ZO PPI FO NTANA
EL D I S C U R SROE T E R I D O E N BUSCA
DELCOIIIEXTO
PERDIDO
Y
D }: : I T I I C T O I,ID E D ISC U R SOR EFER ID C ::
D e f i in o s
co n o d i scu r so r e fe n i d o a to d o e n u n e i a d o p a r a
cu _
y a c o r i l p r e nsi n e s n e ce sa r i o p r e su p o n e p
1 a co _ p r e se n ci d e d o s
inst:ncias
d e e n u n ci a ci n d i fe r e n te s:
er aqu y ahora del habran
ie aue refiere
( Er ) y e I a q u y a h o r a .d e l
h a b i a n te ,e fe .j d o '( E- t.
P o r n e d i o d e ' u so d e l d i scu r so n e fe n i d o ,
el hablani"
d e n ti o
"o ".
d e s u d i s c u r so u n e sp a ci o q u e 1 e p e r m i te
n co r p o r a r
l o s e n u n ci a _
dos enitidos
p o r o tr o su j e to d e e n u n ci a ci n ,,ce d e
e se e sp a ci o a
" l - v o z d e I o tn o ,' ( Vo l o sh :'- n o v, 1 g 2 g ) .
Volosllinov
d e fi n e
ai
d i scu r so
r e fe n i d o
co m o ,,d i scu r so
den_
e n u n ci a d o d e n tr o d e l e n u n ci a d o , y d i scu r so so b r e e I d i s c u r so ,
e n u n cj a d o so b r e e l e n u n ci a d o r r , d e sta ca n d o e sp e _
c i a l r n e n t e r 'a r e l a ci n
d e i n te r te xtu a r i d a d
q u e se p l a n te a e n tr e
ros enunciados (el originar
y e r q u e 1 o n e fi e .e ) .
Esa n e r a e i d n
de intertextuaridd
h a ce q u e e l d i scu n so se a , se g n vo r o sh i n o v,
u n v a l i o s o n e d i o o b j e ti vo
p a r a e r e stu d i o d e 1 a r e ce p ci n a cti va
c J e r o s e n u n ci a d o s. p a r a p o d e n i n co n p o r - a n e l a n l i si s
d e L d i scu r s o n e f e r d o a u n a te o r a g e n e r a l - d e l a r e ce p ci n ,
Io e stu r l j a r e _
m o s p r n e r o d e sd e c] p u n to d e vi sta d e Ia p r o d u cci d n ,
co n e l o b _
j e t o d e d e t er r n i n a r cu r e s so n r a s r e r a ci o n e s
q u e se e sta b r e ce n
e r 't r e I a s d o s i n sta n ci a s
d e e n u n ci a ci n q u e to d a ci ta p r e su p o n e .
E s t e e n f o q u c p r i vi l e g i a
e l n i ve l d e i a e n u n ci a ci d n ,so b r e
el del
e n u n c i a d o , y d e sa r r o l l a
i d e a s q u e , e n n u e str a o p i n i n ,
fu e r o n ya
e s L o z a d a s p o n vo l o sh i n o v,
cu a n d o h a b L a d e ,d i scu r so
d e n tr o d e l
discurso,
d iscu r so so b r e e 1 d i scu r .so r .
tro
del
d i s cu r so ,
i I F E R I R E I ITER PR ETAR
C u l e s scn l a s
b e c o n t a r s e co n :
- u n i n s t a n ci a
d e e n u :r ci a ci n
d o c r o n o l g i co )
d o u n a s e ri e
co n d i ci o n e s
cuyo sujeto
d e p r o d u cci n
E, ( g e n e r Im e n te
S, o hablante
d e e n u n ci a d o s A, e n tr e
ellos
d e u n a ci ta ?
p r "e vi a e n se n ti _
refeido
los
De_
haya enliti_
e n u n ci a d o s o n i g i
n1es
(dl
que
se r n
-_._.^_i
cita d o s
Do F i i
,_
i
L1=
' -' " 2'
- una ins ta n c i a d b
i :L
ilj
Ez cuvo ;,;;;
te que rerier.e
sl i et-o sr c hl :l an
e
m
i
.ta
"
2
rrn
a
u " o ru -oJt' cnurci ados
' :c.uales
: - : " " f,e f;.1 s "-:::i:::"tn.actual
ts, denti
i n c l y e ' urFto
--" " ' o de r-os
r:s" fe."r-,rn
fo"s
.
,,..' s;-ji a:-"
refc| i .l os (a, r.
ti
?ll
P ar a pr odu c i n u n a
" = -l
o"" *f,-,ii"i'-i:
,:".t0::
s u d i s c u""o ' ( B) "
de
I ) L a s r e l a ci o n e s
e stnr u
.ctu
+r ,r a- l1e^s^
1 a s p a "i e s g u e
co n s
--
(a)
y l os
nefj ere
L a p r e se n ci a
tacin
acto
s u b y a ce
' e n ta
"r ' ]
d e e f er .ir ,,
la s
eni ti dos.
- la des c bn te x tu a l i z a c i !,
o seleccj
do"
"nur,"juill;;ff:-:^":1..:tn
E sa
Intel .L.r,(,
ctcl
y extraccin
de detcz.mir,:,
":::::-:::";;::id;'J:ri,
:J:::,':"',r.
ii:;"l.:"ij
:,,y r a s o u o . . r " o i r a . i " o r 'n , o r
,non_
La pr es e n c i . d e . s t u
intc")retcrcj,5n
":r:"
;:.,
:,:.;3
I*.n.n ;jx;::
jili"jr:":::
h:":l::
e's una
'1
ls,
ln,
6,-e-*,-:-; j'
nelaciones
II)
re
rrr)
m unic at iv as :
"oo"ut "nt t c ionaLes
rrr' ) iealizacin
rin*itiuri"jtjl
r.eJ . ac iones c om unic at iv as .
responsabilidad
= actitr.-rd
.
eL discurso
que es la ilusur a
la
^ni=H,
i ""se
citante
'
'
nomiruente::esponsable
deros e-
l a l n t'o d u cto r
..:.
..,
cl
r r e n ca b e za n d o
l o s e n u n ci a d o s
N 0 e s cb r i g u "o l - .1 n a
r e fe r i d o s
ttt"l "
se h a l l a p 'e se n te )
to n si d e r a n o s a
r a ci ta co m o r l ]l l
co m p r e ta t'
r o s e n u n cr .r o r "ttu
r e fe n i d o s p r o p i a m e n te
d i ch o s ( "a ,) .
