Anda di halaman 1dari 83

Indeks

Tatatanda

a n ( n ialah integer positif )

2 2 2 2
0.5 0.5 0.5
4
4

34
53

100 faktor

43

p p p p p p p

7
7

35

p faktor

Penggunaan kalkulator

an

Dalam bentuk indeks, perlu letak kurungan

kuasa dua

pada asas jika

kuasa tiga

Bentuk

Asas

Indeks

indeks

Pendaraban
berulang

selainnya

Kirakan

Nilaikan

2222

2 2 2 2

23

3333

3 3 3 3

34

15

45
54

Carikan nilai / Nilaikan yang berikut

32

3a

23

42

16

Bonus :

24

1100

1101

11 11 11

52

a n

jika n

2 2 2 2 2 2

3 3 3 3 3 3

25

a n

jika n

Nyatakan dalam tatatanda indeks

3 3 3 3

www.mywikischool.com

76

Cara Alternatif

23

34

Cuba

Penggunaan kalkulator

42

43

52

53

62

63

72

73

am an

Mesti
Nyatakan nombor berikut dalam tatatanda
indeks

Nilaikan

2

3

16

25

27

32

36

49

64

81

1
1
2

100

125

0.24

Adakah sama?

2

3
5

a b c

0.24

a b c

Kenalpasti asas dan indeks

a3 a7

abc

3 x 32

23 25

Kenalpasti yang mana boleh diringkaskan


dengan menggunakan formula

a m a n a m n
a3 a 2

Nombor nombor yang lazim


Asas

Kuasa dua

22

23

25
26

3
2

a5 a2

b)

a3 b4

c)

a5 a2

d)

25 2 2

e)

2 4 34

f)

2 4 23

Kuasa tiga

24
2

a)

3
3

www.mywikischool.com

34
35

2 4 25

Permudahkan (Guna formula)

22 22
77

a m a n a m n

a3 b2 a3 b

BILA

m n3 n5 m

p4 q7 q2

BAGAIMANA

a4 a

24 2

a a6

6 66

bb

2 22

p3 p

23 3

q q 2 q3

52 54 5

m4 n3 m
32 24 32 22
53 7 5
25 54 5 22

a a

2 2

a a

3 3

b b

7 7

Latihan 1 : Permudahkan yang berikut

a b

2 3

a)

y3 y5

c)

22 3 22 3 2
Nota: (Jawapan akhir jika permudahkan)

p2 p3 p5

3 2 35 33

b)

3 34

m m

d)

5 5

e)

42 4

f)

p p6

g)

b7 b b 2

h)

4 4 4

Bonus

3 3
a

2 2
x

a a
5

Guna

a m a n a m n

a5 a
www.mywikischool.com

a3 b4

i)

22 22 2

j)

c 2 c 4 c3

23 54

Apabila mendarab asas yang berlainan

Nilaikan yang berikut

2 2 23
2 2 32 2
Jika cari nilai/nilaikan

?
Permudahkan yang berikut

a a b b

78

Permudahkan yang berikut

Latihan 2 : Permudahkan yang berikut


a)

a 2 a 3 b 2 b7

2n 3 3n

b)

a 4 b3 a 5 b

4n 2 2n 4

c)

p 2 p3 q5

3q q 2

n2 m

2 3c 4

d) m
e)
f)

m n p m p n

g)

2 2 5 5 5

h)

e)

b3 4b

f)

g)

2m2 7

h)

3 p 2 p 2 p3

i)

2k 5 2 3k

j)

3q3 p 5q5 2 p 2

k)

u 3 4v5 2u 2

l)

2a3 4b 3a

3 p3 3 p3
2 p3 p2

3m 2 4

3a 5 2b 3 5a 2 b

2 p7 3 p3 q

77 3 77 33

3u 7 2v 2 3u 3

m)

3ab2 4ab5

n)

3m4 n2 4m m3n7

p3 4 p 2
3 2 p3

2a 2 b 5ab 3

23 2

3a 3b 3 c 4a 2 b 3
b)

d)

2 p 3p2 p3

Nilaikan yang berikut


a)

5n5 5n5

4n 2 2n 4 n

a 5 c 2 b3 c a 7
3

c)

32 22 3

25

23

3 p 5 q 2 pq 3 7 p 2
Nombor biasa / Pekali

p7

p4

Kira
Tulis semula

2a 4 3a 2 (

)(

6m7 7m6 (

)(

5b 4b (
3

)(

www.mywikischool.com

Latihan 3 : Permudahkan yang berikut


a)

4a 3a 4

b) 2 p 4 p
4

79

k4

k4

Permudahkan yang berikut

Guna formula ?

53

53

a2

a2

4a 7

2a 3

a0

2k 7

8k 3

Jadi
m

an

50

9 p9

3 p3

6 p6 2 p2

15k 11 7k
BILA

3q 5 27q 2

Nombor biasa / Pekali

BAGAIMANA

Permudahkan yang berikut (guna formula)

a6

a4

a5

78

74

29

27 24

6
63

k9 k8
7

2 2

3 3

a1

Latihan 4 : Permudahkan yang berikut

a0

a7
a) 2
a

2a
(
4a 2
5

Permudahkan yang berikut


3

53

a2

www.mywikischool.com

c)

k5

k4

d)

b7 b

e)

55

52

f)

212

25

g)

h)

77

45 4

10a 8

i)
2a 3

Tulis semula
4

3m
(
8m
7

7b
(
3b 3

)(

)(
)(

p5
b)

15 p15

j)
5 p5
80

2 x3
k)

3x 2

3m5
l)

81m

m)

8q6 6q6

n)

4t11 16t

o)

9g g
10

e)

45 4 2 43

f)

x8 x x5

p10 p5 p 2
x 4 x 2 x3

g) 5 5 5
12

a3 a6 a5

h) k k k

q7 q2

q4 q3

i)

34 32

33 3

j)

q6 q2

q8 q 7

k)

a 4b6 ab

a 3b 4

l)

p 5q 7

pq 3 p 2

p) y 7 y
7

am an

a1

a a

3 4 3 2 33

Permudahkan yang berikut

53 5 4

52
75 7

73
a2 a7

a
410

43 4 2

p7

p5 p

www.mywikischool.com

a 3b 2 ab 5

a 2b

3 p2 5 p5

2 p3
2 p 3q 3 4 p 3

8q 3

Latihan 5 : Permudahkan yang berikut

p5 p7
a)

p3
b)

c)

m6

m4 m

m)

3x5 8 x

2x2

n)

2m 7

3m 2 5m

o)

9 pq 2 7 p 4 q

3 p 3q 2

45 4

42

37

d) 3
3 33

81

Apakah maksud 5

2 3

Permudahkan yang berikut (guna formula)

a3

23

2 3

2 3

5 2

7 3

3 4

4 3

3 8

a3 a2

a3 a3

a3 a3

3 3

a5 a5

a 25 a 5

a5 a3

a5 a3

a 2 b3

5 5

a4 b2
BILA

3 4

Analisis

2 3

3 4

Permudahkan yang berikut

BAGAIMANA

24 27

5 2

3 7

am an

a1

am an

a0

p 10

2 3

3 4

23 2 4
p p
5

Lebih soalan ulangkaji

a2 a3
www.mywikischool.com

2
p

52

m n

m n

a
a

3 4

5 2

3 3

t2 t5

a
2 3

82

Latihan 6 : Permudahkan yang berikut

a) t

3 2

b) p

2 3

d) 2

f) 7

c) 3

e) 5

7 3

7 5

g) 3

h) p

3 5

j) 2

4 2

3 2

m)

m2

3 3

2 5

a a
t)
a a
3 4

5 3

2 5

4 2

3 3
3 3
2 3

ab3

BAGAIMANA

4 2

BAGAIMANA

abn dan a
b

ab4
3

t3

2 7 23

pq

5 2

a

b

m
p)
m m
3 4

2 3

3 3

Apakah maksud

t t
n)
o)

s) g g g
9

3 5

55

r) 5

211

BILA

3 2

u)

3 4

l)

3 2

33 33

5 2

k) q

q)

12

3 3

BILA

i) 4 4

3 5

www.mywikischool.com

a

b
5

x

yz

2a 2
2b3

3c 2

5d 2

2e5
83

Nombor biasa / Pekali dalam kurungan

2 4

ab4

3 4

2 34

2 3

2 4

a b

a

3b

a4
2
b

2 pq


3r

3 4

ab6
pqr

s

c)

e)

