Plan de recuperacin

Este plan de recuperacin enmrcase nas medidas de

atencin diversidade previstas no noso proxecto. As
devanditas medidas estn orientadas a responder s
necesidades educativas concretas do alumnado e
consecucin das competencias bsicas e os obxectivos do curso.
O plan presenta, para cada unidade, unha ficha de repaso que incle actividades referentes aos contidos
mnimos tratados nela. Esta ficha pode utilizarse para
calibrar en que medida os estudantes pendentes de recuperacin van afianzando os obxectivos mnimos de
cada unidade, con vistas s avaliacins correspondentes.

PROBA

Ficha de repaso
Nome e apelidos: .........................................................................................................................................
Curso: .....................................................................

1 Escribe os nomes das funcins vitais.

b) Mnima, clula, funcins.

.........................................................................

.........................................................................

.........................................................................

.........................................................................

.........................................................................

2 Completa a frase:

5 Completa a frase seguinte:

Hoxe sabemos que os seres vivos estn for-

Os cientficos clasifican os seres vivos

mados por ............................. e que estas son

que habitan a Terra en cinco ...........................

as ............................. .............................. da

que son: ........................... , ...........................,

vida. Pero isto non se soubo ata a invencin

...........................,

do ............................ .

3 Completa as frases cos termos seguintes:

reproducin, reparar, enerxa, relacin, crecer,

estmulos e descendentes.
a) A funcin de nutricin consiste en tomar
substancias do medio, utilizalas para obter
....................., para ..................... ou para
..................... as partes danadas.
b) A funcin de ..................... consiste en per-

6 Contesta V, se verdadeiro, ou F, se falso:

a) As clulas vexetais teen flaxelos.
b) As clulas animais teen parede
celular.
c) As clulas vexetais teen
cloroplastos.
d) As clulas animais teen centrolos.

7 Cita tres diferenzas entre unha clula vexetal e

unha clula animal.

cibir os cambios que se producen no medio,

.........................................................................

chamados ....................., e reaccionar ante

.........................................................................

eles de forma axeitada.

.........................................................................

c) A funcin de .................. a capacidade que

teen os seres vivos para producir ...............
coas sas mesmas caractersticas.

4 Escribe das frases que inclan estes grupos

de palabras.

a) Pluricelulares, tecidos, organizacin.

.........................................................................

8 Escribe os tres principios da teora celular.

.........................................................................
.........................................................................
.........................................................................

9 Se un micron a milsima parte dun milmetro, cantos milmetros son 100 microns?

.........................................................................

0,1 mm

.........................................................................

0,001 mm

10 mm
1 000 mm

GRUPO ANAYA, S.A. Ciencias da Natureza 2. ESO Material fotocopiable autorizado.

...........................

............................ .

142

Data: .......................................................................

PROBA

Ficha de repaso
Nome e apelidos: .........................................................................................................................................
Curso: .....................................................................

1 Define os seguintes termos:

percorren o talo, as ............................ e

Nutricin hetertrofa: .......................................

os ........................ das follas. Uns levan o

........................................................................

zume ........................ e outros distriben

Dixestin: ......................................................

o ........................ por todas as partes da

........................................................................

........................ .

2 Escribe como se produce a distribucin de

substancias:

b) A maior parte dos animais necesitan ...

a) Nos seres unicelulares: ................................

............................................

........................................................................

lizar o ................................... de subs-

b) Nos seres pluricelulares: ..............................

tancias, dicir, conxuntos formados

........................................................................

por un lquido ......................................,

3 Ordena como se produce a fotosntese:

Xrase osxeno que se expulsa
ao medio.
A enerxa emprgase nunha reaccin
que fabrica hidratos de carbono.
A clula toma auga e CO2.
O cloroplasto capta a enerxa da
luz solar grazas clorofila.

4 Di que termos corresponden s seguintes

GRUPO ANAYA, S.A. Ciencias da Natureza 2. ESO Material fotocopiable autorizado.

Data: .......................................................................

para

rea-

por uns condutos ou ..............................

.............. e por un mecanismo propulsor
(.............................) que se move por ........
............................. e dilatacins.

6 Clasifica os seguintes animais atendendo ao

tipo de respiracin que presentan: cangrexo,

caracol terrestre, bolboreta, lagarto, bocarte e
lebre.

definicins:
a) Son rganos esponxosos formados por
diminutas cavidades (alvolos), de paredes
delgadas, nos que se realiza o intercambio
gasoso.

.......................................................................

.......................................................................

........................................................................

b) Son sistemas de lminas ou filamentos co

interior cheo de vasos polos que circulan
fludos e nos que se realiza o intercambio
de gases.
.......................................................................

5 Completa as seguintes frases:

a) O transporte de substancias das plantas
ten lugar a travs dos .........................
que saen dende as ............................... e

........................................................................
........................................................................

7 Contesta V, se verdadeiro, ou F, se falso:

a) As vas respiratorias son os
pulmns.
b) Os riles, as traqueas e os tubos de
Malpighi son rganos excretores.
c) Os anlidos teen glndulas
dixestivas.
d) As cavidades gastrovasculares son
estruturas en forma de saco.

143

PROBA

Ficha de repaso
Nome e apelidos: .........................................................................................................................................
Curso: .....................................................................

1 Define os seguintes termos.

Estmulo: .........................................................
.........................................................................

Data: .......................................................................

6 Clasifica os seguintes receptores dos animais:

Ollos compostos
Gusto

Resposta: ......................................................
Lia lateral

.........................................................................
Equilibrio

os estmulos? E as que realizan as respostas?

Tacto

.........................................................................

Odo

3 Escribe como se produce o procesamento e a

coordinacin:

a) Nos seres unicelulares..................................

.........................................................................
b) Nos seres pluricelulares...............................
.........................................................................

4 Indica se as frases seguintes son verdadeiras

(V) ou falsas (F).

a) Os tropismos son un tipo de estmulo no que a planta crece a favor ou

en contra dun estmulo.
b) Os tropismos son un tipo de
resposta na que a planta crece
a favor ou en contra dun estmulo.
c) As nastias son movementos rpidos
que dependen da direccin do estmulo.
d) As nastias son movementos rpidos

7 Completa o seguinte texto:

Os animais dispoen de dous sistemas de
coordinacin: o sistema ......................... e o sistema ....................... . O sistema nervioso produce respostas ....................... e de ......................
duracin, mentres que o sistema endcrino
controla respostas ........................ que actan durante ........................ ......................

8 Di que termos corresponden s seguintes definicins:

a) Tenos os artrpodos e estn formados por
omatidios. Cada unidade capta unha imaxe
parcial, e a suma de todos, un mosaico.
.........................................................................

que non dependen da direccin do

.......................................................................

estmulo.

b) unha canle con clulas receptoras capa-

5 Cita a diferenza entre o tigmotropismo e a

tigmonastia.

