Anda di halaman 1dari 17

17/05/2015

AntologiadeKongoreligio

AntologiadeKongoreligio
__________________________________________________________
pp.127parteI."AlfabetizaoeVerdade".
pp.5b11A0.1"Speech".
p.

texto

6a

"Nganga...umperito,...geralmenteumcurandeiro,padre,oumgico
namaioriadasvezesoNgangaadquiresuahabilidadedeiniciaoparao
cultodeumencantoparticularoufetiche(N'kisi),comooaparelhode
adivinhaongombo.......Oprocessodeinstituioouativandotalobjeto
chamadovandaN'kisi,ounoresumompandulu.Osaspectosoraisdo
ritualconsistembasicamentedemsicaseinduziurespostas,oquerequer
aparticipaode,pelomenos,duaspessoas....Muitasvezesumaexpresso
...umaformadetrocadilhohomnimosqueempregamoupertode
homnimos".

6b

substnciasutilizadasnoenterro,comotrocadilhos:

substncia

trocadilho

nkandikila(umafruta
vermelha)

kandika'paradefinirumguarda'

lununguPTNNsamba

nunga'paravencer'samba'invocar'

luyaala(outrafruta)

Yaala'dominar'

Luvemba(giz)

"Confere...capacidadedeperceberas
bruxas"

7a

criaturasdeninvocaodeangaparankisiMakwende('leopardo'):
"Ntoyo,umpssarodia,predizmorteiminentesecantameianoite....
Corujas...soos"galinhas"dosantepassados.
Ocrocodilo...,...nofolclore,levaaspessoasforaparaaterradosmortos
abaixodagua,ecobrassoassociadascomguamoradiasimbiespritos
....
Abananeiranabordadagua,entreavidaeamorte,omalfeitorcujo
destinoestemquesto."

7b

criaturasdeninvocaodeangaparankisiNsansi:
"M'fuma,apaineira,...comoumlugarondeasbruxasserenempara
realizarseucomrcionefasto(Zandu)....
ON'kisi...um"co"...porqueosces...soacreditados(comonafrica
OcidentaleCentralemgeral)parater"quatroolhos",isto,doisparaeste

http://texts.00.gs/Anthology_of_Kongo_Religion.htm

1/17

17/05/2015

AntologiadeKongoreligio

mundoedoisparaomundoforasdoinvisvel".
8a

"Cdigotradicional":"."Euviumaluzsobreacolina",usaaimagemde
bruxasluzsobretmulosparasugerir...aatratividadesexualdemeninas
Kungana,"parasejuntar",dadoosignificadosecretodecongresso
sexual,umusoabnornalquepodeserencontradonoversoerticogravado
porVanWing([:EtudesBakongo.2nd.ednBruxelas,]1959)paraorito
Nkimba".

9b

""Seummouse,darlhecomocl[dame]seumrato,aocldopai,"...
oratocampodavidaacasadoratomorto".

10b

"Mpevezambi...regularmenteetraduzidoliteralmentecomo"mauvais
esprits,espritosmalignos".

11A

"Instrumentoscomootambor,ngoma,soacreditadosparafalarcoma
vozdosantepassados."

pp.21b27b0.5"FunesdaLinguagem".
p.

texto

26a

termos:nlongo'sagrado',kinlongo'centroritual","medicamentosrituais'
bilongo

26,
Tab.
2

hola"parasugar(doena)",buka'curar',
nolo'fora','respeito,honra'vumi,
'power(curativa,deplantas)'lulendo,kundu"podermstico"

27b

Kimbanguescritura,porMasamba:".Otexto,naformadeumdirio,
datadoemalgunsdiasdecercade1935emdiante,cadaentradaseja
provocadoporumavisolongaparaquedezenasdepginassodedicadas
Aafirmaodoescritorvisionrioourevelouautenticidadesublinhada
porpassagensrecorrentesdeglossolaliaescrito".

pp3142.ParteII."EspaoeTempo".
p.34a1."ManinHisWorld".
.1

"ON'Kongopensounaterracomoumamontanhasobreumcorpodegua
queaterradosmortos,chamadoMpemba."

.2

"Aonascereoprdosol,avidaeodiaintercmbiomortosenoite."

.5

NoritoNkimba,umpadredeiniciarsuasacusaes"usariaosol,afimde
exporoseuensinamento...:
(1)crescente,comeando,nascimento,...

http://texts.00.gs/Anthology_of_Kongo_Religion.htm

2/17

17/05/2015

AntologiadeKongoreligio

(2)ascendncia,maturidade,...
(3)acriao,entregandoem,morte,...
(4)meianoite,aexistncianooutromundo,eventualrenascimento."
pp.34b38a3."Minkisi".
p.

sub
seita.

texto

35a

.1.1

"Nkisi...acoisaqueusamosparaajudarumhomemquandoele
estdoente...onomerefereseamedicamentos...".

.2.1

"Funzaaorigemdetodososminkisi."

.2.5

"Funzagovernasobreodomniodecura(bukasanga)uma
pessoaquetemgmeosoutrigmeos."

.3.1

"Oprimeirodeles...paracomporminkisioMukuluantigo".

