Anda di halaman 1dari 20

9/9/2015

DeclaracinDominusIesus

CONGREGACINPARALADOCTRINADELAFE
DECLARACIN

DOMINUSIESUS
SOBRELAUNICIDADYLAUNIVERSALIDADSALVFICA
DEJESUCRISTOYDELAIGLESIA

INTRODUCCIN

1.ElSeorJess,antesdeascenderalcielo,confiasusdiscpuloselmandatodeanunciar
elEvangelioalmundoenteroydebautizaratodaslasnaciones:Idalmundoenteroy
proclamadelEvangelioatodalacreacin.Elquecreaysebautice,sesalvarelquese
resistaacreer,sercondenado(Mc16,1516)Mehasidodadotodopoderenelcieloy
enlatierra.Id,pues,yhaceddiscpulosatodaslasgentesbautizndolasenelnombredel
PadreydelHijoydelEsprituSanto,yensendolesaguardartodoloqueoshemandado.
Yheaququeyoestoyconvosotrostodoslosdashastaelfindelmundo(Mt28,1820cf.
tambinLc24,4648Jn17,1820,21Hch1,8).
LamisinuniversaldelaIglesianacedelmandatodeJesucristoysecumpleenelcursode
lossiglosenlaproclamacindelmisteriodeDios,Padre,HijoyEsprituSanto,ydel
misteriodelaencarnacindelHijo,comoeventodesalvacinparatodalahumanidad.Es
steelcontenidofundamentaldelaprofesindefecristiana:CreoenunsoloDios,Padre
todopoderoso,Creadordecieloytierra[...].CreoenunsoloSeor,Jesucristo,Hijonicode
Dios,nacidodelPadreantesdetodoslossiglos:DiosdeDios,LuzdeLuz,Diosverdadero
deDiosverdadero,engendrado,nocreado,consustancialconelPadre,porquientodofue
hechoquepornosotrosloshombresypornuestrasalvacinbajdelcielo,yporobradel
EsprituSantoseencarndeMara,laVirgen,ysehizohombreypornuestracausafue
crucificadoentiemposdePoncioPilato:padeciyfuesepultado,yresucitaltercerda
segnlasEscrituras,ysubialcielo,yestsentadoaladerechadelPadreydenuevo
vendrcongloriaparajuzgaravivosymuertos,ysureinonotendrfin.CreoenelEspritu
Santo,Seorydadordevida,queprocededelPadre,queconelPadreyelHijorecibeuna
mismaadoracinygloria,yquehablporlosprofetas.CreoenlaIglesia,queesuna,santa,
catlicayapostlica.ConfiesoquehayunsoloBautismoparaelperdndelospecados.
Esperolaresurreccindelosmuertosylavidadelmundofuturo.1
2.LaIglesia,enelcursodelossiglos,haproclamadoytestimoniadoconfidelidadel
EvangeliodeJess.Alfinaldelsegundomilenio,sinembargo,estamisinesttodavalejos
desucumplimiento.2Poreso,hoymsquenunca,esactualelgritodelapstolPablosobre
elcompromisomisionerodecadabautizado:PredicarelEvangelionoesparamningn
motivodegloriaesmsbienundeberquemeincumbe.Yaydemsinopredicarael
Evangelio!(1Co9,16).EsoexplicalaparticularatencinqueelMagisteriohadedicadoa
motivaryasostenerlamisinevangelizadoradelaIglesia,sobretodoenrelacinconlas
http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_20000806_dominusiesus_sp.html

1/20

9/9/2015

DeclaracinDominusIesus

tradicionesreligiosasdelmundo.3
Teniendoencuentalosvaloresquestastestimonianyofrecenalahumanidad,conuna
actitudabiertaypositiva,laDeclaracinconciliarsobrelarelacindelaIglesiaconlas
religionesnocristianasafirma:LaIglesiacatlicanorechazanadadeloqueenestas
religioneshaydesantoyverdadero.Consideraconsincerorespetolosmodosdeobraryde
vivir,lospreceptosylasdoctrinas,que,pormsquediscrepenenmuchodeloqueella
profesayensea,nopocasvecesreflejanundestellodeaquellaVerdadqueiluminaatodos
loshombres.4Prosiguiendoenestalnea,elcompromisoeclesialdeanunciaraJesucristo,
elcamino,laverdadylavida(Jn14,6),sesirvehoytambindelaprcticadeldilogo
interreligioso,queciertamentenosustituyesinoqueacompaalamissioadgentes,envirtud
deaquelmisteriodeunidad,delcualderivaquetodosloshombresymujeresqueson
salvadosparticipan,aunqueenmodosdiferentes,delmismomisteriodesalvacinen
JesucristopormediodesuEspritu.5Dichodilogo,queformapartedelamisin
evangelizadoradelaIglesia,6comportaunaactituddecomprensinyunarelacinde
conocimientorecprocoydemutuoenriquecimiento,enlaobedienciaalaverdadyenel
respetodelalibertad.7
3.Enlaprcticayprofundizacintericadeldilogoentrelafecristianaylasotras
tradicionesreligiosassurgencuestionesnuevas,lascualessetratadeafrontarrecorriendo
nuevaspistasdebsqueda,adelantandopropuestasysugiriendocomportamientos,que
necesitanuncuidadosodiscernimiento.Enestabsqueda,lapresenteDeclaracininterviene
parallamarlaatencindelosObispos,delostelogosydetodoslosfielescatlicossobre
algunoscontenidosdoctrinalesimprescindibles,quepuedanayudaraquelareflexin
teolgicamaduresolucionesconformesaldatodelafe,querespondanalasurgencias
culturalescontemporneas.
EllenguajeexpositivodelaDeclaracinrespondeasufinalidad,quenoesladetrataren
modoorgnicolaproblemticarelativaalaunicidadyuniversalidadsalvficadelmisteriode
JesucristoydelaIglesia,nielproponersolucionesalascuestionesteolgicaslibremente
disputadas,sinoladeexponernuevamenteladoctrinadelafecatlicaalrespecto.Almismo
tiempolaDeclaracinquiereindicaralgunosproblemasfundamentalesquequedanabiertos
paraulterioresprofundizaciones,yconfutardeterminadasposicioneserrneasoambiguas.
PoresoeltextoretomaladoctrinaenseadaendocumentosprecedentesdelMagisterio,con
laintencindecorroborarlasverdadesqueformanpartedelpatrimoniodelafedelaIglesia.
4.ElperenneanunciomisionerodelaIglesiaespuestohoyenpeligroporteorasdetipo
relativista,quetratandejustificarelpluralismoreligioso,noslodefactosinotambinde
iure(odeprincipio).Enconsecuencia,seretienensuperadas,porejemplo,verdadestales
comoelcarcterdefinitivoycompletodelarevelacindeJesucristo,lanaturalezadelafe
cristianaconrespectoalacreenciaenlasotrareligiones,elcarcterinspiradodeloslibrosde
laSagradaEscritura,launidadpersonalentreelVerboeternoyJessdeNazaret,launidad
entrelaeconomadelVerboencarnadoydelEsprituSanto,launicidadylauniversalidad
salvficadelmisteriodeJesucristo,lamediacinsalvficauniversaldelaIglesia,la
inseparabilidadaunenladistincinentreelReinodeDios,elReinodeCristoyla
Iglesia,lasubsistenciaenlaIglesiacatlicadelanicaIglesiadeCristo.
Lasracesdeestasafirmacioneshayquebuscarlasenalgunospresupuestos,yaseande
naturalezafilosficaoteolgica,queobstaculizanlainteligenciaylaacogidadelaverdad
revelada.Sepuedensealaralgunos:laconviccindelainaferrablilidadylainefabilidadde
http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_20000806_dominusiesus_sp.html

2/20

9/9/2015

DeclaracinDominusIesus

laverdaddivina,nisiquieraporpartedelarevelacincristianalaactitudrelativistacon
relacinalaverdad,envirtuddelocualaquelloqueesverdadparaalgunosnoloespara
otroslacontraposicinradicalentrelamentalidadlgicaatribuidaaOccidenteyla
mentalidadsimblicaatribuidaaOrienteelsubjetivismodequien,considerandolarazn
comonicafuentedeconocimiento,sehaceincapazdelevantarlamiradahacialoalto
paraatreverseaalcanzarlaverdaddelser8ladificultaddecomprenderyacogerenla
historialapresenciadeeventosdefinitivosyescatolgicoselvaciamientometafsicodel
eventodelaencarnacinhistricadelLogoseterno,reducidoaunmeroaparecerdeDiosen
lahistoriaeleclecticismodequien,enlabsquedateolgica,asumeideasderivadasde
diferentescontextosfilosficosyreligiosos,sinpreocuparsedesucoherenciayconexin
sistemtica,nidesucompatibilidadconlaverdadcristianalatendencia,enfin,aleere
interpretarlaSagradaEscriturafueradelaTradicinydelMagisteriodelaIglesia.
Sobrelabasedetalespresupuestos,quesepresentanconmaticesdiversos,unasvecescomo
afirmacionesyotrascomohiptesis,seelaboranalgunaspropuestasteolgicasenlascuales
larevelacincristianayelmisteriodeJesucristoydelaIglesiapierdensucarcterdeverdad
absolutaydeuniversalidadsalvfica,oalmenossearrojasobreelloslasombradeladuday
delainseguridad.

