B GIO DC V O TO

I HC THI NGUYN

NGUYN TH THU HIN

NGHIN CU CU TRC V XY DNG M HNH TNG

TRNG NG KNH RNG T NHIN L RNG
THNG XANH MIN BC VIT NAM
Chuyn ngnh: Lm sinh
M s: 62.62.02.05

TM TT LUN N TIN S LM NGHIP

THI NGUYN - 2015

Cng trnh c hon thnh ti:

TRNG I HC NNG LM THI NGUYN

Ngi hng dn khoa hc: 1. PGS.TS. Trn Vn Con

2. PGS.TS. Trn Th Thu H

Ngi phn bin 1: ...........

......
Ngi phn bin 2: ...
.....
Ngi phn bin 3: ...
.....

Lun n s c bo v trc Hi ng chm lun n cp i hc

Hp ti: TRNG I HC NNG LM - I HC THI NGUYN
Vo hi

gi

ngy

thng

nm 2015

C th tm hiu lun n ti:

Th vin Quc gia
Trung tm hc liu i hc Thi Nguyn
Th vin Trng i hc Nng lm Thi Nguyn

DANH MC CC CNG TRNH C LIN QUAN N TI

1)

Nguyn Th Thu Hin, Trn Vn Con, Trn Th Thu H

(2014), Nghin cu mt s c im cu trc rng t nhin l
rng thng xanh ti Vn Quc gia Ba B - Bc Kn, Tp
ch NN & PTNT, S 6, tr. 187-191.

2)

Nguyn Th Thu Hin, Trn Vn Con, Trn Th Thu H

(2014), ng thi cu trc rng t nhin l rng thng xanh
ti Vn Quc gia Ba B, Tp ch Khoa hc Lm nghip, S
3, tr. 3417-3423.

3)

Nguyn Th Thu Hin, Trn Th Thu H (2014), Nghin cu

mt s c im cu trc rng t nhin l rng thng xanh ti
VQG V Quang H Tnh, Tp ch Khoa hc Lm nghip,
S 3, tr. 3408-3416.

4)

Nguyn Th Thu Hin, Trn Th Thu H (2015), Xy dng

m hnh qu trnh cht, ti sinh b sung, chuyn cp cho rng
t nhin Vn Quc gia V Quang v xut ng dng,
Tp ch NN & PTNT, S k 3 + 4/Thng 2, tr. 250-256.

5)

Nguyn Th Thu Hin, Trn Vn Con, Trn Th Thu H (2015).

Nghin cu phn nhm loi theo mt s c trng sinh trng
phc v xy dng m hnh tng trng ng knh theo nhm
loi cho bn khu rng c dng min Bc Vit Nam, Tp ch
Khoa hc Lm nghip, S 2, (ang ch in).

1
M U
1. t vn
Rng t nhin trn phm vi ton th gii ang b gim st mt cch
bo ng c v din tch v cht lng ko theo nhiu h ly v
khng khong sinh thi. V vy, qun l rng t nhin bn vng ,
ang v s l ch nng c nhiu quc gia, nhiu t chc v ton
nhn loi quan tm. qun l rng t nhin bn vng, chng ta cn
c hiu bit v 3 vn c bn sau: (i) tng trng ng knh lm
c s xc nh ng knh khai thc ti thiu v lun k khai thc;
(ii) tng trng tr lng rng xc nh lng khai thc cho php
hng nm mt cch bn vng; v (iii) ng thi cu trc lm phn
d bo cu trc rng trong tng lai.
Rng t nhin Vit Nam c qun l trong nhiu thp nin
tr li y nhng nhng hiu bit v cu trc v qu trnh ng thi
ca rng vn cn rt tn mn. Phn ln cc nghin cu v tng
trng v cu trc rng u da trn s liu thu thp mt ln t tiu
chun tm thi v gii tch thn cy hay o vt cy tiu chun do
chnh xc khng cao.
Xut pht t nhng l do trn chng ti tin hnh thc hin
ti Nghin cu cu trc v xy dng m hnh tng trng ng
knh rng t nhin l rng thng xanh mt s khu rng c dng
min Bc Vit Nam.
2. Mc tiu nghin cu ca ti
Gp phn hon thin phng php lun v xc nh m hnh m
phng cc qu trnh ng thi bao gm qu trnh tng trng ng
knh, qu trnh cht v qu trnh ti sinh b sung cho rng t nhin l
rng thng xanh mt s khu rng c dng min Bc Vit Nam.
3. ngha khoa hc v thc tin ca ti
3.1. ngha khoa hc
Lun n gp phn b sung cc phng php nghin cu tng
trng rng v ng thi cu trc bng cc tiu chun nh v l
mt trong nhng lnh vc kh v cn t cng trnh nghin cu. Cc

2
kt ca lun n c gi tr tham kho cho nghin cu v ging dy
trong lnh vc sn lng rng.
3.2. ngha thc tin
Vn dng kt qu nghin cu ca ti vo d on ng thi cu
trc v tng trng rng t nhin l rng thng xanh cc im
nghin cu ni ring v Vit Nam ni chung.
Kt qu thu c s l c s thc tin cho vic xut d bo cc
ni dung tc ng n rng t nhin trong qu trnh qun l kinh
doanh nu c p nhng trng thi rng sn xut c iu kin
tng t.
4. Nhng ng gp mi ca lun n
- L cng trnh u tin nghin cu v cc qu trnh: tng trng,
cht v ti sinh b sung ca rng t nhin mt cch c h thng bng
h thng tiu chun nh v.
- Cung cp cc d liu khoa hc d on tng trng v ng
thi cu trc ca rng lm c s cho qun l rng bn vng.
5. Cu trc lun n
Lun n di 137 trang c cu trc ngoi phn m u v kt lun
thnh 3 chng: tng quan nghin cu; gii hn, ni dung v phng
php nghin cu, kt qu v tho lun. Lun n c 24 bng, 17
hnh.Tham kho 103 ti liu tham kho, trong 49 ti liu ting
Vit v cn li l ting Anh.
CHNG 1
TNG QUAN VN NGHIN CU
1.1. Trn th gii
Trn c s tham kho 54 cng trnh bng ting Anh, lun n
tng quan cc kt qu nghin cu trn th gii lin quan n cc vn
: (1) nghin cu cu trc rng t nhin: cu trc t thnh, cu trc
phn b N-D, tng quan H-D; (2) phn nhm loi: c nhiu cch
phn nhm da vo cc tiu ch khc nhau phc v mc tiu
nghin cu khc nhau. Tuy nhin, vic s dng cch phn nhm no

