Wina Chile

Kraj, ktry dzisiaj nazywamy Chile, przyczy do korony

hiszpaskiej w roku 1541 Pedro di Valdivia. Nie byo to Chile w
obecnych granicach, ale tylko jego cz sigajca do rzeki Bio-Bio. Na
poudnie od tej rzeki mieszkao bojowe indiaskie plemi Mapuche;
hiszpaskim najedcom zajo 200 lat by ich tereny opanowa. Na
zdobytych ziemiach natychmiast zaoono winnice, byy potrzebe nie
tylko do produkcji wina mszalnego, ale take jako uywka dla
konkwistadorw. Dziesic lat pniej odbyo si pierwsze winobranie.
Chile to kraj cigncy si na prestrzeni 4,200 kilometrw, to wski pas
ziemi pooony midzy Pacyfikiem i zachodnimi Andami.

Posiado znanego winiarza w Chile

W centralnej jego czci na przestrzeni okoo 1,300 kilometrw

znajduj si winnice. Obszary lece na na pnoc od tych terenw to
gorca, bezwodna pustynia, a cz poudniowa to tereny zimne,
podbiegunowe. Tereny winne to sze regionw, w ktrych znajduje
si 13 dolin winnych. Winnice stref pnocnych pooone s bliej
rwnika, panuje tam wysza temperatura sprzyjajca uprawie

szczepw wina czerwonego, chodniejsze poudnie to raczej strefa wina

biaego. Poniewa w ostatnich kilku dziesicioleciach wina czerwone na
caym wiecie wygrywaj batali z biaymi, w Chile produkuje si je ju
we wszystkich rejonach winnych; na zimniejszych terenach z winoroli
bardziej odpornych na nisze temperatury, na przykad z pinot noir.
Winnice zakada si u podna gr i w dolinach osonitych od wiatru.
Wydawa by si mogo, e para wodna zawarta w powietrzu
oceanicznym nanoszona na ld dostarcza wystarczajco wody
potrzebnej w winnicach. Tak si dzieje w innych nadmorskich miejscach
globu, ale nie w Chile. Zimny prd Humboldta zwany te Peruaskim
znacznie oblia temperatur wody, a co za tym idzie to brak ruchw
wstpujcych powietrza, a w konsekwencji brak opadw, dlatego
winnice chilijskie trzeba nawadnia. Poza brakiem wody, wszystkie inne
warunki pogodowo-glebowe czyni Chile idealnym miejscem dla
uprawy winoroli: jest duo dni sonecznych, s due rnice
temperatur midzy dniem a noc, dobra gleba aluwialna, to wszystko
powoduje, e wina chilijskie produkuje si z peni dojrzaych winogron,
a tereny grzyste stwarzaj idealne warunki do nabierania szerszej
gamy zapachw. W najnowszych czasach producenci wina maj nowe
kopoty: wiatry zwane pasatami powoduj na terenie wspomnianych
prdw pewne nieprawidoci zwane popularnie El nino i La ninia
(niemowlaki: chopczyk i dziewczynka). Raz podnosz temperatur
wd oceanicznych (El ninio), innym razem j obniaj. Rezultatem tego
s albo nadmierne opady, albo susze. To nowy problem, jeszcze nie w
peni zrozumiay da naukowcw, z ktrym winiarze chilijscy musz
si zmierza.

Winnica u podna zanieonej gry

Cho mszyca filoksera nie zaatakowaa winnic Chile, to zmiana

smaku u konsumentw XX wieku zmusia winiarzy tego kraju do
wymiany winoroli ze szczepw tradycyjnych na szczepy hebrydowe
odporniejsze na wszelkie ataki grzybw, owadw, innych szkodnikw,
czy zmieniajcych si warunkw pogodowych. Winorole szczepione na
odpornych dzikich korzeniach, czyli hebrydy, nigdy nie daj tak
dobrych win jak szczepy oryginalne. Poniewa ju od XVIII wieku
produkcja winna w Chile przerzucia si z modelu hiszpaskiego na
bordoski, niektre dawne oryginalne francuskie szczepy tu przetrway,
cigle produkuje si z nich wina w niewielkiej iloci, ale wina ze
szczepw o tej samej nazwie przed i po tej tragedii winnej to dwa
rne wina, dawniejsze duo lepsze od wspczesnego. Taki na
przykad chilijski oryginalny cabarnet sauvignon by duo agodniejszy
w smaku i mia inny bukiet ni obecny: to kompozycja zapachw mity,
czarnej porzeczki i oliwek. Powinno by to dum tego kraju, e tylko na
jego terenie zachoway dawne dobre smaki i zapachy win, jednak
presja konsumentw przyzwyczajonych ju do innych smakw jest tak
silna, e krzewy niezniszczone przez filokser wycina si, a w ich
miejsce zasadza si wspczesne. Wspomniaem, e winnice Chile, z

