Anda di halaman 1dari 383

Acerca de este libro

Esta es una copia digital de un libro que, durante generaciones, se ha conservado en las estanteras de una biblioteca, hasta que Google ha decidido
escanearlo como parte de un proyecto que pretende que sea posible descubrir en lnea libros de todo el mundo.
Ha sobrevivido tantos aos como para que los derechos de autor hayan expirado y el libro pase a ser de dominio pblico. El que un libro sea de
dominio pblico significa que nunca ha estado protegido por derechos de autor, o bien que el perodo legal de estos derechos ya ha expirado. Es
posible que una misma obra sea de dominio pblico en unos pases y, sin embargo, no lo sea en otros. Los libros de dominio pblico son nuestras
puertas hacia el pasado, suponen un patrimonio histrico, cultural y de conocimientos que, a menudo, resulta difcil de descubrir.
Todas las anotaciones, marcas y otras seales en los mrgenes que estn presentes en el volumen original aparecern tambin en este archivo como
testimonio del largo viaje que el libro ha recorrido desde el editor hasta la biblioteca y, finalmente, hasta usted.
Normas de uso
Google se enorgullece de poder colaborar con distintas bibliotecas para digitalizar los materiales de dominio pblico a fin de hacerlos accesibles
a todo el mundo. Los libros de dominio pblico son patrimonio de todos, nosotros somos sus humildes guardianes. No obstante, se trata de un
trabajo caro. Por este motivo, y para poder ofrecer este recurso, hemos tomado medidas para evitar que se produzca un abuso por parte de terceros
con fines comerciales, y hemos incluido restricciones tcnicas sobre las solicitudes automatizadas.
Asimismo, le pedimos que:
+ Haga un uso exclusivamente no comercial de estos archivos Hemos diseado la Bsqueda de libros de Google para el uso de particulares;
como tal, le pedimos que utilice estos archivos con fines personales, y no comerciales.
+ No enve solicitudes automatizadas Por favor, no enve solicitudes automatizadas de ningn tipo al sistema de Google. Si est llevando a
cabo una investigacin sobre traduccin automtica, reconocimiento ptico de caracteres u otros campos para los que resulte til disfrutar
de acceso a una gran cantidad de texto, por favor, envenos un mensaje. Fomentamos el uso de materiales de dominio pblico con estos
propsitos y seguro que podremos ayudarle.
+ Conserve la atribucin La filigrana de Google que ver en todos los archivos es fundamental para informar a los usuarios sobre este proyecto
y ayudarles a encontrar materiales adicionales en la Bsqueda de libros de Google. Por favor, no la elimine.
+ Mantngase siempre dentro de la legalidad Sea cual sea el uso que haga de estos materiales, recuerde que es responsable de asegurarse de
que todo lo que hace es legal. No d por sentado que, por el hecho de que una obra se considere de dominio pblico para los usuarios de
los Estados Unidos, lo ser tambin para los usuarios de otros pases. La legislacin sobre derechos de autor vara de un pas a otro, y no
podemos facilitar informacin sobre si est permitido un uso especfico de algn libro. Por favor, no suponga que la aparicin de un libro en
nuestro programa significa que se puede utilizar de igual manera en todo el mundo. La responsabilidad ante la infraccin de los derechos de
autor puede ser muy grave.
Acerca de la Bsqueda de libros de Google
El objetivo de Google consiste en organizar informacin procedente de todo el mundo y hacerla accesible y til de forma universal. El programa de
Bsqueda de libros de Google ayuda a los lectores a descubrir los libros de todo el mundo a la vez que ayuda a autores y editores a llegar a nuevas
audiencias. Podr realizar bsquedas en el texto completo de este libro en la web, en la pgina http://books.google.com

L J B K U
L

V
DO

REFVGIVM l N I Rmorum ,muy vtil y prouechoso part


todo*genero de gente, En cl quai sc
contienen muchos auisos espiritua
les pata socorro de los afligidos en
fermos , y para ayudar bien mo
rir a le s que elan en lo vltirr o de fu vi*
da con vn Alfabeto de S. Buena
ventura para hablar por la
mano.
. ;.CO MPf ESTOPOR EL
drt Fray Melchkr de Tebra , de la orden
itl Str*fco Padrt S. Francisco.

>

DIRIGIDO AL PAlE
Fray Antonio de Mendoza, Padrt
de la dicha Orden.
CON

PRIVILEGIO.

En Madrid, Por Luys Saches

,\

Ao.M. D.XCII.

T.'.' i
.
;,. . . ,

.-

> ^-

.-


-et

. i .,

t vv

'. l. \ v *v . : - i.:>
r > \ t.

<
'/ o ')

^^Gdrialde la Vega , eferfj1 uano del Rey nuestro seor,


% vno de los que en el fu Cejo re
siden, doy fee, que por los seores
dd. dicho Consejo sue tassado a
rres marauedis el pliego , dd libro
intitulado* Rfugium Infirmorum,
que por los dichos seores fe dio
licencia para le poder imprimir , y
priuilegio para le poder vender, a
F.Pedro de Salaar, Ministro Pro*
uincial de la regular Obferuancia
de seor san Francifco,de la Prouin
cia de Castilla. Y mandaron que al
dicho precio,y no mas e venda , y
que esta fee de tassa fe ponsa a pria
cipio de cada cuerpo del dicho li|)pa\a que fe sepa el precio del.

Y porque dello ofste * de pedimiento de la parte dcl dicho Fray


JRedro de'Sala^i laprcser.pn
Madrid a siete diasidel mes de !ay o,de mil y quinientos y no^eric^

*V .' . v -M
<;

' f*/"? r::

*> < o; Gofl^mo dc^.ii <o u


.:?;; ? typgm. Mm

f$ RIVILEGI O.

OR Quanto
por parte de
vosFray Pe*
dro de Sala-
ar, Miniftr
y Prouinciai
de los Fraylrf
menois de I2 regular obferuancia
de fan Francisco de Prouincia de
aitiHa,nos suc hecha relacion,que
4?ray Melchior d Ycbra religiob"
deJa dichaorden erila dicha Pro
u^f^auiacompuesto vn hbro, ift^i^do^fugiumlnfirmoruTi^ elqmerr^u yda ro auia podid im~
pornt^atento aqueera rnuy kfftl
ypraaechofo para tods eadov
ymiia precedido el examen yvifa*
5b D ovJi oiI'jiL b r)\mw v&AtlLi

Trimlepo.
e^csormea-los eliatutos dc*r:
den,nos suplicastcs os mdaTcrnos
dar liccia y facuttad para lepodei
impnmir,ypriuilegiopr le poder
vder por tipo detreinta anos,.**
como lanueftra merced fucsc. Lo|
tqual visto por los dcl nuestro Con-*
feJo,y como por sumadado sehizie
en eldicho libro las diligencias,
j la prematica pornos nueoamtc
&cha obrea impression de los i
bros dispone,fucacordado q deuia
mos mdar dar esta nuestra cedula
para vos en la dicha razon,e nos tu*
utmoslo por bien; Por la quai por
VOs hazer biy merecdrvosdaiBS
Jteda y raculrad,para q por tiem*
po de diez anos primeros*s?gutes>
qcor.r' y se quet,desde el dia dela
4*ta desta nuestra ccdula podays
imprirnir yYder ehjicho libro cj de *

Prtuitg.
hso fe haze mci,por cl origm
cn el nuestro Csejo -se vio>cj va i
bricado,y frmadaal fin dcl,de <
aojcje la VegaJiucilro elriuam
C?amara,dc los q en el nucstroG
yo refidjC ^ antes q se vda h t
gais ante ellos,jtamte c el or

iiaJ,paraqse veasi la dha impre


cformea el,o tragais feeen
biica forrna ^corno por el corrci
nbrado por nuestro rndadosei
y corrigio la dieha impresi poi
Original. Y mandarnos al irpprefi
que anfiimprimiere el dicholib)
no imprima d principio y prirr
pliego delyni entregue masde
solo libro con el original al aut<
y persona a: cuyacostalaimp
inieFe, ni a otra alguoa para est
4e ia dicha correccion , y tal
&xk&d::-

.ff. 4 . ..

. .ha

Priuilegh:.
|iasta que antes y primero el dicho
libroet corregido y tassado'. por
losdel huestro Gonsejo: y estando
becho,y no de otra mariera, pueda
impfimir tl dichopriricipio y pri-
mer pHego,en elqualseguidamence
se poriga esta nuettra. eedula, y pri^
iiilgio,y la apoucion,tassa y ctra?
tas, fopena decaer incurrir en las
penas ctenidasen ladicha prema^
tia,y leyes denueiros Reynos.Y
mandamos que durante el dfchq
tthpo perbna alguna fin vueitr
Jicefica no 16 pueda troprimir m v
ch?r!so pena que el qii;!o imprimiez
^avondiere, aya pevdid y pier<fa tdds y qualsqtter-lil>roSjml<
<9sjy:aprcjos que-kktuuierei y
mas inciura - en pena; ie-cinqaenta
mil rerspor eada vez cj o contrario
"zihi

t 'f
'm"

hizierc

hizicre. La quai .dicha perrafeat


tercia parce para el denunciado y
laotratercia parte para la nuestta.
Carria ia,y la Ocra tercia parte pa m
di juez que Jq sentejiiare.t rnad^-
mos a los del nuestro Conicjo, PrQ
sidente,y Oydoreside las nuestras
Audicias,lcaldes)Ag3Zl:es;,d&
la nuestf saxCotej y lrancillerias

y a todos los Corregidores,

Asistte, Gouernadres,.kaides
mayores,y ordinarios,y otrosjuezes y justicjasqual/quiet^etodas
las ciudadesjvillasjy lugares de los
nueltros Reynos y scnorios, ansi a
los que agora son, como a los que
seran de aqui adeltc,que vos guar
den,y curnplan esta nuestra cedula
ymerced,queafifi vos hazemos. Y
Ofista'eVtcnor y forma dlia, ni de
f 5

lo

Prmiem.
J aella cntenidono vaya, npas
sn,ni consientanyr,ni paslar en ma
nera alguna , so pena de la nudtra
merced,y de et mil marauedispa
ra lanuitra Camara.Dada eh Ma
dridsa dieriseys das dcl mes de En
io de mil y quinientos y nouent* y.
dosaios.
; ,
-,
Y O

EL

RE Y,

v por mandadodel Rcynucstro scior.

-">.

.\

- j *' '
f . . "l #

' ,.

i
j;

. ,

:iiUi \ s-

P RO

pO R Comitionde los sonores


" <Jel Consejo Rea I , vi este libro,'
que Te intitula Refugium Infirmrum. Y pareceme que no tiene cosa alguna contra nuestra santa F, f
buenas coftumbrcs,y por fer el siibjeto pio,me parece se" podra impri-
rtiir ; destc Colegiodcla Compa
nia de Iesus de Madrid. 30. de De-
Membre, de. 91. , /
... >
. - -v ..

?
v. . r-i

jilonso Escudero.

, [\
. ;

"

. a

. 'tffay-Pjr de Salasar Proin.


alde Castillane . ^/fadr^, '
F. Bemardo de Salait Prfdi,
cadr de la mtfm* Bt$ra':? !;is Htt s;w*
'. 'a Ost >ijp v rvvj r Y ,sij|
T)Orqu eoformea ncstros estatutov
* quandoalgyrvlibjro se tiene, de pre-j
sentajr en qnsej Real, ptimejosc,^
ne de rerpiur ^algun religjo.s decto q"
le vea:y aora se prece vn hbrq lltnadOjRrjgri ttrmsum, faptteft1
por el Padre Fray Mekhior 4e Veto-*/
Frayledela misma orden. Portanto
encargo a V. R.y mando por snta obediencia que veart dirho libro,y diga
su censura cerca de "Fecha en Tolcdo
en . i o .de Otubre de. i
i.
F. Pedro de Salasar.
ProuinciaL

A W$ R O VA CTQN. A
-ohniM.

^jois A.

- >

VI .EAc:librO:llamado,Rcfugium
Infirmorumjpormandadb del
Padre Prouincial,y digo,qucno ay
cn el co sospecho,ni contraria a

ftei;fonas>y anfi se pbJra tratar de sa


impression Fechi end rstoncleii^
de nta. Maria^e\Iesys;de Torir
jos,a treynta de $ur#e , de nliljf
quinien tos y nuenta y.*vno'.

F. Utrnrio'dc

'

A N V E STR OvPA
dre F. Antonio de Mendo*
a.EiMinstfoPo-I7^

\n)n Tmtado , quecompufe


cl PadrcFiMekhior de T<ksd
fateciendome sria vtilrjproue
chofo p*r*tdfr*emr degeP
HimJdefMcpSt comosecitlai
rcs, tra dmprlmirk . Tpaia
esteefetoidurket^que sevejset
y se mkajf&swiftQ que las per~
Jonas queevteron , y pajjaron,
fuerodefteparecer3facada liceneia,y yr'tuilegio de su Adagesad
fafa cldicho efeto, lopfseporo+t
foa,

hra, ypartct fnejuntatoete con


eflorpara que del todo tuuieffel*
autoridaay qutUnfia.y dnote*
obra require , dtrgirUa Vi a
al quai suplic tafamreZja r
mp'tre. De Madrid. i<\

'

' '/s;, /"fiai - a.%V . ',<a i*ay

SOKETQ.

* V^'a argumcntosa,que en la vi4v


^iziste-panal^lcc^ los\del suefo
Quiricndolos iliar tdos Cefo,
Hra-a quede 'h^forefalma vtctse
Agoramucho mas a la^parda \lfc
Les dexas esta obra por csuel: (lo,
Porq cubierttyl guerpo en mortal ve
Les se*muy fn^fcTFlYibrka.
ekhir,T! bre5 mft-lsdteiy sabroso
Nombre}que correspde con la obra,
Delnombre deleus acompaiado.
En vida siempre fuystes gloriofo/bra,
Y en muerte Jlo muchos q en vos soDexays este tesoro eternizado.

DEL

LOGO

I N TE NT O

DEL AVTOR DE
ESTE UBRO.
>

T O D OS

ES

corriunla cautclol' sa aftucia del Key


Micridatcs :

cuya

Historia toca cita


antigualla Poetica.EsteRey recla
do eldano,qe sosenemigos ie po
dian hazerco nocibo vencnojhizo
A

ffiuhes

. ;A. :

Trologo,

muchos aos vlna i comes el


dicho veneno o pzoa,la qual
siempre en fus comidas, mczclaua
para ans perderle el miedojde cu
ya costumbre resulto a este Rey,
que fj solo con este dao no le
ofendieron la vida : pero aun des*
seandoscla el mesmo( vna vez por
cnojo)quitarno pudo, aunque pa
ra el efeto,cantidad de mortfero,
y desabrido Toxico tomo , antes
comiendo este essoraua fufald,
y bcuiendole cobraua ntrest&conualeccica,y anfi podemosaezir,^
so bien halla ua en el mal,y fu vida
en la muerte, y esto por auerla fie
pre acostumbrado a hazer fu man
dar.Mas que se puede dezir, oensear para el auib, y preuencion,
de bien morr(quc este, libro pre-,
^ ' ,

;tL.

eco-

rende )mas de lo qu esta ifcrtta


aunque gentilicia figura promete.'
Cierto este exemplo mue ho con*
dena el perniciofo descuydo de
losque por no auerse jamas atreuidoa ofenderu gust, con algun
defobrido recuerdo de la muerte:
ve despues en peligro, que esta
los.gusta a ells,y a un los traga y
cpmejcmo lo dize el Profeta.
La muerte matando (dize S.Grd
gori)no mata fi con tiempo seco
meguifada , conla ll desu nemoriajpero quicnde esta jamas la
tuuo}no es mucho tma sudano y
aspcrcza.Stiniulus mortis(dize n
Pablo)peecatcst.Como si dixera^
Nodana ni mata a muerte,matari
4o,ni la haze dcfabrida sirio sol
cl de&uejrdo dlia; yi-Jusx .
f&

'Ai

fiMaj

Prologos
<fMas quicn desto alegara ignora
cia?Vniucrlal,y notorio es a todobiuiente,quan amarga y triste (co!
modize cl postol)es la muerre,
y de t grade aTombro,cpantOi y
terribilidad su prescncia,y mas pa
ra los que (como dize lob ) tuuier5 siempre su memoria sepultada
en el oluido , aquien por esto el
Euanglio amenaza suceder ittfelizyiesdichada suerte.

"

% 1$ Todo lo quai confderando c


Autor,y doliedofe tambien de mu
chos,qe entrgando su inhbifc
dad,a la oluidana/eleshaze tm
prano el fin de su vida. La quai nu
a preseruaron conel aspero vcneno,esto es, cn el bsinthio y
faludable Mrr de e recuerdo p
la muerte, por cuyo desaperciH,." ";-

* &

b*

Prologo.

bo,quand esta les sobreuienc, no


solo no lapueden arrostrar , pero
tambien con ascos de mfinitos y
desconfiadostemorcs dan mil arcadas conclla, en cuya possession
viendose los taies enfermos se a
sombran,afligen,desmayan, y desfallecen.
4([Afin dello,auiael Autorrecogi
do diuersos y soberanos manojuelos dlias aromaticas flores que
qui parecen,para con ellas hazer
a su Senor,sabrosos panares (de ce
lestial miel de amor) en las biuas
colmenas de los amargos y atribu
lados coraones. Porq ansi esforzados y preuenidosilca Iamuerte vida. .

>'

K-

fQue mas eroica y alta cardad


puedeaucr que la q este zco pj;oir
A 3

mete,

Trologo,
tnctcPpes en este particular fe pu
diera dezirdestc pio Religiso, se
dex porque este Manual no sufre
dilacion,
^[Finalmcnte entre muchas deupciones que el susodicho renia para
soorro de bien morir se sacaron
lasaqui ctenidas,para que todos
se aprouoehen dlias, especial los
Relgiosos,y los demasclesiasticos, cuyo oficio es el pio exercicio de la caridad,para cuyo cfeto
pre somos llamados en las opre
siones y estremas necessidades de
los atribulados enfermos,aqui es
fnenester subenir,csolar,instruyr,
y mouer a el amor dcDios,y a c
fiana,y dolor de fus pecadosry pa
ra cst<> despues dcDios, songran
parte las deuotas praciones y p%
i

ticas

*
tasjy otras raxoncs elpiritualeSj
las qualcs no todos tinen gracia
dehablar, y aymuchas difcretas
perfonas,y otras de grande epiritu ybondad que aun<j para cl cfeto dette ministerio lessobra animo y voluntadjpcro faltalcs abun
dciay copia de razones,porq este
na rural donjcomodize S.PabJo,rc
partelc cl Senorau volunrad.

PARA
\

'% -

Documentos.

P JK A

INTE L /-

enca delorden quefe bade te- ner n eftos razonamientost


ftpne lo y Documentos

1 1.

N c proecsso dest trat

- fCLj d *e hallara muchas ve-,


es esta 'letra. A, y denota el Adju-tor,o cl que ayuda, pregunta,o ha
bla,al enferm,
LA ktra. E. dire enfermo , y
es para quando es diho enfer
mo ha de hablar , pedir , o conce
der alo,ybasta que el mesmoque
Je ayuda hable , conceda , y pida
en nombre del mefmo enfermo , y
j?of esto .muchas vezes fe pone viu estrcllia despus de la dicha
E.

ocwnento.

E para que el ayudante reponda


por cl enfermo , coalas palabras
que mas a proposito vengan de lo
que al tal enfermo sepregunta.
Dems desto picso .tambin q la
causa de aucr estrella (en cada vna
de muchas razones , sentencias , y
autoridades deste Epilogo) cs,quc
como todas estas sean para auisar,
ensear,y aconsejar,por esso sepo
nen con estrellas , dando a enten
der que lo fon las dichas sentedas
pues^jue alumbran,y dan Iuz}y co
mo nortes guian el enfermo ai se
guro puerto.
Tambin barrunto que aquella
seal de estrella deuc ser para figu
rar que aquellas scn.tencias,auifos
y autoridades donde ella est;qu
aunque breues, prometen mucho,
A J

por

^ bccumcntos*

\L

porquecn cada vna se pueden dezir muchas razonek, y se puede estender , y campcar con raj^psdc
7

clara luz, de muchqs conceptos,y


palabras que descubrarv jas lobera

Rasranquezasde;Dios, y tambic
losracitos dan^s. piritpales que
cl demonio puede hazci- al enfeir
mo, A todo lo dicho se puede acu
dircon los dichos coloquios.
Y parece fer esto ansi, porque
no obstanteque l autordezia mu ,
chas vezes(a los^enfermos^lflpbre
edad Io formal,o sustancial deste
tratado , tambien a vezes (siend
rnenester)se cktenia , y se dilataua
en eada vna de Cps razones , o scn-?
tenciasjlasquale.s, compel Jetor
aqui vera,por.ia ^ dicho autorbre
ues,y distintas H mancra de verl *

fos

tDoctmento

{os de Plalmos,para que ansi dicifas,y apartadas,mcjor le siruicslen


de themas , o motiuos , para an>
piar,leu2tar, y enccndcr, la cdc
racion , ypUtica^a muchas cosas,
yauisos nccessarios alosenfcrmos.
Y !o que se dezir, que de ta! ma
nera se auia,y entendia el autor co
cstos simples, y humildcs colo**
^uios,que si veynte y mas enfer*
mos distintoSjayudaua a bien morir,de tantos nueuos colores conuertia los dichoscoloquios5hazic
do en elios diuerfos,y diuinos majarcs,a gulo,ymedida de la condt
cion,y prouedp dcl pacientery Io
. --que mas,que empre baziendo es.

to causaua a los oyentes infinits


actos de ctricion.,y amor de Dios
y sentiminto de su Passion.

RcfoIu

Dotumentos.
Refolucicn del intento defit
r tratado.
L intento del Autor en todo
Eicste libro y tratado,cs, que se
entienda que Dios esbenigno,frco,y dadiuoso , y quiere que le pi
da mo$,y nos lucmos.
2. Lo qu aqu tambin se dessea,
es , que principalmente fea Dios
amadojglorificadojagradecidoj y
honrado en u Passion,
j. Que en esta guarida se ampare,
y defienda el enfermo, y en ella so
lo confie, y ponga su cuydado , y
remedio.
4. Iten,aqui se pretende, instruyr,
consolar , despertar , y esforcar al
enfermo, ^isearc como "ha de
confiar,y morir eh^el Seor. - . *

Dotumtnto

5. Induzirlc a que haga biuay filial


pcnitencia,y buen rostro a los tr*-~
bajos que Dios le da,y pcrrmte 6. Que huyga los deanecimien**
tos,engas,y sugestiones^y saisis
prefunciones,y otras Babybnicas
quimeras del demonio.^ r>p.-;V *
7.

Que fe compadezca de las afli

ciones de Christo,y las considre,


sienta y llore.
8. Que le haga compaa, y no se
aparte del en toda su Passion, y <f
le de gracias por ella, y fe l ofrc$
c'a eriprecio d su rccateV

L .?

9. Que le siga,yno le dexe hstacl


Caluario y y all le considre en la*

o. Que se asga,y afierreraerrmSi

Doc#mentofl

cKcion.Y si temierequeDisnO
oyra ppr su gra pecado, alomenos
fca cietfo que lc pcrdonar ppr fer
porfiado, y ansi lo promcte el Sfior,y s fiel en sus palabre s* '> . 7
Esta s la fuma de lo que aqui se
prctcnd,y al fin de los putjtos dichs se han de reduzir tods las ra.
Zones,y auisos destos oloquios;
lAdertehcias. ; \f
I

Ara ber acomodar cstos

oloquios al enfermo,yayu

idarlec ello$,es menesterentde?


k>sbi,y teneralgun vb dellos.
%.* Itcn,para eunosidad|y presteay
sria acertado q el ayuclantc^ o aq
jutor cncomendaseala memoria
lniasimportante,y deuoto dette
patadotpojqpara lo dezirno fueA
fe
r

se nceflrD roirr d libres iriq ta


bien digo , q como se ha de tener
abiefto para las rogariuas; a hs
bueltas destodissinuladamcn^l
puede rnirar lo demas:

^i;

3, Digo tabien,qlbn diuers lasc


dicioncs,y tioplexiones de los ensermos,y ansi son os gustos,por l
quai podri fer no hiziessen pre;
apropositoa todos,lasrazonesprd
seguids como aqui estan en esto^
coloquios,y a esta caua cuienca^-^
vezes entrecar,quitar,y andir,y
dezir las que mas ca ygan a quenw>
dcl menefter del enfermo.
4. Hallar ha muchas vezes en e!
processo destos coloquios esta letra.N.ypuede fc en clla dezir,con
quien se habla,hermano,o senor,o
padrc,otro nbrc qhaga propoi
(to al cstado,oficio l "ta! enfermo.

A Ntes de comenar las rqgati


Xiuasdelos enfermos,conuiene
fc noten los aisos , y reglas infra
tferits , en las quales poruitar
prolixidad se tocaran como de pat"
fi>,los masnecessarios aptamientos,cuyo mbttuo crco,dara al discreto lector battante luz,de lo que
riis conuenga alanecessidad del
**

pacentc , para que ansi pueda mejoraprouecbarlc cor los corros


y ufragio dette libro.

Primera RegU.

QVanto a lo primero dgo,


queseria gran bien para cl
nfermo^uc si fer pudise , suesse .

t&etSfkk& que le ayudaabin


< mosir.Y a qaquiera que sca lego,
o Sacerdotc, tra qualquiera per
fna ecclesiastica,o seglar3aconsejo
que sria cosa exeelehre, y de gran
proilthjqUe ahtes de eorncsiar
este pio exercici, se clseie, y
comulgasse, y esto 'pudiendsc comodamehte hazerjO alomens ha.
ria bien el tal ayudante, eii que de
prsente procurasse en su coraon
. algun acto formal}o virtual,de coa
tricih,o amor de Dios,pidiendole su diuna gracia para acertar a ofreccrlc estos socorros > y rogati* lias por el aflieid enfermo, puesto
rtn ej pcligrofo trance.
t. Stegundo auiso es, que al piadoso Qiristiano aquicnDios huuierc
dado gracia d solar alos aflegi
B

dos

dos enfermos , y ayudarlos a bien


mor inse le encarga que en todo lo
que propusiere al enfermo , proce
da con mucho tiento y madurez,
caridad,y dcuocion,hablando, re:zdo,o informado al tal enfermo,
no con gritos * ni aceleradamente,
ni siepre,sino de epacio,ya tipos
y sazones masconuenibles*
3, En algunas partes deste refugio
fe dize,quc el que ayuda, tga qu
do conu?nga alguna Cruz,o Cruci
fixo en la mano , para que el enfer
mo mire en el,y confiejadore^y be
fe. Y no fe entiende que con el tal
Crucifico le han de estar ahqgando,bozeando,y fastidiando. Basta
que a tiemposnceessarios le habl
c el,y fe le muestren,efpecialsi el
njtil enfermo es docto,y bi confide

Regds.
rad, &c.Dgo q alguriosyudantes quitan ia deuocion,y aun la vi
da a los enferms, porq congrito*
que les da loi c5turuan,csan,inciig
nan,aprefuran, y tambien ts hogan,y no los dexan resolar, dando
lesbozes,y aprctandoles,y tapast
oks muy aj>riesa la boca c&jGhi
zcs,y otras imagenes*
4.

'

. r

Pafa4cudir stiejor 'todo ei

menester dcl enferm q esta cn lo


estremo,es necesirio, q a ticttipos
couenibles se lepjda al tal enferma
q dclare lo q mas gusto,o deuoeia
le da. Y si mostrare|cst:ar muy trjjPj
te,o pentiuo, preguntcnlccon be
ngnas , y amorofas palabras diga,que es lo que piensa , o teme , o
quiere5o q desea, o que le da cuy-
dado l pena^o fatiga, &c; Mirefc
B %

tara*

< ?

Relias,.

tambicnisi cl enfermo fe mctancblza,enfada,o cansa que lcjhab,pre


gunten*o le rezcrij&c; y conforme
todo fa dcho se le apKcara lamas
saludable medicina.
j. Consideressc tambien cl estadt
alidad,y condcion del cnfcrmo,
CSibambre, o muger, si escasado,
soltcro,eclesiastico,vt<?jo,o moo,

mi(3ojOsadojdesconfiado,o animo
(o,trfte,alegre,colerico, o stemati
co,o^ es persona elpiritual,bien,o
mal inclinada . Y ansi segun is diebas difereOcias,oet oicVida,(>
tratoque aya tenio cadavndde
los dichos cnermOSjsc podr barruntar el conjo , y rcmedio que
mas conuenga a su manifiesta, o ta
cicanecessidad , aunque cllos no
mues

Rglas,

ii

mestrenscnas que prometantencrla. ;

Cy>

Iten,que las amoncstaciones,aui


{os, y consejos que persuadenal ea
fernio, siempre han de tener rep
cto a moucrle,y persuadirlc, se or*
dene todo cn >os,y que acuda a
la tisfacion obhgatpria de Dios
y de sq yglesia,y proximos, y bue
exemplo, y que en sus afliipnesse
conformecon la vojuntad diuina,
recibiendo por suspeccados con
alegre coraon la sentcra de quai
quir trabajp que de la mano de
Dios le viniere , y que sobre rodo
le pes condifereto, y puro animo
de auer ofendjdo a tan gran Senor,
encuyos meritos,y Passion, fempre cl tal enfermopongalaconfia^a de suremedio.
-

''
? 3

EiSo

Dig iqmuchas peifonas viedd


Te,y sintiendosc morir,suel porestoestar;dcsabridos,tristsjicsconformcs>caydos,floxos , y deganar
<os,y elos dichos danos , con la
pesada enfermedad , suelen estragar cl gusto del aima., ytambien
pcrturBar, y engruecer los sentir
dos , y caur a los dichos enferjnos vn confulb,ygrauc sueno cor
poral,y aun espirituak ? Por lo qu.il
3 estos taies enfermos conuienc rc
duzirlos al cuerdo,desperuadolos:
y anfi:animarlos,y ayudarlos,y faborcarloSjy pcrfuadivlos al mas &
flocpnsejo,
8* Ya Xgp dicho, que demas de q
vns enfermes son mas , y otros
Itinos auisados,tbien c esto son
$ insinuas , y varias pecis hs

cnfermedades,y complexiones de
los dichos enfermos, por lo quai
, conuiene viar con cllos con diser
tes artificios de manjares, y guil4os cspirituales,anfi derazones,co
mo de algunas deuoeiones, para
desta manera informarlos, despertar!o$,y mouerIos,aficionarIos, y.
atraerlos al puerto mas seguro.
Y finalmcnte digo,queaqui no te
puede dar rglavniuerl,de lo que
se deua hazer en estos tranes , y
ocasioncs,por lo quai fe pide al pu
dob y djbreto adjutor de los en- .
fermos,se ay a con ellosen este cantatiuo ministeriOj conformela ca
lidadjdisposicion^ondicion, y necssidad de los taies enfermos.

il

Rglt
'; - Mm *

Maria,

flr Nelprocesso de algunas roga


Citiuas destc Manual ,se haljar^
rnuchas vezes cstos dpsSatifsimqs
nombres de Iefus, y Maria, con e
trellasycomoaqui pafecen, y estaa
nsi para auisaral que ayucja } que
podra i le pareejere detenerseen
clos,dizicndo algunas deuptas ra
zones l enfermoio auisandolc quci
ierqpre Uame a Icfs,y Maria,con
Jabpca,o coraQfy&c.Y si todolo
dicho no^huuierc lugarjproseguir
cl fajayudante sus rpgatiuasj dexa
do estps nombres , o dizidolos so
lo 4epaflo, si vinieren a propofto
de la jeprecatJua dde los dichoy*
nombres estan.
jd >fotese taab'n mucho?^ aunq
k

RcgUs.

13

-epuede ysar destas deprcratiuas


para qualquiera deuocion, o tribu>
JacioiiypcrO defcbrcn mas epiritu
y dcuoionydiziindoas,tericndo
prsente la materia , o necefsidad*
estandfe algunoiftfiendOy ep
ci si las saben dezjr, con gracia, y
caridadj&c.
>
4-

r^w.
..

Vift) tambien al que fuere

/\dizicndo al enfermo estas


jdeprecatiuas , que hallara muchai
veze yna estrella en rnedio , y en
fin de muchas rogatius, y scntcncias^yautoridadcs, yponesealli
para aduertir,quc fi le pareciere al
dicho ayudante diga de paslb , en
cl lugar de las dichas cirellas alB 5

gunas

gtmasbreuw raiones , que edifiquen a Iqs oyentes , y, cio decla-*


rando (o litcralmcnte, o par periphra{is)*gunas autoridat&s,o scntenciasde las que tienen cstrellas,
Y si elqueayuda,para lo dicho no
tairegracia, prosigau rpgatiua
Cndetcncrscj

.-^J. nLm.
k

'j

: -'- Virtutci

A-

x4

ftrimes SanBissimi nominisIESV.


S de notar, que en todasA
tas rogatiuas se hallaram'u-'
E
.

"

.'p. .

chas

chas vezesreytcrado,y duplicado


este nombre fantissimo de. Iesus,
etiyas virtudes son infinitas , y en
tre los efectos , y cxccencias que
U tene^^^Eoeste dulcissimo
nombre sobre nosjo enfermos, es
jpam^y alejadcllos ios demoflios
y los malos penmientos.

:_

2. Enciende tambien el amor dcl


enfermo en Dios.
3; Dalc perfecta confianalc goarle.

j; Defpiertala razon aconocerle,


y a agradeccrie.
4. OrdenalosapetitsenDios^v
de aterie osendido , caul dolor
yerdadero.

Y Cimente rodas las casas, q


con b&,y pcriuerante F sc pide
concstL y en cite soberanissimo

Rglas.
nombre,siendo justas
clScnor,cl
dor dela-cfo
derofo nomb
vezes,para que^Ktunciand^c q.
brc los enWmos coWen entera, f
efpiritual falud con la virtud dest
boz de efus ^ ante cjiyo-fnidoT}
prefenoa midsc Scnor q feafotn
br.dcimayen,y desfllczcan, y q
huygan^4osalcs enfcrnos ls
demonio$,y que fus mortifres he
chizo$,y encantamentos,no les da
nen ni cmpezcan5&c.
Ha se dicho esto para q fe estime
y entida cl bic y prouecho dest
t lutifcro nbre de Iefus,clqua
por fu gran reuerencia,y magestad
fe ha de deiir,oyr,y recebir,cF
cordiaMsima,amor,y rclpccto; .
...

modo

j t

Reglas^

cm

V
' ',

\ ;
..

DO

DE

..:

H A-

Xter lasCmzjes dfias r ga~.


iiuas sobre losen
x
jermos*

COn la primera

de las qu

estan en cadavna de las deprecatiuas,fe hadebendezjr> o sari


tiguar la cabea del enfermo, y c5
Jas dems Cruzes todo el cuerpo,
y esteauifo valga para todas las
Cruzes que fe hallaren en todas las
rogatiuas deste libro, o como me
jor le pareciere al ayudante , lo
haga.
,'v.~

,
'

COMIE^

C O M I EN Z A
L

P RI M E R A

Pafte del Rcfugio delos cnfcrmos puestos cn la vlti


ma necessidad de
la vida.
BeneSftiorDet super infittnurn.
I X I T Domino*
MoysijScAarSicbe
nedicens silijslsrael,
& dicetis eis. Benedicat J tibi Dominus,
ficcultodiat te. Ame.
sten

Primera

Oflendat Dolnus

fadena/uam

dedisti fmulis tuis in consessicjncveracfidciaetcrnaETrinitatis glor


agnoscere,8dri pottia Maiestatis ado
rare vnitatem: quaesumus , vt ciusdem
fidei frmitate^b omnibus semper mu
niamur aduersis.Per D N.Iesum Chris
tum Filium tuum. Qui tecum viuit , &
rgnat,&c.
Benedicat*te Deus, Pater immen
fx Maiestatis.
Visitet te"us* Deus Filius supernepie
tatis.
Inflammat te >fr Deus Spiritusan-^uSjdiuinac bonitatis. Qui in Trinitate perfeaa viuitc rgnt in saecula sxuloruca'Aaacn.

.
Aducr-

infirmorum,

17

Slalgu ensermojosno tuuicre ift


quietudde corjOmelcolico
o itnagmatiuOjO combatido de
illussions fas,y torpes, cdntra la
o su almaj&CiAestps tals^elespodra
(iezir e Euangclio, y rogatiua siguic;

D EP REC AT 10
proqpacumqusugeflQ- \
ne demonum. ....iw .

Iesus tfi.Iefus &i Icsus %fj


IN nomnd Patris jifi & Filij ig< &
Spiritus fancti*<. Amen.
jPw sign ianctiseimae Crucis A

v x

Resugium

'diiipKM nostris *ii derndat te I2


sus ifrOffnnnts Deus noster.Amn.
Te Deum Pat rem ingcnitum >jt. Te
Tfljum Vnigenitum
Te Spiritum
fanctufn Paraclytum
Sanctam, & in
diuiduam Trinitatem, toto corde confitcmtirjlaudamus, atque benedicimus,
quonim magnus es tu,&fciens mirabilia^tu es Deus solus.

Oremus.
/"^Oncede quxsumus, omnij-otens
DeusjSanctum nos Spiritum votis,
promereri sedulisrquatenus cius gratia
& ab omnibus Iiberemur ttationibus:
& peccatortm nostrorum indulgcntiam mereamur accipere,PerChristurn
Dominum nostrum. Amen.

nfirinrum:
Dotnnus vobisc

ctm sp^

. .. Sequen. S.Etitn.secm.Luc*
Glor'iAtib.D.
TNillotempr, Iesus autem penua
*Spiritu sancto^rcgressusest drdattej&gcbatur in spiritu in descrto,di
bus quadraginta > Suentabatur dia
bolo.^
s
:
Dixit autem ll diabolus ; SiFilio
Dc e^dic lpidi huicvt panis fiat.Rcs
jpondit adillGcsus : Non in solo pan
vuic homo, sed in omne verbo Dei,.*^
Vade Sathana quia n'tentabis Dom
num Deum tuttm , sed ipfum adorabis,
& illi soli feruies.
tDixt Iesus Discipulissuis: Data est mi
hiospotestasjin catlo,8cin terra . Euti
tes ergo,dbcete omnes gtes baptizan!
tes eosjih nomine Patris *J& Filij iftfc
Spiritus sancti. ^ Docetes eos seruare
omnia quaxumque mandaui vobis. Ec
ecce ego vobiscum sum vsque ad cfa
nation foculi.Laus tibiChriste./ m.

