Anda di halaman 1dari 52

Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau
Kum 105-na
Editor
Joint Editors

July 2016

Bu 1,246-na

:
:

Rev. Dr. C. Chawnghmingliana Ph. 2316411(R)


Rev. P.C. Pachhnga
Upa H. Ronghka
Upa Prof. R.L. Thanmawia
Rev. P.B. Mankima
Business Manager : Upa C. Lalbiaktluanga
Synod Office, First Floor
Mission Vng, Aizwl 796 001
Office Phone 2324590; e-mail: kristiantlangau@yahoo.co.in
Kum khat lk man : Rs. 50.00
A man pe leh a bu la duh chuan Business Manager, Synod Office First
Floor, Mission Vng, Aizwl hriattr tr.
Thu chhuahte hi Editor ngaih dn a ni vek kher lo.

A C H H N GA T H U A W MT E

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.

Editorial
Mizoram Synod
Lwrkhwm
Zawhna leh Chhnna
Sermon: (1) Thlarau Mi-na
(2) Chawlhna
Thuthlung Thar rawngbwlna
Biak In zahawmna
Ringtu nun nghehna
Snna

1
2
12
16
24
27
30
34
39
43

Synod Puipate
Moderator
Secretaries

: Rev. H. Lalrinmawia
: Upa H. Ronghka (Sr.)
Rev. Lianhmingthanga Sailo (Jr.)
Finance Officers
: Rev. P.C. Pachhnga
Rev. H. Remthanga
Statistician
: Rev. R. Lalchangliana
Sr. Executive Secretary : Rev. Lalramliana Pachuau
Executive Secretary : Rev. B. Sngthanga

The Organ of the Presbyterian Church, Mizoram


www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

KUANG LO NAWR
Mahni nih lohna lam ti leh mahni buaipui
loh tr lam buaipui hi kuang lo nawr chu a ni a.
Editorial
Politician ni lovin ram kan vei a. Damdawi lam
thiam doctor ni hawt si lo hian damlo damdawi chawh mai kan sam
viau thung bawk a. Pathian thu (theology) zir hauh si lo hian Pathian
thu zir mi (theologian) te aia Pathian thu leh Pathian thu kalhmang
hre fiah zwk leh man fuh zwkah kan inngai tlat bawk lawi a.
Hng bk bka kuang lo nawr hi a awm chuang dwn em ni aw!
Kuang lo nawr kan chn avng hian kan ram nun leh kalphung
a chibu zo va. Damdawi inchawh sual avnga ramtuileilo mai pawh
ni lo, nunna chn phah hial sawi kan hre fo ta bawk a. Kan ram hi
Kristian ram tia sawi theih hial kan lo ni ta a, a lwmawm hle.
Chutih lai chuan ngaihtuah zui ngai a tam mai. Pathian thu kan buaipui
a, thu harsa leh khirhkhn pui pui kan buaipui a. Pathian thu zir
miten fmkhur tak leh tihsual hlau taka Pathian thu an sawia an
kalpui laiin, anni aia hre dik zwk leh hre fuh zwk nia inngaia,
mawhphur lo thusawia sawi liam puat puat kan tam a. Kohhran
inzirtrna duh twk lo leh kohhran kalhmang chu dik twk lova ngai
tlata kelchal pal nwka kohhran nwk nwk mai leh kohhran chu
ar chuk tui lova sawia, awmna tlkah pawha ngai lova kel ruah
hlau ang maia hmanhmawh bak lnga tlan chhuak dwr dwr tra
mite zirtr chng kan tam ta.
Hng kohhran chhuahsantute hi Pathian thu duh tak takte an ni
a, twngpwng dem ngawt tr pawh an ni bk lo mai thei. Pathian
thu duh hle si, engati nge kohhran an chhuahsan tk mai? A chhan
leh vng a awm ngei ang. Pathian thu zirna pawh nei hauh si lova,
Pathian thu hre ber leh hmu fuh ber nia inngaia, Pathian thu leh
kohhran kalhmang hre zktluak leh tak tak mang si lo, hmui mistiri
phian bawk si, Pathian thu hriam tak taka sawi chng, mahni kuang
lo nawr \hinten an hruai sual vng a ni tih loh rual a ni lo. Pathian thu
zirmi chauhin Pathian thu an sawi tr tihna erawh chu a ni lo.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

Executive Secretary
i/c Publicity, etc.

1. Synod-in chhawmdwlna
pe
Tn hnaia harsatna hrang
hrang twkte hnnah Synod
Relief Fund a\angin chhawmdwlna hetiang hian pk a ni.
Thlipui tuar chhngkaw 75
hnnah `3,38,000; rethei/harsa
chhngkaw pathum hnnah
`9,000; damlo/rethei chhngkaw paruk hnnah `26,000;
leimin tuar chhngkaw pahnih
hnnah `11,000; accident-a
boral chhngkaw pakhat
hnnah `5,000. A vaiin
`3,89,000.

High School, Apollo Nursing


School, Modern English School
leh Blue Star Academy-ah te hun
an hmang a, Bwngkwn Area
chhnga High School leh Higher
Secondary School tn ruih hlo
leh mipat hmeichhiatna hman
khaw loh chungchnga kaihhruaina leh inhrilhhriatna hun an
hmang bawk.
3. Presbyterian English
School (PES) HSLC Result
Kumin (2016) HSLC
result chhuakah Presbyterian
English School (PES)-in result
\ha tak a nei a, exam beitu
zawng zawng 348 a\angin 321in an passed a, pass percentage
hi 92.2 a ni a. Nikum nna
kaikhinin 1.52%-in hma an
swn a ni. Keifng PES,
Champhai Zotlng PES leh East
Lungdr PES ten za-ah za an
passed a ni. PES hi Mizoram
chhngah 16 a awm a, Shillongah pakhat a awm bawk. May
6, 2016 khn Keifang PES
HSLC result \ha lawmnaah Upa
DP Biakkhma, Supervisor of
School a kal.

2. Campus Ministry
Campus Ministry chuan
May 2016 chhng khn Zotlng
High School, Rosebud School,
Republic Higher Secondary
4. Presbyterian English
School, Pianghleia High School,
School ti \hate hnnah
Hermon School, Vaivakwn
lawmman sem

www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

Secretary hnn a\angin


Synod Social Front hma lkna
hrang hrang ngaihthlk a ni a,
Synod Rescue Home
rawngbwlna tluang taka
kalpui mk zl a nih thu leh a
din tirh a\anga enkawlna dawng
tawh zt chu mi 4935 an ni a,
chng znga 4288 chu mipa an
ni a, hmeichhia 647 an nih thu
te, kumin chhngin Intodelh
Seminar te, Political Education
Seminar leh Media Awareness
Campaign nei te buatsaiha \um
li zin chhuah a nih thu te
ngaihthlk a ni.
He Committee-ah hian zk
leh hmuam chungchnga hma lk
(2) Mi mal ti \ha, Distinction-a thu te, tui hna humhalh
passed hnnah Laptop.
chungchng leh thil pawimawh
(3) Kum danga la neih ngai loh dangte rl a ni bawk.
Subject mala topper pakhat,
w Charity Store leh Old
Lalrinfeli Millenium, PES Age Day Care Centre
Srchhp hnnah `1000 hlan a Pathian hnnah hln: May 5,
ni bawk.
2016 khn Synod Social Front
buatsaih Charity Store chu
5. Synod Social Front
w Committee vawi 180-na Synod Moderator Rev. H.
a \hu: May 5, 2016 khn Synod Lalrinmawian Pathian hnnah
Office-a J.M. Lloyd Hall-ah \awng\aiin a hln. He Charity
Synod Social Front Committee Store hi kohhranhote thawh
vawi 180-na a \hu a, member khwm, ni tin khawsakna
mamawhte dah khwm a ni a,
38 an tel thei a ni.
May 25, 2016 khn kumin
2016-a Presbyterian English
School, HSLC Examination-a
ti \hate lwmman semna hun
Synod Office-ah hman a ni a,
Rev. B. Sngthanga, Executive
Secretary i/c Education-in
lwmman semin thu a sawi.
Lwmman hetiang hian pk
a ni
(1) School ti \ha 1 - 3-na
1 st prize - Keifng Desktop Computer
2 nd prize - Zotlng,
Champhai - `12,000/3 rd prize - Srchhp `10,000/-

www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

hngte hi a mamawhten man


tlwm tin an lei thei dwn a ni.
Hemi ni vk hian Tarte
Inkawm Hlimna (Old Age Day
Care
Centre),
Synod
Conference Centre-a mi chu
Synod Moderator Rev. H.
Lalrinmawian Pathian hnnah
\awng\aiin a hln bawk. He
centre hi kum upa lam tawhte
inkawm hlim vena tra buatsaih
a ni a, a enkawltu trte pawh
ruahman fel an ni tawh a ni.
w May 9 - 12, 2016 khn
Shillong-ah Regional Disability
Consultation neih a ni a, hetah
hian Pu Andrew Vrte, Asst.
Coordinator a kal.
6. MSSU
w May 7, 2016 khn
Mission Vng Kohhran Hall-ah
Aizwl South Area Masihi
Sangati pualin Sunday School
zirtrtu training buatsaih a ni a,
Upa Lal\hahluna Rlte, Asst.
Coordinator MSSU leh Upa K.
Vnlalnghka, Ramhlun East te
an kal.
w May 9, 2016 khn
Missionary Refresher Course,
MTC-ah Sunday School training
chungchng zirtrin Upa
Lal\hahluna Ralte a kal.

w May 21, 2016 khn


Nisapui Bialin Nisapui
Kohhranah Sunday School
zirtrtu training an buatsaih a, he
hun hmanpui hian Upa
Lal\hahluna Ralte, T.Upa
Lalhmingthanga, Republic
Vngthlang leh T.Upa V.
Lalrindika, Sihphr Vnglai
(MSSU Trainers) te an kal.
w May 21, 2016 khn
Khatla North Kohhranah
Sunday School zirtrtu training
buatsaih a ni a, Pu John
Lalhruaitluanga, MSSU Asst.
Coordinator, T.Upa Lalrosnga
Colney, O/A leh Upa B.
Lalhmunliana, Bethlehem Vnglai
(MSSU Trainer) te an kal.
w June 3, 2016 khn
Nursery Vng Kohhranah
Sunday School zirtrtu training
buatsaih a ni a, Upa Lal\hahluna
Ralte, Pu John Lalhruaitluanga
leh Upa K. Vnlalnghka,
Ramhlun East te an kal.
7. Worship Dept
w May 4 & 5, 2016 khn
Lallen Bial K|P-in Solfa
Training a buatsaih a, hemi hun
hmangpui hian Pu Lalromawia,
Senior instructor leh Upa
Thanghuta, Dm Vng te an kal.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

w May 12 & 13, 2016 zn


khn Ramhlun North Bial K|P
ConductorsTraining buatsaih a
ni a, hemi hunah hian Pu
Lalromawia a kal.
w May 14, 2016 nilng
khn Muallungthu Kohhranah
Khuang vuak training buatsaih
a ni a, hemi hunah hian Pu
Lalromawia a kal.
w May 17 - 20, 2016 khn
Vangchhia-ah Solfa Training
buatsaih a ni a, hemi hmanpui
hian Upa F. Lalremthanga,
Coordinator leh Pu Lalromawia
te an kal.
w June 1 - 4, 2016 khn
Champhai Vngthlang Bial K|P
ConductorsTraining buatsaih a
ni a, hemi hunah hian Pu
Lalromawia leh Pu Lalramthara,
Dm Vng te an kal.
w June 3 & 4, 2016 khn
Drlung Bialah Worship
Seminar buatsaih a ni a, hemi
hunah hian Upa F. Remthanga
leh Rev. RS Rokima te an kal.
8. Kohhran Hmeichhia
w May 7 & 8, 2016 khn
Pngblkwn Bialah Leadership
Training & Kristian Chhngkaw
Campaign buatsaih a ni a, hemi

hunah hian Central Kohhran


Hmeichhe hruaitu Pi PC
Nuzwni, Pi Liansngi leh Pi
Lalbiaksngi te an kal.
w May 7 & 8, 2016 khn
Tlungvl Vngthar Bialah
Leadership Training & Kristian
Chhngkaw
Campaign
buatsaih a ni a, hemi hunah hian
Central Kohhran Hmeichhe
hruaitu Pi C. Zopri, Pi
Lalhmingthangi leh Pi
Rothangliani te an kal.
w May 18 - 21, 2016 khn
Shillong-ah PWF Committee-ah
Pi H. Lalpianthangi, General
Secretary, Pi Sailti, Asst.
Secretary, Pi R. Rngkhmi, Pi K.
Lalliantluangi leh Pi C.
Lalneihthangi (Comt Member) te
an kal.
w June 3 - 5, 2016 khn
Rengdl Kohhranah Kristian
Chhngkaw Campaign leh
Leadership training buatsaih a ni
a, hemi hunah hian Pi
Tlngmawii, Pi Lalduhthangi leh
Pi Lalrokimi (Comt members) te
an kal.
w June 3 - 5, 2016 khn
Zamuang Kohhranah Kristian
Chhngkaw Campaign leh
Leadership training buatsaih a ni
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

a, hemi hunah hian Pi


Lalsiammawii, Pi PC.
Lalhmangaihi leh Pi Sng\huami
(comt members) te an kal.
9. Mission Board
w May 6 - 8, 2016 khn
Chakma
Convention,
Tuipuibari-ah hman a ni a,
Convention thupui - Krista
Thuhretu nih tih chu Rev.
Sujindro Chakma, Pastor i/c
Damdep I-in a sawi a, Bible
Study - Tlng chunga Lal Isua
thusawite tih hmangin Rev. JH
Lalhruaizla, Pastor i/c Marpara
Bialin a neihpui bawk.
Convention-ah hian Rev. B.
Sngthnga, Exe. Secretary, Dr.
Robert
S.
Halliday,
Coordinator, Pu Lalbiaknga
Fanai, Asst. Coordinator, Pu H.
Vnlalchhuanga, Supervisor of
Schools, Pu K. Ronghka,
Mission Promoter, Pu C.
Kpthanga, O/A leh Pu JK
Lalngzauva, Duftry te an kal.
10. PRESCOM
Board
Meeting vawi 161-na
May 6, 2016 khn Synod
Office-a J.M. Lloyd Hall-ah
Synod PRESCOM Board
meeting vawi 161-na a \hu.
Committee hi Rev. H.

