Anda di halaman 1dari 24

05/08/2016

AINDSTRIAEAPRODUODOVIDRO

AINDSTRIAEAPRODUODOVIDRO
Todaproduodevidroresumeseessencialmenteareunirmateriaisbsicosbaratoscom
pequenasquantidadesdeaditivos,convertendoosaumprodutoextremamenterefinado.Amaior
partedocustodesseprodutofinalestnainstalaonecessria.
Oobjetivoprimordialdeumfabricantedevidroplanoatuarcomofornecedorbemsucedidopara
distribuidores,produzindousualmentecarregamentosde20toneladas/caminhodevidroem
sriesdetamanhospadro.Asdivisessemanaisquantoproduoestorelacionadascom
esseobjetivoeavaliadasfaceaoestoquenodepsitodofabricante.Emrelaoaesseaspecto,
significativoqueamaiorfatiadosrecursosdooramentodepesquisadeumfabricantedestinese
aoaperfeioamentoeotimizaodoprocessoprimriobsico,emvezdedirigirseampliaode
tecnologiaedenovosprodutos.
Somentecompreendendoanaturezaeocustodafabricao,possvelexploraropotencialda
tecnologia.
IndstriaPrimria
Ovidroplanousadoemedificaesfabricadoem1ou2estgios:daindstriaprimria,naqual
oprodutobsicoplanoouprodutoprincipalfabricadoedaindstriasecundrianaqualo
produtoprimrioapuradoeadicionadoaoutro.Avantagemdeusarumatcnicasecundria
evitarcorreesdecustoaltoindstriaprimria.
Aindstriaprimriaresumeseemgeral,atrsoperaesbsicas:
fuso
modelagem
resfriamento(tmpera)
Fuso
Afusoconsisteemaquecerosconstituintesatumatemperaturaentre1.6001.800C,naqual
elessetornamfluidosepodemsermoldados.
Moldagem
umprocessoduranteoqualovidrogradualmenteesfriaeendurecebeneficiandoseda
caractersticadomaterialparaendurecer,indodoestadolquidoaumaconsistnciasemelhante
domeladoenquantosuatemperaturacaide1.600Ca800C.
Resfriamento(Tmpera)
ocrticoterceiroprocesso.Resfriaseporigualovidrosobcondiesmuitocontroladas,de
600Ca100C.OtermoTmperapropriamenteditorefereseaumprocessodeaquecimentoe
resfriamentograduais.Naindstriadovidro,otermousualmenteaplicadoaoprocessofinalde
resfriamentocontrolado,praticadoemumlehr,assegurandocertaspropriedadesessenciaisao
vidrocomoporexemplo,suapropriedadedesercortadoreto.
Mtodosdemoldagemtmmudadoconsideravelmenteaolongodahistriadafabricaoeum
estudodasmudanasprogressistasdosmtodosdefabricaoatravsdotempo,ajudaaavaliar
osproblemaseaperciadosfabricantesdevidro.Todososprocessosantigosusavamfuso,
sopramentoefiao.OsRomanosfizeramchapasfundidasdeat1m2,masaindstriade
janelasdevidrousandocilindrossopradossedesenvolveunaEuropaSetentrionalemtornode
1000d.c.emrespostaanecessidadesclimticasedeestilo.Atcnicaenvolviaosopramentode
umgrandecilindroqueeracortadoabertoeentoachatado.UmavanoparaleloduranteaIdade
Mdia,foioaperfeioamentodatcnicadefazervidrocomoumdiscorotativo.
http://www.fau.usp.br/deptecnologia/docs/bancovidros/prodvidro.htm

1/24

05/08/2016

AINDSTRIAEAPRODUODOVIDRO

Ambososmtodoscilindroediscoresultaramemvidrofino,fracoeirregular,tornandoo
inadequadoparaaplicaesqueexigissemumasuperfcieeresistnciacomoosespelhose
veculos.Vidroslisoetransparenteparavagesdetremeramentotradicionalmentefeitospor
meiodefuso,pulverizaoepolimento.Ousodessevidroemedificaeseraproibitivamente
caro.
Poroutrolado,asvidraasdoPalciodeCristalindicavamqueafolhasopradadeChancesea
finalminaprensadadeJamesHartllyerambastantesimilaresempreo.
Aproduodechapasfinas,deboaqualidadefoirevolucionadanocomeodosculoXIXpelo
desenvolvimentosimultneodevidroestiradonaBlgicaenosEUA.Aproduodevidroplano
pormeiodesoprodecilindro,discorotativooumoldagemintrinsecamentedifcildemecanizar
nostrscasoseosfabricantespesquisarammeiosdeobterproduocontnua.
Em1904,Fourcaultpatenteouumprocessodeestiramentovertical,emqueumafendamoldada
embarrorefratrioabaixadaatpenetrarnovidroderretidoquesobedentrodela.Ovidro
fisgadoporumalongaiscaqualadereeestiradoverticalmenteatravsderoletes,resfriadoe
temperado.Oprocessoencontravaseemoperaocomercialporvoltade1913,produzindo
larguraspadrode1,9ma2,3mcomespessurasvariveis,obtidaspeloestiramentodovidrosob
diferentesvelocidades.Essatcnicapossuiumgravedefeito,associadoaofenmenode
desvitrificao,queocorrequandooresfriamentoinadequadamentecontroladoeh
cristalizao.NoprocessodeFourcaultocorre,usualmentenacmaradeestiramento,quea
cristalizaodegradaasuperfciedafenda,estarequerlimpezasemanalecausaconsiderveis
embaraoscontinuidadedoprocesso,amenosquemedidaselaboradassejamtomadas.
Essedefeitonoacontece,porm,nomtododeproduoconhecidocomoprocessodeColburn
ouLibbeyOwens,patenteadonosEUAem1905.Nessecaso,ovidrofundidoestiradopormeio
deumaiscadeferroatravsderoletesserrilhados.entoreaquecidoeamolecidoparaser
arqueadosobreumroleteatficaremposiohorizontal.Emseguida,ovidroestiradonomeio
detratoresatentrardentrodoLehrondesefazatmpera.
Emboraevitasseadesvitrificao,oprocessoamericanodividiacomoMtodoFourcaulto
intrnsecoproblemadocontatocomosroletesquetornavamuitodifcilevitardanooudegradao
superfciedovidro.EsseaspectofoisuperadonoprocessodesenvolvidopelaCompanhiade
VidroPlanoPittsbourgh,quebasicamenteumaversoverticaldoprocessoColbourn/Libbege
Owens.
Neleevitaseanecessidadederoletesoudequalqueroutraformadecontatosuperficial.Omaior
problemaasersuperadoeraatendnciade"seacinturar"quesofreumasubstnciamelada,
quandoestsendoestirada.Issoseprevinepelousoderoletesserrilhadosrefrigeradosnaborda
doestiramento.Oprocessodeestiramento,foioprincipalmtododefabricaodevidroplano
baratoparajanelaspelomundotodoatbemrecentemente.Eaindaassim,emvriaspartesdo
mundo.Entretanto,oprocessotemdefeitosdeproduointrnsecosqueprovaramsermuito
difceisdeevitar.Aaodagravidadesobreolquidoqueestseresfriandocriavariaesna
espessuraque,nummaterialtransparente,tmumefeitofundamentalsobresuapropriedade
primria.Atosanos50,aindstriaprecisavadeummtodoparaaproduodevidrocom
espessurasdiferentesmasconstantes,comboasuperfcie.Elespdeserencontradono
processodovidroplano,noqualovidromoldadoouprensadodesgastadoepolido.
Tcnicasavanadasparafabricarvidroplanoprensadocoexistiramcomasusadasparaproduzir
ovidroplanodelgadoemfolhasnosprimeirosanosdosculoXX.
Oprocessodefabricaodovidroplanosimplespermaneceuomesmodesdesuainvenoem
1688atosanos20:umatoneladadevidroderretidoeraderramadanumleito,prensadocom
cilindrosataespessurademaisoumenosodobrodamedidafinal,temperado,eento
desgastadoepolido,umladodecadavez.
OprocessoBicheroux,introduzidonocomeodosanos20,derramavaovidroentredoiscilindros
.Essatcnicapermitiaqueaespessuraoriginaldovidroproduzidoalcanassemelhores
http://www.fau.usp.br/deptecnologia/docs/bancovidros/prodvidro.htm