I.PLENITUDYDEFINITIVIDAD
DELAREVELACINDEJESUCRISTO
5.Paraponerremedioaestamentalidadrelativista,cadavezmsdifundida,esnecesario
reiterar,antetodo,elcarcterdefinitivoycompletodelarevelacindeJesucristo.Debeser,
enefecto,firmementecredalaafirmacindequeenelmisteriodeJesucristo,elHijode
Diosencarnado,elcualeselcamino,laverdadylavida(cf.Jn14,6),sedalarevelacin
delaplenituddelaverdaddivina:NadieconocebienalHijosinoelPadre,nialPadrele
conocebiennadiesinoelHijo,yaquelaquienelHijoseloquierarevelar(Mt11,27).A
Diosnadielohavistojams:elHijonico,queestenelsenodelPadre,lloharevelado
(Jn1,18)porqueenlresidetodalaPlenituddelaDivinidadcorporalmente(Col2,9
10).
FielalapalabradeDios,elConcilioVaticanoIIensea:LaverdadntimaacercadeDiosy
acercadelasalvacinhumanasenosmanifiestaporlarevelacinenCristo,queesaun
tiempomediadoryplenituddetodalarevelacin.9Yconfirma:Jesucristo,elVerbo
hechocarne,hombreenviadoaloshombres,hablapalabrasdeDios(Jn3,34)yllevaa
cabolaobradelasalvacinqueelPadreleconfi(cf.Jn5,3617,4).Portanto,Jesucristo
veralcualesveralPadre(cf.Jn14,9),consutotalpresenciaymanifestacin,con
palabrasyobras,sealesymilagros,sobretodoconsumuerteyresurreccingloriosade
entrelosmuertos,yfinalmente,conelenvodelEspritudelaverdad,llevaaplenitudtodala
revelacinylaconfirmaconeltestimoniodivino[...].Laeconomacristiana,comola
alianzanuevaydefinitiva,nuncacesarynohayqueesperaryaningunarevelacinpblica
antesdelagloriosamanifestacindenuestroSeorJesucristo(cf.1Tm6,14Tit2,13).10
PorestolaencclicaRedemptorismissioproponenuevamentealaIglesialatareade
proclamarelEvangelio,comoplenituddelaverdad:EnestaPalabradefinitivadesu
revelacin,Diossehadadoaconocerdelmodomscompletohadichoalahumanidad
quines.EstaautorrevelacindefinitivadeDioseselmotivofundamentalporelquela
http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_20000806_dominusiesus_sp.html

3/20

9/9/2015

DeclaracinDominusIesus

Iglesiaesmisionerapornaturaleza.EllanopuededejardeproclamarelEvangelio,esdecir,
laplenituddelaverdadqueDiosnoshadadoaconocersobresmismo.11Slola
revelacindeJesucristo,porlotanto,introduceennuestrahistoriaunaverdaduniversaly
ltimaqueinducealamentedelhombreanopararsenunca.12
6.Es,porlotanto,contrariaalafedelaIglesialatesisdelcarcterlimitado,incompletoe
imperfectodelarevelacindeJesucristo,queseracomplementariaalapresenteenlasotras
religiones.Laraznqueestalabasedeestaasercinpretenderafundarsesobreelhechode
quelaverdadacercadeDiosnopodraseracogidaymanifestadaensuglobalidadyplenitud
porningunareliginhistrica,porlotanto,tampocoporelcristianismoniporJesucristo.
Estaposicincontradiceradicalmentelasprecedentesafirmacionesdefe,segnlascualesen
JesucristosedalaplenaycompletarevelacindelmisteriosalvficodeDios.Porlotanto,
laspalabras,lasobrasylatotalidaddeleventohistricodeJess,aunsiendolimitadosen
cuantorealidadeshumanas,sinembargo,tienencomofuentelaPersonadivinadelVerbo
encarnado,verdaderoDiosyverdaderohombre13yporesollevanensladefinitividady
laplenituddelarevelacindelasvassalvficasdeDios,aunquelaprofundidaddelmisterio
divinoensmismosigasiendotrascendenteeinagotable.LaverdadsobreDiosnoesabolida
oreducidaporqueseadichaenlenguajehumano.Ella,encambio,siguesiendonica,plena
ycompletaporquequienhablayactaeselHijodeDiosencarnado.Porestolafeexigeque
seprofesequeelVerbohechocarne,entodosumisterio,quevadesdelaencarnacinala
glorificacin,eslafuente,participadamasreal,yelcumplimientodetodalarevelacin
salvficadeDiosalahumanidad,14yqueelEsprituSanto,queeselEspritudeCristo,
enseaalosApstoles,ypormediodeellosatodalaIglesiadetodoslostiempos,la
verdadcompleta(Jn16,13).
7.LarespuestaadecuadaalarevelacindeDioseslaobedienciadelafe(Rm1,5:Cf.Rm
16,262Co10,56),porlaqueelhombreseconfalibreytotalmenteaDios,prestandoa
Diosreveladorelhomenajedelentendimientoydelavoluntad,yasintiendo
voluntariamentealarevelacinhechaporl.15Lafeesundondelagracia:Para
profesarestafeesnecesarialagraciadeDios,queprevieneyayuda,ylosauxiliosinternos
delEsprituSanto,elcualmueveelcoraznyloconvierteaDios,abrelosojosdelamentey
daatodoslasuavidadenelaceptarycreerlaverdad.16
LaobedienciadelafeconducealaacogidadelaverdaddelarevelacindeCristo,
garantizadaporDios,quieneslaVerdadmisma17Lafeesantetodounaadhesin
personaldelhombreaDiosesalmismotiempoeinseparablementeelasentimientolibrea
todalaverdadqueDiosharevelado.18Lafe,porlotanto,dondeDiosyvirtud
sobrenaturalinfundidaporl,19implicaunadobleadhesin:aDiosquerevelayala
verdadreveladaporl,envirtuddelaconfianzaqueseleconcedealapersonaquelaafirma.
PorestonodebemoscreerenningnotroquenoseaDios,Padre,HijoyEsprituSanto
.20
Debeser,porlotanto,firmementeretenidaladistincinentrelafeteologalylacreenciaen
lasotrasreligiones.Silafeeslaacogidaenlagraciadelaverdadrevelada,quepermite
penetrarenelmisterio,favoreciendosucomprensincoherente,21lacreenciaenlasotras
religionesesesatotalidaddeexperienciaypensamientoqueconstituyenlostesoroshumanos
desabidurayreligiosidad,queelhombre,ensubsquedadelaverdad,haideadoycreado
http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_20000806_dominusiesus_sp.html

4/20

9/9/2015

DeclaracinDominusIesus

ensureferenciaaloDivinoyalAbsoluto.22
Nosiempretaldistincinestenidaenconsideracinenlareflexinactual,porlocuala
menudoseidentificalafeteologal,queeslaacogidadelaverdadreveladaporDiosUnoy
Trino,ylacreenciaenlasotrasreligiones,queesunaexperienciareligiosatodavaen
bsquedadelaverdadabsolutaycarentetodavadelasentimientoaDiosqueserevela.Este
esunodelosmotivosporloscualessetiendeareducir,yavecesinclusoaanular,las
diferenciasentreelcristianismoylasotrasreligiones.
8.Seproponetambinlahiptesisacercadelvalorinspiradodelostextossagradosdeotras
religiones.Ciertamenteesnecesarioreconocerquetalestextoscontienenelementosgraciasa
loscualesmultituddepersonasatravsdelossigloshanpodidoytodavahoypueden
alimentaryconservarsurelacinreligiosaconDios.Poresto,considerandotantolosmodos
deactuarcomolospreceptosylasdoctrinasdelasotrasreligiones,elConcilioVaticanoII
comoseharecordadoantesafirmaquepormsquediscrepenenmuchodeloqueella
[laIglesia]profesayensea,nopocasvecesreflejanundestellodeaquellaVerdadque
iluminaatodosloshombres.23
LatradicindelaIglesia,sinembargo,reservalacalificacindetextosinspiradosalos
libroscannicosdelAntiguoyNuevoTestamento,encuantoinspiradosporelEspritu
Santo.24Recogiendoestatradicin,laConstitucindogmticasobreladivinaRevelacindel
ConcilioVaticanoIIensea:LasantaMadreIglesia,segnlafeapostlica,tienepor
santosycannicosloslibrosenterosdelAntiguoyNuevoTestamentocontodassuspartes,
porque,escritosbajolainspiracindelEsprituSanto(cf.Jn20,312Tm3,162Pe1,1921
3,1516),tienenaDioscomoautorycomotalesselehanentregadoalamismaIglesia.25
Esoslibrosenseanfirmemente,confidelidadysinerror,laverdadqueDiosquiso
consignarenlassagradasletrasdenuestrasalvacin.26
Sinembargo,queriendollamarasatodaslasgentesenCristoycomunicarleslaplenitudde
surevelacinydesuamor,Diosnodejadehacersepresenteenmuchosmodosnosloen
cadaindividuo,sinotambinenlospueblosmediantesusriquezasespirituales,cuya
expresinprincipalyesencialsonlasreligiones,aunquecontenganlagunas,insuficienciasy
errores.27Porlotanto,loslibrossagradosdeotrasreligiones,quedehechoalimentany
guanlaexistenciadesusseguidores,recibendelmisteriodeCristoaquelloselementosde
bondadygraciaqueestnenellospresentes.

