Cuvntnainte.
Cititorulvadescoperinaceastcarte,destinuluneimariscriitoarede
romanpoliist,carereueteprinpersonajelesalesteintroducpetineca
cititornlumealor,tefacesteidentificiuneoricuacestea.
RodicaOjogBraoveanttaveaundarunicalcomunicrii;eraautoritar
iirezistibil,spontan,dartotuiextremdepedant,atentlaceilali,
doritoaresafle,sneleag.
Prezenaeiteintimida,dardacieraidragtiasteliniteascfrs
idaiseama.
Eu,careamavutimensulnorocdeaoficunoscutndeaproape,attn
lumeaeictinintimitate,ceeaceeraunlucrurar,icuattmaimultm
amsimitspecial.
Amsimitcodatoriiomareonoare,sfiueuaceeacaresipublic
memoriile(dorindealtfelexprimatdeRodicaOjogBraoveanuntimpul
nesfritelornoastrediscuii).isuntfericitcMdlinaOjogsaaplecat
asuprasugestieimeledeaaternenaceastcarteamintiridesprescriitoarea
pecareamiubitoattdemult,iamapreciato(camulialii),cafiind
AghathaChristieaRomniei(dealtfeleuaminsistatpentrutitlulcrii
socotindulcelmaipotrivit.
FlorentinaCHIVU.
RODICAOJOGBRAOVEANU.
Propunereadeascrieocartebiograficconsacratmtuiimele,Rodica
OjogBraoveanu,macopleitpestemsurichiarmanspimntat.
Eraoresponsabilitatecovritoarepecaremioasumm.
Cumaputeaeusvorbescadmiratoriloreidespresenzaionala,unic
iirepetabilaRodica,frsgreesc?
Multvremeamfostincapabilsiauodecizie,contientfiindcnu
amvocaiedescriitori,dinrespectfadevirtualiicititori,amrefuzat.
Totui,gndulmurmreaobsedant,numiddeapacetiindcuct
dragosteidruireascrisRodicapentrubucuriaoamenilor,caamintireaeis
serisipeascnuitareiatunci,timid,cupioenieiadncemoieam
aternutpehrtielantmplare,impresii,amintiri,sentimenteidoruricem
legaudeea.
Odatpuspunctulfinal,amcochetatcuideeacaacestmnunchide
informaiisfiestilizatdeopanmeteugitntralescrisului,darredactora
acesteicri,aflnddeinteniamea,apretinscmaintislecturezetextul
aacumlconstruisemeu,urmndcadupaceeaslumohotrre.
Spresurprindereamea,aceasta(inunumai)aconsideratcamaterialul
sfiepublicataacumlamconceputeu,cumotivareacointerveniedin
afar,deiarconfericriivaloareliterar,ardiminuanmodcertncrctura
emoionaliarfipcat.
Cuteamdaricumarirezerveamacceptatformulaidacamgreit,
rogcititoriismiierteindrznealaistngciileinerenteoricruidebut.
NuamurmritsfacncarteoexegezaopereicreatedeRodicai
nicinumafipriceput.Amdoritsoprezintaacumeraeanintimitate,ca
peofiinobinuit,nhalatipapuci,dotatcuharuridaricuslbiciuni.
Rodicaafostdeoaristocraticintelectualitate,ctiostructur
puternic,aptsdominepnitragiculdecaredemulteoriafostncercat.
Eatia,caiBuzzan,filosoficriticliterar,clestylecvestrhomme
meme1,deaceeaietal,cndtrebuia,cuacelainonconformismi
cusururileinzestrrile,francercasinvluieorgoliilentromodestie
neconvingtoare.Atiutsstrneascpentruceidinjuriinteresisimpatie
ideaceeaamiubitoiazimilipseteattdemult.
ChiardacatrecutmaimultdeunandelamoarteaRodici,imaginilei
amintirilecuidespreeamisuntntipritefoartebinenmemorie.Prin
moarteaeisaupierdutiluziileioptimismulcaredominasentreagameavia
princeeaceputeaeainducenexistenamea.
Apartamentulncareavzutluminazileipedatade28August1939este
situatntrunblocdincartierulfosteioperete,consideratpeatunciboieresc.
Acestaeralocuitnceamaimarepartedemariliberprofesioniti,demembri
deambasad,juriti,avocai,medici,ingineri,artiti.
Bloculseaflnvecintateatribunaluluimare,constituindatunciun
avantajpentrutatlRodici,VictorOjog,ntructacoloidesfura
activitatea.Buniculmeu,ccidespreelestevorba,eraunavocatabil,brbat
impozant,deteptiunic.Aceastcaracterizareafostfcutdesorasa,
profesoaraValericaOjog,omoldoveancdetoatisprava,icredcise
potrivetecelmaibine.nplus,aveaopoliteeaparteioprestancare
impuneaurespectattclienilor,ctiprietenilor.
Buniciimeisaucunoscutncondiiimaipuinobinuite.Povestealor
estefoartefrumoasiestecaracteristicacelorvremuridinperioada
interbelic,cndsepuneaaccentulmaimultpesentimenterealeimaipuin
pematerialismuliprejudecilecareconducsocietateaiepocadeacum.
Timpde3ani,VictorOjogafostprofesorlaunliceudefetedinOrheiiaicisa
ndrgostitiremediabil(cumspuneaadesea)deceamaifrumoaselevdin
coal.Aceastanuapututrmneindiferentlaastfeldesentimenteiciva
animaitrziusaucstorit.
AvocatulVictorOjog.
Csnicialorafostdurabilifoartefrumoas.Fceaupartedinacea
categoriesocialcarelepermiteasducoviamonden,smeargfrecvent
lateatru,oper,concerte,restaurante,sprimeascisfacvizite.
AnaiVictorOjogCsnicialorafostdurabil.
nlunademiere,prelungitla70zile,aufcutunvoiajnstrintate,
oprindusepentruoperioadmailungnEgipt,impresionaifiindde
civilizaiaiculturaacesteiri.AicisemaiaflanvizitoficialregeleCarolal
Illea,astfelncttineriisoiAnaiVictorOjogauavutprivilegiulssealture,
untimp,suiteiregale.
PaaportulsoilorAnaiVictorOjog.
Reveniinaraaulocuitaproape3anilahotelulUnion,apoiau
cumpratapartamentuldecareamvorbitincareVictorOjogiadeschisun
cabinetdeavocatur.
MamaRodiciafosttimpde5aniprofesoarlaSc.GralBrbtescu
Vechi117,undeerafoartendrgitattdecolegictideelevelecareerau
fascinatedefrumuseteaieleganaei.Cndsaangajat,fiindfoartetnri
lipsitdeexperien,asistalaorelecelorlaliprofesori,nspeciallaceleale
profesoareideromnMulicaMarconi,creiadeatunciipnlasfritul
vieiiiarmasprietencredincioas.
AnaiVictorOjog,priniiscriitoarei.
MulicaMarconi,azinvrstde94ani,povesteteprintrealteleo
ntmplareamuzant.nacelevremuri,nvmntuldepartiderasarcin
obligatoriepentrutoiprofesoriiiseobinuiacalasfritulunuiandecurss
seorganizezeofamiliaragap.
ntroastfeldemprejuraretotcorpulprofesoralsaduslaunrestaurant
undeatmosferafostmaideosebitdectnaltedai.Cumuzicbun,dansi
companieagreabil,bunicasasimitattdebine,nctapierdutnoiunea
timpuluiiabialaplecareaconstatatcestetrecutdemiezulnopii.
ngrijorat,tiindulpebuniculmaladivgelos,avenitngoaniaintrat
spitncas,sperndtotuicnuvafiadmonestat.Sanelatamarnic.
Acestaoateptanprag,focipariimediatsainteresatntromanier
inchizitorialcineaparticipatlapetrecere,lngcineastatlamas,cediscuii
saupurtaticndaaflatcaidansat,sadeclanatunscandaldeproporii,
careaduratpnnzori.
NumaiinterveniasalutaraMiuliciMarconi,carevenisesoiala
coal(erauvecine)atemperatspiritele.Cutoateacestea,buniculastat
bosumflatncovremesituaieneobinuitlaei,pentrucoadora.Afost
ultimaescapadcgenabunicii.
Eaera,ocitezpeRodica:mamameaerafemeiefoartefrumoas,avea
stil.icumpratoaleteledelacasedemodcelebre:Worth,Boto,Robelle,
Marisse.Aveaconvingereapecareorepetaadeseacoblanlagtulfemeii
chiaripisiciconferacesteiaieleganidistincie.
Delaeaamnvatbunulgustimaialessnufiubanal;sfiu
original,snumiaudupturm.Nunumaicaluatnserios
nvminteleprimite,daradepitmultateptrilementoruluifiindui
profundstrinspiritulgregar.
Despretatlei,spuneaceraunbrbatdistins,inteligent,pragmatici
cuambiiimari.AfostdeaseSoiiOjog,eleganiidistinimeneaunso,tat
ibunicdeexcepie(mamaaradugaisocru).
VictorOjogafostcelmaitnrdeputatnParlamentulRomniei,din
parteaBasarabiei,desemnatdePartidulNaionalLiberal.
PstrezofotografietabloucudeputaiidinlegislaturaRomniei1934
1937,ncareacestafigureazmpreuncuceilalideputai:
SveanuM.preedinte;
CtinI.C.Brtianu(Dinu);
Gh.Ttrscu;
I.G.Duc;
PoetulIonPilat;
GtinXeni;
PetreGhea;
Dr.CtinAngelescu;
VictorAntonescu;
RichardFranasovici;
CtinArgetoianu;
MirceaCancicov;
ManolescuStrunga;
MihailJuvara;
D.I.Duc;
MitiConstantinescu;Av.VBentoiu;Av.Aznavorian;VictorIamandii
alii.
RevenindlasoiiOjog,acetiaauavut2copiiofatiunbiat.
VictorOjogifiulsuDanPuiu,fratelescriitoarei.
Rodicafeticontrariaz.Paradoxal,dartocmaiea,acreifrazi
condeiauseduscititoriiafostconsideratcuimensspaim,ntrziat
mental.Fanala4aninuvorbea,numergeaierangrijortordecuminte.
Prinii,motivatalarmai,auconsultatcelmaibunmedicdinBucureti,care
leatemperattemerile:nuvsperiai,copilulemaincetinel.
CopilriaRodiciiafrateluieiDanPuiuafosttrist,plinde
privaiuni.Tatl,VictorOjog,singurulsusintormaterialalfamiliei,afostn
repetaternduriarestat,condamnatintemniatlaVcreti,undeprintre
nenumrateleacuzaiispecificeregimuluicomunistafosticeadepractic
ilegalaavocaturii.
naceastperioadtulburepentrufamiliaOjog,singurasoluiede
surpravieuireeranstrinarealucrurilordincas.Obiectedeart,tablouri
valoroase,mobilierrarivasepreioaseerauvndutelantmplare,pesume
modice.Puinelepiesecareaumairmasaudoarvaloareafectiv.
Totatuncisapetrecutiunepisodaparentamuzant.ntrunadinzile,
mamaRodiciavenitdelapiaiexultnddebucurie,iaanunatfamiliac
afcutoafacereprofitabil.Aconvenitcuolptreas(dupndelungate
negocieri)nschimbuluneioglinziBidermayer,veritabilpiesdecolecie,s
primeasctimpdeoluncte3litridelaptepezi.Ofifosteantmplarea
amuzant,darnupotfiignoratejalnicelevremuripecareleautrit.
Priniifceaueforturideosebitesascundcopiilorsrciaumilitoarela
careerausupui,oferindulepectposibilovianormal.Cufrustrridin
partealorreueausleasigureleciidepian,englez,francezichiarscurte
vacanelamunte.
AasafcutcRodicavorbeafluentfrancez,bineenglezise
descurcangerman.
Lavrstadeaseani,afostnscrislaMaisondeFranais,coalcu
pretenii,inutdecatolici.Colegiieieraungeneralfiidemariaristocraiai
vremiideatunci,printrecareAnaRosetti,fraiiGerotta,Caramzuletii,Ileana
Zisu.Afostremarcatcaavndomareuurinndescifrareatainelorlimbii
franceze.
PriniiRodiciiauiubitmultceidoicopii,darpentrufetiauavutun
plusdeafeciuneinelegere.
Pnla1012ani,frateleeimaimareeraobligatdeprini,sub
ameninareacubtaia,sipoartesurioaraoriundemergeaisoconduc
lacoalducnduighiozdanul,ceeacepentrueleraocruntumilire(motiv
pentrucareduppropriaimrturisiresubdiversepretexte,oaltoia).Ceea
celscoteansdinminierafaptulciimpuneasoiailacinematograf,
undedereguleransoitdeprieteniilui.
Biatdebiatcumspunadolesceniideastzisejenateribilfade
gac(nitebieicumini,dealtfel)saparcucodidupel.Gasias
dinncurcturfrsitirbeascpersonalitatea,icumpraieibiletde
intrarelacinema,iddeadoutreibomboaneiicereaimperativsseaeze
pealtrndmainfacasovadtotui,iarlaieire,dupcesedespreade
prieteni,irecupersoracarelateptazmbitoareicuminte,sprijinitde
cteunzid.Acasajungeaumpreundemnu,sprencntareaprinilor.
Dupmuliani,acetiaauaflatamuzai,adevratanelegeredintre
micuiiOjog.
Totcamnaceeaiperioad,bunicandorinasincerdeafictmai
obiectivnceeaceiprivetepecopiiiei,icalifica:biatulestefrumos,
deteptdartarenebunatic,iarfetiaemaiuricnscumintei
asculttoare.
Fetianusenecjeainuriposta.
Rodicalavrstadepatruani.
Ignorcusuveranindiferenaprecierilefcutedemamaconsidernd
cbatecmpii(expresiepreluatdelacopiidepestrad).
Singurapoinfaaoglinziiseadmirimnginduifrumoaselebucle
blondesentrebacumdemamnuidseamactdefrumoasesteea.
Dacfacemunsaltntimpnmaipuindezeceanipremoniiileeise
confirm,iarsigurananposibilitileintelectualeiputereadeseducievor
constituitrsturiesenialealevieiiei.
Rodicaafostiubitdefamilie,deceidoisoiinunumai,deprietenii
larnduleiaarsiubind.
Tataeramndrudesoralui,deinteligenaei,defarmeculcelemana,de
seteanebundeviai,cndadevenitscriitoaredesucces,detalentulei.
PedealtparteRodicaaveancrederenjudecatafrateluiinuodat,
dupceacestaiciteamanuscriseleviitoarelorromane,ineacontde
observaiileluipertinente,revenindasupracapitolelorvizate.
Avreasamintescunepisodpetrecutprinanii1990.Rodica,aflndc
unchiulmeu,avocatulIonDumitrescu,estemembruPN.L.,larugatso
nsoeasclasediulpartiduluipentruasenscrieiea.Doreaacestlucru
deoarecetatleifusesemembrualacestuiPartidipentrufaptulceansi
aveaconvingeriliberale.ntretimpfrateleei,aflnddeaceastintenie,a
convinsosrenune,avertiznduocvactigacivasimpatizanipolitici
darvapierdemiidecititori,aanctnusamainscris,spredezamgirea
unchiuluimeucareconsideracarfijucatunrolimportantnviaapolitic
romneascprinprestana,prinprestigiulscriitoricesc,ctiprininteligenai
culturadecaredispunea.
Depindvrstaadolescenei,fraiiOjogsenelegeaufoartebine,dei
erautotaldiferiicastructuricapreocupri.ncontrastcumodul
extravagantncaretriaRodica,viaatatluimeuaevoluatnparametrii
clasici.Sacstoritcufemeiaiubit,aavutuncopil,sadevotatfamilieii
profesieideinginer,iacumpratunapartamentiomainiseconsider
fericit.iplceauiluipetrecerile,iubeamuzica,cntafoartebinelapian,
adoramarea,concediilenstrintate,aavutprietenibuniidragi,eraiubiti
preuitdetoatfamiliadinambeleramuri,eravesel,optimistdartotuln
limiteobinuite.
RevenindlacopilriaRodici,n1948intervinereformammntuluii
senscrielaLiceulDomniaIleana(Eminescudeastzi),undermne
urmtorii5anipnlaabsolvire.
nviaaeideelevafostterorizatdematematicpecareoconsidero
materieinfaminunelegeacumdeesteacceptatnprograma
nvmntului.Nicipentrufizicnafcutopasiune,nschimbadora
literatur,iarlalimbistrineexcela.
La16anieraabsolventdeliceu(peatuncisefceaudoarzececlase)i
dexamendeadmiterecusucceslaFacultateadeDreptdinBucureti.
Nutiuncemsurafostopiuneaeisauaurmatdorinatatlui.
Acesta,decepionatcfiul,maimarecu4ani,aalescarierainginereasc,a
insistatcamcarfataslurmezecaavocat.
Pecnderastudentnanuldoi,saprodusrevoltadinUngaria(1956)i
ndegringoladacreatnfaculti,Rodica(imulialicolegi)afostarestati
exmatriculatsubacuzaiaciamanifestatpublicsolidaritateacuacea
micare.
IroniaafostcRodicanicinuaparticipatlamanifestaie.Avusese
ntlnirecuviitoruleiso,faptdovedit,darmnarzbunriisecretaruluiU.T.
C.,acruicurteinsistentRodicaorespingeasistematic,atrecutopelista
neagramanifestanilor.