2x 4

f)

3p 4

g)

4m

h)

m

np

d)

32

a

b

b)

a b
4

3 2

a3
2
b

a b
2

5 3

a3
4
b

62

24
3
5

7 p

5x
i)

3
4

3

j)
2y
2

2a
k)

3b

www.mywikischool.com

a b

a4

ab

2 3

a
3
b

j 3k
2
l

2a b
2

Permudahkan yang berikut

Latihan 7 : Permudahkan yang berikut


a)

2p
2
3q

3 pq r
2

3 4

Bandingkan

a
a b
a b
2 4

2 4

ab4

ab

2 4

Nota : Walaupun soalan ialah


permudahkan, semua nombor perlu dikira
sekiranya merupakan sebutan algebra

23 a 3

23 43
84

Latihan 8 : Permudahkan yang berikut

a) e f

4 3 5

c) a b

b) xy

4 3 6

d) pq r

i) 3 5

k) 2 5

2 3

23
m) 2
5

3 2 3

o) 3a b

3 2 2

2a b

3b 2

5ab

bn

am
n
b

a

b

Latihan 9 : Permudahkan yang berikut

a) 5 7

2 4

3 3

Nombor biasa / Pekali

6 4

n) 2a b

a0

Asas berlainan

3 3

l) 5 2

am an

abn

a1

m n

j) 5 4

am an

2 5

p
f) 3
q

2ab 3a 2 b

a7
g) 5
b
3

ab 3

5 3

3ab 2

q)
3
2c

m2

e)
n

h) 3 4

3 4

a b

5s
p) 3
2t

b) 2 5

2a 3b

3a 2b

2a 3

3a 2

2 3

5
c)
3

2
2

6 2

38

2 3

54

2 3

Permudahkan yang berikut

www.mywikischool.com

3 4
3

d)

ab3 a 3

85

e) p q

pq

l) 3 p q 2 p q
2

3 4

Apakah maksud

an ?

23

25

mn

4 5

f) m n

2 2

3 x 5 y 2 2 x
m)
4x 2 y

23

25
Jadi

p q
g)

a4

p4

a b
n)

3 6

7ab

mn

2 4

h)

mn

a4

2a
3

Jadi

n3
a n

i)

pq 3 p 3
o)

ab a 2 bc 3
j)
a 2 bc 2

a n


4a b
5

p q

Bukti :

3 a 2 b 2a 3 b
2

BILA

p) 8 p q

k) 3ab

3 2

2 p3 3 p2q

BAGAIMANA

a b
2

www.mywikischool.com

86

Bentuk

Bentuk

Bentuk

Bentuk

Indeks

Pecahan

Indeks

Pecahan

2 3

1
23

43

a 6 a 2

a 1

p 5 p 7

7 2

1
s3

b b
2 3

q q

1
x

b 3 b5

m3 m 2

1
25

1
10

m2

m5

a 7 a 2

c4 c7

a0

a 1

3 4

7 1

5 2

b)

4 2

d3

d 2

t
t 5

Latihan 10 : Nilaikan yang berikut

4 2

h 3

h6
k

k6

2 3

32

d5

d d 3

1
34

Cari nilai berikut

a)

k k 7

k4

Permudahkan yang berikut

3 1

a1

e)

w3

w 3

51

pq 3 p 4 q

a b ab
2 3 3

4 2

Bahagi indeks negatif


c)

63

d)

www.mywikischool.com

17 1

87

2a 2

d 2
h)

d5

5a 1

i)

3a 4

j 2

j 3

j) a

3ab 2a b
2 2

h 3 h5
p)

5 2

q)

r)

a7

2 6

h7

2 3

p q

s) pq

l) q

3 1

c)

a 5 a 4
m4 m8

f)

g)

2 3

7 2

t 3 t 7

d) p

e)

m) t

n) k

1 3

n4

n7

c 3

s s

o) s

3 3

2 3

Latihan 11 : Permudahkan yang berikut

b)

ab2 a3b

k) h

a)

c c2
3

2 2

t)

2a 3

u)

7t 1

v) 5mn

w) 7ef

2m n

5 1

2 3e2 f 3

k2

k 2

www.mywikischool.com

88

Cari nilai yang berikut

2 2
3

h) 5 2

Jika cari nilai

54

33 37
Latihan 12 : Nilaikan yang berikut

2 2

28
3

2 4

a)

3 3

3 2

2 2

3 2

b)

25 22

c)

52 55

d)

73

74 7

34 32

e) 5

2 3

22

i)
3
2

21
j) 2
3

58
2

1 4

f) 3

3 5 3 2

2
k) 1
5

5
2
2
2

32
3
2

www.mywikischool.com

g) 3 2
2

1 2

32
l) 3
2

89

32 9

9 3
9 9
BILA

5 5

1
3

1
2

16

64

1
2

1
2

64

25

1
3

1
5

27

BAGAIMANA

32

Apakah maksud

a
a

a
a

1
n

a ?

Jadi

Bentuk

Bentuk

Bentuk

Bentuk

Indeks

Punca

Indeks

Punca

1
3

1
2

1
3

a
Secara amnya,
n

a
1
n

3 1

2 2

atau

2
3

3
7

1
2

atau

a
3

43

Jadi

3
3
2

p7

a1

a0

a 1

a2

2
3

a
m
n

BILA

BAGAIMANA

Cari nilai / Nilaikan yang berikut


1
2

www.mywikischool.com

1
3

90

Bentuk

Bentuk

Bentuk

Bentuk

Indeks

Punca

Indeks

Punca

5
3

72
5
x
x

3
4

2
3

3
2

Cara Alternatif
3
2

9
4
3

27

5
2

Penggunaan kalkulator
4
3

27
www.mywikischool.com

1
6 2

2
3

3
2

23
m

16

k5

a)

1
2

p q
6

1
9 3

b) 2163

b3 b3 b3

c)

32 5

d)

49 2

e)

16 2

83

2
5

5
2

27 3

7
5

b b

92

5
2

a a

Latihan 13 : Nilaikan yang berikut


Cari nilai / Nilaikan yang berikut

1
2

6
4

Permudahkan yang berikut

f)

g)

h)

32
a a5


5

4
3

8
3
2

25
3
2

81
2
3

27

4
p 5

3

32
b


5
12
b

91

23
a b a 4 b 2

ab

3
2

1
2

1
2

7
5

g)

c c
c

4
3

6
5

3
5

Cari nilai / Nilaikan yang berikut

3
2

2
3

5
3

2
3

1
3

5 5

9 9

i) p

Latihan 14 : Permudahkan yang berikut


2
3

1
3

a)

a a

b)

b2 b2

1
2

1
3

7 7 7

2
h) k k

1
2

1
8 2

1
2

23
b b

j)
1
3
b

43
8 82

1
c) c 3

d)

e)

s t

2
6 3

12 23
k) p q pq

3 2

1
2 2

3
2

3
8 4 2

l)

ab a b
2
2 3

1
3

Jika cari nilai

m6 2
f) 4
n
www.mywikischool.com

92

Latihan 15 : Nilaikan yang berikut


7
5

3
5

a)

7 7

b)

34 34

1
2

Cari nilai / Nilaikan yang berikut


5
2

1
2

5
2

Cari nilai / Nilaikan yang berikut


2
3

3
2

2 4 8

25
4
3

d)

8 8
1

2
3

1
3

3 27

83

81

3
2

2 6 3

12
c) 5 5 5


3
2

g) 2 5

1
2 2

1
4
e) 4 2 4 4

1
2

4
3

1
3

20

1
2

3
2

Asas-asas berlainan
tapi dari

2
3

4
3

f) 3 3 2 3 2
1

Asas-asas berlainan

www.mywikischool.com

tapi dari

12

18

93

24
d)

45

3
2

1
2

16 8 2

g)

2
3

24 3

1
3

Latihan 16 : Nilaikan yang berikut


a)

1
2

1
4

2 4 8

1
3

e)

b)

1
2

1
2

2 6 3

1
2

h)

93

3
2

12 2

3 3 27 9 9 3

f)

c)

33 81

3
2

www.mywikischool.com

1
3

2
3

2 3 18

2
3

i)

25 4 20

1
2

94

Jika

2 x 43 82

Cari nilai x

am an ,

6 x 1 6 5

52 x 5

BILA

BAGAIMANA

2 2 x 1 2 3

3 x 3 35

Jika belum dalam bentuk

am an

Cari nilai x

75 7 x

3 x 34

Semak:

Latihan 17 : Selesaikan yang berikut

75 7 x

3 x 34

5x
5
53

7 7

3 9

a)

5 x 53

b)

3 x4 3

c)

23 x 2 6

d)

7 2 x 1 7 7

Permudahkan yang berikut

3 x 32

5x 5

3x

32

5x

2 x

3 3
x

3x 9

x 2

x 3

54 5x
5x

www.mywikischool.com

95

e)

4 x 4 2 45

5 5

f) 5

2x

m)

42
g) 3

1
2

18 2

3
2

h)

3 2 12 2
8

2
3

* Semak jawapan dengan kalkulator

3) Diberi
g)

3x
32
4
3

h)

6x 1

62 6

32 x1 3 x 32 , cari nilai x .