Resugmm
Verba sancti Euangelij doceat n m
Christus Iesus FiliusDei.Amen.
DominUs Ici us iiluminatio mea , 81
salus mea qucm timebo
Si consistt aducrsum mepraelium,
in Dmino mco Icsu sperabo.
Ic sus tfi nostra redcmpno, sit tua d
fenfio.
Icsus ffc nostra protectio, sit tua fbrttudi' ;"
Icsus ^ vita nostra,k tua salus,8c t
Iiberct , & defendat ab omni mal
Amen.

'

Oremus.

Orttiones.

fVNnipotens scmpiterrie Deus, qtri


dedisti fmulis tuisjin consefsion
Ycrae Fidci ^ternae ^Trinitatis gloriam
agnofee: c_.Sc in pottia Maiestatis ado
rarevnitatem:Quxsumus> vteiusdem
Fdei firmitatc^o omnibus emper ma
aiamur aduprs.
D eus yin tu.i),uis est to t, <juo4

Infimoram.

19

Jft optimum, in sere pectoribus noftrif


amorem tui nominis , Scprastatinno*
bis religirus agrnentum,vt quae fiant
bon a nu trias, acpietatis studio, qu*
sunt nutrita custodias. '
t
Concde quaesumus omnipotent
Deus,vtintercefsio nos sanctae Dige
nitneis Mariae , San&orumque omniu
Apostoiorum^Marty rumfiConfeslbru,
que Virginm,& omnium electorum
ybique lctirkef }.yt dum corum mrita
reolimus patroemia sentiamus . Per
D.N.Ieiim ChristumFilium tuumjqui
teutn viuijt,8cc,
Benedicat te ^ Deus Pater.
.-
Sanet te^Deus Filius.
i
. Doceat te>{( Deus Spiritus' sanct*w.
qui in Trinitate perfecta viuiti8cre|nt
in saccula sacculorum. Amen.
'>

J&fugwm
p

R EVE N Cl ON

quehtik el autor a los fo- "


nitcntes qyecon-

QVando era llamado para c fessas


algun enfrma.antcs de confessar
f,le amoncstauaCcon breuedad) y periuadia aa obligatoria contricion, deocionjy satisfacie^&C.Lasquales co
aspresupuestaSjsi cl tiempo, o la conjdicon, o deuoeion dc pnitente lo su
friajluego dezia al tal pnitente , que
para sejconfr mejor leuantese primero ucora cnDios,y pidiefe clan
XIq del Espiritu sancto. Para alcanar
elqual digafeon grande espiritu) sobre
el dcho nfrmo,o pnitente la regar*
tiua infra esetipta.

,Depr

nfirmorum.

20

DEPRECATIO SV. ;
ferpanitentem,

Icsus ^ Icsus t% Iesus pjj-ji ...


Dominm vohisc. f ftmsp*
Oremtif.
\ MnipotenSjc mitissime Deus,qui
tienti populo , fontem viuentis,
aqua^de pctra produxi fti : educ lie cor- .
dis npstri duritia cmpctionis lachry
mas , vt peccata natra phgraleamus:remifsionccj; peccatoram j; terniserantc merca mur accipre. Pcr Ghristura D.N.Amen.
\ :
^
Vei Sancte Spiritus reple tpruraj ,
eordafidelitim)& tui amons r in nebi*
ignem accende. Amen.
' '
|'j a#
Exaudi me Domine quoniam fee-J
nigna est misericordia tua , 6c secundum multitudinem miserationum tualum rescice in me.
C4
Co-

Refagiam X

or mumlum crea in me Deus,&spi


fitum rectum innoua inviceribus meis.
' #Dixi,conitebpr adursum me inius
titiam meam Dpminp, Scturemissistimpietiemjpeccati mei.
Dominus vohif.$ mm fpir\
Sequentia S. Euang.fwd*
J^H.GloY4 tib.
I NillQ^emppre dumiret Iesusin le*
*. rusajem,tranfbat per mediam Sama
tiano^ GaJilearn . Et pum ingrederetur
<i\ipd4am Castellum, occurreunt ei de
Cfim yi lejjrosijquj sterunt longe, &
"leuauerunt voeem suatn dicentes; Iesu ,
prxcej?tprmi(erere nostri Quos vt vi
dait jkftis,4ixit;Ite ostendite vos Saccrdoubus.Et factura est.Dum irent mun: er^Euange^ica dicta deleantur no*

Infirmastm.

\ y Ormus.

KOrationes\

%\

CRatiam Spiritus sancti , Domine


Dcus cordibus nostris , clemcuter
infnde:quae nos gcmitibus lacfiryma,rum efficiat maculas nostrorum peccatorum diluere:a,tque optat nobis, t
Jargiente } indulgentia prxstt effcit.
.Qmnipotcns& mjsericorsDcus.qu
emncm animam pamitentem,&conf->
tentem tibijmagis vis cmcndare^uam
perdere: respice -super hune famulum
tuum, H & per, haec Sacramcna , quae
sumprnus, autfrte ab eo iram. indigna-,
'
tionis tuaer&dimittcG omraa peccata
sua. Pat Dpminum nostr IesumChri-t .
sturn Filium |tuum,qui tecum yjuk,&c, .
Deus mjsereatur ncstrij&benedicat
nobis : illumint vtltum suum super
noSjg misereatu^nojftfjk Amen.
DominusRoster Iesus i te vifitetH^
&bencdicat >J(|ksi in fpto corde tuo.
Aeiuj
C|
Dom

Dominus noer lesus -Ji te visitet


& bencdicat ^ & t in tot corde tu o.
Amen.
Patiehs noster lesus >%< te suceur^
rat>$<&benedicat
fi r tota anirrr
tua. Amerri
"-yi
Beriignus noster Iesifs >< te defjnat >$) & benediat
& sit in omnibus
,visceribustuis. Amen.
Emanuel noster lesus if*! t r protegat fy & benediat >f< Scipseamah*
tissimus lesus concdt tibi persuam
cleir,entiamvt cum lachry mis>& vero
abfynthiodoloris^ordi&tui/apienter
conitearis^&lugeassclra^c peccata
rua. Per eundem Dominumnostrum,
qui cum ptre, &Spiritu sanctoviuit, .
& rgnt in saecula sWcul.&c.

Sigucse

se.
GTrainuocacion^ ybendicion dc
Espiritu sancto , sobre quuquicr
persona queyengacon qualquicr trabajq,o tribulacion, y^ftc\ sobre algunas pnitentes quando losconfli
ren , y esto quando como queda dicho
la necefsidad , calidad ,o deuoeion do
citai cnfrmo>o pnitente lo uf a.
1 ~ .. .
..V !
.. X. - ' ji'S

I JStVOCJTIO SPI-

...:.!*.

niteniem

Spiritus fancti >< gratia illumine


sensusr & corda nofaa-yAnien.
IEsiis >J< Iesus ^ Icsus fy te fancti*.
, flect, Amn.
1
*
Iesua

v.

Resaglum \

Icsus >*Iesus<Iesufr ^ teilluminet.Amen.


Ieus^ Ieusf<Iefusj4 tebenedicat. Ame.,* *
v-'j'^rf.-.*^
v iBendigate < elpoderio detodala
indiuidua y Sussima Trinidad. Am.
- Bendiga te fcji.la ptestad inmens
iel cclcstial y etemo Padre, Amen.
Eendrga te ^ cl amor , y sabidaria
iel piadossimhijo. Amen; :
Bendiga te Hfr la virtud, y gracia ciel
consolador Spiritu sancto>el qualdestierrede tu aima toda onfssa , y obs*
cura tiniebla , de mortal ignorancia.
Amen.
jBe diuinoSpiritu teenriqyezea c
laperecta f,Caridad,y Eperana,y
preste l2 tu cntendirhiento,para que
empre aciries a hazer la voluntad, y
""rado del todo Podcroso y Soberand
enor. Amen.
.'***'' ^ <i"
steirelestialSpirit^te inflame, difponga,y impie tu coraon, y le feruo
r-c'en 'dHIcifsimoiego de fus sua*
v

Jnfrmorum,

15

issimos amore*.
Ameni^^ ^fT
- EsteefclarecidoSpiritu cncicadaj
brassc tu aima y cntrafas en biuas 11a*
fnas,de cordialissimo dolor, y aftargu
ra deperfccta,ypura contricion de tui
yerros,y pecados, Anitfnr ' i ' :
Y el todo poderoso Senor jbor fu hi
dalguissimaclemencia haga ctigo mi
sericosdia,y te los perdonc^y te conc
da perfct , y discreto saber para lot
confflsar/entirj Uorar. Amenv

Bendiga te H^Dios Padre. Sanetc


Dis Hijo.
- 1
Alumbre te >^ DiosSpintu sancto.'
El quai en Trinidadad pesfecta bi
se y re/na. Amen. "
<> ;>

fr

Refugmm'

DEsdeaquiadelante comienari i
deprecatiuas,y socorros efpirituales,con que se han de ayudar a bien morira los aHgidos enftm^puelos en
la vltntf elfe7imveeessi'Jvad de la yi
la, y antes de las dichas dprecatiuas
pido a|Jetor lea aduertidamcntelo siguiente.^v
/
Dezh fetnvsre el autos muy dcuota
mente a os enermos que elayudaua
bien morir, la eclesiatica y ordinaria
comendaciondelalma, despues de la
qual^si auia lugar les dezia a los dichos
enfrmos en triemoria de las cinco pla
gas de Christo nuestro Redemptor,as
cinco rogatiuas,y Euangelios queabajodire.
Y estas misinas rogatiuas,y Euange
Iios>estando cl dicho en lo vltimo de
Iti vida,pidio se los digessen , y despues
de aucrie dicho la comendacion del alm,st los dixeron en S.Iuan de los Re
yesdeToledO donde el dicho estaua
enfermo^y acabado(dcstos cinco Euan
gelios

Infimorum* ~

24^

geios cl quinto jquccSjAntedefcsttt


Paschae;espir luego al punto.
Dczia muchas vezes, auer Dios hecho grandes mcrcedes alosaligidos,
y desconsoladosenfermos.fbrequi
ctos dichos cin co infra escriptos Eu*
geios.y rogatiuas se dezian.y queansi
10 firmauan muchos Satictos, de cuya
doctrina el dicho las auia facado> y todo lo demas deste libro,para consuela
y socorro de los neessitados,y afligidos cnfcrmos que cl ayudaua a bien
morir,

Aucrtcncias.
A Lprncipio cfcadavnadestas cin
rogatiuas,y Eugeliosj seerComi
dapor el enfermo alos circunstantes,
digan en filcncio el Pater noster , y el
que ayudaje rezara con boz clara.y de
uota,y en romance, y acabado empiecaanf.
r

ResugiufH

PRIMA

<DEPRE

catiua^ronfirmh in ex
tremis pojtis.

PrimumEuangclium.
I 'Vil"'
"
"'. . j: ; '. t.. f
O1 "IV.' * :

" Ius
'efus
Icsu
fnem fui amoris accendatDsist
cordibus nolxis. Amen.
Adia-;

Infirmorutu

2$

Actiutoriumnostrum in nomine Dominijqui fecit Caelum & terram,


^

Hic affergatur infirmas cum


'

aqnabenedifta.

y. K Sperges me Domine hysopo, &


<^mundabor,labauisme, & super niuem dealuabor.
Mifereremei Deus,secundummagnam misericordiam tuam.
Gloria Patri,& filio.&Spiritu S.&c'
Ostende nobis Domine misericor
diam tuam, & salutare tuum da nobisj
Oremus.
t" Xaudi nos Domine Sancte Pater
^omnipotens aeterne Deus , &
mitterc digneris, Sanctum Angelum
tuum de cxlis,qui custodiat,fbueat,pro
tegat,visitety atque defendat, hune famulum tuum, N. & omnes habitantes,
& conuenientes in hoc habitaculo, 8c
fanctissima Jbenedictio tua sit super
D
eum

Eeftigm&
cum sempr.Per Christutn DRArn
Iesus*j? Iesus < fcsus te dkfen*
4at.Amen.
Iesus
kfus
fcsus 'te protegat AmenIesus 1% Icsus * Iesus <per siiara
clcmentiam te visiter, 8c liberet de pri
culo huius angustiae , & morte perp
tua. Amen.
t
Domine , fi iniquitates nostrae cntenderint eontra nos , fc propter nomen sanctum tuum,quonimult3e sunt
auersioncs nostrae: Tibi soli 'peccabimus,expcctatio Isral > & Saluator eius
intempore tribulationis.*
Iesus
misrr nostri, qui pals
estpronebis.
Iesus >f* te defendat.Amen.
Iesus < te succunat. Amen.
Iesus > te benedicat.Amen.
Beredictum est nomen tuum Deus
Patr nostror,qui cu iratus suer i$,mi

Jnfirmoruhu

z$

t>ominus <vobis. &curftftK


SequentU S> Emng.pecurtd*
Luc.Glrt.
T N illo\pore,postqu cosiimati funt
* dicsoctoj vt circuncideretur pucr:
Vocatum est nomcn eius lesus , quod
yocatum est ab Angelo, prius quait in
Vtero conciperetun
Dixit Iesus Discipulis fuis. Amen^
amen dico vobis , si quid petieritis patrem in nomitie meo dabit vobis , vsq;
sliodo nnpstisquicquamin nomine meo,Petite,&accipietis: vtgaudiu
vestrum sit plnum*
Euangclica lectio^sit tibi, catlestis
benedictio ^sit tibi protection defn
lo. Amen.
^^idtDorninus:miocabunt nomert
n|%nsuper filios Israel,& ego bcnedicanie%.;*i,,
'
Dornjne , nomen sanctum tuum inuocaturii est super nos*, nedcrclinqua$
nos Domine Dcus noster.*
r< Pi

Refagium
Aduuat nos Deus salutarisnoster,
8c proptcr gloriam sanctissimi nominis tui Iesujibcra nos, & propitius csto
peccatis nostris , proptcr sanctum nomcn tuUm. Amen.3*
Nomen Iesu^* te defndat. Amen.
Nomen Icsu^ te adiuuct. Amen.
Nomen Iesu>< te redimatjliberet^C
benedicat. Amen.

Oremus.

Orationcs.

D Eus qui dilectum Vnigenitum tu5


Redcmptorcm nostrum,glorioso,
. acmirabili nominelesu appellarivoluistirconcede propitius,vt qui hoc benedictum nomen ipsius , eclebriter veneramur in terris,eius faelici consortio
perenniter perfruamurin caelis.
Deus,qui omnipotentiam tuam,par
cendo maxim, & miserando manifeftas:multiplica super nos mifericordi
team,vt ad tua p*romifa currentes,c*.
lestium bonorum fadas cie c fortes.
k *
.Con

Infirmotum.

27

Concde nos fmulos tuos quadumus Domine Dcus, perptua mentis


& corpors fanitategauder:&gloriosa Beatae Mariac semper Virginis intercessionej praesenti liberari tristitia,^
aeterna perfrui laetitia.Per D. N. Iesum
Christum Filium tuum 8cc
. Iefus^sitdesensio tua.Amen.
lesus
fit in anima tua. Amen,
Iefus >< sit in corde tuo.Amen.
Iefus *fc Iefus ^ Iesus^perfuam
sacratissimam Pafsioncm mifereatur
tui. Amen. : . .
'.f..
"Iefus 1^1 Iefus Hr* Iefus Hhperfuam
praetiosifsimam Crucem,te eripiat , &
defendat in ista angustia , & ncessitate. Amen.
Iefus ^ Iefus tff Iefus 1% perfuam
sacrofanctam,8c fpontaneam mortem
te liberet a morte perptua. Amen.
Benedicat te *|< Deus Pater.
Parcat tibi^Deus Filius.
Illuminet te ^ Deus Spiritus fanh^
ctus^uiin Trinitawpcrfectaviu.it , 9

Refugiujn
fegna in saeula saeculorum , 3Vmn

(Parenlhejls .y -.

Cllanecessidad , o condicion deleir.


*^fermo Ip pidiere,podrase etener aqui cl que le a^Ujdj* yTazer (Parenth*
ls)dcotras algunas deuotas razpnes,
auisando, defper&frdd , o pregun tan-r
dojldicho enfcTipoAo que mas c ct
iicnga , corao qircda eiv |as Reglas di^
cho^y esto sepuede hazor alfin de cada
rogatiua,y eri qualquicr tiempo quepa
reci^rc-onuenir.
Puedefe tambien en estos (Parth
fs)inuocar cl auxilio de lapurisima
?v4adrede Dios,ydeotros Sanctos, o
dezir el Crcd. p Quicinqj vult,o hazer otras humildesprdtestaciones,ora
cioncs^pcidpnes ? oexlamacipnesTi
Dios.
Este(P)como qued dicho: fe entic
e-quefe hadehazer, fiendo nccesafp^posque sinp Ip-cs, podra clqucayu

Jnfirmorum.

da prosoguir, y ctinuar sus rogatiuas*


o al fin de cada vna dcscansara vn poco,silepareciere,y esta aducrtcnciaval
ga para todas las rogatiuas > que se ay
4e ddira los cnfcrmps.

.
Pater N. vtfispra

il
24.

Jesps >{< Icsus tf) Icsus ^


Ignem fui amoris accndat Deusiii
cordibusnostris.
/"\ Bonc Iesu>|<parcens.
O clcmcns IcfuJ| tniserans.
O Sancte Icsu % piusJmem'to quoi
sumustui, licct caduci plasmatis, ne
les honorem nominis tui,precamur
alteri
Inclina Domine aurem tu, & exaudime,Quoniam tu Domine suauis, &
mitisi& multac misericordise.*
D4

Refugum

Dmine cum iratus sucris,miscricofdiae rccrdabcris


ne memineris ini-
cuitatumnostrar antiquarum,cit an
ticipent nos misericordiae tuae^uia pau
percs facti sumus nimis*
Iesus Hfrpotens tc efenzt. Amen.1
Icsus
bcnignus te recipiat.AmenIesus 1% vmeens te libcret, 8c benedi
cat.Amen.
DiitDomihus-.Ego cogito cog^a
tioncs pads^non a^iaionis,vocabitis me,8i ego exaudiam vos*
Recordare Domine testatnenti tui,
& miserere nobis, qui crucixus es pro
nobis.*

, .

Infirmomm.

*9

^Dominus vobis. (f cumfju


Sequenti S.Emng.fectmd.
Lttc.Glork.

1 Nillo tempore dixit IefosDiscipulii


* suis. Quis vcstrum habebit amicum,
ftbi adillum mcdia nocte,& dicet illi.
Amicc accommoda mihi trcs paneSj
quon im amicus meus venit de via ad
me:& nonhabeo qud ponam ante ilum. Etilledeintus respondensdicatNoli mihi molestus e,iam osti clan
sum estj&pueri mei mecm sunt in cubili_,nonpont surgere,& dare tbi.Et
ille perseuerauerit pulsans , dico vobis,& sit n dabitilli surgens, eo quod
amicus cius t, propter improbitatem
tamen cius surget , & dabit quotquot
habet necerios . Et ego dico vobis:
Petite,& dabitur vobisjquaeritCj&inue
nietis:pulsate& aperietur.
Quis autem ex vobis Patrem petit
pancm,nunquid lapidem dabit illi Aut

iResugmm
pfcem: nunquid pro pisce, serpentem
dabit ilh?Aut si petierit ouunijnunquid
porriget escorpionem*
Si crg vos cum ftis mali, nostis bo
na data dare rli;svestris:quanto magis
Pater vsster de cael dabit spiritum bo
num petentibus sc.*
Euangelica lccto sit tibi JSaus^t
libi yff venia , atque protectio^Am.

OratioEfiher.ii.
T\Orrine Deus omnipotens indicto
*^nc tua cucta suntpositajsi decreucris saluarc nos,ctinuo libcrabimur,t
es Deu$ omni , & non est qui refistat
Maicstati tuae.Et nunc Dne RcxRcgfi,
Dcus Abraham , miferere famulo tuo
N.quia volunt inimici nostri eumpeN
derc&haareitatcm tuam delereCon*
perte luctum nostrum in gaudiun^vt vi
uentesin gloria tua , hudemus nomen
sanum uium.Amcn.^
Iesus

Infirmorum.

30

Iesus ffc 8c sua Mater Sctissma M?


ria te visitent >f< benedicant >$* atcjue
dfendant Hbmn.
Iesus ^ & purissima Dcigenitrix
Maria ,? te foucant ^ prottgant ^ &
benedicant Hfr Amen.
Iesus
ScSacrosancta Vrgo Virginum Maria,c omnibus Sanctis,8c bea*
tifsimis (piritibus , te librent suc
urrant fff 8c b enediant rff Amen.
if a
Oremus.

Orationes^

*T* Ribulationem notram^uxsumus


* Domine propitius respice: Sciram
tuxindignationis qu iustc meremur
auerte.
Concde juaesumus omnipotens
Pcus,vt intercessio nos Sanctae Deig .
nitricisMariae,Sanctorumque omnium
Apostolorum,Martynim,ConfcTor,
atque Virginum , 8c omnium clectoru,
$uorvbiJi betiftcet:vt d eorSmcrita

Resigium
K
olimus jpatrodniasentiamus. Per
Dominum Nostrum Icsum Christum
Filium tuum,qui tccwm,&c.r,

jdti&orationes ad libitum
fojtea.
1 Esus ^ fit defnsio tua Amen.
* Iesus *fcsit in anima tua. Amen.
Iesus Hhsitin corde tuo. Amen.
Iesus >Ji Iesus
Icsus)^ per suam sacratissimamPassionem misereatur tui.
,Amcn.
Iesus ^ Iesus ^ Iesus
per suam
Preriosissimam Crucem te eripiat , 8c
Icfendat in ia angustia , & necessittte.Araen.
Iesus 4* Iesus ^ Iesus J| per suam sa
crosanctam, & spontaneam mortem,
. teiberet morte perptua. Amen.
Benedicat te ^ Dcus Pater
Parcat tibi
Deu? Filius,
IlKiminet te{i Deus Spiritus Sanctus,
q ut in Trinitate perfecta v'iuit , 8C reg .:..^,t
ml
V

Infrwrum.

31

nat,in saeculorum saecula.Amen.


Igncm fui amoris accendat Dcas in
cordibus nostris. A men
IesusHfc^ui pro nobis natus est, te defndat.Amen.
Iesus ^ qui pro nobis crucifixus est,te
adiuuet.Amh.
Iefus< qui pro nobis mortuus" est,
te vifitetj&liberet.Amen.
Omria qux fcisti ntfiis Domine
in veroiudicio secisti/juiapeccabimus
tbij&mandatis tuisn obediuimus.*
Tribularer nifi scirem miericordias
tuas Domine,t dixisti: Nolo mortem
pccatoris/edvt magis cnueftatur,
&viut.*.
>"'
Rex trernendae Maiestatis,qui salua
dos saluas gratis^falua nos Fons pietats *
: " *Recordare Icfu picquod sum causa
tuse viae,ne me perdas illa die.*
Iesu nostri miserese , qui pass est
pro nobis,*

..
Do-

Ddmims vobifc. & cum fpi.


Sequtn&Euansecitn. loan*
Ctoria tib..
-,
i
Tabant autcm iixta Cruccm Iestr^
^ Mater eius,& sororMatriseius, Ma
fia Cleophe,c Maria Magdalenae. C
yidiit erg icsuSjMatrcm^, 5c Discipu
lum ltntem quem diligcbat.DicitMa
tri Aix.Mulicr cccc Filius tuus-Dcinde
iicit Dicipulo:Eccc Mater tua. Et ex
illa hora accepit camDiscipulus in sii.
Pofta feiens eus^uiaiam omnia c
urr.mata sunt, vt csummarctur Serip
tura^ixitcSitio Vas autem crat positum aceto plnum. li autem spongi
plenam aceto hysopo circumponcntesobtuleruntorieius.Cum erg acce
pitlcus acet* dixit:Consummatum
<st,8c inclinato capite tradidit spiritC.
Per Euangelica dicta^eleantur no*
ftradciicta.Amen,
Icius

nftrmorftml

3*

Iefus><Saluatr tdesendat-Amen.
Iefus ift imperator te adiuuet. Araen.
lus $i dominator te librer. Amen
Iefus fr triumphator,t tdeum irtista
angustia^ necessitate.Amen.i
O dulcisime Iefu.O benignissim le
{u,0 amantissim Icsu miserefc nobis
qui crucifixus est pro nobis. .
Iefu parce nobisDr.e quae tevicit,cje-, ,
mtiavt ferres nostra crimina,crudel5
morte patis,vt nos morte tlires*
Saluatormdi.saluanos, fkliberanos ,
per tu folgidissimam Crucem,& mor-r
tem*
' , ..;
Saluufn fie seruum tuum Domine,
Dcus meus sperantem in te;
Tu enim Domine per Prophetam dixisti-Quoniam in me sperabit liberabo
eum*
Ergoat mifericordia tua Domine
super nos,qucmadmodum fperabimuf
in te.*
Memor esto verbi tui, scruo tuo , irt
<Dtuomichisperodcdisti..*jv .
t-.,,:.
W- Orcmus

Refugium

Oremts.

Oratianes.

r\Eus qui sperantibus in te, miferer


*-^potius elegis^quam iraci.Danobis
digne ftere quae fcimuSjVt tuaeconsolationi&gratiam inucnire mereamur.
Domine Iesu Chriti Fili Dei viui,
quLHor fexta pro redemptione mundi,Crucis patibulum ascendisti , & fanguinem tuumpretiosum in remission
peccatorum nostrorum fdisti,tehumi
Hterdeprecamur, vt postobitumnostrunijParadifiianuas nosgaudenterin
troire concdes. Per Dominum Noftrum esum Christum Filium tuum,
qui tecum5&c.
uiU orationes ad libitum ,

Tesus
fit defensio tua.Amen.
^Icsus^fit redemptio tua.Amen.
Iesus
it saluatio tua.Amen,

lnfrmorum

3}

Ifus 1% Iefus >jlefusiper suarti


ffcratifsimam Passionera mifercatut,
ti.Arrien.
Iefus fc Ifus >ii Iefus HB'pcr fuani
jjrttisissimam Crucem teeripiat, fit
defendat ab insidijs inimicorum tuo*
rum.Amen.
Iefus Hf Ifus 4f Ifus 4*>er suam
sanctifsirriam mortcm > 8c fepulturam,
tebencdicat, & libre t ab omnimalo*
Amen.
Benedicat te ^ Deus Pater*
Sanet te>< Deus Filius. , '
Illuminet te
Deus Spiritus fan
ctus, qui in Trinitate perfcta viuit, 85
rgnt in faecula fxculorum. Amen.

lest

- iv Iefus >fc feftiis fi Iesus.^


Ignemsuiamorisaccendat Domimis
in cordibus nostris. Amen.
TefusP te visitetAmen.
^Icsus^teliberetAmeri.
Iesus>tc defendatAm
i IoTu J^'clemens, quitollis peccti
mundi parce nobis Domin- Amen.
c esu$< misericors , qui tollis pecca*
ta mundi.cxaudi nos Domine. Amen.
Iefu
patiens ; qui tollis peccata
mundijsuscipc deprecationem nostra
Amenr-Vict
.
.
:
; ' Iesu <ipsa te cogat pietas , vt maa
nostra saperes^parcendo , & voti cojn-f
potes,nos tuo vultu faties.Amcn.
Miserere mei Domine,quoniam ad
te clamaui tota die , Quia tu Domine
sauis ac mitis es, & copious in miseri
cordia omnibus inuoeantibus te. *
Misercre mei quoniam tribulor, libra
me,&eripe me de manibus inimicoruEB
mcorum.
Do-

nftfmorutrii

'4'

, Bomn c hon confundar , quom m'


nuocauite. v
w-i
Yllit. DominusJinuocabis,& Domi
tiusexaudieuclamabis, & dicet: Ecce
adfum , quniam misericors sutn Dominus Deus tuus. *
*
' '*. |
Quis Deus fmilis tui? qui aufres int
cjuitatem , & transfres pecctumrcliquiarum haereciitatis tuae. *
: : - >
Domine Rex Regum , miserete'-f*. '
rtulo tuo.N.quia volunt inimici nostri *
eum perdre^ haereditatem tuam delere.(l ibera Curr Domine propter homen sanctumtuum >*
. Iesus % Iefus *{t iefus rfr te liberet
Amen.
Isus >< Iefus
Iefus {< te visite
Amen*
f j
]
Iefus *fa Iefus t% Iefus >fi te deren
dat.Amen.
Nintresiniudicic' feruotao Do
mine,sed propter tua mifericordi,pone Pafsion Cruc, & morte tu,imer
twdici tu,& animam suam . Amen*

Sequemia S.Euang.fecund.
\ MaUkGlori*.
' m V *

INillotemporeafimpsit lest duo-i


^dedoi Dicipulos suos secreto, &,an
illis: Eccc acccndimgs Hier o fol y man,
& FiliusHominis tradetur , Princibus
Saccrdo tum Scr bisfo c onden abun t
eum morte,& tradent eumgcntibus ad:
illudcndum^flagcllandumj&crucixen<um,8c tertia diersiirget.
Sacra Euangeliea lectio fit tibi praef
fiim % fa tibi venia 4^ & protections
Amen.
; Domine pcccauimus,inicjuitatcm fc
cmus , propter te metipsum inclina
Dtfusmeurauremtuam, &audi,&vide
tribulationemnoslram. *
Sana me Domine}& fanabor , falu
me sac, &saluus ero. Quoniam laus
meatues.
Nc<juceniminiutfauonibusnostri,

Iftfmorum.

55

rit, prstrnihtprecesantefciem
tuam , sedin miferationibus tuis multis.Exaudi Domine. PJcare Domin,
attendc&fac. -**- u"\
Vcrc languorertofiros, ipf efus
tulit,8cdol0res nostros, ips Iefus in
Cruce pro nobis portabit. ;* ns" !' *
. Tuam Crcm adoramus Domine
Icsu tuam gloriosam recQimuS PaVro
nem^Iefu misrese nobis, qui passiis est
pro nobis. * .
"."*'"' ^ ,

Oremus.

, ; , Oratqpes

l""\Eus quem diigere , c mafi usti


*-^est;inffabilis gratiae tsift riobij^
dona multiplica : & qui feciti nos in
mortePilij tui sperare quat crdiftsfe
sac nos eodcm , rsurgente peruenire
quotendimus. *
Pateant auresmisejicordiat tua: Do
mine precibus {upplcantium, & vt petentibus desiderata concdas , fceos,
qux tibi sunt placita postulare.
E j

Cou-

Concde misex icarf Deus fagilJitji


ti nostrae praesidiunuvt qui zntx Dei,genttricis menjoriam agjmus, interces
lioniscius auxiho a noltns niquitaq|>us rc urgamus Pe^eundciTi D. t>. jeu'n'Chriitym Filiutft tuuifi , Viu,&<?.
Amen. ^ '.A v .-q-iao.; -v
^
Immcnsa chantas IefujiuBerqt te^
Superha bemgnitjas Iefu ^protegat icmer.
v
Dulciisjma pietas Iefutj* adiuuet
tC/Am^/v
v-vtvV
" * -Betet te ^ Deus Vr.
j.^yisit^ye^Peusflius, >: ; -.?
?jjtmjn .t'cHfe Deu* Spirus 'SaaM^giQ Tfnitate perfecta viuit
fgjpaiin ftcula focujoium. Aroen, ,
*4!:c~. -A *::. ......
o

Infirmeram.

Pater Nofier.

36

Iesus^ilesus^lesusjfi :; o
1 IgnemsuiamorisacendatDeuiin
cordibus nostris. Amen. ;
..' ... J-.i.-^i^ ,J .'!", !'t !i;j
Ji''
T Esus >fc lesus >< Icsus per uatt spi
"neam Coranynisereatur.Amen.
Iess 1% Icsus >iesus ^pcxpTCtor
Cssimum sanguinem suym teyedimat
succurrat Amen.
* V '^*^
Icsus
Icsus < 'sus >f< ^f^ no *
tispass.iSJmortuus,& sepultus est, te de
fettdat,&libcret m onc icrna Am,
* Domine nostris malis'ofndimus'
tuam Deus Clemenuam jinfutfde nobis , de super .rnii$ indulgentiam.'
Amen.
.-h /^..i^r:.
;?fshl
* Domine Deus ad te simtoculinoiiriinepercamus, tu scis quae cogitant
nimici.nostriinnos, quomodo pote*rimus substmerc ante faciem illorum,
nisttu adiuu* nos.

. ,* ^.

->

-tv

Refugiam

Adiuuat nos Deus salut a ris noster


$tprppter glonam nominis tui libra
fiosr&propitius cstp pcatis ppstris
j>roptes,"nomen tuum.Amen.*
. Jesus^qui vinit te liberet. Amen.
Icsus qui regnat.te dcfcndat.Am.
Jsus t% qui imjperat, te custodiat.

Nomiwt Di difa perJWoy-

Efus ^ Dpmnatpr,rnisefre nobis;*:


I IeA**Dprnine,Dcus,miser.noj?. *
Icsus HB misericors,misere.nob, * ',
rjpsus}|icletnens,miser.npb. *
Jsus
paticnSjmiser.nob. *
. rle\isj multxraiserati0nis,m no .*
- ICmpfe verax qui custo dis miseriO^diam in millb misrr nobis.* *
Iasus.iqui aufcresiniquitatem, &
feJcr^atqucpcccaUjniifcr.nobis.* '

Iifrworttm.

37

lesupicydicanimxmse/alustuaego
film.
-.: ; -:j ^
IW.
: Saluspopuli ego sum, dicit Dpmi-/
nus,de quacumqiiff mbulatione clama
uerint ad me,exaudiant cos, c eY ill
mm Domirrus in perpetuum. *k
.. r-v:. > :<-/. ....'
1
Domnus vokisc.

efnffr.

]QAn.Glor4\ Au\ han -if <>''


.i.uiv& .w. -u i?>* 'jAI
ANte dicra fstum Pashatifdens Ic
is.quia vtfnit hofa it, vt trsei
cx hp mundo ad Patrcrn; Gut ligis
set fuojqtfjerant in mundo: ifrtrie di
Jcgiteos.
.- ' .
" :
Et ccena&cta^um diabolusiattrinifisset in r , vttrdcret tfytff Ws
Tnonis Iscario tes. Sctens quw omnia d
dit ci Paterin manus.&quia/'Deo exi
fiitj& ad Dfcam vadksargtr caerta , Sc
pOnitvestimentaua;^; ' r r i/ :r
Et um accipiset lin.teraipraecinxit
'<&!
/
c

Zy ~\

Resngitm

lguense otras rogatias , las quale


.Vtarnbicn se diran a k cnsermos que
,^an agonizgndo, y muy cn ksextrc. rao. Estas i n?aescript as rog a tiuas son
dp grande eficacia para huyr , y alcxar
los demonioSjlos quales procuran in.<|uietasJydai^aJ cpn fglCasiUufcioncsjr
fantasias a los dichosenfcrmos. o'i

Atfodo de haz^er lar infratf-

boz clar,y deuotajdPaternTer cl


quai acabado, daraabesr>fa enfbtmoly bendicicndole, y Tantguan^olccbn ela,yr hazicndo sobre el di
cho enserrho , con l mesma
todai
las sen ales de lasCruzes que parecen
en Woeauua ftguientst. ^/pr

4?.

D"

Infirmotm'.

35*

Deprecatiosuper infirmum.
csus ^ Ieus >J< Iesus
J^l O S autc gloriari oporrct,in Cru4* ce Domininostri IenChristi , in
qup est salus. vita, & in resorrectio nostra,pcr quem salua ti,& liberati fumas.*
Gloria Patri i^Sc Filio ^Spincui san4b*: :i;J.~..
" ' v
Iesmjktua Crucem adoranuw
Iesu > tuam recolimus PassionerrwIefu j misrr nobis , qui crucifixus es pro nobis.
* .>">\'>.", '
Saluator mundi salua nos, qui pet
Cruccm & sanguincm tuura, rcdcmisti
nos, auiiiliare nobis te deprecamur
)eusnoster.Amen. . '

Omnis terra adorct te,8c psalat ribi^


Pfolmum dicat,nomine tuer Domine.
Iesus >f( triumphator. Icfus Hr*Donator. Iesus ^Saluatoar , teibcret,
kdefcndat.Amcn.
f
w,.. :;<..: - *
.' v ..y! Iesil*

ECctf CrucemDomini> fugitepartes


aticTx^iciilefvis^ leo de Tri
bu Jitda radixDauid, qui mortem foftrum moriendo destruxit.c vitarnre*
sui gendo reparauit . *
: :: .ri u ;<: ;
Sitnomen cius benedictum in faecu
a.quia fecu nohiseum rnse.icerdiani
suam;Ameri*
-iu-/u
- )- Jsus >i Jsus >f< IcAs hfi
Per signum fanctisimac Crucb
e inimiwnoiris f<defendat te Ie s
iJtDominus Deusnostcr.Amen. -v
Ieftisfcftuam Grucem adoramus.
Iesu
tuam gloriosam recolimu
Passionem. -~- *
J
" > - -y :
Iesu ^misrr nobis, qui crucii3ws es pra nobis.A men .
~
Pangelingua goriosij praelium cer
taminis,8. super Crucis tropheum ,dic
triumphum nobilcm,qualncr Redemftor

Jnfirrhoritm.

40

jPtor o rbi irftitiol ts>vicerit.' r' " ^


lesii ^triumphator,Iefus^(a1ul
tor^esis {< dominator telibcfccde
fendatAmenJsus * .