35b

.3.2

"QuandoMukuludeitoueadormeceu,sonhouumsonho."

.3.5

"ElevoltouparadormirefoimostradoosmedicamentosporDeus
ouFunza".

.4.4

"Umnkisipossuivida,porquequandoelecuraumapessoauma
porcariadoenafora".

.5.1

"Umnkisi...grevesearrastaaspessoasaoredorpordoenapor
causadesua"cime"(nsoki)."{Cf."Eu,oSenhor,teuDeus,sou
Deuszeloso"(Exodos20:5).}

36a

.7.6

"Onkisi...tornaseseuser,suasmoseps,osolhos
medicamentossotodosestes."

.7.7

ingredientesdeparticularminkisi,comochalaas:

substncia

trocadilho

luyala(fruto)

Yaala'regra'

lusakasaka(folhas)

sakumuna'abenoar'

Tonda(umcogumelo)

tondwa"desejada"

nkandikila(fruto)

kandika'interdito'

mudingi(copal)

dingama'silencioso'

luzibu(emgro)

zibula'open'

Lutete(sementecabaa)

teta'crack'

http://texts.00.gs/Anthology_of_Kongo_Religion.htm

3/17

17/05/2015

AntologiadeKongoreligio

mukazu(nozdecola)

kazuwa'mordidaoff'

muzazu(umcasulo)

Zazula'pontojuntos'

luwanga(umpequenosapo)

niangu'explodir'

lufulangi(umarvorede
fruta)

fula'golpe'

.7.13

"AlgumaspessoasabrilosemumdiaMpikaenquanto
adivinhandocomumespelho,osacerdotecolocaespritosdiante
deles".

36b

.9

"Algunspadres...tomarocoraodeumapessoasaudvele
coloclonapessoadoentedestamaneiraodoenteficabem."

.10

mortedeumirmogmeo:"seumdosdoismorre,...Seogmeo
eradosexomasculino,elesochamamFuiparabuscar,sedosexo
feminino,foiaPiqueLenha."

.10.4

"Quandoalgummorre,ooutro...nodeveserautorizadoa
mamar,amenosqueaestatuetadeseucompanheirotwinest
vinculadoaNhim."

37a

.10.11

"Ogmeoquemorre......vaiserenterrado...emuma
encruzilhada,ondevotambmplantaLembaLemba,Lubota,e
NsangaDinkonde."

.11.4

minkisi:"Algumaspessoasmantlosemgrandesnkutusacos,um
sacoparacadankisi".

.11.7

"Algunschefesdossacerdotes...podedescerabaixodomare
comporminkisilporumperododeummsoudois."

.11.10

"Apartirdocu...venha...Ndingiresina{cf.domundoemidade
Mesoamericanaqueterminoucomchuveiroderesinadocu},e
umcertocobracomumcorpopiscarbrilhanteeumacabeade
casal."{Cf.Florestatropicalsulamericanomticaserpentearco
risdeduascabeas}

.12.2

"AmaispoderosadopequenonkisiMbwanga...seustambores
nkonko".

.12.9

"Nkidukumantidocomafinalidadedeajudarumapessoaviver
etornarsevelho."

37b

Categoriasdeminkisi:

categoria

minkisi

.13.3

Nseke
("terra")

Luhemba,MweKongo,Kula,Biyala,Mwe
Nsundi,Madungu(Nkokobondo),Kilonda,
Musansi,Mbwanga,Nsakulu,Mungani,Kubangu

.13.4

'Terra'

Kinkita

http://texts.00.gs/Anthology_of_Kongo_Religion.htm

4/17

17/05/2015

AntologiadeKongoreligio

'gua'+

.13.5

'Terra'+
'adivinhao'

Muzinga,Niambi,Muteke,Mutadi

.13.6

nlangu
('gua')

Bunzi,Matinu,Mbumba,Mpodi,Bisimbi,Mwe
Mbuku,Mbola

.13.7

'gua'+
'adivinhao'

Mutadi,Mpika,Suku

.13.8

yulu("cu")
+'terra'

Makwanga

.13.9

'ces'

MweKongo,Madungu,Mungani

.14.1

"Umankisipodetornarseagressivoeirritadoporqueopadreno
observarasregras(bina)ouproibiessagradas(nlongo)".

38a

.15.6

"Osingredientesdosminkisifoidadapelaprimeiravezpor
antepassadoMukuluseusdiscpulosensinoutodososoutros
seguidores,e...elesporsuavezensinouadeles."

.16.3

"Umankisifora'sestenraizadonaformacomoelefoi
descobertooriginalmente".

pp4255.ParteIII."Usoseabusosdepoder".
pp.45b46b9."ComoFeitiariaWorks".
p.

sub
seita.

texto

46a

.5

/Mpemba/"giz"{cf.[Bodish]/Saskya/'giz'}:"Mpembaku...
ondeosmortosvoopasoualdeiadosmortos.".

.6

"Abruxa..sdesenhaforadaalma(volakini)dobraoouperna.
"

.7

"Aesttua(teki){cf.[maori]/Tiki/}temqueterumapessoa(
muntu)colocouneleparaqueelepossaterpoderes(NGOLO)que
lheprpria."

