Anda di halaman 1dari 18

02/06/2015

OSujeitodeDireitotempessoaeANatureza

Page1

Osujeitodedireito,apessoaeanatureza
Sobreacrticacontemporneadosujeitodedireito
YanThomas
Gallimard|ODebate
1998/3n100
pginas85107
ISSN02462346
ISBN9782070752928

Artigodisponvelonlineem:

http://www.cairn.info/revueledebat19983page85.htm

Paracitaresteartigo:
Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.146.5.2428/01/201105:15p.m..Gallimard

ThomasYan,"Osujeitodedireito,apessoaeanatureza"Nacrticacontemporneadosujeitodedireito,
Odebate,1998/3No.100,p.85107.

AdistribuioelectrnicaCairn.infoparaGallimard.
Gallimard.Todososdireitosreservadosparatodosospases.
Areproduoourepresentaodesteartigo,incluindofotocpias,spermitidadentrodoslimitesdas
condiesgeraisdeutilizaoou,seaplicvel,ostermosecondiesdalicenacompradosporseu
estabelecimento.Qualqueroutrotipodereproduoourepresentao,notodoouempartesobqualquerformaouporqualquermeio
queseja,proibidosemautorizaoprviaporescritodoeditor,excetonoscasosprevistospelalegislaoemvigor
Frana.especificadoqueoarmazenamentoemumbancodedadostambmproibido.

Page2

https://translate.googleusercontent.com/translate_f

1/1

Documentodescarregadoapartirwww
Gallimard

1/18

02/06/2015

OSujeitodeDireitotempessoaeANatureza

YanThomas

Osujeitodedireito,
apessoaeanatureza

Nacrticacontempornea
osujeitodedireito

Aquestodosujeitodedireitotornouse
Almdisso,sorelativamentebemconhecidos.Melhor
francamentecontrovrsia.Oconantimodernidade valeapenamencionaroprpriodebatejurdico,como
centrarhojeassuascrticasemumaconstruo
eledesenhaemumaterraondecasustica
Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.146.5.2428/01/201105:15p.m..Gallimard
olegalantigo,parafazloPor
oargumentooserviodadeciso
terresponsvelportodososmalesatribudosa
ondeestconstrangidapeloimperativodosseusefeitos
hipertrofiadosujeito.Emtodososladosem
prticas.Svouapresentaraqui
advogadosemtericosdodireito,emcer
algumasdasquesteslegaiscon
Tainfilsofostambm,paranofalarde
raryemqueovale
algumascorrentespsicanalticassomulti
controvrsiaemtornodochamadoidiamoderna
dobrarosataquescontraaonipotnciaque
sujeitodedireitoeque,subdireitocorolrio
odireitofoiatribudo,sobacategoria
subjetivo.Voutentar,emumsegundomomento,sugestes
sujeitomodernodedireito,omestreindivduo
gerenciarcomoeporqueoassunto
simesmoedanatureza.
legalmenteequipadosparacontrolaretransporte
Anovaideologiaemergente,muitoreativo
formaodesiedomundo,e
tivasenoreacionria,e,pell
nocaminhocertoparaalcanarestecampodecontrole
Mell,denunciouatcnica,oindivduoeo
tcnicacomonaarenapoltica,in
mercado.Essaideologiatemumahistria.
descritoemnossamaisantigatradiodalei.
ElamuitasvezesrefereseaHeideggereusos
muitomaisprofundamenteenraizada
AcrticadeFranceEllulsobreatcnicae
queacreditamosenoacreditamosqueapar
Sr.Villeydireitaindivduomoderno.Ele
despiserscularmentedaleinatural
setrataaquidahistriadeentrar
chamadomoderno.
essascontrovrsiasdoutrinriaspuramente,queem

YanThomasumespecialistanahistriadodireitoromano.
EleoautordeMommsene"Isolierung"de
lei.Roma,daAlemanhaedoEstado(Paris,DeBoccard,1984).
Odebatejpublicou"Ainstituiocivisdacidade"
(N74,maroabrilde1993).

Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info2
Gallimard
Pgina3
86
YanThomas
Osujeitodedireito,
apessoaeanatureza

sentidodavidajuridicamenteseguraesocialmente
organizado
2.Paranovosdesafiosneste
OrdemdeVidarecentesavanos
biotecnologiaeengenhariagentica,
Omaisquentedebatidohojeentre
algunsrespondem,definindoprincpios
Oscivisestorelacionadoscomreasrecentes
queteriaqualquervalormomentocerto
odesenvolvimentodecertastcnicasofereceaexpanso
porexemplo,sobreaclonagem,oprincpio
indivduoscontrolesionsobreanaturezae
ogneronecessariamente,dedireito,
se,comoelesmesmos
reproduohumana,oumesmoa
Almdisso,otrabalhodanatureza.Oprimeirologia asingularidadegenticanecessriaemdireito
nicacobertossoaquelesquetransformam
SeresHumanos
3.svezes,estessoaprimavera
prpriascondiesdeproduoou
novosprincpiosquesoacreditadosparadescobrir
reproduodevida,isto,obio
proibirdeterminadasprticasdomercado,taiscomo
gias.Seesinteirasdodireitodeper
princpiodadignidadehumana,adignidadeindisponveis
aspessoaseodireitodefiliaosoacreditados,
bleaterceiroscomooprpriosujeito
4Sem
directamenteafectadoouameaadoporeles
cuidado,emprimeirolugar,queadignidadeum
Especialmentequando,comogeralmenteo
muitoantigacategoriajurdicaespecificamenterelacionado
Seestastcnicassosolicitadoseapoiadospor
aindisponibilidadedecertasinstituiespolticas
ummovimentoquetendeaserconfundidocom
ticoadministrativa(porexemplo,dignidade
opreodemercado.Hpreocupaodequeumcer oescritrioouadignidadedacoroa,indisponibilidade
nmerodeprincpiosgeraisdedireito
Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.146.5.2428/01/201105:15p.m..Gallimard
apareadiretamenteacusado:ocomentrio
Acrticaantimoderna

https://translate.googleusercontent.com/translate_f

2/18

02/06/2015

cerpelaindisponibilidadedepessoas
quederivadaindisponibilidadedocorpohumano,
realizadautilizandocategoriacivildoinali
nablee'tradeoff'
1 tambm
indisponibilidadedefiliao,queapenasuma
extensodoprimeiroprincpioouainda,
Outragrandecrculodeestencleoirredutvel
proibido,aindisponibilidadedegnerosexual
registradopublicamentenoestadocivileconstituiu
morto,porconseguinte,nouniversopoltica.
Masalm,reasinteirasdeinstituies
osocialquetradicionalmentecaiudentro
noaleisoagorasuportadas
porjuristas,emcasodeemergncia,ondealguns
elespensamquetmquelutarcom
leidearmas,contraosperigoslogia
Giasdevidarepresentamparaavidaparaavida
nocompreendidosnosentidobiolgico,mas

OSujeitodeDireitotempessoaeANatureza

mercado"filosofiadaLeiArquivos,1988,p.323
1.M.A.Hermitte",ocorpodocomrcioexterior
346ADGalloux,"Reflexessobreacategoriadecoisas
Tradeoff:Exemploitenseprodutos
ocorpohumanoemdireitofrancs,"LesCahiersdedroit,
voo.30,N4,1989pp.10111032I.Sartorius,"Re
marcasemalgumascoisasforadocomrcio,"O
PequenasPosters,06desetembrode1993,n.107,pp.71213deSe
brode1993,N110,pp.714B.Oppetit,"Direitodecom
Comerciaisenocomerciaisvalores"MisturasP.Lalive,
1993pp.309319.
2.Nestaconceitodevidaorganizadoemoposioao
puramentevidaanimal,ou"vidanua",verG.Agamben,
Homosacer,tradfr.Paris,1996.Aoposioebios
Zoedalnguagregaaquivalorparadigmtico.Em
Noentanto,otermoRomanalegadamente"instituto
vida"(vitaminstituere),muitasvezesutilizadaporP.Legendre
designarodiscursoeuropeuemqueelederreteefazlei,
notemabsolutamentenenhumecoemlatim,emenosaindaem
Odireitoromano:estafrmulaatestadaporqualquertexto.
3.VejaoestudocrticoexcelenteporIacub",deve
proibiraclonagemhumana?"AMazarine,N2,deSetem
Setembrode1997.
4.B.Edelman,"Oconceitojurdicodehumanidade"
LeDroit,damedicinaedoserhumano,1996,pp.245
269"Adignidadedapessoahumana,umconceitonou
bovino",Dalloz,1997,p.185sq.

Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.1
Gallimard
Page4
87
YanThomas
Osujeitodedireito,
apessoaeanatureza

cadoscomodisponveisseutitularprovisrio)massem
seriapraticamenteescritosnasuaconstituio
quertomarcuidadoparaque,nadefiniodedignidade
mesmo.Osnovosmodosdeapropriao
dapessoahumanacomoocompartilhamentodeinformaes
Naturezacomeandocomanatureza
desdequetodomundotemdefiliao
cadasujeitohumanocorrespondem,elesdizem
paratodaahumanidade,somosobrigados,sens
cadavezmaisfreqentemente,umnovo
queumadeterminadacategoriatemqualquersignificado
design,demirgicacorretamente,oassunto
prtica,dedefinircomprecisoessecompartilhamento:isto,
Direita.Atcnicairiaperceberaonipotncia
ouseja,paratraaralinhaqueseparacada
odomniododesejo,emesmoessaconquista,
sobresuadignidadedisponvel,oqueabrangidopelopresente
umavezqueteriaemprestadoatradioinstrumento
pertenacomum,adignidadeeaindicao
cionaldodireitosubjetivo,acapacidadeseria
Dupla,queumcomasualiberdade,ecuja
umsercujacadadesejo,incluindotodasasfan
eleomestredaeliminao.Emoutraspalavras,
tasmesmesmos,seriaagorateracessoao
antesdecometercontraatecnologiaemar
cenapblica.Esteseriaonovoassunto
ketlutandoemnomedaleidanaturezaou
direita:osujeitodeumdesejoilimitadoqueimpose
dignidadehumana,devesercom
gostariadedvidasosujeitocapazderealizar
comearapensarsobreasdificuldadesnaverdadea seusapetitesapenasemrelaoaumacapacidadedecompetnciajudiciria
perigosquetemqueconferirestanaturezae
diqueimprudentementeintroduzidopelacincia
estadignidadeoselodeumasanolegal.
modernolegal
6.
Paraoperar,aleiexigequalificaes
Dopontodevistaquenosinteressa,aquesto
rigorososemqueacordopodeser
odepatentesindustriaisexemplar.O
fazerhabilidadesprximaseseguras,e
patente,comotodossabem,umttulodepro
Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.146.5.2428/01/201105:15p.m..Gallimard
noderefernciasvagas,slogansfavoritos
propriedadenoconhecimentotcnico.Elepro
paraosidelogosdetodosostempos.E
protegeoinventor,amaneiranaqualapropriedade
queestaanaturezahumana,equea
protegeumquetemumexclusivo
Anaturezaagoramaisumavezviroumoda,ela
coisacorpreaouaquelacoisaera
valeapenarecordarqueaexperincia
feitacomasmos,seja
naturezapolticadaIdadeMdiaatotirnico
jnanatureza,mesmoquealgunsdeles
Contemporneoned,mostraaextraordinria
ascoisasdanatureza,comooar,mar,espao,
perigosqueessarefernciacontm,soba
etc.soinaproprivelporqueosmunicpios.
Figuracorolriocontraanaturezaporreferncia
Estassocoisassemassunto,ouseumassunto
ciaqueforamdesenvolvidosnoOcidente
omestre,elespodesercoletiva:
osedifciosmaisaterrorizantesdeabsolutamente
umEstadooumesmo,comoocasodotratamento
Semitismo,comeandocomaInquisio,atortura
econfisso
5.
5.Napolticaeespecialmenteosefeitosprocessuais
referncianaturezaeleinaturalnatradio
Masachavenoestlainda.
OestedesdeaIdadeMdia,consulteoestudofundamentais
Achaveencontrasebastantecomofacto
J.Chiffoleauconto,"Contranaturam.Umaabordagem
casusticadanaturezamedievaleprocessual"
nmerodejuristastomarpretextode
Micrologus,No.4,1996,pp.265312.
estedebateparaacertarascontascomacat
6.Veja,porexemplo,B.Edelman,"Naturezaesobre
Direitosintitulado",No.1,1985pp.125142"LawandAssunto
sriedeassuntolegalcategoriaqueseria
tecnocincia"filosofiadeArquivosLei,1989,vol.34,
Atualmentepervertida,masaperverso
pp.165179.