Aarm^

P Cce Crucem Doniini.segite partes


f-* aduersae,vicit efus^ leode Tri
bu Iuda>quiper fatn cementiam, langores norros,ipsevtulit,& dolores nolrosjipfe Iesus portauit.*
.. p
Sit nomen S bnedictUm in saeorIa3quia fcit nbifcum misericoriara
sum.Amer.
Iesus^Ifswderus.HB .
Per aegnum sanctifamae Crucis W de
inimicis nostris^ defndat telefus^
Dominus Dcus noster. Amen,
Iesuf< tuam Crucem adoramus.
Iesu^tuam gloriosam recolimt
Passioncm.
Iesu^miserere nobiV, qui crucifixu^
espronobis Amen.
' Cru-

Crux ^tis iftter omnes Arbor vn


nqbjhsinuJa flua tale/u profre fron4c.^r gfltminejdiUclignum, dulce
cl a uos , ducc pondus suhnet.
Isus
Triumphator , Iesus >< Do
<liit)4-or}Icsus H&fSliko^tc libcret,&
dcfendat. Aroen.,'

Maria*
'.'! Is.

E rucem Donrni rugite,parte


ad,ucrsae,vicit Icsus >$f ?c de Tri*
bu Iuda.quibcnignuSj&xnisericors est:
patiens,& multae miser cordise, & practeblis super mahtia.* .
Sit nomen eius bertedictum ih sxcul3quia fcit nobiseum misericordiam
sua m. Amen.
~. .,.
f. Icsus><esus4*IcsUS-'<
Per signum sancti ssimat Csucis>< d
mimkis nostris >i< liberet te Icsus ^
JDominus Dcusi
Icsu

InjrMrutn.

41

esu ^ tuamCrucemadoramus.
Iesu ^ tuam gloriosam rccolimus
Passiohem.
Iesu > misererc nobis , qui drucifiXus s pro nobis .Amen.
Soladign tu isti ferre saeculipretiurn0atqueprtum rparare nauta,m
do naufrago , quem sacer cror perungit,fusus Agni corprC.
Iesu>$triumphator,Is ^ domina
trjesu saluatr,te visitet, & defndatAmen.

Jsus

MarU *

ECce Crucfr ^ Dmni fugite paf


tesaduersae, vicjt Isus *< leo de
tribu Iuda. Qui non ex operibus iuftitix'quz fcimus nos.sed secundum sua
misericordiam saluos nosfecit. *
Sit nomen eius benedictum in saecu
la,quiafecit hobisum misericordiam
suajn.Amen,
F
Iesus

Rfugiant
'. lesus >< Iesus
Icfus >fl.
Pecfignumsanctiimae crucis Jff de
inimicis nostris^dcfendat te Iesus {<
Dominus Deus noster Amen.
Iesu ^ tuam crucem adoramus.
Iesu( tugloriosrecolimus passion*
le su>J* misrr nobis>qui crucifixus es
pro nobis.Amen.
Arbor dccora,'&fulgida>ornata R
gis purpura, Electa digno, stipite, tan*
sanctamembra tangere.
lesus><saluator,Iefus>i Dominator,
Iesus ^ triumphator, te liberct, benedicatjSc defendat Amen.

Aarfc. *

ECccrucemlDominifugite par
tes aduerfe vicit Iesus tff Lo de tri
bu Iuda,quinon yult mortm,pcccato
lis,nifivtviuat.

nftrrtiorurril

41

Sic nmen cius'benedictum, n saecula: quia secit nobis cum misericordiam


uam.Ament
Iesus
Iesus ^ Isus ^
Persignumsanctiseimac crucis ><dc
inimicis nostris*f desendat te Icus
Dominus Deusnostcr.Amen.
Iesu><tuam crucem adorams.
Iesu in tuam praeciosam recolimui
passionem.
Iesij ><mifercre nobis qui passus es,'
pro nobis. Amen. .
. .
Beata cuius brachij'<} secli pependit
praecium}statera fcta corporis, praedamq. tulit Tartaris.
Iesus ^TriiimphatOr, Iesus ><Do*
min a tor, Iesus v^Sauator te illumine^
yisiteCj&desertdat.Aman.

Resugium

Maria. *

ECce Crucem ^ Dominifugitepar'


tes'aduersae, vicft Icss pf* leo de
Tribu Iuda/ji est expectati Isral , 8c
saluatiisir tpore tnbulatiriis. *
Sitflomeri eius benedictumin ssecu
la.quifecit nobiscum misericordiam
suam.Amenj
Iesus H^Icfus 4 Iesus %
Perfigttum sanctissimacCrucis^de
inimicsnoftris^derehdat te Iesus t^f
Dominus Deus nostr.Amer,
Icfus^tuam Crucem ado ramus.
Iesu >y tuam pretiosam recolimus
Passionemv
Iesu
rniserere riobis,qui ntiSjc
crucifxuS es pro nobis*Amen.
O Crux,aue speS vnica ifi hdc tribulationis/vel mortis, tempore, auge pijs
iustitiam,rcisque dona veniam.Amen.
*.
Iesus ^triumphator^esus^domi
nator

Infrmorum.
45
nator,Iesus >fa saluator,te visitet ,& liberet ab omni malo.Amen. '

'-'tes aduersse, vicit lesus fc leo'de


Tribu Iuda , qui qupmodo miserctur
patcrfiliorummiscrtuscstnobis. *
Sit nomen eius benedictum in saecula, quia fit nobisoum miscricordiam
suam,Amen.
lesus
lesus ^ lesus 1%
Per signumsanctissimae Crucis^de
inimicis nostris >f< liberet te Icsus >J<
DominUs Dcus nostcrAmen.
lesus
per suam sacratissim Paffionem te defendat.Amcn.
lesus >< per suam pretiolssimam
Crucem te visitet.Amen.
Icsus tj( per suam spontaneam mor
tem , & sepulturam te liberet ab omni
nulo.Amcn.
Obr

Refugium
Obenignissime Iesu^misercreno
bis,qui Crucem propter hominem sufcipcrc dignatus es, & dedisli tuum fan
guinem npstrae salutjs precium.
O clcmcns Iesus t% tuam crucem a*
oramus.Tuam Iesus.^P gloriosam re-?
colimuSjjjafsionemlesus t misercr
npbis^oul immolatus es pronobis.
Qrewus,

Qrattonts.

TPiEusjquiper cruccm tuam populo


^-^in te credenti triemphum contra
inimicos cccdcre voluiti: quaesumus,
yt tuapietateadorantibus crucem, vi-?
tpnam semper tribuas^Sc honorerh.
Ne despicias omnipotens Deus. N.
sn afPiictione clamantem: sed propter
gloriam nominis tui suae tribulationi
uccurre placafus.
Deus qui iusticas impun^&nvis
mortem peccatorum: maiestatem tu
suppliciter depraecamur , vt famulum
juum. K d tua misricQdia confiiez

nfirmorum.

44

tenijCaelesti protegas, bcnignus auxi-L


lio,8cassidua protectionc conscrucs:
vt tibi iugiter famuletur, Scnullis tenta
tionibus teseparetur. Per dominum
nostrum esum Christum Filium tuum,
qui tecum viuit, & rcgnat in saecula saeculorum. Amen.
Bencdicat te 4* Deus Pater.
Custodiat te*< Deus Filius,
Uluminet te >j< Deus Spiritus Sanctus. .
Qui in Trinitate pcrfccta viuit, 8c regnat^n saeculorum feeula, Amen.

T As dos infrascritas deprecatiuas


^-'sori para el mesmo efeto,que la pas
fada, ypidese enellas a Dios misericordia.y pcrdon para el enfemo, y sus
acompanados, y causa mWa dcuocion si las saben hazer,y dczir.

E 4

DcprftT

Resugmm

D E P R E C AT 1Q
saper infirmm-, adfanBtssiwam Trinhatemt adpttrijsimam Mariam^
ad emms Sanflos,
^atcr.N.vt supra.fo.39.
Iesus>i<Isu$><Iesus{i
iptr de caclis Deus, misrr nobis.
* Fili Redemjptor mundi Deys rriiscrer npbis.
Spiritus s^n^rUeuSjqiisercr nob.
San #a Trinjtas vnus DuSjmiser.nob.
Saflcta Virgo Deigenitrix Maria ora

Om.

Infirinorum.

45

Omnis sancti beatoiumispiriturnordir


neSjOrate pro nob.
, -.:
Omnes fancti,c Cwictae Dei,interceditcpro nob.
Jsus fc vincens,Iesus *fa miseraiw,Icr
fus 4< Qui in Maria purissima conceptuscstjtcvisitet, & bcnedicat,
Amen.
:1
lesus^piusilesus^ clemens^esusti
qui de Maria Virginenatusest,te adiuuet,S desendat.Amen.
psus 1% parcens , Iefus i liberans,
Iewfkfi qui Maria sanctisima lactatus est,te liberet,& protegat,ab insidij
nirnicorum tuorum.Amen.*

Aaria. *

SAnctus ^'SactusjJf Saniiis ><Domi


nus Deus Sabbaoth. O beata Trinitasmisererenobis.
ChristcRcdemptor omnium,conser
; ; x . -'F/
ua

Rtftigtum

na tuum fmulum.Beatae sempct Virgi


nis,placatus sanctis prccibus. Amen.
Ie?us>J< saluans,Ie{iis < miserans,cus^quiin Maria purissimaconceptus est,t c illuminetjSc visi te t. A mcn .
Iesus *< piu$, leus rff clemens.Iesus
ffi qui de,Maria Virgine natus'estIte ad
iuuct,&cefendat.Amen.
s ;
Icsus>fparcen$ . Iesus ^ liberans,
Iesus qui Maria Sanctissima lacta*
tus est , te libre! ab omni periculo.
Amen. .**

Iesus*

Maria*

rAnctus^Sarus^Sanctus $ Do
*- minus Deus Sabaoth- O beata Trinitas misererc nobis.
Beata qdtequeagmina caclesti spiri
tuum,pratteritajpraesentia,fura mala pe
lite. Amen.
Iesust^saluans , IefuS*|i tniserans,
Iesus.

Infirmorum.

46

Iefus i<qui in Maria purifsirria conceptus est,te visitec&bnedicat. Arr.enw


Iefus >{)pius, Iefus ^ciemensJeUui
J< qui de Maria Virgine natus es,tc ad
juuet,& defndat.Arnen.
Iefus^ parccnSjleus ^ libra n,Ie
susH&quiMariaSanctifsima laacus
cst.teprptegat .,&.liberetab omnimav
lo.Amen.;
Maria. *
Anctus^Sanctusi^San^us^ Do
L minus Deus Sabaoth O beata T'
nitas^rniferere nobisi
Vates xterni iudicis , Apofr^j
Dpmini/uppliter expofcirnt
rivestfis prarcibus. Amen.
Iefus >faluans , IefusHfrrniferans,:
Iefus *qui in Maria purifsima concep
tus efcte viuet,& bcncdicat.Amen.
Iefus >< pius,Iefus
clemens, Ie
fus {qui de Maria Virgine natus est*;
je adiuuct.fucCurrat.S benedicat. Am
<

>

leiv

Refigium
Iefus^parcensJesus><liberans,Iesus HEqui Maria Sanctissima,lactatus
cst,teiiberet ab cmni malo.Amen,

Jsus *

Maria, *

CAnctus<Sanctus><Sanctus >fjDo^minusDeus Sabbao th_,0 bcataTrini


tas misrr hobis.
Martyres Dci incliti,ConfcTorcs lu
ddi,yestris orationibus , nos frtein
'"elestibus.
. .
s
saluans , Iesus >< miserans,
s>J|quiin Maria purissima con
:st,tc visite^&benedicat.Amc.
$1% pius Iesus i<clemens,Iesus
< qui de Maria Virgine natus est,te ad
iuuet,succurrai,& protegat. Amen.
Iefusi^parcens, Iesus^ liberans,
esus t% qui Maria sanctissima lactatus est, teliberetj&defcndatab omni
malo.Amen.
Iesus

Infirmorum.
k

47

Maria. *

SAnctus^Sanctus>nSanctus>iDo*
minus Deu Sabbaoth. O bcata Trihit as misrr ribi,
Chori Safictarum Virginum, Monachorumqu omnintijfimul cumSan,
ctis omnibus, confortes Christi facite.
Amen.
Iefus ^ faluans, Iefus ^miscrans,
Iefus tfa q ui in Maria purifsma conccptus st,te benedica^c vifitet. Amen.
lesusi< pius i Iefus -fi clcmens>Icsus
t% qtii de MariaVirgine natus et}te ad
iuuc,8 desendat. Amen.
Ius *f faluans., Iefus
liberan sje
fus
qui Maria Sacra tissima lactatus est,teprotegat,8c liberetab omni
malo.Amen.
Benedicta sit Sancta TrinStas^tque
indiuifa vnitas^ontcbimur ei,quia fy
cit nobiscum misericordiamfuam.
Odul

O dulcissime lefu fc parce nobis.DneS


, clementiseim Ieu*< exaudf^bs
Domine.
O ben ignissime Icswfa misrr nobi.
O puriftima, & sacrosancta Virgo Mara,succurre nobis miseris,iuua pufila
nimes. Monstra te esse matrem,summat perte preces, quipro nobis natus tulit efe tuus.
Cmne Sancti AngelijArchangeli,Tro
ni,&Dominationes,Principatus, &
PotestatesjVirtutescaelorum,Cheruf)inatqueSeT3phin,Patriarch3e,&Pro
phetae'lanctilegis Doctores.i Aposto
li,omnes Christi Nlartyres^Sancti Co
FessoreSjVirgines Domini,Anachoritae, Sa nctiqu e o mn es,in tercedite pro
eo.
Dominus nofter Ieu^apud te sit,vt t
desendat.Amcn.
Saluatornoster Iesus Jntr3 te lit , vt
te reficiat.Amen.
jClemens nosterlesus >Ji circa te sitvt
te onserwct,Amcn.
Be-:

Jnjtrmorum^ ,

48

Benignus nostcr Iesus^antetesit, vt


te deducat. Amen.
Patiens nostcr Icsus^post tesi^vtte
cnstodiat-Amen.
Crucifixus npster Iesus fi super te fit,
vt tebenedicat Amen.
Benedicat te
Deus Pater.
Visitet te*fc Deus Filius.
Illuminet te
Deus Spiritus sanctus^
qui in Trinitate perfcta vuit ,]& rg
nt in fecula.&c.

ALIA

Refurium

A LIA

DEPRECA*

tio super infirmum*


Pater noster.

Iesus>* Iesus4Icsu.|Ji
Ignem fui amoris accendat Deus in
cordibus nostris.Amcn.

TDEnedictum c^nomenSanctum tu5


-f DcusPatrumnostrorum, quicum
iratus fcris3misericordiam facis : & in
tempore tribulationis , peccata dimittis his^uiinuocant te.
Icfus

Infirmorum.

49

Iesu^SanctuSjIcsu^Fortis, Iefu
i^quipronobispasuscSi conserua,&
visita cum Domine,Amen.
Iefu ^Sanctusjefu i<FortisjIefu*<
quipro nobis crucifixuscs,protcge, Sc
dfende eum Domine. Ameri.
Iefu % Saftctu,Iefu {<Fortis,Iefu>^
qui pro nobis morttius eSjCustod^St li.
bera eum Domine.Ameri.
Ad preces noffras i Deitatis aures,
Des inclina pietate fola: fuplicum vo
ta fufcip precamur ramuli tui. Amen.
Iefu ^ SanctuSjIefu tjt Fortis, Iefu
liff pius, pr Aduentuni fartctum tuum,
cripe eum DmineAmeh.
Refpice clemens, folio de fancto,
vultusereno lpadesilustr luminetuo
tenebras depellepcctorenotroAm*.
Iefu^SanctuSjIefU^Frtis, Iefu
< qui mitifsimus es, per mysterium S
ctifsimaelncarnationis tuac,libera eum,
Domin.Amcn.
Criminalaxa, pietate multa^ablue
fardes vinculadifrumpe, parce pecca

RefHgium
fis,releua iacentes dextcr tua. Amen*
Iesu ^Sanctu,Icsu {< Fortis,Icsu*
per Baptismum, &sanctum iciunium
tuum.ne tradas eum in manibus inimicorum suorurmAmcn.
Te sine tetro mergimur profndo,
labimur alta sceeris , sub vmbra brachio tuOjtrahimur ad clara sidera caeli.
Iesu >l Sanctus, Iesu >j< Fortis , Iesu
qui misericors es;per Crucem,&Pas
onem tuam,parcc ei Domine Amen.
Christeluxvera bonitas,& vita}gau
dium mundi>pietasimmensa,qui ros
mortc/oseo saluasti sanguine tuo.
Iesu><Sanctus, Iesu^ Fortis , Iesu
tqui patiens es,permortem,&sepulturam tuam , morte aeterna libra e
Domine.Amen.
In sere tuum petimus amorem. men
tibus nostrisjfidei rerundat,lumen aeter
num,charitatis auge dilection. Am.
Iesu ^Sanctus,Iesu
Fortis , Iesu
tf* qui clemens es,per sacrosanct Resurrectionc tujibera eum D.Amen.
Proj

Infirmcrwq,

Procul nobiSjperfidus absistat, Sathan tais viribus confractus, Sanctus


assistt spiritus^ tua sede dimiis, Aj
Iesus|< te viitet , esus ^ te derenHat,Iesus>t teprotegat , & benedicat.]
Amen
Nomen Icsu
semper sit tibi m
corde.
Nomen Iesu>< semper in ore.
Nomen Iesu^ semper irisinu.
Nomen lefu'tft fit tibi semper in m
nu, quo omnes tuiin Iesum tff, sensus
dirigantur,6c actlis.Araen.
Adiuua nos Deus salutaris hster,1
& propter goriam nominis tui liber*
nos, & propitius esto peccatis nstris,
propter nomen sanctum tuum.Amen.
Domine non enim delectaris in per
dictionibus nostris,quia post tempesta*
tem tranquilum fcis,8cpost lachrima
tionem,8c fuctum exultationcminfn
disjfit nomen tuum Deus Isral bencj
dictuminteculaAmcn.

Rfugiant

Oremtt.

Otaone.

DEus,quiomnipotntfam tuam,pai"
cehdo maxime, & miserando ma
nifestas : multiplica super nos misericordiam tuamVt ad tua promissacurrentes.caelestium bonorum fcias effet
confortsConcde quacsumus omnipoten
Deus-vt intercessio nos sanctx Deige
hitrids Mariae, Sanctorumque omni
Apoolorum,MartyrUm,Confebr,
atqj Virginum,& omnium e'ectorum
tuoimJvbiqUel;xun'cet , vt dum eoru
mrita rdcolimus , patrocina snciamus.Per D. n. lefum Christum Filium
tuum,qui tecum,&c.Amen.
jlia oraonesadlibiufn
poste*.
"Denedicatte^ clementifsimus Pa
ctes omnipotens Dcus.Amen.
Bene-

Infirmorum.

51

Benedicat te ^ Iesus Filiusbenigfiissimus, Redemptcr noster Deus.


Amen,
Benedicat te
iM dulcifsimus a
flictorum confolator Spiritus Sanctu*
Dcus.Amen,
Sit tecum in ista mbulatione,& ne
cessitatejadiuorium , & benedictio
totius ^anctissime Trinitatis. Amen.
Intercdt pro te
benedicat te
)%* & defenda te
lla purissima Virgo Virginum,Regina mundi, & Deige
nitrijc Maria. Amen.
Sittibiprppitius, & defenfor (cum
omnibus Sanctis)bcatissirnus Archangelus Mihacl , Princcps militia: cadestis.Amen.
Qistodiat teille Seraphicus noster
deuotissimus Pater Franciscus.Amen.
Adiuuet tcfj? Deus Pater.
Visitet te t% Deus Filius.
Illuminet te Hfr Deus Spiritus SanAuSjquiinTrinitate perfecta Vuit, &
regna^SccAmcn.
G 3
aduf

Refugium
Adittrtencia.
ESta Litania siguite es, de todas las
penalidades de la yida de Christo,
y es f acada del Igno vitse. de S. Bucna-

PASSIO
rits hfu, pro infirma agmzjinte,f alia ncessitete.
C Akbris Christi Passio, nostris infit
^memorjs , impressac;ue praecordijs,
ahrymas det cum gaudio.Amen.
Yrieeleyson , ChristceleysonJKjrie.Christe audinos.
Christe exaudi nos.
Pater de cxis Desmis.N.
f"cdiciturnobis, veei.
W

Infirmorum.

52

Iefu frFilij Redptor mdiDcus.m.n .


Spiritus sancte^Deusmisnob.
Sancta Trinitas ynus Deys, mis.nob.
Charitas immensa Iesu ^ succurre. n.
Pietas superna Iesu^propiciare nob.
Benignitasduledimslcsu **auxiliare nobis.
t
,
Icsu>/pcr AducntumtuumjiTjis. nob.
Iesu *fa per My sterium Sanctae Incarna
tionis tuse,miser.c nob.
Iesui perNatiuitatem tuam,rms.nob.
Iesu Hf<perpraesepetuum>misere. nob.
Iesu *fr per Circuncionem tuam,mise
rcrenobis.
Iesu Ji ,;er lachry mas tuas^mis.nob.
Iesu >fc per humihtatem tuam,miserere nobis.
Iesu J< per obedietuiam tuam,mis. no.
Iesu
per paupertatem tuam,mis. no.
Iesu
per fmen & sitim tuara^misere
renobis.
Iesu >J<per frigorem, 8c nuditatem tua,
misererenobis.
Iesu
>j per peregrinatione
.
*
4tu^miCn.
kfS

Reftigmm

Jsus *

Maria *

T Esu
ab Herode iro Rege persect}
*tus,adiuua nos,vcl eum .
Icsu^b m AEgyptum mctu Herodis
fgatus,adiuua,N.
Icsu^in itinere yitae satigatus & affli
ctus,adiuua.N.
lesuHbpcrBaptismum tu, adiuua.N.
Icsu^pcr sanctam praedicationem, 8C
doctrinam tuara^adiuua.N.
Icsu J pcr celebr e iciunium tuum , ad
iuua.N.
esu^peradmirabilcm vitam tuam,
adiuua.N.
Icsu *fc pcr institutioncm sacrosancta
Euchanstiac^adiuua.N.
Iesu
pcrlabacrum pedum Difcipu- ,
lorum , adiuuaNIcsu^ per sanguineum sudorcm tuu

' Jnfirmorum.

$j

Jesut^per calicem insipidum , & amarissimum tuae PafsioniSjadiuua.N*

Jsus

Adaria. *

jT Esu {< ab'impio Iuda osculatustra*


* dituSjS vcnditus, per charitat tut
dcfendc.N.
Iefu^manibusnocentium captus,
& seuis funibus ligatus, per clcmentiam tuam,defnde N
leCutffi Discipulis relictus, &nega
tus_,per bonitatem tuam defende.N.
4 Iefu^iniust calumniatus,& saisis
m accusatus, pcrpictatem tuam
dcfcnde.N.
/. Iesu >J( ab Herode ludifkatus, & vili veste dealbatus , per temetipura
defndcN.

"f Esu
per oculos tuos misricordes
cinctos velamine rudijlibera nos.
Iefu >$<"jpenfpeciosissimam, & rcuerendifsimam fciem tuam3pro nobis cons
putam,& alapis percufam,libera n.
Iefu >fc persanctfincclebrumtuum.ca
im is dir is tranfuerfatum.hbera nos.
Iefu >|<pcr caput tuum acutis fpinis co
rcnatum^libera nos.
Iefu fc per flagella,& nuditatem colnaejibera.n.
Iefu
per manfuetudin tuam>libe n.
Iefu ^ perinnocentiam tuam, lib.n.
Iefu
per toilcrantiasnj&pacientiam
tuam,libcra nos.

Issus

Infrmorum.

Jsus *

54

Adara. *

TEsu( Iudaeis iniust morte damnatusjper Passioncm tuam. salua n,


Xesu
per arundine,& dira Corona ilusus,per Passionem tuam,salua n. ;
Iesu ^forte BarrabxjCruci electus,pcr
tuam Passiofiem/alua nos.
<*'
Icsu fc$tuis Crtrcem portans humeris,
crimina no str3_,pcr passioncm tu,
salua nos.'

Icsu fa in Caluario atrociter denudatus.pcr Passioncm tuam,siluanos. !


Iesu ifc adhcrcns ruci,8cclauis crucif
catus,per Passionem tuam^alua nos.
Iesu*$<inCruce leu2tus, Scexaltatus,
per Passioncm tuam/alua nos..
Icsu *f<pendens in Cruce,doloribusim
mensis agitatus per Passioncm tuam
salua nos. .
,
'
Iesu ^l tiens inCruce remediu ani
mai C&pcr Passioncm tuam,salua nos.

Resugium
Iesu>< aceto,& selle potatus,perPa
sionem tuam salua-N.
Iesuf latrombus , &Iudxis} seuiter
blasphematusjpcr Passionetn tuam.
salua,N.
lesu ^ tuatn in Cruce commendan*
Matrem,per Paseionem tua ,sal.N.
Iesu Ht* in Cruce vocifratus,perPassio
nem tuam,salua.N.
Iesu^postquconsummatasuntomnia.spiranSjpcr Pasionem tuam/al
ua.N*
Iesu^Patri spiritum reddens,per Pas
sionem tuam salua.N.
lesu ffc Rex Reg' m}& Dominus domi
nantium^ triumphator mortis, sal
ua.N.

Maria. *

TEsu^er spontaneam mort tuam


^succurre nobis Domine,velci.
Iesu

fefu tffi per flgidm Crucemtuatn}snc


currc nob. Domine,
esu 4* pcr quinque vulncra tua^ccu.
ob. Do mine.
esuH^ Per manuSj&pcdcs tuostransuersos,& Cruc conxos , jfuccurre
hob. Domine,
lesu^ pcr latus tuum . mucrone difo^
lancae scisunijsuccur.tiob.D.

Maria. *

T> Assio Iesu


libra nos,'vel em
"* Sanguislesu >isanctificaeum.
Aqua latcris Iesu *%i laua eum
Corpus lesu>< scuiter vulneratum, sal
ua curi.
Corpus Iesu ^sindonereuolutum, 8c
aromatibus conditum, 8csepukum,
dfende eum.
Sepulchrum Iesu ^signatu,8c Resurre
ctione gloriol a.lcsu reserat adiu.e.
leu?

Resugium

IesUs*'

Maria.*

TEfu^FiliDei propitius esto nobi>


"*peccatoribus,vclci pcccatori.
eii
aduocatus noste^ab omni maOjCripcnos.
csu Frater noster , ab omn peccato,
eripe nos.
lesifl^ Redcptor noster, ab insidijs dia
boli,eripe nos.
Icsu vita nostra, morte perpetua,eri
pc nos.
lesu^bdefnsio nstra, ab ira tua,eripe
nos,

Ufm *

Maria. *

T Efu<peccatores,per tuaa&Passion;
terogamusaudinos,
lesu >< vt nobii parcas,perpetuam Cru
ccmtCjrogamus audi nos.

Infirmorum:

56

Iefu H&vt nobisindulgeas/pcr tu mor


tcm^te rogamus audi nos.
Iefu pfcvt ad araorem, & grati tuam,
& vcrampacnitentiam,nosperduccre
digneris.te rogamus audi nos.
' \
lcfuifa AgnusDei qui pronobisimmo
latus es,parce nobis Domine.
Iefu
Agnus Dei , cuiusliuore fanati fumus^exaudi nos Domine.
Iefu pfc Agnus Dei,qui nos morte ro
feofaluasti sanguine tuo, miferere
nobisAmrn;
Adoramus teChriste.&benedicimus t
bi,quia per Crucem tuam fanctamre
demistinos.
Oremus.

Orationesl

IQEusquem diligere, & amarciustitia estaneffabilis gratiae tuac in no


bis dona multiplica : & qui fecisti no
in morte filij tui fpcrare quae credimus
sac nos eod rsurgente peruenire quo
tendimus.Qui tecum viuit,& rgnt ir
faecula fxculorum.Amen.
r-

' ;

Bene.

Kefugium
Benedicat te < Deus Pater.
Parcat tibi^ Deus Filius.
Itiumtnet te {(Deus Spiritus sanctus,
qui in*Trinitate perfect viuit , & rg
nt in sxcula axulorum. Amen-

oAdHcrtenctas.
t A Vhq mvchas destas rogatiuas, se
**dizc,q sedigan sobre el cnsermo,noporeso seentiendequelehan
de estar con ellas cansanco,y fastidian
do,bastaque algunas vezes elque le
ayudalas diga apartado algun tanto
<del ensermo,porque an tambien mitrasvnosrezan, otros acudan a otros
ministerios de la corporal neccfsidad
deltal ensermo.
. Siparecieren largas algunas destas
rogatiuas,diganse por claufulas,o espa
cios

cios,haziend en cada vno(parenthes)de alguns sahidables con ejos ; y


deuotas razxies, cohucniblcs al gusto
y bien dcl enfrmoj a la edikaci de
los circunstantes,
;, .V >>
...
,
. ' }*/'*
IALctaruaihfraercrita^ctSantissi "*mo nombre d I efus.por fer tn de
uota^de rnuch pronecho para rodas
necessidadesj yporfr dtlprpposito
destc libro,la adi aqui de otra parte.,

Refugium

Maria. *

IEfti
Dei nostri, salua nos , vl,
eum;
"*>
Iefu flos cattpi/aua nos",
:
icsulilium conualium,falua nos.
Iefu spccious forna pre filijs hominum/alua nos. ' >
Iefu elusxmillibus/alua nos. '
, Iefu tot^eidrabilis/alua nos.
Iefu sol Ustitise/alua ns.
t Iefu mediator Dci,8 hominu, salua n.
Jefu ^cteraptOr viuens/lunos. >
ieiu#^;mptor fanctsc/aluanos Iefu fartitud paupens/alua nos .
Iefu Saluator,ist tribulatione, fal. no;'
Iefu fpes turbrt/alua h'os.
Iefu vmbraculurti btestu/alu nos. %
Iefu Prrhceps pacis,fufnos.
[ ~*
IefutiH-i frtitUdtfris^fua nos. - : r*
fcirlauisddmus Dauid.falua nos.
Iefu

Jnfirmorynh

$9

TEfu lapis angulars ? dfende osjv


* eum.
Iefu Domine,8c Magister,defnde not
. Iefu Pastor bone,defende nos.
Iesu vhis vera,defendenos.
4 Iefu Chrjste Duxnoster, dfende nos.
Iefu via veritas^ yitanostra > defende nos.

Iefu iustusudeXjdefride nos.


fj Iefu Rex gloriacdefndc nos
Iefu olcum effulm?defndcnos.
jefu manfuetifsm>defende nos
Iefu Agnus dojninatprjdefendc nos.
Iefu deiderium animscjdefcnde nos.
Iefu fuauis.&mitisj&multacmifericcr
d^.dcfndenos. , . i
: . ,\
t Iefu adiutor soms,defnde nos. > y.
-iefu. Fili Marise Virginis, defendanos.
Iefu verusDcuSj&vte ternajdef.nos.
^

H/

lcus

Rfughm \

lesus*

8^S

Mariai

T Efu propitiusesto>prce nobis/relci


Domine.
lcsu propitius esto^exaudi nos Dre.
lcsu ab omni malo , &jsiccat0 . libra
nos Domine* '
lefu potcstatc diaboliliberaN. Do.
-tnine. .

lcsu per sanguincm tuum . libra Nos


Domine..
Iesu per Crucem tuam. libra N" Dre.
lesu per mortem tuam. libra Nos Do
mine.
Pecca tores,te rogamus audi nos.
yt dulcem.mellirluinominis Iesu:memoriam in tabdlis cordis nostri, digitotuo Domine, inscriucre dignerisjte rogamus audi nos.
JVt nomen hoc fanctifsimum,& viuentPVn oj;ere,& morientes in ore, ha
berc

Inpmorum.

60

berc mcreamur-te rogamu audi nos.


Dicit Dominus : inuocabunt nmen
mcum super filios Isracl,& ego benedicameis.
v .... f *
Domine lesUjnomen sanctum tum in
uoeatum est super nos : ne derclin<juasnos Domine Deus noster.
AdiuuanosDcussalutaris noster', 8c
propter gloriam sanissiminominis
ifxxi Iesu,libera nos , epropitiusesto
peccatis nostns,propter sanctum no*
mentuum. Amen.
/ .. > i- > '
Nomen Icsu^te defndat.Aracn.
Nomen Iesu^teadiuet.Amen,
Nomen lesu ^ te libres benedicat
Amen.

H -4

Ore-

Resugium

Oremus,
"

Qratio.
'

/
T*\ Eus qui dilectumvnigenitum tuurn.
*rrK Redmptorem nostrum,glorioso,
ac mirabili nomine Icsu appellari vluisti^conccdc propitius:vt quihocbcnedictum nomcn ipus ^celbriter , S
vencramur in terri^cius feici consortio pcrcnnitcr pcrfruamur in caelis.Per
undcm Dominum noilrum Icsum
Chritum Filium tuum^ui tecum , &.
Amen,
-r/
ft/f/e orationcsadlihtmm.
"D Enedicat te >^ Deus Pater.
*-^Parcat tibii^Deus Filius. '
Visitet te
Spiritus sanctus , qui in
Trinuate perfctaviuitJ& rgnt in sac
pulsaeculorutn Amen .
Note

Note et' LeBor.


Sta Letania infra escrita s de Epi* ihctosj alabanas de la Sberans
jmaPrinccso dej cieo,son renombres
y prerrogatiuaSjdc los oficios,virtudes
y propiedades de la Virgen,los quales
nombres agradan rnucho a Dios , por
fer en loa , y honra de su Sacratissima
Madre.
Es rnuy antigua esta Letania,yTolia
secantar todos los SabadosenlaCapilla de la Minerua de Roma.

- ..

l^'!-v * ' .H -f

'* 'Incipt

81111111

Incisif Letnia AAtris

Nos cum prolepia, bcnedicat Virgo


Maria.Amcn,
?

nfirmorum.

6z

; Yrieeleyfon, Chrifteeleyj fon.Kyne.Christe audino*


Christeexaudinos. "'
| Pater de cxis Detis mis.N.
y -yelei.
*v
Fii Rcdcmptor mundi Deus. miserere
nobis. j - .

Spirirus sanctc Deus.miser,N.


&
Sancta Trinitas vnus Deus.mise.Nob,
Sancta Maria , ora pro nobis, vcl pro
Sanctissima Maria Deigenitrre . ora
pro N
Maria sanctissima Virgo Virginura.
ora.
Maria Sanctissima ma tris solis iusti.
tia?*ora.
Maria Sanctissima mater veritatii;
ora.
Maria Sanctissima mater pietatis."
ora.
Maria Sanctissima mater pu1chra:di*
lectionis,&timoris)&.magnitudini
Scsanctx spei. ora*
. .

Maria

Refagium
Mari Sanctissima, mater charitatis.
Or*.
Maria Sanctissima , mater cunctorunv
-, viuentium. Ora.
Maria Sanctissima , Virgo Potentiseima.Ora.
Maria Sanctissima,Virgo prius,ac posterius. Ora.
MariaSanctissima,AncilIaDomini mi
tis.Ora.
Maria Sanctissima, Ancila Christi hu: .miljs.Ora.
Maria Sanctissima.Ancila Dei fidclis.
Ora.
Maria Sanctissima Sponsa aeterni Patris- Ora.
Maria Sanctissima Filia summi Rgis.
Ora.
,
j.
Maria Sanctissima Templum Spiritus
sancti.Ora.
Maria Sanctissima, altare Thimiama'r^tis.Ora.
*.
' C-'.,:.:
Maria Sanctissima ; Domus Dei
Ora.
'..'*
Maria

Infirworum.

6$

M.Sarctis.Paradisus voluptatiVOra.
Maria Sanctissima^lma Rcdcmptors
mater,Ora.
.1 ...
M. Sanctissima, Sacrari ChristiGra*
Maria mater gratiae , mater mifcncordiae,tu nos ab hoste protge, Schora
mortissuscipe.Amen.
t
Maria dukissima , Sanctuarium Spiri
tus sancti, intercdepronobis, vel
proeo*
.t>:r>.t
Maria dulcifsima)ciuitas refgij ntri
Maria- duldssima , spculum ustitiae,
interce.
. ' a*.;;. -t
Maria dulctfsima/edes sapitiarinter.
Maria dukissima , fonsmisexicordia^
interce.
.r.s.'i
Maria dukissima/alus infirmorum.iri
r'.ierce. '>:,-. .:lru"<|'W".*:/f
Maria dukissima, refugiGmsrorum,
. intercds.. i,Mf4 .srtMihu-j^n/.'f
Maria dukissima ,. aduocata peccatoi- rum.inteice. >.. SxV.hw; *4
Maria Scalacxli.
**,; .

interce.* /is*.wi
Maria

Refugitfn \
Marfa dulcissima,porta paradisi. intif?
Maria dulcissima Domina mundunferce.

Maria dulcssima Cedrus fragrans. in terce.


Maria dulcissima rnirrha conseruans.
intcrce.
" '*?
Maria dulcissima^alsamm distilans,
->WWarWfw- >" :.r:;r;.-i*'.'L -'f-.'-
Maria* dulcissima Fls Virginitatis-interce.
Maria mater gratiae mater misericor
aiae,tu nos ab hoste protge , & hora
mortis suscipe. A men.
Maria purissima,lilium calttatisjaditt
uanos.
o
.:
Maria jsurisslma;rosapuritatis.adiuuar
Maria purissima, salutiferum portum
- herra n tiu m,adimia .
rt.-'
Maria purissima palma virent adiuua.
Maria purirsirrujvirga florens.adtuua.
Ma. ia purissima^gcmma refulgcnsii ad
iuuanos.' - -.' :u .xd .!: ^ th &K
*' -v*
.Ma*

Infirmorum.