144

Olfacto

ces de detectar vibracins e movementos

na auga.

.........................................................................

.........................................................................

.........................................................................

.........................................................................

GRUPO ANAYA, S.A. Ciencias da Natureza 2. ESO Material fotocopiable autorizado.

2 Como se chaman as estruturas que perciben

PROBA

Ficha de repaso
Nome e apelidos: .........................................................................................................................................
Curso: .....................................................................

1 Sinala as frases falsas:

a) A reproducin sexual produce mis
variabilidade que a asexual.
b) As clulas reprodcense por biparticin, xemacin e fragmentacin.
c) Unha desvantaxe da reproducin
asexual que os proxenitores
deben encontrarse.
d) A unin do gameto masculino e o
gameto feminino crea unha clula
chamada cigoto.

2 Completa o pargrafo:
Os fentos teen un tipo de reproducin chamada reproducin ..........................., onde unha
parte do ciclo, o .............................., desenvolve esporas nos ......................................., que
se encontran no envs das sas follas ou ...
........................................ . Cando as esporas
xerminan, forman unha pequena planta denominada ............................................., que pro-

GRUPO ANAYA, S.A. Ciencias da Natureza 2. ESO Material fotocopiable autorizado.

duce os gametos.

3 Di cantas partes ten o xineceo dunha flor tpica

e onde esperas encontrar o vulo.

Data: .......................................................................

o .................., que unha substancia nutritiva que rodea e alimenta o .................., e as

.................., que protexen a semente.

5 Explica brevemente en que consiste a xema-

cin en animais, e di algn exemplo dalgunha

especie que a realice.
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................

6 Di se as seguintes especies posen ou non

dimorfismo sexual:
a) Can
b) Galia
c) Ser humano
d) Mapache
e) Pavn

7 Explica que diferenzas cres que encontraras

entre o ovo dun rptil e o dun peixe. A que se
deben estas diferenzas?
........................................................................
........................................................................

........................................................................

........................................................................

........................................................................

........................................................................

........................................................................

5 Tanto en quenllas coma en mamferos, as cras

A semente frmase co desenvolvemento do

saen vivas ao exterior dende o interior da nai.

Non obstante, non se pode considerar que
tean o mesmo desenvolvemento embrionario.
Explica que desenvolvemento embrionario ten
a quenlla e cal o mamfero, e en que se diferencian.

.................. . O esbozo da futura planta chma-

........................................................................

se ................., e pose unha ou das peque-

........................................................................

nas follas chamadas ................. que acumulan

........................................................................

nutrientes. Na semente tamn encontramos

.......................................................................

........................................................................

4 Completa o pargrafo:

145

PROBA

Ficha de repaso
Nome e apelidos: .........................................................................................................................................
Curso: .....................................................................

Data: .......................................................................

1 Podera dicirse que un ecosistema a unin 5 Constre unha cadea trfica cos seguintes or-

........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................

2 Os osos de zonas tropicais de Asia, como o

oso malaio e o oso beizudo, nunca hibernan. A
que cres que se debe isto?
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................

3 Indica que tipo de relacin intraespecfica se

d entre:

a) Unha manda de us. ...............................

b) Unha manda de lens. ..............................
c) Un enxame de abellas. .............................
d) Un arrecife de coral. .................................

4 Indica cales das seguintes frases acerca das

relacins interespecficas son falsas:

a) As relacins interespecficas son na

sa maiora relacins alimentarias.
b) O parasitismo supn un beneficio mutuo, tanto para o hospedador coma
para o parasito.
c) As rmoras e as quenllas teen unha
relacin parasitaria, onde as rmoras
causan graves danos quenlla, que
sae prexudicado.
d) A competencia interespecfica dse
cando das especies compiten polo
mesmo recurso.

146

ganismos: pardal, falcn, herba, saltn.

........................................................................
........................................................................

6 Que nivel trfico responsable de introducir

a materia orgnica no ecosistema? Cal o

nivel trfico encargado de devolver a materia
inorgnica ao medio?
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................

7 Define os termos plancto, necto e bentos.

........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................

8 Que factores abiticos fan que os seres vivos

do curso alto dun ro sexan diferentes dos que
habitan o seu curso baixo?
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................

9 Indica cales das seguintes oracins son falsas:

a) A zona fra encntrase entre os trpicos e os crculos polares.

b) Existen das zonas fras e das temperadas, pero s unha clida.
c) A zona clida dse entre os trpicos,
en torno ao ecuador.
d) A zona temperada abrangue dende
os trpicos ata os polos.

GRUPO ANAYA, S.A. Ciencias da Natureza 2. ESO Material fotocopiable autorizado.

do bitopo e a biocenose? Explica a ta resposta.

PROBA

Ficha de repaso
Nome e apelidos: .........................................................................................................................................
Curso: .....................................................................

1 Di se cada un dos seguintes relevos pertence

a zonas emerxidas ou a zonas mergulladas:
a) Chaira:

.....................................................

........................................................................
........................................................................
........................................................................

b) Dorsal: .........................................................

........................................................................

c) Plataforma continental: ..............................

........................................................................

d) Depresin: ................................................

........................................................................

e) Cordilleira: ..................................................
f) Foxa:

.........................................................

2 Completa o texto:

5 Explica por que o aire prximo terra, ao quecer, ascende ata capas mis altas.

........................................................................
........................................................................

Na xeosfera diferncianse tres capas concn-

........................................................................

tricas: a ......................, o .......................... e

........................................................................

o ........................ . Algunhas destas capas di-

........................................................................

vdense, sa vez, en ........................, como

o ncleo, que se divide en ........................
e........................ . Os lmites entre as capas
reciben o nome de ........................ e adoitan
levar o nome do seu descubridor.
GRUPO ANAYA, S.A. Ciencias da Natureza 2. ESO Material fotocopiable autorizado.

Data: .......................................................................

3 Di cales das seguintes oracins sobre as placas litosfricas son falsas:

a) A litosfera unha capa continua.
b) Os lmites entre placas son difusos e
custa identificalos.
c) As placas euroasitica e norteamericana son das das maiores placas.
d) As grandes dorsais ocenicas coinciden con bordos de placas.
e) frica e Australia estn includas na
mesma placa: a placa africo australiana.

4 Explica brevemente como a gravidade e a

enerxa solar impulsan as dinmicas da atmosfera e a hidrosfera.

6 Responde a que tipo de rocha (volcnica, plutnica, metamrfica ou sedimentaria) pertence

cada unha das seguintes rochas:

a) Unha rocha onde se distinguen anacos de

antigas rochas embebidos nela.
........................................................................
........................................................................
b) Unha rocha que, ao golpeala, se divide en
lascas.
........................................................................
........................................................................
c) Unha rocha onde se distinguen a simple
vista cristais de diversos minerais.
........................................................................
........................................................................
d) Unha rocha onde se distinguen s con lupa
cristais de distintos minerais.
.........................................................................
.........................................................................