L a r e l a ci
;l:::,::.i: L'::,
enunciados
nefenidos
esde
ciados
r e fe n i d o s
tegias
a n b i g u o s'
]",l"',
".*"u".u"TF--l
r lf r =
".a "0 ;;
;:j:::":ff::i{ i"il.il:,:rJi'::';'"-
[il;;lt;it".e
pil,_-.=___.
r)
saoe'f
;-;;r
;l:T::;"::
i';.:""ff:.Ti
;::;:::
t*j'":i'E:i:;
pa*e
a,,odo,
,a
manera;
F'z
lLT#T:t#
i
i;*;
Jli^'"'"
i:^I*ii:::';":;
ili
f;'t;;:
-"
"":l"#H
;;
"::;J::;;l::'.
;;
ff"J;"
:
{:'
:
i:j'::i::]r
",i3,r,
pr:od
j
uceun
No se puedeque
.e c ont ex t ) t ex t uaf iz ac in
lra1abna,o"r
jjffJ:Til::i
s cont i ene
- r. ""o"n. *,., l,'j. rouI
"J1
:
"
i;
de esos enurci ados
nuev o dis c u o .o l u l ' T J " rl ..i " l t" " to"rr1."
n
err ur
le sin ve
de rnar'
co en la
su bje tiva
Y ! q t
i n d i ca n d o
., o*"r.J,l.T"ll.,ii jj
Segn
que
o n ig in .r lr ne'te
( Fr )
'
n a1 o p r e p o si ,
n u n ci a d o s
o u ""o n "t
dentro
"
-Los enuncjados
i n t ro i rr^ -. _ , _ -. -
j:i,
;'
:"ili:::;ii
*ii::Hi:
fi{ ;*i#ji
a .,- "]' r u lsr a d o s
-- s e
ff-a
qu e pr - . cede
conju;rroereenurciacios
(A)
::::::.f.'
l a
so n l-a s q u e se
IIi )
de 1as
Las
re-Lac i ones
c omuni c ati v aq
?"
t J-
se
es tabl ec en
a 1o l argo.de
frrYt
tr.
tes:
y s1,
tle
fr,rndanrental
acti tri i
Ia
'Jq]'
de
es
ni vei es
en ambos
d is tanci a
funci 6r'
cl e ]a
qe
ref r"e'-
lo
su je to
un
preeisa
(at).y
dos
de una
debe
cita
r e fe r ir
es
Ia
e str a te g ia
cul
es
la
fu n ci n
l os
reci ba
Ia
la
e sta
c o n t e sta r
51 en
f u n c i n
EJ. circuito
g lo b a l
(a')'
( a t)
que
por
se gui da
cu m pl e
]tin a
Pr e g u n tar
de
g lo b a l
de
tllf !'
referi r
q u e e s ci ta d o
e n u n ci a d o o r i g i n a l
d e n tr o d e l cu a l se p r o d u j o .
eI
(ar )
en
B co n
en
S,
receptor'
(ts)
s di scurso
esa
de
dentro
estr''ateg'i a
comparar:
debe
R,
B con
Ia
segu:--
estnategl 'a
se g ui do
ll*-^-sn
I S^r
I
funci n
Ia
d e in te r p r e ta ci n
e1 r ec or r ido
riginal
pon
+**l|
. --l
R,
ser
por
(a)
en A '
de es t e c i r c u i t o
p l a n te a d a
q u e e xa m i :r a cu l
se i n se r ta
o-
e n u n cu e sti o n a m i e n to
e s l a r e l a ci n
e xi ste n te
e n t!'e u n a
c u y o s i g n i fi ca d o
y e I co n te xto
s Io
R"
'
p r o vi sta
se fi j a
y co n p l e ta
e n }a e n u n ci a ci n ,
eon
p o r : e 1 co n te xto .
_101_
-1 C 0 -
d i scu r so
D e e sta r n a n e n a r se h cn 1 o
g
r
a
m a ti ca l e s y l xi ca s q u e
se
a
l
e
s
n u m e r o sa s
g r a d o i d e n ti fi ca r
eon
prueban e1 estrecho lazo que liga a uira fora linglstica
entonces:
interpretaius
al
e n e l - q u e se Pr o d u j o : h a sta
p a r a 1 a i n te r p r e ta ci d h
q u p u n to e l co n te xto e s i n p r e sci n d i b l e
r
l
e
o tr o r n o d r cu n ta i n fo 'o d i ch o
d e u n a fo r 'm a l i n g sti ca ? ,
p o r e I co n te xto e s n e ce sa r i o xi e p o n e r Pa r a i n te r
m a c i n p r o vi sta
I
p r e t a r u n a fo r m a l i n g sti ca ?
'
Ia i n ve sti g a Bu sca n d o u n a , r e sp u e sta a e ste i n te r r o g a n tc,
c i n ha i n te n ta d o d e scu b n i n e n e l te xto r se a l e s r e fe r e n ci a L e s
i n f o r n a ci n
B a'$;--,
- l '- l
ni
F O R M AY C ON TEXTO
rns anplio
( A)
su d iscu n so
r - +- - - ..__' I
A1 fin aliz ar
de
Ia
i nfi ere
por: S 2
en A neal i z ada
d e e ste p r o ce d i m i e n to
L a va l - i d e z y p l o d u cti vi d a d
e n l o s ca so s e n q u e e s p o si b l e r e p o n e r L o s
d e i n t e :'p r e ta ci n
c o n t e x t o s e u se n te s, e s e vi r l e n te . N o s p r e g u n ta n o s' si n e n b r a g o t
q u a n d o n o se ti (
e s i m p o si b l e ,
q u o c u n r e cu a n cl o ta l r e p o si ci n
f o r m a l i n g stj .ca
d iscu r siva
e s t r a te g ia
da por
ac to
nefeni dos
se
se b a sa e n l a r e p o si
d e scr i p to
.i n tcr p r e ta t- i vo
( l i n g fsti co
y si tu a ci o n a l )
d e n tr o
c i n d e 1 co n L e xto o r 'i g i n a l
Pa a
<i e 1 c u al se p r .o cl u j e i 'o n l o s e n u n ci a d o s q u e so n r e fe t'd o s'
co m o r e su l ta d o d e e sa co fi p a r a
c o m p a r a r l o co n e l - n u e vo co n te tto .