64

Maria purissima/>liuaspeck>sa], adiuua no.y'


. _ >' . y, i p ruM
Maria purisiitria , coumba sormqfa.
adiuua ,t\Os.
A
Maria purissima fole splendicUor. adijaaa.no
. .-
--
,
Maria purissma>mulier beatssima> 8c
gratiosa. adiuua nos- :

Maria purissima > rubus incombuftus


adiuua. '
.
.
>; " !
Maria purissim a hortus oncivifas.a&j
iuuanos.
hrS/ i
Maria purissima,puteus aquarymviuco
uum.adiuua.
,
;.i ... - .r..v
Maria purissima Vcllus Ge4onis.;ad
wan.oss..
;:ik"Jk
Maria purissimajFauusSansonis.adiu
ua ns, . t ;*
r f'A
: j
Maria purissima fella matutina. adu>
, uanos.- ..t
,.:>.'> ' j-r;:j-\
y\t

Maria mates gratix, mater misericordia: ,tu nos ab hostc protge, 8


hora mortis suscipcAmcn* . , .'; . j-,

Resugum '

Maria Sacratirsima,aurOra conurgcs,1


' dcf^ons.velcustT.
Maria Sacratissima , vitis frustifcans
' 'defehd, ;
-V
>,
Maria Sacratissima ThronusSlomo
is. dfend.
' ;
Maria Sacratissima , Natisabundans.
r*emc'i:' '

Maria Sacratissima,arca saluans.de


Maria Sacratissima; glria Hierusal*:
dfende.
Behi^riifsimaMarijglorfaecBli. des!
Meliflua1 Maria, honorp''|ttilinotri.
Speciosifsima Maria nutrix flix , par- '^ivefen, ^:
Purissima M. Regina , & Dominatrix
*-^larrn& AstgesstTTaidefn; '
Dulcissima'M.Regina Pamarcharum,
^t-P^Iiaafumd^frir
Amatttissima M. Regina postorum.
desen. "*' " .,?-.vff "
f.>~-t
MisimM.Regina Martyrum des
Humii

nfomomi,

6$

Humiliante Maria Regin Conrcbf


.jumitftb J i;u2 ss.- :j ,j
Delfra Maria Keginafi Coroia.Yir. gitum.defeh. . .
i4
Miseri&irdisissirna Maria, Regin^c
gaudium omnium Sanctorum.de
Maria mater graia; mater miserif
cord3e,tu nos abhbsi prptege , Sc hoia.mortis suscip.Attift. i ,\ . , , .ji
to:^... # . cr.r:u: on- Sf
-1
Maria Sanctifsima abifisidjjsdiabQi,'
<j &ab omni malo,libra nos domina,
Amen, t < ->. .w^i
'

Maria Sanctifsima perimmaculatam,' ^


' 'Kpuriseimam Conecptionem tuanj
libra nos domrna JVmen.. , ,. ;t
Maria Sanctifsima per falutiferam
Natiuitatem tuamjibera nps dorai
na.Amen.
-.u- :<..
i
Maria Sanctifsima per beatifsiroarri
Praefentationem tuam. libra. njo$
domina, i<*r^f!.'. m j
Tvl .Sanctifsima per\Angeicam falutationem tuam.iibera nos dominas {
t
Maria

Resugwn

Maria Sacratissirna,aurra confurgs,1


dfitedhs.vcl cuffl'. - Maria Sacratissima , yitis frstifcans
defertd,
'
Maria Sacratissima ThronusSlomo
is. dfend.
' l! > ' ;
Maria Sacratissima , Nauisabundans.
''d*erc:''"
'
! ":ivMaria Sacratissima,arca saluans.de
Maria Sfortiftima; glria HicrUsal".'
dfende.
Behig^TfsimaMari}glorkfaecnli. des.
Meliflua1 Maria , honor psptili nostri.
Speciosissima Maria nutrix flix , par-''div&feh,-'-f Purissima M. Regina , & Dominatrix
"-aeeWttthlc Angetftnvdefn.
DulcissimalM.Regina Patnarcharum,
* '^P^lftafumdeferi;

'AmStiiifisinia M. Regina postorum.


defn. -t.". .O'^ia"^ ** 'yn' t-".i<-\
i'sim M.Regina Martyrum de
Humii

Humilitm* Mafia Regin Cpnfcflbf


rum.dfn,
i-siisuj a,y :>! *i'
Dclfra Maria Regina^ Corona.Yir; gitum.dfen. - - * -s. t :
J ucM
Miseri&jrdisisima Maria-,--Regin^Sc
gaudium omnium Sanctorum.de
Maria mter gmm \ mater mit erif
cordiae,tunosbh"i frtge , Schoi^rnortis suscip.Amst. ! ,\ . ,
o.i V. -^ . x::i; nn- # :.
Maria Sanctissirna abfidijsdiaboli,'
o Scah omriinalo,liher nos domint
Amen. . r c --

~: ;i:J
Maria Sanctissirna- per irrmaculatani,'
8tpurisimam Coneeptiottem tuarn
libra ns domrtia;Araeiv , , ;
Maria Sanctissirna, .per salutiferam
Natiuitatem tuamjkberanpsdQmf
na.Amen.
.u- ;..#<. - v.::: . >i
Maria Sanctissirna per beatissimam.
Praesentationem tuam. libra nos
-domina* *tw.s.m <
M.Sanctissima per "Angdicam salutalionem tuamjibera nos domina.'
V> :i
t
' Maria

X<3

Resugium

Maria Sanctissima per huraic m Visi


ta uoncm tuam. libra nos do
mina. 1 i
Maria Sacra tissima, per diuinamex'- pectationem tuam libra nos domina.
Maria sacraussima}per salutarem par- tum tuum libra nos domina.
Maria facratissima, per sacrosanctam
Puricationem tuam . libra nos
. dcmina.
"A.
Maria sacra tissima>per caElcstcm,& relicissimam vitam, Scaetatemtuam.
t libra nos domina.
. ., .;'v
Maria sacrarifsima , per gloriosissimam, &admirabilem ATumptio.
ncm tuam libra nos domina.
Maria facratissima, persanctam Co
ronationem tuam. libra nos do
mina, '
Maria bcnedicta, percspeciosam , &
sanctissimam animam tuam. libra
-* nos Domina.
-,
Maria mater gratis mater rnisericor
dix;

Iriftrmorim.

66

iar.tunos ab hostc protge, &hora


sucipe.
*
. *
Maria purissima, peccatores. te roga*
musaudinos.
. >o/
Maria prudcntissima , praesidium , &
consolacio nostra . te rogamus audinos.
Maria beatifsima , tesegium,8c adiuto
rium nostrum, te rogamus cxaudi
nos.
Aue de caelii aima , fuccurre n obis do
mina.
Aue de caelispia, feropem nobisdo*
mina.
Aue de caclis dulcis intercde pro no bis domina.
Eiaergobenignissima Maria aduoeata nostra, illostuos misricordes
oculos ad nos conuerte.
Maria sanissima, monstra te esse matrem, fumt perte preces , qui pro
t nobisnatustulitcsetuus.

Refiigium

Maria Sanctissima gratia plena.succur


rcmiferisjiuupusillaninles, scnt
omnes tuum iuuamen*Amen*
Ora pro nobis sancta Digenitrix.
Vt digne fciamur prmis.&c.

>

-Ormus.

COncde nos fmulos tuos s quxCt*


mus Domine Oeus, perptua raen
tis}& corporis sanitat gaudere,& gloriosabeatacMariacscmper Virginia intercessinCj pracfeni liberari tristitia
8e xterna prfruilaetitia Per Dmin
nostrum Iefum Christum,qui tecum vi
uit;& reg. if saecula saecuofum<Amen ,

BeneBofuser infirmutti.
TEsus^&sua mtc?saflctifsisnaMa*ria,te visitent , pff & benedkant .
Amen;
' " ; - -
-"43
Iefus 1% & sua mater purissima Ma
riage defendt > 8c illumint^ Ame,
Iesii

'um.

67

Iesus >< sifa mater benignifsima Ma


ria te protegant >< & uccurrant ifji
Amen .
>->

AduertencU.
A Ntes,o despues de la bendicion di
cha/e dizen al enfermo las siguietes oraciones^auiendo necefsidad.
f\ Maria fuamfsima madre de la ce^-Metial largfeza, y misnricordia,
Virgen grand'c,magnifc'a,y poderosa.
Virgensoberana^adre de Dios, Rcy
ria de los cielos y tierra . O altisima
Princefa de los Angeles , y singular ,
abogada de los pobres,y tristes pecca- p:
dos.Tusenora eresabrigo , y reme- ^
dio de los afligidos,y necessitados. O
sanctissima MariajMariajMariajnomibre dulcissimOj nombre benditcy ale
gre,nombre iauej confbrtador. Ma
dre del HijOjhija del Padre j y Elposa
dcl Spiritusancto OMria,gloria, y
I f
alegr a

Rcftigiam.)\
alegriantiestraO Maria ,fionr3f,y amparo nuestro,oye Senora que te llamatnoslos trites hijos de Eua , en ticrra
agcnajafligidoSjy desterrados.Ven pia
dofissima Seriora, y ampara,ddende,y socorre a este tu sieruo N-que esta en
la prsente angustiaj necessidadry s
to os . pedimos Senora por-la caridad
nmsa de Iei'u Christo yuestro Hijo, y
Dios nuestro,el quai con el Padre.y Es
piritusanctoviuey revnaenlosfiglos
delossiglos.Amen. Jr '
.. :
Angelcs,Archangele,Tronos,Do>
minacioncSjPrincipatuSjy Potestades*
,Vrtudes,Gherubincs,y Seraphines.Pa
triarcaSjProsetas, Apostoles, MartyresjConfflbres,Virgmes , y todos lot
demas>anctosySancta$delSenor > y
Gudadanosde la Ciudad sobrana, y
Reyno glorioso de la etcrna lerusal,
en la quai vestidos de celestial gloria
estays.A yofotros encomcndamos; es
tepobreatribulado.y confiado de vue
ftrapiedad Dsendeldepues,Y ayudal

Infirthority<,

6%

debenditissimos Sanctos , y socorrclde en esta triste y.peligrosa aflicion*


Rogad por l,y apadrinalde, amparale} y fuorcceldc ante el acatamiento
del uez sober ano.uplicadle , que por
su-benigna cleroencia , y por vuestroa?
uegos sea perdonado,y crj. yueftra cparia puesto y colocado. Y esto os pe
dimos goriosissimos PrindpeSjpor la
reuerenciay Passion >y sangreprecioitssima de Christo Redemptor nuef.tro,cl quai viue y reyna con el Padre>y
el Espirtu sanctOjCn los siglos de los fi
glos.Amer^
. ;.\
?r .>

Atiertencia.

T A oraci infraeferipta es vna detaf


~^q la y glesia pone en la comendaci
ordinaria dcl aima. Es oraci de grso
corro,y proue ;hopara cl enfermoq va
spirdojy deprecatiua de grcsue
lo paralosacpanados, circunsttes,
del enfrrno>y por esto la dig enRo,mance sobre eltalenfrmo entama*
ncra siguiente, , ' "

Bios tpdo ptfdroso te encPrfrietf


3^a'o}ycfrzb'arseim5aniiia,c^
fcftura ers, y a l rurgp- y fuplico^HS
cno acat^tes de pagr la comuri de

red.
b
r>oc$
ra y saga al camino cn est transito,y
jornada tanpeligrosa. .
El plcgio dcos gloriosos Apok
tpk's te reipbs.Todaslscompanias^
Cuallprias A IpsrSahctos Martyres", te
scorrn y fean ephtigo . Todos los
aiif^ps,y'^ip!^5irp^ftssoTes,yVirgi
rie^te crq'ucn,phjEprte^, y amparen.
Todos los drcrrosps',y lfenyentur-flfcs Pattircasiy Profc^en fy bienk
lie^wrda cprrtpffia tcarjl)/ redb.

Infirmaunir.
> >> a <Hfar> > * -

69

Maria *

Mansa,piadosa}fstiualyfi te repre*
sent'a vict y aspecto <f Chricto nue
ctto'Rgemptor, yoin /us^ertoste
mandei fer puesta,y colocada.Suplica
ife^eseste*soberano Sfior , por su
infinit clemencia,que no permita que
gufte&l's'horriWe ftarnas y y timeblas
?5j iftfo* o*;

^faria I * 7, - S

~ Hcyga^y p3rteso de tiel ttaiebrofo


ymlditoSatanas, con odossus fequiiiyel sberanojy p^dffoOio
te,y sean destruydos, y dissipados tdos fus enemigos.
awTs
HVgiinjhygan deti^nte istfdiuina
Magcstad ls {oberuios,yrstalgoo&espiriVs ^te no le rti,y como el humo

frabfes^ y flfoir ff*riU*s perezean


'-ftflattflmc;- y actarten to de tu
"feti4^^hles d^Seinor venW??J
*
i /
gan

Jkefitpttit

gan y te socorraivy sen contigp en ef


taangustiosapartida. ' ;>c-u?,
*
ssk MnO *
Mariai , .%},
Alegrense y gozense ontigo o*
juflos anre Dis,y Satan as,y fus mald
tas cgipnes , no puedan ni ofen tropedir m esoruar tu viaje y camin para
cl ciclo.Libre te Iesu Christo Redemp
tornnestro,quepor ti muriocrucifcadcYetque e*irrdadero Pastr te r.
<iba , y entre sus ouejas te ponga 1 y te
apacienteen los cternos, y dihofcs
pastos de a soberana y celestialSton.
t y como Quejucla suy a te conozca , y
enale.
; x ^ , , . ,>'-,si
Iesus *
. Maria, , t, .',
r >A tu Redemptor vcasrostroarostro, con ojos bien auenturados, y este
iCementisjmo Seor te de a gustarde
a suauidad. de su diuino y dulcissimo
amor.con fus Angeles y Sanctos , y te
s socorra y ljbxe n este peligro. y estrema angustia y necelsidad en que agora
estas:y esta prsente angustia sea tu v
tim

Injitmmim.

70

tmapenajy trasella te fucedaelgozo


perpetuocn la clara vision de Diosei
qualviue y reynain feculorum saccuU. '
La bendicion >^ y fuor del podcro '
fssimoysoberanaPadre<
.
*
La^abiduria y amor l^delbenignjf,
simoHijo, ;
\- '.'
. La luz y gracia delEfpxritu fanctot{l
seacon este enfermo,y CQn todos no*
sotros.Amen.
, ?L
- . V

Fin dea Primera parte

Mi...

RefugUm

jilLeftor.
) Ien notoria es ( Christiano Lcctor)
''la obligation ^uetodos tencmos
focorro de los afligidos ydesauciadoa

dos enfstrios,cuya caridad(porS;Mi


theo)toma cl Scnor a su cuenta,y ame
naza castigar lo contrario. Y por San
Lucas manda, los tals cnfcrmos sean
fuorecidos,y apiadados^y quan soberanavirtud sea esta-, manifean bien
muchosdiuinos lugres. Ybasteaqui
por la breuedad dezir , que jmes el Sc
nor ensena nos apiademos dclabestia del proximo,maltratada y cayda,y
se agradaque la releuemos, y leuantemos: quanto mas es de creerselir-;
uacste Scior en que nos comjagdezcamos del fiaco, y caydohcjnano,
enferme y afligidoj y puesto erji a
mayor y mas estrecha ncessidad, y
peligro que se puede imaginar, que
es la rigurosa pressura de la triste, y
amargamuerte, cuyo fragoso puerto
todos emosdepassar, donde, como
dize Dios en cl libro de Ruth , hara
con nosotros piadad, y misericordia,
sien taies ocasioncs la huuieremos h
cho

4
cho con nuestros a igios proxi moi
fecY.con esto entremosen la segunda
partc3dondc cita vna celcstial dcpreca
ua de la Pasion de Chrilo, de infini
to fruto ? y deucion ,y efpecialsi cn
gracia y epiritu laaben dcar al en*

,<'! 1
<> : v. ..

V .

szm&L.

.....->
ru

i
SEGYN,

. i l ' .1. /

SEC VN<D J

P J~Br

te deRe fugio de los enfermos*


donde se forte vna muy dno
ta Defrecaua , llamadare
fugiwn Passionis Chri
fiipro infitptis.
I
.

t. t . ..... ^

.,

IGVESEparaso
corr , y ayuda de
los agonizantcsen
fermos (como adelante se vera) otra
deprecatiuajlanada, RfgiumPassionis Christi,pro infrmisiY anses del
dicho Refgio se note losinfraescriptosauisos}los quales se ponen aqui pa
ra mostrar el como se ha dehazer1
dicha Rogatiua, y dizese la caufaypo
estdiuisa en quinze partes, ointerualos.

f "jl Duierto , que para saber acom- "


^Vdar esta Rogatiua a los enferrnQs

Auifo tambien , que donc! equera


V. ":S
Que
que
4>

JnfifmruhX

y$

ij\xe huier >^cha de-hazer dich


pfc siemprc sobre el enfermo/antigu
ole,y bendiciendole con lla , (digo
hazicndo la senal de la Cruz) en elaye sobre l dicho enferma,
$ Dodcsehallare este numro.^,
se dize tres vezes,Iesus,y otras tantas
se haze la >< sobre el enfermo
4 Ppdra cl que ayuda si le pareciere
dezir sas lashoras de la Passions c
la oracion, y dexar lo denias que dize,
(Etiam super irifirmum.).
$
Tambien si quisiere podra proseguis solo el testo de la Passi de todas
las quirtzc horas,en memoria d las pe
fzs de Christo \ y entre otraS feron.
mUy grandes desde el Huerto;hasta q
espirj todo el quai tiertpo corista de
quinze horas , segun piados contemplacion.

Infirmorum.

I NCIPIT

REFFM

gium Passionis Christi,

froaflifiis infirmis*

Hora Prima.
Yriceleison , Christeclej^
Kyrieelcison.
Pcr signum sanctifsimae
Crucis >fc de inimicis nofc
lrisij< desendat te Iesu*
*
^Dosait*

Refugiunt
5< Dominus Deus noster.
3 eus^tiiberetAmen
^ Jsus ^ te visites.Amen,
3 lesus^teillun^inet^&benedicat,
Amen*

lesu Salator raundijsalaa nos, qui


per Cnicenij&fanguinem tuumredemisti nos,auxiliare nobis, te deprecmur Deusnoste.
Nos autem gloriari oportetin Cru-*
te Domini rtostrilesu Christi, in quo
elsaluSjvitaj&resurrectio nostra, per
qum saluatij&liberati sumus,
In nomine Patris *j$L Fihjtjf & Spi
ritus sancti.Amen.
Passio Domini noftrih'
"

stiCbriji*

Admrtena, .
EN las horas desta Passion/no se
intitulan lospombres delos Euan
gelistas.'.

> ^
MattK

Insirmoruml

77

Matth.
T Nillo tempore dixit Icsus Discipulis
^suis.Scitiscuapost bidulim Paf~chay
fict,& filius Hoministradetur, vt crue
gatur
Afare.
TTc in ciuitatem3& occurrctvobis ho
;*molagenarnaquebaiulans, sequimi
ni eum,& quoeumque introierit,dicitc
domino domus, quia Magister dicit.
ybi est est refctio mea , vbi Pasca cu
Discipulis meis manduceme
a ' Et ipse yobis dernonstrauit Cacnacu
lum grande stratutn , &ilhcparate nobis. '

Luc.
ET cum facta esset hora, discubuit,;
duodearnApostolicumeo, &. ait
*
tUis;

Rfugiant
ilis-.Desidero desiderauit hocPaseh
manducare vobisc ante quani patiar.
Matth.
Coenantibusautem illis, accepitlefus panem, & benedixit , acfregir,
"deditque Difcipulis suis^ ait: Acapi
teuse comedi te, hoc est Corpus meum'

Lu.
T 1 Oc fcite in fneaiM commmora
^*tionem.
Matth.
TaccipiensCalicem gracias egit,'
, ^& dedit illis dicens:Bibite, ex hoc
ronesjhic est enim sanguis meus,n oui
tcstamcnri.qau pro multis eundetur
|n remissionem peccatorum.
Et edentibus illis dixit Iefus.
Amen dioo vobis, quia ynus vestru
fnctraditurusest.
,
Deojjratias.
I1^

Infimorum.

78

j Iefu >fc tuam Crucem adoramus.


^ Iefu
tuam recolimus Pafsionc.
/ Iefu >< misrr nobis,qui crucifxus es pro nobis.
Adoramus te Christe, Sbenedicimus :ibi,quia per Passionem, Crucem
& mortem tuam redemisti nos.

Orcmus,

Cratio.

T"\Eus quem diligere , & amare iuli*-* tia estjiheffabilis gratiac tuae in no
bis dona multiplica , &qui fccisti nos
in morte Filij tui sperare*qua: eredimus fcnoseodem rsurgente peruenire quo tendimus.Qui tecum viuit, &
rgnt in saccula saeculorum/Amen,

EtUm super infirmum.


j

1 Esui<per suam sacratissim Paf


*fionem tederendat. Amen.
f Iesus^per suam gloriosissimam
Crucem te viftct.
K 4
Jlefr

$ IeA
per suam prctio$ssimani
gc spontaneam morte, te liberet m.or
teaeterna.Amen. , -; ,
S ; i r.
Domine Deus clemcns)& mutae mi
serationisCum iratus fteris misericor
. dise r ecprdaueris,
. , , ., , -
Non intresiniudicip cum seruo tuo
Domine,quia non iustifabitur in s
^ectu tyo pmnis viuens.,
O bone Iesu miscrere nobis,qui Cm
em propter hominem ufcipercdignatus es,&dedii tuum san,guinern no
.. rx salutis precium .

soft fY&dtam depreatiuain


dtcuntur,super infrmum
sequentesbenedi,.
5

ftiones. ^

./.

Esus >i<& sua mater sanctissirna


xM$m t$ visitent, & benedicant,

. Amen,,-,:: .r . ,
- . ,.A,*f g? lesus >< & sua matfr purissima ^a
ria

Jnfirmorum.

79

tia,te defcndantj&libcrent. Amen.


2 Iesus fy & sua mater purissima
, ria Virgo Virginum, te protegt,& suc
urrant.Amen.
Benedicat te fy Deus Pater.
'*
Visitet te fy Deus Filius.
Illurninet te fy Deus Spiritus sanctuSjquiinTrinitatcperctaviuit , &
fe^nat in ssecula sxculorum.Amen.
'.(_

K/

Hora

ettiitum

Hora Sccmda.
rYrieeleisch. Chriteeleis.
[Kyrieeleis.
Persignum sanctissimae
ICrucis fc de inimicis nos'tris H* desendat te Iesus
Dominus Deus noster.
^ Icsus >< te libetet. Amen,
^ Icsus * te visitet'Amen.
/ Icsus
te illumine t, & benedicat.
Amen.
Iesu Saluator mundi, salua nos , qui
|?er Crucem , fiesanguinem tuum redemH nos,auii;iliare nobis, te deprecatnar Dkiss noster
Nos

Infomorum.

Bc

Nos autem goriari oportet in Cruce Domini no (tri lefu Christi > in quo
est salus>vita3& resurrcctio nostra >pcf
qucm saluati&libcrati sumus.
In nomine Pat ris >j & Filij *J<5c Sp
ritus sancti^ Amen.

?af$h Domini nofirile*


su hrift.

A T udas Iscarofs,vnus de duedd


**^cim,abijt ad Summos sacerdotes,
Vt proderet cum illis, Qui audictes gatsi sunt,8 promiserunt cipecuniam ie
daturos.

r ;

Refugium**

Matth.

>

ETaitillisjQuid vultis mihi dare,!8c


ego eum vobis tradam? At ilJi con
stituerunt ei triginta argenteis.
/

Imc*
C Grefluslesus'ibat seundum con
*"**fuetudinemin montemOlibarum,
secuti sunt autem illum.Discipuli.
Etum peruenisset ad lum^ixit
illisiOratejneintrcti^in tentationem.
Et ipse auiiisus est ab eis , quantum
ictus lapidis^ posiws genibus orabat
dicens.
; *.
Pater si vis transeat Clix iste me,
verumtamcn non mca yplunts"; se4
tUafiat-;*"'
..r...
*
Et factus in gonia prolixes, prabatj
& factusestpdor eius sicu^ gut* sanguinis decurrentis in terram.
j S
Et cpit Iesus paucrc,& tcdere,Sc di
xit

kit DispulisiTristis est anjma mea vs


juc a mrtm,
.1 Deo gratias* : y.-> ;
f
0 Iesu * tuam Crucerr adoramus.
^ Iesu>t tua recolimus PassionenW
^ Icsu -fc misererc nobis, qtr crucifiXWS espro hobs,5 :.*;.: w; t'{ w, : :
- Adoramus te Christe , & benedicimus tibi,quia per Passionem,Cracenaj
& mort em tuam redemisti nos.
t

* ;
j
Oremm.

/"YMnipotens scmpiterne Deus, qui


-V/ humanO gcntri, ad imitandum hu
militati cmplum, SaluatorcHrnosr
trum3carnem sumere,& Crucem, subi-r
re fcisti^Sonccde propitiuSj vt & pacientiae ipfius haberc documen ta,& resurrectionis consortia mereamur. Per
-eundem D. N. Iesum Christum Filium
tuum^uitecum.&cAmen.
-

fitiarn

t *

Rfugiant
Etiamsuper infirmutt(*

]Esu propter sanctissimam Crucemy


& Passionern tuam , ne reminiscaiis
4clib nostr a , ncque vmdictam sumnas de peccatis nostris.
Iesu propter mortem,& seputurarit
tuam.neconftmdas nos , sed sac nobis*
cum iuxtamansuetudinem tuam*

Benedifiiones.
j TEsns^&suaMatcrsanctissimaMa
*ria tevisitcnt,&benedicant. Ame.
3 Iefus {( & sua Mater purssima Ma
ria te dfendant & librent.Amen.
f Iesus
& sua Mater pijssimaMaria te protegant & succurrant.Arnen.
Potctas Patris ^ cortsirmet tei
Sapientia Filij t% illuminct te.
Consola tio Spiritus Sancti
con*
folare te,qui in Trinitate perfecta , vi
mtjtL rgnt in saeculor satcula.Am-

Injtrmorum.

%%

Qui se diga algo al enfrmo 'des


^pcrtandole^nimando", y ayudan*
dole Comoquedadicho folio..?^ Yfc
esto no sucre menesterprosigas* Ja ter
cera Hora de la Passion descanse e!
que ayuda.

HoraTertia.
Yrieeeison . Christceleson.Kyricclcison.
Per signum sanctissimae
Crucis < de inimicis nostris ^ defndat te Iesus>J<
Dominus Deus noster.
f Iesus ^ te liberet. Amen.
^ Iesus n^tevifitet- Amen.
^ Iesus
te illumines, & benedicat.
Amen.
IesuSaluator mundi,salua nos, qui
j^er Sfucem , & sanguinem tuum rede
miste

misti nos , auitiiare nobis te depreca*


mur Deusnoster".
; Nos aujenvglorri prtet n Cnl
ce Dominihostri Iesti Christi , in quo
est faus)vta'Jc resurrectio notra> per
quem saluati,8c liberati surrius.
Ist non ine Patris
8c Filij < 8<Spi
-fitus hi $l Amen.

Papio Ddfnini nofrilc...... .

...

stiChrtfi*

, , '

han.
Ciebat atem Idas qui tradebat eu
*- locum,quia frquentes efus conuenerat illuc,curr Difcipulis lis\
Iudas ergo cum accepiset , Cohortem,8c Pontifcibus , 8c Pharisaris ministroSjVehit illuc cum laternis,8c fud
bus,8carmis.
Ddit iHissignum dicens. Quemcquc oscula tus fuero ipse est , tenete eu.
L
NCatth.


'',

JRefigum \
s;

Mattk, t r-

V*

ET confcstim accdois ad Iesum di


xit: Aue Rabi,& osculatus est e.
Dixit illi lesus: Amice ad quit yenistif

Luc.
T Vda b sculum Filium Hominis tra,*dis

T Esusitaque sciens omnia quae ventu* ra erant super eum,processit, & dixit
eis:Quem quaeritis?
Reponderunt: Iesum Nazarenum.
dixit eis lesus :Ego sum.
Vt crg dixit lesus, Ego, sum , abirunt retrorsum,& cecideruntin terra.
Iterm crg cosinterrogauit.Quem
quacrtisllli autem dixerunt;IesumNa
zarenum.
RespdslesusrDix vobis quia ego
sumfi crgo me quxriti^sinite os abirc.
Dcogratias,
lesus

nfitnioruml

84

Iefu t% tuam Crucem adramus.


Icsu >n tuam recolimus Passion
IesuHh miserere nobis, qui crucisi
xus cs pro nobis.
Adoramus te Christe, &c.

Oremus.

Oratiol

1> Espice quaesumus Domine super


hune fmulum tuum. N. pro quo>
Dominus noster Iefus Christus, n du
bitabit manibus tradi nocentiJ& Cru
cis subire tormentum.Qui tecum viuit
& rgnt in saecula saeculorum. Amen
Etiam super infirmum.
"I Esm<per suam sacratissim Passio**onem teexaudiat &benedicat.Ame
Iefus <per suam sanctissim Cru
cem te visitetj&dcsendat.Amen.
Iesus'^per suam pretiosissim mor
tem te liberet,& custodiat. Amen.
Benedictumestnomen tuum Deus
Patrum nostrorum>qui c iratus fueris

Refugium
msericcrdiam saris, 8c in tcmporetit
bulationis peccata dimictishis,quiinuocan t te,8c sperant ist eV "
In te Domine sperau nonconfundar in aeternum , in Pa sine lua liber
me.
Fiat misercori tu Domine su
per nos , quemadmodum sperauimus,
in tua mii esatone>& passione.

Bertediftioncs.
TEsus^jlconsolatio nostrate visiter,
* ScbenedicatAmen.
Iesus ^ salus nostra te desendat , 8c
liberetAmen.
Iesus
defenfio nostra te adiuuet,
Scsuccurrat.
Misercatur tui DeusPater.^
Pajcattibi Deus Filius {(
Uluminet te Deus Spiritus Sctus ^
qui in Trinitate perfcta viuit 8c rg
nt in fecula foculorum.Amen.
SifMcreme*epcrJek*j>4 Vtjupr*fol.2s
\
Hor

Jnfirmorum.

85

Hora Quarta.
Yrieeleison . Christeeleison.Kyriecleifcn.
Pr signum lanctissimar
Crucis 1% de inimirisnostrs 4e dfendit te lesus^
Dominus Deus noster.
^ lesustf te librer Amen.
^ Iefusfitevisitet'Amen.
f Iesus^ te illumine, &benedicat.
Amen.
Iefu Salua tor mundi,falua nos , qui
ver Cruccm , & fanguinem tuum rede\

L a

Refugium
nsti nos : auxiliare nobis te deprecamur Deus noster.
Nos autem gloriari oportet in Cruce Domini nostri Iefu Christi , in <juo
est salus,vita)& resurrectio nostra , per
cniem saluati Stliberati sumus.
In nomine Patris ^ & Filij Jt & Spi
ritus santi< Amen.
t*ssh Domini noftrilesuCrifti.

Matth.
"I N illahora dixit Iesus Turbis . Tan* quam ad latronem existis , cum glatjsfli fustibus.comprehdere me:quo
tidie apud vos scdebam dqcns in tem
jplo;& non me tenuistis.

Infirmortm.

86

Clmon erg Petrus habens gladium,


^eduxit eum,&percufitPnnficis fer
uumjcabscidit auriculeius dexter,

' _ '

Luc.

ETcum tctigisct Iesus auricul eius


sanauit e.Dixit erg IesusPctro.
Mittegladium tuumin vaginan^a
lcem quem ddit mih Pater , non vis
vcbibamillum

'Aatth.
A N putas quia non possum rogare
**"Patrem meum , eexhibebit mihi
plusquam duodecim legiones Angelo
rum?
Qupmodo erg implebunturScrip
turarquia fie oportet reri Tune Dicipuliomncs,relicto eo scgierunt.
Deogratias.
L 4
pbone

Resugmm^X

Obonelesu^tutn Cruccm adeu


ramus.
Hn *< tuam recGimu* Passionem.
slefu i^jcniscrci nobis,quicrucifxwseippBobii.: .-7:,
;
Adpramus te hriste , & benedicimus tibi,quiaper Passjonem, rviccm,
c mortem tuam redcmiti nos.
jiuuJ.r :. ;; : . "... i)^[:: : r- # :'
c ^ Qrcmus,
C Qxtt'to.
t C> <">;. vs. . '
:>:v
TS Eus qui Vnigeniji frjlij, tui, pretio
b sapguincviuifix rucis yexiltum sancti^jcarc voluistij concde quae
sumus,ps qui eiufdni sanctae Cruis
gaudent hpnorc, tnaquoque, vbique
protectione gaudere,per eundem Domimino nostrum lesum hristum Fifrum |uum,qui teum.&G

pwm fupzrinfirrr.um,
^

i
1 Esus Jsit tua defcnfio Amen.
Ai
* Jl> sit tuafbrtitud,, Amen.
,
Iesus

Infirmorum.

87

^ Iesus ,sit tua protectiafic te Hbcf


rct,dcfcndat,cbtncdicat.Arnn.
t
Clemenusjip Deus>cui proprium
st misereri semper,& parcere, misiere
re ci Domine , prcpter sanctissimam
rucem marn-Amen. ...
Benigniseiroi Deu$,cpiu4 misericor
diae non estnumerus,salua eum Domi
ne propterprctiosissimum sanguincm
juum.Amen.
Micissim Deus, quiomnipotenti
tuamparcendo maxim>& miferando
manifestas, parce ei Domine propter
sacra cissimam mortem, & epulturam
fuamAmen,
Benediftiones.
3
*!

TEsus fy& sua mater sanctissima


* Maria te visitent, & benedicanu

Amen,
f lefus*f<& sua mater purissima Ma
ria,te defendant,& librent Amen.
f IcTu^fiSc sua mater sacrosancta Ma
l s
ria

Refugium
ria Virgo Virgmqm te protegt,8c suc
currant.Ameh.
Benedicat tei% Deus Pater.
Vitet te *ff Deus Filius .
r Illuminet te
Deus Spiritus senctus,qui in Trinitate perfcta viuit , fie
regnat in sjccuja s#culorum.Amcn.
'* .i -.i u ..

'

'.ti'.y >

Hora

Hora Sexta.
IYriceleison. Christeeleis.
Kyrieeleif.
Persignum sanctiseimae
jCrucis >J< de inimicis nos'tris ^ defndat te Iesus>jjl
Dominus Deus nostr.
*
^ Iesus^te liberct. Amen/
^ Iesus
te visitet-Amen.
f Iesus {< te illuminet, & benedicat.
Amen.
Iesu Saluator mundi, salua nos , qui
|)er Crucem , &sanguinem tuum redemisti nos,auxiliare nobis , te deprecamur Dcus noter.
No-

Refugmm
Nos autem gloriari oportet in Crus.'
Do mini noilri lesu Christ i^ in quo
est i ahw, vita, & rcsurrcctio nostra, per
jucm saluatij. liberati sumus
In nominePatris>i&FiIij<&Spi
rtussancti.Amcn.

Fafsio^Dommi nostrile/u Christ/.

Io4n.

COhorsergo,& Tribunus,&ministri Iudarorum , comprehendcrunt


Icsom,& ligauerunt eum,& adduxcrt
cum ad Annam pnmum. ,

Luc,
pEtrusver sequebatureumlcge.
Quem cum vidiset Ancillaquedam
sedertem ad lumens cum fiilcteum
intuitadixit.
. .
. .=
Et

Infrmorum,

89

Et hic cum illo ert At ille rigauit


iiccns-Mulicriton nouiilfuiri*
"
t postptissillum i alius videnseum
dixit.Et tu dcillis es # Petrus vcr iit^
Ohomonoriiumi
.s.-.
" ; - ; . v-:;> . .
Marc.

>:

ETporpufllum/ursus qui stabant,


dicebnt Pctro:Vcr exills es, ni
Galilxuses.

i rf~
Ille autem csepit ahatriematizare,8c
iurue quia nefcio homincm istut , &
statim Gallus canuuit.
'''

Luc.

l:[

"p T conuerfus DominusfespexitPe


trum.Et recordatus et Peirus vfbi Dominijficut dixerattquia priufqu
Gallus cantet ter menegauis.Et cgressuS foras Pctrus.fleuit a ma rc.
Deo gratias.
G feona

o2

Rfitgitm

QboneIesu>ii tu Cruc adofarmw.


Iesu >< tuam recolimus Passionem.
Icu He< misrr nobis, qui psus es
Adoramus te Christe., & benedicimus tibi,quia per Passionem,Crucem,
& monem tuam redemifti nos.

Qremtts.

Oratio,

DOminelcsu Christe,qui de caelis ad


terram,de finu Patris dccendisti,8c
sanguine rn tuum preciosum , in remis
sionetnpcccatorum nostrorum fdisti:
te humiliter deprecamur,vt in die iudi
cijad dexteram tuam audire merea-,
mur.venite benedicti Patris mei. Qui
viuis , & rgnas in fecula saeculorum.
rncn. ' j':
u y t'i4m' super infirmant.
$

TEsus *$f te exaudiat,& bcr^icat,'


*Amcn,
J4
-k
$ Jsus ^ te visitet,8csuccurrat Am.'
Iesw

Infirmorum. ^
^

90

Iesus 1% te iflumict , 8c liberet ab

omnimalo.
Reminicetemiserationum tuariim
Domine, & miscncordiarum tuarum,
quae seculo sunt,prop'ter sanctiseirri
Cruccm tuam.
.
Domine cmil mea pauesco, & antejte erubesco,noli me cdenarcpropter sacratissim Passion,&mort tua.
Misrr nobis Christeiux vera,bo
nitas,& vita/jui nos morte rosco saluasti sanguine tuo.
BewdtBiones.
TEsu4f4suMatersanctissimaM
^riatevisitentjcbenedicant. Ame.
3 Iesus Ht & sua Mater dukissim a Ma
ria te dfendant & libcrent,Amesti
^ Iesus ^&suaMatersacrosanctaM
riateprotegant Scsuccurrant.Amcn. fienedicat tej2L Deus Pater.
Visitette>|DeusFilius.
.
Illuminet te Hfr Deus Spiritus Sctus,
juiin Trinitate perfecta viuit,&c

Hora Sexu, .,,


'
' -l *;, .'. ...... ri r.'..
-v '
rYrieeleison. Christeeleis.
jlCyrieelcis.
Persignum sanctissimx
Crucis 4* de inimicis nostris^defendat telesus><
Dominus Deus nostci*.
. ';-*
^
j

Iesus *frteliberet.Amen.
Iefus*4<t visitet-Amen.

..:

Amen.

Iesu Saluator mundi, salua nos , qui
|>ertCrucem , Scsonguinem tuum rede*
misti nos,auxiliare nobis tedeprecamur Deus notcr*
Nos

wm.

