THU MASA: Pu Vumson tungtawn in hih lai a sim kha sanggam it khempeuh tungah
tuma kum 117 lai a Zomite in gam leh lei a it man un, a galhanzia uh (I theihtheihsa a hi
phial zong) kong tangko hi. Ka tel loh te zong a thei leh a telzaw peuhpeuh in nong gen
cian dinguh hong ngen pah ing. A kum pen 1888 mah hiam, 1889 zaw hiam? Sia Hau
Go' laigelh mualsuang tungah kigelh hiam kigelh lo hiam, Pu Hong suak laphuah a thei
kha i om hiam? cih teng thei thuah nuam ing. May kha ni 4 ni ma in kong khahkhiat nop
hi na pi Kawlgam sungah email deih bangin zat ding om lo ahih manin tu’n kong khah
khia thei pan hi.
ZOMI KHANGNO TE'N SIALLUM KULH VEL: April 15, 2001 ni in Tedim khuapi
Sakollam tuiphum Pawlpi Biakinn thak a hoih mahmah sungah kikhawm in Thawhkikni
(Easter Sunday) thu ka gen hi. Thuzaksak na hun sungah Khangno makai pa hong
dingin Khangnote khualzin na (Excursion) thu hong pulak hi. Sum leh paai a beina teng,
a huh a panpihte min leh, Tedim pan mawtaw tawh ding khia in Zawngkong lam a
zuatzia uh, … hong gen khit ciang a paina mun thu hong gen hi.
“Ka va zin na uh pen pu leh pate gengen, Zomite angtanna leh gamitna mualsuang
“SIALLUM KULHPI” a va en ka hi uh hi.” ci in thu hong pan a, “Sila ut loh manin
1888 May 4 ni in Mangkang gal ki do hi. Zomite in Zothau bekmah tawh do uh hi.
Mikangte 3 si a, Zomi galkap hang 27 si hi. Naupang no Hong Suak a cihpa bek
suakta hi. 1967 kum in Siallum kulh phawkna kibawl a, 1977 kum in mualsuang
kiphut hi. Pu Hong Suak laphuah mualsuang tungah kigelh hi.”cih thu teng (atom
in) hong gen hi. Hih thuteng ka zak ciangin, “Kalaisai! ni dang in Zomi Khangno te in a
muhnophuai te (Rihli tui leh Len nupa cihbangte) en in, tu’n a hih leh a theihhuai
tangthute vel ta a hi ve maw” ci in, “Amen Amen” ka ci huamhuam kha liang hi.
MIKANG TE'N VICTORIA CROSS NGAH LAWH LIANG : Kei ciaptehna khat ah “Lt.
Col. Ferdinand Surgeon LeQuesne pen a “for his conspicuous coolness and
gallantry displayed whilst dressing Lieutenant Michel’s wound” man in Victoria
Cross ki ci galhang minphatna kipia hi cih ahi hi. Hih Victoria Cross galhang
minphatna in Zomite galhan ngeizia ciaptehna khat ahi hi.
Battle of Siallum
Mark ye here’s an honored spot
Stained with blood of heroes slain
They to their ancient lot
From a horde from Great Britain.
Hih Sia Hau Go laiphuah pen, a innkuante in kem ding ahih ciang cih lungngai kawm in
khatvei Yangon a, Nu Cing; Luan Za Cing (Mrs. Rev. S.T. Hau Go) kiangah ka va hel
leh, “Siallum kulh mualsuang a gelh ding ci a hong kisawl hi ven… a laimal zong kem lai
mah ing” ci in, hong zong samsam in a nuai a bang na kigelh takpi hi.
S.T.H
TAWPNA : Hih thute a hunhun in i phawk zel ding kisam kasa hi. Zomite' galhanna leh
gamitna lungsim i kigensawn ding hun cing ta hi. Desmond Toto in "understanding the
past, live in the present and build the future" a cih kammal ei a dingin lakhuai ta hi. Hih
lai a simkha Zomi suahpih mimal khempeuh te nuntakna ah, a beisa tangthu siksan in,
mailam i nawksuak ngam nang lungsim muanhuai hong phulkhia ta hen. "Sawtlo
taikhua hong val ding a..."
Thang, Khoi Lam (May 24, 2001) Re: May ni 4 ni leh SiallumKulh. ZoNet [online] Available
from: http://groups.yahoo.com/group/zomi/message/921 [Accessed March 22, 2009]