REGIMENTO
NAVTICO
^ DEIOAO BAPTISTA }
Lauanba Cofmographo mor
de EIRcyNoIo Senhor.
EM LISBOA.
tom licena do Saneio 0ff cio, <sr Ordinrio.
.i
(.
i3
HOD
jNK
LI C EMC, A:
VI por mandado de S. A. eftc Regimento Naut>
co, & no tem coufa,perque fe no poa impri*
mirantes fcr a lio delle proueitofa para osNauc
cantes.
Fr. Bert&Umm Vemha,
Vifta a informao podeTe imprimir efte Regimento "Nutico, & depois (Timpreflb torne a
cite Confelho pra fe dar licena peracorrer.EmUf
boai.de Maro de 94.
O 'Bijpo <i'Elticts.
'Diogo de Soufe.
Marcos Teixeira.
A*4
'
PREVILEGIO.
.y
REY.
AoSpeculatiuoMachemarc.
BBm fci DoRo Mathemattt, qtt: tido cflc m br ' tratlafo,
vos parecer que fora .jcu +da imprimir*)?, pois as op. raes q\
nelLfe enfim "to, [abeisfazer p: , .'. mcfnto modo, C por outros
tacis i}\ucs,ty que direis que & Taboados Nouiluntosno po.U j. r
fcp tua,poispaljudos- 19. *Annosnofa osNouilttnipS ao/mfmo tempo,anltnp ando fie Inir.hora .<? pouco mais de t-j .Minutos ,&
4p,paliados 112. xAnnos <y meio [c antie.po quajihum dia. nturo.
E as T<;bdasda d-linao do Sol qu.f.-. tu:prf.ttas,porquepo(lo
quecjhj.o c rtas pr.racftes primeiros quatro pianos para o Aoidiano de Lt:bott(como o efioja a adoulLs.je no pod 'vfar d.llas outros quatro, comoiii fo j>ponho no fett 'vjo , pois feno pode
Taboa:que >vo cal.nladas paracfte <Anno:no jao Jcmpre as xiefW as,variando fie figund o o mouimnito do 8. l? 9. C>.o. E quemaist^
fa.ilmodoparaasconhecer he o de que "vos <vfais,com buglolo Cc~
leJhfyOnc ha ededc Air olabi o finque ella-, cjliucfie afiinaladas,
m tudo tiuercts muita ra\o )e cjle Rigimtnto fora para voffo
if.Mascs-mo [ejaf para o ds Naucg anus. (como o dix^o fiutito
lojha vos de parca,que cu a tenho,njhdifboftoJ cr orde qjigo.
Porque entendei, que como os Marcantes c)U jocojju 1 adoSaofeu
modo deobfruar,ar obrar,fedelle me apartara ,arrcdu\ira iflo aos
ruoljos urmosprecifos,esfp?;ulatuos, fora c{l-m;u trabalho defa~
prueitado,es no fe confegitira o qne\epretende. E para obfcruaf Ses to ntiteriacs como asfrias ,importapouco ,qt<e o Noiilunio de
tjejeja daqui a 1 9. ylnnos huahora e* meia mais cedo, /> /lhe
bcH.c-lfari* para as MariSjie cuja caufa ,erirregularidade conhecemos tods to pouco t Vtf efia conta, deixei no mcfmo Luvariode
"-"a
";;
"
moflni
',-
. r
He
REGIMENTO
*'
NAVTICO-
HVTICO.
7
Keftes circolos, ha quatro iguacs entre f,chama*
os maiores, & dousmai'.pequenos que elles,iguaes
porem entre i,chamados menores. Os maiores
a Equinoccial.o Zodiaco,oMerediano,& o Horiz
te, 8c os menores o Trpico de Ccer, <5c o Trpico
de Caprkrno.'
Equinoccial he hu circolo maior q diuide o mun*
do em duas partes iguacs ,ha pra o polo do Nor*
te, & outra pra o do Sul, dosquaesPolosellaeft
por todas as fas partesigualmenteapartada90.gr.
Zodaco he o gundo circolo maior,que corta a
Equinoccial,& he dellacortado, em duas ametades,
haomaisqueef apartada da Equinoccial pra o
Korte fa 23. p.zS.mi.c a outra fica outro tanto pra o Sul,o q uai apartamento chama a mxima de
clinao do Sol. ParceTe efte circolo cm 12. partes
iguaeSjchamadas ignos,&.cada figno tem 50.gr. dos
quacsjeisdellesefto da Equinoccial pra o Norte,
quehehila das ametadesdoZodiaco, &outroslis,
que heaoiicra^perao Sul,& debaixo deite mefmocir
culo moue o Sol & a Lua de Oefte peraLefte 5 dado ha inteira volta. OSoi em i6$.ias)8c pouco me
nos de 6horas,& a Lua em 27.dias,& quali S.horas,
& de ha.conjuno- lua com o Sol outra, ha 20.
diasi&quaim.horas.
!
Zenich he hu ponto,quc etnoCeo dereitamtc
ibre
KAVT1C0.
^E GTUET^TO
Taboa
tijvnco.
k1
ureo numero.
I? I
2.
5 4 1 yi
71 I 9 |io;n
i|
*3
14 U,T]r |
Epafta:
17
*>l
Da letra Dominical,
1
Exemplo
'-<
-BHB--
Exemplo.
Queremos faber qual feja ale era Dominical no Ann
de ij>8.pello qac da tido a letra do primeiro tfpao da Taboaao Annodc IJ 94.&adocgdoao de i$fJ$cjiCsi pts
legumdo.caira o propofto Anno no quinto efpao, no qual
fta a lc:ra d.pello que d, fera a letra Dominical do dico An
no,& era Cornmum por acharmos haf leira no dita
cpa.
. .
'
c
queremos
faber
a
letra
Dominical
do Anno ^do
_ ^.^
.
___
1600 comando do primeiro cfpao o Annodc ij>4.Cira
o propofto Anno no ferimoefpao, no qual cfto duas letras, b, A., & por tanto fera o dito Anno Bilexto, por ferem
duasaslccrasque.no efpao achamos.dasqu.acs a ipcnor
h, lruir 1 at o dia de S. Matinas, & a inferior A, o reftante
o Anno.
c d fc |b lg ;fjejd_b A lg ,r ,d c_
Tf as fls mouiueis.
ASFeftas mouiueis fe fabero em qualquer Anno
pella feguinte Taboa, com a fua Epada, & le
Kjvrtco:
ia. ^
era Dominical tomando na primeira coumna, cujo citolo he Epactas, a tlpacla do propcfto Anrio
& na fegundadas letras Domin.icacs,a letra Doivi*
uical corrente, abaixo logo da Epacta (& .iducrrin*
do que ( a*lctra Do:nn:cal corrente ficar em ck-n i*
to d i Epacta, & na mema regra, no fe ha de vLr
cif Ha , &em lu lugar fe ha de cornara mema letra
Dominical prxima leguinte) & em dercito delia ie
acharo-codas as felas mouiueis.
Exemplo.
