de Transmisin (TLA)
1
Prepar: FER
CONTENIDO:
1. Antecedentes de las sobretensiones en los SEP
2. Descarga atmosfrica
3. Mecanismos de Falla del aislamiento de las LTs
4. Estadsticas de salidas en lneas de transmisin
5. Apartarrayos de xidos metlicos MOA principios
de operacin.
6. Sistemas de aterrizamiento para LT`s
2
Prepar: FER
1.Antecedentes de las
sobretensiones en los
SEP
3
Prepar: FER
Sobretensiones
Temporales
Sobretensiones
por
Descarga Atmosfrica
Esfuerzos
Elctricos
en los
Aislamientos
Sobretensiones por
operaciones de
Interruptores o
desconectadores
Tensin normal de
operacin
10
93170
5
93180
9.89
-46,92
-2.9
-21,77
234,94
73780
73920
6,54
-14,44
31,89
-4,42
v( x )
30,41
-3,00
0.0
0.0
PMO
111,01
NIZ
MPA
112,73
10
10
12
14
273,8
4
Prepar: FER
5
Prepar: FER
6
Prepar: FER
7
Prepar: FER
8
Prepar: FER
F. E. R.
LAPEM
10
F. E. R.
LAPEM
SOBRETENSIONES EN EL SISTEMA
Lightning surges
6
[p.u.]
Switching surges
5
4
Temporary overvoltages
3
System voltage
2
1
10-6
10-4
10-2
100
102
104
[t] = s
2.Descarga atmosfrica
12
Prepar: FER
8 millones rayos/da
Mtodos de proteccin
13
Prepar: FER
TIPOS DE RAYOS:
Lider
Lider
Descarga de retorno
Descarga de retorno
Descarga de retorno
Descarga de retorno
14
Prepar: FER
FORMASDE ONDA DE
CORRIENTES DE LA
DESCARGA PRINCIPAL
REGISTRADAS POR
BERGER
15
Prepar: FER
PROBABILIDAD DE LA MAGNITUD DE LA
DESCARGA ATMOSFRICA
16
Prepar: FER
17
Prepar: FER
LAPEM
Subdirecci
Subdireccin T
Tcnica
LAPEM
TyD
vitalidad tcnica
18
LAPEM
Subdirecci
Subdireccin T
Tcnica
P(I ) =
I
I
1+
31
2, 6
LAPEM
TyD
vitalidad tcnica
Parmetro
M, mediana
, desv. est. log.
19
IF <20kA
IF >20kA
61,1
1,33
33,3
0,605
1.- Mecanismos de
Falla del aislamiento
de las LTs
20
Prepar : SCS/FER
LAPEM
20
El desempeo en servicio de
las lneas de transmisin tiene
que ver con eventos como:
Vientos fuertes, huracanes
Problemas con los
conductores o herrajes Descarga atmosfrica
Vandalismo
Eventos del sistema de
Incendios en maleza
potencia
Contaminacin de
aislamientos
Desconocidas
Presencia de aves
21
Prepar : SCS/FER
LAPEM
21
=
0r
rg
c
=
r0
c
g
FIGURA 12
Tensin inducida
Falla de blindaje
Flameo inverso
22
Prepar : SCS/FER
LAPEM
22
rc
23
Prepar : SCS/FER
rg
LAPEM
23
24
Prepar : SCS/FER
LAPEM
24
Dg
DC
DC
rc
rc
25
Prepar : SCS/FER
25
Prepar : SCS/FER
ZONA 2
ZONA 3
Im=60 kA
ZONA 4
IC=10 kA
Im=16 kA
26
ZONA 1
Corriente de rayo kA
kA
LAPEM
26
ZONA 1
Prepar : SCS/FER
LAPEM
27
Dg
DC= 0
DC= 0
rg
rc
28
Prepar : SCS/FER
28
ZONA 4
29
Prepar : SCS/FER
LAPEM
29
30
Prepar : SCS/FER
LAPEM
30
Alternativas de solucin
31
Prepar : SCS/FER
LAPEM
31
Alternativas de solucin
32
Prepar : SCS/FER
32
Alternativas de solucin
33
Prepar : SCS/FER
33
34
Prepar : SCS/FER
LAPEM
34
Prepar : SCS/FER
LAPEM
35
36
Prepar : SCS/FER
LAPEM
36
El desempeo en servicio de
las lneas de transmisin tiene
que ver con eventos como:
Vientos fuertes, huracanes
Problemas con los
conductores o herrajes Descarga atmosfrica
Vandalismo
Eventos del sistema de
Incendios en maleza
potencia
Contaminacin de
aislamientos
Desconocidas
Presencia de aves
37
Prepar : SCS/FER
LAPEM
37
B0
38
Prepar : SCS/FER
LAPEM
38
B0
Dado por el: I B 0
39
Prepar : SCS/FER
# Salidas
=
100km ao
LAPEM
39
ndice de
salidas por
tensiones
inducidas
(IVFOR)
ndice de
salidas por
flameo inverso
ndice de