Pentruntreagafamilie,arestareaeieraogrealovitur,darpentru
Rodica,chiarinaceadramaticmprejuare,primacochetriaeinnscut,
cutnduizoritcerceiiadecvaiinutei,deimiliieniioateptaunprag.
Cublndee,snosperiepreatare,tatleiafcutoatentceste
vorbadeoprivaretemporardelibertateundenusuntpermisebijuteriile,iar
lucruriledembrcmintetrebuiesfielimitateipractice.
Dupctevaluni,adevratcomardeancheteideclaraii,afost
eliberat,darnedreptateasuferitamarcatoprofund.
Cumaceastconjuncturosurprinsesendrgostitdetnrulavocat
BebeGapar,icumeleranerbdtorsilegeviaadeaiubiteilui,iar
Rodicaerancsubimpresiapucriei,aacceptatssecstoreascis
pleceimediatdinBucureti.Firesc,sauduslaBocaTimioara,undefamilia
souluiaveauncasteldeviscarenutiuprincemiracolrmsesenposesia
proprietarilor.
BebeGapar,primulsoalscriitoarei.
BebeGaapreranepotulscriitoruluiiprotopopuluideBocaMihail
Gapar.AcestaprimisetitluldeEcsedi,GaliGaparideatuncidescendenii
luiaubeneficiatdeparticulnobiliarvonceprecedanumeledefamilie.
PriniiluiBebe,oamenidemareculturieducaiealeas,iauprimit
noracubraedeschiseidragoste.nclimatulintelectualdincasaGaspar,
Rodicantimpulliberstudianprofunzimemitologiagreaciroman.
BebeGaparndjduiacsoialuisirmnalturitoatviaais
renunelastudii.Sanelat.Eaidoreasnvee,sserealizezeprofesional;
eraambiioasidecissfaccevanvia,darnuoriceinuoricum.
nafardeaceasta,Rodicaacceptasecstoriacucondiiasse
stabileascmpreunnBucureti,decarenuconcepeassedespart.Prefer
omansardpeCaleaVictoriei,dectuncastelnTimioara,obinuias
spun.
Viitorulsoaasiguratocaavaprocedadacndecursdeunande
zilenusevaacomodacuviaadeprovincieceeacenusantmplat,
rentorcndusedefinitivncapitaliastfelsaudespritnaintecpasiunea
lorsseficonsumat.
Ulterior,icaurmareanenumratelordemersurifcutedetatlei,
RodicaprimetedelaMinisterulnvmntuluiaprobarederenmatricularen
facultatecucondiiassereabilitezeaaeramodapeatunciunandezile
nfabriclucrndcamuncitoarenecalificat.
BebeGapararistocratdegeneraiintregi,oricumnarfiadmisc
soialuislucrezentrunastfeldemediu,socotinduldegradant.Aimplorato
srenune,iaczutngenunchidareaarmasneclintitnhotrrealuat.
Mulianimaitrziu,RodicamrturiseacmariajulcuBebeafosto
haltfermectoarepeitinerarulvieiiei.
Sebucurcaexistatinuarepreriderucsadestrmat.
Saurevzutcuemoiedupmultvreme,njurulanilor197679i
duprevoluie,cndBebeGaparaavutdesusinutdiverseprocesen
Bucureti.
Gndsaucunoscuterautineri,frumoi,entuziatiinceztorintrun
viitorcomun,plindepromisiuniisperane;acumsauregsitcadoioameni
maturi,mpliniiprofesional,darcutrecutiamintiridiferite.
Aumuritladiferendeunan(Beben2001,Rodican2002),Rodican
Bucureti,laSpitalulMunicipal,imobilizatlapat,iarBebenGermania,dup
ceiaufostamputateambelepicioare.Sufereadearteritidiabetsever.
Amndoiimanifestaserdorinasfieincinerai.Urnacucenua
RodiciafostdepuslacimitrulBelunmormntulfamiliei,iarceaaluiBebe
afostadusdinGermaniaidepuslamormntulbuniculuidinBoca
Montana.
BebeGapar.
SezicecundestinneierttorarfiurmritfamiliaGapar.Bunicul
Mihailamurittnrla49deani,fiulsuIonelsasinuciscuunfocdepistol
ntruntrenpentrucpierduselacriosumimportantbaniaiPartidului
Naionalrnesc,iaroaltrudsastinsdinviancondiiidramatice.
DesprecastelulBocasuntsuspiciunicarfibntuitdefantome,motiv
pentrucarestrnepoiiluiM.GaparGloriaiRenatoauprsitcastelul
duprevoluieisaustabilitdefinitivnGermania.
nEvenimentulzileiMagazindin8septembrie2002,gazetarulGeorge
Comaninsereaz:FotografulDanMercesculocuietevisavisdecastelul
Gapar.EsteabsolventalFacultiidetiineEconomicedinTimioara.Eleste
prietencuGloriaiRenatostrnepoiiscriitoruluiMihailGapar.Aaaajuns
sfiemartorlactevascenemisterioaseiinexplicabilepetrecutencastel,dar
aauzitipealiipovestindlucruriincredibile:ntroseardevaramfost
invitainsalonulmarealcastelului.EraudefafraiiRenatoiGloria,fiii
avocatuluiBebeGapar.Gndsafcut12noaptea,sadeschisdeodat,cu
zgomotmare,ua.Nuintrasenimeni.Amrmasncremenii.Mamridicatcu
teamimamdussonchid.Dupceamajunspescaunuasadeschisdin
nousingur,deincuietoareaeraperfect.Toiamtcutinesimeam
ameii.Launmomentdatamavutsenzaiaccineva,oforinvizibilncerca
sapesedinnoupeclanauiiisodeschid!.
nacelaiarticol,gazetarulGeorgeComanconsemneazmrturiileunui
miliian(prinaniiv970miliiaiaveasediullngcastel),carentimpul
nopilordegard,avzutpezidurileiferestrelecasteluluilucruri
nfricotoare.
GeorgeComanincheieastfelarticolul:Numeroasemrturiiconverg
spreaceleaintrebri.AcuiprezensefacesimitncasteluldelaBoca?
Dramepetrecutecuveacurinurmtriescncnaerulgreuintunecatal
acestorlocuri.
AcumcastelulprsitdefiiluiBebeGaparesteoruiniarlocalnicii
temtorilocolesc.
RevenindlaRodica,dupcesadespritdeBebe,naezitatniciun
momentisaangajatlafabricademedicamenteGalenica,fiindmuncitoare
necalificat.Deidelicatiginga,parczmislitdinporelanisidef,na
pregetatslucrezecotlacotcucelelaltecolege,iansngeratdegetelen
capseicartoane(nopiledormeacuminilebandajate),narefuzatnicio
sarcin,aparticipatlatoateactivitileobteti,saevideniatinbrigada
artisticprestndoresuplimentarepentrurepetiiiiserbriinusaplns
niciodat.A.fostocolegdemuncmodel;muncitoareletinereifceau
confidenedeordinsentimental,celemaivrstniceiddeausfaturi,iarea
acceptcudemnitatesituaia.
n1962,lafineleunuiandemuncdur,aavutsurprizneplcuts
constatecaprobareaderenmatricularenusamairespectat,nschimbisa
datacordulsdeaexamendeadmiterelaoricefacultate.
SatemutdeBucuretiisanscrislaIai,totlafacultateadeDrept,
undeadatexamendeadmitereiareuitcubrio.
Dintimpulstudenieiaavutamintirifrumoase,iaplcutoraulIai,i
andrgitcolegii,anvatbine,sadistrat,dargndulisufletuleieraula
Bucureti.
Ateptacumarenerbdarevacanele,maialescnacesttimpse
ndrgostete,ntrunajundeCrciun,deprietenulfrateluieiactorulCosma
Braoveanu.
Secunoteaudemulttimp,darpnatuncirelaiaerapur
camaradereasc.Cosmaamrturisitdupaceeacdefaptafostndrgostit
deRodicadecndacunoscuto,darnuiadezvluitsentimenteledeteama
refuzuluiinevitabil,eafiindangajatnrelaiacuBebeGapar.
DeacumcurseleIaiBucuretiiinversdevinopermanen;oriRodica
veneanBucureti(chiardepeozipealta),oriCosmaplecalaIai,oridecte
oritimpulipermitea.
Amnduroralisepreactimpulseopretenlocctnusuntmpreun,
iarrestulstudenieiesteperceputcaoeternitate.
idorulirezistibilpentruoraulsunatal,dariiubireanemsurat
pentruCosmaaudeterminatopeRodicassetransferelaFacultateadeDrept
dinBucureti,chiardinprimulandestudenie.Aicisadistins,nceicinciani
destudii(19621967),nspeciallaDreptulCiviliLimbaFrancezlacarea
obinutpermanentnotemaxim,dardeopotrivilaCriminalisticiMedicin
Legal,disciplinecareaveausianticipezenclinaiascriitoriceascspre
romanulpoliistideaventur.
nsfritvineanulfericitalabsolviriifacultii1967cndobine
diplomadelicencumedia9,25.
ImediatsenscrienColegiuldeAvocaidinBucureti,undeprofeseaz
timpdeapteani.
Rodicaeraoprezendeneignoratnmozaiculsocial.Redausubacest
aspectrelatrileunchiuluimeuIonDumitrescuurmtorulepisod:
Am\u259?ZutopentruprimadatpeRodicaOjogBraoveanuprinanul
19691970.EueramprocurordeedinlaTribunalulRegionalBucureti,iar
eaeraavocatstagiar,cefceauceniciapelngavocataAnaCiobanu.A
intratnsaladeJudecatiacerutamnareaunuidosarpentrucAna
Ciobanu,titularadosarului,nuseputeaprezentafiindplecatnprovincie.
Rodicamiaatrasatenianunumaiprinnume,darmaialesprinelegana
vestimentarifrumuseeafizicfrapant.Aveanplusodistincienmersi
unaerdeintelectualitate,chiarineexprimatprincuvinte.
CndRodicasanscrislaColegiuldeAvocaiacerutsfierepartizat
pentruaifacestagiaturapelngofemeieavocat,tiindcsouleieste
foartegelosidorindsimenajezeeventualelesuspiciuni.
n28august1963(nuntmpltoralesesemomentul:eraziuadenatere
aRodici),CosmaBraoveanu.gtitla4aceidobortdeemoie,avenitcu
unbucheturiadefloriscearoficialmnaRodici.
Priniiifrateleeiaurmasconsternai.tiaudeidillor,daro
catalogaucauncapriciutrectoralRodici.
Priniisauopusdinrsputeri,considerndunmariajtotalnepotrivit,
iarfrateleei,deiprietencuCosma,lsocoteaneseriosigolan.
Cutoataceastopoziienverunateisaucstoritn31august
1963,iarcutimpulCosma,puslazidiniial,sadoveditunsobun,afectuos
iCozmapestrziledinPragadevotat.DanPuiu(frateleRodici)arecunoscut
csanelatnprivinalui,aacaurmasprietenipnlamoartealui
Cosma.
CosmaBraoveanusanscutn1933,laTighin,nBasarabia.Erafiu
depreot(alcincileacopillaprini).
Lavrstade8animpreuncufamiliasarefugiatlaBucureti.Aicis
anscrislaLiceulMateiBasarab.ncadrulcoliiseorganizauserbriunde
Cosmaadevenitomicvedet.Launastfeldespectacolaavutansasfie
remarcatdeactriaDinaCocea,careconsiderndcareaptitudiniactoriceti,
lasftuitssepregteascpentruadmiterelaInstitutuldeTeatru,darcu
recomandareaexpresdeasedebarasadeaccentulmoldovenesc.Ambiios,a
fcuteforturimarinacestsensicutenacitateacarelcaracteriza,areuit.
Paradoxal,maitrziu,tocmaihandicapulaccentuluilaajutatsdevin
unuldinceimaipopulariactorinspectacoleledeteleviziune.
AfostadmislaInstitutuldeTeatrulaclasaprofesoruluiTimic,undea
avutcolegidemarcprintrecareFlorinPiersic,IoanaBulc,Leopoldina
Blnu,LiviuCrciun.
Vorbeatotdeaunacumarebucurieinostalgiedeaniiminunaiai
studeniei.
Laabsolvireainstitutuluin1957esterepartizatlaTteatrulNaionaldin
PiatraNeam,undejoactimpdeunancastagiar,dupcareesteangajatla
TeatrulNaionaldinBucureti.
Cosmaeraonaturrebel;nuaveatact,nicinuvoiassecorectezen
acestsens,spuneatotdeaunacegndeafrmenajamente,indiferentcera
vorbadeunmainist,pompier,colegsaudirector.Astfeliaatrasmulte
antipatiiiaratatnumeroaseroluri.
Laceamainensemnatnedreptateiaufostdestuleameninacu
demisiaichiarofcea,motivpentrucaremulianiisaspusnteatru
Braoveanudemisie.
ansaluiafostcminiluminateiauignoratmicilesaumarilelui
rzvrtiri,nundeajunsmotivateiastfelafostscutitdeairatacariera,
pentrucareaveacerteaptitudini.
Cosmaaveahumor,imaginaie,eradeteptintotdeaunaaveareplic
inteligent,dublatdeironiesubtil.
Eraasnpozneicalambururi.
Ontmplarearmasantologicnteatru.
naldoileaandeactorie,TeatrulNaionalseaflanturneulaTimioara
cupiesaOrologiulKremlinului,deArbuzov.nrolulprincipaleratalentatul
actorGheorghePopoviciPoenaru(aziprofesordeteatrunCanada),iarCosma
interpretarolulceasornicarului.Pedurataunuintregact,Cosma
ceasornicarultrebuiasfieconvinsnciudareticenelorlui,srepare
orologiul,simbolalKremlinului.
Tocmainziuaspectacolului,Cosmacunoateisendrgostetedeo
splendidstudentdinTimioara.idntlnire,aceastaaccept,dari
condiioneazoradedesprire,23,cndtrebuiasfielacmin.
ndificultatespectacoluldurmultCosmaapeleazlanelegerea
colegilorrugnduisjoacemairepedeieventualssuspendepauz.
GheorghePopoviciintrnpaniccivaratarolulirefuzcategoric.
nacestecondiii,Cosmalasimpresiacsaresemnat,restulactorilor,
ieialarmaiiniial,selinitesc,cortinaseridic,iarspectatoriinerbdtori
ateaptncepereaspectacolului.
ActulncareLenin(GheorghePopovici)ncearcprintoateargumentele
posibilesconvingndrtniculceasornicarsrepareorologiul,trebuias
dureze50deminute,nsCosmandrgostitinepstorlainerentele
repercursinui,dspectacolulpestecap.
DupprimelereplicialeluiLenin:Bineaivenit!Vreisreparai
orologiul?,Cosmarspundeprompt:Da,tovari!,instupoareagenerala
actorilorispectatorilor,oialagoandinscenidinteatru.
Spectacolulafostcompromis,iarGheorghePopoviciparalizatde
indignare.
BinenelescsadeclanatunscandaldeproporiiuriaelaBucureti.
Sapropusexcluderealuidinteatruinumaiominune(eunutiucarefost
aceea)lasalvat.
Altdataplecatnturneucuotrupdeactori(pelitoral),dincarefcea
parteiprietenulsuFlorinPiersic.Fiindnoapteiobosii,majoritateadintre
eiauadormitntren.LaunmomentdatCosmalzglieviolentpePiersic,
caredormeaprofundicndacesta,buimac,deschideochiiizice:Florinele,
miFlorine,ascult,stiictiavorstetrezeasc,dartudormilinitit
cnuilaseustederanjeze.
Mulumesc,Gosmu,mulumesc,idintrodatsadezmeticit,ia
datseamacesteintauneifarseibinenelescnulalsatpeCosma
nepedepsit.
nsfrit,fiinddupmulianinAmericacuRodica,apublicat,mereu
puspeotii,ntrunziarspecialdelargcirculaieurmtoareainformaie:
ScriitoareaRodicaOjogBraoveanuafostaleasMissNiagara,iactorul
CosmaBraoveanuiapierdutnevastalarulet.
Printronedoritntmplareziarulrespectivaczutnmnadirectorului
TeatruluiNaional,actorulRaduBeligan,care,consternat,lachematpe
Cosmailaameninat(actaoar?)cidesfacecontractuldemunc.
ntlnireadintreceidoiafostfurtunoas,iarexplicaiiledatedeCosmaaufost
ignorate.Totui,nurmainvestigaiilorfcutedearmatadeinformatori,Radu
Beligansaedificatcafostvorbadoardeunnevinovatamuzamentila
iertat,darncontinuareaconsideratcceeaceafcutnuestededemnitatea
unuiactor.PeCosma,verdictulnulaafectatiacontinuatscreezecomicde
situaiioridecteoriaveaocazia.
AaafostCosma:derutant,imprevizibil,genial,dezarmant,uneori
maliios,iaralteorideosensibilitatenduiotoare.
Dacnarfifostactor,Cosmaarfipututfiunbundesigner,schielelui
fiinddeungustiofantezieieitedincomun.Brodafrumos,confecionageni,
pantofi,rochii,accesorii(pstreziacumghirlanddetrandafiricarea
nnobilatunadintoaleteleRodici),fceabijuterii,mrioare,excelente
unicatepentrusoialui.
Nupregetasconstruiascchiarpiesemicidemobilier.