Ncre Armo de 17.94. a Epacta he vii. & a letra Dominical b, pello que l e tomar a primeira letra b, abaixo dos
*iu. de Epacta em dcieitodclla na memaregra acharenosa Scpcuagefsimaa 6.de Feuerciro, a Cinza a 2.3. as
Palqtiaa io.de Abril,a Ak-cnaa 19 de Maio,o Pcntccoire a i9. o Corpo de Deos 9. de lunho.zf. Domingos entre o Pentecofte,S: o Aduento,&a *7.deNoueir\broa Aducnro-Ehafle de aducrcir,que e a letra Dominical corrente ficarem dereito da Epata corrente, no c hddfvlac
delia,& cm eti lugar Ic lia de tomara mcma letra Donnrucal prxima leguinte. Comono Annode i<S;j.a Epacta,
he x. &c a letra Domimcalb,& porque a dica letra ica em.
tkreito da dita Epara,no nos cruiremosdellj,& tomaremos outro b, logo fegumtc (que fica ete regrasabaixo, SC.
cm dercito da Ep.icla 111.) &rpor clle conheceremos as
feiras . E a^si mais e ha de aduertir que n.>s An-
Talou
I
TT
3
o
xxiii
xxij
xxj
XX
f :o
2?
xix
7
g 21
2(
xviij A 22
S
xvij b 23
27
9
10
28
c
XVJ
4_
,
29
d
XV
11
if
12
xiiij e 2(
3
xiii
f 17
31
>3
*j_ S 2S_ i4 I .Abr.
it_
)
X
ix
viij
vij
iiij
"J
*r
*XV
b
c
d
e
f
g
b~
e
d
e
xxix (
xxviij g
xxvij A
xxvj b
xxiiij c
d
e
f
g
A
b
c
29
3
4
7
6
~~~"
19
20
11
12
2 I
22
2?
24
2f
13
14
1?
16
3
4
5;
6
7
9
10
11
12
*3
*4
19
21
22
_ **
*3
7
8
9_
10
27
2S
19
20
21
29
24
1 1
12
2<5
'3
22
27
14
28
f
I.Mar. itf
2
17
3
4
5
(5
3
31
28
26"
Z6
H
26
29
30
1. Der.
2
5 No.
x.
27.
28
29
2fi
z
9
10
2f
27-No.
2f
2f
29
aS
3
11
i- Dez.
*3
2?
3
4
14
if
i
2S
2J
28
7
18
17
6"
19
20
18
** 1
ip
20
21
9
IO
24
2
29
30
IO
I.Iun- I I.'
2
12
j
27. No.
*
16
> Dez.
19
20
2 1
16
j.Dez.
11
1. Tun. 12
18
27
27
3o
2(5
f
6
3
4
2S
28
_a
1 <5
17
18
28
37 -No
28
27
_
28
27
2
27
9
27
3o
27
j.Iun. *7
9
io_
2
r.
24
af
16
4
f
;o
13
14
If
It
17
I Feu. 18
*-_
17
l8
'5
11
if
ia
5
3*
c;
uc
c
c
u
0;
<
-o
^ PJ
2 1
M
V*
*5
K,
27. No.
24
28
24
24
29
2 1
22
24
24
*3
*4
*3
2
3
3o
1. Dez.
j
K.
;7 No.
28
Dos TS[pwlnmos.
f pNouilunios,aque chamamosLuasnouas(q
.^-^ia as conjunes que faz a Lua com o Sol) e
berocada Mes pella guinte Taboa,cgun
do a conca dos Aftronomos, conhecido o ureo
numero corrente, o qual achadonella, na primeira
columna debaixo do citolo do Aurco numero, em
dereitodelle na mefma regra vero os dias de to
das as Luas dos doze Meies do Anno, cada hua de*
baixo do titolo do feu Mes, & a onde fe acharem
dons nmeros diftinclos, c apartados em humeG
pao, auera no Mes debaixo do qual elle eft duas
Luas, nos dias no dito epaco afsinalados. Os ciuaes
dias io contados ao nob modo,& como os conta
a Sancha Igreja, da meianoute a meianoute.
"Exemplo*
No Anno de 1594. queremos faber a Lua de Janeiro,'
em que dia fera. Pello que achado o Aurco numero deftc
Anno que he 18. na coluna do ureo numero na fua mefma regra veremos debaixo do Mes de laneiro 2.1. &r por
tanto diremos, que aos ii- he Lua noua,ou Nouilumo.fic
na prpria regra, c-to codas JS mais dos outros Meles, C
af a de Feucreiro fera aos 10.& a de Maro aos 11.&c.
Efe queremos ia beras Lasdo Annofeguintede 1595;
achalascmosemdereitodos is, quche o ureo numero
do dito Anno, & no vitimo efpno debaixo de Dezembro
vercmosdousnumcros,i.& 30. 1'e'loqucnodito Mesauefa duas L.is,ha ao piufteiro,& outra aos jo.
Tak
KJVTIQK
12
c
u
ha
u
3
"
-i
li
LLJ
3 1
*?
<
I.*P
I<5 17 I(
2<5
fl
1J.4
^l
8'n
I I
H
X*
14
f "7
3
24 2<> 24 24;22
J4 If 13 11 II
3 4 3 *,JI _3_o
ZI
*3
22 21
11
12
I I II !
I 9
9
3 2928 27
!
19 17 19 877 i<s
7 s
8 7 8
1
ol'.}'
IO
"3
1
'*
* , 17
I
S3
a7
29
16
27 2< *5" 4
M 17 1? lo 14 141*
14 6 4 4 3! *
2
if 1*4 M 2? 3 22 2 1
i<s 14 u
17
18
-
14
13
1,3o
2 1 IO 21
20
,ipj 9
.1
11
?,
11
10
30'zK
2o'i8
*J
S l ia
s CJ-s fs
2i
on
28 27 27 lf 1? 2322
28
ir 7
O
O
6 J
(J
211$
11
_i4'_ij : 11 f
!^
3 *.$*;' JO ' JO 28
y
22
IO
2 19
_8I 7
*7 *tf > 24
I? *jUi iiji.3
7 f 4 3
26
*fV*3 22 21
It 4 3 12 10
y
i Z 2i 3' >
2
2
; 2 1 20 19
*3
8 7
12 IOI p
2C.
au
"
' -
19
..*!
zS
19 17 17
7 f y
29
i,3e
2 9,27 17
I|i7 16
8| 6
if
i_3
z
20
10
29
l
*l
7
2C
2 <t
15
if
4 4
IO
2 f 26,24 24 22 2 s _
12 1 1
17 16 14 13
3 1 'JO
V 7 7
A 4
Se
J
M
xxix
I
X
O,
lil
u
a
6
r
xXviij 5
xxvij 4_ 3_
XXvj
4
<
XXV
<S 4
xxiiij 7 f
r..'.
xxiij
3
4
f
6
7
s
3
< 2.
x> X9 17 *7
1,30 3 x8 x8
2
Ml
X
9
X
3__
i
4
y
4
3
4
4
y
d
7
8
9
xxij
XX j
XX
XIX
xviij
xvij
XVJ
11 IO IX 10 I Q
I* II *3 11 1 I
IX 4 IX IX
XV
xiiij
xiij
X.