Lalrinmawia, Moderator-in a
kaihruai a, member 40 an tel thei
a ni.
He meeting hian thawktu
dah ngheh (confirm) thu te,
Department-a post awm zt
siam \hat rawtna te, Overtime
Rate en \hat rawtna te an rl a,
Annual Statement of Account an
thlr ho bawk.
Kum 2015-2016 Financial
Year chhng khn Synod Press
hian an Budget ` 4,91,20,000
a\angin `5,45,35,584 lai an
thawk chhuak a, budget
khmna hi `54,15,584 a ni.
Bookroom lam hian an Budget
`7,82,00,000
a\angin
`12,73,85,822 zet an thawk
chhuak a, budget khmna hi
`4,92,85,822 lai a ni.
11. Aizwl West II Area
Masihi Sangati Area hawn
leh Area Meet vawi 1-na
May 7-8, 2016 khn
Luangmual Presbyterian
Kohhran Biak Inah Aizwl
West II Area Masihi Sangati
Area hawn leh Area Meet vawi
1-na hman a ni a. May 7, 2016
Inrinni zn khn Area hawnna
inkhwm buatsaih a ni a. He
inkhwm hi Rev. K.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

Lalthlanpuia, Director, Masihi


Sangati Kendra-in a kaihruai a,
Rev. B. Sangthanga, Exe.
Secretary-in Area hawnna hun
hmangin thuchah a sawi a,
Chawnpui Bial Masihi Sangati te,
Tanhril Bial Masihi Sangati te leh
Area Standing Choir te an zai
bawk.
May 8, 2016 khn Area
Meet Vawi 1-na neih nghl a ni
a, thupui chu Pathian lawm tlk
inthawina tih a ni a, Speaker
atn Pastor R.K. Lalawmpuia i/
c Aizwl West hman a ni.
Pathianni chawhma leh znah
speaker-in Pathian thuchah a
sawi a, fellowship hrang hrang
zaipwl ngaihthlk a ni bawk.
Pathianni chawhnuah Speaker
Pastor R.K. Lalawmpuian Lalpa
Zanriah Sakramen a \heh a.
Inkhwm bn apiangin
fellowship neih a ni a, chawhma
inkhwm bn a\angin nilngin
counselling class neih a ni bawk.

ni a. Camp-a lt zawng zawng


hi 134, mipa 124 leh hmeichhia
10 an ni a, damlohna leh
harsatna dang avnga awm tluan
thei lo tlm azwng an awm a
ni. Camp-ah hian kohhran dang
a\angin mi eng emaw zt an lt
bawk. Security leh ei rawngbwl
hi Leitan South Pavalai-ten an
buaipui a ni.
w May 22, 2016 khn N.
Khawbungah Pavalai Meet
buatsaih a ni a, hemi hunah hian
Rev. K. Rolungmuana, Revival
Director, Pu K. Vnlalhruaizla,
Pu H. Lalhmangaiha leh Pu K.
Lallianzova Mission Vng te an
kal.

13. Synod Lay Pensioners


Annual Meeting
May 13, 2016 khn
Zosphluia Building, Mission
Vngah Synod Lay Pensioners
Association Annual Meeting
vawi 16-na hman a ni a, member
82 lai an kal thei a ni.
12. Revival
Meeting hi
Upa
w May 10 - 15, 2016 Lallianswta, Vice President-in
chhng khn Synod Camping a kaihruai a, Secretary leh
Centre, Neihbawih-ah Gospel Treasurer Reports ngaihthlk a
Camping buatsaih a ni a, ni a. Member thi pahnih snna
speaker Pu R. Lalrinsnga, hun hman a ni a, member thar
Chanchin |ha Puangtu team a lawmna hun hman a ni bawk.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

Upa Dr. L. Ringluaia,


President-in Tar mai loh nn tih
thupui hmangin thu a sawi a,
zaikhwmpui neih zui a ni.
Synod Lay Pensioners
Association-ah hian Pastor ni lo
pensioner-te hi mumal taka
inhlwm khwmin chhiatni
\hatnia intuam hlwm dn pawh
kalphung fel tak an nei a ni.
14. K|P
w May 13 & 14, 2016 khn
Central Kristian |halai Pwl
Committee chuan Synod
Conference Centre-ah riak ltin
Orientation cum Retreat an
hmang a. Programme hi hun
thumah \henin hun khatna chu
Asst. Leader Pu Ngrhminglianan a kaihhruai a, Rev. B.
Sngthanga, Exe. Secretary i/c
K|P hnn a\angin thuchah
ngaihthlk a ni. Hun hnihna Pu
P.C. Biakmuanpuia, Asst. Secyin a kaihruai a, Leader Rev.
Zothansngan thuchah a sawi a,
Gen. Secy. Upa Zonunmawian
Central K|P kalphung
hrilhfiahin zawhna leh chhnna
hun leh sharing hun hman nghl
a ni. Hun \hen thumna Fin. Secy.
Pu Vnlalpkan a kaihruai a,
Rev. K. Lalrinmawia, Synod

10

Mission Board Secretary-in hun


a hmang a, zawhna leh chhnna
hun hman zui a ni bawk. He
hunah hian Central K|P
Committee member-te an tel
kim thei a ni.
w June 4 & 5, 2016 khn
Hnahln Bial K|P Leadership
training leh half year meet hman
a ni a, hemi hmanpui hian Pu PC
Biakmuanpuia, Asst. Leader leh
Pu F. Lalremruata Comt.
member te an kal.
w June 6, 2016 khn
Sialhwk K|P Branch
Diamond Jubilee lawmnaah Upa
Zonunmawia, General Secretary
leh Tv. Robert Lalduhzuala
Comt. member te an kal.
15. Zin
w May 20 - 23, 2016 khn
Teirei Presbytery thar hawngin
Mamit-ah Rev. Lalramliana
Pachuau, Sr. Exe. Secretary a kal.
w May 20, 2016 khn
West Lungdr Kohhran
tlawhin Rev. B. Sngthanga,
Executive Secretary a kal.
w May 25 - 27, 2016
chhnga PCI Working
Committee, Shillong-a neihah
Rev. Lalramliana Pachuau,
Senior Exe. Secretary a kal.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

w June 4 & 5, 2016 khn


Srchhp Vngchung Bialah
Literature Seminar buatsaih a ni
a, hemi hunah Rev. Dr. C.
Chawnghmingliana, Editor,
SL&PB, Rev. Thangzauva, BEC
member, Pu R. Lalbiakdika, O/
A leh Tv. A. Hmingthanzuala te
an kal.

11

ni. Inkhwmpui leh hun tr chu


kum 2018 a ni ang a, New
Nongstoin Presbyterian Church,
KJP Synod Sepngi-ah nghah a
ni. Inkhwmpui palai kal zt hi
mi 151 an ni a, Mizoram Synod
a\angin palai mi 32 an kal a ni.

17. Missionary Training


College
w May 4, 2016 khn
16. NEICC inkhwmpui
May 19 - 22, 2016 khn MTC-ah Missionary Pastors
North East India Christian Orientation neih a ni a, Field
Council (NEICC) Session 77- Secretary 4 leh Missionary
na, Second Biennial Session ni Pastor 11 an lt a ni.
bawk, Baptist Church of
w May 13, 2016 khn MTC
Mizoram, Srkwn, Lungleia Chapel-ah Missionary Pastors
neih chu tluang taka zawh a ni Orientation Farewell hun hman
ta. Thupui Christian Presence a ni a, Rev. Lalramliana
in the world chu NEICC Vice Pachuau, Senior Executive
President Rev. Dr. Solomon Secretary-in a hmanpui.
Rongpi, CBCNEI-in a sawi a.
Inkhwm hi Rev. Dr. K.
He inkhwmpuiah hian Lalrinkiman a kaihruai a, Rev.
Inkhwmpui hmasa lama lo rl Lalrintluangan thu a sawi a, Rev.
tawh Mizoram University Lalramliana Pachuau, Senior
hnuaiah Department of Religious Exe. Secretary-in certificate
Studies telh ve tra hma lkna semin thuchah a sawi a, Rev.
chu bawh zui zl tra rl a ni a, Lalrosiama, Delhi F/S-in
member nih dl Leprosy Mission thusawiin Rev. Lalduhawm
Mizoram leh India Campus Rltein \awng\aisakna hun a
Crusade North East te hi hmang.
member thar atn pawm an ni
w May 24, 2016 khn
bawk a, hng bkah hian thil Missionary Refreshers Training,
pawimawh chi hrang hrang rl a Farewell Programme, MTC
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

12

\awng thiam) leh an kawppuite


mi 1121 an tel thei a ni. Tn \um
hi Masihi Sangati thawktute
Official anga Retreat-a an tel
vawi khatna a ni.
May 27, 2016 (Zirtwpni)
chawhma leh chawhnu khn
Mission Strategy tih thupui chu
Rev. Dr. K. Lalrinkima, MTC
Principal-in a zirpui a, sawi hona
hun hman a ni bawk. May 28,
2016 (Inrinni) chawhma lamah
Core Training Programme hman
a ni a, Dr. Robert S. Halliday,
SMB Coordinator-in a zirtr a,
mahni kan inhriat dn, miten min
hriat dn tih te leh thawh hona
\ha siam tra hma lk dn trte
zir ho a ni. Chawhnu lam chu
zawhna leh chhnna hun atn
18. Home Mission & hman a ni. ITI Vng Bialtu
Cachar tlngram Missionary Pastor Rev. C.S. Rilan
Zirtwpni leh Inrinni zng krah
Retreat 2016
Home Mission & Cachar Bible Study a neihpui \hn bawk.
Tlngram Region pualin
Tn \um retreat-ah hian
Missionary Retreat Vawi 3-na speaker hran nei lovin Synod
chu ITI Vng Kohhran Biak Mission Board hotuten Pathian
Inah May 26 - 29, 2016 khn thuchah an sawi \hn a, Zirtwp
tluang taka hman a ni.
znah Dr. Robert S. Halliday,
He retreat-ah hian Home Coordinator, SMB-in thuchah a
Mission North, Home Mission sawi a, Inrinni zn leh Pathianni
South, Cachar Tlngram leh chawhmaah Rev. K. Lalrinmawia,
Masihi Sangati-a thawktu (Mizo Secretary, SMB-in a sawi a,
Chapel Mission Vngthlangah
hman a ni a. Inkhwm hi Rev.
Dr. K. Lalrinkima, Principal,
MTC-in a kaihruai a, thlahna
thuchah Rev. Remlalfaka leh
trainees aiawhin Pu K.
Lallianzuala ten an sawi a. Rev.
K. Lalrinmawia, Secretary,
SMB-in certificate semin
thuchah a sawi bawk. T/Upa
RK Ramherlianan \awng\aisakna hun a hmang bawk.
w May 16 - 20, 2016 khn
Eastern Theological College,
Jorhat-ah Senate of Serampore
College (CES) hnuaia Senate
Examination paper endik trin
MTC a\angin Rev. Remlalfaka,
Rev. Lalrintluanga leh Rev.
Lalduhawma Rlte te an kal.

www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

13

induction neihpuiin hetiang hian


an kal:
w Rev. H. Lalrinmawia,
Moderator, Lunglei Bazar Vngah
w Rev. Lalramliana Pachuau,
Sr. Exe. Secretary, Lngpuiah
19. Pastoral Care & w Rev. PC Pachhnga, Exe.
Counselling Training vawi Secretary, East Lungdrah
w Rev. Lianhmingthanga
24-na khr a ni
Sailo, Synod Secretary (Jr),
Mizoram Synod, Family Ruantlngah
Guidance & Counselling Centre w Rev. H. Remthanga,
(FG&CC)-in kohhran hruaitute Finance Officer, Champhai
puala May 18, 2016 a\anga Vngthlangah
Synod Conference Centre-a
Church Leaders Intensive 21. Moderator Programme
Synod Moderator Rev. H.
Residential Pastoral Care &
Counselling Training vawi 24-na Lalrinmawia chuan hetiang hian
a buatsaih chu May 31, 2016 hun a hmang
khn Final Evaluation & w May 14, 2016 (Inrinni)
Graduation Service hmanga Zn - Happy Valley
w May 15, 2016 (Pathianni)
khr a ni.
Training khrna hun hi Rev. Chawhma - Shillong Kohhran
H. Lalrinmawia, Synod Chawhnu - Umpling
Moderator-in a hmanpui a, Zn- Madanrting
training chhuakte hnnah w May 21, 2016 (Inrinni)
Certificate semin thuchah a Chhimtwp Presbytery hawn
sawi. He Counselling Training- w May 22, 2016 (Pathianni)
ah hian Pastor Bial 9 a\angin Bungtlng South
w May 26 - 29, 2016 Missionary
Kohhran aiawh 22 an tel a ni.
Retreat, ITI Vng Kohhran
20. Pastor Induction
w June 3 - 5, 2016 Synod
May 8, 2016 (Pathianni) Revival Meet - Bngkwn
khn Synod puipate Pastor Kohhran Biak In
Pathianni chhn leh znah Rev. B.
Sngthanga, Executive Secretaryin Pathian thuchah a sawi bawk.
Pathianni chawhnu inkhwmah
missionary chatuan ram pan ta mi
7 te snna hun hman a ni bawk.

www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

14

Francis te hian mi dang


mamawhte tna taksa bung
hrang hrang hlan (donate) hi kan
thlwp m m a. He thil hian mi
dang rilru pawh hetiang lama a
hawn thar phah ngei ka beisei,
tiin a sawi bawk a ni.
Indian Bishop-in kal
Sooraj-in NDTV a hrilh
(kidney) pe
dnin, Kum khat leh a chanve
Kerala state-a palai Diokalta, ka dinhmun a \hat loh viau
cese Bishop Jacob Muricken
hnuah chauh inenkawlna hi ka ti
chuan Pope Francis-in
\an thei chauh a, ka dinhmun a
Zahngaihna Kum (Year of
chhiat viau lai leh rilru mangang
Mercy) a puan bawh zuina trin
taka kan awm laiin Bishop-in a
a kal (kidney) chu Hindu mipa
kal (kidney) min pe dwn tih ka
kum 30 mi Sooraj hnnah a
hriat hian ka lwm m m a ni.
nunna chhan nn a hln.
Ka tn chuan hei aia Pathian
Sooraj hi chhngkaw rethei
inpuanna dang a awm thei
tak an nih bkah, hrisl lo tak
chuang lo vang, a ti.
leh vnduai tak an ni a, a pa hian
CHRISTIANTODAY
rl chuk vngin kum li kal ta khn
a boralsan tawh a, a unaupa
chuan lung (heart) \ha lo vngin China ramah Kristiante
tihduhna hluar
kum hnih kal ta khn a boralsan
China Aid-in a tihchhuah
tawh bawk a, a nuin zunthlum
natna a vei bawk. Thla 18 kal ta 2015 Annual Report of Religious
khn doctor-ten a kal (kidney) and Human Rights Persecution\ha lo tihdam dn awm chhun a a lan dnin China ramah mi
chu thlk (transplant) chauh a ni 20,000 chuangin sakhuana
avngin tihduhdahna leh
tiin an lo hrilh tawh a ni.
Bishop Muricken hi Bishop harsatna Communist Party hnn
\ang lai mi dang tna kal (kid- a\angin kum kal ta khn an twk
ney) donate hmasa ber nia hriat a ni. Tihduhdahna leh harsatna
a ni. Kan kohhran leh Pope tam tak thleng mah se, China
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

