Plasmasnijden

Praktijk
en
theorie

Hoe werkt plasmasnijden.

Wat is belangrijk bij plasmasnijden.
Hoe is de machine opgebouwd
Welke factoren bepalen de kosten

Informatie over metaalbewerking. Hoofdstuk: Plasma snijden 1

Kijk voor meer informatie op http://www.tosec.nl/nl/metaalbewerking/plasmasnijden
Plasmasnijden
Het proces van plasmasnijden

Plasma is een gas dat door extreme verhitting (deels) geïoniseerd is. Hierdoor is
het in staat een elektrische stroom te geleiden.
Doormiddel van een kleine opening in de toorts wordt het plasmagas
uitgedreven. Deze plasmaboog is uiterst smal en stabiel, waardoor de
energiedichtheid bij plasmasnijden, mede door de verhoogde boogspanning groot
is.
De stroombron is een gelijkrichter met een “vallende karakteristiek”. Deze
gebruikt een open spanning van rond de 200 tot 400 volt. Om de boog te starten
wordt gebruik gemaakt van de pilootboog. Dit is een opstartboog om de
daadwerkelijke plasmaboog op te starten.
Zodra de pilootboog tot stand is gekomen wordt er overgeschakeld op vol
vermogen. Het plasmagas wordt dan uitgedreven, en vanwege de ioniserende
werking van het gas, in combinatie met hoog vermogen wordt een temperatuur
gerealiseerd die boven de 20.000 graden Celsius kan liggen.
Het grote voordeel van plasmasnijden is dat het volledig uitgaat van
smeltsnijden. Bij het lasersnijden en autogeensnijden is vaak sprake van
brandsnijden. Hier is ook genoemd dat aluminium en RVS niet gesneden konden
worden d.m.v. brandsnijden. Bij plasmasnijden is dit geen enkel probleem,
omdat de hoge uitdrijftemperatuur het materiaal smelt, en vervolgens
doormiddel van hetzelfde plasmagas wordt uitgedreven. Het gesmolten materiaal
wordt dus weggeblazen uit de snijvoeg. RVS en aluminium kunnen dus met
plasmasnijden bewerkt worden

Informatie over metaalbewerking. Hoofdstuk: Plasma snijden 2

Kijk voor meer informatie op http://www.tosec.nl/nl/metaalbewerking/plasmasnijden
High Definition (HD) plasmasnijder.
HD - plasmasnijden is ontwikkeld om de reden dat
het plasmasnijden in het verleden niet kon tippen
aan de kwaliteit van het lasersnijden. Door extreme
insnoering d.m.v. een wervelgaskap kan de
plasmaboog tegenwoordig extreem gefocussed
worden. Een tweede gasstroom wordt hierbij nog
toegevoegd als extra ondersteuning en
bescherming van de plasmaboog.

De voordelen van HD - plasmasnijden zijn:

• Verbeterde resultaten t.o.v. conventionele plasma
• Smalle snede
• Kleinere HAZ (warmte beïnvloede zone)

De opbouw van de machine

Aan de plasmasnijkop zitten slijtdelen. Deze zijn hierboven afgebeeld. Voor

verschillende plaatdiktes moeten verschillende (sets met) slijtdelen worden
ingezet.
Tevens is (gelijk aan lasersnijden) voor verschillende plaatdiktes een andere
snijkop nodig.
Bij bevelcut (onder een hoek snijden) is de snedelengte groter dan bij het
verticaal snijden. Er wordt meer materiaal weggehaald, en daardoor moet
een zwaardere snijkop worden gebruikt.

De uitwerking van de verschillende gassen

Er kunnen verschillende soorten gas worden ingezet bij het plasmasnijden. Om
hogere snijsnelheden te behalen, kan, bijvoorbeeld doormiddel van gebruik van
andere gascombinaties een hogere temperatuur verkregen worden waardoor
er sneller gesneden kan worden. Ook doormiddel van het plasmasnijden met
zuurstof kan een hogere snelheid behaald worden, maar met het nadeel van
optredende oxidatie effecten.

Informatie over metaalbewerking. Hoofdstuk: Plasma snijden 3

Kijk voor meer informatie op http://www.tosec.nl/nl/metaalbewerking/plasmasnijden
Graveren
Graveren wordt gebruikt om verschillende redenen. Om aan te geven waar gaten
geboord moeten worden, om kantlijnen aan te geven, of om aftekenen te
voorkomen ten opzichte van de plaatdikte die geboord zullen moeten worden, of
het aangeven van kantlijnen. Ook chargenummers of tekeningnummer kunnen
erop gegraveerd worden zodat producten goed te identificeren zijn. Een handig
hulpmiddel in veel van de gevallen.

