Rare snuiter

De Afrikaanse olifant is een echte recordhouder. Hij is namelijk het grootste landdier dat er
bestaat! Eigenlijk is alles groot aan de Afrikaanse olifant. Hij heeft de grootste oren, de
langste tanden en ook nog eens de langste neus van allemaal. Olifanten lopen zonder
probleem een boom om en daarmee zijn ze dan ook de sterkste landdieren op aarde!

Paspoort-gegevens
(Loxodonta africana)
Afrikaanse olifant
Verspreiding:
In Afrika ten zuiden van de Sahara,
voornamelijk in reservaten
Voedsel:
Gras, bladeren, twijgen, wortels, knollen
en vruchten
Leeftijd:
In het wild 50 tot 60 jaar
In de dierentuin soms wel 80 jaar
Gewicht:
Vrouw tot 4000 kg, man tot 6000 kg
Draagtijd:
18 tot 22 maanden
Aantal jongen:
1 per worp
IUCN-status:
Kwetsbaar

Hoe zie ik er uit?

Er bestaan 2 soorten olifanten, de Afrikaanse en de Aziatische olifant. Het opvallendste
verschil tussen deze soorten is de grootte van hun oren. Die van de Afrikaanse olifant zijn
namelijk veel groter dan die van de Aziatische. Hun gerimpelde grijze huid is op sommige
plaatsen wel 2,5 centimeter dik, maar de huid aan de binnenkant van de oren en rond hun
bek is zo dun als papier! De volwassen mannen heten 'stieren' en de vrouwen 'koeien'.
Een stier kan wel 3,5 meter hoog zijn! De koeien worden maar zo'n 2,5 meter hoog. Een
jong wordt een kalf genoemd.
Rare snuiter
Olifanten zijn slurfdieren. De slurf is een vergroeiing van hun
neus met de bovenlip. Aan het uiteinde van de slurf van de
Afrikaanse olifant zitten 2 'vingers'. Olifanten kunnen van alles
met die handige slurf! Eten, douchen, ruiken, ademen, klappen
uitdelen en drinken. Bij het drinken zuigt een olifant zijn slurf vol
met water. Hierna spuit hij dat water in zijn bek. Met hun slurf
kunnen olifanten zelfs voorwerpen oppakken die zo klein zijn als
een muntstuk!
Slagtanden
Bij de Afrikaanse olifanten hebben zowel vrouwen als de mannen
slagtanden. Ze gebruiken deze om naar water, zout en wortels te
zoeken. Ook zijn ze handig om takken en omgevallen bomen te
verplaatsen. De slurf, die voor de olifanten heel belangrijk is,
wordt door de slagtanden beschermd.
Formaatje tafelkleed
Afrikaanse olifanten hebben oren zo groot als een tafelkleed. Hier kunnen ze niet alleen
goed mee horen, ze werken vooral als koelelementen. Door de dunne huid van hun oren
lopen veel bloedvaten. Hierdoor wordt lichaamswarmte afgegeven aan de lucht. Het bloed

koelt dan iets af en stroomt terug het lichaam in. Op dagen dat het niet waait, zorgt een
Afrikaanse olifant zelf voor wind. Hij gaat met zijn oren klapperen.

Waar woon ik?

Afrikaanse olifanten komen voor in Afrika, ten zuiden van de Sahara. Ze leven in zeer
verschillende gebieden. Zolang er maar water en veel planten in de buurt zijn is de olifant
tevreden. Er leven ook olifanten op de savannes en in moeras- en bosgebieden. In het
westen van Afrika wonen zelfs olifanten in het tropisch regenwoud. Als er in een gebied
weinig voedsel te vinden is, gaan de olifanten opzoek naar betere plaatsen.

Wat eet ik?

Op de savannes eten Afrikaanse olifanten van struiken, bomen
en grassen. In de tropische regenwouden vullen zij dit menu aan
met vruchten. Met hun slurf kunnen ze niet alleen voedsel van
de grond rapen, ook bladeren die op zes meter hoogte hangen
worden geplukt. Per dag kan n volwassen dier bijna 200 kilo
aan planten eten. Af en toe eet een olifant ook wat aarde. Op
deze manier krijgt hij de zouten binnen die hij nodig heeft.
Grote dorst
Een Afrikaanse olifant drinkt ongeveer 80 liter water per dag.
Drinken doet hij meestal maar 1 keer op een dag. Een olifant kan
wel een paar dagen zonder water. Als er geen plassen
of rivieren in de buurt zijn, zoekt hij naar water in de grond.
Met zijn slagtanden graaft hij dan een kuil tot hij water tegenkomt.
Andere dieren hebben dan dankzij de olifanten een drinkplaats.