II.ELLOGOSENCARNADOYELESPRITUSANTO
ENLAOBRADELASALVACIN
9.EnlareflexinteolgicacontemporneaamenudoemergeunacercamientoaJessde
Nazaretcomosifueseunafigurahistricaparticularyfinita,querevelalodivinodemanera
noexclusivasinocomplementariaaotraspresenciasreveladorasysalvficas.ElInfinito,el
Absoluto,elMisterioltimodeDiossemanifestaraasalahumanidadenmodosdiversosy
endiversasfigurashistricas:JessdeNazaretseraunadeesas.Msconcretamente,para
algunoslseraunodelostantosrostrosqueelLogoshabraasumidoenelcursodeltiempo
paracomunicarsesalvficamenteconlahumanidad.
Adems,parajustificarporunapartelauniversalidaddelasalvacincristianayporotrael
http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_20000806_dominusiesus_sp.html

5/20

9/9/2015

DeclaracinDominusIesus

hechodelpluralismoreligioso,seproponencontemporaneamenteunaeconomadelVerbo
eternovlidatambinfueradelaIglesiaysinrelacinaella,yunaeconomadelVerbo
encarnado.Laprimeratendraunaplusvaladeuniversalidadrespectoalasegunda,limitada
solamentealoscristianos,aunquesibienenellalapresenciadeDiosseramsplena.
10.Estastesiscontrastanprofundamenteconlafecristiana.Debeser,enefecto,firmemente
credaladoctrinadefequeproclamaqueJessdeNazaret,hijodeMara,ysolamentel,es
elHijoyVerbodelPadre.ElVerbo,queestabaenelprincipioconDios(Jn1,2),esel
mismoquesehizocarne(Jn1,14).EnJesselCristo,elHijodeDiosvivo(Mt
16,16)residetodalaPlenituddelaDivinidadcorporalmente(Col2,9).leselHijo
nico,queestenelsenodelPadre(Jn1,18),elHijodesuamor,enquientenemosla
redencin[...].Diostuvoabienhacerresidirenltodalaplenitud,yreconciliarconly
paraltodaslascosas,pacificando,mediantelasangredesucruz,loquehayenlatierrayen
loscielos(Col1,1314.1920).
FielalasSagradasEscriturasyrefutandointerpretacioneserrneasyreductoras,elprimer
ConciliodeNiceadefinisolemnementesufeenJesucristoHijodeDios,nacidounignito
delPadre,esdecir,delasustanciadelPadre,DiosdeDios,LuzdeLuz,Diosverdaderode
Diosverdadero,engendrado,nohecho,consustancialalPadre,porquientodaslascosas
fueronhechas,lasquehayenelcieloylasquehayenlatierra,quepornosotrosloshombres
ypornuestrasalvacindescendiyseencarn,sehizohombre,padeci,yresucitaltercer
da,subialoscielos,yhadevenirajuzgaralosvivosyalosmuertos.28Siguiendolas
enseanzasdelosPadres,tambinelConciliodeCalcedoniaprofesqueunosoloyel
mismoHijo,nuestroSeorJesucristo,eslmismoperfectoendivinidadyperfectoen
humanidad,Diosverdaderamente,yverdaderamentehombre[...],consustancialconelPadre
encuantoaladivinidad,yconsustancialconnosotrosencuantoalahumanidad[...],
engendradoporelPadreantesdelossiglosencuantoaladivinidad,yelmismo,enlos
ltimosdas,pornosotrosypornuestrasalvacin,engendradodeMaraVirgen,madrede
Dios,encuantoalahumanidad.29
Poresto,elConcilioVaticanoIIafirmaqueCristonuevoAdn,imagendeDios
invisible(Col1,15),estambinelhombreperfecto,quehadevueltoaladescendenciade
Adnlasemejanzadivina,deformadaporelprimerpecado[...].Corderoinocente,conla
entregalibrrimadesusangrenosmerecilavida.EnlDiosnosreconciliconsigoycon
nosotrosynosliberdelaesclavituddeldiabloydelpecado,porloquecualquierade
nosotrospuededecirconelApstol:ElHijodeDiosmeamyseentregasmismopor
m(Gal2,20).30
AlrespectoJuanPabloIIhadeclaradoexplcitamente:Escontrarioalafecristiana
introducircualquierseparacinentreelVerboyJesucristo[...]:JesseselVerboencarnado,
unasolapersonaeinseparable[...].CristonoessinoJessdeNazaret,ysteeselVerbode
Dioshechohombreparalasalvacindetodos[...].Mientrasvamosdescubriendoy
valorandolosdonesdetodasclases,sobretodolasriquezasespiritualesqueDiosha
concedidoacadapueblo,nopodemosdisociarlosdeJesucristo,centrodelplandivinode
salvacin.31
Estambincontrarioalafecatlicaintroducirunaseparacinentrelaaccinsalvficadel
Logosencuantotal,yladelVerbohechocarne.Conlaencarnacin,todaslasacciones
salvficasdelVerbodeDios,sehacensiempreenuninconlanaturalezahumanaquelha
asumidoparalasalvacindetodosloshombres.Elnicosujetoqueobraenlasdos
http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_20000806_dominusiesus_sp.html

6/20

9/9/2015

DeclaracinDominusIesus

naturalezas,divinayhumana,eslanicapersonadelVerbo.32
PorlotantonoescompatibleconladoctrinadelaIglesialateoraqueatribuyeunaactividad
salvficaalLogoscomotalensudivinidad,queseejercitaramsalldelahumanidad
deCristo,tambindespusdelaencarnacin.33
11.Igualmente,debeserfirmementecredaladoctrinadefesobrelaunicidaddela
economasalvficaqueridaporDiosUnoyTrino,cuyafuenteycentroeselmisteriodela
encarnacindelVerbo,mediadordelagraciadivinaenelplandelacreacinydela
redencin(cf.Col1,1520),recapituladordetodaslascosas(cf.Ef1,10),alcualhizoDios
paranosotrossabiduradeorigendivino,justicia,santificacinyredencin(1Co1,30).En
efecto,elmisteriodeCristotieneunaunidadintrnseca,queseextiendedesdelaeleccin
eternaenDioshastalaparusa:[Dios]noshaelegidoenlantesdelafundacindel
mundo,parasersantoseinmaculadosensupresencia,enelamor(Ef1,4)Enlpor
quienentramosenherencia,elegidosdeantemanosegnelpreviodesigniodelquerealiza
todoconformealadecisindesuvoluntad(Ef1,11)Puesalosquedeantemano
conoci[elPadre],tambinlospredestinareproducirlaimagendesuHijo,paraquefuera
lelprimognitoentremuchoshermanosyalosquepredestin,asostambinlosjustific
alosquejustific,asostambinlosglorific(Rm8,2930).
ElMagisteriodelaIglesia,fielalarevelacindivina,reiteraqueJesucristoeselmediadory
elredentoruniversal:ElVerbodeDios,porquientodofuehecho,seencarnparaque,
Hombreperfecto,salvaratodosyrecapitularatodaslascosas.ElSeor[...]esaquelaquien
elPadreresucit,exaltycolocasuderecha,constituyndolojuezdevivosydemuertos
.34EstamediacinsalvficatambinimplicalaunicidaddelsacrificioredentordeCristo,
sumoyeternosacerdote(cf.Eb6,209,1110,1214).
12.HaytambinquienproponelahiptesisdeunaeconomadelEsprituSantoconun
carctermsuniversalqueladelVerboencarnado,crucificadoyresucitado.Tambinesta
afirmacinescontrariaalafecatlica,que,encambio,consideralaencarnacinsalvficadel
Verbocomouneventotrinitario.EnelNuevoTestamentoelmisteriodeJess,Verbo
encarnado,constituyeellugardelapresenciadelEsprituSantoylarazndesuefusinala
humanidad,nosloenlostiemposmesinicos(cf.Hch2,3236Jn20,207,391Co15,45),
sinotambinantesdesuvenidaenlahistoria(cf.1Co10,41Pe1,1012).
ElConcilioVaticanoIIhallamadolaatencindelaconcienciadefedelaIglesiasobreesta
verdadfundamental.CuandoexponeelplansalvficodelPadreparatodalahumanidad,el
ConcilioconectaestrechamentedesdeelinicioelmisteriodeCristoconeldelEspritu.35
TodalaobradeedificacindelaIglesiaatravsdelossiglossevecomounarealizacinde
JesucristoCabezaencomuninconsuEspritu.36
Adems,laaccinsalvficadeJesucristo,conypormediodesuEspritu,seextiendems
alldelosconfinesvisiblesdelaIglesiayalcanzaatodalahumanidad.Hablandodel
misteriopascual,enelcualCristoasociavitalmentealcreyenteasmismoenelEspritu
Santo,yledalaesperanzadelaresurreccin,elConcilioafirma:Estovalenosolamente
paraloscristianos,sinotambinparatodosloshombresdebuenavoluntad,encuyocorazn
obralagraciademodoinvisible.Cristomuriportodos,ylavocacinsupremadelhombre
enrealidadesunasola,esdecir,ladivina.Enconsecuencia,debemoscreerqueelEspritu
Santoofreceatodoslaposibilidaddeque,enlaformadesloDiosconocida,seasociena
http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_20000806_dominusiesus_sp.html