https://translate.googleusercontent.com/translate_f

3/18

02/06/2015

OSujeitodeDireitotempessoaeANatureza

Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info2
Gallimard
Page5
88
YanThomas
Osujeitodedireito,
apessoaeanatureza

tshirtdofundodomardaAntrtidaou
Sandoz,quehaviacultivadoe
noespao,todaahumanidade,erigido
Moore,opaciente,odonodoseucorpo
emseguida,sobreadireita
7.Agoraqueprotege
eassuasclulas,e,porconseguinte,titular
patente,queespecificamentenoexiste
umaexploraodireitanaso
jnanatureza.Eleprotegeanovidade
mesmo11.
inventivaquenoexisteno
Outrosexemplosprestamsemelhor,
oestadoanteriordaarte,emuitomenosem
Aparentemente,odiagnsticodeumagravecol
natureza.Assimcomonouniversocal
aliadoabrangelimitessemque,acreditase,
cal,algumascoisassotradicionalmente
noestsujeitovalidamenteestabelecida.Umalata
inaproprivelouindivisacoletivamente
discutiroimpactodabiotecnologiana
(Issoremontaaodireitoromano,
filiaoestatuspessoal.Isto
comsuascategoriascomplementaresresnul
umareasensvel,ondeacrticadosujeito
Liuserescomunas),enouniverso
Leiemodernidadequepensadoparaser
Atecnologiainaproprivelenopode
oresultadoomaisradical
12.Fora
serprotegidoporumapatentequemesmodescoberto atmesmoosurgimentodabiotecnologiana
verde,pelaprimeiravez,jexisteh
cenadalei,aleide1975,relativainterrupo
todasessasleisnaturais,oupro
ovoluntriadagravidezpodeapreciar
produtosnaturais.Noentanto,comodemonstrado
jquesvezesinspiranossoscontemporneos
M.A.Hermitte,algicaindustrialea
omercado,eventualmente,forandoaprprianatureza
7.OSr.ChemillierGendreau,"ahumanidadepodeser
mesmoparaentrarnoregimedepropriedade
umsujeitodedireitointernacional?"Proceedingsde1989n
7668,
osso
Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.146.5.2428/01/201105:15p.m..Gallimard
mercado 8.Primeiropasso,sementese
pp.1418A.Bekkouche",Arecuperaodoconceitode
patrimniocomumdahumanidadeporpartedospasesindustriais"
chamadasvariedadesdeplantas,eles
RevisobelgadeDireitoInternacional,20,1987pp.124137M.
foramcriadasousimplesmentedescobertas(Lei
A.Hermitte,"AConvenosobreDiversidadeBiolgica"
FrancsAnuriodeDireitoInternacional,38,1992,p.182.
1957).Segundaetapa,asorganizaes
8.M.A.Hermitte,"Histriascolectivasextra
vivo 9.Emprimeirolugar,asbactrias,osmicroorganismos
vagantes:odireitodereproduodasplantas"em
B.EdelmaneM.A.Hermitte(ed.),OHomem,naturezae
nismosvivocriadopelohomem(EstadosUnidos,
Certo,Paris,1988.
SupremoTribunalcasoChakrabarty,1980).
9.ADGalloux,"Apatenteabilidadedevida.Histrico
legais",pastasepatentes,No.2,p.1sq.M.A.Hermitte,
Emseguida,osanimaistransgnicos,orgnica
"Apatenteprovadeanimal"emnaturezasCincias
nismosmulticelularvivocujaela
Empresas,No.4,1994B.Edelman,"Odireitoeavida,"The
Research,212,1989,p.966sq."Rumoaumaabordagemcompetenteparaconhecer
mongegenticafoialterada(mouseMyc
vidadique",Dalloz,1980,p.329sq.
Casa,1988patenteconcedidanaEuropaem
10.F.Bellivier,Opatrimniogenticohumano:estudo
legal,tese,Paris,1997.
ratooncogene,1992).Passofinalmente,
11.Moorev.RegentesdaCalifrnia:SupremaCorte
aprprianaturezahumana
10. Descoberta
Califrnia,09dejulhode1990.Nestacaso,verF.Bellivier,
op.cit.,p.136sq.B.Edelman",Homemdeclulas
umaclulararatomadasapartirdobaodeum
ouro",Dalloz,1989crnica,pp.225230G.Dworkin
USdoente,cujalinhagemprometida
eI.Kennedy,"tecidoshumanos:direitossobreocorpoesuas
ao,"MedicalLawReview,1,1993,p.291sq.
enormeslucros,acabasendopatenteadoem
12.Algunsexemplos:Homem,NaturezaeDireito
1984.ACalifrniaaomovida,enoem
op.cit.JLBaudouineC.LabrusseRiou,oshomensproduzem
me,comquedireito?Estudojurdicoeticodaprocriao
oprincpiodepatentearumaclula
artificial,Paris,1987B.Edelman(ed.),TheLaw,medicao
humanos,massobreapartilhadebenefciosentre
cineeossereshumanos,Paris,1996.

Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.1
Gallimard
Page6
89
YanThomas
Osujeitodedireito,
apessoaeanatureza

mixsubjetivadireitodedesejoeValidao
osujeito.Algunscomentadores,eaidiaera
agorageneralizadanopblico,reivindicao
quealeireconheceumdireitoindividualde
mulheremseuprpriocorpo,direitoaumnome
queestautorizadaarescindiro
vidaqueelacarrega.Nomerefiroaquia
acontrovrsiasobreoestatutojurdicodacriana
pornascer,queumaleide1994definecomo
embrioenofetosemasfasesdasua
desenvolvimentotambmsodeterminados
nodireitofrancs 13enomaispro
https://translate.googleusercontent.com/translate_f

Infelizmente,essapaixocontra
direitossubjetivosobscurecebem
outrosperigosdoqueaquelesquesoatribudas
validaojurdicafalsamentededesejo.Isto
noalertaparaumaevoluodiferente
preocupaesemvezbiopoltica:a
Deslocamentocontemporneadosnveisabaixo
queavidanoestmaisprotegida.Ontem,
sacrifciohumanofoiseresbaterdefinido
suainclusonaesferadopoder:
poderdevidaemortesobreseupai
filhosdomonarcasobreseussditos,sacrifique
4/18

02/06/2015

OSujeitodeDireitotempessoaeANatureza

problemadeseustatuscomoumserhumano,
pessoaquevive,potencialsujeitohumano,etc.Ele vidaexigiuamorpatritico.NoDia
dehuiafraquezaorgnicadealguns
aquiquestododireitoreconhecidono
seresqueoscondenaasernaturalmentesacrificar
me.Quandoanalisados
vistacomoumdireito

confivelafraquezadosseressituadonafronteira
Subjetivoqueamulherteriaemseuprprio
devida.Amontante,osembriesantesnais
corpo,mentecontrovrsiaprevalecesobrequalquer crescimentoAjusante,ocomairreversvelemmorrer,
razolegal.Aleisimplesmentefazdeescape
tanquesdevidaverdadeirasrgodesde
pormulheraocdigopenal,quandode
queosavanosnatecnologia
controlarerecebepermissoparainterromper
enxertosinduzidaumanovadefiniode
Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.146.5.2428/01/201105:15p.m..Gallimard
certascondiesgravidez.Estaimunidade
amortecomomortecerebral.Estastransformaes
dadenotemnadaavercomumdireitoindividual.Seescontemporneastmnenhumainteligibilidade
foiumdireitosubjetivo,seriaocontador
dadenadietadosujeitodedireito.Elesdevem
partedeumaobrigao,quefezomdico
ventosercompreendidanocontextodeumestudo
respondendoemcadacasonopedidode
arelaoentrepoderedavida.A
amulher 14.Masissonoprecisamenteocaso.
Talestudospodeserrealizadanolongo
Amulherqueinterrompeuexercciosnagravidez
tempo,enofariasentidoparaaproveitar
qualquerdireitoparticular,muitomenosum
questeshumanasdabiopolticaemsua
direitosobreseuprpriocorpo.Abordaumde
apenaseventosrecentes.
controleparaoEstado,umademandaquepassapor
Devepartidadomesmomodoapartirdaanlisede
oconselhodeummdico.AfalciaaquiModelo
direitosobreascrticaslevantadascontraaprtica
direitosubjetivousadoparasugerirqueolegislador polticasocialdaprocriaomedicamente
otriunfodesejoebenefciosdosujeito
assistida.Elenosebaseia,aocontrrio
oindivduoegosta,comosehouvesseuma
aoquetantasvezesreivindicado,emummodelode
afinidadebviaeimediataentreaconstruo
direitoindividualprivado.Ospaisquequeremum
odosujeitolegaleaexistnciapsquica
osujeitododesejo.Aanlisedestecasono
13.Aocontrriodeoutrosdireitoseuropeus,
ExemploIngls.
objetivo,simplesmentePle
14.D.Thouvenin,"Odireitotemseuslimites",em
nmico.
TestartJ.(ed.),LojadasCrianas,Paris,1990.

Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info2
Gallimard
Pgina7
90
YanThomas
Osujeitodedireito,
apessoaeanatureza

Ascrianastmabsolutamentenenhumcrditoa
mirthfulsi:suafiliaoeidentidade
invocarcontraningum.Abordam
Sexual 16.Talatribuio,registradona
oestado,querecolheeaceitaaplicaese
corpo,inseparveldoestadoinalienvel
preparaascondiesdafecundao,o
sobreadireita17.Emnomedomesmoprincpio
gestaoenascimento,pormeiodesuaorgnica
afiliaesindisponibilidade,elefoicondenado
Nismospblicos.Otemadodesejodeterfilhos
ner,emseguida,proibirlegalmenteoalugueldeut
reconhecidopropagaocomodireitosubjetivo
rus,quedizeraprticadasubrogao.
numcertonmerodepsicanalistasesfregar
Estaprticasedissociaprimeiroosdoismaternidade
Tparaadireitaouparaosadvogadosesfregoupsicanalticos
peiasgenticosegestacional,quandootero
nlise.Poderamosatmesmoadicionaraoendereo PortaEggalugadooparceirocontratual,afertilidadedoovo
apoiadoresdainstituio,quealeide
Condepeloespermadomaridoou
emjulhode1994,atomomentodeconcederosdesejosde
companheirodoltimooupeloespermatognese
assuntos,estabeleceummododeparentesconobiolgico
zodeumdadorterceiromasmaisfundamental
cal:ummododefiliaoquerevive,um
tallynovamenteelacontractualizesolink
Dealgumaforma,oantigosistemaonde
filiao,jqueatentoocaminhocerto
paternidadefoibaseadoemumapresuno
reconhecidacomoame,comoelatinha
legal.Estapresunoagoraencontro
carregouacrianaetinhadadoluz,compromete
irrefutveis
devido,emcontrastecomaevoluo

contraodinheiroparadesistirdesuamaternidadecomrespeito
Recentequetendiaacairparatrsemdescida
ofeto.Seestefoivalidado
verdadebiolgica.Deacordocomaleide1994,defato,
emendado,comoocasonosEstadosUnidos,emseguida,uma
aidentidadedodoadorpodeserprocurado.
contratoteriaoefeitodeabolirumafiliao
Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.146.5.2428/01/201105:15p.m..Gallimard
Ohomemqueaceitouainseminao
legalmenteestabelecido,deixandoosem
esposaousuanamoradanoposteriormente
trao18.
qualqueraodepaternidade
15.
EsteprecisamenteoregistroescritodoEstado
Maisdelicadaaquestodotransporte
Civil,aorigemdesualinhagemcomooassunto
sexual.Muitoslegislaoeuropeia
transsexualpedeparaverparasempreapagado,
Comunidades,umavezqueaSuciaem1972,estcerto
exceto,talvez,amemriaeaexperincia
suasolicitaodemudanadeestadocivil.
outrasubjetiva,quenenhumaleipode
svezes,olegisladoraindapermitequeeles
controle.OTribunaldeJustiadoTribunalEuropeu
casamento.NaFrana,atmuitorecentemente,
odosDireitosdoHomem,eventualmente,impor
otribunaladmitiuumlayout
estasoluo,mantendoaAtribuio
VitalcomopartedeumprotocoloMED
odaidentidadejurdicaindisponvel
cal,quandoestabeleceupercialncia
lnciadosexopsicolgicosobreosexofisiolgico
15.Leide29deJulhode1994sobreoorganismodeexecuo
nascimentolgica.OTribunaldeCassao,
humana,art.10=CdigoCivil,art.311,1920.
noentanto,dissequetaisalegaesno
16.Cass.Civ.,31demaro,1987,Dalloz,1987coluna,
p.446vejaS.Gobert,peridicoJurisclasseur1988,3361,
admissvel,devidoindisponibilidadede
e19903475.
Oestadodaspessoas.Oraciocniodo
17.D.Salas,carneSujeitoeobjetodelei:ajustia
https://translate.googleusercontent.com/translate_f

5/18

02/06/2015

OSujeitodeDireitotempessoaeANatureza

Tribunalbaseousenaideiadequeapessoa
quenotenhaatribudoaout

defrenteparaotransexualismo,Paris,1994.
18.Cass.1Civ.,13dedezembrode1990,Dalloz,1990
Crnica,p.273,RelatrioMassipeCass.,3deMaiode1991.

Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.1
Gallimard
Page8
91
YanThomas
Osujeitodedireito,
apessoaeanatureza

direitoparacadatpicoparamoldarse
Noentanto,oproblemanoestmaisaqui
reconhecer,mesmopublicamenteeverum
emoutroslugaresdoqueoprpriosujeito.excluso
identidadequecorrespondeconvicointerior
sivamenteadoobjetodosdireitosconcedidos
eletematagora,eestareserva
indivduoslegalmenteconstitudascomo
matria,quetornamaiscredvelaparncia
tpicostaispontosdeimputaogaes
paraoutros19.Oseuropeus,esteno
gaesedireitosdecorrentesdofimcompetnciajudiciria
deniable,estoprestesaviraraquifunda
dique.Mantenhanos,maisumavez,
mentosdeidentidadequesopressupostascompetenteparaconhecer
imaginarumaligaonaturalentreaconformidade
diquelegalemqueeleesthospedado
confirmaolegaldeste,dequeapessoa,
comotalpelaleiainstituioclassificada
eaexperinciasubjetivadosindivduosexistem
calassunto.Pelocontrrio,aidentidade
tivas.Temosderesistirtendnciadesentido
Famliaeidentidadehistricasexual
comumconfundirosdoisregistosentre
ecorpo,anterioreexternaparao
quedivideumanicapalavra,umnico
Construodosujeitoqueenxertado
pedido.Nadaobscureceainteligncia
sobreeleeabsorvloportlaaoseu
dodireitodemisturarosdoisnveis.A
conta,essaidentidadeagoraaresponsabilidadedeum
coisaaidentidadequeorevendedortransgender
livredisposiodomesmoassunto.Odireito
diquecombinarseudesejointerior,mesmo
autodispositiondoassuntopareceseroque
suafantasia,outracoisaodireitode
identidadeerradicadadesenvolveuoqueautorizouumeleestautorizadoareclamar.Estedireitonopodeser
mudarnosdocorpo,sexoe
umacausadeaoreconhecidocomovlido,
onome,masoquetambmrevisouEvento
dentrodeumadeterminadaordemjurdica.Longe
Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.146.5.2428/01/201105:15p.m..Gallimard
histriadeumnascimentoregistradaemum
reduzirasubjetivodeterminaesparticulares
gnero.Assimqueanaturezatransformada
border,elesfuncionaporqueuniversal,
formado,mastambmqueessamudanaparece
abstrato,dentrodeumadeterminadaordemjurdica.Ele
dobrar,paraotrabalhodedireito,deumanegao obrigandotodosaformulloemtermos
Dahistria.Paraissooquefoiobtido
impessoal.Nopodeserconfundidoemqualquercaso,
transexuaisantesdeoTribunaldeEstrasburgo:
comodesejododireito.SeodesejodeChan
talfilhonascidodetaletalassim,nascido
gerosexopoderiaservalidadoaqui,porqueele
filhadamesmaouooposto.Em1992,oTribunal
reformuladosdireitoaorespeitodavidapri
deCassaotevedealinharnestecaso
vado
22(Noestoupreocupadoaquisaberse
dnciaquepermitiuaindicaodesenvolvimento
SGBVreduzidoparaocampo
duelo20.Elafez,defacto,combasena
privacidade,oquepareceinsuportvelparamim
teoriadaaparncia,nonalei
sujeitaaratificaoversuaprpriasubjetividadeconvico
19.CEDH,casodoB/Frana,Estrasburgo,25demaro
1992SrieA,N.231C.
tiva:assim,provavelmentedizlo
20.Cass.Plenria,11dedezembrode1992Touro.inf.Tribunal
evitaLeisubmetendoparatera
Cassao,No.360,1
stFevereirode1993CONCL.JEOL.
21.CESHD,Goseyc/GrBretanha,Stras
fantasytera,aocontrriodo
cidade,em27desetembrode1990,SrieA,184verdiscusso
tinhasidopropostoparaacerEstrasburgoTribunal essadecisoedoparecerdivergentedojuiz
MartensemD.Salas,carnedeAssuntoesujeitodedireito,
tainopiniesdissidentes,comoode
op.cit.,p.82sq.
JuizMartens 21.
22.Vern.20.

Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info2
Gallimard
Page9
92
YanThomas
Osujeitodedireito,
apessoaeanatureza

oestadoatualdalei).Aovisitareste
qualificao,aquestoestmalcolocada.Ela
https://translate.googleusercontent.com/translate_f

Direita.Em1972,umadvogadoamericanolanado
aidia:Direitosdeobjetosnaturais
23.Era,
6/18

02/06/2015

OSujeitodeDireitotempessoaeANatureza

transportadosparaforadesejo.Odireitoserecusaaentrar
nestecaso,definidoparaoSupremoTribunal,
emmotivaespuramentesubjetivos.Este
paraumaassociaodedefesadanatureza,um
felizemadmitirvaloresmobiliriosegeneralizvel interesseemagir,ouseja,umdireitosubjetivo,
causasacreditasesercomumatodos,parafora
enquantotribunaldeapelaodaCalifrniatinha
subjetividade.Porseparaoefeitodainstituio
concluiuqueaausnciadeumprejuzopessoal.
rente,afirmamtantoumdesejoeumdireito,
Umimaginadasposteriormente"crimescontraa
masaorganizaojurdicadesarticulada.Nisso
Ecosfera"nomodelodecrimescontra
sentido,absurdofalarsobreavalidao
humanidade24,ouento"relgiosbiolgicos
sobreodesejodeumpedidodeID
cal"exercidapelorepresentantetutores
combasenodireitoaorespeitodavidaprivada,
osdireitosdereasdeinteresseecolgico,taiscomo
seriaabsurdofalardevalidao
bitopo,erguidoemassuntoslegais,submeteinca
desejodosproprietriossobreumpedido
pablesdeexercerosseusprpriosdireitos,mas
baseadonapropriedade.Ouento,
capazdeaprecilapassivamenteatravsdemecnica
teriaonossopsicolegal,toatentos
representaoagncia
25.
os"limites"queconstituema"estrutura
Vsobreamontagemapersonificao
lgica"dotema,explicarcomoo
o,queresolvenadaemsimesma,umavez
direitodeestendersuaspossesreconhecidase
reduzidaaumatcnicaderepresentao:
legadosaoinfinito,semvalorlimiteou
naturezaqueestariammaisprotegidos,personificao
durao,eassimomundoamputateumlado
cadoserepresentadapororganismoslegalmente
Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.146.5.2428/01/201105:15p.m..Gallimard
aumentaroseuvaloremdetrimentodeoutros,
estabelecido,quedeixouasuacoisastatus,mas
servemenosafantasiadeonipotncia
coisaprotegidaporumestatutoespecialpor
reconheceuqueodireitodostransexuaisChan
pressupostodeorigemlegal,tambm?Asoluo
gerseusprprioscorposesuaprpriaidentidade.
esoferecidotcnicofaltadelei
foreno,maselesnotmamesma
alcanceideolgico.Personificamasinstalaesou
Subjetivao
algumasespciesdenatureza,queeesta
Natural
certamenteosignificadodessaspropostasinspirado
aecologiaprofundaestabelecerrivaistpicos
osujeitohumano.tambmrecusarsea
Contraaonipotnciadeumdesejodedomnio queencararofatodequeohomemestnocentro
danaturezaquecaracterizamonovotema
mesmonomundodatecnologiae
23.Ch.Stone,"Deveriaterrvoresemp?Emdireoa
mercado,muitosjuristas,americanos,alemes
direitoslegaisdeobjetosnaturais",LeiSouthernCalifornia
mans,Francs,oferecerrespostas,
Revisode1972.
24.S.Rowe,"Crimescontraaecosphere"emR.Bradley
curiosamente,longededesconstruiracategoria
eS.Duguid,ticaAmbiental,SimonFraserUniversity,
sujeitolegal,apenasafirmare
Burnaby1988,vol.2,pp.89102.
25.M.A.Hermitte,"Oconceitodediversidadebiolgica
estendlo.Estesadvogadosvaioferecernada
calecriaodeumestatutonatureza"(1987),tomada
menosqu'instituerprprianaturezaassunto
noHomem,NaturezaeDireito,op.cit.

Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.1
Page10
93
YanThomas
Osujeitodedireito,
apessoaeanatureza

douniverso,mesmoquandoeleafirmaqueocon
estruturaspermanentesdenossacultura
ordenhadas.deserecusaraevidnciadestaantropolgica
legal.OprprioCdigoCivilque
centrismoqueDominiqueBourgchamajust
assumirapartirdaquiimemoriaisdetrabalho
prticamentoemque,sejaqualforanossa
ediodoiuscommune,ondeaquestodain
pensamentosediscurso,osvaloresque
disponibilidadetinhaasuasedenoexclusivo
declararprotejasexistempelaLei
coisascertas.Sforamobjectodeinformao
atmesmopeloqualdeclaramosqueelessejam
transferibilidade"coisasforadonossopatrimnio"
valores 26.Anaturezainstitudocomoassunto
Patrimoniumnostrumextraou,como
queatoprprioatodestainstituio
outramaneiradedizer,"ascoisas
o,queumatohumano.Emsuma,ohomem
comrcio",orescommerciumquarumno
ocentrodaficodequeanao
.O"trade"nestesentidofoiaoutrolugar
turaestsujeita,tantoquantoafico
asuaactividademenosrigormar
oqueestejasujeito.
castiaisqueastransaeslegais,como
Entreestasduasfices,adiferenaideolgica
Livrebemcaro,maneirasusceptvelde
cal.
passandouma"coisa"deumaheranapara
Chamaaatenoqueodebatesobre
outro.
apersonificaopraticamenteobscurecidotudo
Paraderramarcoisasparaaesferasub
alternativo.Algumpoderiaimaginar,a
discutecomrcioeimobilizlosemum
Emvezdisso,construirplanosdeproteco
statusdeproteo,nohavianenhumaquestodoaffu
onochomaissegurodopontodevistade
BLERempessoas.Umaoperaodestetipo,deoutrolugar
Antropologiaocidental,deobjetivao
seuservio,prejudicariapagoacer
Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.146.5.2428/01/201105:15p.m..Gallimard
natureza.Esquecemonoscomdemasiadafacilidade Tainjuristascontemporneosesperamdele.
LEMENTOquemuitorecentemente,estsob
Otruquedepersonificao(ode
ascoisasqueasprpriaspessoas
sucessessubjacentesnodireitoromanoclssico,
Foramconsideradosindisponveiseina
quedascomunidadeshumanasnoOriente
linables.OCdigoCivilfazMobiliza
ge)notradicionalmenteservidoaotanque
trocademercadoriasque"ascoisasqueso
semfim,coisasoupessoasasanturiosem
comercialmente"eexcluiaquelesqueofazem
espaoinalienabilidade,masparaestabelecerumponto
https://translate.googleusercontent.com/translate_f

7/18

02/06/2015

OSujeitodeDireitotempessoaeANatureza

noso.Masnocomonocoisa
apessoaconsideradalegalmenteprotegidas
26.D.Bourg,artifciohomem,Paris,1996.
Gee,mascomoalgoforadocomrcio.
outrastentativasdeconservao,semrecursoa
Estacategoriaincluijurisprudncia
personificao,verF.Ost,Naturezabanida.
Ecologiaotestededireito,Paris,1995.
incluindoosdireitosdepersonalidade,
27.CdigoCivil,art.1128.Sobreaprotecojurdicados
clientelas,ocorpohumano 27.Garantir
corposobascoisas,easvantagensqueconfere,
peloregimecomerciante,apossedequalificaojurdica
pessoasouelementoshumanos
pararegulararelaodoeucomoseuprpriocorpo,ver
parasercolocadaforadocircuitodocomerciante,elepossui
ospensamentosimportantesdoJPBaud,TheCaseMo
voar.Ahistriajurdicadorgo,Paris,1993.Lei
portanto,tinhaaobjetivar,enestarotundapenso
positivo,ocasoouvidoapartirdaleide1994,relativa
Sercomonomercadoria.Masestade
orespeitopelocorpohumano:ocorpoagoraconstitutiva
dapessoae,comotal,declaradoinviolvelefora
andamoshojeserecusaaemprestar
patrimnio(Lei29dejulhode1994,art.3=CdigoCivil,
delongemaisortodoxoemaisconsistente
arte.16par.1,5,6,7).

Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info2
Page11
94
YanThomas
Osujeitodedireito,
apessoaeanatureza

Aliquidaodasobrigaesedireitos,
categoriajurdicatradicionaldaper
quandoaidentidadedeseuproprietrioeraincerto anis.
Tain.Napendnciadaaceitaodeumaaspirao
Apersonificaoutilizadoparaimputar
atribuio,eletinhaqueevitarflutuaode
direitos,noparaprotegerapropriedade.Proteger,
benssuspensoentreumamortequeexistia
simumaespciede"negcios"queo
emaisumherdeiroqueaindanoexistia:a
Odireitoromanorecorreuaumcomrcio
propriedadeemsi,emseguida,tomouolugardaper transportarascoisasdeumestatutoparaoutro,sem
sons,soluoestabelecidadesdeoincio
elepodeprecisardeantropomorfizarlos.
do IIe ADsculo.Emumacomu
Asmercadoriasquequeramosatingiruminter
Comunidade,surgiuaquestoseasmercadorias
dicoalienateforamtransferidosparao
eramcomunsentreresidentesouindiviso
domniodeoutroassuntoqueoproprietrio
pertenciaprpriacomunidade,
Originalmente,elesforameliminadosdeoutromodopor
consideradoumterceiroestabelecidoacima
exemplodosdeuses("coisassagradas")ou
pessoasestaquestomuitodebatidaem
cidade("ascoisaspblicas"),e,portanto,inscrito
IdadeMdiafoi,comosepoderiaimaginar,asede emummovimentolegalestveldesde
interessespolticoseeconmicosredouta
osdeusescomoascidadesforamconsideradas
habilmenteconcreto.Quandonasegunda
permanente.Osartigosquepodemformar
metade XIIIe sculo,impsasoluodeum
geaitobenefciodealgunsbenscaiu
identidadeautnomadecomunidadesorganizadas oureligiocivil,oudedireitopblico:
complementar,afiguradeumanovaunidade
mastodostambmeramlegais,umavezque
Coletivopessoalnotinhaalcance
eleseramoresultadodeumprocedimentodetransmisso
Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.146.5.2428/01/201105:15p.m..Gallimard
ontolgico,aocontrriodoquealegado
Propriedadefer.Essascoisasnuncaforam
demasiadafrequnciaentreoshistoriadores.Muitomais,
ou"sagrado"ou"pblico"emessncia
esteacordonoatendeaosinteressesdos
antigalioquevaleapenarecordar
substancializarentidadesconsideradasparaga
paraaquelesquepensamquepodemescapardo
rantirasuainviolabilidade,prometeramoseujexistente
naturezanoprocessodehabilidadeshumanas,
existnciareal:outrosmeios,obrigadoamono
sobaformaestritamenteocidentaldedireito.
plodaviolncialegtima,amsuficiente
Paraalgosersagrado,foium
plementarparaqueoOffice.Apersonificaoda
consagrao,epblico,uma
comunidadeserapuramentetcnica
decisopolticadeapropriao:no
eobedeceuasnicasrestriesdaimportncia
anaturezadascoisasquefoidecisivo,mas
reputaodasobrigaesedireitos:para
decisonaformasobreeles.Nomeio
Foradoindivisoentreosmembrosdeuma
ge,acategoriadecategoriajurdica"sagrado"
mesmacomunidade,elestiveramqueergueracom inicialmente,vaicertamenteserprofundamenteredesenhado
Comunidadeseempessoa.CadaSA
nocadinhodaantropologiacrist.
Vaitalmquefoiumtruquede
Masissonovaipararenquantoaservir
lei.Osmecanismosadequadosqueproduzem
institucionaistrabalhosrelacionadoscomaformadeum
devequalificarparainseroemum
consagraoeletambmvaicontinuaraserassociado
tecidojurdicoconhecido.Assim,utilizado,
ciadoaoregimedosassuntospblicoscom
pararesponderanovosproblemas,
que,emnovasconfiguraes,

Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.1
Page12
https://translate.googleusercontent.com/translate_f

8/18

02/06/2015

OSujeitodeDireitotempessoaeANatureza

95
YanThomas
Osujeitodedireito,
apessoaeanatureza

ajudamacomporparticularesestatutos
osoutrosouasimesmo.DoisplanossoPen
liers28.Essascoisasfinalmentehojens
areias,masnotrs.Ouapessoa
hesiteemchamar"coisas",porqueeles
objetivadoporpertenceraumaoutrain
pertencemnatureza,ealgunsvou
tnciaque,porexemplo,aadeso
draientpersonificarparamelhorprotegidos
Deusouoestadotaleraadietatradicional
ger,eramdesingletestatutojurdico
neldaindisponibilidadedosrecrutasdocorpo
morrer:que"ascoisascomunsatodos
militar,indisponibilidadedesuaprpriavida
homens",quefezinaproprivelparaque
comaproibiodesuicdio,etc.
30ou
concha,emparticular.Masessacategoriafazpr
Elaprpriaobjetivado,tornandoorelatrio
Nosuponhaquemenosdeumanterior
autoumapessoacomalgumacoisaesteo
construojurdica:oedifcio
regimeliberaldocorpoquepertenceapenas
nadamenosdoqueumtipodeunidade
sobresimesmo,oudetrabalho,queum
humano29.
desmembramentodocorpocomoosujeitocomeaadis
Tal,apartirdeRomaparaaEuropa
posiodosoutrosporcontrato,etc.Apartirdisso,fau
moderno,baseadoemumaleiLatinareformulado
Draitaideologiaconservadoraqueobservado
nocadinhodocristianismo,aslinhas
Hojeemlei,especialmenteem
importantedeumregimequereconheceuo
Comentaristasfrancesestiraconcluses
"Coisas"certosestatutosdeinatividade.
Sorequeridos.Aocumprimentarporexemplo,o
Usandoessasleis,aspessoastambm
NasequnciadeumajurisprudnciarecentedoConselho
forameventualmenteprotegidos,masera
Estado,oadventodeumnovoconceitodecompetnciajudiciria
emseguida,objetivarloscomocoisas.Existempro certeza,dequeadignidadehumananodisponvel
Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.146.5.2428/01/201105:15p.m..Gallimard
provavelmentenenhumoutrosignificadoproposta sobresimesmoe,portanto,foracom
comumdeque"apessoainvio
Comrcio
31,Temosdereconheceromesmo
lableesagrada"naculturasecular,issosignifica
tempoqueseelenovoltarem
queapessoanopodeseracoisaper
taldignidadeasedefinire
soadiferentedesimesmo.Estrutura
autilizaoquelheconvm,eleterque
fundamentaislegalamuitolongo
consideraodequeumaterceirainstncia,umalegislativo
prazovaiparaCdigoCivildistingueascoisas
torouseuintrprete,porsuavez,esteobjectivo
easpessoase,entreascoisas,aquelesquepodem
dignidadeedefinir,senecessrio,contraaper
ventooupodemnopertencerper
sonsemsi,apartequenoestdisponvel
pessoasprivadas.Mastudose
(Comotalutilizaodocorpoouautilizaodetais
ummovimentodepessoal,sefossereligiosa
dignidade,etc.).Vamosteressaautoridade
oupblico."Ascoisasproduzidopelo
disposiosoberanadeindisponibilidadede
natureza"noescapaestedispositivo.Ele
apessoaesemmaisgarantiadequeo
mesmolumdosprincipaispressupostos
ondeauniversalidadedoshomenslevoumuitocedo,o 28.Ver,porexemplo,E.Kantorowicz"Christus
Antigodireitoromano,umsentidoinstitucionalpr Fiscus,"emmorrerpelaptria,Paris,1984,pp.6073.
29.VerDigest,1,8,2541,1,1641,2,1.
cis:natureza,portanto,eraumaespciedehomem
30.VerM.Iacub,Corpohumano.Investigao
legal,tese,EHESS,Paris,1993.
nidade.Masestaestruturaforadoaobjetivar
31.Ver,porexemplo,B.Edelman,"Adignidadeda
tambmoquepertenaumapessoa,querpara
pessoahumana,umnovoconceito",art.cidade.

Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info2
Page13
96
YanThomas
Osujeitodedireito,
apessoaeanatureza

posioemqueseanunciaseaser
cuinstitudo.Osujeitoreal,natural,sujeito
terceiro,comoigrejas,mo
humanodepoisdetudo,acreditaseosexcessosobservado
narquesouEstadospatriticos,requer
Aarrogncia,excesso,demiurgicalapetite
cadaum,emseuprpriorespeito,umsacrifcio
ocontroledomundo.Aomesmotempo,e
ego32.
porummovimentoquenodemais
Essedesviopermitenoscompreendermelhor
necessrioemprimeirolugar,nsimputamosomesmo
tomar,dentrodenossaprpriacultura,
osexcessosartificiaissujeitosaabstraoTpico
significadodealgunsmovimentoscontemplativos Direita,isto,crse,amodernidade
temporrios.Objetosquesemovemdeumlugarparalegal
legal.Porconseguinte,alimitarombitodeaco
aoutraporexemplo,propeseque
oaisso,nsnosopomosaele,enosimplesmente
passaranaturezadostatusdoobjetoaessetpico
mentoproibido,masoutrosassuntosestabelecidos
Eessesdeslocamentospordeslizamentosimples contraele.Multiplicarseostpicos
mentosrepositriosemvezdeinveno
imporaomundodanatureza,comoseo
novosconceitos,mapearaleirecomendado
sobredireitoshumanos,hipoteticamenteimmatri
elevantanovasquestessoformuladas.
areiaemseusdesejos,poderiaencontrarnenhumlimite
Mas,comoadvogadoshojesolivres
emsujeitosdedireitorival.Eledeveria
aindaoseudeverdepropor
Masficarclaroquenenhumdireitosujeito
novosarranjosinstitucionaisparadar
comooassuntoconcretodequalquerdesejlo
https://translate.googleusercontent.com/translate_f

9/18

02/06/2015

OSujeitodeDireitotempessoaeANatureza

significadoeformaaquebrasnaintroduzidaspela nonadamaisdoqueumainstituio,umaarte
aculturaegeneralizadadatecnologia
fato.Confuso,oquecomumem
mercadoeintegrlosemumarsenal
advogados,construoerealidadepsicolegal
Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.146.5.2428/01/201105:15p.m..Gallimard
Maisvelhodogmtico,paraosmelhoresmestres
calousocial.Emumpassadoainda
Controlando,assim,elasnodevemserenganadopeloperto,noeraincomumverinvocar
terraemqueelesagem,quandosob
possedesejodeleifundao
direito,introduzempropostasprecipitadas
propriedade,oinstintosexualparaabasede
quenoatenderaqualquernecessidadetcnica.
casamento,ocimenafundaodafamlia
Ahistriadodireitopodeapreciar,um
monogmicoeamorporseupai
perspectivaqueapresentaumacertadistncia
prolenopoderdefundao
Antropolgicadointeriordonosso
paterno.Todososclichsdelado,
prpriacultura,comodifcil
eradedadosconfusosepsicolgicos
tirardoarsenaldeumatradiojurdica
elaboraesinstitucionais.Estaconfuso
cujodesenvolvimentolentonosuficiente
mantidopelosensocomumdanaturezae
mentodecontroloporqueentonoestamosmais leifoitambmaserbaseadaemumacultura
lidandocomumaconstruointerpretativavivel,
masumvernizideolgicopassageiro.Nisso
sentido,asubjetividadedanaturezasintomtico
32.Sobreosperigosquetemquehaverdignidadedaper
pessoasumaquestodeordempblica,eosprocessos
maticdeumacrise,senoosujeitodedireito,
otrabalhodeinterpretaonestedesviode
soboentendimentodequenssomos.Um
conceito,ver,nojulgamentodaAssembleiadoConselho
Estadode07deoutubrode1995comunadeMorsangsurOrge,
tambmmuitasvezesconfundidodispositivodoisdadosmuito
O.Cayla,"Odireitodegolpe?"Pginas108133
tinct.Osujeitoreal,natural,artificial,eoassunto
destenmero.

Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.1
Page14
97
YanThomas
Osujeitodedireito,
apessoaeanatureza

tureleinaturalambiente,oqueerae
podetambmsepreocuparcomacriao
deixoudeserdominante,especialmentenaFrana, umsistemadecirculaodebenserecursos
ondeateoriageraldodireitomuito
fontesquenodeixapraticamente
menosdesenvolvidodoqueemoutrasnaes
Emvezdisso,pelomenos,emprimeiraanlise,nesteponto
Ocidental.Hoje,ocrticoantimo
Corrigidonestaimpermutvelincluindobens
ernquestoinstitucionalnoprocede
MauriceGodelierlembrouemseu
casocontrrio,quandooconjuntoderetalhodein belolivrosobreodometroca,uma
individual,emsuaformaabstratadeperlegal
antropolgicouniversal 33.Natradio
ousoasobreadireita(edifcioforte
Legal,essepontofixoOcidentaltemumnome:
velhocomoveremos),emumarealidade
chamado"tradeoff",chamadode"inali
contingente:queo"sujeitorei"(expresso
nabilit".
Hojeemvoga),assuntooudiademonaca
Masotemadaleifoibemconstrudo
bolis,quesedobratcnicaeatmesmoodireitode antesdarenovaodoseudomnioeacima
seusdesejosefantasiasmesmo.Essasmisturas
estesnovosobjetosnoafetamseucontrole
genteregistros,depassagem,deacordocomascircunstncias
No,naminhaopinio,aformaclssicadessemontante
posturas,orealconstrudonoLegal
Andarinstitucional.Elepode,efectivamente,excepto
psicolgicoesocial,sotambmo
psicologizandoconstruesindevidamentecompetnciajudiciria
primeiroaaproveitar,senecessrio,desteinstrumentodiques,vparaadireitasobreotemadodesejo
mentodeprorrogarparaalmdoseusubstrato
cujaaplicaoteriaonomede"dvida"e
humano:osmauspensamentosecategoriaperigoso cujasatisfaoseriaonome"subdireita
paraoshomens,seriaprotectorapara
subjetivo".Demasiadasvezes,oshistoriadoresdopensamento,
Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.146.5.2428/01/201105:15p.m..Gallimard
pelicanoservores.
atmesmoosprpriosadvogados,consulteeste
idiadeumtpicoemprimeirolugar,independenteeonipotente
santapareceuumaformajurdicaparacada
Oartefatodapessoa
o XVIIe sculocomDescartes,paraoutros
eComnominalismo.
XIV
Masascoisasnosotosimples.
Deumpontodevistahumanistaeumponto
Emborasejaverdadequeautilizaodafrase
vistapoltico,certamentepodemospreocupar
subjectumiurisdizeroequivalentea
estaextensoextraordinriadaesferade
tradicionalmenteconhecidocomo
mercadoria,que,eventualmente,compreenderostpicos
"Pessoa"poucoutilizadoantes
mesmabolsa,desdequeoorganismo
XVIIe sculo.tambmverdadeque,tomadasem
osujeitoenvolvidooprpriosujeito,e
significado,otermo"cercadedireita"sabeem
desdequeocorpoorgnicoserdenatureza
autoresmodernasdeumdireitonaturaldederrame
fundamentalmentediferentedestesdesmembramento mentodesignificadoemrelaoaseusempregostradicionais
mentosdocorpoqueso,porexemplo,oesforo
cional.Emescolstica,emesmoentreos
fsicaetrabalhoque,comons
advogadoshumanistas XVIe sculosubjectum
sabe,tmoestatutodemercadorias,eestebem
iurisrefereseaoobjectivodaesferaque
antesdaanlisequederameco
nvoasliberais,desdeodireitoromanoantigo.Um
33.OSr.Godelier,OEnigmadadoao,Paris,1996.

https://translate.googleusercontent.com/translate_f

10/18

02/06/2015

OSujeitodeDireitotempessoaeANatureza

Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info2
Pgina15
98
YanThomas
Osujeitodedireito,
apessoaeanatureza

serdebatidoe,muitasvezessignificaqueo
linguagemteatral"roleplay"(personam
controvrsiaouconceitojurdico.O
sustinere),"assumirumpapel"(personamgerere),
XVIIe
sculo,emvezdosujeitoqueseespalha
ou"mantenhaoseuprprioemumpapel"(personae
livrearbtrioepercebeunilateralmente
vicemgerere).Agoratodasessasfrasessecretas
suaautonomianaapropriaodascoisas
alugarcedonalinguagemdalei.No
externocomoduasmodalidadesdodireito
lei,comonodrama,esteouaquele
,aleireal,subjetivaeleipessoal:pos
ator,sujeitoconcretodetmassumeoutoma
obrigaesdesessoedepropriedadedeumlado,edecontrato
emvezdeumpersonagemquenoreduz
odooutro.Almdisso,semprecom XVIIe e
si.Oassuntodupla:elaprpria,
maisfunesquealeiatribuiaeleeisso
e sculos,osdireitosquetenhamporobjectoopiv
XVIII
soconsideradaspelaprimeiravezmais
namedidaemqueumsujeitoinvestidocomtal
opadroobjetivo,quesimplesmentevalidar.Eles
Funoprecisamentechamadopessoa
nosoacontrapartidadalei,oefeitodo
Pessoaagregadofamiliar,pessoa
empoderamentodaordemjurdica.medidaquecadaescravo,nenhumcidado,etc.Noentanto,
cunsabe,ocontratosocialdeficopoltica
prticasinstitucionaisnoselimitam
utilizadoparaalcanarumasnteseentreimaginrio Aoreproduzirmetaforicamentecategoria
esferapuramentesubjetivadedireitospriori
Teatrodapessoa.Nodrama,o
eaexistnciadeleis,normasprojetado
ascoisassorelativamentesimples.Umator
talcomodefinidoretrospectivamente.
utentemscaratemumpapele
Masodireitosubjetivo,nessesentido,uma
personagem:personamgerit.Poresteduplo
artefato,noaleiemsi,masemum
mentosocontactados,emcontigidade,o
Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.146.5.2428/01/201105:15p.m..Gallimard
Ideologiarecentedalei."TpicoRight"
Representante(ator)erepresentados(aper
notemos,paracomear,temumsignificado
sonnage).Masessesdoissujeitos,umreale
puramentedoutrinalenuncasuplantou
ooutrofictcio,temtantoemcomum
"Pessoa",quesemanteveapalavratcnica
sertambmsujeitosindividuais:o"per
quessabe,porexemplo,oCdigoCivil,e
anel"umindivduo,bemcomoaaco
Aindanosabequeapenasoscivisem
torqueencarna.Agorabastantediferenteem
Foradoexerccioornamentaldeintroduo
lei,cujasoperaessoinfinitamentemais
disposiesgeraisdedireito."Pessoa",em
complexo.Nodireitoromano,omesmoindivduo
Noentanto,umartefactotcnica,artefato
concretopodeassumirvriaspersozinho
cujahistriacontinuaaserescritointeiramenteem pessoas.Vriosindivduosespecficos,poroutrolado,
Almdasplatitudeshabituaissobre
podeserumanicapessoadeapoio.
mscara,opapel,oator,quesereferem
Comoconstitudoporlei,apessoa
geralmentecomosignificandoqueapessoa
umafunoresumo,umrecipienteque
Legalumaduplicatadeoassuntoreal.Estbem
prestaseatodosostiposdecontedo.
chamadoconhecidopersonanoLatim
Paratornarissoclaro,no
Arcaicoeclssico,enooator,maso
desnecessriaparaofereceraoleitoralgunsexemplos
papelemscaraisto,deumasvez
dacasusticaHeritageondeesta
eosinalquerepresentaaaoquerepresen
Aconstruoestemplenodesenvolvimento.
tantes.Portanto,essasexpresses,aptopara
Doismestres,AeB.Cadaumcabea

Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.1
Page16
99
YanThomas
Osujeitodedireito,
apessoaeanatureza

umaheranaetemaesterespeitoumescravo,
porescravosindivisoaoescravodeumdosdois
(A)e(b).Essesescravosgerirosactivosdasua
condminoscometidoumdeseusdoismestres
mestres,passarcontratoemseunome,com
quenoaomesmotempodereceptor
gentemseunomeaterceirosoureceber
estapromessaquenofazsimultaneamente
compromissoemseunomeporterceiros,deacordocomum
oadressataireemseucampo.Emoutra
mecanismoderepresentaoperfeitadesenvolvido palavras,umadasduasfaixasentreasquaisoES
desenvolvidopelodireitodefamliaromana.Masnossosdois
clavepromissordivididadeveestarausente
mestresAeBsosimultaneamentecopro
oato.Quandopromessasa(b),oescravo(a'/b')
https://translate.googleusercontent.com/translate_f

11/18

02/06/2015

OSujeitodeDireitotempessoaeANatureza

proprietriosdeumescravocomum.OqueacontecettemumpapeladesempenharcomoumescravodeA:
seoescravocomum(a'/b')tratardeumpro
Bcomoumescravo,elenopodeterqualquer34.
verbalmassa(b)deBescravo?quecapacidade
Aleifazaseparaoefectivadas
oactor(a'/b'),separadasentredoismovimentos
indivduoseorganismos,paracompor"per
domstica,compartilhadoentreduaspropriedades pessoas".Oescravocomum,indivduocompartilhada
divididoemdoisestatutos,elepronunciouaforma entredoismestres,divididosentredoisela
mulaessecompromisso?como
mongespronunciarumanicapalavra.Mas
slave(a')Ummestrequeelenoentendia
suabocaapenasdoisdistintosvirpalavras
comumcomaoutraparte,oescravo(b)?Ou
legalmente,seengajaoprimeiromestre,
Bem,umescravo(b')domestreB
ooutronoenvolverosegundo.Oqueanatureza
elecompartilhacomseuparceiro(b)?Em
reneemumcorpo,umaboca,umavoz,
Nestahiptese,oprofessornodeveser
Direitodesarticuladaemduasfrmulaslegais
contratadopelapromessafeitaporumdosseus
duaspessoasdistintaseirredutveis.
Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.146.5.2428/01/201105:15p.m..Gallimard
escravosparaoutra:ningum,naverdade,nopodeen
Aqui,poroutrolado,vriostemasemconjuntonuma
comprometemseasimesmo.Paraquebrar
pessoanica.Umtestadorinstituiuherdeiros
questionarseustermosjurdicosbsicos,
seufilhoeseuneto,filhodeumlado,seuamigo
deveserdistinguidodopromissor(uma'/b'),
outro.ComointerpretaravontadedeTes
duaspessoasemlhecombinara"per
tentculo?Aelequeriadividirseulegadoemtrs
soaSlaveA"e"pessoadoes
igualmente,paraoseufilho,respectivamente,
Bclave".Como"pessoadoescravo
seufilhodacrianaeoseuamigo?outemquepensava
A",eleseenvolvecomapromessafeitaaoescravo dividiraheranaemduasmetades,umapara
(B'),seumestreAparaB:oaltofalantee
todososseusdoisdescendentes,aoutra
adressataireapromessadenopertencer
paraseuamigo?Estaasegundasoluode
omesmomestre,elessodoistemasdis
prevalece,porqueotextodiz,queregistraaqui
tinct.Como"pessoadoescravoB",que
descartaqueofilhofamliafez
Contudo,nopodemoscometer,pelapromessa
feitaaomesmoescravo(b),emdireoaoseumestre
34.JulienDigest,45,3,1,4:"Oescravocomumdetm
emsi:oadressataireeopresidenteda
apessoadedoisescravo(servuscommunisduorumser
Vorumsustinepersonamt).Seomeuprprioescravorecebeu
partedamesmapromessadominuseconstituiu
prometoporpartedeumescravoquecompartilhamosseu
Ento,matarumnicoassunto.Atravsdestaconstruo
eeu,tudoaconteceemestaformanicadepalavras,
comoseduaspromessasforampronunciadasseparadamente
,soluojurisprudnciacombasecomplexo
CEES,umadasquaisfoidirigidapessoadomeuescla
seguro,quepodeserindicadocomo:apromessa
veeoutroquefoidirigidapessoadeseu."

Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info2
Page17
100
YanThomas
Osujeitodedireito,
apessoaeanatureza

semautonomiapatrimonial",opaie
Crculohumanodobradasobreoassunto
filhoumapessoa."
humanaconcreta.Nosepodecompreender
Aunidadeda"pessoa"noinclui
casocontrrio,ofactodequequandoocomentador
emprimeirolugar,adeumsujeitofsicooupsico toresdoCorpusJurisCivilisquerfazer
cal.Abrangeemprimeirolugar,pela
Contasoluesromanas,ondevemosum
Dequalquerformaoriginalmente,aunidadedeumaherana.
indivduonico,oescravocomum,consistem
Estaunidadefimgerente.UmaChamadaPerdida duaspessoas,elestmquetraduzirisso
Leitefinalmentepersona,nodireitoromano,oassunto
proposioestranhaparaelesemumafrmula
deumaleipatrimnioeagentes
onde,pelocontrrio,anfaseestem
(Filho,escravos)incluiueque,portanto,eram
necessriaadequaodapessoaein
legalmentehabilitadoarepresentar.OGrito
individual.BaldeeBartoleexplicouque,
triodaconsistnciafoinapropriedade,oumelhor, estahiptese",oescravocomum
noseumovimentolegal,quefoi
seusdoissenhores".Quandootextoantigopara
umapluralidadedeprodutosfoireduzidaunidade significaapessoajurdicaqueoescravoformado
omesmopontodeimputao.Odireitoreconhecido comseumestre,incluaduasentidadespessoais
nascidotantaspessoasquantoela
cionalnomesmoassunto,ocomentriome
monges,emvezdeindivduos.Porconseguinte,apossibilidade
Divalpostulavezopecadoinconfundvel
dadeparaumnicotpicoparacontermltiplo
laridadedecadaumadessasentidades,confuso
pessoas,ouumapessoa
Agora,comosprpriossujeitos.Mas,
contervriosassuntos.Amesmaindicao
deinformarqueidentifica
deseelefoidivididoentreduasheranas,
legalmenteunsaosoutros,queutilizao
Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.146.5.2428/01/201105:15p.m..Gallimard
eraduaspessoas:esteescravo
categoriaderepresentao.Fazre
adoissenhores.Muitosindivduosatribudosaum apresentandouminstrumentovinculativo,
mesmaheranaforaminversamenteconsidervel
pessoas.Umaageemnomedeoutro,
rescomoaformaodeumapessoainteira
aocontrrio,mescladocomele,egarante
nica.Osescravosdeumsenhorconstituiu
eoquasepresenadooutro,emvezde
mortosnaquelapessoa.Nestesentido
ocontm.Oprincpiorepresentaosalva
Almdisso,oditadodeque"umpaiefilho
asingularidadedosindivduos.Tudoestindobem
soumaeamesmapessoa"noestava
comose,noquerespeitaaocomrciolegal
mstico.Foipuramentelegal.De
entreoshomens,tornousepraticamente
mesmoquandoapropriedadefoiprovisoriamente
impossvel,ogeMdio,imaginaroutro
Domesmosemummestre,porexemplo,quando
concretopessoasehumanocarnal
umapropriedadencleo.Elesforam,em
Maines.
https://translate.googleusercontent.com/translate_f

12/18

02/06/2015

OSujeitodeDireitotempessoaeANatureza

suaunidademesmoumapessoa.Deacordocomumadgio
porissoque,semdvida,oadgioromano
repetidoapartirdeIIe sculo,"apropriedadedetm quequeria"sucessoencheoescritrio
emvezdepessoa."Esteoprimeiroexemplo
apessoadofalecido"ou"oescritriodeum
histriadapersonificao,quefoi
pessoa"foialteradademodoaevitar
Conheoumgrandefuturo,apartirde
personificaromundodosobjetos.Deacordocomoformulrio
IdadeMdia.
mulaantiguidade,auniversalidadedapropriedadesuccessoral
Parajuristasmedievais,noentanto,
eralnosfoipersonificada,mas

Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.1
Page18
101
YanThomas
Osujeitodedireito,
apessoaeanatureza

temporariamenteocupadacomosededamorte:
portextosjurdicosromanosparadar
suafuno(fungitur)erasubstituirosmortos
sucessopapelinterinodamortefungor
noseupapelemsua"pessoa"(Vicepersonae
("Leicomo"),regularmenteporele
nae)propriedademestre.Nohaviamais
transformadoemfingor("simular").Portanto,o
dificuldadenodireitoromano,aconsiderarosbens ativosnoterlugardosmortos,mas
comoapessoafalecidaparaintegrares
comoseelestomaramseulugar.Portanto,o
claveparaapessoadocomandanteouapessoa
funomovefico.Portanto,propriedade
sonsdopaiapessoaeraumaunidaderefro
(Ououtramdia)simulara"pessoa"
trficoe,portanto,expansvel.Agora,este
emvezdeseassumir.Apersonalidade
frmulafoisubstitudopelomenosambgua
amoralidadeoOrientegeolugarporexcelncia
dopontodevistadaindividualidadedeper
ondeosadvogadosseoporao"real"e"imaginrio"
pessoas,que,doravante,"sucesso
o"real"e"representativo",eonde"represen
Sionapessoadosmortos."AtravsDos
tiva"acumulacom"fictcio"parasignificar
derepresentao,umavez,oglosadores
orgulhososnaturezadevidamenteartificialdequalquer
ecomentaristas,deJacquesparaAccursius
unidadesocialcomumaindividualidadecompetenteparaconhecer
Revigny,JeandeBartoleImola,evite
dique.InocncioIVeoutrosapsaqueda
unificarcontedoheterogneo,como
Emboraascomunidadesreligiosasoupolticas
coisasepessoas,sobamarcacomumde
Carrapatos"soosnomesdedireitoenonomes
pessoa.Elesseesforamemcontrrio
pessoas",opondoseassimnomeando
construirumrelacionamentoentreelementosdopensamento
abstraeslegaisparaadesignaodeseres
tonaturalmenteseparado.Entreamorteea
singular.Destemodo,apessoapro
Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.146.5.2428/01/201105:15p.m..Gallimard
propriedade,noamlgamasuaunidadefunciona
propriamentedita,a"pessoareal"podeser
pelaficoqueeste,este,
consideradaregularmentee,naturalmente,
substituiumausente.Apermutao
ingindivduo,aocontrriodaTradio
naausnciaenapresenaasseguramtuo
Romanondearelevnciadetaisqualificaes
Funcionaisdoisplosrigorosamente
oLegalfoimenosestreitamenterelacionadoscoma
mantidoaumadistnciaumdooutro.
realidadedoseusubstrato.
Deigualmodo,depoisdeaceitar
Personainicialmentedecasalum
reconhecerquemuitosindivduospode
Duploscujacomplexadisputaconstituio
constituemumanicapessoa,eventorelacionado
principalmentenacasusticadalei
desenvolvimentodapersonalidademoral
propriedadeeimobilirio.Contmaidiadeum
comunidadesreligiosasoupolticas,me
tambmdobraroiurissubjectum,queserefere
divauxsorpidosemobservarquetalefeito
apessoacomoportadoradeumdireito:apoiar
quepelafico.bemsabidoqueaideia
portestabelecidapelaprprialei.
pessoafictciafoifeitapelaprimeiravezpor
Estaduplapodecertamentedarsubstncia
InocncioIV,em
agregadosdepessoasoudecoisas,masns
XIIIe sculo.Masnsnosufi
cientementeatenoatravslingstico
normalmentedisseento,desdeaIdadeMdia,
tickempregueparaestepropsito.OgrandePapa
elafalsaoufictciaou,equivalentemente
canonista,estavadispostaapassardepalavraempalavra
Domesmomodo,slegal.Mas
ooutro,alterandoumacarta:overbousado
Noentanto,quandoumduploaunidadecon

Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info2
Page19
102
YanThomas
Osujeitodedireito,
apessoaeanatureza
https://translate.googleusercontent.com/translate_f

13/18

02/06/2015

OSujeitodeDireitotempessoaeANatureza

sideradaadoindivduo:em
corolriodeumaobrigaolegal
37.Aper
nenhumcaso,apessoaconfundidacomain
soasobredireitoseobrigaesno
individualnaturaisquecobre.Esteautnoma
oserhumanoconcreto,comseuspersonagenscal
mieaparecemaisclaramentenodireitoromano,
calepsquicoprprio:umresumo
comojvimos.Masaindaexisteem
traodaordemjurdica,umpontodeimputvel
direitomedieval,onde,emumcontextopermeado opersonalizadodasregrasjurdicas
teologia,"pessoareal"mantmcomo
governamesteserhumano.Apessoa,
ningum,naturezadaunidademoral,dga
claro,geralmenteparaumindivduo
carregadoounooindivduoemprico
35.Ela
substrato,maspodemuitobemterSev
mantevepraticamenteintocadapelalei
ral,comomostradonoexemplodoper
Moderna,queaindainventouacategoria
soachamadomoralidade.Elapodeatter
pessoanatural.OartifcioaquiempurrouJus
no,comomostradonateoriajurdica
nestepontoqueocorpoparadoxalmente
aausncia,oquepressupequealatamorto
permaneceinteiramenteestranhoparaadefiniode sersujeitosvivoselegais.Notemsub
essapessoa,pelomenosatquealegislao
Stratindivduoou,teoricamente,o
Recentes1994,introduziunoartigo16.do
sobreoqualumcasoestranhoAmricas
CdigoCivil.Noentanto,muitosadvogados,
Cainerecentefrancsereconheceodireitode
comearcomJeanCarbonniernoescrever
nonasceram,econcederindemnizaeseinte
anoserqueapessoaousujeitodedireito,
estsparaodanoparanasceremumestado
nooutrosenooprprioindivduohumano,
anormais(aesVidaInjusta).Osubdireita
pelaprimeiravezemsuarealidadenatural
36.Estepontodevista
jectivoretroativamentetrouxeaquiemummomento
Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.146.5.2428/01/201105:15p.m..Gallimard
coisasnaturalistaparececontrrioatudo
fixo,senoantesdaconcepo,pelomenosum
oensinodatradiojurdicaocidental
faseembrionriadavidadosujeito 38.
conto.Eparecemetambmexplicararazo
Aunidadeda"pessoa"parece
seuporque,hoje,algunstm
Aindaassimagarantiadeumfuturolongo,
sentimentoapareceumsujeitodedireitodeum
mesmoseoprojetotransformadohoje
novotipo,umsujeitocujosdesejosilimitados
ocorpolegalmesmoseaideiadeum
sovalidadasenquantoaafirmarreivindicaes
substratocorpodeunidadedapessoa
contraanatureza,oucontrasimesmo.Emresumo,
sujeitopsicolgicoesocial,queodireito
35.Paraaconstruoteolgica,verA.Boureau,
darforma.
"DireitoeTeologiaXIII
esculo",Annales,ESC,1992
Naverdade,aprpriaidiadedireitosubjetivo pp.11131125.
36.J.Carbonnier,DireitoCivil,I,
fontedeerronaanlise.Elasugere
IIe partido,Pessoas.
37.H.Kelsen,TeoriaPuradoDireito,trad.Eisenmann,
aleirespeitaaesteassuntoexistenaturalmente
Paris,1962,p.170sq.TeoriaGeraldasnormas,trans.
O.BeaudeF.Malkani,Paris,1996,p.179sq.Theory
REALMENTE,demodoqueoqueexistenalei,
LeiGeraleoEstado,trans.B.LarocheeV.Faure,
comofoiamplamentedemonstradoKelsen
Paris,1997,p.126sq.
38.ASupremaCortetambmreconheceuem
umconjuntodenormasqueexigemindi
1996,dequeumacrianatinhaumpedidodeindemnizao
alsregidoporumaordemlegaldada
contraosmdicosatravsdecujainterrupofalha
gravidezdesuamenotivessesidopraticada.Vista
ttulos,quesejamcompensadaspor
F.Bellivier,PatrimnioGenticoHumano,op.cit.,vol.II
direitossubjetivostudodireitosubjetivoo
p.423sq.

Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.1
Page20
103
YanThomas
Osujeitodedireito,
apessoaeanatureza

parecedesvanecerseafavordaorganicidade
emseguida,aparecem,apartirdopontodevistadaautonomia
menosindividualizada.Ambasasleis
mieoseucontrolo,taiscomoosquesonecessrios
29dejulhode1994,relativaaorespeitodos
(Ouquemsoassumidos)aafirmaodoeu
corpohumanoeooutroadoaoeutilizao
alienaodeseusativostangveis.A
produtosedocorpohumano,
novovnculosocialpareceunirtemastrans
naverdade,continuamaserregidospelatradicional Plantableloslaosocialtangvel.
cionalcategoriadepessoa,apesarda
Noentanto,nodeixadeserumatingidopor
Oquesofrerepresentaodesmembramento
asvelhascategoriasdedireitocivilimposta
corpo,fragmentadoemelementosdetransio
finalmentesentequeasuacorporalidadedeslocou
terdeumassuntoparaooutroporumlivredeComrcio
regimeesignificadoepadro.Porque,
tuit 39.Estasleissoentrapelaprimeiravezparaofi dealgumaforma,aprojeounificador
primeiravezemqueocorpoapartirdascategoriasdedireito
apessoacontinuaaimporoseudomnio
Francscivisocorpo,ondeforamreconhecidos
tudodesarticuladamaterialorgnico,incluindoaLei
nuatradicionalmentecomopessoas,
regulaalivrecirculao.Eesteregimeestligado
istocaptaes.Melhor,nestes
noclssicopode.umdosinviolabilidade
textosestranhos,substituindoocorpoper
dadedocorpoeadoconsentimentodoper
anisnolimitaaconferirvalor
anis.aindaumadassuaincapacidade,
mesmosubstratocorporallegal.Isto
Definaomododesuanopatrimonial.
aprpriaidentidadedestesubstratoquevir
Apesardasaparnciasemcontrrio,mantida
almentederrota.Nafrentedaspessoas,
afiguraclssicadapessoacomoumacoisa
Comefeito,olegisladornopostularaexistncia
tradeoff.
Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.146.5.2428/01/201105:15p.m..Gallimard
corposhomogneosdefinidosdeacordocomaviso
partilhadapelaafinidadeecomplementaridade
https://translate.googleusercontent.com/translate_f

14/18

02/06/2015

OSujeitodeDireitotempessoaeANatureza

seuseleitores,ousejapelasuaunidade
Atecnologiaalternativadireita
esuaautonomia.Narealidade,nohdvida
Naturalsocial
onessasleisquergo,tecido,
produtosparaocorpo,embries,esangue
deoperaesenvolvendoosreferidoselementosdiversosMesmoespecialistasfsico,deacordocomum
desarticuladacomoseocorpodapessoa,
nomequecontribuiaindamaisparaaob
segundoaqualocorpoprotegido,foi
curciranlise,ningum,noentanto,
umelementosorganizacionaistransitriasprovisrias sempreumartefato.Oartefatoquedetmum
transitrioumapelequenoexistemmais
serhumanosingularestabelecidocomoumaentidade
emmovimento,obrigandoaalteraes
legalabstratoeuniversal.Umtalartefacto
anoodequetemosartenaturale
necessrio,tambm,desdequegraasaele
fato.Aparece,estranhamenteconsagradona
aleipodegeneralizareuniversalizarsua
nooescolsticatradicionaldeper
anis,feitosdeumanovaassociaesCorporalidade
39.Omelhorcomentriodessasleisode
estemporrias,assembliascujaspartes,
Mr.Iacub,eusouinspiradopor:daticaresponsabilidade
Legalmdicosdade.Bioticaeecologia,odesenvolvimento
transportveis
apartirdeumaparaaoutra,noso

umnovoestatutoparaocorpohumano,relatrioao
todosoriginais.Ocorpohumano
oMireem1996,52p.

Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info2
Page21
104
YanThomas
Osujeitodedireito,
apessoaeanatureza

Sobre.PodeapresentaraosSeusmandamentos
oposioquerefleteadistnciaentre
unidadesiguaisealoclosaessasunidades
AristteleseDescartes,mascertamentenoo
tuboselesprescrevem.Padres
impressionantecontinuidadeentreodireitoromano,eem
tmascomparaesdefulcrocertasentidades
atravsdesuareformulaomedieval,direitos
ble,emvezdeseresirredutivelmente
europeiamoderna.Estaoposio
singular.Comolngua,oinstrumentoadequado
queotecidohonesto,conscienteEuropeialegal
mentodeabstraoe,nessesentidodaigualdade.
(Ambosadministrativaecivil)foiprorrogado
AexistnciadeobjectodeumPrometheanansioso emtornodeestudodecasoelugaresargumentativos
maestriacadavezmaisexigentedanatureza
Commonlaw,queforamincorporadas
Notassobreocampoantropolgico,industrial
Enquantocadavezmais,especialmenteapartirda
XVIe
triel,tcnico,mental.Maseleobserva
argumentospolticoseteolgicosdosculo
menosprontamenteemlei.Ascategoriasdelei
carrapatos,masextratosdeumateologiaeuma
so,porassimdizer,emsimesmoneutroevazio
Polticaformadacompetenteparaconhecermoldelongo
sentido.Elessorecipientes,formaformas
dique.Eleignoratranslaticesmontagens
Geeslongadatadisponvelparatodosospostosdetrabalho
instituiesprpriasforjadassobareferncia
possvel.Todoocontedosusceptveldeser
ciaemCorpusiuris.Asdiscussescontemplativas
reduzidoaumaformajurdicaoudeoutra.
porneaemtornodosujeitodedireitomuitodescuidado
Istosignificaquetodasasformasdeorganizao
muitasvezesatradiodesiencedeartificialista
Socialpodeserservidopelomesmolan
MesmonoOcidenteevoltaraoposio
penhoreregistradoemumnicodispositivo
o,naminhaopinio,irrelevanteentreodireito
racionalidade.Eissoqueobservadoem
leinaturalnaturalemodernoconvencionalentre
Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.146.5.2428/01/201105:15p.m..Gallimard
tantonaleieuropeiaalongoprazo,onde
Leidanaturezadascoisasepoderosalei
Formasjurdicasromanoscontinuaram
crescimentodoassuntonoescurosobre
asersobrepostocontedohistrico
totalquealeiromana,tomadaporalguns
novo,enovastoespaoeconmico
comoumparadigmadaleinaturalclssica,
polticacontempornea,ondeastradiese
iniciadoporabsorverereconstruiro
asracionalidadesmaisdivergentesacabar
referncianatureza,isto,fazendo
dobraromoldedeformasjurdicasWest
uminstrumentocomplementarsimplesdodireitocivil.
dentales.
Sejuristascontemporneostiveramacesso
Aquestomaisdifcilorelatrio
aidadecasustica,incluindo
Portouniremnossahistria,omodelo
casusticadaescolsticamedieval,eles
modernotecnocinciaeaquiloqueper
seriaforadoaincluiralgunsdos
chamariaespritotcnicodalei.Odireito
ardentecorretamenteinvenesdeJuristas
muitasvezesdefinidocomoemlatimars,que
Contemporneocautelanaesteirada
Versesgregasdoresultadocompilao
construesigualmenteescalonamentodetradio
muitasvezesTechne.Esteltimoponto,oqueeufaoodedireitocomumoucivilnaEuropa.EU
noevocaraqui,permitammearelativizar
obviamente,nosignificanegarahistria
arelevnciadessenotrioesempiter
leiemuitomenosassingularidadesdesse
oposiocionaldosAntigoseModernos,
histria,comaidadedetecnologiaedomercado.
odireitodosAntigoseModernosdalei,
Masestaparadefiniraescaladetempoem

