Anda di halaman 1dari 6

ADVRBIU

Advrbiu:
katak palavra(lia-fuan) invariavel neebe sirkuntansial(nyata) neebe junta
(hamutuk)ho verbu no adjektivus atu nunee bele modifika fraze ida ho nia
signifikasaun. Adverbiu rasik mosu depois(hafoin) mak verbu.
Ezenplu:
Senadu lao diak
Karreta halai lais tebes
ADVRBIU RASIK FAHE BA PARTE BARAK HANESAN:
Adverbiu ba modu
Adverbiu ba fatin
Adverbiu ba kuantidade
Adverbiu ba tempu
Adverbiu ba afirmasaun, negasaun, duvida no designasaun.

1.Advrbiu ba modu mak:


Aat
Diak
Kedas
Hanesan
Metin
mesak
Nst.

Ezenplu husi Advrbiu ba modu mak:


1. Luis halo dose aat liu.
2. Maritu halai mesak.
2.Advrbiu ba fatin mak:
Iha nee

Iha neeba
Iha klaran
Hosi karuk
Hosi nee
Nst..
Ezenplu:
1. Jonas tau dose iha meja iha klaran.

3.Advrbiu ba kuantidade mak:


barak
Barak liu
uit
Uit oan
naton
Nst..
Ezenplu:
1. Tia maria uza bee naton.

4.Advrbiu ba tenpu mak:


ohin
aban
Ona
Oras nee
Uluk
bebeik
Nst..
Ezenplu:
1. Tia martina halo sala bebeik.
5.Advrbiu ba afirmasaun, negasaun, duvida no designasaun(hatudu).
mak:
1.Advrbiu ba afirmasaun, negasaun, duvida no designasaun(hatudu).
mak:

Los ( refere ba afirmasaun)


La (refere ba nagasaun)
Lae (refere ba negasaun)
Karik, kala, took (refere ba duvida)
Iha nee (refere ba designasaun)
Maka nee (refere ba designasaun)

Exenplu:
Afirmasaun:Los nia hakarak .tebe-bola.
Negao: .Lae nia sai husi uma iha uma oin dadersan
Dvida: KARIK nia fila husi Hera.
Designasaun: NIA hetan desastre iha nee

NUMERAL

Numerl sira
Numerl kardinl sira
Numerl ida hatn ba hahusuk hira. Numerl sira maka nuudar numerl bziku sira
hatudu hahirak ( kuantidade), iha dalen tetun no dalen timr sira seluk numerl sira tuir

sistema nuluk (desimal ), katak nmeru sanulu mak hun. Dalen portugs, ingls no
melaiu ms uza sistema nuluk.

Numerl kardinl sira hakerek iha dalan tolu:


Ho liafuan: ida, rua, tolu haat, lima, neen, hitu, ualu, sia, sanulu
Ho algarizmu indu-rabe: 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10 nst.
Ho algarizmu romanu: I,II,III,IV,V, VI,VII,VIII,IX, X nst.

Numerl kardinl bziku


1Ida
2 rua
3 tolu
4 haat
5 lima

6
7
8
9
0

neen
hitu
ualu
sia
zero

Numerl kardinl dezena sira


10
20
30
40
50

sanulu
ruanulu
tolunulu
haatnulu
limanulu

60

neenulu
70
hitunulu
80
ualunulu
90
sianulu

Numerl kardinl ho forma katetek ho liafuan-maktutan resin-:


11
22
33
44
55

sanulu-resin-ida
ruanulu-resin-rua
tolunulu-resin tolu
haatnulu-resin-haat
limanulu-resin-lima

88
99

66
neenulu-resin-neen
77
hitunulu-resin-hitu
ualunulu-resin-ualu
sianulu-resin-sia

- Numerl kardinl sentena sira


100
atus ida
1. 000
rihun ida
200
atus rua
2. 000
rihun rua
300
atus tolu
3. 000
rihun tolu
400
atus haat
9.000
rihun sia
500
atus lima
10.000 reben ida
900
atus sia
100.000
tokon ida
1.000,000
millaun ida, nanun ida
101
atus ida (resin) ida
909
atus sia ( resin) sia
110
atus ida sanulu

115
atus ida sanulu-resin-lima
2.222 rihun rua atus rua ruanulu-resin-rua

2. Algarizmu Romanu sira


I
II
III
IV
V

=1
=2
=3
=4
=5

XXI = 21
XXIX =29
XXX = 30
XL
= 40
L
= 50
LX
= 60
LXX = 70
LXXX = 80
XC
= 90

VI
VII
VIII
IX
X

=6
=7
=8
=9
= 10

XI
XII
XIII
XIV
XV

C
CC
CCCL
CDLXXXV
D
DC
DCC
CM
M

= 100
= 200
= 350

Numerl kardinl
Ida
Rua
Tolu
Haat
Lima
Neen
Hitu
Ualu
Sia
Sanulu
Atus
Ikus

= 11
= 12
= 13
= 14
= 15

XVI
XVII
XVIII
XIX
XX
MM

= 16
= 17
= 18
= 19
= 20
= 2.000

= 485
= 500
= 600
= 700
= 900
= 1.000

Numerl ordinl
dahuluk
daruak
datoluk
dahaat
dalimak
daneen
dahituk
daualuk
dasiak
dasanuluk
dahatus
dahikus

Anda mungkin juga menyukai