Anda di halaman 1dari 8

27/09/2016

ComomontarumatorrefaodecafRevistaCafeicultura

Ocaf,indiscutivelmente,umdosgrandesresponsveisporumaboaparceladoPIB
(ProdutoInternoBruto)doBrasil.DeacordocomorelatriodaConab(CompanhiaNacional
doAbastecimento),doMinistriodaAgricultura,PecuriaeAbastecimento,aproduo
brasileiradecaf,safra2005/2006,deveficarem33,3milhesdesacas.Umcrescimentode
2,68%emrelaosafraanterior.Acafeiculturatambmumsetorque,jhmuitotempo,
geradoradetrabalhoparaohomemdocampo.
SegundodadosdaContag(ConfederaoNacionaldosTrabalhadoresnaAgricultura),ocaf
estentreoscincoprodutosquemaisgeraempregonoBrasil,sperdendoparaosgrosea
cana.
DeacordocomdadosdaAssociaoBrasileiradaIndstriadoCaf(Abic),oBrasilomaior
exportadordecafdomundo,notendonecessidadedeimportaroproduto.Acompanhe,na
tabelaabaixo,osvaloresdaexportaobrasileiradecafverdeecafsolvelem2005:
Ms/Ano

Canillon

Arbica

Torrado

Verde

Solvel

Total

Jan./05

871

180.480

747

182.098

24.502

206.600

Fev./05

1.758

148.885

716

151.359

24.943

176.302

Mar./05

2.670

267.908

959

271.537

31.274

302.811

Abr./05

2.627

208.624

626

211.877

27.489

239.366

Mai./05

6.052

217.696

1.552

225.299

36.745

262.044

Jun./05

10.969

196.527

858

208.354

28.264

236.618

Jul./05

14.101

173.808

1.287

189.196

34.378

223.574

*ReceitaCambial:(emUS$1000).
*Fonte:ConselhodosExportadoresdeCafVerdedoBrasilCECAF

Produzircafnosuficiente.precisoobteramximaqualidadeeasindstriasde
torrefaoemoagemsoasresponsveispeloprocessamentodamatriaprimaparacoloc
lodisposiodoconsumidoremformadoprodutofinal.Aqualidadedocafanalisadapor
padresestabelecidosdeacordocomapresenadeimpurezas,tamanhoecordosgrose
caractersticascomoaromaesabor.Aqualificaodocaf,noBrasil,feitadeacordocoma
classificaoportipoouquantidadededefeitos,caractersticasdequalidadedoprodutoe
pelotipodebebidaqueeleapresenta.
Observandoessecontexto,ficaclaroqueafunodastorrefadorasnoapenastorrare
moer,masproporcionarqualidade,oferecerpreosacessveiseelaborarestratgiasde
marketing.
Paraquetodasessasetapassejamcumpridascomsucesso,precisoqueoempresrioque
atuanoramotenhaconhecimentodeassuntosfundamentais,comoproduoe
beneficiamentodocaf,classificaodocaf,comercializaoedefiniodoblenddocaf,
composioefuncionamentodeumatorrefadora,questesdemercadoecustosde
implantaodeumaindstriadetorrefaoemoagem.
Ocaf
Ocafchamadodeculturaperene,poisdeumamesma
lavouraobtmsemaisdeumacolheitaporciclo.A
principalespciecultivadanoBrasiloCoffeaarbica.
Deacordocomaclassificaobotnica,ascultivaresdo
cafeeiropertencemaduasespcies:
Arbica:despertamaiorinteressecomercial,pois
apresentammelhorpadrodequalidadenoquediz
respeitoaoaromaeaosabordabebida.Oscafezais
dessaespciesomenosprodutivosemaisdifceisdeseremproduzidosdoquea
http://revistacafeicultura.com.br/?mat=15272

1/8

27/09/2016

ComomontarumatorrefaodecafRevistaCafeicultura

espcierobusta,masdevidoqualidadeapresentada,representamumaparcelade
aproximadamente75%docafcomercializadoemtodoomundo.Osprincipaiscafsso
oicatu,catuaecatuca.
Canephora(conhecidacomorobusta):Dopontodevistacomercial,aprincipal
cultivardessaespcieaconilon.Suacaractersticaprincipalafciladaptaoa
qualquertipodesoloeclima.Aproduodaespciemaissimples,pormaqualidade
desaborearomainferiorarbica.
Entreamaturaoeacomercializao,osprocessospeloqual
passaocafsoacolheitaeobeneficiamento.Amaneiracomo
essasetapassorealizadasinfluemnaqualidadefinaldo
produto.