7/20

9/9/2015

DeclaracinDominusIesus

estemisteriopascual.37
Quedaclaro,porlotanto,elvnculoentreelmisteriosalvficodelVerboencarnadoyeldel
EsprituSanto,queactaelinflujosalvficodelHijohechohombreenlavidadetodoslos
hombres,llamadosporDiosaunanicameta,yaseaquehayanprecedidohistricamenteal
Verbohechohombre,oquevivandespusdesuvenidaenlahistoria:detodoselloses
animadorelEspritudelPadre,queelHijodelhombredonalibremente(cf.Jn3,34).
PoresoelMagisteriorecientedelaIglesiahallamadolaatencinconfirmezayclaridad
sobrelaverdaddeunanicaeconomadivina:LapresenciaylaactividaddelEsprituno
afectannicamentealosindividuos,sinotambinalasociedad,alahistoria,alospueblos,a
lasculturasyalasreligiones[...].CristoresucitadoobrayaporlavirtuddesuEspritu[...].
EstambinelEsprituquienesparcelassemillasdelaPalabrapresentesenlosritosy
culturas,ylospreparaparasumadurezenCristo.38Aunreconociendolafuncinhistrico
salvficadelEsprituentodoeluniversoyenlahistoriadelahumanidad,39sinembargo
confirma:EsteEspritueselmismoquesehahechopresenteenlaencarnacin,enlavida,
muerteyresurreccindeJessyqueactaenlaIglesia.Noes,porconsiguiente,algo
alternativoaCristo,nivieneallenarunaespeciedevaco,comoavecessedaporhiptesis,
queexistaentreCristoyelLogos.TodoloqueelEsprituobraenloshombresyenla
historiadelospueblos,ascomoenlasculturasyreligiones,tieneunpapeldepreparacin
evanglica,ynopuedemenosdereferirseaCristo,VerboencarnadoporobradelEspritu,
paraque,hombreperfecto,salvaraatodosyrecapitularatodaslascosas.40
Enconclusin,laaccindelEspritunoestfueraoalladodelaaccindeCristo.Setratade
unasolaeconomasalvficadeDiosUnoyTrino,realizadaenelmisteriodelaencarnacin,
muerteyresurreccindelHijodeDios,llevadaacaboconlacooperacindelEsprituSanto
yextendidaensualcancesalvficoatodalahumanidadyatodoeluniverso:Loshombres,
pues,nopuedenentrarencomuninconDiossinoespormediodeCristoybajolaaccin
delEspritu.41

III.UNICIDADYUNIVERSALIDAD
DELMISTERIOSALVFICODEJESUCRISTO
13.Estambinfrecuentelatesisqueniegalaunicidadylauniversalidadsalvficadel
misteriodeJesucristo.Estaposicinnotieneningnfundamentobblico.Enefecto,debeser
firmementecreda,comodatoperennedelafedelaIglesia,laproclamacindeJesucristo,
HijodeDios,Seorynicosalvador,queensueventodeencarnacin,muertey
resurreccinhallevadoacumplimientolahistoriadelasalvacin,quetieneenlsuplenitud
ysucentro.
Lostestimoniosneotestamentarioslocertificanconclaridad:ElPadreenviasuHijo,
comosalvadordelmundo(1Jn4,14)HeaquelcorderodeDios,quequitaelpecado
delmundo(Jn1,29).Ensudiscursoanteelsanedrn,Pedro,parajustificarlacuracindel
tullidodenacimientorealizadaenelnombredeJess(cf.Hch3,18),proclama:Porqueno
haybajoelcielootronombredadoaloshombresporelquenosotrosdebamossalvarnos
(Hch4,12).ElmismoapstolaadeademsqueJesucristoeselSeordetodosest
constituidoporDiosjuezdevivosymuertosporlocualtodoelquecreeenlalcanza,
porsunombre,elperdndelospecados(Hch10,36.42.43).
http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_20000806_dominusiesus_sp.html

8/20

9/9/2015

DeclaracinDominusIesus

Pablo,dirigindosealacomunidaddeCorinto,escribe:Puesauncuandoselesdel
nombrededioses,bienenelcielobienenlatierra,deformaquehaymultituddediosesyde
seores,paranosotrosnohaymsqueunsoloDios,elPadre,delcualprocedentodaslas
cosasyparaelcualsomosyunsoloSeor,Jesucristo,porquiensontodaslascosasyporel
cualsomosnosotros(1Co8,56).TambinelapstolJuanafirma:Porquetantoam
DiosalmundoquedioasuHijonico,paraquetodoelquecreaenlnoperezca,sinoque
tengavidaeterna.PorqueDiosnohaenviadoasuHijoalmundoparajuzgaralmundo,sino
paraqueelmundosesalveporl(Jn3,1617).EnelNuevoTestamento,lavoluntad
salvficauniversaldeDiosestestrechamenteconectadaconlanicamediacindeCristo:
[Dios]quierequetodosloshombressesalvenylleguenalconocimientoplenodelaverdad.
PorquehayunsoloDios,ytambinunsolomediadorentreDiosyloshombres,CristoJess,
hombretambin,queseentregasmismocomorescateportodos(1Tm2,46).
Basadosenestaconcienciadeldondelasalvacin,nicoyuniversal,ofrecidoporelPadre
pormediodeJesucristoenelEsprituSanto(cf.Ef1,314),losprimeroscristianosse
dirigieronaIsraelmostrandoqueelcumplimientodelasalvacinibamsalldelaLey,y
afrontarondespusalmundopaganodeentonces,queaspirabaalasalvacinatravsdeuna
pluralidaddediosessalvadores.Estepatrimoniodelafehasidopropuestounavezmspor
elMagisteriodelaIglesia:CreelaIglesiaqueCristo,muertoyresucitadoportodos(cf.2
Co5,15),daalhombresuluzysufuerzaporelEsprituSantoafindequepuedarespondera
sumximavocacinyquenohasidodadobajoelcieloalahumanidadotronombreenel
queseaposiblesalvarse(cf.Hch4,12).Igualmentecreequelaclave,elcentroyelfinde
todalahistoriahumanasehallaensuSeoryMaestro.42
14.Debeser,porlotanto,firmementecredacomoverdaddefecatlicaquelavoluntad
salvficauniversaldeDiosUnoyTrinoesofrecidaycumplidaunavezparasiempreenel
misteriodelaencarnacin,muerteyresurreccindelHijodeDios.
Teniendoencuentaestedatodefe,ymeditandosobrelapresenciadeotrasexperiencias
religiosasnocristianasysobresusignificadoenelplansalvficodeDios,lateologaest
hoyinvitadaaexplorarsiesposible,yenqumedida,quetambinfigurasyelementos
positivosdeotrasreligionespuedanentrarenelplandivinodelasalvacin.Enestatareade
reflexinlainvestigacinteolgicatieneantesunextensocampodetrabajobajolaguadel
MagisteriodelaIglesia.ElConcilioVaticanoII,enefecto,afirmquelanicamediacin
delRedentornoexcluye,sinosuscitaensuscriaturasunamltiplecooperacinqueparticipa
delafuentenica.43Sedebeprofundizarelcontenidodeestamediacinparticipada,
siemprebajolanormadelprincipiodelanicamediacindeCristo:Auncuandonose
excluyanmediacionesparciales,decualquiertipoyorden,stassinembargocobran
significadoyvalornicamenteporlamediacindeCristoynopuedenserentendidascomo
paralelasycomplementarias.44Noobstante,serancontrariasalafecristianaycatlica
aquellaspropuestasdesolucinquecontemplenunaaccinsalvficadeDiosfueradela
nicamediacindeCristo.
15.Nopocasvecesalgunosproponenqueenteologaseevitentrminoscomounicidad,
universalidad,absolutez,cuyousodaralaimpresindeunnfasisexcesivoacerca
delvalordeleventosalvficodeJesucristoconrelacinalasotrasreligiones.Enrealidad,
conestelenguajeseexpresasimplementelafidelidadaldatorevelado,puesconstituyeun
desarrollodelasfuentesmismasdelafe.Desdeelinicio,enefecto,lacomunidaddelos
creyenteshareconocidoqueJesucristoposeeunatalvalenciasalvfica,quelslo,como
HijodeDioshechohombre,crucificadoyresucitado,envirtuddelamisinrecibidadel
http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_20000806_dominusiesus_sp.html

