Remniku
NAFI CEGRANI
Rrfimet e papublikuara gjer m tani mbi misterin e likuidimit t Hasan Remnikut dhe grupit t tij
kan nj histori t veant agjenturore, pr kt dhe pr shum arsye t tjera, mbeten enigm deri
n ditt tona. Dihet se n ato vite UDB-ja dhe KOS-i si n Kosov, ashtu dhe n vise t tjera t
banuara nga shqiptart, jan zhvilluar mori operacionesh t prgjakshme n zbulimin, kapjen dhe
vrasjen e shum veprimtarve e grupeve t rezistencs shqiptare.
Tr arsenali operativ dhe njsit speciale ishin vn n frontin e heshtjes, dhe n saj t metodave
dhe t eksperiencs n futjen e spiunazhit, duke prdorur n terren Falangn e tradhtarve, me
shqiptar dhe prmes bess, u thurn kurthe, zhvilluan lojra me prapavij dhe mashtrime, u
prgatitn edhe skenar t veant, n zbulimin, kapjen dhe likuidimin e Hasan Remnikut, u shpik
dher sajua plani kinse Hasan Remniku u ,, helmua me tradhti,, gj q ishte vetm nj gnjeshtr pr
t future huti,grindje dhe pr hakmarrje mes shqiptarve dhe familjeve t njohur pr trimri t cilt e
kishin strehuar Hasan Ali Remnikun. Udbja, n fakt kishte br planin e saj secret, t organizuar dhe
koduar me emrin: Prita e Bistrics.
Por kush ishte Hasan Remniku?
Lindi dhe u rrit ne fshatin tipik t pasmaleve, n Remnik t Anamoravs s Eprme me t gjitha
traditat dhe virtytet fisnike t burrris dhe guximit t shqiptarit t vrtet, fshatart e ksaj ane
jetonin tejet t varfr dhe mundoheshin ta punojn tokn e me t mbjellat t siguronin bukn dhe
ekzistencn e jets. Me plot halle e telashe jetonin shqiptart e ksaj ane, me baticat dhe zbaticat e
jets s tyre larg rrmujs e rrmetit, edhe pse t varfr jetonin me ndershmri, me djersn e ballit,
dhe me zakonet e tyre. Hasan Remniku q n vitet e rinis vrente padrejtsit dhe tmerret q i
bnin ktij populli hordhit sllavo-etnike, madje nuk ndalej keqtrajtimi i shqiptarve. Shqiptart
vuanin shtypjen dhe terrorin, skamjen e cila nuk mori asnjher fund.
Madje pas Lufts s Dyt Botrore njsitet komuniste serbo-etnike e bullgaro-maqedonase bnin
presion, plakitnin, vrisnin e digjnin fshatar t vuajtur. Bnin prdhunime vajzash dhe nusesh t reja
t Anamoravs e deri n Preshev. Hasan Remniku, ende i ri, nuk mundi t duronte, nisi t sillej si
nj kreshnik i vrtet, ua mbante ann t varfrve dhe atyre qe ishin m t dobt, shum familjeve
t cilat vuanin pr bukn e gojs. Ky u siguronte drithra dhe miell. Hert doli kaak n mal dhe
gjat gjith kohs veproi si t ishte nj Robin Hud shqiptar.
Ai i njihte tanim rrethanat n t cilat jetonin shqiptart dhe si kaak malesh, i njihte shum
tradhtart dhe spiunt, t cilt i drgonte UDB-ja n terren dhe n qarqet e veta, pr interes t saj,
gjithnj n dm t veprimtareve dhe t popullit shqiptar n kto an e m gjer. Kishte nj
eksperienc t hidhur q nga vitet kur ishin br dredhi e tradhti mes shqiptarve duke u br disa
prej tyre edhe masha t uditshme tinzare, e t ndryshkura n duart e armikut. Kishte njohuri mbi
tradhtit q i bn lufttarit t Spanjs Emrush Miftarit, Abdullah Preshevs, komandantit legjendar
t Brigads lirimi n ant e Preshevs, (personazhi kryesor i romanit n dorshkrim t Mahmut
Dumanit, t cilin m von UDB-ja e prdori n operacionet e veta agjenturore duke ia dhn t
nnshkruhej si autor Kapllan Resuli). Abdullah Persheva, si emr nuk ka t bj fare me komunistin
antishqiptar Ahdulla Persheva, avokat nga Shkupi, babai i Vullnet udbashit dhe mik i Evzi
Mehmetit.Por, t gjitha kto jan rrfime tjera ndryshe
Megjithat, t kthehemi n tem, rastit t likuidimit t H.Remnikut, cili bri buj t madhe ndr
shqiptart por edhe n tr Jugosllavin titiste.