Acolheitaengloba,almdaretiradadosfrutosdop,asetapasdepreparaoda
lavoura,derriadosfrutos,recolhimentoeabanao.
Apreparaodalavouraparaacolheitaobjetivafacilitaroposteriorrecolhimentodos
frutosnocho.
Aderriaaretiradadosfrutosdospsdecafedeveacontecerapsaarruaoe
apenasquandoosfrutosatingiremopontoidealdecolheita.Podeserfeita
manualmenteoucomequipamentosespeciais.
Apsaderria,ocafdeveserrecolhidoepassarporumprocessodeabanao,quando
asimpurezasseroretiradas.
Imediatamenteapsaltimaabanaoocafdeversertransportadoparaasunidades
deprprocessamentodafazendaemveculosdetraoanimaloumotorizados.A
unidadedeprprocessamentoformadopormoegaderecepo,conjuntolavador
separadordecafbias,descascadoroudespolpador,desmucilador,terreiro,secadore
unidadesdearmazenamento.
Atendnciadaslavourasamecanizao.Comocafno
diferente,pormsegundoespecialistas,asmquinasde
colheitadocaftantodegrandecomodepequenoporte
aindaprecisamseraprimoradasparaamenizarosimpactosda
colheitamecanizadanoscafeeiros(comossecadorestambm
nodiferente).Existemdiversostiposdemquinas
designadasparaoperaesespecficasouconjugadas.

Arruadoressopradores:executaaarruaonoperodoqueantecedeacolheita.Elas
fazemaraspagemenivelamentodoterrenoparaaderriaelimpaoterreno,retirando
asimpurezasqueficamdebaixodopdecaf.
DerriadorasPortteis:Fazemaderriadocafepodemseracionadasmotorizadas
(acionadaspormotordecombustointerna)oupneumaticamente(acionadaspor
compressordear).
Recolhedoras:recolhemocafqueficanochoapsaderria.
Colhedorasautomotrizes:essasmquinaspossuemmecanismoscomvibraes
suficientesparaderriarsomenteosfrutoscereja(maduros),ouseja,elastma
capacidadedefazerseleodefrutosnomomentodaderria.
Abanadores:osabanadoresretiramasimpurezaslevesepesadasdocafrecm
recolhidopormeiodesistemadepeneirasear.
http://revistacafeicultura.com.br/?mat=15272

2/8

27/09/2016

ComomontarumatorrefaodecafRevistaCafeicultura

Secadormecnico:ocafdevepermanecersecandonoterreirootemponecessrio
paraquesuaumidadebaixeparaalgoemtornode25%.Apartirdessemomento,a
secagemficamuitodemoradae,ento,eledevesersubmetidoasecagemporaltas
temperaturas,assim,devesertransferidosparaassecadores,mecnicosoudeleitofixo.
Ocafsdevepermanecernesseambientepelotemponecessrioparaqueasua
umidadecheguea12%.
Determinadordeumidade:aparelhoapropriadoparadeterminaraumidadedo
caf.
Comercializaodocaf
Opreodocafvariadeacordocomasuaclassificaosendo
queasquemaisinfluenciamnacomercializaosoquantoao
nmerodedefeitosequantoaotipodabebida.Porisso,paraa
indstria,ocafsercomercializadocombasenopreomdio
porsacaenoporcentualdeimpurezaspresente.Comoocaf
torradoemodoobtidopormeiodeumamistura
chamadablend,naqualseusafrutosdepreosdiferenciados,
importantesaberopreomdioporsaca.Paraacertificaodaqualidadedoproduto,a
torrefadoradeveentraremcontatocomoprodutoroucomoarmazmdistribuidor
solicitandooenviodeamostrasepreodecadatipodecafpretendido.Nomomentoda
entrega,atorrefadoradevesecertificarseamercadoriarecebidaamesmaquefoi
compradae,paraisso,necessriocoletaroutrasamostrasparaanlise.
Orecebimentoeoarmazenamentodevemacontecerdeacordocomoquadroabaixo:
Atividade ComoFazer