.9

"Asbruxasprimeiroremoverocorpointerior(ngudiumnitu)eo
querestaapenasumescudo."{A"shellpsquica",deacordocom
aSociedadeTeosfica}

46b

.10

"Quandoelesdesenharoff(dehola)ocorpodealgum,oqueresta
apenasumenvelope(kiukula),comoumacobraougalpesde
baratas."

pp.48b55b13."ASociedadeBlighted".
http://texts.00.gs/Anthology_of_Kongo_Religion.htm

5/17

17/05/2015

AntologiadeKongoreligio

p.

sub
seita.

texto

54b

.9.12

"Apartirdefeitiaria,seelepodesertrazidoluz,podemser
desenvolvidosoremdio(kimbuki)queirfazermaispara
levantarnossopas."

.9.14

"Witchcraft...merecerespeito...elepodeembelezarouresgatar(
ketulaevovuukisa)."

.9.16

"Osantepassados
foramequipadoscomofeitiariaprotetorado

cl(kindokikiandundilakanda).["cadalinhagemmaternateve
umoudoismembrosquetiveramalgumaformadepoderbruxaria
paraprotegerocl"(p.156,fn.37)]...Elestambmpoderiamse
reunir

55a

"

opoderdosanimaisemsuasmosematlossempreque
necessrio....Sepudssemosfazerusodessestiposdefeitiaria,
nossopasteriarapidamenteprogredirnoconhecimentodetodoo
tipo."

55b

.10.8

"Vocbruxas(zindoki)tambm,trazerasuacinciaparaaluz
paraserescritoparaquepossamosescolherosbenefciosna
mesmacomquedotaranossaraa."

pp5568.ParteIV."Experinciaspessoais".
pp65b68b.19."AIgrejaUniversaldosDozeApstolosnoCongo(EUDAC)".
p.

sub
seita.

__
Vis.

OcontedodaVision[Dream??s]

66a

.9

1st

"Duranteameiodanoite...,enquantonosonodechumbo,
ouviumavozforarapidamentechamando[meunome].
Assimqueeurespondiqueeuvimederepentesairdecasa,
emboraaportapermaneceuintacta.Lforaeuestavadiante
deumhomemquedisse:"Sigame",oqueeufiz.

66b

.10

Naestrada,pegamosentramosumaimensaflorestaantesde
atravessarumagrandeextensodepastagensnomeiodos
quaiseuviumaencruzilhadaeumhomemvindoemnossa
direo....Quefixaseusolhosemmim,eledisse:"Sigame",
eeuobedeci.

.11

Aochegarnotopodeumapequenacolina,elememostrou
umprofundopoodeguamuitopuraeclaraemqueeuvi
belospeixesnatao.Aprofundidadedopooeracomoa
distnciaentreaterraeocu....Eelemergulhouodedo
indicadordamodireitaparaaguaumdospeixesveioe
poucosobreele.Elepuxou,masopeixefoitolongo,to
infinitamentelongoque,sendoincapazdepuxea

http://texts.00.gs/Anthology_of_Kongo_Religion.htm

6/17

17/05/2015

AntologiadeKongoreligio

completamenteparaforadaguaelecoloclodevolta.{Cf.
[Maori]mticoIkaroa('LongFish')=galxia(querodeiao
mundo)(D&F)}...

.12

Meucompanheiromepassavaobemparaondevimosum
granderiocomooCongo....Depoisquevoltamosparao
beme...voltouencruzilhadaondeeuoconheci....Ele
rangeuosdentes.{Rangendoosdentesumaprtica
taosta}Nomesmoinstante,umagrandeluzdocucercado
ns....

.13

Deixadosozinho,...eufuiumpoucoeviumaestrada,eas
mulheresnaestradairbuscargua.......Entoeufuiparaa
casaemqueeuestavadormindo,masencontrouaporta
fechadanointeriordemodoqueeunopoderiaabrilo.

67a

.14

...Batinaportacomtantafirmezaecomumartoousada
queomeuamigoabriusemmeperguntarquandoeuvim.
Volteiparaacama.

.15

Derepente,viqueohomemqueestavacomigoestavadep
aoladodacamaealieuviumcrescimentodervoresde
fruto....Euestiqueimeubraoparatocarofruto,masa
rvorebalanoueosfrutosseafastoudemimparaqueeu
nopoderiainventarparaagarrarqualquer".{Cf.mitoda
Tantaloservoresfrutferas(GM108.d)}

.16

.17

67b

.18

2nd

"Nanoiteseguinte,aencostarmeianoite,quandotodos
estavamdormindo,ouviumagrandevozforadoqueclama
[meunome].Comoeurespondilheeumeencontreiforasem
terabertoaporta.Lencontreiumamultidodepessoas
sentandoseemumcrculocomamimmesmoqueestavano
meiodeles.Docudesceuumobjetograndedemetal{}UFO
comoumagrandecasa,ondefoipintadaemgrandesletras
deouroapalavra"FORAKAM."Comotodosnsolhamos
estacoisaqueviudescerlentamentenadireodaminha
cabea...atqueeletocouminhacabea....
Tentandodescobrirondeessacoisaveio,euligueiparauma
daspessoassentadasemtornodepuxaracorrenteatravs
daqualtinhasidoreduzido.Nspuxadoepuxado.......
{Tendoregressadoacasaemquedormir,comonosonho#
1,}Quandomeaproximeidaportadacasaeutentei
empurrlo[aporta],masviuquetinhasidofechadaa
partirdointeriorcomotinhasidooprimeirodia,edesde
quechegueiconclusodequeeutinhavistooutraviso.
Entoeubati,emeuamigo...queestavadentroabriua
portasemperceberoquetinhaacontecido.Indoem,eu
volteiadormir".