* Semak dengan ganti balik dan kira


dengan kalkulator
Soalan PMR Tahun-tahun Lepas
1) Permudahkan tiap-tiap yang berikut :

a) m

i) 5

x 3

j) 7

3 x

c)

1
4

d) k

m2 m2
e)
m3

k) 3
x

1
l) 3 9
81

f)

h 2 h)

a)

m2 b) d 8e7

e) m

4 2

f)

1
m

d)

k8

12

h)

k7

c) p
5

g) h g

m 2 m 5
m4
k4 k
k 2

2) Nilaikan

a) 8

c) 2
e)

www.mywikischool.com

4 3

p 5 p 3

g) hg

b) e d e
3

Jawapan untuk 1

2 8

1
2

2
3

12 3

36

1
3

3
2

42
b) 2
2 23
d) 2

2 1

f) 5 2

52

96

Ungkapan Algebra III

Kembangkan yang berikut

ab

aa

2a

b 5

3x 4

4 2 y

2a 3b

5 x 3x

1
x 4y
2

p 3 p

pq r
pq r
pq r
pq r
p q r

p2q 3r
7 s 5t 2u
3a2a 3b c

1
9 y 6
3

p q r

1
2 p 6q r
2

ab c

3 p q r

Latihan 1 : Kembangkan yang berikut

ab c

5 p q r

ab c

23a 5b 1

ab c

52 3x 4 y

a) mn p
b) mn p
c) mn p
d) mn p

Bandingkan

ab c

ab c

aa b

e) m n p

abc

b
a
c

ab a

f) 5 p 1 q

a bc

ba b

g) 33 a b

ab
c

a
bc

ab
c

a
bc

www.mywikischool.com

b
c

aa 2
ab 3

h) 3 x y z
i) 4a b c d
j) mn m

97

k) x x y
l) p q p
m) p 2 q
n) x y z 3
o) a 3 b a
p) m2 p 5q
q) a2a 3b c
r) q3 p 2q 4

Bandingkan

Kembang dan permudahkan yang berikut

aa b

5a 2 3a

a a b
a b
a a b
aa b
b aa b

a 3a b

s) 2e3 f 4 g

a ab a

t) 3a 2b 7c

a2 a a2

u) 4m2m 3n

a2 a a

v) 4 pq 2r

a 2 ab a 2

w)

x)

2 p3q r 2s 7t

1
p q
3

1
y) 4a b 2c
2
3
z) 4k 3l
2
www.mywikischool.com

5a 2 a 2 3a

x x y
a 3a b
aa 3 a
p7 q pq

aa b a 2

Latihan 2 : Kembang dan permudahkan


yang berikut
a) p 7 2 p

b) 6a 3a 5

k 3k 2k
2

3b 2 2ab b 2

c) 3 p q 7 p

5mn 3n mn

pq 5 p 2 6 pq

d) 5 x y 2 x y

2 x 2 3xy xy
98

e)

4m n 3m n

n) m5 2n mn

a b c

o) a a b 2ab

a b c d

f) 9k 23 2k
Cara pantas
p)

mm n m2

g) 7m 32m 1

a b c d ac ad bc bd

q) 5bc 2bb c
h) 52 x y 4 y

a b c d
r) 3 p

i) q 23 p 2q

j) cc 2 5c

p p q

s) aa b 3ab

t) 2 p3 p 5q pq
k)

h3 h 2h2
u) pq 4q 2 3 p

l) p q 3 6 p
v)
m) aa 3 7 a

9k 2 2k 5k 1

w) 3ab 2a3b 2a

www.mywikischool.com

Kembangkan yang berikut

p q r s
e f g h
a b c d
a b c d
a b a c
99

a 2c 3

Bandingkan

a b c d

4 p 3q 2r 5s

a b c d

3a b 2c 3

a b c d

j) k 5k 3

k) p 7 p 2

l) x 3 x 5

Latihan 3 : Kembangkan yang berikut


Kembangkan yang berikut

x 3x 2
p 7 p 2

a) k l m n
b) x y u z
c) e f

g h

d) x y z x

2m 1m 2
3 y 22 y 5
a 2b 3a b

www.mywikischool.com

n) 3a 13 2a

o) 3 p 1 p 5

e) p 3q 1
f) 2a 5b 5
g) p 2q 3r 2 s
h) e 7 3 f 2 g

2 p 3q 3 p 2q

m) k 22k 3

p) 2 x 35 x 1

q) x 2 y x y

r) 5 p q 2 p 3q

i) a 1a 5

100

x2

y2

a2

b2

x 12
y 3

c 12

2 k 2

p 32

4k 32

3x 12

3a 4b2

a b 2
3b 72

4b 5c

a b2

2 p 52
Latihan 4 : Kembangkan yang berikut

a b2

a)

e f 2

b)

m 22

c)

x 72

2a 3b2
Kembangkan yang berikut

p q 2
e f 2

x 52
m 22

www.mywikischool.com

101

d)

8n 12

5 q 2

k)

Bandingkan

ab

e)

4n 52

l)

a

b

a b2

7g 12

BUKAN

Kembangkan yang berikut (guna formula)

f)

e 5 f 2

m)

2y 3

p q 2

x 52
g)

h)

i)

3a 2b2

j k 2

p 12

n) 9u v

o)

2 p 7q 2

a b2

c 12
p 32

2a 2

3b2

5c 2

7d 2

Kembangkan yang berikut

j)

q 6

www.mywikischool.com

2a 3b2

102

3x 12

m 22

Latihan 5 : Kembangkan yang berikut


(menggunakan formula)

2 p 52

a b

3a 4b2

4k 32

BILA

BAGAIMANA
kuasa dua-kan benda
kuasa dua-kan benda

a)

e f 2

b)

m 22

c)

x 72

d)

8n 12

e)

4n 52

f)

e 5 f 2

g)

3a 2b2

h)

j k 2

a b2
BILA

di tengah-tengah

BAGAIMANA
kuasa dua-kan benda
kuasa dua-kan benda

jika ada pekali

di tengah-tengah

a b

jika ada pekali

a b2

e f 2
www.mywikischool.com

a b2

i)

p 12
103

j)

q 62

a b2

5 q 2

a b2
a b a b
a b a b

k)

BILA

BAGAIMANA
kuasa dua-kan benda
kuasa dua-kan benda

l)

7g 12

Kembangkan yang berikut

e f e f
m)

2y 32

n) 9u v

o)

jika ada pekali

p 4 p 4

Latihan 6 : Kembangkan yang berikut

2 p 7q 2

a b a b

x 1x 1

(menggunakan formula)

3 p 3 p

b) p q p q

2m 52m 5

c)

2 x 3 y 2 x 3 y

a) c d c d

8 f 8

d) 9 c 9 c

a b a b
a b a b
a b a b

www.mywikischool.com

e) 3 x 13 x 1

f) 2q 52q 5

104

2m 3n 3m 2n
2m 3n 2m 3n
5 x y 5 x y

g) 4m n 4m n

h) u 3v u 3v

k) a 2 a 2

3m 13m n

Latihan 7 : Kembangkan yang berikut


i) 4 x 7 y 4 x 7 y

(menggunakan formula di mana boleh)

j) 3m 5n 3m 5n

A) a b c d

B)

a b2

a b2
D) a b a b
a b a b

l) 2 a 2 a
m) 2 x 33 x 2

a)

a b2

n) 2 x 32 x 3

b)

a b2

o)