2/24

05/08/2016

AINDSTRIAEAPRODUODOVIDRO

tolernciasechegassemaispertodoqueeventualmentesequeria,resultandoemmenorperda
dematerialemenosgastos.
Umavezreduzidaaespessuraoriginalprensada,sepodiamobtertamanhosmaiorespor
quantidadedemassadevidroemfuso.Afaltadecontinuidadenaproduoemambosos
processosdecompressoededesgaste/polimentocontinuavaumobstculo,atqueaFord
MotorCompanydesenvolveuseusistemanadcadade20,parasupriranecessidadedevidros
paraautomveis.
Fordinventouumsistemanoqualovidrofundidoeraalimentadocontinuamenteentreoscilindros
eemseguidadesgastadoepolidocontinuamente.Ostamanhosobtidoseramadequados
somenteparacarrosPilkington,noReinoUnido,desenvolveuumsistemasimilar,de1923em
diante,parachapasmaiores.Aproduocompletacontnuaedinmica(inclusiveapassagem
almdolimiteentretmperaedesgaste/polimento)foicompletada,embasescomerciais,em
1938,quandoafbricadePilkington,de320mdecomprimentofoiinstalada,unindoprensagem
comcilindros,tmperaeosgmeosdesgasteepolimentodosdoisladosaomesmotempo.
Aprensagemcomcilindros,sejaparaaproduodevidrosplanos,sejaparavidrosmoldadostem
sidoconstantementeusadacomotcnicadesdeessetempo.Muitasfbricasquaaindaestoem
operaoforaminstaladasnessapoca.
Atadcadade50,todovidroplanodejanelaerafeitosegundoumadasduastcnicasexpostas
ataqui.Aprensagemcomcilindroserausadaparafabricarvidromoldado,vidrosdetamanhos
grandes,ouoprodutobsicoparachapasplanaspolidas,queexigissemumaltograude
perfeiopticadasuperfcie,completamenteplana(comoparaespelhos)essevidroera
espessoecaroquandoseexigiaquetivesseboasqualidadesdesuperfcie.Aoutratcnica,
fabricaodefolhasdevidro,satisfaziaanecessidadedevidrobaratoparajanelas,etinhaum
excelenteacabamentoqueimado,porm,tinhalimitaesintrnsecasdetamanhoenoera
possveltornarsuasuperfcieopticamenteplana.
Aindstriaestavacaadeummtododeproduocontnuoquepudessefabricarvidroem
espessurasdiferentesmasopticamenteconstantes,apresentandoboasqualidadesdesuperfcie.
OprocessodeFlutuao(ovidrofloat)
Oprocessodeflutuao,inventadoedesenvolvidopelaPilkington,representaumadas
importantescontribuiesparaaindstriadovidro.Nafabricao,apropriasedeumadas
principaiscaractersticasdoprocessodeprensagemcomcilindros(acolocaodomaterial
horizontalmente)eintegraoaoprincpiodofluxocontnuoemumpassoradical.
Oprocessodeflutuaooperasobreoprincpiodequeovidro,a110C,ajudaamanterfundidoo
estanhonoqualflutua:oestanhotemseupontodefusoa232C,umdosmaisbaixosdetodos
osmetais,eumpontodefervuraa2720C.Vidrofundidoderramadosobreestanhodever,
portanto,tendopesoespecficomaisbaixo,flutuarnele,afundandoocercade6mm.Nessastrs
propriedadespontosdefuso,pesoespecficoetensodesuperfcie(quecontrolaa
profundidadedaimerso)residemacaractersticasnotveisdoprocessodeflutuao.
Todasasfbricasqueusamaflutuaosodesenhadassobosmesmosprincpiosbsicos.Uma
fbricapadroqueempregaoprocessodeflutuao,compreende2partesfuncionaisprincipais:
a)ainstalaodoslotesdematerial
b)alinhadeproduoporflutuao
AinstalaoparaoslotesdeMaterial
aquiqueasmatriasprimassoestocadasemisturadasaosvrioscomponentesnecessrios
paraosvidrodediferentescomposiesproduzidosnalinhadeflutuao.Tratasedeumedifcio
isolado,comvriosandares,demaisoumenos30mdealtura.Osmateriaisparaaproduodo
http://www.fau.usp.br/deptecnologia/docs/bancovidros/prodvidro.htm

3/24

05/08/2016

AINDSTRIAEAPRODUODOVIDRO

vidroclaro,padro,peloprocessodeflutuao,so:
areia
cinzadesoda(Na2,CO3,paraconversoaNA2O)
pedradecal(CaCO3,paraconversoaCAO)
dolomita(Ca/MgCO3,paraconversoMgO)
sulfatodesdiocru
aparatasdevidro(vidroquebradoreciclado)
Apsamistura,oslotesmisturadossotransportadosporcaminhesbasculantesemcargasde4
toneladasporcaminho,ouemesteirasrolantesataextremidadedotanque.
Alinhadeflutuao
Requerosseguintespotenciaisdefabricao:
Aproduodeumfluxocontnuodevidrofundido,namisturarequeridaa1100C.
Oestiramentodissoatravsdoestanhofundidoparaobterasespessurasvariadasdovidro.
Aespessura"natural"dovidronoestanho(dadaatensosuperficial)estentre6mme7mm.
Paraobtervidromaisfinoprecisoesticaratiradevidropuxandoamaisrapidamentepormeio
deroletesnolehrderesfriamento(tmpera),enquantoserestringesuatendnciapara"acinturar
se".Paraobtervidromaisgrosso,precisorestringirofluxolateralnormalpormeiodeanteparos.
Aespessura,variandode2,5mma25mmproduzidaregularmente.teoricamentepossvel
produzirespessurasdeat35mm.Alinharequerosseguintescomponentesprincipais.
tanquedefuso
banhodeflutuao
lehrderesfriamento(tmpera)
corteautomtico
processodeestocagemautomtico.
Oprocessotalquenopodeserparadosemrupturaprejudicial,easfbricaspodemser
operadasporvriosanossemmaioresreformasoureparos.
Otanquedefuso
Tem60mdecomprimento,12mdelargurae1,5mdeprofundidadeesuporta2.100toneladasde
vidro.Osenormestanquesmodernossuportamat5.000toneladas.Otanqueassentasesobre
umacmaradeventilaode15mdeprofundidadeconstrudaemalvenariaventilada.Acmara
afontedearusadaparaforneceroxignioparaafornalharegenerativasobreaqualseassentao
tanque.Afornalha,emgeral,aquecidaaleo(comfacilidadesparasubstituioporgs),e
operadeambososladoscomumasubstituioacada20minutos.Enquantoumladoest
ardendo,osgasesgeradossoeliminadospelooutroladoatravsdosdutossubjacentes.A
cmaraatuacomoumcanodechamin,eregeneradordocalor.
Aalimentaodalinhacomamisturasefazapartirdorecipienteprovisrioderecepoem
direoaumcochobasculantequecorresobreumtrilhosuspensonafrentedafornalha.Umavez
cheio,ocochocruzaabocadafornalha,eocomposto,inclinasepormeiodeumroleteresfriando
agua,ecaidentrodafornalhajuntocomovidrorecicladopartido(cullet)quevemdaoutra
http://www.fau.usp.br/deptecnologia/docs/bancovidros/prodvidro.htm

4/24

05/08/2016

AINDSTRIAEAPRODUODOVIDRO

extremidadedalinha.
Afornalhaaqueceocompostoentre1500Ca1600C,ovidrofluiparaotanqueeresfriaat
1100C,sendooresfriamentofinalporarfriosopradosobreovidrofundido.Onveldovidro
fundidoautomaticamentecontroladoatmaisoumenos5mm.
Oprocessotodomonitoradousandocircuitofechadodeteleviso(monitoresligadosacmaras
focalizamointeriordotanque)ecomputadores,deumasaladecontroleadjacenteenvidraada.
Naextremidadedotanque,amassaderretidaa1100Cpassaatravsdeumrefinador,noqualos
gasesdispersossoeliminadoseeladespejadaatravsdecanalsobreoestanho.
Obanhodeflutuao
Trabalhaemfunodoprincpiodequeovidrofundidoa1100Cderreteoestanhonumbanho
raso.Otanquetem55mdecomprimentopor600mmdeprofundidadeeumalargurainternade
7,6m,contendocercade1800toneladasdeestanhofundido.Aaltadensidadedoestanhogarante
queovidroflutuesuasuperfcie.
Otanqueseladoeaatmosferainterioralimentadacomhidrognioenitrognioparaevitara
oxidaodoestanho.Acontinuidadedoprocessomantmumatiradevidrofluindoparadentrodo
banho,conduzindooparaolehrderesfriamento(tmpera)a600oC.
Aprofundidadenormaldeimersode67mmtornaaproduodovidrode6mmrazoavelmente
fcil.Aumentandoavelocidadedosroletesnoaltodolehrderesfriamento,estiraseofluxopara
produzirvidromaisfino:oacinturamentoevitadocomroleteslateraisacimadotanque.Vidro
maisespessoproduzidocomanteparos.
Alarguramximapossvelemgeralde3500mm,oquerendeumatiratilde3,2mm.Umnvel
defluxode1115m/hrendevidroespessode4mm.Tanquesmaislargos,deat4m,estosendo
cogitadosparanovaslinhas.
Mudaraespessuracomparativamenterpido:mudarde4mmpara5mmleva45minutos
envolvendoumaperdaparacullet(aparas)decercade900m.
Naextremidadedotanque,ovidroa600Ctemumaresistnciadesuperfciesuficienteparevitar
quesejamarcadopelosroletesdeferrodolehrderesfriamento.
OprocessodeflutuaomonitoradoporcircuitofechadodeTVeporcomputadoreseto
facilmentecontroladocomooestgiodotanquedefuso.
LehrdeResfriamento(tmpera)
Esseprocessoresfriaovidrosobcondiesmuitocontroladasparaproduzirummaterialcom
propriedadescorretas,particularmenteadequadoaocorte.Olehrderesfriamento(tmpera),ou
cmaraderesfriamento(deaproximadamente100metrosdecomprimento),consiste
principalmentedeumacaixafechadadentrodaqualovidropassasobreroletes,eatemperatura
dequalquerlarguradevidrocontroladaissoenvolveaquecerasbordasemcertospontos
enquantoocentroestsendoresfriado.Nomomentoemqueovidroaparece,suatemperaturacai
para100C,sendoemseguidaresfriadosobtubosdeventilaocomfuroscomcentrosacada75
a100mm,usandoarambiente.
Verificaoautomticaecorte.
medidaqueovidroemergedolehr,passaatravsdeumpontodecontrolenoqualiluminado
decimaporumalmpadadevapordemercriorefletidanumespelho.Oespelhorefleteumaluz
regularparabaixoatravsdovidrosobreumasuperfciebrancaperfeitasobosroletes.Acmara
deTVposicionadasobovidrotransmiteumagravaocontnuadeimperfeiesnovidro.Todas
asimperfeiesobservadassoregistradasnocomputadoreosetorconcernentecortadoe
http://www.fau.usp.br/deptecnologia/docs/bancovidros/prodvidro.htm