3rd

."Enquantoeumesenteinacamaprontoparaseaposentar
eumaisumavezouviumagrandevozchamando[meu
nome],eurespondi,aquiestoueu...Entoeuentendique
apenasdoisversostinhamsidosuficientesparaesgotara

http://texts.00.gs/Anthology_of_Kongo_Religion.htm

7/17

17/05/2015

AntologiadeKongoreligio

noite.Verdadeiramente,antesmeusolhos,umverdadeiro
milagre".{Issoseriaumaespciedesonambulismoepisdio,
comosonambulismoqueestsendofeitonosonosemsonhos
nodeixarqualquermemriadepassagemdotempo.}
D&F=http://www.nzetc.org/tm/scholarly/teiBesAstrot1bodyd1d3.html
GM=RobertGraves:osmitosgregos.1955.
{Apartirdasdescriesdesonhos#S1&2,noevidenteseosretornosparaacasaeram
partedesonhos,ouestavamacordandoexperincianaconclusodeepisdiosdesonambulismo.
Seesteltimopoderiaentoasretravamentosdaportadedentroforaminstnciasdetelecinese
promulgadapelopoltergeists,?}

pp6986.ParteV."Rituaiscomuns".
pp.70b72b20."InvocarDeus(Nzambi)".
p.

sub
seita.

texto

71a

.1

"Nzambiinvisvel".

.2

"GreatNzambiemcimanocu,eleaguouodentedoco."

71b

.4

"Nzambiescreveucruzesnaspalmas{dasmos,etambmsobreas
solasdosps?}Detodasaspessoas,quandoelefez,eeleschamaram
essascruzesdoscaminhosdeDeus.OutradasestradasdeDeusa
espinha.EstassooscaminhospelosquaisDeussemoveemnossos
corpos".

.5

"Elesiriamfazerumjuramentoedizer:"HmuitotempoNzambi
medeudedosdasmoseps."Ouseja,Nzambimedeutodaa...,
eufizapenasumporum".{Contoumaumemmeusprprios
dedosededosdop}

72a

.6

"Quandoelesqueriamchoverelescolocamsuasnkidukuencantos
nagua".

0,8

OndequerqueNzambi"enfrentouaspessoas,hqueiriam
comearaabundnciadechuva..,porcausadaslgrimasnorosto
deNzambi,caindocontinuamenteporcontadomalfeitopor
aquelesaquemeletinhaviradoascostas."{Deusvirouascostas
paraMos^ehnomt.SiNo,demodoqueorostodeDeusnofoi
vistoporMos^ehmasnoMT.dasOliveirasIenviarume
chorousous}

72b

.9

"GreatNzambiestnoscus.Essaapequenaoraooravam".

.10

"ElesacharamocorpodeNzambicomocomoumapedraimvel,
maselesnorepresentloemqualquerimagem....Seelesouviram
umtrovoelesdiriamqueNzambieseupovoestavamconversando

http://texts.00.gs/Anthology_of_Kongo_Religion.htm

8/17

17/05/2015

AntologiadeKongoreligio

emcimanocu."

.12

"AspessoasnestaterranosecomunicamcomNzambiemsua
vigliavive...massemmorte....Nzambifalouparaaquelesque
estocomele....Elessomuitos.Seuscorpossoaomesmotempoe
muitoaltoeforte,eseucabeloliso.Elessomuitolimpo".

pp.73a75b21."Chamandoosantepassados".
p.

sub
seita.

texto

73b

.3

"Eeulevoterradasepulturaeesfregueotodoomeurostoemeu
corpo,eperguntaroquequeeupreciso(yobilatobe,lit.,banhar
seemterra).Ealgunsdaterraeulevardevoltaparaacasacomigo,
maseunodevofalarcomningum....Quandoeuchegaremcasa
eucoloqueiumpoucodeterranacabeceiradacamaealgunsnop.
Seeutersidosincero,entoquandoestoudormindo,meupaivai
vmemumsonhoeexplicartodososmeusproblemasparamim."

.4

"Eufui...epassouanoiteemsuacasa.Deveserumamulherdocl
dopai,noumhomem.NaprimeiraluzEuestavadooutroladodo
limiardacasadelaeelaselevantouedeuumpassoemfrentemeu
corpotrsvezes,vestindoapenasumpoucodepanodevolta.Ento
eudespojadoesaiuparaaencruzilhada".

.5

[Feitiorecitadanaestradadegarfo:]"Euvimaquiondetrs
estradasseencontram[".Garfosnasestradas,"aseparaodos
caminhos",significamafronteiraentreosmundos"(p155a,n23...)]
...