Kshtu n vjeshtn e von, kur gjethet kishin filluar t zverdheshin, e n malet e Lubotenit dhe t
Korabit dbora i zbardhllente si qeleshe t bardha. Ishte vjesht e von e vitit 1949. Nj burr me
mustaqe t dredhura ishte ulur n ballin e nj kepi, i thelluar. Ai mendohej dhe vshtronte larg tej n
horizont ku dukej se dielli, q ulej nga perndimi do ti puthte me mall ato maja malesh si kuror. Ky
ishte Hasan Remniku, ai Robin Hudi yn i gojdhnave t popullit t Anamoravs. Me vete n grupin
e tij kishte edhe dy burra besnik; Agush Mehmetin me bashkshorten Qibrien dhe msuesin e
devotshm e trim Mustaf Koka me nusen Raben. Kurse dy t tjert ishin spiun t infiltruar me
instruksione sekrete t UDB-s, se gjoja edhe ata do t iknin n Shqipri s bashku me grupin.
Por Hasan Remniku e kishte kuptuar qllimin e tyre, ndaj edhe i mbante n shnjestr. Ktu fshihet
dhe e gjith Saga e tmerrshme e misterit pr ,,vrasje,, me tradhti ose ,, helmimin,, e Hasanit dhe
grupit t tij. E n fakt, qllimi I spiunazhit jugosllav ka qn q t njolloste familjet aq heroike q e
ndihmuan dhe mbajtn me buk burrin e maleve me shok.N vallen e ksaj,, tradhtie,, agjentura e
fsheht duke br propagant t ndyer, kan prfshir edhe disa persona t tjer, t cilt kan
qn t familjeve t mira q I ka njoh Hasani dhe ka pas besim t plot kur sht strehuar. N
raportet e veta zyrtare dhe perms rrjetit t spiunazhit karshi popullats nisn tI quanin si: Falang
tradhtarsh, kinse shqiptart e shkeln n bes shqiptarin. Kta trillime dhe mashtrime i udhhoqi
famkeqi Mehmet Cukulli- Maliqi (babai i analistit Shklzen Maliqi), i cili idhull kishte Rankoviin dhe
pr do lvizje informonte krye eprort e UDB-s s Kosovs. Informacionet mblidheshin dhe
prpunoheshin n raporte analitike nga dy qendra kryesore nga fshati Remnik dhe nga tereni q
mbaheshin n vzhgim dhe survejim permanent Arif Syla dhe nga qendra e Bresalcit me Tahir
Sokolin, komandant milicie pr rrethin e Kamenics, i cili mbante n lidhje operative Ismail Zenunin
me pseudonimin Kapetan Lleshi, e kta i raportonin Beogradit.
Por edhe kta ishin n vzhgimin syshqiponj t msuesit Mustaf Koka, i cili nga kontaktet me
Sknder Kosovn, Hysen Thain dhe Qerim Ukn, oficer t prgatitur t SHISH-it, kishte fituar
prvoj t zbulimit dhe kundrzbulimit, q m pas e kishte vn n veprim, dhe pr t gjitha kto e
informonte Hasan Remnikun, q vinte natn i hipur n kal deri n fund t fshatit ku edhe takohej
me msuesin n ato shtpi t strukura si koshere bletsh. Planet dhe kurthet pr kapjen e Robin
Hudit shqiptar ishin br gati. Operacioni zhvillohej n mnyr shum konspirative, por e tera e
bazuar, duke prhap lajmin se do gj bhej n,, shkeljen e bess shqiptare,, dhe me shqiptar!!!.
far ironie, far kodoshllku! Tanim edhe Hasan Remniku ishte nisur n drejtim kah syt e tij prej
skifteri i kishin derdh shikimet, drejt horizontit, drejt maleve kah kufiri shqiptaro-shqiptar, t ikte n
Shqipri. Ishte vjesht e vitit 1951. UDB-ja inskenoi ikjen nga burgu t Agush Mehmetit.
