ABUTIN MO!
Sa araling ito, ang mga mag-aaral ay inaasahan nang:
A.
B.
C.
SUBUKIN MO!
Ipaliwanag ang mga sumusunod sa loob ng 5-7 pangungusap.
1.
2.
ALAMIN MO!
Bukod pa sa wikang pambansa, isa rin sa binibigyang-pansin at
isinasaalang-alang ang pagpili ng opisyal na wika ng isang bansa.
Kung ang wikang pambansa ang wika ng pagkakakilanlan ng
isang bansa at simbolo ng pagkakaisa ng mga ito, ang wikang opisyal
naman ang wikang ginagamit sa kalakalan. Kung ang una ay may
bahid simbolikal, utilitarian naman ang ikalawa.
Ayon sa ulat ng COCE (1994), upang makadebelop ng programa
sa pagpapaunlad ng Filipino bilang wikang pambansa, mahalagang
nauunawaan ang mga uri at katangian ng wikang pambansa. Mahalaga
ring tanggapin ang tungkulin o role ng isang wikang dayuhan tulad ng
Ingles sa Pilipinas.
Ang wikang pambansa ng mundo ay nahahati sa tatlong uri:
1.
Intellectualized
(ILWC)
Languages
Of
Wider
Communication
Intelektwalisadong
Wika
ng
Higit
na
Malawak
na
Komunikasyon
Ito ang kadalasang tinatawag na international language o
pandaigdigang wika tulad ng Ingles, Pranses, Espanyol,
Aleman at iba pa.
Ang ILWC bilang pambansang wika ay ginagamit sa larangan
ng edukasyon, syensya at teknolohiya, kalakalan, komersyo,
industriya, mass media, mga literatura at pandaigdigang
pakikipag-ugnayan.
Nangangahulugan ito na ang mga tao ay nagkakaroon ng
ganap na edukasyon mula elementarya hanggang unibersidad
sa pamamagitan ng ILWC. Ito ang lenggwahe ng propesyon.
2.
Confined, Independent
Language (CIINL)
and
Intellectualized
National
Pagpili
-pagpili ng baryedad ng koding na nais na idebelop
2.
Kodipikasyon
-pagset ng istandard na istruktura at anyong linggwistika.
-corpus planning
3.
Elaborasyon
-pagpapalawak ng gamit ng wika sa iba pang domeyn
-nakapaloob dito ang paglilinangn ng mga kinakailangang
linguistic features upang magamit sa mga bagong
konsepto at konteksto
4.
Paniniguro ng Pagtangap
-kailangang masiguro ang pagtanggap ng tao sa wikang
pambansa.
-kailangang gumawa ng mga hakbang upang maiangat
ang nasabing wika at hikayatin ang mga tao na linangin
ang katapatan sa wika.
SUBUKIN MO!
A.
sumusunod
1.
2.
3.
popular na modernong
modernong wika
wika
sa
loob
ng 3-5
intelektwalisadong
B.
Ipaliwanag ang
pangungusap:
mga
sumusunod
sa
loob
ng
5-7
1.
2.
Sa iyong palagay, anu-ano ang mga salik ang nakapagaantala ng intelektwalisasyon ng wikang Filipino?
3.
4.
ALAMIN MO!
Sadyang makulay ang kasaysayang pinagdaanan ng wikang
Filipino. Mula pa sa antas sekundarya ay iniisa-isa na sa mga magaaral ang mga batas na ipinatupad sa mga nakaraang panahon
kaugnay ng paghahangad na magkaroon ng wikang magsisilbing
pagkakakilanlan ng mga mamamayang Pilipino.
May tatlong aspekto ang pinagtutuunan ng mga batas na may
kaugnayan sa wika o mga wikang sumasaklaw sa Pilipinas. Tinalakay
sa mga batas na ipinatupad noon at mga batas na ipinatutupad sa
ngayon ang wikang Pilipino/Filipino bilang:
1.
2.
3.
wikang pambansa
wikang opisyal
wikang panturo
SUBUKIN MO!
I.
A.
TAON
ARTIKULO
1935
Art. XIV,
Sek. 3
1973
Art. XV,
Sek. 3
1987
Art. XIV
Sek. 6
NILALAMAN
B.
TAON
ARTIKULO
1940
Batas
Komonwelt
Bilang 570
1987
Art. XIV
Sek 7
C.
NILALAMAN
TAON
ARTIKULO
1940 Kautusang
Tagapagpag
ganap Blg.
263
NILALAMAN
TAON
ARTIKULO
1940
Kautusang
Pangkagawaran at
Sirkular Blg.
26
1974
Kautusang
Pangkagawaran Blg.
25
1978
Kautusang
Pangministri
Blg. 22
NILALAMAN
TAON
ARTIKULO
1987
Kautusang
Pangkagawaran Blg.
52
1996
Memorandu
m ng CHEd
Blg. 59
D.
TAON
1954
NILALAMAN
ARTIKULO
Proklama
Blg. 12
NILALAMAN
TAON
ARTIKULO
1955
Proklama
Blg. 186
1971
Memorandum
Sirkular Blg.
48
1986
Proklama
Blg. 19
NILALAMAN
TAON
1997
ARTIKULO
NILALAMAN
Proklama
Blg. 1041
II.
1.
a.
______________________________________________
b.
______________________________________________
c.
______________________________________________
d.
______________________________________________
2.
3.
4.
buhay
katutubongwika
etnikong grupo
komunikasyon
evolusyon
iskolarling
varayti
Ang
Filipino
ay
ang
_________________
na
sa
proseso
ng
_____________
sa
Pilipinas
paglinang
panghihiram
B.
pagtuturo
nararapat
Ang
wikang
pambansa
ng
Pilipinas
ay
itaguyod
Filipino
pangedukasyon
ipasya
umiiral
payabungin
midyum
ibunsod