Mijn familie en ik
Afrikaanse olifanten leven in familiegroepen. Het oudste vrouwtje heeft de leiding. Bij de
groep horen haar zussen en dochters met hun kalveren. Binnen deze kudde gelden
strenge gedragsregels. Dat is handig, want hierdoor ontstaan weinig ruzies. Niet alleen de
kalveren worden beschermd door de groep. Ook zieke of gewonde dieren krijgen steun.
Jonge mannetjes van 12 jaar oud moeten hun geboortegroep verlaten. De stieren leven
daarna meestal alleen of sluiten zich voor een korte periode aan bij een familiegroep.
Soms leven stieren in een groep bij elkaar.
Oefening baart kunst
Een vrouwtje krijgt haar eerste kalf als zij ongeveer 13 jaar oud is. Na een draagtijd van
circa 22 maanden wordt een jong van ongeveer 100 kilo geboren. Het kalf drinkt 3 jaar
lang moedermelk. De tepels zitten tussen de voorpoten. Het jonge dier moet heel wat
oefenen voordat het zijn slurf goed kan gebruiken. De eerste maanden gebruikt het kalf
zijn slurf dan ook niet. Drinken doet hij ook nog niet met zijn slurf, maar met zijn mond. De
hele kudde helpt bij het opvoeden van de kalveren. Een koe kan eens in de 5 jaar een
jong krijgen.

Olifanten praatjes
De Afrikaanse olifant kan hele lage geluiden
maken. Mensen kunnen niet al deze geluiden
horen. De olifanten zelf horen elkaar op
kilometers afstand. Als zij schrikken of aanvallen
laten zij een luid trompetteren horen.

Help!
Een volwassen olifant heeft geen natuurlijke vijanden. Soms probeert een groep leeuwen
of hyena's een kalf te vangen. Zodra het kalf beschermd wordt door zijn kudde, hebben de
roofdieren geen schijn van kans meer. Een veel gevaarlijkere vijand is de mens.
Afrikaanse olifanten zijn veel gedood vanwege hun slagtanden, het ivoor. Ivoor was meer
waard dan goud! Ook tegenwoordig valt er nog veel geld mee te verdienen. Een ander
probleem is dat er in Afrika steeds meer mensen komen. Er is dus grond nodig voor de
uitbreiding van steden en akkers. Hierdoor blijft er weinig leefgebied over voor de
Afrikaanse olifant.
Reservaten
De Afrikaanse olifant wordt nu beschermd. Er mag niet meer op hen gejaagd worden en
veel olifanten leven in beschermde gebieden, ook wel reservaten genoemd. Hier werken
mensen die proberen te voorkomen dat stropers hun slag kunnen slaan. Helaas lukt dat
niet altijd.

Wist je dat...
... de haren aan het uiteinde van de staart van de olifant de dikste haren zijn in het
dierenrijk?
Olifanten hebben daar dan ook een dikke kwast van haar!
... een Afrikaanse olifant 5 keer wisselt van kiezen?
Doordat een olifant zestien uur per dag bezig is met eten, slijten zijn kiezen snel. Elke
'nieuwe' kies is groter dan zijn voorganger. De laatste kies is ongeveer zo groot als een
baksteen. Wanneer deze versleten is, kan een olifant zijn voedsel niet meer kauwen. Dit
gebeurt meestal als een olifant tussen de 50 en 60 jaar oud is.
... een Afrikaanse olifant soms roodbruin of bruin lijkt van kleur?
Dit komt omdat hij regelmatig een bad neemt in een modderpoel of in gekleurde aarde. De
modder beschermt hen tegen de felle zon en beten van insecten.
... het is niet bekend is hoeveel spieren er in een slurf zitten?
Het aantal wordt geschat op 150.000 spieren.

Filmpjes
Olifanten in Dierenpark Emmen
http://www.youtube.com/watch?v=Cyg4sCDhcQU
Twee nieuwkomers in Ouwehands Dierenpark Rhenen
http://www.youtube.com/watch?v=TF8b0znGHA4&feature=g-allu&context=G25eb738FAAAAAAAAEAA

Wil je weten in welke dierentuin je deze diersoort in

het echt kunt zien, gebruik dan de Dierzoeker
op www.nvddierentuinen.nl.