147

PROBA

Ficha de repaso
Nome e apelidos: .........................................................................................................................................
Curso: .....................................................................

1 Di en que tipo de bordo:

a) Se crea nova litosfera.
........................................................................
b) Se destre litosfera.

Data: .......................................................................

4 Escribe como se denominan os piroclastos

cando:

a) Miden menos de 2 mm de dimetro.

........................................................................

........................................................................

b) Miden dende 2 mm de dimetro ata

o tamao dunha noz.

c) Nin se crea nin se destre litosfera.

........................................................................

........................................................................

2 Completa as definicins:
a) O punto onde se orixina un terremoto denomnase .................................... .
b) Na superficie terrestre, o punto a onde pri-

c) Son maiores que unha noz.

........................................................................

5 Razoa que axente modelador do relevo predomina:

a) No curso alto dun ro.

........................................................................

meiro chegan as ondas ssmicas denom-

b) No curso medio dun ro.

nase ................................ .

........................................................................
c) No curso baixo dun ro.

provocadas por maremotos.

d) As ondas ssmicas poden producir ...........
................................................ de abas de
montaas.

3 Sinala cales das seguintes oracins son falsas:

6 Responde en que tipo de bordo (converxente

ou diverxente) se adoitan dar:

a) Cordilleiras paralelas ao bordo.

........................................................................
b) Dorsais.
........................................................................

a) Para previr riscos, os sismlogos

usan sismgrafos para prever onde
se producirn terremotos, e evacuar
a poboacin.

c) Apertura de ocanos.

b) Resulta lxico que, canta mis poboacin hai nunha zona, maior o
risco ssmico.

........................................................................

c) Se un terremoto provoca un tsunami,

os danos sern maiores.
d) Nos lmites de placa prodcense
mis terremotos, pero no interior das
placas teen mis magnitude.

148

........................................................................

........................................................................
d) Foxas.

7 Sinala en que punto de Espaa consideras

mis probable que suceda unha erupcin volcnica e en cal un terremoto.

a) Granada ......................................................
b) Oviedo ........................................................
c) Lanzarote ...................................................

GRUPO ANAYA, S.A. Ciencias da Natureza 2. ESO Material fotocopiable autorizado.

c) Os ......................... son xigantescas ondas

PROBA

Ficha de repaso
Nome e apelidos: .........................................................................................................................................
Curso: .....................................................................

1 Indica un sistema material e un corpo material:

a) Composto por auga. ..................................
b) Formado por area. ...................................

2 Explica a relacin que existe entre a interaccin gravitatoria, a masa e a inercia dun corpo material.

7 Os cristais, estn formados por tomos do

mesmo elemento ou de diferentes elementos?

........................................................................
........................................................................

8 A atmosfera est composta de: nitrxeno, N2;

........................................................................

osxeno, O2; dixido de carbono, CO2; argon,

Ar; metano, CH4; ozono, O3; vapor de auga,
H2O; dixido de nitrxeno, NO2; helio, He, e
neon, Ne. Que compostos e que elementos
forman parte da atmosfera?

3 Cita as unidades de medida no SI das magni-

........................................................................

........................................................................

tudes que miden a inercia e a extensin.

........................................................................
........................................................................

4 Expresa os seguintes nmeros en notacin

cientfica, e explica se estas medidas corresponden escala macroscpica ou microscpica:

GRUPO ANAYA, S.A. Ciencias da Natureza 2. ESO Material fotocopiable autorizado.

Data: .......................................................................

........................................................................

9 Que tipo de cambio a sublimacin do naftaleno? Vara a sa composicin interna?

........................................................................
........................................................................

10 A reaccin de combustin do etanol :

a) 0,000 000 345 m: ......................................

C2H5OH +3 O2 2 CO2 + 3 H2O

b) 7 830 000 000 000 m: .................................

Cales son os produtos e os reactivos? O etanol, experimenta un cambio fsico ou qumico?

c) 0,000 000 000 004 327 g: ..........................

........................................................................

d) 1 980 000 000 m: .......................................

........................................................................

5 Indica a que cantidade equivalen estes pre- 11 A enerxa est presente s nos sistemas
fixos:

materiais do universo. certo?

a) Mega: ........................................................

........................................................................

b) Nano: .........................................................

........................................................................

c) Micro: .........................................................
d) Pico: ..........................................................

6 Temos un ordenador cun disco duro de 1

12 Que tipo de sistema material constite unha

cafeteira tapada? Razoa a resposta.

........................................................................
........................................................................

Terabyte de memoria e outro cun de 500 xigabytes. Cal ten mis capacidade de memoria?
Razoa a resposta.

13 Por que as ondas ssmicas teen efectos tan

........................................................................

........................................................................

........................................................................

........................................................................

desvastadores?

149

PROBA

Ficha de repaso
Nome e apelidos: .........................................................................................................................................
Curso: .....................................................................

Data: .......................................................................

1 Xustifica por que a lonxitude da traxectoria

7 Un mbil est en repouso no momento

........................................................................

........................................................................

........................................................................

........................................................................

descrita por un mbil e o seu desprazamento

teen o mesmo valor no movemento rectilneo
se non se produce ningn cambio de sentido.

?2 Anda que nos manteamos inmbiles sen-

tados no chan, considrase que estamos en

repouso absoluto? Xustifica a resposta.

inicial; aos 3 s circula cunha rapidez de

2 m/s, e aos 6 s con 4 m/s. Que movemento
efecta?

8 Representa as grficas e-t e v-t dun mbil

que circula cunha rapidez de 3 m/s e describe un m.r.u.

........................................................................
........................................................................

3 Un mbil percorre a metade dunha circunferencia de 0,5 km de raio en 5 min. Que distancia percorreu? Que desprazamento tivo?
Con que rapidez media, en m/s, circulou?

9 Que o dinammetro? Para que se utiliza?

........................................................................
........................................................................

10 Indica o efecto destas forzas sobre un corpo:

a) Forza aplicada no mesmo sentido que o
movemento do corpo.

Valor

En unidadEs
do si

MagnitudE
Valorada

143,7 h
13,7 km/s2
47 km/h

5 A aceleracin da gravidade na La de
1,6 m/s2. Con que rapidez impacta unha
ferramenta que lle cae a un astronauta e
tarda 3 s en tocar o chan? Se este pesa
37,73 N na Terra, canto pesar na La?

6 Con que rapidez media, en m/s, voa un avin

que tarda 2,75 h en percorrer 2 310 km?