15

tam tak chu rk bo leh thuhrk


a ni a, Bible thu hlui tam tak te,
Judate chanchin hlui pawimawh
tak takte leh Kristiante chanchin
hmasa lam tam tak inziahna a ni
a, an zawng mk a ni.
Nahal Tse'elim hmun vlah
hng lehkha zial hlui hlu tak takte
zawn hna hi \an a ni a, IAA's Unit
for the Prevention of Antiquities
Robbery (UPAR) leh The Hebrew University of Jerusalem te
bkah mi 500 vl volunteer-in
an thawk bawk a ni. UPAR director Amir Ganor chuan, Kum
30 chuang a liam hnua Nahal
Tse'elim hmuna thil laih chhuah
tuma beihna nasa ber hun kan
CHRISTIANPOST hmang mk a, chutih rualin thil
hlui hlu tak ru \hnte chungah
Dead Sea Scrolls dang nasa takin sawrkrin hma la mah
se, thlalr zau tak a nih avngin
zawn hna thawk mk
Israel Antiquities Authority an hnuhma hmuh tr a awm reng
(IAA) te chuan Judai ram thlalr tho a ni, tiin a sawi.
CHRISTIANTODAY
vlah thil hlui zawnga laih
chhuahna rnpui beiin hma an la
mk. Hmnlai thil hlui tam tak Kum khatah vawi khat
laih chhuah an tum zngah hian chiah inkhwm phalsak
Cyprus hmr lam TurkeyDead Sea Scrolls chuan
ngaihven a hlawh ber a, kum in an awpna hmuna Kristiante
1946 leh 1956 inkr chhnga chu kum khatah Biak Inah vawi
thlalr pk hrang hrang 11 khat chiah an inkhwm phalsak
chuanga an hmuh chhuah bk hi a ni a, an phalsak hun hi Krismas
ramah hian Kristiante hi tlem lam
aiin pun lam an pan zl tho a ni.
Report-a a lan dnin kum
2015 khn China Aid-te chuan
tihduhdahna case 634 an
chhinchhiah znga mi 19,426
chu sakhuana thil vnga tuar an
ni a, kum 2014 aia a punna hi
8.62% a ni. China ramah hian
Kristiante chauh ni lo, Tibetan
Buddhism leh Islam-te pawhin
tihduhdahna hi an tuar zl dwn
niin China Aid chuan a tr lang a
ni. Harsatna leh tihduhdahna te,
sakhaw zaln lohna te nasa viau
mah se China ramah hian House
Church Movement a nasain
Kristian an pung m m a ni.

www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

emaw Easter Sunday-ah emaw


chauh a ni. Turkey sawrkr
thuneitute chuan he khapna dn
an siam chhan hi vn himna leh
ram him zwkna tr a nih thu an
sawi a, a chhan chu chhim lam
mi tam tak hmr lama inkhwm
tra an lo kal \hn chuan an ram
a tirlmuang lo niin an hria a ni.
Turkey hian Cyprus ram
hmr lampang hi kum 1974
indonaah khn an la a, GreekCypriot hote chu hemi ram hmr
lamah hian awm phal a ni lo va,
chutih laiin Turkish-Cypriot-te
chu chhim lamah hian an duh
duhin an awm thei thung a ni.
Ministry Undersecretary
Mustafa Lakadamyali chuan he
khapna dn an siam chhan chu
ram himna leh rlmuanna tr an
ngaihtuah vng leh inkhwm
\hnte himna tr a ni tiin a sawi.
United Nations leh NGO hrang
hrangten sawisl mah se, an
khapna hi kaltlangpui zl an tum
tho a ni
GOSPELHERALD

Muslim hotu pakhat


fanu Kristianah inlet
Middle East-a Muslim
hruaitu pakhat fanu, Najima-i
kum 16 mi chuan inlrnaah Isua

16

hmuin Kristianah a inlet. Evangelist Paul Siniraj, Bibles For


Mideast founder-in a sawi danin
Muslima inlet leh tra a
chhngten an thlmnain awmzia
a neih loh avngin Jail-ah tntr
a ni. Najima hi Muslim ruhkawl
tak, dn leh dn, serh leh sng
engkim zwm thlap \hn mi a nih
bkah mi retheite \anpuiin, Muslim zirtrna ngai pawimawh m
m mi a ni.
Ni khat chu a lehkha zirna
hmunah Bible Track an sema mi
2 Korinth 5:21 thu (Amahah
chuan Pathian felna kan lo nih
theihna trin, sual rng rng hre
lo chu Pathianin keimahni
avngin sualah a siam a) a chhiar
chu mak a ti hle a, amahah
zawhna tam tak a lo awm a:
Isua chu engvngin nge
keimahni vnga suala siama a
awm tih a ngaihtuah a. Tract chu
bawlhhlawh bwmah a paih zui
nghl a; mahse, a thil chhiar chu
a rilruah a chm reng a, a reh
thei lo a ni.
Zan khat chu a Bible chng
chhiar ngaihtuah chunga a mut
lai chuan a mutna room-ah
chuan ng vr takin a lo khat a,
aw rawn ri chuan heti hian a
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

17

lantr. Biak In an tihchhiat trte


hi Lahore-a Biak In pali - Cathedral Church, Naulakha
Church, St. Andrews Church
leh Bohar Wala Church te a ni
a. Kristiante chuan sawrkrin
anmahni nkchp nn thiam
takin hng Biak In hmunahte
hian rl kawng thar tr a
kaltlangtr a, hng Biak Inte hi
tihchhiat an tum niin an sawi.
Lahore High Court kawtah
Kristiante hi pung khwmin hng
Biak Inte tichhe lo tr hian
sawrkr an ngn a ni.
Lahore Development Authority chuan Biak Inte hi
tihchhiat a ni dwn lo va; lei
hnuai rl station panna tr
kawng siamna trin Biak In
ramte hi hman a ni dwn niin an
sawi a. Nasir Saeed, Center for
Legal Aid, Assistance and
Settlement Director chuan,
Hng Biak Inte hi Pakistan ram
GOSPELHERALD
a pian hmaa sak tawh a ni a, a
awmna hmun hi to tak leh hmun
Rl kawng thar tr
pawimawh tak a nih avngin
avngin Kristiante
politician te leh Islamist hote hian
lungawi lo
an tsk a ni, tiin a sawi.
Pakistan sawrkrin rl Kristiante chuan sawrkrin
kawng siam nn Biak In pali thiam taka Biak In ram a neihsak
tihchhiat a tum avngin nna ruahmanna niin an ngai.
Kristianten lungawi lohna an
CHRISTIANTIMES

rawn ti a, Ka fanu, mi sual i ni


asin. Mi tu pawhin sual an nei
vek asin... min ring la, ka hnung
zui la, chatuan nunna ka pe ang
che, tiin a sawi a. Isua aw a ni
tih hriain a \hing\hi a, Isua chu lal
leh chhandamtua pawmin a
inhln nghl a ni.
Pastor Siniraj-a sawi dnin
Najima hi tnah hian House arrest-in a awm mk a, Kristiana
a inpk avng hian a dinhmun a
hlauhawm hle a, \awng\aipui a
ngai hle niin a sawi. Najima
awmna hmunah hian Muslim
bk awm phal a ni lo va, kraws
lem kawl ringawt pawh hrem
theih a ni. Bibles For Midle-east
chuan kumin hian Bible
100,000, Arabic Bible 50,000
leh \awng dang Bible 50,000
thawn luh an tum a. Middle East
buaina hian a \ha zwngin rah a
chhuah ve mk bawk a ni.

www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

18

lama chhui chuan ramsa tih leh


ransa tih hi a dik thei ve ve e.

K. Lalrothanga,
Bwngkwn zawhnate
Z.1. I chanchinbu April 2016
chhuaka zawhna, Pu T.
Khawvlthanga zawhna No.
1, Jeremia 31:27 thua
chhnnaah khn mihringte
leh ran chi ka tuh ang tih
hrilhfiahna thua mihringte leh
ramsa tih kha a fuh chiah lo
deuh em? Ramsa ni lovin ran,
mihring vulh chi berm,
bwng etc, Israelte nuna bet
tel tlatho kha a ni mai lawm
ni? Ran tih leh ramsa tih hi
Mizo chuan kan sawi hrang
deuh si a.
Ch. Thuthlung Hluiah ramsa
sawina thumal chi hrang hrang
(Hebrai \awng) kan hmu
hetiangin- Behemah, Hayyah,
Beir leh Ziz. Jeremia 31:27-a
...ran chi ka tuh ang a, tiha ran
tih hi Hebrai \awngah chuan
behemah tih a ni a. Behemah
chu ramhnuaia ke pali nei ramsa
leh vulh chi ransa sawi nn a
hman theih ve ve a. A \awng bul

Z.2. Kan kohhranin Pathian


ram thilpk kan inzirtr dn hi
sawi fiah dn mumal tak kan
nei chiah em? Entr nn:
Swma pakhat sem sawm
dnah te, kohhran chhnga ip
dang \l kan siam dnah te leh
mahni rilrua a tlk dn ang
zla thawhlwm kan pk
dnah te hian khawng deuh
zwka inhruai chi a ni ang
em? Kan kohhran hi rinnaa
thilpk khwm hmanga
inenkawl leh ruahmanna siam
\hn kan ni si a. Eng chin hi
nge Pathian ram thilpka kan
pawm tln ang le? Inrlpui chi
a ni ang em? Tihsual palh a
hlauhawm viau lo maw?
Ch. Pathian ram thilpk ke \hen
dnah hian inzirtr dn mumal tak
kan nei a. Pathian ram thilpk hi
ke pathumah \hen tr a ni a
hetiangin- Pathian ram, Ramthar,
leh Tualchhng. Ke tinte inthlauh
dn trah hian inzirtr dn chi
hnih kan nei a, hetiang hian
5,3,2, emaw 3,2,1 te a ni.
Entrna siam ta ila: kan Pathian
ram pk tr kha Rs 600/- lo ni
ta se hetiang hi \hen dn tr a ni
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

ang. (5,3,2 formula) - Pathian


ram 300, Ramthar 180,
Tualchhng 120 a ni ang. (3,2,1
formula) - Pathian ram 300,
Ramthar 200, Tualchhng 100
a ni dwn tihna a ni.
A khawi emaw zwk zwk
pawhin \hen ila, a danglam nasa
lm lo va, kan hriat thiam dn
zwk zwka \hen hi a \ha mai
ang. Eng pawh ni se, kan Pathian
ram pk tr ztve chu Pathian
ram ke-ah dah tr tih chu a
chiang, a la bng zawng khi
Ramthar leh Tualchhngah tlma
inthlau deuhin \hen leh mai tr a
ni ang.
Z.3. Kohhran hruaitu tr
Upa/T. Upa thlan dnah hian
engtiang chiah nge thlan
thianga, thiang lo tih leh Bial
leh Presbytery Inkhwmpuiin
mi thlan a phalsak zt awm
siin \henkhatin pahnih khat
lek pawh thlan theih tia sawi
uar a ni fo hi engtia ngaih tr
nge? Kohhran hruaitu thlan
dwna campaign hmangte hi
awm ta se engtia ngaih tr
nge ni ang?
Ch. Kohhran hruaitu tr Upa/
T. Upa thlan hi thianghlim tak leh

19

fmkhur taka kalpui tr a ni.


Pathian Biak Inkhwm Hruaina
bu-ah khn thlan dn tr mumal
tak kaihhruaina a awm a, chu
chu zawm mai tr a ni ang.
Inkaihhruaina buin a sawi bk
sawi belh chiam hian harsatna a
thlen theih zwk mah avngin,
kan kalhmang pngngai sawi
belh \l ngawih ngawih chauh
sawi belh a twk ang. Thlan
phalsak zt aia tlm pawh thlan
theih tih phei chu sawi hauh loh
tr a ni ang.
R. Sngkhma, Mission
Vngthlang zawhnate
Z.1.
Malswmna
(Benediction) chungchngah
zawhna leh chhnna a lo lang
a, a lwmawm hle.
Malswmna hi sawi chu a ni
mai thei a. Mahse hetiang hian
a dik thei tho em? Kan Pastor/
Upain malswmnain min \n
ang
emaw,
malswm
\awng\aia min \n trin kan
Pastor/Upa chu mi chu kan
swm e, tih ni ta se a
ngaihthlk a nuam deuh em?
Ch. Malswmna hi \awng\aina
a nih loh avngin malswm
\awng\aia min \n trin tih hi chu
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

a dik lo hul hual chu a ni lo mai


thei; mahse, a aia \ha zwk chu
malswmna sawi tra swm hi
niin a lang. Mi \henkhatten
malswmna hi \awng\aina emaw
kan ti a, malswmna sawi dwna
\awng\aina thu kan thlep kual tel
vak te hi a dik twk lo.
Malswmna sawi trin Rev/
Upa.... kan swm ang tih hi a
\ha twk khawp mai.
Z.2. Tnlai hian kan Pathian
biak inkhwmah pawh \awng
dik chiah lo kan hmang fo ta
mai. Entr nn: I lo \an tawh
ila, Bible chng i lo chhiar ila,
hla i lo sa ila, etc. I lo tih a
nih chuan ang u tihin a zui
\hn. Kohhran inkhwmah
phei chuan \awngkam hman
hi fmkhur deuh a \ha lo
maw?
Ch. I rawn sawi hi a dik e. Hla
lo sa ila emaw hla i lo sa ang u
tih mai tr a ni.
F. Vnramnghka, Tualte
zawhna
Z. Kumin Puitling SS zirlai
May ni 1-na zir, zirlai 16-na,
phk 83-na, Bible chng
thuvawn tlar 3-na Jentailte hnna pk trin rorlna thu

20

a la chhuak ang tiha la tih


lai tak hi Lal Isuan ro a la rl
ang tih anga a ri sng tr nge,
a la thla ang tih anga a ri
hniam tr ni ang?
Ch. A la thla ang tih anga ri
hniam tr a nih hml e.
Rozma Rokhm, Saitual
Chhim Vng zawhna
Z. Kumin 2016 Puitling SS
zirlai 13-na, \hen hnihna
chhnga mi, zirlaibu phk 69na hnuaia paragraph in\an
lehnaah hian Thuthlung
Hluia thlarau hi Pathian
Thlarau, Lalpa chu a ni a.
Hemi dawt chiaha hnam
dang pathian, hmuh theih loh
leh khawih theih loh ang a ni
lo tih hi a chiang lo nge,
keima mawl vanga hrethiam
lo nge ka nih? Kan Pathian
hi hmuh theih leh khawih
theih niin ka lo hria a. Thoma
pawhin a nka an chhunna a
zen a, a kut thir khenna te
pawh a hmuhtr niin ka lo hria
a. Chng ai mahin hnam
dangte pathian phei chu an
hmuh theih leh zualin, Jeremia
10:2-5-ah te, Apokrifa phk
1674-165 te khawih theih leh
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