2x 32

c) a b a b

p)

2x 32

d) a 1a 1

q) p 2q p 2q

e) a 1a 1

r)

p 2q 2

f) a 1a 1

s)

2 p q 2

g) a 1a 1

t) 5 p 2q 5 p 2q

h) a 1a 2

u)

5 p 2q 2

v)

5 p 2q 2

C)

Kenalpasti jenis soalan

x 12
x 1x 1
x 1x 1

x 12
x 1x 2
x 3x 2

2m 3n2

2m 3n2

www.mywikischool.com

i)

a 22

j)

a 22
105

Kembangkan yang berikut

x 2x 2 xx 2

4x 3

1 x 1 x 1
2 y 1 y 1

x 2x 1

Permudahkan di mana ada kurungan

d) d 2d 5 7

e)

7 y 2 y 1

f)

k 2 k 3

g)

2a b2a b b 2

Permudahkan yang berikut

Latihan 8 : Permudahkan yang berikut

x 1x 2 5 x

a)

3x 22 6 x

x 22 x 2

b) x 3 x 1 2 x

h) h 2k h 2k h3h k

x 2 x 2

www.mywikischool.com

c)

2m 12 m 3
i)

p 2 p q p q

106

j)

a 2 a ba b

Yang
difaktorkan

ab c
sq r
k)

x y 2 x y 2

c x y
k m n p

3a b
l) x 2 x 3 x 1 x 4

7q r
5e g f

ab ac

ab 1
x1 y z
3a 1
72d e 1

abc d
mn3 p 1
3ab c
4m3t 5s
2ab 2c 1

23a 4b
32 p 3q
45m 3n
22 x 4 y 5 z

3 pq2r 1
x y
x y
2x y

ab c ab ac

32a b
7m 3n
83 p q

Apakah yang dilakukan?

ab ac ab c
Pemfaktoran
proses songsang dengan

www.mywikischool.com

24 x y 8 z

pq r
aa 1
aa b
p3 2 p

2q 3
38 m

a 2 a 1

42 p 5

p p2 1

107

FSTB

ac

Untuk mencari FSTB untuk sebutan

5 pq 5(

algebra, semak

5 pq 5 p(

8ab 2 4a (

8ab 2 ab(

)
)

ab
c

cd

5 pq pq(

8ab 2 2a (

efg

fgh

setiap

5 pq 5 pq(

8ab 2 8b 2 (

pqr

pr

FSTB untuk pembolehubah yang sama

3m

6n

6e

6f

6x

9y

12h

18k

6 2(

8 4(

7p

14 p

6 3(

8 2(

9 rt

4rs

6 6(

8 8(

5mn

10 pq

2a

9p

12df

3xy

6 yz

dengan kuasa/indeks berlainan

7q
a

ab ac

pqr p (

ab b(

pqr pq(

pqr qr (

ab ab(

a a(
a a (
2

)
)

a 2b a (

mn

a 2b b(

4ab 2c 3

www.mywikischool.com

2 p 2q
4a 2b

3a 3(

3a a (

3a 3a (

mn m 2

3ab 6ac

5 pq 10

6a 2 b 3 c

a2 a

p3

2ab

ef e

ab a(

x2

6a 2 b

pq qr

Isikan tempat kosong

x3

5m 2

Faktorkan dengan lengkap

21 pq

a 2b a 2 (

a 2b ab(

6 a 2(

6a 3(

3ef 7e

6a 2a (

6a 3a (

6a 6(

x 2 7x
9m 2 3m
108

a 3b3 ab 2
pqr prs

e)

x 2 xy

f) 5a 5b

15ab 2 c 10a 2 b

r) abc ac

s)

a 2b 2 ab

g)

4x 6 y

t)

pq 2 p 2 q

h)

18ef 6 g

u)

e3 f ef 2

v)

a 2bc ab 2c

w)

12 x 2 yz 18xy 2 z

x)

4a 2 2ab 7a

y)

9 pq 6 p 2 3 p

z)

15ef 5e 10 f

x 2 xy 8 x
10mn 8m 2 6m
i) 3ab 6a
Faktorkan
Kenalpasti

j)

15 pq 20qr

Untuk setiap sebutan


tulis

k)

4 p 2 10

jika seluruh sebutan difaktorkan


tinggal

l) y 6 y
2

Disemak dengan
m)

5mn m 2

a) xy xz

n)

4 p 16 p 2

ef fg

o)

k3 k

Latihan 9 : Faktorkan dengan lengkap

b)

c) f

a b a b

p) 2 y 3 y
3

a 2 b 2 a ba b
d) p p
2

www.mywikischool.com

q)

egh fgh

109

Bandingkan

x2 9

c)

m2 4

9x 2 4 y 2

d)

25 y 2

e)

5 p2 5

f)

2k 2 32

g)

3x 2 75

h)

9 x 2 49

i)

27 12 y 2

j)

18 32 g 2

a2

b2

ab
2 2

a 2 b2
2a 2b

4m 1
2

a 2 b2
Faktorkan dengan lengkap

3 27 p
2

x2 y2
3 p 2 3q 2

BILA

16

36

4y (

BAGAIMANA

25

49

9x 2 (

2
2

25 p (
2

SEBELUM

)2
)

Faktorkan dengan lengkap

Latihan 10 : Faktorkan dengan lengkap

2p 8

a)

e2 f 2

b)

7m 2 7n 2

www.mywikischool.com

110

9 x 2 1

k)

BILA

BAGAIMANA

l)

4 16r
2

Pastikan dalam bentuk

Terus tukar ke

m)

16m2 25n 2

Faktorkan dengan lengkap

x 2 2 xy y 2
x 2 2x 1

n) 4 p 9q
2

p 2 2 pq q 2
3m 6mn 3n
2

o)

p)

16e2 f 2

18c 2 8d 2

4 x 2 4 xy y 2

x 2 6x 9

x 2 14 x 49

2 x 2 8x 8
x 2 6 xy 9 y 2

a b2
a b

3x 2 6 x 3

a 12

4 x 2 20 xy 25 y 2

4 x 2 20 x 25

Proses terbalik juga dikenali sebagai


pemfaktoran.

www.mywikischool.com

111

16 p 2 40 pq 25q 2

Latihan 11 : Faktorkan dengan lengkap


a)

a 2 2ab b 2

b)

e 2 2eg g 2
2 p 4 pq 2q
2

c)

d)

h)

i)

p)

2 x 2 16 x 32

q)

9a 2 12a 4

r)

25x 2 20 x 4

x2 2x 1

j)

x2 6x 9

k)

x 2 10 x 25

x 2 4 xy 4 y 2

a b c d
e)

m 2 6mn 9n 2

l)

x 2 8 x 16
Faktorkan dengan lengkap

ax bx

4a 12ab 9b
2

f)

g)

m)

x 12 x 36
2

ax bx
n)

5 x 2 10 x 5

o)

3x 12 x 12

27r 2 36rs 12s 2

a x y b x y
am n bm n
ax y x y
px 3 2qx 3

www.mywikischool.com

112

4a3c 1 3c 1

ac ad bd bc

a 2 2a ab 2b

Ulangkaji

a b (

a b (

a b (

a b (

a b (

a b (

a b (

a b (

4ap 6bp 2aq 3bq


ac ad bd bc

7mn 10 14n 5m
ac ad bc bd

ab

ba

ab

ba

a b
ba

ax ay bx by
ba

a b

ab

ba

BILA

BAGAIMANA

Faktorkan dengan lengkap

ax ay x y

ax ay bx by

Latihan 12 : Faktorkan dengan lengkap

ax bx ay by

3m 3 n mn

www.mywikischool.com

a)

px py qx qy

113

b)

mp np mq nq

h)

ax 3 y ay 3 x

Untuk memfaktor

A)

B)

c)

ac bc bd ad

x 2 xy x y

i)

C)

D)

d)

ax ay by bx

2ax 4ay 7 x 14 y

j)

Kenalpasti

e)

f)

x 2 2x

x 2 2x 1

4ap 10aq 2 p 5q

x2 y2

x2 y2

x2 4

x 2 4x 4

4x 2 9

4x 2 9x

2 x 2 18

2 x 2 18 x

xy 10 5 x 2 y

x2 4y2

9 x 2 16 y 2

x 2 2 xy y 2

x 2 xy x

pr ps qr qs

k)

ep eq fp fq

l)

x 2 2 x xy 2 y

g)

x 2 3x xy 3 y

www.mywikischool.com

m)