3
thch hp nht cho nghin cu m hnh ha qui lut tng trng
ng knh lm phn rng t nhin hn loi khc tui v ang
c th nghim l cn c vo mt s c trng sinh trng nh
lng tng trng ng knh bnh qun (zd), ng knh quan st
ti a loi t c (Dmax) trong chu k nghin cu; (3) m hnh sinh
trng trng rng t nhin: c rt nhiu cng trnh cng b v
kt qu nghin cu m hnh ha cc qu trnh sinh trng, cht v ti
sinh b sung cho h sinh thi rng, ch yu l cho rng trng thun
loi u tui. Rng t nhin cng c u t nghin cu nhng
kt qu cn nhiu hn ch so vi rng trng bi tnh phc tp ca i
tng. T nhng nghin cu tng quan cho thy, c lng t l
cht, m hnh ti sinh b sung v tng trng ng knh lm phn
c ngha v cng quan trng cho vic d on, d bo v quyt
nh cc phng n k thut lm sinh tc ng vo rng hp l, gp
phn vo vic pht trin bn vng h sinh thi rng bn vng trong
tng lai. y l nhng yu t quan trng i vi ng thi cu trc
lm phn, n nh hng ng k n sn lng lm phn.
1.2. Vit Nam
tham kho 49 ti liu trong nc lin quan n cc vn : (1)
cu trc rng t nhin: cu trc t thnh, cu trc N-D, tng quan
H-D; (2) phn nhm loi; (3) m hnh sinh trng rng t nhin
1.3. Tho lun xc nh vn nghin cu
c rt nhiu cc cng trnh nghin cu xy dng cc m hnh
m phng cc qu trnh ng thi: tng trng ng knh, cht v
ti sinh b sung cho rng t nhin; tuy nhin Vit Nam cc nghin
cu ny cn kh mi m v ch mi c ch trng trong vi nm
gn y. Cc cng trnh nghin cu cc qu trnh tng trng ng
knh, qu trnh cht v qu trnh ti sinh b sung ca rng t nhin
da trn s liu theo di t h thng tiu chun nh v Vit Nam
cng mi c bt u. Trc nhng thc trng ny, c c
nhng c s khoa hc v qu trnh ng thi ca h sinh thi rng t

4
nhin l rng thng xanh, lun n s nghin cu ti 4 khu rng c
dng min Bc Vit Nam, tp trung vo cc vn sau:
- Nghin cu mt s c im cu trc rng t nhin ti 4 khu rng
c dng, nm c v hiu bit c bn cht cc qu trnh ng
thi mi khu rng c dng.
- Nghin cu cc qu trnh ng thi: tng trng ng knh,
cht v ti sinh b sung c ci nhn tng qut v ng thi cu trc
rng. S dng cc hm ton hc m phng cc qu trnh trong
lm phn. y l c s khoa hc ng tin cy d on xu hng
pht trin ca qun x thc vt rng cho loi rng ny trong tng lai
trn phm vi rng. y cng l c s khoa hc cho cc nghin cu
tip theo nghin cu v cc bin php tc ng thch hp qun l
rng mt cch hiu qu v bn vng.
CHNG 2
GII HN, NI DUNG V PHNG PHP NGHIN CU
2.1. i tng v gii hn nghin cu
2.1.1. i tng nghin cu
i tng nghin cu l tng cy cao (D1,3 10cm) rng t nhin
l rng thng xanh mt s khu rng c dng min Bc Vit Nam.
2.1.2. Phm vi nghin cu
- V ni dung: Nghin cu v cu trc v xy dng m hnh tng
trng ng knh lm phn rng t nhin khu vc nghin cu.
- V khng gian: Nghin cu 4 khu rng c dng bao gm:
VQG V Quang, tnh H Tnh (06 OTCV); VQG Xun Sn, tnh
Ph Th (03 OTCV); VQG Ba B, tnh Bc Kn (06 OTCV);
KBT Hang Kia - P C, tnh Ha Bnh (06 OTCV).
- V thi gian: Nghin cu vi chu k 5 nm, t nm 2007 - 2012
trn i tng nghin cu.
2.2. Ni dung nghin cu
(1) Nghin cu mt s c im cu trc rng t nhin l rng
thng xanh khu vc nghin cu (cu trc t thnh v a dng thc
vt; phn b N-D; tng quan H-D).

5
(2) Nghin cu phn nhm loi theo c im sinh trng.
(3) Nghin cu xy dng m hnh tng trng, qu trnh cht v ti
sinh b sung rng t nhin l rng thng xanh khu vc nghin cu.
(4) M hnh ha ng thi cu trc lm phn rng l rng thng
xanh khu vc nghin cu.
2.3. Phng php nghin cu
2.3.1. Khi qut phng php tip cn
2.3.2. Phng php thu thp s liu
S liu nghin cu ca lun n c thu thp t h thng 21 tiu
chun nh v c thit lp t nm 2007 trong khun kh ca ti
Nghin cu c im cu trc mt s h sinh thi rng t nhin ch
yu Vit Nam do PGS.TS. Trn Vn Con, Vin Khoa hc Lm
nghip Vit Nam ch tr. Lun n k tha ton b s liu o m ln
th nht vo nm 2007 v trc tip tham gia thu thp s liu ln th
hai vo nm 2012 cng vi nhm nghin cu. Phng php thit lp
tiu chun v o m s liu trong tiu chun c tun th theo
quy trnh ca ti (Trn Vn Con v cs., 2008). ti ch s dng
s liu o m tng cy cao (vi D1,310cm) vi cc ch tiu: D1,3, H,
V th tn PC Trong , PC l v th tn c phn cp theo h thng
ca Dawkins (1958) v ly cc gi tr t 1-5 nh Hnh 2.7.

5 Tng tri
(Emergent): Mt phng ca tn cy phi hon ton theo chiu thng ng
v khng b cnh tranh cc bn trong phm vi t nht l 90o theo hnh nn
ln ngc so vi nn tn cy.

4 Tng
c chiu sng hon ton trn mt tn (Full overhead light): Mt
phng ca tn hon ton phi ra theo chiu thng ng nhng lin k vi
nhng tn cy khc vi gc bng hoc ln hn 90o so vi hnh nn tn l.

3 Tng c chiu
sng mt phn trn mt tn (Some overhead light): Mt phn ca mt
phng tn c phi ra theo chiu thng ng v mt phn khc b che bi
tn cy khc.

2 Tng
c chiu sng mt phn bn cnh (Some side light): Mt phng ca tn
hon ton b che theo chiu thng ng nhng vn nhn c nh sng trc
tip t mt vi cnh bn.