**.
VHJ,
vi}"
V
iiij
l
7
IO S
II
I*
l
17
18
19
xo
IO
II
'3 ir
14 i<>
IS 17
16 18
17
11
3
4
6
7
10
11
I?
14
14 12
If
I<5 16
17 17
18 18
i?
14
li
i xo
I<S
X I 19 X I 19 19 17
XX XO 2X xo xo, 18
2 I XI 19
*3 XI
XX
ii
14 XX 2 2 20
l
3 xy
*5 2 I
24 2(5 x4 X4 2 2
x? X7 -
*3
x<S xS 26 2<S a4
*9 17 |X9 17 27 x ?
3 x.8 l'?o xS 1x8 x
14
Xf
x<
X7
28
-O
<
s_
Su
a
o_
s_
M
i4 z3 12 21
x
14 ZJ XX
16
X7
*4 *J
*-7
f 14
'.51
28
x x*
X
1.30 19 28 17 i<
>}0 x8 x8 x<S 2(
1. 3< Xp X9 X7 *7
3
4
?
8
9
10,
11 9
*J
1,30 30 x8
2
1.3 X9
3 X .J0
%
6
7
x8
3
1.3
4
?
<s
7
3
4
3
4
8 1
10 9
7
7
13 1 I IO 9 8
8
14 IX 11 10 9
12
IQ 9
12
l 14 >3 XX 1 II IO
12 11
17 if 14
18. 16 If 14 13 IX
12. 17 16
20. 18.
21 19
XX xo
2
3 XI
SE
17 I<S
18 17
19 18
20 19
1% 14
I<
7
18 17
*4 2 2. XI 20 19 18
2
*f 3 XX 2 1. xo 19
x 24 23 22
2Q
Qiuodo concor;cr pait.i rix.com o ureo numero,! 9> auera 0.11 tio N
uilunio,a 31.de Dezembro.
Das "Maresl
AS Mars c bera a que horas ho de r cada
dia, na CoftadeEpanha, abidos os dias da
Lacontados do dia, que aprimeiraTaboapalTa*
daafsinalouoNouilunio. Os quaes diasbufeados
naleguinteTaboajnaprimeJra^u na lgynda regra
debaixo delles na terceira regra ac baro as Horas,
& na quarta os Minutos dclas.a que fera Preamar.
Da qual primeira Preamar do diacguinte ha (fe*
gundo a ordinria experincia) 24-Horas,& 48.Mi*
nutos, que fa quatro quintos de Hora, diuidindo
cada Hora em flnta partes iguaes chamadas
Minutos de Hora.E nele epao de vinte & quatro
Horas, & quatro quintos ha duas Marescheas}&
duas vazias . O qual tempo no diuidefempre
igualmente pellas ditas Mars(pofto que lhecotu
ntO dar a cada ha iis Horas) porque no guardo
cilas entre commummente igual epao em en*
cher, & vazar. Sendo eftemouimcmo do Mar mui
vario, & irregular, & no conhecidaat agora com
certeza a caufa dele. Pcllo que fe vfara da ordinria
Taboa das Mars, para Te conhecerem, que he afe#
guinte.
Taboa
KjyTico.
TahoaJasMarfl
J,
Dd Declinao o SoL
NJVflCOExemplo,
A f8.de Taneirodo Annode 1J94. queremosfabera declinao do Sol,& porque crc Anno hccomif>um,& fegiin
do depois do Biicxtobufcarcmos na Taboa Annofcgundo,o qual acharemosna terceira folha, & na primeira face
delia o Mes de laneiro, & correndo pcllosdi.is do Mesat
os iS.eni dercitodcllesna mcma regra cfto 2.0. Gros, &
37. Minutos. E por canto diremos, que outros cantos tem o
Solde Declinao o propofto Dia, i porque Ianeiro fica
entre Se:cmbrp,8i Marco, ler a Declinao para o Sul
2C
^^
itiTABOA DA S%f
declinao do Solvendo a maior d
zj. Gros, &28.M:
nucos.
JKKO l
):hrr:KElRO
I rt N ('. 1 R O.
x>.
M.
*3
li
3
4
22
4f
XI
3^
tf
7
8
22
11
12
~3
15"
16
17
i8_
19
,22
~8
f9
?o
40
i I
2 1
21
3o
1 I
20
2 I
20
if
20
46 '
14
JO
12
20
zo o 9
~i i. I> 9 f5
11 1' 42
;.8
^3 I19
*4 lig 11
K
2
27
79
18 44
i8 29
l8; J4
17 78
_i 1Z
3
17
42
2y
M A R C,
Decima.
.0.
17
1(5
Di.11
dMej,
.M.
li
_4_
f
<
iy
J7
2 1
7~
8
jty
7
8
-- if
iy
9
10
11
12
13
J_
J0
2
ti
14
14 3
x
3 43
'3 s3
j_3
22
12
iS
I I
19
I I
15
28
22
13
-il_
20
J
4 33
_4 _9
3 46
2 *9
ii
IS"
Itf
2. 12
17
lf
1
19
ip
20
!<
4
9 51
9 3o
9 8
8
21
22
0
0
~~*3
p
33
7
21
44
8
IO
IO
~*r
.6
21
21
2f
2<r
43
IO
_*4_
II
12
5*
29
_i8_
20
~3
IO
_J
12
jl*
2?
H 43
6
(3
5
"
1 2
if
_7
~3~
_4__
16
J.
D llIU,
.0. .M.
1
, 2
33
24
l
Dias
doMe,
I
2
ii
22
2 I
57
2 2
22
P
iro
Diclma.
Dias
doMes.
z
\6
18
!l
_i_
*f
26
If
24
8 1
__
\
~27
28
29
31
Ti
ii
31
?
18
Jl. J li
ABRIL.
M A~Y"o?
Dcdmic.
Declina.
D'"
doMcs .G
I
2
5
4
4
28:
i
3_7
o
6
6 -3
6 4*
J s
9
io_
J. '3
' 1 3
_71
8 ,14
X'3o'
14
Jf
i*
IO
21
21
12
32
rS
12
1?
19
J
8
3
_4_
?
7
^!~~
1111
1
17
17
1 1
17
75
I4
18 5"
18 20
'4_ 18 3?
I? 78 49
\r,
i9 3
12
-XI
22
19 17
19 31
19
11
20
44
l
9
20 i 1
"*3
_2 4
20
20
2C
33
44
ff
13
17
28
13 46
14 _
27
28
2 I i(J
2 I 26
29
14 24
29
21
1 l
3 i 14
43
J_
3
~i~
M.
32
3
22 1 r
~7~
9
10
19
20
I
2 .
rj 45
17
\i~
G.
_4_ 22 ' 16
f
22:35
S_
j8_
Ucclii
Dias
doMes
5-: 3 7
i ff
16 12
1(3 29
2
2<J
2<
l"
2o
3
IO *4
I O 4f
<;
II
II' 27
11 47
17
Dias
iloMes. .G. j M.
I V N H O.
2 I
2 I
<S
7^
4?
f4
22 19
-I5
22.4y
22' y 1
_8_
22 j j.6
22 | I
10
11
12.