Cosmaascrispatruromanepoliisteintitulate:Fug,Unmartor
incomod,OmulfrumbriFiar.Ultimullncepusenaintedemoartealui
fulgertoareiaaarmasmulianidezile.ntruntrziu,Rodicala
continuat,laperiati,ironie,afostpublicatdupmoarteaei.
CosmaajucatnfilmelePcal,ParodiedupCoanaChiria,n
numeroasespectacolepentrucopiietc.
iarmaifidoritscompununcntec.Dacarfireuitsaunu,nimeni
nutie,deoareceviaanuiamaidatrgazulsafle.
PeRodicaoiubeanemsuratdemult,oocrotea,indeplineaidemulte
orichiarprentmpinadorinele,capriciile,nimicnuerapreascumpsauprea
greusifacobucurie,unmoftcostisitor,darastanulampiedicatso
ameninecdaclneal,iscoateochiicutoculdelapantofiidesear.
Referitorlagelozialui,cndobservcunbrbatopriveainsistent
recurgealatotfeluldetertipurisoscoatdinrazaluivizual,saudaceraula
restaurant,subdiversepretexteschimbauimediatlocurile.Nuimaipuin
adevratcRodicaatrgeacaunmagnetprivirileinudoaralebrbailor.
Souleieranunumaigelosciiposesivinupermiteanimnuisletulbure
intimitatea,cnderaumpreun.
Afostdesenzaiereacialuidintrosearpetrecutlaretaurantul
Cina.Eraulaomasundedinntmplaremaieraudouscaunelibere.La
unmomentdatavenitoperechedetineriiacerutpermisiuneassteala
masalor.Cosmaleaexplicatpoliticoscestecusoiaiaudediscutat
problemepersonale,dartineriinuauinutcontderefuzisauaezat.Frs
leadresezeuncuvntderepro,CosmaarugatopeRodicasseridice,aluat
masapesus,cutotceerapeea(aveasuficientfor)iamutatonspatele
lor.Aadusdouscaune,sauaezatiiaucontinuatimperturbabili,
discuia.Tineriinepoftii,rmaicadoicaraghioipescaune,frmas,n
mijlocullocalului,auplecatimediatnhohoteledersalecelorlalimesenii
chelneri.
Amaflatdinlecturideontmplareasemntoarepetrecutla
restaurantulCapsantimpulceluidealdoilearzboimondial.Pictorul
TheodorPallady,reputatantifascist,erasingurlaomascnddoiofieri
germaniiaucerutpermisiuneasocupescaunelelibere.Palladyiarefuzat
promptzicnd:Nepaspossiblemonsieurs.Cvestmonespacevital!.Erao
referirealuzivladoctrinafascist(nevoiadespaiuvital)laadpostulcreia
HitleraincendiatEuropananul1940.
CelmaiadeseasoiiBraoveanumergeaulaCasaScriitorilor(aveau
aceeaimas),undeniciodatnuerauinoportunaideprezenestrine.Era
cunoscutbizarerialor,deanufideranjai,irespectat.
AmntrebatopeRodicadacnuseplictisescserintreginumaieidoi,
nconjuraideattalumeinteresant(mrefereamlaCasaScriitorilorn
special)imiarspunsfrsezite:Nu,niciodat,mtemchiarcnosne
ajungoviampreunsnespunemtotul.Comunicauperfectvorbeau
despreorice,problemedevia,literatur,teatru,muzic,prietenie,despre
crileRodici,desprepolitic,planurideviitor,cltoriiimod.
iaproposdemod,Rodicaiarfidoritstriascnepocadegloriei
opulennRomniaanilor19001940ntlnireadintreOrientiOccident,
deunfarmecfregal,labelleepoque.
Adorarochiileromanticedinmuselinivoalurifluide,curisipde
pasmanteriiivolane,jabouribogatedindantelValenciennes,umbreluedin
ghipur,plriiflorentinecupeneipanglici,pantofidelicaidinsatin.
nacordcueleganteledoamne,iarfiplcutcabrbaiimbrcain
redingotsaufrac,cumelonimonoclu,sfielafeldecurtenitorii
reverenioicuacestea,cumerauceidinvremuriletrecute.
MamamirelatacplimbndusentrozidesrbtoarepeCalea
VictorieimpreuncuRodicaanmrmuritsesizndmareadecapetecareo
urmreachiarduptrecereaei,parcdirijatedeotelecomandnevzut.
DacRodicanuiadoritcopii,nuiadoritniciCosma,darpefetiele
dinfamilie,respectivpemineipefrumoasameaverioarOanaAdela
amanschi,neaiubit.
tiassejoacecunoi,nersfaiinventatotfeluldegiumbulucuride
latravestiuripnlaclownerii,lacarenoirdeamnhohote.Cndaveam45
aninetratacudeferentcapenitedomnioare,nesrutaceremoniosmna
(chiaramoastfeldefotografie),vorbeanlimbajpretenios,pecarenul
nelegeamdarintuiamcedebine.ijucarolulattdeconvingtornct
noi,flatate,deveneaminstantaneupersoaneimportante.
miiubeamunchiul,darpelavrstade56aniamfostcucerittotali
definitivdeRodica,pecaredemulteoriamluatodemodelnvia.
Campeatunciamrealizatcemtusenzaionalamipemsurce
treceauaniieramdincencemaifascinatdepersonalitateaei.
Foarteatentiextremdesensibillasentimentelecelordinjur,nceo
privete,simindumsubjugatdefarmeculei,saapropiatdesufletulmeude
copilideatuncipnlaplecareadintrenoi,amavutorelaiecutotul
special.
Pela14animiazis:Mdlina,tulamineveifumaprimaigaritot
mie,suntsigur,miveispune(nainteaprinilor)cndaistendrgosteti,
ipeumrulmeuveiplngecndveifidezamgit,ciastafacepartedin
regulileiubiriiialetinereii.
Primapreviziunenusaadeveritpentrucigaranumatentat
niciodat,darntradevreimdestinuiamfrrezervanpovetilemele
sentimentale.
Aveanelegerepentruoricesituaie,chiardacnutotdeaunaintran
vederileei,imiddeasfaturidebunsim.
Eratolerantcuminedeicontientizactoleranapoatefiiundefect,
maialesatuncicndpoartnsinevinoviaslbiciunii.
Eraiunbunpsiholog,tiapecepedalsapesecnderamnecjit,
mifceadaruricnderambolnav,miscodeacudelicateecnddeveneam
ermetic,darntotdeaunacudiscreieitact.
micunoteaslbiciunileivulnerabilitile.
Aveaputeredediscernmntieraanalitic.
Rarselsapclitidactotuisentmpla,nuiiertacredulitateai
nicipeceicareautrdato.Dacacetiaeraudinfamilie,ievit,lsndloc
doardeundistantbunziua.Dacnseraucunotinesauprieteni,rupea
definitivrelaia,orictarfiafectatopierderealor.
Rodicaeraexcentricioriginal.
Abiavorbeamimiaspus:Mdlina,tusmstrigiaa(aase
spunelamtunMoldova).Dacmispuiaa,idauoppufrumoas.
Miadatppuafgduitiareuiamzisaatoatviaa;nuodatn
societatefiindseridicauperechidesprncenecontrariatelaacestapelativ,
iareaseamuzacopios.
Gndmiscriaovedere,oscrisoaresaudedicaie,sesemnaaa.
Mtuamea,pentrumine,areprezentatetalondeelegan,frumusee,
rafinamentibungust.
Sigur,aniineierttoriiaupusamprentaasupraaspectuluieifizic,dar
personalitateaputernic,originalitatea,spiritulcreatoriinventiviaupstrat
prospeimeapnlasfritulvieii.
AtrecutmaimultdeunandecndRodicaaplecatdintrenoi.Este
incredibilideneacceptat.
Rodicaiubeaviaacufor,tiacnimenialtassebucure(chiarpentru
unrsritsauapusfrumosdesoare),eradeunoptimismdebordanti
molipsitor,aveaosigurandesineieitdincomundarastanunseamn
vviaanancercatoinasuferit.
GndamuritCosmaafostdevastat.Atunciafostprimaoarcndam
simitopierdut,derutat.Repetcuobstinaie:Nueposibil,nupoatefi
adewat.Stteaorenirnfotoliuparcateptndulsintrepeucu
braelencrcatedefloricumfceaadesea.
CuosearnaintedemoartealuifusesermpreunlaCasaScriitorilor,
unde,denecrezut,autrecutnrevistmomenteledebucurietritempreun.
RenumitulcaricaturistMatty,trecndpelngmasalor,iantrebat:Suntei
ieleganiifericii.Srbtoriiceva?Viaa,afostrspunsul.
ntradevr(mrturiseaRodicamaitrziu),afostosearplinde
bucurie,deparctoatlumeaeraanoastr.
Nueraprimadatcndtriauastfeldeseri,dardatoritcircumstanelor
aspectulcaptoaltdimensiunetenduioeazitecutremur.
DupnmormntarealuiCosma,unchiulmeuIonDumitrescuspunea:
AmcunoscutopersonalpeRodicalanmormntareasouluisu,cndn
calitatedecumnatalfratelui,DanPuiu,iamprezentatcondoleane.Maocat
ctottimpulslujbeidenmormntareastatcaostanfrsicurgo
lacrim,nicichiarntimpceactorulFlorinPiersicirosteaimpresionantul
necrologprintresughiurideplns.NutiuncemprejurareRodicamia
explicatulteriorcmulttimpnuarealizatcCosrtiaadisprut,moartea
acestuiaczndimpreviziblcauntrsnet.
Cosmaaveadoar46deanicndamuritieralaalcincileainfarct.
Simptomeleluifuseserdiagnosticateeronatcrceli,virozepulmonare,gripe
inevralgiiintercostale.Rodicapstracugrijreeteledatecunumaio
sptmnnaintedeinfarctulfatal(deunmedicprieten),nileartamereui
nuiexplicacumsefcuserasemeneaeroriinadmisibile.
ProfundmarcatdepierdereaomuluidragRodicaaavutintenias
acionezenjudecatmediculsuperficialdardinconsideraiepentrusoia
acestuia,fadecarenutreasentimentedeprietenie,arenunat.
RodicaiCosmatrisermpreun17anifericii,sesimeaunorocoic
seauunulpecellalt.Eleranenchipuitdemndrucareonevastfrumoas,
deteptitalentat,iarRodicaerafericitalturideunsocareoadora,
debordadefantezieispontaneitateimaiales:mfacesrdinum
plictisescniciodatcuel(nuosteneaeasspun).
Aaseexplicfaptulc,dupCosma,pentrueanamaiexistatcu
adevrat,altbrbat,impunnduiunlungintermezzodesingurtate.
Pesteani,relundrelaiilesociale,antlnitbrbaicareiaufcutcurte,
aprimitictevacererincstorie,printrecareiapoetuluiEugen
Jebeleanu,pecare,spreuimirealui,larefuzat,considerndul(ncontinuare)
peCosmasoulcenuputeafinlocuit.
Rodicaisouleiauavutunmariajidealgndeauisimeaulafel.
Iubeaulafeldemultviaa,iubeauiubirea,leplceassedistrezefr
ceas(cumziceaCosma),adoraulocalurileibarurile,dansauneobosit,
ascultaucuplcerelutarii,iarnzoriinseritrziifceauplimbri
nesfrite.
Uneorinnopifierbinidevar,cndariaialungdincas,seduceau
nCimigiuidupceoboseauhoinrindprinparc,iumpleautermoselecu
aprecedelaIzvorulEminescuiapoisentorceaufericiiimereu
ndrgostiiacas.
Sebucuraudinoriceirefuzausselasecopleiidetristeensituaii
maipuinvesele.Laastaamsmgndescmine,ispuneaRodica
asemenicelebreieroineScarlettanumaipuincelebruluiromanPearipile
vntului(cartedecptiaadolesceneiei).
CunostalgieidormiamintesccndntrunajundeCrciunRodicam
arugatsvinlaeasmpodobimmpreunbradul.
Iamsugeratspunembeteal,podoabeigloburiargintii;gseameuc
unastfeldearanjamentdoarnargintiuiverdesarpotriviinterioruluii
atmosfereidincas,desvrindnotafestivntrunmodrafinat.
Nu,iubitamea,pomuldeCrciuntrebuiesfieundelirdeculorii
strlucire,sfieveselaidomaunuiTRIUMF,sexprimesperan,siumple
inimadebucurie.
Rodicaeratotdeaunatonicimolipsitordefericit.Poateparsubiectiv
imtemdeacestpcat,nsrealmenteerasenzaioanl;nalt,zvelt,cu
stil,linieiinutimpecabil.
Aceastaeraimpresiaimediat,dartecucereadefinitivcufrazacultivat
ibagajulenormdecunotinerezultatnurmaunuistudiuriguroside
durat.
RevenindlaCosma,amamintitceranzestrat,printremultealtele,cu
fantezieiingeniozitate,caliticareaudatmultculoarevieiilorncomun.
mirevinnminteclieecaremiauncntatcopilriaiadolescena.
SrbtorileorganizatedeCosmalafiecareapariiedecarteaRodicisau
alteevenimentedefamilieerauinegalabiledatorithumoruluiiinventivitii
lui.
Astfel,pentruabinedispunemusafiriincdelasosire,Cosmai
ntmpinapeacetiacuunlutarangajatanumesleinterpretezecntecul
specificzoneidincareacestaprovenea.
naceastidee,laapelulsonerieiseuitaprinvizoridacmusafirulera
olteanicntaMafcutmamaoltean,daceramoldoveanicntaTrandafir
delaMoldovaitotaaprocedacuceicareerauoriginaridinalteregiuni.
Deicopiiidinfamilieadiceuiverioaramea,OanaAdelanu
participamlapetreceri(acesteasuntsrbtoripentruoamenimarine
rspundeaupriniilamiorliturilenoastredeaneluacuei)ascultamapoi
curespiraiatiatrelatrilelordinzileleurmtoare.
Deobiceinacesteocaziiinvitaiirudeiprieteni,veneauninutde
searpretenioasintotdeaunaRodicaepata.
Dacaamintinumaiprimapetrecerededupcutremuruldin'77,arfi
deajuns.
ApartamentulprinilorRodicifuseseavariatiaratajalnic.Pentrua
acoperirnilelsatedecutremur,Cosmaaavutoideegenialpecarea
materializatocutalent.
MaimultdedousptmniacolindatprinparcurileBucuretiuluide
undeaculesfrunze,ramuri,iarb,floriicuacesteaatapetatcuarttoi
pereiicasei.
Eueramnculmeafericirii.Misengduiseczilnic,dupcoal,svin
directlabunici,undempreuncuRodica,narmatecuunntregarsenalde
elementedecorative,lajutam(saucelpuinaanemndreamnoi)peCosma
sidesvreascopera.
Dinpoleial,dantel,cartonilemnlcuitafabricatfaguridemiere,
albineifluturinzbor,pecareiafixatpemobiliperei.
DincrengianlatuncopcelipeeleaaezattoatecrileRodici
publicatepnlaaceadat,nvrftronndvedetaserii,ultimaapariie.A
meteritchiariobncudinlemn,nct,cuunpicdefantezie,teputeai
nchipuinparc,ntrosearmirificdetoamn.
Bucuriaeradenedescris.nacorduridevalsitangoperechilede
dansatorievoluaucuelegannlnuiidebanderoledinmtasecolorat.
ScriitoruliprietenulIonAramacntatlachitar,iarsprezori,Cosma,
tatlmeu,veriiRodici,LoniamanschiiMiuGeorgescu,aucntatromane
icntecedealtdat.
Cuaceeaincntaremiamintescdeoaltpetrecere,ntrunAjunde
Crciun.
Scenariulserepetcuinvitaininutspecial,organizarecudecor
festiv.SrbtoareafiinddeCrciun,unbraduriagemeasubpovarajucriilor
depomiaghirlandelordebetealcarearuncauscnteiericolorate,adevrate
cascadedelumini.
Pemasndreptulfiecruitacmeraocartedevizitcunumele
musafirului,ocaricaturaluiioepigraminspiratcarelreprezenta.
Pefaademasovolburdebroderieidantelerauaruncate
crenguedebradivasemicicuflori.Imagineaeradepoveste.
Rodicaangajaseotnrnostimcuort,bonetirochieattde
scrobite,cerademirarecumsestrecurprintremeseni,cuattagraie.
Sigur,meniulafostpreteniosales,darceeaceastrnitaplauzeafost
momentulcndlamiezulnopiisaustinsluminile,ramndaprinsedoar
beculeeledinbrad,iarCosma,mpreuncufratelelui(Kolea),tatlmeui
veriiRodiciaunceputscntedupdatincolindeletradiionale.Vocile
lor(toiaveauacesthar)binetimbrateauimpresionatimolipsit.
Eraoeuforiegeneral.
Toatlumeacnta,toatlumeaerafericit.
AnaOjog(mama),Pusamanschi,Rodica,MimiOjog(dinstnga)Spate
stngaCosmaBraoveanu,VictorOjog(tatl),DanPuiu(fratelescriitoarei),
Loniamanschi,MiuGeorgescu(veri)
Cosmanuratainuconcepeaevenimentimportantnfamilie
nesrbtorit,iarfiecarenoupetrecereoeclipspeceaanterioar.
nmodspecialpentruaniversrilesoieiluisentreceapesine.
ntroastfeldemprejurare,Cosmaainutcutotdinadisulsi
confecionezeelnsuirochia,ofertacceptatdeRodicacucondiias
respectentocmaimodeluldoritdeea.