5/24

05/08/2016

AINDSTRIAEAPRODUODOVIDRO

descartadoduranteoprocessodecortesubsequente.
Ocorteautomticotransversal,diagonalelinearrealizadoemrespostaaordenscontidasnos
computadores.Oslotesdevidrosoapanhadoseempilhadosaosladosdalinhapara
estocamento.Quinzetamanhospadrosocortadoscontinuamentemantendoaltososestoques.
Tingimentodasubstncia
Aintroduodecorantesqumicos,paraafabricaodeprodutosdecontroledeirradiao
transmissofeitapormodificaodasrie.Ascorestpicasverde,cinzaebronzesoobtidas
dessejeito.Esseprocessoencerraumproblemachaveparaofabricantedevidro,dadoqueo
processocontnuo,epodelevarquatrodiasdesdeaadiodocomponenteparaqueamistura
fundidaproduzaumacorconsistente.Aumnvelcontnuodefluxode1000m/h,issopodecriarat
300.000m2deprodutodesperdiadocullet(aparas)ouvidroparamobilirio,cadavezqueacor
mudada.
Odesperdcioextremamentealtoassociadomudanadecordasubstncia(suficientepara10
grandesedifcios)levouaindstriaaguiarsepordoisprincpios:restringirascores
comercializadasedesenvolvermtodosalternativosdemodificaratransmissodeenergia.A
Pilkingtonporexemplosfabricou2das3corescinzaebronze)comercializadasnoReino
Unidonosanos80."verdeantisolar"foiimportadodesuafbricaalemparaoseumercadono
ReinoUnido,umtpicoexemplodademandadomercadomundialparatornarvivelumafbrica.
Modificaodasuperfcie
Emvezdefazeralteraesnocontedodamisturacompleta,osfabricantesprimeiro
concentraramseparticularmentenasmaisrecentestcnicasderevestimentonamodificaoda
superfcie.Assim,onsmetlicos(comochumboecobre)foramlanadossobreasuperfciedo
vidrodentrodobanhodeflutuaoporforaeletromotiva.
Produo
OProcessodeflutuaodependedaproduocontnuadeumatiradevidroquedeveser
estocada.Umobjetivopadrodeproduofabricarcargasde20toneladas/caminho
empilhadasemtamanhosdeestoqueparasatisfazerademanda.Comoumprocedimentopadro,
secostumacortaromaterialemcomprimentode6mparaestocagem.
Espessuras
Ovidroassimproduzidofeitorotineiramenteemespessurasquevariamde2mma25mm.
Aproduoexperimentalde50a100mcronsestsendodesenvolvidaemborafalaremvidro
muitofinosoecomoummeioeconmicodeusaralinhaparagerarareamximadesuperfcie
porquantidadedemassadevidro,noomtododeproduomaisrentvel.Osmelhores
retornossodovidrode4mmede6mmporcausadademandaparasubstituioemercadosde
construesnovas,enquantoosvidrosmaisfinosefracossousadosparaprodutoscomoos
vidroslaminados.
Manuteno
Algumamanutenopodeserrealizadasemesvaziarelimparcompletamenteafbrica.O
estanho,porexemplo,permaneceaceitvelenocontaminadoduranteanos,precisandoapenas
sercompletado.Umreparoafriooumanutenonecessrioacada5anosmaisoumenos.
PrensagemcomCilindros
Emboraoprocessodeflutuaotenhavindoadominaraindstriaprimriadovidronomundo
desenvolvido,ovidroprensadoaindatemumimensomercado,eproporcionaumaextensasrie
deprodutos.Ovidroprensadonopodeterasduasfacesparalelasrelativamentebrilhantes
http://www.fau.usp.br/deptecnologia/docs/bancovidros/prodvidro.htm

6/24

05/08/2016

AINDSTRIAEAPRODUODOVIDRO

queimadasdoprocessodeflutuaomas,podeserproduzidoempequenaseeconmicas
partidasdevidrosdediferentescomposiesemgeralcaracterizadosporumasuperfciemoldada
eumaspera.
Aprensagemcompreende5estgiosdefabricao:
fuso
prensagem
resfriamento
corte
estocagem
Fuso
Areia,cullet(apara)10a2%eoutrosconstituintesnecessrios,misturadosemumainstalao
emsrie,soviradosemumrecipienteparafusoaquecidoagsacercade1100mmde
profundidade.Ocalorsupridopormaaricoscolocadosacimadainstalao.Amassa
aquecidaatatingirde1600Ca1800Ceentofluideencontroaoscilindros,sobcondiesde
temperaturacontroladas,paraassegurarqueosalcancenumaconsistnciaadequadade
"melao"
Moldagem
Ovidrofundidoderramadocomoumatiradecercade1400mmdelarguraemdireoaos
cilindrosprincipais.Oscilindros,comaproximadamente240mmdedimetro,soremovveise
produzemnumpadrorepetidonasuperfciedovidro,cujocomprimentoigualcircunferncia
docilindro,ouaumfraodele(cercade750mm).Asriedemoldes(padres)estocadosrequer
trocafreqentedecilindrosemrespostasnecessidadesdereestocagemeamquina
desenhadaparapermitirqueatrocadoscilindros(paralimpezaoumudaadedesenho)seja
realizadaporumaequipedemaisoumenos10pessoasem30minutos.Issorequerqueofluxo
devidrosejabarradocomconseqenteperdadeproduo.
Refrescamento,CorteeEstocagem
Essesprocessossogeralmenteosmesmosdosdescritosemrelaoaoprocessodeflutuao,
embora,quasesempre,commenosautomao.

Produtos
Asimplicidadecomparativadastcnicasdelaminaotornampossvelaproduodemuitos
produtosdiferentes,etornaosadequadosparaadaptaoainserodecamadasintercaladas
comarames.Ainserodearamesdereforoumadasmelhoresaplicaesexistentesda
tcnicadecamadasintercaladas.Ostelhadosimensos,necessriosparaasestaesferrovirias,
edifciosparaexposioefeirasda2metadedosculoXIX,juntocomapreocupaocrescente
comojogo,criaramanecessidadedealgumtipodevidrodesegurana.Aprimeirapatentefoi
tiradaem1855,eaPilkingtoniniciouafabricaoembasescomerciaisem1898.
Produtoscontemporneosincluemmalhasde6mm,redessoldadasdemalhasde12,5mme
redescommalhashexagonaisde25mm.Oroloderedeintroduzidonovidroquenteenquanto
aindaestemestadomalevel,pormeiodeumcilindrocolocadojustamentenafrentedos
cilindrosprincipaisdovidro.
Novosprodutosseobtmcomfacilidadedesdequeencaixemnoscritriosdemoldageme
http://www.fau.usp.br/deptecnologia/docs/bancovidros/prodvidro.htm

7/24

05/08/2016

AINDSTRIAEAPRODUODOVIDRO

fabricaodoprocesso.Novosmtodosdegravaocomcilindrosestoconstantementesendo
desenvolvidoseusadosincluindofotogravao.Novospadresrequeremumpedidodenomais
que10000m2paraseremeconomicamenteviveis(oequivalenteaofornecimentocompletode
umprdiode30andares).
Fabricaosecundria
Afabricaoprimria,aproduodevidroplanonumasriedepassosintegradosdafuso,
passandopelamoldagematatmpera,criaumaenormesriedeprodutososquais,
historicamentesatisfizeramecriaramomercado.
Entretanto,arquitetos,designerseconsumidoresemgeral,temaumentadoademandade
produtoscommelhordesempenhodoqueumasimpleslminatemperada.Necessidadesde
resistncia,seguranaedesempenhotcnicoobrigaramaindstriaadesenvolvernovosmateriais
feitosparapadresmaisexigentes,enoagoraespantoso,emummercadonacional,quemais
vidrosejausadoparamanufaturasecundriadoqueparasimplesvidraasnasuaformaprimria
produzidodeumaformaoudeoutra.
Paraaindstriadovidrocomoumtodo,essesprodutosnosomeramenteummeiodevender
maisvidroparasatisfazerdemandasmaisaltassoprodutosdevalor,acrescentadospara
satisfazerummercadosofisticadocrescentecommateriaisdecustointrnsecomaisalto,tirando
maiorlucrodeummetroquadradodevidro.
Astcnicasdefabricaousadaspelaindstriasecundria,variamdosimplese
comparativamentetradicional,aosmtodosdetecnologiaextremamenteaperfeioados,
resultantesdousodeavanosdafsica.Dessastcnicasdependemmuitosdosprodutosdo
futuroeoconhecimentodelesdumaindicaodasdireespossveis.
Endurecimentopelocalordatmpera
Aproduodeumvidrosegurotemsidoumobjetivodosfabricantespormaisdeumsculo,mas
foisporvoltade1870queatcnicafoidominada.Envolviaaquecerintensamentevidroeesfri
loemleo.Em1928,osfrancesesdesenvolveramoSECURITomtododeproduoconsistia
nasuspensodovidroemumafornalhaeltrica,seguidaderpidoresfriamentorealizado
soprandoarfrioemambososlados.Essemtodoaindausadomastemadesvantagemde
deixarmarcasdastenazesgravadasnasuperfciedovidro,porondeficoupresosuspenso
verticalmenteduranteoprocesso.
Duranteos10ltimosanos,oprocessoverticalfoisubstitudopelohorizontalondeasdemandas
domercadojustificassemoaltoinvestimentodecapitalnecessrio.Produzseumvidrodemelhor
qualidade,livredasmarcasdastenazes,dasuadistonaoeesticamentosendoaindaplano
suficienteparapolimentoduplooulaminao.Oprocessohorizontaldescritoaseguir.
Criararesistncianovidro,porqualquerquesejaoprocesso,requercincopassos:
moldagemetrabalho
lavagem
aquecimento
resfriamento
imersoemcalor
Moldaretrabalhar
Astensesconstrudasnoendurecimentotornamotrabalhocomovidroimpossvelapseste
processo.Poressarazo,odesgastedasbordasepolimentos,aformaodeorifciosecortesde
http://www.fau.usp.br/deptecnologia/docs/bancovidros/prodvidro.htm

8/24

05/08/2016

AINDSTRIAEAPRODUODOVIDRO

qualquertipo,devemserrealizadosantesdatmpera.Oimpactomaissignificativoqueissotem
naprticanormalquetodovidrotemperadodevesercortadoeprocessadosegundoospedidos
parasatisfazeralinhademontagemparaaqualplanejado.Istocolocademandasespeciaisno
tempodeobtenoeviabilidade.
Lavagem
Alavagemessencialparaassegurarqueovidroqueentranafornalhaestejaperfeitamente
limpo.
Aquecimento
Aessnciadoprocessodetmperarealizaroaquecimentocuidadosamentecontroladoantesdo
resfriamento.Afornalhaumacmarade80mdecomprimentoaquecidaatatemperaturade
625C.Ovidroconduzidoatravsdelasobrecilindrosdecercade50mmdedimetroea
intervalosde150mm,ealcanaatemperaturadafornalhademaneiragradualecontrolada.A
principaldificuldadeadeconseguirmanteratemperaturaregularmentecontroladaemtodaa
rea.Emfornalhasmodernasaschapasdevidrosooscilantespermitindoqueoequipamento
sejamenor.
Resfriamento
Ovidrodeixaafornalhaevaiparaoequipamentoderesfriamento.Essecompreendejatossobre
ousobovidro,soprandoartemperaturaambientesobreasuasuperfcie.Quantomaisaltoo
grauderesistnciarequerido,maisdepressasopraseoar.
ImersoemCalor
Apsatmpera,ovidroimersoemcalora290Cporvriashoras,paratestaraqualidadede
homogeneidadedomateriale,particularmente,paratestarapresenadesulfetodenquelque
levamovidroadespedaarse.