Ky shrbim bri si pjes t lojs edhe disa arrestime, vuri n pranga disa persona se gjoja kishin
ndihmuar t dilte nga burgu, t ikte, Agushin. Nga ana tjetr prmes kanaleve underground (t
nndheshm), prsri prmes fakirve hapn lajmin se gjoja i dnuari me vdekje Agusha Mehmeti
do t bashkohej me kriminelin Hasan Remnikut. Kshtu edhe nisi ajo loj e ndyr. Por, Agushi duke
qen i vetdijshm pr kt, iku n mal bashk me gruan dhe ia rrfeu fije pr pe Hasanit. I dha
fjaln dhe besn se nuk do ta tradhtonte kurr dhe s bashku me t do t arratiseshin pr n
Shqipri. Kt UDB-ja dhe masha e saj Maliq Cukuli i Prizrenit nuk e prisnin. Bn edhe disa
likuidime t tjera n disa fshatra t Drenics, t cilt kishin qen miq t Sknder Kosovs. Kjo
vazhd operacionale i drejtoi operativt; Xhafer Lila dhe Vojo Taliqin n Remnik, te msuesi i fshatit
Mustaf Koka. Biseduan me t dhe aty nga mesi i nats bisedat u shndrruan n znk dhe
shamat (kt e ka rrfyer m pas i zoti i shtpis Ahmet Neziri). Msuesi i priti mir udbasht i
qerasi edhe me kafe me sheqer, por ata krkuan q kafet tua sillte nusja e sapomartuar e msuesit,
Raba!
-Ku e ke nusen o Mustaf? Pse nuk na qeras ajo me kafe?, -i than dy udbasht duke qeshur me
t madhe.
-Nuk e kam n shtpi, -tha msuesi fisnik. Ka shkuar tek t vett.
-Ajo sht bij Remniku, -tha Xhafer Lila.
-Po si ta quajn gruan, Mustaf, -pyeti oficeri jugosllav.
-Rabe, Rabije! Kshtu e quajn, -u dgjua zri i msuesit.
Ai i skuqur prej turpit i pyeti nse mund tua shtronte dyshekt pr t fjetur. Ishte thuajse mesi i
nats. Yjet xixllonin ne qiell. Fshati flinte, thuaj se po bnte nj gjum t rnd. Pas nj parmaku t
ardakut me drrasa, qndronte i heshtur dhe vzhgonte si skifteri Hasan Remniku. Mustaf Koka
doli me ngadal nga oda duke u thn natn e mir. Udbasht vazhdonin t zgrdhiheshin duke
thn: Hhhhh Rabija, Rabija!
Msuesi Mustaf Koka i ofenduar ia rrfeu gjith, Hasanit, gjith ka i kishte ndodhur n dhom
me Xhafer Liln dhe Vojn, me dy maskarenjt e UDB-s.Si e kishin fyer pr Rabn, dhe se kt ai
nuk mund ta durronte dhe se do ti vriste aty pr aty.
-M kan prekur n nder. M kan ofenduar rend o Hasan! Sot nuk i l pa i vra. Ai nxori shpejt
nga vendi ku e kishte fshehur nj pushk t gjat, prodhim bullgar, kurse revolen e kishte n brez.
Hasani itha se far duhej t bnte, dhe se pos a t futej prsri n dhom, do tu brtiste:,,ohi,
maskarenj,, dhe tua spraste patllaken t dyve, sa q t mos kishin m koh t kapnin armt. Dhe
ashtu ndodhi, Mustaf Koka futet me revolen n dor dhe u brtet qt oheshin n kmb, dhe ua
lshon plumbat si breshrU dgjuan edhe dy krisma t tjera njra pas tjetrs q ushtin nata dhe
mallet. Ishte martina e Hasan Remnikut
Malsort e lodhur nga hallet dhe telashet e dits, nga rrmuja e jets s prditshme, kush e di se
ndrr do t ken par at nat me gjysm hn. Dikur u duk nj hije bri parmakve t ardakut.
Ai, Robin Hudi, hapi me ngadal dern e ods ku gjendeshin t shtrir , t vrar dy miqt
udbash t paftuar n kt shtpi. Qndroi si shkmb mali n prag t ders dhe u lshoi edhe nj
britm burri: ohi, ohi he burra t ligj! Por, ata ishin t vdekur, nuk lviznin dot. M pas q t dy
trimat, ,,Robin Hudi,, dhe Koka ikin n mal
T nesrmen, pasi agoi dita, u msua se dy oficer t UDB-s ishin vrare me nj breshri plumbash
dhe nga nj plumb pushke i kan marr njrin n ball e tjetrin n qaf. Prej asaj nate, msuesi
Mustaf Koka bashk me nusen e tij, Raben, nuk iu ndan Hasan Remnikut, Robin Hudit t
Anamoravs.