wyjtkiem niektrych znajdujcych si w najbardziej poudniowych

regionach winnych musz by podlewane. Do niedawna bya to woda
spywajca z gr kanaami i rynnami, ktra take nanosia dobr gleb.
Obecnie winnice s najczciej zraszane. Nawadnianie nawet
najczystsz wod z wysokich gr ma do pewnego stopnia aspekt
negatywny: jako wina z nich jest nisza ni w winnic
nienawadnianych. Z winnic ktych szczepy nie s spragnione wody
zbiory s wiksze, co wpywa na gorsz jako wina - szczepy winne
produkuj najwartociowsze winogrona na do suchych, kamienistych,
wapiennych, czy kredowych glebach.
Wino chilijskie prawie do koca ubiegego tysiclecia byo
nieciekawe, bo technologia produkcji i leakowania byy do
prymitywne. Brak higieny przy produkcji, nie stosowano pojemnikw
ze stali nierdzewnej i beczek dbowych w procesie jego dojrzewania,
nie uywano prawdziwych korkw z dbu korkowego i nieskuteczna
walka z typowymi dla winnic Chile zarazami byy tego powodem.
Wszystko to zmienio si gdy bogaci inwestorzy z Kalifornii, Francji,
Katalonii, Australii odkryli, e warunki produkcji dobrego wina w tym
kraju s wietne, mimo pewnych niedogodnoci pogodowych, sypnli
milionami i przypilnowali, by w ich winnicach zbiory byy niezbyt obfite,
wprowadzili nieznane tu dotychczas najnowsze metody produkcji i
dobre warunki jego dojrzewania: dzi wino tego kraju jest dobre i
bardzo popularne w wiecie. Jest czstym zwycic w konkursach
winnych. W Stanach Zjednoczonych jest ju dzi czwartym co do
wielkoci importem po winach Francji, Woszech i Australii. Najbardziej
znanym inwestorem w wina Chile jest rodzina Rotszyldw, dawniej
najsynniejszych bankierw Europy, dzisiaj potentatw winnych we
Francji i w kilku innych krajach wiata tam gdzie znajduj si ich
winnice jest to znak, e w danym kraju s warunki do produkcji win
wysokiego standartu. Najwicej znanych win w Chile produkuje si w
Centralnej Dolinie wok stolicy Santiago, cho inne rejony winne, na
przykad ten najbardziej poudniowy Bio-Bio, ofiaruj niektre dobre
wina, midzy innymi najbardziej znan mark wina chilijskiego Concha
y Toro. Dzi to wino produkuje si we wszystkich regionach winnych
Chile.

Jedna z winnic organicznych w Chile

Regiony te znajduj si w duej odlegoci od siebie, wic i ich

oferty nie s identyczne. Wspczesne winiarstwo chilijskie to przede
wszystkim produkcja wina z klasycznych gron francuskich i z dwch
innych dobrych, cho nieklasycznych szczepw, ktrych winem
doprawia si klasyki bordowskie. S to malbec i camnnere. Poza
nimi ronie jeszcze tylko okoo dziesiciu innych szczepw winnych w
tym kraju, (to najmniejsza ich liczba w porwnaniu z iloci winoroli
uprawianych w kadym ze znanych krajw winnych). Nie ma tu nie
tylko przepisw prawnych, ale i praktyki, ktre szczepy mog by
sadzone w danym regionie, czy jego dolinach, dlatego nie bd je
wylicza mwic o poszczeglnych terenach winnych. Spjrzmy
pobienie co poszczeglne regiony maj do zaoferowania. Najcieplejszy
region pooony najbliej rwnika to Atacama. W jego dwch dolinnych
podregionach nie produkuje si wina: z czci winogron tworzy si
sfermentowany moszcz winny ktry po destylacji staje si brandy, a
cz winogron idzie na rynek do konsupcji jako owoce. Nastpny
region pooony na poudnie od wymienionego to Cocimbo.

Chilijska fiesta winna

Tylko w jego rodkowym podregionie, Dolinie Imari, produkuje sI

dobre wino na bogatej aluwialnej glebie, dlatego wino to pachnie jak
niektre mineray. Wyjtkowym zjawiskiem pogodowym jest tu to, e
pod wieczr dolina jest pokrywana od strony oceanu mg, ktr
nastpnego dnia wypala soce po przedarciu si ponad szczyty
Andw. Dwie inne doliny tego regionu s identyczne z tymi z pnocy:
produkuje si tam brandy i dostarcza na rynek winogorona. Nastpny
region nosi nazw synnej gry Aconcaguy, tego potnego parasola
ktry zatrzymuje w Chile niewielk ros, a argentyskie winnice
Mendozy chroni od wiatru. Take dzieli wod spywajc ze szczytw
sprawiedliwie na tereny po obu stronach granicy. W jego trzech
podregionach nie ma duo winnic, bo na tym terenie Chile jest
najwsze. Pnocny podregion nazwany Dolin Aconcaguy, w
winnicach zajmujcych przestrze niewiele powyej tysica hektarw
produkuje si najdrosze i prawdopodobnie bardzo dobre wina tego
kraju. Zakada si tu cigle nowe winnice, bo s pooone blisko
stolicy, a wic koszty transportu produktw winnych s do mae i to
jeden z najkorzystniejszych terroir winny w kraju. Okupuj go, jak i
region na poudnie od stolicy, wielcy inwestorzy zagraniczni.