Laprobaconstatatiniialcustupoare,apoicubucurie,cmodeluleste
totaldiferitdecelalesdeea,darfiindmultmaispectaculos,iaiertatpentru
nesupunere,ndrzneulcroitor.
nfinalinutaaieitocapodoperdemndecelemaisomptuoase
recepii(apreciereaaparineaunuicelebrudesigneraCaseideModde
atunci).
Nuinsistasuprameniuluicareeraspecialdarobinuitncaselemari,
moprescnsasupraaccesoriilorpentrudeertlacareCosmaiRodicaau
truditzilentregicumigalibucurie.
Dinpoleial,scobitori,hrtiecolorat,dantelue,paieteistrasuriau
confecionatcte30deumbrelueisteguleeadevratebijuteriipentru
cupeledengheatitort.
Pemas,auaruncatlantmplarestelueargintiicarelastingerea
becurilorscpraucanitelicurici.
Lamiezulnopiinlumintremurndalumnrilordinsfenice
toatlumeasaridicatinclinchetulpaharelordeampanie,sacntat
tradiionalulMulianitriasc!
naceastatmosferaintratRodicainndpebraetortulaniversar,
acoperitcubulgridefrica,floricelenaturaleicoajdeportocalnflcri.
Eraameitordefrumoas,mbrcatnrochielungdincatifeapan,cu
randesvousidecoltendrzne,ciorapistrlucitori,pantofidinantilopcu
tocuridecristalfoartenalteinprcustropirzleidespraysclipitor.Toat
inutaeranargintiuinegru.
Eleganteledeastziarconsideraotoaletdesearobinuit,atunci
ns,rafinamentulvestimentaieieifceasenzaie.
Petrecereasadesfuratntrobucuriedelirant.
Pesteani,mcinatdedoruriinostalgii,nziletristedesrbtoare,
Rodicaevocaamintiridealtdaticulacrimascunsizmbetuitatretria
bucuriiapuse.DupdispariialuiCosmaveseliadincasaintratpentrumult
vrementruncondeumbr.
Timiddupanitriti,aumaifostuneletentativedesrbtoriridar
nimicnaegalatfastuliineditulcelordepevremealui.
Abiaprin'92'93cndrnilesuferitedeRodicaprinpierderealuiCosma
iabuniculuisecicatrizaser,mamameaiasugeratsorganizezempreuno
petrecerecaaltdatdeziuatatluimeu.
ndorinadeaifaceosurprizsrbtorituluicuoideeoriginal,au
aduslutariideelitdelarestaurantulAmbasador(dacnumnel,
conduidemaestrulPuic),careaucntatdumnezeete.Spundumnezeete
ntructeuiverioarameaOananuagreamnmoddeosebitgenuldarspre
revelaianoastracetivrjitoriaicnteculuineaufermecatpurisimplu.
Rodica,Loniamanschi(vr)ifrateleDanPuiu.
Invitaiidedataaceastaaufostnnumrrestrns,darfoarteapropiai;
prietenidesufletaiprinilormei(asimilainparteideRodica)ifamilia
vruluiamanschi.
mifaceplceresleamintescnumelepentrucicunoscdecnderam
copilimisuntfoartedragi.AufostfamiliaMioaraiPuiuPordea,familia
MriiiTviMercureanu,TibiUrecheatucuprietenaluiMihaelaifamilia
MarilenaiMariusSilvestru.
LaMercureeni(cumlespuneamnoi),amfitrionideexcepie,undede
asemenisedaupetreceridenaltinutafostinvitatiRodicaisasimit
excelentntructgazdele,musafirii,pregtirileiatmosferaaudepittoate
ateptrile.
Tatlmeuafostimpresionatirecunosctordesrbtoareaorganizat
defetepentruziualuiilaprimulsalariuleacopleitcudaruriiflori.
Oareatiutctdemultliubeam?
Despretata,Loniamanschispuneaadesea:Puiuafostomulcruia
nimeninuiputeareproanimic.Aveasufletbun,eraconciliantiunprieten
devotatiarmtuameaIleanaDumitrescu(soramamei),miamrturisitn
repetaternduri,clsocoteaunuldinfraiiei,claiubitipreuitpentru
culturpecareoaveactipentrucalitileabsolutdeosebite,iarranalsat
nsufletprindispariialuinimeniinimicnovaterge.
Gndamurittatanamavutdestulcurajsispunemtemndunede
impactuldurcelaraveaasupraei,iaaflatnicinutiudelacinenumaicu
douorenaintedenmormntare.
MtuameaIleanaaavutcadealtfelisouleiIonDumitrescuo
legturapropiaticuRodicapecareosimpatizauipreuiau.
InspiraideideeaalbumuluiluiBogdanPitetiunchiimeilauimitati
aunfiinatnbiliotecalorunjurnalasemntorncareprieteniiicunoscuii
oamenideculturcareiauvizitat,auaternutpecteopagindingndurile,
amintirileisimmintelelor.Unchiulmeu,nspecial,etaremndrudeacest
jurnal.
nunadinvizitelefcutelordeRodicaaceastaascrisofilntreagde
Album,pecarecuadncemoieamrecititorecent.Redauaicidoarprima
parte:IleneiiluiIonDumitrescupecareiiubesc:Lelivredelavie,c'estle
livresupremeQu'ontnepeutniouvrirnifermersonchoixOnvoudrait
revenirlapageonVonaimeMaislapagecmVontmeurtestdejasausnos
doigts,aprilie1985
CuaceastocazieinunumaiunchiimeiIleanaiIonaudescoperitn
Rodicaomulmptimitdeculturicantotdeaunavizitaeiafostunregalatt
pentrumusafirictipentrugazde.
n28august2000afostultimadatcndRodicaiasrbtoritziuade
natere.
AinvitatlaCazinoBucurdoarfamiliaicivaoamenidragi,printrecare
iredactorulacesteicriFlorentinaChivu.
Dorindneapratsfieopetrecerefrcusur,nalsatnimiclavoia
ntmplrii,ocupndusecuateniedetoatedetaliile.
Arezervatlocuridintimp,saorientatctreunmeniuoriginalinnd
contdepreferinelemusafirilor,acomandatbuturifineisaasiguratcvafi
orchestr.
Invitaii,foarteelegani,iaudruitsplendidebuchetedefloriicadouri,
lutariiavizaiaucntatdiscretlagredealtdati,aparent,toatlumea
sedistra,toatlumeaeraveselitotui.Unobservatorfinarfibgatde
seamccevapreaforat,cacevacareiscap;ntrehohotedersparc
rzbteaunsuspin.
FanaisearacalddeAugusttenfioracuodezmierdaretrist.Sfifost
oareunsemnaldeRMASBUN?Undesuntfarmecul,nebuniaifericirea
petrecerilordeodinioar?
Pelngbucuriadevia,pelngculturiinteligen,Rodicaaveatot
feluldebizarerii,printrecareicredinanestrmutatcamaiTRAVERSAT
oexistenlanceputulanilor1900.Isentmplacahoinrindpestrziledin
cartiereleeipreferateDaciaCotrocenios.Kiseleff,sseopreasctulburatn
faauneicaseisopriveasccuemoieichiarcuduioie.
Frsipropun,sesurprindearevenindinaltedai;acelaioc,
aceeaifascinaie.
Nuiexplicacesentmpl,maialescnaavutnicioclipsenzaia
unorregsirintroexistenanterioar.
Totuisprevrstade50deani,cutndprinanticariatematerial
documentarpentrucrileeidinepocapreferat,Labelleepoque,sesimte
irezistibilatrasdeofotografie.Aceastareprezentaofemeielacirca30deani,
aicreiochideoexpresivitateneobinuitreinateniaRodiciinacelai
timpimagineaacesteiaonelinitete.PeversoerascrisRodica,suntfericit!
1928.Stupoare:caligrafiaei.
Orictdeciudatiseprea(idefaptera),Rodicasarecunoscutcafiind
eacuotoaletiopieptnturcarenuiaparineau.Amvzutfotografia,dar
eunamsesizatasemnarea,poatepreasubtilpentrumine.
Contientdeabsurdulsituaiei,ncearcssedetaezedesentimentul
cotropitorcareostpnetensestepesteputerileei.
Toategndurilegraviteaznjurulmisteruluiivremedectevaluni
esteincapabilsmaiscrieunrndlacarteapecareoaveanlucru.
Raional,nuriscssedestinuiecuiva;ovafacemultmaitrziu,
pesteani,aparentamuzndusedarceicareocunoteamamtiutcn
subcontientuleicredeacaceaRodic1928existicnimicnuera
ntmpltor.
Deatuncisertceaadeseantrecutuleifiereal,fieimaginar,darse
redresaimediat:nutrebuieslastrecutulsmiguvernezeviaa.
Rodicamrturiseacesteplindenchipuiriiciudenii;aveade
exemplumniabijuteriilor;celedefamiliecareimairmseserdup
masivelevnzriicareiplceau,leareinut.nschimbnurezistalaispita
noutilor,amodei.Cndnuaveasuficienibani,cumprachiargablonuri
darscumpeidebungust.ncivaaniseplictiseadeele,ledruiafiec
erauvaloroasesaunu,cumpraaltele,inscurttimpoperaiuneaserepeta.
ierafricdehoiicochetcuideeasicumpereunrevolver.Slav
Domnuluicnapusonpractic.
Dupceanceputsscrieromanpoliist,saidentificatpnntratt
cuoperaei,nctsetemeadeoameninecunoscuicareoabordauntmpltor
saupentruautografeideasemeneadezgomotenocturne,motivpentrucare
dormeaculuminaaprinsitelevizoruldeschispnnzori.
Rodicaaveacredinanezdruncinatnsoart.Laeahazardulechivalacu
fatalitatea,iarfatalitateaegaldestin.Seludanscuunfatalismmilitant.n
faaunuiobstacol,lupta,casaibcontiinampcat,darconsiderac
rezultatulestepredestinat.
FiindputernicinfluenatdefilosofiadespreviaaluiPauloGoelho,l
citaadesea:Norocul,soartasunthotrtedelanatere.
Eraisuperstiioas.Depildarefuzatcategoricultimainternaren
spital(promisesecuozinaintecovaface),pentrusimplulmotivceramari
13(august2002).
Rodicaseautodefineaunamestecdecopilifemeienvrst.Putisme,
atitudinidecopiliraionamentemature.
Eraifoarteorgolioas.nsprijinulacesteiafirmaiirelatezontmplare
petrecutcumulianinurmnSaladeFestiviti(saladeMarmurcred)a
CerculuiMilitarBucureti.
Fiindinvitatlauncocktaillacareparticipaelitaoamenilordecultur
dinlumeascriitorilor,ateatruluiifilmului,aremarcatchiardelaintrarean
salcprintreacetiaseaflaicunoscutulactoriregizordetalieeuropean,
SergiuNicolaescu.
ntructRodicaeraovecheadmiratoareamoduluiingeniosi
profesionistncareiregizafilmeleicumpnatuncinuavuseseocaziasl
ntlneasc,adecispelocsspeculezeaceastoportunitateisipropunun
scenariudefilm.
Cndlisauncruciatprivirile,dinpcatepentruea,acestanaschiat
niciointeniedesalut,bachiarisaprutcaprivitofugaricuindiferen
(caprinsticl),iatunciarenunat.
AaeraRodica,excesivdemndr,preferndspiarddectsiplece
fruntea.
irecunoteaidefectele.Eraboemprindefiniie,nueraordonat,era
foartecheltuitoare,baniisuntinventaisidainschimbulbucuriilorceile
potprocura,nussteansq/eurilebncilor(eraincapabilsfaceconomii).
Eraexcentricncomportament,ngndire,nmbrcminte.
Deexemplu,dincauzafumatuluinexces,aveadetnrvoceafoarte
groas.Nufceaniciunefortsocatifeleze,sondulceasc.Dimpotriv,o
amuzaefectulprodusdecontrastuldintreaspectuleifragildelicativocea
gutural,compromisdeigri.
Gndavea1617aniauluitCaleaVictorieiplimbndusenonalant
mbrcatntrorochieformatbutoi,modcareabiaselansaselaParis.
Deilumeasideratsentorceadupeafcndchiarcomentariicu
vocetarenudincelemaifavorabile,Rodicatreceamndr,fericits
ocheze.Bucuriaiafostscurt,pentrucsectoristuldestrad,recunoscnd
o,asomatopoliticosslurmezeacaslaprinisaularefuzuleilaMiliie.
Dealtfel,lacununiameaavenitnbrcatretroicuoplrie
mpodobitcupeneceeaceaatrasateniantregiiasistene.Aprecierilepe
temaufostsuculente(noapt,bineneles),darcuiipsa?
Totcuaceastocaziemiafcutuncadouneobinuit.
Lasfritulceremonieidecstorie,nmomentulfelicitrilor,uncorde
brbaiacutremuratpurisimplusalaintonndtradiionalulMuliani
triasc!.Vocilelorampledebaiibaritoniasurprinsplcutiimpresionat.
Rodicaiangajasecerndulescntenfor,iaufcuocumult
zel.
Mtuameaeraooriginalnedezminit.Aconsideratnceoprivetec
sanscutpreatrziu,iaratatepoc.iarfidoritstriascviaade
cabarete,baruri,curseipariuri,sstrluceascalturideelegantele
Bucuretiului.
Dingarderobaeinaulipsitniciodatpelngtoaleteleextravagante
3piesedefinitoriipentruovestimentaiecompleticupretenii:inutade
sear.
Rodica,naintedeplecarelacununiameacuaccesorii,bijuteriilei
costumuldebaie.Senelege,totuldupultimulcuvntalmodei.
Cosmairespectacusfinenietoateacestedorinicostisitoare,iddea
chiarideiispuneaadeseaisigurnugratuitcdacnarfiavutdestui
banipentrugarderobaei,arfifostnstareslucrezenmin,sseangajeze
muncitorlastrungoricenumaisovadfericit.
nrevan,iRodicaliubeafoartemult,ladmiracaactor,lapreciac
om,lsecondancelemainstruniceidei,ifceacadouriscumpe,lapracu
nverunarecnderaatacat(numreferlapropriu)iitoleracuelegan
crizeledegelozienejustificateiincomode.
Rodicaeraataatdefamilie,iarpentruprinieradispuslasacrificii
incredibile.Polarizatoatensuirileuneifiicedesvrite.
Dupanii1970,cnddatoritsuccesuluideautorveniturileiaupermis,
irsfapriniicudaruri,bani,leofereavacanecostisitoarelamare,bilete
detratamentlabi.
MiaducamintecvenindcuCosmapentructevazilepelitoral,ntimp
ceeramacolocupriniiibunicii,neauinvitatpetoilacelmaielegant
restaurantdinMamaia,lsndunelatitudineascomandmcedorim.
Observndcdinbunsimalegereaeramodest,aucomandateiceau
consideratcestemaibunirafinat,frsincontdepreuri.
Neamdistratexcelent.Cosmaneaoferitunregaldebancuribunei
snoave,ceimariaudansat,iarlaplecareeuibunicaamprimitcteun
pachetdintotsortimentuldeprjituridinlocal.Apoineamplimbatpemalul
mrii,saurecitatpoezii,brbaiineaucntatlagredinperioadainterbelic
Mnbirjar,Smicni,cobzar,Lacsuaalb,Trubadurul,imaiaduci
aminte,doamn?ialtelecgen.
Cosmaaveaurechemuzicaliinterpretafrumos,Rodicanschimbdei
nueraomuzical,iubeatotceinedeaceasta,maipuinceasimfonic,
formaiileicorurile.iplceanmoddeosebitsascultecnteceinterpretate
deactoriiDumitruRucreanu,FlorinPiersic,AlexandruArineliIon
Dichiseanu,iardintrecntrei,rmseselaIleanaSrroiu,IoanaRadu,
GicPetrescuetc.SigurascultacuplcerePavarotti,JulioIglesias,TomJones,
BobiSollo,JoeDassin,NanaMouscourii,nunultimulrnd,ansonete
franuzeti.
Pesteani,aprndnoisteleisteluepepalierulmuzicalromnesc,
Rodicaaprecianmoddeosebitcivadintreei:ElenaCrsteapelngo
frumuseeaparte,arerealeaptitudinimuzicaleieleganninut,iarGabriel
CotabiiDanBitman,GREIIgenuluiPop,suntnzestraideopotrivicu
multfarmec.iplceatotodatexuberanaexplozivipatimaluiPepen
interpretareapieselorlatino,iardespreMARELEJUNIORtefanBnic
regretactatllui,pentrucareRodicanutrisesentimentefrumoasede
amiciie,naavutansa,pecaredinfericireaavutoFlorinPiersic,deai
vedeafeciorulnlatpeculmilegloriei.
DesprepreferinelemuzicalealeRodiciamaflatnsearaaceeadeoarece
plimbareapemalulmriisaprelungitneateptatdemult,transformnduse
nrosuperbnoaptemuzicalidepoezie.Pentrumineerauclipeunice.
Afostattdefrumosineeraattdebine,nctnamrealizatcndau
mijitzorileispreansanoastramfostmartoriimiracoluluiunuimagnific
rsritdesoare.Eramcantrans.