***
Vera ka kapluar do an, e vetm n bjeshk ndjehet freski, e nj puhiz e leht malesh q fryn dhe
bashke me t nj arom ahishtash dhe bar i pakositur. Kryeshefi i nj sektori t UDB-s, Aleksa
Vuinii, i cili e kishte n dor rastin e Grupit t Hasan Remnikut sa i kishte lexuar dy dosjet
personale, t cilat UDB-ja, e m hert OZN-a, ia kishin sajuar dhe formuar Hasan Alis nga
Remniku, t cilit n male i ishin bashkuar edhe Agush Mehmeti e Mustaf Koka dhe nuset e tyre.
Grupi prparonte ngadal dhe me kujdes drejt kufirit. Nj udbash tjetr i quajtur Tahir Sokoli, i ndiqte
kmba kmbs dhe po ashtu n vzhgim i kishte edhe Cukuli i Prizrenit. Thurja e rrjetit t
merimangs udbashiane ishte vn n realizim t operacionit ogurzi, ku u prfshin edhe Ismail
Zenuni, Rexhep Xhiha, Shaban Kajtazi etj., etj., t cilt duke u br masha n duart e Aleksa
Vuiniit, po e onin do gj sipas planit. Emrat e Falangs tradhtare t shqiptarve ishin t koduar
me shifra t veanta, si; Musa, q i korenspodonte emrit t Syl Mehmetit nga Vraniqi, t cilin n
kurth e kishte futur me mashtrime Ismail Zenuni me pseudonimin Rakipi (kt t fundit m von
Mehmet Maliqi e kodoi me pseudonimin Kapetan Lleshi). Pseudonime t tjera t tyre ishin edhe
Shefiti, Shabani, ky i fundit ishte Mazllum Nimani, dhe kshtu me radh.
Kshtu kaloi vera e von edhe pas saj vjeshta e von e vitit 1951. Tanim Grupi i Hasan Remnikut
ishte vendosur fshehurazi n shtpin e patriotit Daut Keps. Prej atje do t pushonin nj dit dhe
nj nat e t nesrmen me t rn terri do t niseshin ngadal maleve e grykave, n drejtim t kufirit
me shpres t kalonin n Shqipri. (Skenari, br gati pr kapjen dhe eliminimin e ktij grupi, ishte
identik me at q realizuan pr kapjen e Sul Hotls, n radht e t cilit ishin infiltruar oficer t
OZN-as q flisnin shqip si Arizan Nesterovski, Mare etj). Po kshtu do t rridhnin situatat edhe n
ngjarjen e pr eliminimin e Grupit t Hasan Remnikut, i cili parashikohej n dy variante, n at Aq
ishte plani i vrtet i studjuar mir ,,Prita n Bistric,, dhe ai B,q ishte gnjeshtra e strhulluar q
e prhapnin prmes rrjetit t agjneturs t fitohej prshtypja se Hasan Remniku me shoku ,,u
helmua,, dhe u ,,tradhtua,, nga ata q e mbajtn n shtoi. Qllimi i ksaj gnjeshtre kishte
domethnie strategjike dhe armiqsore ndaj shqiptarve q kurdiste UDBJA..
Edhe Hasan Remniku kishte planin e vet, ku parashikonte ecjen vetm natn e rrug pa rrug deri
sa t dilte n kufi me Shqiprin. Parapara tij lviznin Syl Mehmeti dhe Ismail Zenuni, t cilt gjoja
ishin lidhje t personit N.N, q do ti nxirrte matan kufirit. Pas Hasanit ecnin me kujdes Agushi dhe
Mustafa, e n fund do t ishin dy grat e ktyre t fundit. T gjith ecnin n kolon njeri pas tjetrit.
Hasani e parandiente tradhtin por mendonte se e kishte detyrim ti nxirrte njerzit matan kufirit e
pastaj do t shihte. Mendonte pr antart e grupit, por edhe pr vete. Gjat qndrimit n shtpin e
Basriut t Lanavics, Hasani ishtei kujdesshm por edhe nuk kishte shkas pr t dyshuar se mund
t ndodhte dika jo e mir, ndaj dhe fliste i lirshm.Sidomos kishte nis t nevrikosur gjat nats s
dyt, sepse nuk dshironte q UDB-a t kapte n koh. Kishte vendosur q pasi t anin mir buk,
djath, kos dhe mish, q i kishte prgatitur i zoti i shtpis e do t merrnin edhe me vete dika prej
tyre,pasi pr rrug u kishin prgatit me bollt, do t ngjiteshin n bjeshkt e Dragashit.