74a

.7

NaverdadeeusouMakaba{cf./MAKKABAy/(detriboS^im<o
^n),fundadordadinastiaparagovernaras12tribos}[(p.155a,26
n.)],Quedividiuasdozecls...Euoriginado...deondeveioo
nkodya[conchadecaracol]".

75a

.12

[Restantedocaerimonynaestradadegarfo:]"Elemastigaecospe
nozdecola....

"

Issochamadodeyungiladikongo,"paraprepararumespao
ritual.""

pp.77b78b23."Songsforespritosdagua".
p.

texto

77b

bisimbi:"NasreascentraisdoKongoassacerdotisas...,chamadode"
mesdegmeos"

78a

(ngudizaNsimba,zabakisi),podemserchamadosarealizarrituais
propiciatriosouteraputicosligadosanascimentosanormais,gmeos,...
atribudosabisimbi.Essesespritossoacreditadosparaviverempiscinas
particulares,riachosecavernas,maspodeaparecerencarnadaemgmeos,

http://texts.00.gs/Anthology_of_Kongo_Religion.htm

9/17

17/05/2015

AntologiadeKongoreligio

albinos,eoutrascrianas"sagrados"(Baanbanlongo)....

EmKongoorientalumcultosemelhanteadobankita....Asacerdotes,
homensemulheres,sochamadosbamandona.Ocultoincluicomo
tratamentoparapessoasqueseconsidereseratingidaspelosespritosuma
formacaradeiniciaoenvolvendoreclusoprolongadaemum
"santurio"(vwela)".

p.155b,n.33"Bisimbisoespritosdedeterminadaslocalidades(NSI)quegovernama
fertilidadedemulheresmembrosdaslinhagens....Grandescabeas(hydrocephalic)crianas
pertencemclassedos"filhossagrados"(Baanbanlongo)consideradoscomoencarnaesde
bisimbi....Obisimbi,manifestadoemturbilhes,vivemempiscinasparticularesebarrancos,
mas...tambmemumaflorestaassociadaaumsitedealdeiaanteriormenteocupadopela
linhagem."
pp83a86b.26."Munkukusa".
p.

sub
seita.

texto

83b

.1.2

"Quandoelesusaramterradassepulturasnosritoseleslevaram
apenasapartirdostmulosdosancestraispagos".

.1.4

"Osadeptosescolheramquartafeiraparaserseusantodia."

.2.1

"Nomeiodasnoites,cadacldeveirparaolugarondeeles
enterramseusantepassados
(mase).Apenasumapessoanocldo

pai(kandadiase)seroescolhidosparairaocemitrio,e,alm
dissoparaisso,todasascrianas[bambutabana(crianasda
aldeia.):"obambutabanaquelevarocaixodeumancio
paternalfalecidoaocemitrionosritosfunerrios....Ofalecidovai
obrigarindulgnciaesigaobambutabanaparaaterradosmortose
noficarparatrsachatearaaldeia."(p.156a,n.35)]...Um
preceitorigorosoexistenosentidodequeseaquelesque
permanecemnaaldeianocantamascrianasquetmidoao
cemitriodesaparecercompletamenteenuncaservistonovamente
".

.2.2

"Elesvomuitolentamenteatqueestejamnotmulo,nestanoite
demaravilhas".

84a

.2.4

Estaprocissotendochegadonocemitrio,oadulto"ungetodasas
crianascomamisturadeleodepalmaeaterraancestralsepultura
(kukusa...Tobe),abaixodestanoitedemaravilhas."

84b

.2.5

Apsestauno,"ascrianascomeamoretornoparaaaldeia.Eles
acreditamquequandoelesretornamosmortosseguiroatrsdeles
ateparaavila...."Vdevagar,nodepressa,porqueosmortos
estoseguindodepoisdensalgunsdelestmpernasaleijadas,
difcilparaelesaandardepressa.""

.3.1

"Aspessoasdaaldeiairiadanaranoitetodaparacomemorara
vindadosmortos".

http://texts.00.gs/Anthology_of_Kongo_Religion.htm

10/17

17/05/2015

AntologiadeKongoreligio

.3.2

Umaterradepresso"crosselescavaramumformulriotrincheira
....

85a

"

Asegundacruzumademadeira.......Ochefe(duki)...deve
ajoelharsesobreacruzdemadeiraesentouse:...Ento,asunhas!
Todasaspessoasqueestolparaouvilo,responder:Komaaa!
golpearoprego!Depoiselesrespondem"atacaroprego!"onicoa
fazerkukusalevaomarteloeconduzopregonacruzdemadeira."

85b

.3.5

"Eledevepularsobreocomprimentoealarguradascruzes,trs
vezesemcadasentido.{[Nalendaromana,]Remussaltousobre
trincheiravaladacidade.}...Eleimediatamenteseajoelhaecoloca
suassobrancelhasnalamaquevemdotmulo".

.4.1

"Todoselesseabstenhamdedormiranoiteinteira."

.4.3

"Osmoradorescercamestelugar,poiselesdevemservestidoem
traposesfarrapados."