6ef 10 12 f 5e

Latihan 13 : Faktorkan dengan lengkap

a)

x2 x

b)

x2 x
114

c)

x 2 1

p)

5 20 x 20 x 2

d)

x2 9x

q)

x 2 xy

e)

x2 9

r)

x2 y 2

f)

x2 6x 9

s)

x 2 2 xy y 2

g)

9x2 9

t)

x 2 2 xy y 2

h)

9 x 2 1
u)

aa b 2ab

x 2 xy 2 x 2 y

i)

9x 6x 1

j)

9x 6x

k)

3x 2 12 x

w) x 6 xy 9 y

l)

3x 2 12

x) x 6 xy

v)

x 1x 1 8

x 1x 3 3

Faktorkan dengan lengkap

a b2 4ab

xy x y 1

m)

3x 2 12 x 12

n)

5 20 x

o)

5x 20 x

y)

x 2 9y 2
Latihan 14 : Faktorkan dengan lengkap

x 9 x xy 9 y
2

z)

a) a a 2 5a

www.mywikischool.com

115

b) p 3 p 3 5

Yang manakah boleh dipermudahkan?

ab
a
c) m 6 m 1 6

a 2 ab
a

ab
ab
d)

g 32 9

ab
ab

a b
ba
aa b
ab

e) 7 xy x x y

aa b
a

ab 1
a

a b

aa b
a b

x 1y
x 1

32m 1

6m2m 1
x 2 3x

x3

ab 2ac

3b 6c
x y

x2 y2

ab

f)

g 32 12 g

a2 b2
ab

4x 2 9

4x 6

Yang manakah boleh dipermudahkan?

a 2 2ab b 2

ab

2x 1
2

2x 2
2

k 2k 3 5k 7
g)

Permudahkan pecahan algebra berikut

4x 6

2
3x 9

6
www.mywikischool.com

p2 9

p2 6 p 9
Untuk mempermudahkan pecahan algebra

116

Latihan 15 : Permudahkan pecahan algebra


berikut
a)

b)

5x 10

m2 n2
j)

mn

k)

2m 8n

6
l)

c)

d)

e)

9 3p

2s 10

s 2 25

n)

x2 4 y2

2x 4 y

xy 2 y

x2
3 pq 3q

p2 p

x y

f)
yx

h)

3 p 2 q pq

i)
6p 2
www.mywikischool.com

ab

ab

a b

a b

a bc

2
2
a bc

2
2
a bc

2
2
a bc

2
2

9 p2 q2

15 p 5q

Membawa tanda ke dalam pecahan (yang


ada tambah/tolak)

p)

a 2 2ab b 2

a b

q)

x 4

x 4x 4

x y

yx
e2f

10 f 5e

x2 1

x 1

m)

o)

g)

pq

p2 q2

Permudahkan yang berikut


2

2 x 5x

3
3

7x x

6 6

ab
c

ab
c

3x 9 x

4
4
117

x x2

2
2

x 1 x

4
9

3x

x x6

4
4

3x 2 2 x 3

2
3

2x

x 1

Tambah/tolak pecahan algebra

7 x 2 x 15

5
5

3x x 5

10
5

Latihan 16 : Permudahkan berikut ke

3x 2 2 x 1

8
6
x 3 2x 5

7
7

www.mywikischool.com

bentuk termudah
a)

3a a

5 5

b)

9b 12b

7
7

c)

c 11c

6 6

118

d)

p p3

3
3

h)

8m 1 2m 1

6
6

e)

2y y 3

5
5

i)

x 1 x 1

2
3

l)

q 1 5 q

4
12

m)

f)

g)

3x 1 x 5

4
4

3x x 3

4
4

www.mywikischool.com

j)

k)

m 2m 1

4
6

2 p 1 p 3

4
3
d

n)

o)

2f

p)

m 1

7x 5 x 3

6
2

3f

4
m3

119

Permudahkan yang berikut

2 3

x x

5a a 1

b
b

1
1
...

ab ac

VS ab ac

1 1
...

2
a
a

VS

5x x 6

2y
2y

x2
x

x 1 x 1

a2 a

x ___ 4 x

a ___ ab

4 ___ 4 x

b ___ ab

2 ___ 4 x

q ___ pqr

a2

2 x __ 4 x

xz __ xyz

ab

2a

a ___ a 2

3 xz ___ 12 x 2 yz

a ___ a 3

6 x 2 ___ 12 x 2 yz

3a

4b

a 2 __ a 3

2 yz ___ 12 x 2 yz

3a

9b

Tukar ke pembawah yang diberikan

4a

6b

1
x

ab

bc

2a

3ab

2ab 2

4b

5b

x y

Untuk mencari GSTK untuk sebutan


algebra, semak

setiap

www.mywikischool.com

...

x y

x
y

x y x y

Isikan tempat kosong

2ab
2

FSTB untuk pembolehubah yang sama


dengan kuasa/indeks berlainan

GSTK

7n 3n

5m 5m

...

4x

1
2p

2
3k

1
3

1
x

2
x

1
x

7x

4p

1
3p

6k

5
3k

3x

1
2

xy

1
x

xyz

3
x

24 p

12k

6x
x2
x 2y

120

1
2a
1
x

m
3n

6a b

x x 1

3n 2

2
3ab
1
x
2m
3n

6a b

2s 1 s 3

4s
2s

xx 1

Bila perlu hapuskan kurungan

18n 2 p

1 2
3

a ab abc
Permudahkan yang berikut

1 1

x 2x

3
2

x 1 x 12

2
p

3 pq q
p 1 p 1

6p
2p

www.mywikischool.com

x x 1

x 1
xx 1
x3

1
x x 1

3 x 2
2 x 1

2 5

x xy

2 1

x2 x

3
2

2
10a b 15ab 2

2x 1 3x 2
4

x 1x 3 xx 2
x 2x 3
3
7

4b 6a
1
1

2
2x
x
1 r 1

4s 6rs

1 1

x y
p
q

2q 3 p

1
1

x x 1

121

3
1

x3 x2

c)

5n n 9

3m 3m

1 1 1

m n q

x 1
x

x 3 x 1

d)

2x2
6x

x3 x3

e)

a 3 b 3

ab ab
2

Latihan 17 : Permudahkan berikut ke

3
n

2
m
m

h)

i)

3
5

5 pq p

j)

5 x 3

8x
2x

k)

1 n3

m 3mn

l)

5 3s 6

2r
2rs

bentuk termudah
a)

q 1 q

p
p

b)

3a 2a 3

b
b

www.mywikischool.com

f)

1
3

2k 8k

g)

3 4

ab a

m)

3 y 1

y 2 y2

122

n)

2
4
1


pq pqr p

o)

a 1
3

2
a 2 a 2

p)

1 1

e f

q)

1
4p

2 pq 3r

r)

e
f 1

3f
5e

s)

1
1

m m2

www.mywikischool.com

t)

3
2

x 2 x 1

u)

4
1

x2 x4

v)

w)

x)

x3 x2

x 2 x 1

y)

p 1
5

8 p 12 p

1 2 3

a b c
p
p2

p 3 p 3

z)

1 y6

2y
5y

aa)

5 2p 3

6
6p

123

ab)

3 m 1

5m m 2

a b2

b3 a3

mn p

p2q m

3q 5

p 2p

2ab b 2

3
4a

Darab pecahan algebra

a 1 a 2
a 1

b3 b 2
ac)

9a
6ab

Latihan 18 : Permudahkan berikut ke

x5 x3

x 1 x 5

bentuk termudah
a)

2p 4p

3q r

b)

m2 m

n n3

c)

x2 y 2

yz x 3 z

d)

3mn 2 n

2
9m

e)

2a 3a 2b

9b 2
4c

f)

m 1 m 4

m4
m

g)

k 1 k 3

k 2 k 1

h)

x
2 x 6
x3

a b
c

ab
c2
2

ad)

x
2 x 2 y
x y

4
1
2
2
x y xy

a 2b

c
4
ae)

ab 3b

af)