1
Tng b che sng hon ton (No direct light): Mt phng ca tn hon
ton b che kn theo chiu thng v c cc bn.

Hnh 2.7: Phn cp v th tng tn trong rng t nhin ca

Dawkins (Theo Synnott, 1979)

7
2.3.3. Phng php x l s liu
2.3.3.1. Phng php tnh ton cu trc t thnh loi thc vt, tnh
a dng, cu trc N/D1.3 v tng quan H/D1.3
- Xc nh cng thc t thnh loi theo ch s IV%.
- Tnh a dng loi theo: H s hn loi: HL= S/N, ch s a dng
Shannon-Wiener, ch s a dng Simpson, ch s Renyi.
- M phng qui lut phn b N/D1.3 theo hm phn b khong cch,
Mayer v Weibull.
- Xy dng tng quan H/D1.3 bng cc hm ton hc Logarit,
Compound, Power v S.
2.3.3.2. Phng php phn nhm loi
Phng php phn nhm loi s dng trong ti da trn cc ch
tiu: lng tng trng ng knh bnh qun nm ca loi (zd),
ng knh quan st ti a loi t c (Dmax) v dng sng.
Phng php c tin hnh theo 3 bc: (i) bc phn tch nhm
(Cluster annalysis) cc loi c dung lng quan st 50 c th bng
chin lc K-Means trn spss; (ii) bc phn tch bit thc
(Discriminant annalysis) vi nhng loi c n < 50 nhng 30 c th
gn vo cc nhm to ra bc 1; (iii) bc gn nhm ch
quan vi nhng loi dung lng quan st nh hn 30 c th.
Do cc loi c thu thp t bn a im nghin cu khc nhau,
chng ti tin hnh kim tra s sai khc zd trc khi gp chung
loi gia 4 vng nghin cu vi nhau. Kt qu kim tra cho thy,
khng c s sai khc zd loi cy 4 vng nn c th gp chung cc
loi gia cc vng nghin cu tin hnh phn nhm loi. Vic
kim tra s sai khc zd loi cy c thc hin nh sau:
- Trng hp loi cy c phn b 3 hoc 4 vng nghin cu,
tin hnh phn tch phng sai mt nhn t theo ng lnh:
Analyze/Compare Means/One - Way Anova/Ok.
- Trng hp loi cy phn b 2 vng nghin cu th kim tra s
sai khc zd bng T-test theo ng lnh: Analyze/Compare
Means/Indepent - Sameples T Test/Ok.

8
2.3.3.3. Phng php m hnh ha tng trng ng knh
S dng s liu tng trng thc nghim bnh qun ca tt c cc
loi trong cc OTCV (trong chu k nghin cu 5 nm) theo c knh
xy dng m hnh d on tng trng ng knh theo tng dng
phng trnh. th nghim cc dng phng trnh:
- Bc 2:
- Hm m:

zD = a + b*D + c*D2
zG = a*(G)b*exp(c*G)

(2.16)
(2.17)

- Hm Beta iu chnh:
zD = a*(Dmax- D)b*Dc
(2.18)
b
c
d
zD = a*(Dmax- D) *D *(PC)
(2.19)
Trong : zD l tng trng ng knh bnh qun, D l ng
knh ngang ngc, G l tit din ngang lm phn, Dmax l ng knh
ti a t c ca loi v PC l v th tn.
dng phng trnh (2.18) v (2.19) vi h s b = 1. Khi b = 1 cc
hm ny s c chuyn i bng cch chia c hai v cho (Dmax - D)
v ly Log ha, a phng trnh v dng hi quy hai v ba tham s
nh sau:
Ln(zD/(Dmax - D)) = a + c*Ln(D)
(2.18)
Ln(zD/(Dmax - D)) = a + c*Ln(D) + d*PC
(2.19)
Hai phng trnh (2.18) v (2.19) c th vit li di dng:
Y = a + c*X
(2.18)
Y = a + c*X1 + d*Z
(2.19)
Trong Y= Ln(zD/(Dmax - D)); X= Ln(D) v Z=PC.
Dng dy s liu thc nghim xc nh h s a v c phng
trnh (2.18) v h s a, c v d phng trnh (2.19) bng phng
php phn tch hi quy.
2.3.3.4. Phng php m hnh ha t l cht
T l cht l mt hm ca kch thc cy v mt rng theo cng
thc tng qut:
Mp = f(N, D) hoc Mp = f(G)
(2.20)

9
Trong : Mp l t l cht, N s cy, D l ng knh v G l tng
tit din ngang ca lm phn.
T l cht: Mp = (M/No) x 100
(2.21)
H s cht: Mr = (LnNo - LnNs)/t
(2.22)
Trong : - Mp, Mr ln lt l t l cht v h s cht. No, Nt ln
lt l s cy thi im 0 v t. Ns, M ln lt l s cy sng v
cht thi im t.
S liu cy cht c th c phn tch bng phn tch hi qui theo
phng php tng t nh p dng vi m hnh tng trng
ng knh trnh by trn. Trong nghin cu ny, chng ti
la chn cc hm sau y m phng t l cht vi ng knh:
Logarit, Power, Compound, S.
2.3.3.5. Phng php m hnh ha t l chuyn cp
V mt ton hc, qu trnh chuyn cp knh ca cc cy trong lm
phn c th din t nh sau:
Nk,t+1 = Nk,t + Ik - Ok - Mk - Hk
(2.27)
Trong : - Nk,t+1 l s cy trong c knh k thi im t+1;
- Nk,t l s cy ca c knh k ti thi im t;
- Ik l s cy chuyn vo c knh k trong thi gian gia 2 ln o;
- Ok l s cy chuyn ra khi c knh k trong thi gian gia 2 ln o;
- Mk l s cy b cht c knh k trong thi gian gia 2 ln o;
- Hk l s cy b khai thc trong c knh k trong thi gian gia 2 ln
o.
S liu chuyn vo, chuyn ra v cht v nguyn tc l c th thu
thp c t h thng nh v theo nh k o m 5 nn r rng
nhn thy rng s cy chuyn vo c knh k ng bng s cy chuyn
ra khi c knh k-1. S cy chuyn vo c knh nh nht c gi
chuyn t ngoi vo v k hiu l R (ti sinh b sung vo tng cy
cao). Nh vy, phng trnh (2.27) c th vit thnh:
Nk,t+1 = Nk,t + Rk+ Ok-1 - Ok - Mk - Hk

10
S cy chuyn ra khi c knh k c tnh nh sau:
Ok = Nk,t + Rk - Mk - Hk- Nk,t+1

(2.28)

Trong nhiu trng hp, vic xc nh s cy chuyn ra khi mt

c knh (Ok) gp nhiu kh khn do cc nguyn nhn sau:
- Khng phi tt c c knh u tn ti lm cho vic c lng s
cy chuyn ra cc c knh l khng th.
- S liu c th phn tn hoc phn b khng ng u gia cc c
knh, i hi phi s dng cc phng php iu chnh nhn c
kt qu ph hp.
- C th ch c cc s liu v tng trng x l hay cng b v.
- D liu c th c thu thp t cc cy mu m khng nm trong
nh v c o m ton din lm phn.
Trong trng hp chng ta phi d on (Ok) thng qua tng
trng ng knh trong cc c knh khc nhau.
Ok = t*zd/w

(2.29)

Trong : zd l tng trng ng knh ca c k; w l khong cch

c knh; t l s nm ca chu k nghin cu.
CHNG 3
KT QU V THO LUN
3.1. c im cu trc rng l rng thng xanh khu vc nghin cu

3.1.1. c im cu trc t thnh v tnh a dng loi thc vt

3.1.1.1. c im cu trc t thnh loi thc vt
Kt qu cho thy, ti 4 khu rng c dng khu vc nghin cu c
mc u th ca t hp loi u th khc nhau rt ln:
- Lm phn khu vc VQG Ba B v KBT Hang Kia - P C c
cc loi u th th hin r rt hn hn (th hin qua IV%) so vi lm
phn VQG Xun Sn v VQG V Quang.