$t

. ' Nos auttii gloriari oportet in Cm


ce Domini hstri Ieu Christi , in quo
est faluSjvita^Jk rsurrectio nostra, per
quem saluais libenati sumus. :
In nomine Patris4<& Filij >i<&Spi
ritus sancti
Amen*

P*ssio Domini noftri UftiChrifii*

han.
pOntifx eg interrogauit Iefuni de
Diseipufuii &de doctrina eius.
Rcspon dit leftU. .
T i- . L '.
: Ego palm locutus sum mda. Ego
sempqr docuitin Synagoga, 8c in templuni quo omnes Iudari conuemum, &
occulto locutus sum nihil quid me interogasnterroga cos qui meaudierunt quid locutus fum eis.Eccehi fcic
quid dixerim ego.
.
Haccautcmcum audiTet vnus asifM
ten*

Refngitm
tens ministrorum dedi: alapam lest
dicens.Sic respondensPontitci Rcr
pondit ci csus. Si mal locutus sum,
testimonium perhibe de rnalo , si aut
bencquidmccedis.

Luc*
Vlriqui tenebant esum}ifludeBant
ei,& velauerunteurr,&interrogabanteum>diccntes
Prophetiza quis est qui te percussit?
Etalia multa blasphmantes dicebant
neum.

<
Deogratias.
O bone Iesu^ tu Cruc adorarius2
Iefu ^ tuam recolimus Passion cm.
Ic&i^mifererenobis,qui paslus es

pro nobis,
Adoramus te Christej&bcnediciniua
tibi,qua per Passionem, Crucem, &
mortem tuam redemisti nos*

Infirwrm.
> Orcmus.

p*

Oratfol

T^vOmine lesu Christe Pifif Deiviub.'


**-^qui hora sexta pro redernpuone
mundi Crucis patibulum ascendist, Sc
sanguincm tuum pretiosum in ;remisonem peccatoi um nolrorum fiidisti,

te humiliter deprecamur, vt potobitum n ostrum , paradisi ianuas nos gaudentcr introirc conccdas.QuiviuisJc
rgnas cum Deo Ptre in vnitateSpi*
ri t us sanctij&c. A m en.

TEfuspersu sacratissm Paf^sionena te exaudiat , & defendaf


Amen.
<-' \
^ Iesus><per suam pretiosifsim Cru
cem te visite^Sc confortet Amen,
Ieus^per suam sanctissim mor
tem & sepuhuram te bencdicat,& lib
ret ab insidijs inimicorum tuorurn.;
i

M*

Q dulcif

Refugium
O ducissime Icsu misrr n obij, qui
te vicit clementia, vt ferres nostra crimina crudelem mort cm patis.vt nos
morte tlleres,Auxiliarenobis te de
^recamur Detts noster. Amen.

Benediiones.
*
:;,

T Esus {( &iM3ria,& omnes Ange


-Mi. 8c Archange! Dei, te dfen

dant.Ameri.
a Iesus p{< & M aria, & omnS Patriar
chx,&Prophetae Dei te libert. me.
3
Iesusj Maria, 8comnesSancti,8c
Sanctx Dei,te adiuent.Amen,
f Benedicat te Hfc Dcus Pater qui totummundumcrcuit.
Oefendat te ifiDeus Filius qutotum triundum redemit .
Ilhiminet te
Spiritus sanctus,qui
totam legem impleuit, qui in Trinitate perfecta viit & rgnt in saccula sac
cuforum,Amen;r
t ,.
. Hora

Infirmofum.

P3

HorsScptima:
Yrieeleison . Christeeleison.Kyriceleison.
Pcr signum anctifsinur
Crucis Ji de inimicis nos- *
tris ^ defendat te lesusJi
Dominus Deus noster.
f Iefus^teliberet.Amen.
. ,
f Iesus^tevisitet^Amen.
f Iesus^tc defendatjScbenedicar
Amen
.
..
Iesu Saluator mundi/alua nos , cui
fer Crucem , & sanguinenituum rede

fnsti nos : auxiliarc nobis te deprecamur Deus nofter.


Nos autem gloriarioportctin Cruce Domini notri esu Christi , in <juo
est saus,vitai& rcsurrectio nostra , pcr
quem faluati & liberati sumus.
In nominc Patris 4* c Filij J & Spi
Intussancti^ Amen.
FafsioDomni nofirle*

CQnuenerut Seniores plebis,& Prin


cipcs Sacrdotum>8c .Scribae,& duxerunt eum in concilmm dicentes . St
tues Christusdic nobis*
Etaitillisfcfus Si vobis dixero no ,
ereditis mihi:Si autinterrogauero,n
respondebitis njihi,ncc^ff dimittetis:.
Hrodes aqtm vifo icsu , guisus
cstvaldeV.
Interro -

Infirmorum.

P4

Interrogabat autem illum multis.


fermonibus.&ipse nihil respondebar.
Stabant autcm Principes Sacerdotum, &Scribae,constanter accusantes
eiim.
-r,
Spreuit autem illum Herodes cuni
exercitusuo>&illusit indutum veste a!
ba,& misit ad Pilatum,8c facti sunt ami
ciHerodes.ScPilatus inipsadie^nam
an te inimici erant ad inuiccm. :i
Deo gratias.
O boneIesu*i( tuam pretiofissimam
Crucem adoramus,
;
Iefu ^ tuam sacratissimam recoKmus Passionem.
Iefu Hfrmisererenobis, qui passusc
pro nobis.
Adonmus te Chrire> & benedicimustibijquia per Passionem,Crucem,
& morte m tuam redemisti nos.
r,
i..
Ormus.

Qr&t -

D Eus qui per Crucem tuam sanctam,populo in te credentiurium


*
M-f
phum

>

Kefugum -\

phum contra inirmcos, conccderc vo*


uistiquxfuir.uSjVC tua pietate adoran
tibusCrucem, victoriam sempcrtri.
buas,& honorem. Qui viuis gucgna
in secula feculorum. Amen,

Et'tatn super tnfrmum.

'TEsus><pcr suam sacratissimam


Paseioncm te dcfendat,& bencdicat. Amen?
3 Iesu$ fcfer suam pretiosissimam
^rpeern te Yisuet^succurrat. Amen,
^ Icsus ^persuam gloriosissimam
roOrteWjtf libcret ab inftdijsinimicorum tuorum. Amen.
Corripeine Domine in misericordiatua^noninfuroretuo, ne forte ad
pimlum rdigas rncf
Teerg quarsuoius tuis famulissufccni^uosprciioso sanguine redemisti,

Bcncdi

Infirmorum.
Benedifitones.

j$

T Esus *< Maria sanctifsim te vifi


* tentj&knedicant,Amei.
^ lesus
& Maria dulcissima, te de
fendant & libcrent/Amen.
^
lesus
Maria purissima,te protegant>& fuccurrant.Amen. ^
Bencdicat te H* E)eus Pater.
Visitet te><Deus Filius.
Illuminer te-^Deus Spiritus Sctus
qui in Trinitate perfcta viuit & rg
nt in saccula faecu'orum . Amen .

Ml

Hor

Resugium

Hora Nona.
Yrieeleison. Christeelcis.
[Kyrieeleis. >
Persigmim sanctissimae
Crucis us de inimicis nostris ijl defenda t te lehs^
Dominus Deus noster.
^ Iefus^teliberet-Amen.
^ Icsus 4< te vifitetvAmen.
/ Iesus^tilluminct,&adiuuet.
Amen.
Iesu Saluator mundi, salua nos , qui
|>er Crucem , &sanguinem tuum redemisti n os,auxiliare nobis , te depreca*
naur Deus noster
v

Nos

Refugmm
Nos autem glorhri oportet in Cru-'
*e Domini nostrilefu Chrifii, m cjuo
est salus, vira, & reurrectio npstra, per
<juem aluati,&liberati sumus
Ift nomine Patrist$iFilij^&Sjpt
finis sancti. Amen.

Pafsh Domini mfiWle


fttCbristi.
; ; *"{

Z/#.

-.

T)Ilatus autem conuoeatis principi* bus Sacerdotum , & Magistratibus


&plebxdixit adillos
Obtulistis mihihunc hominem qua
fi auertentem populum:& ecce ego co
ramvobis interroganSjnullarti causara
inuenio inhomine isto , ex his inqut*
bus accusatis/ed ncque HeVodes.naro,
remisi vosadillum : & ecce nihil dignum morte actum est ci, emendatun*
erg illum dimitum .
' .
"
Ioanr

Refagium
'O o; jj.t .-, ;
r

<:

* ... ...

Aarc.

X) Vrsus Summussacerdos , intcrro^gauit eum,& dixit ci. Tu es Christns\)ei benedictii Iesus auicn dixit illi.Egosum. .
n
Suromusautcmsaccrdosi scindens
vcstimenta sua,ait.
.
" V;
Quid adhuc defdVatnus testes, audistis blasphemi.Quid vobis videtur
Qui omnes condenauerunt eum es
se reum mortis . Et coeperunt quidatp
conspuere eum,& vchrcfiem eius.

Mattk
A lijautem palmas in facie eius dede
^runt, dicentes. Prophetiza nobiv
Christe^uis est cjui te percuit '.
Deo gratias.
O patiens lesu ^ tuam crucem ado
r a mus.
', ,|
Iefu ^ tiam rfcoimiis Fasiic nem.
lesu

lnfirmorum.

p8

Icsu ^ rnisercrc nobis^qui pals cs


pronobis^, ;
for: " '
Adoramus te hrjste, & benedicimus tibi.quiapei Passionem, Crucem,
& mortemui^m redemistnOs. . ,;

Qremm*

Orato.

pRefUiqujesumus omnipotensDeus
A vt quiinostris excessibus incesantur
afigimur : pcr Vnigeiiti Filij tui Pasnerh liberemur.Qni tccum viuit , &
rgnt in saecuiasaeculorm'
K Etiam super infirmumi

TEsusiper suam sacratissimara


* Passionem,te defcndt, & bcnedicat.Amcn.
< '
,
r,
per suam pretiossimam
Crucem>te exaudiat,&fucetara{ Amv
3. IesusiJ'per suamvitalcm mortcm
tibi parcat , 8c concdt vitam arter*
nam- Amen.
..
N *
Do*

Refugkm
Domine non secundum peccata n
stra facias nobis, scd secundum miscri
cordiamtuam, ScPassionem saluoa
nos sac.
Iesu^ qui tollis peccata mundim
serere nobis.
lesu *fc(\vi pro nobij immolatus es,
parce nobis Domine. Ieuiftqui redemisti nos sanguine
tuo.suscipe deprccationcm notram.
Amen.
Benedifiones.
f
^

TEsus ^ Maria sacratiseima, te ad


* iuuen t ,& tenedicant .Amen.
I e sus tfr & M aria dulcissima , te li-

berent& dfendant.Amen.
5 Icsus^<& Maria purissima, te pro
tegant & succurraot.Amen.
Potentia Patrisji custodit te.
SapientiaFilij{< viuicet te.
*
Virtus Spiritus sanctus ifs sitintef
tc,8ciriifMccartaJ\men,
Hora

Infirmorum.

99
,;ir

Hora Dcima.

Yrieeleison . Christeeleison.Kyrieeleison.
Pcr signum fanctissimac
Crucis
de inimicis noftrs >fc dcfndat te Iesusif*
Dominus Deus noster.Amen.
f Iesus^teliberet.Amefi^^.
^ Iesiis
tevifitctAmen .
3 I esus *fc te illuminet, & benedicat
Amen
IefuSaluator mundi,salua nos, qai
per Crucem.&saneuinemtuurarde

misti nos : auxiliare nobis te deprecamur Deus noster.


Nos utem gloriari oportet in Cruce Domini nostri Icsu Christi , in quo
est salus.vitajfic resurrectio nostra,per
quem saluati & liberati sumus.
In nomine Patris^ &Filij*fc&Spi
ritus sancti^* Amen. /

Paf}h TGmminoftriltS fuCbriftu

PEr diem autem solernnem consueue


rat preses, dimittere populo> vnum
vinctum quem voluissent . Habebant
autem vinctum insignem qui dicebaturBarrabas.
;

Marc.

QVi cum feditiosis erat vinctus , qui


in editione fcerat homicidium.
'

Mat th.

Infirmorum.

IOO

1} Rincipes aatcmSerdotum , & Seniores,pcrsuaserunt populis, vt p


trent Barrabbarn, Iesum vcro pcrdeient.
:':;'f
Respondens autem preses aitillis.
Quem vultis de duobus dimitti?
At ill dixeruntjBarrabam.Dicit eis
Pilatus:Quidigiturfciam deles^qui
dicitur Christus Dixcrunt omneSjGo
cifigatiwr.

Marc.
;
v

'

CCiebat enimquiaper inuidiam traiiiient cum Summi Sacerdotes.

cit.At illi magis clamabant dicea


tes.Crucifgatur.
Deogratias:

Pj

7Lefngium

O patien s Iefu

tuam cnjcem ad

ramus.
Iefu ^ tuam recolimus Pafsion*
Iefu
misrr nobis , qui paus es
pronobis.
Ador.mus te Christe 8c benedicimus tibi}quia per Passion ctrijCrucetn,
Scmortem tuam redemisti not.

Ormus.

Oratio.

T"\ Eus quem dib'gere, 8c amare iustitia eiineffabilisgratix tua: in no


bis dona multiplica , 8c qui fecisti nos
n morte fi lij tui spcrare quae credimus
sac nos eodem rsurgente peruenire
quo tendimus.Qui tecum viuit,8c rg
nt in fatcula feculorum.Amen.

Etiam fupsrinjtrmum,

TEsus <per su sacratissim Paf*sionem te visites 8c bcnedicat.


Amen.
Iefu?

Inprmoftm.

101

f Icsus p^ipcr suam gloriosissimam


Crucemte eripwij&defendat.Amen.
j Iesus >< per salutiferam mortemsuam, te libre t morte set erna;
Amen.
Agnus Dei qui tolis peccata muni , qui pro'nobis flagellatus cs^parce
nobis Domine.
Agnus Oeiqui tolIs peccata mundi,qui pro nobis coronatus es,exaudi
nos Domine.
Agnus Dei qui tollis peccata mundi,qui pro nobis crucifixus, 8c mar tuus
es,miserere nobis.

BenediBiones.
j TEsus^Sc Maria sanctifsima te vif
** tcntj&benedicant. Ames^ Iesus < 8c Maria dulcissima te d
fendant 8c liberent.Amen.
Iesus >f< 8c Maria purissima teadin
uentj& protegant.Amen.
N/
Poten"

' r_ \

Refugtum

Potentia Patris ^ confirmet te,


Sapientia Filij i< doceat te.
Flammat Spiritus sanctiH& vret te
Qui in Trinitate perfecta viuit , & regnat in tecula feculorum. Amcn.

Hora

Infirmorum

102

Hora Vndecma.
[Yriecleison. Christeeleis.
[Kyriecleis.
Persignum sanctissimx
[Crucis rf* de immi cis nostris ^defendat telefus>i
Dominus Deus nosterAmen.
^ Iefus rf< te liberet- Amen.
^ Iefus J&i te visitet-Amen.
^ Iefus
teilluminet & ber.edicat.
Amen.
Iesu Saluator mundi, salua nos, qui
per Crucem , &sanguinem tuum redemistinos}auxiliarc nobis, tedeprecamur Deus noster
, No r

Refugium
Nos autem gloriari oportet in Cruce Dotnini nostrilcsu Christi, in quo
est salus, vita, & resurrectio nostra, per
<juem salua ti,& librati sumus
in nomine Patris *fc & Filij >J< fit Spi
ritussancti.Amen.

Passh Domimnoftrilesu Chrisu

Matth.
^7 Idens autemPilatUs,quianihilpr
* ceret/ed magis tumult us fieret,
accepta aqua^auit manus coram popu
lo dicens.nnocens ego sinn sanguine^ustihuius vos videritis.
Marc.
pilatus auiem volens populo satisft
.* cerCjdimisitillis Barrabbam, fie tradit Iefuro^agcllis ceum^vt crucifige.
retur.
^. Matth.

Mtth.
TVnc militis prcsidis suscipiente*
Icsum in Praetorium,congrauert
ad cum vniucrsam coh ortcm,8c exeun
tes clamydem coccincarr^circundedc
runt ei.
Etplectentes cornam de spins,po
suerunt super caput eius,& arundinem
in dextera eius. Et genuflexo ante eu,
lludebant ei dicentes. AueRex Iudxo
rum , & spuentesin eum , acceperunt
arundinem,5c percutiebant caput eius.
L)eo gratias.
O bone lefu t% tuam Crucem adoramus.
lefu tuam rccolimus PassionemJ
Iesut^miferere nobis.qui paslus es
fro nobis,
Adoramuste Christej&benedicimustibi,quia perPassionemt Crucem, 8c
mor tcm tuam rcdcmisti nos*

Oremus

' y- i .

Refagwm

Oremus.

Oratio.

Vnipotens sempiternae Deus,qu


bumanogeneri, ad imitandumini
nihtatis cxemplum Saluatorem noC>
rum.arnem fumerc , 8c Crucem subite fcisii:Concede propitius, vt & patientix ipsius habere docurr enta,&Ke
furrectionis consortia mereamur Per
undem D. N. Icsum Christum Filium
tuum,qui tecum viuit,&c.

Etiam super infirmt.


-
\ A Iferere meiDomine,quoniam ad
^-*teclamauitotadie. Quia tu Do
mine f uauiSjac mitis es , & copiosus in
misericordia omnibus jnuoctjbus te.
; , Propter gloriam nominis tui Domine}adiuua nos, & libra r\os propter
..Crucem & Pasioneir tuam.
Iesu cito anticipent nos misercordiae tua: ,.quia pauperes fcti sumus nirms

Adiu-

Infirworum.

104

Adiuua noslesusalutarisnostcr,flc
propter mortem , 8c scpul turam tuara
ifcernos.^
.
\\\
"'' ,V>Vr. '
_ . . '
. Bencdiiiones.
- Ys$i|48c Maria saeratiftirna te
^adiuuentj&benedicant. Amen.
^ lesus >Ji Sc Maria dulcissima, te li-.
berent,c dfendant Amen.
. Je,sus
Maria purissima,te protegant,8c succurrant.Amen* '.'
BenedicattoDeus Pater.
/
Dendat te * Deu$ Filius. *
Illumihtte ^ Deus Spiritufanctus,qui in Trinitate perfecta viuit , S
regnatj&c; ; * ; - : ; :

Refugmm

Hora Duodcimal
IYrieleison. Christeeleis.
Kyrieclcis^
Perfigmim sanctiseim*
ICrucis >f de inimicis nostris l% desendat tclcsus^l
Dominus Deus noster Amen.
f
f

IesiiS"f<te1iberet.Amen.
Icsus ^ te visitet- A men.
Iesus -fc te illuminet, & benedicat.

Amen.
.
Ieii Saluator mundi, salua nos, qui
per Crucem , & fanguinem tuum redmistinoSjaqxiliarc nebis , tedeprecamur Deus noster* .
No*

Infrmorum.

105

Nos autem gloriari oportet in Cru


-ce Domininostri lesu Christi, inqua
est salus,vitaJ& resurrectio nostra, per
quem saluati,8c liberati sumus.
In n o mine Pat ris ^ & Filij ^ & Spi
ritus sancti ifa Amen.
PassQ Domini nojlri Icfu Christ,

. .\

loan. r

C Xiuit iterum Pilatus foras , & dicit


''eis.Ecce adduco eum vobis foras,
vt cognoscatis quiain eonullamcausam inuenio.
Exiuit erg Iesus portas spineam
cTonam,& purpureum vestimcntum,
& dicit eis.Ecce homo.
Cum erg vidissent eum Pontifices.& ministri,clamabant dicetes.Crurifge,crucifge eum. Dicit eis Pilatus .
Accipite eu vos, & crucifigite^ego
O
enim

Refugium
enim noninucnio in eo causam.
Responderunt ei Iudah. Nos legcm
habemus , & secundum legcm dbet
mori:quia Filium Dei se fccit.
Luc.
At lili instabant vocibus magnis postulantes.vt crucigeretur.
Et Pilatus adiudicauit eri petitionemcorum. Iesum ver tradiditvoluntati eorum.
Deo gratias.
Iesu^tuam Crucem adoramus.
Iesu ^ tuam recolimusPassionem.
lesu misrr nobis, qui passus es
pro nobis,
Adoramus te Christe , Scbenedicimus tibi.quia perPassionem,Crucem
& mortem tuam rcdimisli nos.
Oremus.

Infirmontm.

Oremus.

106

Oratio.

T"\ Eus quiVnigenitiFilij tui,pretioso


""^ sanguine , viuificae Crucis vexilli
sanctificare voluisti: C cedequx sumus
eos,qui eiusd sanctaeCrucis gaudt ho
nore , tua quoque vbique protectione
gaudercPer eundem Dominum N. Ic
sum Chrislum Fili tuum,qui tccum vi
uitj&c.

Etiam super infirmum.


$

TEsus^per suam sacratifsimam


"Passioncmjte exaudiat,&benedi

cat.Amen.
^ Iesus 4* pcr fuam flgidiisimam
Crucem te vifuet, Ssuccurrat.Amen.
^ Icsus 4? per suam pretiosissimam
mortem , & sepulturam> te liberet , &
deendat ab omni malo.
Audi bnigne cdictor nftras preces
O * curii

Refagium
cum flectibus. Ad te reuerfis exibe remissionis gratiam.
Multum quidem peccauimus, sed
parce confitentibus,ad laud(tuae Passionis)confermedelam languidis.
*
Beneditones.
j

TEus^& Maria sacratissimate


^adiuuentj&benedicant.Amen.

<f Iesus<& Maria dukissima te li


brent^ dfendant.Amen.
^ Ieus>& Maria purissima te pro
tegant,& succurrant Amen:
Benedicat te >J< Deus Pater qui totum mundum crcauit.
Defndat te ^ Deus Filiusquitotum mundum redemit.
VisitetteH^ Deus Spiritus sanctus,
qui totam legem impleuit Qui in Trinitate perfecta viuit & rgnt in saecula saeculorumAmen.
#

.
Hora

Hora Decimtertia.
Yrieeleison. Christeelei- v
son.Kyrieeleison.
Pcr signum sanctissimae
Oncis
de inimicisn;of4ris tf* defndat te lusfji
Dominus Dcus no#er.Amen. ^ r*;
^ Iefus^tcliberetAmen.
^ Iesus^tevisitet-Amcn.
3 Iefus{< te doceat , cbenedicat.
Amen.
ii4
Iesu Saluator mundi,falua nos , qui
per Crucem , 8c sanguinem tuum redeO i
misti

Refugimn
misti nos, auxiliare nobis te dcprecapiurDeus noster.
Nos autemgloriari oportetin Cru*
ce Domini nostrilesu Christi, in quo.
est vita>& resurrectio nostrajper quem
saluati,&liberati sumus
Isi nomine Patris^&Filijt fkSpi
ritwssancti.Amen.

Passio Domninoftrile*
[h Chrifti.
'-

Joan.

C Vsceperuht autem Iesum, & eduxe-


^runtj&baiulans fbi Grucem , exiuit
in cum^quidiciturjCaluariaelocum,
. ;:

Luc.

Equebamur autem illum muka tur0 ba populi,& muheres , quae plangebant,& lamentabantur eum. Conucrlu

Iufirmornm.
10S
fusautem Issus adrllasdixit/:- - L - .
Filiae Ierualem nolite.flere super
me,sed super Vos ipsas flete, & super f
lios vestros, quoniam ecce veniunt
diesinquibusdicent.
1
'
Beatac Striles, 8c ventres qui non
genuerunt , & vbera quae non lactauerunt.Tuncincipient diccre montibusj
Operite nos,quia fi in viridi ligno haec
faciuntjin arido quid fiet.
Et postquam venerunt in locum
qui vocatur^Caluariatjibi crucirgerunt
cum,&latrones,vnutn dextris,& alto
rum sinistris-Iesus autem dicebat.
Pater dimitte illis?non enim sciunt
quid faciunt,
.i
Deo gratias.
f .lefu tf* tuam Crucem adoramus.
g
lefu ^ tuam recolimus Passionem. ;
^ lefu
misercre nobis , qui passus
es pro nobis.
O 4
Ado

_ :

Refugium

Adoramus te Christe , & benedicimus tibi,quia per Pa'ssionemjCrucem,


& mortem tuam redimistinos.

OremtiS

Oratio.

"P\A quatfumus omnipotens Deus,


'
vt qui in tot adueris,ex nostra in- ,
firmitatedefcimuSjimercedente Vni
geniti Filij tui Passione respiremus.
Per eundem Dominum nostrum Iesum Christum Filium, tuum*qui tecum
viuit & regn a t,&c. Amen ,

Etiam super infirmum.


3

TEsusi^persuam scratissimam
*Passionem te exaudiat, & benedicat.Amen.
3 Lrsus +k per suarh salutiferam Cru
cem te visitet,& succurrat. Amen* 3? Iefus^ Pcr suam vitalem morte
te defndat,& ht'eret, ab omni malo.
Amen.
Iefu

Infirmorum,

109

Icsu 4* Sanctus Dominus.Iefu^S


ctus sortis. Iefu ^ Sanctus impcrialis,
misercre nobis, f .-
Domine non secundum peccatano
stra fcias nobis, neque secundum iniquitates nostras rtribuas nobis.
Adiuuanos Deuslesusalutaris noiter gcpropter sacratisimam Passionem tuam libra nos } & propitius csto
peccatis nostris,propter Cruc,& raor
tem tuam.Amen.
Benediiones, ^

TEsiiS'*&Maiaanctitissima,te
* vifitent>& benedicant.Ameri.
^ . Iesus ^ & Maria dulcifsima , te liberent.& dfendant. Amen*
y~
5
Iesus HE^ & Maria purissima, te p*<*:
tegant & succurrant.Amen.
Benedicat te
Deus Pater. \ -;
Defndat te^ Deus Filius.
.iViU
Doceat te >> DetisSpiritus fanctu.^
Qui in Trinitate.perfccta vimt,&. 70
/* Hors

Cum vidisct erg Iefus matrem, 8c


Discipulum stantem quem dihgebat,
dicit matn uae.Mulicr,ecce filius Qus,
deinde dicif Pifcipulo, Ecce mater
tua,& ex illa hora accepit eam Discipulus in u iry.. , ;T
Posteaisctens Jefusquia iam omnia
consummata sunfcjVt^onsurnmaretur
Scriptura dixiit.Sicio.
'

v Matih.

T dederunt ei vinum bibere cum


Telle mixturrii^-i

ERat aufem frehora sexta,8ueneraefactaefkttitt vhiuersam terra,


vs<que ad horamnonam, & obscuratus
est sol & vcli tpli sciflum est medivij
& damans IesuSjVoce magna, ait.
Pater in manus tuas cmendo fpisi
tum meum,
._ ,
,
Ioan.

Infirmai ton.

ET inclinato Capite tradidit spiritum.


Matth.
X2 T terra mota est , & petrar scie
*-< sunt,8c monumenta aperta sunt &
multa corporasan&orumqv.i dormie
rantJsurrexerunt,& exeuntis de monumentis,postrcsurrectionem eius venerunt in sanctam ciuitatem, & apparucrunt multis.
Deo gratia?.
O bone lesu ^ tuam Crucem adoramus.
Iesu^tuam recolimus Passionem.
Iesut^miferere nobis,qui pasls es
pro nobist
Adoramus te Christej&benedicimus
tibi,quia per Passion em, Crucem, Sc
morteen tuam redemisti nos,
Orc-

Refugium
Oremus.

Oratio.

"\Eus quemdiligerej&amarciusti*-^tia et,incfTabilis gratis tuae in nobis dona multiplica : &qui fci stnos
in morte Filij tui sperare quae credimus:facnos codem rsurgente peruenirequo tendimus.Qu tecum viuir,&
rgnt^ sapcula saeculorunuAmen.

Eam super infrmum.


3

TEus t)4 Per mysterum sanctifsi.


*mae Incarnations suae, miscrea.
tur tui.Amen.
5 Iesus>l per admirabilem Natiuita
tem,8cvitam suam,sit tua defensio.
Amen.
y
Iesus J< per sacratissimam Cruce,
mortemj& sepulturam suam , te lib
rer,^ defendat ab insidijs inimicorum tuorum.Amen.
Immensa chantas Iesu *J< te liberet.
Amen,
# ^
Super-

Infirmorum.

u%

Superna bonitas Icfu ^ te protegat.Amen. . .


V
Dulcissima pietas Iesu >J te adiuuct.Amen.
Benedicat te
Deu$ Pater.
Defndatte<Deus Filius.
Uluminet te nj*. Deus Spiritus fanctus,qui in Trinitate perfecta viuit , &
rgnt in socula saeculorum.Amen.

Hora

Resugum

Hora

mttt*.

IYrieeleison. Christeeleis
Kyrieeleis.
Perfignum sanctissimae
[Crucis ^ deinimicis nostris tf* defendat te Iesusl
Dominus Dcus nosterAmen.
^ Iesus ^ te liberet- Amen. *
^ Iesus
te visitet-Amen.
^ Iesus $4 te illuminet & benedicat.
Amen.
Iesu Saluator mundi, salua nos, qui
per Crucem , &sanguinem tuum redemisti nos^auxiliarc nobis , te deprecamur Deus noster.
Nos

Infirmorum.

113

Nos autem gloriari oportet in Cru


ce DonuninostrilesuChristi, inqo
est falusjvita^ resurrectio nostra, per
quem saluati,& liberati surtius.
In nomine Patris >ff 8c Filij J 8c Spi
ritus sancti rff Amen.
Passio Domini nofkrilc-^
sti ChrtfL

Aiarc.
TTldensautemCenturio quiaficlamans spi rasseyait :Verehic homo
Filius Dei erat.

Luc.
ET omnis turba eorum qui simul ad
derant, ad expectaculum istud,& vi
deuant quae fiebant , percuticntes pectora sua reuertebantur.
P
Ioan.

J&esugwm

hann.
Enerunt erg militis, & primi qvii7 dem fregerunt crura, & alterius,
qui crucifixus est cum eo
Ad Icsum autem cum venisscnt, vt
viderunt eum iam mortuum, non fre
gcrunt eius crura.sed vnus militum lcea latus eius aperuit, 6c continue exiuit sanguis,& aqua.
Posthaec autem rogauit Pilatumlo
seph ab Arimathia Cvt tolleret corpu
leu,8t permisit Pila tus.)
Vcnit autem Nicodemus(fcrs mix
turammyrrhse, & Alces quasi libras
centum*
Acceperunt erg corpus Iesu , 8tligauerunt illud lenteis cu aromatibus.
Erat autem in loco vbi crucifixus
esthortus, &inhortomonumentum
ftouum,in quo nondum quic.uam poits feratjibierg. posuerunt leiim.
Deogratias.
Iesu

Infirmorum.

$ Iesu><tuam Cruccm adoramus.


^ Isu
tuam recolimusPasionem,
j lefu misrr nobis,qui crucirxus
es pro nobis.
, Adoramus te Christe , & benedicimus tibi.quia perPassionerCrucem
&mortemtuamredimistinos.n
Oremus.

Oratii

T^vEus mifericrSjDeus clemsjDeus


*-^qui secundum multitudinem miserationum Ituarum , peccata pnitentum delesjrespiceprOpitius super hue
famulum tuumN. & remissionem sibi
omnium peccatorum suorum tota cor
dis confssione pocentem , depreca*
tus exaudi.
MiserereDomine gemitum eius.mi
serere lacrhymarum,&non habtem
fduciam nisiin tua misericordiaj&paf
sione.Ad tuae sacramentum rconcilia
tionis admitte,pertemetipsum. D .M
Iesum Christum,qui cumpatre;&Spi*
ritu sancto viuis,& reg.& c. Amen
P
UC9

Mesugium
I
^
j
^
3
^

T Efu*>< apud te sit,vt te defrrda t.


* J esus >ntra te sit,vt te rcficiat.
Iesus ffc circa te sit,vt te conseruetle fus 4 ante te ft,vt te deducat.
Ieius 4* post te k,v t te custodiat. .
Iesus | super te sit,vt te benedicat.

Amen.
Benedicat tcfft Deus Pater,qui totum mundum creauit.
Desendat te ^ Deus Filius ,qui totum mundum redemit.
Visitet te *fc Deus Spiritus sanctus,
qui totam legem impleuit-Qui in Trinitate perfctaviutjSc rgnt in saeca
la sxculorum.Amen.

TERCE

T ERCERA

PAR

te delResugio de loscnfermos*
Dondese contiene vn pequenoTratadOjO manojuelo de flores.de muchas razoncs espirituales , dichos,
cxcmplos,sentcncias,consi(icracio
ncs,y autoridadcs de escritura,y de
muchos sanctos , con que se ha de
ayudar a bienmoriralosafligidos
enfrmos.
P/

ca

Hora Primera de la Pas


sion, sol. 7 6JVanto alo primerose
cha dl enfermo la deuida Catisfzci a Dios,
y a su yglesia, y proxiH^^!^2S! zir,q despues,o antesdeauer dicho sobre el enfermo alga
na rogatiua , y especial la primen ho
ra de la Passion Tras esto defpiene al
dicho enfermo, ytomando (si fere

Infrmorum.

106

inenester)algun crucixo en la mano,


diga el Coloquio siguiente,o lo sustan

Colvcfuio Primero.
Iesus
*
Maria. *
EL nombre soberanissimo de Iesus
sancto, Iesus ferte, Iesus poderoso(y elde Maria suMadresanctiseima,
y Senora nuestra) infnitamcnte sea
loado,y su gloriosa Passion , detodo
el cielo y tierra agradecida,sentida, amada,y celebrada,y vos.N. y todos d
gamos.Amen.
Iesus *
Maria. *
Ya veys.N.el peligro , y estrema ne
cessidad en que estays. *
En fin dizen todos q os moris, dad
por cllo , insinuas gracias a Dios , por
cuyoamor tbi ospidocj desperteys
y prestcys la atcion a mis razones.*
Quereys me oyr.E.Si*
Pues sabed.N.qnuestro ctro,y vida
eDios,y cn elnos moucmos,ysomos .
P^.

Dios

Refugium
Dios esfuma misericordia , y bon
dad incomprchensible.Es poderoso,/
de infinita sabidura , el qual abrazan
do todas las cofas de fin a fin,con maraUillosos y suaues medios lasdispone,ordena y endereza,para mas gloria
y honra suya,y prouecho de los hora
bres,cuya saluacion , y compaa deA
sea sin auerla menester. *
Del dicho presupuesto se figue, que
el todo poderoso Dios,y no otro,por
gran bien,y misericordia os ha puesto
en el punto que agora estays, y el por
que^ para que, el solo lo sabe ,?y ansi
no ay para que ahondar en casos reser
uados al Pontfice soberano. * ;
Creed me que la mano poderosa, y
soberana,andaporaqui:sufridla y po
neos en ella con mucha cfianca,porque si ella os hiriere,os sanara. *
Ensanchad, y dilatad este coraon,
y alegralde en Dios,y considerad que
si este Seor con sustento de vida apia
da los paxarillos y gusanillos del cam
po,

Infirmo)'um.

117

po,quanto mas es de creer fe duela, y


compadezca de fus hijos, a quien per
mite para mejora trabajos. *
Iefus * * Mara.
A. Atendeysalo que os digoE*A.
Cerra os pues con que esta enfermer
dad os cuiene para fanar,y esta muer
teparabiuir. *
Sufri.N.poramorde Dios,y por vue
stras culpas estas penas,trabajos, y temores,y hazed en ellos alegre y volun
tana penitencia. *
1
Pefeos,y mucho os pese de auer ofn
dido a tan gran Dios como este. *;i
Cerrad la puerta a los falsos bacilamientos,fujestiones,engaos,y aqualefquier quimricos y Baby Inicos de
uaneos. *
Iefus * * Varia.
A. Aueysmeoydo.E.*.A. \
Digo pues que estando en la necefsi
dad.y tan al cabo como estays.conuie
ne deoy mas dexemos a parte cu yda
dos de tierra. Y aunque mas y mas pia
P 5
dofos

~ '

Reftigium -

osos , y sanos parczcan vuestros


cejos de biuir , para mejor q hasta aauiieruiraDiosx todo cssoxomodi
zeS.Pablo:monlucr,como si dixera.
Masgananciay vtajaes dexarnos
alacensura,yvoluntadde Dios, mu
riendo,que hazer la nucstra biuido.*
Iata cogitatum tuum,dize Dauid,in
JDominp. *
- * Rcsinemorips(dize) y arrojemonos
desnudamente en las manos de
Dios*
No rnostremosceno,ni desconfbrtnidad al rrabajo que Dios embta. *
No seoponga rebcldia, ni mal rostro a la sentencia,y mandato de Dios:
rii a su querer seamos regatones .*Esono N
Nopermita Dios que tanvillano
nteres cautiuenuestrarazon- *
Mucha inamia y afrenta nuestra se
riajresistir a la ordcr.acion diuina, f
dar al Senor con la puerta en los
ejos*
Dios

tlnfirmorum',

118

Dios es fiel y leal en fus palabras^y


promete ien prcmiosa vnolo su
frir porsuamorvn pequeno temor de
la muerte,mejor premiara la vida del
que libremente se la ofrece.*
Pues N: fi. la vuestra quiere Dios ha
zelde voluntaria, y grata cntrega
dlia.
A.Quereyslo anfiE.*A.
Pues nadie se saga a fera .#
Fiaos mucho dcstepidosissimo le
fus,y acogeos alayglefia , y sagrado
de i Passion. *
Afiosfiiertementea las aldauasde
fta clementissima puerta,yno os apar
teys destos vmbrales s aunque os eCf
precien y arrojen vuestras defconfia
as. *
Ierus *
Maria. *
Torno os auisar. N. que fiempre
espereys en este Senor, y aunque mas
y mas os hagan fieros^y desafen vuestros peccados , . . "
Yfi

.r

Rfugiant

Y si en esto muchoporfiareniresport
Acides con elsufrido Iob(Etnm si oc
ciderit me in ipso sperabo.)esto es
Aunquc mande mi senorquemedc
con la puerta en los ojos,efperara>ylla
mara,y no desmayara mi confianza. *
i Hareyslo ansiE* *
Pues porfido a esta benigna puerta,
dezid como y o.
"\ 0

Peticiones.
. .
r

?v
->

Iesus *
Maria.*
f\ benigno Iesus Principe de lospo
dcnos soberanos,y Pontisice Apremo,ySumo Sacerdotedeinmensa
reuercia y magestad.Miserere mei.*
AtilcsusbuscOjatilesusllamo, ati
Iesus sspiro,en ti Iesus espero.Aspice in me, & misrr mei. *
Abreme Sefor, recojeme y recibe
me a la compafia de tu sacratissima
Passion,yporellameperdona. *
V PareceosbienestoeE.*
Pues

Infirmorum.