AtunciafostultimaoarcndRodicaamaitritofrnturdevacan
mpreuncutoatfamilia.
Eramfericii,nepermisdefericiisnupltimpentruaceasta.
Scurttimpdupaceeasastinsdinviatatlei(buniculmeu),lsnd
nurmlacrimiidurere.
Deieueramcopil,amtritcutoatintensitateadrama.Nuputeams
admitcaplecatpentrutotdeaunaMARELEmeuprieten.
Amamintitcntimpulcutremuruluidinv77apartamentulbunicilora
fostavariat;timpdedoulunictaduratprimapartearemontului(sa
zugrvitmultmaitrziu),eiaulocuitlapriniimei.
Pentrumineaceste60dezileaufost60debucurii.Veneamdelacoal
ntrunsuflet,mncampefugimpreuncubuniculnedistrmdeminune,
ncingeampartidedecri,domino,mispuneapoveticaraghioaseinventate
peloc,imaialesnscoceamtotfeluldefarseacrorinteeraudepredilecie
bunicainuerauiertainicipriniimei.Hohotelenoastredersrzbteau
pntrziunnoapte;cuiipsadeceasideleciilemele?Eraonebunie
frumoasiafidoritsnusesfreascniciodat.
Buniculeraunadmirabiltovardejoaciaprtorulmeudeclarat.
nprezenalui,chiarcndfceamnzbtii,nimeninucutezanicimcarsse
uiteurtlamine,iardeameninriibtaienicinuputeafivorba.
Caoricecopil,speculamsituaiaprivilegiatncaremaflamsubaripa
luiocrotitoareimaiscpmcluii(cumspuneatatlmeu),iatunci,ca
msur.
FamiliaOjogVictoriAna(prinii)RodicaiDanPuiu(fratele)
Drastic,buniculmcertacuvorbdulceialint,iareu,pierdutn
ochiilui,deveneaminstantaneufeticuminte.
Copiiideastzila910ani,considerabilmaiprecocedecterauceidin
generaiamea,aretichetaprobabiljocurilemelecubuniculpreacopilreti
raportatelavrst,dareumbucuriastzicamavutnoroculsfiuattde
naivfericitatunci.
nfamiliearmasdepominposturapenibilncarelampuspe
buniculnfaaunuiclient.Aveamtotuiscuzavrsteidenumai4ani.Fiindn
vizitlabuniciijucndunecadeobicei,iammpletitmultecodienprul
albcazpadailacapeteleamfixatfundelemeleroii,dupcare,obosii,am
adormitamndoi.
Launmomentdatasunatlauunclientcareianunasedealtfeldin
timpvizita;aveasraculunmarenecazcuunescroc.
Trezitbruscdinsomnincbuimac,uitndcnprarecodiei
pampoane,buniculadeschisiiainvitatpoliticosmusafirulnbirou.
Probabilbietulomafostocatdeapariiainsolitaavocatuluisu,dar
sajenatsfacvreoremarc.
Tocmaicndacestasepregteaspleceaintratpeubunica(fusese
plecatnora)ianmrmurit.
Senelegecesentimentedrgstoaseoncercaunacelmomentfade
mine.
itotui,deinueraattdeconciliantcabuniculiniciattde
generoasndezmierdri,bunicanusasupratinumacertatniciodat.
FamiliaOjogngeneraleradiscretiicamuflacuelegangndurilei
simmintele.
Dupdispariiasouluiei,bunica,deobiceiunomtareicu
personalitateputernic,saprbuitfizicisufletete.
Frelsesimeasfritinnesiguran.
Eradeneles,trisermpreun44deaniniubireiarmonie.
Rodicaiafostalturi;neglijnduimuncaeidecarteastatn
permanencuea,grijulieiatent,aalintatocapeuncopil,iadatcuraji
nceledinurmcuperseverenidragoste,apusopepicioare.Deatunci
timpdepeste20deani,pnlamoarteaei,iaoferitcelemaibunecondiii
pentruoviadecentilinitit,numaicbunicafiindonaturdificil,era
destuldeincomodsiintrinvoie.Devenisengrijortordesusceptibilifr
motivaie,fceacrizedepersonalitatedupcarermneaziledearndul
pustiitiabsent.
nsfrit,cunelegereairbdareacelorapropiaibunicasarestabilit
itotuladecursnormalpnn1996,cndamurittatlmeu.Rodicaaprimit
dubllovitur;iapierdutfrateleiubit(avea61deani)isanspimntatla
ideeacumpliteisuferineprovocatebuniciideaceastcutremurtoareveste.
DeatuncianceputGolgotaRodici.
Dindorinaobsedantdeaomenaja,aluatdeciziadisperatdari
absurddeaitinuimoarteafiuluiei.
Nuiafostuorsiaaceasthotrre.Eracontientde
responsabilitateacovritoareceioasumaisfiatdendoieliiremucri
angenuncheatsmeritnfaaicoanei,rugnduseciiumilinicerndlui
Dumnezeusoiertedacsvreteunpcat.Afostilaunpreotcare,
impresionatdespovedaniaei,iadatdezlegare.
IniialSonia(verioaraei)imamaauconsideratnecretinetecabunica
sfiempiedicatdeailuaultimulrmasbundelafiulei,daraurespectat
dorinaRodici,careimprovizasedejaunscenariu.
Iaspusbuniciictatluimeuisaivitoportunitateauneislujbe
excelentenstrintate,prininterveniabunilorluiprieteniMickyiHelene,
careitrimiseseribiletuldeavioniastfelatrebuitspleceimediat,depeo
zipealta,snupiardpostul.Povesteaaprutverosimilbuniciideoarecel
cunoteapeMickyitiacacestaesteoricnddispusichiardornicsfac
unserviciuprietenuluiluidinRomnia.
Cumnicieunicimamanamfifostcapabilesdisimulmdurerea
(cauzatdepierdereatatluimeu),nfaabunicii,Rodicanearugatsi
spunemprintelefoncinoitrebuiesplecmurgentdinar.Explicaiile,
fragiledealtfel,auderutatopebunica,dar,cadeobicei,salsatconvins:
amcopiibuni,dartaretrsnii,saresemnateapentrumoment.
Timpde3anictbunicaasupravieuittatluimeu,Rodicaatritcu
spaimcaceastavaaflacruntuladevr.Eravenicngard.Tresreala
fiecaretrilaltelefonuluisausoneriei,stteanemicatladiscuiiledintre
bunicaialtepersoane,cenzuraatentcorespondenainolsasingurn
cas.
Pemsurcetreceatimpul,bunicadeveneabnuitoare,neexplicndui
cumniciunuldintrenoi,plecaisuspectderepededinar,nuscriaminu
ddeamtelefon,mcarnocaziispeciale,Crciun,Pati,AnulNouetc.
Probabilinstinctuldemamoavertizacdincolodeasigurrileprimite,
cevanuestenordineioasediapeRodicacuntrebriincomode,ochinuia
cunelinitileei,cudorulsfietorpentrucopiiiplecai.
LaunmomentdatRodiciiavenitideeasalvatoaresimitenunumai
scrisultatluimeuciistilulilimbajulacestuia(ceeaceiareuitdeminune)
iscompunscrisorilinititoareioptimistecadinpartealui.Lepuneaapoi
nplicuriatentpregtitecutimbredinstrintate,pecareaplicaotampil
uordeviat.
Truculadatrezultatenumainparte,fiindcbunicancontinuare
ateptatelefondelabiatulei.Permanentpreocupatsinlturesuspiciunile
arecurslaunultimiretlic.Cumpralucruriscumpe,utileimofturi,fcea
pacheteiletrimitea,repetndoperaiuneacutimbreitampil.Cum
bunicanumaieralacurentcubogiasortimentaldeprodusedinmagazinele
noastre,strategiaafuncionatadmirabil.Dintrunplusdepruden,n
scrisorilemsluiteisasugeratctdescumpesuntconvorbiriletelefonice,aa
ctatlmeuprefersletrimitpachetemaiconsistente,eventualbani,dect
scheltuiascpetelefon.DefaptRodicafcuseuneletentativedeaimita
personalvoceafrateluieirecurgndlanumeroaseexerciiinacestsens,darla
repetiiafinalsadovedituneectotaliarenunat.
Dealtfel,priminddincencemaidesscrisoritandreipachete,bunica
semailinitise,calificndunecuduioie:copiiingrai.
Cumoriceneadevratragedupsineontreagatrendecapcane,
inevitabilulsantmplatincazulnostru.
Rodicanumaiplecadeacas(cabunicasnurmnsingur),iareui
mamanoputeamvizita(secreaseuncercvicios),aaclunideziledup
decesultatluimeu,amcomunicatdoartelefonicipeascuns.
Rezolvareaacesteiproblemedelicate,aimpusonoutactic:Rodica
pretextacprimetevizitedelucrudelaredactori,revistaUnica,ziariti,
sugernduicardorisnufiestnjenit,iarnoi,cumariprecauiuni,
veneammascatecuochelariimenidesoare,plriisaucciuli(existariscul
sseuitepefereastr).
miamintescosituaiecomic.MamaiduceaRodicilafiecarevizit
cevacetiaciplace(cremdezahrars,truf,ouumplute,salatboeuf
etc),ncantitisuficiente,srmnipentrubunica.Aceastanuodata
fcutremarcaastaestespecialitatealuiMimi(amamei),darealefceamai
gustoase(dectredactorasauziaristavinovatdetrataie).
Toataceastregieigrijpermanent,peRodicaacostatomult:stres,
team,aobosito,iapierdutrbdarea,saconsumatnervos.
Aamiamdatseamactdegreueuneorisimenajezipeceidragi;
suferininemeritatedinpreamareiubire.
Afinsnedreaptdacnaprecizaisacrificiileenormefcutede
bunicapentrufiicaei.
Printrealtele,nepovesteacntimpurilegrele,decareamamintit
anterior,uniculeipaltonseuzaseattdetarenctnumaiputeafipurtat.A
strnscugreubanislntoarcpeparteacealalt(seobinuiapeatunci)dar
cumseapropiaziuaRodici,nalsatoinimasnuifacuncadoui,
neavndalibani,aapelatfrprerederulaceiagonisiipentrucroitor.
Rezultatulafostcoiarnntreagsaconstituitprizonierla
domiciliu.
Exemplearfinenumrate,eulamdatnspecelcaremaimpresionat
maimultimisaprutsemnificativ.
icasrevinlaRodica,dinv996ipnn999,cndamuritbunica
idinpcateiurmtorii3anideviaaieinamaiieitdincasdect
rareori,nsituaiiextreme,iatuncicutaxiul.
Acestfaptaavutrepercursiunigraveasupraindependeneiimobilitii
eidemicare.
Problemeledeordinadministrativ,cumprturiichiarlegturacu
redaciieraurezolvatedepersoanedencredereidevotatefadecareRodica
sarevanatcumultgenerozitate.
EstevorbadednulVPricopiS.Topornitckycareaurspuns
ntotdeaunacusolicitudineiprietenielacererileRodici,fiinduialturiipe
durataingrataspitalizrii.
ndimineaazileide2septembrie,zifatidicpentrunoi,Rodicaancetat
dinvianseciadereanimareaspitaluluiMunicipalBucureti.Abia
mplinise63deani.
Dinconsiderenteabsolutobiective,nmormntareaaavutlocfoartescurt
timpdupdeces,motivpentrucarenmomentulterifiantdermasbun,lng
rude,cuinimagreadelacrimi,seaflaudoarcivaprieteni(singuriicareau
pututfintiinai):MonaTopornitcky,scriitorulIonAram,avocatTiti
Musceac,LauraGaneaidoctorMinodoraNichifor.Aceastadinurmafosti
ceacareoconvinsesecu3luninurmsseinternezeiavenitaproapezilnic
laspitalmobilizndoincurajndonstilulsupropriudurieficient.
Dinpcate,Rodicaacerutsubsemnturexternareadinspital,deinu
eravindecat.
A.
iacceptaseoarenfrngerea?Cinepoateti?Acasaavutsupraveghere
atent.Aufostangajatecuschimbuldouinfirmierecareaungrijitocu
pricepereidevotament.UnadintreeleRodicaPanaitaasistatopnn
ultimulmomentincontinuarepstreazlegturacunoi.
Rodicanuaveamuliprieteni,spuneacnuaretalentulrelaiilorsociale,
seplictisearepedeinuiplceassentlneascmereucuaceeaioameni,
ntreineacontactecuopersoanctvremeaceastaeraoriginalicuumor,
frnssmanifestenclinaiisprensingurare.
itotui,npofidaafirmaiiloreipetemaavutnorocula4prietenii
solidecareaurezistattimpde3060deani.
Pentrunceputamsolassvorbeascpemuzeografademarc,
AngelaCerchez,pecareRodicaaapreciatopentruinteligenaiculturaei.
AaamcunoscutopeRodicaOjogviitoarescriitoarederomane
poliiste:Abiaieitedinadolescen,foartetinere,acumaproapecincizecide
ani(!),cndmammutatpestr.PoenaruBordea.
Deofrumuseemaiaparte,cuniteasimetriiinteresante,pecarecu
timpulleaaccentuatdisplcnduitotceerabanal.
Amavutoprieteniefrumoas,cumultepunctecomune,darimari
deosebiri,fiecaredinnoiavndcaracteretari.
Discuiilenoastreerauaprinseindiferentcesubiectaveau.
Amfostsftuitoareaeintotceeraartntoateromanele:costume,
bijuterii,mobilier,tablouri,nfine,totul!Mbucuramcndmiddea
manuscrisulslcitesc,regsindumifielenaciunearomanuluirespectiv.
Cerndumitotdeaunaprerea,eramcritic,uneorinemulumindo.
Poatecititorulacestorrnduriateaptsscriudiversepicanterii
despreRodica.Eleauexistat,nuneg,nacetiaproape50deanidarprietenia
esteunlucrusfnt;voizmbiamintindumiuneleivoilcrimalaaltele..
Deasemeni,profesoaradefranceziromnAdaPapadopolcaredup
1990spreregretulRodiciaplecatdefinitivdinara(nFrana),darau
pstratpermanentlegtura.
Adaiafostmereualturilabucuriiinmomentegrele,asprijinito
moral,isufleteteattnaractidupceaplecatnFrana.
Maimultdectatt,cndaaflatcRodicaestebolna\u259?Telefona
zilnicmameimeleiseinteresadestareaRodici;iatrimispachetecu
medicamente,cosmetice,dulciuri.
Printrocoroanimensdegaroaferoiiaezatlacptiulsicriului
Rodici,Adaialuatrmasbunpentrutotdeaunadelaprietenaeidrag.
MonaTopornitcky,deaceeairrstcuRodica,iafostveciniprieten
depevremeacndboneleleplimbaunlandouri.
naniiadolesceneisedistraumpreun,citeauaceelaicri,vedeau
aceleaifilmeiifceaureciprocconfidene,iarmultmaitrziu,dup
dispariialuiCosma,Monaafostmusafiruldefiecarezialcasei.
Eunupotsuit,maiales,grijaidevotamentulMoneinultimele
sptmnideviaaleprieteneiei.
NuntmpltoramlsatolaurmpeMulicaMarconi.ntrednsai
Rodicaaexistatolegturspecial,petotparcursulvieii.Sentimenteleceile
nutreaureciprocerauprofundeitemeinice.DefaptprofesoaraM.Marconiera
ceamaivecheiceamaibunprietenasoilorOjogseniori,aacatiuto
peRodicadecndsanscut.Aveapentrueasimmintededuioie,de
dragosteipemsuraceaniitreceauseadugauceledencredereiadmiraie.
RodicafetiopercepeapednaMarconicapeunmembrualfamiliei.
Maitrziu,devenindelev,primeatotdeaunaunsfatbun,nvminteutile,
apoicascriitoareaveandnsauncriticcorectiechilibrat.
Ultimii2anidinviaaRodicinusaumaivzutdeoareceniciunanu
maiieeadincas(dnaMarconideloc)darvorbeaufrecventlatelefon,se
interesaureciprocdeproblemelecurente,itrimiteaumiciatenii.
Defoartetnrmtuameasesimeabineiapreciasocietatea
persoanelornvrstidecalitate.Oatrgeauunspecialdiscuiilepurtatede
acetiapetemeliterare,dezbateridesprecriiautori,despreactoriipiese
deteatruinfelulacestafreforturianmagazinatunbagajpreiosde
informaii.
Nutiapeatuncictdeutileivorfiacesteamaitziucndvascrie
romane.
Avreasonumesciofaccudragostetotlacapitolulprieteni,pe
verioaraRodiciSoniaAmir,profesoruniversitardefrancezienglez,
plecatdinaradepeste30deani.
Deinacesttimpsau\u259?Zutnumaidectevaorieraunlegtura
permanentprinscrisoriitelefonic.
SoniauncititorferventalromanelorRodicidupfiecarenoucarte
aprut,iscriapezecidepagini,ndetaliuicuobiectivitate,consideraiunile
eireferitoarelaoperarespectiv.
Rodicatiindounomanaliticidemareculturacareadevorat
bibliotecintregiaveancrederenverdictuldatiineacontdeobservaiile
fcutefieceraudenaturacriticsaulaudativ.
Soniaesteopersoandeoeleganrafinat,cuvalenesufletetii
intelectualedeexcepie,faptpentrucareRodicaaiubitoiarmiemieste
nespusdedrag.