150

b) Forza aplicada en distinto sentido que o

movemento.
c) Forza que se aplica sobre a plastilina.
d) Forza aplicada para estirar unha goma.
........................................................................
........................................................................

11 Que valor de g ten Marte, se a nave Mars

Pathfinder, de 895 kg de masa, pesa
3 311,5 N na sa superficie?

12 Que pulo recibe unha esfera de 457 g de

masa que se afunde totalmente en auga se o

seu peso aparente de 1,70 N?

GRUPO ANAYA, S.A. Ciencias da Natureza 2. ESO Material fotocopiable autorizado.

?4 Completa a tboa:

PROBA

10

Ficha de repaso

Nome e apelidos: .........................................................................................................................................

Curso: .....................................................................

1 Cando un futbolista d unha patada ao baln, hai transferencia de enerxa? Se a hai, en

que forma se produce?

Data: .......................................................................

9 Que traballo empregaras para subir un bal

de 30 kg de masa a un metro do chan?

........................................................................
........................................................................

2 Poemos unha pedra de xeo nun vaso de auga, 10 Unha mquina consome 1200 joules de enerque acontece co tempo? Hai transferencia de
enerxa? Que corpo cede enerxa?

xa elctrica para realizar un traballo de 1,2

kJ. Pode ser isto certo? Por que?

........................................................................

........................................................................

........................................................................

........................................................................

3 Que enerxa cintica leva un coche de 2,5 t 11 Contesta as preguntas seguintes:

que circula cunha rapidez de 120 km/h?

4 A enerxa potencial dun corpo que se encontra a

2 metros da superficie lunar, a mesma que se
se encontra a 2 metros da superficie terrestre?
Razoa a resposta.

........................................................................
........................................................................

5 Que factores inflen na enerxa cintica?

Cando cero o seu valor?

GRUPO ANAYA, S.A. Ciencias da Natureza 2. ESO Material fotocopiable autorizado.

........................................................................
........................................................................

6 Un saltador de esqu de 69 kg de masa salta

e alcanza 107 metros de altura. Que enerxa

potencial ten?

a) Cales son as placas solares que permiten

obter enerxa elctrica?
...................................................................
b) Que aparato transforma a enerxa elica
en elctrica?
...................................................................
c) En que lugar a enerxa cintica da auga ao
caer se transforma en electricidade.
...................................................................

12 Da enerxa elctrica que consome unha lm-

pada, s o 5% se aproveita para proporcionar

enerxa lumnica, e o resto desperdciase en
forma de enerxa trmica (calor). Que rendemento ten unha lmpada?
........................................................................
........................................................................

7 Cal a enerxa de fisin nuclear? Que incon- 13 As lmpadas LED que se empregan nalgns
venientes presenta?

........................................................................
........................................................................

8 Que enerxa se encontra almacenada nos

semforos teen rendementos do 40%. Parceche unha medida axeitada cambiar as

lmpadas normais por lmpadas LED para
alcanzar o modelo enerxtico sostible (ten en
conta o dato da pregunta anterior)?

combustibles fsiles e aproveitada na sa

combustin para xerar calor ou realizar traballo? De onde procede esa enerxa?

........................................................................

........................................................................

........................................................................

........................................................................

........................................................................

........................................................................

151

PROBA

11

Ficha de repaso

Nome e apelidos: .........................................................................................................................................

1 Con que magnitude fsica medimos o nivel

trmico dun corpo? Garda relacin coa enerxa cintica das sas partculas?

Data: .......................................................................

8 Por que no vern s veces nos custa quitar

os aneis se os levamos?

........................................................................

........................................................................

........................................................................

........................................................................

9 Explica os cambios de estado regresivos.

2 Se un corpo se encontra a 90 oC:

a) Ten moita calor.
b) Ten maior nivel trmico que outro a 194 oF.
c) As sas partculas axtanse con rapidez.
d) Ten unha temperatura de 373 K.
Cal ou cales destas afirmacins son certas?
........................................................................
...........,.............................................................

3 Un corpo est a 36 oC, e outro, a 309 K. En

cal as partculas teen maior axitacin?

........................................................................
........................................................................

4 Cantos joules achegan 250 gramos de queixo

fresco en cuxo envase aparece que 100 gramos del achegan 206 kcal?
........................................................................
........................................................................

Neles hai ganancia ou perda de calor?

........................................................................
........................................................................

10 Como comprobamos no laboratorio a dilatacin dos corpos slidos?

........................................................................
........................................................................

11 Indica os efectos da calor sobre os corpos.

........................................................................
........................................................................

12 Mediante que mecanismo de propagacin

quenta o Sol a auga dos mares?

........................................................................
........................................................................

13 Que corpos emiten radiacin?

........................................................................
........................................................................

5 Cando dous corpos estn en equilibrio tr- 14 Que a condutividade trmica? Como a que
mico, a cantidade de calor que almacenan
a mesma. esta frase correcta?

........................................................................
........................................................................

6 Cando dicimos esta cunca est quente,

como deberiamos expresarnos en realidade?

........................................................................
........................................................................

7 Que significa que a calor unha enerxa en

trnsito?

........................................................................
........................................................................

152

corresponde a un bo illante trmico?

........................................................................
........................................................................

15 Cando poemos un gorro no inverno, facmolo para abrigarnos?

........................................................................
........................................................................

16 Razoa se o motor dunha moto unha mqui-

na trmica de combustin interna ou externa.

........................................................................
........................................................................
........................................................................

GRUPO ANAYA, S.A. Ciencias da Natureza 2. ESO Material fotocopiable autorizado.

Curso: .....................................................................

PROBA

12

Ficha de repaso

Nome e apelidos: .........................................................................................................................................

Curso: .....................................................................

1 Cantas oscilacins por segundo realiza unha

onda de 30 GHz de frecuencia?

Data: .......................................................................

9 Cando a luz branca a facemos pasar a travs

dun prisma, que acontece? Como se chama
este fenmeno?

........................................................................
........................................................................

2 Que caractersticas diferencian a unha onda

mecnica dunha electromagntica?

10 Por que a xema dun ovo ten cor amarela?

........................................................................

........................................................................

........................................................................

........................................................................

3 Cal a rapidez de propagacin, en m/s, 11 Cales son as fontes secundarias de luz? Pon
dunha onda que percorre 3,5 km en 2,3 s?

dous exemplos.

........................................................................
........................................................................

4 Cal mis enerxtica, a luz ultravioleta, de 12 Que tipo de lente o cristalino? En que con16
7,8 10 Hz de frecuencia, ou unha onda de
radio, de 89 106 Hz? Xustifica a resposta.

siste o proceso da sa acomodacin?

........................................................................

........................................................................

........................................................................

........................................................................

5 Nun libro de aventuras espaciais lemos que 13 Un son de 40 KHz, audible para o ser
a nave espacial dos protagonistas viaxa a
360 000 km/s. Pode ser isto certo?

humano?