Produtos
Ousodefornalhascom"pisorolante"permitequevidrosespessosetingidospossamser
aquecidossemamarcadastenazes.Aslargurasdisponveisdependemdalarguraplanejadapara
oequipamentoeofornocorrentetpiconaEuropapodeproduzirvidrode4metrosde
comprimentopor2100mmdelargura.Ospadresdeseguranarequeridossoemgeraldefinidos
pelonmerodepartculasproduzidasdespedaandoovidronumsimplesgolpe,demodopadro,
econtandooscacosnumareade100mmquadrados.Omaiortamanhodevidrotemperado
disponvelvariadefabricanteparafabricante,comasdimensesmximasdisponveisdeat
2,4me5m.
ArqueamentoouCurvatura
Oarqueamentoumadastcnicassecundriasmaisantigas,ecaractersticaporexemplo,da
arquiteturadoPerododaRegnciainglesanoinciodosculoXIX.
Oarqueamentorepousanoaquecimentocontroladodovidroatopontoemquesetorna
malevelerelaxaparasercolocadonummolde,seguidoderesfriamentoeendurecimento.Trs
mtodossocorrentementeusados:moldagem(ouarqueamento),arqueamentopresoetenazes
earqueamentonafornalhacom"esteirarolante".

http://www.fau.usp.br/deptecnologia/docs/bancovidros/prodvidro.htm

9/24

05/08/2016

AINDSTRIAEAPRODUODOVIDRO

Noprocessocomumdemoldagem,moldesdeaobrandodeespessurademaisoumenos3mm
sobatidosempainelatacurvaturadesejada,testandoacomtorasoumastros.Omolde
pulverizadocomgessosecoempatumaespessurade1a1,5mmparaprotegerovidroda
superfciedemetal.Omoldeentocolocadosobreumleitodetijolosnumacarretilha,eovidro
plano,cortadoexatamentenacorretamedidadacircunferncia,colocadosobreele.Oleito
entomovidoparaumaestufa,aquecidaaumatemperaturaentre600a700C.Oprocessode
aquecimento,arqueamentoeresfriamentolevacercadequatrohoras.
Otamanhomximodeumapeaarqueadasomenteafetadapeladisponibilidadedoprprio
vidroplanoeotamanhodaestufa,oqueporsuavezdependedademanda.Umaestufatpica
paravidroparaarquiteturatemumpoucomaisque2mdelargurapor1,2mdealturae3moumais
decomprimento.
Noarqueamentocomajudadetenazes,ovidromergulhadonafornalhaeaquecido,depois
levantadoecomprimidonaformaantesdeserresfriado.
Omtododaesteirarolantemoldaovidroenquantoeleestsendolevadolentamente,dessa
formaproduzindoosmaiorestamanhospossveis.
Afacilidadedoarqueamentodependedaespessuradovidroe10mmamaiorespessurade
vidrocomumentearqueada.Omenorraiopossveldemaisoumenos150mm,dependendoda
espessuradovidro.
Arqueamentostemperadospodemserrealizadosmasnoestoemgeraldisponveisem
tamanhosmaioresdoqueaquelesusadosemprabrisasdenibus.
Alaminaopossvel,usandolimadeiraderesinaouumacamadadebutiralpolivinlico(PVB).
Numprocessotpicodelimaduracomresinaasduaschapasdevidroaseremlaminadosso
arqueadasjuntascomumespaadorflexveldaespessuracorreta.Depoisdoarqueamentoedo
resfriamento,espaadoresdebordadefitaadesivasousadosparacriaracorretaprofundidade
dacavidade,aresinaderramadadentroeentocuradanuma"caixadeluzultravioleta"ou
simplesmenteduranteumtempoextra.Omtododemoldagempodeserusadoparafazervidro
laminadoPVB,permitindoqueduaschapasfinascaiamjuntasnomolde,umaemcimadaoutra
comousadoparaprabrisasdeautomveis.Esseprocessoadequadoparaproduoem
largaescala(domesmotamanhoeraio)eno,emgeral,usadaemarquitetura.

Laminao
Oprincipalvidrodeseguranadepoisdotemperadoolaminado,quepodetambmteruma
variedadedeoutrasaplicaes.Alargaescaladomercadodevidrolaminadobemrecentefoi
consolidadanoReinoUnido,depoisdapublicaodosnovosPadresdeSeguranaBritnicos
em1982.Oprincpiodalaminaoaaglutinaodeduasoumaischapasdevidrocomuma
camadaintercalada.Hemvogaduastcnicasdefabricaodisponveis.
Nalaminaocomresina,folhasdevidrosounidascomumespaoentreelas,formadoporuma
fitaadesivadeduplafacecolocadaemseupermetro.Umaquantidadecalculadaderesina
lquida,correspondenteaovolumedadodear,derramadanacavidade.Quandotodooartiver
sidodeslocadoabordaabertaseladaeoprodutolaminadoguardadohorizontalmente,enquanto
aresinacuraparaformaracamadaintercaladargida.Esseprocessotemavantagemdepermitir
queumacavidadededimensesflutuantes(talcomoproduzidacomvidromoldadooufeitoa
mo)sejapreenchida.
Omtodomaisusualetecnicamentemaisimportante,necessitadousodeumalminaplstica
intercalada(emgeralPVB).ApropriedadedoPVBessencialmentemaistilque,sobcalore
presso,seconvertedematerialtranslcidoemumadesivomuitoforteeclaro.
http://www.fau.usp.br/deptecnologia/docs/bancovidros/prodvidro.htm

10/24

05/08/2016

AINDSTRIAEAPRODUODOVIDRO

Seteestgiosbsicosfazempartedoprocessousual:
corteautomtico
lavagem
acomodao
praquecimento
passagemporautoclave
teste
acabamento
Corteautomtico
Oprocessodecorteparaminimizarodesperdciocomumamuitosprocessossecundrios,mas,
porconvenincia,somenteummtodocompletamenteautomatizadodescritoemdetalhesaqui.
Aanlisedospedidosprocessadapelaotimizaodefrmascomputadorizadas,paradefinir
comocortarasfolhasdegrandepadrodesperdiandoomnimo.Osresultadosdaotimizao
sogravadosealimentaoscontrolesdasmquinasdecorte.Umamquinacortadeira
compreendequatroprincipaiscomponentes:
umamesadecortardecercade7mdecomprimentopor4mdelargura.Incluijatosdear
dirigidosparacimaparaacolchoarovidro,eumacortadeiraautomticacompontasdecarboneto
(carbide)detungstnio.Comomovimentodacortadeiraparacimaeparabaixoe
transversalmenteafolhacontroladapelafitamagnticadootimizador.
numa2mesa,comomesmotamanhoedesenhodamesadecorte,queagecomomesade
suporte,moveseovidromarcadosobreroletes.Umamarcanovidrolidaporumminiolho
automticoquepraovidronalinhadasmarcaselelevantado,eistoquebrao.
Uma3plataformaconstitudaderoletesedecintasquesemovemperpendicularmente.Elas
servemparamudaradireodotrajetodovidroparapassloentreumconjuntoderodasquese
moveparacimaeparabaixo.
Na4eltimaplataformadeapoio,asfolhascortadassoerguidasetemporariamente
empilhadas.

Lavagem
Ovidroentolavadocomguadesmineralizada.
Acomodao
Esseprocessomanualsimplesrealizadonumareafechadanaqualaumidadeetemperatura
socuidadosamentecontroladas:asqualidadestcnicasedevapordoPVBsocrticasquanto
aoseuuso.
OproblemaqueoPVBhigroscpicoeporisso,ficaligeiramentepegajosostemperaturas
ambientes.Osprodutoseuropeuseamericanossoenviadosemcaminhesrefrigeradospara
http://www.fau.usp.br/deptecnologia/docs/bancovidros/prodvidro.htm

11/24

05/08/2016

AINDSTRIAEAPRODUODOVIDRO

manteromaterialabaixodemaisoumenos10Ceseco.Umavezenviado,omaterialtemque
sermantidomesmatemperaturaatomomentodeuso.Algunsprodutosjaponesesso
pulverizadosparamanterassuperfciesenroladasseparadasmasissodemandalavagem,e
certosprodutossomaisdifceisdepraquecernoprocessodelaminao.
OsrolosdePVBde300400mdecomprimentosomantidosnumasalafrescaadjacente.As
espessurasmaisusadassoasde0,38mm0,76mme1,52mm.Oprodutode0,38mmusado
paraovidrogrossocomum,laminado,de6,4mm,combinadocomduasfolhasde3mmproduzidas
peloprocessodeflutuao.Depoisderemovidoparaasaladelaminao,omaterialleitoso
opalescentedesenroladoecortadonotamanhoexigido.
PrAquecimento
ApsaacomodaomanualdovidroedoPVB,oprodutolaminadoretiradodasalaepassaem
roletesatravsdeumaprensadereaquecimento.Atemperaturamantidaacercade200C,ea
aosecadoraremoveoar,aqueceomaterialedadesoaoprodutopermitindoqueseja
erguidocomoumaunidadelaminada.Nesseestgioomaterialtransparente,masnolimpo.
ImersoemAutoclave
Asfolhaslaminadaspraquecidassoentoretiradasecolocadasnumaautoclaveaquecida
eletricamente.Asfolhasempilhadassoaquecidasde145Ca150Capressode152lbpor
polegadaquadrada."Cozinhlas"levaquatrohorascomumaquecimentomaisaltode90
minutos,terminandocomumresfriamentoatatemperaturade45C,naqualapressodoar
relaxada.ApassagempelaautoclavetransformaoPVBopacoemumadesivoclaroeapresso
removetodooar.Duranteestapassagempelaautoclavepedaosde300mm2sotambm
cozidosparateste.
Testes
Issofundamentalparaocontroledequalidade,etambmusadocomoummtododeprova
paratcnicasevariaesnomaterial.Ostestesprincipaisincluemimpactoemudana
circunstancial.
Ostestescomimpactodesocosenvolvemderrubarumabolademeialibradediferentesaltura(0
psnocasodevidrolaminadode6,4mm)Omodeloresultantedefragmentao/rupturauma
medidadaadesodolaminadoedainstabilidadedoPVB.
Notestecircunstancialolaminadofervidoemguaporduashoras.OPVBliberadocomum
teordevaporde0,35eostestesmostramqueseestesobe,aadesocai.
Ostestestmmostradoqueasvariaesnosprocedimentosdeproduopodemafetar
consideravelmenteaadeso.Emgeral,aadesomelhorquandoosdoisladosexpostosaoar,
dovidroemflutuao,soligadosaoPVBoquepodecomearaterimportnciasobcertas
circunstncias.
Tambm,foidemonstradoqueapequenaquantidadedevapordepositadainseparavelmente
sobreasuperfciedovidropodeefetivamentecontribuirparaaadeso.
AsfbricasdePVBmuitoauxiliamaorecomendarousodeseuprodutoefornecemgrande
quantidadedeinformaessobreoprocessodelaminao.
Acabamento
Emseguidapassagempelaautoclave,oprodutolaminadolimpoeempilhadoparaser
enviado.
Produtos
http://www.fau.usp.br/deptecnologia/docs/bancovidros/prodvidro.htm