11
- Lm phn VQG V Quang, VQG Ba B c t hp loi u th
phong ph hn so vi 2 khu vc VQG Xun Sn, KBT Hang Kia P C, v t ln lt l 18, 16 loi u th.
3.1.1.2. Tnh a dng loi thc vt
Trong phm vi nghin cu, kt qu s dng h s hn loi v ch s
a dng Simpson, Shannon-Wiener, Rnyi nh gi tnh a dng
loi cho thy: chu k nghin cu th lm phn khu vc VQG V
Quang c s phong ph v loi v ng ng cao nht, ng th
hai l VQG Xun Sn, tip l KBT Hang Kia - P C v thp
nht VQG Ba B (Hnh 3.1).
3.1.2. Quy lut phn b s cy theo c knh (N/D)
Kt qu cho thy: Khi s dng hm Khong cch nn phn b
N/D, trong 21 OTCV c ti 15 c gi tr 2 nh hn 205 tra bng,
chim 71,43%. Trong trng hp s dng hm Weibull nn phn b
N/D th cho kt qu 17/21 tiu chun c gi tr 2 nh hn 205 tra
bng, chim 80,95%. Kt qu ny c th khng nh phn b Weibull
l phn b l thuyt ph hp nht dng m t phn b s cy theo
ng knh ca lm phn thuc khu vc nghin cu. Tham s tnh
ton c dao ng trong khong t 0,85 - 1,26, do vy ng cong
phn b N/D lm phn c dng gim.
3.1.3 Quy lut tng quan gia chiu cao v ng knh (H/D)
Vi kt qu k tha la chn mt s dng hm ton hc th
nghim cho mi tng quan H/D trong ti, tc gi xc nh c
phng trnh hm Logarit (Y = a + b*LnX) l phng trnh tng qut
m phng tt nht cho tng quan H/D ca i tng nghin vi h s
xc nh R2 cao nht, sai tiu chun hi quy (SE) nh v cc tham s u
tn ti trong tng th Sig.f < 0,05. Kt qu th nghim phng trnh
tng quan H/D ti Bng 3.6 - 3.9 cng xc nh c phng trnh
chung (Total) cho cc OTCV mi khu vc nghin cu nh sau:
- VQG Ba B:
Hvn = -12,009 + 9,067*Ln D1.3
(3.7)
- VQG V Quang: Hvn = -12,595 + 8,701*Ln D1.3
(3.14)

12
- VQG Xun Sn: Hvn = -16,957 + 10,967*Ln D1.3

(3.18)

- KBT Hang Kia - P C: Hvn = -11,194 + 8,763*Ln D1.3 (3.25)

3.2. Phn nhm loi theo mt s c trng sinh trng
D liu s dng phn nhm loi c thu thp t h thng 21
OTCV (21 ha) vi hai ln o: nm 2007 v 2012. Tng s c
10.224 cy (D1.3 10 cm) ca 442 loi c ghi nhn, trong c
2382 cy thuc 260 loi b cht v 1147 cy thuc 238 loi ti sinh
b sung trong thi gian 5 nm; 6695 cy thuc 373 loi c o 2 ln
v c th tnh c tng trng ng knh, trong ch c 50 loi
c n 30 cy v 323 loi c n < 30 cy; trong s 323 loi ny c 40
loi cha xc nh c tn (191 cy sp), nhng loi ny s khng
c s dng trong phn nhm loi. Tng s loi cy s liu 2 ln
o s dng phn nhm loi c tng hp Bng 3.10.
Bng 3.10: Bng thng k ngun s liu dng phn nhm loi
TT

Nhm

Dung lng 50

Tng
loi

25

Dung

T l

T l

lng mu

loi

cy

(cy)

(%)

(%)
Dng phn nhm bc

3.576
15,02 69,28

30 Dung lng < 50

25

930

Dung lng < 30

283

1998

Tng s

333

6504

Ghi ch

cluster analysis
Dng phn nhm bc
discriminant analysis

84,98 30,72

Dng bc gn nhm
ch quan

Kt qu phn nhm 25 loi c n 50 theo chin lc K-Means

trn spss vi hai ch tiu: ng knh ln nht loi t c (Dmax) v
tng trng ng knh bnh qun nm ca loi (zd) theo ng
lnh: Analyze/Classify/K-Means Cluster/Ok. Kt qu to ra c 7
nhm loi th hin ti s phn nhm Hnh 3.4 v Bng 3.11.

13
Bng 3.11: Kt qu phn nhm loi theo chin lc K-Means vi
ch tiu Dmax v zd cho 25 loi c dung lng quan st 50
Tn loi

Tn khoa hc

(1)

(2)

Lng mang bc
Nhc Law
Hu ay
Rui
Cm ru bc b
Th rng
Mu ch thu knh
Lc vng
Nang
D
Tu trng
Gin trng
Trai
Ngt
D n
Chn tng
An phong nhiu tri
r
Nh ni
C l
Nghin
Tu mt
Vng anh l nh
D trng
Trm trng

NHM 1
Pterospermum argenteum
Polyalthia lawii
Trema orientalis
Streblus saper
Glycosmis cymosa
NHM 2
Diospyros sylvatica
NHM 3
Knema lenta
Barringtonia acutangula
Alangium ridleyi
Lithocarpus ducampii
Vatica odorata
Xylopia pierrei
Garcinia fagraeoides
Gironniera subaequalis
NHM 4
Castanopsis indica
NHM 5
Diospyros pilosula
Alphonsea philastreana
Streblus ilicifolius
Diospyros apiculata
NHM 6
Caryodaphnopsis tonkinensis
Excentrodendron tonkinense
Vatica odorata
NHM 7
Saraca indica
Lithocarpus dealbatus
Syzygium wightianum

Dung lng
Zd
Dmax
Ghi ch
mu (cy) (cm/nm) (cm)
(3)
(4)
(5)
(6)
51
58
116
133
285

0,33
0,30
0,53
0,25
0,24

60
64,4
59,2
58,0
59,2

GOT
GOT
GON
GON
GON

157

0,24

116,2

GOL

52
53
76
82
94
123
146
102

0,38
0,30
0,30
0,33
0,32
0,31
0,23
0,43

80
76,4
86,1
80
80
79
80
76,1

GOL
GOT
GOL
GOL
GOL
GOT
GOL
GOT

351

0,24

116,2

GOL

61
299
548
74

0,30
0,22
0,25
0,37

55,0
54,3
55,8
55,1

GON
GON
GON
GON

70
176
82

0,34
0,28
0,29

100
105,4
100

GOL
GOL
GOL

97
181
108

0,26
0,32
0,29

92
93,6
95

GOT
GOL
GOT

Ghi ch: Ct (3) l tng trng ng knh bnh qun ca loi; ct (4) l
ng knh ln nht loi t c; ct (5) l k hiu dng sng ca loi:
GOL, GOT, GON ln lt l g ln, g trung bnh, g nh. Ct ny c b
sung sau khi tng hp kt qu tnh trn phn mm spss.