rle (A a) reali
e i 6 n , pu e d e l l e g a n a j .n fe r 'i r se Ia i n te r p r e ta d i n
L a p r e g u n ta
referj '-
giobal.
el
func i n
S e:
ci a'
uno
de
enunci acl os
in terpretan
Pa r a
R ep'rserros;
i nterpretar'
F e co n o ce r l
cul
Para
c on
y cle su
enunc i ados
en B ,
e i rr-
si muftneo
carcter
de
de necepci n
R2 q u e
r ' e ce p to r
in te r p r ' e te .
lo s
el
co n
co n d icio n e s
Ia s
r p i d a m e n te
ahona
de
a cto
del
eI
e sp e cia lm e n te
e n fa tiza n d o
u-
de
de producci 6n
co ndi cj 'one-s
I s
d e p r ' e se n t r
A c a ba m o s
separable
< te (a)
i erpretac i n
l os
func i n
n e a c c e so a l
re,
na cita,
su
z a r l a p o r Sr .
e n u n cia d o '
e i nterpr.etaci r
- L a co m p r e n si n
(
a
r
cle
n tr -o del di S curso
)
r e f e r id c,
Pa r a
3t
entl e
se establ ece
( a ) , y cl etermi na
cita clo
r :o o r d e n a d a
la
e U n cia d o
le un
se r '
di s-
est
s2
de
i nterpr.etac i n
5e rec .onoc e
f,I ci r cu i to
':r
(a) '
Po r
1 a cl- ist ln ci a
a d i.ch o
fr e n te
anlisis
El
que
e n u n cia clo
hablante
S,
co n
e n u n cia d o .
del
a nivel
que
d e r e sp o n sabi l i dad
c'
'
u na
tnej i i ente
cl
(:)
crta'l o
cue ser
e n u n cia cio
:2
entre
asttnri cl :.pcr
grgd@
grado
el
a co m Pa r tir
pue$to
el
er
r e sp e cto
co n
p ala b r a S
otr.as
ti ene
di fer';r-
ni vel 'l ;
se establ ece
d istanci a
la
e n u n cia ci n ,
d e te r m in a
hablante
-jl
d
'y
a rJs
fu n ci ona
deci r,
u nivei
que
d d ista n e ia
n a c o o r c l e n ad a
C o n sl d e '
1 9 ? 1 , e te .) .
por Io que.proPonJllo
li ,iii,
il:i{li;
una
nueva
texto'
-
dar.ente
texto
o r ie h ta ci n
La o r e n ta ci n
en e1
e stu d io
se g r ,r id a
a r r ^ ib
a - use n te ' e n
puede
Ia
h a sta
ca n a cte r iza r se
fo r m a r .,
q ue da de 1 c nt ex t o pr es ent e
qu e, as c om o x is t en en ei
-
p ov ' r
v'
qu
Yq!
de
la
rel aci n
forna/con-
el
nomeni
o fy esbozada
- '- "
como ,l a
bsquecl a del
no i ntentar^
Ldf
ahora,
dllgt'd
roi
con_
,Ia
bs
en 1a f o r m a r ?
que , e n g r a n p a r t e
de los
he_
c h o s d e d i scu r so r e fe r i d o
e s p o si b l e e n co n tr a n e n
e l te xto r se _ ,
: 'i a 1 e s (1 o s r a sg o s fu n ci o n a l e s,
cfn ,j n fn a )
q u e p r o ve e n j n fo r n a _
c i n q u e r e r n i te i n fe r i r
cu L e s L a i n te r p e * ""i e n
o ".i i u ..
p o r e I h a b l a n te ci ta n te
( Sr ) y q u e su b ya ce
a l a ci ta - .
S E i A i , : S D X . D ISC IJR SOR f,TC II]D O
Seal anos
ti vos
de
anteri ormgnte
un hec ho
de
que
di s c urs o
l as
es truc tural es
II)
1as
rel ac j ones
IIf)
l as
rel ac ones
Istas
r e l a ci o n e s
entre
referi do
l o s d o s p l a n o s e n u n ci a _
d e p l a n te a n tn e s ti p o s
c omuni c ati v as .
se r e a l i za n
v s d e lo s r a sg o s fo r m a l e s.,
r e s p e c t i va m e n te .
l i n g sti ca n e n te
e n e l te xto a tn g
r e p r :e se n ta c_ j o q sl e s y fu n ci o n a l e g
- L o s l a sg o s fo r m a l e s co n si ste n e n Ia fo r r n a y
grado de in
cl u si n d e L o s e n u n ci a d o s r e fe r i d o s
d e n tr o d e l m a r co .
Esto s n a sg o s so n , se g n Ste n n b e r g ,
l _ o s si g u i e n te s:
+ e I n e xo
o n m e d i o d e l cu a l 1 o s e n u n o i a d o s ,e fe r i d o s
se co n e cta n co n e l n a r co q u e 1 o s
i n co r p o r a ,
ya g e a
p a r a t cti co
( i n d e p e n d e n ci a si n t cti e a
de los enunci a d o s r e fe r i d o s) ,
: d e su b o r d i n a e i n ( d e p e n d e n ci a
si n t cti ca
d e l o s e n u n ci a d o s r e fe n i d o s)
+ -la autonora o la dependencia
refer.encial
de los de
=
fcti co s
p r e se n te s e n l o s e n u n ci a d b s
r :e fe r i d o s.
- Lo s n a sg o s r e p r e se n ta ci o n a l e s
( ta m b i n p r o p u e sto s
pon
ste r n b e n g ) so n 1 a s p r o p i e d a d e s d e
los
r e fe r i
"n u n "i u d o a
do s e n cu a n to i r n a g e n d e u n a e a l j d a d :
e l e n u n ci a Ao o r i ]
ginal.
Al g u n a s d e e sa s p r o p i e d a d e s
so n : e sp e ci fi d a d ,
re
a l i sm o , d i sti n ti vi d a d ,
r :e p r o d u cti vi d a d ,
e tc.