21

tawh a, i lo en tel hrim hrim dwn


nia. Bible kan en chuan lal atna
Saula hnwl a nihna chhan \um
hnih kan hmu. A pakhatna chu
Philistia mite nna an indo \uma
a mangang lutukin ama thua
Ch. I zawhna ang deuh chiah hi inthawina a lo hlan ve ringawt
Kristian Tlngau March 2016 avng khn Pathian thinurna a
issue-ah khn kan rawn chhng tawng bua a, hetiang hian thu a
tawh a, mi dang pawh an lo buai lo thleng ta a, Tin, Samuela
ve tho a nih chu. Kha lai thua chuan Saula hnnah chuan, I
loh tih kha paih ve ve tr a ni thiltih dn hi a tthlk hle mai:
a, hnam dang pathian, hmuh LALPA i Pathian thupk, thu a
theih leh khawih theih ang ni pk che hi i zwm lo a ni:
LALPA chuan Israelte chungah
lo tih zwk tr a ni e.
hian i lalna hi kumkhuaa tihngheh
Upa PC Muankima, Saitual tum zawng a ni a le; nimahsela,
North zawhna
i lalna chu a kin tawh ang
Z. Kumin Puitling SS zirlai 8- tiin (1 Sam 13:13-14).
na phk 42-na para hnihnaah
A pahnihnaah chuan
khn Pathianin Saula lal atna Amalek-ho nna an inbeih \uma
a hnwlna chhan Bible-in a tr Amalek mite leh an ran rual
lan chiang tak chu Lalpa thu zawng zawng that chimit vek
a wih lohna leh Samuela tra Pathian thu lo thleng anga
thlarau a koh chhuah leh tichimit vek lova an lal Agaga a
vng a ni a ti a. Samuela nung chunga a man leh an
thlarau a koh chhuah hi a hun ranrual thau \ha \ha tihlum lova
hnuhnung lam niin a lang si a hawn vng kha a ni a. Pathian
a, lalah hian \um hnih lai a thu lo thleng chu hetiang hi a ni,
hnwl tihna em ni?
LALPA thu i duh loh
Ch. I zawhna nna inzl tak hi avngin ani pahwin lal atn
Kristian Tlngau May 2016 a duh ta bk lo che a ni, (1
issue-ah khn kan rawn chhng Sam 15:23).
hmu thei lo an nihzia a sawi
a. A ziah dn hi hmu thei lo,
khawih thei lo tia ziak ni se
ka hre thiam. Zirlaibu ziaktu
tum hi ka lo man fuh lo zwk
em ni? Min han hrilhfiah teh.

www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

B. Zaliana, Bethlehem
Vng zawhnate
Z.1.
Mi
\henkhatte
\awng\ainaa Aw Lalpa, i
Thlarau Thianghlim rawn tr
ang chean tih hi Trinity a tidik
lo deuh hret em?
Ch. Thlarau Thianghlim dla
\awng\aina a ni mai a, a dik lohna
a awm hranpa lm lo vang a. Lal
Isua pawhin, Chutichuan,
nangni mi sual mahin in fate thil
\ha pk nachng in hriat chuan,
in Pa vna mi chuan a dltute chu
Thlarau Thianghlim a va pe dwn
m! a tih ve bawk kha maw le!
Z.2. Mi \henkhat thawhlwm
hlntuten Isua hmingin kan
hln a che tia an tihtwp hi
Amen-pui tr a ni em?
Johana 14:13-14-ah Lal Isuan
a hminga dl trin min hrilh si
a, hln trin min hrilh si lo va,
hei hi \awng\aina tling a ni thei
ang em?
Ch. Inkhwmnaa thawhlwm
kan hlan hian \awng\aiin kan hln
\hn a. |awng\aina hi chu Lalpa
\awng\aina a nih chauh loh
chuan Isua Krista hmingin kan
dl a che tiin a hmwr kan bwk
\hn a. Mi \henkhat hian

22

thawhlwm an hlan hian a


hmwr bwk nn Isua Krista
hmingin kan hln a che an ti kher
\hn a; mahse, hei hi a \l kher
lm lo. Thawhlwm kan hlan
hian Isua Krista hming kher lo
pawh hian a hlan theih tih hria
ila. Chutianga thawhlwm hlan
chungchnga kan sawi duh te
kan sawia, Pathian hnna kan
hlan hnuah, kan \awng\aina
tlngkawm nn Isua Krista
hmingin kan dl a che tih mai hi
a \ha a, mi dang tn pawh Amen
a nuam zaih zwk.
C. Sawi\huama, Biate
zawhnate
Z.1. Rorltute bung 12-a
Jeptha indona hneha a lo kr
a, amah hmuak hmasa ber
Pathian hnna pk lt leh a
intiam a, a fanuin a lo hmuak
a, a fanu chuan a nultna a
sn hmasa a, tih leh
Abrahaman a fapa Isaaka a
hlan kha inangin Evangelist
\henkhatten an sawi a, eng
anga pawm tr nge?
Ch. An hmehbel dn rawn sawi
chiang deuh la, chhn dn a hriat
theih deuh ang a.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

Z.2. Synod Kalendar-ah hian


Pathianni a\anga chhiar \an
tr tih a ni a, Genesis-ah
Pathianin a thilsiam ni 6 a
hman zawhah ni 7-naah a
chwl a ni tih kan hmu a,
Pathianni a\anga chhiar \an
chuan Inrinni ni 7-na Sabbath
serh hi a dik zwk em ni?
Ch. Tna kan Kalendar hman
hi Gregorian Calendar tih a ni a.
Gregorian Calendar-ah hian
chawlhkr ni chhiar \an dn
erawh chu a inang vek lo thung.
Thawh\anni a\anga chhiar \an an
awm a, chutih lai chuan Pathianni
a\anga chhiar \an hi chhiar dn
tlnglwn ber a ni wm e. Keini
kohhran pawh hian Pathianni
a\angin kan chhiar \an a. Hetia
Pathianni (Sunday) a\anga kan
chhiar \an avng hian sabbath
serh hi a dik zwk kan tihna
erawh chu a ni chuang lo.
Upa Thanglra, Sumsuih
zawhna
Z. Nupa Chungchng Dn Bu
Bung 1.F.3-ah leh Bung V.Bah hian kan kohhran dn
chhnga mi khawvl dna
innei chu thunun tr a ni tih a
ni a. Bung V.B-ah phei chuan

23

an inneihna tupaa \ang, thu


pawtchattu leh mawhphurtu,
man petu leh dawngtu, an nu
leh pate leh palaite chu
kohhrancommittee-in an
chungchng ngaihtuaha
thunun thlenga rl theih a ni
a. Nula leh tlangvlte
inngaihna sualah tluin
kohhranin a thunun hnuah
khawvl dnin lo innei ta se,
an inneihna tupaa \angte hi
kohhran committee-in engtia
ngaih tr nge ni ang?
Ch. Nupa Chungchng Dan i
rawn lk chhuah tho khi kal dn
tr a ni ang.
Vnkhma, Lungpho
zawhnate
Z.1. Chanhin |ha Johana ziak
Bung 17:11-ah hian Lal Isuan
a zirtrte pumkhat an nih theih
nn a pa hnnah a hminga
hum tra a ngenna thu kan
hmu a. Chng 20 leh chng
21-a an thu avnga amah la
ring trte tn a ngensak, an
zaa pumkhat an nihna trin a
tih hi engtia pumkhatna nge,
denomination hrang hrang
awm lovin a tihna em ni?
Khawngaihin han sawi fiah
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

teh. Bung 10:16-ah pawh pwl


khata an awm tr thu a sawi
si a.
Ch. Lal Isuan pumkhatna thu a
sawi lai hian Kohhran Pwl
hrang hrang a la awm lo va.
Chuvng chuan Kohhran Pwl
hrang hrang inpumkhatna,
kohhran pakhata awm thu a
sawina chu niin a lang lo. Khatih
lai khn Isua ringtu inpwl
khwm kha a awm a ni mai a.
Chutianga Isua ringtu inpwl
khwm zngah chuan Pathian
rawngbwlna leh Pathian
chawimawina kawngah zaikhata
luanga inpumkhat tra a duhna
a nih mai hml e.
Z.2. Johana ziak vk bung
10:16-a he berm huanga mi
lo hi berm dang ka la nei,
anni pawh ka la nei, a tih hian
he berm huanga mi a tih hi
tute nge ni a, berm dang ka
la nei a tih hi tute nge ni a,
khawia mi nge ni?
Ch. He berm huanga mi a
tih hi Isua hun laia Isua ringtu
Judate niin a lang a, berm
dang ka la nei a tihte hi Gentail
mi, Isua la ring ve mai trte a
sawina niin a lang e.

24

Z.3. Kan hla bu hman lai No.


355-na chng thumna, tlar
thumnaa Lalpa tiha coma
awm zui ta hi awm lo tr a ni
zwk lo maw? Chanchin |ha
puan darhna tih thupui hlwm
znga tel a ni si a. Chanchin
|ha puang darhtu mihringa
kha, retheite chu Lalpa
chatuan nunna chang trin
han hruai rawh, a tihna a va
ang ve. A ziak ang ang hi
chuan rawn hruai rawh tia a
pht chu Lalpa a nih hml si a.
Ch. I ngaih dn hi thil ni ve thei
tak chu a ni ang. Mahse, he hla
chngin a tum tak chu retheiten
hlim leh lwm taka chatuan nunna
an chan ve theih nn Lalpa a
swmna hla niin a lang e. Lalpa
tih zawha coma dah hi a dik
zwkah ngaih a ni.
Z.4. Matthaia bung 3:13-a
Baptistu Johanan Lal Isuan
mite a baptis-na tr Thlarau
Thianghim leh mei a tih hi han
sawi fiah bawk teh. Kan hla
bu hman lai No. 583-na
chng 5-na tlar thumnaah
pawh Thlarau Thianghlim
baptisma Aw Isu chantr la, tih
te pawh kan sa si a.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

Ch. I Bible chng rawn tr


chhuah khi i tisual a nih hml,
Matthaia 3:11 tih zwk tr a ni
ang. Kan Bible-ah hian Thlarau
Thianghlim hi mei angin sawi a
ni fo (Mal 3:2-3; Tirh 2:3; 1
Thes 5:19). Mei chu kng faitu,
tithianghlimtu a ni. Baptistu
Johanan Lal Isuan mite a baptisna tr Thlarau Thianghim leh
mei a tih pawh hian Zwlnei
Joelan A lo lan hunah chuan tu

25

nge ding thei ang? Ani chu


rawhtuina mei ang leh puan
sutute sabawn ang a ni si a:
Tangkaraw rawhtuina leh
tithianghlimtu angin a \hu ang a,
Levia fate a tithianghlim ang a,
Rangkachak leh tangkarua angin
anmahni a tifai ang... a tih hi a
rilruah awmin ringtute chu
tihthianghlima an awm tr thu a
sawina niin a lang.

HINDI BIBLE SCHOOL ADMISSION HRIATTRNA


Presbyterian Hindi Bible School, Bwngkwnah Batch 58-na
(July 15Dec. 2, 2016)-a zir duhte tn dl theih a ni leh ta e. Dlna
chu plain paper-a ziakin Principal, Presbyterian Hindi Bible School
hnnah July 14, 2016 thleng theh luh theih a ni. July 15, 2016 dr
11:00am-ah Principal Office, Hindi Bible School, Bwngkwnah
Interview tr a ni ang.
Hriat tr pawimawhte
1. Dltu chuan Hindi \awng leh chhiar a thiam ngei tr a ni.
2. Kohhran dn zawhkim a ni tr a ni.
3. Kohhran/Fellowship/Field Secretary etc. hriatpuina lehkha
thil tel tr a ni.
4. Ram chhng leh pwn (Mission Field) a\anga zirlai trtuten
an mi tirhte school-a an awm chhnga an damloh thuah te,
enkawltu atn leh an haw lehna snso thilah te local Guardian/Sponsor ngaihtuahsak tr a ni.
Hng bka thil \l leh hriat tr dang chu Principal, Hindi
Bible School, Bwngkwn zawh fiah tr a ni e.
Sd/- Rev. K. Lalthlanpuia
Principal
Ph. 0389-2341172/8415841681
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

26

THLARAU MI-NA
(Rom 8:9-17)
Rev. PC Pachhnga
Executive Secretary
Bishop Newbegina sawi dn takah
kohhranhote hian Thlarau Thianghlim
hnathawh ngaih pawimawh kan zir thar a \l hle wm e. Phrna
ngaihsn thuah ngawt ni lovin, pwnlng taka revival uar vakna
lam thuah ni hek lovin, bengchheng leh ri ring apiang bawhna
emaw, ziarng leh maksak lam apiang uar ni chuang lovin, mihring
nun khawih danglama, lwmna leh hlimnaa khat liam tra hruai
theitu, Pentikos Thlarau Thianghlim hnathawh chu kohhran hian
a ngaihthah tr a ni lo.
Mizo Kristiante zngah
\awngkam lr tak mai chu
thlarau mi tih hi a ni a. Thlarau
mi kan ngaisngin thlarau mi nih
pawh kan chk hle hlawm niin a
lang a; kan thil ngaihtuah dn a
dik hlelh deuh avngin thlarau mi
nih kan tum dn erawh a fuh lo
fo thung. Mihring lam thuah
chuan
Lal
Isuan,
nangmahniin nun nei hek lo
che u, a ti a. Pathian ngaihah
mahnia nun tak nei lo kan ni tih
Bible-in min hrilh (Jn 6:53).
Chutiang a nih avng chuan nun
nei lote hnna nunna (chatuan
nun) pe trin Lal Isua hi
khawvlah a lo kal a ni tih Biblein min hrilh (Jn 3:16; 5:4;

10:28,etc.). Lal Isua nun pk


neitute chu a ni, Paulan, thil siam
thar a tih kha. Chu chu
\awngkam chi hrang tam takin
sawina a awm a- piangthar,
chhandamna chang, Pathian fa,
etc. Chu chu kan nihna pngngai
siam danglamna (repair)mai a ni
lo va, tui tharna leh hlim tharna
mai lah a ni hek lo. Thinlung thar,
rilru thar, thlarau thar, nun thar a
lo nih tk avngin Paulan, Thil
hluite chu a ral ta a, ngai teh u, a
lo thar ta a tih kha (2 Kor
5:17). Chuvng chu alwm,
Krista hnnah khenbehin ka
awm ta; nimahsela, ka nung a ni;
keimah erawh chu ka ni tawh lo.
Krista chu keimahah a nung
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

tawh zwk a ni; tin, tna tisaa


ka nung hi rinnaa nung ka ni
Paulan a lo tih theih (Gal 2:20).
Thil hlui, nun dn hlui leh duh
zwng hlui ral mang si lova, hlim
tharna leh tui tharna mai chu a
twk hauh lo.
Keimahnia nung chu hmna
keimahni kha a ni tawh lo va,
Krista chu keimahnia a nun tak
zet chuan keimahnin duh zwng
leh \ha tih zwngte nei hrang
tawh lovin Krista duh zwng chu
kan duh zwng a lo ni tawh ang
a, \ha a tih zwng chu \ha kan
tih zwng a lo ni tawh ang. Chu
chu a ni, Paulan, Keini erawh
chuan Krista rilru kan pu a ni
(1 Kor 2:16) a lo tih chu! Chu
chu a ni, Pathian fa, chung lama
mi hrin, Thlarauva piang, chi
chhe thei lo laka hrin a nih angin
tuina leh phrna reh ruala da leh
mai mai chi lah a ni hek lo. Amah
Lal Isua ngeiin a sawi alwmAn hnnah chatuan nunna ka pe
a, kumkhuain an boral lovang a,
tu man ka kut ata mi chhuhsak
hek lovang a ti (Jn 10:28).
Chutiang mite chu a ni Rom
bung 8-in a sawi anga Thlarau
hruaia awm \hnte chu. Mahni
tlktlum duh avnga mi dangte