12/24

05/08/2016

AINDSTRIAEAPRODUODOVIDRO

AproduonormaldevidrolaminadoPVBde6,4mmpoderepresentarattrsquartosda
produototaldeumfabricante.Entretanto,hmuitosprodutoslaminadosdiferentes.Alaminao
umprocessodegrandeimportncianasindstriasdeaviaoeveculos,ondepoucopeso,alta
resistnciaeseguranasoessenciais.Estadquirindoimportnciacrescentenaconstruo.A
habilidadeparaproduzirumprodutotransparente,laminadoatemperaturasrelativamentebaixas,
oferecegrandeversatilidade:umsprodutocommuitaspropriedades.Osfabricantessedeclaram
vivamenteinteressadosemdiscutirnovosprodutos,quesofacilmentedesenvolvidosnuma
indstriaessencialmenteartesanal.Comaspreocupaessemprecrescentescomseguranae
confiabilidade,taisdiscussessoimportantesparaofuturo.
Gravao
Agravaoseapoianofatodequeovidrosujeitoaoataquedealgunscidos,notadamente
cidohidrofluordrico.Oresultado,svezeschamado"foscamento",umasuperfcieopacano
ladosubmetidocorrosopelocido,produzindo(quandocuidadosamentecontrolado),uma
superfcieregulartranslcida,opaca.Vaporesoubanhosdocidopodemserusadosdependendo
doquesepretende,umagravaoprofundaousomenteumasuperfcielevementefosca.
Umtermocomumusadoparadescreveroprocessosimplesgravaocom"cidobranco".O
usodecidohidrofluordricoporsis,dissolveasuperfciedovidromaspodedeixla
relativamenteclara.Umacombinaodecidohidrofluordricoeumalcalinocomobifluoridode
sdio,produzumacabamentospero,fosco,branco,leitoso.
Umtratamentoposteriorcomcidohidrofluordricodiludoclareiaasuperfciefoscaparaproduzir
umacabamentode"cidomatizado"quemaistranslcidoefcildelimpar.Tratamentos
posterioresproduzemoqueconhecidocomoacabamento"acetinado",amaisdelicadaformade
acabamentoporgravao.
Agravaopodeserusadaparacriardesenhosgrficosnovidro.Ceraaplicadaparacriar
"resistncia"nasuperfciedovidro,eodesenhodesejadocortadonacerapararevelarovidro
embaixo.
Ocidonoatacaaceraeagravaostemlugarondeovidroficaexposto.Ousode
"resistncias"emvriosestgiosdegravaomltiplausadoparacriardesenhosnovidro.
UsodoJatodeAreia
Ojatodeareiaooutromeioconvencionaldegravarasuperfciedovidro.Atcnicamereceu
crditoapsserpatenteadaporBenjamimTilghmanem1870.EleeraumfsicodaFiladlfia,e
suapatenteeraparaoprocessoqueenvolviaumacorrentedeareiaimpelidaporvapor,arou
guaparaaguar,perfurar,moer,recortarepulverizarougravarpedra,metal,vidro,madeiraa
outrassuperfciesduraseslidas".Desde1870,atcnicafloresceuemmuitasindstrias,ea
areiatemsidosubstitudaporumavariedadedeoutrosmateriaiscortantes,comogrosde
corndon.possvelcobrircertaspartesdasuperfciedovidroparamantlasintocadasea
tcnicausadaporartesosdovidro.
EsmaltagemCermica
Osanos80assistiramextensodousodaesmaltaoserigrfiasobreovidro.Essatcnica
existe(atagora)comoumprimorelativamentemenosaperfeioadodoqueatecnologiade
pelculafina,jquemodificaaaparnciaeodesempenhodovidropelousodeumatcnicade
revestimentodesuperfciemuitomenoscomplexa.
Achaveparaaesmaltagemafusodeuma"tinta"cermicanasuperfciedovidro
temperaturadesolidificaodecercade620a650C,naqualomenoramolecimentodovidrocria
umaadernciafundidaeumasuperfciedeesmaltemuitoresistente,efetivamentetodura
quantooprpriovidro.
Depoisdecortadasnasdimensesnecessriasparaafolha,osrecortesdovidrosotorturados
http://www.fau.usp.br/deptecnologia/docs/bancovidros/prodvidro.htm

13/24

05/08/2016

AINDSTRIAEAPRODUODOVIDRO

(asbordasreservadas).Aschapassoentolavadasantesdeseremconduzidassobreasmesas
planasrolantes,normais,queseusamparatransportarvidro,atamesadeserigrafia.
Aprpriaserigrafiausaastelasusuaisdepoliesterimpressasfotograficamentecomoasqueso
usadaseoutrosprocessosdearte,comumtamanhodemalhavisualemtornode90linhas/cm.A
molduradeserigrafiacolocadaemcontatocomovidroeatintacermicaespecial,quepodeser
liberadaporumaranhuranorevestimentoecobertura,ento"esfregada"atravsdatelasobreo
vidro.
Ovidroentomovidorapidamenteparaumacmaradesecagemondesecadoou
temperaturaambientepor12horas,oumaisrapidamentea90C.Limpezaessencialneste
estgioparamanteratintamidalivredepartculasdepoeira.
Depoisdeseco,ovidrosolidificado,oladorevestidoviradoparacima,temperaturanormalde
620a650C.Anaturezadatintacermica,particularmenteporseuteordechumbo,provocaa
fusodatintanasuperfcierecmamolecidadovidro,eformaumasuperfciedeesmalte
vitrificadoresistente,quasetofortequantooprpriovidro,eperfeitamenteaderidaaele.A
adesoearesistnciasotoboasqueovidropodeserpolido/revestidonasuperfcie
externamentemasisto,emgeralnoaconselhado,umavezqueochumbonatintapodese
transformaremsulfetodechumboseexpostoaotempo,oqueescureceascores.
Todasascoresestodisponveiscomacondiodequeacorfinalpodeunicamenteserfixada
quandoaqueimajtiversidorealizada,umavezqueatintamudadecornoprocessode
solidificao.
Depoisdesolidificado,ovidro,freqentemente,imersoemcalor,numprocessosemelhanteao
descritoparaasolidificaoemgeral.
Otamanhomximodaschapascomandadopelotamanhodaestufadesolidificao.
Inicialmente,vidrosesmaltadoseramparausodecorativooudeescurecimentointerno.
Entretanto,aPilkington,porexemplo,estestabelecendoseuscritriosdedesempenhode
transmissoquesodiferentesdosvidrostintosourevestidosdefinapelcula.Atintacermica
tendeabloqueartodasasfreqnciasigualmenteemvezdeseletivamente,oquecausaa
diminuiodatransmissodaluzaocustodatransmissocompletaporcoberturasdealta
porcentagem.Porexemplo,umacoberturadecermicabrancade100%proporcionauma
transmissodeluztranslcidade25%,masat40%detransmissototaldecalor.
Aesmaltagemcomtintacermicaoferecetodaumanovasriedeprodutosparaumarquiteto
interessadoemexplorarovidro,obtendovriosgrausdetransparnciaetranslucideznamesma
pea.Edifciossignificativosjforamconstrudosnofimdosanos80exemplificandoessesnovos
meiosdeexpresso.
Vidraasdefolhasmltiplas
Nasltimasdcadas,asvidraasdefolhasmltiplastornaramseumaenormeindstrianos
pasesdesenvolvidos,transformandosemaisemaisempadroemtodosostiposdeconstruo.
Osbenefciosdaduplaoumltiplavidraaforamconhecidosdurantesculosmassua
implementaobemsucedidarequerqueasfolhasduplaspossamserabertasparalimpezaou
quesejamseladashermeticamente.Aproliferaodefbricaseprodutosdeduplafolha,
relativamenterecente,umresultadodiretodasoluodessesproblemasdefabricao,
relacionadosaofechamentohermticodopermetro.Atecnologia,aindabaseadaessencialmente
noartesanato,estagoratobemdirecionadaqueumagrandecidadenomundodesenvolvido
podeincluirdziasdecontratantesdevidraasduplas.
Precisaseapenasdeumdepsitoparaosmateriaiseumasalalimpamantidaaumgraubaixode
umidaderelativaquepodeter10m2oumenosdoqueisso.
http://www.fau.usp.br/deptecnologia/docs/bancovidros/prodvidro.htm

14/24

05/08/2016

AINDSTRIAEAPRODUODOVIDRO

Numafbricausinal,5processossorealizados
opreenchimentodosespaadorescomomaterialdeconexomolecular
amoldagemdosespaadores
adesodosespaadoresprimeiralminadevidro
adesodasegundalminadevidro
aplicaodoselantedebordas.
Preenchendoosespaadores
Asduaslminasdevidrososeparadasporextrusesdealumnioocasincorporandofendasde
aproximadamente0,5mmpor1,0mm.Asextrusessopreenchidascombolinhasesfricasde
peneiramoleculardeaproximadamente1,5mmdedimetro.Apeneiramolecularaltamente
hidroscpicaemantmacavidadeaumnvelmuitobaixodeumidade.
Moldandoosespaadores
Asextrusessocortadasnocomprimento,unidasemngulode45ouarqueadasnomolde
paraformarcaixilhosparaaadesoaovidro.
Primeiraadeso
Asextrusessoentocoladasprimeirafolhadevidro.Oadesivousadonosistemadedupla
selagemaquidescritoopolyisobutileno.
Segundaadeso
Asegundafolhadevidroentocoladaaooutroladodaextensoeaumidadecombinada
pressionadaentrecilindros.Ajuntamolecularcomeaaabsorvervapordguatologoseja
liberadonaatmosferaparapreencheraextenso.Nofechamentodaunidadeselada,suaao
hidroscpicaremovequalquervapordeguaexistentenacavidadee,maistarde,absorve
qualquerumidadequepasseatravsdoselo.