2
7
b

ab bc ac

a b

3a 6b

5
x2 y2
x y

Permudahkan yang berikut

a c

b d

a c

b b

a a2

b3 b

a2 b

b2 a

www.mywikischool.com

p 1
2 p 6
p2 9

124

i)

p
3 p2 6 p
p2

Permudahkan yang berikut

a
c

bc ab

b)

6a
4ab 2
b

c) 4 p q
2

y2 y y 2

y 3 y 1

j)

k) x y

l)

x 12

m)

x2

x y2

3a 2

7b

3a 3b
2a b
8

d)

p4 p4

p 1
p

e)

h 2 2h h 2

g 2h
2g

f)

4a 2 4b 2 3a 3b

a 2b
ab 2

x 1

x
x2 1
5x 5

4 p 2q
2q

2
2
p q
pq

Bahagi pecahan algebra

qr

3p

p2 4 p 4 p 2
g) 2

p 4p 4 p 2

a c

b d
a

a
c
b
www.mywikischool.com

h)

x 2 2 xy y 2
x y
x y

Latihan 19 : Permudahkan berikut ke


bentuk termudah
a)

xy y 2 z

z
x

125

a

b
c

d

b

c

a

b
c

1
2

x
2

x
1
4
3

1
y

x
4

h 2k h 2k h 2
2
g) 32 p 5 p 3

x
1
5

x
1
5

f)

h)
i)

1
3
1
x
3

x
2
3

3x 12 7 x 4

3) Faktorkan
a) 3m mk

1
x
1
1
x

b)

4 x xy 2
3x 2 12 x 12

c)

5 p 10

d)

e)

5 20k 2

f) 2 x 6

g)

12 3x 2

h)

i)

4e 12ef

j)

k) 9 xy 3 x

50 2m 2
3x 2 48

Soalan PMR Tahun-tahun Lepas


4) Ungkapkan yang berikut sebagai satu

1) Kembangkan
a) 33 x 1

b) 2 g 5 k

pecahan tunggal dalam bentuk termudah

c) q2 p

d) h 53h 2

a)

7m m 6

4
12

b)

3 2p 7

4q
12q

c)

3
k 5

5m 10mk

d)

1 n4

n
3n

e)

5 2 3w

3n
6n

f)

e)

3m n 2

2) Ringkaskan

2 p q 2 q4 p q

a) n p 2n

b)

c) 2n 5 3
d) 34m 3k 5k m

6d 5 f
2de

g)

1 m2

2m 6m 2

1 5 2v

5m 15mv

1
1 p
3 2

h)
2m
mp

e) 2 p 3q p 5q

www.mywikischool.com

126

Jawapan
1) a) 9 x 3

b)

10 g 2 gk

c) 2q

d)

3h 2 13h 10

b)

15 f
e

e)

pq

9m 2 6mn n 2

2)a)

3n p

c) 2n 7

d) 13m 14k

p 8q

f)

4k 2

g) p 6

h)

4 p2

e)

i)

9 x 2 13x 3

3) a) m3 k

b) x2 y 2 y

c) 5 p 2

d)

e) 51 2k 1 2k

f) 2 x 3

g) 32 x 2 x

h) 25 m 5 m

i) 4e1 3 f

j) 3 x 4 x 4

k) 3 x3 y x
4) a)

11m 3
6

3x 2

b)

8 p
6q

c)

k 1
2mk

d)

7n
3n

e)

4w
2n

f)

v 1
3mv

g)

m 1
3m 2

h)

www.mywikischool.com

2 p 1
mp

127

Formula Algebra

Subjek untuk formula

Diberi

y 3x 4

y x 1
Bila x 2 , y

A r

Bila x 3 , y

c a2 b2

y x 1
Bila

c a b
2

a) Cari nilai x jika

y3

y 4 3x

y 6 , cari nilai x

x y 5

b) Cari nilai y jika x 1


2

m 3n 4m

y2 x 2
Bila x 7 , cari nilai y

Subjek

BILA

BAGAIMANA

y x y
Bila x 4 , cari nilai y

Pemalar

Diberi

y 7x

a) Cari nilai y jika x 5

Diberi y z x
a) Cari nilai x jika

y 10, z 8

b) Cari nilai y jika

x 2, z 7

b) Cari nilai y jika x 3

Kuantiti yang

Pembolehubah
Kuantiti yang

www.mywikischool.com

128

c) Cari nilai z jika

x 3, y 4

Laithan 1

e) Cari nilai z jika

y 5, x 2

d) Cari nilai b jika

a 2, c 4

f) Cari nilai z jika

y 0, x 3

e) Cari nilai c jika

a 5, b 1

I) Diberi y x z
a) Cari nilai y jika

x 4, z 3

II) Diberi a b c
b) Cari nilai y jika

x 3, z 1

a) Cari nilai a jika

Diberi

b 3, c 10

x y 8

a) Jadikan x sebagai subjek / Ungkapkan

x dalam sebutan y

c) Cari nilai x jika

y 5, z 2

b) Cari nilai a jika

b 1, c 3

b) Jadikan y sebagai subjek

Ungkapkan

d) Cari nilai x jika

y 1, z 3

c) Cari nilai b jika

a 7, c 3
ab
ab
a b

www.mywikischool.com

dalam sebutan

ba
ba
ba

a b

a
b
ab

ba

b
a
ba

129

Jadikan x sebagai subjek

b) m n p

[m ]

a) x y z

mn p

Diberi a bcd
a) Cari nilai a jika b

2, c 1, d 3

b) Cari nilai b jika a

12, c 2, d 3

[n]

b) z x y
c) x y z

c)

e f g

e f g

[g]

f]

d) y x z

e) z x y
d)

r s t

Diberi e
[s]
a) Cari nilai

f
g

f jika e 3, g 2

f) y z x

r s t

[t ]

g) y x z

b) Cari nilai g jika e

Diberi
h) y z x

y 3x

a) Cari nilai y jika x 4

Latihan 3

Latihan 2 : Jadikan kuantiti di dalam [ ]


sebagai subjek
a) a b c

ab c

4, f 8

b) Cari nilai x jika y


[a]

I) Diberi y xz
a) Cari nilai y jika

x 4, z 3

[b ]

www.mywikischool.com

130

b) Cari nilai z jika

y 10, x 2

b) Cari nilai z jika

c) Cari nilai x jika

y 9, z 3

IV) Diberi V lwh

II) Diberi m

n
p

a) Cari nilai n jika

m 2, p 4

b) Cari nilai p jika

m 2, n 6

a) Cari nilai h jika

V 30, l 3, w 2

b) Cari nilai w jika

V 40, l 2, h 5

Jadikan m sebagai subjek


a) mx 9

III) Diberi

xy
6
z

a) Cari nilai y jika

c)

x 3, z 5

www.mywikischool.com

x 4, y 3

kmn p

m
a
x

f)

g) y mx

h)

e)

m
x

Jadikan x sebagai subjek


a)

xy

1
c

b)

c)

xy
3
z

d)

x 1

yz k

b) n 4m

d) q mp

m
3k

4
x
7

Jadikan p sebagai subjek


a)

1
q
p

b) e

3
mp

131

Latihan 4 : Jadikan kuantiti di dalam []


sebagai subjek
a) p qr

b)

c)

d)

[q]

p qr

[a]

ax by

[b ]

ax by

[x]

ax by

[y]

ef gh

[e]

ef gh

[h ]

e) x

3
y

[m ]

[y]

www.mywikischool.com

a
c
b

[a]

a
c
b

[b ]

j)

1 3

a b

[a ]

1 3

a b

[b ]

g)

s
t

[s]

s
t

[t ]

k)

1 y

x 3

[x]

1 y

x 3

[y]

h)

xy

1
z

[x]

xy

[y]

l)

a
c

b
d

[a ]

a
c

b
d

[b ]

xy

1
z

[z]

a
c

b
d

[c ]

a
c

b
d

[d ]

1
pr
xy

[x]

1
pr
xy

[r ]

n) b a c

[b ]

[r ]

ax by

1
n
m

f)

i)

5 pq

5 pq

3r
s

3r
s

[p]

[r ]

1
z

5 pq

5 pq

3r
s

[q ]

3r
s

[s]

m)

132

o) ab c

[ b ] p)

b
c
a

[b ]

Jadikan x sebagai subjek

Latihan 5
I) Diberi y

2 5x

a)