- Lo s r a sp - o s fu n ci - o n a L e s ( n o co n si d e r a d o s
p o n Ste r n b e r g )
d a n cu e n ta , a tr a v s d e L a
co o r "d e n a d a d e d i sta n e i a ,
de
fa s r e l a ci o n e s
co m u n j ca ti va s d e r e sp o n sa b i l i d a d
y a cti -
-1 0 ? -103-
t u d , y a p r b se n ta d a s,
f,n e sto s
y;r q u e co n sicle r a m o s
a n t j s i.s,
p f o v' e e n
que
pretacin
por
es
del
que
el
que
cl
en
e in p lcita
la
ref erido,
ve r b o s cte l o s, -
ieterminan
i nL'-:r-
fa
i nfel j r
real -i ad-
cita n te
E n e l cl i scu r so
tl ugsi ro
p o : ri bi l i tri
m e jo r
e n u n cia d o
e 1 h a b la n te
centra:'ero$
r as'.-s
p r e su p o n e m o s q u e e l
ciic.ltivo,
ci ta.
e I S^ se so i i ci a r "i za
.nino:
g r a d o d e d i sta n ci a
co n i a a se r ci n
e n tPe a m b o s e s
<i e } S. y l a a ce p ta
1L
c o m o v l i c la .
LO S R A S G O S F U NCIONAL ES
tr e s
D i s t i n g u i r no s
t- ip o s
de1
1os
2)
los
q u e o p er r a n
a n ' ive l.
cle la
3)
los
que
a ttive l
del
o p er a n
Ra:,gos
Los
el
que
R E a p a r e ce n
ta n to
sea
Ia
lo s
l- a a c t i t u d
)
lo s
v de
e n u n cia d o
deI
que
que
si nl ul
nunci aci n
Ia
o en
eI
en
parteF
sc
di cha
ci ta
cl \trc
Rl
hdbl ante
ql re est,{
en
y
de
acorca
ref i ni r:ni to.
I' eferi cl os
e n u n cia d o s
dican
hechos
se
lib r e s,
ne a le s
o que
1i
de
l"a aserci6n,
del
p o sib le s
ca r
hechos
tar"
evidencia
m u n d o :e a l.
o de
a d e cu a d e
serciones
( L a va n d e r a ,
facticidad
se duda,
eI
u tiliza
se co n sid e r a n
puede
e l h a b la n te
los cuales
,evidencia
n e ce sa n ia
a d e cu a d a '
bre
Esta m o s d e a c u e r d o c o n e l "Pr i n ci p i o
d e Pr o te o " p o stu l a d o Po r Ste r n b e r g ( 1 9 8 2 )
q u e e s t a b l e ce q u e : "En d i fe r e n te s
co n te xto s ( r n a r co s q u e n e fi e r e n
u n a m i sm a fo r m a p u e d e cu m p l i n d i fe 'e n
y a a r c o s qu e n o r e fi e r e n ) ,
r l o s v e r b a le s
\tl 'J,
E n c o n t e xto s
r e ch a za n
i l l s('rt.1.
(S r)
j nformac:i n
p r o veen
c:c u-
cono
l 'I)
cual
,r I < lj scurso
f r e n te
la
sj n
(Il Ll
enunci acl o
di fer'entes
r e 1 e r idos
(a),
lo s
dcl
las
csta b le ce
se
se cita n
en
de
d e n tr o
e n u n cia d o s
h a b la n te
R
F: n F e s pn te s
19ts
a n iYel
operan
general
d i s ta n cia
enunciados
1rta., 1
en
l i ng stico
contexto
fndican
( RS)
cn u n cia ci n
e 1 Sr ,
i Jj e m p l o s :
f u n c io n a le s
(ya
na c i t a
(R E )
( RES) .
tn.amente
1)
}a s a se r ci o n e s
Cuan
d e n tr o d e 1 m u n d o d e 1 o p o si b l e .
es eI ln
c . l o e l m o r .l ou sa d o e s cl . p o te n .i c- r l , e l g r a d o d e d i sta n ci a
d e l S, so n r e ch a za d a s p o r e l 5 2 r
x j n o p o s i bl c:
]a s a se r ci i n e s
r : u i e n c u e s ti o r a fa r ca l i r l .:d d e l o s h e ch o s p r e se n t d o s.
e n u n cia d o
1)
o p er a n
r a sg o s
de
a n ive l
que
p r r e su p o n e n i o s
C u a n d o e l m o d o u sa d o e s e I su b j u n ti vo r
u n m a y r t gr a d o d e d i sta n ci a :
r J e ) S r , p r "e fj e r e i n cl u i r l a s
1os
so b r e
19e+),
h e ch o s
E}
cu a le s
lo s
El
aserci ones
r e a l- izar
para
cu a l est
p o te n cial
co n sid e r a d o s
so-
porqu
,o=""
para
no puede
entonceS ,
i ndj ca
tes funciones
tro
E s e1 mcdo
es usado
habfante
i n-
o hechos
fundamentarl s.
su b j unti vo
eI
partr
no
heehos
plimiento
-'ndi -
nal)
pr:e{;enreal :'z':
p r o p s i to
e n e l d i scu r so
y d i fe r .e n te s
e sta b l e ce r
o b l i g a to r i o
y u n a fu n ci n
c o r r e s p o n d e n ci a s
dicha
i rreal es'
forna
fo r m a s u n a m i sn a fu n ci n i l .
e n tr e
d e ti p o
cu r n p l i r
No es nueg
u n o a u n o y d e cu n ( n a sg o fu n ci o u n a fo n m a l i n g sti e .a
u n a co r r e sp o n d e n ci a
o ti p o
d e a cti tu d
1 o q u e Pd stu l a m o s so n
e s d e ci r l
d a d a u n a fo r m a Zt
Po r e I co n tr a r i o !
r e fe r e n b i a l ,
Pr e fe r e n te m e n te
6
- 1 0 tr -
e s a b so l u ta '
( g r a d o d e r e sp o n sa b i l i d a d
s r r n i d a p o r e I h a b l a n te ) .