Selantedasbordas
Istopodesercoladoamoouautomaticamente,oqueacontececadavezmais.Omaterialusado
,emgeral,umpolisulfetoemduaspartes.Alternativamenteselantesdepoliuretanoousilicone
podemserusados.
Odesempenhodaselagemcrticodurantealongavidatildaunidade,eaperfeitaselagemda
extensodealumniocomasfolhasdevidrodepende,emcertograu,donivelamentodovidro.
RecentementenaEuropa,umafbricaimportantefoiprejudicadaporproduzirvidrocompequenas
ondas,oquelevoumuitosfabricantesdevidraasmltiplasamudardefornecedor.
Tcnicasmaiscomplexasparavidraasmltiplasestoagoradisponveis,incluindoalgumascom
cavidadespreenchidascomgasesneutros.Elastrazemprojetoscomumaenormevariedadede
produtosondevidrosclaros,tintos,revestidoselaminadosdequalquerespessurapodemser
combinados.Oprocessotodopodeseragorainteiramenteautomatizadodesdeaseleodos
vidrosnoestoquefeitapelocomputador.
Revestimentos
Odesenvolvimentodetcnicasderevestimentocompelculafinarevolucionouavidrariae
provavelmentecontinuarafazlo.
Ovidroemsiummaterialmaravilhosamentevariado,eadestrezadosfabricantesdevidro
explorouporlongotempoasvariedadesdecoredesempenhoresultantesdaalteraoqumicae
http://www.fau.usp.br/deptecnologia/docs/bancovidros/prodvidro.htm

15/24

05/08/2016

AINDSTRIAEAPRODUODOVIDRO

tcnicasdemoldagemexistentes.
Entretanto,comaemergnciadetecnologiamicromtricanaqualosmateriaispodemser
depositadosemespessurasmedidasemmilionsimosdemilmetros,materiaishabitualmente
opacospodemsertransformadosemtransparentes.Issoofereceaoprojetistadevidraas,a
totalidadedemateriaisdoplaneta,jque,virtualmentetodoseles,sesuficientementefinos,
podemsertransparentes.
Acategorizaodetcnicasderevestimentocomplicadapelofatodequeadescriocientfica
exatarelacionaseaomtodopeloqualomaterialdepositado,enquantoofabricante,est
interessadoapenasnolugarquetalprocessoocupanasuaseqnciadeproduo.
Assim,emborahajatrstcnicasgenricasdeformaodepelculafina,sempre
convenientementedividirosmtodosderevestimento,oudemodificaodesuperfcie,entreos
usadosnalinhadefabricaoduranteoprocessodeflutuaoeosusadosforadela.Masas
tcnicasusadasnalinhasoparticularmenteinteressantesparaoarquitetoporqueproporcionam
umasuperfcieresistente.
Revestimentoonline(duranteafabricao)
Essemtodoofereceumasrieextremamentetildeprodutosnaqual,omaterialusadopodeser
lanadosobreasuperfciedovidroenquantoeleestsobtemperaturasmuitoaltas,alcanadas
duranteaflutuaoeatmpera.Demuitasformas,osvidrosrevestidosduranteafabricao
oferecemosprodutosmaisvantajosos.Orevestimentointrinsecamenteresistente,eovidro
podefreqentementesercolocadocomasuperfcierevestidaparadentroouparaforadoedifcio.
Adesvantagemdatcnicaque,emgeral,spossvelaplicarumaouduascamadas.
Omaterialpodeseraplicadosobreovidroenquantoaindaestnobanhodeflutuaoounolehr
deresfriamento(tmpera),oumesmo,nointervaloentreosdois,ochamadointervalolehr.
Noprocessodemodificaodeumbanhodeflutuaotpico,onsdemetal(partculas
carregadaseletricamente)soatradasparadentrodovidroporumaforaeletromotiva,enquanto
eleaindaestemestadofundido.
O"Spectrafloat"daPilkington,hojeanulado,erafabricadoporessemtodo(usandoons
dirigidos),enquantoo"Reflectafloat"posteriorusaumprocessoqumicodesedimentaode
vapor.
Outrosrevestimentosfeitosdurantealinhadefabricao,incluemrevestimentospirolticos(a
fogo)nosquais,osmateriaisespalhadossobreovidro,muitasvezesno"intervalolehr",sofrem
pirlisequandoatingemovidroentre600e650C.
NosEUAdesenvolveusetcnicasdessetipo.Essesrevestimentosfazemefetivamenteparteda
superfciedovidro,enoapenasacomodamsesobreelaalmdisso,compartilhamdeintrnseca
resistnciaedurabilidade.
Emtermosdastcnicasgenricasdeformaodepelculaestas,descritasabaixo,sotcnicas
qumicasdesedimentaodevapor.Elasseapoiamsobreareaoqumicaentrevaporessob
altatemperaturaformandopelculasslidasdelgadasquesecondensamsobreovidro.
Umexemploafabricaodecamadasresistentesdexidodeestanho.Numprocesso
caracterstico,cloretodeestanhoconvertidoemvapor(SnCi4)enitrogniosotransportadospara
vrioslocaisemformadelminas,queaceleramosvapores.Conformeosvaporesseaproximam
eencontramasuperfciequentedovidro,acercade650C,umareaoqumicaocorrepara
formarxidodeestanhoecloretodehidrognio.Oxidodeestanhodepositadonasuperfciedo
vidroeumamedidaentre0,5e1mcron(500e1000nanmetros).Aespessuraefetivada
pelculaestnaordemde20a120nm.
http://www.fau.usp.br/deptecnologia/docs/bancovidros/prodvidro.htm

16/24

05/08/2016

AINDSTRIAEAPRODUODOVIDRO

Umavariedadedemateriaispodeseracrescentadoduranteafabricao,incluindoaprpria
slica,queusadaparafabricarprodutosrefletoresdeluz,comoo"Reflectasol"daSt.Gobain.
Essesrevestimentostmvantagensderesistnciaemuitasvezes,deeconomia.Porm,eles
interferemnoscritriosdoprocessodeflutuaoesodominadosporele.Istocriaproblemas
tcnicosedeproduoedificuldadesassociadasdeprevisodemercadoeestocagem.Suas
vantagensperdemcadavezmaisparaaflexibilidadedosrevestimentosrealizadosforadalinha
defabricao,usualmentechamados:
sedimentaoporsoluo
sedimentaoporvaporqumico
sedimentaoporvaporfsico
Sedimentaoporsoluo
Umexemplocaractersticodesedimentaodapelculademetalconformedescrioabaixo,o
revestimentoconvencionaldeumespelhoprateadocompelculas.
Prateao
Afabricaodeespelhosumadasmaisantigastcnicasnaindstriadovidro.Anecessidade
humanadeespelhosteveumimportanteimpactosobreaindstriadovidroemgeral,porcausa
danecessidadepreponderantedesuperfciesparalelas,opticamenteplanasevidrosdealta
qualidade.OsfabricantesdeespelhosdeVenezaformaramsuacorporaoem1569,cujafiliao
asseguravasepelatcnicadeachatamentoepolimentodeumvidrocilndricosoprado,seguido
daaplicaodacamadarefletoradeamlgamademercrioeestanho(umatcnicadesenvolvida
emVeneza250anosantes).Unscemanosdepois,umacorporaoequivalentefoiestabelecida
naInglaterra.
AtametadedosculoXIX,espelhoseramfabricadospelovidroemflutuaoemcontatocoma
lminadeestanhorevestida.Atqueem1840aprateaofoidescoberta,oqueenvolvia
sedimentaoqumica.Caracteristicamente,nitratodeprataeumasoluoredutoraeram
derramadossobrevidrodealtaqualidadeperfeitamentelimpo.Apratametlicasedimentavase
emcontatocomovidroemquestodeminutos.
Comaemergnciadatecnologiadapelculafinn(fina),osespelhospodemseragorafabricados
devriasformas,masmuitosacreditamqueamelhorformaparaobterespelhosperfeitosainda
asedimentaoqumicadeprata,usandoatcnicadepulverizao(spray),descritanos
pargrafosseguintes.
Umamodernainstalaopadrodeprateaocontnuaumalinhaautomatizadadeat100mde
comprimento.Asintensidadesdeprateaoeovidroaserusado,tmdeserdamaisalta
qualidade,comumasuperfcieperfeita,livredemanchas.
Nemtodososfabricantessupremessasnecessidades.Osprocessosdeproduosoos
seguintes:
lavagem
sensibilizaocomxidodeestanho
revestimentodeprata
revestimentodecobre
secagem
pintura
http://www.fau.usp.br/deptecnologia/docs/bancovidros/prodvidro.htm