Geometrie
De vrije contour die haalbaar is bij
plasmasnijden is eigenlijk onbeperkt. Bij het
plasmasnijden kan door de draaioptie van
de toorts zelfs (beperkt) in 2,5D gewerkt
worden. Zie de afbeelding hiernaast. Zowel
een V- als een Y-lasnaad en zelfs K-naad
voorbewerking kan hiermee gesneden
worden.
Hierbij moet wel bedacht worden dat er bij
verschillende typen lasnaden er wel vaker gesneden moet worden. Bij een K
naad, zoals hierboven aan de rechterzijde staat afgebeeld zal er drie keer
gesneden moeten worden. Voor het plasmasnijden kostenverhogend, maar ten
behoeve van de vervolgbewerkingen kostenbesparend.

Gatdiameter
Gaten kleiner dan de plaatdikte kunnen niet gesneden worden. Het is af te raden
om tapgaten voor te snijden. Graveren is dan de beste optie. Het voorsnijden
van gaten ten behoeve van het frezen is wel aan te raden.

Kwaliteit snijrand
In vergelijking met andere scheidende principes heeft een plasma gesneden rand
een gladde snijrand, zeker tot aan 40 mm dikte. Er zijn echter wel enkele
nadelen. Dit zijn de warmtebeïnvloede zone, oxidatie, ruwheid van de snede,
haaksheid van de snijrand en de snijvoeg.

De warmtebeïnvloede zone
Plasmasnijden is een thermisch proces. Dit betekent dus dat er een
warmtebeïnvloede zone ontstaat die in sommige gevallen voor problemen kan
gaan zorgen. Door de hoge temperaturen bij het plasmasnijden is er een veel
grotere warmtebeïnvloede zone dan bij het lasersnijden. Er is dus ook een
grotere mate van verharding. Dit kan bij het kanten scheurvorming veroorzaken.

Oxidatie
Oxidatie ontstaat voornamelijk bij brandsnijden. Bij plasmasnijden is er sprake
van smeltsnijden. Er kan echter, om de snijsnelheid te verhogen, met zuurstof
gesneden worden, waardoor dan wel weer oxideresten achterblijven. Deze zijn
ongewenst en moeten verwijderd worden, daar ze bij lassen problemen kunnen
geven.

Informatie over metaalbewerking. Hoofdstuk: Plasma snijden 4

Kijk voor meer informatie op http://www.tosec.nl/nl/metaalbewerking/plasmasnijden
Ruwheid van de snede
In de norm EN-ISO 9013:2002 wordt de ruwheid gespecificeerd. In het algemeen
kan worden gesteld dat de snede bij het plasmasnijden minder ruw is dan bij het
lasersnijden.

Haaksheid van de snede

De haaksheid van de snede kan het beste uitgelegd worden doormiddel van de
tekening hiernaast. De afwijking ´U´ is de afstand tussen twee parallelle, haaks
op het oppervlak staande lijnen. Ook dit wordt in de EN-ISO 9013:2002
behandeld.

Snijvoeg

Bij het plasmasnijden ontstaat er een snijvoeg, die

normaal gezien van de snijbovenkant naar de snijonderkant smaller wordt, zie de
afbeelding hierboven. Dit heeft te maken met de ligging van het fixatiepunt van
de plasma. Hiernaast staat de snijtoorts van een conventionele plasmasnijder.
Hierop is goed te zien dat de vorm een soort ellips is. Door de hoogte van de
brander t.o.v. de plaat goed te hebben is een rechte snijvoeg mogelijk. Het is
hierbij zelfs mogelijk om de toorts onder een kleine hoek te zetten en op deze
manier de afschuining helemaal te verhelpen. Toch is de haaksheid van de snede
bij het plasmasnijden t.o.v. het autogeen-of lasersnijden minder goed te
beheersen.

Informatie over metaalbewerking. Hoofdstuk: Plasma snijden 5

Kijk voor meer informatie op http://www.tosec.nl/nl/metaalbewerking/plasmasnijden
Kosten beïnvloedende factoren
Plaatdikte
Aangezien de snijsnelheid een functie is van de plaatdikte, zal een dik onderdeel
langer duren dan een dun onderdeel en dus duurder zijn.

Insteken
Het insteken met de plasma neemt niet veel tijd in beslag. Een belangrijke factor
is wel het verbruik van de slijtdelen. Deze slijten namelijk juist bij het insteken.
Opspattende metaaldelen zorgen ervoor dat de nozzle sneller slijt. De grens van
het insteken ligt hier ongeveer bij een plaatdikte van 40 tot 50mm in staal.
Dikten > 50mm zorgen voor een dusdanig grote slijtage aan de kop dat het
proces niet langer economisch is in vergelijk met het autogeensnijden.

Contour
Een voor de hand liggende invloed op de prijs is de te snijden lengte. Als eerste
komt dit omdat een langer contour meer tijd in beslag neemt, ten tweede gaat
een lang contour vaak gepaard met grote onderdelen waardoor veel sneller van
plaat gewisseld moet worden.

Informatie over metaalbewerking. Hoofdstuk: Plasma snijden 6

Kijk voor meer informatie op http://www.tosec.nl/nl/metaalbewerking/plasmasnijden