119

Pues dezid mas E.


Iesus * * Maria.
Ruego te senor por tus caritatiuos
dolores que no entres en residenda , nijuyzio con este gusanillo:y
fi entrares ,suplico te Senor , que para
me juzgar , pongas tu hidalguissimaf
passion y muerte,entre tu rigurosa justicia,y mi aima triste,y peccadora. *
Dame Iesus piadoso que c inflamao coraon deamortuyo, pueda y sepayosentir^lorarjyagradecer tu Pas
sijdelaqualnopermitas yomeapar
tc,hasta del todo acabar mi vida , y en
laeternatodostealabemos^ gozemos^por infinitos siglos.Amen.

jiduertencias.
Cotudenefinoten estas aducrtenc'uu. *
f Legado aqui, dexan asussolasal
J^enfermo meditar algun pafo de la
Passion, o fus peccados, o otra cosa
qrc

. p.efugmm

quelede dcuocion^y contriconj y esto por algun largos brcue efpatio se


gunraas cuenga- Y- en esteinterualo
los acpanados delenfsmo lc encomiendan a Dios,c oracion mental^
' vocal,hecha en filencio, ,
Quando viniere aquento,y fca me
nesteren el discuro destoscoloquios
interpgan,y aradan algunoS himo
sos,y tiernos fentimientos.de losdolores de toda la Passi de Chvisto.
Tambien con esto hagan algunas veces inuocar el nombre sanctissimo de
Iesus,y cl auxilio de su purissima Ma
dre^ de otros sanctos , y hazer otras
protestaciones de la F,8cc. Todolo
quai queda a la gracia , y espiritu del
ayudante.
Aduirto que lo mas ordinario los
mfrmos son fatigados de asombros
de de sco n fianas, y ansi estos coloquios,tienen atencion aconsolar, y
confanar mucho a los enfcrmos.
Pafiadoel intcsualo que conftare
con

Infirmorum.

120

'jconuenir.como dixe en la primera aduertenci , acude cl adjutor a su enser


mo,y porqueno se le derrame, duerma, distrayga, despiertae, bendiiendole con el nombre de Iesus , f
Maria, y prosigue su coloquio enl
mancra siguiente
'.

A.

Iesus

><

Maria, pfa

Ignemsui amoris accendat Deus


in cordibus nostris. A men,
; ,
V
..
TTErmano.N.queandan enemigos
* yladrones por robar nuestro^esoro.*
Induamur arma ucisjdizeS.Pablo,
comofidixera.
Armemonosen esta campai guerradela muertcconel arne,sdeldesafio,que es laferte confana , y virtud desta sacratissima Passion-*
Pongamos nueltro coraon dondc
esta nuestro verdadero tesoro.*
Este

Refugium
Este apercebido , y arda como lampara nucstro cuydado, esperando a su
Sen or quando vcnga de las bodas. *
VclemoSjVeJcmoSjVclemos, porque
I noche de nuestro descuydo, no embargue,ni escurezea nuestro r emedio
A. Aueysmeoydo? E. *A
esus * * Maria.
Digo que nodurmamos:supiremos
como cautiuos, clamemos como huer
fanoSjllorcmos como peccadores,y
porfemos como pobres, esperando a
1 a puerta de la soberana larguea. *
Nadicacouarde^nadiedesconfie, ni
desmaye en la contradicion destapelea^ues nuestro muro y defensa es e
sus. *
Iesus es nuestro abogado, yhermano, Iesus es fuertejesus rico, Iesus po
deroso,y haze nuestra causa y partes*
Caminemospuestras Iesus,pidiendo
y confiando en su Passion. *
Acompanemos su Cruz, y la nuestra
conajegria , suframos pues tan just.
mente

Infrmorum.

mente la merecemos *
Ofrczcamo>le a este ^erior por nuestros peccados su sacratissmaPalsi,
y siguindola como a norte , y guia
nuestra, celebremos fu segda hora.
isAdnertncU.
T Legado al fin dejste primero colo-*~'quio)y de cada vno de los dems,
diga el que ayuda3luego si le pareciere
la hora de la Pass, que despus de ca
da vno destos coloquios fe sigue, di
ga si supiere para mouer al enfermo>al
gunosmysterios)franqucza'S)o exce
lencias dcsta Passion.y del amor, vo
luntad^ gana c que el Seor la pade
ci . Y este aiiiso valga para todos los
coloquios.
\ ; *
Si fe huuieren de dezrr las horas de
la Passion , prosigasse aqui la hora se
gn da.
Q_

Hora

Hora Segumit de ktPjff* r ,

La qualacaj^da^se dizeal enfermo cl


egundo coloquio 3 lp u f; ancial
del,que rhas venga al propofito de

la necessidad^y cdiiQn del enfermo , y o mtfsmo se haga en todos


Jos-Cplpquios. . , n f o '> " J ?

Icsus

Mariai. *\

TEsus sea&enditojesus sea^glorificl^dojesus fea de todos reydo^qUrido,y amado,y reuerenciado,pue5 su amarga muerte,Jzo a la nuestjra serdtil
xe vida.Por loqualsea este Sesior iff
nitamente bendecid , y su pur^ssipw
Madre,y digamos todos, Amen. %:
. - Jsus- .*
Maria. *
* ;. TMasdezvdrne.N.quien nocrnado
or.empach , y verguena^de n.o $uer
fido muyagradecido a tan galano bien
,hechor nuestro como este *
i z

Oquien.

Infirmerum*

122

5 O quien tuuicra mas qu\Cherubnvfu


ibio y abrafado el buelOidel amqr y
saber,para pod'er am ar^mucho agr,adecc. f sentie tan sobfirana.y famouf inuencion , de amor,corio l q'be'es
ta sacatifsima; Passion prorete,^ ,

Iefus . *, , . . , Maria.

"*

Qu#os;parece.N.qn que voltad


de tan excesiuo amor bceelSenor el
Cali# amasgo de nuestros pecca^o^*
,M*s de^ifirne, que se puede j}ar*n
tar,Q\presumir, d.tan npbiljssima^fn
tfarias comoofltas? * , . 'l>M;,,10<j
o^< AlOnienos^a mi grande amor, con
-.fiana^ seguro me prometen..;, Au
A casa tan ria,y llcna,y de tan b.eitigna y CQb'sWa piedad,qufl couarde,
; triste, y mdroo pobre. aura que aile
gar no se atrqua? # ,'. ,v
, , j
Quil,&fftj$misero pecadorpor rras
"u, O'jcl:^-. ;
.Q.ri *
. y mas

: *

Resigium

y mas que sea , que no confie, aunque


mas le des acn,y aombren fus inni
tos peccadps *
~~ ^
A. fieys me entendidE*.A.
' figdque Dos se precia de enamo
rado,y de libral pwitenadTDT^y pues
dco se estima,y bla ona^ezile an
-

';
Pctkiones;

' Iesus *

Maria.*

C Enor, los cielosjina^y tierra , y to*^do lo que en ellos ay,ppegonan; voreaf^y .publican vuestrasfamosassobcrans,y Iarguezs,*
" Tods cantan, t odos establcen,*
dos solenizan vuestras enamorads
y marauillosas prohezas.*
Todos a porrla con trojfc^y publicabozy fama jmanifen^la5 glTarSas
de vuestra Passion,y ejst rrejor que to
dos descubre que -soys qufcftlfeys . Y
pues soysjquien soys, os pido por q
soys,

Infirmarwn.

uj

soys, hagay5 conmigo, como quien


soys *
$

I' A.O que buen pobre hazeys N.


\ Propio es de pobres ser pedigeos
y'porfiados.Pucs dezid mas.
.

Bien conozco Seor que no merV


co perdon,pero cfio en tu Pafsi im*~
ledaras,y no por mi,sino por ti,y; po
quien tu eres , y por hon rar tus pala
bras, de las quales por ser su leal fia
dor,espero haras verdadero lo que en
ellas prometes a los pobres gomo yo,
que te piden y llaman en tiempo de a,flici y necessidad. *

>
.Mira Seor que tu nos mandas que
tqjgjjdamos, y quando algn Rey dije que le pidan mercedes/e precia de
mus dar-*
. rcri
i Pues rico, y mas rico , y poderoso
fcey,y Principe de los Reyes, Memor
estoverbi tui , mquo mihi spem dedisti.Cumple Seor tu palabra, y acur
date que nos mandas fiar,y esperar en
ella,y en tu Passion,y nombre, el qual
<

0_

sea

#
(<a~i$# .jja&mtos siglos, glorijcada, ;
Amen.
,. ,\
iOllSli'i-'V' ; /' 2il'ij;|^f'

.-}0", '

4Qui dexan a%uia! .efjpacio meditaf-y


alcnfcrmOjy Jb semasse harze c o
moqueda uisad:Ql-m: y a futiem-"
p<ftiq prolgue e\ uhcp&qKj r

? ,Maria. >< - ":


,c y cmIc/us
Igoemcfui erons aeelerrat. Deiis in
cordibus nostrts. Airiei-or i
w.'
.J&q; ntcndemiQ^fcQ^ pchsaa OSUmos catisemoSj nitqbccios ou
tras corne ruynes. *

offabfya en, este vta^ 4estsorri&fifte^zjt defcaii^a. *


.*> :'
' -fcstatefprtesinfcclo-Estad fertes->
y-iiereafcjdos (Hi^edtipdl >y brbte ani6iq enMsttctidardiria muertc.r
GiT3'iaas:rio,o$ hcchizttj^cngancn;
In a

JnfkmorumL-

114

losnoeidosfbaclament$.<
"-r'
Ocpni cjui -ist agonectondit j ab
omnibus sc abstiner,. *
*zi*,*.v.:\
:j En seirriejartes uchasrt6ftf' estas
(dizeS.Pabl>jqire nos-impofta huyr
todo embarao", y stofOdo cuydft'
dosdaosoS. * t;lij3UV siSJCi*^n
A>c^d*ftys4otye6*^
. Digo jii<nioqurftttic!fa}6ttcuriosoy varq cjessety , t&tim&ibsiedad nos^*ffrte^llfyfa4fc

tros cuyday^ydssed:sTft;iosv
-1
OcupaSJfcmpre en^inSir ^y-f&V
pirar vuestro pecado , pues c&Qf$'trf;
cruel muerte al Senor- *
Pedil4e oe p.erdqtf&SgMi& J delnda c su Cruz,j>oi^ae#^ps anegueys
y perdays en esta* pelgrfa grima.*
Aprouechaosistuchd/est Pasi,,
y Crzjpcir^e rvbvirtud dlia desa
llccen/nferiri# enflaqueautaos
Q_jf
cw

Amen. { >

4Qui"de^an algiaaUpcic
aLenfcrmpjyJo '
morqucdaauisa

iWimeif dtff%mnt

cordims nostrfs. '

trascomoruynes. *

d<A"p4Bll !
Gua-^iaostOOs "

Refogium
enemigos , y si cstos con malos agueros,a nuestra puer ta llamaren/espoda
mosansu
; ?t ? . *
A nd para trmposos burladores,
todos los inrernos juntos,que aunque
mas y mas con prolrxos asombros nos
amedrenten vuestras asechanzas,por
fiaran en- Dio.i nuestras espe: anas , y
en elSenor rVjcircado las pornemos.
A P*jtfeqs^jfisto qe digo.E*\A.
"ai JPjUjfel^g*srn4>$lp si y porejue en
estatorjientano sehunda nuestro tesor.Qlf&mM^
auerfc &ra<fcfendido.> -ycpfiados de
su CruZjsigamos rjuestto mtento^y o: le su Passion por nuestros
nm , v -j5S'.' v ..

-(

Hwa. limera de la Paf-

La quai acabada se dize al enfrmo, el


tercero coloquio , o algunas razones del,<jue hagan propositov**-.*
i *' >
-Colo*

>

Infrxnorum.

Coloquio Tercero.
A. Icus

125

Maria, &i o>

TNfinitos,y anglicos loores den to


ados Seor a tu Pafsion,ypoderosifsimo nbre,y todos.yvos tambien.N.
digamos.Amen .Amen. * " a i n
Mas que buen rostro hase el Seor
a los trabajos, y de que buena ganase,
manifiesta^ descubre a los que para le
matar le busean,* y 4izeles>y60-]k<ft
Pues fi este Seornofeestraa, ni
ase de la salud y luz de su diuino ros-;
tro a fus crucifixores,menos fe oculta
ra a fus amadores* *
Si no niega el bien de fu presencia,
los que le buscan la muerte, menos fe
negara aquien dclla fe cpadecc,y en
ella busca fu vida.* >.-.
,;
A.Que me dezis a estoE.que,
Que fea bendito tal enamorado , y
bien hechor nuestro,, pues c tan colQ^/
mada

tnadafranqueza5yamorpornosotro
leus *
Maria. *
No nfh aabife cite Se&r el bien
quenoshaze. *
Ntna/ MteiSrVtMdfeab, uarientoS
n lttito^^erasjacira kprda perlo
<^t.h*aiu&}ls, o y s ha dado. Antcj
juiere q pd* paga 1c fday s mas* * jb
t2d9 rslucho en elalma, deauer
<*tt*4osart art pdcrose y. foberattv^
385^ dfiiso uerle ucko. agradeci^
^,^1idcj^aga^^flMibif *ictn
iBgJq-utfsfti os sentis c^caudal p a
f feifaat-!* tfteSl or^ue le orrezy^^6*Cra2to*fe b ' ' ->
s *>
Prcsentalde su rlfcsiat&idad. arno-:
AStfbbtdlJ: *k noid ta t:<in on ici
'Pagalde cS tasftla^Pafsibn , y fan>;
A-Quereyshazer eftdq os digo.E*A.'
Jifti-1 ** s Maria.
**.
'Pises cf>dets' d^tadocra , muchopCdr ,y deudof a'efte piadoso
\ ..V
Scnor

S#nor,y c dseo filialidsiejqHSerar


gradar,y pagar,ticziansi tom.oOauid.
il - jv -^tcUmnioitsl .
;:> : ' ->rCJ .OI*'
uUO

5 ^

/~\ Vidrctribnam Dno.pro omnibus


^-c.quae retribui*mifoieesto es-dezir.
Cp que agtad arejy le pagare roi Se
no'r tanin ronso {bien; i- y recibp>quc
de-suraa:noJtengo r^up^iiO sof .r \
A.Dezislo ansieE.* A.PueH dezimas.
C- qkrojos j- co que -tftisQiy' yerguen&parecera delantesdes juezVst
inmundo gusanflo.,y vnb6brof)Ca-f
dor com*yidefperdiciad } que sicprcha fd ibiorfloxOjpereEP&f , defcaydadoyrmifojdeftay^O'^
decido^y fin virtudiamor,oi caridad.*{ypobre derni, con que rediipaire i mi -, triiste vexacion t , afrenttiKJfr
deuda;
- -..j - .,
. j jrr..\>T
Conque soldare tan gran; quiebra
e aer ofendid , yi.nofe*er!Udoa
mi Sensor,.^ t . . rrjs r : ju/ s>c*
'ob
A-de

Resugmm

'

A . Dezislo anfieE.* A.
Pues para cl reparo desta cayda , y
alcance.tom cl csejo del Spiritu fan
cto^elqualpor el mesmo Prpsetadize.que nos aprouechemos eh talcs tri
ces}de las sobcranas riquczas desta fa
cratisimaPassion. *
Acogeosc,Ebjua,y crana, al
tcsoro,y dcposito de pobres, que es la
preciosa Cruz^ue poenuestrobien
y riqueza. Ihu-.K - '.'il \;z oh r. . ".
Conuidalde a este Senor c las mes
mas amarguras , y muerte que cn ella
pade cio , y dezi anf. * .-.
Jsus * Maria. *
Poderoso , y rico Senor', c que t
puedoyo jjagar, que te puedo yo
da r que n o sea tuy o*
Que te puedo y o dar que te agrade,
ysarisfaga,sino es ddote a ti mesmo.
Toma pues Senor para en quenta
de mi remedio,y deud eTas odorferas,y preciosiseimas flores, q te orrez*
co>de tus caritatiuos , y enamorados
n
dolo- -

Infirmorttm'

127

dolores , las quales ha cogido mi cfiana dcl salunfero arbol de tu sacra*


tissimaCruz *
.
;
. Rccibc sehoren paga, la que tupagastepormu *
Pagate c tu Passi,Cruz,Y muerte
quepor nosdar vida sufristc, por lo
quai eas tu Seior glorifcado, jpor infinitosfiglos.Amen.
,
>..-,,

AQui dexan algun efpacio meditar


alenfermo,y lo demas sehazc cpmo queda auisado en las aduertencias
sel 1 ipj a su tiempo seproigucelco
loquio.

iirt.-?o:.V t
Profigney dcspertandoyfaruti
cteridoalenfermotlc di&e;>
Iesus jf<

Maria. ^

Ignemfiamoris, acccndat Deusin


"

cordibus nostris.Amen. -;.

;
. Issus

11

Kefu^furk^-

I'fw fea ctdos. Amen.. ' '<".''


A ytvs&^W.frfto v'^lfis)guare
mos cl cailo y fbrtalea dclalm?. j*
"* Setts a^as &gradecidos,y nauy
feles a la profssi de nuestro-bapti^.
-,i Estmt>^eH;fa1ayay'Vtrkd0e(SiPa
"W^tt'fitfttts'de nucstfs csejos,
porquecstos sue4en fer adrones de la
pazderiuestro coraon. *
Digo .N.cj os faudays,y defembaraceys de impertinentes cuydados. *
Nday ctumacia , nicontradiipn
a la voluntaddiuina.*
"
''Ndietuera cl rostro,nihuygala
''carerlapelea de la tribulaci que
Dios embia, pues justamcnte la merfe cen^uestros pecados. *
1 Vayari vayan suera ape titos, y dtsseosjdanoisos dcla viM^u prometen
engaosas efperanas. * ,
Ctremos tambin'a puertaate' !mofes y asombi o* falfoSj<jue, amejta"zan dcscon#anas
^l'CLh,:?
'
Siempre^

Infrmorwn.

iz%

Sicpre os digo , q mucho os pes de


auehoffidido-a Diosj y-le pidays con
tiempo mercedesde prd, porque ju
rdo tienestieSendr porfus Profta
: de lc dataqiiien en tienipo de tribal*
;cion se lepidicr; * ; .'o: QT,**>
lnuoc* jiicin.dq frib^atonifC' dfec
Dios)& eruam te.com o fi dixera.
A F d^yi^s^avF^de' hidalgo,
y cauallero(dizeDios)de perdonaros,
y hazeros mctce , fincpidieredes
cn el dia y tieropo de la tribulacion. *
-10 A Aney^Dyor al Senor.Es^T A .
Cxamoslepacsa paabra,qtie cer
toJacumplipai* agora le pidiercmoS,
llorando nuests pecadosv y fttPasron.;.-^ iiv -jl &< t;:liu .'.o.T.po'fa
PongamofrpaesvN.frari peciOyy afe
vgre animo a este nueftro trabajo , que
yo fo en el todo poderoso , qtiedef
aftigida cquira fera nuestra la vitori en virtud dtf Iestis, cuyg fbrnas , essequias "de jpafiph a^u v*raos cecbrando - ; .r ' : " ''.-*
f-

Ho r

Refugmm

Hora Quarta de la Pas.


fion.fol.%5.
La quai acabada,se dize al enfcrm o el
Quarto coloquio , algunas razones
del^que caygan aproposito.

A. Iesus * Maria.

^TAlameDios.N.que crudostor* mentos,y aflicioncs , sufrio el Scnor por nuestros atroces descuydos.*
Aca espantamonos^y hazemosmu
cho caso,y melindre , de vn pequeno
rascuno,que tal se puede dezir , todo
lo que pr el Sen or padecemos , aun
que sea la muerte. * ' .
Direys vos.N.agora que paflays, q
sufris,qlleuays,y sentis intolerablesi
y grand es trabaj-*
Benditosea Vios queenfncomo
'
dizen

Jnfirmofum

12 9

dizen,1os dulos e pan son buens*


Verdad ejue teteys nguctia , te mores, y tfabajjper es trabajoala
parte cChristojy aun al tbdo,porque
el lo acompana,)^ esfuer, l' reletia,regala,y pemia.*
.
,
Enfin en vuestra enfrfndad fo"bran regaloSjynofalth cy daftos^me
dicos, yrnedjcinas, y teneys'quren os
acompanejCofortejy onfuel; *
A.No agradeeys aDjos esto^A.
Digo pues que Christ*) a bas y 'a
secas^sin confuelo,y sih piedad,que alguno le tenga,pdece.*
A vos.N.oscfortan vuestra cabea con defenfiuos de frescas aguas de
olores.*
A Christo la uya, con ofnsiuos de
efpinas y dolores.
,
A vs vntan c blandos azeytes.
A Christo con sangre de aotes,
Y aseguro que en vuestra sed,qu
no os dan yinagre, ni hiel por agua
fri a*
R

A Chri

Resugium

. AChristo,nil refrigeran cl calpr,


ni lcapiadan cl dolor, ni lc limpian cl
sudor,ni nadic dcl se compadece.*
Vos estays en Manda cama,Christ
en Cruz dura.
Vos echado^Christo co1gado,y cn
clayado, y no ansi como quiera , sino
con grucsos hierros, y no suyos, sino
nuestrosy* ,
A. E dicho verdadeH*. A.
Pues dad insinitas gracias a Dios,|
no aprieta su mano como merecen
nucstrospcccados,y pidicnio pcrd
dclloSjdczi como yo.
Icsus

Maria.

Pefciones. "/', [[.'...I


TEsu Fili Dauid,miserere mei ,& pro*pitius esto mihi peccatori.*, , , . v
Exaudi me Domine , quoniam benigna es msericordia tjja.* , ; ^
Pcrdona meSenor por tus dok>res
miserrorcs.
a
Mira me Senor , y no comoa deij-
dor,
#
*

hfimortm.

13 a

dor,y mal hechor, mas miratc a ti como a Dios,y Rederriptor , y an de lo


que yo deuo sin tu cobrar,ni yo pagar
quedaras pagado , y yo fin merecelo
perdonadojy autt premiado ft:
. Mas que t puedo y o buen Ieus
dar, con qut puedo y 9 pagar, que
no sea tuyo?*
Daridnostu SenoryrccibSj, que
no dando te nosotros a ti.*
Pas d me Senor prq de m te pa
gueSjC lo q ddo me tu recibes.^A.*,
Bien aueys dichojpro cine^omo dize el Prsota , perfuerar ; esperar,yporfiaralapuertadferi^os (Donec misereaturnotri)hastaque nos abra su misericordia/f j}: p'n-,i?. /
Cfemos pueSjll6remos,pidmo'>
y Hamemos,y no merecieremos fer
oydos por.iaucfixos pecajdos,alomenos sermos perdonado*1 por fer porfadosjy ahsi o prometeelSefor , cuyo soberaniseimo nombre seadetodos amado,y glorificado. Amen . .
Ri,
,
Auiso

RefHgium
\
- o>.

j t t. 5 r ri::;- .

. *
f 7 sis
...
. ! . ... .-**/ .
AQuidexan algun cspacio meditar
alenfermo,ylodcmasse haze co
m o queda auisado, folio . m. y a su
ttempo se prosigue cl coloquio.
Prsigne,y deftertmdoybcndi
iendo *lenfermo%le diz^e.
esus

M aria, ifc

...Spiritus fancti gratia,illuminet sensus,


^Sordanostra.Amcn ..
;;a .OH
ASieruo de Ohrito, que sueno y pe
reza eicstae*" ?
Pues afc que no se duermen nueftros solicitoajy asttitosenemigos.* >
" /nduirc vo^armtttraTO Dci C dize
S Pab!o)vtposiw stare aducrsusinsidias <Uatt4i,ccmo si dtxera.
.
ArraosdeChrislo>y con ks armas
que

lnfirxnomm.

13 r

que elnos defndio ,'quetSiti{lgrmaSjCruz-y olores, los quales c arif


mo alegre sufnd por su amorj y potf
vuestrospeccados, porquensi(d3e)
podays vencer as anuciasyrtinians,
ysugcstincs de nuestros aduerfars,
que pretenden embaraar nuestro r<*
rtitol^onfiqpvf. -(>'< 4*0 f<~v^
A. Acy* me entertdido?&.*; Ai Q ;
- Puefrjertttst gran pe^^qytfftse
defeuy da,y duermef* r.- ] v vicfii o.t
Icsus *
Maria. *
Estcf^^^pBVeJa-jyino ^ismaj? os,
quiaprmisit Dominus coronam vi'gilannbus*
r AUv
' DigosNiqheimpof ta,no se ecurez
can vn punto , niapaguen laslamparas de nuestro* coraonqs.* gr.r! .^p
Esten estos ceuados,y siernpreardiendo c el azeytede l meditacion,
y confianzadelafangre de Chrifto*
Llprernosnuestr yerro, y destier^
ro,y ansi gimiendo y velando, efperemosla vcnidadclSenor,1a quai cs tari
-i
R ^
cierta

Rgfttgmt \
cierj^rfft^^uantoinciert cl qui. ^
do,ypuesle ignoramosipidoos.N.pojr
amor dDios no o s aparteys de lesus
vn:puntQ,*
'4 yx>. si'i
' .
^ ffp-esebcia delRey,no se atre-^
ue la justii a prender los malhechoSigamos pucsjy.acpancmdsanutf t
stro Jsus en su Passion, y cpad ecien
donosdclla^lrezatnpt sekponjuc
os librcyperdornj^ f\Y-- :x:\ ,
4-,. rjtfi't^ ,
% wi'ij

La ^ul acabada se^Kz alenfcxipo cl


- cjuin to coo<jm3 lo sustancial dch
quchagi^apropositOi'r <\: '; j :-t

> siis *:!<:!,. Maria. '- Hftt n-- > .


Eas43cndito,y glarificado, sagfado
^pelifcanb lesusj pues c Iargueza de
tan sobrado , y abrsadbalmorjrepar-
. * ^
tes,

Infirmorum.

i$z

tstti fangre,yjentranas a los perros,


ylobos^ara anf hazcrlos corderos*
' Que os parccc.N.de tan grnlibcra
lidad,y realeza?*
Si quando lc estan despedartdjy
haziendo mal este Seror,haze bien,
meji or lo hara aquien conociendo su
pecado le esta pidiend.*
' Bendito sea tan realy supremo Sacerdote,el quai, in temporg ifacundiae
factusestrecciliatio *
' st3
' Quando pfmais; enojado, myzz tiene de hyndirnos y caftigarnos:
entes nosurf,sustenta,apa'darf es
peraapenitencia.*
"" ,"' 1
Esto haze l Senr por q'uih es,
y porque sedescubr la rranqueza,y a
b'efahdad , de vn tan benighissimo
Dios como este,que se blasona, y pre
nantes de hazer clemencia3que executar vengana.*
Infinitamente sea glorificado tan
benigno,dadiuoso,y sufrido Senor co
mo este , el quai, quando ofendido,
R 4

yquan

Rfugiant

r.

y quando seruido , y en todo ticmpoi


quandp el quiere, y quien cl quiere
cspare.cpea,y reparte losrayosdel
soljdlperd de su clemencia*
' Librc,rica, ypoderosa eslamano
d Dios , y qoedandole el bra sano,<
pluede si quire tanicilrncnteperdonar el rralo, corna pcejpiarelbueno,
sanar el enfermp,com cpfrrnar el fa
r o^enriqu^zer lpobrer, como justificrelrico.* ''
.
',; -,
A.Mo bendecis por esto a tan alto
Ser>of.E-*A.
. ;
-*' \ . Jsus. * Maria.,
*
Pues iupesto qq estp es verdad, y
queyQS N.estaystan pbre, y mencsterofo , peseos mucho de-auer orendia
do a t h gr an Dios,a cuya puerta , o*
^andp.y porsiando,pedi ansiE.

Peticorjes. . , -n~i . (>tt ; , ^ _' _ : - . x, 5j , i ^ if/1 < * ** . ;


CRanqujssirno Pio^padre,y repar- .
J 'tidor detoda^QsplaQ^deque ta

Infirmerum.

133

quiercs c to dos los ayres llueues.*


De que tu Senor quieres tambien te
sabeshonrarenlos malos , como feruirehlosbuenos*
. ''*
Premiando tu]senor a losCanctos
que te siruier , muestras te fiel pagador de lo que a los tleis prome,esJperoperdonando a los peeadores como y o',quc te fendiefon , descubres
mas tu hidalguissima bdad y clemen
cia.La quai Senor de queiuquieres/a
bes hallaf^ance en nuestros pe<ados}y
ansi ave^es dftlo que feauSde tu
ofnsa , suelestu sacar paratugloria
iwefcw defcnsa**=
31 -f ; ;
7
Pues Senorynco,fet', y.pQdcrofoenmiujSeruOj aunquepeador, tu
manoglonficajrepartieodoJargiiesa,.
y.anfhquedara, tu sob^ranissimp.n,bre glorioso.y en&lzado/y y,o, postas
y pceador c tu pasei redfimid , y
pcrdonado,para que en wamitfad, y?,
gracia te alabiei-y bendigatiy altna.por :
siglos insti^to& Amen
,
:. /
R /
w'o

11 t
Refugium

s!

-.ri"j : S'y.:.

A
^cxan dcscsar lcnfrmo c
**lodemasquequedadichoilkr
y afu tiemposeprosigueel coloquio.

Pefi^utij despertandoy beni

Spiritus sancti gfatia illumiaet sen


f$,86 iHWfaa.hien>- ^
,hoIy uJ,aij *r.ve .0 ratr> c r>.r .. j
T Apazdelesusseaeftlnidrad,y
^cafdstMma/Aftven.^ ; :">:-'!
A bueh- fdf<fe>j en- que se oeupa
nuestra itnagihaciot*
V Si st-tlttst cri elcielo/era oof,y rnal etpleada:*
" <" , )^
Ya dc'oyrnas no aya otro trato,
i ocupa don en riuestro coraon,slno solo pensar ale sus , y fus paf-;
siones , y a<jui dize ( Saiit Pablo)
\
Vaya

Infirmorum.
134
Vayay venga nuestra memria.* r,i :
No a y a- N.floxedad ni vilcza en cl
sufi imiento desta ftigosa tribulacio
que Dios embia.*
1 i- >

Tened.firmes erte, p orque no se


cautiue el cora,c fantasticos, c im
pertinentes cwydados.*
> r ^ : j i
Siempre^esperems, ymedtemo
en esta farutisera Cruz , y no de.xmos
en tra r en ] uego a los vanos argurr en- tos.embaucosty agueros, del falso cm
bidioso aduersario.* n 1 : : no-ci 3.b
''

A.Iesus

*> Mariai *

./

Desper t .N.despert , que se nos a*


presura ,y aligera elfloridoy preciso
tiempo.*'
* V-? "- - ">;p*fi"'i JUt
No es razpor descuydo , yAiefto'
nuestro se no* pierda el sruto de tan
salutiferaPassiom " ,r, r ^ol oht
Dum lucem habetis(dize el Senor)
crdite in lucem, Sccomo si dixera. ;
- Antes que se ospongael sol^aidad
con luz Vectra jtfrnada^y micritr*'
os acompana la vida , hazed clara
yglo

vj ,r

Refugittm

y glor;la;mucrte;rfi.! . '

; Jq s.quagoratc l vida, pues


podemos, nos libertcmos en esta fangre deChfistoporquefbrtalGidps c
ctft^^ttiftdcts en laieiwa.luZjy canafdftatrs^lindtciente coluna de le
su crucificado/cacstineroosn temor
cflo4SteeJsraJitaSi por elpcligros9cr8>yi"rogprQdesiertodea hora
de la mue&, .y passando ansi a ln eter- ,
na vidft , cgamoJa dejfseada ticr ra j
de Promission.* *.oh;-i'i- ' .< , i-'4
A. arems bieto c&Q que.os digpi&*ftv
'.nohi.' V
'
o^M^RUss^NtyOctlNorte, y gui ,
nuestra,que es Iesus,en cuyalttz>cfio ,
vGcMDfjgsawctceth -del ciclo^*
ai^,<^ideieaia*ajiuestrp enamo
rado Iesus^pomosorosafligido . y itwntl^^yjanremos.t t as u Pa sion .*" ' j; -r'V w. .
. ;: ,-, ml: .j
Hap^^sia*
queoh,an<>y cuidado para qwe jeu ^as, angustia? del
Scnj lfcac5^a/ie^F4 y a,yv,d^y?> #<fep
o8r
uar

InfrmotHm.

135

arsupenosaCruz. *
Eto se haze cpadeendonos de
sus trabajos, y sufriendo los nuestros,
por su amor,y por nuestros pccados.*
Vamos, vamos >y caminetnos en
pos delbenigno crdero,c su sanctis
iroa y aftigda Madre , y c aquellas
pias,yfan&as rougeres, qui siguiendo
esteSenorllorauan.*
Todos UoremcJs nuestros pecados,
uframos,pidamos,espereinps,y cne
mosenesta sacransima Passio, y &> frezcames seJaal Seor, . -., . i

HoraSext* e U Paf " J

La quai acabada se dize al enferma


cl sexto coloquio, lo que mu del
b ercncessario.
-r

Refugmm

uio Sexto.
1..:,
Isus

*
*

Maria.

M As dezime.N.que hbr aura tan


bestial,desalmado, y sin vcrguen
a,quc no se cfunda y afrcntc , y aun
letiemblcy rcmuerdalaccicia, vie
do por sus descuydos,y maldadeSjjufticiar, y crucificar a su CriadoT , y Sor,inocente?*
Que entranas aura tan de duro br
2e,queno se emblandezcan.y agradez
can este bien , y se compadezean destemale*
Quien no sufre, y mucho padece
por tan galano Redemptor?*
A. Que medezis aestoE.*. A^ *
Psscuchad-N.y prqueosenamoreys deste Iesus.y en el esptfFtfySjdi
re de presto, y depafsada , la causa de
querer este Senor ponerse en alto de
Cruz.OymeJnotad.
Aueys

fofrmorum.

136

Aueys 4e sabcr.R que enalgurias


tierras,y regioncs dde ay puertos neuados,y caminos afpcros, y fragosos,
de cj se terne que con alguna tempestuosanocbc se perderan losque por
alliaminan* Entalcaso vsanlosde
aquella tierra encender de noche(eti
parte alta j;y acomodada de aqueldefierto)alguna crecida,y grande,y tnuy
luminosa hoguera,para que los descar
riados^y. perdidoscaminantes atmand, a la juz de aquelJa resena, sean alli
reparados,ybicn:informados, y reduzidos al seguro camino , para que an en paz consigan el fin de su via
je.*
Ai AueysrneentendidoE.*A.
Pues no os canseys,y oydme.
Populus qui ambulabat in tenebris
(dize sayas)vidit lucem magnan^Scc,
Como si dixera.
Carhindo para el cielo,pufoseno$ el
sol,por nuestro descuydo,yntregoe
en nosotros la tencbjosa,y tpestuosa
....*',

nochc

Resugmm
nochc de nuestr o pecadt .*
Andauamos tristes, desperdiciadosjCicgo.SjinuioSjy perdidos,yprde
siertos,y fragososdespenaderos.*
Tuuo nos lastima,y cpassion,nue
itro benignohermano IeuSjypra q
atinassemos a el/jue es puerto seguro,
se hizo Hamas de amor.y lurnbrera ar
diente,este fniz sagrado,el quai sepu
so en atalaya deempinada,yaltaCruz
ddc en deseos de nuclro bien,fe enciende,abrasa,y mata,paraque biuien
do nosotros,c la clara luz y reseia
destadiuinaantorcha, se endereccn
nuestros pies en camino de paz,que es
esse mesmo Senor,y le gozemos. *
A. Qijeosparecedetalenamorado E/*A
p' j&fee que no podeys negar que este
dulcissur Iesu% noseanuestromuy
ticrno aficionado-*
'
Peseos cordialssimamnte de vue
ro pecadoj y de no auer mucho queridojaraadojy seruidoa esteSenor *
De

Infirmorum.

137

Demosle infirmas gracias, y por las


que el nos ha hecho tan crecidas con.
su Passi,le locmos c etos Epitetos
de agradecimientoJy amor,que le can
taua 1 shncto Dauid*
Deci pues ansi.
E.

*D Cantica lattd.
lesus

Maria.

BEnediC anima mea DominoJ& om


nia quae intra me sunt nomini santo eius,Como si dixera , y ansi lo dezt
vos.
Bendiga,y amemialma alSenor,
y su nbre soberanissimo ensalcen , y
reucrencien todas mis potencias>y en-*
tranas , pues por su franquissima bondadjnos amo,lauo,y redimio,en supre
ciosissima sangre.
Gloria Patri,8c Filio,8c Spiritui sanctOjin saccula sxculorum,y dezi vos.N.
ytodos.Amen.
,
$
A.Qua

Reftgium
A.Quadraos bien este cantar. E-*.A.
Pues dezi el otro,E.
Benedic anima Domino, &noli obliuice omnes rctributioncs eius.Defpierta'lma mia,y alaua,y bendice a tu
Senor,y c agradecida , y eterna me.
moria,destierra de tiel ingrato oluido,y conoce los colmados beneficios
que por su gloriosa Passion has recebido.

Gloria Patri,& Filio^Spiritui fan


ctOjin saecula sseculorum Amen.(Elotro Cantar de Oauid) Benedic anima
meaDomino, qui propiatur omnibus
iniquitatibus tuis, & fant omnes insir
mittes tuas,
Bendiga micora^yalabe otravez
y mil vezes , glorifkjue mi espiritu a ti
Senor.y c tierno y agradecido amor
etemize mi aima tu alabana,pues so
lo porquien tu cres hazes miscricordia con susniquidades,y fanasses en
fermedades.
Gloria Patri,& Filio,8cSpiritui fan
,."
/>
cto

Infirmorum.