salidas por
falla de
Blindaje
(SFFOR)
(BFR)
Back Flashovers
Induced Flashovers
0.0150
Events/Year
0.0125
0.0100
0.0075
0.0050
Line Length:
12.168 KM
8.178
0.000
0.001
0.014
0.015
67.213
0.121
0.0025
0.0000
Tower
Phase Strikes
Back Flashovers
Induced Flashovers
Arr. Over Rating
40
Prepar : SCS/FER
78
0.003
0.005
0.000
0.000
156
0.003
0.005
0.000
0.000
234
0.003
0.000
0.000
0.000
312
0.003
0.005
0.000
0.000
390
0.003
0.005
0.000
0.000
468
0.000
0.000
0.000
0.000
LAPEM
40
Subdireccin Tcnica
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
LAPEM
5.- Apartarrayos
Apartarrayos de
de xidos
xidos
5.metlicos MOA
MOA principios
principios
metlicos
de operacin.
operacin.
de
FER
41
LAPEM
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
Subdireccin Tcnica
SOBRETENSIONES EN EL SISTEMA
Lightning surges
6
[p.u.]
Switching surges
5
4
Temporary overvoltages
3
System voltage
2
1
10-6
10-4
10-2
100
42
102
104
[t] = s
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
43
LAPEM
Subdireccin Tcnica
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
Gaps Activos
Resistencias graduadoras y
Capaxitores
FER
44
LAPEM
Subdireccin Tcnica
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
LAPEM
Modernos
de ZnO
FER
45
Subdireccin Tcnica
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
LAPEM
FER
46
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
Subdireccin Tcnica
LAPEM
10
Pastilla de ZnO
IC
Dimetro 80 mm
Alto de 20 mm
C
0
AC
A
C
10
20
C
10
0
C
C
DC 20
DC
Tensin [kV]
IR
2
Regin 1
10-5
10-4
Regin 2
10-3
10-2
10-1
10 0
Regin 3
101
102
103
104
Corriente [A]
FER
47
105
Subdireccin Tcnica
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
FER
48
LAPEM
Subdireccin Tcnica
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
LAPEM
Ratio between
10kA and rating
Residual
voltage @
10kA, 8/20s
Block type
Switching
surge @ 500A
Residual
voltage @
1mA, DC
Year of mfg
Batch number
FER
49
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
50
LAPEM
Subdireccin Tcnica
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
LAPEM
POLIMRICOS,
MOLDEADO POR
INYECCIN
FER
51
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
52
LAPEM
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
53
LAPEM
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
54
LAPEM
Subdireccin Tcnica
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
LAPEM
ESTACIN PARA
SUBESTACIONES
FER
55
Subdireccin Tcnica
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
FER
56
LAPEM
Subdireccin Tcnica
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
En Mxico para
115 kV, 230 kV y
420 kV
FER
57
LAPEM
Subdireccin Tcnica
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
APARTARRAYOS DE LNEA
Con entrehierro
LAPEM
Los varistores no estn directamente conectados al Los varistores estn directamente conectados al
potencial de la lnea, esto implica un menor nmero potencial de la lnea, esto requiere de un mayor
de varistores de ZnO para un mismo nivel de tensin, nmero de varistores de ZnO para un mismo nivel de
y
tambin
una
menor
tensin
nominal
costo adicional.
contaminacin
externa
en
la
envolvente
El flameo del entrehierro en aire depende de las Las condiciones atmosfricas no afectan la operacin
condiciones atmosfricas
del apartarrayos.