27

rl leh sawi chhiat \hinte kha


anmahnia nung Krista zia a nih
loh avngin a awm tawh lo va,
man tlwm leh hlwk zwk tih
vnga mite thil hralh rk lei
duhna a bo va, sawrkr thil a
nih avnga dik lo taka neih
tumna a twp a, ram leilung
thuah te, sum leh pai leh thil dang
dangahte a rinawm a; mahni
ropuina tr a zawng hek lo.
Amaha nung Krista zia chu
amah a lo ni ta. Mi thar, thil siam
tharte nunah chuan Thlarau mi
nihna nun ze dik chu a awm a,
phr chng chnga thlarau
thilpk dawn mai a ni lo va, eng
lai pawha mumal tak leh \ha taka
nun rengna kawng a ni. Kan thil
sual tih \hinte Thlarauva tihhlum
tum lova, Bible chng khawi lai
lai emaw la chhuak leh mihring
chak lohna behchhana thiam
inchantr tumna hi Setana bumna
a ni fo.
Mahni duhna hlimpui mai a
twk lo va, inthawina duh lovin
khawngaihna ka duh tih hi zir
chian a ngai. Pathian thu leh
thlarau fuh lovin taksa thil
thlengin a tichhe thei. Kohhranho
ang pawhin kan hlawhtlin zin
tawh nn nun a siam \ha chuang
si lo; kan hril leh kan hlimpui hi
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

28

Thu tak zawng zawnga hruai


lut trin Thlarau Thianghlim
chuan kohhranah hian nungin a
thawk vl a. Hmnlaia ringtuten
an harsatna tinrnga hruai
Tui tharna leh phr tharna chhuak trin Thlarau Thianghlim
ni mai lovin Kristaa siam tharna an ringa an chhawr \hn ang khn
tak tak kan mamawh. Danglama tn thlengin ringtuten chhawrin
inhriatna leh dawn thar neia an la hmang zl a ni. Rom bung
inhriatna mai ni lo, thinlung thar, 8 thu ang hian Pathian fa tawh
Krista rilru chu kan mamawh a phawt chu Thlarau hruaiin an
ni. Mi, amaha Krista a nun tak awm a, chu chu thil harsa bkah
meuh chuan amaha sual te, danglam leh mak bkah te
thuneihna chu Kristan a hneh a, chauh ni lovin, thil narn, tenau
Thlarau hruaiin a nung a (Gal leh pngngai tak anga langah te
5:24,25), thihna ata chhuakin hlei hlei hian a hruaina hriat zl a
nunnaah a lt tawh a ni (Jn 5:24). \l hle ang.
en chian deuh a ngai a ni lo maw?
Harhtharna leh Thlarau kan chan
zozaite hi a tak ni sela tn ang
dinhmunah hian kan la ding reng
ang em?

MSSU NGENNA
Zan riak chhuaka Sunday School zirtrtu training neihpui
tra Mizo Sunday School Union swm trte chuan Kohhran
mal ni lovin, Bial huapa programme siam zl tawh trin kan
inngn a. Zan riaka training neihpui tra kohhran mal swmna
pung zl hi thil lwmawm tak a nih rualin, thla khat chhnga
Synod department-te zin chhuah theih chin bituk leh sum
inrenchem a \l dnte ngaihtuahin hetiang hian ruahmanna
siam a ni. Bial huapa programme siam hi kohhranho pawhin
kan hlwkpui ngei kan beisei.

(REV. P.C. PACHHUNGA)


Executive Secretary i/c MSSU
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

29

CHAWLHNA
- Upa L. Nunthara
Saitual
Sam 55:6-8: Aw \huro anga thla neih ka va duh m! Chutichuan
ka thlwk daih ang a, thlamuang takin ka awm ang... thlalrah
ka awm ang a, thli na tak leh thlipui hi Bkna hmunah ka
kalsan thuai tr, ka ti a.
Matthaia 11:28: Nangni thawkrim leh phurrit phurte u, ka
hnnah lo kal ula, keiman ka chawlhtr ang che u. Ka
nghwngkawl bt ula ka hnnah zir rawh u. Thuhnuairawlh
leh rilrua inngaitlwm tak ka nih hi. Tichuan, in thlarau tn
chawlhna in hmu ang.
Chawlhna tih hian chi hnih ang, a ti a ni. Amaherawhchu,
a awm an ti a, ui chawlh, chawlh he Sam ziaktu hian a hrehawmna
dr leh sangha chawlh, thawk chhuahsan a duh lai hian a va
chunga chawlh. Tute pawh hian awmna tr hmun kha eng ang
taksa leh rilru hah m m chng nge ni ang tih a ngaihtuah tel lo,
kan nei \hn. Chutiang hunah a duh ber chu a manganna
chuan kan mamawh ber chu chhuahsan chiah kha niin a lang.
thlamuang taka chawlh a ni.
Kan ram buai lai khn mi
He Sam ziaktu pawh hi rilru
hahna twpkhwkin a tlk buak
a, chu a rilru hahna leh manganna
chu a rang thei ang bera
chhuahsan a duh a ni,
muangchnga chhuahsan pawh
a duh lo, thla neia thlawh bosan
thuai a duh a ni. Thlalr lam pana
sava thlwkte chu a hmuhin
anmahni anga thla neia thlawh
bo vang vang chu a chk a, Aw,
\huro anga thla neih ka va duh
m. Chutichuan, ka thlwk daih

\henkhat chuan kan ram buai


kha tlnsanin, ram dangah an tln
a ni. Chutiang chuan mi \henkhat
pawh nupa kr buai avngin
hrehawm an tuar a. Nu pakhat
pawh a article ziah thupuiah, Ka
peih ta ngang lo a ni, tih a hmang
a. Hei hian a pasal nun kha a ning
a, chhuahsan a duh a ni. A nu
leh pa in kha a lo nuam zl dwn
em tih a ngaihtuah chang lo, a
hrehawmna kha chhuahsan a duh
ber chu a ni.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

Leo Tolstoy-a, thuziak


thiam avnga Nobel Prize hial
dawngtu pawh kha a nupui nn
kum 40 lai an inneih hnuin, a
nupui nun kha a ning ngang a ni
ang, khawiah nge ka kal ang a,
khawi hmun nge ka pan ang, tih
pawh ngaihtuah lovin a chhuak
tawp a. A vah vlna rel station
pakhata a thih dwn hnaiha a bul
hnaia awmte hnnah, Ka thih
hunah chuan ka nupui chu ka
ruang bulah pawh lo kal suh se,
tiin a chah a ni, an ti a. A ni taka,
mi tam takin chawlhna kan zawn
dn pawh a ni wm e. Hei hi he
Sam a\anga chawlhna zawngtute
zawn dn chu niin a lang.
Engtin nge Lal Isua hnn
a\anga chawlhna chu kan zir ang
tih hi lo thlr ve thung ila. Ui
chawlh kan sawi lan tawh kha,
ui hi a thatho chng leh m tr a
neih chng chuan a tln pur pur
a, a chauh hnuah chuan a mu dr
a. Sangha erawh chu tuia a leng
zar zar hi a chwl a ni, chwl
chungin a leng a ni, an ti a. Tin,
Japan rama company \henkhat
khi an hnathawk an chwl ve
ngai lo va, chawlh hi zirtr an ngai
hial zwk a ni an ti. An tn chuan
hnathawh chu chawlhna a ni
zwk a nih chu.

30

Taksa hi hnathawk lovin


hahdam mah sela, rilru a hah si
chuan kan hahchwl hauh lo, kan
hui pap pap mai asin. Kan taksa
hahin chau deuh mah se, kan rilru
a hlim miau chuan kan hahchwl
a lo ni. Kan hna duh leh chk
zwng kan thawh hi chuan nuam
kan ti a, hah pawh kan hre chang
\hn lo.
Hei bkah hian Lal Isuan a
hnna zir tra min tih thuhnuairawlh leh rilrua
inngaihtlwm pawh hna kan
thawh lai ngat chuan chapona leh
mite tskna rilru kan pu ngai lo
va, thil sual pawh kan ngaihtuahin
kan ti ngai lo, hei hi thlarau lam
chawlhna pakhat chu a ni asin.
Awle, Lal Isua zirtrna a\ang
hian kohhrante hi lo inbih chiang
ila. Camping te, crusade te kan
buatsaih a, kan hlim a, kan lm
mup mup a. Klkngah thlarau
hnathawh chhimin mi nuai khat
aia tam kan kal a, kan hlim m
m a, a ropui khawp mai.
Mahse, rei vak lovah kan thwm
a dai leh \an ta mai em ni?
Revival Team-ten min \nsan hnu
rei vak lovah ui chau chawlh
angin kan chwl leh mai \hn a ni
lo maw? Pentikos nia Thlarau
Thianghlim an chan khn an
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

hlimin \henkhat phei chuan zu rui


ang hialin an ngai a nih kha.
Mahse, kha kha anni chuan an
chawlhsan lo, a bul \an nn an
hmang a, ram tinah Chanchin
|ha an hril ta a ni. Hei hi a ni,
Lal Isuan zir tra min duh chu.
Thawk chung leh chwl
chung sia Chanchin |ha puanga
rawngbwl zl tr kan ni. Kan
Lal Isua pawh kha a rawngbwl
lai khn a chwl ngai lo, a
rawngbwl \an tirh a\angin kraws
lr thleng khn mite tn a la
thawk zl a nih kha. Keini pawh
hian kan rawngbwlnaah hian
harsatna eng eng emaw kan
CHHIARTUTE

31

twk ang. Mahse kan


hrehawmna tln bosana kan
taksa chawlhna zawng mai tr
kan ni lo. Nakinah kan chawlhna
hmun tak tak tr kan hre chiang
a, kan Lalpa hian chawlhna min
tiam hi thlarau chawlhna a ni.
Chu hmuna lt tr chuan buaina
twk lova \huro anga thlwk lt
vang vang tra zirtr kan ni lo.
Hng puanvr sinte hi tute nge
nia, khawi a\anga lo kal nge an
nih? Hng hi hrehawm nasa taka
chhuakhote kha an ni. An puante
Berm No thisena suin an tivr
ta a. Chuvngin, Pathian
\hutphah hmaah an awm a ni,
(Thup 7:13-15).
HUANG

Thu thawh duh chuan thu mal 50 aia tam lovin lehkhain emaw,
sms-in emaw, e-mail in emaw thawh theih a ni. SMS thawn
theihna phone no 9862331632 leh kristiantlangau@yahoo.co.in
a ni e.

F KT rawngbwlna Lalpan malswm rawh se. A chhng thu a


\hain chhiar a manhla \hn khawp mai. Hnuk ulh \euhvin ka chhiar
zo \hn a, ka hlwkpui \hn hle mai.
- R. Lalchhanhimi, Drlung
F Pentikos pual atna Pentikos Thlarau Thianghlim tih Upa Lal
Thlengliana, Mission Vng ziak kha a \hain a va ropui m! Thlarauva
khat nun a sawi nna paikwnga tui chhn luh tam aia paikwng kha
tuia hnim pila khat mai tr a nih thu tehkhin leh pk chhuah hi neih
belh zlna leh neih hlenna a ni tih kha a ropui ka ti hle mai.
- C. Lalthlamuana, Mualkawi
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

32

THUTHLUNG THAR RAWNGBWLNA


(Johana 20:22-23; 2 Korinth 3:6)
- Upa Thangkima
Dinthar, West Phailng
Pathianin mihringte tn thuthlung pahnih min pe a, Thuthlung
Hlui leh Thuthlung Thar te. Thuthlung hmasaah dna rorlsakin kan
awm a, Eden huana dn pakhat chauh pawh zwm thei lo mihringte
kha a aia tam dn swm min pe a. Pathian mithmuhah tu mah thiam
chang zo kan awm lo va. Dn rorlnaah chuan miin dn a bawhchhiat
chuan ngaihdamna a awm lo. Mit aiah mit, ha aiah ha, tih a ni.
Thuthlung hmasaa rawngbwltute ngei pawhin an bawhchhe ve tho
mai. Pathian mithmuhah chuan tu mah mi fel tak rng kan awm lo.
Chuvngin, a miten an bawhchhiat hriain an mangang an au chhuak
a, Savawmte angin kan zain kan hk dur dur \hn a, \hurote angin
nasa takin kan rm nghuat nghuat \hn; rorlna kan nghk \hn a;
nimahsela, a awm hauh si lo va; chhandamna kan nghk \hn a;
nimahsela, keimahni a\angin hla takah a awm \hn. Kan
bawhchhiatnate hi i hmaah a pung ta si a, kan sualnate hian min hk
\hn a ni; kan bawhchhiatnate hi kan hnnah a awm reng si a, kan
khawlohnate zawng zawng kan hria a ni (Is 59:11,12) tiin Lalpa
hmaah an inpuang a. Thuthlung Hluiah Jakoba thlahte an dam zo lo
a ni.
1. Sual ngaihdamna: rawn ken chu, sual ngaihdamna
Thuthlung Thar rawngbwlna a ni. Zwlnei Isaian, An sualna
chu ngaihdamna a ni. Thuthlung leh bawhchhiatnate chu ka hre
Hluiah damna aia thiam loh reng tawh dwn si lo, tia a lo
channa mai dn chu, Pathianin a sawi tawh angin Lal Isua
mite damna atn a fapain rawngbwlnaah chuan mi
khawngaihna thuthlung thar sualten ngaihdamna an lo chang
kalvari-ah a rawn siam a. Mi ta. Mi sual an tihte lamah a \ang
sual thiam loh chang, thihna a, Mit aiah mit, ha aia ha, an ti
bwiha tngte chhan chhuahna tih in hre tawh. Kei erawh chuan
trin Isuan a pa hnn a\anga a ka hrilh a che u, mi sual dodl
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

suh u, i biang ding lama bngtu


hnnah chuan a lehlam pawh
dawh rawh. Tin, tu pawhin i
lakah thu pawi siam, i kawr lk
a tum chuan i puan pawh lktr
nghl rawh, (Mt 5:38-40).
Peteran, Lalpa, ka unauvin
vawi eng zt nge ka chungah thil
tisual sela ka ngaihdam tr? Vawi
sarih thlengin em ni ang? a ti a.
Isuan a hnnah, Vawi sarih
thlengin, ka ti lova che, vawi
sarih hmun sawm sarih thlengin
ka ti zwk che a ni, (Mt
18:21,22). Mi an bawhchhiatte
in ngaihdam chuan in pa vna
miin a ngaidam ve ang che u.
Nimahsela, mite in ngaihdam si
loh chuan, in pain in bawhchhiatte
a ngaidam bk lo vang, (Mt
6:14,15) tiin Lal Isuan thu min
chah a.
Lal Isua rawngbwltu
chuan a rawngbwlna
chhunzawm chu a tih tr a ni ang,
Amah bawk chuan thuthlung
thar rawngbwltuah te min tlintr
a, a lehkha thu mai
rawngbwltuahte ni lovin a
thlarau rawngbwltuahte a ni
zwk e, lehkha thu mai chuan a
tihlum si \hn a, thlarau erawh
chuan a tinung \hn a ni, (2 Kor

33

3:6). Thlarauva rawngbwltu


rawngbwlnaah chuan miten
nunna an nei a, an dam \hn. Kan
ramah hian pafa ngei te pawh
kan inngeih lo va. Engati nge
unau piang hmun pawh kan
inrem loh? Engvngin nge
in\henawmte kan inkhin tk fo
mai ni? A chhan chu
ngaihdamna kan tlachham a ni
ngei ang. Lal Isuan min zirtr
angin kan chunga thil tisualtute
kan ngaihdam chuan kan ram a
va nuam dwn m!
Lal Isuan sual ngaihdamna
a ngaih pawimawhzia kan hria
a. Isuan a rawngbwlna
chhunzawm trin kohhranhote
min thlang a. Vnram chabi min
pe a, Lei chungah eng pawh in
phuar apiang vnah phuar a ni
ang a; lei chungah eng pawh in
phelh apiang vnah phelh a ni
ang, (Mt 18:18). Kan ramah
hian sualin a phuar phelh tr kan
va tam m! Kohhranho zngah
pawh tel ve tlka inngai lovin,
thim zingah te, kwmkrah te
thln thim hmabkin an kun
ngawih ngawih a, \anpuitu an va
mamawh m! Hng mite tna lo
kal, an sualna ngaihdamsaktu,
Isua hnna hruai thleng trin
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

34

rawngbwltute hi Lalpan min ko.