17/24

05/08/2016

AINDSTRIAEAPRODUODOVIDRO

secagem
cozimento
resfriamentoelavagem
Lavagem
Deixasecairovidroemquedalivreeento,elecolocadosobreroletespassandoporum
processodelimpeza.Cincopainisoscilantesequipadoscomescovascircularesemdiscospor
baixo,limpamafacesuperiorutilizandoumasoluomuitofracaderougedejoalheiro(xido
frricohidratado).Ovidropassaentoportrslavadoraspararemovertodoopemexcesso.
Sensibilizaocomestanho
Ovidropassaemseguidaporumapulverizaocomsoluodeestanho,elavadooutravez.O
estanhosensibilizaasuperfciedovidroeintensificaaformaodapratanoprocessoseguinte.
Revestimentocomprata
Istolevadoaefeitonumacmaradevidro.Ovidropassadosobtubososcilantescombocais
embaixo,osquaispulverizamnitratodeprataeumativador(amnia).Oselementosqumicosse
misturamacimadovidroeaprataseprecipita,numareaoqumica,parasedimentarsesobrea
superfciedovidroativadaporxidodeestanho.Omaterialexcedenteretiradosoblavadoras.
Revestimentocomcobre
necessrioparaevitarqueaprataembaceemcontatocomoar,tornandosepreta.
Pulverizadoresoscilantesmisturamsulfatodecobreeamnia,oqueprecipitaocobreemcontato
comaprata.
Secagem
Ovidrorevestidosecadocomar.
PinturaOsprocessosseguintesenvolvemaaplicaodeumacamadacozidadetintapara
protegerascamadasdebaixo.Umatintadenaftaechumborecobreasuperfciedovidro
revestidadecobre.precisopassarovidrosobumcilindroquegiracontinuamentedeixandocair
umacortinadetintasobrealinhadeproduo,recolhidaemumreservatriodereciclagem
embaixo.Quandoovidroseaproximadacortina,alinhaacelerao,proporcionandoumacobertura
regular.
Secagem
Ovidropintadonovamenteseconoar.
Cozimento
Ovidroentopassadoatravsdefornosdecozimentotemperaturadeat120C.
ResfriamentoeLavagem
Ovidrofinalmenteresfriadoelavadoantesdesercortadoeestocado.
Produtos
Osespelhossotalvezmaisusadosemmobiliriodoqueemarquitetura.Asmetasdeproduo
daindstriasodefazerchapasmaioresdeespelhoparaestocagemedistribuioemchapas
grandes,ouparacortlassegundoospedidosnafbrica.Asespessuraspodemvariarentre2mm
e10mm,sendoqueasmaiscomunstmentre4mme6mm.
http://www.fau.usp.br/deptecnologia/docs/bancovidros/prodvidro.htm

18/24

05/08/2016

AINDSTRIAEAPRODUODOVIDRO

Alarguramximadevidroquepodeserprateadodependedainstalaomas,emgeral,de
2600mm.Ocomprimentomximolimitadoapenaspelanecessidadedeviraraschapasnofinal
doprocesso.Normalmente,tm4m.
Trabalhodasbordaseescantilhamento
Aproduodeespelhoscaracterizasepelotrabalhodasbordaseescantilhamentoquesoem
geral,realizadoemumaindstriadeprateao.
Asbordaspodemsertrabalhadasdemodoaobterdiferentessuperfcies,daaparnciaspera,
esbranquiadadovidroatapolida,brilhante.Oacabamentooresultadodoabrasivooupolidor
usadoedasoluoderougedejoalheiroempregada.
Otrabalhocomplexodasbordasfeitoporumartesoespecialistaqueasmovimenta
manualmentedeencontroa"rodasdefiar".
Desgasteretodasbordasepolimento
Empeaspequenas,trabalhasecadaladoisoladamente,recolocandoachapafrenteda
mquinadepolimentoporquatrovezes,umavezparacadaborda.Otrabalhocomumdasbordas
normalmentefeitoemduasbordas,comduasmquinastrabalhandosimultaneamente.
Escantilhamento
Usaseumamquinaapropriada.Acompridamquinapodedesenvolvermuitosgrausdiferentes
dedesgasteoupolimentodasuperfcienosescantilhados.

Revestimentoprofundo
Aimersoourevestimentoprofundobaseiasenoprincpiodeimergirovidroemumasoluodo
materialasersedimentado,drenandoo,paradeixarumapelcula,eentoaquecendooopara
produzirumacamadapiroltica.Aproduodepelculasdelgadaseregularesrequergrande
sofisticaodatcnica.
Nomtododorevestimentoprofundo,ovidroperfeitamentelimpoabaixadoatotanqueque
contmasoluorevestidora,edepois,cuidadosamentepuxadoaumavelocidadeconstante.A
retiradasuaveelenta,medidaemrelaovelocidadedeevaporaodosolvente,para
assegurarquesejaminimizadaaquantidadedesubstnciasobreovidroqueescorreparabaixo
namedidaemquesuasuperfcieerguida.Asoluoestemumlquidovoltilqueevapora
depressaepassaporhidrliseecondensao.Ovidroentocozidoa650Cparaproduzira
camadadexidoduraetransparentedecercade70nmdeespessura.
Grandestamanhosdesubstratopodemserusadosatamedidade3mpor4m.Osprodutos
incluemvidrosreflexivos(espelhados)decontrolesolar,comoo"IROX"daSchottecamadas
multiprofundasparaformarcamadasinterferentes.
Pelculasorgnicaspodemtambmseraplicadasporimerso,sobrepondoambasasfacesdo
vidrosimultaneamente.Omaterialemquestodissolvidoemumsolventevoltileadicionadoa
umtanquedeguapurificada.Osolventeevaporaeomaterialformaumacamadanasuperfcie
quesetorna"monomolecular"porumapeacorredia.Aimersorepetidadovidronotanque
revesteo,monocamadapormonocamada.Estaumatecnologiabastantenova,mas
potencialmentemuitointeressante.

http://www.fau.usp.br/deptecnologia/docs/bancovidros/prodvidro.htm

19/24

05/08/2016

AINDSTRIAEAPRODUODOVIDRO

Sedimentaoporvaporqumico
Consistenaproduodeumapelculaslidapormeiodereaoqumicaentrevapores,
exatamenteacima,ouefetivamentesobreovidro.Umatcnicacaractersticadelinhadeproduo
parasedimentarxidodeestanhojfoidescritaanteriormente.
Asedimentaoporvaporqumicopodeserrealizadasobpressoatmosfrica,mtodousadona
indstriadaPilkington.Nocasodo"Reflectafloat"(Pilkington),porexemplo,tambmsousados
processossobbaixapresso.
Umavariantedasedimentaoporvaporqumicoorevestimentoporpulverizao,noqualos
materiaisestoemformadegotculasemvezdevapores.Caracteristicamente,umasoluode
cloretosdemetalemgua,ououtrosolvente,convertidacomumgsportador(ar,nitrognioou
argnio)dentrodeaerosol,edepositadasobreovidroquepassapormltiploslocais.
Tantoasedimentaoporsoluoouporvaporqumicodependem,atcertoponto,das
caractersticasqumicasdosmateriais:acapacidadequetmcertassubstnciasdesedissolver
emoutras,eseucomportamentoenquantosemovemdentroeforadacombinaoqumica,ouos
vriosestadosoufasesemquepodemaparecer.Aescolhadosmateriaisquepodemser
utilizadosdependedessascontingncias.
Entretanto,aflexibilidadedastcnicasdesedimentaodevaporfsico,particularmenteemseus
maisrecentesavanos,abriuumnovofuturoparaovidro.Emrespostaatudoisso,estotratadas
aquidetalhadamente.
Sedimentaoporvaporfsico
Oprocessodependedeumatcnicamuitomaisdireta:avaporizaodeumasubstnciaesua
liberaosubseqente,deformamuitoregular,emporesmnimas,paraumsubstrato.As
tcnicassecaracterizampelasuacapacidadedesedimentarquasetodotipodematerialcomo
revestimento.
Htrstcnicasbsicas:
evaporao
bombardeiodepartculas
chapeamento(laminao)comons
Evaporao
Asformascomunsdesedimentaoporevaporaoutilizamumraiodirecionadodeeltronsou
aquecimentodireto.Umacorrentedeeltronsfocalizadasobreummetalcontidonumcrisol,
mantidocomoumnodo,cujacargapositivaaceleraoseltrons.Aenergiadacorrentederreteo
metaleentoevapora.Omaterialgasosocontidodentrodeumambienteavcuomuitoalto,
paraaumentarofluxodematerialvaporizadoparaosubstrato.
Astcnicasdeevaporaotmadesvantagemdequeafontedasubstnciaevaporveluma
s,esonecessriasvriasfontesparaseobtercamadasuniformes.Todavia,oaltograude
evaporaoepurezadorevestimentotemfeitodelaumaimportantetecnologia,usada,por
exemplo,naindstriaLibbeyOwensFordVaritran,instaladaem1967.
Outradesvantagemdoprocessodevaporizaocomraiodeeltronsseucarterdealta
temperatura,altaenergiaealtavoltagematcnicaestsendo,cadavezmais,substitudapelo
bombardeioporpartculasmagneticamenteintensificadas.
Bombardeiodepartculas