3x 2 y z

b)

y 2x 3

a) Cari nilai y jika x 1

Diberi

y 2x 1

a) Cari nilai y jika x 3

b) Cari nilai x jika

b) Cari nilai x jika y

y9
II) Diberi 2 y 3x

c) y mx c

a) Cari nilai y jika x 3

Diberi

3 y 4x 5

d)

a) Cari nilai y jika x 2


b) Cari nilai x jika y

b) Cari nilai x jika

y 1

ax by 2c

Jadikan x sebagai subjek


a) ax b c

www.mywikischool.com

133

b) a x b c

c)

d)

e)

f)

g)

ax b
d
c

k)

c
d
ax b

h)

ax b
d
c

l)

ax

xb
c
a

1
c
b

x
bc
a

i)

a
xc d
b

m) ax

j)

a
x c d
b

n)

a
c
xb

1 1

b c

a
1
x c
b
d

a
bc
x

www.mywikischool.com

134

o)

1 1 1

x a b

c)

pq 2r 3

[r ]

4m 3n p

[m ]

4m 3n p

sebagai subjek

ax b c

[x]

[a]

d)

ab cd ef

ab cd ef

[q]

pq r x

[r ]

f) m3 n 4

[m ]

m3 n 4

[n ]

eg
h
f

[e ]

eg
h
f

[g]

[n ]

Latihan 6 : Jadikan kuantiti di dalam []


a) ax b c

pq r x

[a ]

[d ]

g)

ax b c

[b ]

ab cd ef

b)

pq 2r 3

[p]
e) p q r x

www.mywikischool.com

[e ]

[p]

135

eg
h
f

h)

f]

p
r s
q

[p]

p
r s
q

[q]

j) 43 f 2 g e

k)

i)

m
p
n3
m
p
n3

www.mywikischool.com

[r ]

[m ]
l)

[n]

m)
[g]

u 2v
3

[u ]

u 2v
3

[v ]

f
x c p
3

f
x c p
3

f]

43 f 2 g e

a
p
r s
q

f]

c
d
pq r

[p]

c
d
pq r

[r ]

n)

2
xc
3

[x]

o)

2
x 4
3

[x]

[x]

136

p) y m x 3

q) ef

1
3
g

[x]

s)

2
1
x y z
3
4

1
3
g

pq

1 1

r s

www.mywikischool.com

3x 4 x

mx 3 x

x kx

3x xy

kx 3 x

ax bx

Jadikan x sebagai subjek


[y]

a)

6x y 2x k

b) mx 3 x 7

1
a bh
2

[a ]

c)

[p]

u)

1 1
pq
r s

7x x

[g]

t)

r)

xx

[e ]

2
1
x y z
3
4

ef

Ulangkaji
[x]

1 1 1

f u v

y kx x

[u ]
d) 3 x k x 1

[r ]

137

e) a x 3 b1 3 x

c)

mx
xc

Jadikan x sebagai subjek

f)

x4
x
k

a)

4x
x3

hapuskan

yang ada subjek di

yang tiada subjek di

g)

yang ada subjek

pindah

x
xc
y

Latihan 7 : Jadikan kuantiti di dalam []


b)

Diberi

x7
. Cari nilai x jika y 10
x2

www.mywikischool.com

x3
x2

sebagai subjek
a) cx 3 2 x

[x]

b) ht m h

[h ]

138

c)

4eg k f e

d) 4 x 2 y k y c

e) xy m2 x y

1 d
f) d
c

www.mywikischool.com

[e ]

g)

m 1
3m c
k

[m ]

j) q

h)

1 3x
x

[x]

k)

i)

c
2c 3

[c ]

l)

p 3
p 1

[p]

[y]

k 2
5k

[k ]

5s 1
s4

[s ]

[x]

[d ]

139

m) f

e3
f e

[e ]

Jadikan x sebagai subjek

Jadikan x sebagai subjek

a) y x

a)

y x a

b)

y ax

b) y x a
2

c) y x a
2

Selesaikan
a) x

b)

x 5
d) y

x
c) y
a

x2
a
d) y

Bila perlu hapuskan kuasa dua/punca

e)

y ax 2

kuasa dua
Pindah merentasi tanda =
Kuasa dua akan jadi

Jangan

Sebelum pindah kuasa dua


Punca kuasa dua akan jadi

Pastikan dalam bentuk


Bila pindah

Jadikan x sebagai subjek


a)

y x

Punca kuasa duakan


sebelah yang lain

www.mywikischool.com

140

b)

y x a

c)

y xa

d)

y p x q r
2

Jadikan x sebagai subjek


a)

d)

y a x b

ya x
e) x y z
2

e)

x
a

b) y

x2 a
b
Lathian 8 : Jadikan kuantiti di dalam []
sebagai subjek
a)

y x2 3

[x]

Sebelum pindah punca kuasa dua


Pastikan dalam bentuk
Bila pindah

c)

Kuasa duakan
sebelah yang lain

y3

xa
b
2f
b) e
3

f]

Selesaikan
a) x

b) 3

www.mywikischool.com

x 3

141

c)

d)

c 2k 3

y 2 x 1

[k ]

[x]

x 2t V

[x]

3h 2 k
i) y
t

[h]

h)

l)

4
V r 3
3

m)

[r ]

c2 a2 b2

[b ]

Soalan PMR tahun lepas


e)

x 3 a

1) k km 8 [ m ] 2)

[a]
j)

s
1 t

[t ]

3)

ky

3 y
[ y ] 4) qr s p [ r ]
5

5) r 7 p [ r ]
2

f) 3 p q

[p]

7)

g)

r 3 st

[r ]

A r 2

[r ]

3)

www.mywikischool.com

5) r

7)

6)

3n nk
[n ]
5

4y 3
2 p 3
2 [ y ] 8)
5[ p]
y p
k

Jawapan 1)

k)

k2 7
y [k ]
3

k 8
2) k 3 y 7
k

ps
3 5k
4) r
q
6
p7

6)

5F
3k

2p 3
5k
[ y ] 8) p
3
2
2
142

Persamaan Serentak (Persamaan Linear 2)


Persamaan Linear dalam 2 pembolehubah
Cth :

x y 4 , 3a 5b 7

Persamaan serentak dalam 2 pembolehubah

Tambah/Tolak Persamaaan Linear

2x 2 y 7

xx

xx

xx

x x

x x

x x

x x

x x

Penyelesaian kepada persamaan serentak

x x

x x

x x

x x

2x 2x

3x 3x

4 y 4 y

5 x 5 x

x y 5
x y 1

Kaedah Penghapusan

x y 5

5 x 2 y 4

d)

x y 7

a)

x y 1

x y 1

2 x y 6

b)

2 x 3 y 1

3x 2 y 8

e)

5x 2 y 2

Jadikan sifar dengan meletakkan atau

x _____ x 0
x _____ x 0

x _____ x 0
x _____ x 0

y _____ y 0
y _____ y 0
y _____ y 0
y _____ y 0
2a _____ 2a 0
2 y _____ 2 y 0
3c _____ 3c 0

:
Pilih operasi yang perlu dilakukan untuk

2x y 6

c)

x y 2

www.mywikischool.com

menghapuskan salah satu pembolehubah


a)

x y 4
x 3y 3

143

b)

2x y 1
x y 5

b)

m n 1
m 5n 13

d)

2 p 3q 3
p 3q 6

x 3y 4

c)

x y 3

d)

e)

3x 2 y 7
3x y 1
5x 2 y 1
3x 2 y 2

Hapuskan pembolehubah

c)

e f 2
e 2 f 13

e)

4s 3t 10
2s 3t 2

Selesaikan persamaan serentak berikut


a)

x 2 y 1 and x 2 y 5

www.mywikischool.com

144

Langkah
Susun dan

b)

e f 7
e4f 4

d)

2u v 12
3u v 2

Pilih pembolehubah yang boleh


yang mempunyai
Pilih

Selesaikan

Latihan 1 : Selesaikan persamaan serentak


berikut
a)

c)

ab 5

3x y 3

e)

s 2t 5
3s 2t 17

3 x 2 y 12

a b 9

www.mywikischool.com

145

f)

2 x 5 y 9
x 5 y 2

5a 2b 5

h)

2x 4 y 6

a)

3a 2b 1

2:

5 x 10 y 25

b)

5:

1
x y 3
2

c)