Kan theihna leh chakna chuan
kan tlin lo vang, thlaraua
rawngbwl a pawimawh.
Pathian thlarau hruai leh a
chnchilh kohhran kan nih angin,
thlarauvin rawng i bwl ang u.
Kan hlimna leh lwmna tra
\hahnemngai lovin, Lalpa tn
\hahnem ngai zwk ila. Chu chu
Lal Isua duh zwng a ni ngei ang,
Lalpa Isua ang trin, khawvla
dam chhng hian; Buaina fate pui
trin, \anpui ngai apiang te. Lalpa
Isua ang trin, sualna a ngaidam
\hn, (KHB No. 452). Pathian
hnnah mite hruaina, thlarauvin
min pe a; amah kan Lalpa min
pk kha kan thinlungah a chng
(KHB No. 37).

laiin, Lo kal tra chu i ni nge,


mi dang kan la ngai ang? tiin a
zirtrte a palaitr a. Tin, Isuan an
hnnah, Kal leh ta ulang, thil in
hmuh leh in hriat hi Johana
hnnah va hrilh rawh u; mitdelte
an mit a lo vr ta, kebaite kein
an lo kal ta, phrte an lo
thianghlim ta, bengngawngte
pawh an beng a lo vr ta,
mitthite pawh kaihthawhin an
awm ta, pachhiate pawhin
Chanchin |ha hril an dawng ta,
tiin a lo chhng a (Mt 11:2-6).
Lo kal tra chu ka ni e, tih aiah
a rawngbwlna chu a nihna
tichiangtu atn a hmang ta zwk
a. A zirtrte - Petera leh Johana
te khn an chhunzawm ve ta zl
a ni tih kan hre wm e.

2. |anpui ngaite \anpui:


Thuthlung Thar rawngbwlna
chu \anpui ngaite \anpui hi a ni.
Kan Lal Isuan khawvla rawng
a bwl lai khn, \anpui ngaite a
\anpui \hinzia kan hria a. Juda
dna thiang leh thiang lovin a
tibuai phk lo. |anpui ngai
\anpui kha dn aiin a ngai
pawimawh zwk. Damlo natna
tinrng tuarte a hnnah an rawn
hruai a, a lo tidam zl \hn a.
Baptistu Johanan tn ina a tn

Petera leh Johana Pathian


biak in, kawngkhr Mawi an
tiha an luh dwnin kebai kut
dawh kawngkhar bula an muttr
\hin chu a awm a. Tin, Peteran
ani chu a en reng a, Johana
pawhin. Tin, Peteran, Min han
en rawh, a ti a. Tin, ani chuan
an lakah eng emaw hmuh a
beisei a, a han en a. Nimahsela,
Peteran, Tangka leh
rangkachak ka nei lo; nimahsela,
ka neih chhun ka pe ang che,
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

Nazaret Isua Krista hmingin


kein kal tawh rawh, a ti a. Tin,
a kut ding lam a chelh a, a kai
tho ta a; tin, thwklehkhatan a
ke te leh a kheimit ruhte a lo
chak ta nghl a. Tin, ani chu a
zuang tho va, a ding a, kein a
kal \an ta a. Lal Isua leh a zirtrte
hian \anpui ngaite \anpui hi an
ngai pawimawh m m a ni.
He rawngbwlna hi
Mizoram Synod pawhin ngai
pawimawhin damlo enkawlna in
te, ruihhlo ngai enkawlna te leh
hnuchham enkawlna te kan nei
a. In leh lo chhia leh accident
twkte kan \anpui \hn bawk a.
Rilru leh taksaa harsatna tuarte
\anpuina hmun kan nei bawk a,
a thlamuanthlkin a lwmawm
tak zet a. Kan chhunzawm zl
ang tih pawh ring ila. Mizote
hi Kristian kan nih hma pawha
\anpui ngaite \anpui \hn hnam
kan lo nih vng pawh a ni wm
e. Kohhrana mi \angkaia kan
neih lm lohte pawh \anpui ngai
\anpuinaah chuan an \angkai
hle \hn.

35

Ramnka an tih phah hial a ni


wm e. Kan duhmnate hian
mite \anpuina a dl fo mai hi a
pawi khawp mai. Mahni
hmasialnain kan rawngbwlna a
hliah \hn a. Mi pakhat chanchin
han sawi leh ka duh chu, phalna
nei lovin thing a zai ru a, a in
bulah a thing zai rk chu thil
dangin a tun hliah tlat a. Upa
Tunhliaha an ti bawk a.
Rawngbwltu kan nihnate hi kan
nunpui loh avngin kan mualpho
fo \hn a ni. |anpuitu nih chu kan
rawngbwlna tr a nih laiin, mite
tna harsatna thlentu kan ni mai
ang tih erawh chu kan invng tr
a ni. Awle, Thuthlung Thar
rawngbwlna tlm t kan han tr
lan, sual ngaihdamna leh \anpui
ngaite \anpui kan han sawi a\ang
hian Lal Isua leh a zirtrna te,
Tirhkohte rawngbwlna a\angte
hian keini hian rawng kan bwl
em tih i inen ang u.

Thlarau Thianghlim nei


rawh u; tu sual pawh in ngaihdam
apiang ngaihdam a ni ang; tu sual
pawh in ngaihdam loh apiang
Khaw pakhata Kohhran ngaihdam loh a ni ang (Jn
Upa chuan a huan a hung \hat 20:23,23). Lal Isua rawngbwlna
apiangin a \henawmte ram a nk chhunzawm zl hi kohhranhoten
ziah mai a ni wm a. Upa i ngai pawimawh ang u.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

36

BIAK IN ZAHAWMNA
Revd Chuau\huama
Ramhlun Vngchhak
Biak In thianghlimna
Mizoramah Biak In hi khaw khata in lian ber leh ropui ber a ni
\hin a; tnah erawh chuan Biak In aia ropui leh man to zwk, mi
mal in pawh a awm ta a. Mizoramah chuan khua han lt ila, in
langsr ber chu Biak In a ni \hin. Biak In sak dn pawh mihring
chnna in nn a inang ngai lo a; a pianhmang rngah a danglam a ni.
Biak in chu a lan dnah mai pawh a danglamin a hrang daih a, serh
hran hmun a nih bawk avngin hmun thianghlim a ni.
Biak Ina inkhwm tra
inbuatsaihna
Kohhranin inkhwm hun
ruat bk kan nei a. Kan inkhwm
dwn a nih chuan mahni phk
twk \heuhah uluk taka
inbuatsaih a \ha. Mizoram
Presbyterian Kohhran chuan
Biak Ina inchei dn tr
inkaihhruaina a nei vek tawh a;
chumi hre reng chuan inkhwm
tr chu kan inchei a ngai ang.
Pathian biak inkhwmah chuan
kan thawmhnaw hk chu fai sela;
Biak In nna inhmeh ni zl sela.
Inkhwm kal hma hi a theih
chen chenah tih hrm hrm a \ha;
hnathawh avnga tlai lo thei lo
kan nih erawh chuan hriat thiam
theih a ni. Bible leh Kristian Hla
Bu ken tr a ni a; Bible pum kan
keng lo a nih pawhin Thuthlung

Thar bu tal ken a \ha. Biak In


compound kan thlen tawh hnuah
chuan zk leh hmuam tih lai
pawh paih hmiah a \ha; Mobile
phone pawh luh hmain switch
off emaw silent mode-ah emaw
dah tr a ni a; a \ha ber chu
switch off a ni. Biak In thlen
hnuah
kawtlaia
awm
khawmuang lovin luh thuai a \ha
ber a; kan luh pawhin chak taka
kal thuak thuak lovin kal dn
pngngai, zahawm taka luh tr
a ni. Biak Inah tlar hnung lam
chuh mai lovin tlar hma apiang
luah khat hmasa \hn ila. Chanvo
nei|antu leh Nilai Thupui
hawngtute phei chu tlar hma
lama \hut ngei ni se.
Biak In chhnga awm dn
Synod thu pass angin SEC
chuan Biak In chhnga inchei
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

dn tr leh awm dn mawi


kaihhruaina a siam tawh a (SEC
235:20). Chu chu zawm hrm
tum tr a ni. Biak Ina \hut fel
hnuah Pathian hnna \awng\ai tr
a ni a. Biak Inah duhdah taka
\hu lovin, taksa lamah harsatna
kan neih loh chuan a ngl thei ang
bera \hut a \ha. Hla sak laiin zai
ve tr a ni a; Kristian Hla Bu chu
zai laiin en ngei ni sela. Bible
chhiar laia lo en ve pawh hi thil
\ha tak a ni. Biak Ina thupuan
leh thuhrilte hriat ngei tuma ngun
taka ngaihthlk tr a ni.
Biak In chhnga thil ei leh
hmuam hi tih loh tr a ni a.
Tnlaiin Biak In chhnga tui paia
in ta mai an awm \hn a; hrisl
lohna avnga tui in zin ngai an nih
chuan hriat thiam theih a ni ang.
Thuhriltute tna hrawk zat avnga
in tr pulpit-a tui chhawp erawh
chu hriat thiam theih a ni a; hei
pawh hi pulpit tlnga langsr taka
dah chhuah a mawi lo.
Biak In chhngah incheina
lam thil, hmeichhe tn sam zt
te, mit rin te, hmai hnawih te,
hmui hnawih te tih loh tr. Biak
In chhnga mutthlk hi a mawi
lo hle a; hrisl lohna avnga
mutthlk erawh hi chu pumpelh
a harsa a, hriat thiam theih a ni

37

ang. Biak In chhngah inbiak


rk ser ser te, nuih vur vur te tih
loh tr a ni. Thuhriltuin a thusawi
nna inhmeh fiamthu a sawi a nih
pawhin ring lutuk leh rei tak nuih
zui a mawi lo.
Biak Inah din leh \hut hun
fel tak kan nei a. Mizoram
Presbyterian inkhwmah chuan
\an dr rk tawh hnuah ding
chungin hla kan sa ber \hn a;
chuvngin, Ding chungin kan sa
ang tih a ngai lo; \hu chunga sak
dwn erawh chuan |hu chungin
kan sa ang tih a ni \hn. Din
hunah rng rng \ha tak leh ngl
taka din tr a ni a; inthlahdah
taka sakawr din anga din a mawi
lo. Mobile phone-ah Kristian
Hla Bu dah hi phal a ni lo va
(SEC 253:5); hei hian a kawh
tel chu Biak Ina mobile phonea dah Kristian Hla Bu leh Bible
hman a rem loh tihna a ni ang.
Chuvngin, kohhranin hman tra
a pawmpui chin ni lo, electronic
gadget dangte (tablet/
paperwhite reader etc.) pawh
Biak Inah chuan hmang hmasa
nih lakah insm a \ha.
Biak In chhnga kohhran
thil bk chu Kohhran Commitee/
Upate thu hmu hmasa lo chuan
dah sawn mai mai tr a ni lo;
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

K|P thil dah erawh chu thu dang


ni se. Biak Ina fianrial \awng\ai
hmang duh pawhin maichm leh
pulpit kher hman tum loh tr.
Chairman leh Thuhriltu chu lm
mi an nih pawhin lmtuala lm
tra chhuah loh a \ha.Naupang
inkhwmpui nikhuaah drama/
skit kan chhuah a nih pawhin
Biak In chhnga tih atna
inmawi chin chauh tih a \ha.
Thlarau ze hrang hrang
changtuten Biak In chhng zah
thiam a pawimawh a; insm
theihna thlarau hi chan tel a \ha a.
Biak Ina riah tum tlat te, fa hrin
tum tlat te, fa hrin maichma dah
tum tlat te, pulpit-a tln lwn te tih
loh tr a ni a. Hetianga tih tumte
chu Pastor/Kohhran Upaten thiam
taka kaihhruai a \ha. Biak Inah kan
lm a nih pawhin mi dang tna
hnawksak lo, lm pngngai leh
tluangtlama lm hi a mawi a;
khawvl lm copy a \ha lo. Tai nei
lm te, pht nei lam te, mi runluih
lm te pawh hi thil awm thei a nih
avngin chutiang lakah chuan
mahni inthununa insm tr a ni.

38

emaw tiin kan chhunzawm ta zl


mai niin a lang a; Biak In tam
takah chuan hla hril lovin an zai
thiam tawh mang lo! |awng
rinna hmangin hla kan hril a, tlar
tin mai hril chhuah dap hi a \l
ber lm lo. Kristian Hla Bu kan
ken avngin hla hril hi hun bkah
lo chuan a ngai lm lo; solfa
thlka sak mi phei hi chu hril loha
sak hi a inhmehin a nuam zwk
(cf. Synod Music Committee
MS/MUS-21/2012/390 Dated,
11th Sept., 2012).