de cttya
r e fe r i d o
-105-
u n a fu n ci n
Y, l o q u e n o i m
pt.::.: c.usea
es
mente
' cu m p ir
Z p u e cla
poi
c utn p l d a
u s a d n . e 1
p u e cle n
n e a r g u m e n t a tiva ,
gener:al
dentr^o
de1
cjertos
R E qu e
p r o ve e n
por
la
la
la
lj.ga
lo s
co n
c i ta
r e fe r id o s
tlei
( pr o d u cid o s
texto
r e sta n te s
( a tr ib u id cs
nunciacos
p o r " Sr )
vr, es decjr,
so n
consistentes,
se
e sta b le ce
nea
a r g u m e n t ativa ,
si
y/o
to ta l
incoherentes
punto
que
I,s distancia
en
presente
de
apoyo
el
lo s
e n s us
(total
la
de
p r o p io s
En eL caso
de
ta l
a la
una
de
enunci ados
no Le
rd-
l os
dt
posi trte
sera
se o bien
nexos
c u a tr o
a tr a v s
conectores
de recursos
.tip o s
de
.d e r e cu r so s
tp e r o r ,
( tylr
m s g e n e r a le s,
postul ados
co n ju n ci n
co m o la
-1 06-
pueden
quet,
cons-i stenci e
habl -ante
ve"dad,
faLs edad,
rert
cohe':"'nci -
nex o
la
1a c i ta
enc ontrans e
s i ta
c ons ta
en s ta
el
de
enunc i ado
probabi l i dad,
Ff
R E que
(c i t6s
ex pl c i ta
c ar.ac teri z an
neferi do
v eros i ni l i tud
1a ma-
en rerac i 6n
:::tre
an
(nodal i dad
nli
S, y l o s
e n u n ci a d o s r e fe n i d cs
p o si ti va
i n d i ca r a
e s m n i n a ,
u n a a cti tu d
p u e sto q u e
por
d e L o s e n u n e i a d o s p o r I ci ta d o s.
Cuando la
c o ; r n o t a ci n d e fo s i te m s L e xi ca l e s e s n e g a ti va , co n si d e r a n o s q u e
l a d i s t a n ci a
e n tr .e S, y }o s e n u n ci a d o s r e fe r i d o s
e s m a yo r q u e e tr
re.e-
del
d e a ce p ta ci n
h a b l a n te
e l c a s o a n te r i o r ;
o a trav:;
etc'),
en que
el
en que
: a l - c c n n o ta ci n
ridos.
Los
c as os
nea
:::
di fe'en
enunci ados
c on
co n j u i ci o s
a p n e e i a ti vo sr
1 o fe L i z,
- * - - . n
lo _
tiI,
1 o e :{a cto ( m o d a l i d a d a p r ,e ci a ti va ) .
to s R E e o n te n i d o s e n 1 a
l I m o d a l i za n e l e n u n ci a d o .e fe r i d o y co n si ste n g e n e r a l m e n te e n
tco r e xa cti tu d r ,
r a ce r C v e r b i o s o fr a se s a d ve r b j a l e s d e 1 ti p o :
r b i e n t,
t . j - t n n te r r
e tc. En e sto s ca so s, cu a n d o l a co n n o ta ci n
. : . '- . ': : tn s l e si csl e s
e s p o si ti va ,
co n si d e r a m o s q u e l a d i sta n -
como pun
por
n e xo
1 FI
puede
l 6 cj a )
e:;
1a conj uncn
compl etas ),
con
).
argumentat:.va
uti Ji za
angunentati va
en
co n te n ida
por
R E en
E n l os
o concer;i va.
Lnea
que
l os
fnea
1,3.
eI
o consecuti va
e n u n cia d o s
l .
desde
enunci ados
Ia
a l os
se d ista n cia
S,
o p a r cia lm e n te )
si gue
n e fe r id o s,
e n u n cia d o s
n o m e d ia r
a ce p ta
h a b la n te
i :-
O parci al merrtt:
total
adi ti va
co n iu n ci n
e n su a r g u m e n ta ci n .
de
referdos;
seguq
ca so
s,
e n tr e
e sta b le ce
una
sj guen
y l os
ti ro
mi srr
de
adversati v
es
1 a co n ju n ci n
e*
argumentati
i nconsi stentes
o p a r cia lm e n te
o co n ce siva ,
versativa
te
qu e
ya
rnnina,
to
eI
en
referidos
se
son
p r e r g m t.i.ca m e n te
} g co ,
v i s ta
de
no
e n u n ciados
ta le s
cue
Igi cament'e
conj unci n
una
e 1 lo s
si n
entrnci ac'os
1nca
y
c c nj unc i .n
en
l cs
Si
restantes
cohenentes
ro}
el
H asatr,19? )
texto.
una ri sma
sig u e n
e n tn e
si
o c o n se cu tivo .
t
del
Y 1os
a sr )
p n a g m tica r n e n te
si
ditivo
(H al l i day
R E consi sten
E stos
e n u nci ados
una
i nsertan
i nfe"i r
co n se cu tj va
l cxi ca I ,
Li ngi i sti co
se
posi bi l i ta
a r g u m e n ta ci n.
o co n ju n ci n
co n ju n tlva
relacin
e sa
co n j u n ci 6 n
fj -
ci erta
una
si -gue
refeni dos
q ue
de
si empre
di ferentes
en eL contcxto
e n u n cicld o s
in fo r m a ci n
en
cita
gl obal
r e ce n o ccr sc
l- o s
cu a l
parte
haci a
o r ie r ,tada
d iscu r siva
l j e r , p l o s:
gener'r]
forrna
cita s
a n i ve l
g : " a n a t i ca l
casos')'
l os
de
rrte-
c a Z {' P r'fcre
lin gsti co
de
e sa - e str a te g ia
Cuando
cumplido
co n te xto
m s a n p lia
d iscu r siva
est:ategia
nes.
se n tid o
co n ju n to
o un
U n a c i ta
fo r n a s di ferente
d e r e n la mayora
l -'i
ccrrtexi os
e-' )tros
fu n cio n e s
o tr a s
en'el
R E r e se n te s
i- . ,
o tn a s
Ia a cti tu d
i m p l i ca d a
va n i a r
d e sd e u n n e r o d i s
tlnciamienlo
h a s' ta . u n r e ch a zo
RE p n e se n te
.O t r o
que
la
r e f i e r e ' a n f r ica
en
FI
la.FI
'10'
a lo s
l o s . e n u n cia d o s
Ff
nunciados
un
la
un
grado
Io s
que
m n i r o
nudo
fa
Ia
presenci a
di stanci a
de
este
de
de obj eto
funci n
i tem
e!-,tr
cohesi !'o
se hal l ,an
cue
det
A travs
e s trecho
de
1a ubi cci n
;'rc-
entre
S,
Los
c-
r e fe r id o s.
los
1'
p u e de
con
r e s p e cto
racterizan.
pon
a lo s
a p r e su p o n e r
ms de
ia
( S. )
a ctu a l
el
e n u n cia d o s
un
a b r ir
obliga
ci.6n
e l- g r a d o
in fe n ir se
una
( Er ) ,
h a b la n te
' e sp a cio
n u e va
co n
que
y seal-an
ent r e
m e ntal '
in sta n ci a
r e sp e cto
r e f ie r e
(a').
asumi do
( S^ )
Los
(F.ruconni er,
de
a cuyo
toma
enunci aci n
suj eto
de
d:l stanci a.
p.rr
(E r)
fe rido s.