9/20

9/9/2015

DeclaracinDominusIesus

PadreyenlapotenciadelEsprituSanto,tieneelobjetivodedonarlarevelacin(cf.Mt
11,27)ylavidadivina(cf.Jn1,125,252617,2)atodalahumanidadyacadahombre.
EnestesentidosepuedeysedebedecirqueJesucristotiene,paraelgnerohumanoysu
historia,unsignificadoyunvalorsingularynico,slodelpropio,exclusivo,universaly
absoluto.Jesses,enefecto,elVerbodeDioshechohombreparalasalvacindetodos.
Recogiendoestaconcienciadefe,elConcilioVaticanoIIensea:ElVerbodeDios,por
quientodofuehecho,seencarnparaque,Hombreperfecto,salvaraatodosyrecapitulara
todaslascosas.ElSeoreselfindelahistoriahumana,puntodeconvergenciahaciaelcual
tiendenlosdeseosdelahistoriaydelacivilizacin,centrodelahumanidad,gozodel
coraznhumanoyplenitudtotaldesusaspiraciones.lesaquelaquienelPadreresucit,
exaltycolocasuderecha,constituyndolojuezdevivosydemuertos.45Es
precisamenteestasingularidadnicadeCristolaqueleconfiereunsignificadoabsolutoy
universal,porlocual,mientrasestenlahistoria,eselcentroyelfindelamisma:Yosoy
elAlfaylaOmega,elPrimeroyelltimo,elPrincipioyelFin(Ap22,13).46

IV.UNICIDADYUNIDADDELAIGLESIA
16.ElSeorJess,nicosalvador,noestableciunasimplecomunidaddediscpulos,sino
queconstituyalaIglesiacomomisteriosalvfico:lmismoestenlaIglesiaylaIglesia
estenl(cf.Jn15,1ssGa3,28Ef4,1516Hch9,5)poreso,laplenituddelmisterio
salvficodeCristopertenecetambinalaIglesia,inseparablementeunidaasuSeor.
Jesucristo,enefecto,continasupresenciaysuobradesalvacinenlaIglesiayatravsde
laIglesia(cf.Col1,2427),47queessucuerpo(cf.1Co12,1213.27Col1,18).48Yas
comolacabezaylosmiembrosdeuncuerpovivoaunquenoseidentifiquenson
inseparables,CristoylaIglesianosepuedenconfundirperotampocoseparar,yconstituyen
unnicoCristototal.49EstamismainseparabilidadseexpresatambinenelNuevo
TestamentomediantelaanalogadelaIglesiacomoEsposadeCristo(cf.2Cor11,2Ef
5,2529Ap21,2.9).50
Poreso,enconexinconlaunicidadylauniversalidaddelamediacinsalvficade
Jesucristo,debeserfirmementecredacomoverdaddefecatlicalaunicidaddelaIglesia
porlfundada.AscomohayunsoloCristo,unosoloessucuerpo,unasolaessuEsposa:
unasolaIglesiacatlicayapostlica.51Adems,laspromesasdelSeordenoabandonar
jamsasuIglesia(cf.Mt16,1828,20)ydeguiarlaconsuEspritu(cf.Jn16,13)implican
que,segnlafecatlica,launicidadylaunidad,comotodoloquepertenecealaintegridad
delaIglesia,nuncafaltaran.52
Losfielesestnobligadosaprofesarqueexisteunacontinuidadhistricaradicadaenla
sucesinapostlica53entrelaIglesiafundadaporCristoylaIglesiacatlica:Estaesla
nicaIglesiadeCristo[...]quenuestroSalvadorconfidespusdesuresurreccinaPedro
paraquelaapacentara(Jn24,17),confindolealyalosdemsApstolessudifusiny
gobierno(cf.Mt28,18ss.),ylaerigiparasiemprecomocolumnayfundamentodela
verdad(1Tm3,15).EstaIglesia,constituidayordenadaenestemundocomounasociedad,
subsiste[subsistitin]enlaIglesiacatlica,gobernadaporelsucesordePedroyporlos
Obisposencomuninconl.54Conlaexpresinsubsititin,elConcilioVaticanoII
quierearmonizardosafirmacionesdoctrinales:porunladoquelaIglesiadeCristo,no
http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_20000806_dominusiesus_sp.html

10/20

9/9/2015

DeclaracinDominusIesus

obstantelasdivisionesentreloscristianos,sigueexistiendoplenamentesloenlaIglesia
catlica,yporotroladoquefueradesuestructuravisiblepuedenencontrarsemuchos
elementosdesantificacinydeverdad,55yaseaenlasIglesiasqueenlasComunidades
eclesialesseparadasdelaIglesiacatlica.56Sinembargo,respectoaestasltimas,es
necesarioafirmarquesueficaciaderivadelamismaplenituddegraciayverdadquefue
confiadaalaIglesiacatlica.57
17.Existe,porlotanto,unanicaIglesiadeCristo,quesubsisteenlaIglesiacatlica,
gobernadaporelSucesordePedroyporlosObisposencomuninconl.58LasIglesiasque
noestnenperfectacomuninconlaIglesiacatlicaperosemantienenunidasaellapor
mediodevnculosestrechsimoscomolasucesinapostlicaylaEucaristavlidamente
consagrada,sonverdaderasiglesiasparticulares.59Poreso,tambinenestasIglesiasest
presenteyoperantelaIglesiadeCristo,sibienfaltelaplenacomuninconlaIglesiacatlica
alrehusarladoctrinacatlicadelPrimado,queporvoluntaddeDiosposeeyejercita
objetivamentesobretodalaIglesiaelObispodeRoma.60
Porelcontrario,lasComunidadeseclesialesquenohanconservadoelEpiscopadovlidoy
lagenuinaentegrasustanciadelmisterioeucarstico,61nosonIglesiaensentidopropiosin
embargo,losbautizadosenestasComunidades,porelBautismohansidoincorporadosa
Cristoy,porlotanto,estnenunaciertacomunin,sibienimperfecta,conlaIglesia.62En
efecto,elBautismoenstiendealcompletodesarrollodelavidaenCristomediantela
ntegraprofesindefe,laEucaristaylaplenacomuninenlaIglesia.63
Porlotanto,losfielesnopuedenimaginarselaIglesiadeCristocomolasuma
diferenciadaydealgunamaneraunitariaalmismotiempodelasIglesiasyComunidades
eclesialesnitienenlafacultaddepensarquelaIglesiadeCristohoynoexisteenningn
lugaryque,porlotanto,debaserobjetodebsquedaporpartedetodaslasIglesiasy
Comunidades.64Enefecto,loselementosdeestaIglesiayadadaexistenjuntosyen
plenitudenlaIglesiacatlica,ysinestaplenitudenlasotrasComunidades.65Por
consiguiente,aunquecreamosquelasIglesiasyComunidadesseparadastienensusdefectos,
noestndesprovistasdesentidoydevalorenelmisteriodelasalvacin,porqueelEspritu
deCristonoharehusadoservirsedeellascomomediosdesalvacin,cuyavirtudderivadela
mismaplenituddelagraciaydelaverdadqueseconfialaIglesia.66
LafaltadeunidadentreloscristianosesciertamenteunaheridaparalaIglesianoenel
sentidodequedarprivadadesuunidad,sinoencuantoobstculoparalarealizacinplena
desuuniversalidadenlahistoria.67

V.IGLESIA,REINODEDIOSYREINODECRISTO
18.LamisindelaIglesiaesanunciarelReinodeCristoydeDios,establecerloenmedio
detodaslasgentes[laIglesia]constituyeenlatierraelgermenyelprincipiodeesteReino
.68PorunladolaIglesiaessacramento,estoes,signoeinstrumentodelantimaunin
conDiosydelaunidaddetodoelgnerohumano69ellaes,porlotanto,signoe
instrumentodelReino:llamadaaanunciarloyainstaurarlo.Porotrolado,laIglesiaesel
puebloreunidoporlaunidaddelPadre,delHijoydelEsprituSanto70ellaes,porlo
http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_20000806_dominusiesus_sp.html