........................................................................

........................................................................

GRUPO ANAYA, S.A. Ciencias da Natureza 2. ESO Material fotocopiable autorizado.

........................................................................

........................................................................

14

cuartos de bao. Por que?

O timbre permtenos diferenciar a voz dun

home, mis aguda, da dunha muller, mis
grave. certa esta frase?

........................................................................

........................................................................

........................................................................

........................................................................

6 O vidro esmerilado colcase nas vents dos

7 Diferencia entre reflexin especular e difusa.

15 Que rapidez, en km/h, leva un avin que se

despraza con Mach 1,2?

........................................................................
........................................................................

8 Nun cuarto s escuras enfocamos unha lmpada de mesa cara a un baln. Na proxeccin
da sombra na parede, observamos zona de
penumbra? Razoa a resposta.

16 Un home berra fronte a unha parede que est

a 36 metros, canto tarda en or o eco da sa

voz?

........................................................................
........................................................................

153

SOLUCINS

habitan a Terra en cinco reinos que son:

moneras, protistas, fungos, plantas e animais.

3 a) A funcin de nutricin consiste en tomar

substancias do medio, utilizalas para obter

enerxa, para crecer ou para reparar as
partes danadas.

b) A funcin de relacin consiste en percibir

os cambios que se producen no ambiente, chamados estmulos e reaccionar ante
eles de forma axeitada.
c) A funcin de reproducin a capacidade que teen os seres vivos para producir
descendentes coas sas mesmas caractersticas.

4 a) Os seres pluricelulares teen distintos niveis de organizacin, dependendo de se

teen tecidos, rganos, aparatos ou sistemas.

b) Unha clula a unidade mnima dun ser

vivo que pode realizar as funcins vitais.

5 Hoxe sabemos que os seres vivos estn for-

mados por clulas e que estas son as unidades mnimas da vida. Pero isto non se
soubo ata a invencin do microscopio.

6 a)-F; b)-F; c)-V; d)-V.

7 As clulas vexetais teen parede celular e

cloroplastos e non teen centrolos, ao revs

do que acontece nas clulas animais.

8 A clula a unidade estrutural dos seres vivos. A clula a unidade estrutural dos seres
vivos. A clula a unidade de orixe dos seres
vivos.

9 0,1 mm.

na, e distribense polo citoplasma e os orgnulos.

b) Os seres pluricelulares necesitan ter partes
do corpo especializadas en tomar ou expulsar substancias e en transportar substancias entre esas partes e as sas clulas.

3 4; 3; 1; 2.
4 a) Os pulmns.
b) As branquias.

5 a) O transporte de substancias das plantas ten lugar a travs dos vasos condutores que saen dende as races e percorren o talo, as follas e os nervios das
follas. Uns levan o zume bruto e outros
distriben o zume elaborado por todas as
partes da planta.

b) A maior parte dos animais necesitan aparatos circulatorios para realizar o transporte de substancias, dicir, conxuntos
formados por un lquido circulante, por
uns condutos ou vasos e por un mecanismo propulsor (corazn) que se move por
contraccins e dilatacins.

6 Branquias: cangrexo e bocarte.

Traqueas: bolboreta.
Pulmns: lagarto, caracol terrestre e lebre.

7 a) F; b) F; c)F; d) V.
FICHA DE REPASO 3
1 Estmulo: calquera cambio do medio ou do

propio ser vivo que pode ser percibido por

este e causar un efecto nel.
Resposta: a reaccin que ten un ser vivo
ante un estmulo.

2 Os receptores e os efectores.
3 a) Nos seres unicelulares s deben coordinar as sas estruturas celulares.

FICHA DE REPASO 2
1 Nutricin hetertrofa: aquela na que os
seres vivos obteen os nutrientes orgnicos
que necesitan doutros seres vivos ou dos
seus restos.
Dixestin: a transformacin dos alimentos
que levan a cabo os animais para obter os
nutrientes que conteen.

2 a) Os seres unicelulares intercambian as

substancias co medio a travs a membra-

154

b) Nos seres pluricelulares, as sas clulas,

comuncanse entre si e coordnanse para
que todo o organismo do que forman parte
leve a cabo a funcin de relacin de forma
conxunta.

4 a)-F; b)-V; c)-V; d)-F.

5 O tigmotropismo unha resposta duradeira
e a tigmonastia pasaxeira.

6 Ollos compostos: fotorreceptores. Gusto: quimiorreceptores. Lia lateral: mecanorrecep-

GRUPO ANAYA, S.A. Ciencias da Natureza 2. ESO Material fotocopiable autorizado.

FICHA DE REPASO 1
1 Nutricin, relacin e reproducin.
2 Os cientficos clasifican os seres vivos que

SOLUCINS
tores. Equilibrio: mecanorreceptores. Tacto:
mecanorreceptores. Odo: mecanorreceptores. Olfacto: quimiorreceptores.

8 O desenvolvemento embrionario dunha

quenlla ovovivparo, mentres que os mamferos (polo menos na sa inmensa maiora) son vivparos. A principal diferenza que
mentres que nas quenllas se desenvolven
nun ovo que permanece no interior da femia,
nos mamferos as cras desenvlvense no
tero materno, alimentndose a expensas da
nai por medio da placenta.

7 Os animais dispoen de dous sistemas de

coordinacin: o sistema nervioso e o sistema endcrino. O sistema nervioso produce respostas rpidas e de curta duracin,
mentres que o sistema endcrino controla
respostas lentas que actan moito tempo.

8 a) Os ollos compostos.
b) A lia lateral.

FICHA DE REPASO 4
1 b)-F: c)-F.
2 Os fentos teen un tipo de reproducin chamada reproducin alternante, onde unha
parte do ciclo, o esporfito, desenvolve esporas nos esporanxios, que se encontran
no envs das sas follas ou frondes. Cando
as esporas xerminan, forman unha pequena
planta denominada gametfito, que produce
os gametos.

3 O xineceo ten un estigma, un estilo e un ovario. O vulo est no interior do ovario.

GRUPO ANAYA, S.A. Ciencias da Natureza 2. ESO Material fotocopiable autorizado.

4 A semente frmase co desenvolvemen-

to do cigoto. O esbozo da futura planta

chmase embrin, e pose unha ou das
pequenas follas chamadas cotiledns
que acumulan nutrientes. Na semente tamn encontramos o albume, que unha
substancia nutritiva que rodea e alimenta o
embrin, e as cubertas protectoras, que
protexen a semente.

5 A xemacin consiste na formacin dun avul-

FICHA DE REPASO 5
1 Non, posto que o ecosistema consiste nun
lugar (bitopo), os seres vivos que o habitan
(biocenose) e as relacins que se producen
entre eles.