- 1 08
a los
l as
dc
nrenos di s tanc i ar
conj un c j .ones
l os
de
que' s egn'
l os
s eal an
dos
de ti po
l a, preP os i c i .n
es
may or
di s tanc i a
adv erbi os
de c onnotac i n
o c onc es i v o.
es
el
s uj etos ,
R S que
c i tante
i ndi c a
en una
c i ta.
c o-oc ume
gge-
el
s uj eto
entre
a s aberl
' 9gg'
que
entr:e
de di s tanc i a
pres entes
el
o c on-
adti v g
c ontnani o'
el
c onnoc on
de
mni mo
Y S r)
refer' i dos ,
enunc i ados
ti po
(S ,
por
' s -ggn' ,
R E que
Ios
c J . gnado
i nc J . c a
c nr.nc i ac i n
y 1os
enrre
genel al tnente
c ohes i onda
E eneral mente
de
es ta
s ubj unti v o,
consi deran os
es tar
el
ve r -
negati v a
P or' es ta
e1 grado
raz 6n,
mx i mo
de
y c i tado.
Fj empl os :
t"cin adj.tiva), qlqanzan (irdicdvd); Eofuaigve-rbio +) seall -si toos los secGE -d,e-nues
.rde
tr inforlrrnada nacin.
enunci aE sta
ca-
e n la
as unida por
' S, c on r e s p e c t o
tenci af
de abnir
re sp on sa bilid ad
( S r)
P 'S se ca-
FI de una c it a
encabezatloL os RS que c ons ider am os s on la s p r e p o s i c i o n e s
j
s
t
a
n c i a e s 'l : a I
r
c
om
ot
d
l
a
m
a
y
o
r
s
e
a
y
.
Cuant
o
s egnt
ras de FI
m
e
n
or ser la
b lecida e ntr e I os s ujet os de enunc iac i 6 n S , V S r r
rre n
R S que
tendr' n
por
zus
.. , y es ciento tambin que asulnen nrcialmente
resonsabil idades, las cuales pon 1o_ders_(eonjun-
el plano de la e n u n c i a c i n a u n n u e v o : s pr
iv at iv a
de los R S y e s 1 . o q u e d i f e r e n c i a
p acio en un c iat iv o
es
de los RE j u n t o a l o s c u a l e s i o - o c : u a dstos rasgos f unc ionales
racterstica
c on
ci tante
di stanci a
sealado por
d e respgns.ebi l i dad
e feri dos
cI
cl os suj etos i
ral mente
il
que s e es t ableee
la d ista ncia
de
genenal mente
s er
en La fI,
a trav s
t(rx to;
La prepos i c i n
en l- a F f d e u n a c i t a ,
nic anent e
L os RS oc ur r en
c i ta
RE quer s eal .n
es
'qpl p'
2) Raqgqs fUleie"e
S,
Los
fa
A c aus .r
sccuti vo.
l os
RS,
po s i ti v a,
ri el .
referi dos
pres enLes
con
Ejemplos:
los
:i
enunc i ados
l cs
l ros d
:.esi r
pnonombre
deI
e I su j e to
e s d e e i r , q u e e n u n a e i ta i n tr o d u ci d a
n u n c i C o s r e fe r i d o s,
r co m o r , e l m o d o d e l o s
p
o
r
l a p r e p o si c n
i r i i I e n c tr e za d a
taci 6n
di -
e n tr e
m e n o s d i sta n ci a
q u . e s : a l an
(segn
( cu m p lie n d o
FI
Co n sd e :a m o s
i n dica
pronombl e
r eferi dos.
e n u n cia d o s
n e fe r id o s,
en
duplicado).
en la
F T e :; eI
se e sta b le ce
e f e c t i v a m e n te
reeto
la
o ca ta f r r ca m e n te
I a . cita )
.eferencial
do
en
tccno' co-ocurne
La preposicin
r o tu n d o .
enunciadcs
re
a 1 to ta l i d a d
e n u n a ci ta
a lo
d e l a s r .e L a ci o n e s co m u n i ca ti va s
e sta b l e
l a r ,g o d e l a co o n d e n a d a d e d i sta n ci a
ya
oes c rrf
:rl.
o'
sc
c5 | ah-leqe
dos
qu e
/\ niV(tI
r lcl
fr'errte
I os
RE S s e a l a n
qub
c ita
(Sr)
gue
inc orpo r a r
al
c om plel a s
(S r).
de
que
es
(a)
ginales
pante.
de
llas
et c ' ) . u n i c a m e - n t e
de citas,
t po
es t n
c on
son
seal-ando
res p e c t o
el
grad c
dea,
que
un
de
l os
l"o cual
, 9
eI l a s
estn
ra
actitud
ge n e r a l m e n t e
E s a ev a l u a c i n
des
qu e
los
enu n c i a d o s
incluye
Por
sus
1as
por
l as
otro
i n_
d e m a nera
entre
comj l el +
seal a.
cl e s,
n e fe r id o s.
va r a
por
e 1 tip o
Sin
h a b la n te
r e fle ja d a
co m illas
por
a b a r ca
mera
d a do
r e sp e cto
e 1 u so
r yr F a tiva
u n a m p lio
r e se r va
der
vara
de
de
lo
e spectro
nes-
l as
a u n rechdzo
J..as comi l l as
c on
Ia
l os
as -
c oor"denada
adverbios
de conrptac. nes.
poterrcial
adv ,
de
connotac.
D os i t.
---
irdicativo
1o
conjurni6n
adversativa y/o
ccrcesiva
conjurnin
aditiva
yla
consecutiva.