.5.2

"Quemvaiparaafloresta,bemcomoaquelesquepermanecemna
aldeiatmquecantarenergicamente,desdeaquelesderiscovaise
tornartotalmenteperdido."{Cf.riscodecrianasquedesaparecem,
p.83b(2,1)}

86b

.7.1

"BenefciostrazidospelaMunkukusa":"Depoisdetermosfeitoo
kukusaumcertocrocodiloemBembadeixoudepegaraspessoas...
atagora,leopardosnotmsidocapazesdecapturaranimaisna
aldeia,emboraantesdakukusaelesroubaramanimais...nomeioda
noiteascorujastmcompletamenteparoudefalar".

pp96b107b.ParteVIB."sagradoMedicinaCults".
pp.97b102b30."IniciaoemLemba".
p.

sub
seita.

texto

98a

.1.1

"SeumapessoareceberiaLemba,primeiroeledeveterumatosse
peito,oponto,ourespirarcomdificuldade."{Cf.KemetianLivro
dasRespiraes(BB,BP)e2ndLivrodasRespiraes(2BB)}

.2.3

"QuandoaquelesqueiniciarooLembaCrianachegar,entoo
Paisoangomaemikonzitamboresnaentradadavila."

98b

.3.4

"Elesonhoudosancestrais...

.3.5

Queacoisa(causandodoena)cainagua".

99a

.4.1

"Eles,ento,irparaumaplanciedistantedevestirnsokiasaiasde
gramaassimqueodinheironovaiseresgotadoemsuasmos".

99b

.5.21

Lemba"curaascrianas,faznionzipeixescrescemgrande".

http://texts.00.gs/Anthology_of_Kongo_Religion.htm

11/17

17/05/2015

100a

AntologiadeKongoreligio

.7.2

"Oqueeraumafagulhanofogo{dizJosephbenIsrael:"Que
todasascentelhassagradasserreunidosem"(SHG)}
Tornousecentoedezanos"{viveucentoedezanos"(.."BRe>s
^it50:22NJ)}

100b

.7.5

"Fiquealertacomoomorcego
NanoitedeLemba.

.7.6

Sejaevasivocomoanoitejar
NanoitedeLemba".

.7.10

"DizemLembaCriana:Quandovoltarparaaaldeia,vocdeve
sedeitoucomaesposasacerdotisadevossoPaiLemba,eelese
deitoucomsuaesposatambm."

.7.12

"Asseguintesplantassocoletadas...:mumbwangumbwangu,
mundandanzila,ndimba,minkwisamianseke,nwilamwindu,
muloloestessoenvoltoemumpanoderfia".

.7.13

"Passampelolocaldesepultamentoparabuscarumsbion'kuyu
espritodeentreosantepassados
donefito,tendoumtorrode

terradasepultura".

.7.17

"Depoisdefeitoisso,oPaieoFilhoLembaLembarapidamente
entrarnorecintootempotodoosoutrossacerdotesestorufando
mikonzi

"

tamboresecantandoedanandofora.

101a

.7.18

Opaieofilhotmcadaescolhidaamaisbelaesposaaterrelaes
sexuaiscom.

.7.19

Quandoelesfizeramisso,elesfazemprojetossobreasmulheres,
paraosoutrossacerdotesvaisaberqueoPaieFilhoLembater
tidocoitocomeles."

.7.25

"Eleslevamasplantas..dopano....

.7.26

ElecolocadoemumNsabapanelaeinseridoemumburacoatrs
dacasa....

.7.27

Emseguida,elesocupamacaixanovamenteecoloqueumpouco
daterra[dotmulo]nela,ligando,assim,noespritoancestral.

.7.28

Tukulavermelho...

.7.29

colocadonocentrodacaixatambmumpacotedeoseguintede
cadasacerdote:cabelo,dedoeasunhasdop,sobrancelhase
pedaosdepanovelhodacasadecadaum.

.7.30

Emseguida,asesposasdosLembaCrianaamarrarasesttuas

http://texts.00.gs/Anthology_of_Kongo_Religion.htm

12/17

17/05/2015

AntologiadeKongoreligio

juntosnacaixacircular....

.7.32

Emseguida,acaixadeLembaestterminadaecolocadodentro
dacasaemumaprateleiraonkonzitamborcolocadasobrea
portadacasadeLembaCriana".

101b

.8.10

"Entoele[opadre]levankulaendimbavermelhoeesfregaloem
tornodesua[dopaciente]olhoseemlinhasaolongodobraoque
aglriadosacerdciosermanifestemnele."

102a

.9.7

"OpadreLembanopodeverumamulhernua,nemdormircom
aesposadeoutro."{Exceto,claro,aesposadoFilhoLemba
(.7.10)etc.}

.9.9

"Ocoraodoporcopodesercomido......oPaiLembaque
iniciouonefito."

.9.10

"Elenopodecomerntobamandiocaensopado".

.9.16

OpadreLemba",comoeleviajaemaldeias...vailevarapenas
umaequipeeumapulseiradecobreemseubraoabolsaeuma
cabaa...serrealizadoporumjovem".