11/20

9/9/2015

DeclaracinDominusIesus

tanto,elreinodeCristo,presenteyaenelmisterio,71constituyendo,as,sugermene
inicio.ElReinodeDiostiene,enefecto,unadimensinescatolgica:Esunarealidad
presenteeneltiempo,perosudefinitivarealizacinllegarconelfinyelcumplimientodela
historia.72
Delostextosbblicosydelostestimoniospatrsticos,ascomodelosdocumentosdel
MagisteriodelaIglesianosededucensignificadosunvocosparalasexpresionesReinode
losCielos,ReinodeDiosyReinodeCristo,nidelarelacindelosmismosconlaIglesia,
ellamismamisterioquenopuedesertotalmenteencerradoenunconceptohumano.Pueden
existir,porlotanto,diversasexplicacionesteolgicassobreestosargumentos.Sinembargo,
ningunadeestasposiblesexplicacionespuedenegarovaciardecontenidoenmodoalgunola
ntimaconexinentreCristo,elReinoylaIglesia.Enefecto,elReinodeDiosque
conocemosporlaRevelacin,nopuedeserseparadonideCristonidelaIglesia...Sise
separaelReinodelapersonadeJess,noessteyaelReinodeDiosreveladoporl,yse
terminapordistorsionartantoelsignificadodelReinoquecorreelriesgodetransformarse
enunobjetivopuramentehumanoeideolgicocomolaidentidaddeCristo,queno
aparececomoelSeor,alcualdebesometersetodo(cf.1Co15,27)asimismo,elReinono
puedeserseparadodelaIglesia.Ciertamente,stanoesunfinensmisma,yaqueest
ordenadaalReinodeDios,delcualesgermen,signoeinstrumento.Sinembargo,alavez
quesedistinguedeCristoydelReino,estindisolublementeunidaaambos.73
19.AfirmarlarelacinindivisiblequeexisteentrelaIglesiayelReinonoimplicaolvidar
queelReinodeDiossibienconsideradoensufasehistricanoseidentificaconla
Iglesiaensurealidadvisibleysocial.Enefecto,nosedebeexcluirlaobradeCristoydel
EsprituSantofueradelosconfinesvisiblesdelaIglesia.74Porlotanto,sedebetambin
tenerencuentaqueelReinointeresaatodos:alaspersonas,alasociedad,almundo
entero.TrabajarporelReinoquieredecirreconoceryfavorecereldinamismodivino,que
estpresenteenlahistoriahumanaylatransforma.ConstruirelReinosignificatrabajarpor
laliberacindelmalentodassusformas.Enresumen,elReinodeDioseslamanifestaciny
larealizacindesudesigniodesalvacinentodasuplenitud.75
AlconsiderarlarelacinentreReinodeDios,ReinodeCristoeIglesiaesnecesario,detodas
maneras,evitaracentuacionesunilaterales,comoenelcasodedeterminadasconcepciones
queintencionadamenteponenelacentosobreelReinoysepresentancomoreinocntricas,
lascualesdanrelievealaimagendeunaIglesiaquenopiensaensmisma,sinoquese
dedicaatestimoniaryserviralReino.EsunaIglesiaparalosdemssedicecomo
Cristoeselhombreparalosdems...Juntoaunosaspectospositivos,estasconcepciones
manifiestanamenudootrosnegativos.Antetodo,dejanensilencioaCristo:ElReinodel
quehablansebasaenunteocentrismo,porqueCristodicennopuedesercomprendido
porquiennoprofesalafecristiana,mientrasquepueblos,culturasyreligionesdiversas
puedencoincidirenlanicarealidaddivina,cualquieraqueseasunombre.Porelmismo
motivo,concedenprivilegioalmisteriodelacreacin,quesereflejaenladiversidadde
culturasycreencias,peronodicennadasobreelmisteriodelaredencin.AdemselReino,
talcomoloentienden,terminapormarginaromenospreciaralaIglesia,comoreaccinaun
supuestoeclesiocentrismodelpasadoyporqueconsideranalaIglesiamismasloun
signo,porlodemsnoexentodeambigedad.76Estastesissoncontrariasalafecatlica
porquenieganlaunicidaddelarelacinqueCristoylaIglesiatienenconelReinodeDios.

http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_20000806_dominusiesus_sp.html

12/20

9/9/2015

DeclaracinDominusIesus

VI.LAIGLESIAYLASRELIGIONES
ENRELACINCONLASALVACIN
20.Detodoloquehasidoantesrecordado,derivantambinalgunospuntosnecesariospara
elcursoquedebeseguirlareflexinteolgicaenlaprofundizacindelarelacindela
Iglesiaydelasreligionesconlasalvacin.
Antetodo,debeserfirmementecredoquelaIglesiaperegrinanteesnecesariaparala
salvacin,puesCristoeselnicoMediadoryelcaminodesalvacin,presenteanosotrosen
suCuerpo,queeslaIglesia,yl,inculcandoconpalabrasconcretaslanecesidaddel
bautismo(cf.Mt16,16Jn3,5),confirmauntiempolanecesidaddelaIglesia,enlaquelos
hombresentranporelbautismocomoporunapuerta.77Estadoctrinanosecontraponeala
voluntadsalvficauniversaldeDios(cf.1Tm2,4)porlotanto,esnecesario,pues,
mantenerunidasestasdosverdades,osea,laposibilidadrealdelasalvacinenCristopara
todosloshombresylanecesidaddelaIglesiaenordenaestamismasalvacin.78
LaIglesiaessacramentouniversaldesalvacin79porque,siempreunidademodo
misteriosoysubordinadaaJesucristoelSalvador,suCabeza,eneldiseodeDios,tieneuna
relacinindispensableconlasalvacindecadahombre.80Paraaquellosquenosonformaly
visiblementemiembrosdelaIglesia,lasalvacindeCristoesaccesibleenvirtuddela
graciaque,aunteniendounamisteriosarelacinconlaIglesia,nolesintroduceformalmente
enella,sinoquelosiluminademaneraadecuadaensusituacininterioryambiental.Esta
graciaprovienedeCristoesfrutodesusacrificioyescomunicadaporelEsprituSanto.81
EllaestrelacionadaconlaIglesia,lacualprocededelamisindelHijoylamisindel
EsprituSanto,82segneldiseodeDiosPadre.
21.AcercadelmodoenelcuallagraciasalvficadeDios,queesdonadasiemprepormedio
deCristoenelEsprituytieneunamisteriosarelacinconlaIglesia,llegaalosindividuos
nocristianos,elConcilioVaticanoIIselimitaafirmarqueDiosladonaporcaminosque
lsabe.83LaTeologaesttratandodeprofundizaresteargumento,yaqueessindudatil
paraelcrecimientodelacompresindelosdesigniossalvficosdeDiosydeloscaminosde
surealizacin.Sinembargo,detodoloquehastaahorahasidorecordadosobrelamediacin
deJesucristoysobrelasrelacionessingularesynicas84quelaIglesiatieneconelReino
deDiosentreloshombresquesubstancialmenteeselReinodeCristo,salvadoruniversal
,quedaclaroqueseracontrarioalafecatlicaconsiderarlaIglesiacomouncaminode
salvacinalladodeaquellosconstituidosporlasotrasreligiones.stasseran
complementariasalaIglesia,oinclusosubstancialmenteequivalentesaella,aunqueen
convergenciaconellaenposdelReinoescatolgicodeDios.
Ciertamente,lasdiferentestradicionesreligiosascontienenyofrecenelementosde
religiosidadqueprocedendeDios85yqueformanpartedetodoloqueelEsprituobraen
loshombresyenlahistoriadelospueblos,ascomoenlasculturasyreligiones.86De
hechoalgunasoracionesyritospuedenasumirunpapeldepreparacinevanglica,encuanto
sonocasionesopedagogasenlascualesloscorazonesdeloshombressonestimuladosa
abrirsealaaccindeDios.87Aellas,sinembargonoselespuedeatribuirunorigendivino
niunaeficaciasalvficaexopereoperato,queespropiadelossacramentoscristianos.88Por
otrolado,nosepuedeignorarqueotrosritosnocristianos,encuantodependende
supersticionesodeotroserrores(cf.1Co10,2021),constituyenmsbienunobstculopara
http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_20000806_dominusiesus_sp.html

13/20

9/9/2015

DeclaracinDominusIesus

lasalvacin.89
22.ConlavenidadeJesucristoSalvador,DioshaestablecidolaIglesiaparalasalvacinde
todosloshombres(cf.Hch17,3031).90Estaverdaddefenoquitanadaalhechodequela
Iglesiaconsideralasreligionesdelmundoconsincerorespeto,peroalmismotiempoexcluye
esamentalidadindiferentistamarcadaporunrelativismoreligiosoqueterminaporpensar
queunareliginestanbuenacomootra.91Sibienesciertoquelosnocristianospueden
recibirlagraciadivina,tambinesciertoqueobjetivamentesehallanenunasituacin
gravementedeficitariasisecomparaconladeaquellosque,enlaIglesia,tienenlaplenitud
delosmediossalvficos.92SinembargoesnecesariorecordaraloshijosdelaIglesiaque
suexcelsacondicinnodebenatribuirlaasuspropiosmritos,sinoaunagraciaespecialde
Cristoysinorespondenaellaconelpensamiento,laspalabrasylasobras,lejosdesalvarse,
sernjuzgadosconmayorseveridad.93Seentiende,porlotanto,que,siguiendoel
mandamientodeSeor(cf.Mt28,1920)ycomoexigenciadelamoratodosloshombres,la
IglesiaanunciaytienelaobligacindeanunciarconstantementeaCristo,queesel
Camino,laVerdadylaVida(Jn14,6),enquienloshombresencuentranlaplenituddela
vidareligiosayenquienDiosreconciliconsigotodaslascosas.94
Lamisinadgentes,tambineneldilogointerreligioso,conservantegra,hoycomo
siempre,sufuerzaysunecesidad.95Enefecto,Diosquierequetodosloshombresse
salvenylleguenalconocimientoplenodelaverdad(1Tm2,4).Diosquierelasalvacinde
todosporelconocimientodelaverdad.Lasalvacinseencuentraenlaverdad.Losque
obedecenalamocindelEspritudeverdadestnyaenelcaminodelasalvacinperola
Iglesia,aquienestaverdadhasidoconfiada,debeiralencuentrodelosquelabuscanpara
ofrecrsela.Porquecreeeneldesigniouniversaldesalvacin,laIglesiadebesermisionera
.96Porelloeldilogo,noobstanteformepartedelamisinevangelizadora,constituyeslo
unadelasaccionesdelaIglesiaensumisinadgentes.97Laparidad,queespresupuesto
deldilogo,serefierealaigualdaddeladignidadpersonaldelaspartes,noaloscontenidos
doctrinales,nimuchomenosaJesucristoqueeselmismoDioshechohombre
comparadoconlosfundadoresdelasotrasreligiones.Dehecho,laIglesia,guiadaporla
caridadyelrespetodelalibertad,98debeempearseprimariamenteenanunciaratodoslos
hombreslaverdaddefinitivamentereveladaporelSeor,yaproclamarlanecesidaddela
conversinaJesucristoylaadhesinalaIglesiaatravsdelbautismoylosotros
sacramentos,paraparticiparplenamentedelacomuninconDiosPadre,HijoyEspritu
Santo.Porotraparte,lacertezadelavoluntadsalvficauniversaldeDiosnodisminuyesino
aumentaeldeberylaurgenciadelanunciodelasalvacinylaconversinalSeor
Jesucristo.