-
M
2
6
IC
3 -
3 23 14
>4_ 23 11
If
I*
17
18
23 [20
23 22
T3 24
19
MJ27
25 !zc;
20
25 28
23I28
21
22
23 28
3 23 28
2
4 23 27
*f 23 26
ia M 24
2
7 22 22
28 23 19
^__2
9 M
2
3 '3
1
:rAKKO'i
X VlHO.
DM
doMet.
Declina.
G. -M.
2
3
3
33
22
I
2
tf
8_
~ 9
AC G STO
Declina.
Dias
doMes. .G. M.
18 1
I
.2
.o
17
"
3
"*
&
_4
S ETEM3RO.
Dbs
do Mes
rDeclinj
.G.
8 20
7
7 JE6
7 4
tf J2
tf 29
17 3f
17 19
3
4 _
f
6
17 3
itf 4<
7
8
1(5 29
Itf 12
lf ff
lf 38
<J
10
f 22
4 f9
11
lf 20
lf 2
14 44
'3
J
2tf
14
4
if 14 7
48
itf
13
17
29
18 13 IO
19
12 5
11
12
12
4'3
4 "3
5fe
IO
6 7
44
f
li
;
XI
!f3
If
"L
JL
9
20
144
IO.' 3 1
I
2 O
to
20|-jT
_*4_
9'!
: 2tf
27
^8_
9
3*
12
20
22
12
11
10
JO
21
22
*3
11
2I
24 ir 10
-
-
10 49
2?
2tf 10 28
18
*T
28
II
3
3'
49
J_
20
19
43
3o
17
17
18
^ * ,
20
*9
10
7
9 4tf
9 2f
9 4
8 42
3,?
3
14
if
i<s
20
20
-M.
rf
tf
f
11 4
iori
12 Zlt
"
3 27
3| 4
i,4i
2! 18
i!f'4
1 **
IJ1
il 8
-
'
ot44
0 2 i
23
24
'
2f
0 49
2tf
0 26
'3
27
r 2 tf
28
2
O
. .
2
29
23
3 2 40
-
^HKO
O V TV B RO.
De:iuir
Di"
doMe. .<.,.
3 IO
_3_
,3 ?6
_4 19
4 43
_*_
3
_4
S
6
1
1
7~
<J
7"
7
II
12
M
' .
*3
_^4- r
z
3
Ff
17
18
19
20
iy
12
*
li
1(5
*7
17
17
IO
11
15
IZ
'
13
__
19
5-9
19:
2Z
20.
IO
22
42
I I
24
23 |f9
I I
4>"
24
12,
I 2
61
2 4.
--~.
z
2rt
"
2?
2 - 7-
13
47
7
*5> IJ13
. \^I1
*7
47
18
3i
12
*-
1 -1-
'
2<
' 27
28.
zp
z 1 30
Z I
23
2y
27
28
2" 8
3 z.8
fi
2 8
27
2<S
zy
2?
22
Itf
27
.^
2J>
40
lo
2<
III 0
1
2 r ,20'
23
11
>
17
_2- *3
34
zo 46
zo 8
-
zy
4y
1?
3
3
4*-.
3
20
Is
4
18
2 II
24
31
13
2
20
[tf
t?
3
~7
iS
19
-8
P>
|9
ly
16
_i_
Z9
1 I
*3
43
y7
IOr
:1S
13
19
.M.
i5T I
iy
22
22
IZ
r
cai.
2 2
2
43
22
22
11
19
20
Z I
-- T^,
2.5
i9
10
9
IO
17
22
**
21
Itf
L 12.
">1
17
18 30
18 4_y
iy
ir
" "
0*>
<
17 y-9
18 iy
IO
~* ~~"~
4
25
7 46
8
8
S>
2 I
i(J
8- 31
8
iS
I
2
I<5
'-
14 4;y
is
.G.
_i
"
DclTuI.
Dias
.14 i-tf
19
f,i
y
_y
DC 111.1.
Di.is
'y 4i
iy 9
tf
D!iZ.Mt;<.0
tMei G.r.M.
li
NOVEMBRO.
M.
11
2
13
JL
1
3
'9
11
23 " 8 .;
i% K o a
JANEIRO,
pcclin.
Dias
-3
I
2
52
3
4_
22
22
3
_4_
40
1(5 1
iy 44
~7"
15 2J
(5
_ J
az.
22
,7
22 2^
22 1 a,
,-
f
6
31
22JlO,
11
ai l
. i
22
ii
.._.
13
11
-12
17
18
*2j**j
_ 1
11 ,if
.11
3
21
1 9
21
21
IO
IO
24
19
19
3*
19
18
27
X?
:zr,
_i__
-
JI
19 4<;
4?
tf 3
;
[X
18
2
46
17
1?
20
2f
14
27
2 8'
5
9
24^
9
17
L9
_.
'3
,3
?<5
8 f*
r
:;
29
19
fi
41
JX
1
""
1
1
20
21
-
-
22
*.:?
25-
1
2
..
27
29
.30
31
3o
7
"*
43
12
0 iX
"
. 2 tf
28
--
29
~ 3 ^_
3 ?
i3
nUtf
12
i<5
2
. lJ*
%
1,6
20
21
11
48
28
2 0 2
y y
11
49
1 4 39
10
14
20;15-
\*
5
f
"' "
13 29
'3 ?
\m ?*
u
12
*3
".7
12
_J
;i4 \f>
; li 49
20
20 49
iS_.*-
II
12
..
10
ii 33
f
6
14
21 43'
2 1
2 1
:7:7
J_
li
_I4_ 21 23
i>
l
1(3
*
16 IO
7f
<
Dias
do Mes i Mi
I
7 44
X
_7 2 1
6
'"3
!
<S
_4_
3>
l7|**
1(5 JSf
l!
tf
beclin.i
D
dr>M
'.
doMes.
M AR
FF.VF-RfilfP-'
39
2
iS
49
3 3
_3 3
3 9
Cij
iS
JK-KO
A8HIL
32
y ff
(5 7
6
7
o~~
IO
I I
12
17
< ,4
_7 2
7 2f
7 47
8 P
8 3'
_.
8 *J
4
f
6
"
12
_I
J.f
9 57
if
i(
10
17
iSj I u
40
iS
19
i0
I I
11
21
.fll
19
IO
4l
zz_ln
3*r,l*
, 2'I
ir ii
ZJ
J*L'- -V -.
'
,1
22
Si
23
'3
i?
20
'zi
27
28
1~I
2 1
2 J>.
'21
-|
'
23 27
zX
-3 zS
28
1?
2
3 28
_2'4j 23
*f !23J
2-6
2 7" 2?
2 8_ 23.
20
19
17
34
ii
21
Li
2
22
,
22
13
<5
il 2
4J
3
i 26. }
15
4
'4
axrif^
*1'' j
f
p
3 19
20
i*.
?'
4_!
ll il
2
JJ!
20
., -
ir
18
19
11
11
12
14
If
2(5
_ ' 31
IO
-_ - .
4'
f4
6
22
19
19
22
22
22
16
3 ' 10
_z_4_ 20
> 4 4.0
14
7
8
15 Li 3 21
z
7 'i3 ift
.M.
