Advrbiu:
katak palavra(lia-fuan) invariavel neebe sirkuntansial(nyata) neebe junta
(hamutuk)ho verbu no adjektivus atu nunee bele modifika fraze ida ho nia
signifikasaun. Adverbiu rasik mosu depois(hafoin) mak verbu.
Ezenplu:
Senadu lao diak
Karreta halai lais tebes
ADVRBIU RASIK FAHE BA PARTE BARAK HANESAN:
Adverbiu ba modu
Adverbiu ba fatin
Adverbiu ba kuantidade
Adverbiu ba tempu
Adverbiu ba afirmasaun, negasaun, duvida no designasaun.
Iha neeba
Iha klaran
Hosi karuk
Hosi nee
Nst..
Ezenplu:
1. Jonas tau dose iha meja iha klaran.
Exenplu:
Afirmasaun:Los nia hakarak .tebe-bola.
Negao: .Lae nia sai husi uma iha uma oin dadersan
Dvida: KARIK nia fila husi Hera.
Designasaun: NIA hetan desastre iha nee
NUMERAL
Numerl sira
Numerl kardinl sira
Numerl ida hatn ba hahusuk hira. Numerl sira maka nuudar numerl bziku sira
hatudu hahirak ( kuantidade), iha dalen tetun no dalen timr sira seluk numerl sira tuir
sistema nuluk (desimal ), katak nmeru sanulu mak hun. Dalen portugs, ingls no
melaiu ms uza sistema nuluk.
6
7
8
9
0
neen
hitu
ualu
sia
zero
sanulu
ruanulu
tolunulu
haatnulu
limanulu
60
neenulu
70
hitunulu
80
ualunulu
90
sianulu
sanulu-resin-ida
ruanulu-resin-rua
tolunulu-resin tolu
haatnulu-resin-haat
limanulu-resin-lima
88
99
66
neenulu-resin-neen
77
hitunulu-resin-hitu
ualunulu-resin-ualu
sianulu-resin-sia
115
atus ida sanulu-resin-lima
2.222 rihun rua atus rua ruanulu-resin-rua
=1
=2
=3
=4
=5
XXI = 21
XXIX =29
XXX = 30
XL
= 40
L
= 50
LX
= 60
LXX = 70
LXXX = 80
XC
= 90
VI
VII
VIII
IX
X
=6
=7
=8
=9
= 10
XI
XII
XIII
XIV
XV
C
CC
CCCL
CDLXXXV
D
DC
DCC
CM
M
= 100
= 200
= 350
Numerl kardinl
Ida
Rua
Tolu
Haat
Lima
Neen
Hitu
Ualu
Sia
Sanulu
Atus
Ikus
= 11
= 12
= 13
= 14
= 15
XVI
XVII
XVIII
XIX
XX
MM
= 16
= 17
= 18
= 19
= 20
= 2.000
= 485
= 500
= 600
= 700
= 900
= 1.000
Numerl ordinl
dahuluk
daruak
datoluk
dahaat
dalimak
daneen
dahituk
daualuk
dasiak
dasanuluk
dahatus
dahikus