Relaiacudr.Leonidamanschiafostnunumaiderudenieciide
prietenie.Gnderacopil,familiaacestuiasarefugiatdinoraulBli
BasarabianBucureti(anul1941)itimpdepeste1anLoni(cumeraalintat)
alocuitlafamiliaOjog.
DeatunciipnlaplecareaRodicinLumeaUmbrelorauavuto
legturfrumoas,Lonifiinduidecelemaimulteorisprijinnsituaiicritice
desntateiidealtovardepetrecerelabucurie.
Deasemenea,soiaacestuiaprofesoaraPusamanschi,afostpentru
Rodicaprietencaresaimplicatnnecazurilefamilieidarafostinelipsitla
petreceri.Eansiorganizaacas,mpreuncuLoni
ntlniredefamiliestngaAnaiPuiuOjog,Miu,LoniiRodica(1972)
PrimiricumesedeosebitelacareRodicaeraoaspetedrag.
SecuvinesamintescdealidoiveriaiRodici,dr.SebastianSumai
ing.MihaiGeorgescu.Dinmotivecaremiscap,relaiaRodicicueiafost
constantlavrstacopilrieiiadolescenei.
Maitrziu,acetiaprobabilpriniicopleiideproblemeledefamiliei
serviciu,sentlneaurarsauntmpltor,daraceastanunseamnclegtura
dintreverinaexistat.
Miampropussscriunaceastcarte,dealtfeltritpagincupagin,
despreRodicaaacumamcunoscutoiperceputoeu,dinceeaceintuiam,
vedeam,triam,dinceeacemincredinaeansi,cepasiuniavea,ce
neliniti,bucurii,dezamgiri,ndoieli,defecte,caliti,iubiri.
Nuedelocsimplu,deoareceRodicaafostonaturcomplex,plmdit
dintroesenspecial,cureaciiisimirineateptate.
Aveacapasiunipeprimulloclectur,caredefaptnueraopasiune,cio
nclinaieorganic.
nultimiianiaivieiiciteacamtotceicdeanmn,cupredileciecri
documentareimainou,ointeresaudicionarele,pecarelestudiacuminuie.
Apoi,cltoriile.Afostaproapentoateprincipalelemetropoleizone
turisticedinlume.
Aiubitpoezia,misteruliculturaParisuluiiiaplcutenormAmerica.
Admiraveseliaamericanilor,simullorpragmaticibunstarea.Lereproa
nsinuleputeanelegedezinteresulfadecultur.
nvoiajurileeiacunoscutmiliardari,ajucatruletlaNia,astatn
hotelurideluxdarimodeste,afostnrestauranteelegantedarinspelunci,
saplimbatpemarilebulevardeideasemeneancartiererufamatelocuite
dedezmoteniiaisoarteiioropsii.
AntlnitiemigranidinRomnia,partedineimaisracidecteraun
aralor,acunoscutiromnifoartebogai,dariunii,ialii,sfiaidedorul
dearideprieteni,srmanineadaptaipemeleagstrin.
Acesteaaufostfiloanelemariigrelealeromanelormele,deaicimiam
extrassubstana,spuneaRodica.
Afostdemaimulteori(cusaufrCosma)laprietenaei,LisetteVerea,
fostactrilaTeatrulTnase,acummultimilionarnAmerica.
iaceastaavenitnrepetaterndurinRomnia(naintedes89).De
obicei,nchiriaunapartamentlahotelulIntercontinentalundeiprimea
nenumraiiprieteni,nspecialdimineile,iarserilepetreceanbarurii
restaurantencompanievesel,soiiBraoveanufiindinvitaiisipreferai.
LisetteinsistasladucipeactorultefanBnicseniordealcruifarmec
erasubjugat.imrturisiseRodicicsandrgostitnebunetedeelidei
eaeramainvrst,idoreaopovestededragostepasionalcusimpaticuli
talentatulnostruactor.
tefanBnicnefiindatrasiniciinteresatdeoidilcuLisette,i
respingeasistematicavansurilenedisimulate,darofceacuattaelegani
delicatee,nctLisettedezarmatiresemnatsamulumitdoarcu
prietenialui.
iaproposdeceledemaisus,ntrebatdeLisetteceidoreteRodicade
lavia,aceastaarspuns:
Glorie,bani,dragoste,familie.
Dragamea,deceterisipeticuatteavorbemari?Erasuficientsspui
bani.Cuacetiapoicumpraiglorieidragosteifamiliechiar.
Lisette,tuaimulibani,nuiaa?
Sigur,cda,nuionoutatepentrutine.
Atunci,dupprincipiiletale,oaredecenuetiiubitaluiBnic?
Dupopauzapstoare,cuvocencrcatdetristee,Lisettea
rspuns:
Potsadmitcexistiexcepii.Rareori,darexist.Oricum,stiic
miemisentmplprimaoarsfiurespinsdeunbrbat.
Rodicanamaicomentat,ocredea.tiacLisettefuseseofemeie
tulburtordefrumoas,eraiacum,deteaptiextremdeelegant.
CndmilionarulamericanDupontimpresionatdeaspectuleifizic,
dupceaacoperitocubijuteriipreioaseidaruriscumpeacerutodesoie
lundocuelnAmerica,nasurprinspenimeni.
CuLisetteicuregizorulMihaiBerechet(dacreinbine),soii
Braoveanufceaunenumratenopialbeantrenainpartideincendiarede
pocheribridge.
Rodicaadolescentidoreasajungcntreaidansatoarenbarde
noapte,iarcuvrsta,maturiznduse,iareconsideratopiunea,nclinnd
pentruprofesiuneadejurnalist.tiacpoatesscriecuuurin,aveaun
vocabularselectinuanat,ofrazstilaticitiseenorm.
Afcutdemersurinacestsensdardincauzaoriginiiaazis
nesntoas(oarectetalentesaupierdutdincauzaacestuihandicap?),nu
afostacceptatdeniciunziar.
Saorientat,sprencntareabuniculuimeu,ctreavocatur.Probabilar
fifcutcariernaceastdirecie,darsouleiaveaconvingereacarevocaie
descriitoriiacerutsseapleceasupraacesteindeletniciri.
Rodica,deobiceincreztoarenintuiiairaionamentuldebunsimal
luiCosma,deaceastdatestereticent,nefiindsigurcposedacesthari
temndusecrezultatuluneimunciistovitoarevadevenisimplliteraturde
sertar.
Cosmanueransomulsrenuneuor;curbdareitactafcut
sistematicpresiuniasupraeisncerceiulteriorsadoveditcnusanelat.
Aatinstoatecorzilesensibile:nume,celebritate,bani,admiratorii,ca
argumentsuprem,libersscriecndvrea,ctpoate,frprogramifrefi.
Rodicaezita.
EaidoreasuccesimediatiaiciCosma,mizndpefanteziai
inventivitateaei,avearspuns:scrieromanpoliist!Nicioreacie.
Exasperatcnimicnoconvingeasnceap,ntrunmomentde
inspiraieaademenitospunnduifiecarezincarescrii5paginipnvineu
delaspectacol,tescotlabar.Maimultamuzatdectdecis,Rodicaacedat
iastfelCosmaafostcelcareaaruncatonlumeafascinantapo/icierului,
elnsuicochetndcuaceasta.
Anceputtimid,scriind56paginipezi,apoi1015,pncndscrisula
devenitoobinuin,onecesitate.
n8luniaconstruitromanulMoarteasemneazindescifrabil,carea
aprutpentruprimadatsubformdefoiletonnsuplimentulduminicalal
cotidianuluiCurieruldinoraulRmnicuVlcea,pringrijaredactoruluiIoan
Barbu,iarapoiapredatmanuscrisullaedituraAlbatros,coleciaAventura.
Resemnatsatepte6luni,cumeratipiculpnprimeaunrspuns,a
continuatspracticeavocatur.
Nesperat,nmaipuindedousptmni,primetevesteafulminantc
romanulafostacceptat,iardupzecezileaveadejacomenzi.Bucuriaafost
frmargini.
Succesuleraoprovocarepentruea:lucracubucurieincredere,iar
rezultatelenusaulsatateptate.
ncreionareapersonajelorisubiectelorcrilorei,Rodicaseinspirdin
celemaineateptatesituaii,partedineleprovocatedeliberat,cadepild:cnd
mergealaplaj,nuseaezaniciodatlantmplare.
ialegealoculnvecintateaunorpersoanecareisepreauinteresante
icurisculdeafiindiscretlestudiacuatenieurmrinduleconversaiai
reaciile.
Subpretextcvreasfacobaie,rugapecelsauceavizats
supraveghezeilucrurileei,iarlareveniremulumeaiforndpuinnota
ncropeaoconversaieconduscuabilitatedeeandireciadorit.
Altdat,fiindpescaunladentist,ntimpcedoctoruliprepara
ingredientelepentruoplomb,Rodiciiatrecutprinmintecacestaarputea
ootrvi,introducndnplombaprovizoriecianurcuefectntrziatiastfelar
puteamuridepartedeloculcrimeiidecriminal.
Deaiciiavenitideeauneiintrigipentruunnouromanpoliist.
Adevrataseviaextrasonsdinatmosferarestauranteloriaceasta
santmplatnspecialcndtriaCosma.nlocalurilefrecventateconstantde
ei,Cina,Ambasador,Capsa,CasScriitorilor,gseautotdeaunaomas
(fiindcunoscuidechelneridatoritculanteilabaci),nperimetruldorit,n
funciedevecini,consideraiinteresanincreionareaunorpersonajede
roman.
Cosmaintrasecubucurienjoculsoieiluiistudiaumpreun
fizionomia,inutailimbajulvecinilordemas.
Dinvestimentaiededuceaubunulsundoielniculgust,dinfrnturide
conversaiepecareleauzeau,determinaugraduldecultur,dinatitudini,
maniereleetc.
Nufceauabstracienicidemodulncaremncau,cumabordau
chelnerul,cinecomandsaucumdansau.
Laplecareaacestora,erauatenicineicumachitnotadeplat.
Dacplteadoamn,eracertcsuntcstoriiisouleradominatde
soie,dacdomnulaveaeleganasachiteconsumaianaltlocdectn
prezenapartenerei,seputeapresupunecabiasaucunoscutirespectivul
areideedecodulmanierelorelegante.
Dinctevaelementeexploatateinteligentschiaplanulunuiroman.
DeasemeneaRodica,cudiscreie,erafoarteatentladiscuiiledintre
prieteniicunotine,larelatrileacestoradesprerelaiileconjugale,despre
prietenie,despreconvingerilelorpolitice,dezbaterilegatedeopiesde
teatru\u259?Zut,aprecieridespreocartecititingeneraltotceestelegat
deviaifinobservatorreueascreionezepersonajesauchiarintrigiale
crilorei.
Acumulndexperien,naintedeancepesscriepropriuzisaciunea,
ifceaoschemde56personajenfunciedesubiectulpropus.ntrebat
fiindcumiconcepeacrilerspundea:Personajelemelesuntdeobicei
mixturintrepersoanerealeicelecreatedeimaginaiamea.
Dincorespondenacucititoriiautoareadesprinsesedorinaacestoraca
pesonajeledincristriascnprezent,aacsestrduiasfielacurentcu
comportamentulilimbajulactualnspecialaltinerilor.
micereasinotezexpresiilelamodvehiculateprintreliceenii
studeniinuodatmacontrariat,descoperindcdefapteaeramai
informatdectmine.
Lanedumerireameamalmuritdndumiexempluescapada
ntreprinsdeeachiarndimineaaaceea.Aluatuntroleibuzanumedelaun
captlaaltulipeparcursacobortnfaaa2coli(situatepetraseul
respectiv),undeaateptatrbdtoare(deirbdareanueransuireaeiforte)
recreaiasau,dupcaz,ncheiereacursurilordinziuaaceea.iacutatunloc
strategicideacoloaurmritcuateniereaciileidiscuiiledintrecolari
interesndondeosebicelencontradictoriu,rca.
nastfeldemprejurrireueasinsueascmcaroatitudinesauun
cuvntspecial.
Camnacelaimodprocedainpiee,tifsuindcuzarzavagiiisu
stteaorenesfritelacozi,alimentareicinematografe(mreferaicilaanii
premergtorirevoluiei),undecaoautenticleli,cleveteacuvecineledispuse
laconversaie.Dacapreaiunmotivdesfad,sesocoteadeadreptul
norocoas.
Unmodineditnaidota(cumspuneaea)personajeleerai
transferulctreacesteaapropriiloreistrifizicesausufleteti.
DepildcndlucralafinalulcriiOmuldelacaptulfiruluiacuzalaun
momentdatdureridecap,febr,obosealifrssteapreamultncumpn
transfertoateacestesimptomepersonajuluiMinerva.
ApoifceahazspunndcdupceampovratopebiataMinervacu
suferineleeinamaifostnecesarsiamedicamentedeoareceinstantaneus
asimitexcelent.Areluatgselniainaltesituaiiasemntoarei
pretindeacaceastaafuncionatperfect(nuesteexclussfifostrezultatul
unuiexerciiudeautosugestie).
npressascriscautoareacreapersonajebineconturate,credibilei
deunhazdebordant.
Nuodatisaufcutreprourideceiapropiaicareserecunoteaun
crileeiirefuzausaccepteaspectelenegativerelevate,dealtfelreale,n
schimbaceiaierauflatairegsindusenposturifavorabile.
AmamintitcsoulRodiciCosmaBraoveanuafostcelcareia
dirijatcondeiulsprecarteapoliistdardefapteanuerastrindeacestgen
deliteratur.
ncdelavrstade9aniafostispititdefrateleeicuOmulsinistrual
luiEdgarWallace:carteexcepional,fetio,iadatelimportan,iarRodica
frnicioezitareaabandonatCuore,pecareabiaoncepuseiacititopecea
recomandatdebigBrother.
IaplcutattdemultnctaparcursntreagaoperaluiWallacei
apoitotceicdeanmndinclasiciipo/icerului,nspecialKarlMay,
precumiautoruleipreferat,GeorgesSimenon.
PesteaniRodicaaveasireproezefrateluinglum,senelegec
dinvinaluinutiedestulepoveti,pectiarfidorit.AicititFetiacu
chibrituri,iajunge,pentrucnimicnoegaleazinodepete,aconsolat
oel.
Rodicasastrduitsifacunnumenliteratur,aizbutitdinplinia
tritvoluptateasuccesului.
AfostsupranumitAgathaGhristieaRomnieidescriitorulEugen
Barbu,EmilMnu,daridemulialicititori.Seconsideracareonclinaie
nativspresenzaional.
Gaonostimad,Rodicaafostimplicatnaintedeaniiv89ntrun
episodcuhoi,eafiindvictima,ntrunsfritdesptmnatrebuiasajung
laGalai,lacununiaunorprieteni.
Odatinstalatntrenaconstatatcerasingurulpasagern
compartimentuldecls.Iialsatuadeschis,gndindusecvormaivenii
alicltori.
Lnsporneasctrenulatrasdemuzic,saduslafereastria
privitfascinatunfinaldenuntigneasctradiional,caresederulape
peron.
Imprudent,ilsasepoetacubani,acte,farduri,pebancheticnd
arevenitdelageamaobservatcustupoarecaceastadispruse.
npanicacobortimediatdintrenisaduslamiliiagriisdepuno
plngere.Recunoscutdupceiaspusnumele,unmiliianhtruiazis:
Astaidoamn,vedei,rzbunareahoilor.
nndelungataeicarierscriitoriceascascriscuhar37deromane,
dincare6istorice.
tiasspeculezeamnuntulcutalentiastfelfrazaeicptao
consisteniculoare.Rodicaspuneacromaneleeipreauattdeveridice
pentrucdecelemaimulteoriplecadelaspeeconcrete,pecareilefurnizau
ofieriideMiliiecucaresemprietenisenacestscop.
nanii1970carteapoliisterafoartesolicitat.Editurilecare
funcionauatuncinRomniannumrde13iformasercteocolecie
poliistpentruaseautofinana.Euaminutcontderegulileeconomieide
piachiaricndaceastanuexista,pevremeacentralismului.Amoferit
publiculuiceidorea,spuneaautoarea.
RodicaacolaboratntermenibunicuEdituraMilitarpnn1989,iar
dupaceeaaavutorelaieexcelentcuEdituraNemira,pentruaicrei
directori,ValentinNicolau,isuccesoareaacestuia,GristinaPopa,aveao
deosebitconsideraieattcaoamenictiprofesional.
DeasemeneaaapreciatcolaborareacuEditurScriptumiredactora
acesteiaFlorentinaGhivucareidevenisepeparcursconfidentapropiat.
DeinumaictevadinromaneleeiaifosttipritedeEdituraDareco
Genesis,autoareaieditorulMihaelaNeguauavutorelaiefrumoas,ichiar
deamiciie.
nprivinacoperilordecarte,Rodicaerafoartepretenioasigreude
mulumit.
Abiadupanul2000adescoperitcnepotuleide\u259?R(fiul
GabrieleiiMihaiGeorgescu)tnrulAndreiRazuestesurprinztorde
talentatconsiderentpentrucareultimelecoperiileancredinatacestuia.
Afostfoartencntatderezultatisigurcolaborareadintreeiarfi
continuatdac.PnRodicinarfiamuit.
nromaneleeieraunelipsitectevapersonajecheiecareaufcutdeliciul
cititorilor,ntrecare:maiorulMinervaTutovan,MelaniaLupu,iarnromanul
istoric,logoftulRaduAndronic.