Cuidado

Preparodolocal
Reservarlocalcompisolisoemrea
parao
determinadaparaorecebimento.
recebimento

Limpo,seco,semresduosdecombustvel,leo,graxa
ououtroprodutogordurosoouaromtico.

Seolacreestivervioladochameogerenteparaavaliare
Conferirolacre(sehouverehouvereexigir decidiroquefazer.Comuniqueaofornecedorea
oticketcomopesodobalano).
fiscalizao.
Pesagem

Pesarocaminhonaentradausando
balanadeprecisooutodaacargade4em possvelocorrerquebradepesode0,5porsaco,
devidoaotrajetolongodotransporteeaocalor.
4sacosoudeacordocomacapacidadeda
balana.Anotarnafichaderecebimento.
Retirarolacreealonadocaminho.

Recolhimentode
Retiraramostrascomfuradorapropriado.
amostras

Classificao
prvia

Esticaralonanocholimpo.
Ofuradordeveestarlimpoehigienizado,assimcomoo
recipiente.Devetambmestaridentificado.

Classificarocafeemitirlaudodeanlise: Seasamostrasestiveremforadotipoespecificadopara
origem,aspecto,peneira,graudeumidadeerecebimento(padro),emitircomunicadoparano
tipodebebida.
descarregareavisarogerente.

EmitiretiquetasouplacasparaidentificaoEsticaralonanochoparanocontaminarocafcom
Descarregamentodocaf.Descarregar.
asbactriasdopiso.Catarocafquecaiusobrealonae
colocloemumsacoaparte.

Pesagemfinal

Pesarocaminhonasada(balanade
preciso).Anotarnafichaderecebimento
dematriaprima.

Locallimpo,seco,semresduosdecombustvel,leo,
Preparodolocal
graxaououtroprodutogordurosoouaromtico.Boa
Reservarreacomespaosuficienteecom
parao
ventilao,boaclaridade,avaliaraexistnciadetelhas
pisolisonoarmazm.
armazenamento
quebradasedesencaixadasoucomfendas(possveis
goteiras).

Ordenaoe
arrumaodas
sacas

Ordenarearrumarassacasdocafna
medidaemquefordescarregando,sobre
estradosoupallets,comamarrao,em
fiadasuniformescomalturadepilha
mximade20fiadas.

http://revistacafeicultura.com.br/?mat=15272

Ordenardeformaqueaidentificaoestejaavistaeque
possaseremoveraspilhassemterquemovimentaras
outras.
Osestradosoupalletsdevemteralturamximade10
cm.

3/8

27/09/2016

ComomontarumatorrefaodecafRevistaCafeicultura
Manterdistnciasuficienteentreaspilhasdemodoque
Aarrumaodocafnovo(queest
facilitealocomooenodanifiqueassacas.
chegando)deveserfeitaemumanovapilha.
Colocarassacascom60cmdedistnciaumasdas
outras.
Apsanalisareclassificartodasassacas,
Classificaode
anotarnaplacaoloteportipoebebidae
todasassacas
nmerodaNotaFiscal.

Sefornecessrio,remanejeosestradosoupalletsde
formaqueaspilhassejammantidasportipodecaf.

