Universidad Nacional Autnoma de Mxico

Facultad de Filosofa y Letras, Colegio de Letras Hispnicas

Programa del Curso de Latn III Sintaxis Latina agosto de 2015
Dra. Martha Elena Montemayor Aceves
TEORA
1. Sintaxis de casos:
Nominativo
Genitivo
Dativo
Acusativo
Vocativo
Ablativo
2. Introduccin a la sintaxis de oraciones:
Oraciones coordinadas
Oraciones completivas
Oraciones relativas
Oraciones temporales
Oraciones temporales causales
3. Formas impersonales del verbo:
Infinitivo
Participio
Gerundio
Gerundivo
Supino

PRCTICA (traduccin)
Fbulas de Fedro, Fbulas de Higino, fragmentos
seleccionados de Cicern, Catulo, Marcial, Ovidio,
etc.
Evaluacin:
Se evaluar con tres o cuatro exmenes.
Se tomarn en cuenta las tareas y la participacin
en clase, para lo cual es indispensable la asistencia
y puntualidad.
Slo sern evaluados los alumnos que tengan 80%
de asistencia mnimo.

Bibliografa bsica:
Bassols de Climent, Sintaxis latina, Madrid, C. S. I. C.
Blnquez Fraile, Agustn, Diccionario Manual Latino-Espaol, Espaol-Latino,
Barcelona, Edit. Ramn Sopena.
Guilln, Jos, Gramtica latina. Salamanca, Ediciones Sgueme.
Mateos, Agustn, Gramtica Latina, Mxico, Editorial Esfinge.
Penagos, Gramtica latina, Santander, Editorial Sal Terrae.
Pimentel lvarez, Julio, Diccionario Manual Latn-Espaol, Espaol-Latn, Mxico, Edit.
Porra.
Pimentel lvarez, Julio, Gramtica Latina, Mxico, Edit. Porra.
Rubio Fernndez, Lisardo, Gramtica Latina, Madrid, Editorial Coloquio.
Santiago Martnez, Lourdes, Manual de Sintaxis Latina de Casos, Mxico, UNAM-Fac. F.
y L., 2004.
Valent Fiol, Sintaxis Latina, Barcelona, Bosch Casa Editorial.
Villaseor Cuspineira, Patricia, El vocabulario latino fundamental, Mxico, UNAM-Fac.
F. y L., 2004.
Villaseor Cuspineira, Patricia, Lecciones. Textos clsicos para aprender latn.

Ejercicio de lectura
TAURUS ET EUROPA
Ancilla saepe noctu fabulas narrat parvo puero qui in animi habet gravter dormre.
Puer parvus qui in lecti est fabulam audre vult.
Puer: Ancilla, narra mihi fablam! Heri fablam narrabas de ariete, hodie volo
novam audre fabulam. Mihi placet Minotaurus, narra fabulam de Minotauro!
Ancilla: Parve puer, tace! Necesse est nunc somno te tradre; nullam enim fabulam
tibi narrabo. Gratias autem numquam agis mihi pro fabells.
Me miserum! Mihi ancilla prava est puer secum cogtat.
Puer: Ancilla, nec somno me tradam nec dormiam! Inuriam facis mihi! Iniurias
facis dominis tuis! Te pulsabo virga! Servi te pulsabunt virgs! Narra nunc mihi
fabulam! Optimus enim puer sum et ero. Nonne argumenta animum tuum pellunt?
Iste puer semper animum ancillarum de statu demvet, et demovebit ancilla secum
cogtat.
Ancilla: Sane tibi narrabo fabulam, puer probe! Sed antea mihi responde: placentne
amicis stellae fixae?
Puer: Sane illis placent, immo stellae fixae mihi multum placent.
Ancilla: Esne natus fato tauri?
Puer: ita natus sum fato tauri, narrabisne fabulam de tauro?
Ancilla: Non fabulam de taur, sed de Europ narrabo tibi, probe puer.
Iuppter olim e cael videbat puellam pulchram cui nomen erat Europa. Ille eam
multum amabat cupiebatque.
Deus enim in animo habebat eam rapre. Mercurius iuss Iovis multos tauros agit in
oram ubi puella cum amics tranquille ludebat. Iuppiter tunc tauri faciem induit et
formosus cum taurs ambulat in tenrs herbis. Europa observant taurum formosum
cuius vultus pacem habet. Timet primum beluam tangre, deinde rosas porrgit taur
qui pellem niveam in harenis depnit.
Puer: Stulta puella, mane in herbis non in tauri tergo! Age, age, ancilla!
Ancilla: Puella autem in tauri tergo consdit et ibi sedet dum taurus ab amicis eius
discdit, deinde gradus falsos facit in undis et per pontum praedam fert. Misra
puella oram respcit et magnis cum lacrimis plorat et clamat: Me miseram!
Puer: Puella valde misra est! Sed nunc somno me tradam! Gratiam tibi habeo,
ancilla proba! Mihi opta noctem prospram!
Ancilla Tibi opto noctem prospram, optime puer!
Ejercicio 1