22
3
44
f
19
121- 20
'3
42
*7 3
17 i
18 ___1
_
iS rtf
18 3'
ijX 4<5
_3
3
.11
43
14
'
. VJ
* _9
22
7
2
2 2
4
3~
4
f
tf
17
II
'3
4
33
ir fo
Id
8
ltf.
IO
i_f
If
1(5
_.
ii
1(5
~~7
X
_L1- .jj
ir
fc
"~
jf
Decima. '
Dias
loNfct
I
14 f7
_l'l
3
4
"
Dus |D=am,.
dMtfJ.G; M.
"4 M
.G..-.M.
I
2
IV H H O.
MAY O.-'
Jluj i
Dias
doMes
71
27
23' 14
2?
'1351. ti
22
'
i
9-
UKKO a
AGOSTO.
IVLHO.
Declina.
Diai
dsMct. .G. .M.
I
2
7
8-
*2
.
3
4
tf
"
*3
IO
IO
6
_-
*3 z
zz f7
.
ii 1
zz
"- 4f
zz 4
zz 54
"
zz z7
zz zo
22
z:
IZ
*
Z
I
13
Declina.
Dias
doMes. .GTT.M.
- - I IS
9
I
17 S4
~~.
17 3
'
3
4
17 Z2
17 r 6
16 r
itf 34
1 16 17
f
tf
i.
7
8
IO
I<
42
IS
11
IZ
Zf
_i4_ XI
Z I
tf
ltf_ zi
47
If
-7
3 14 49
o
>4 14 3
3
z8
if
itf
14 I*
ZI
Z I
18
8
17
18
13
13
17
18
19
zo
.1
2 I
~r
'
'
zo Si
zo 4
"
20
zo
zo
3?
14
IZ
*4 19 9
"~ - -"
T? 47
*f
Ztf
Z7
z8
-
*9
1"
19
3.
19
20
19
18
18 35
18 24
13
19
zo
^_
zi
IZ
IZ
SJ
34
^7
__z8 .
29
_J_
3'
Decima
Dias
drMei. .G ;M.
.1
' Z
"
3
4
S
6
''
7
8
* """
IO
8 2 tf
8 _4
*?-=
7 4*
7 19
tf si
"
tf
tf
13
14
is
itf
~~17
19
zo
I
I
ss
34
10 13!
J$
9 30
9 9
8 47 j
IZ
"~
11
IZ
L*
S
f
. f 17
_f ' 4
4 42
4 19
3 S6
3 33
3 10
iS
IZ 16
11 f<5
10
'10
SETEMBRO-
if
zz
23 |I.I 3t
J_4_|II -
iy
z?
ztf
19
'
---
ZI
2Z
IZ
24
0
37
O yo
O z7
O
""*'3
3
O 20
24
-
O
?
43
ztf
I _7
Z7
I S
28
I ?4
.
19
% 17
2 41
J!_
Ciij
,o v r vaao.
DIAS
.G
S
6
- T
" *~ ~
4
27
NO VEM BUO.
Dia< Dcclim.
doMs .G. .M.
'
I
14 22
2
4 41
3~
_4
f
4 *4
4 37
0
f f 23
'
c
6
,11
12
2
7
13
if
I<?
iS
*?
47
17
iS
9
9
r9
_2_
3_x
17
_i8
18 f7
19 11
19 2f
19 39
19
20
21
IO 37
IO f8
21
""
_?4_;
252 tf
II
21
1?
2<T
L3.|_
'
21 47
21
3
4
22
22
22 22
22 *J>
22 49
22 55*
pr
iS
19
20
22
19
yC
2I
6
17
~7
28
li
27
28
21
2V
21 >&;
ti im\j 1
:j.
27
28
28
20
*j.
2<
'4.
3 2(
2f
26
_i_
24
if
20 4?
. 3.43!
t).
24
19
ithi
!
21
22
12
lii
3 0
_3 _f
2
13
3 IO
2
4
_i _ 3 J4
if
*3 17
2
16
3 20
2
-17
3 IZ
2031
12
3*
43
19 f 3
6
20
-- :
20
22
22
24
1
22
10
ti
14
r i 40
27~. 11 42
28 .
I
2
18 27
18 42
iy
"
ff
if
16
IO
17
iS
~5
IO
1J
9~ i<S4*
to
17
22
II
17
12
17 3?
17
40
2
ff
is
if 37
iy ff
r<J 3
16 31
14
Dias Declina
doMes. O. .V! -
"
DEZEMBRO.
If
If
f 4_tf-
9
IO
M.
M*
3~
_4 _
O-cliu
doMe
-.
I
2
"AKK.0 ii
29
23
. 2;
2
3 28
3 27
3 2(3
z)
3
3
23
24
_i_ ii li
31
3<
*c*-o m
10
MARC O.
Di=s
do Mes
I
2
Qec
QJC
.G. j.M.
7 49
_4_
7 17
7 4
41
18
<
_y
7
S
9
IO
^r
J4_
78
34
3jH
IS
16
a 24
o
~I7
J*
j3_
19
10
11
49
2_f
21
- ?
46
zz
26
4 45
4,21
11
I*
*f
f !
f
3*.
2<J
;3
f~
27
' A8
_28
.27
201
25
29
43' 7.
31
4'
30
C iiij
i'
'
yfKKO til
ASft-U.
D clin.i
Dm
4oMs<.
I
Z
.'
5
4
*
tf
<s
8
*
,
'
IO
11
~l
'
'
ir
17
iS
IO
- ,
*3
_i*_
4z
2j
*3
~ 1
if
IS
27
fS
12
18
3l
12
?8
17
17
18
I _,
I I
if
16
20
19
21
20
22
20: if
M-
1I
2f
2tf
10
u
12
~n
14
if
i(
3.0
.. ,
19
^__
II
22
- ,-.
10 27
2_0 J<>
,ZO
F2 I
JO
1
13} 37
*!*<
27
28
2 1 12
2 I 122 j
**
}I4 if
2'>
nijr
3 u/41
' ji Mryo
22
22
if
22
29
Ia
4*
22 48
.,
22!?4
22.' O
s
3
2
3
H
__^
4
8
12
23 i
*3 18
23 21
-17 Uj 23
iS 2: 2?
iO
22
_ _
11
22
17
19 37
19
'
2S
3* :*5*!
1 /
18 13
18 28
18 43
1
iS
i,
1
19
2Z
37
l* jf4
ISJ
li
13
4
22
'
jf-_
i7|i
10
I7,2tf
-
11
17 4*
12
17
14
io 35-
12
J>
19
ij> j ia J<
2 O' 1 II 17
1 ~I I 37
ii
22
i>
1 5>
16
21
_.
* 31
28
' -
_ 48
5> 9
14
1-*
1.
if 4a
( ""
K
3
II
&
8 4
*"-
7
7
if
f2
IO
6 34
tf si
"
14
12
*"
2
'
f
f zC
~~"
'
-fp
"
ni.n r*cfioa
doMer. O. M
cTT.ivi
loM
I V N H 0.
Ucciu-
Di ai
-G f * 4f IT
440
~"
M A Y O.
*3 .27
23 28
23 '28
2J-I28
.
23 28
_l_ *i?
26
2f
26
*3
27
2 3 SM
Uj11
_i8
2?