Estruturaefuncionamentodeumatorrefadora

Umatorrefadoradecafdeveserinstaladaemlocal
arejado,comoarlimpoesecoparanocomprometera
qualidadedoprodutofinal.Almdisso,devepossuiruma
estruturabsicaquecontenha:

Setordecargaedescarga:localizadanaextremidadedogalpodeestoque,voltada
paraaviadeacessotorrefao.Issofacilitaasadadeveculos.Manterolocalcom
dispositivosdecombateaincndioeextintores.
Galpoparaestoque:deveserdividoem,aomenos,doiscompartimentos.Umpara
alocaramatriaprimaeoutroparaosprodutosfinais,jindustrializados.O
armazenamentodeambososprodutosdeveserfeitoemformasdepilhas.
Galpodaindstria:esselocalarmazenaosequipamentosrelativosao
processamentodocaf.Eledeveserdividoemquatropartes:
1.Unidadedeproduodecalor:atorrapodeserconsideradaumprocessode
produodesecagemintensaeparaoaraquecidochegarataostorradoresele
precisaserimpulsionadoporumventiladorquefazcircularporumagaleriae
aqueceramquinaparaqueocafsejatorrado.Ossistemasdeaquecimento
devemserinstaladosnasextremidadesdogalpo,cobertoesemparedeslaterais.
2.Unidadedetorra:otorradordeveficarinstaladoemfrenteunidadedecalorpara
querecebaaquecimento.Essaunidadedeveserinstaladadentrodogalpoem
umareacobertaecercadaporparedesdetodososlados.Osequipamentos
utilizadosaquisounidadesdetorra,moegadeabastecimentodotorrador,
resfriador.
3.Unidadedemoagem:nessaunidadeficaminstaladososmoinhos.Depoisde
resfriados,ocaftransportadoparasilosmetlicos,porelevadorespneumticos
oudecanecos,ondepermanecerpornomnimoquatrohoras.Esseperodode
descansonecessrioparaquetodososgasesqueseformamduranteatorra
sejameliminados.Depoisdoperododedescanso,ocafconduzidoparaos
moinhosevaisetransformaremp.Jemp,oprodutotransferidoparaoutro
silometlico,ondepermanecepormaisquatrohorasparaaevaporaodosgases,
evitandoquehajaessaliberaodepoisdeempacotadosecauseminchaonos
pacotes.
4.Unidadedeempacotamento:nessaunidadeficamasmquinasempacotadoras
eletrnicas.Ocafpodesercolocadonomercadoemdiversostiposdeembalagens
tipoalmofada,embaladoavcuo,recipientes.
Outrasdependncias(estacionamento,vestirio,almoxarifado,oficina,laboratrio,
refeitrioesetoradministrativo).
Estruturadehigieneesegurana
http://revistacafeicultura.com.br/?mat=15272

4/8

27/09/2016

ComomontarumatorrefaodecafRevistaCafeicultura

Comoumaempresaprodutoradealimentos,uma
torrefadoradecafdeveprimarpelahigieneparanose
terproblemacomoconsumidorecomosrgosde
vigilncia.Paraisso,precisoquesetomemalguns
cuidadoscomoosexplicitadosnoquadroabaixo:

Processodeproduo

Osfuncionriosdevemusaruniformesapropriadosebemlimpos.

Implantarmedidasdecontroledesadedos
funcionrios

Realizarexamesmdicosperidicosparaevitareventuais
contaminaesdoproduto(emcasodedoenas).

Obrigatoriedadedousodeequipamentosdeproteo Osfuncionriosdevemsempreusarequipamentoscomoluvas,
mscaras,chapus,protetordeouvido.
Mantervigilncianavestimentadofuncionrio

Osfuncionriosnodevemusaradornos,unhasecliospostios
duranteoprocessodeproduo.

Emcasodefuncionriosqueusamculos,lentesde
contato,peruca,prtesedentria

Tercuidadosespeciaisparaqueessesobjetosnocaiamdentronos
recipientesnoprocessodeproduo.

Cabelos,barbaebigode

Devemserprotegidosporchapusemscaras.