Dhe kshtu zhvillohej kjo ngjarje, e cila edhe sot mbeti aq misterioze, aq enigmatik dhe e prfolur,
sepse spiunazhi udbashian e futi n popull intrign dhe gnjeshrtn, kinse gjithandej ishin Hasani
me shok t ,,helmuar,,! Pasi hngrn t gjith mir e mir, kan rn n gjum vetm pr dy-tri or,
sepse do t niseshin ngadal njri pas tjetrit n kolon dhe n heshtje. N dhomn e miqve flinin
burrat ndrsa n nj dhom tjetr dy nuset e reja. Pas pak u dgjua zri i Hasan Remnikut: O burra,
nisemi! Pas pak u dgjuan edhe disa zra t tjer dhe ra nj heshtje e rnd si nata e asaj vjeshte t
von tetori t vitit 1951, kur kolona shkonin ahishteve me kujdes. Dy dit ecn maleve dhe
kreshtave t thyeraPr tr natn e fundit, oficert e UDB-s dhe shrbtort e ishin vendos n
pusi sipas planit dhe skenarit t paraprgatitur t operacionit Prit n Bistric, aty buz Bistrics,
n nj lndin prej nga ku ngjitesh n pyll, kolona e Hasanit ecnin n heshtje dhe me kujdes, kur
papritmas, prball tyre u hapn drita t forta nga kamiont e fshehur, kurse ushtart dhe policia t
fshehur pas kaubash gjat pellgut t lumit hapin zjarr, u dgjuan disa t shtna armsh dhe rrafale
ku Hasan Remniku me shok mbetn t vrar!
Edhe sot e ksaj dite kjo histori ka mbetur mister, pasi sht nj Sag e pastr ballkanike me
ngjyrat e nj spiunazhi, vrasje me prapavij dhe plan t atij Shrbimi famoz Kapitull ky, i veant, i
sags ballkanike
***
Hasan Remniku me shok, u likuidua n Pritn n Bistric! Ltu dilemma nuk ka, por kjo mund
t ndodhte gjithandej Kosovs, ngase e tr kjo ishte si rrjedhoj e nj grumbulli rrethanash q
shkonin n dm t lvizjes dhe t lufts s Hasan Remniku me shok, q zhvilloi ato vite
Pas likuidimit t grupit t atdhetarve t Hasan Alis Remnikut me shok, nga ana e policis dhe
ushtris jugosllave, udbasht nuk u knaqen me aq. Pas ksaj ngjarjeje t dhembshme e tragjike
pr popullin shqiptar, nga ana e pushtetarve pasuan masat ndshkuese ndaj t gjith atyre q e
njohn ose patn kontakte bashkpunimi me t. Popullata e Anamoravs pas ngjarjes q tronditi
kt an, ditt pas ksaj i kalonte n ankth. Pa paralajmrim filluan arrestimet e njerzve n do
koh dhe n do fshat t ksaj ane.Filluan bastisje e provokime, arrestime e rrahje nga m t
ndryshmet,t cilt akuzoheshin se kishin strehua, ndihmua dhe mbrojtur Hasan Remnikun.
U dnuan me shum vite t rnda burgu:
1. Arif Sherif Selmani, bujk, (1932), Bresalc, 4 vjet burg
2. Arif Sylejman ollaku, Remnik, u dnua me 101 vjet burg
3. Ajdin Ali Shabani,me vdekje pushkatim
4. Azem Kadria, 101 vjet burg
5. Baki Ali Aliu, bujk, (1901), Remnik, 7 vjet burg
6. Baki Maloku, Remnik, 7 vjet burg
7. Qazim Ismaili, me vdekje- pushkatim
8. Daut Jakupi-Kepa, bujk, (1891), Livoqi i Eprm, 7 vjet burg
9. Destan Muharremi, bujk, (1920), Lybisht, 4 vjet burg
10. Elez Kadri Elezi, 8 vjet burg
11. Fetah Xhel Haradinaj, 13 vjet burg
12. Hajdar Hajdini, bujk, (1911), Gumnisht, 3 vjet burg
13. Hajdin Ali Godeni, 101 vjet burg
14. Hamdi Hajrush Hajdari, bujk, (120), Remnik, 1,6 vjet burg
15. Haqif Uka, 8 vjet burg