Najwikszym i najbardziej znanym regionem, jak wspomniaem, jest

region Doliny Centralnej, ktra mieci w sobie mniejsze doliny, ale
cigle do due, bo na przykad Dolina Rappel produkuje poow
wszystkich win chilijskich. Rzeki przepywajce przez ten teren daj
winnicom wod no i dobr bogat w mineray gleb aluwialn. Na
poudnie od Doliny Centralnej pooone s jeszcze dwa regiony winne:
Itata i Bio-Bio. Tu pada wicej deszczw ni w regionach pooonych na
pnoc od nich , niedobr wody w winnicach dostarczaj rzeki, tu
produkuje si przewanie mniej ciekawe wina z mao znanych kilku
szczepw, wino std sprzedaje si najczciej ju nie w butelkach, ale
w woskowanych kartonach, s jednak wyjtki jak wspomniane dobre
butelkowane czerwone wino Concha y Toro.

Butelki chilijskiego pisco

Warto tu powici troch uwagi chilijskiemu brandy, czyli pisco,

choby z tego powodu, e wikszo winogron z kilku dolin
przeznaczone s na produkcj tego napoju. W przeszoci by to bardzo
popularny napj w Chile. Nazwa pochodzi od nazwy jednego z
mniejszych ptakw w jednym z dialektw indiaskich. O t nazw i o
to, w ktrym kraju najpierw powsta ten napj, tocz si zaarte boje
sowne i sdowe midzy wadzami Peru i Chile. Pisco byo jednym z
najpopularniejszych napojw poszukiwaczy zota w poowie XIX wieku
w Pnocnej Ameryce, szczeglnie w centrum handlowym tym
szlachetnym metalem, w San Francisco. Nawyki umieraj powoli, bo i
obecnie due iloci pisco eksportuje si do Kalifornii: wicej z Peru,

nieco mniej z Chile. Smaki mieszkacw tych krajw jednak si

zmieniy. W Peru na gow mieszkaca przypada rocznie tylko p litra
tego trunku; wypar go najpierw rum, obecnie whisky. W Chile
konsumpcja napitku jest wiksza, okoo 3 litry na gow mieszkaca,
ale tu wino jest obecnie gwn alkoholow uywk. Ustalono, e
jednak w Peru najpierw znano pisco, by to substytut drogiego, cho
do prymitywnego brandy sprowadzanego do kolonii z Hiszpanii.
Dziwnym wydaje mi si fakt, e bardzo nowe produkty winne
tego kraju tak szybko rozeszy si po wiecie i tak bardzo s
wychwalane. Oczywicie bogaci producenci nie auj kasy na reklam.
Najwiksz reklam s jednak zwycistwa wina z tego kraju na
midzynarodowych konkursach winnych, czyli opinia ekspertw
winnych w czasie testowania rnych win w ciemno (blind testing).
Oczywicie nikomu z sdziw nie zawizuje si oczu, jedynie butelki z
ktrych prbuje si wina nie maj etykietek. W roku 2000 i 2001 wina
Chadwick i Sea zajy pierwsze i drugie miejsce w rankingu. W roku
2005 pi win chilijskich znalazo si w sidemce najlepszych, w
nastpnym roku powtrzono ten test w Tokyo i znowu cztery wina tego
kraju znalazy si w pitce najlepszych. Wina te konkuroway z
najlepszymi winami Francji i Woch. Syszy si gosy, e wina te byy
specjalnie spreparowane na te testy, doszykowane starymi winami ze
szczepw ktre dochoway si w tym kraju jeszcze sprzed czasw
wielkiej klski winnej z drugiej poowy XIX wieku. To tylko domysy,
myl e co w nich moe by z prawdy. Trudno doj do konkluzji czy
to przekrt czy nie, bo nikt poza oficjalnymi sdziami nie mia dostpu
do butelek z testowanym winem.
Prawie kade wino, ktre dociera do Kanady z Chile, to wino
nieze lub dobre, ale tak jak przy omawianiu win innych krajw i teraz
nie bd sugerowa, jakie wina chilijskie kupowa, bo smak i
upodobania wchowe to sprawa bardzo indywidualna: kady musi
szuka i odnale swoje ulubione. Sowa-wytrychy jak reserva, jeszcze
lepiej gdy przed tymi sowem znajdujemy sowo gran, wzmianka na
butelce o leakowaniu w dbie, oglna orientacja w ktrej czci Chile
w danym roku byy idealne warunki pogodowe dla winogron, no i cena
niech bd przewodnikami w tym poszukiwaniu.