I m p o r " t a se a 1 a r q u e n i n g u n o d e l o s r a sg o s fu n ci o n a l e s
p r :o
e s d e ocu r r e n ci a o b l i g a to r i a :
d a d o u n h e ch o d e d i se u r so
p u e d e n o n o c cu r r i r .
referido,
::e
E n e I s e n ti d o
q u e se
l a s r e l a ci o n e s
so n d e ti p o p a r a d i g m ti
c o ; c a d a c o l u m n a co n sti tu ye
u n p a r a d i g m a ! p o n co n si g u i e n te ,
1os
I"asgos funeionales
co n te n i d o s e n u n a m i sm a co l u m n a n o u r d e n a establecen
refj ere.
que
en Ia FI
sfemprrl
rotunco
RE: actitud
puesios
de
grfi c anente
en rel aei n
r.q
enunci ados
qu'e se
t
;
1.o
de
e n t re
fun-
ve .ti ca l _ d e l
]o s r a sg o s
s i m u l t na m e n te
c - u e s ? e s t a b l e ce n
ti;o
-110-
I
I
I
'colnil-las
parecer
e a r a cte r stica s,
ccrp
r e f e r id o s.
s i n g u la r e s
I en la FI
I
E
N
habl ante
exi ste
a l os
Las
l+actitud
segn
enrr'ci acl o,
que
de1
que
toda
segn
li ngsti co
d e a cti tud
embargo,
co n
e va lu a ci n
una
1as
e l- co n te xto
t\f
de
n ni vel
s e pres entan
prrrpues tos ,
-l
eu t c
de
ex pres i n
total .:
grado
a S,
c uadro
arri ba
para
u sa d as
en l a
I RS=r.espon I REs=r.espcrr
I sabilidad- isauiriaa-
cr;i .
u n a ltq
p e r m ite
de di stanci a
e-.
enunci ados
parabras,
si g ui ente
funci onal es
i ndi ca
comIIas
}e
gos
cl e enunci aci n
ros
ex pl otadas
hebr"entr;
apdrecen
co m - illas
so n
par.e
pero
comi l Las
que
o va r ia s
usacl as
l as
t am b i n
d e sd e
pcl
e n u n ci aci n,
se g n
n e g ativa
son
i r sta nci a
e n u n cia d o
que
se a la d o
un a
n u e va
(una
del
( S, )
cle Ia
e x pr e sa n d o ,
dis t a n c i a m i e n t o
con
es pec i al mente
Un alto fucionario
de la Casa Rosada cntraDuso
eI "equilibradc,'
<iccumento del Episcopado m Ia
reaccin de los pertidos,
atribr.ry6rdoies
a stos
simples "rctivacicnes
electorales'r.
En su afn de
sirtrplificar
la real-idad se Llega a estas concl-uslones CaSl. grcseras.
g:-acl :- cte
etpl ci tas
de
u so
r e f e r id o s
e n u n cia d o s
e l l as
ei
el
A n ive l
1o que
distancia
entre
f eridos ,
t uy e
por
el
e n tr e
co r n "ir la s
siempre
ci.ta s
52,
del
e L l- o s
RES.
a Sr,
pons abi l i d a d
c ont enid o
porque
que
o r ig in a lm e n te
una
n L r - n c a a p a r e ce n
apar'ece
s lo
por
o p a r te s
Es incornpleta
entre
R E S s on
rona.
i j e,.nol c:
C =l
l cti tud
rl n'.rnc.i c r n .
la
a cor.rparti r"
co m illa s
ponque
p r e su p o n e r
enunciados
la
cnunc;.,r-
E n eI
e m itid o s
e xp lcila
necesario
paraa lo s
llas -
es
la
de
y e xpresan
c-ir sp u e s r u
p r o d u cid o
e n u n c ia d o s
La cita
ros
col o
(a' ) .
co m o RES a la s
texto
tanto
e s.fa b le ce
( S., ) ,
e s cita d o
r e f e r jd o s
Consj.der,anos
q r :e se
( S, ) e st
qrre
lgjpgls 3 _ U f g g S li: s en u n c i a d o s
lo
A n ive l
ci onan
( S, ) y
cita
por
e n u n ci.a d o s.
cljsta n cia
y el
que
y e xp r e sa n
a d ich o s
la
ir :S I{ ES seal an
h a b r . n r e
(a),
on cit:dos
habl. an t e
r .lr r .ll r
1 1 r r 1 .r ' r o
' r
s i n t a g m t i co .
cu a d r o ,
fu n ci o n a L e s
e n u n m i sm o co n te xto .
e n e ] se n ti d o
h o r i zo n ta l
L o s r a sg o s fu n ci o n a l e s
L a s r .e l a ci o n e s
d e l . cu a d r o ,
so n d e
se co m b i n a n e n tr e 'sf
y a s ea s iguienc lo
una,
ll;"l,,jilli",i
l"1,,.
i;,jT:i;:fu
"l,l:;:,;:
,';l"l:.';;1.
gr.edos:
r.:r.itRDISni.nvl
,ern,
en 1a Fr pucrr,:
apr
indrcativo
c n r o , . , , u , , " r =_ =
; ' : """"; ; ; : : . : ; . ^: do
""r".jid ; ;
e r 's a t l v a e n e l
g ijstico
c o n t e ; <t c r r r : g ener , ir . A pes ar .
de es t a
Lou q
d e a s co 'c
rasgo s fun c ionales
c riaacct n , l o s
n^^_
t:
ou"ec
en c or bin, li b e r t a d
do u na mism a
.
ar . f "=
ce .
o,
rs e ; n l
+ potencial
tI
RE
.,ue,.,,'in
;";::T::.:"i:'"=
;::":,;il:it:T:;
;; ;;;: =:;:i:::"'
tsent
+ corn-i,Ilas
rsegn'
+ irylic,tivo
que s ealan i g u a re s
o d i re re n t;;-;" :;j :" .:t.;:::;:rj ;:;:::" ,
un a
g n a d a ci r ,
cornbinacionuu
ou"
d e d i s ta n ci
grado
.,ltr o
a so cia n
f u]
r a sso s
posi bres.
(dichot' i;i:T*,ol;"';;:t::
nansjgujs.o,".'.T]lrto.
de ntro
lin g s t : ,
s e onient an
de ra es t r ' t c o
p a r 't e s c t e l 'r
c i t 'r
t odt c $
Ej.:
::ili
:il:i"
:J:]TH::^
u; :ii
rT:T-Iii::i:::,
con texto
Lrrr:
,"::l:]l :"tones
tcorpt
+ pctencial
tj. ,
y el
l:'::,::::::':l
tuarnente
ensus
ar n b o s r o l . o s $ e
";J;il:"*::;"*i";;J:JT
encuentren
".
ji",:*':.