138

cto , in ssecula saeculorum.Amen.*

jitifb.
K Qui dexan algun efpacio mditas
^^ai enfermo,y lo demas sehaze como queda dicho cn la aduertencia,
folio. ji8 y a su ticmpo se prosigue
l coloqio.

Proftgucy despertando>ybendi
ciendo lenfermoje diz^e.
Iesus

Maria.

, Spiritus sancti gratia ilh mine t sensus,8c corda nofltra .Amen.


\ Vien esta acaPrcgunto.N. [quien
^^.mora en la casa de esta alma *
Que gente posa en este coraon ( No
me respondeys.N *
No que ria que la posadadeDios
< se ocupasse consente ruyn,y agcfta.*
S *

Cc

Refugium
Cerr la'puerta a todo impertinen
te y falso vacilamiento,y vanidad *
Si los desseos desordenados, y otros
qualesquier vanos cuydados, llamar,
rfpdeldes con animo(Nestio vos)*
ezildes.
Tiraos a fuera robadores de mi paz
que no os conozco.*
Paisa adelante burladores que esta
fara Iesus tomada la posada *
A.Hareyslo anfi como digoE.*A.
Pues sed hombre de vuestra pala1>ra.*
Ea.Kque se ncsva ponicdo el sol*
Mira que no querra que fe nos per
diesse el tiempo,y fazo que al presen
te tenemos , para enriquezer nuestra
pobreza yhazer dichoso nuestro
viaje.*
. ,
A.Dormis? E. * Pues por amor de
Dios me oygays.
Aucys de saber. N. que en los tiem
pos que el mar fe ensancha y crece.fiie
lcn los marineros entregar a las creci
das

Infrxnorum.

139

as olas, los nueuos y pesados nauios


para que del creciente dlias ayuda"
dos fcilmente puedan mouerse, y en"
trar en dita mar * yansi caminar a las
Indias cpn ligereza.*
3U> mcsmo sucede en los caudalo
sos riosdde fe nauegan lasgruessas
maderadas, las quales para ser segura
mente traydas,se esperan, y aguardan
las crecidas auenidas dlas pluuias del
cielo, sin las quales no fe consigue el
puerto, y fin que en la tal nauegacion
fe pretende.*
A' Aneysmeentendi4o,HE-**A.
Digo pues.N .que si Dios quisiere, y
fere seruido,que en esta enfermedad
le deys lo que es suyo, que es vuestro
espritu y vida; dad le por ello gracias
tnfinitas,pues a tiempo llegays, yen
tal punto os allays , que est el reme
dio sobrado.*
Quiero dczir.N.que os auengays c
la voluntad de Dios, y le agradezca y s
cl bien quesipre os ha hecho,y agora
S /
os

Refugium
os hazexp. su preciosa sangrefcen cuyas auenidas , y misericordiosas crccientes podemos agora , y no despues
cmbarcar nucstra aima peccadora,para que en estos copiosos corritcs sea
lleuaday pu esta en saluamento.*
A<Entendeys lo que os digoE. *. A .
Puespsaldobiloqoshe auiado,*
Mira N.que estays muy al cabo, y of
tnoris.*
1 :
No durmays, fufpir vuestros pceados,y llamad apriesa a Icsus/* y dezi
como la Esposa,ansi.E.
Lleua me Sefor empos de ti en el
suauissimo olor,y vinculo de tus amo
res,y haznosdignosde sentir tus doJores, y recibe por nuestros pecados
la septima hora de tu sagrada Passi^
HoraSeptitna de U Pas'
fion .fohyi.
La quai acabada, (c dize alenfermo el
septitrp coloquioj o sullancial
delquc mas haga proposito*
i
Co-

Jrtjrmorum.

140

Coloqttio Septimo.
A. Icsus

Maria.

\ Doramoste piadosissimo Iesus,y


bendecimos tu nombre sanctissimo,pucs c tu prcciosa Cruz,y sangre
nos rcdemiste.ftuorecistCjy hraste*
Todos te conozcan y alben Sen or.
todos te amen,todos Iesus te quieran,
todos te busqu,todos te all,tc firu,
y agraden,y dezi vos.N.Amen.
Mas dezi rne.N. que aborrecido, y
deseehado,que defauciado pobre,y pe
cador puede auer en este siglo, que no
espre y cfe en tin hidalguissimoSe
nor eomo este'pues taies senales de amor en esta Passi nos defcubrc? *
Dezime,no enciendejanimajesruer
a vuestra confiana viendo esto? *
Mas quien auiendo ofendtdo a
tal Sen or , no Uorar fus peccados.*
S4
O que

Refugium
O que lindo Iefus es este>ydign de
fer muy amadp?y agradecido*
A.No os pareceben ecto.ESi.*.AJ
Estauamos por la culpa infmes , y
fin csuelOjesclaups,^ aherrpjados en
la misera sujeci , y seruidurobre dcl
j>ecado.*
No teniamos caudal,ni precio baitante pararedemir, y reparar nuestro
triste auieso , y desastre.*
Pio nuestro hermano Iesus fus do
lores,y preciofa fangre en paga, y ref.cate de nuestra afrentuofa yexacion,y
mengua.*
.
O venturofa culpa, puesfuertede
tan galano Redempttr^le ayo**
A.Que rne dezis a este amor'E-*. A,
Pucsdigpps.N. que muy llorofp,
jcorridpjarrepenidojy empachosPjde
auer pfendido a talSenor, dezianf,

ConfeC*

Jnfirmorum

141

Consessomypeticin.
Iesus

Maria.

s> Ran crueldad ma , por cierto Sc^rhasido, noauerte yo mucho


amado, y seruido.*
Mis pecados,ygraues culpaste han
Seppr innito ofendido*
Mi mucho desamor,y mala vida te
dio la muerte*
Por lo qual Seor digo mi culpa,Se
or mi culpa}graue Seor es mi culpa.
Pues a tan colmadas mercedes fue
ra razjhuuiera correspdido mi cuydado co paga de algn agradecido , y
perfecto amor.
Pero ya Seor que en esta vltima
hora de mi vida,todp el bien devirtud
me falta. Pido por tu Passi le cpls
de tu riqueza , y si algo quisieres de m
misera pobrea , auras Seor del mal
pagador recebir tu deuda , siquiera en
5/
paja,

: ;_i

Refugium

pa;a,y pues mas no tergo,toma Senor


enquentadeobras,lacrusion , verguena,y quexa , que yo d mi mesmo
tengode auer ofendido a la Magestad
de tan poderoso Dios,y Senor, y bien
hechormio.
En cuyas copiosas misericordias.
(aunq mas.y mas Snor me deseches,
y arroges)espefare,porque me prome
te tu Passi que , Bonus est Dominus
sperantibusin eum animae quaerenti
illi.*
Que no te niegas aquien'tellama,n
conndes aquien espera,ni te acdes
de qui te busca,por todo lo quai sea
Iesus glorifi cado por fglos infinitos.
Amen. ...
^
Autso.
Quidexanalgun efpacio quietar,
*** meditar al enfrmo, y lo de mas
"e haze como esta dicho fol. i8 . Y a
tiempo feprosigue cl coloquio.
Pro

Infirmomm.

142,

Profiguey recordandc'y bendi


ciendoalenfermoydT^e* ' :
Icsus Vfa

Maria.

Spiritus sancti gratia illuminet sertsuSjSc c^rda nostra , Amen.


r>Eo gratias.N.quicn biue aca ? Qui
"*^cs eldtfeno deta posada digo del
coradeste enferme* :
;;
t
Buena pregunta eseTa por cierto,
quien auia de serMora, y biue en cl le
sus,en quien todos biuimos,y nos mo
uemos.y somos.*A.
Oquebuenoeseb.N* ..-
Pues fi Icsus mora en vos,todo estara en paz,y bien ordenado.*
Mas deci me a see de veras.N. q os
4a penaque quereys en que os ocupaySjy que pensays? *
A. Icsus * Maria. *
Vayan , vayan fera todaconfufa
imaginacion , y con sejo flso , y
Vano , <^ue pretenden embargarnos

Refugium
os la joya,y fruto dcsta Passion-**
No parezca deoy masdescontento,
ni tristeza.*
No aya astio^i desabrimicto^m descformidaden los trabajos dcsta jornada que elfoberano Rey manda. *
Entendeys.N^
Digo que mostreys alegre,yChristia
noammo, ynohuygays la para a la
muer te queembia Dios , antes para
gloria su y a dezi c Dauid,y sanPablo
ansi.Auditecaeliqu3eloquor,&c. Sepa
Dios,y todo el mundo.Sean me testigos los cieloS>mar)y tierra , que libenter gloriabor in inrmitatibus meis.*
Sepan y en tiendan todos , q de muy
kuenaganapor elamor de Iesus,ypor
mispecados reciboestos trabajos,y es
jpero ternan valor en su Passion . *
A.Dezislo ani?E.*.A.
' Pues querria yo.N, que estas vocales
cformidades,y cfessiones , no fuesfen foradas,ni violentas,sinoprtas,
^ de humildey filial arnor.*
Ad-

Inprmorum.

14$

Aduerti tambien a lo que agora o$


quiero dezir .Sabcd.N. que vuestraenfrmedadjangustias.dolores, y temores,y la muerte tambien fi viniere.*
Digo que todosestoscflictos,'son
alcaldes,y pesquisidores de corte, son
alguaziles , y verdugos embiados des
supremo,y real csejo de Dios , c cuyo poder,mandato,y licenciais estaa
estosfatigando, y pregonando vuestros delitos*
\
A Ohicomo dizen*
Esta es la justicia que manda hazer
la soberana y real Magestad,a este hbre por pereoso,y mal hechor,por pc
cador,y por desagradecido,'a su Criador*
1
Por lo quai se manda que sea castiga
do,pero nocondenado. Castigansca
stigauit me Dominus,& mrte n tradidit me-*Penara como diz , mas n
morira.
Herirle ha,y sanarleha,costigarleha,
>enmcndarleha,ccstostrabajos, su
Senor

Resugiufn-

Seor,pero no le entregara a la etrha


muerte3parque quiere mas que biua , y
le g>ze,porque es su hijo ,y precio de
ufangre,* . No oys.Hlo que passa?*
O que gorQso,y fauorable castgo
y preg:pues dezi vs:Seror in flagel
la pratus sum.*.E.
Hagase por cierto serr en mi tu
soberanissima voluntad,porque justo
erestu,y recto estu juyzio,ysentcia*
A. Ansi lo dezis.E.*.
Puesesfercese nuestra confiana
clasbuenasnueuas dcste tanpiadoso castigo y pregon.*
-,
_
Lloremps nuestros pecados , y de*
sembaracemonos de terrenos cuydados,porque consigamos el fruto desta
socraussima Passion,cuya octaua HoraofrezcamosalSeior. .
- , .
;.-,.. ... . .,!.

Hor

Jnfirntorum.

144

Hora Ottava de U Pas


fiohjbl.yS
Laqualacabada se dize al cnfrmo el
octiuo coloquio, algunas razones
del,que mashaganproposito.

Coloquio otiauo.
A.

Ieu*

Maria.

' -

/"\ Iesusinocussimo>y sagrado cor


derOjbcndita sca amen^tumansedbrCjy caridad,pues por soldarnuestras quiebras,dexste quebrantar,ydef
menuzar arimemo*
!
Pregunto.N.pudo este Senor (como '
el lo dize) hazer mas por nuestra de-- . *
fensa^ amor de lo que hizoe*
M as quai fera el ingrato que no co
nozca csto?
A quien no pcsara en el aima de auer
scndido a tan galano Icuii como

Refugium
fe siador,ydefnsor nuestroeDe qui
elcielo pregona que, Aquae multac
n potuerunt extinguere carnatem,
Esto s dezir.
Que hi las defabridasaguas de nues*
tros infinitos errores,ni los crecientes
y amargo s mares de fus afperos dolores,ni todas las auenidas de abomina ciones de mil in fiern os jun t oi } n o podran ni pudier hazerle a este sufrido
Senor,que nos aborreciesse,y prdiesse el amgr que nos tiene, porq cnperfcta ca rrdad dessea nuestro bien.
A .No bendecis a tal Sehor.E.*.A.
Puesdigo. N. que cfiemos mucho
en DioSj porque aunque letenemos
muy enojadoJen fin somos fus hijos,y
le costamos su sangre, y quiere que en
estos trances, c elh nos sepamos escapar de su yra, y de nuestro ambriento aduersario que dessea en nosptros,
lqueDiosaborrece.*
v .
Pues ea fus,lloremos , y pidamos al
Senor miscricordia,y perdon, como
T
l

Jnprxnorwn.

145-

Sancto Rcy Dauidlo pedia , y dczi


ansi.
Peticiones.
GOrripeme Domine in mifericordia tua,& non in frore tuo,&c.Co
mo fi dixcra,y anfi lodezi Vos.E.
Castigue me, y corrija me-Senor tu
perdon,y no tuindignacion. # .
v
Digo JSeno que tu ira y furor, y to
do el infierno junto,no hran tan bastante castigo de<mismuchos pecados,
quantole hara tu clcmencia en perdo
narlos. A. *
Bien dezis, porquecomodize sant
Chysostomo , mas venga cl perdon
que la ira. *
' r
La vengana (4ize este sancto) suje
ta,pero la benigna clemciaenamora.
El perdo , y piedad rinde las potenias dcl amor dcl vcido,al seruicio,y
grado del vitorioso.Y mas realvto
ria y grandcza(dize tambien este sanctojesvenccr , yganare volantario
T
amor,

> ..i

Refugium

amoral enemigo c darle Ja vida,quei


vencerle,y casrigarle cl dcsamorcon
datle lamurte.*
- A- Aueys me oydoE,*A*
. . Pues siguiendo vuestra petii , pe4iu&htn>'<i.
i
' Scot^Tu yi?fuoJlr4 ctlmim dontir

-Tornt> te a pedir Seor q rnehagas


sicruo voluntario de tu perd,y no esclauofbrado dctuindignacij porq
esta no hara t cumplida vengana de
mis malesjquanto la hara tu perd c
argueza de tus bienes* f r1
:, .
Prestandonostu Sefipr eperdon,
queda lo perdido ganada ,y*l demonio defpojado,y asrentado* ^ : s ;
C cl perdon Senr,cueda el ofen*
for arreptntidojy a ti aficionado.quedaobligao,agradecidojVergos,y
con araor y empacho,np seruil, mas ft
ha], y rcuerenciade auer ofridido a
tal Seftor,cuya poderofa tpanQ pudie .
ra confundir, y deshazer aquien fol*
5 .
tando

Infirntorum.

146

tando la lernemcia quedc mas vcnredorayy gloriosa^.ue aprctando la vcn


finalmente'Scnorjel pexdonXtodas
laspotencias del rendido) haze tributariasa tu amor^y pcheras, Er vmn*
struium tibTfa fcjieda tuyo,intus, &
fris^obrasjy. c^raoi^c.* ?, ^ .

r&jae'rtU.t|Tw4r^^/*^eg^&-i
4"ioso n'frp dndetepaganpcha, y
no amQr,y dd&este fara vy ffcr tu
aj3orr^ifocriVt(u bic pb&V&K*
Pw$:tP r^.man$5efcW.yr-' tan
infliz lugar,dde permtes por castigoy perj de.-fgtlpas; vituptfrar tu ef
clareido nbre. Donde teofrecen
aboi recimiento por amor^bjstmaci
por arrepenttfnirito., y Wa-spheniia
jtpr ahuana.ff")
->h ouw jft
No tp vguflsSeor ansi d,mi,rr)a*
pido^eoj^Q.ttterjsrneproriajy
T

duc

(Eduede custodia animam me, &c>


manda me yr para ti, pues para tim
criaste,dde perftamett te te ame , ahbexy confiesse in fecula saeculorum.
Amen.
K .
ho : . :>:'; j;

A Qui dexan algun efpcio quietr,


lp* meditar a enrrm,d , yjo demas
sehazeteomo esta dicfiQ fl. i8. y as
tiempo se prosigue cl coloquio.

ciendo)'alensermoidkje
V.

Iesus

Maria? - ^ i ;/T

cSpiritussancti gratta i!iriSSi<ft sert*


'ASjcrdatiostra.rnifg ' c 1 :
A Sieruo de Iefu Christ^ ^a-fu*
jr> cord*)=^Tengmc*riftr> rafon <fde asttrmestr Wt&t&v"
W
T
/

Que

Inpmorm.

147

p Que floxedad,y suenOjydefcuydo


s este*
*
' y
Camine fin cansar nuestro amor
empos de Christo meditando su Pas~Hon,y llorando nuestros pecados. *
A.Entendcysesto?E.*A.
Digo que es muha ingratitud,y au
afrenta nuestra, dexar yr solo al Sen or
c tan penosa , y pesada Cruz , como
por nuestros pecados lleua.*
No es raz (como dixo cl lealVrias)
.que est nuestro Capitan en campo^ y
*guerra,y se duerran los soldados. *
Mira. N. que se os acerca elplao
de la partid.*
Mira" quevos no sabeys,ni jamas an
duuistesestecamino, yjornada de la
muerte , por lo quai os importa en
ella ac5panarosdesteIesus,porqucno
os roben ladrones*
* A.Hareysloanf.*..
* *r<4
Alto pues animo^animo^que rip ay
que temer en esta riauegaci^ viaje. f
Bbnana llcuaremosj puertosegu
T /
roto-

r f.t

.Refugmm

f-o tomafemos.Cfcraos en el cie1o*<|


delta luch ypelea sera nuestralavitor3}y pues lo es nuestro Capitan Ieftjsjie euya valia nos preciarrios ,coa'fiemos riucho en el , y llorando nue;ftros pecados ofezcamos le por elos
jfu saeratissin# Passion*.
P
j. ^ Hora Nom de U

*s*

>

fofcfoLiQoquai aca^ada, sef4izf al enfermotel


o., nono cooqui j lq sustanciadl
" : que mas haga proposito.
. , -.

'
V

.i ^oloqmo Nono.
-< --r-i-.v : -

;n..; A-

IeH5

Maria.

r
...

"DEndito sea cfus tu esclarecido , y


* 'glorioso nbre. Alau te Sefior lo*
'Angeles,, y todas las Monarchias, poestades clestes te. anten lin tcr,y
t i
digan

Injrmorutrt.

14 8

dgaft.Sancto,Sancto, SanctjSenor
Dios delosPrincipados, y pderio*
soberanos.*
,,
..
A. No os parece. N. que esto es razoneE.*A
.
>
JPues 4ezi vos. Dignum
iufum ej% %
Por cicrto Scnortjusta y deuida co
es,quc todos te ammoSjCantemosjalauemos , y siruamoSjpues tanto nos
jqiesSjytto pr nosotros padeces *
No cfdcrays.NJos colmos,y supe,,
rabundanjcia tan erecida de misericor
dias.y angre derramadaj y bbradacj
ay en esta Passion *
Afe q* a bue tipo llegarnos,pidamos
y darnosh.y gozarems del baratp *
Pidamos antes que se nos encarezea
y suba la prema.tia, y se nos cierre cl
tiem'po del merecer perdon.*
' Mas que digo yo sin'pedirle nos ledan,y aun nos ruegan con el,*
A,. Aueys oydoN. A.
f Digo que nos conuidan^y ruegan c
clTemcdio.* ' :
ji
. /i
T. 4
V

Reftgium

Vtnited me(ize el Senor desie lai{()


omnesqm Uborati , & ego reficiamyos.
Como si dixera.
Los q me aueys ofndido escapaot
e mis alguazilcs, y justicia.*
Huy apriesaCdize elSenor')yretraeos
para mi, y entraosen la yglesia , y fa.
gradode miPafl, y costado,acQgeos
y guareceos en els*
A-. Que os parece deste tan alto fuor.E*.A.
PuescogeMe al Senor lapalabra,'
mira que es palabra real,toma su consejo*
Peseos mucho de auerle ofenclido,"
y suplicalde tga por bien que os apro
eche y valgel rerugio, y guarida desta glorioa Passion*
Digo, que pidiendoesto dicho,os
ctradixere , y amerire la porfada
descfiana. En tlcaso dreysen el
csejoj y sala real de la benigna clem
dvna humilde petid q s agradra
cella mucho elSenor, ydireys ansi .E.
Peu.

Infirmorum.

149

Ptition.
' Icsus

Maria.

YO.N.pobre misero, y pecador,me


* pesa en el aima y cofa, y mucho
masmequifiera pefar de no auer mu
cho amado,agradecio,yseruido a mi
Dios^y Senor,y Criador, aqtienpr
aueryo tbien gruemente ofndido,
me apreta , y amenaan mis pecados
e la justicia, y catgo q merezeo, com maIo,y desconocido,yo conozeo
q lo he sido, pero suplico humilmte a
la soberana misericordia de la clemen
tissima y realMagestad^ atentoque
mi cflana(esforada)yacsejada de
la palabra de mi Iesus, y Redemptor)
se retrae y acoge a su Cruz,y espra en
su Passi :pid|por lla se guarde a los
retraydoslosfueros, y leyesdclainmunidad del sagrado de la Yglesia de
sta Passide cuyo refgio} y acogida,
suplico no se permita sacar mi aima
,
T /
peca-

'< -\:

Refugium

pecac!ora,pues el que por ella sufrio es


ta Pafsijlo tiene ansi estatuydo^ ordenado haziendo estepriilegio,ygra
cia de perd,a los que llorando s pe
cados e amparan^ y defenden con su
sgada Passion.* .
iA.De^islo ansi.*A
Pues cfia que vuestra peticion set fuoreida dette piadosissimolesus,
el quai sea bcndico. Amen.
, Paufa.

A Qui exan agun espaeio quitar,


f^ meditar al enfermo,y lo demas
sehaze com arriba queda dicho en
: las aduer t enciasjfbl. % .
ProJtgue,y recordando,y bendi
yciendo alenfermo,di&e.:; y:

Iesus

Maria.

i*

A .N.quecaymicntOjtristeza, melancolia es essai* "


s

fafirmorttm.

150

Si ella es discreta y medidaj d auer


ofendido a Dios,tal sea mi vida *
Tambicn osapercibo'ques osfati
garen algunos desctados asombros,
tio osespanteys,que no es marauilla,
y mas lo sria , y aun ofensa de Dios,
quporpoco anime vuestroos ganase la sobreapuesta nuestro enemigo,
y que leuasie lo que no es uyo. *Bue
no sria eb*
.1
A; AueysmeentendidoN* A*
Drgo que fi c muchos pecadosa
Dits ofndimos.y enojamos, que mu
cho mas se osende,y enoja que por flo
xa confiana nos perdamos.*
NoquiereDiosq lo q no es nuestro
arrogemos , y echemos los perros*
Mas dezi me.N . con que cciencia
no fiendo mio me puedo yo deperdi
ciar,y pcrdereEsto sria hazer hurto,y
sacrilegio % Dios.*
No quiera Dios que tal hagamos.*
Vos emm empti ejtit ( dize S- Pablo)
prttio magno , &c . Como si dixera.
Herrm -

Rcsugium

HMrmanosQristianos,mira q soys
de hnajc , y prosapia real,etimaos , y
guardaos como preiosa perla.*
/PreciaoSjy teneosen mucrio 3porq
soyscauda^y resto de Dios^ copras
jprcco de su sangre,*
. \A. *Aueys meentcndido.N' *
Pues si esto es ahfi que no somos
fiueftroSjraz es que mi rem os mu cho
por la hazienda de Dios , que es el ai
ma^ por'est*Sffrlii emos de defender
guatar,y saluar , y hazer todos hesti o$ cbberes^orque no se pierda, y pe
rcaca.
' "
Pedi paesal Senor vuestra saluaci
|>edicontridon.
w :j "'1
Csiderad. H. quan buenos padri
os y defnsores tenemosjque son los
dolore$Jsatigre,<lru2,torroentosJ y aaores dcsteesus. *
Masqucembidiay coraje, masque
oxariza rabiosa tienc nuestro acusa-.or enemigo eriVernos agra embuel
tos ton lasanguftias,y sangre de nueT
v :
tro

Infirmorum.

151

tro sag rado Cordro .*


Pirde este maligno sus derechos ,y
usferas y astucias desinayan,y tles.
fllecen en la virtud desta salutira
f Passion. *
O que ma burla le hzemos.*
Omorsjfftors tua ero , morsus tuu
infrne.(Sera dize cl Senor)para tiSaJ
tanas, tormentb y bocado d&' ara*
s,fni Passion.y muerte,*
*1
A. Notomays alibio, yfeur'o6h>
estoE.*.A.
. - ;
Mas que roctriturto y cenudt deue
deestarcsteflsocmbidioso. *
No puede este condenado tragar
qqe nos aprouechenaos destos prpo
ses remedios.* ,
.; ,,
Noquierequenosganemos, niref
catemos,ni cjehonremosa Dios,ptdiendo, y cfiando en esta Passion.*
No puede fufrir que a estostipos
hablmos , ni tratemos delosdiuinos
mysterios de la Cruz,y muerte del Re
*cniptor.*

Resugium

A. Pues dezi vos.N. ;


*
Auncjue te pse maldp > Pan<t linguigUrioft^.
1 2 y ... .
Aunque iebientes villanogrofeio,
csiara,y esperara mi corajy cantara,y bendecira vc lengua; elsoberap
troseo del pre<ioso cstaadarte de la
Crz denuestro valeroso jjuerte Ca-,
pitan Isus,cuyas rica&vitorias,y mis_
ricordias de su Passion yamosaqui
celebrando.
., , \ :ui v-,v
.
.fcfv* Dcima de U Pas* , '
*

fariifoh 99.

- * -tea

Laqualacabada/edize al enferme el
decimo colquio, lo sustancial
' del^ue mashagapropoko.

; Colquio Decimo.
r^5'4-csus'

Maria.

nfirmorum.

152

/~\ Sancto Dios , Sancto fuete,Sancto immortal.Misercrenobis.*


Quien Scnr no te amar , tcmcr,
y alabar

} '
SeasSenor copiofissirria,y eterna.
ment* glrificao,y dezivos.N.y to-^
dos. Amen.
Verdadcrament Scnor grandes
son nuestrospecado^per tu irifnita
caridad,amof, paciencia,y Pafsion'es,
pafman,y espantan, porqu notienn,
medida.
.<
*-l ' ;
' A. Nobendecis talSenr?ES* A.
Digo.Nq uCnoafloxe, ni desmaye
nuestra confiana.*
. Esta este Sefrtn ocupado, codiciosp^y embaradp en sus passiones,
y dolore$,que parece que se. oluidael
fiazer castigo de nuestros errores.*
Pregunt N,como pdra pelear bi
en la guerra vn hbre , que para la ha
zer a fus enemigos entra en campo c
elloSjCargado sobre fus hombros i
muchas lanas^spadas^allestas , onaHa*,

Refugium *
lias , petos ^arcabuzcs , y tros muchos belicosos instrumentos *
A. Aucysmeentendido.N.
Yo confiesso quetodossomospecadres , y emos mucho afndido a
Dios.pero agora hablando, no segun
lo cj Dios puede,sino segun lo que nos
ama y quiere.Decime.N, como puede
hazer de nosotros entera vengana
este piadoso Iesus, aquien su efposa la
Yglesia,y madre nuestra nos represen.
ra y predicajinuy cargado y embaraa,
do con tantas armas deguerra,que as
fimesmosehaze}queson.
~
Aotes, coluna,espinas, yescopc-r
dinas, clauos, lanas, llagas, hieles,
sogas,cadenas,y sobre todovnabratiosaj cspantosaCruZjla quai es tan
graue,y pesada>que tiene bien que ha
ter este bendito Cordero en sufrirla,
y au n mucho mas cn dessasirse desclauarsc dlia*
A . Que dezis de tal amor ? *.A*
Mas que os parcce deste vengador,

InfirmoYum.

153

dor, harto mas se amafia a fer perdo


hador*
Mej or sabc este Senor padecer,que
aborreccr*
-,
Pues creedme.N.y sufpir,y esper
en este Iesus.porque su piedad le haze
la guerra^le vehcer para vos, y para
esto pedi anfi.E.
Peticiones.
A.Iesus * Maria. *
CEor peccatum meum contra me
^estsemper*
Los diehtes Senor me estan mo str
do mis pecdos , y anunciando malas
nueus,y muchos fieros me hazen con
el rigor de tu recta justicia,y ella pare*
cerne la est jurando con el castgo
que yo justamente merezeo.*
.
A.Dezislo ansi.E*.A.pues dezi mas.
No niego Senor, antes detodo craon confiesso, y me pesa auerte ofendido,y enoj ado, porlo quai metezeo

Refugitim
lo que tu justicia pide. *
PeroScncr que vengana podra ha
zer vn encumbrado y poderoso mon
te,en caerenojado sobre vna pequenagufarpilla*
V que valentia mostraria el impetuofc^y arrebatado viento, en perseguiry desperdiciar vna menuda , yleue hoxarasquilla*
Yo Sefor pecador soy,y muy peca
dor, y menosnadaquegusanillo . Pero Senpr que vitoria podra sacarelf
roz,y fuerteleon, en embrauecer sus
vnas,cnvn3 cafi inuisible hormiguilla
Acuerdate Senor que tus manos
me hizieron,y tus dolores me redimie
ron.Ef stc repente prctipit4$ mcY ansi me
auias deecharalosperros?
) ,
< Essonohareys vos Senor, porque
no osalabays,q sanays justoSjysanos,
sino enrmos , y pecadores Y aiinq
y o lo sea,en fin Senor soy compra , y
preciodetu sangre, porlo quai Sefir
tepido, Cumiratusfueris , misericor' ; i '
dix

Infirmai um.

154

Aix recordaueris*
Manda Senor a tu justcia que se de
tenga vn poco , y dexe hazer a tu clemencia, que ella descubrira quicn cil
eres,cuyo soberanissimo nbre en los
Celos,y tierra sea bendito,y por eternos siglosglorificado.Amen.

Pansa.
A Qui dexan algun efpacio quietaf
meditarlensermo, ylo demas
se haze como esta dicho fol. 1 1 8.
Prstgiie,y despertandcybendi
ciendo al ensermoydi&c.
Iesus

>&

Maria,

tff

Spiritus sancti gratia illuminet senfus,


& corda nostra.Amen.
ASoldado del fuerte y valerofo C
pitan Christo.Dorrmmos.K
V %/' ' Que

Restgmm
Quehazemoseenquese entideen
que pensamos?*
E. En que auiamos de pensar En
los dolores,y amores de Iesus, y en su
muerte,y Passion*
. <
A.Bueno es elfo por mi Vida, pero
para que esta nos aproueche, importa
que nos desnudemos,cornpcdize Sant
Pablojdelviejo Adan,y de fus cuydados * Y npL v*-en ello mas de ganan
perder nuestro resto.*
, Torno a dezir que no aya pendien
te ni asidero en la tierra,que distrayga
y estrague nuestro coraon*
No querria que por dcscuydo nues
tro se nos perdiese el fruto,y riqueza
desta sacratissima Passion*
Agora que el Seor fe da de valde,
y bartOjpidmoslejtengamosle, y as
ga m osle,porque no fe nos vaya- *
Dum tti/pus htbemusi&izc el Apstol)
operemur bottuth Como si dixer.
El buen dia mete en tu cafa*
Buen da es,y fue pa^a nosotros, esta
sacra

Infirmomfo.

155

sacratissima Passion , esta es nuestj


dia* : .
. A, AuysmeentendidoE,* A.
Digo os.N.que haecdies quanti fcit
Dominus.Esteeseidichosodia, este
eseltiempo fliz que hizo el Snor
para liberr,ad,y redempeion de afligidos cautiuos.*
Gozemos pus quanto pudieremos
d este dia.*
; Tambicn mientras el hombre tie
rce vida,es'para elsiempredia, porque
en vn punto se puede remediar.* *
Pues. Reste es el dia que esta pubi
cdo cuite gnerai depobres , Parau
font omnia.*
Vcnid(dize el Senor)que la mesa es
ta franca.y puesta,y aparejada.No ftlta mas de pedir Uorando , y estender
las manos confiando*
El cnuite,y comida es Chnsto cru
cificadojpdrquc anfi omays por don
de quisieredes*
-,
.
A Oys lo que os rie dichoE * A .
V j
Digo

Refugmm
Digo que vn hombre crucificados
ni con los pis ofende,ni c las manos
fe defide,y mas si este tal esta muerto
todo lo que fe quiere hazer del fe
haze*
Agora pues.Hes nuestro dia ytiem
po,y nos le dan para que nos arrepintamos>llormos,y pidamos, y nos de
sempeemos, y defendamos con las
manos de Dios muerto,porquenos es
capemos ( como dize fant Pablo ) de
caer en las de Dios biuo. Pues por esto
ofrezcamos le a este Seor fu Pas
sion.*
Hora undcima de lapas.

Laquai acabada/e dize al enfermo el


. vndecimo colOquiOjalgunasrazo
nes del que masvgan proposito,
-

'

- jCo .

Infirmoram,

i5

Coloqmo vndfcwo.
- A.
Iesus *
Maria. *
jRcgunto. N. a quai sanctojjusto
* (quanti mas al pecador y culpado)
no atemoriza^ asombra,el oyr,y ver
lo que passa el medico cclestial por
nue lira saludt*
Qui se descuyda,y duerme c esto,
Quien no gime, Quien no uspira , y
llor fus peccados, Quien no se enternece^y ha compassion deste piado
Scnori*
Razcn es por cierto que nucstras
lagryrnas,y fufpiros con doblado dolor,y fentimiento, celebrcn las funera
bles essequasde la injusta muerte,que
nuestros pecados causai-on a nuestro
amantissimo hermano Ioseph*
Que me dezis. N del sufrimiento , y
candad deste soberano Rey.E. * A.
Alomenos no podra negar este bendito Iesus,quen es enamorado , * sino mira lo que passa.
PareV 4

Refugium
Pareceque seleoluida alSenortanto mal como le emos hecho, *Notad cl como,
<
, '
Muriendo en la Cruz, abax much
la cabea3laqual todo lo quepucdein
cljna,y alarga aciala uerra}para c b
so de paz recciliar fus crucifixores. *
Quiere darnos su sacratissima cabea.porque siendolo el nuestra , no nos
trayg a fus pies nucstros enemigos.*
Dcssea muchoarrimarla si pudieiT
anuesiro cruel pecho , para que pues
enlavidalemaltratamos, le apiademos,y abracemos en la muertc.
A. Mas dezid me, quien no agradeceraestoE*
Acerca tambien este p o lefusaroso
tros su cabea.cue es lariqueza delcie
lo^para que entendamos que aunque
mas, y mas lc emos arrojado, ofndido,ydefpedido,se viene,y torna a nue
ftro craon , el quai quiere bazer deposito de todo su tesoro. Porque ansi
vga a noticia de todos^que ni se quie
re

Infirmorum.

15 7

re alar este Senor c fus bienes,ni me


nos vengarse de nuestrosmales.*
Pues.N.vistolo que pasla, quai fera
la bil,descomul^ada, y sacrilega confiana,que ose desmayar , presumiendo bajamctite dcl amor tan generoso,
y real de iesus.*
Aorabicn no nos detengamos en es
to,que bien claro es lo muho q)ios
pone de su parte- So^o'rstafgora pes
sarnos\le riuestros pccados , y llorando nuestra ingrati tud,digamos,y pida
mosansi.Dezivos.

Veticiones.
Iesus *
E. Maria. *
"*\Eus auribus percipe lachryma*
"-*meas,*
PrestaSeior tu benignaoreja a mis
sofpiros-*
Por tu sccratissimo amer, y Passi
tepidoenor, te apiades de mi pobreza*
V /
Per

Refugmm
Pcrdona mc'Senor , que hiucho hc
fltadoalas leyes de tu amorde mi
proximo.y de mi estado.*
A. Dezislo ansi f E. *.A. pues dezi
mas.E.
En el aima Senor me pesa quantibio,tardo,y perezoso be fido en considerar,conocer,y agrdecerlos innu
merables recibos q de tu mano tgo .*
Alomenos Senor estoy cierto q te
Iieofendido^enojadOjpero no se si al
guna vez te he seruido. agradade, ni
li hashecho pazeonmigo. *
Lo que yo agora siento,y terne^es,
que mis pecados me amenazan y acu
fan,y ningunas virtudes en mi hallo,
que ante el juez me apadrinen^y escus
sen.*
Pues con esto,que hare Senor. Vbi
tfubscondamab vdtir&t** Don de tri
sterne escapare Senor , y abscondere
de tu suror,y justicia *
A.Dezislo ansiE.Si.A-puesyo osdi
redonde.

Infirmorttm.

15&

Jnsoramintbuspetr^ize la Esposa .
Enlosefcondredixos de lapiedra
que es Christo,os abcodereys y csca
pareys.Enfusllagas, dize, ay segura
guarida3y refgio de pobres*
Pues.N.pedi,y dezi ansi E.
Serior, Sicut defiderat ceruusdfcnm
aquarum ,&c.*Cotno elcieri o her do
y acosadojse acerca yaligera a las fuen
tes de su remedio.Y como el flaco paxarillo dcl gauilan amedrentado , se
abriga y guarece en los agujerillos de
lasdefcnsoraspenas.* Anfimi aima
Senorseretrae, yacoge a tuabierto
cstado,elquales mi fenoy defensa,
dond fiempretengo mi esperana.
Pues Senor,recibe me,ampara me,
ydefiendeme, y perdona meportu
Passiorijy nombre^elqualpor eternof
glos sea bendito.Amen.

Pause

Resugium

Paupt.
A Qui dexan algun espacio quietar,
*** meditar alenfrmo , y lo demas
se haze como esta dicho en las aducrtenciasfol.ug:
-

Prostgue,yrecordando,y bendi
ctendo alenfermo,d&e.
Iesus

<

Maria.

>it

Spiritus sanct gratia illuminet sensus,& corda nostra. Amen.