http://www.fau.usp.br/deptecnologia/docs/bancovidros/prodvidro.htm

20/24

05/08/2016

AINDSTRIAEAPRODUODOVIDRO

Tratasedeumatecnologiasurpreendentementeantigaqueutilizaonspositivamentecarregados
depreferncia,aeltronsnegativamentecarregados.Foidescobertaem1852,algumasvezes
usadaparaafabricaodeespelhosde1970emdiante,e,nasdcadasde20e30,foi
empregadaparaaplicarpelculasdeouroatecidosematrizesdeceradosfongrafos.
Oprincpiodobombardeiodepartculasnotvel:umalvobombardeadoporonsquedeslocam
fisicamenteseustomos,fazendocomquedeixemasuperfcieeatinjamosubstratoaderindoa
ele.Assim,umapelculaseformadevagar.Alentidodesuaconstruofoiummotivoparaquea
tcnicafossemuitoaplicadaatosanos60.Apartirda,oaperfeioamentodobombardeio
magneticamenteintensificado,notadamentepelaAircoTemescalnosEUAeoutros,colocoua
tcnicanavanguardadatecnologiadapelculafina.
Obombardeio,aocontrriodastcnicascomraiosdeeltrons,podeoperarnossobre
elementospurosmassobreligasecompostos.Podesertambmefetuadaemambientescomgs
dealtovcuousandooxignioounitrognioparacriarxidosenitratoscomnovosdesempenhos.
Almdisso,umprocessoidealparaacriaodepelculasextremamentefinasecompletamente
controladas,perfeitoparaanovageraoderevestimentosemcamadasmltiplas,fabricadossob
medidaemnossotempo.
Obombardeamentomagneticamenteintensificadoagoraumatcnicausadamundialmente,com
instalaeseconmicasquecustamentre5e10milhesdelibras,adotadaspormuitasindstrias
secundrias.
Nobombardeamento"planarmagnetron",umafolhadevidrocolocadanumacmaraavcuo
ondehumalvo,queumctodoespecificamentedesenhado,eogsdebombardeio.Aplicase
umacarganegativaaoctodoeumadescargarubra(ouplasma)incendeiasedentrodacmara
pressoadequadadogs.tomosdogspositivamentecarregadossoatradosparaoalvo,e
atingemnocomtantaforaquefazemcomqueostomosdoalvosejamexpelidospara
sedimentaremseporsobreele.
Umainstalaocompletadebombardeiocompreende:
recepoeestocagem
corte
revestimento
testes
empilhamento
Recepo
Afbricarecebedoisconjuntosdeprodutosparaprocessamento:
tamanhosjcortadosouprodutosolidificadoconformeospedidos,
produtotemperadoemgrandespedaosprpriosparaestoque,de6mpor3m,paracorte,
revestimento,eentoestocagem.
Corte
Esteestgioemgeralefetuadocomocortadorotimizadordaformadescriaanteriormente.
Revestimento
Oprocessoderevestimentocompreendeosseguintespassos:
polimentodasuperfcie
http://www.fau.usp.br/deptecnologia/docs/bancovidros/prodvidro.htm

21/24

05/08/2016

AINDSTRIAEAPRODUODOVIDRO

primeiralavagem
secagem
segundalavagem
secagem
reduodapressodacmarahermtica
bombardeioemcmaratripla
normalizaodapressodacmarahermtica
verificao
Ovidroesfregadoportrsconjuntosdeescovasrotativaslubrificadocomguaecerirouge
parapurificarepolirafacesuperior.Orougeentolavadoeretiradocomescovasrotativas
paralelassuperfcieesecadocomarquente.
Emseguida,ovidrolavadomaisperfeitamentenumgrandelavadoresecadosobpresso
positiva(paramanterforaoarexterno)dentrodeumacmaraenvidraada,depoisdissoest
prontoparaentrarnaprimeiracmaradevcuo.
Apressomuitobaixanascmarasdebombardeioeoobjetivodemanteraproduoem
andamentorazoavelmentecontnuo,requerreduodepressoatravsdedoiscompartimentos
hermticos,ambosgrandesosuficienteparareceberotamanhomximodefolhadevidro.
Efetuaseorevestimentoemvriascmaras.Asprimeirasmquinasconsistiamem2ou3
cmaras,asposteriorescompreendiam5oumais.Cadacmarasecaracterizaportrsposies
doalvodectodo,oferecendopotencialparaque9a15materiaisdealvopossamser
bombardeadossobreovidroquepassaembaixo.Cadaposiodealvotemumpequenovisorde
cercade20mmdedimetro,atravsdoqualanvoadadescargaazuldoplasmapodeservista.
Osalvostmaformadeanisdemetalalongadosdeaproximadamente2,5mdecomprimento
por300mmdelargura.
Obombardeiogradualmenteescavaomaterialdoalvoatformarumvaleaoredordoanel,eo
materialpodeserdevolvidoaofornecedorpararecondicionamento,umavezgasto.
Depoisderevestido,ovidrobombardeadopassapornormalizaodapressonacmara
hermtica.Tratasedoprocessoinversoaodoincio,denovorealizadoem2oumaiscmaras.O
produtorevestidosujeitoaumaverificaovisualpelosupervisornumacabinesituadanofinal
dainstalaodoprocesso.
Cadafolharevestidafinalmenteerguidaverticalmenteeempilhadacomcamadasintermedirias
definopoliestirenooufolhasdepapelenroladas.
Produtos
Osprodutospodemserdevriostipos,obtidospelamanipulaode5variveis:
avelocidadesegundoaqualosubstratosemove
avoltagemdoctodo
avariedadedevidrosusada
avariedadedemateriaisdealvousada
ogsnacmara.
http://www.fau.usp.br/deptecnologia/docs/bancovidros/prodvidro.htm

22/24

05/08/2016

AINDSTRIAEAPRODUODOVIDRO

Aspobrescaractersticasdeadesodascamadasemformaoesuafragilidadeexigemousode
materiaisparamltiplorevestimento.Umprodutopadrodebaixaemissividade(lowE)
compreendeasseguintescamadas:
xidodeestanho(alvodeestanhoemambientedeoxignio).
prata(alvodeprataemambientedeargnio).
"scavenger"(produtonoespecificado,confidencial,empregadoparaevitaraoxidaodaprata
naentradadacmarafinalderevestimento,quepossuiumambientedeoxignio).
xidodeestanho(alvodeestanhoemambientedeoxignio).
Esseprocessoproduzummaterialdecoloridoneutro.Ousodocobre,emvezdaprata,em
argnio,produzummaterialtingido.
Controledequalidadeeregistrodosconstituintesdoproduto,realizadosacadaloteeverificao,
soessenciaisparaoprocesso,tantoemtermosdepesquisacomodedesenvolvimento.
Garantemtambmpedidosiguaisqueserepitam.
Verificao
Decadaloteproduzido,tirase1m2deamostra,quecortadoetestadoemrelaotransmisso
deluzecor.Podeserguardadonumabibliotecaparafuturaverificaoeparaatuarcomopea
pilotoparapedidosdesubstituio,paraassegurarocontrolededesempenhoecor.
Atransmissoeareflexosotestadasnumapequenamquinacomleituradigitalquefornece,
diretamente,porcentagensdetransmissesoureflexes.
Acortestadanumspectrogard,oumquinasimilartambmnareflexoetransmisso,em
ambasasfaces,revestidaenorevestida.Amediosofisticadadacoressencial,jque
forneceummtodoexatoecientficodecontroledacor,descartandoasubjetividadedoolho
humano.Emgeral,acordefinidaporcoordenadas,amareloemcimaparaazulembaixo
verticalmenteeverdeesquerdaparavermelhodireitahorizontalmente.Todasascorespodem
serposicionadascomrefernciaaessascoordenadas,ambosostiposdemquinaso
habitualmenteinstrumentosparausosobrepequenasmesas.Instrumentosparaverificara
transmissodaluzdediferentescomprimentosdeondasotambmusadoscomafinalidadede
pesquisa.
Ofluxodeproduonormalregularmenteequilibradoentreprodutosreflexivosdecontrolesolar
erevestimentoslowE,paraambososcasos:estoquedevidrotemperadoevidroslidopre
encomendado.Asmedidasdependemdotamanhodacmaraavcuoepodemserdeat6mpor
3m.
Emboraatecnologiasejatambmusadaparafazerespelhosdealumniobombardeado,oavano
relacionadoaoutrosprodutosdeveserlento,dadoocarterrecentedastcnicas.Entretanto,com
indstriasjimplantadasportodoomundodesenvolvido,ecapacidadedeproduodesobra,
deseesperarqueosprodutossemultiplicaromedidaquecresaaconfianaemsuaadeso,
seudesempenhoesuavidatil.
Revestimentosdepelculafina,seaplicadosporbombardeio,imersoouqualquerdasoutras
tecnologias,estotransformandoanaturezadovidro.Novosrevestimentosinterferenteschegam
a30sobreasuperfcieestoproporcionandofiltraoespectralprecisa.Estesso,atualmente,
maiscomunsparatarefascomoanlisedesanguedoqueparajanelas,masatcnicaest
implantada.
Comrelaoaosmtodosderevestimento,ochapeamentocomons(ionplating)combinaa
sutilezadobombardeioesuaaltavelocidadedavaporizaocomoraiodeeltron,promovendo
umrevestimentomaisrpidoemaisaderente,mesmoemsuperfciescomplexas.
http://www.fau.usp.br/deptecnologia/docs/bancovidros/prodvidro.htm

23/24

05/08/2016

AINDSTRIAEAPRODUODOVIDRO

Comessastecnologias,osvidrosdofuturojestoconoscoagora.Tudooquetemosafazer
encontrlos.
SetoresdaIndstria
Aindstriadovidrodehojefilhadaunioentrehistriaetecnologia,relacionadacomoesta
umnicoenotvelfenmenoqumicoeaumasriedesucessivastcnicasdefabricao.
Aindstriasecaracterizapor4setores:
indstriaprimria,dirigidaparaafabricaodoprodutotemperadoinicialoudealgumoutro
resultadodafuso
processamentosecundrio,relacionadoaoqueaindstriachamade"valoragregado",incluindo
aproduodemateriallaminado,revestidoetratadoalmdavidraamltipla
aindstriaespecializada,assentadaaoladodosdoisprimeirossetores,paraquemaconstruo
existeapenascomoumdeseusoutrosmercadose
instalao,preocupadaemproversuprimentosedirecionarservios.
Aestruturadaindstriacomplicadapelofatodequeamaiorpartedascompanhiasest
envolvidaemvriossetores,detalformaqueaintegraoentre"retaguarda"e"vanguarda"vai
sendoefetuadaporfirmasansiosasporassegurarumlugaraosolnomercado.
Emboraaindstriasejaalgumasvezescapazdeatendersnecessidadesindividuais,noraro
numabasedeprdioaprdio,suasforasecapacidadesficamdispersas.Podesermuitodifcil
saberondeprocurarumprodutoeondeencontrarsoluesemvezdeumaaparentemente
desinteressanteconsultaaumcatlogo.
Acompreensodaindstriaedesuaestruturaimportanteparadesignersquedesejamtiraro
mximodela.
Produoprimria
Asindstriasprimriassoosgigantesdoramo.Aindstriaprimriacresceuemmenosdecem
anosdeumafragmentadaatividadeartesanalparaumadimensodominadaporalgunspoucos
gigantesdaindstriaprimriamultinacional,presosaumacompetiomundial,ligadospelo
processoepelomercadocomuns.

http://www.fau.usp.br/deptecnologia/docs/bancovidros/prodvidro.htm

24/24

Anda mungkin juga menyukai