BB=http://www.pseudepigrapha.com/egyptian/BookOfBreathings.htm
BP=http://www.xmission.com/~research/breathing/translation.htm
2BB=http://www2.ida.net/graphics/shirtail/hugh.htm
Shg=http://josephalmighty.multiply.com/journal/item/559
NJ=http://bible.cc/genesis/5022.htm
pp102b106a.31."TsimonaMambu,Malandro".
p.

sub
seita.

texto

103a

.1

"Eraumavezumhomemcomduasmulheres,cadaumacomum
tabualimentar:umnopodiacomercarnelagarto,eaoutrasem
carneperdiz".

.2

Afimdeprocurarumacuraparaalimentosproibiessuasduas
esposas',queohomemprocurouoconselhosucessivadevrios
conselheirosderenome(alguns[deveriatersidotudo]dosquais
cadarecomendouaposterior):
Voar,
Nightandorinha,

.3

[Tree]coto(sobrequeeleseapagou"odedodop"),

.4

Porta(cujoburacodafechadura,faloulhe)naaldeiaabandonada,

http://texts.00.gs/Anthology_of_Kongo_Religion.htm

13/17

17/05/2015

AntologiadeKongoreligio

.5

Mulher"trabalhandoseuremendodeamendoim"(cujo"criana"
[viz.,Amendoim]comia),

103b

.6

Crregocujo"guafluiuamontante",

.7

HomemNovo"tocandoumapalmeira"(parasap)"elehavia
deixadoseusossosnochoeestavaescalandoarvoretodaa
carne"{cf.[Dinka]deus'Carne'},

0,8

Hunter(cujavilachefe,ummacaco,eleacidentalmentematou)

.9

emcontinuarcomoQuaestabuscaracuradealimentosproibies
suasduasesposas',oviajantejcomeouatomaraolongo
(carregando)comeleemsuaviagembagecrescentecoleode
companheirosdeperegrinao,asaber:
Woodbesouro,

.10

OldCripple(guiaqueapontouocaminho),

104a

.11

GiantSpider(feminino),

.12

BigWasp(feminino),

.13

Ventoquente(tambmcolocadoemsacode{cf.ventoarmazenada
emsacoparaOdusseusporAiolos,GM170.g}),

.14

Ventofrio(tambmcolocadoemsaco),

.15

BigBushRat(kumbi),

.16

VillageHeadman(cujaesposa,umabestafmea[NaMbanada(p.
104b)],elematouinvoluntariamente).

104b

.17

Quando"TsimonaMambuchegoubeiradorioLuangu",a
aranhagigante(de0,11)"girouumfioatravsdorioelogodepois
haviaumapontedurou":

.18

"TsimonaMambumontadoaponte,...andei...epassouogrande
homem[depoisdetersidoadvertidopelo"pequenoaleijado"(de
0,10)paranofalardeque"ohomemgrande"{damesmaforma
comoKic^e`ogmeoherisforamavisados
paranofalar,mas

parabypass,asesttuas:"Assimelesnosaudaroshomnculosna
suachegadaaotribunalXibalban"(PV}]eveioantes,p229).Deus
",aquemelecumprimentoucom"trsmoclaps".

0,19

TsimonaMamburequaesteddeDeusacuraparasuasduas
esposas.

.20

Deusconcordouemajudar"somenteseverdebananahastes
transportarbananasmaduras,eseasporcaspalmapretasficam
vermelhos."

.21

Wasp(de0,12)"saiuparapicarasbananashastesdemodoqueas
bananasamadureceurapidamente,easporcasdepalma

http://texts.00.gs/Anthology_of_Kongo_Religion.htm

14/17

17/05/2015

AntologiadeKongoreligio

semelhanteparaquepudessemcolorir."{Cf.portaparaocucomo
bananaplantpele(ISH,p.124)[viz.,roxosepalcoberturade
bananaboquet]}
105a

.22

"TsimonaMambuteriadereunirumgrandepacotedasvinhas
florestaismaisfortesemumanoite."Arajadadeventofrio(de
0,14)"soprouasvinhasjuntosrapidamente."

.23

"TsimonaMambuteria,primeiro,paraincendiarequeimartodaa
madeiramidanocampojustapagada."Adessecaodequea
madeirafoirealizadapelo"ventoveroquente"(de0,13).

.24

TsimonaMambufoi"beberumcalabassedevinhodepalma,
enquantopenduradonarvoredepalma.......TsimonaMambu
encontrouarvore.Elesubiulo,encontrouocalabasse,ecomeou
abeber.Eenquantoelebebiaovinho...osuperintendenteabordou
arvore,"voar...".Eapalmeiraempurrousesolta...nocucom
TsimonaMambupenduradonocintodevidaapartirdacopada
rvore....OsacodisseaTsimonaMambu,"pronunciarofeitio
paraqueosdissipadoresdesuperintendentenosolo...".Assim
comoTsimonaMambufalouosupervisorcomeouaafundarno
cho".

105b

.25

"Deus...siriareconhecerTsimonaMambuse...derrubandoo
m'fumarvorecottonwood...comumgolpedemachado."