2:

1
1
a b5
2
4

d)

e)

2x y 6

a)

g)

5
4
u v7
9
3

2:

2m 3n 1
2m n 11

3:

Selesaikan persamaan serentak berikut

4:

a)

a 3b 4

b)

2 x y 15
x 3y 4

2:
3:
2u 3v 7

c)

2:
4:
Mendarab persamaan linear dengan
pemalar

www.mywikischool.com

146

b)

2a 3b 4
3a b 5

d)

2x 3y 7
3x 2 y 8

d)

3x 4 y 7
4x 3y 1

Latihan 2 : Selesaikan persamaan serentak


berikut
a)

2 x 3 y 13
x 2y 8

Jika tiada pekali yang sama

c)

2u 3v 0
4u 5v 2

Pilih operasi yang perlu dilakukan untuk


menghapuskan salah satu pembolehubah
a)

b)

c)

www.mywikischool.com

4x y 4

b)

3a b 1
5a 2b 13

7x 2 y 3
3x 4 y 1
x 3y 5
4x 3y 4
5 x 9 y 3

147

c)

d)

e 2 f 3
3e 4 f 19

7g h 9
2 g 5h 8

www.mywikischool.com

e)

f)

2u 3v 5
4u 2v 14

g)

6s 5t 7

h)

2x 3y 2
3 x 2 y 16

5a 3b 9
3a 2b 5

3s 7t 1

148

Cara penggantian
a)

b)

x y 7

c)

x y 5

ATAU

x y 1

2x y 3
3x y 7

3y 6

x y 4
yx

d)

2x y 3
3x y 7

Pilih kaedah yang sesuai untuk


menyelesaikan persamaan serentak berikut
a)

c)

www.mywikischool.com

y x2
y 3x 5
y 3x
2x 5 y 1

b)

d)

x 5y 3
x 6y 7
2x 3y 3
3x 5 y 7

149

Isikan dengan atau

Ketaksamaan Linear

:
:
:

x 4:

Isikan dengan atau

:
a b adalah

a lebih besar daripada 3

ba

x 7:

x 0:

a kurang daripada 3

b lebih besar atau sama


dengan 4

Nilai-nilai integer yang mungkin


Nyatakan nilai-nilai integer yang mungkin
untuk x dalam setiap kes berikut

b kurang atau sama dengan 5

x 4:

c sekurang-kurangnya 4

x 4:

x 2 :

x 7:
c selebih-lebihnya 3
Nilai minimum d ialah 6

x 0:

x 3 :

x 2 :
x 3 :

Nilai maksimum d ialah 7


Wakilkan setiap yang berikut dalam satu
Garis Nombor

garis nombor

x 4:

Lebih besar
Lebih kecil
Ada sama dengan
Tiada sama dengan

www.mywikischool.com

150

Tuliskan ketaksamaan yang diwakili setiap

Selesaikan ketaksamaan berikut

garis nombor berikut

x35

Semak : x 3 5

4 x3

2 1 x

37x

2 x 5

x 2 7

Semak : x 2 7

Hapuskan negatif pada x dengan

Bila pindah tambah /tolak

tanda ketaksamaan
Latihan 1 : Selesaikan ketaksamaan berikut
Semak jawapan berikut

x37

x37

x 10

x 4

Semak jawapan ketaksamaan

a) x 4 3

b) x 1 1

c) 3 x 2

d) 2 x 5

e) 1 x 7

f) 7 x 4

32
Tambah

Tolak

1 4
3 x

3 x

1
Bila

Tanda ketaksamaan

bila tambah/tolak kedua-dua belah

www.mywikischool.com

151

g) 3 x 1

h) 10 3 x

6 2 x

Bila pindah

3 9x

tanda ketaksamaan

42
Darab 2

i) 9 7 x

68

x
3
2

x
3
3

x
6
2

Bahagi 2

1
x2
4

Darab 1

3 ___ 2
2 ___ 5
42
Darab

68

4 ___ 6
3 ___ 2

Bahagi

6 ___ 2

3 ___ 4

Tanda ketaksamaan
bila

Tanda ketaksamaan

x
7

2
x4
3

bila

3x 6

x
3
2

8 2x

x
4
3

www.mywikischool.com

3x 6

4x 2

2 x 8

4 x 12

x3

x3

3 x

3 x

152

Bila pindah

e) 10 2 x

f) 12 3 x

g) 8 2 x

h) 18 6 x

tanda ketaksamaan

x24

2 x 4

x
4
2

x2 4

2x 4

x
4
2

o)

2
x

3
2

p)

3x
4

Selesaikan ketaksamaan berikut

i)

x
4
3

j)

2x 1 5

3x 2 4

1 5 x 11

7 4x 1

1
x 2
5

Tanda ketaksamaan tidak berubah bila

Tanda ketaksamaan berubah bila

k)

3
1
x
2
6

l)

x
3
7

Latihan 2 : Selesaikan ketaksamaan berikut


a) 3 x 9

b) 4 x 2

5 2x 1

2
m) x 2
7
c) 2 x 6

atau

5 2x 1

x
n) 3
3

d) 10 x 5

www.mywikischool.com

153

6 4 2x

2 x 1 6

atau

atau

6 4 2x

x 2 6x 3

g) 1 3 x 5

h) 5 4 x 3

i) 15 1 7 x

j) 5 9 2 x

k) 3 1 4 x

l) 27 6 7 x

m) 3 x 3 12

n) 23 x 4

2 x 1 6
Latihan 3 : Selesaikan ketaksamaan berikut
a) 3 x 4 1

x2
4
2

3x 8 x

www.mywikischool.com

x
1 4
2

c) 3 5 x 12

e) 7 2 x 5

b) 2 x 3 2

d) 5 3 x 11

f) 6 3 x 15

154

o)

x
2 5
7

p)

q)

1
5 x 2
3

r)

x4
4
3

3 x
1
5

w) 5 x 2 x 11

Bagaimanakah mewakili

x lebih besar daripada 2 tetapi kurang


dari 9 ?

Gabungkan ketaksamaan berikut dan


senaraikan semua integer x yang
memuaskan kedua-dua ketaksamaan

x 3 dan x 6
x di antara a dan b
s) 5 x x 8

t) 2 x 4 3 x 7

Tuliskan ketaksamaan yang diwakili garis


nombor berikut

x 2 dan x 2
u) 6 x 7 2 x 5

v) x 1 3 x 7

www.mywikischool.com

155

x 3 dan x 1

x 3 dan x 5

Senaraikan semua integer x yang


memuaskan 3 2 x 1 7

Senaraikan semua integer x yang

x 2 dan x 4

memuaskan kedua-dua ketaksamaan

x 3 1 dan

x
1
2

atau 3 2 x 1 7
Bentuk lain

x 3 dan x 5

Jika dibagi dalam bentuk

x 3 dan x 5

Cari integer yang memuaskan dua

c ax b d

ketaksamaan

www.mywikischool.com

156

Latihan 4 :
I) Senaraikan semua integer x yang

c)

x
2 dan 2 x 4
2

f) 3 7 2 x dan 5 4 x 1

memuaskan kedua-dua ketaksamaan


berikut
a) x 2 5 dan

x
3
2

d) 4 x 7 dan 4 1 x

g)

x 1
x
3 dan 1 2
2
2

h)

2x 1
x
1 dan 5 2
3
2

b) x 3 2 dan 2 x 6
e) 2 x 3 1 dan 1 2 x 9

www.mywikischool.com

157

II) Senaraikan semua integer x yang


memuaskan

c)

3x
9
2

Soalan PMR Tahun-tahun Lepas


I) Selesaikan tiap-tiap ketaksamaan berikut
a) n 4 7

a) 3 2 x 3 5

c)

2 g 5

e) w 6 2

b) 5r 9 2r 3
d) 5r 2 10 3r
f) 8 4v 9 2v

g) 7 5 x 6 x

II) Senaraikan semua integer yang


memuaskan kedua-dua ketaksamaan
berikut
a) x 4 13 dan

b) 3 1 2 x 7

d)

x 1
1
2

x
3
2

b)

p 3 5 dan 2 3 p 8

c)

x
1 dan 1 2 x 5
2

* Semak jawapan sendiri dengan


menggunakan nilai-nilai yang sesuai

www.mywikischool.com

158

Anda mungkin juga menyukai