Kt qu Bng 3.11 cho thy:

- ng knh ln nht (Dmax) ca loi t c trong chu k
nghin cu mi nhm loi tng i ng u.
- Lng tng trng ng knh bnh qun (zd) gia cc loi trong
nhm 6 v nhm 7 c s tng ng nhau. ba nhm loi 1, 3 v 5
c s bin ng, c th: gi tr zd bin ng ca nhm loi 1 t 0,24 0,53 cm/nm; nhm loi 3 t 0,23 - 0,43 cm/nm; nhm loi 5 t
0,22 - 0,37 cm/nm. Kt qu ny s c sp xp li t c c

14
s tng ng v zd khi thc hin bc phn tch bit thc trong
phn nhm loi.
- nhm loi 2, 4 ch c mt loi mi nhm l D n v Th
rng vi dung lng quan st l 157 cy v 351 cy c quan st.
kim tra thm mc ph hp ca kt qu phn nhm loi trn
phn mm spss theo chin lc K-Means. Tc gi, tin hnh s
dng cc ngun ti liu: Cy rng Vit Nam (Vin TQHR, 2000),
Tn cy rng Vit Nam (B NN&PTNT, 2009), Thc vt rng (L
Mng Chn v L Th Huyn, 2000) v kin thc chuyn gia kim
nh li dng sng tt c cc loi cc nhm phn (ct 5, Bng
3.11). Kt qu cho thy, ngoi bin ng nh v zd loi mt s
nhm th cn tn ti s bin ng nh v dng sng ca s t loi
trong tng nhm loi.
gii quyt vn cn tn ti bin ng v zd v dng sng
trong cc nhm loi Bng 3.11 v n gin hn, chng ti tin
hnh gp cc loi Bng 3.11 da trn khung cc nhm loi ban u
theo ch tiu lng tng trng ng knh bnh qun nm (tng
trng nhanh, trung bnh, chm) v dng sng (g ln, g trung bnh,
g nh). T xy dng cc nhm loi theo cc nhm g ln, trung
bnh, nh. mi nhm g ln, trung bnh v g nh s li c phn
chia ra cc nhm ph l tng trng nhanh, trung bnh v chm.
Vi kt qu tnh lng tng trng bnh qun ca loi trn 21
OTCV cho thy, hu nh cc loi ch t zd mc trung bnh v
chm; c bit i tng nghin cu ca ti l cc lm phn rng
t nhin thuc Vn Quc gia v Khu Bo tn - khng c tc ng
bin php k thut lm sinh thng qua ta tha, iu chnh khng
gian dinh dng. iu ny cng c mt s tc gi khng nh
khi nghin cu trn i tng rng t nhin, nh tc gi Trn Vn
Con (2007), o Cng Khanh (1996). T kt qu ny chng ti c
th tm phn chia thnh 3 cp tng trng sau: (i) tng trng chm:
zd 0,3 cm/nm; (ii) tng trng trung bnh: zd > 0,3 - 0,5 cm/nm;
(iii) tng trng nhanh: zd > 0,5 cm/nm. ng thi chng ti tin
hnh s dng bc 2 (phn tch bit thc) vi 25 loi c 50 > n 30
cy v bc 3 gn nhm ch quan 283 loi mu nh (n < 30). Kt
qu cui cng phn nhm loi theo 3 bc cho tng th 333 loi ca
khu vc nghin cu c ghi li Bng 3.13:

15
Bng 3.13: Tng hp kt qu phn nhm loi cho lm phn rng
t nhin thuc khu vc nghin cu
Tng Dung lng
loi mu (cy)
(1)
(2)
(3)
(4)
1 G nh, tng trng chm
53
1738
2 G nh, tng trng trung bnh
26
366
3 G nh, tng trng nhanh
8
140
4 G trung bnh, tng trng chm
73
912
5 G trung bnh, tng trng trung bnh 61
1019
6 G trung bnh, tng trng nhanh 15
58
7 G ln, tng trng chm
44
917
8 G ln, tng trng trung bnh
44
1319
9 G ln, tng trng nhanh
9
35
Tng
333
6504

TT

Nhm loi

zd
Dmax
(cm/nm) (cm)
(5)
(6)
0,06 0,30 59,2
0,31 0,46 57,3
0,51 0,78 59,2
0,06 0,30 95
0,31 0,49 84,5
0,51 1,21 70
0,06 0 30 129
0,31 0,49 154,4
0,51 0,96 100

Ghi ch: Ct (5) l bin ng lng tng trng ng knh bnh qun nm
mi nhm loi; Ct (6) l ng knh ti a loi t c mi nhm.

Kt qu phn nhm cui cng sau khi thc hin bc gn ch quan

cc loi dung lng quan st nh b sung thm 2 nhm loi: nhm
g ln, tng trng nhanh v nhm g trung bnh, tng trng nhanh
so vi kt qu phn nhm bc phn nhm Cluster analysis v
Discriminant analysis.
Tm li, vi 4504 c th thuc 50 loi mu ln (trong c 25
loi n 50 v 25 loi 30 n < 50) v 1998 c th 283 loi mu nh
(n < 30), chng ti tin hnh phn nhm loi theo 3 bc (nh
trnh by Chng 2) v phn c 9 nhm loi nh tng hp
Bng 3.13.
3.3. M hnh tng trng ng knh, qu trnh cht v qu ti
sinh b sung lm phn rng t nhin khu vc nghin cu
3.3.1. M hnh tng trng ng knh lm phn
xy dng c m hnh tng trng ng knh lm phn rng
t nhin ca khu vc nghin cu, k tha kt qu la chn cc hm
ca cc tc gi i trc nh Alder (1995), Alemdag I. S (1978); Rai
S. N (1979), West P. W (1980), Vanclay J. K (1989a), Trn Vn Con
(2011). Kt qu kim nghim xc nh c m hnh thch hp
nht m phng tng trng ng knh cho tt c cc loi v t nhm