Mercado
Paraosucessodeumatorrefadoraprecisotambmqueoempresrioconheao
funcionamentodomercadodecaf,asestratgiascomerciaisdosetoreoprocessogeral.
Acompanheostpicosseguintes.
Torrefaoemoagemdocaf:deacordocomaAbic,essesetorcontacomcercade1100
empresasespalhadasportodoopasejuntascomercializamumtotalde1.326marcas
decaf.Issoresultaemumaconcorrnciaintensa.Portanto,nosuficientequese
tenhacapitaldisponvelparamontaraindstriaprecisotambmconhecermuitobem
omercadoemquesepretendeatuar.
LocalizaodatorrefadoraXmeioambiente:oempresriodeveterconscinciadequeo
processodetorrefaoemoagemproduzfumaaeresduoeissonopodeserlanado
nomeioambientedeformaindiscriminada.Parasolucionaresseproblema,bastaquese
instalemeliminadoresdefumaajuntoaosequipamentoseosresduosconduzidosa
locaisquenoofereamriscosaomeioambiente.
Tiposdeprodutosoferecidosporumatorrefadora:almdopopularcaf,astorrefadoras
podemproduzirtambmocafsolvel,produtosderivadosdecaf(comocapuccino),
caforgnico,cafdescafeinadoecafdeorigemcontrolada.
Estratgiademercado:asestratgiasparasefirmarnomercadodevemsertraadasao
longodoprocessoeobservandoaconcorrncia,asinovaestecnolgicas,produtosa
seremoferecidos,enfim,precisoestarsempreatentoenoexisteumafrmulafixa.
Estratgiadeampliaodemercado:paraampliaromercado,asestratgiasde
marketingdaempresaedoprodutosoindispensveis.Seaempresanotiververba
suficienteparafazergrandespromoes,oempresriodevesercriativo.Fazerpalestras
emescolasdaregio,promovervisitasfbrica,degustadoresemsupermercadose
outraspossibilidadesobservadas.
Terceirizaodeservios:mesmonasregiesondehosaturaoexisteapossibilidade
deentrarnomercadomasnessecasodeveseficaratentosemprecisarabriruma
indstria.possvelcontrataracapacidadeociosadeumaindstriajexistente.
Necessidadedoresponsveltcnico:aVigilnciaSanitriaeoMinistriodaSade
exigemquecadaindstriatenhaumencarregadotcnicoresponsvelpeloprodutoe
suascaractersticas.
Marketing
http://revistacafeicultura.com.br/?mat=15272

5/8

27/09/2016

ComomontarumatorrefaodecafRevistaCafeicultura

Quandosefalademarketingnoestamosfalandodeapenasumanicasoluoperfeita,pois
essasestratgiasnosoumpacotefechadodeidias.Parasefazerumacampanhade
marketingprecisoqueaempresapesquisesobreoseupblicoalvo,poisprecisoquese
tenhaoperfildeleparaqueoprocessosejaconcludocomsucesso.
Existem,porm,algunscritriosquepodemnortearoempresrio.Emprimeirolugar,
precisoquesecrieumaidentidadeparaaempresa.Imagineasuaempresacomoumapessoa
eacopleaelaascaractersticasgerais.Issovaiinfluenciardesdealocalizaoatonomeda
suaempresa.
Existemquatrotiposdeposicionamentodasempresasdentrodomercado:
Empresalder:essaempresabuscaexpandiromercadototalconquistandonovos
clientes,encontrandonovosusosparaoprodutoouaindaaumentandoafreqnciado
usodoprodutonocaso,ocaf.
Empresadesafiante:seutilizademarketingagressivoemrelaolderprocurando
superla.
Empresaseguidora:aempresaseguidorabuscacaminharsobreasombradalder,sem
desafila,copiandoemelhorandoprodutoseprocessos.
EmpresaOcupante:buscanichosdemercadoquenosejamlucrativosparaasgrandes
empresaseconhecebemseusclientes.Essasempresascostumaminvestiremmarketing
derelacionamento.
possveldizerqueomarketingenglobaaesquevisamquatropontosbsicos,queso
chamadosde4Ps.
Produto:temosdoistiposdeprodutostangveiseintangveis.Ostangveisso
produtosfsicoseosintangveissoosservios.Aotomardecisessobreoseuproduto
precisopensalodemaneiraampla,comvaloresagregados(embalagens,brindes,
atendimento,servios).
Preo:devevariardeacordocomaqualidadedoprodutoeopblicoalvo.
Praa(distribuio):organizaoeaspectosreferentesdistribuiodeprodutose
servios.Alogsticafazpartedesseaspectodomarketing.
Promoo(comunicao):fundamentalpromoveronomedoprodutoparatornlo
conhecido.Escolhabemosmeiosdecomunicao(emails,folhetos,outdoor,rdio,
revista,televiso)enoseesqueatambmdobocaaboca.
Essesquatropontossoimportantesparaasdecisesdemarketingaseremtomadaspela
empresa,pois,assim,vocanalisaquatropontosfundamentaisparaosucessodaempresae
consegueagirdeformaadiferenciarseuproduto.
LegalizaoeCustos
Paramontarumatorrefadoradecafnecessrioobter
informaesreferentesaosprocessoslegaiseoscustosde
implantaodoempreendimento.
Oprimeiropassodefinirolocalondeaindstriadever
funcionareemseguidacontratarosserviosdeum
contador.Apsisso,precisotirarumregistroda
empresanaprefeituradacidadeondeelavaifuncionar(o
registrodevesertiradonaJuntaComercialeno
MinistriodaAgriculturacomoprestadoradeservionareadetorrefaoemoagemde
caf).ComoCNPJemmos,opassoseguinteacontrataodeumresponsveltcnico,que
seroresponsvelpelaempresajuntoaosrgosdefiscalizao.
http://revistacafeicultura.com.br/?mat=15272