Kristian Hla Buah hian solfa


leh lnkhwm zaia sak theih ve
ve hla eng emaw zt a awm a;
tih dn pngngaiah chuan solfa
thlka sak chi chu hla thlangtu
emaw Chairman-in emaw sak
dn tr a sawi kher loh chuan
solfa thlka lk \hin a ni ber a.
Tnah erawh chuan lnkhwm
zai thlkin khuangputen an la
nghl ta deuh zl mai a; solfa
thlka sak thiam mang loh kan
ngah tual tual ta a; music school
kan nei chungin solfa lamah kan
hniam tial tial dwn a ni mai thei
Mizote chiah hi Biak Ina hla a, inngaihtuah chian a \l ta
hril \hn kan ni wm e, hei pawh khawp mai. Lnkhwm zaiah
hi kan chn \anna a la rei lo hle; kan hril a nih pawhin \an hnuah
campaign/camping lai boruaka chuan hril nawn tam lutuk lakah
kan hril \hin kha tih dn tr rng insm thiam a \ha; mi tlm zwk
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

39

lek khawpa Amen leh Haleluia


tih hi a \ha lm lo; zaipwl hla
sak mawina hliah titih khawpa
lo Halelui piap piapte pawh hi
insm thiam a pawimawh. Biak
Inah chuan hnehna puan pawh
hi tih loh a \ha.
KHB No. 52-na, Lal Isua
Inkhwm bnah fel taka
hming i fak ang u tih hi Roknga
chhuah
tr a ni a; chhuah veleha
hla pakhat, r ang kan vai tawh
mobile
phone
hmeh nghl mawlh
long, tih thlka sak hi tn hma
a\anga kohhranin a duh loh, tn mawlh te, zk leh hmuam tih
nghl tak mai te hi a mawi lo va;
thlenga chutianga la sa duh miah
zk leh hmuam phei hi chu Biak
lo Pastor leh Kohhran Upate an
In compound-ah hian tih loh
la awm avngin engti anga kalpui
tawp a \ha ber. Biak In nna
tr nge tih hi ngaihtuah thar a ngai
inhnaih tak kohhran hall-ah ruai
hle a; KHB-ah hian hla thlk ngah
\heh a nih pawhin Biak In tual
ber, a thlk ni lo ber, lnglwng bkah chuan \heh loh a \ha. Biak
hla thlka sak hi phal law law tr In chokaa ei siamah Mizo mipui
nge tih hi Synod-in a tihchian a nwlpuiin kan ei \hin chauh siam
\l ta a ni ang; chuti a nih loh chuan ni sela, mi tlm tin an ei,
Pastor leh Kohhran Upa zngah sawimawi chawp ngai angte hi
pawh ngaih dn a rual lo a; mi chu Biak In compound-ah chuan
tam tak chuan kan sak duh loh siam tel loh a \ha.
phah reng dwn a ni. Biak Inah
Biak Ina thlalk hi kan uar
Mizo Bible chu BSI chhut chauh
ta khawp mai a; inkhwm laia
hman tr a ni (SEC 235:43).
thla lk kan uar viau chuan kan
Kohhranin \awng\ai rual hun biak Pathian aiin keimahni kan
kan nei \hn a; \awng\ai rual neih indah pawimawh zwk tihna a
nikhuaah \awng\ai rei fl lutuk ni ang. Kohhran Pathian biak
bk nihte hi a \ha lm lo. Biak In inkhwm leh inkhwm
chhnga Amen leh Haleluia tih pawimawh danga thlalk chu mit
pawh hi uar chin twk neih a \ha tikham lo leh mi rilru la png lo
hle. Thuhril ngaihthlk tibuai thei zwnga fmkhur taka hman tr
titih leh hla sak tuina tibo thei lek a ni (SEC 190:20). Inneih
a tuia flte ringawt ngaihtuaha hla
hril nawn zin lutuk hi tih loh tr a
ni. Pathian biak inkhwma hman
tr bk, Kristian Hla Bu kan neih
avngin Biak Inah chuan chumi
pwna mi chu sak loh a \ha ber.

www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

inkhwmah thlalatu pathum/pali


lai mai an vei sup sup hian
Pathian biakna rilru a tibuai a;
chuvngin, inneihtrtu chuan
thlalatu tam lutuk lo tr leh
fmkhur taka che vl trin hrilh
tr a ni (Pathian Biak
Inkhwm Hruaina Bu,
2014:62). Kohhran ni bk
(Krismas, Kum Thar, Good
Friday, etc) leh inkhwmpui chi
hrang hrangah thla kan lkin Biak
In zahawmna tibawrhbng thei
zwnga lk loh tr a ni.
WhatsApp group pakhat a\anga
hriat dnin Pulpit leh Maichm
a\anga Mobile phone leh Tablet
hmanga thla la Pastor/Synod
Revival Speakers an awm tawh
a ni wm e. Pulpit leh Maichm
a\ang ma thla lk phei chu a
mawi lo lehzual a, tih loh a \ha
ber. Biak In hawnga inneiten
mipui \in hnah Biak In chhnga
lt leha thla lk loh tr (Synod
2014 Gen. No. 17). Zaipwl,
Group, Solo emaw-ah Biak Ina
shooting nei duh chuan Kohhran
Committee phalna lk hmasak
a \ha. Mi che chhe lai thla lo lka
theh darh phei hi chu tih loh tawp
tr a ni. Biak In leh a chheh vla
thla lk rng rng chu Biak In
nna inmawi ni zl rawh se.

40

Tlngkawmna
Thil rng rng hi a neitu
emaw a hmangtu emawin a hman
dn leh enkawl dn azirin a
zahawmin a mawi \hn. Biak In
pawh hi sum tam tak snga sak
ni mah se, a hmangtuten fmkhur
lo leh uluk lo taka an hmana an
cheibwl chuan a thianghlimna a
hloh thei a. Biak In sakna
hmanruate chu thingtuai leh mau
mai pawh ni se, a hmangtuten
fmkhur leh zah taka an hmana
an enkawl erawh chuan hmun
thianghlim a ni hliah hliah thei
ang. Biak In chu Pathian biakna
hmun a nih avngin hmun serh a
ni a; hmun dang lakah a
thianghlimin a danglam a. Biak
Ina inkhwm tra kan inbuatsaih
a\angin keimahni pawh kan
inuluk a pawimawh a; a hmun
kan thlen hunah pawh fmkhur
taka kan awm a ngai a. A
chhnga kan awm chhng
zawngin hmun danga kan awm
ang mai maiin kan awm thiang
lo a; Biak In a\anga kan chhuah
hunah pawh hmun thianghlim
a\anga lo chhuak hml puin kan
chhuah a \ha a. A chhnga chng
kan biak Pathian chu a thianghlim
avngin Biak In pawh kan serh
thianghlim tr a ni.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

41

RINGTU NUN NGHEHNA


Upa C. Zosngliana
Mission Vngthlang
Nghet lo chu a nghng \hn a
A nghng a nghet ngai lo
In satu chuan a sak hmain nghahchhan \ha twk tak a siam a,
nghet taka a in a din theih nn lang tawh lo rng rng tr lamah sum
tam tak a sng a, nghahchhan \ha tak a siam hnuah lung muang
takin a duh anga sng in a sa \hn.
Ringtu nun pawh hi a ngheh
charh theih nn a nghahchhan
uluk a \l a, nghahchhan a \hat
twk loh chuan a nghet thei lo
va, nghehna tel lo chuan kan zui
Lal Isua rawng a bwl tak tak
theih loh, thawk ve viaua inngaih
hnuah pawh beidawnna ruamah
mi a hruai lt chwk. Hla siamtu
chuan

1.

Ai kal lk a rem lo
Sawrkr chuan a hnuaia
hnathawktute chu ai kal lk rem
a ti lo va, lo la ru emaw an awm
a, a hre chhuak a nih chuan a
chungah hremna a lek ngei \hn.
Kristian ramah ai kal lk a rem
loh thu sawi fote hian kan rinna
chm chin a tr lang a ni pakhat.

Ringtu nunah pawh ai kal


lk duhna a piang thei. Lal Isuan
a hnung zui tak tak trin ai kal
lk rem a ti lo. Dn zawm
famkim, Missionary chwmtu
nih, thawhlwm thawh \hat
(hngte hi sawi npna lam a
Chuvngin, kum khuaa kan ni lo) hi hma theh bera hmanga,
him theih nn, nghahchhan kan mahni lam indah wl palh a
thlan fmkhur a pawimawh hle. hlauhawm hle, Bible-a tlangvl
hausa chatuan nunna zawngtu
Ringtu nun a ngheh charh dinhmun hi ai kal lk nun niin a
theih nn hngte hi hria ila
lang. Talent tehkhin thuah pawh
|iau dpah in sng sain,
Ropuiin lang \hn mah
sela;
Rei an daih chuang long
Damlai tuifwn lo hrng
an dwl zo lo... a ti

www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

an tih theih twk ang \heuha pk


an ni a, kan tih theih twk bk
min pht lo. Kan zui Lal Isua hian
tlanna hna a thawh khn ai kal a
la lo va, a thlan thi far lian tak
angin leia a far thlengin kraws
kawng a zawh zwk a ni.

42

chu Kristian nih a hahthlk ka


tih zwng tak a ni, tiin a sawi a,
dikna chen a awm khawp mai.

Eng pawh ni se, Pathian


thuah chuan, Thlamuanna ka
hnutchhiah a che u; keima
thlamuanna ka pe a che u,
Ringtu nun hi in kalsak khawvlin a pk angin ka pk
emaw ai inawhsak emaw chi a loh che u hi. In thinlung mangang
ni lo, mahni t tin rorlna niah suh se, hlauh pawh hlau suh se,
chuan kan la inlan dwn a ni. tiin min hrilh.
Tirhkoh Paula chuan, Kan zain
Bible-in hlauh tr min hrilh
Pathian hnnah mahni chanchin chu Pathian a ni. Luka 12:4-5kan sawi \heuh tr a ni tiin min ah chuan, Tin, ka \hiante u, ka
hrilh a, he thu hi ni tin hrilh a che u, Taksa tihluma, chu
chanchinbua inziak a ni lo, tehna mi hnua eng mah dang ti leh thei
dik lo thei lo Bible-a inziak a tawh lote chu hlau suh ang che
ni. Miin ai kal lk duhna rilru a u. Amaherawhchu, tu nge in
put chhng chuan nun ze nghet hlauh tr ka hrilh lwk ang che
u: Atihhlum hnu pawha Gehenaa nei tak tak thei lo vang.
a paih theihna thu neia chu hlau
2. Hlauh tr dik hriat
rawh u; a ni, ka hrilh a che u,
Mi \henkhat chuan hlauh amah mawlh chu hlau rawh u,
tr dik hlau lovin hlauh loh tr tiin min hrilh lawm lawm a.
zwk kan sawi vung a, kan Petera leh tirhkohte chuan,
insawi \haih a, kan chi-ai a, mi Mihring thu aiin Pathian thu kan
pakhat chuan, Kristian nun zwm zwk tr a ni, tiin min
azawnga nun hahthlk ber chiin zirtr bawk. Thu tak aia thu vu
kan nung ta emaw tih mai tr hian vuk, belhchian dwl lo lam, zl
kan awm a, chhiat rupna te, thim din thu bwlte kan tuipui chwk,
thuah hnih te, sakawlh te leh thil a rah chhuah chu \ah leh ha
dangte hi kan insawi \haih nasa \hialna, beidawnna a ni a, hlauhna
lutuk, heti ang rng rnga nun khurah mi a hruai lt \hn.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

Central K|P-in hmeichhe


hum sual daite puala Gospel
camping a buatsaih \umin
hmeichhe pakhat chuan heti ang
hian testimony a sawi a, Ka nun
hlimna tr a nih ringin
thlnmualah thisenin ka inthawi
a, hlimna aiin hlauhna hlrin ka
khat, thisena inthawi hi kan
Pathian hian a remti lo a ni, a ti.

43

Pathian thu chuan, Kan


nun chuan Lalpa tn kan nung
a; kan thih pawhin Lalpa tn kan
thi a ni si; chuvngin, kan nun
pawhin, kan thih pawhin, Lalpa
ta kan ni, tiin a sawi. He thu
a\ang hi chuan neitu nei kan ni
tih a chiang kalh mai, ka taksa
leh rilru hi ka duh dn dna
hmang tr ka ni chiah em tih kan
inzawh fo a \ha a ni.

Hlauh tr dik kan Pa


Mi \henkhat chuan Its my
Pathian hi \ih ila, nun nghet kan
life, Its my right tiin Pathian
nei ang.
pawh zah lo, mihringpui pawh
3. Neitu nei kan ni
pawisa lm lo an awm leh \hn.
Hmangaihna avngin Mahni dikna chanvo lam ringawt
khawvl thiam loh chang tawh thlr chuan kan awm dnah mi
hnu chu Pathianin a fapa mal neih dang inrawlh chu a rem chiah lo
chhun Lal Isua a pe a. Mihringte pawh a ni thei a; amaherawhchu,
tn a thi a, ropui takin ni thum kan awmna ram hian dn leh
niah a tho leh ta, a va ropui m! hrai, khua leh tuite awm dn tra
a tuk chin chu a nei a ni tih kan
Mi \henkhat chuan kan nun hriat a pawimawh viau. India
hi kan ta emaw kan ti a, kan duh khua leh tui kan ni a,
dn dna awm trah kan ngai a, Fundamental rights \ha takin
a \hen chuan zu kan ruihpui a, min hung a, chumi lehlam chiahah
mipat hmeichhiatna kan hman chuan Fundamental duties
khawlohpui a, zk leh hmuam kan neih thu min kawhhmuh leh
kan tihpui bawrh bawrh bawk tho a ni tih kan hriat a hun.
a, kan awm dn chu a nih dn Rights chauh lk vwnga, Dutr rngah kan ngai fo, hei hi a ties lam hlamchhiah hi mihring
dik chiah em tih kan chht fo a nun nghet lote zia a ni ti bawl
bawl ila a na lutuk lo vang.
pawimawh.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

Ringtu nunah nghet taka


kan awm theih nn a lehlam
chauh lk vwng hi a \ha lo va,
neitu nei kan ni a, min neitu chuan
engti anga awm trin nge min
pht tih hi kan hriat chhuah fo a
\l a ni.

44

leh a sawi thiam lam apiang thu


zwm liam mai lo tra rilru kan
neih a pawimawh a ni.