16
loi 1 n nhm loi 9 lm l: Ln(zd/(Dmax - D)) = a + b*Ln(D) +
c*PC (2.19).
Trong : PC l v th tn; Dmax l ng knh ti a loi t c.
Dmax l mt tham s ph thuc vo nhm loi v v th tn. Chng ti
s dng phng trnh Dmax = k + m*PC (3.27) c lng Dmax
theo v th tn cho tng nhm loi.
T hm (3.19) ta c zd = exp(a)*exp(c*PC)*(Dmax -D)*Db. Thay
th Dmax bng phng trnh (3.27) ta c zd = exp(a)*exp(c*PC)*((k +
m*PC) - D)*Db (3.28). S dng tham s a, b, c v Dmax (thng qua
tham s k, m) i vi tng nhm loi ta c lng tng trng
ng knh ca cc nhm loi theo c knh. Kt qu cho thy, v th
tn cng cao (t b cnh tranh) th tng trng ng knh cng ln c
9 nhm loi v tng th cc loi. Hnh 3.6 l v d biu din th
hm tng trng ng knh theo nhm loi v v th tn (PC) cho
mt s nhm loi:
Nhm g nh, tng trng ng knh trung bnh

Nhm g trung bnh, tng trng ng knh trung bnh

0,5

0,7

0,45

pc2

0,3

pc3

0,25
0,2

pc4

0,15

zd (cm/nm)

zd (cm/nm)

0,6

pc1

0,4
0,35

pc5

0,1

pc2

0,4

pc3
0,3

pc4
0,2

pc5

0,1

0,05

0
10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90

65

D1.3 (cm)

D1.3 (cm)
Nhm g ln, tng trng ng knh trung bnh

Tng trng ng knh chung cho tt c cc loi

0,6

pc1

0,8

pc2
pc3

0,6

pc4

0,4

pc5
0,2

zd (cm/nm)

1,2

zd (cm/nm)

pc1

0,5

0,5

pc1

0,4

pc2

0,3

pc3
pc4

0,2

pc5
0,1
0

0
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130 140 150
D1.3 (cm)

10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130 140 150

D1.3 (cm)

Hnh 3.6: V d biu tng trng ng knh mt s nhm loi

v tng th cc loi theo phng trnh zd = exp(a)*exp(c*PC)*((k
+ m*PC) - D)*D^b (3.28)

17
T kt qu la chn dng phng trnh Ln(zd/(Dmax - D)) = a +
b*LnD + c*PC (3.28), chng ti b sung thm bin vng nghin cu
thng qua ci thin c chnh xc ca phng trnh. H s
xc nh R2 cao hn, sai tiu chun hi quy (SE) cng nh tng sai
lch bnh phng gia gi tr l thuyt v gi tr thc t (RSS) u
nh hn nhiu so vi phng trnh (2.19). V m hnh tng trng
ng knh chung cho tt c cc loi (Total) v t nhm loi 1 n
nhm loi 9 c ghi li ti phng trnh (3.30) (3.39) di y:
ZdTotal=exp(-8,074)*exp(0,091*PC)*[(85,95+11,8*PC)-D]*D0,763 *exp(0,131)
Zd1= exp(-8,818)*exp(0,24*PC)*[(49,2+3,2*PC)-D]*D0879*exp(0,229)
Zd2= exp(-8,633)*exp(0,117*PC)*[(50,4+3,2*PC)-D]*D1,094*exp(-0,164)
Zd3= exp(-8,388)*exp(0,216*PC)*[(18,9+7,5*PC)-D]*D1,198*exp(0,623)
Zd4= exp(-8,391)*exp(-0,053*PC)*[(47+11,6*PC)-D]*D0,939*exp(0,083)
Zd5= exp(-8,092)*exp(0,164*PC)*[(67,7+4,3*PC)-D]*D0,795*exp(-0,17)
Zd6= exp(-8,224)*exp(0,053*PC)*[(34,5+7,1*PC)-D]*D1,615*exp(-0,596)
Zd7=exp(-7,145)*exp(-0,338*PC)*[(37,8+19,4*PC)-D]*D0,773*exp(-0,272)
Zd8=exp(-8,678)*exp(0,257*PC)*[(56,2+17*PC)-D]*D0,737*exp(0,281)
Zd9=exp(-5,363)*exp(-1,232*PC)*[(11,8+8,4*PC)-D]*D2,403*exp(0,812)

Ngoi ra, t phng trnh tng cho tt c cc loi ti 4 khu rng

c dng thuc vng nghin cu ta cng c th xy dng c ring
cho mi vng. Cc phng trnh ny khc nhau bi bin vng nghin
cu Dummy (th hin gi tr d1 n d4). 4 phng trnh xy dng
c cho khu vc VQG V Quang, KBT Hang Kia - P C, VQG Xun
Sn v VQG Ba B ln lt c ghi ti phng trnh (3.40) (3.43):
0 , 763

ZdVQ = exp(-8,074)*exp(0,091* PCVq)*[(85,95+11,8*PCVq) - DVq]* DVq

0 , 763

ZdHK = exp(-8,074)*exp(0,091* PCHk)*[(85,95+11,8* PCHk) - DHk]* DHk

0 , 763

ZdXS = exp(-8,074)*exp(0,091* PCXs)*[(85,95+11,8* PCXs) - DXs]* DXs

0 , 763

ZdBB = exp(-8,074)*exp(0,091* PCBb)*[(85,95+11,8* PCBb) - DBb]* DBb

3.3.2. M hnh qu trnh cht

Kt qu kim tra mi lin h gia 2 i lng s cy cht vi c
ng knh lm phn bng t tng quan u cho thy gia 2 i
lng c mi lin h bn cht vi nhau.

18
S dng cc dng hm ton hc Logarit, Compound, Power v S
m phng cho m hnh qu trnh cht ta t c bng kt qu 3.21:
Bng 3.21: Tng hp kt qu la chn dng hm ton hc m phng
m hnh cht khu vc nghin cu trong chu k nghin cu
a im Dng hm
KBT
Hang Kia
- P C

VQG
Xun
Sn

R2

SE

RSS

Sig.f

Siga

Sigb

Logarit

0,691

8,944

479,92

0,011

0,007

0,011

97,674

-26,93

Compound

0,817

0,662

2,628

0,002

0,178* 0,000

69,784

0,90

Power

0,931

0,407

0,994

0,000

0,406

0,000

63012,5

-3,01

0,973

0,255

0,391

0,000

0,000

0,000

-1,746

70,434

Logarit

0,712

2,571

39,67

0,008

0,005

0,008

30,40

-8,15

Compound

0,811

0,447

1,201

0,002

0,065* 0,000

16,89

0,932

Power

0,922

0,287

0,494

0,000

0,252* 0,000

1516,04

-1,989

0,97

0,179

0,192

0,000

0,000

0,000

-1,141

46,704

Logarit

0,837

2,47

36,62

0,001

0,001

0,001

41,836

-11,26

VQG Ba Compound
B

0,853

0,467

1,306

0,001

0,074

0,000

31,676

0,918

Power

0,936

0,308

0,568

0,000

0,282* 0,000

6514,14

-2,376

0,939

0,301

0,545

0,000

0,002

0,000

-1,277

54,479

Logarit

0,724

5,476

179,95

0,007

0,005

0,007

65,313

-17,85

VQG V Compound
Quang

0,843

0,542

1,76

0,001

0,112

0,000

46,997

0,91

Power

0,94

0,335

0,673

0,000

0,319* 0,000

19029,6

-2,668

0,965

0,255

0,392

0,000

0,000

-1,469

61,897

0,000

Ghi ch: RSS l tng sai lch bnh phng gia gi tr thc t v gi tr l
thuyt; SE l sai tiu chun hi quy.