QVe hazemos.N.puesal raejor d
co nos dormimos,y csamos*
Ea,queseacercanuestro Capitanle
(us al Caluano , y lleua los despojos
le nuestros enemigos*
Oy se franquean y destribuycn a po
feres las soberanas riquezas.*Oy se de
sempenan^y rcdimen os cautiuos. *
Oy

Infirmorum.

159

Oy se abren,y reparten los tesroj , y


deposito* reales*
A. Oysme.NYa os tengo.N'Otra vez dicho, que
mientras tenemos vida,siempre fe 11ama.Oy.Pues oy fe pregona para vos
(aunque fea crtala vida)libertad , y
sria franca}a las espcnfas,y quenta de
Dios.*
A.
Escucha como suena . Omnerqui tien
hihestrgentum^c.zc el preg. Co
mo sidixera.
Todos los pobres, y cautiuosdel
pecado,queporelperdistesel caudal.
Venijdize elSeor.yaprouechaos del
tesoro de mi sangre , laquai agorase
os da, gratis,y devalde , para redemir
vuestra afrenta,yvexacion.
A . No os alegra este preg .E. *.A.
Pues vamos, vamos, gozemos to
dos del varato antes que la vida y ter
mino desta franqueza fe nos acabe. .
A. QuereysloansiE.*.A.
Alto pues desembaracemos el co
raon

Keftigium
faon de intjuietoSjy prolixos cuydados,y dezildes con San Pablo.
Rctiraos afera gente ldca,que no
me conuiencn vuestros consejos,fno
solo Ilorar mi pecado,y gloriar me en
la Cruz demi Iesus, y ocuparme en su
Passion, y en ellabloponermi reme
dio,y conlna.
Hora Duodecima de la Paffion,fol 104.
Laquai acabada} sedize al ensermo el
Duodecimo coloquio, lo sustancial delque mas haga propofito.

Coloctuio Duodecimo.
A. Iesus * Maria. *
T) Or insinuas edades,siglos, y eterni* dades,sea venerado,.y de todo coraon amado,y bendecido,el dulcissimo Iesus,y vos. N. y todos digamo*
Amen.
f

nfrmorum.

Mas que pocos melindres,ni ascos>


haze cl Seor,con tan excessiuos tor
mentos y dolores-.que por nuestros pe
cados tiene en la Cruz. Antes estando
en ella por despedida,en lugar de que
rella dize a sus crucifixores, vn ternis
simo requiebro, que fue aquel entraa
ble (S I TIO)que es,Thgo sed . Co
mo si dixera.
Si os admira hijos mi sufrimiento,
sabed que soy enamorado,y la sed de
vuestro bien haze ligero mi mal,
Y quiere el Seor q en esta sed
d hiel,para lo qual ohi vn mysterio.
Segn los naturales dizen, proueyo Dios(y no sin gran sabidura) a los
animales en medio del cuerpo la hil,
yesto para que recogindoselo insipidoy desabrido del cuerpo a la tal hil,
quedassen las carnes sin ella,y fe pudies
sen comer con suabe, y deley toso sa
bor.A. Pues notad N.
Nuestra alma toda estaua asquerosa
de culpas,amarga,y desabrida,}- no la
quera

quera porcsto Dios ver, ni arrostras;


Por lo quai, en medio de nosotros fe
quiso Christo hazer hil , para que re
cogiendo en si , y beuiendo nuestro amargo azibar,quedassemos a fu costa
di!lces,y fabrofos,y sin fealdad.*
- Que os parece N. de tales galanias
y trazas de amor como estas? *
Mas quien no esperara en este Seor
y fe afrentara mucho de auerle osen;
didoe*
. A.Queme dezis a todo esto?E.*A
Mira.N.quc lindo Dios tenemos,q
en tiempo de nuestra mayor pobreza,
y estrecha necefsidad, entonces to
ma por feruiciode buenas obras, no
las que le damos,puesno las tenemos,
finoelperd que por noauerlas he
cho le pedimos*
Pues si ofendistesa Dios con mal
biuir,hralde,y feruilde con bien pe
dir- *
Pettte(dizc elScor)&ampictis.A F
de Cauallero,y generoso (dize) que si
peds,

fojrmorum.
-ped\s que re'cibays. *

16 1

h - -c ; 'j-j

o Vn pobre (quenta Sneca) que pi


di mercedes al Rey Alexandre, y
dio levnaciudad. Pero elpobr diXo,que no conuenia tan alta dadiua^a
fu baxo merecimiento- . -'Respondi
el Rey .No miro yo o que a ti teconuienerecebr,sinolo que a mi me conuienedarJ* "s.
.
-o;*,
Pues.N.si vn Rey tyrano, Gentil, y
sin luz,se afrenta y enoja, que le pide
poco , mas-injuria har a Dios el que
por desconfiado no le pide mucho. '*
Pidamos pues, y a gran Rey , gran
dadiu. ,
A. Quereyslepedr'E.*.A.
Pues con el Sancto Dauid , pedi,y
deziansi.
(
' *
.-

Pttkiones.

TXOminetibi derelittus eflpMper, &* o


^fhtmoju cris adiutor .
Padre mo,y todo poderoso Seor,1
X
por

{: i.

\RefitgfHff\

portodoel mundoestechadobando,y ansi se dize que soy tutor, y protector de los afligidos huerfenos* t
A tu cargo,y quenia Senor esta los
mendigos y pobreSjhaz me Senor caridad,y limoina de pcrdon*
. A ti Senor anhelan,y se enderean
mi pobreza,y sospiros.*
A ti Senor mira mi aima en laCruz
enclauado.*
SanemeSenortuvistalas morde*
durais de los ignitos serpientes del pecado* '
.. : }
Biencndzeo Senor qumindigno soy de recebir pcrdon, pero vues-y
tra inmensa largueza,y Cruz^sfer*
mi osadia a le pedir , y esto hago por
cumplir vuestra diuina voluntad, la
quai es,quelos pobres os pidamos, y
corao yo tto losea, mientras yo menos mereciere , y vos Senor mas me
dieredes,yperdonaredes,tanto mas se
enobiecera vuestra misericordiajy n
br^aquien por infinitos siglpiseagJ
n,honr,y alabana,men.*

Jnfimomm-.
'*

Paufi.

i6
\r

A Qui dexan algun espacio quietaf


/^rneditaralenfermo, ylo derna*
se faaze como esta dicho sol. 1 1 8.

Profigue , y amfando.yhendi*
s, tiendo alenfer mo, di&e,
- > lestis.

Mariai

Spiritus sancti gratia illuminei cnsitj


& corda n o stra . A mcn.
-vOrmis. N. * Este siempre cl cora
*^on amando,pidiendo, llorando,'
yvelando.N aya perea^ni dscuydo
<fn estapeligrosa guerra*
"Cada vno de vosotros(dize S.Pablo)
Idcciputt armtturam Dti, yt pofitis refijlere
mdiemdo.Como si dixera.
Hermano N,quetocanalalma nue
fros enemigos,yacufadores.Nadie se
budc dize ) descuyde , ni duerma,

en la trauada batalla de l muertc. *


Armemnos pues Coft biua cfiana de l Gruz de Christo, y anfi espre
imosfuelts en atalaya,yvela, porque
no nos' uceda lo que a las Virgines
locas.*
- A. ueys me oy doE.*. ADigootra vcz, quenadic seduerma porque ho querri qi'n esta fati
gosa contienda , algunvillano pensa*
mito rios ganasse la sobreapuesta, de
la joya que pretenderhos*
*' Auisoos.N.quenoayadesconformidad en esta pelea,ni resabio de descfian , porque elso sria acobardar
y afrentar las armas del valor desta fa
cratfsima Passion.
A. Dezi vos.N.aesto.E.
n vrdad que aunque mas, y mas,
conmalasnueuas, y temerosos agueros,me desafien mis enemigos por
mis pecados, saldra, con todo ebmi
esperanaen campo conellos*
. A. Ansilodezis.E.*.A.
Pues

Infirmorum,

i6$

Pues sabcd.N.que se dlesta el Se?


no.rmucho en nustra sajud,y le agra- v
da infiniio en que nos sepanios.fpm%
prar,rescatar,redemir,y defendei>con
el preciodestavalerosa Passi,yquiere que femasmucho en ella, y q siem
pre se hofrezcamos,Pues hagamoslo
ani.
.. ; ' 1 , .

i?rv* DeimaterciadeU
. PassionfoLioj'."
La quai acabada fe fur con cl ehfcrmo el ayudante,como eil uisado
enlasdemasHoras.
"

Coloqtiio Decimotercio.
A.esus

Maria. %

ALbc te Iefus el cielojmf^ytierra,


elsolj luna,y toda criatura.m.
, Todos sienun Senor , y <e apiaden
;;
Xi
de

Refugkm

etsfditncntosy doloresAmeiT.
Masquan poco valian.N.para coi
seguirgloria nustras obras, y traba|cs, esta scracissma Passion no nos
apadrinara.*
Pues con tal defnso r,y tercero.ju
stesnustra cnfana destierretodo indiscreto,y flaco temor* *
Que mas puedoyohazer pormivi
5a(dize el Scnor)de l que he hecho,
y hagof *
A. Refpor.de vo* a estoansi.E. 1
PorciertoSripr vos aueys hecho
todo o que aueys podido por mi d
fense, y y o nada de k> que he podido
por escusar vuestra ofnsa*
Pesame Sefior e no auer mucho,
y mdy bien seruido amado,y agtada' do a vuestra diuina Magestad.*
A.Dezislo ansi.E.*Pues dezi mas.El
ScTOTjTrbuLrer nifi fcifem miftrcvr*
iUitttxsMo es.
a t%6. . "
Son tan infiriiosSenormis males^q
filalargueaa de tus bcncs hvafiani*

Infirmt um.

164

ram remedio , suera y a anegada, y a


solada mi esperana*
Grades fon mis pecados,pero Seor
Miferkort tu* eji super wis, mayor , y
mayor^y mas mayor es tu amor, y clc
tnencia.*A.
Dezis.N.muy bien, porque vna go
ta de hil no podra hazer amargo a
v inmensopiclago , y crecido no de
suaue miel.
A vna hoguera abrasante tan gran
de como toda k tierra,y mar,no la po
. dra apagarvna pequea gota de agua,
ni menos/ p odria eclypsar ( a vna
grande,y clara luz , ni hazer noche al
claro dia)la sombra de las alas de vn
pequeo mosquito, que contra el fol
se opusiele,
A.
Pues en la figura destas grandezas
(dzi vos. N.) Pongo Seor tus
infinitas misericordias , con cuya
comparacin , fon menos quei go
ta de hil , mil infiernos de peca
dos jimtos,quanto mas los mos, que

aun que son muchos y amargas par*


ti,espero Senor e n tu Pasion^qOe ho
scran bastantesa amargar tuamor, ni
a efeurecer para mi los rayos del fol
de tus infnitas mieracionej > con cit*
y o fauor confia mi aima verte Serori
y gozarte,in saecula feculoxutn. Am,
..
. ; L
:.'.J l'J:! f t
v .

..-.t j- ' al

A Qui dexan algun efpacioquietar,


^^meditar alenrmoyylo denias
se haze como esta dicho fol. U 8 . , V .

PtoJgt*e,y auisando ,y bendi*


cierido aensermotd&e.
x f r j r> Jsus

Maria.

>

. Spiritus sancti gratia illuminet sen


sus,& corda nostra.Amen.
TjErttianoN.auisado ostengo, que
1 c ncfc va poniendoel fol de la vida

Irrfirmowm,

16$

da , y pues ahfilo quieie Dios da d le


insinuas gracias; porello* i > <>mj
No durmays, ni os quiteys vn punr
to del pie de l'rtiz de iefus, y HainaS
ey nombradfe con la boea, o coraoit
muchas vezes. *
s
>
*jjf
Tened mucha humildad ysufrinre
tocon lo queDios haze.*
. ~v
Haze voluntana peniteircja^jk
Cruzdc vuestros trabajos,y ofteS9*
. todo al Senor
:r;f- Co'^rb
. Porfi ', Uora'y estad ficmpreaty
puertade nucstrasalud yvida>c|uees
iesiis* ">' ,*,.
.(..-. <r .
,

A. Dormis. N. E# A. oL-.tM
Digoquemeoygaysj considereys
^ Christo en la Cruz qujso tener frca
ydefcubier a, y de par en par abierta
5la puerta del cotado , y , publica al
cielo,y tierra,para anfi mejor prestar
el atreumnto la tjmida osodia,
los que por desconfiadoSj y eouar4esB
no osan pedir.
. ' . '.
, .c vj
. Tambien para este mismo eseto
X /
iufre

Stftigiumv

sufre el Sen or , que en la Crtrz , pies y


manos le erhbarguen,y enclauen,porove fe sepa,y venga anoticia de todas
aimas , que ni e , m otro les estoruara , m defendera la entrada de
lta celestial guaiida de sus piadosas
ntranas*
A. Queosparecedesto.E.*.A
- z 1 Ptef pntsupuesto tal amor, <jual s
rail "villano pobrc(como ya tcngo
ich) c|ue con sacrifega dcsconfiana. ose afrentar aea fuma largueza.
~ ; Plies senti mucho vuestros pecados , y poroue Dios a todos nos los
jjcrdone, offbzcamoslc su Passion.

..i&r<f decimacfuarta de U P*sfioiifol o p. .'t* '>."? f - ,*o.t;


.'\

'

La ^ua acabada, se dize al ensermo lo


; Y-j tts\ vinire 3 proposito del
coloqmosiguicnte*

, r
-Cola

Infrmmfn.

166

Coloqub decimoquarto*
>*> Iesus

Maria.

*, 5

/^Osajosta, y deuida es, dize Sa


^Juan,<jue todos a Iesus den iapa|mjla gloria,la honra, y el vai'allaje,
pues el nos compr ,re icat>y rediraio
con su preciosa sangre*
:
r
Sea por, cierto,dezi vos Ht nom
bre Iesus,por la redondez dcl ciel ,y
uerraetelnamentcbendecido,estable
*ido,yamado,ytodos digamos.Am.
A. Prece os bien esto. E* A*
IVas dezid me N. a la quenta de tal
rador,o sobre tal prenda/juien no pe
dra.y matara su hambre y jredimtra
suvexadon.*
A *
Con tal abogado,quc necioscr
l que^f couarde, y desconfiado,
: se aborreciessCj y se dexasle perecer,
ypcrder>

V t

Resugium m

Malano para nuestro aduersaro,


q en tal gozo se vay Nq quiera Dios
que tal arrenta hagamos a su amor. *
, AEsbucnoeeconejo? E. * A.
Pues tomalde. N. y peseos mucho
eucrofendido a Dios,y confia mu
cho en su misencotdiajy acrajtissima
Passion
- ./ ;.;.:
... '
.1
. Sihopshallaredes con meritosde
obras ofrecdde a este Senor en tranabks dessOs de auer las hechopor su
i|mr.* j > ; ,> f !(<n#-rft, .j'
" A. Aueysrheaydo N. .
. ,.
Digo,que quandpno ayremedip
de auer obras, pagaseelSehoc onfos
pi ros ; y discretosintentos.%
<Por cslb mandaua EHos, que el que
jimas no poder no se hallase pn cor
deros,quc son las obras.qtepfreiesfe tortolillas que gircen,y tienen alas,
que son los sospirps, que bttdan con
plumas de altos^yamorososdereos.*
Bieauenturado (izc elProfeta)cl
varan que terne a Dios, y en fus man
da mien

lnfirmoruti.

i6y

damientos desla hazer mtrchoA


< No dizeelque puede mucho , sino
Qm 'volet mm s , cl que quiere } y dessea
hazer mucho , porgue nuestro "poder
en obras, es car nada que no agrada
mos tantoa Dios, por lo que pudren*
dohazemos, -quamo por lo mucho
mas , que quiriendo hazer dessearfto*
sipudiessemos. *
, t ;-tj
El Profeta Daniel,aunque era San
cto,no fue alabado del Angel por varon de grandes obras ( aunque las tu*
uiefle) sino de grandes incumbfados,
y claros desseos ; no digo que no sean
mejores obras , pero a mas no poder
mucho grangean con Dios desseos de
solo, y puro inters de la gloria, y
honra de Dios.*
A .,'Entdeys lo q Os he dicho.E-*A .'
Digo. N, que en tiempo de nuestra
extrema pobreza,y necefsidad,quiere
Dios que amas no poderle paguemos
con amor, y perfectos desseos.- Ma
que linda condicin de Dios.*

" Alto sea anf. R' y paes eeSenoi


grada > paga , y siruecon l dcho,
jue o.s mata a vos, dalde lo q cl os pil^cue es lo que vos podeys.*
* Ko os pedimos agora queporvueA
trospecados vays defcalo a Roma>
ni os dezimos que hagay hofpitales
nique redimayscautiuos, ni cureys
enrmos^i solteys presos , ni que of
aotey s, ayunfrys, &c.Sino que solo
ameysj sospireys^ dcsecys auer todo csto hecho por Dios *
A. Parece os bien todo csto? E.*A.'
Pues.N.blad-mucho con ligeros,y
meritorios quereres.
' Dcad hazer granpentencia, y
de no auerla hecho osieced a Dios
grandes peares.*
, Peseos de no auer iufi ido, ypadecido mucho por su amor, y por vuestros proximos,*
Quered. y dcTead auer fer uido a*
Dios con todaslas virtu des, amor , y
brasse todos los fanctosjuntos.* '

Infirmoruml

i6

I Conformaos mucho con Dio, y


Prreccld vuestros trabajos , dessea.
mucbo,quere mucho,cpnfia muchos
pedi mucho , y bendecid mucho a Ie-i
us, que os redimi con fu preciosa
sangre , y pues ya emps dicho de si,
Passion,/ muerte, celebremos fu fe*,
pultura. .
r- V9 |

*
Hora decimaquina dek r
Pafsion.fol.iii.

af?

Aduertcnci*.
'i
* res
ACabada la Passion , quando ay al
guna euidencia que clenfermos
va acabando/e le diga antes que pier-;
da el sentido el siguiente coloquio,
con gran dcuocion,/ espritu. n > j

Coloquio decimoquinto.
A. Ieses
.

Mari.
v

'Ya

..-i

Rffitgmm

Y* A mos.N.celebrado , y ofrecido
* Dios, las quinze amargas Horas
de su Scratissima Passion , muerte,y
seputtufa * Ya aueys visto , y oydo,y
tonstderado,enelpuntoquele ha pue
sto al Seor nuestro peccado^*
Pues agradezcamos mucho esto, y
boluiendo a trasvn poco, considremosle agora a este Seor puesto en la
Oiiz,con gran trabajo,y agonia,y ca
li para espirar y caminar *
A. Aueysme entendido,E.*A.
Alto pues agora sehan de verlos
fuertes soldados, y buenos amigos,y
cortados deste nuestro Capit Iesus.*
No duerma nadie, que ya no es
tiempos- ;

;
Aparejemos, y apercibmoslas lj>ar3S,que viene cerca elEspso.Hele
que viene con gran vitoria, y trofeo
a repartirnos los despojos de los tyra
nos gyptios *
Dezid vos. N. Vengays esus en
hora buena.*
Ea

Infirmt um\

169

Eapues hazed quenta'quey esta,


aquicon vos^y ofando pedilde ansi.

PecineL
"pre miOiyRcdemptor mio Iefu,
* atupuerta esta sicmpre miporfiada espcran.Dy te.Sendr gracias ist
finitas ^ pues lin mrcerl y,te has
qucrido acmpnr agora de mi est
tu Passion t e <uy 0 tesor cohro mi
remdie*
;
A. Dzidmas.E.
Bendito sea Senor el soberanifsi*'
rh nombrede tu real Magestad , por
loqupor todoel mundo haspadecido, y tambien porque cn esta vida me
has dexad gozar de la salud de tus
my sterios , y sacramentos , y pues no
aymasqueesperar, y tu Senor quieres caminar. Nme dimtttisferuutn tuttnt
"Dominefecudum yerbunt tttum inpace%&c
Home dexes Senor.maslleua en tud
ttina compania.*

X
A.Vci

Refugtum
+ A. Pedislo ansi E*.A."
j
O como agrada Dios cff animo
de confrmidad, y confiana que po
neys en el.
Mas dezi,quienscreldefuentura
do,y ciuil,que a costa,y espenfas de la
sangre deste bendito Cordero , no se
atreuaapasaralas Indias eternasen
tan feguro nauio>y pagandole el pafsaje*
Pues deznN.ansi.Ofelices, y bien
afrtunados(Sehor) seran aquellos q
tu acogieres en la nao de tu diuina ace
ptacion , palndolos deste pelgroso
destierro y mar,alas Indias de los soberanosgozoSjdonde. Jnfeculafscuhrum Uudibutit fr*
O quan dichosa , y alegre suerte fe
ra la destos taies.*
Oquegloriofa bonana,ynauegacion segura lleuaran Senor los que
el nauio de tu facratifsimo costado se
embarcaren. Acoge me Senor en el,'
y passa me en tu comgahia , y eo

InfirmoYtm.

17$

pio por tu preciosa Passion , f


nuerte*
A. Dezisloansi.E.* A:
/
Pues Yepamos , para que os dexeri
mbarcar,y passar, llcuays saluocon.uto, algun seguro passaporte t * E.'
Si por cicrto dezi vos. N.y aun firnadodelavirtud de los soberanissinos Sacramentos que he recebido/
- de la confiana que teng en cllos,'
r cn la Passion demi Christo, yRe^1
lemptor.*
A.
Bien dezis, porque esta gorio^
issima Passion , es la cierta , y segu'a librana para los carnbios, de la
ternidad donde estan los tesoros
:opiosissimosde nuestra dichosa her
:ia, y Passion.*
A. Aueys me entendMoE.* A
Puesembarqueseconfada vuestr
F en el creciente mardesta Paf-;
fion , y si en la partida deste ca-j
jninoospregunuren vuestrostemo-:
" ..3C zS_i cy

W*

Refugium

tes,quedonde caminays, respondd


des con animofa alegria an.
Es mi vaje,/ fwram buetitutn*
Es mi cmind als* mofi tes eternc
dSyri*
E* m riauegacion a las Indias de]
ctialerusalen*
Ei mi jornada para la terr de M
biuirttes, dedndefomos morale
res, citfdadanos los redemidos dei|)
P*se0fi.
Alla vyo al goz eterno quemef
n mi cruciflcado Capitan iefus , s>
cuyacompania agora voy, yconiio
tomar seguro*
A. Dcziso ans! E#.
Pues ccliyendo digo^uepor*
infirmas mrcedes que a vos,y a too
cl murido ha tccho y haze con su Pl
sion el Seno,pdr esto demslc todoi
los qud qui stamos gracias cori
canticosde gradcirnem delSanctoProfeta Daniel. Digamo an'
Benediau* es Dominus Deu* P*
trum

Infirmorum.

171

rum nostrorumjgdaudabilis^lorii
us in saecula*
Bencdict nomen gloriac tuae.quoi
st Sanctum}& laudabile^S glonosum
n saepula.*
Benedican t te omnes Angeli^Sc fan
i tui,Sc laudent te, 8c glorificent te ist
saecuja *
, >
Benedicant te ccel^c terra ,mare,8c
mni a quae in eis sunt,8c laudent te, 8c
glorificent teinsarula.*
.1
Gloria Patri,8c Blip,8c Spiritui sanr
cto,& laudabilS^&glonofusin saecula
Amen.
fewdiftiofuser infirmum.
jBendicattJiDeus Pater.
.
Parent tibiij. Devs Filius.
Poceat te>(Deu$ Spiritus fanctus;
Qui in Trinitate perfecta viuit,8c rg
na: in saecula seculorum. Amen, \
T As tres partes deste Refugio de en
' *"rfsermos,bastaaqui referidas,son co
no ya e dicho del Padte Fray Mel
.* .y^
chior

'

Resughm

hiordeYebra , cl quai consolau


a los afligidos enfermos , y los ayuda
ua a bien morir,ansi c las roga tiuas,;
qui ctenidaSjComo c los coloquio:
ya dichos.Y tgo en la segunda part
auisado que parecen muy diferentes,
todas estas cofas leydas simplemente,
quanto lo son_puests en efeto de aquello para que fe hizieron.Y ansi digo que si las saben enfder , y dezfr
los enfrmos/on de gran prouecho,f
causan muchos actos dedeuoci,y c'
tricion,y amor de Dios, ansi en Ipsta
les enfermos , como tbien en los dc
mas oyteSjc.Y c esto so acaba et
libro,y todo el bien q con el en quaJ.
qufer tiempo alas almas fe hiziere,b
enderea el autor para la honra,y glo
ria de Dios, y de fu bendita Madre.
Fin de la tercera farte del
Refugio,
lustra

'

Infirmorm.

IN ST RVC I Q N,
''Donde se da inteligencia de
un Alphabeto d'bienhmir^ue
aqui se pone,deglorio*
ifb

S'ant Buena*
uenfara.
Y 4

Al

>

Al
Lefior.
:i

CEntcncia es de graues Autores ; y


^especial de San Agustn, quecom
frre elbiuir, ansisera cl mprir de ca
da quai . Y por si alguno para quando
Dios le llamare , quisiere primero or
denar fu vida,porque muera como biue;a esta causa se pone aqui d S. Bunauentura vn Alphabeto,o sqrma otc
ue de loablemente biuir,Y seruira tara
bien en este Manual para ayudar ( co
mo lo dems del)a bien mprir, y para
esteefecto,ep cada letra del dicho Al"
phabeto, A B C, se pone vna mano
figurdp la letra qpe es. Y no se pier
de nada quelps que tienen exercicio
de ayudar a bien marir3aprendan}y (e
pan hablar por las letras de la mano,
que es comn saberlo muchos.Y mue
ucme a persuadir estp, ayer me cerril
cadovn deuoto sacerdpte3que fuella*
madp a priesa para confssar , y ayu
darla vn hombre que se monacal qual
v
hall

JnfirmoYufn,

17$

hall priuada la lengua , aunqu entero cl sentido. Y estando ansi cl dicho


enfermo,mjrauacDn silencio a todos^
y lloraua, pidiendp cpn seriasde manos socorro , y paraesto pprque sabia
hablarporla mano dezia cpnlla u
necessidad,y por no auer quienentenr
diesse cstas^ctras no sue socrrido , f
anf estuuo dos dias y noches hablando con la mano a todoslos.quele viftauan,para que le entendieitcn , lei
fruxesscn quien le pudiesseeritendcr,
y pr faltaresteremedio serucacabjs-:
do,y murio con ansias de su almaydes
seos de querer manifestas lo que no
pudo.
. .1
>
'
Pemas 4csto aprouecharatambi
el fabercstasletrasa os confellores,
para reponder, y hablar a algunos pc'
nitentes muy fordos3que aben enten'
derse con letras de la mano y fc les'
puede con recato responxler con ell,
atodolo que confisaren porlaboca.
y ansi se escusara el peligro que pued s
Y j
aue

Refsigium
auer dndoles en la conffsi bozetl
Y qudo no fuere el saber este.A B C
para confelsar,sera para consolar a otros sordos q cpeidos de la necessi
dad,aprd la mano.para poderse tratar,y comunicar c las gentes. Y todo
esto va endereado a caridad. Y quan
do para el efecto desta por 'ltar la
piedad<}no'se aprouechar deste ABC
almenos ser u i ra para que alguno
porvtura,c golosina de apreder por
curiosidad,la letra de la mano, podi ia
ser le tuuiesse Dios de la suya , y esto
por leer en este libro ,y Alphabeto de
S Buenauentura,elqual Sanctopidido vn dia aDios,le informase como a
(Impie nio,1a cartilla de su agrado, y
voluntad , le enseo Dios en fu aima
este AB Qlqual escjiuio esteglorio
so Sancto,como fe le comunic el Es
pritu sancto en su coraon , y esfortnalmente el siguiente.

147
QomiertfA elABC, Alphah*
tode SeraphicoDofor
S.fittcntenMt*

AMa no ser conocido,y en nada sei


tenido, porque te ser mas proue,
choso para entrar en el cielo , que sei
alabado^ reputado dlos hombres.
. H- - -M

"DEnebolo seras a todos buenos, y


*^malQs,y a nadie seras pesado , ni efiojos*

ot*

/"^On cuydado,y diligcncia , guarda


^'tucoraon de pensapiientos va?
gos,y tubocade palabras ociofs, y
losotrosscntidos con figurosa.disej
pluia.

DEues amar mucho el silencio,y soledad,para tenerquietud,y bucna


ccnciencia, porque dpnde ay ayuntamicnto de rnuchos,sicrnprc ay estiuen
dc^ruy do,y destraymiento.
Escgc

FVge los hcmbres i y la nueuas d


mundo,por<jue no puedes satisf
ter a Dios , y a osf hofhbies J ni cur
plir c las cosas etcrnas, y trfuori;

/-n Radas haz siepre aDios c el cori


von,y bocaenqualquiertrabajo,y
:iecessidd,y piensa que Dios dispone
sabiamente todas las cofas con verda
ieroyrectojuyzio

Vmillate a todos , y en todas las


H cofas^y hallaras gracia en losh
iresj seras acepto a Dios,y de todos
muy amado, y huyral Demonio de
i por la humUda d,que le es c traria.' <

INtcncion pura ternas en qualquiers


buena obra para aplacer a Dios, que
mira lo intimo dcl aima, y ama a los
justos,y limpios de coraon.

LAgrimas/ofpros,trabajos,'ydolore^alcanan el Reyno de' Dios.


HonrasjriquezaSjdelytes , y regalos,
picrdcnelParaysoj
Auf

M Vy grn don de Dios es fer po*


bre(por amor dChristo )en este
mun<o,y tener el ms" baxo^y abatido
lugar.
'
^ '

NO mriofprcies a nadie, ni hagas


dao4, y dulete del necesitado,
y afligido i y no t ftpbreruezcas ja
mas.

.7

177

OQuan buena cosa es emplear el


tiempo con Dios,porqueescosa S
muy preciosa, y por el fe puede mere- )
cer el Reyno celestial.

P Rimero que comiences a hazer al


guna cosejpiensa con diligencia f
Dios fe feruira, deferuira con ella,/
jamas por temor, o amor hagas cen^
ira conciencia.

QVieres tener siempre paz, pues oye,mira,y calla,y no te metas en


lo que a ti no toca.

"O Econocecada jalas cofas interiores de tu coraon. Cierra las


puertas de tus sentidos, para que con
csejo del demonio,no vayas tras los
desseos dcste mundo*

Seras

Crassobr ctiel corner, noeradt


^ en el vestir, recatado en cl hablar,
honest en las cstumbres , modrado en dar consejOjfurt en los Cafos
aduersos,grato eh los benefcios, alegre en el menosprecio,paciente enlo*
trabajos.y discreto en todslas cUu
quehasde hazer.

yEme muci ofender a ws, aui


en los defectos pquen os,y negligenciasleues, y no prsumas con cl
bien,ni dsespres ccn el mai.
Vend

VEnde por amor deDios todas tus


cosas,y dalas a los pobres,y sin fa)
ta hallaras otras mejores.

Xpo seatu vida , tulcccion, tuhabla ,tu desleo,tuganancia> tu esperanajypremio, yfotracosa bucarcs sino Dios,trabajo ternas , y dcscanfo no hallaras.

l79

YMnos dulces siempre canta,el que


en la tribulacin siempre alabaa
Dios.

. . Z
^ Acheo hermano decicle dla alte
de la ciencia del mundo , y ven
a la escuela de Dios, y aprende en ella
el camino dla humildad, mansedum
bre,y paciencia, porque por elpuedas
venir feguramente,enfeandote Chri
to,a la eterna bienauenturana.
Escriue hermano mi este Alphabe
to, en tu cora.an como en el libro
de la vida,y cada dia leers en esta car
a
tilla

tilla con grande atencin , y mira que


aunque las palabras son pocas}los my,
ftcnps queenf encierran fon grades,
y adornan en lo exterior,y cauan gr
de quietud en lo interior.
Todo lo hasta aqui referido en este
'Alfabeto , es formalmente del glo
rioso Doctor San Buenautura. Ops
culorum.Par./.
Con U mano diestra, siniestra , fe
pueden formar las letras del dicho
ABC.

fins;

TBI

TATL A D E L AS
Cosasparticulares que fe
contienen en este

libro.

PRoIogo cn que se declara el


intento del autor,fol.i.
Documentos para el orden que
fe ha de tener en el proceder de
este tratado sol. 4.
Resolucin del intento deste \i:
bro,fol.5.
Ciertas aducrtcncias,yreglas.f. jl
Otras aduertcncias que declaran
como fe ha de vrdcl santsi
mo nombre de lesus5y del de Ma
ria nuestra Seora,c la significa
cionde las estrellasjfol.u.
Algunas virtudes del sandsimo
nombre de Iesus,entre otras mu
Z 4

chas

chas quetiene , las quales se ponenaqui lasapropiadas al intento del autorjfol.u:


De la manera de hazer lasCruzes
en las rogatiuas sobre los enfermos,fol.i5.
Comiena la primera parte dclr
fugio de los enfermes puestos
en la mayor necefsidad,fol*i<5.
jVna deprecatiua para qualquiera
Decessidad.fo.17;

yna preuencion de que vua el


autorquando confesaua algnn
enfermo , fol. 19. ;,
Vna deprecatiua al penitente,f.2o
yna inuoeacion al Efpiritufancto
para qualquiera perfona que vegaco qualquier-a trabajo,y parti
cular para lospenitentes,fol.22.
Vna aduertencia antes de comenar las deprecatiuas fo.25.

Vnas deprecatiuas .para os enfer


rnos,muy deuotas3fo.24k
Otras rogariuas muy dnotas pa
ra los que estan en lo vltirr.o ,*y
son de gran virtud para hazvr
huyr,y alexar los dcmonios.coavna aouertencia del;i manera tic
procder en eilasjfbl.58.

Otras dos deprecatiuas tony d


notas a la iantissima Trinidad, y
a la madre deDios,vSenora nue
stra,y a todos os santos , en as
qualcs Te pide a Djos nueltro Sc
nor mifericordia, y perdon para,
el infermo,fol.44;
Vna letania de las penalidades de
la vida de hrito nueftro Redemptor,y cs sacada dcl Igno ?i
ta: de Sanbuenauentura,fol.5i:
;
i

Ocra letania delsantissimo hom..

bre

de Iesus i sacado demuchos


lugares de la sagrada Escritura.
folio.57.
Ocra letama de epitetos,y alaban
as de la fobcrana Reyna del
cielo nuestra Senora,rbl.6i.
Vna bendici q se ha de hazer so
bre elenfcrmo , con vnas deuotissimas oraciones, en las quales
inuoca el fauor diuino

de

Dios nucstro Senor, y de su santisdma madrc,yde todos los lan


tos,folf65.
En la segunda parte corniena deprecatiua, llamadajrerugio passionis Chnsti,muy deuota,repar
tida por fus horas,para ayudar
Jos astigidos enfermos,fol|^o.Y
antes de lacomenar,ciertos aui
sos dcl modo de procder en clla:
En

En la tercera parte fe contiene


vn pequeo tratado de muchas
razones espirituaIes,dichos,explos,y sentencias, onfideraciones,y autoridades de Escritura,/
de muchos santos, conque fe ayuda abi morir a los afligidos
cnfermos.fol.i22.
En la quarta parte trata vn, A b c,
o Alfabeto del Serfico Doctor
San Buenauentura , para hablar
por la mano con cada letra del
Abe ,puesta de la manera que se
ha de figmficar.fo.173.

ERRATA S.

1
, !

: j-

FOI. i .pdg. i .Un. j cfficit, tjftcit. fo. i .p.t.


lin.4ntep.manddr,tijitr. f.zo.p.z.ti.$. St*
tunt,jlctlrunt. f-zp..i.li.6 ibi,ibit.f. 2?.p.t.
l, 1 1 -indiftio, inditio. f.^4-px.U.6 dcccnit
vms,ascc:ili;:i! s. yli. x f.mur,meus. f.3 j .p.i.
lin. s.iui, iujlitid. f' 3 6 p- 1 .Ii 6.Corm,Co~
rsium- f-}6.p.2.li peii.iufres,tufers f.7-p.
t.',i.(.exaudidt, exaudiam. f.}y.p.z.U.$ .trum,
en*;- /-4 1 -p- 1 U.6.f<ccui,s<edi. y li.f.rept*
rart,prjcpur.trc y Un-p-git, xit. f.4s.p.t.lin.
ttntcpci fur<t, sutura- f^p.t.U.S.Conftjfor, Corfefforcfq; lu., f ^-9 p.t.U.z.Sdittu, Sart
&c- f-}sp..Upc.pfrpetuum,pcr tuant. f.6+.
p..U.tuitcp.Apoftoruw,Apoftolorum. f.66.p.
i.U.i sufcipe, mortis fitscipe. f.67 p.i-U.i.
Mejusftt<tylesusr su*, f-% i.p.li.ptn.folm*
folctur. f.SS p. 1 Ai. 1 -Hora Scxta, HoniQStf
td. f.p.p.i..z-lcsus Mdrid,efus cr Mari*
f. p.p.z.U. 1 .HordNondyHora&dUd. f.97'
p. j .Itrt.io.lNfrojfr/, INtroiuit. y lin. 1 i.Pc*
trorium.Vrtoru.rn. f.$8-p. 1 .U.i.incesaiturt
incefj'anter. f-93 p.z-li- 1 3 -Icfusl&dru , lefus
cr Maria, f. 1 04. p... anttp.trd, tradt- fol.
1 o p4. i .U.z.mlitis, milites- fUx.?-cX(grd.
itrant, eongregducrunt. ylin-4.-excun. exttett.
f. 1 99>p%& w.i 5 'fintiQistim sanStifsima.
y Un.

K R A T A S.
y /< i i .fersffct, expiufsct. fo. 1 1 3 p<t- 1 .
lhaniepMr4nt,ad txpeJtaculutth erjr.t ad j\>etvulm. f.W'p-i U.7.emb-r>r;<tr,cmburg<tr.
f. i i4..p.i.li'4-bliuici,bUu!s, jf.I 6 9 -p- s
/ dnfcp.e nmotencl nauio.
Juan Vazqucz^
(id Marmol.

E N

U A D R I D,

En casa de LhJs S<mhc&.


Ano . 1593.

Anda mungkin juga menyukai