^
'
2,
*
2* !2j! l8
30 ;2 31 1 y
UKK' ***
r V L H o.
D.a< 1
A G O S T
M.
*
3
2
7
*3
3
*3 3
*: fS
4
I
f
6
7
8
fi
12 47
11
14.
6
"
'
II f
-
itf_
17
iS
. -
~~ 1
ti
r
- -
"
17
18
10
10
ij>
IO
20
49
20
10
3
20 2<S
21
*3
Z4_
x
_
*7
2.S
*!>
3
3'
20
14
19
I> J37
19 14
19 10
11
II
12
4*47
4 24
^
-
13
14
51
r
if
y8
13
13 39
f_3 19
i<I
X
f*
2 39
17
18
6
2
19
I 43
20
1 iy
ii
12
12
20
0
II
4 1
_3 I*
3 f
21
5-6
O
O
33
II
ro
>.4_
9
14
i?
IO
S9
if
X<S
10'
.*
li
17
28
9 f*
9 14
*9
30
'
*3
29
3
1
22
*7
28
18
18 41
IS 17
li 2
*3
"'
_*4_
20 - X
? 33
? lio
ir
2.Z.
9
IO
14
21
'
__
"
tl\l2
" [
i 41
16 18
14
14
~~* 14
21 '4o
21
17 Iro
___
17,4 ;
7U
.M.
G.
~8 3
2
8 9
-
7 47
3
4
'
7 2f
f
7
3
e
tf 4
~ ^
< 18
7
8
*
I
Ti
a
_J4_ Hk9.
i
1"12
"
l8
17 7
* ' I<S
_lO_ ,
2C
do Mes
^
i 21
22
T^
7
8
2241
22 3y
22
22
IO
12
"
"-
3
4
^^
- 1
22 1 28
"
1
.
Dsclma
.GTM.
doM^
ri
21
-*
SETEMBRO.
DKIUU.
Jiclml.
JoMcJ G
21
21
3i
10
_^
O
23
18
8 fJ I
38
I
Tf\
48
12
. 2
H
_ i ,
JNK'0 tU
NOVEMBRO.
Declina.
Dias
o VTVRRO.
Dm i OKlia*.
doMesJ.G.
..
. M.
L^
*
<?_.
f?
22
_*-
4 Ji
5;*
A Jf
8
3
o 2<s
IO
'"
JI
14 .
-*
tf 49
_2
J*!?
f"
*
T"
I?
ti
17
18
___ _
ip
84*
* 4
> 2<
? 4
20
IO
*'
IO
10
22
-'
II
24
II
II
H
27
_2{J.
li
3
31
3'
>4
5<5
17
11
>-
i i
I>" 14
l 3
I? |_"
6 >
16 2(5
M
i
li
17
J7
xS
i
.
37
"3 i8
'3 3
. 3 7i
*.
,*r
. 3
i.
*5 20116
20 *8
1 24 - ^
20
40
2O
27
28.
2 I
_ -
21
if
,l9
2 I
25
l -
2 I,
L?
!11
22
45
5-4
3 '
2.2
*8
22
3?
4*
4.8
22
22
12
23
- 3
14
if
!
i6
17
iS
19
?4
5,5
23 . 9
23
*3
5?
ii
1,(3
IJ>
23
23
2 3
*3
2<5
24
25 27
*
23 28
Jl_ 23
*3 j*3 2.8
24 23 hj
2J *3 A<>
2<
|/
_
IO
12
22 20
Z-J!
9
ia
21
10 Z z
_; - .
22
11
17 yi
18
14
>-
.- 718
I?
23
jtf iS 38
. J.7
n
18 19 8
' "
19 22
, 19
20
ip 3*
19 yo
21
i-4
f
6
"7
I
2
11
2 Si
2p
7
Z
8 19
.7 34
I8
"l6 44
?M
ai*. 17
f 17
4o
;
14 17
14 3*
tiTj 14 Si
3 4
_4 8
_4
.1
DEZEMBRO.
Dias Declina.
doMes. .0. ,M.
21
27
0*
li
23 23
23 20
2 9 ,23, 17
28
3_f3
3i '23.
'
JT^O
1111. $ISSBXTO, r2
Dia* Declinj"
M.
doMcs. .G.
i
,*3
*
3
!*3
ii;
_4_
12
<>
11
7
8
11
li
11
IO
i-
ii
12
f
4?
43
37
~~~
3o
1 I
f7
21
21
28
if
2 I
i7
21
itf
i8
19
2G>!
11
17
8
18
19
l>
r8
18
B,!i7
fii^
4-
li
20
37
f9
1-1
*7.
28
2 >
16
84
8.18
2pf
_L
1
1
0
2 I
22
' - ,
l8
f
31
"7
l
40
' 23 '
19
20
'
*7
4
"
4
42
X7
18
X4
*x
#T
12-6
if
X4
-3*i~ta
~*3
*".
1
37
?
4
4
9
IO
4;
11
3
10
10
"
_i4_
?*
3
"T"
10
9
47
14 _9
2?
9 2?
2<S '
9 2
ii
2.
Sf
12
6
^ ,
12
39
xj 19
13
I I
4>
to
ii
38
12
.__i>
i7" 12. 17
18 II
, .
II 3>"
19
'-
_.--
13
iy
K
r
155
14 iS
12
~~T
liil
IO
2<S
H 3
11
<>
1
- j "
*3 ; 9 39
24-M x?" 2?
* 19 I l
2 I
10
- ..
-1
6
~6
7
8
ff
43
'
7
20 31
20
11
iy 34
S
16
Xf
9
*4 57
20
i '
29
9
-
4
11 D
<5
4
38
"~*3
J4
___-
20
17
_4_ n4
i
7 3*
.G. .M.
Declina
Diis
.pias
."GT.M"
i JoMe.
J
.
1 '"~
17 20
I
17- 5
2
"
1(5 ,.0
3
22.
21
11
r Dsclrt.
"""
14
,i-
'
MARC, O.
Pc^Eftb.
I AN El RO.
4
17
*4
2f
1
2
fl
X4
~38
16
27
2*
s
30
3x
j 1
3
_3 48
4 **i
\s
*' -
'
ABRIL.
M A Y O.
f
tf
X*
~3 15
_4__ tf
IO
II
20
I I
4!
~r
J4_
*?
*3
9 4
9 z6
,J_
I1
II
i*
to
Ti
21
*J ' 13
3,6
IJ
'3
52. |M
**tl|l4
.
*5
Ji-
'1
10
II
12
53
IO
14 *9
'4 47
20
22
20
24
"21
20
3
47
20
2,
19
20 f8
*5
2(5 21
P
-.- .
27
XI 19
28
21 29
-~
.
12
\J_
21
-12-1*2
3
11
'?.
48
>7'i
22
47
__-. 53
22
22
*3
*J
*3
*3
_
*3 M
22
J 1?
2
58
3 _3
7
11
M
17
*3 2f
21 2tf
^J" _. |
*3 17
M 28
20
34
4
22
17
18
20
1 *5
22
*3
*3
j. 1
19 47
..
22
If
Itf
z 1
11
22 20
F *3
_J *J
20
Ji
1J
_7
19
19
^-
J*
_*4_
8
_
17 19 2 1
18
~"~ '^~mm 19 |4
iS
i?