CONCLUSIN
23.LapresenteDeclaracin,reproponiendoyclarificandoalgunasverdadesdefe,haquerido
seguirelejemplodelApstolPabloalosfielesdeCorinto:Ostransmit,enprimerlugar,
loqueamivezrecib(1Co15,3).Frenteapropuestasproblemticasoinclusoerrneas,la
reflexinteolgicaestllamadaaconfirmardenuevolafedelaIglesiayadarrazndesu
esperanzaenmodoconvincenteyeficaz.
LosPadresdelConcilioVaticanoII,altratareltemadelaverdaderareligin,han
http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_20000806_dominusiesus_sp.html

14/20

9/9/2015

DeclaracinDominusIesus

afirmado:CreemosqueestanicareliginverdaderasubsisteenlaIglesiacatlicay
apostlica,alacualelSeorJessconfilaobligacindedifundirlaatodosloshombres,
diciendoalosApstoles:Id,pues,yenseadatodaslasgentes,bautizndolasenelnombre
delPadreydelHijoydelEsprituSanto,ensendolesaobservartodocuantoyooshe
mandado(Mt28,1920).Porsupartetodosloshombresestnobligadosabuscarlaverdad,
sobretodoenloreferenteaDiosyasuIglesia,y,unavezconocida,aabrazarlaypracticarla
.99
LarevelacindeCristocontinuaraserenlahistorialaverdaderaestrellaqueorientaatoda
lahumanidad:100Laverdad,queesCristo,seimponecomoautoridaduniversal.101El
misteriocristianosuperadehecholasbarrerasdeltiempoydelespacio,yrealizalaunidad
delafamiliahumana:DesdelugaresytradicionesdiferentestodosestnllamadosenCristo
aparticiparenlaunidaddelafamiliadeloshijosdeDios[...].Jessderribalosmurosdela
divisinyrealizalaunificacindeformaoriginalysupremamediantelaparticipacinensu
misterio.EstaunidadestanprofundaquelaIglesiapuededecirconsanPablo:Yanosois
extraosniforasteros,sinoconciudadanosdelossantosyfamiliaresdeDios(Ef2,19).
102

ElSumoPontficeJuanPabloII,enlaAudienciadelda16dejuniode2000,concedidaal
infrascritoCardenalPrefectodelaCongregacinparalaDoctrinadelaFe,conciencia
ciertayconsuautoridadapostlica,haratificadoyconfirmadoestaDeclaracindecidida
enlaSesinPlenaria,yhaordenadosupublicacin.
DadoenRoma,enlasededelaCongregacinparalaDoctrinadelaFe,el6deagostode
2000,FiestadelaTransfiguracindelSeor.

JosephCard.Ratzinger
Prefecto
TarcisioBertone,S.D.B.
ArzobispoemritodeVercelli
Secretario

Notas
(1)Conc.deConstantinoplaI,SymbolumCostantinopolitanum:DS150.
(2)Cf.JuanPabloII,Enc.Redemptorismissio,1:AAS83(1991)249340.
(3)Cf.Conc.Ecum.Vat.II,Decr.AdgentesyDecl.Nostraaetatecf.tambinPabloVI,
Exhort.ap.Evangeliinuntiandi:AAS68(1976)576JuanPabloII,Enc.Redemptoris
missio.
(4)Conc.Ecum.Vat.II,Decl.Nostraaetate,2.
(5)Pont.Cons.paraelDilogoInterreligiosoylaCongr.paralaEvangelizacindelos
http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_20000806_dominusiesus_sp.html

15/20

9/9/2015

DeclaracinDominusIesus

Pueblos,Instr.Dilogoyanuncio,29cf.Conc.Ecum.VatII,Const.past.Gaudiumetspes,
22.
(6)Cf.JuanPabloII,Enc.Redemptorismissio,55.
(7)Cf.Pont.Cons.paraelDilogoInterreligiosoylaCongr.paralaEvangelizacindelos
Pueblos,Instr.Dilogoyanuncio,9:AAS84(1992)414446.
(8)JuanPabloII,Enc.Fidesetratio,5:AAS91(1999)588.
(9)Conc.EcumVat.II,Const.dogm.Deiverbum,2.
(10)Ibd.,4.
(11)JuanPabloII,Enc.Redemptorismissio,5.
(12)JuanPabloII,Enc.Fidesetratio,14.
(13)Conc.Ecum.deCalcedonia,DS301.Cf.S.AtanasiodeAlejandra,DeIncarnatione,
54,3:SC199,458.
(14)Cf.Conc.Ecum.Vat.II,Const.dogm.Deiverbum,4
(15)Ibd.,5.
(16)Ibd.
(17)3Cf.CatecismodelaIglesiaCatlica,144.
(18)Ibd.,150.
(19)Ibd.,153.
(20)Ibd.,178.
(21)JuanPabloII,Enc.FidesetRatio,13.
(22)Cf.ibd.,3132.
(23)Conc.Ecum.Vat.II,Decl.Nostraaetae,2.Cf.tambinConc.Ecum.Vat.II,Decr.Ad
gentes,9,dondesehabladetodolobuenopresenteenlosritosyenlasculturasdelos
pueblosConst.dogm.Lumengentium,16,dondeseindicatodolobuenoyloverdadero
presenteentrelosnocristianos,quepuedenserconsideradoscomounapreparacinala
acogidadelEvangelio.
(24)Cf.Conc.deTrento,Decr.delibrissacrisetdetraditionibusrecipiendis:DS1501
Conc.Ecum.Vat.I,Const.dogm.DeiFilius,cap.2:DS3006.
(25)Conc.Ecum.Vat.II,Const.dogm.Deiverbum,11.
(26)Ibd.
(27)JuanPabloII,Enc.Redemptorismissio,55cf.tambin56.PabloVI,Exhort.ap.
http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_20000806_dominusiesus_sp.html

16/20

9/9/2015

DeclaracinDominusIesus

Evangeliinuntiandi,53.
(28)Conc.Ecum.deNiceaI,DS125.
(29)Conc.EcumdeCalcedonia,DS301.
(30)Conc.Ecum.Vat.II,Const.dogm.Gaudiumetspes,22.
(31)JuanPabloII,Enc.Redemptorismissio,6.
(32)Cf.SanLenMagno,TomusadFlavianum:DS269.
(33)Cf.SanLenMagno,CartaPromisissemememiniadLeonemIimp:DS318:In
tantamunitatemabipsoconceptuVirginisdeitateethumanitateconserta,utnecsinehomine
divina,necsineDioagerenturhumana.Cf.tambinibd.:DS317.
(34)Conc.Ecum.Vat.II,Const.past.Gaudiumetspes,45.Cf.tambinConc.deTrento,
Decr.Depeccatooriginali,3:DS1513.
(35)Cf.Conc.Ecum.Vat.II,Const.dogm.Lumengentium,34.
(36)Cf.ibd.,7.Cf.SanIreneo,elcualafirmabaqueenlaIglesiahasidodepositadala
comuninconCristo,osea,elEsprituSanto(AdversusHaeresesIII,24,1:SC211,472).
(37)Conc.Ecum.Vat.II,Const.past.Gaudiumetspes,22.
(38)JuanPabloII,Enc.Redemptorismissio,28.AcercadelassemillasdelVerbocf.
tambinSanJustino,2Apologia,8,12,1313,36:ed.E.J.Goodspeed,84858889.
(39)Cf.ibd.,2829.
(40)Ibd.,29.
(41)3Ibd.,5.
(42)Conc.Ecum.Vat.II,Const.past.Gaudiumetspes,10cf.SanAgustn,cuandoafirma
quefueradeCristo,caminouniversaldesalvacinquenuncahafaltadoalgnerohumano,
nadiehasidoliberado,nadieesliberado,nadieserliberado:DeCivitateDei10,32,2:
CCSL47,312.
(43)Conc.Ecum.Vat.II,Const.dogm.Lumengentium,62.
(44)JuanPabloII,Enc.Redemptorismissio,5.
(45)Conc.Ecum.Vat.II,Const.past.Gaudiumetspes,45.Lanecesidadyabsoluta
singularidaddeCristoenlahistoriahumanaestbienexpresadaporSanIreneocuando
contemplalapreeminenciadeJesscomoPrimognito:Enloscieloscomoprimognito
delpensamientodelPadre,elVerboperfectodirigepersonalmentetodaslascosasylegisla
sobrelatierracomoprimognitodelaVirgen,hombrejustoysanto,siervodeDios,bueno,
aceptableaDios,perfectoentodofinalmentesalvandodelosinfiernosatodosaquellosque
losiguen,comoprimognitodelosmuertosescabezayfuentedelavidadivina
(Demostratio,39:SC406,138).
http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_20000806_dominusiesus_sp.html