2 Estas especies de osos nunca hibernan por-

que a hibernacin unha adaptacin a climas

con invernos fros, e ao vivir en climas clidos
non precisan da devandita adaptacin.

3
4
5
6

a) gregaria; b) familiar; c) estatal; d) colonial.

Son falsos as frases b e c.
Herba Saltn Pardal Falcn
Os produtores son os que introducen a materia orgnica ao ecosistema, a cal crean grazas
fotosntese, a partir de materia inorgnica. A
materia volve ao medio como materia inorgnica grazas accin dos descompoedores.

7 Plancto: Organismos microscpicos que vi-

ven na auga flotando deriva.

Necto: Organismos acuticos que poden nadar e desprazarse libremente.
Bentos: Organismos que viven no fondo dos
ecosistemas acuticos.

tamento chamado xema sobre a superficie

dun animal, e esta xema capaz de xerar
un novo individuo. Realzana as esponxas e
algns cnidarios, como a hidra.

8 A temperatura (mis alta no curso baixo) e a

6 Posen dimorfismo sexual: galia, ser humano e pavn.

a) A zona fra encntrase entre os polos e os

crculos polares.

Non posen dimorfismo sexual: can e mapache.

d) A zona temperada abrangue dende os trpicos ata os crculos polares.

velocidade das augas (maior no curso alto).

9 Son falsas as frases a) e d).

7 O ovo dun rptil ten casca, mentres que o

dun peixe, non. Esta diferenza dbese a que

os peixes depositan os seus ovos en medio
acutico e o ovo, polo tanto, est libre de risco de desecamento, mentres que os rptiles
os depositan en terra, onde se poden desecar. A casca evita que os ovos depositados
fra da auga sufran desecamento.

FICHA DE REPASO 6
1 1. Zonas emerxidas: a, d e e; zonas mergulladas: b, c e f.

2 Na xeosfera diferncianse tres capas con

con-

cntricas: a codia, o manto e o ncleo. Al-

155

SOLUCINS
gunhas destas capas divdense, sa vez,
en subcapas, como o ncleo, que se divide en ncleo externo e ncleo interno. Os
lmites entre as capas reciben o nome de
descontinuidades e adoitan levar o nome
do seu descubridor.

3 Son falsas as oracins a, b e e.

4 A gravidade atrae os obxectos cara ao centro

da Terra, mentres que a enerxa solar orixina

os ventos e impulsa o ciclo da auga ao quentar a atmosfera e a hidrosfera.

5 O aire prximo terra, ao quecer, faise menos denso que o aire mis fro de capas superiores. por iso que este aire quente tender a ascender.

6 a) Sedimentaria. b) Metamrfica. c) Plutnica. d) Volcnica.

ponsable da forza de atraccin gravitatoria. A

maior masa, maior forza de atraccin.

13 A inercia vn expresada pola masa, e a sa

unidade no SI o quilogramo, kg. A extensin vn expresada polo volume, e a sa unidade no SI o metro cbico, m3.

14 a) 3,45 107 m; microscpica.

b) 7,83 1012 m; macroscpica.
c) 4,33 1012 g; microscpica.
d) 1,98 109 m; macroscpica.

15 a) Mega:106.
b) Nano: 109.
c) Micro: 106.
d) Pico:10-12.

16 O prefixo Tera supn 1012, e Xiga, 109; polo

1 a) Bordo diverxente; b) bordo converxente;
2

3
4
5
6
7

c) bordo con movemento lateral (transformante).

a) O punto onde se orixina un terremoto denomnase hipocentro.
b) Na superficie terrestre, o punto a onde primeiro chegan as ondas ssmicas denomnase epicentro.
c) Os tsunamis son xigantescas ondas provocadas por maremotos.
d) As ondas ssmicas poden producir desprendementos de abas de montaas.
Son falsas as oracins a e d.
a) cinzas; b) lapilli; c) bombas.
a) Erosin; b) transporte; c) sedimentacin.
a) Coverxente; b) diverxente; c) diverxente; d)
converxente.
Erupcin volcnica: c) Lanzarote; Terremoto:
a) Granada.

FICHA DE REPASO 8
1 a) O mar un sistema material composto por

auga, mentres que unha pedra de xeo un

corpo material composto de auga.

b) A area do deserto un sistema material, e

un castelo feito de area un corpo material.

12 A cantidade de inercia dun sistema material

proporcional sa masa, e esta a res-

156

tanto, o ordenador de 1 Terabyte de memoria ten 1012 bytes de memoria, mentres que
o de 500 Xigabytes ten 500 109 bytes de
memoria, que, expresado en Terabytes,
0,5 1012; as, o ordenador de maior memoria o primeiro.

17 Os cristais poden estar formados por tomos

do mesmo elemento, como un diamante, formado de carbono diamante, ou por tomos

de elementos diferentes, como os cristais de
sal (cloruro sdico).

18 Os elementos que forman parte da atmosfe-

ra son: nitrxeno, N2; osxeno, O2; ozono, O3;

argon, Ar; neon, Ne, e helio, He.
Os compostos que forman parte da atmosfera son: dixido de carbono, CO2; vapor de
auga, H2O, e dixido de nitrxeno, NO2.

19 A sublimacin o paso de slido a gas, sen

pasar polo estado lquido. un cambio no

estado de agregacin; polo tanto, un cambio fsico que non produce variacin na composicin interna do naftaleno.

10 Os reactivos nesta reaccin son o etanol e

o osxeno, e os produtos, a auga e o dixido

de carbono. O etanol experimenta un cambio
qumico, xa que pasa a ser outra substancia,
polo que a sa composicin variou.

11 A frase falsa, xa que a enerxa est pre-

sente dalgunha forma en todos os sistemas

materiais do universo, pero tamn as ondas
materiais, como o son, e electromagnticas,
como os raios X, levan enerxa asociada e
non son sistemas materiais.

GRUPO ANAYA, S.A. Ciencias da Natureza 2. ESO Material fotocopiable autorizado.

FICHA DE REPASO 7

SOLUCINS
12 un sistema pechado, xa que intercambia
enerxa pero non materia co medio.

13 Porque son ondas materiais que levan moita

enerxa asociada.

que, expresada en km/h, :

4,8 m
1 km
3 600 s

= 17,28 km/h
1s
1 000 m
1h

FICHA DE REPASO 9

Como a aceleracin da gravidade na Terra

de 9,8 m/s2, a masa da ferramenta ser:

11 A lonxitude da traxectoria a distancia que

PTerra = m g m =

percorreu o mbil dende a sa partida ata

a sa chegada; neste caso, ao ser a traxectoria unha recta, coincide co desprazamento
do mbil, xa que este, por definicin, a lia
recta que une o punto de partida e de chegada dun mbil.