IdeeaMelanieiiavenitdinfilmulAeroportul:Mafascinatpersonajul
episodicAdacaredealtfelaluatipremiulOscarpentrurolsecundar,
doamnaaceean\u226?Rstextremdedelicatipoliticoascarecltorete
gratispeliniileaeriene.DelaeamiavenitideeaMelaniei,obtrnicginga,
cugraiiisfiiciunidefeti,nspatelecroraseascundeominteageri
apetituridegangster.
GaMelaniasaibcucinesesftui,iainventatunconfident,pisoiul
Mirciulic.
IroniaestecRodicadetestapisicile,ierateamdeele(spaim
transmisimie,deieuleiubesc).DecteoriscriacMelaniaivorbea
pisoiului,easegndeacecel.
Deasemenea,MinerveiiadatcatovardeviacanicheulSpiridon.
PentrupersonajulMinervaTutovanautoareasainspiratdelaprofesoara
eidematematicdinliceu,spaimaanemumrategeneraiideelevi,carei
nchipuiaclumeancepeisesfretecumatematica.Aceastaera
neobinuitdeexigent,fceaadevratecrizedeisterielainepiileunorelevii
nspeciallaaleRodici,carerecunoteaaficeamaimarenulitatenlumea
cifrelor.
Profesoarmaiaveapcatuldeafiiurtiinfatuat.Repet,frs
osteneasc,nfiecareordecurscnupoifimedicbun,avocat,jurnalistsau
actordacnueticapabilsdezlegimistereleacesteimateriidivine.Rodica
detestaimateriadiviniprofesoara.Pretindeacamaindulcitdatele
personajuluifaderealitate,ndorinadeaimenajacititorii.
OarecumarfireacionatRodica,mntrebeuretoric,daclarfiauzit
peVarujanVosganianenunndcamaceleaipanseuri(laTeleviziunen
emisiuneaUnuliunulaIrineiPcurariu)cacelealeprofesoareinesuferite?
nclinscredc,impresionatcumeradeerudiiapoliticianuluiifaptul
cierasimpatic,arfiatenuatprereadezastruoasfadeaceastdisciplin
colar.
naintedeanii1990crilecuMelaniaiMinervasevindeauntiraje
incredibile.Dela80.000deexemplarensus(auatinsicotade150.000ex.).
Autoarealorncercasfierealist;succesulenebundaroarevamaifiacelai
cndnlibrriivorexistaoAgathaCrtie,Dostoievski,Bibliaetc?
CrilecuMinervaeraupreferatedecititoriidinArdeal,iarcelecu
Melania,careaudeinutrecordulsimpatiilor,aveausuccesnMoldovai
Muntenia.
DuprevoluieRodicasaconfruntatcuexperienenefericite.Deifr
dovezi,aveabnuialacromanulintitulatCrimprinmicapublicitateafost
piratatchiardeedituracareltiprise,Odeon.Carteasevindeaosptmn,
dou,apoidispreapentruolun,casreapariaripentruovreme.
Contrariatdarsigurclamijlocesteoescrocherie,aapelatlao
ageniededetectiviparticulari,careauconfirmattemerileei.Saudescoperitn
librriicricucopetaalbsimpl,frtitlusausemntur.Abiacnd
deschideaicarteavedeaipeprimapaginCrimprinmicapublicitate,de
RodicaOjogBraoveanu.
Camacelailucrusantmplatn1994,laedituraMarinPreda,cu
romanulCutiacuNasturi.
Prinanii19751976romanulpoliistintrntrunvizibildeclindincauza
cenzuriidrasticeaplicatnspecialacestuigendeliteratur.Capitolentregi
eraueliminate,chiaripersonaje,frazeamputatelamodulattdegrosolan
nctcoerenaaciuniisufereaimens.
nataricondiii,duplunintregidefrmntriizbucium,Rodica
ncearcomicarestrategic,orientndsespreromanulistoric,nspe
domnialuiConstantinBrncoveanu.
Laprimacartedinacestcicluamuncitenorm.Pentruapstraatmosfera
epociiainventatianvatunlimbajdificilcumultearhaismeitotodata
studiatmaterialdocumentartimpdeolunlaInstitutuldeIstorieN.Iorga.n
paralelabeneficiatdeodocumentaresuplimentamsutedepagini,pecarei
leapusladispoziieunchiulmeu,avocatulIonDumitrescu.
AalessscriedespreepocaBrncoveanu,spuneaea,deoareceafostcea
maiaezatdinistorianoastr,cudomniede25deani(ceeaceeramult
pentruvremeaaceea).DomnitorulBrncoveanuareuitsaibnite
performane,darpeRodicaafascinatocelebraCancelarieNeagrcondusde
stolniculConstantinCantacuzino.Eraconsideratunadincelemaiinformate
nunumaidinBalcani,darchiardintretoatecabineteledinEuropa.
Francezii,austrieciiiitalieniiapelaulaserviciilestolniculuiromn.
EpocaBrncoveanuafosttranspusdeautoarencinciromaneAgentul
secretalluiAltnBey,LogoftuldeTain,OchiiJupniei,LetopiseuldeArgint
iVulturuldincolodeCornulLunii.
Alaselearomanistoric,ntlnirelaElysee,esteinspiratnceamaimare
partedinfapterealepetrecutentimpulprimuluirzboimondial.Pentru
construireaacesteicriabeneficiatdematerialdocumentardelaGabriela
RazuGeorgescu(soiavruluiei,MiuGeorgescu)idelaunchiulmeuIon
Dumitrescu.
Referitorlaromanulistoric,AvocatIonDumitrescurelata:naintede
revoluiestpnitoriiriiauconsideratromanulpoliistincompatibilcu
moralaproletara.
Atunci,Rodicasaprofilatperomanistoric.Cumnuiplceassteaprea
multtimpnbiblioteciicumsehotrsespubliceunromanacreiaciune
seplasanepocaluiGarolI,miatelefonatimantrebatdacamceva
materialdocumentarlegatdeacelevremuri.Iamsugeratsaibnvederei
epocapremergtoareprivindulpedomnitorulAl.I.Guza.Iamduslascurt
vremepeste30devolume,precumioseamdereviste.
Maitrziumiacerutsidaumaterialdocumentaripentruperioada
primuluirzboimondialiepocadomnitoruluiConstantinBrncoveanu.Iam
dustotnjurde30volume.
DinromaneleRodiciparcursedemine,miamdatseama,iiputeada
seamaoricejuristcautoareatrebuiasfiedeaceeaiprofesie,pentrucn
desfurareaaciuniinuntlneainimicfalssauconstruitdeautor,pentruc
nimicnuseabteadelaregulileprocesualesaudelalogicalucrurilor.n
schimbsimeaidelaprimelefrazecautorulromanuluidispunedeotemeinic
cultur,inclusivjuridic,itrateazcuharamnuntul.
Rodicaiapreciacromaneleistoriceauavutecouspecialprintrecititorii
vrstnici,chiardindiaspor.
Acetiaeraufascinaideinteligenaeiscprtoareidemiestriacu
careivalorificaculturadenetgduit.
Dintrenenumtatelescrisoriprimitedelaadmiratori,oprofesoarde
romnroaginsistentsfierenviatpersonajulRaduAndronicdincrile
istoricereferitoarelaepocaBrncoveanu.
Justificaceastcerereneobinuitconsiderndcautoareaacomisun
adevratpcatucigndprematurunpersonajabsolutfermector.
Rodicansinnamoratdelogoftcreionatdupcriteriipersonale,
simbolalseducieimasculinevafaceminuneadealreaducelavia.
Dealtfel,Rodicasemndreaipstracuevlavieunnumrimpresionant
descrisoriprimitedelaadmiratoriicrilorei.Uneleeraumgulitoare,altele
critice,cuobservaiipertinente,sfaturi,declaraii,ntrebri,nedumeriri,dar
indiferentdeconinut,deexpeditor,Rodicaleciteacuinteresi,cuemoie.La
celemaimultedintreelerspundeaiuneorisenfiripantreinterlocutorio
corespondenpeparcursulmultorani.
A.
miamintesccuctduioienepovesteacumundomncareseregsea
npersonajullocotenentuluiVasileDobrescudincrilecuMinerva,iadat
telefoncernduingduinadeavenilaeapentruunautograf.Laora
convenitasunatuntnrtimid,frumos,ntroinutimpecabilivdit
emoionat.ntromnaveaunbucheturiadecrizanteme,iarncealalto
ppudemrimeaunuicopilmic.Gndgazdaadeschisua,safstcit
ngrozitor,ascpatpejosmaintiflorile,apoippua,abiguitcevaascuz
infinalcuobrajiiroiipurpuraintratisaaezatsfritpeunfotoliu,
minutenirfiindincapabilsscoatuncmnt.
Rodica,impresionat,iadatautografulcerutitoatecrilecarei
lipseau(segseaucudificultatenlibrrii)ideatunciiareinutcteun
exemplardinfiecarecartenoupecareopublica.
Gndveneasiiacarteacudedicaie,iaduceantotdeaunaunbuchet
decrizanteme,cutoateprotesteleRodici,imrturiseacesteomarebucurie
ionoaresdiscutecuunscriitorpemargineacrilorcititedeel(evident,nu
numaipoliiste).
RodicaerancntatsrecunoascnlocotenetulMinervei,un
mptimitdeculturiattdemodestnctnumaiprovocat,iatuncifr
ostentaie,ietalcunotinelesurprinztoareacumulatedupunstudiude
invidiat(raportatlavrstaluifraged).
PeRodicaaimpresionatocuattmaimultcomportamentuldebunsim
allocotenentuluicuctrecenttriseoexperienstnjenitoarecuunbrbat
camdeaceeaivrstcuel.
Eravorbadespreunobinuitalcasei,prietendefamilieaputeaspune,
biatdealtfeleducat(credeamnoi)iinstruit,carelaunmomentdat,n
mijloculuneidiscuii,iadeclaratRodicicestendrgostitdeeademult
vremeinumaipoatesuportazbuciumulacestuisentimentcotropitori
nemprtit.
Rodicanulaluatnserios,crezndcevorbadeoglum,deplasatcei
drept,darglum,iacontinuatdiscuiantrerupt.
Acestanscuoimpetuozitateneateptatisaaruncatlapicioare
numaic,naintedeascoateovorb,Rodica,revoltatioripilat,ladat
afardincasidinviaaei.
Incidentulnilarelatatmaitrziu,cuinfinitjeniderulndimaginar
filmulrelaieicuacestcopil,sentrebaundeagreitea?!
Revenindlalocotenent,ppuadruitRodiciamgsito,darscrisorile
luisaucelelalteprimitedelaadmiratoriaudisprutmisteriosdincas.
DealtfeldupmoarteaRodicinammaigsitnimicreferitorlaoperaei
cuexcepiaa18manuscrise(dintrecare10leamdonatMuzeuluiLiteraturii
Romne),sinopsisulMesajpentruinfern,semnatdeGeoSaizescuicteva
contractecuedituri.
Mntrebpecineidecearfiinteresatziarelecucriticiliterare,casete
cunregistrrialeinterviurilorimuzicapreferat,agendacuadresele
prietenilor,paaportulicelemaibunefotografii?
Parebizar,darparcdedincolodeviaRodicaalsaturmailorcun
testdeinteligensrezolveaceastproblem.
TalentulactoricescalRodici,suntconvins,nuaaprutcgeneraiile
spontane.Caoricefenomen,inclinaiaeispretociclimar,trebuiesfi
venitdintroascendenmaimultsaumaipuinndeprtat.
ncazulRodiciaavutnfrateletatluiei,IonOjogslujitorcredincios
alThalieiunmodeldeviaicarier,lucrupecarelacontientizatnanii
maturitii.
Amconvingereactalentulluisarsfrntiasupraei,chiardaca
optatpentruproz,caformdeexprimareinupentrupoezie.
IonOjogalsatposteritiipatruvolumedeversuri,apreciatemultla
vremearespectiv.
EunulamcunoscutpeIonOjogpentrucladatamoriilui,nicimcar
nueramnscut,darmiamconfiguratnnchipuireportretulsufizici
intelectualprindateleiinformaiileprimitedelaRodica,precumidelatatl
meu,carelevocamereucuduioiepeMoJenic,aacumacetialalintau
nintimitate.Ladateleiinfomaiileprimitedelaaimei,miamadugatpecele
desprinsedindicionareledeprofil,dinfotografii,precumidinportretelecei
aufostfcutedepictoriiSteriadiiBiju.
DintoateacestesurseamreinutcIonOjogsanscutnoraul
Dorohoi1896,dintrovechestirpecrturreasccucareRodicasemndrea.
Eraunmoldoveaninteligent,blajin,prietenosidemarecaracter,caliti
datoritcrorasabucuratdemulteimariprietenii.nplusifcuseo
temeinicculturliterarartistic,apreciatdeceidinjur.
PoetuldemaitrziuafcutliceulifacultateadeDreptdinIaiiapois
anscriscaavocatnBarouldinDorohoi.
Dinconsiderentedeordinpolitic,attelctifratelelui,VictorOjog
(tatlRodici)aufostepuraidinbarounanul1947,fiindnevoiisse
ndreptesprealtendeletniciri.DacVictorOjogafuncionatpnla
pensionare,cajurisconsultladiferitentreprinderidestat,IonOjogafost
nevoitstriascpnlasfritulvieii,dintropensiedeinvaliditate.Poetuls
adistinsnprimulrzboimondial,faptpentrucareafostdecoratcuCrucea
comemorativarzboiuluidin19161918.
nparalelcuavocatur,IonOjogscriapoeziiiletrimiteasprepublicare
nBucureti.AasamprietenitndecursulanilorcuTudorArghezi,Gezar
Petrescu,GalaGalaction,MihailSadoveanu,IonPilatiFelixAderca.
SufocatprobabildeviaadeprovincieiacerutluiTudorArghezisl
ajutessemutenBucureti.Acestalancurajatdarnumaiatt,deoarece
nicielnoduceapreastrlucit,scriindlagazetedinIaiialteoraede
provincie.
AflnddedorinaluiIonOjogdeaveninBucureti,GezarPetrescu,mai
realistdectArghezi,iatrimisoscrisoaredezarmantspunnduicBucu
retiulnuarenimicispititorpentruacarierdetocicerneal.
Pesteani,totui,IonOjogsastabilitncapital,undecaurmarea
publicriivolumelordepoeziiintitulatePridvoare(1929)iAmiezitrzii(1940),
afostprimitnSocietateaScriitorilorRomni,dobndindnacestfelstatut
socialonorant.UlteriorabeneficiatidepremiulLE.Torouiu,acordatde
AcademiaRomnnanul1948pentruvolumulAmurgurivechi,careafostde
naturslrefacimoralimaterial.
Pasionatdepoezieicredinciosei(subliniaocronicavremii),IonOjog
saafirmatdreptunvigurospastelistiunpoeterotic.
ntraltcronicsespunecIonOjogascrisopoezieoriginal,sugesth,
cuneateptateclaritisonore,transperantimuzical.
Poetuldispuneaaacumamartatmaisusdeoexcepional
cultur,pecareancercatsotransmitiRodiciitatluimeu,pecnd
erauadolesceni,darnuagsitlaacetianiciterenulpropiceinici
receptivitateanecesar.Aduscuelneternitatetoateacestevalorispirituale
adeverindrscolitorulversalluiGheorgheTomozei:Cimitire,biblioteci
ngropate.
Dinpovestiriletatluimeuammaireinutcpela\u226?Rstade40de
ani,IonOjogsaaplecatasuprafilosofieibudistenlegurcucarei
procurasecriifceastudiiaprofundate.Credeanrencarnare,motivpentru
carenusetemeademoarte,pecareoconsideradoarcapeotreapta
existenei.
AcesteconvingeriileatransmisiRodici,nuitatluimeu.
IonOjogncercaadeseasexplicenepoilorsiesenainechitii
ntlnitndestinulomenirii:sracibogai;schilozisntoi;slui
frumoi;protidetepi,stricarereprezentanopiniasapedeapsi
rsplataexisteneloranterioare.Copleitdeboalidentristare,n1961Ion
Ojogaplecatdinlumeanoastr,lsndnurmaluiregreteioistorieliterar
multmaibogat,iareuprinacesterndurinuamfcutdectslscotpentru
oclipdinuitareislreaducctdectnactualitate.
SuntsigurcRodica,deacolodintrestele,sebucurcamamintit
aicincarteaeidespreunchiulpecarelaiubitipreuitattdemult.
nbibliotecaRodiciamdescoperitioncercaredeoperntreiacte
pntrucopii,MotanulNzdrvan,alcruilibretestesemnatdeIonOjog,dar
autorulamuritnaintedeaaflasoartaacesteilucrri.
CtevadincrileRodiciauinspiratregizorideseampentruecranizare
cinematograf,televiziune,deasemeneaipentruopiesdeteatru.
Ceamaimarepartedinacesteadupceaufostconstruitescenariile,
aurmasnsertar(dinmotivepecareeunulecunosc),iardealtele,cumar
fiOmuldelacaptulfirului,PovesteImoraliPlanDiabolic,voiamintin
paginileceurmeaz.
RomanulOmuldelacaptulfirului,iasugeratdluiGeoSaizescu(actor,
cunoscutregizoribunprietenalsoilorBraoveanu),filmulantaj.