Kt qu Bng 3.21 cho thy, mc d 2 hm Power v Compound

u c h s xc nh R2 cao, sai tiu chun hi quy (SE) thp, tng
sai lch bnh phng (RSS) nh nhng tham s a khng tn ti trong
tng th (Siga > 0,05) v th khng th s 2 hm ny m phng
qu trnh cht cho i tng nghin cu; hm S v Logarit u c th
m phng c m hnh qu trnh cht rng t nhin khu vc
nghin cu, tuy nhin hm S l ph hp nht v c h s xc nh R2
cao nht v sai tiu chun hi quy (SE) cng nh tng sai lch bnh
phng (RSS) b nht.
M hnh qu trnh cht ca lm phn ti cc khu vc nghin cu
c dng hm S nh phng trnh 3.44 3.47 di y:
Mhk = Exp(-1,746 + 70,434/D)
(3.44)
Mxs = Exp(-1,141 + 46,704/D)
(3.45)

19
Mbb = Exp(-1,277 + 54,479/D)
(3.46)
Mvq = Exp(-1,469 + 61,897/D)
(3.47)
T phng trnh (3.44) (3.47) xc nh c ng cong m
hnh qu trnh cht cho khu vc nghin cu ti hnh 3.7:
VQG Xun Sn

KBT Hang Kia - P C

16

60

14

40
30

Ftt
hm S

20

Cy cht (cy/ha)

Cy cht (cy/ha)

50

10

12
10
8

Ftt

hm S

4
2
0

0
10-15 15-20 20-25 25-30 30-35 35-40 40-45
D1.3 (cm)

10-15 15-20 20-25 25-30 30-35 35-40 40-45

>45

>45

D1.3 (cm)

VQG Ba B

VQG V Quang
35

25

15

Ftt

10

hm S

Cy cht (cy/ha)

Cy cht (cy/ha)

30
20

25
20

Ftt
15

hm S
10
5
0

0
10-15 15-20 20-25 25-30 30-35 35-40 40-45
D1.3 (cm)

>45

10-15 15-20 20-25 25-30 30-35 35-40 40-45

>45

D1.3 (cm)

Hnh 3.7: M phng s cy cht theo c ng knh lm phn

khu vc nghin cu trong chu k nghin cu theo hm S
3.3.3. M hnh ti sinh b sung
K tha kt qu la chn hm tuyn tnh ca tit din ngang lm
phn (m2/ha) v s cy (cy/ha) m phng qu trnh ti sinh b sung
ca mt s tc gi trn th gii v Trn Vn Con (2011) th
nghim xy dng m hnh ti sinh b sung trn c s s liu quan st
ca 21 OTCV, kt qu khng xc nh c mi tng quan ny.
Tuy nhin, vi th nghim quan h gia cy ti sinh b sung vi tit
din ngang lm phn v mt lm phn bng mt s hm phi tuyn
cho thy gia 2 i lng cy ti sinh b sung vi mt lm phn
khu vc nghin cu trong chu k nghin cu c mi tng quan.

20
Bng 3.22: Tng hp kt qu la chn dng hm ton hc m
phng m hnh ti sinh b sung chung cho khu rng c dng
Hm tng
quan

R2

SE

RSS

Sig.f

Siga

Sigb

0,02

0,007 -174,9

34,788
1,002

Logarit

0,572 0,328

13,358

3390,3 0,007

Compound

0,576 0,331

0,403

3,079

0,006 0,012 0,000 10,858

0,575

0,33

0,403

3,083

0,002 0,637* 0,006

0,054

1,056

0,568 0,323

0,405

3,117

0,007 0,000 0,007

4,488

-419,6

Power
S

Nh vy hm Power khng ph hp cho m phng mi tng quan

gia s cy ti sinh b sung v mt lm phn cho khu vc nghin
cu, bi v c Siga > 0,05. Cc hm Logarit, Compound v hm S
u tha mn c cc tiu chun tng sai lch bnh phng (RSS)
cng nh sai tiu chun hi quy (SE) nh, cc tham s u tn tn ti
trong tng th Sig.f < 0,05, h s tng quan mc tng i cht
(tng ng vi h s xc nh R2 mc quan h va phi v R2 =
0,323 - 0,331). Tuy nhin, phng trnh hm Compound c gi tr
RSS v SE nh nht, vi R2 cao nht. V vy Compound l phng
trnh ph hp nht: RTSBS = 10,858*(1,002)N (3.48).
3.4. M hnh ng thi cu trc lm phn rng t nhin l rng
thng xanh khu vc nghin cu
Cc kt qu nghin cu trn y c s dng d on ng
thi cu trc lm phn ca rng t nhin l rng thng xanh ti khu
rng c ng trong tng lai. trnh by chi tit thut ton, ti
a ra v d v vic ng dng m hnh xy dng c cho 1 ha
lm phn rng l rng thng xanh ti VQG Ba B.
Bng cc phng trnh s 3.7, 3.43, 3.46 v tng quan H/D, tng
trng ng knh, m hnh qu trnh cht lm phn rng t nhin
VQG Ba B c, chng ti s dng m phng ng thi cu trc
lm phn trong tng lai v rt ra mt s pht hin chnh v s thay
i ng thi cu trc t 2012 - 2022 ti rng t nhin VQG Ba B
thng qua cc hnh 3.8, 3.9, 3.10:
(+) T nm 2012 - 2022 c ng knh 10 - 20 cm c phn b s
cy theo c knh u gim, t c knh 20 - 25 cm tr i th mt
tng ln khi ng knh (D1.3) tng. Nhn chung, ng cong biu
din mt cy t nm 2012 - 2022 vi chu k gin cch 5 nm tng
tng i ng u t c knh 25 - 30 cm n 40 - 45 cm; c knh

21
cui cng l tng hp ca cc c knh ln hn 45 cm nn c mt
cy nhiu hn so vi c knh trc . (Hnh 3.8).
180

N2012

160

S cy (cy/ha)

140

N2017

120

N2022

100
80
60
40
20
0
10-15

15-20

20-25

25-30

30-35

35-40

40-45

>45

D1.3 (cm)

Hnh 3.8: Biu m phng d on ng thi cu trc N/D

rng l rng thng xanh thuc VQG Ba B
(+) Tng t nh phn b s cy, tit din ngang t c knh 10 - 20
cm nm 2017 - 2022 u gim so vi nm 2012; tit din ngang
tng dn t c knh th ba tr i (D > 20 cm) v t cc nh c
knh 30 - 45 cm. Tng trng tit din ngang t gi tr cao nht
nm 2017 v nm 2022 ti c knh 35 - 40 cm v 40 - 45 cm. C
knh cui cng l tng hp ca cc c knh ln hn 45 cm nn c
gi tr tit din ngang t tng vt bc so vi cc c knh trc
(Hnh 3.9).
10,00
Tit din ngang (m2/ha)