12 Nunca estamos en repouso absoluto, xa que

a Terra rota arredor do seu eixe, trasldase arredor do Sol e, xunto con el, arredor do
ncleo da galaxia que, xunto a toda ela, se
despraza polo universo.

13 O permetro da circunferencia :
P = 2 r = 2 0,5 km = 3,14 km
O mbil percorre a metade da circunferencia;
polo tanto, a distancia percorrido a metade,
isto , 3,14 km/2 =1,57 km. O seu desprazamento a distancia, en lia recta, entre o
punto de partida e o de chegada, logo coincide co dimetro da circunferencia, que de:
d =2 r =2 0,5 km = 1 km

GRUPO ANAYA, S.A. Ciencias da Natureza 2. ESO Material fotocopiable autorizado.

1,6 m/s 3 = 4,8 m/s

A rapidez media do mbil vn dada pola expresin

e
1,57 km
vm =
=
= 0,314 km/min
t
5 min
O valor da rapidez, expresado en m/s, :
vm =

0,314 km 1?000 m 1 m

= 5,23 m/s
1 min
1 km
60 s

14 A tboa completa, unha vez realizadas as

conversins de unidades oportunas, a seguinte:

Valor

En unidadEs
do si

MagnitudE

143,7 h

517 320 s

Tempo, t

13,7 km/s2

13 700 m/s2

Aceleracin, a

47 km/h

13,06 m/s

Rapidez, v

Valorada

PTerra 37,73 N
= 3,85 kg
=
g
9,8 m/s2

Polo tanto, o peso da ferramenta na La ser:

PLa = m g = 3,85 kg 1,6 m/s2 = 6,16 N

16 O valor da rapidez media calclase como segue:

vm =

e
2 310 km
=
= 840 km/h
t
2,75 h

Ao expresala en m/s, resulta:

vm =

840 km 1 000 m
1h

= 233,33 m/s
1h
1 km
3 600 s

17 Como a sa rapidez aumenta en 2 m/s cada

3 segundos, o mbil efecta un movemento

uniformemente variado.

18 As grficas e-t e v-t son as seguintes:

e (m)
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0

t (s)

v (m/s)
10

15 Como cada segundo a rapidez de cada da

ferramenta aumenta en 1,6 m/s, aos tres segundos a sa rapidez ser:

0,5

1,5

t (s)

157

SOLUCINS
9 un aparato que utilizamos no laboratorio
e que nos permite medir pequenas forzas,
como, por exemplo, o peso dunha esfera de
30 gramos de masa.

10 a) Aumenta a velocidade do corpo.

b) Dimine a velocidade do corpo.
c) Deforma permanentemente a plastilina.
d) Deforma a goma, anda que esta recupera
a sa forma inicial ao cesar a forza.

11 A partir da relacin entre peso, masa e ace-

leracin da gravidade obtemos o valor desta

ltima para Marte:
P
PMarte = m gMarte gMarte = Marte
m
3 311,5 N
= 3,7 m/s2
gMarte =
895 kg

12 En primeiro lugar, calculamos o peso da es-

fera, para o que temos que expresar o dato

da masa en kg:
1 kg
= 0,457 kg
1 000 g

P = m g = 0,457 9,8 m/s2 = 4,48 N

Ao substitur agora na expresin do peso
aparente:
P' = P E E = P P'
L = 4,48 N 1,70 N = 2,78 N
O pulo que recibe a esfera, polo tanto,
igual a 2,78 N.

FICHA DE REPASO 10
11 Cando un futbolista d unha patada ao baln, transfire mediante traballo a enerxa
dende a perna ata a pelota.

12 Co tempo, a pedra de xeo desfaise. Houbo

transferencia de enerxa en forma de calor

entre a auga, que se encontraba a maior
temperatura, e a pedra de xeo. A auga cede
calor ao xeo ata que ambos os dous alcanzan o equilibrio trmico.

13 En primeiro lugar, expresamos os datos en

unidades do SI:
120 km
1h
1000 m
v=

= 33,33 m/s
1h
3 600 s
1 km

158

Ec =

1
m v2
2

Polo tanto, os factores que inflen nela son

a rapidez con que se move o corpo e a sa
masa.
A enerxa cintica cero cando o corpo non
est en movemento, dicir, cando a sa rapidez cero.

16 A enerxa potencial do esquiador :

Ep = m g h
Ep = 69 kg 9,8 m/s2 107 m = 7,24 104 J

Polo tanto:

m = 2,5 t

15 A enerxa cintica dun corpo

1 000 kg
= 2 500 kg
1t

17 A enerxa de fisin nuclear obtense pola

ruptura dos ncleos atmicos de certos

elementos qumicos (uranio, plutonio...).
Durante o proceso prodcense residuos
nucleares que emiten radiacin prexudicial
durante moitos anos; polo tanto, son moi
contaminantes.

18 A enerxa almacenada en combustibles f-

siles a qumica. Esa enerxa procede dos

enlaces qumicos que manteen unidos os
tomos nas distintas substancias puras.

19 A forza que temos que facer para elevar o

bal igual ao seu peso; isto :

P = m g =30 kg 9,8 m/s2 = 294 N

O traballo que temos que realizar , entn:
W = F d = 294 N 1 m = 294 joules

10 O rendemento dunha mquina :

R (%) =

Enerxa aproveitada
100
Enerxa consumida

Polo tanto, neste caso:

1 200 J
R=
100 = 100%
1 200 J

GRUPO ANAYA, S.A. Ciencias da Natureza 2. ESO Material fotocopiable autorizado.

m = 457 gr

14

Polo tanto, o valor da enerxa cintica :

1
Ec =
m v2
2
1
Ec =
2 500 kg (33,33 m/s)2 = 1,39 106 J
2
Non a mesma, xa que a enerxa potencial
depende da forza de atraccin gravitatoria,
Ep = m g h; polo tanto, maior na Terra,
que ten un valor de g de 9,8 m/s2, mentres
que o valor de g na La de 1,6 m/s2.

SOLUCINS
Este rendemento non real, xa que o rendemento dunha mquina nunca igual ao
100%, posto que se perde enerxa por rozamento, principalmente en forma de calor.

11 a) Placas solares fotovoltaicas.

b) Aeroxerador.
c) Central hidroelctrica.

12 O rendemento dunha lmpada do 5%. Por

iso, apagar as lmpadas unha boa medida de aforro enerxtico, posto que o 95% da
enerxa que estas consomen se desperdicia
e un gasto intil.

13 Como unha lmpada normal ten un rende-

mento do 5%, e as LED, do 40%, a enerxa

que estas aproveitan maior, polo que a que
desperdician dimine e, polo tanto, contriben de forma importante ao aforro enerxtico. Este un piar do modelo do desenvolvemento sostible.