17/20

9/9/2015

DeclaracinDominusIesus

(46)JuanPabloII,Enc.Redemptorismissio,6.
(47)Cf.Conc.Ecum.Vat.II,Const.dogm.Lumengentium,14.
(48)Cf.ibd.,7.
(49)Cf.SanAgustn,Enarrat.InPsalmos,Ps90,Sermo2,1:CCSL39,1266SanGregorio
Magno,MoraliainIob,Praefatio,6,14:PL75,525SantoTomsdeAquino,Summa
Theologicae,III,q.48,a.2ad1.
(50)Cf.Conc.Ecum.Vat.II,Const.dogm.Lumengentium,6.
(51)Smbolodelafe:DS48.Cf.BonifacioVIII,BulaUnamSanctam:DS870872Conc.
Ecum.Vat.II,Const.dogm.Lumengentium,8.
(52)Cf.Conc.Ecum.Vat.II,Decr.Unitatisredintegratio,4JuanPabloII,Enc.Utunum
sint,11:AAS87(1995)921982.
(53)3Cf.Conc.Ecum.Vat.II,Const.dogm.Lumengentium,20cf.tambinSanIreneo,
AdversusHaereses,III,3,13:SC211,2044SanCipriano,Epist.33,1:CCSL3B,164
165SanAgustn,Contraadvers.legisetprophet.,1,20,39:CCSL49,70.
(54)Conc.EcumVat.II,Const.dogm.Lumengentium,8.
(55)Ibd.,Cf.JuanPabloII,Enc.Utunumsint,13.Cf.tambinConc.Ecum.Vat.II,Const.
dogm.Lumengentium,15,yDecr.Unitatisredintegratio,3.
(56)Es,porlotanto,contrariaalsignificadoautnticodeltextoconciliarlainterpretacinde
quienesdeducendelafrmulasubsistitinlatesissegnlacuallanicaIglesiadeCristo
podratambinsubsistirenotrasiglesiascristianas.ElConciliohabaescogidolapalabra
subsistitprecisamenteparaaclararqueexisteunasolasubsistenciadelaverdadera
Iglesia,mientrasquefueradesuestructuravisibleexistensloelementaEcclesiae,los
cualessiendoelementosdelamismaIglesiatiendenyconducenalaIglesiacatlica
(Congr.paralaDoctrinadelaFe,NotificacinsobreelvolumenIglesia:carismaypoder
delP.LeonardoBoff,11III1985:AAS77(1985)756762).
(57)Cf.Conc.Ecum.Vat.II,Decr.Unitatisredintegratio,3.
(58)Cf.Congr.paralaDoctrinadelaFe,Decl.Mysteriumecclesiae,n.1:AAS65(1973)
396408.
(59)Cf.Conc.Ecum.Vat.II,Decr.Unitatisredintegratio,14y15Congr.paraDoctrinade
laFe,CartaCommunionisnotio,17AAS85(1993)838850.
(60)Cf.Conc.EcumVat.I,Const.Pastoraeternus:DS30533064Conc.Ecum.Vat.II,
Constdogm.Lumengentium,22.
(61)Cf.Conc.Ecum.Vat.II,Decr.Unitatisredintegratio,22.
(62)Cf.ibd.,3.
(63)Cf.ibd.,22.
http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_20000806_dominusiesus_sp.html

18/20

9/9/2015

DeclaracinDominusIesus

(64)Congr.paralaDoctrinadelaFe,Decl.Mysteriumecclesiae,1.
(65)JuanPabloII,Enc.Utunumsint,14.
(66)Conc.Ecum.Vat.II,Decr.Unitatisredintegratio,3.
(67)Congr.paralaDoctrinadelaFe,CartaCommunionisnotio,17.Cf.Conc.Ecum.Vat.II,
Decr.Unitatisredintegratio,n.4.
(68)Conc.Ecum.Vat.II,Const.dogm.Lumengentium,5.
(69)3Ibd.,1.
(70)3Ibd.,4.Cf.SanCipriano,DeDominicaoratione23:CCSL3A,105.
(71)Conc.Ecum.Vat.II,Const.dogm.Lumengentium,3.
(72)Cf.ibd.,9.Cf.TambinlaoracindirigidaaDios,queseencuentraenlaDidach9,4:
SC248,176:SerenatuIglesiadesdelosconfinesdelatierraentureino,eibd.,10,5:
SC248,180:Acurdate,Seor,detuIglesia...y,santificada,reneladesdeloscuatro
vientosentureinoqueparaellahaspreparado.
(73)JuanPabloII,Enc.Redemptorismissio,18cf.Exhort.ap.EcclesiainAsia,6XI1999,
17:L'OsservatoreRomano,7XI1999.ElReinoestaninseparabledeCristoque,encierta
forma,seidentificaconl(cf.Orgenes,InMt.Hom.,14,7:PG13,1197Tertuliano,
AdversusMarcionem,IV,33,8:CCSL1,634.
(74)JuanPabloII,Enc.Redemptorismissio,18.
(75)Ibd.,15.
(76)Ibd.,17.
(77)Conc.Ecum.Vat.II,Const.dogm.Lumengentium,14.Cf.Decr.Adgentes,7Decr.
Unitatisredintegratio,3.
(78)JuanPabloII,Enc.Redemptorismissio,9.Cf.CatecismodelaIglesiaCatlica,
846847.
(79)3Conc.Ecum.Vat.II,Const.dogm.,Lumengentium,48.
(80)Cf.SanCipriano,Decatholicaeecclesiaeunitate,6:CCSL3,253254SanIreneo,
AdversusHaereses,III,24,1:SC211,472474.
(81)JuanPabloII,Enc.Redemptorismissio,10.
(82)Conc.Ecum.Vat.II,Decr.Adgentes,2.LaconocidafrmulaextraEcclesiamnullus
omninosalvaturdebeserinterpretadaenelsentidoaquexplicado(cf.Conc.Ecum.
LateranenseIV,Cap.1.Defidecatholica:DS802).Cf.tambinlaCartadelSantoOficioal
ArzobispodeBoston:DS38663872.
(83)Conc.Ecum.Vat.II,Decr.Adgentes,7.
http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_20000806_dominusiesus_sp.html

19/20

9/9/2015

DeclaracinDominusIesus

(84)3JuanPabloII,Enc.Redemptorismissio,18.
(85)SonlassemillasdelVerbodivino(seminaVerbi),quelaIglesiareconocecongozoy
respeto(cf.Conc.Ecum.Vat.II,Decr.Adgentes,11,Decl.Nostraaetate,2).
(86)JuanPabloII,Enc.Redemptorismissio,29.
(87)Cf.Ibd.CatecismodelaIglesiaCatlica,843.
(88)Cf.Conc.deTrento,Decr.Desacramentis,can.8desacramentisingenere:DS1608.
(89)Cf.JuanPabloII,Enc.Redemptorismissio,55.
(90)Cf.Conc.Ecum.Vat.II,Const.dogm.Lumengentium,17JuanPabloII,Enc.
Redemptorismissio,11.
(91)JuanPabloII,Enc.Redemptorismissio,36.
(92)Cf.PoXII,Enc.Myisticiscorporis,DS3821.
(93)Conc.Ecum.Vat.II,Const.dogm.Lumengentium,14.
(94)Conc.Ecum.Vat.II,Decl.Nostraaetate,2.
(95)Conc.Ecum.Vat.II,Decr.Adgentes,7.
(96)CatecismodelaIglesiaCatlica,851cf.tambin,849856.
(97)Cf.JuanPabloII,Enc.Redemptorismissio,55Exhort.ap.EcclesiainAsia,31,6XI
1999.
(98)Cf.Conc.Ecum.Vat.II,Decl.Dignitatishumanae,1.
(99)Ibd.
(100)Cf.JuanPabloII,Enc.Fidesetratio,15.
(101)Ibid.,92.
(102)Ibd.,70.

http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_20000806_dominusiesus_sp.html

20/20

Anda mungkin juga menyukai