificiosdevctimasblancas
sobrealtareselevados.
Enalgunoscasos,lasciudadesnoestabancompletamentesegurasdesieldaimon
paraquienrealizabanelsacrificioeraunhroeounZeussubterrneo.Deahque
elaltarenLebadeaenBeociapudieracorresponderalhroeTrofoniooaZeus
Trofonio(elcriador),segnseconsulteaPausaniasoaEstrabn.Elhroe
AnfiaraoeraadoradocomoZeusAnfiaraoenOropo,alasafuerasdeTebas,ylos
espartanostenaninclusounaltaraZeusAgamenn.
OrculosdeZeus
Laemblemticavaraarcaicaconcabezadeguilasobrevivienelperiodoclsico:
ZeusservidoporGanimedesenunacrteratica(c.490480a.C.)
AunquelamayoradelosorculossolanestardedicadosaApolo,loshroeso
diversasdiosascomoTemis,algunoslugaresoracularesfuerondedicadosaZeus.
ElorculodeDdona
ElcultoaZeusenelOrculodeDdonaenEpiro,dondehayevidenciasde
actividadreligiosaapartirdelIImilenioa.C.,tenasucentroenunroblesagrado.
CuandolaOdiseafuecompuesta(sobreel750a.C.),lasprofecaseranrealizadas
porsacerdotesdescalzosllamadosSelloi,queyacanenelsueloyobservabanel
susurrodelashojasylasramas.38EnlapocaenlaqueHerdotoescribisobre
Ddona,lassacerdotisasllamadaspeleiades(palomas)habanreemplazadoa
estossacerdotes.
EnDdonalaconsortedeZeusnoeraHerasinoladiosaDione,cuyonombreesla
formafemeninadeZeus.Suposicincomotitnidesugieresegnalgunosque
puedehabersidounadeidadprehelnicamspoderosa,yquizslaocupante
originaldelorculo.
ElorculodeSiwa
ElorculodeAmndeloasisdeSiwa,eneldesiertooccidentaldeEgipto,no
quedabadentrodeloslmitesdelmundogriegoantesdeAlejandroMagno,pero
aunastenagraninfluenciaenlosgriegosdurantelaeraarcaica:Herdoto
mencionaconsultasaZeusAmnensurelatodelasGuerrasMdicas.ZeusAmn
eraespecialmentehonradoenEsparta,dondeexistauntemplodedicadoalenla
pocadelaGuerradelPeloponeso.39
DespusdequeAlejandrohicieseunaincursineneldesiertoparaconsultarel
orculodeSiwa,surgielpersonajedelasibilalibia.
Zeusylosdiosesextranjeros
ZeusfueidentificadoconeldiosromanoJpiteryestabaasociadoenla
imaginacinsincrticaclsica(vaseinterpretatiograeca)conalgunosotros
dioses,talescomoelegipcioAmnyeletruscoTinia.JuntoconDioniso,Zeus
absorbielpapeldeldiosjefefrigioSabacioenladeidadsincrticaconocidaen
RomacomoSabazius.
AlgunosmitlogoscomparativosmodernosloalineanconelhindIndra.
Zeusenlamitologa
Nacimiento
LainfanciadeZeusporNicolaesPieterszBerchem(16211683).
CronofuepadredevarioshijosconRea:Hestia,Demter,Hera,HadesyPoseidn,
peroselostragtanprontocomonacieron,yaqueGeayUranolehabanrevelado
queestabadestinadoaserderrocadoporsupropiohijo,talcomolhaba
destronadoasupadre.PerocuandoZeusestabaapuntodenacer,Reapidi
consejoaGeaparaurdirunplanquelosalvara,yasCronotuvieraeljustocastigo
asusactoscontraUranoycontrasuspropioshijos.Reaseescondienlaislade
Creta,dondedioaluzaZeus.LuegoengaaCrono,dndoleunapiedraenvuelta
enpaalesquestetragenseguidasindesconfiar.
Urano
Gea
Rea
Crono
OtrosTitanes
Hera
Poseidn
Zeus
Hades
Hestia
Demter
Infancia
ReaescondiaZeusenunacuevadelmonteIdaenCreta.Segndiversasversiones
deestahistoria,Zeusfuecriado:
PorGea.
PorunacabrallamadaAmaltea,mientrasunacompaadeCuretesoCoribantes
(soldadosodiosesmenores)bailaba,gritabaydabapalmadasparahacerruidoy
queCrononooyeselosllantosdelnio.(Vasecornucopia.)
PorunaninfallamadaAdamantea.PuestoqueCronogobernabalatierra,los
cielosyelmar,ellaloescondicolgndoloconunacuerdadeunrbol,deforma
quequedabasuspendidoentrelatierra,elmaryelcielo,siendopuesinvisibleasu
padre.
PorunaninfallamadaCinosura.Enagradecimiento,Zeuslasubientrelas
estrellastrassumuerte.