Indicaciones: Lee la siguiente fbula, contesta lo que se te pide y traduce:

MULIER ET GALLINA
Mulier quaedam habebat gallinam nigram quae cotidie unum ovum pariebat. Sed
mulier nimis avara uno ovo contenta non erat, plus igitur cibi gallinae nigrae inde
praebuit. Sed gallina nimis pinguis facta desiit omnino parere ova.
Haec fabula docet numquam nos avaros esse debere.
Indicaciones: Seala caso, nmero, gnero y funcin sintctica de las siguientes palabras
gallinam nigram_________________________________________________
quae ___________________________________________________________
avara __________________________________________________________
contenta ________________________________________________________
plus ___________________________________________________________
cibi____________________________________________________________
pinguis _________________________________________________________
nos ____________________________________________________________
avaros __________________________________________________________
Indicaciones: Analiza los siguientes verbos, sealando persona, nmero, tiempo y modo.
habebat _________________________________________________________
pariebat _________________________________________________________
erat ____________________________________________________________
praebuit _________________________________________________________
facta ___________________________________________________________
desiit ___________________________________________________________
parere __________________________________________________________
docet __________________________________________________________
esse _____________________________________________________________
debere ___________________________________________________________
PUER MENDAX
Quodam die puer mendax oves domini sui in colle pascebat
et comites suos irridere voluit. Ita magna voce clamavit:
-Succurrite, pastores! Lupus gregem invadit! Succurrite!
Concurrerunt statim pastores, sed puerum viderunt eos irridentem.
Non multo post, magnus lupus vere gregem invasit
et puer territus iterum totis viribus clamavit pastores.
Pastores credentes mandacem puerum iterum eos irridere non concurrerunt,
et lupus omnes gregis oves occidit.
1

VULPES AD PERSONAM TRAGICAM

Personam tragicam forte uulpes uiderat:

"O quanta species" inquit "cerebrum non habet!"
Hoc illis dictum est quibus honorem et gloriam
Fortuna tribuit, sensum communem abstulit. (Fedro, I, 7.)
Ejercicio 2
1

irrideo... es verbo transitivo, burlarse de.

CANIS PER FLUVIUM CARNEM FERENS

Amittit merito proprium qui alienum adpetit.

Canis, per fluvium carnem cum ferret, natans,
lympharum in speculo vidit simulacrum suum,
aliamque praedam ab altero ferri putans
eripere voluit; verum decepta aviditas [fuit]
et quem tenebat ore dimisit cibum,
nec quem petebat potuit tangere.

(Fedro, I, 4)

LEO SENEX, APER, TAURUS ET ASINUS

Defectus annis et desertus uiribus,
leo cum iaceret spiritum extremum trahens,
aper fulmineis uenit spumans dentibus
et uindicauit ictu ueterem iniuriam.
Infestis taurus mox confodit cornibus
hostile corpus. Asinus, ut uidit ferum
inpune laedi, calcibus frontem extudit.
At ille expirans: fortes indigne tuli
mihi insultare; te naturae dedecus,
quod ferre in morte cogor, bis uideor mori . (Fedro, I, 21)

VULPES AT AQUILA
Sublimes debent humiles metuere,
uindicta docili quia patet sollertiae.
Vulpinos catulos aquila quondam sustulit,
nidoque posuit, pullis escam ut carperent.
Hanc persecuta mater orare incipit,
ne tantum miserae luctum importaret sibi.
Contempsit illa, tuta quippe ipso loco.
Vulpes ab ara rapuit ardentem facem,
totamque flammis arborem circumdedit,
hosti dolorem damno miscens sanguinis.
Aquila, ut periculo mortis eriperet suos,
incolumes natos supplex vulpi tradidit.

(Fedro, I, 28)