.26

"EntoTsimonaMambuchamadoobesourodabrocademadeira
[de0,9]paraforadosaco...parairparaamfumatreeetocao
interiordemodoquesomenteumfinoanelpermaneceudoladode
fora.IssoelefezequandoPelamanhamanheceu,...equando
TsimonaMambutomouomachado,comumgolpeeletrouxea
rvorecairparabaixo".

.27

"TsimonaMambuentrounacasa....Masdepoisqueeleestavaem
casa,Deusdisseosuperintendentedeiretrancaraporta".

.28

Oratokumbi(de0,15)foicapaz"paracavarumtnelsobaparede
dacasaparaoexterior."Emseguida,okumbifoicapazde"levar
lhecomida."

.29

Ento,DeusreconheceuTsimoMambucomoseufilho.

.30

Deusdeuaeleduascobrebraoanis,umparaumdeseusdois
esposasparavestir,

106a

"

eumparaelemesmoaodesgaste.{Cf.MetlicoEuropeiaalianas
decasamento}

.31

DeusprovidenciouberinjelafrutasedilembaLembaplantacomele
paraacuradesuasduasesposas.{Cf.portaparaocucomoo
berinjelapele(ish[roxo],pp1245.)cf.0,21}

.32

Elevoltouparaosseusdoisesposasecomissooscurou.

.33

Eletambmdeuumadasduasbraadeirasdecobreaumadesuas

http://texts.00.gs/Anthology_of_Kongo_Religion.htm

15/17

17/05/2015

AntologiadeKongoreligio

duasesposasausaremseubrao.
PV=LewisSpence:OPopolVuh.Londres,1908.http://sacredtexts.com/nam/pvuheng.htm
ISH=PenelopeGraham:IbanXamanismo.AustralianNationalUniversity,Canberra,1987.
{"Eleconvidadoa"comeramendoins..."(12,3),eelecomeascrianas....Eleconvidadoa
juntarsemulheresquetrabalhamcomalmofarizepiles",golpelosseusmorteiros"(12,4),e
Elemataduasmulheres.Eleconvidadoaassistiraummacaco...,eeleatiraochefe(11.8).Ele
convidadoparaficardeguardadeumarvoredebanana,eeleatiraamulherdochefe
(11.16).Eleconvidadoaparticipardeumacaadaaum"atiraremtudo..."(12,5),apsoque
eleatiraces,caadores,crianas,eassimpordiante."(JohnJanzen:Lemba..1982.p270)}
106b107bpp.32."Mahungu,Andrgino".
p.

sub
seita.

texto

106b

.1

"Mahungu...notivenenhumadorelenotinhaconhecimentode
cimeenenhumconhecimentodedio".

.2

"Nosarredores,ondeviviamMahungu,nocresceuumarvore
chamadadervoredeMpungudeDeusoupalmadamo."

107a

.3

1stcircumambulation:"Mahungu...quandoeletinhafeitoo
primeirocrculocompletodarvore,...viuqueelejnoeraum,
massimdoisseresdediferentesnaturezas:femininoemasculino...
Lumbu(masculina.)viuepensouemsuametadefemininaqueelee
Muzita(femininotinhadeixado)eansiavatambmprocurousua
metademasculinaquetinhadeixado".{Estaexplicaodosdesejos
recprocosdesexomasculinoparaosexofemininoedemulheres
paraosexomasculinotambmnosescritosdePlatoneno
Qabbalah}

.4

2ndcircumambulation:"Depoisderefletirsobreisso,eles
decidiramvoltaremtornodarvoredeDeusnadireoopostade
antes."{Cf.oS^intomitodequeIzanagieIzanamiandouem
tornodopilara2vez,revertendoro^lesdecomoelestinham
agidoa1sttempo,afimthuslyparacorrigiroefeitodo1standando
poraopilar.}

.6

O1stmulher"a"medosm'fumaemin'dimbarvores"".

107b

"

O1sthomem"comeouazombar...animaisquecarecemde
casamento:"

.7

frango

0,8

chacal

.9

gatoselvagem

.10

"Littleredantilope"

http://texts.00.gs/Anthology_of_Kongo_Religion.htm

16/17

17/05/2015

AntologiadeKongoreligio

{EnrolamentodaserpenteemtornodarvoredeconhecimentodaboaemalincutiuPecado
Originalmasa2ndserpente("ComoMoisslevantouaserpentenodeserto,assim...
levantado")quedesfezOriginalSincomosepordesenrolandoa1stenrolamento'susandoum
enrolamentoemsentidoinversoareversomostreipelosenrolamentosdistintosdasserpentes
dokerukeioncaduceu.ComoparaaandroginiaoriginaldaMahungu,cf.osdoisgendre
reversesvividosporTeiresiums,quandoeleviuoacoplamentodasserpentesem2ocasies
diferentes(GM105.h).}
__________________________________________________________
UniversidadedoKansasPUBLICAESemantropologia,No.5=JohnM.Janzen&Wyatt
MacGaffey(eds.):AnAnthologyofKongoReligio:textosprimriosdeLowerZai:re.Lawrence
(KS),1974.

http://texts.00.gs/Anthology_of_Kongo_Religion.htm

17/17

Anda mungkin juga menyukai