PorlaninfaMelisaoporlaMelisaqueerahijadeMeliseo,reydeCreta.Melisa
alimentaZeusconmielylechedecabra.
Porunafamiliadepastoresacambiodelapromesadequesusovejasestarana
salvodeloslobos.
Zeusseconvierteenreydelosdioses
CabezalaureadadeZeusenuntetradracmagriego,Lmpsaco,c.360340a.C.
(CabinetdesMdailles).
Trashacerseadulto,ZeusobligaCronoaregurgitarprimerolapiedra(quesela
dejaPitnbajolascaadasdelParnasocomosealaloshombresmortales,el
nfalos)ydespusasushermanosenordeninversoalqueloshabatragado.En
algunasversiones,MetisledioaCronounemticoparaobligarloavomitarlos
bebs,yenotrasZeusabrielestmagodeCrono.EntoncesZeusliberalos
hermanosdeCrono,losHecatnquirosylosCclopes,desumazmorraenel
Trtaroymatasuguardiana,Campe.Comomuestradeagradecimiento,los
Cclopesledieroneltrueno,elrayooelrelmpago,quehabansidopreviamente
escondidosporGea.EnunaguerrallamadalaTitanomaquia,Zeusysushermanos
yhermanasjuntoconlosHecatnquirosyCclopes,derrocaronaCronoyalos
otrosTitanes,quefueronencerradosenelTrtaro,unlugarhmedo,lgubre,fro
yneblinosoenlomsprofundodelaTierrayallquedaroncustodiadosporlos
Hecatnquiros.Atlas,unodelostitanesqueluchcontraZeus,fuecastigadoa
sostenerlabvedaceleste.
TraslabatallaconlosTitanes,Zeusserepartielmundoconsushermanos
mayores,PoseidnyHades,echndoseloasuertes:Zeusconsiguielcieloyelaire,
PoseidnlasaguasyHadeselmundodelosmuertos(elinframundo).Laantigua
tierra,Gea,nopodaserreclamadayquedbajoeldominiodelostressegnsus
capacidades,loqueexplicaporquPoseidneraeldiosdelosterremotosyHades
reclamabaaloshumanosquemoran.
GeaestabaresentidaporcmoZeushabatratadoalosTitanes,porqueeransus
hijos.Pocodespusdesubiraltronocomoreydelosdioses,Zeustuvoqueluchar
conotroshijosdeGea,losmonstruosTifnyEquidna.ZeusderrotaTifn
atrapndolobajounamontaa,perodejaEquidnayasushijosconvidacomo
desafoparafuturoshroes.
ZeusyHera
Artculoprincipal:Hera
ZeusyHera.
ZeuserahermanoymaridodeHera,conquientuvoaAres,HebeyHefesto,aunque
algunasfuentesdicenqueHeratuvoaHefestosola.Algunosautoresincluyena
IlitayEriscomohijassuyas.Zeusesfamosoporsusconquistasdemuchas
mujeresmortalesentrelasquedestacanSmele,Alcmena,o,EuropayLeday
ninfas,delasquenacieronlosfundadoresdemuchasdinastashelnicas.La
mitografaolmpicarecogeinclusounionesconlasdiosasLeto,Demter,Dioney
Maya.
MuchosmitosmuestranaunaHeramuycelosadeestasconquistasamorosas,y
enemigasistemticadetodaslasamantesdeZeusydeloshijosquetenanconl.
Duranteuntiempo,unaninfallamadaEcotuvoeltrabajodedistraeraHerade
estasaventurashablndoleincesantemente.CuandoHeradescubrielengao,
maldijoaEcoapronunciarslolaspalabrasdelosdems.
HeratambinserepresentadespreciandoprofundamenteaGanimedes,un
muchachotroyanoaquienZeusllevalOlimpoparasercoperodelosdioses,
ademsdeermenosuyo.
Raptos
Losllamadosraptos(enrealidadviolaciones)deZeusnoeranaventuras
amorosassinosucesosmticosquesesucedanenloscultoslocalesaninfasdel
aguaolosbosques,queeransuplantadasporelordenpatrilinealolmpico
imperante,provocandounarevolucincultural,socialyreligiosa,oalmenosuna
reformaradicaldelascreenciasantiguasyunalecturareinterpretadadelas
prcticasreligiosasestablecidas.
Resultanotablequeningunodeestosraptosinvolucrasealasdiosasolmpicas.
Zeussolaengendrarconlaninfaelprogenitorepnimodeunaestirpedereyes
quesobrevivirahastapocasheroicasohistricasarcaicas.Enmuchoscasos
Hera,lacelosadiosaquerepresentabalastradicionesreligiosasconservadoras,
sevengabaatrozmentedeladeslealdesertora,quiensucumbaalnuevoorden
(vaseo,etctera).Cuandolaraptadaerahumana,sumadreerasiempreuna
ninfaosemidiosa.