FICHA DE REPASO 11
11 A magnitude fsica coa que medimos o nivel

trmico dun corpo a temperatura, e unha

magnitude asociada axitacin das partculas que o compoen. Polo tanto, directamente proporcional enerxa cintica das
sas partculas.

GRUPO ANAYA, S.A. Ciencias da Natureza 2. ESO Material fotocopiable autorizado.

12 certa a afirmacin c).

13 Para responder a esta cuestin, temos que
expresar os datos de temperatura na mesma
unidade:
t (C) = T (K) 273 = 309 273 = 36 C

Polo tanto, ambos os dous corpos teen o

mesmo nivel trmico, porque a sa temperatura a mesma; entn, teen a mesma axitacin nas sas partculas.

14 En primeiro lugar, establecemos a seguinte

relacin:

x=

100 g
250 g
=
206 kcal
x
250 g 206 kcal
= 515 kcal
100 g

E a continuacin pasamos as kcal a J:

x = 515 kcal

1 000 cal 4,18 J

= 2,15 106 J
1 kcal
1 cal

15 Esta frase non correcta, xa que os corpos

non almacenan calor, senn enerxa trmi-

ca. A calor a enerxa que eles ceden ou absorben cando interaccionan con outros corpos que se encontran a distinta temperatura.
A frase debera ser: cando dous corpos se
encontran en equilibrio trmico, a sa temperatura a mesma.

16 Esta cunca encntrase a alta temperatura.

17 Quere dicir que a calor a enerxa trmica

que se transfire entre corpos que se encontran a diferentes temperaturas. A calor pasa
do corpo que se encontra a mis temperatura ao que se encontra a menos.

18 Porque os dedos se dilatan coas altas temperaturas que se dan no vern.

19 Os cambios de estado regresivos son aque-

les que ceden calor ao medio cando se estn

a producir. Son os seguintes: condensacin
(paso de gas a lquido), solidificacin (paso
de lquido a slido) e sublimacin regresiva
(paso de gas a slido).

10 Podmolo comprobar, por exemplo, median-

te o anel de Gravesande, unha esfera que

cando est fra pasa a travs do anel, pero
que, ao quecer, se dilata e non pasa.

11 Cambios fsicos:
Variacin da temperatura, por exemplo,
cando quentamos a auga para o caf.
Cambio de estado, por exemplo, cando
deixamos unha pedra de xeo dentro dun
vaso dunha bebida refrescante.
Variacin das sas dimensins, por exemplo, cando inchamos un globo con aire
quente e ao arrefriar o aire do interior se
contrae e o globo desincha.
Cambios qumicos: por exemplo, o que experimenta un terrn de azucre cando o poemos en contacto coa lapa dunha candea
acendida.

12 O Sol quenta as masas de auga dos mares

por un mecanismo de radiacin, que o nico mecanismo polo que a calor pode propagarse a travs do baleiro.

13 Todos os corpos cuxa temperatura sexa

maior que 0 K emiten radiacin; polo tanto,

todos os corpos a emiten, xa que a tempera
temperatura de cero absoluto inalcanzable.

159

SOLUCINS
14 A condutividade trmica a magnitude fsica
que mide a capacidade de conducir calor dun
material. Para que este sexa bo illante, a sa
condutividade ten que ser moi baixa.

imaxe simtrica e ntida do obxecto situado

diante da superficie, mentres que na difusa,
ao non estar pulida a superficie, se produce
unha imaxe simtrica do obxecto.

15 Non, facmolo para non perder calor, xa que,

18 Si se observa zona de penumbra, xa que a

16 unha mquina trmica de combustin interna, xa que o combustible se queima dentro del e esta enerxa a que se aproveita
para obter enerxa mecnica.

FICHA DE REPASO 12
11 O valor da frecuencia, expresado en Hz (s-1)
:

f = 30 GHz = 30 109 Hz
Polo tanto, a onda oscila 3 1010 veces cada
segundo.

12 As ondas mecnicas levan enerxa mecni-

ca, mentres que as electromagnticas levan

enerxa electromagntica. Ademais, unha
onda mecnica necesita un medio material
para propagarse, mentres que a electromagntica non o necesita.

13 Como 3,5 km = 3 500 m, a rapidez de propagacin, en m/s, :

e
3 500 km
v=
=
=1 521,7 m/s
t
2,3 s

14 A enerxa dunha onda directamente proporcional sa frecuencia; polo tanto, a luz

ultravioleta mis enerxtica que as ondas
de radio.

15 Isto non pode ser certo, xa que non existe

nada que poida viaxar a maior rapidez que
a da luz na sa propagacin, e esta viaxa a
300 000 km/s.

16 O vidro esmerilado un material translci-

do, que non permite ver con claridade ao seu

travs, xa que s deixa pasar parte da luz.
Por iso se emprega nos cuartos de bao das
casas, xa que proporciona a intimidade necesaria.

17 Na reflexin especular, a superficie sobre a

que incide a luz est pulida e prodcese unha

160

fonte de luz non puntual.

19 A luz branca descomponse nas sas sete

cores; este fenmeno denomnase dispersin.

10 Porque absorbe todas as cores da luz visible

ags a amarela, que a reflicte.

11 Son os obxectos que reflicten a luz que lles

chega, e por iso estn iluminados. Por exemplo, un espello, ou a La e os planetas.

12 unha lente converxente. A acomodacin do

cristalino consiste en variar a sa curvatura

mediante os msculos que o rodean, de forma que a luz se enfoque sobre a retina.

13 Os sons audibles para o ser humano son

aqueles comprendidos entre os 20 Hz e os

20 kHz; polo tanto, un son de 40 kHz, que
un ultrasn, encntrase por enriba do noso
lmite de audicin.

14 Esta frase falsa, debera dicir: O ton permtenos diferenciar a voz dun home, mis
grave, da dunha muller, mis aguda.

15 Cando un avin voa a mach 1, faino coa ra-

pidez de propagacin do son no aire, isto ,

uns 340 m/s, polo que cando voa a mach 1,2
a sa rapidez ser:
v = 340 m/s 1,2 = 408 m/s
Ao expresala en km/h, resulta:
v=

408 m 3 600 s
1 km

= 1 468,8 km/h
1s
1h
1 000 m

16 O espazo que ten que percorrer a onda o

dobre do que separa o home da parede, xa

que o son ten que ir e regresar; polo tanto,
son 72 metros.
Como o son se despraza con movemento
uniforme, o tempo que tarda o home en or o
eco da sa voz :
v=

e
e
72 m
t=
=
= 0,21 s
t
v
340 m/s

GRUPO ANAYA, S.A. Ciencias da Natureza 2. ESO Material fotocopiable autorizado.

como a temperatura do exterior menor, o

noso corpo tendera a perder enerxa trmica en forma de calor.