9,00
8,00
7,00
6,00
5,00
4,00

G2012

3,00

G2017

2,00

G2022

1,00
0,00
10-15 15-20 20-25 25-30 30-35 35-40 40-45

>45

D1.3 (cm)

Hnh 3.9: Biu m phng d on ng thi cu trc G/D

rng l rng thng xanh thuc VQG Ba B

22
(+) Tng trng tr lng rng th hin Hnh 3.10. Tr lng lm
phn tng t 177,01 m3/ha (nm 2012) n 258,29 m3/ha (nm 2022);
vi lng tng trng tr lng (ZM) trong giai on nm 2012 - 2017
t 1,51 m3/ha/nm (nm 2012) ln n 7,93 m3/ha/nm (nm 2027).
Nh vy, bng thut ton ny ta c th m phng d on ng
thi cu trc tng lai xut pht t mt lm phn ban u c xc
nh bng cng tc iu tra rng v ng dng cc m hnh tng
trng ng knh, m hnh cht, m hnh ti sinh b sung v tng
quan H/D. Kt qu nghin cu ca lun n xy dng c s khoa
hc v thc tin cho d on ng thi cu trc v tng trng rng
t nhin l rng Vit Nam. Ngoi ra, kt qu nghin cu ca ti
cn c th c xem l ti liu tham kho tt cho nhng nghin cu
tip theo v tng trng rng t nhin v c th b sung vo gio
trnh ging dy v iu tra rng bc i hc tr ln.
KT LUN V KHUYN NGH
1. Kt lun
1.1. Mt s c im cu trc rng t nhin khu vc nghin cu
- Cu trc t thnh: rng t nhin 4 khu vc nghin cu c s
khc bit c bn v mc u th loi v t thnh loi u th. Khu
vc VQG V Quang c t thnh loi u th phong ph nht (t 18
loi), k tip l VQG Ba B (16 loi), thp nht l KBT Hang Kia P C (14 loi) v VQG Xun Sn. Loi u th khu vc VQG Ba
B v KBT Hang Kia - P C u th hin vai tr u th rt r rng
vi h s t thnh cao v tng gi tr IV% ca t hp loi u th u
cao hn so vi VQG V Quang v VQG Xun Sn.
- Tnh a dng loi: nh gi tnh a dng loi theo ch s a dng
Shannon - Wiener, Simpson v Rnyi u cho thy tnh a dng loi
cao nht l lm phn thuc khu vc VQG V Quang, k tip l
VQG Xun Sn, thp nht KBT Hang Kia - P C v VQG Ba B.
- Cu trc phn b N/D1.3: ng biu din phn b N/D1.3 u t
cc nh ti c knh nh nht (D1.3= 10 - 15cm) v gim dn khi

23
ng knh tng. Hm Weibull l hm m phng cu trc phn b
N/D1.3 tt nht vi gi tr = 0,85 - 1,26.
- Tng quan Hvn/D1.3: gia chiu cao (Hvn) v ng knh thn
(D1.3) tn ti mi quan h mc va phi n cht v c biu th
di dng phng trnh (3.1) - (3.25).
1.2. Phn nhm loi theo mt s c trng sinh trng
phn 333 loi thnh 9 nhm loi cy da vo kt qu iu tra
ca 21 OTCV kiu rng l rng thng xanh da theo tc tng
trng ng knh trung bnh nm (zd), kch thc ti a loi c th
t c (Dmax) v dng sng ca loi. 9 nhm loi gm: (1) nhm
g nh tng trng chm; (2) nhm g nh tng trng trung bnh;
(3) nhm g nh tng trng nhanh; (4) nhm g nh tng trng
chm; (5) nhm g nh tng trng trung bnh; (6) nhm g nh tng
trng nhanh; (7) nhm g ln tng trng chm; (8) nhm g ln
tng trng trung bnh; (9) nhm g ln tng trng nhanh.
1.3. Xy dng cc m hnh tng trng ng knh, qu trnh cht
v qu trnh ti sinh b sung
- M hnh tng trng ng knh: xy dng c hm tng
trng ng knh chung cho tt c cc loi (Total) v 9 nhm loi
vi ba bin D1.3, PC (v th tn), Si (bin Dummy). Cc phng trnh
xc nh c ghi ti phng trnh (3.30) - (3.39).
- M hnh qu trnh cht: xc nh c phng trnh dng
hm S l phng trnh tng quan tt nht m phng cho qu trnh
cht ca lm phn khu vc nghin cu, vi cc ch tiu RSS, SE nh
nht v R2 cao nht. Phng trnh tng quan xc nh c ghi
ti phng trnh (3.44) - (3.47):
- M hnh qu trnh ti sinh b sung: mi khu vc nghin cu
ring l khng xc nh c mi tng quan gia cy ti sinh b
sung vi mt v tit din ngang lm phn, bi l cc cp quan st
cha ln. Song, trn phm vi tng th c 4 khu vc nghin cu
(gp 21 OTCV) xc nh c phng trnh dng hm

24
Compound c th m phng tt cho mi quan h gia cy ti sinh b
sung vi mt lm phn (ti phng trnh 3.48).
1.4. M phng d on ng thi cu trc lm phn rng t nhin
khu vc nghin cu
trnh din vic m phng d on ng thi cu trc lm phn
t nm 2012 - 2022 cho rng t nhin l rng thng xanh thuc khu
vc VQG Ba B da vo kt qu xy dng cc m hnh tng trng
ng knh, m hnh qu trnh cht v qu trnh ti sinh b sung.
Tng t, bng phng php ny chng ta cng c th d on ng
thi cu trc lm phn cc khu vc cn li. Hn th, vi kt qu t
c lun n cn c ngha phc v mc ch nghin cu v phng
php rt tt.
2. Tn ti
- Thi gian theo di v thu thp s liu mi thc hin vi 1 chu k
nghin cu 5 nm (2007 - 2012), nn cc quy lut ng thi cu trc
v m hnh tng trng trng lm phn cha th hin ht bn cht.
- ti mi tin hnh m hnh ha cc quy lut tng trng cho
tng th ton b i tng nghin cu ti tng a im. Vic d
on ng thi cu trc ca lm phn cn c vo phng trnh chung
cho ton b i tng, nn kt qu nghin cu cn hn ch trong vic
ng dng trn cc i tng c c im khc nhau.
3. Khuyn ngh
- Cn c cc nghin cu tip theo ti cc khu vc khc c ci
nhn ton din hn v c im cu trc ca tng i tng.
- Cn tip tc nghin cu cc chu k (chu k 5 nm) tip theo
trn cc nh v ny c nh gi ton din hn v m hnh tng
trng trn i tng nghin cu.
- Cn tin hnh m hnh ha cc quy lut tng trng cho tng i
tng c th (hoc trng thi) c kt qu ph hp nht.