:::,
:;i:
:::';;;#il"5=#',
::.
lr;,{ij:
t_ as comb in ei ones
; "_: ; ": : : ": . , , , : "u
jntermedios
tos r.ssos
In
".
nepresertan
,
rcero'
graci os
oo".,ii"l:il':::'
+ comillas
ti''
vi rtu d
de psf a
h^_i!-ibiJ
.r ,. ' ic lades
pos
de combinacin,
to tal deL o- . llt "t
ut unac
io
p
ta la forma
ma g rad ua l o .
": : ' "ido
d e u n s r s t <:
nlt iples
or d e n a d a s e n b a s e
lil: : : "
o* de na da de d js"o""r
,"""";;
t anc : : "nu"
opena a dos n i v e r e s :
ci n v er de 1
e t d e , ""
"""."iu
"; ; ; ; i: . : : "
Ta 1 gra dac in pr es ent an a
( ent r e o t r o s )
los siguientes
l-
'cctrpr
rane-
?3^.l]Tptjy",
tas hjp6tesis.siorqpre
laI'Clo
que se tr,_
3en en las usias de ese sector
qer.peronlsno, es
repctir la ex
del
el.,g.i ura ryr"l"t:
.,73:
rornuta transjtorja
_s tnUfa
de l"lnuel Arauz Casteo<cotro
c
F3 9. ese bipnio_ pi*-io*=.
cot.ctos
de tubne.
una vez que se logre acceder.
aI
pooer, corD eI peronisrn
ei_cuenta, rerurniaran.
+ jdicativo
lo
-J-
f-13
popsu parre,
$fl:i,
rny al pas, y ir:nan.
*11uC,T"
9r_.""Co en Vil-1 f.g"ro; "
nar- la..esta,tegia paru-ennen:
tar ra "reledicr.ll,;,
cil'i_
cen sus allegados.
Ej.: ,., y es.ciete tamin
que asu
men paciaLnent" .u",=.i"n""i
.tas cuates, po".ro-J"l
]l9d:",
y:-q"AF.,
coro bin seatan,
a csr todos fos
sectores de
nuestra.infortr.naOa naci6n,
aun
que irdirrectanente.
pe ctro
-tJ
u: 1acro,
1::';.ffiTfffffi":ut3:"0
distancia
.nno."fl'.o:"
est-ablecer
Ej,:
'segr + 1o.+
ir*arro
"'gT",.i:rl5i,,:iifi;#
o.-ros
itt"#:1"*i.ffi""'r;t,l:'o
+ lo
s enn
i nc J .ui dos
en l os
c uadenn
r_er"niil lros
s i gui entes .
', i t0TA
r*x*ll*Ti#*ffi
:Lar.rci n
de
_l
ernp.r
eada
+ indicativo
*}Hffi
*:rui3t.+i"r*":ry*[
. ] l]ta
1.dro""
s') '
:e fe .i d o sI
'En u n ci a d o
ciados
se uti
,,;
ru ouoiJ
:' Que 56 ,""";"';;'",.:::""-'0"",
;;;,tt'"
,."j::l"n
. j si na1es il
I Ci ta,
I nn
aov.cor.rotac.
po_
.iil;
-*\a vqlr o+Iir dicatjVo
^t
}JL]'IORDISTANCIA
er
d;;:""
de ios
est,_
Jq MANERAqE CONCTUSIOV
. "r "", .
te6rica
i':;'ijtrT:+:iT:
;ft*T:j"I5d::n
-""s-"ssia
u" nl
tes nev is ior , . " 9 u e s e p ra F o nequeda
rU :nu" ou suj eto a
r-.:;:t: e ' ra s " ;# -* t'
"
,,r_'
:^"
fj n ic iones
" j l .tl s
ir' t";;;;:";i:"i::
u.
",
c-'ones e innovacioontenjdas
;-";;"*-se
todaq las nociif:ice
En su estadon-*-".ouu ".;" ;";;"'onpor'r.n
parra cornpl etnl o
a c tu a l ,
su lt ddo de- i.
" t ^ o o " i J d tl rs
an f i s i
pnesentacl o
o"
es er. r.e
p u es t o por .
' " ." " ;;;;.' l :u " tt"
edit o r,rj i
" i " t urso peri odsti co
y -" o t" ,l i o -"
q rar ios
?
a" r " . i u j ,l " " ^
" or-t'
o- 1os pri nci pare:;
rd - A n 1 i s i "
;;;" .-;j ::o
:s
roo
,
de
este
nateri af
./
la
rr^.i - ,
par:a aludi
a fos
enun-
:" JJ"JJ'"""":*
5iffi..lj:""-t."._:]r,ri9
s;eor,
.ti,T;:':
i.{ril"";',ff":;;
lLnidica
";t" ;:j"'
s
^ =';;;;t:,
u"' Jno
jeado
"" "r1"""""i:::"'n;;:"nal
- E I S L i O G R AFIA
!qrventste,
E.
( 1 g71
)
(1s'q)
*,:i""-ii
i"'illl".l_
. rrsffi,
, , Hxico,
Bs.As.,Hachette.
iii::l:]""'
Jeckobson,
tl e
t/
der ren'mg
R. (1963)
Longman.
ligh,
London,
"L e s e m b n a ye u r s,
r. ,."i_'1J..":. jlj,catgoniesvebales
et
'"ffi
-1
1 |
L avan de na , E.
( 1984 )
' f , l c ar nbio d
c o m o e s t 'a i 'e g l a
o, r . en ! : . l : : :
. qu.
c ulsso",
de diser i La v a n <l n a ,
B . vni ci n
in Quotati on_Lancl
; l r nes j s
r e p o r ._Led di
" fnc l thP
scq,,
en poel :" c s
vc].3 ,
T e . .l oz.
fo .I. n s o f
Vo loshin ov,
d a v,
U.
\IJlJ-,
(1ra.
e d ici n
l gl gt
,-
-.
;i*F"-l:s_sffi
tA R A t4A R
NEGBoff
ot"o"ll^lo*ciA
tuotoc ' RAI
TER
'
tlAC
lA ull All^tr (, . n
_,,ri,,fi
id,j,
9,,[iBil,ofd8f
$cun$o
:
,g[LDr
r 11 6_
-/ 7_