6/8

27/09/2016

ComomontarumatorrefaodecafRevistaCafeicultura

Paradefiniroscustos,vamostomarcomoexemploumaempresacomcapacidadede
comercializarquatromilquilosdecaftorradoemodoporms.Paraficarisentodas
variaesmonetrias,trabalharemoscomamoedafictciaUm.
Aprimeiraetapaestimarosinvestimentosfixoscomoestnatabelaabaixo:
Equipamentos

Custo(UM$)

Mobilirio

1.000,00

Equipamentoseutenslios

15.000,00

Automvelusado

10.000,00

Instalaesprediais

15.000,00

Total

41.000,00

Asegundaetapasoasdespesasmdiasmensais.
Servio

Custo(UM$)

Remuneraodoproprietrio

1.000,00

Remuneraodoresponsveltcnico

400,00

Salrioeencargosdetrsfuncionrios

1.600,00

Contadeluz,guaetelefone

800,00

Depreciaodosinvestimentosfixos(1%aoms)

410,00

Honorriodocontador

300,00

Manutenodoveculo

350,00

Outrasdespesas

300,00

Total

5.160,00

Aterceiraetapaumaestimativamensaldasdespesasmdiasvariveismensais.OSimplese
oISSdatabelaabaixoforamcalculadoscomosendo8%defaturamentomdiobrutomensal
deUM$24.000,00.
Despesas

CustoUM$

Comprade90sacasdecafcru

15.300,00

SimpleseISS

1.920,00

Total

17.220,00

Aquartaetapaocalculodasdespesasmensais,envolvendoosvaloresfixosevariveis.
Despesasmensais

Custos(UM$)

Fixas

5.160,00

Variveis

17.220,00

Total

22.380,00

http://revistacafeicultura.com.br/?mat=15272

7/8

27/09/2016

ComomontarumatorrefaodecafRevistaCafeicultura

Portantoovalortotalparaseabrirumatorrefadoradecafasomadosinvestimentosfixos
acrescidos(tabela1)deumvalorparacapitaldegiro(nessecaso,considereovalormensal
totalnatabela4).
Custosdeimplantao

Custo
(Unt)

Investimentofixo

41.000,00

Despesasmensais(fixas+
variveis)

22.380,00

Totalmensal

85.760,00

Fonte:RevistaCafeicultura

http://revistacafeicultura.com.br/?mat=15272

8/8

Anda mungkin juga menyukai