Anda di halaman 1dari 43

Fisiologia da cicatrizao

das
Feridas Agudas
por

Anbal Justiniano

Ferida

Interrupo ou quebra de continuidade celular e anatmica, com a


consequente formao de espao, no qual se acumulam lquidos tecidulares, restos de clulas , protenas alteradas, cogulos,etc.

Cicatrizao
Restaurao ou reparao da integridade celular e tecidular.
Desenvolve-se por dois processos distintos:
- Regenerao Substituio por clulas iguais;
- Fibroplasia ou fibrose Substituio por tecido conectivo.

Feridas
Tipos de cicatrizao

1 Inteno

Fisiologia da Cicatrizao

Cicatrizao
por
primeira inteno

Feridas
Tipos de cicatrizao
 2 Inteno

2 Inteno

Fisiopatologia da cicatrizao

Cicatrizao
por
segunda inteno

Feridas
Tipos de cicatrizao
2 Inteno diferida

2 Inteno diferida

Fisiologia da cicatrizao

Ferida abdominal
perfurante

Fisiopatologia da cicatrizao

Cicatrizao
por
segunda inteno diferida

Calor
Trauma
Cirurgia
Isquemia
Infeco
Qumica
Autoimune

AGRESSO

Resposta
Metablica

Hipotlamo

Permeabilidade Vascular

Hipfise

Coagulao

AGRESSO
moncitos

Hematopoiese

fibroblastos

Suprarrenal
endotlio

Rim

Estmulo neuroendcrino

Sistema imunolgico

Gordura
Msculo

Fgado

Pncreas

Feridas
 Avaliao do doente.
 Etiologia da ferida.
 Avaliao da ferida
( fase de cicatrizao ).

Feridas
Tratamento
 Avaliao do doente.
 Etiologia da ferida.
 Avaliao da ferida
( fase de cicatrizao ).

Contraco
da
Ferida

Tecido
de
granulao
Inflamao

Acumulao
de
Colagnio
Maturao

Dias

Evoluo da Cicatrizao

Agresso
FERIDA

Local
Fase
Sistmica

Hemostase
Inflamao

Fase

destrutiva

1
Fase
inicial /aguda

Fase
proliferativa

Fase
catablica

Fase
de maturao

4
Fase
anablica

FERIDA

Local

Hemostase
Inflamao

Fase

Equilbrio
hidroelectroltico
ADH
Aldosterona

Sistmica

Fase inicial /aguda

Renina
Angiotensina

FERIDA

Local

Hemostase
Inflamao

FASE

Sistmica

1
Fase inicial /aguda

Leso vascular

Agregao das plaquetas

Leso vascular
Colagnio

Leso celular

S. N. A.

FNT

NO

Agregao de Plaquetas

Vasoconstrio

Serotonina
ADP

Factor Plaquetrio 3
Tromboxano A2

Protrombina
( Factor II )

Cogulo

Factor x
Factor XIII
+
Ca++

Trombina
Fibrinognio
( Factor I )

Fibrina
solvel

Fibrina
estvel

Fase inflamatria
Plaquetas
Plaquetas
PDGF

Hemostase
Novos Vasos

Novo tecido

FERIDA

Local

Fase
Sistmica

Hemostase

Inflamao
1
Fase inicial /aguda

Inflamao
 No espontnea.
 Exige sempre um agente desencadeante.
 uma resposta protectora.
 Est ligada ao processo de cicatrizao.
 um processo com integrao temporal.

Fase inflamatria
calor rubor tumor dor

4h

3 dias

Clulas lesadas

Substncia P Serotonina Histamina

Endotlio Vascular

TNF

NO

VASODILATAO

DOR
HEMOSTASE

CALOR, RUBOR, TUMOR

Mecanismos de defesa do hospedeiro

Sistema imunitrio

Inflamao
Neutrfilos
Migrao
CAPILAR

BACTRIAS

Bactria opsonizada

FAGOCITOSE

Desgranulao

Homeostasia
Clula endotelial

Vaso

Glbulo rubro

Normalmente h um equilbrio
entre o contedo dos vasos e a
circulao intersticial.

Membrana basal

Exsudato
Origem
O exsudato resulta da passagem de fluidos, protenas e clulas do
sangue para o espao intersticial ou para cavidades do corpo, por
alterao da permeabilidade normal dos pequenos vasos, na rea
da agresso.

FERIDA
Fase destrutiva

Fase

2
Fase catablica

FERIDA
Fase destrutiva

SNS
Adrenalina
Noradrenalina
Dopamina

Fase

2
HHS

Fase catablica

Cortisol
( glicogenolise,
gliconeognese,
catabolismo proteico )

Vasodilatao

Neutrfilos

Moncitos

Macrfagos

Fase destrutiva
1

Neutrfilos

6 dias

Moncitos

Fibronectina

Macrfagos

Inflamao aguda
Edema Neutrfilos

Moncitos/Macrfagos

Dias

 Os neutrfilos predominam no infiltrado inflamatrio nas primeiras 24 h.

 Os moncitos/macrfagos nas 24 h a 48 h seguintes.

Fase destrutiva
1
Neutrfilos

6 dias

Moncitos

Macrfagos

Destruio das bactrias

Remoo de tecidos desvitalizados


Fibrina excessiva

Factores
de
Crescimento

Interleucina-1

Fase destrutiva
1

Neutrfilos
Destruio das bactrias
Remoo de tecidos desvitalizados
Fibrina excessiva

6 dias

Moncitos

Macrfagos

Factores
de
Crescimento
Fibroblastos
Sntese do colagnio
Angiognese

Interleucina-1

Fase Destrutiva
Neutrfilos
Destruio das bactrias
Remoo de tecidos desvitalizados
Fibrina excessiva

Fibroblastos
Sntese do colagnio
Angiognese

Moncitos
Factores
de
Crescimento

Macrfagos
Interleucina-1

Adeso tecidular
Atraco de linfcitos

APPs
ACTH
Cortisol

FERIDA
Fase proliferativa
Fase

Fase catablica

Fase proliferativa
3

24 dias

Actividade das plaquetas


Fase 1

Actividade macrofgica
Fase 2

Fibroblastos
Tecido de suporte

pO2 ( 30-40 mmHg )


Sntese de colagnio

Tecido de granulao
Angiognese

PDGF

DIGF

Remoo de fibrina

Tecido de granulao
E C M
Colagnio, elastina, proteoglicanos, fibronectina, laminina

proteinas solveis e integrinas

Sistema
de
orientao

Comunicao
intercelular

Ferida em cicatrizao

Tecido
Epitelizao

de
granulao

FERIDA

Fase de maturao

Fase

Fase
anablica

FERIDA
Fase de maturao
Insulina
Hormona de crescimento

Fase

4
Fase
anablica

Hormonas tireoideias

Fase de maturao
3 semanas

Epitelizao
completa

TGF B

2 meses

Contraco
do
tecido de suporte

Miofibroblastos

Cicatrizao

Reorganizao
do
tecido conectivo

Bibliografia
Bale S, Harding K, Leaper D, An introduction to Wounds, Emap Healthcare Ltd., 2000
Bryant R, Acute and Chronic Wounds, Mosby, 2000.
Dealey Carol, The Care of Wounds, 2 Ed., Blackwell Science Ltd., 2000
Robbins, Pathologic Basis of Disease , 7 Ed., W.B.Saunders Company, 2005.
Schwartz SI, Storer EH, Principles of Surgery, 2 Ed., McGraw-Hill Company, 1974.
Warwick R, Williams P, Grays Anatomy , 35 Ed. Longman Group Ltd., 1973.

Anda mungkin juga menyukai