58
Subdireccin Tcnica
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
LAPEM
FER
59
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
60
LAPEM
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
61
LAPEM
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
62
LAPEM
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
63
LAPEM
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
64
LAPEM
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
65
LAPEM
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
66
LAPEM
Subdireccin Tcnica
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
FER
67
LAPEM
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
68
LAPEM
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
69
LAPEM
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
70
LAPEM
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
71
LAPEM
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
72
LAPEM
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
73
LAPEM
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
74
LAPEM
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
75
LAPEM
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
76
LAPEM
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
77
LAPEM
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
78
LAPEM
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
79
LAPEM
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
80
LAPEM
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
81
LAPEM
Subdireccin Tcnica
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
LAPEM
FER
82
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
83
LAPEM
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
84
LAPEM
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
85
LAPEM
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
86
LAPEM
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
87
LAPEM
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
88
LAPEM
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
89
LAPEM
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
90
LAPEM
Subdireccin Tcnica
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
LAPEM
FER
91
Subdireccin Tcnica
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
LAPEM
FER
92
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
Subdireccin Tcnica
LAPEM
Fuente de
Alta
Tensin C.
A.
Puente
Shunt de
medicin
Bases
aislantes
Rsh
Corriente i(t)
Tensin
v(t)
FER
93
Subdireccin Tcnica
LAPEM
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
iint
c
iext
iint + iext
FER
94
Subdireccin Tcnica
FER
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
95
LAPEM
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
Subdireccin Tcnica
0.00040
30.00
0.00030
20.00
0.00020
10.00
0.00010
0.00
0.00000
20 kV eficaz
40.0
35.0
30.0
-0.00040
25.0
-40.00
20.0
-0.00030
15.0
-30.00
10.0
-0.00020
5.0
-20.00
0.0
-0.00010
-5.0
-10.00
40.00
-10.0
Tensin [kV]
LAPEM
Tiempo [ms]
Tensin
Corriente
60.00
0.00060
40.00
0.00040
20.00
0.00020
0.00
0.00000
40.0
35.0
30.0
-0.00080
25.0
-80.00
20.0
-0.00060
15.0
-60.00
10.0
-0.00040
5.0
-40.00
0.0
-0.00020
-5.0
-20.00
Tiempo [ms]
Tensin
Corriente
FER
96
80.00
-10.0
Tensin [kV]
40 kV eficaz
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
Subdireccin Tcnica
LAPEM
0.00150
80.00
Tensin [kV]
40.00
0.00050
20.00
0.00
0.00000
-20.00
-0.00050
-40.00
-60.00
0.00100
60.00
60 kV eficaz
-0.00100
-80.00
40.0
35.0
30.0
25.0
20.0
15.0
10.0
5.0
0.0
-5.0
-0.00150
-10.0
-100.00
Tiempo [ms]
Tensin
Corriente
0.00200
0.00100
Tensin [kV]
50.00
0.00050
0.00
0.00000
-0.00050
-50.00
-0.00100
-100.00
-0.00150
40.0
35.0
30.0
25.0
20.0
15.0
10.0
5.0
0.0
-5.0
-0.00200
-10.0
-150.00
Tiempo [ms]
Tensin
Corriente
FER
97
0.00150
100.00
80 kV eficaz
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
Subdireccin Tcnica
0.00200
150.00
0.00150
100.00
0.00100
50.00
0.00050
0.00
0.00000
100 kV eficaz
40.0
35.0
30.0
-0.00200
25.0
-200.00
20.0
-0.00150
15.0
-150.00
10.0
-0.00100
5.0
-100.00
0.0
-0.00050
-5.0
-50.00
200.00
-10.0
Tensin [kV]
LAPEM
Tiempo [ms]
Tensin
Corriente
0.00800
150.00
0.00600
100.00
0.00400
Tensin [kV]
50.00
0.00200
0.00
0.00000
-50.00
-0.00200
-100.00
-0.00400
-150.00
40.0
35.0
30.0
25.0
20.0
15.0
10.0
5.0
-0.00800
0.0
-250.00
-5.0
-0.00600
-10.0
-200.00
Tiempo [ms]
Tensin
Corriente
FER
98
127 kV eficaz
Subdireccin Tcnica
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
LAPEM
APARTARRAYOS
LADO LNEA DE T.