*
tf
12
if
15
li 53
12 Jj
_4_
17 *3
39
17 54
18 _P
rt 24
iS
12
12
*3 I >* 3 3
Hs""
4*
10
if
9 47i
l
IO
9'
-
i7 ; io 3
18 ! io fj
ti
l6 5o
- _7
...I_L1
_*4_
7
8
II
22
I
5
22
X
59
I* l
16 33
f
tf
fl
7 14
7
7
8
I VNHC
Dia
doMei. .Ci. .M.
I
5 tf
2
15
H6
7
S
Decima. J
20
ti
28
28.
28
27
*5
3 15
2< *3
*7 21 11
28 23 1 9
-
29 23 16
*J
jf_ fJ
12
DK
doMes.
I
AGOSTO.^
Ij.clllla
I.JI.IS
doMcs.
.G. .M.
23 "8
3 4
5"
tf
22
~7
8_
22
49
22 43
37
^ 1
22 20
22
IO
22
itf
i i
2 2
22
23
M
I
4tf
7 3
3
_4__ 17 14
16 f8
f
tf
itf 42
7
8
9
IO
11
12
2 I f 1
13
i4_ 2 I 41
21 3t
I
13
_i4_
16
21
23
itf
17
18
H 13
21
3
io ">*
17
18
19
20
2 1
22
itf
F i 51 1
14 2 1
12
12
20
2 1
20
21
12
11
17
'3 43
13 14
19
20
4?
2?
4?
*3
24
40
I 9 27
2T
26
10 44
io 23
'3
18 >9
27
28
2V 18 4'T
30
18 3
18 i (5
31
*9
23
24
: '2?
! 2
27
28
'l9
IV
rt.j
70
J
1 3l
S 1*
4 n
I2_
4
_4
i3
i4_
3 44
_3 21
IS
*
17
18
?8
3?
12
48
19
2J
7.0
l
O
11
20
i 39
I'
20
16
l
|
14 40
7 3
8
<r
6 4
6
1? 34
I4 f8
14
Io
if
|.M"
CJ
J 111
f
tf
Dccliiu.
_4
Itf 2f
14
Dias
doMes.
*j
S 6 T E M B RO. |'
18
i7
22 Cp
22 J4
Decima.
.G.
1?
1$
23
2?
0 f7|
_ii_ il
'I,-4
2tf
t*( 2
9 4
9 19
8, 5 88 3*
2*-
-i9,
27
28
.. l 41!
i
<5|
29
2 29;
Lli
> .
2 *|
'
.11
"JKH.0 mi SISSEXTO:
, o v r VR -O
NOVEMBRO-
DEZEMBRO
Occlin.
da.M-c
I
2
G > .M
3 itf
P
-V-
3
4
S
, 3
4 2(3
- 1
4 49
J'i
7
f J
8__
f<
.
6
(5
2 1
<5 4.
IO
~7 t
I 1
_7 2S>
7 fi
i 5
8 14
if_
6
_
8
ir
i
8 f8
I I
i ___
17
1G
ip
1 10
20
lo
| IO 47
18
9 4'
21
26
II
Z\
_2_4_
II
1 l
tf
12
1 i
x<
1^
17
*!>>
*
"->
30
_ 3
11 f*
12
1
1 i 1;
'-
S-
Itl 71
x
-1
** 3 5
3i 14'I2(
Diai J declina
de Mes. .C. 11
G M.
'
1
I
14 3.
2
14 O
doMc<
"
3~ if 9
If *
_4
_
,
i
<
4
f
16 _4
7~
9:
1 0
I I
ti
_I4_
if
ifi
__
17
18
22
It
16 4
21
52
22
22
10
2 2.
18
"
22 2(5
22 33
2 2 4O
7
2 2 46
8
ic>
17
17
17
57
14
Jo_
3o
47
11
12
,8
"~i?
19
1*
jj"!
'
J.
23 12
14
18 34
i8,49
*
is 4
22 <Z
2 2 58
i<5
23I18
23 7 1
17
J 24
if
-__ - - .!-.
19 I*
iS_ 23 'l
19
20
19,3*
19
4<5
20
13 27
23 2S
21
22
|20
!2 O '11
21
25
19
23
20
'-f
20 49
2f
_il_
20 37
. 26 .
ziLi
27
28
'*>
_3___
21
2 l 28
l
2 3 2S
3
_24_ 23 27
22
'.
2?
26
23J2?
27
28
2321
,21 jX
__
2i]33
2IJ43
29
IO
31
"
2? - I?
23i II
i
2;.
V'
REGRA I.
REGRA II.
Se o Sol tiuer po. Gros de altura, a fua
Decii-
2
KJVTIC0
*
Declinao 5 r o que ftamps apartados
.da^uaiacciljwra a parte da Declinao.
REGRA III.
Veda*
'KEGIME-KITO
REGRA
irn.
NJFT1C0.
77,,
**
'
REGRA V.
<7{GIMZliTd
fe ella for o maior numero* ou para a parte
ontraria,c for o menor.
"Declarao da primeira parte de/Ia l{egr.
TEndo o Sol Declinao para o Norte & detart
do as ombras para o Sul,ou tendo Declinao
para o Sul,& deitando as ombras para o Norte, o apartamento que ouuer dens ao Sol, for
igual Declinao que elle tem da Equinoccial,
eftaremos debaixo damema Equinoccial.
Exemplo.
tijvnco.
27
que ha de ns Equiuocci.il, paia o Sul,por fel .1 declinao pari o Sul,& maior que o apartamento.
E c a 25. de Maio a declinao foi para o Norte de zoi
Gr.5o.Min.& as fombras foro ao Sul & o apartamento de
nsao Solde 8.Gr.2o.Mm.tiradosdos20.Gr.30.M1n.dadeclinao fico 12 Gr.io.Min.q tanto pella mcma regra ler o que ha de nos Equinoccial, para a mcma banda do
Nortc,donde he a declinao do Sol.
A z^.c Ianciro tomando o Sol, achamos qauia de nos
a elle 58.Gr. &: porque tem de declinao para o Sul o dito
dia ip.Gr.j Min. & nos deitou as fombras ao Norte, tirada
do dito apartamento a Declinao fico 38.Gr. 57. Min. q
tantosaucra de nos.a Equinoccial para o Norcc, por li- a
declinao para o Sul, endo menor que o apaitamento q
lia de nos ao Sol
Efeaos14.de Mio tomando o Sol, for o apartamento
dcllea nos de 32.GiM0.Mr-). lendo o dito dia alua declinao de 20.Gr.42.Min.para o Norte.cV'deitando as fombras
para o Su],tirarcmos do apartarneto a declinao, & ico
ii.Gr.jS.Min.&outrosrtscrT: iremos apartados da Equ
noccialpara o Su!,por t r a declinao para o Nortc,8 mo
flor que o apartamento que ha de nos ao Sol.
^^^
i^
$E'GIM ET^TV
tijvnco.
i9
HEGtofEttTO
KJ F TICO.