Auevoluatactoricuocartedevizitcopleitoare;ncercsinumesc,
nsofaclantmplare,deoarecenordineatalentuluinarficuputin.Oare
cinesarncumetacndestevorbadeIleanaStanaIonescu,Tamara
Buciuceanu,DemRdulescu,OtavianCotescu,IoanaBulc,IonBesoiu,Silviu
Stnculescuialii.
Cozileinterminabilelabileteledeintrareislileplineale
cinematografelorsuntcelemaigritoaremrturiialesuccesuluiacestuifilm.
Despreautoareascenariului,reputatulcriticdefilmEcaterinaOproiu,n
RomniaLiberdin25februarie1981,remarca:Tonusuleicutotul
remarcabilesusinut,cred,delipsadechin,bachiardefacilitatea,deiuimea
cucareaternepehrtiepovetileconstruitedeeacuascuime,cuopast
intenscoloratiobuncunoatereatrucurilordinbran.Oasemenea
productivitate(mereuncununatcusuccesedelibrrie),oasemenealipsde
inhibiienfaahrtieialbe,ariscaunelereticene,dacnuamrecunoatec
avemdeafacecuuntemperamentletristicglgitor,cuostarede
hipertensiunenatural.Scriitoarea,cumarziceunuldinpersonajelesale,are
creieriiagili.
DupcarteaPovesteImoral,dedicat(tatluimeu)frateluimeu,Dan
Puiu,nostalgiaanilordegolniedinPoenaruBordeasaufcut10episoade
pentruteleviziune,nregiadluiConstantinDicu.
Deiauevoluatactoridemaretalenttitaniaiteatruluiromnescdei
carteasabucuratdeaprecierideosebite,filmulnuaavutsuccesulscontat.
DintreactoriaamintipeMirceaAlbulescu,RodicaPopescuBitnescu,Valeria
Seciu,FlorinaCercel,IrinaPetrescu,GeorgeIvacu,MihaiConstantiniDraga
OlteanuMatei,pentrucareRodicaaveaomaresimpatie.nalctuirea
personajelor,RodicaspuneacamuzantaAuricaafostcreatdeeacuimens
bucurie,a\u226?NdotottimpulnfaaochilorpeDragaOlteanuMatei.
Dinpcate,considerndcfilmulnuestelanlime(preremprtit
demulialii)arefuzatsvinncompletarecunc5episoade,deiise
ceruseaceastanrepetaternduri.
Dealtfel,afostdezamgitidefaptulcntimpulturnriiepisoadelor
nuafostconsultat,cutoateinsisteneleeinacestsensscenariuleste
copilulmeu,nimeninulcunoatemaibinecamine.
PentrucarteaPovesteImoral,autoareasainspiratdinviaapalpitant
afemeiloruoare.ipovesteasentmplanaceastlumeaprostituatelorde
lux,darcureverberaiipelumeatrotuarului,spuneaea.
nmajoritatearomanelorpoliiste,Rodicaazmislitmcarunpersonaj
careseexprimnargou,aicinstoatcarteaescrisastfelinaturalse
impuneaodocumentarespecial,carecerearbdare,timpiunanumitgende
informaii.
naceastidee,unadintreprieteneiarecomandatoprostituatde
clasCora,careiapovestitntreagaeiviacuofrancheedezarmant.
Naulipsitdetaliilepicante,interesante,dezndejdileifericirileei,i
niciprimejdiileinerenteprincareatrecut,darniciuncuvntdesprePete.
Dealtfel,Rodicafuseseprevenitcfemeilecarelucreaznaceast
brannuivorspuneniciodatpovesteantreag,chiardacaparentpar
deschiseladestinuiri,aacnusaostenitsaflemaimult.
Fataerafrumoas,deteapticultivat.Rodica,surprinsdecalitile
eiintelectuale,antrebatodecenusaorientatsprealtprofesiune.
Deceafifcuto,dnaBraoveanu,numainaceastmeserie,dacai
vocaie,ctigulesteimediatifabulos.Gttrudiidvs.laocarte,unan,doi,
trei?Sfimserioi,eunamtimpdepierdut.Vaignditvreodatncegoan
nebunzboaraniitineri?Euda,aacpentruminetimpularealtpercepie;
suntgrbitstriescnaintecatinereeaifrumuseeameassefirisipit.
ReplicaRodiciarmasnerostit.Gorasedovedeaafionvingtoare
nfruntndprejudecii,dobndindosiguranincrederedesine
neobinuite.
Lacei22deaniiconduceapropriaafacereiintenionasi
abandonezeprofesiadarnumaidupceivadeschideiunsalondecoafur,
iardupaceea:VreausfiuliberdnaBraoveanu,snumaiam
sentimentulcpescpenisipurimictoare,vreausvdlumea,slocuiesc
nhoteluridelux,sfrecventezcazinouricelebre,smdistreznlocaluri
selectefreconomiimeschine,frustrrisaucomplexe.
DeiimpresionatdeambiiileirealizrileCoreiRodicafarfivrutstie
totui,dece.Darfataintuinduintrebareaincomodialuatprecipitat
rmasbunideatuncinusaumai\u259?Zut.
i,nsfrit,dupcarteaPlanDiabolic,aziceoculmeaopereiei,a
construitscenariulpieseideteatruCursadeViena.
Aciuneasedesfoarntrunavion,cursaBucuretiViena,ncarela
numaiunsfertdeordeladecolare,suntasasinaiceidoipiloi.Cumniciun
pasagernutiaspiloteze,catastrofaesteiminent.
Ineditulaciuniiconstnfaptulcnusecunoatedetectivulfapt
neobinuitnromanulpoliistoricinedintrepasageri,chiaricriminalul,
putndpreluaconducereaanchetei.
Autoareaconducecuinventivitateaicunoscutaciuneasupunndui
pasageriiuneiabileanalizepsihologicemeninndpermanentstareadedublu
suspence.
PiesadeteatruCursadeVienaafostpusnscen(n1984)ntro
distribuiedeprestigiu,laTeatrulGiuletidinBucureti,fiindbineprimitde
public,inacelaianlaTeatruldeStatdinArad(unde,dinspuseleRodici,
succesulafostrsuntor).
ntromeseriesolicitant,Rodicaeraunscriitorcuvocaiasuccesului,
careaacoperitpestetreideceniideinteresalcititorilorisalegitimatcu
autoritateautorderomanepoliisteiistorice.
AsemenealuiMoJenic,dup\u226?Rstade55deani,Rodicaa
nceputsiaproporiii,spresurprindereanoastr,armastotalindiferentei,
saucelpuinvaaprea.Gnd,ngrijorai,ceiceieramaproape,iamsugerat
cudelicatee(erafoartesusceptibil)sfieatentcticemnnc,ea
rspundeainvariabil,astafacepartedindezagrementelevrstei,iapoi,am
obositsmcenzureznpermanen.Avenitvremeasfiumaingduitoare
cumine.Alteori,brava:oglindaicntarulsuntnecrutoare,darcndm
aezlabirouiizbutescmcarosingurfrazpentruinimacititoruluimeu,le
uit.
Rspunsulnuconvingeadeoarececochetriafadecumartaise
mbrcaeraotrsturdominantafeluluieideafi.
Decndocunoscnuacceptaviziteleintempestivenicimcaracelordin
familie,motivndcvreanoricesituaiesfiepregtitvestimentaricastare
despirit.
Namvzutovreodat(deimiafidorit)nemachiat;aveaconvingerea
clipsacoreciilordinpensul,pudririmeinauavantajatonicila
tinereefraged.
Mamasusinenscntrodiminea,asurprinsoimediatcesatrezit
dinsomniartaincomparabilmaitnrfrfard.
Situaiascpadesubcontrol,gourmeafostdintotdeauna,acumdevenea
igurmand.Nuirefuzanimic;frica,maionez,icre,smntn,mncafr
pine,laoriceor,chiarintimpulnopii.Separecnuicunotealimitele.
Abiadupcivaanidificultiledincencemaipronunatederespiraie
imersaudeterminatosiamsuriiatunci,frdiscernmnt,aintervenit
nfor.
Aoptatfrsconsultepenimeni,pentruunregimdurHERBALIFEi
timpdeunandezilesahrnit(dacsepoatespuneaa)numaicupastilepe
bazdeplanteilicoridubioase.
DoctorulLeonidamanschi,dr.MinodoraNichiforitoiceiapropiai
amncercatcudiplomaieiargumentesoconvingemdeagresivitateai
consecineledezastruoasealeacestuiregimdartotulafostinutil.
Slbisenscurttimp20kg.,sesimeabine,analizeleeraunparametrii
normali,motivedecisivepentruRodicascreadnaceastsoluie.
Sanelat,dovadcnurmtoarele11luni,nunumaicnamai
nregistratalterezultate,darorganismuleieratotalistovitivulnerabil.
Alarmat,ntrerupedieta,darrulfusesefcut.
Lascurttimpcontracteazovirozpulmonar,apoigriperepetate,
mergedincencemaigreu,crizeledetusetabagic(fumacam3pachetede
igripezi)seaccentueaz,respiraiaosufoc.
Estesftuitiimploratsabandonezefumatulviciucptatn
studenie.Totinutil.
Convingereameaestecnicinuncercainicinuvoiasncerce.Rodica
nueragenuldeomstriascdinrenunri.Deseorispunea:dectovia
lungigrea,preferstriescpuinibine.Dinnefericire,bineleeiaa
cumlpercepeaiagrbitpaiispredeznodmntulfinal,multmairepede
dectseatepta.Privindsituaiadintroperspectivoptimist,sarputeaface
trimiterelahotrrealuatdefabulosulscriitorPAULOGOELHO,carespunea
cusenintate:mamdeciscvreausmortrind.
itotuiviaanuevolueazaacumiaiplnuito.
nparalelcuproblemelerealedesntate,interveniseunelementnou,
copleitor,cruiaRodicanuiputeafacefa.Deziuaei,cu2aninurm,a
avutrevelaiafaptuluicambtrnitiacestlucruafostdevastatorpentru
ea.
Nuputeaaccepta,refuzavrstasenectuii.
Deatuncinuodatcndntroconversaiechiarbanal,sediscutade
vrst,deveneaimediatsfietordetristiinabordabil.
Deprinmartie2002sesimeadeprimat,obositichiarneajutorat,
darneaascunscugrijacestesimptome.
Eramaestrndisimulriingeneralevitasselamenteze:Oameniipe
careintlnesc(puini,dupotriereriguroas),misuntdragiinuvreausi
mpowezcunecazurilemele,iardedoctoriispital,ncdecopil(asemeni
frateluiei),aveaoteamexacerbat.
Gndsituaiasedegradasentrattanctnamaipututfitinuit
agra\u226?Ndusedramatic,aminsistat(actaoar?)sseinternezen
spital.Promiteacovafacedar.Numaipestectevazile.Dinpcatestarea
precarasntiieinumaipermiteatergiversri.\u259?RuleiLoniia
explicatmedicalceconsecinevasuportadacnuseinterneazimediati
vzndcoricedemersesteinutil,Rodicarmnndindiferent,satemuts
nufieiocauzdeordinmental.
naceastideearugatundoctorpsihiatru,respectivdirectorulsecieide
psihiatrieTitan,GheorgheLitinschi,svinacasisosupununuiconsult
nacestsens.Dupuncontrolcompetentacestaaspuscnuarenimic
patologicpsihiatric,darinternareaseimpunenecondiionat.
Dinnouinsistene,dinnourugmini,Rodicarmneasurd.Erade
neneles.
Launmomentdat,exasperatiinspirat,prietenaei,dr.Minodora
Nichifor,peuntonduricategoriciazis:Rodica,dacnuteinterneziastzi
aismori.
Rodicaatresritimperceptibilinurmtoarele3oreMinodoraNichifor
imamaauinternatolaSpitalulMunicipal.naceeaisearisaufcuttoate
analizeleiafostdiagnosticatcuabcespulmonariinsuficiencronic
cardiac;plmniiiinimaeraugravafectai.ntimpulanalizelorobositoarei
deduratRodicafiindtottimpulcontientiatentlacesentmpl,a
intuitdinprivirilenelinititealedoctorilor,dinfrnturidefraze,dinrepetarea
analizelorundiagnosticsever.
Dupdouzileprofundmarcatdeboalingrijorare,estetransferat
laspitalulFilaret,undeisaufcutpunciiiasuferitointervenie
chirurgicallaplmni.fm^
naintedeoperaieRodicaacerutssteadevorbcudomnulprofesor
doctorStoicescu.Cuamabilitateacelcaracterizeaz,acestaavenitlapatul
bolnaveiicurbdare(poateisurprindere)iaascultatrug:Domnule
doctor,tiucsuntbolnav,darnutiuncestadiu;vrogcapeDumnezeu
snumifaceioperaiadacsocotiicnuvoisupravieui.Suntlucidi
puternicsacceptadevrul,oricarearfiel,aacdacesmornummai
chinuii.Daimiansaultimasmincheiviaalamineacas,ntreperei
iicoanedragi.
ProfesorulStoicescuafostimpresionat,darsenelegecindiferentcea
simitiagndit,deontologiaprofesionallaobligatsncerceiultima
posibilitatedesalvare.
Operaiansineareuitdarsadoveditcplmniieraudeja
compromii.
Profesordr.Stoicescucuntreagasaechipdespecialitateafcut
eforturideosebitesosalvezedartotulafostnzadar,medicinarmnnd
neputincioasnfaadezastruluiunuitrupmcinatdeatteasuferine.
Plmniiiinimaotrdaser.
Deinevindecat,Rodicanamaisuportatregimuldespitalizarein
ciudaprotestelorpersonaluluimedicaliarugminilornoastre,ahotrts
pleceacasprevalndusedeodispoziienvigoarecarelasbolnavului
latitudineasseexterneze(noricestarearfi,dacestelucid)lacerere,sub
semntur.
Nusapututadaptacondiiilordinspitaliaacumocunosceu,nicinu
msurprinde.Eraucte56bolnavensalon,fiecarecualtmodde
manifestareabolii;tuse,respiraiegrea,gemete,plnsetc.Preamult
suferin,preamultchin.
Rodicanumaiputeaciti,nicimerge,nschimbnregistratotcese
petreceanjurulei,ceeaceooboseaideprimapestemsur.
Aavutngrijireatentipermanent.
Dupoperaieaufostangajatetreipersoanecalificatecareo
supravegheauziinoapteiongrijeau.
Niciacestea,nicimedicii,nicinoi,nampututohotrsmnnce(era
hrnitartificialncdelainternare).Credcnofceaspecial;ntradevr,nu
putea.Eratotalepuizat.Lainsistenelenoastrerepetainvariabil:numai
acaslamineamspotmncainsntoi,dacacestlucrumaieposibil.
Nu,namaifostposibil!
Lanceputdeaugust,ozimagnific,plindeluminisoare,prsea
spitalul.UltimulactdinromanulvieiiRodicifusesejucat.
Pedrumulsprecasiaspusmamei:Suntfericitstrec,chiarn
main,pestrzileBucuretiului.Deintinspetarg,zmbea(oaredeunde
aluataceastputere?)iprivindcuochilacomiprinfereastraambulaneise
bucurasrecunoascstrziicldiri.
Afostceadinurmplimbareprinoraulpecarelaadorat.La
urmtoareareinternareeradejancom,iarduptreisptmni,aplecatn
NouaeiLumefrsifiluatrmasbun,deparcaicipepmnt,maiavea
cevadespus.
Spicuiridinpresovremiireferitoarelascriitoare
nrevistaPentrupatrie,februarie1981,EmilMnuconsemneaz:
AvemnRodicaOjogBraoveanuoAgathaGristieromncacreievoluieo
ateptmcuinteres.Criticaapreciatinventivitateaitalentulacesteiprolifice
autoare,iarnumeleeiereinutdedicionareleliterarealturideaceleaalelui
TeodorConstantiniHaralambZinc.
nFlacrapentruminte,inimiliteratur,4octombrie1979,Romul
Munteanuapreciaz:RomanulromnescpoliisttrimitespreC.Brbuceanui
HaralambZinc,daresteuitatRodicaOjogBraoveanu,careconfero
notabilstrlucireliteraracestuigen.
nConvorbiriliterare,CriticaProzeidin4aprilie1974,Val
Conduracheinsereaz,referitorlaromanulOmuldelacaptulfirului:
ExcelentscrisesteOmuldelacaptulfirului.Enigmatizareacrimeieste
conduscumndemaestrualgenuluidectreRodicaOjogBraoveanu,
iarreferitorlacarteaPlanDiabolic:PermutarearolurilorprovoacnPlan
Diaboliconcifrareabsolutaenigmei.Planurileintrigiiconvergcuoprecizie
remarcabilsprepunctulrezohriiaparentepentrucfinalulromanuluis
ridiculizezeipotezeleformulateanteriordecititor.Cuaceleaielementeale
fabulei,RodicaOjogBraoveanuoferdourspunsuriposibilepentru
aceeaienigm,dintrecareunulsingurestevalabil.PlanDiabolicare
configuraiauneipurearhitecturigeometrice.
RodicaOjogBraoveanuareuitsscrieocartesurprinztoaredelaun
captlaaltulfrsipermitnicioderogaredelanorm.
RodicaOjogBraoveanuscriecuaceastocaziepaginideexcelent
analizpsihologic.
SFRIT