Greek Philosopher,
Socrates-a dik lo taka tntr a
ni a, a \hianpa Crito-a chuan a
va kan a, eng mah thiltih dik lo
Hlim leh lwm takin nei hauh si lova a tng reng chu
camping/crusade a\angin nun \ha a tih loh thu leh \hiante puihna
thar neiin kan chhuak a, engati zra tln chhuah dn ngaihtuah
nge kan hnungtawlh leh mai \hin? mai trin a va thlm a. Socrates
Nghet taka awm zui mai tr kan chuan Crito hnnah chuan mi
nih lai hian mual lehlam kan lo tu mahin thil sual an ti tr a ni lo
pan leh ta \hn hi a pawi hle. Mi va, sual pawh sualin an thung rl
tin hian thlen chin kan nei a, kan tr a ni hek lo; thil \ha ngat phei
thlen chin a\ang zla hmaswn chu tihchhiat hauh tr a ni lo ve
trin min zirtr a, miin an ti tihah tih thuah hian kan lungrual hle
innghat lovin, Bible-in engtin \hn tih kha hre reng ta che tia
nge a tih tihah hian innghat ila, zilh pahin, Thil awm dn a
kan nun chu a nghet ngei ang. danglam vng ringawt hian kan
Mi mal theology-ah kan innghat lungrualna thute kha tihdanglam
ve mai tr em ni dwn? tiin a lo
lutuk ang tih a vnthwnawm.
Mihring hian awm dn kamkhat hlak a.
Nun nghet hi a rinawm a, a
bulfk (principle) neih hrim hrim
hi a \ha a, chnhonaah a lo \ha hmuhnawm a, mi puitling leh
lo deuh a nih pawhin insiam \ha huaisen zia a ni a, Pa Pathian duh
hreh lo thung ila, a \awng ring zwng tak a ni e.
Leonardo Va Vinci-an The Last Supper a ziah lai khn Milan kawtthlrah
pa pakhat Pietro Bandinelli-a a hmu a. Isua lema entawn ni trin a swm
a. A hnu feah Juda Iskariot-a lem a ziah leh dwnin Pietro Bandinelli-a
bawk chu a swm leh a. Bandinelli-a chuan, Milan-a ka lo kal hmasakin
Isua lemah min hmang a. Mahse, ka lo sual leh ta a, tnah Juda Iskariota
lemah min hmang ve leh ta a nih hi, a ti a.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

45

hrang hrang a tel tawhnaah


chuan thawhpui nuam tak a ni.
Kum 2013 September thla
a\ang khn a nghwngah bwk
a awm a, zai a nih hnu pawhin
\hat lam a pan thei lo va, dt.
23.6.2014 khn Lalpa hnnah
UPA NGINGIRA
min kalsan a. A tkah Bialtu
KAISANARY
Pastor Lalhriatpuian Biak Inah
Upa Ngingira Ranglong a vui a, Bial Zaipwlte leh a
(59), Pu Liana leh Pi Chimnu te rawngbwlpuiten ui takin kan
papa hi 1958 khn Kaisanary thlah liam ta a ni.
khuaah a piang a. Kum 1972- Upa Thangmawia
ah baptisma a chang a, 1978Kaisanary Kohhran Ziaktu
ah Kalasai nn an innei a, fa
pasarih an nei. Leilet enkawl leh
UPA LNKEUVA
dwr siamin ei a zawng \hn.
SELING
Kum 1990 khn Kohhran
Upa atn thlan a ni a, kum 1991ah Silchar Presbytery
Inkhwmpuiin Kaisanary
Kohhran Upa atn a nemnghet
a. Kohhranah rawngbwlna
pawimawh tak tak Chairman,
Vice Chairman, Secretary,
Treasurer leh SS Superintendent
a ni tawh a, Bial leh Presbyteryah committee pawimawh tak
takah a tel tawh bawk.

Upa Lnkeuva (87),


Pachhuna leh Thangzki te fapa
hi kum 1928 khn Saichalah a
piang a. Saichal a\angin
Ruallungah an pm a, ni
7.2.1948-ah Lianhnni nn an
innei a, fa pasarih an nei.

Upa Ngingira hi kohhran tn


Kum 1982-ah Upa atn
mi \angkai leh \hahnemngai tak
a ni a, pa zaidam tak, committee thlan a ni a, hemi kum vk hian

www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

Mawmrng
Presbytery
Inkhwmpuiin Ruallung
Kohhran Upa atn a nemnghet
a. Tualchhung kohhran leh
Bialah chanvo hrang hrang a
chelh \hn.

46

UPA K. TUAIA
SELING

Khawtlng rawngbwlna
lamah VC member a ni tawh a,
Upa K. Tuaia (92), Pu
Ruallung Co-orperative Society
Aiknga leh Pi Dnghnuaii te fapa
Ltd. dintute znga mi a ni.
hi September, 1923 khn Saichal
Kum 1991 khn Selingah a khuaah a piang a. Kum 1933-ah
rawn pm a, Pathian tna mi Tualbungah an pm a, kum
inpe tak, zing \awng\ai inkhwm 1945-ah Lalzki nn Sihfa
leh kohhran inkhwm \hulh ngai khuaah an innei a, fa pariat an nei.
lo a ni a, solfa thiam, zaipwl
Kum 1959 khn Tual Upa
hruaitu hlun a ni MSSU
atn
thlan a ni a, kum 1964-ah
chawimawina Jubilee Award a
Tualbung Kohhran Upa atn
dawng tawh bawk.
Rev. Lalruman a nemnghet a.
Kum 2015 March thla tr Thingslthliah khuaa hruai
lam a\angin a insawisl \an a, a khwm an nih hnu kum 1972
natna chu cancer a ni tih hmuh thleng Kohhran Secretary hna a
chhuah a ni a, theihtwp chhuaha thawk. Thingslthliah Kohhran
enkawl a ni a; amaherawhchu a\angin Seling Kohhran a
\hat chhuah leh tak tak a nei ta indanpui leh a. A thih ni thlengin
lo va, dt. 8.5.2015 khn Lalpa Seling
Kohhran
Upa
hnnah min kalsan ta a ni. Hemi mawhphurhna a chelh a ni.
ni vk hian Bialtu Pastor Kohhran, Bial, Presbytery leh
Lalthangpuia Fnai hovin Synod huap thlengin chanvo a
kohhranhoten ui takin kan thlah chelh tawh a. Mizoram Synod
liam ta a ni.
hmingin Mizoram pwnah pawh
- Upa C.K. Lallunghnma a lo feh chhuak nual tawh a ni.
Seling Kohhran Ziaktu Upa a nih kum 50 chawimawina
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

47

Presbytery-in a hln tawh a,


MSSU chawimawina Jubilee
Award a dawng tawh bawk. Zai
ngaina mi a ni a, kum 1963 khn
Pi Zaii hnn a\angin Tonic Solfaah Intermediate \ha takin a
passed a, kum 1960 khn
Mission Vng Biak Inah a hovin
Bermno leh Amen hlapui an
rem tawh a ni.

UPA ZOKHMA
NEIHLOH

Suanan a kaihruai a, vuina


thuchah Rev. Lalthangpuia
Fanai, Bialtu Pastor-in a sawi a,
kohhran zaipwlte nn ui takin
kan thlah liam ta a ni.

Khawtlng rawngbwlna
lamah YMA hruaitu te, VC
Secretary te a ni tawh bawk.

Upa Zokhma (55), Pu


Zolwma (L) leh Pi Chalchhngi
Pa hrisl tak a ni \hn a, May te fapa hi January 8, 1960 khn
ni 24 Pentikos ni chawhma leh Neihloh khuaah a piang a. Kum
chawhnuah pawh a inkhwm a. 1980-ah Lalngi nn an innei a,
A chawhnu inkhwm bng chu fa paruk an nei.
a chauh deuh avngin amahin in
Kum 1997-ah Tual Upa
a thleng zo ta lo va. A tuten an atn thlan a ni a, kum 2003-ah
hruai haw a, chaw pawh a ei Kohhran Upa atna thlan a ni leh
peih ta lo va, doctor-te rwna a, kum 2004 khn Chhimchhak
enkawl a ni a; mahse, \hat lam Presbytery Inkhwmpuiin
pan thei lovin dt. 25.5.2015-ah Neihloh Kohhran Upa atn a
Lalpa hnnah min kalsan ta a ni. nemnghet a. Kohhranah chanvo
A tkah amah thlahna hun hrang hrang Chairman,
in lamah Upa R. Dngkngan a Secretary, Asst. Secretary,
hmang a. Biak Inah Tuirini Treasurer leh SS Superintendent
Presbytery Moderator Upa L. te a ni tawh.

Hun eng emaw chen a\ang


khn pum lam \ha lovin a tlk
- Upa C.K. Lallunghnma buak a, pumpui cancer a ni tih
Seling Kohhran Ziaktu hmuh chhuah a ni a. Mahni in
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

48

lamah theih ang anga enkawl a


nih laiin dt. 6.10.2015 khn
Lalpa hnnah min kalsan ta a ni.

Kum 1994 Hmrchhak


Presbytery Inkhwmpuiin
Mmbung Kohhran Upa atn a
A tkah amah thlahna hun nemnghet a. Kohhranah chanvo
in lamah Pastor PC hrang hrang - Chairman,
Lalbiaktluangan a hmang a, Biak Secretary, Treasurer leh SS
Inah Ramlai Presbytery Superintendent hna te a chelh tawh
Moderator
Rev.
C. a. Bialah Chairman, Secretary leh
Lalramchhanan a vui leh a, Standing Committee member a ni
kohhranhoten ui takin kan thlah tawh a, Presbytery Standing
Committee member, Pastoral
liam ta a ni.
Committee member leh Synod- Upa C. Laldinmawia ah Pastor Committee member a
Asst. Secretary ni tawh bawk.
Neihloh Kohhran
Kum 2014 a\ang khn a
insawisl
\an a, a natna chu
UPA H. BIAKVLA
cancer a ni tih hmuh chhuah a ni
MMBUNG
a. A natna chuan zual lam a pan
zl avngin dt. 25.10.2015 khn
Lalpa hnnah min kalsan ta a ni.
A tkah amah thlahna hun
in lamah Rev. Lalhmachhuana
Rlte, Bialtu Pastor-in a hmang
Upa H. Biakvla (75), Pu a, Biak Inah Hmrchhak
Hauhnna (L) leh Pi Ngaichingi Presbytery Moderator, Upa V.
(L) te fapa hi kum 1940 khn Pamangan a vui leh a, Bial
Teikhang khuaah a piang a. Ni zaipwl leh kohhran zaipwlten
20.8.1963-ah Nmngaii nn an thlahna hla an sa a, kohhran
innei a, fa 10 an nei. Kum 1966- mipuiten ui takin kan thlah liam
ah rambuai avngin Mmbungah ta a ni.
sawi khwm an ni a, a thihni
- Upa K. Thangmuana
thlengin a awm hlen ta a ni.
Mimbung Kohhran Ziaktu
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

UPA ROKHMA
VAPHAI

49

thupui sawitu leh committee


hrang hrangah a tel a, Ramthar
rawngbwlna a tuipui hle.

Kum 2011 a\angin nerve \ha


lovin a tlk buak a, kum 2015
a\angin pum lam \ha lovin a tlk
buak leh a, a mit (gall-bladder)
hnn a cancer tih hmuh chhuah
Upa Rokhma (84), Pu
a ni a. A natna chu zual zlin dt.
Tluangchhwna leh Pi Tinseli te
26.10.2015 khn Lalpa hnnah
fapa hi 17.10.1932 khn Vaphai
min kalsan ta a ni. A tkah Upa
khuaah a piang a. Kulhthangi nn
Spvla, Kohhran Chairman-in
15.6.1954-ah an innei a, fa 10
a vui a, ui takin kan thlah liam ta
an nei. Kum 1934-ah Thektea ni.
ah an pm a, kum 1952-ah
- Upa T. Zabuanga
Vaphaiah an lo lt leh a. Kum
Vaphai Kohhran Ziaktu
1971-ah Burmaah an pm leh
a, kum 1986-ah Vaphaiah an lo
UPA LALRINLIANA
lt leh a ni.
REPUBLIC VNG
Kum 1979-ah Kalj
Presbyterian Moderator
Kwlthangvtan Upa atn a
nemnghet a. Burma rama Vaphai
Kohhranah Chairman, Inneihna
kawltu leh Superintendent hna te
a chelh a. Burma Presbyterianin Synod Preacher Certificate a
pe bawk. Vaphaia a lo lt hnu
1987 khn Tuipuirl Presbyteryin Pm Upa atn a pawm a.
Burma leh Mizorama a awm
chhngin Bial leh Presbytery-ah
chanvo hrang hrang - Chairman,

Upa Lalrinliana (73), Pu


Lalchhnga (L) leh Pi Rohnni
(L) te fapa hi April 5, 1943 khn
Riangtlei khuaah a piang a. Kum
1976 June thlaah Vnlalruati nn
an innei a, fa pasarih an nei.
Kum 1977 khn Tuichngrl
Presbytery Inkhwmpuiin
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

50

a insawisl \an a, a kal (kidney)


a \hat loh thu leh Hepatitis C
leh a lung a \ha lo tih hmuh
chhuah a ni a. Heta \ang hian \hat
chhuah leh awm lovin
26.10.2015 khn Lalpa hnnah
min kalsan ta a ni. Hemi ni vk
Kum 2002 khn Republic hian a chnna inah Bialtu Pastor
Vngah an lo pm a, C. Lalbiakhlunan a vui a,
rawngbwlna png hrang kohhranhoten ui takin kan thlah
hrangah mawhphurhna a chelh liam ta a ni.
- Upa C. Lalchharliana
zui a ni.
Republic Vng Kohhran
Mi hrisl tak a ni \hn a, kum
Ziaktu
2015 September thla a\ang khn
Riangtlei Kohhran Upa atn a
nemnghet a. Tualchhng
Kohhranah chanvo hrang hrang
a chelh a, Bial Chairman a ni tawh
bawk. MSSU chawimawina
Diploma a dawng tawh a,
Inneihna kawltu a ni tawh bawk.

PATHIAN THU ZIR DUH TN


Presbyterian Bible School, Mission Vng, Aizwlah C.Th.
(Certificate in Theology) zir tr lk a ni leh dwn a, dl duh chuan
hng hi hriat tr a ni e
1. Admission form office-ah `10-a lei tr a ni a, August 25, 2016
(Ningani) tlai dar 3:00 thleng PBS Offie-ah theh luh theih a
ni. Dltu chu class VII passed, kum 16 aia naupang lo, kohhran
dn chhnga awm a ni tr a ni.
2. August 30, 2016 (Thawhlehni) zng dr 10:00-ah interview tr
a ni a, September 5, 2016 (Zirtwpni)-ah class \an a ni ang.
3. Zir hun chhng thla li i.e. September-December, 2016 a ni.
Hre chiang duh tn Phone No. 2317343/2325082/9436198231ah zawh fiah theih a ni. Hostel a awm lo.
Sd/- Rev. Lalneihvra
Principal
Presbyterian Bible School
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

51

CHARITY STORE LEH TARTE INKAWM


HLIMNA HAWN A NI TA
KUM LAMA UPATE INKAWM HLIMNA
Ram changkng zlah tar leh kum lama upaten ngaihsak an
mamawhzia hriain Synod chuan Kum lama upate Inkawm Hlimna
(Old Age Day Care Centre) a hawng ta a. Hetiang hian kalpui a ni.
A hmun : Synod Conference Centre, Mission Vng
A hun
: Zing dar 10:30am 3:00pm (Monday - Friday)
Hriat tr pawimawhte
1. Inkawm hlimnaa tel tr hian kum bithliah eng mah a awm lo.
2. Inkawm hlimna hmunah hian intihhlimna chi hrang hrang
leh chanchinbute dah a ni.
3. Chhnah thingpui leh a hmeh pk an ni ang.
4. Kal leh haw chungchngah an chhngte emaw, an kohhran
emawin an buaipui tra ngaih a ni.
5. A tel tr tn pawisa chawi eng mah a awm lo vang.
CHARITY STORE
Mi rethei leh harsa zwkte \anpui nn Synod chuan Charity
Store a buatsaih a, a duh apiang tn dwr theih a ni ta. Ni tin
office hun chhngin dwr theih a ni a. Inrinni pawhin chawhma
hawn \hin a ni. Hng thawmhnaw leh bungblte hi man tlwm t
ta hralh a ni a, sumdwn nna hman erawh phal a ni lo.
Mi rethei leh harsa zwkte tn thawmhnaw, bungbl,
hmanraw chi hrang hrang leh pawisa pawh pk theih reng a ni a.
Chng thilpkte chu fel taka chhinchhiah zl a ni bawk.
A hmun : Pu R. Zathanga Building, Tuikhuahtlng
(Sikulpuikwn chhak)

(REV. B. SANGTHANGA)
Executive Secretary i/c Social Front, etc.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

52

www.mizoramsynod.org

Anda mungkin juga menyukai