FER
TRANSFORMADOR
DE PRUEBA TES 510
DE ALTA TENSIN
99
APARTARRAYOS
LADO REACTOR
Subdireccin Tcnica
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
LAPEM
Componentes
Conectador (a la lnea)
Anillo de gradiente
Terminal a tierra
Desconectador
Herrajes de montaje
Clevis
Conexin Shunt
FER
100
Subdireccin Tcnica
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
LAPEM
FER
101
Subdireccin Tcnica
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
Ventajas del
Desconectador
Desconectar de la lnea
Indica sobrecargas
La lnea puede ser reenergizada
El reemplazo puede planearse
FER
102
LAPEM
Subdireccin Tcnica
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
LAPEM
FER
103
Subdireccin Tcnica
COORDINACIN DE AISLAMIENTO:
Apartarrayos para Lneas de Transmisin
588 kV
FER
Height:
257
Weight:
661 lbs.
Added weight
827 lbs.
104
LAPEM
105
Prepar: FER
Ig =
E0
R0
Ri
1 E 0
2 R02
Ri =
R0
IR
Ig
gradiente critico
resistencia medida a baja corriente
resistencia para alta corriente.
Ri =
R0
I
1+ R
I
g
(Varillas o electrodos
concentrados)
106
Prepar: FER
CONSIDERACIONES DE ATERRIZAMIENTO
Resistividad del
suelo
Contenido de
agua
107
Prepar: FER
Resistencia de
6 ?
108
Prepar: FER
VALORES MEDIDOS DE Y R
325
708.50
104.0
<8
328
119.00
17.5
<8
334
447.40
66.0
<8
257
407.00
60.0
<8
Back Flashovers
Induced Flashovers
0.25
Events/Year
0.20
0.15
0.10
0.05
0.00
Tower
Phase Strikes
Back Flashovers
Induced Flashovers
Arr. Over Rating
68
0.000
0.000
0.000
0.000
136
0.000
0.000
0.000
0.000
204
0.000
0.001
0.000
0.000
272
0.007
0.000
0.000
0.000
340
0.000
0.009
0.001
0.000
408
0.039
0.003
0.000
0.000
110
Prepar: FER
REPORTE DEL
COMPORTAMIENTO REAL DE LA LT.
Model Name: Dd473f5b.TF
Calculation: Extended Analysis with Line Voltage and Phasing for Entire
Line
Selected Towers: 1 to 475
Started at: 11/13/01 15:13:04
Finished at: 11/13/01 16:28:25
Line Length: 122.372 KM
Line Flashover Report
--------------------Direct Strikes Per Year:
Back Flashovers:
Phase Strike/Shielding Failure Flashovers:
Flashovers From Nearby Strikes:
Total Outages:
154.040
3.445
2.637
1.013
7.095
125.878
5.798
---------------------------------------------------------------------Arrester Report
--------------Arresters Exceeding Rated Energy:
0.006
111
Prepar: FER
Back Flashovers
Induced Flashovers
0.225
0.200
0.175
CON = 100 -m
Mejorando el sistema de Tierras
Events/Year
0.150
0.125
0.100
0.075
0.050
0.025
0.000
Tower
Phase Strikes
Back Flashovers
Induced Flashovers
Arr. Over Rating
68
0.000
0.000
0.000
0.000
136
0.000
0.000
0.000
0.000
204
0.000
0.000
0.000
0.000
272
0.007
0.000
0.000
0.000
340
0.000
0.000
0.001
0.000
408
0.039
0.000
0.000
0.000
112
Prepar: FER
REPORTE DEL
COMPORTAMIENTO ESPERADO DE LA LT.
Model Name: Dd473f5b.TF
Calculation: Extended Analysis with Line Voltage and Phasing for Entire
Line
Selected Towers: 1 to 475
Started at: 11/13/01 15:13:04
Finished at: 11/13/01 16:28:25
Line Length: 122.372 KM
Line Flashover Report
--------------------Direct Strikes Per Year:
154.040
Back Flashovers:
Phase Strike/Shielding Failure Flashovers:
Flashovers From Nearby Strikes:
Total Outages:
0.001
2.637
1.013
3.652
125.878
2.984
---------------------------------------------------------------------Arrester Report
--------------Arresters Exceeding Rated Energy:
0.006
----------------------------------------------------------------------
113
Prepar: FER
Gracias por su
atencin
114
Prepar: FER