https://translate.googleusercontent.com/translate_f

15/18

02/06/2015

OSujeitodeDireitotempessoaeANatureza

Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.1
Page22
105
YanThomas
Osujeitodedireito,
apessoaeanatureza

quesepodecompreenderasconstrues
direitossobreoprodutoacabado,noapessoaque
Direitocontemporneoe,maisainda,oantropolgicoalcanado,masporaquelequeordenou?Em
giaqueelescarregam.Noentanto,apartirdestepontodevista,
modos,feitaumalongadata
aoposiodeantigoemoderno,queserve
possedecoisasdistantesatravsde
umquadrodereflexosobreosdireitossubjetivos, atravsdedelegadosourepresentantessubdl
norelevante.Emprimeirolugar,porqueesta
vaus?Porherana,oquegeraumdireitounilateral
oposioumprodutodaideologialiberal
assistnciaeral?Regulamentao,pelodireito
enotemqualquersignificadoforadele.Mas
Leisubjetivainvestimentoespeculativoobit
especialmenteporque,nalei,osAntigos
lo?Comoapossibilidadedequealei
dizemosromanoseapsaabsoro
colocanenhumobstculoparaquesecapitalizar
DireitoRomanopelocristianismo,medieval
semlimites,paraqueoutrospossamsercorollaire
Jdesenvolveueconstruiuoquepreciso
Mentexcludosdequalquerpropriedadeequalquerrecurso,
camentecargomoderno:osujeitodedireito
portamenosprejudicialparaoslimitesquedeveriam
comosuporteparaumpoderdeagir,a
serlimitadoopoderdosujeito,queodireitode
Anaturezacomoobjetoaqueissoseaplica
dispordeseucorpooumesmoseuestadoum
poder,adesnaturaodomundocomo
Direitoinjuriadoemnomedadignidade
meiostcnicosdestaacoumlogia
Humanregidoporumaterceiraautoridade,seja
niqueque,anteseraindustrial,foiin
nomedeumaestruturasubjetivaimutvel
cional,tcnicomas,noentanto,
correlacionadacominstituiesqueimmanqua
quetinhaonomedears,visandoaeficincia
habilmentemostraopoderdaliberdade
emodelosconstrudosoulgicos
Famliaedestinonaautonomia?
Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.146.5.2428/01/201105:15p.m..Gallimard
operandodeacordocomoobjectivoaatingir,
Finalmente,porquequasesemprequando
deixandoemabertoaquestodaverdade.
oassuntotemapenasasimesmoqueaquesto
Noprocurarmuitoparaencontrar
odeproibieselimitaeslevanesteturno
instituieseprticasqueseenquadram
apocalpticocomumaadvogadosantimo
amesmacrticaquesefazcomoPor
Ern?
terhojeemnovasreas
Muitasquestesquelevantaaujour
direitosadquiridossubjectivos,desdequeum
huiaconsiderarseriamenteimpedirqueoex
notenhapreguiadepensaressasinstituies
LeiplasticidadeFarcontraos"valores
essomaisnaturaisdoqueoutros,emrazo
natural"quealgunsacreditamquepoderiasalvar
queotempovalidoulos.Dominao
atravsdemeioslegais.Mastaisvalores
novossustos,emmaisindiferente
nosomaislegalqueelesso,por
rnciacontraosprincipadosadquiridos.
porexemplo,industrialoutcnica.Nasua
Serquevamosquestionarosuficientedoantigoregime
amaisantigatradioescolstica,odireito
ptriopoder,queconcentravaoautnomo
deixoudeserumaempresaaservioda
miedeumladoedooutroheteronomia?
domniodanaturezaedoempoderamentodas
Serquevamosquestionar,apartirdaperspectivadeumacrtica
assunto,emumsentidoabsolutistagradualmente.
Tpicoreisobreaextensoatualdocampo
Estasduasdimensesdodireitosotambm
dapropriedade?Omenorreflexocrtica
intimamenteligados.QuandoumtextodeUlpian,
seelatememrelaoaquisiode
jurista
IIIe textodosculocomentousemdis

Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info2
Page23
106
YanThomas
Osujeitodedireito,
apessoaeanatureza

irpelodireitocivil
emseguida,porreadoptarseufilhocomoseupai
e
XIIe o XVIII
sculo,dizporexemploquealeinaturalen
irmo,quedeslizaparaageraomenor
homenseanimaisdoglobo,porqueo
superior.Podeatlevarseufilhopequenoin
suareproduosexualcomum,eleem
classificarfilho,tornandoseoirmodesuaprpria
Pressioneparaadicionarqueosnicoshomensknowpai,queestdefinidaparaamesmagerao
sentecasamentoefiliao,ouseja,um
ofilhodele 41.
sriedepresuneseficesquese
Advogadosqueafirmamaparadanome
noexistenanaturezacomeando
Lei,fundador,disse,limitao
pelapresunodequeomaridodamea
mquinainfernaldatcnica,esquecerque
presunopaiemqueaenxertar
Aprprialeiumatcnica,e
outro,que,porexemplo,queadopta
processodedesnaturao.Osadvogados
paisolteirocomoseomarido
Mdiogesvezeschamadode"quimrico"sua
umamulherquenoexiste,etc.Este
arranjoslegais,ealquimistasque
https://translate.googleusercontent.com/translate_f

16/18

02/06/2015

OSujeitodeDireitotempessoaeANatureza

Basedefogosdeartifcio,odireitotemforjarcontinuamente
foramdesenvolvlos.Aquiumaquimera:a"per
temasetpicosparaforjarse.
sons"queumacorporao,umacidade,
Umexemplo,extremacertamentefazermelhor umEstado.Chimera,porqueprimeirofeito
entenderoquequerodizercomoperao
existeumserquenoexistenanatureza.
Tcnicoleisobreanatureza.Aadopo
Chimerareforadapelaficoderepresentao
oromananegaradicalmentetrsregras
o,queque,atravsdoorganismohabilitado
antropologiafundamentais
40 define
paraagiremseunomeeporelaapessoa
comonecessariamentepresentesemordem
agindoartificial,comosefosserelle
Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.146.5.2428/01/201105:15p.m..Gallimard
queobedeceareproduohumanauniversal.
mentopresente.E,comoa"pessoa"
Hapenasdoissexosesuareunio
tantoartificialemostrado,eleconseguetudo
necessrionoatodaprocriao.Ouro
tantoagirenoserresponsvelpelasua
Romanadoorequerapenassexo,e
actua.Emsuma,podematar(podematar
reunioaindafictciadosdoissexosno
emseunome)semcometerqualquercrimecomo
necessrio:necessriaesuficienteparaserumcidadodosexomasculino
aprimeirabasejurdicadopoder
eplenamentecapazdeadotar.
dosEstadosdemataresuairresponsabi
Aordemdenascimentodesucessoem
responsabilidadecriminal.Todaateoriamedievaldalei
dentrodosindivduosdeclassemesmagerao
esttambmrelacionadacomaficoquimricode
emidososejuniorselinhasparalelas
"Onipotncia"(plenitudopotestatis)que
prolesodeindivduoseclassificados
queoParlamento,comoDeus,podeDon
ESS.Ouaadooromanapermitereverso
nerexistnciaoquenoexisteepriv
nessaordem,comooadotantepodefazermaisjovem deexistnciaqueexisteEletambmpode
umsnior.
alterarasubstnciaeassuasqualidades:tempo
Procriaoimplicaumasucessode
(Retroactividade),localizao(mudanasderepresentao
geraescujaordemnopodeserrevertida
(Ospaisdiantedosfilhos).Ouro
40.PeHerdeiro,OAnodoparentesco,Paris,1981.
Adooromanapermitesubverteressa
41.JulienDigest,37,4,13,337,6,3,6Ulpiano
ordem,umavezqueumpaipodeemanci
Digest,37,8,1,937,4,3,3e4.

Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.1
Page24
107
YanThomas
Osujeitodedireito,
apessoaeanatureza

aausncianapresena),arelao(poder
modolegalestupefacientedaorganizao
mudandofiliao),etc. 42.Eamesma
Social,queestjogandonapequena,pr
dosactosjurdicos,peloqualduos
precisamente,datecnologiaedomercado?No
causouexecutarasmesmasfuneseosmesmos
Noseriatempoparaentenderaquia"li
milagresqueafirmaoinstrumentodelegislao.
caro",emvezdomododeumaparagem
Hmuitoaaprendercomodireitoromano
fixadopelodireitodequalquercoisaqueameaceasfundaes
eRomantradiododireito,aperspectivageral
mentosdeordemhumanacomooqueem
raldetransformaoocidentaldanao
Emvezdisso,protegeoprpriodireitoedefineo
tura.Olaboratrioantecipalegalefa
duranteosseuspassoslimes
peradoqueacondutainstitucionalmente
aindamaisavanadodoimpriodaleiem
Hojeacinciaetecnologia.Um
agestodosassuntoshumanos?Pensando
verque,porisso,queadmitonovai
limitarinstituiesseparantcomoonline
emsi,aanlisedeinstituieslevaumtempo
secomocaminhoquemoldapro
direodiferentedoque,malgeridoemal
provisriaeinstveleminstituies,
orientadanaminhaopinio,quetemoslogan
talveztambmfariaumamaneira
limite.Olimitedehojeapalavra
novo,masestaumaempresadiferente,
I`vedemuitosadvogadosreter
aquestodaproibio.
vadoraefundamentalistas,quecolocamsua
YanThomas.
valoresemnomedalei,independentemente
comsuficienteprecisohistricadorelatrio
queaprprialeifoiconstrudocom
Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info200.146.5.2428/01/201105:15p.m..Gallimard
valores.Jalgumavezfezapergunta,especialmente
42.ExemplosdeY.Thomas,"legisfictio.OImprio
tudo,desdeimprioilimitadodeinstituies?Se
ficodelimitesromanasemedievais",emDireitos,
Ningumnuncaquestionouaavanadacorretamente No.21,1995pp.1773.

https://translate.googleusercontent.com/translate_f

17/18

02/06/2015

OSujeitodeDireitotempessoaeANatureza

Documentodescarregadoapartirwww.cairn.info2

https://translate.googleusercontent.com/translate_f

18/18

Anda mungkin juga menyukai