Arte:prazer,expressoeconhecimento
Crtica
19deJaneirode2016Esttica
Arte:prazer,expressoe
conhecimento
GordonGraham
TraduodeCarlosLeone
Prazer
Avisocomumdequeaarteseencontrano
prazerquedelaobtemosfoiconsideradadeficienteemvrios
aspectos.Primeiro,noclaroqueoqueemgeralvistocomoo
melhornaarteseja,exceptoparaaqueleslaboriosamentepreparados
paraodesfrutar,umaverdadeirafontedediverso.Segundo,seo
valordaarteoprazer,issofazcomquesejaquaseimpossvel
explicarasvriasdiscriminaesquesoestabelecidasentre,eno
interiordevriasobraseformasdearte.Terceiro,difcilvercomo
queateoriadoprazerpoderiasustentarostiposdedistines
avaliativasfeitasentrearteenoartenasinstituiesculturaise
educacionaisdanossasociedade.Podemostentarremendarateoria
doprazerfalandodeprazeresmaiselevados,oudistintamente
estticos.Mas,naverdade,nenhumadessasdistinespareceser
sustentvel.Mesmosesubstituirmosoprazerestticoporuma
concepokantianadebeleza,somosconduzidosnadirecoerrada,
nomeadamenteemdirecoaoestadomentaldopblicoe,assim,
http://criticanarede.com/leit_arteprazer.html
1/4
28/01/2016
Arte:prazer,expressoeconhecimento
parecequeperdemosqualquerpossibilidadedeexplicarovalor
peculiardasobrasdearteemsimesmas.
Devenotarsequenadanaargumentaocontraateoriadoprazer
sugerequeaartenopossaentreterouqueaspessoasnunca
possamserentretidasporela,nemquealgumascoisascomummente
vistascomoobrasdeartenosejamvalorizadasprincipalmentepor
causadoprazerqueproporcionam.Eaargumentaotambmno
negaquequadrosoupeasmusicaissejambelosesejamemparte
valorizadosporisso.Tudooqueaargumentaomostrou,atao
momento,queseoprincipalvalordaarteresidissenoprazerque
deveserderivadodela,ouemserumaocasioparajuzosdebeleza,
aartenopoderiareceberaaltaestimaquenormalmentelhe
atribumos.[]
Expresso
Temosdereconhecerque,defacto,muitasobrasdeartesuscitam
emooeistopareceserumdosmodospelosquaisaartepode
proporcionarprazeraopblico.Talvezsejaestefactoquesustentaa
crenamaisgeneralizadanoromantismoenoexpressivismo.Maso
expressivismoafirmamais,nomeadamente,queocontedodaarte
emoo.Umasriedeproblemascolocaseperanteestaafirmao.
Primeiro,difcillocalizaraexpressodeemoonumadescrio
relevanteeplausveldarelaoentreartista,trabalhoeaudincia.
Segundo,anfasenaemoodoartistaprivaaactividadeartsticado
queadeviatornarespecial,designadamenteaimaginao.Terceiro,
nohnadavaliosonaexpressoounodespertardaemooporsi
s.Collingwoodoferecenosumaversomaissofisticadado
http://criticanarede.com/leit_arteprazer.html
2/4
28/01/2016
Arte:prazer,expressoeconhecimento
expressivismoquetemomritodeevitaroquepodemoschamar
psicologismoequedemonstraserumaexplicaotoboadovalor
daartequantosepodedesejar.Mas,investigandomais,vemosque
estasvantagenssoganhasatravsdeumabandonoefectivodo
essencialnoexpressivismo.SeseguirmosateoriadeCollingwoodat
suaconclusolgica,acabamoscomumadescriodaartecomo
mododistintodeentendimentodaexperinciahumana.[]
Conhecimento
Apesardeexistiremdiferenasevidentesentrearte,porumlado,e
cinciaouhistria,poroutro,aprimeira,talcomoestasltimas,pode
serconsideradacomoumcontributosignificativoparaoentendimento
humano.Aoapreciarmoscomoofaz,essencialperceberqueas
obrasdeartenoexpemteoriasnemconsistememsumriosde
factos.Tomamaformadecriaesimaginativasquepodemser
trazidasparaaexperinciaquotidianacomomododeaordenare
esclarecer.
Ocognitivismoestticopodeexplicar,commaissucessodoqueoutras
teorias,porquequeatribumosagrandesobrasdearteovalorque
atribumos.Emboraseobtenhaprazerdasartesedabelezaque
possuem,eapesardeseremmuitasvezescomoventes,estas
caractersticassporsinopodemexplicarovalordaartenoseu
melhor.Aideiadequeobtemosdaarteummelhorentendimentoda
experinciahumanacapazdedarsentidoaisto,masnoclaro
queestaexplicaodovalorpossaseraplicadaatodasasartes.
Precisamosagora,assim,deolharcommaispormenorparaformasde
arteespecficasmsica,pintura,literaturaearquitectura.
http://criticanarede.com/leit_arteprazer.html
3/4
28/01/2016
Arte:prazer,expressoeconhecimento
GordonGraham
RetiradodeFilosofiadasArtes:IntroduoEsttica(Edies70,Lisboa,2001),pp.
3940,6768,99100.
2
Procurar
Ensino
Filosofiadareligio
FilosofiaAberta
Epistemologia
Filosofiadamente
Filosoficamente
Esttica
Filosofiapoltica
FilosofiaPblica
tica
Guiadasfalcias
Recenses
Filosofia
Histriadafilosofia
Filosofiadacincia
Lgica
Opinio
Filosofiadalinguagem
Metafsica
Blog
Dissertaes
Glossrio
Ligaes
Sobrens
Termosdeutilizao
ISSN17498457
http://criticanarede.com/leit_arteprazer.html
4/4