50
REGRA IL
TOmando a altura da Strella cj declina
ao Sul, c o rofto ao Sulcou da q declina ao
^-
- _J
<1{EGIMEKT0
Regra
2ZJPTIC0.
REGRA III.
ge a altura da Strella for de po. Gros a
fua Declinao, he o que eftamos apartados da Ecjumoccial para a parte da Declinao.
Exemplo]
Se tomada no dito mes de Ianciro a maior altura da
Srrella chamada Refplandecente da Hydra (que pode fer
aao.dodito Mesa i.Hora,oua 6".as z. Horas) foi de nouta
Graos:conformeaefta Regra diremos, que os 5. Gros 3,
Minutos que ella tem de Declinao para o SiiljCiTcs mcCmoser.imos apartados da EquinoccialparaoSuL
E fe tomamos a maior altura da Strella chamada Cabea de Hercules(que fer aos 2.?.de laneirosn. Horas,
ou aosjj.s ir.Horas)& foi de po. Gros os z8.Graos,2.8.Mi
nutos que ella tem de Declinao para o Norte,cTes mefmoseftaremos apartados da Equinoccialpara o Norte.
*; SEGVESSE A TABOA 5*
das Declinaes de alguas notaueis
Strelas fixas.
H{EGIME?iTO
'?
Declinao Gr
9.
M. za. Hora.
2. Dczcmbio.
G.
OIKo dotoio.
-.j,
N. H-
1 I
6. N. :o.
Cio raaior.
IJ.
S.
Cabea de Apolio.
52.
N.
Cabea de Heicoles.
Cio metior.
^__
:
i , .
_.
ARcfpLiideccntcdaHyara.
JJ. I I
t.
S7 N."i?.
,N717.
2
2
1 ,
2
toraodolio.
13- N. <,;.
16. N.'2s.
Caboclo Lio.
Afadereiti do Coruo.
fitpiga di Virgem.
8. S.
Arauro. i
Clara da Balana Auftr.l.
Noutes.
I
1
3
1
!,,. N. JJ.I~7
Z-
Iantiro.
17.
lancuo.
26.
Ianciro.
9.
Feuereiro.
iS. Feuereiro.
21. Feuereiro.
21, Feuereiro.
23.
M.i;O.
2.
~kbu\.
;o.
Ab:;!.
ao.
Mato.
2-i.
Maio.
7.
Iunho.
14.
IjIlIlO.
2;.
Iunho
4.
lulho.
7. N. jo-
7.
sS.
Iulbp.
Agcflo.
Cabo do Capnco:no.
2c. Scitcmbio.
33-
J;.
20. Outtubro.
.5. N. 20.
Ponra
da afa de Peafo.
.
O
1:. N. 50
22. Outtubro.
8. Ivioucir.bio.
i Cabea de Andromcda.
27- N. 20.
...
+. S.
3-
S.
o.j
30. "Y
iiMl- ~
s.
2
2
7. Noucrabro.
tijvnco
i2
lo. Horas.
ii. iHoras.
'4.
~LTilT -8.
^2L_ AbriT. ?.
">__
-Maio". 23.
W_
M.iTo". 8.
jj
Mio. 16.
^__ linho". 28"
2*
lunfio. -
9.
3.
j8...
i.]Hora>. .
,JH
;.
Ourubro:.ij. Sctceiabio 2J- Agofto
lJ.Noucmbro. 2S. Outtub.ro 3-O7tiu
2J.Noucmb:o. S. Mbueirifar). SJjSttubi
9-
Maio. 30.
Abril.
Maio. 12.
Maio. 27.
fjS,
"funho".
x
*.Agohi.
X!. Settar.bro.
;. Ourtubro.
'
12. Heras.
limbo. 22.
Afer.
2S.
~ Abril | 10.
Maio.
iw. 4.
'AbTil
Maio. 24..
"Abril s. "bTiT.
lunho. H t. luulu. iO- MJIO.
;6
ruiho.io.
i
- tu;.lio.
Agoiro.' K
~ lullio. ^"iiiiio".
;.
Agolo.
3
^o (7j Julho.
tf. Outtubro 8. Outtubro. I. Sotrtmbro. 4- Serrembro. 9.
Acoito. 1 3- A^oftoi
J3. Outtubro. 7. Outtubro. )O. Scttembro. ;. Sectcmbro S.
Agoi^y 1 5. Agofto
-v
%EGIM ETiTO
Como fc fahera a me/ma altura pclla Strclla Tolttr]
Cr pdias guardas,
EM quanto cm nofTas nauegaes, e no econ*
de debaixo do Horizonte a Strella Pollar,ou do
Norte (que com outras fis fazem ha figura a
que chamoBozina)ruimonos delia, parafaber a
altura do polo,vando at agorade Regras, que em
toda a parte no fa certas,& para acertar nela opc
ra,o,conuem vrmos de outras.Notando primei*
roque em algas partes pode cila Strella ter duas ai
turas Meridianas (o que fera em todos aquelles lu
gares,que tiuerem mais Gros de altura do Polo do
Norte, dos que ella et apartada delle. ) Ha fera
Maxima,quando ella ficar entre ns & o Polo,& ou
traMinima quando ficar o Polo entrens & cila.
E para conhecermos o tempo em que a dita Strella
tem ha deitas alturas, nos aproueitaremos do itio
que com ella tiuer outra Strella, de duas grandes da
boca da Bozina,chamadas por outro nome as Guar
das,das quaes he a primeira, & a que no mouimen*
to do Ceo vai diante da fegunda E asi l imaginar
mos no memo Polo/pofta ha rofa de ha Agulha
de marear com todos os Rumos, & o de Norte a
Sul cm eu lugar reprefentando o Merediano.Quan
doacruarda primeira ou dianteira ficar quali ao Su*
7
*
fuduefte
21 jrTICO:
REGRA I.
SE a altura da Strella Polar for a mxima tiraremos delia 3.Gr. 27.Min.c3c o que ficar fera a altura do Po!o obre o noo Ho*
rizonte,
'
Exemplo.
Efiando a guarda dianteira ao Sufuducfte da Sttclla Po
lar,toniamosaalturada Polar, & achamos que a mxima
era de 18. Gr. 40. Min. pcllo qi:c tirando dclles os 3. Gr. 17.
Mia (que fa os q ella crapartada do dito Polo)fjco i y.
^ij.M.n.que tantosxcremos de alci:ra do Polo do Norte
fjbrconoloHorizon.e,
,
Re ora
<^EGIME?{TQ
REGRA II.
gE a altura for a menor,acrecentaHhe
"emos os mefmos 3. Gr. zy.Min.oi. toda a o
ma fera a altura do Polo.
Exemplo.,
r^jrrico:
%EG IMETiTO
. .
Taboa
fl^fGlMEtlTO
Exonpto.
;-..
Legoa
Legoat
qu repdein a hum Graode de apartatnentu de Meridiano Icguno o Ruim Hv: *>a
o Kuoio oot oooc fc nauega. -lc lie uauega. *
. __| 11
' 1
11
.i 1 1
liXV?
o*iJ th
O. 1
-1
'
&.
7'
19.
21.
24..
o.
w.
7-
16.
1_
O.
TIJVTICO:
j7
ferena
FIM
^^
,')
f*1